Landschapselementen in Flevoland

f e i r b s Nieuw Landschapselementen in Flevoland nieuwsbrief nummer 34 februari 2010

In dit nummer o.a.: • Ecologisch bermbeheer • Vrijwilligers versterken stadsnatuur bij Lelystad • Meten is weten

De inrichting en de vormgeving van het nieuwe land zijn goed doordacht, waarbij rechte lijnen en het efficiënte gebruik voorop stonden. Door deze planmatige inrichting van de polder zijn er weinig landschapselementen ontstaan en ook uit historisch oogpunt (de polder is nog zeer jong vergeleken met het oude land) zijn er weinig landschappelijke elementen door “gebruik” bijgekomen. Toch heeft Flevoland wel een aantal kenmerkende landschapselementen. Denk aan poelen, hoogstamboomgaarden, singels, knotbomen en solitaire bomen. Ook de hagen rondom fruitpercelen zijn karakteristiek voor delen van de

Noordoostpolder en Dronten. De fruitteelthagen worden regelmatig opnieuw ingeplant, waarbij de soortkeuze kan variëren. Voorheen bestonden de hagen uit zwarte els, maar tegenwoordig zie je ook een mix van verschillende soorten.

• Bedrijventerrein en natuur gaan prima samen • Aanleg Hanzelijn: "Eerst een bedreiging, later een kans" • Zoogdieratlas • Zorg voor Natuur en Landschap • Gruttofonds Flevoland

natuur/landschap

vervolg van pagina 1

Elke poel één pot nat?

Poelen kunnen ecologisch gezien zeer verschillend zijn. In een natuurlijke poel komen geen vissen voor waardoor er een grote rijkdom aan amfibieën kan ontstaan, met verschillende soorten als bruine en groene kikker, gewone en rugstreeppad. Wanneer een poel in de zomermaanden droog komt te staan is dat ook niet erg (soms zelfs toe te juichen), want hierdoor kunnen vissen er niet overleven en kunnen de eieren van veel amfibieën uitkomen zonder opgegeten te worden door hongerige vissen. Een poel met een flauw aflopend talud is zeer waardevol om een verscheidenheid aan planten te krijgen. De waterkwaliteit is mede bepalend voor de diversiteit in de poel. Wordt de poel voornamelijk door regen gevoed dan kan er een zeer rijke flora en fauna ontstaan. Bij het juiste beheer van de poel blijft meer dan de helft van de poel onbegroeid. Dan zijn zeker leuke soorten libellen te verwachten, zoals lantaarntje, kleine roodoogjuffer, watersnuffel, grote keizerlibel, gewone oeverlibel, viervlek en bruinrode heidelibel. Uit inventarisaties blijken de grotere poelen het beste leefgebied te zijn voor libellen. De kleinere zijn meer geschikt als amfibieënpoel.

Hoogstamboomgaard op het erf

De inrichting van de erven, en de keuze van de boom- en struiksoorten 2

voor de singels was aan strakke regels gebonden, opgesteld door de Directie IJsselmeerpolders. De erven in de Noordoostpolder en een groot deel van Oostelijk Flevoland werden standaard ingericht met een moestuin en een boomgaard. Uitgangspunt was dat ieder zijn eigen groente en fruit teelde. De moestuin, siertuin en de boomgaard kon de eigenaar wel zelf inrichten. Zo kreeg de hoogstamboomgaard een vaste plek op het boerenerf in Flevoland. Soms in de vorm van enkele fruitbomen, en soms in de vorm van een uitgestrekte boomgaard. De Zeeuwse en Brabantse boeren die naar Flevoland kwamen wilden vaak een grotere boomgaard hebben. Deze mocht maximaal 15 are zijn, anders werden ze als fruitteler aangemerkt. Ecologisch gezien kan een hoogstamboomgaard zeer interessant zijn. Door de rijkdom aan bloemen en vruchten hebben hoogstamvruchtbomen een grote aantrekkingskracht voor tal van dieren. Veel insectensoorten zijn specifiek aangewezen op hoogstamboomgaarden. Vooral in combinatie met oude gebouwen vormen fruitbomen een goed jachtgebied voor diverse vogels en vleermuizen. Vogels die graag broeden in hoogstamboomgaarden zijn lijsters, vinken en het steenuiltje. Landschapsbeheer Flevoland wil meer aandacht besteden aan hoogstamboomgaarden in Flevoland. Hiervoor zoeken wij Flevolanders die een interessante

hoogstamboomgaard bezitten. Heeft u bijzondere foto’s van uw hoogstamboomgaard of heeft u informatie over bepaalde fruitrassen van Flevoland dan komen wij graag met u in contact. U kunt daarvoor contact opnemen met Margriet Brouwer of Tiem van Veen.

Colofon Wilt u naar aanleiding van deze nieuwsbrief reageren? U kunt ons bellen, schrijven of e-mailen. Deze nieuwsbrief verschijnt 3 keer per jaar en is een uitgave van: Landschapsbeheer Flevoland Botter 14-03, 8232 JP Lelystad Tel. (0320) 294939, fax. (0320) 294930 [email protected] www.landschapsbeheer.net Samenstelling/foto's medewerkers Landschapsbeheer Flevoland I. Beernink Eindredactie Arda van der Lee Ontwerp en lay-out Ruitervorm BNO Oplage 2750 stuks

Landschapsbeheer Flevoland maakt zich sterk voor behoud, beheer en ontwikkeling van natuur en landschap buiten de eigenlijke natuurgebieden. Ons werk wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit, de Provincie en de Nationale Postcode Loterij.

organisatie

Ecologisch bermbeheer Landschapsbeheer stimuleert al jaren het ecologische beheer van bermen. Een schrale berm biedt goede groeiomstandigheden voor bijzondere en zeldzame soorten. Het doel is om de oorspronkelijke voedselarme situatie zoveel mogelijk te herstellen. Dit gebeurt door te maaien en het maaisel af te voeren. In de meeste gevallen wordt eerst geplagd; hierbij wordt de voedselrijke bovenlaag met graafmachines weggehaald. In de Noordoostpolder wordt een aantal bermen al 11 jaar ecologisch beheerd. Dit levert zeer goede resultaten op. In het groeiseizoen 2009 groeiden er 278 verschillende soorten. Hiervan staan er tien op de rode lijst van bedreigde soorten. Ook dieren zoals de ringslang, de rugstreeppad en diverse vlindersoorten waaronder de argusvlinder vinden een aantrekkelijke leefomgeving in de schrale bermen. Ook met andere gemeenten in Flevoland werkt Landschapsbeheer samen aan ecologisch beheerde bermen. De gemeente Urk is in 2009 een proef met ecologisch bermbeheer gestart in een deel van de berm van de Staartweg en de Urkerweg . Er zijn daar in 2009 precies honderd soorten planten gevonden waarvan er 7 bijzonder en/of zeldzaam in de provincie Flevoland zijn. Dit betreft Kruisdistel, Blaassilene, Geel Walstro, Kraailook, Knoopkruid, Heksenmelk en Buntgras. In 2009 zijn (nog) geen rode lijst soorten gevonden. In de gemeente Dronten is er in 2008 2 km wegberm van de Roggebotweg in de oostrand van oostelijk Flevoland afgeplagd en is gestart met maaien en afvoer van het maaisel. De eerste resultaten in 2009 zijn gunstig. Het eerste jaar na het plaggen is het aantal soorten sterk toegenomen. Er is één rode lijst soort gevonden: Rode ogentroost.

column

2010 jaar van de biodiversiteit De jaarwisseling ligt alweer achter ons. 2010 zal voor Landschapsbeheer wederom een belangrijk jaar worden. Samenwerking tussen de verschillende organisaties, aandacht voor vernieuwing, lobby, beleidsbeïnvloeding en onderhouden van netwerken, naast het echte uitvoeringswerk, blijft ook dit jaar van belang. Zeker nu omdat de gemeenteraadsverkiezingen eraan komen. We hebben eind vorig jaar ondervonden dat het niet vanzelfsprekend is dat er aandacht maar ook geld beschikbaar blijft voor landschapsbeheer. Wij zullen zeker de vinger aan de pols houden bij deze verkiezingen. Het samenwerkingsverband Landschapsbeheer Nederland is nationaal bezig om de lobby en de beleidsbeïnvloeding (ook op Europese schaal) meer handen en voeten te geven. Landschapsbeheer Flevoland zal deze nationale taken krachtig blijven ondersteunen en zal haar kennis, kunde en vaardigheden blijvend aanbieden. 2010 is internationaal het jaar van de biodiversiteit. Biodiversiteit is al het leven op aarde en draagt bij aan schoon water, vruchtbare grond en een stabiel klimaat. Ook in Nederland is hier gelukkig veel interesse voor. Landschapsbeheer Flevoland zal in 2010 hier aandacht aan gaan schenken. In samenwerking met andere partijen proberen wij met onze projecten en uitingen inhoud te geven aan de enorme verscheidenheid aan levende organismen die behalve zo mooi ook zo nuttig en noodzakelijk is. In 2010 zullen wij verder gaan met het goede werk van Landschapsbeheer Flevoland. Met de hulp van de vele vrijwilligers, de boeren, het bedrijfsleven, de maatschappelijke organisaties en de overheden proberen wij het landschap van Flevoland nog beter op de kaart te zetten. Wij willen dit ook doen door vaker en verrassender naar buiten te treden. Naast de genoemde groepen proberen wij in 2010 meer samen te gaan werken met strategische partners. Ik ben zeer verheugd u te kunnen melden dat het bestuur van Landschapsbeheer Flevoland weer volledig op sterkte is. Met het vervullen van de portefeuille ‘cultuurhistorie’ door de heer Bert Bulk uit Nagele zijn alle werkvelden in het stichtingsbestuur weer goed vertegenwoordigd. Ik wens Bert veel plezier als bestuurslid van deze Stichting. Kortom, 2010 wordt weer een jaar met verschillende uitdagingen. Landschapsbeheer Flevoland staat klaar om deze uitdagingen op te pakken en daarvan een succes te maken.

Geert Gielen directeur 3

vrijwilligers

Vrijwilligers versterken bijzondere stadsnatuur bij Lelystad Circa 20 vrijwilligers rond een vast kern van 7 vrijwilligers werken aan kleinschalig natuurbeheer in de kwelstrook Bataviastad. Samen met Landschapsbeheer Flevoland en het IVN Consulentschap Flevoland creëren ze een aantrekkelijke groenstrook langs het water voor de nabijgelegen woonwijken en verschaffen ze zichzelf een zinvolle en ontspannende vrijetijdsbesteding. “Als je hier aan komt lopen, zou je de indruk kunnen krijgen dat de hele strook uit riet bestaat, zeker nu een deel van de wilgen gekapt zijn. Wie beter kijkt en het gebied binnengaat, ziet pas de variatie aan vegetatie. Daarvoor heb je wel waterdichte schoenen nodig, want het kan hier behoorlijk nat zijn”, zegt Jan Verbraaken (63) lachend. Samen met zijn vrouw Marijke behoort hij tot de vaste vrijwilligers die

maandelijks in de Kwelstrook te vinden zijn. Als buurtbewoners zijn ze betrokken bij tal van natuurprojecten in en rond Lelystad. “Politiek gezien is het altijd geven en nemen bij dit soort projecten. Toch vind ik het belangrijk, juist bij zo'n postzegel aan stadsnatuur. Doe je niks, dan is het in no time prooi voor grote maaimachines. Door onze inzet wordt het hier gevarieerder en tref je nu ook bijzondere planten en dieren aan”.

Zichtbaar resultaat

Rob Diepenbroek (51), in het dagelijks leven huisman, postbode en tuinman zoekt met het vrijwilligerswerk ook de gezelligheid op. “Ik ben iemand van handen uit de mouwen en lekker gezond buiten aan de slag. Dat het werk ook zichtbaar resultaat oplevert, maakt het extra leuk. Maar de voornaamste reden is toch wel het leuke contact met verschillende mensen en dat je al werkende je eigen omgeving beter leert kennen”. Computerdeskundige en ecologisch analist Rob Holling (53) doet er nog een schepje bovenop. Hij heeft de IVN-cursus tot Natuurgids gevolgd en heeft zijn eindopdracht gehaald met een plan voor de Kwelstrook Batavia. Een folder is inmiddels in de maak, het informatiepaneel is geplaatst en een educatieve rondwandeling wordt niet uitgesloten. “Zo ver is het nog niet; eerst maken we het gebied helemaal in orde. De eerste resultaten smaken naar meer. Het planten van zeventig knotwilgen, het met de zeis maaien van het riet, de aanleg van takkenrillen en broeihopen voor ringslangen, kortom de vruchten van onze inspanning, zijn voor wandelaars in het gebied goed terug te zien. En daar doe ik het voor.”

Bedrijven in het groen: Heembeton Lelystad Bij Heembeton Lelystad op industrieterrein Noordersluis hebben de oeverzwaluwen in 2009 een geslaagd broedseizoen gehad. Direct het eerste jaar na plaatsing van de wand is er gebroed. De hooggespannen verwachtingen bij de medewerkers van Heembeton zijn uitgekomen. In de 60 meter lange wand die het 4

bedrijf samen met Landschapsbeheer ontwikkelde hebben maar liefst 325 paren oeverzwaluwen gebroed. In het voorjaar hing er een wolk vogels voor de wand en boven de Lage Dwarsvaart. Een mooie beloning voor alle moeite die in de realisatie van de oeverzwaluwwand is gestoken. Begin maart worden de gaten die de oeverzwaluwen in de wand hebben

gegraven weer dichtgemaakt zodat de wand klaar is als de oeverzwaluwen begin april uit Afrika terugkomen om te broeden. Oeverzwaluwen graven namelijk ieder jaar een nieuwe nestgang. De medewerkers van Heembeton en Landschapsbeheer zijn heel benieuwd hoeveel oeverzwaluwen het komende jaar de weg naar deze oeverzwaluwwand weten te vinden.

overheid/bedrijfsleven

Meten is weten Als je serieus rekening wilt houden met de natuurwaarden, dan is het goed om te weten waar die natuurwaarden te vinden zijn en hoe deze zich ontwikkelen. Met het project ‘Natuurrijk Lelystad’ zijn de gemeente Lelystad en Landschapsbeheer al begonnen om de natuur in kaart te brengen (www.lelystad. waarneming.nl). Maar dit project lost waarschijnlijk niet alle vragen op die leven binnen de gemeente. Landschapsbeheer Flevoland is goed thuis in de beleidsdocumenten van Lelystad en kent de natuurwaarden van de stad op haar duimpje. Vandaar dat Landschapsbeheer Flevoland gevraagd is om een monitoringsplan ‘Natuur’ voor de gemeente te maken. Welke vragen op het gebied van natuur willen ambtenaren en wethouders graag op termijn beantwoord hebben en hoe moet dat dan gemeten worden? De gemeente Lelystad ziet het groen als een van de kernwaarden van de stad. Zonder het groen in en om de stad zou Lelystad niet zo populair zijn om in te wonen en te werken. Het groen is dus belangrijk kapitaal van de stad. In allerlei beleidsdocumenten van Lelystad zijn dan ook paragrafen opgenomen met daarin de ambities die men nastreeft. Er zal echter in het veld gemeten moeten gaan worden of die ambities ook werkelijk gehaald worden. Het monitoringsplan moet inzicht geven welke ambities de gemeente in haar plannen opgesteld heeft, hoe dat in het veld gemeten moet gaan worden en hoeveel dat meten in het veld gaat kosten.

Een voorbeeld: Lelystad heeft enkele jaren geleden besloten om een deel van de bermen ecologisch te gaan beheren. Doel is een berm met veel verschillende planten (kleurrijker en draagt bij aan de biodiversiteit). Het aantal plantensoorten in de berm zal dankzij dit beheer dus moeten toenemen. Door eens in de twee jaar dit aantal te bepalen kan de ontwikkeling gevolgd worden. Het onderzoek zal uitwijzen of het aantal soorten ook in de praktijk echt zal toenemen. Mocht dit niet het geval zijn dan zal nader bekeken moeten worden waar dit door veroorzaakt wordt en/of het beheer op deze wijze doorgezet moet worden.

Monitoren is een kostbare aangelegenheid, vooral omdat er vaak jarenlang gemeten moet worden. In een monitoringsplan moeten daarom keuzes gemaakt worden wat er wel en niet gemeten moet worden, en hoe nauwkeurig dit moet gebeuren. Maar goed monitoren levert ook heel veel informatie op waarmee betere beleidskeuzes gemaakt kunnen worden zodat het geld ook effectief ingezet kan worden. Op deze wijze probeert Landschapsbeheer Flevoland mee te helpen aan een groene stad waar het geld van de burgers efficiënt wordt ingezet.

Doorstart project Oral History - Het project “Mensen, verhalen en natuur” krijgt een doorstart en heet nu “Oral History”. De komende jaren gaan vrijwilligers verder met het verzamelen van verhalen over het landschap in de pioniertijd in de Noordoostpolder en in Oostelijk Flevoland. Er is al veel vastgelegd maar het verhaal van het landschap vaak nog niet. De harde werkers van destijds hadden soms geen tijd om op het landschap te letten maar via een omweg komen hele originele verhalen boven. Zo vertelde een mevrouw dat ze in haar pension maar liefst vijf keer in de week haas te eten kreeg. Zoveel hazen zaten er in de nieuwe polder. Naast de vrijwilligersgroep van het

project van het eerste uur zoeken we nog meer vrijwilligers die interviews willen afnemen bij polderpioniers. Heeft u enige interview- en schrijfervaring, voldoende tijd voor het interviewen en de uitwerking en wilt u een stukje Flevolandse cultuurhistorie helpen vastleggen nu dat nog kan? Meldt u dan aan. Ook komen we graag in contact met oudere polderbewoners die hun verhaal willen vertellen. Landschapsbeheer stelt digitale opnameapparatuur ter beschikking, organiseert interviewcursussen en geeft begeleiding. De interviews worden o.a. gepubliceerd op de site www.flevolandsgeheugen.nl van Nieuwland Erfgoed Centrum. Op deze site vindt u naast de verhalen en video’s

die de vrijwilligers van Landschapsbeheer hebben opgenomen ook veel materiaal uit de archieven van Nieuwland. Voor informatie en aanmelding kunt u contact opnemen met Lodewijk van Kemenade, 0320-294936, [email protected].

Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.

5

agenda

Activiteiten winter/voorjaar 2010 Aanmelden bij Landschapsbeheer Flevoland: (0320) 294939, via www.landschapsbeheer.net /activiteiten of bij de contactpersoon.

Kleinschalig natuurbeheer Oostelijk Flevoland

Bergbos Lelystad

In het Bergbos in Lelystad voeren vrijwilligers allerlei klussen uit om het bos natuurlijker en gevarieerder te maken. Activiteiten zijn op de laatste dinsdagavond van de maand: 27 april Reuzenberenklauw bestrijding, 29 juni beginnen met orchideeënveldjes maaien 19.00-21.00 uur. Verzamelen op de parkeerplaats aan de Bronsweg. Voor meer informatie of opgave, neem contact op met Petra Borsch 06-53994608 of mail naar [email protected]

Kwelstrook Batavia

In Lelystad bij Bataviastad langs de Houtribweg ligt een bijzondere natuurstrook. Wilt u meehelpen deze strook tot ontwikkeling te brengen? Op de tweede zaterdag van de maand (13 mrt) beginnen we om 9.30 uur en werken we tot ca. 12.30 uur. In het voorjaar werken we de tweede dinsdagavond van de maand van 19.00 tot ca 21.00 uur (13 april en 11 mei). In de zomermaanden wordt op de eerste dinsdagavond van de maand (1 juni en 3 juli) gewerkt van 19.00 tot ca 21.00uur. Wij verzamelen bij de fietsbrug tussen de Boeier en Bataviastad. Dit jaar gaan we verder met het uitzetten van het laarzenpad, worden er knotwilgen geplant en maken we een brug over de stortstenen. Voor meer informatie of opgave, neem contact op met Petra Borsch 06-53994608 of mail naar [email protected]

Natuurrijk Lelystad • Vleermuizen

Gedurende een paar avonden gaan we op zoek naar vliegroutes van vleermuizen in Lelystad. Instructies worden gegeven op 18 mei om 20.00 uur op kantoor Landschapsbeheer Flevoland. Om 21.30 zullen we het veld ingaan. Rond 23.30 uur zijn we klaar. Opgeven via Jeroen Reinhold 0320-294932 of [email protected].

• Kolonietellen

Bekende kolonies van vleermuizen in Lelystad worden op de avond van 4 juni geteld. Ieder gaat afzonderlijk naar een locatie om te tellen en telt van 21.45 uur tot ongeveer 22.30 uur. Instructies worden gegeven om 20.30 uur op kantoor Landschapsbeheer Flevoland. Opgeven via Jeroen Reinhold 0320-294932 of [email protected].

• Orchideeën

Op 1 en op 2 juni worden met een fietstocht de rietorchissen van Lelystad in kaart gebracht. Wie mee wil fietsen is welkom om 10.00 uur bij Landschapsbeheer Flevoland, Botter 14-03 Lelystad. Het is mogelijk om tussentijds af te haken dus je kunt ook een uurtje mee als je wilt. Opgeven via Jeroen Reinhold 0320-294932 of [email protected].

6

• Rugstreeppad

Een expeditie naar de lokroep van de rugstreeppad. Al rijdend en lopend gaan we locaties in Lelystad af waar rugstreeppadden aanwezig zijn. Verzamelen op 4 mei om 21.30 uur op kantoor Landschapsbeheer Flevoland. Opgeven via Jeroen Reinhold 0320-294932 of [email protected].

• Ringslang –ecologische zone

De ecologische zone tussen de Lage Vaart en Warande Zuid is enkele jaren geleden aangelegd door de gemeente Lelystad. Op 10 juli bezoeken we de ecologische zone om vooral te zoeken naar de ringslang. Zou deze aanwezig zijn langs de waterkant? Verzamelen om 14.00 uur bij kantoor Landschapsbeheer Flevoland. Opgeven via Jeroen Reinhold 0320-294932 of [email protected]

Eiland/dorpsbos Biddinghuizen

Natuurlijk, kleinschalig beheer op het natuureiland en in het dorpsbos. Activiteiten: do. 18 maart stammen lieren en takkenrillen aanvullen, do. 20 mei en do. 17 juni Reuzenberenklauwen zeisen en schoffelen, van 13.00 tot 16.00 uur. Verzamelen bij het gebouw van de ijsclub, nabij de Sportlaan. Informatie en aanmelden bij Lodewijk van Kemenade 0320-294939 of [email protected]

Dorpsbos Swifterbant

Natuurlijk, kleinschalig beheer in het dorpsbos van Swifterbant. Activiteiten: ma. 15 maart stammen lieren en takkenrillen maken, ma. 17 mei en ma. 21 juni Reuzenberenklauwen zeisen en schoffelen, van 13.00 tot 16.00 uur. Verzamelen bij de kruising Zwanebloem-Bisontocht. Informatie en aanmelden bij Lodewijk van Kemenade 0320-294939 of [email protected].

Zuidelijk Flevoland

Bosrand Almere Buiten

Help mee dit gebied aantrekkelijker te maken voor mens, plant en dier. Activiteiten: za. 27 mrt, 24 april, 29 mei, 26 juni en 31 juli. Door werkzaamheden aan de rode loper verandert er veel rond de Bosrand: daarom dit jaar veel aandacht om de natuurwaarde van de randen te vergroten. Zo worden er ijsvogelwanden aangelegd en kruidenrijke bosranden gemaakt. Er wordt gewerkt van 10.00-12.30 uur. Verzamelplaats is de witte brug aan het Moutmolenpad. Meer info: www.bosrandwerkgroep.nl. Opgeven bij André Heuzer: 06-27025087of [email protected].

Kronkelveld Almere Haven

Kom ook helpen om dit ecologische gebied natuurlijker en landschappelijk mooier te maken. Activiteiten: za. 27 mrt, 1 mei, 5 juni, 3 juli. Op deze werkdagen wordt er gemaaid met de zeis, om te verschralen wordt het gewas afgevoerd. Hierdoor krijgen

bijzondere planten meer kans waardoor het gebied nog interessanter wordt. De groep werkt van 10.00-12.00 uur. Opgeven bij Sia Schipper 036-5319360 of [email protected].

Polderpark Almere

Kleinschalig beheer en onderhoud van de vlindertuin en bloemenweide. Activiteiten: za. 20 mrt, 17 april, 15 mei, 19 juni, 17 juli. (10.00-13.00 uur). Verzamelen onder de pergola in de vlindertuin. Er wordt hard gewerkt in het voorjaar om de tuin in de zomer optimaal te laten bloeien. Informatie en aanmelden bij Arie Verweij 06-45446076 of [email protected]

Lumièrepark Almere

Lekker bezig zijn, iets leren over de natuur, gezond en goedkoper dan de sportschool. Activiteiten: zo. 21 mrt, 18 april, 16 mei, 20 juni en 18 juli. Er wordt gewerkt van 10.00-12.00 uur. Voor contact en informatie of opgaven bij Roelof van der Valk: 036-5375504 of [email protected]

Beatrixpark Almere

Buurtbewoners van het Beatrixpark zetten zich vrijwillig in voor kleinschalig onderhoud in delen van het park, voor meer variatie in planten en dieren. Activiteiten: 1e zaterdag van de maand van 13.30-16.30 uur, op de website staat aangegeven wat er allemaal gedaan wordt. Aanmelden via www.beatrixpark.tk of Diana Stam: 036-5334180.

De Buitenkans Almere-Buiten

Wilt u eens meewerken om de bosstrook bij deze nieuwe ecologische wijk gevarieerder te maken? Activiteiten zijn op de 1e zaterdag van de maand (bosonderhoud en de poel en haagjes binnen het mandelig gebied), 13.30-16.00 uur. Verzamelen bij de ingang van de wijk aan de Ambt. Dorknoperlaan. Neem contact op met Nellie de Groot 036-5378361 / 06-46307971 of mail naar [email protected]

De Hoekwierde Almere-Haven

Een ochtend meewerken om het vogelbosje aan de Hoekwierde verder ecologisch gevarieerder te maken? U bent van harte welkom op de 2e zaterdag van de maand: 13 mrt, 10 april, 8 mei, 12 juni en 10 juli. Er wordt gewerkt van 9.30 tot 12.30 uur. Verzamelen bij de gezamenlijke ruimte aan de HoekwierdeCentraal Wonen. Opgeven bij Petra Borsch 06-53994608 of mail naar [email protected]

De Havenkikkers - Almere

Dit is de jeugdnatuurclub voor jongeren van 8 tot 12 jaar. Zij gaan op excursie in het Vroege Vogelbos zoeken naar insecten, vogels en waterdiertjes. De kinderen zijn welkom op de laatste woensdag van de maand (31 mrt, 28 april, 26 mei, 30 juni en 28 juli) van 14.00 tot 15.30 uur. De verzamelplaats is bij de schaapskooi in het vroege vogelbos, voor meer info of opgave

neem contact op met Petra Borsch 06-53994608 of mail naar [email protected]

Zeewolde

Kleinschalig natuurbeheer op diverse locaties in Zeewolde. Activiteiten: zaterdag 6 maart van 13.00 tot 16.00 uur bestrijding Amerikaanse vogelkers en Canadese kornoelje, zaterdag 15 mei en 5 juni reuzenberenklauw bestrijden. Verzamelen bij ingang Gronddepot aan de Gelderse weg. Informatie en aanmelden bij Lodewijk van Kemenade 0320-294939 of [email protected].

Soortenbeheer Ringslangen

Om de populatie ringslangen in het Oostvaardersveld te volgen wordt er 7 keer per jaar geteld. Tellingen vinden plaats op za. 17 april, 15 mei, 12 juni en 26 juni. Duur 14.00-16.00 uur. Verzamelen bij de Lage Knarsluis aan de Knardijk bij Lelystad. Voor meer informatie en opgave [email protected] of 0320-294932

Bevers

Samen met vrijwilligers zoekt Landschapsbeheer Flevoland elk jaar de beverburchten op. Bekeken wordt of ze nog belopen zijn. Activiteiten: za 27 feb. 2010: inventariseren van regio Almere. 13.00 uur bij de Trekvogel aan de Oostvaardersdiep 16 Almere. Aanmelden kan via [email protected] of 0320-294932 Op 11 juni worden de bevers geteld in het Natuurpark Lelystad. Start om 20.00 uur op P-terrein natuurpark, Meerkoetenweg Lelystad. Op 12 juni worden de bevers elders in Flevoland (regio Lelystad, Almere en Zeewolde) geteld. Bij opgave krijg je van Jeroen Reinhold een telplek toegewezen. Op eigen gelegenheid tel je deze locatie van 20.00 uur tot ongeveer 23.00 uur. Beginners wordt geadviseerd ook op 11 juni te tellen want dan kun je een spoedcursus krijgen van een ervaren teller. Opgeven kan via [email protected] of 0320-294932

Vissen

Ooit een kleine modderkruiper of rivierdonderpad gezien? Nee? Ga mee vissen! Met het schepnet gaan we op verschillende locaties in Flevoland weer vissen. Gestart wordt om 10.00 uur en het eindigt rond 16.00 uur. Kraggenburg, 10 april; Beatrixpark Almere, 1 mei; Marknesse e.o., 5 juni. Opgeven kan via reinhold@landschapsbeheer. net of 0320-294932. Dan ontvang je ook de exacte verzamelplaats.

7

interview

Bedrijventerrein en natuur gaan prima samen werking . Toch wilden we er samen uit komen. Belangrijke vraag was hoe het bedrijf en de milieubeweging elkaar konden aanvullen in plaats van bestrijden. Het werd al snel duidelijk dat de milieubeweging graag een natuurstrook wilde van circa 30 meter breed om de natuur langs de Hoge Vaart te versterken. Daarin wilden we hen graag tegemoet komen”, vertelt Gert-Jan.

Dat het mogelijk is een bedrijf te runnen met aandacht voor natuurbehoud bewijst Van Werven Biomassa uit Biddinghuizen. Aan de rand van het bedrijf is in 2005 een natuurstrook aangelegd. Het resultaat van samenwerking tussen Landschapsbeheer Flevoland, Van Werven, Milieufederatie Dronten en IVN Dronten. De natuurstrook bestaat uit poelen, natuurvriendelijke oevers, een oeverzwaluwwand en vleermuiskelder.

8

“Weet je dat we hier te maken hebben met een uniek project en dat er zelfs iemand op is gepromoveerd?” Aan het woord is Gert-Jan van Tilburg, voorzitter van de Raad van Bestuur van Van Werven. Van Werven in Biddinghuizen wilde uitbreiden op een perceel dat grensde aan de Hoge Vaart, door de provincie aangewezen als EHS (Ecologische HoofdStructuur). “In de bezwarenprocedure kwam ik oog in oog te staan met een vriend van me die lid is

van de Milieufederatie Dronten. Een rare confrontatie”, aldus Gert-Jan van Tilburg. “Al toen we naar buiten liepen na de hoorzitting waren we het met elkaar eens dat het zo niet moest. We spraken af er nog eens rustig over te praten onder het genot van een pilsje.”

Bewonersparticipatie breidt uit Meer bewoners actief in het groen. Jong en oud. Actief in het kader van ecologisch groenbeheer, een actieve rol voor en door bewoners binnen het groenbeheer of als aanvullend beheer op het bestaande groenbeheer. Op diverse plekken in Flevoland werken vrijwilligersgroepen al aan natuurlijk, kleinschalig beheer om stukken bos en groenstroken gevarieerder en daardoor aantrekkelijker te maken voor zowel planten, dieren als mensen. Een van de succesvolle voorbeelden is het Groene Stadsleven in Almere. Inmiddels zijn daar bijna 400

volwassen vrijwilligers en ruim 900 kinderen actief. Landschapsbeheer Flevoland wil de komende jaren vijf extra vrijwilligersgroepen actief krijgen in het landelijk gebied, dus buiten de kernen van Almere en Lelystad. Om ook de jeugd bewust te maken van de natuur in hun directe omgeving gaat Landschapsbeheer ook basisscholen te betrekken bij een stukje natuur in de directe omgeving van de school. Hiermee is al veel ervaring opgedaan in Almere via het project ‘Je school kan de boom in’. Speelt u al een tijdje met het idee om een stuk groen natuurvriendelijk in te

“Het bedrijfsleven zag de milieubeweging altijd als een bedreiging. Ook bij Van Werven was men niet meteen onverdeeld enthousiast over de samen-

Aan de rand van het bedrijf ligt nu een prachtige natuurstrook. “Weet je wat zo leuk is?” zegt Gert-Jan. “Het personeel van Van Werven was nauw betrokken bij de realisatie van de natuurstrook. Toch waren ze best sceptisch. Ze geloofden er niet zo heel erg in. ‘s Avonds werden de werkzaamheden afgerond. Tot ieders verbazing waren er de volgende morgen al oeverzwaluwen aan het nestelen! Daardoor is binnen het bedrijf een enorme trots ontstaan voor de natuurstrook.” In de natuurstrook zijn al bijzondere paddestoelen gevonden en 165 broedparen oeverzwaluwen geteld. De sleutel voor succes? Dat is volgens Gert-Jan heel eenvoudig. “Ga met elkaar om de tafel. Laat je niet leiden door bedreigingen, maar probeer elkaar te begrijpen.” En de overheid? “Die moet meer optreden als intermediair, want met hoorzittingen houd je de strijd in stand.”

richten, kent u een groep enthousiastelingen die buiten aan de slag wil, weet u een basisschool die natuurlessen in de praktijk wil brengen? Is er bij u in de buurt behoefte aan een natuurlijke speelplek? Neem dan contact op met Landschapsbeheer 0320-294939 of mail naar [email protected]

Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.

agrariërs

Aanleg Hanzelijn: "Eerst een bedreiging, later een kans" de kwaliteit van onze producten nóg beter maken.´ Landschapsbeheer Flevoland adviseert het stel bij het inrichten van het gebied. Het wordt een plek waar mensen tot rust kunnen komen en waar de natuur haar vrije gang kan gaan. Er wordt een kronkelend wandelpad aangelegd over heuvels en langs verschillende bomen en struiken, die perfect op elkaar afgestemd zijn. ´Wij delen onze liefde voor de natuur graag met anderen. De natuurstrook is daarom toegankelijk voor ieder die van de natuur wil genieten of zin heeft in een wandeling.’

Ellen en Jos Jeuken uit Swifterbant zijn eigenaar van biologischdynamische akkerbouwbedrijf Gaos. Zij verbouwen onder andere aardappelen, uien en wortelen. Het was even schrikken toen de Hanzelijn werd aangelegd. Een deel van het spoor grenst namelijk aan hun akker. Jos: ‘We dachten er zelfs over om te verkassen. Maar wat eerst een bedreiging leek, werd later een kans; We besloten een natuurstrook aan te leggen tussen het spoor en ons land’. De natuurstrook – die een kilometer lang is en 25 meter breed - heeft meerdere functies. Ten eerste beschermt deze de gewassen op het land. Jos: ‘IJzeren koperdeeltjes kunnen namelijk schadelijk zijn voor onze gewassen’. De strook dient ook als geluidswand. ‘Want we zijn zeer gesteld op onze rust. Onkruid wieden met herrie aan ons hoofd, daar hadden we al helemaal geen zin in’. Daarnaast levert de strook een belangrijk aandeel aan de natuurontwikkeling op de akkers. ´Insecten, vogels en bepaalde bloemen hebben een gunstig effect op onze gewassen en kunnen

Vrijwilligers gezocht voor onderhoud scheepswrakkenpalen In 2006 is Landschapsbeheer, in samenwerking met Nieuwland Erfgoed Centrum, begonnen met het plaatsen van markeringspalen bij circa de helft van de scheepswrakken die in Flevoland gevonden zijn. Dit cultuurhistorische project had een tijdelijk karakter. De bekende blauwwit gestreepte palen met het rode scheepje erop zijn echter met zoveel enthousiasme ontvangen dat ze het landschap in 2010 nog steeds sieren. De palen en de scheepjes zijn inmiddels

In een aantal heuvels komen speciale inrichtingen voor vleermuizen, vossen en dassen. En voor grondbroeders wordt een eiland aangelegd waar vossen niet kunnen komen. ‘Als alles meezit, is komende zomer het grootste deel van de inrichting gerealiseerd. Daarna maken we weer nieuwe plannen. Want zo’n natuurstrook is natuurlijk nooit helemaal af.’ Het akkerbouwbedrijf bestaat sinds 1966. In 1988 besloten Ellen en Jos over te gaan op biologischdynamische landbouw. En dat was nogal een overstap want biologisch voedsel was destijds moeilijk af te zetten. ‘Toch maakten we deze overstap. Want wij geloven dat biologisch eten veel beter is voor de mens. Ziekten als kanker en stoornissen als ADHD zouden best eens veroorzaakt kunnen worden door bestrijdingsmiddelen. Bovendien geloven wij dat biologisch eten vitaliteit bevat, een soort levenskracht die behouden blijft.’ Jos en Ellen verkopen hun producten ook aan Flevolandse particulieren. Samen met een paar andere biologisch-dynamische akkerbouwbedrijven uit de regio doen zij dat via de internetwinkel www. hofwebwinkel.nl . Na vijf jaar is deze webwinkel nog steeds een succes.

dringend aan onderhoud toe. Sommige palen staan scheef en de scheepjes vertonen roestsporen. Landschapsbeheer wil de levensduur van de wrakkenpalen graag verlengen en is daarvoor op zoek naar enkele vrijwilligers die het leuk vinden om de eigenaren van de palen te helpen bij het onderhoud. Ook horen we graag van eigenaren waar onderhoud nodig is dat zelf niet uitgevoerd kan worden. Voor informatie en aanmelding kunt u contact opnemen met Lodewijk van Kemenade, 0320-294936, [email protected]. 9

toelichting medewerker

Zoogdieratlas Kunt u het zich voorstellen? In 1970 waren er nog geen vossen in Flevoland en zelfs in 1988 was de soort in de Noordoostpolder vrij schaars. Of dat de haas vroeger heel algemeen was, maar dat deze anno 2010 in Oostelijk en Zuidelijk Flevoland zeldzaam geworden is? Duidelijk is dat de zoogdiersamenstelling van Flevoland (en elders in het land) geleidelijk verandert. De laatste (papieren) zoogdieratlas dateert alweer uit 1992 (en voor alleen vleermuizen uit 1996). Reden om alle zoogdieren weer eens goed op de (verspreidings)kaart te zetten, maar nu ook in digitale vorm. De Zoogdiervereniging heeft Ria Heemskerk aangesteld om de digitale atlas (www.zoogdieratlas.nl) in Flevoland bij alle mensen bekend te krijgen. De werkplek van Ria is bij Landschapsbeheer Flevoland op kantoor. Handig, want dan zit ze meteen naast een van de enthousiaste zoogdierliefhebbers van Flevoland: Jeroen Reinhold. Gebruikmakend van Jeroens kennis verzamelt Ria gegevens van zoogdieren bij allerlei organisaties en personen. Zo zijn de kerkuilwerkgroepen benaderd om braakballen te verzamelen en de eerste partijen zijn al binnen. Bij KNNV-Lelystad zijn al enkele pluisavonden gepland en daardoor weten we nu dat de kerkuilen veel veldmuizen maar ook bosspitsmuizen en huisspitsmuizen eten. Het stimuleren van mensen om mee te helpen in de natuur is een kerntaak van Landschapsbeheer. Het helpen met de uitvoering van het zoogdieratlas-project past daarom goed bij ons werk. Daarnaast heeft dit project veel verbindingen met andere projecten van Landschapsbeheer: bijvoorbeeld bevertellen en vleermuisklachtenafhandeling. U kunt natuurlijk ook een bijdrage leveren! Mensen die wandelen leuk vinden, kunnen bijvoorbeeld makkelijk beverknaagsporen gaan speuren bij de grote wateren van Oostelijk- en Zuidelijk Flevoland. Of wat dacht u van het zoeken naar molshopen in verschillende gebieden? Jeroen denkt dat de mol in de centra van alle dorpen en steden moeilijk te vinden zal zijn. Een mol houdt uiteindelijk niet van asfalt en Beverburchten zoeken - Het grootste knaagdier van de wereld zwemt al 20 jaar in Flevoland. Begon het met enkele bevers in het Larserbos, tegenwoordig zwemmen er rond de honderd. De beverburchten die op de oever gebouwd worden zijn in de winter goed te vinden: het riet is laag en de bevers hebben de burchten opgehoogd met nieuwe takken. De winter is dus de beste tijd om de 10

beton en zal daar dus maar schaars voorkomen. Naast het actief zoeken naar zoogdieren zijn ook toevallige waarnemingen erg gewenst. Bijvoorbeeld als uw kat weer eens een muis naar huis sleept. We weten nauwelijks iets van het voorkomen van muizen in Flevoland. Daarom zijn ook deze vondsten erg handig. En mocht u de soort niet helemaal herkennen; maak dan een foto en stuur deze op. Eind 2011 hoopt Ria dat de verspreiding van alle zoogdiersoorten van Flevoland in kaart gebracht is. Dan weten we of de eekhoorn nog steeds voorkomt in Flevoland, of de steenmarter ook in Almere rondloopt en of de waterspitsmuis nu wel of niet in Flevoland aanwezig is. Mocht u meer willen weten over dit project of wilt u zelf meedoen met een van de activiteiten: bel 0320-294939 of stuur een mailtje naar [email protected].

beverburchten in kaart te brengen. Een overzichtskaart met alle burchten is handig voor de oeverbeheerders. Zo kunnen ze snel zien of de bevers last hebben van hun geplande beheer en kan de oeverbeheerder maatregelen nemen om schade aan de burcht te voorkomen. Daarnaast is het overzicht van de burchten van belang om in juni en juli de telposten voor de telling vast te stellen.

Dan gaan we posten om het aantal uitzwemmende bevers vast te stellen. Gezamenlijk gaan we zaterdag 27 februari op zoek naar burchten, maar als je zelf een stuk kanaal wilt afzoeken is dat ook goed. Stuur dan even een mail naar [email protected] en je ontvangt je instructies en een zoekgebied bij jou in de buurt.

nieuw project

Zorg voor Natuur en Landschap De vraag naar natuurlocaties waar mensen met een zorgvraag terecht kunnen, is landelijk groeiende. Landschapsbeheer start dit jaar met een nieuw project “Zorg voor Natuur en Landschap”. Hiermee wil Landschapsbeheer zorgcliënten een structurele plek bieden in het werk in natuur en landschap. Natuur is gezond. Gezond voor kinderen om er te spelen, gezond als buffer tegen luchtvervuiling, gezond om er dichtbij te wonen, te recreëren en te ontspannen. Het is zelfs gezond om er alleen maar naar te kijken, blijkt uit diverse onderzoeken. Groen werkt niet alleen preventief, maar heeft ook een positieve invloed op het welzijn of herstelproces van mensen met een zorgvraag. Denk aan gehandicapten, mensen met een burn-out, depressie of psychiatrische aandoening, (ex-) verslaafden, etc. Onderhoudswerk in natuur en landschap blijkt voor deze specifieke groep mensen heel geschikt om een zinvolle dagbesteding te hebben en ook nog de gezondheid te verbeteren. Factoren die pleiten voor werken in bos, natuur en landschap zijn: het buiten zijn, de frisse lucht, samen met anderen werken en de fysieke inspanning. Door natuur een vaste plek te geven in de wereld van zorg, maakt een grote groep

Cursussen en excursies EHBO cursus Aan alle vrijwilligers wordt op 15 mei een EHBO-cursus aangeboden. Dit is geen volledige EHBO-cursus. We staan niet stil bij het reanimeren, maar de cursus is meer gericht op de kleine ongelukjes die tijdens het veldwerk kunnen voorkomen. Bij uw opgave kunt u aangeven over welke onderwerpen u meer wilt weten. Deze cursus begint om 9.00 uur en eindigt om 16.00 uur, koffie/ thee en lunch worden verzorgd door Landschapsbeheer Flevoland. Aan de hand van de lijst van deelnemers wordt gekeken naar de locatie van de cursus, dus dat maken we later bekend. De cursus gaat door als er minimaal 10 deelnemers zijn. Er zijn geen kosten verbonden aan de cursus. Meer informatie bij Petra Borsch 0320-294933 of via [email protected]

mensen op een heel positieve manier kennis met natuur. Landschapsbeheer Flevoland heeft in nauwe samenwerking met enkele zorginstellingen al ervaring opgedaan in het werken met deze mensen in landschapsonderhoud en natuurbeheer, steeds op kleine schaal en op incidentele basis. Het ging dan om uitvoerend werk, zoals maaien, zagen, snoeien en knotten. Bij Landschapsbeheer en andere natuurorganisaties ontbreekt het tot dusver aan een gerichte aanpak om een antwoord te geven op de groeiende vraag naar plaatsen voor zorgcliënten in natuur en landschap. Het project ‘Zorg voor natuur en landschap’ wil

Determinatie cursus wilde planten Altijd al eens willen weten welke planten waar groeien, maar niet echt goed met een flora overweg kunnen? Dan kunt u op donderdagavond 27 mei en 3 juni uw kennis vergroten. Tijdens deze cursusavonden leert u hoe u een flora gebruikt en leert u kijken naar belangrijke kenmerken voor het deter-mineren. De cursus gaat door als er minimaal 10 deelnemers zijn. Meer informatie bij Petra Borsch 0320-294933 of via [email protected] Gereedschapscursus Op zaterdag 24 april van 10.00 tot 15.00 uur wordt in Lelystad de cursus Techniek, gereedschap en onderhoud georganiseerd. De ochtend begint met theorie, na de lunch gaan we naar de schuur aan de Schutweg, hier kunt u uw gereedschap nakijken en herstellen. Tijdens deze cursusdag krijgt u meer achtergrondinformatie over werktechnieken en aandacht voor ARBO en gereedschap waardoor het

bestaande kennis op dit gebied bundelen en verspreiden en netwerken op het gebied van natuur en zorg versterken. Hierdoor kan toekomstige zorg in natuur en landschap beter worden georganiseerd. Een grote groep mensen komt dan in aanraking met natuur, waaronder zorgcliënten, de betrokken families, medewerkers van zorginstellingen, diverse terreineigenaren, vrijwilligers, overheden en zorgverzekeraars. Bij verschillende programmaonderdelen worden Natuurmonumenten en Staatsbosbeheer betrokken, zodat de resultaten van dit programma breed gedragen worden. Ook voor eigenaren van natuurterreinen biedt de samenwerking met zorginstellingen de kans om het draagvlak voor natuur te vergroten. Daarnaast is het een welkome bijdrage aan het onderhoud van landschap en natuur. Landschapsbeheer streeft naar een structurele en duurzame samenwerking tussen de natuur- en zorgsector.

werk beter georganiseerd en veiliger uitgevoerd kan worden in de praktijk. De cursus kan door iedere vrijwilliger gevolgd worden, coördinatoren van zelfstandige groepen worden bijzonder uitgenodigd deze cursusdag te volgen. Meer informatie bij Petra Borsch 0320-294933 of via [email protected] Snoeicursus Vruchtbomen Landschapsbeheer Flevoland organiseert een snoeicursus vruchtbomen. Op maandag 15 maart van 19.30 tot 22.00 uur vindt in het Groenhorstcollege te Emmeloord de theorieavond plaats. De eerste praktijkdag (09.30 – 15.00 uur) is op zaterdag 20 maart (locatie nog nader te bepalen in de Noordoostpolder). De tweede praktijkdag wordt georganiseerd op een zaterdag in november/ december. De kosten bedragen € 50,-per deelnemer. Dit is inclusief een uitgebreide cursusmap. Meer informatie bij Tiem van Veen 0320-294935 of [email protected] 11

soortenbeheer

Gruttofonds Flevoland

Dat de grutto tot de verbeelding spreekt blijkt uit de vogelgeluiden top 100 waarbij de grutto op de 12de plaats staat. De roep van de grutto hoort bij het voorjaar. Graag horen we deze roep nog erg lang in Flevoland. We hopen dat het gruttofonds boeren stimuleert om gruttonesten te beschermen. Boeren die niet mee (kunnen) doen aan agrarisch natuurbeheer komen voor het gruttofonds in aanmerking. Dat het niet goed gaat met de grutto’s in Nederland is al jaren bekend. In Flevoland hebben we niet véél grutto’s maar wél een redelijk stabiele gruttopopulatie. Afgelopen jaar zijn er 74 gruttonesten gevonden in Flevoland en dan alleen in de Noordoostpolder. Deze kleine populatie zien we liever groeien dan verdwijnen. Daartoe willen we een bijdrage leveren door het instellen van een gruttofonds.

12

Veel boeren nemen de zorg voor de gruttonesten al vele jaren serieus, maar doordat ze niet binnen het werkgebied van een agrarische natuurvereniging vallen, kunnen ze niet meedoen aan subsidies voor agrarisch natuurbeheer. Door het instellen van het gruttofonds kunnen deze boeren voor ieder uitgekomen gruttonest € 50,- ontvangen.

Het grote gevaar voor een broedende grutto zit met name in de maaiperiode. Dan is er in een korte tijd veel drukte op het land waardoor de kansen op mislukken sterk toenemen. Maaien vlak langs of over het nest is natuurlijk desastreus. Ook bij het schudden van het gras kunnen er plukken gras op het nest vallen waardoor grutto’s het nest verlaten. Ruim om het nest heen maaien (5 - 10 meter) verhoogt de kans op uitkomen van het gruttonest en dat willen we belonen. Ondanks de goede zorg kan een nest gepredeerd (leeggeroofd) worden, dan heb je pech. Deze kans is maar klein, want slechts 8% van de gruttonesten is in 2009 daardoor verloren gegaan. We weten dat de gruttopopulatie ook achteruitloopt door gebrek aan kuikenbiotoop. Echter in Flevoland blijkt uit de alarmtellingen dat ondanks onvoldoende geschikte graslanden voor de kuikens, de resultaten niet slecht zijn. De aanwezige bollenvelden en akkerbouwgewassen leveren waarschijnlijk toch voldoende voedsel en dekking voor de jongen. Door te proberen zoveel mogelijk nesten succesvol uit te laten komen, hopen we de grutto voor Flevoland te behouden. Wilt u meedoen en een gruttonest voor dit fonds aanmelden, bel dan met Jan Nagel, 0320-294934.

De volgende voorwaarden gelden voor deelname:   • Boeren die al meedoen aan Agrarisch Natuurbeheer (SNL) zijn uitgesloten voor deze regeling. • Als een gruttonest is gevonden en u wilt voor de vergoeding in aanmerking komen, moet u de vondst zo snel mogelijk melden bij landschapsbeheer Flevoland. Voordat het nest uitkomt willen we het een keertje zien. • Als het nest leeg of uitgekomen is, geeft u een seintje aan Landschapsbeheer, die dan voor controle langskomt. • De constatering of een nest wel of niet uit is wordt bepaald door een medewerker van Landschapsbeheer Flevoland (75% van de gruttonesten komt gemiddeld uit). Daarna kan pas worden overgegaan tot uitbetaling. • Het land met daarop het gruttonest moet toegankelijk zijn voor de medewerkers van Landschapsbeheer Flevoland. • De uitbetaling vindt plaatst wanneer het laatste gruttonest van Flevoland uit is (circa eind juni). • Er wordt betaald per uitgekomen nest.