Landmacht. Pakistan in beeld. Barrières tegen bloedzuigers. Koudweertraining in Noorwegen. Het paarse gevoel van generaal Berlijn

Waar genomen Naam:

Sergant Majoor Peter Peeters Onderdeel: Personeelscommando Functie: plaagdierenbestrijder Kakkerlakken, muizen, muggen, wespen en spinnen. De dieren waarvoor veel mensen wegrennen, daar rent plaagdierenbestrijder Peter Peeters van de Bestrijdingsdesk juist naar toe. ‘De Bestrijdingsdesk is er om te voorkomen dat een plaagdier een dierplaag wordt. Met drie man pakken we de plaagdieren krijgsmachtbreed aan. Wat voor dieren we waar bestrijden, hangt vaak samen met seizoen, locatie en krijgsmachtdeel. Zo heeft de Marine vaker last van ratten doordat deze zich bij water begeven. Andere knaagdieren zoeken warme plekken op tijdens de winter en blijkbaar is de militaire kazerne een ideaal verblijf. In de zomer daarentegen, vormen de nesten van mieren en wespen het grootste probleem. Naast de bestrijding, lichten we militairen ook voor over bijvoorbeeld lokale plaagdieren in uitzendgebieden. Hierbij kun je denken aan het zandvliegje in Afghanistan. We geven ook adviezen bijvoorbeeld in de vorm van onderhoudstips. Zo kunnen we de commandant van een kazerne vertellen welke onderhoudsmaatregelen hij moet treffen om het bezoek van plaagdieren tegen te houden.’ Peeters is nu een jaar werkzaam bij de Bestrijdingsdesk en het bevalt hem prima. ‘Iedereen is blij met je. Met dit beroep schiet je mensen altijd te hulp en dat maakt de taak erg dankbaar. Je komt overal en werkt ook veel tijdens uitzendingen. Ik vind die beesten niet eng of vies al moet ik wel zeggen dat ik tijdens een etentje in een restaurant de kans niet laat schieten om een kijkje in de keuken te nemen om te zien wat er rondrent. Vervelendste dier? Dat moet de kakkerlak zijn. Eigenlijk zijn dat de schoonste plaagdieren, maar tijdens mijn opleiding moest ik een kilo kakkerlakken verzorgen terwijl ik ze eigenlijk gewoon dood wilde hebben. Ik heb ze toen stiekem in de vriezer gestopt, maar de taaie beestjes bleken bijna niet kapot te krijgen’.

Landmacht

Barrières tegen bloedzuigers Koudweertraining in Noorwegen Het paarse gevoel van generaal Berlijn

Pakistan in beeld

vierde jaargang nummer 1, februari 2006

Landmacht nummer 1 Personeelsblad van de Koninklijke Landmacht

Redactie: Hoofdredacteur: kol Ronald Harmsma Eindredacteur: kap Klaas Daane Bolier Redacteuren: elnt Arnoud Telkamp, Ivanca Maas

‘Gun elkaar een plekje onder de zon’

Vormgeving: Sectie Grafische Vormgeving KL, Den Haag

Druk:

PAG.9: Interview Commandant der Strijdkrachten

Senefelder Misset, Doetinchem ISSN: 1572-1248

Oplage: Landmacht verschijnt tien keer per jaar in een oplage van 55.000 stuks

Fotografie: Frank van Biemen Fotografie, AVDD, sld1 Albert Gjaltema

Inhouds opgave

Met medewerking van: PAG.4:

Pakistan in beeld

PAG.11:

Overdracht Fennek

PAG.16:

Klachtencommissie gezondheidszorg

PAG.18:

Landmacht wint award

Reacties of ingezonden brieven kunt u via het interne netwerk mailen naar: Daane Bolier, kap kj KL/CLAS. Via internet: KJ.Daane. [email protected]

PAG.19:

Rood koord voor redden peuter

PAG.20:

Nieuwe barrières tegen bloedzuigers

Adreswijzigingen:

PAG.22:

Exit-dag Regiment van Heutsz

PAG.26:

Spoedcursus officieren Nationale Reserve

Elnt Ellen Beernink, Guido Kobessen

Redactieadres: Lgen Knoopkazerne MPC 55A Postbus 90004 3509 AA Utrecht MDTN: *06- 557 46043 KPN: 030-2146043

Reacties:

Landmachtpersoneel kan alleen maar adreswijzigingen doorgeven aan de eigen afdeling personeelszaken. Reservisten kunnen voor adresveranderingen bellen naar: 070-3165043. Postactieven en veteranen kunnen terecht bij Nico Kamm: 070-3164907. Betalende abonnees moeten zijn bij Abonnementenland: 0251-313939.

LANDMACHT IS EEN UITGAVE VAN HET COMMANDO LANDSTRIJDKRACHTEN, SECTIE COMMUNICATIE STAF CLAS. REACTIES OF INGEZONDEN BRIEVEN WORDEN ZEER GEWAARDEERD. DE REDACTIE IS VRIJ IN HAAR KEUZE VAN HET PLAATSEN VAN - AL DAN NIET INGEKORTE - INGEZONDEN STUKKEN. OVERNAME VAN (GEDEELTEN VAN) ARTIKELEN UIT DE LANDMACHT IS, ONDER BRONVERMELDING, TOEGESTAAN.

LANDMACHT FEBRUARI 2006

Rubrieken

De week van, PAG.27: Kortjes, Personeelsmutaties, PAG.23: Uit de flank Waargenomen

PAG.15: PAG.24: PAG.28:

Sneeuw en kou

maken drills onvergetelijk PAG.12:

44 Pantserinfanteriebataljon oefent in Noorwegen

1600 kilo pure bescherming PAG.16: Ballistische bescherming voor

Scania’s

3

Pakistan

in beeld

Pakistan krabbelt langzaam op na de verwoestende aardbeving en de wederopbouw is in volle gang. De fase van de noodhulp is voorbij en eind januari keerden de laatste militairen van het Nederlandse noodhospitaal in Bagh terug uit het Aziatische land. De circa 120 militairen en Civiel Medisch Personeel behandelden in ongeveer drie maanden tijd, samen met hun voorgangers van de mariniers, meer dan achtduizend gewonden. Op de volgende pagina’s een foto-impressie van noodhulp in de bergen van Pakistan.

LANDMACHT DECEMBER 2005

5

RESULTATEN: POLIKLINISCHE BEHANDELINGEN:

4.890 BEHANDELINGEN DOOR AIRMOBILE MEDICAL TEAMS/ MEDICAL MOBILE TEAMS: 3.424 OPNAMES: 189

(+97 DOOR DE MARINIERS) 859 VERPLEEGDAGEN CHIRURGISCHE INGREPEN:159 BEVALLINGEN: 11 OVERLIJDENSGEVALLEN: 7

Veel patiënten hebben botbreuken opgelopen in de aardbeving. De meeste botbreuken werden gegipst. De meer complexere fracturen werden op de operatietafel opnieuw gebroken en gezet. Bij het invallen van de winter, nam ook het aantal brandwonden flink toe. Om warm te blijven, steken veel vluchtelingen een vuurtje in hun tent met, soms, rampzalige gevolgen. In totaal werden er elf baby’s geboren in het noodhospitaal.

LANDMACHT FEBRUARI 2006

7

Generaal Berlijn en het paarse gevoel

Ambulances vertokken vanuit Bagh de bergen in om gewonden te behandelen. Later werden deze Mobile Medical Teams aangevuld met Airmobile Medical Teams die met helikopters sneller de hogere, meer afgelegen plaatsen konden bereiken. De wegen in de Pakistaanse bergen zijn vaak beschadigd, smal en glibberig en doen een groot beroep op de stuurmanskunsten van de chauffeurs.

Generaal Dick Berlijn is de eerste Commandant der Strijdkrachten. Als hoogste militair van de krijgsmacht is hij direct verantwoordelijk voor de planning en aansturing van de Operationele Commando’s de uitvoering van militaire operaties en daarnaast ook nog eens de belangrijkste militaire adviseur van de Minister van Defensie. Wat opvalt aan de viersterrengeneraal is dat hij geen mogelijkheid onbenut laat om te onderstrepen hoe belangrijk hij het jointoptreden vindt. Landmacht vroeg hem naar het waarom. “Paars” of joint? Dat maakt mij echt helemaal niks uit. Het gaat erom dat iedereen weet wat ermee wordt bedoeld, gezamenlijkheid dus, en er naar handelt, dan maakt de benaming mij niet uit. Waarom vindt u het zo belangrijk? De samenleving spendeert 7, 5 miljard euro per jaar opdat wij ons werk kun-

LANDMACHT FEBRUARI 2006

nen uitvoeren. De Nederlandse bevolking verwacht, terecht, dat wij dat geld zo efficiënt mogelijk besteden en dat wij daarvoor een goed product leveren. Die twee zaken zijn het best te realiseren als we intensief met elkaar samenwerken. Daarnaast ligt de tijd dat bijvoorbeeld de Koninklijke Marine of de Koninklijke Landmacht in zijn eentje een missie uitvoerde, allang achter ons.

Iedere buitenlandse inzet is tegenwoordig een paarse aangelegenheid. Er wordt dan toch ook al heel veel samengewerkt tussen de krijgsmachtdelen? Klopt. En mijn indruk is dat die samenwerking over het algemeen prima verloopt. Vooral tijdens uitzendingen zie je dat duidelijk en gaat dat op een heel natuurlijke manier. Daar is

9

immers volstrekt duidelijk dat je het alleen niet redt en dat je elkaar hard nodig hebt om de opdracht tot een succes te maken. In Nederland ligt dat natuurlijk wat anders. Gelukkig wordt ook in Nederland, bijvoorbeeld tijdens oefeningen, steeds meer gezamenlijk gewerkt. Ik denk dan ook dat deze gedachte zich behoorlijk aan het verankeren is, vooral bij de eenheden. Als er al weerstand is, dan is het met name op de hogere niveaus, waar het wat langer duurt eer dit soort lessen uit de praktijk doordruppelen. Dat is overigens niet verwonderlijk, de belangen liggen daar anders, worden anders beleefd. Rivaliteit houdt iedereen toch scherp? Natuurlijk is een gezonde rivaliteit helemaal niet erg. We moeten alleen niet vergeten dat we één team zijn. Daar hoort bijvoorbeeld ook bij dat je elkaar een plekje onder de zon gunt. Je mag best trots zijn op een onderdeel van defensie dat een goede prestatie heeft geleverd. Ook al is dat dan niet jouw eigen krijgsmachtdeel. De richting dat we onszelf allemaal defensiemedewerkers gaan noemen in plaats van landmachter of luchtmachter of sterker nog, fuselier of huzaar? Nee, dat is absoluut niet de bedoeling. Een huzaar moet trots zijn op zijn bataljon zoals een matroos trots is op zijn of haar schip. We zijn allemaal bij een krijgsmachtsdeel komen

LANDMACHT FEBRUARI 2006

werken omdat we ons daar het meest tot aangetrokken voelen. En daar is ook helemaal niks mis mee. Die identiteit moet ook behouden blijven, ook voor de werving. De termen luchtmacht, marine, landmacht en marechaussee spreken meer tot de verbeelding dan het wat abstractere Defensie. Iedereen moet zich echter wel bewust zijn dat zijn eenheid maar een radertje is in het grotere geheel. Een F-16 of een tank wint de oorlog niet in zijn eentje. Je hebt elkaar allemaal hard nodig. Tot op het laagste niveau moet die boodschap duidelijk zijn en ik vind dat daar in de opleiding van nieuwe militairen ook aandacht voor moet zijn. We moeten met zijn allen over de eigen schutting heenkijken, ons realiseren dat die artillerist misschien anders in elkaar steekt dan een marinier, dat de logistiek bij de luchtmacht anders is geregeld dan bijvoorbeeld bij de landmacht, maar dat we elkaar allemaal even hard nodig hebben. Anders is niet slechter. Misschien niet slechter maar die verschillen in werkwijze en materieel bemoeilijken toch wel de verpaarsing? Nee, er moet alleen meer van elkaar worden geleerd. Ik ben dan ook een groot voorstander van korte uitwisselingsprogramma’s. Laat bijvoorbeeld herstellers van de luchtmacht maar bij de landmachtcollega’s op bezoek gaan en kijken hoe ze het daar regelen. Zet af en toe clubjes logistiekelingen van alle krijgsmachtdelen bij elkaar. Ze kunnen een hoop van elkaar leren en samen tot nieuwe inzichten komen. We moeten, kortom, met zijn allen onze blik verbreden. <

Wie is wie aan de top Minister van Defensie Henk Kamp Bepaalt, in samenspraak met het kabinet en de Tweede kamer, waar en hoe de Nederlandse krijgsmacht wordt ingezet.

Commandant der Strijd-krachten, generaal Dick Berlijn De hoogste militaire baas. Is namens de minister verantwoordelijk voor de uitvoering van de militaire operaties en daarmee ook de belangrijkste militaire adviseur voor de minister. De CDS heeft het bevel over de Operationele Commando’s van de krijgsmacht, waaronder het Commando Landstrijdkrachten.

Commandant Landstrijdkrachten, luitenantgeneraal Peter van Uhm Baas over alle landmachteenheden en adviseur van de CDS op het gebied van landoptreden.

44

Pantserinfanteriebataljon ontvangt de Fennek

Functioneel, geruisloos, en comfortabel. Het nieuwe verkenningsvoertuig ‘Fennek’ is van al deze eigenschappen voorzien. Trots nam overste Ron Smits van 44 Pantserinfanteriebataljon de sleutels van acht nieuwe Fenneks in ontvangst.

er op let. Het voertuig maakt namelijk bijna geen geluid als het rijdt. Ondanks de grote wielen en de robuuste uitstraling van het voertuig, valt het hierdoor amper op. Andere types van de Fennek die ingevoerd zullen worden, zijn de Fennek Voorwaartse Waarnemer (VWWRN), Medium Range Anti Tank (MRAT), Tactical Air Control Party (TACP), Mortier (MR), Stinger Weapon Platform (SWP) en Algemene Dienst (AD). Dat de Fennek een erg laag voertuig is, doet niet af aan het comfort binnenin. Vanuit een verstelbare stoel kunnen de bestuurder en zijn twee bijrijders, op een monitor zien wat de Fennek waarneemt. Ook het zicht van de camera aan de achterkant van het voertuig wordt weergegeven op een monitor. In maart zal de Fennek LVB aan 42 Pantserinfanteriebataljon worden overgedragen en in mei aan 42 Tankbataljon. Vorig jaar werden de eerste Fenneks LVB overgedragen aan 13 Gemechaniseerde Brigade.<

De verkenningsvoertuigen werden overhandigd door Project Directeur Generaal Defensie Materieel Organisatie (DMO), Dirk van Dord. Het type Fennek dat aan de verkenningspeletons wordt geleverd is de Fennek LVB, Licht Verkennings- en Bewakingsvoertuig. Het belangrijkste kenmerk van de Fennek LVB wordt pas zichtbaar met een druk op de knop. Dan verschijnt namelijk de drie meter lange BAA, de Beobachtungs und Aufklarungs Ausstattung. Deze BAA fungeert min of meer als een periscoop met een nachtzichtkijker en een laser-afstandsmeter. Een ander belangrijk kenmerk valt pas op als je

11

SCHIETEN

BEWEGEN

Sneeuw en kou maken drills onvergetelijk Wereldwijd inzetbaar zijn, betekent ook het kunnen optreden in de barre kou. Om dit te oefenen, reisde 44 Pantserinfanteriebataljon uit Havelte hartje winter af naar Noorwegen. Vier deelnemers aan de oefening delen hun pas verworven kennis over het optreden bij temperaturen van min tien graden celsius.

ing: Korporaal 2 Jorno Star sneeuw ‘Bij het verplaatsen in de trekschoenen gebruiken we naast over en. ook laplanders en skistokk t je dus Als je gaat schieten, moe overweg ook met deze materialen en kun je kunnen. Van de skistokk gebruik bijvoorbeeld heel handig s te plaatsen, maken door ze kruisling t leggen. zodat je je wapen erin kun ten. Als je Hierdoor kun je goed rich g aanneemt een zittende schiethoudin knie te is het makkelijk om je ene re laplander, laten rusten op de ande ver weg in de dan zakt je knie niet zo sneeuw.’

ETEN

LANDMACHT FEBRUARI 2006

wordt er door Naast de juiste kleding merd om te de oefenleiding op geha betekent blijven bewegen. Stilstaan afkoelen.

En verder: Overtrekschoenen: jk je voeten Daarnaast is het belangri en hebben warm te houden. De Nor enen zogenaamde overtrekscho over de beschikbaar gesteld die getrokken. kisten kunnen worden r niet De kisten alleen zijn zeke en in te voldoende om warme voet en door houden. Om het verplaats te maken de sneeuw eenvoudiger nders zijn er skistokken en lapla onder de (soort tennisrackets voor mee wordt schoenen) uitgedeeld. Hier in de diepe voorkomen dat je wegzakt sneeuw.

KLEDING

SLAPEN

& DRINKEN

tendorp: Korporaal 1 Chris Oos elkaar let, ‘Als je constant goed op Je moet voorkom je veel ellende. buddy de bijvoorbeeld kijken of je laat koken, sneeuw wel lang genoeg Je moet anders krijg je diarree. mee gaan de opletten of de kisten wel ende morgen slaapzak in, om de volg te voorkomen frostbite aan de voeten het is door ijskoude kisten. En houden of je belangrijk in de gaten te en drinkt. Je buddy wel voldoende eet gie in de kou.’ verbruikt heel veel ener

s: Korporaal Jeroen Laro je de ‘Het is niet zwaar, zolang Tijdens drills maar goed uitvoert. je er wel de koudweertraining kom teem heel achter dat het buddysys ar goed belangrijk is. Je moet elka rnaast in de gaten houden. Daa met je is het belangrijk om goed s kun je materiaal om te gaan. Som manier het jezelf op een simpele en. Zo een stuk aangenamer mak eld eerst verzamelen we bijvoorbe voor een flink veel sparrentakken g voor de goede isolerende onderlaa een tent komt tent. De meeste kou in we dit op van onderuit, dus proberen elijk tegen deze manier zoveel mog te gaan.’

an Wachtmeester Christia Heeringa: kon ik niet bij ‘Door omstandigheden n in Havelte de voorbereidende lesse ik minder aanwezig zijn, dus was We kwamen voorbereid dan de rest. en direct in Noorwegen aan en werd heb ik in een tent gestopt. Veel ten leren. hier dus ter plaatse moe ens zo De kledingsdrills zijn nerg gebieden. belangrijk als in koudweer chillende Kleedt jezelf aan in vers kun je dan laagjes. Bij inspanning niet teveel iets uittrekken, zodat je ns weer te gaat zweten en vervolge sterk afkoelt. goed Als je de geleerde zaken wel warm. uitvoert, houd je jezelf de oefening Maar toch heb ik tijdens cht.’ wel vaak aan Spanje geda

13

KLACHTENCOMMISSIE GEZONDHEIDSZORG KL INGESTELD

Klagen voor verbeteren zorg

Hardhandige therapeut? Lange wachttijden? Of andere ontevredenheden wat betreft de zorginstellingen van de Landmacht? Generaal van Uhm stelde op 6 december de Klachtencommissie Gezondheidszorg Koninklijke Landmacht in. Deze behandelt alle klachten van de ontevreden militaire patiënt.

Klachten bemiddelaars per eenheid

LUITENANT-GENERAAL PETER VAN UHM EN DE VOORZITTER VAN DE COMMISSIE, GENERAAL MAJOOR B.D. STRIK

Na veel te lang te hebben gewacht in de overvolle wachtruimte, hoor je eindelijk jouw naam. Je vertelt de arts dat je last hebt van je keel en dat de klieren in je hals opgezwollen aanvoelen. ‘Vervelend’, mompelt de arts. ‘Een waterijsje wil nog wel eens helpen bij een schorre keel’, vervolgt hij. Voor dat je het zelf in de gaten hebt, sta je met dit advies weer buiten de deur. Verbouwereerd ga je naar huis en nog geen twee dagen later lig je met keelontsteking en gegronde frustratie in je bed. Foutief gestelde medische diagnoses, onaardige behandeling of lange wachttijden kunnen ervoor zorgen dat je je niet correct behandeld voelt door de arts of andere zorgverlener. Als militair patiënt kun je dan een klacht indienen bij de Klachtencommissie. Zorgaanbieders zijn namelijk verplicht zo’n commissie in te stellen. In principe kun je als patiënt direct met je klacht naar deze commissie stappen, maar je kunt er ook voor kiezen om eerst contact te zoeken met de hulpverlener waarover je een klacht hebt. Mocht een gesprek de lucht niet kunnen klaren, dan kan de hulp worden ingeschakeld van een klachtbemiddelaar. Deze klachtbemiddelaars zijn te vinden bij de verschillende eenheden (zie kader). De bemiddelaar

LANDMACHT FEBRUARI 2006

probeert samen met de patiënt en de hulpverlener het conflict uit de wereld te helpen door met beide partijen te praten. Mocht ook deze bemiddeling geen oplossing bieden, dan kan de Klachtencommissie nog een stapje verder gaan met je klacht. Niets te klagen? Deze onafhankelijke commissie onderzoekt of de klacht gegrond is en als dat het geval is, brengt zij een advies uit aan de commandant van de eenheid. Die beslist dan of er maatregelen moeten worden getroffen. ‘Klagen heeft misschien een negatieve lading, maar onze doelstelling is positief. Door de klachten in behandeling te nemen kan de situatie immers worden verbeterd’, stelt de secretaris, kapitein Marielle Spruit. Klachten kunnen bij verschillende instanties worden neergelegd. Spruit benadrukt echter dat de Klachtencommissie KL specifiek de klachten behandelt die worden ingediend tegen hulpverleners van de KL. ‘Deze commissie is er voor ontevreden Landmachtmilitairen. Door deze klachten zelf te behandelen kunnen wij eventuele noodzakelijke maatregelen treffen om zo de zorg binnen de KL te verbeteren’, aldus Spruit.<

11 LMB dhr. J. Soer *06-564 32992 / 026-353 2992 13 Mechbrig Lkol. R.A. Giessen *06-549 65010 / 040-266 5010 41 Mechbrig NSU Seedorf Dhr. A. den Hollander *06-594 13100 NSU Munster Dhr. H. Ripperda *06-568 84427 NSU Rheindalen Aoo M.E. Huizen *06-567 102 NSU Heidelberg Aoo M.F. Everaerts +49(0)6-321 578 9143 43 Mechbrig Lkol. IJ. Saveur *06-532 47145 / 052-134 7145 1 Logbrig Aoo E. Kooijker *06-573 73338 CLAS Apeldoorn Maj. P. Triel *06-573 71310 / 055-357 1310 Kap. R.A. Steyn *06-573 71310 / 055-357 1310 KTOMM Bronbeek Mw. M.C. van der Born 0343-474 150 Arbodienst KL Dhr. P.T.W. Wolters *06-564 33550 Klachtencommissie Gezondheidszorg KL Kap. Marielle Spruit *06-557 46026

de week van

S

ommigen zullen Indonesië kennen van een heerlijke (zon)vakantie. Als het om Atjeh gaat dan zullen de meesten deze provincie in gedachte hebben door de via de televisie aangereikte beelden nadat de tsunami hier dood en verderf zaaide. Relatief onbekend is het gewapend conflict dat bijna 30 jaar geduurd heeft tussen de overheid van Indonesië en de rebellen (GAM) die voor een onafhankelijk Atjeh vochten. Een voorwaarde om aan de wederopbouw te kunnen beginnen was het beëindigen van het conflict. Vorig jaar augustus is door beide partijen een vredesakkoord gesloten. Onderdeel van het akkoord was de komst van een buitenlandse waarnemersmissie: de Aceh Monitoring Mission (AMM). De missie bestaat uit iets meer dan 200 waarnemers uit de EU en de Asean-landen (de Zuidoost-Aziatische tegenhanger van de EU). Majoor Rob Keijzer vertrok in september, samen met vier Nederlandse collega’s, naar Atjeh. Het meest dynamische van deze missie is, volgens majoor Rob Keijzer, de terugtrekking van ongeveer 30.000 overheidstroepen en de ontwapening en demobilisatie van de GAM-strijders die eind december is afgerond. Momenteel worden de voorbereidingen getroffen voor wat de komende drie maanden de agenda zal beheersen: de verificatie van alle organieke eenheden van het Indonesische leger die in Atjeh mogen blijven, het monitoren van de reïntegratie van de ex-rebellen en de voorbereidingen van de verkiezingen die waarschijnlijk eind april zullen plaatsvinden.

(Weekly Report, Logistic Report, Finance Report, et cetera). Ja ook hier de nodige rapportages maar gebleken is dat dit nodig is om een decentraal uitgevoerde missie als deze on track te houden.

Dinsdag: Het is vandaag Idul Adha ofwel het offerfeest. Voor de mensen in Aceh en menig Aziatisch collega een feestdag dus de missie heeft besloten om deze dag als zodanig te respecteren. Op uitnodiging ben ik naar een ceremonie geweest waar de koeien en geiten het einde van het ritueel niet levend meemaakten.

Woensdag: Vandaag ben ik Duty Officer. Deze dag gebruikt om voorbereidingen te treffen voor de verificatie van alle resterende politie- en legereenheden (in totaal nog zo’n 24.000 manschappen) die medio deze maand start. Gelukkig had ik ook nog tijd om een rondje te lopen. O ja, ook nog enkele rattenvallen in ons huis geplaatst.

Donderdag: Wekelijks hebben we een ontmoeting waarbij beide partijen met elkaar aan tafel zitten om zaken door te nemen waar ze zelf niet uitkomen. Ook gesprekken gevoerd met kandidaat tol-

ken. Slechts weinig mensen spreken engels hier. Goede tolken zijn dan ook schaars, maar wel pure noodzaak om je werk te kunnen doen.

Vrijdag: Vandaag een afspraak met het hoofd van de politie van dit district en later met de nieuwe leider van de GAM van dit district. Ook op pad geweest na melding van een ‘incident’. Op de gekste momenten kom je hier voor verrassingen te staan; het blijft boeiend.

Zaterdag: ’s Morgens zijn enkele patrouilles gereden naar kampongs/subdistricten. ’s Middags de politie uitgedaagd voor een partijtje volleybal. Dat hadden we beter niet kunnen doen, wat kunnen die gasten spelen en smashen. We hebben dan ook dik verloren maar het was wel gezellig en goed voor de (noodzakelijke) contacten. Gelukkig kan ik afsluiten met te schrijven dat de vorderingen die Atjeh maakt, significant zijn. Hopelijk geldt ook hier dat een goed begin het halve werk is. Deelnemende Nederlandse militairen aan AMM: Kap (Kmar) Aad van Hasenbroek, Kap (KM) Ferry Willems, Maj (Klu) Bart Eissing, Maj (KL) Henk Stokreef, Maj (KL) Rob Keijzer<

Maandag: Zoals elke werkdag begonnen met de ochtendbriefing. Naast enkele patrouilles staat deze dag altijd in het teken van de diverse rapportages aan Headquarters (HQ) in Banda Aceh

15

S C A N I A , Z WA A R D E R , V E I L I G E R , L U X E R

1600 kilo pure bescherming Hij lijkt zo weggereden uit de film ‘Mad Max’, maar aan de Scania met ballistische bescherming is eigenlijk niets futuristisch. Wel biedt hij veel betere bescherming voor de inzittenden met zijn zware gepantserde deuren en kleine, centimetersdikke ramen. De Scania is in elk geval indrukwekkend. Of de nieuwe gebruikers, onder andere de chauffeurs van 110 BOS Compagnie uit Stroe, er ook zo van onder de indruk blijken, vertellen zij zelf.

Scania met ballistische bescherming Voor ballistische bescherming kreeg de Scania een soort extra omhulsel om de cabine heen. Hierdoor zijn de deuren extra bepantserd en zijn de ramen maar liefst zeven centimer dik. Het ballistische pakket weegt ongeveer 1600 kilogram, een bescherming die sterk genoeg is om kogels van 7.62 millimeter te weerstaan. Op dit moment worden 24 van de Landmacht Scania’s voorzien van de ballistische bescherming. Om de voertuigen goed ‘in te rijden’ moeten er tussen de 5.000 en 10.000 kilometer mee gereden worden. Dit doet 110 BOScompagnie in Stroe, zo kunnen zij ondervinden hoe het voertuig zich gedraagt met de ballistische bescherming en tevens wennen aan het rijden met het voertuig.

Naam: Kpl 1 Es Gopal Functie: Plv. groepscommandant ‘Ik ben erg en tevreden over de Scania met de ballistische bescherming. In zijn algemeenheid als nieuwe vrachtwagen van de Landmacht eigenlijk al; en met de nieuwe ballistische bescherming is hij ook nog veiliger. De Scania is sowieso een hele grote vebetering ten opzichte van de andere vrachtwagens waar ik mee gereden heb. Zo heeft dit voertuig twee meesturende assen aan de voorkant van het voertuig waarmee je de voorste vier voorwielen tegelijk een kant op kunt sturen. Daarnaast is de cabine ook een stuk ruimer en luxer dan wat we voorheen hadden. Je kunt nu bijna alles regelen vanuit de cabine, bijvoorbeeld de temperatuur in de cabine en de Container Handling Unit (een soort liftmechanisme om containers van het voertuig op- en af te laden, red.). Van de extra bescherming merk je verder niet meer dan dat de ramen kleiner zijn geworden, hij rijdt er niet minder door.’

Naam: Kpl 1 klasse Bas Traas Functie: Chauffeur ‘Ik heb al best veel verschillende voertuigen gereden zolang ik bij de Landmacht werk. De 4-tonner, 10 tonner BTM en de DAF 95, maar dit is wel een van de betere voertuigen

waar ik mee heb mogen werken. Met zijn 8x8 wielaandrijving is hij ook echt terreinvaardig te noemen. Ik voel me niet direct veiliger nu de ballistische bescherming erop zit. Dat komt natuurlijk ook omdat ik er alleen nog maar mee gereden heb in vredesomstandigheden, misschien dat dit tijdens een uitzending toch heel anders voelt. Wat ik wel gemerkt heb is dat je veel kleinere ramen hebt door de ballistische bescherming. Het is denk ik nu extra belangrijk om je bijrijder bij kruisingen en wegen van rechts mee te laten kijken of er verkeer aankomt. Verder merk je eigenlijk weinig verschil tussen de Scania met of zonder bescherming. Hij trekt nog steeds lekker vlot op, sneller in ieder geval dan ik had verwacht.’

Naam: Sld 1 Eefje van Baal Functie: Chauffeur ‘Mijn eerste indruk was dat de Scania een stuk robuuster overkomt met de bescherming. Hij ziet er indrukwekkender uit bijna. Als je de deuren open en dichtdoet voel je ook wel dat deze verzwaard zijn het lijkt een beetje alsof je een kluisdeur in handen hebt. Ik heb er nu nog maar één week ingereden en moet wel zeggen dat de Scania op zich al een ontzettende vooruitgang is voor de chauffeurs. We hebben nu zelfs stoelverwarming, ha ha. Het enige lastige van de bescherming is dat het raam niet meer open kan. Je hebt wel airco om de temperatuur in het voertuig te regelen, maar vooral in vredesomstandigheden is het erg lastig als je steeds als je bij een kazerne staat helemaal uit het voertuig moet komen om de poort te openen.’<

DE SCANIA RECHTS OP DE FOTO IS UITGERUST MET HET BALLISTISCHE BESCHERMINGSPAKKET LANDMACHT FEBRUARI 2006

17

Landmacht wint Risk Management Award ‘Een voorbeeld voor andere organisaties’, concludeerde de jury tijdens de Risk Management Awards 2005, bij de uitreiking van de prijs aan de Landmacht ‘Projectgroep Pragmatis CLAS’. Met de invoering van dit plan wordt voortaan met één centraal, controlesysteem gewerkt binnen CLAS. Een grote stap vooruit ten opzichte van de huidige situatie. Het snel en gelijktijdig kunnen delen van informatie is voor de krijgsmacht van groot belang. Ondanks deze snelle beschikbaarheid moet niet iedereen er zomaar bij kunnen, iets wat in het verleden leidde tot lange, ondoorzichtige procedures. Projectgroep ‘Pragmatis CLAS’, onderdeel van de Afd IV&CIS van Staf Commando Landstrijdkrachten, schreef een plan dat het mogelijk maakt om de veiligheid te waarborgen en toch voor een snelle verspreiding te zorgen, zowel in Nederland als in het uitzendgebied. In 1994 werd al een start gemaakt met het verbeteren van het beveiligingsniveau met het ‘Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksoverheid’ (VIR). Echte verbetering bracht het eigenlijk nooit. ‘Voorheen kreeg de commandant van iedere eenheid drie dikke mappen aangereikt met daarin 3500 toe te passen veiligheidsmaatregelen’, vertelt projectleider majoor Hans Alfons. Projectgroep Pragmatis heeft deze maatregelen in deeltaken opgedeeld

LANDMACHT FEBRUARI 2006

en ondergebracht in de tool IBIS (Integrale Beveiliging Informatie Systeem). Het daarmee terugbrengen van de last voor de commandant is een groot winstpunt van het beveiligingsplan. Andere winstpunten zijn dat er gewerkt wordt met één centraal systeem en dat toegepaste maatregelen niet meer dubbel worden gecontroleerd. Binnen vijf minuten Met het instrument, IBIS, kan binnen vijf minuten een beveiligingsplan worden opgesteld. Met de beantwoording, in de tool, van een korte vragenlijst, krijgt de commandant inzicht in welke veiligheidsmaatregelen hij moet treffen. Wij kijken dan samen met deze commandant hoe dit het beste uitgevoerd kan worden. Zo kunnen snel de juiste beveiligingsmaatregelen getroffen worden, vertelt Alfons. De projectgroep heeft geprobeerd de knelpunten die komen kijken bij het beveiligen van een eenheid inzichtelijk te maken en de nieuwe methodes stapsgewijs in te voeren. ‘We hebben ervoor gekozen om naar de eenheden toe te gaan en de individuele verantwoordelijkheden van beveiliging te benadrukken waardoor wij zelf een realistisch beeld konden krijgen van

de knelpunten’, legt de majoor uit. Projectgroep Pragmatis CLAS is inmiddels opgeheven, maar IV&CIS cluster Informatiebeveiliging is en blijft steeds bezig om de beveiliging te verbeteren. ‘Het plan ligt er nu en wordt ook al gebruikt. Nu is het belangrijk dat de methode wordt verankerd, dat erop wordt toegezien dat de commandanten de beveiliging te velde en kazerne serieus nemen en dat we met zijn allen bewust worden dat goede beveiliging niet alleen cruciaal is, maar ook een verantwoordelijkheid van ieder individu’, aldus Alfons.<

Risk Management Award

De Risk Management Award wordt toegekend aan een project, toepassing of andere prestatie van een bedrijf of instelling op het gebied van risicomanagement. De jury voor de Risk Management Awards van het Genootschap voor Risicomanagement (GvR) en de Nederlandse Vereniging voor Risicoanalyse en Bedrijfszekerheid (NVRB), wilden de toegenomen aandacht voor het vakgebied van risicomanagement waarderen en schrijft de winnaars van een Award daarom een hoge mate van professionaliteit toe. Vorig jaar werd er in de categorie Bedrijf Award geen prijs toegekend doordat de inzendingen niet aan het gestelde niveau voldeden.

Rood koord voor redden peuter Twee korporaals van 43 Gemechaniseerde brigade uit Havelte hebben het rode koord ontvangen wegens het redden van een peuter die werd aangevallen door een agressieve hond. Barneveld, zaterdag 7 januari De korporaals David van Bokhorst en Lucas Drenth zijn aan het klussen in een garage als zij worden opgeschrikt door gegil en hulpgeroep uit het naastgelegen huis. Een peuter is met zijn oma op bezoek in de Barneveldse woning en de terriër des huizes heeft het kind uit zijn buggy gesleurd en meegesleept naar de achtertuin. Van Bokhorst: ‘Toen ik over de schutting keek, zag ik dat de hond het kind flink te pakken had. Het zag er ernstig uit. De twee vrouwen konden niet veel uitrichten tegen het agressieve beest.’ Van Bokhorst bedenkt zich geen moment en klimt over de schutting. Drenth volgt snel. Met alle kracht slagen ze erin de peuter te bevrijden. Van Bokhorst houdt de hond stevig vast, terwijl Drenth 112 belt en de twee vrouwen probeert te kalmeren. Na anderhalve minuut gaat het echter opnieuw mis. Van Bokhorst kan de hond niet langer in bedwang houden en opnieuw vliegt het beest

het kind aan. Met behulp van twee toegesnelde garagemedewerkers wordt de hond opnieuw van de peuter afgetrokken en uiteindelijk slagen ze erin het dier in zijn ijzeren hok te werken. Daarna verzorgen de vier mannen de peuter, de oma en bewoonster van het huis tot de gealarmeerde hulpdiensten arriveren. De ernst van de verwondingen bij de peuter blijkt later in het ziekenhuis. Er zijn maar liefst 120 hechtingen nodig voor de verwondingen aan het hoofd van het jongetje. “We hebben gehoord dat het nu gelukkig beter met hem gaat,’ aldus Van Bokhorst. De oma van het jochie heeft inmiddels al telefonisch haar dank uitgesproken. Van Bokhorst: “Ze zei later tegen de garagehouder dat ze zich in een hel had bevonden, maar dat er plotseling niet één, maar twee engeltjes over de schutting waren geklommen. Een heel mooi compliment.” De hond is kort na het vreselijke incident door een dierenarts afgemaakt. Commandant van 43 Mechbrig, Brigadegeneraal Ton van Loon, reikte de koorden aan de twee korporaals uit op woensdag 11 januari. Het rode erekoord is een bijzondere militaire onderscheiding, onder meer bestemd voor mensen die een levensreddende handeling hebben verricht.<

19

Nieuwe barrières tegen bloedzuigers Kleine beestjes, grote ellende. De zandvlieg, de teek en de malariamug bleken grote boosdoeners in uitzendgebieden als Afghanistan en Irak. Tijdens deze missies werd een aantal militairen het slachtoffer van deze bloedzuigende geleedpotigen. Hygiëne Preventie en Gezondheidszorg (HPG) maakte een plan om de maatregelen en middelen te verbeteren om zo besmettingsrisico te verkleinen. Zo krijgen militairen bij de eerstvolgende missie naar risicovol gebied, de verbeterde klamboe mee. De klamboe is slechts een onderdeel van het plan om grote barrières voor de bloedzuigers op te werpen zodat hun kans om te prikken wordt beperkt.

LANDMACHT FEBRUARI 2006

´Mouwen omlaag, broekspijpen omlaag, zorgvuldige impregnatie en discipline. Het zijn beperkingen die het werken in een warm gebied vaak niet prettiger maken´, vertelt majoor Herman Steenbergen, stafofficier HPG. ´Even uit bed om naar het toilet te gaan, kan funest zijn. De beestjes zijn vaak ´s nachts actief, maar zin om al je kleding aan te trekken voor dat kleine stukje is er vaak niet. Het tripje naar het toilet wordt gemaakt in een T-shirt of korte broek waardoor je een ideale prooi vormt. Beten zijn dan ook vaak te vinden op armen en benen´. Steenbergen heeft een plan gemaakt om het probleem onder de aandacht te brengen en de voorzorgsmaatregelen te verscherpen. Dit is niet alleen nodig om de militairen van pijnlijke besmettingen te behoeden, maar ook om het verlies aan operationele gevechtskracht te voorkomen. Maatregelen Het plan van HPG richt zich op preventieve maatregelen. Voorafgaand aan een uitzending, maakt HPG altijd een risicoanalyse. ‘Muskieten zitten vaak bij water. Ook autobanden met water of verstopte dakgoten zijn ideale broedplaatsen voor dit beest. Genisten zorgen dat de kamplocatie goed gedraineerd wordt en dat mogelijke kunstmatige broedplaatsen worden weggehaald’, legt Steenbergen uit. ‘Je moet de dieren geen reden geven om op de kampplaats te zijn. Hoe meer barrières je opwerpt hoe groter de kans dat je niet gestoken wordt’, voegt Onderofficier Staf HPG Jan Kruger toe. Maar alleen een veilige kampplaats is niet voldoende. Er moet daarom meer aandacht worden besteed aan goede voorlichting over infectiegevaar en preventie. ‘Broodje aap verhalen zorgen ervoor dat militairen bang zijn om bepaalde medicijnen te slikken. De HPG-specialist zorgt er daarom voor dat de militairen goede voorlichting krijgen over ziektes, specifieke informatie ontvangen over medicijnen en instructies krijgen bij bijvoorbeeld het impregneren van kleding. De specialist zorgt ervoor dat de militairen de ‘do’s en dont’s’ van het uitzendgebied kennen’, vertelt Kruger. De militair heeft de verplichting de gevechtskleding zorgvuldig te impregneren en de aanbevolen medicijnen te nemen.

spray, de IDA-Kit, de klamboe en het insectafwerende middel DEET, krijgen de militairen ook een instructiekaartje mee waarop ze alle maatregelen nog een keer kunnen nakijken.

We gaan op uitzending en nemen mee… Om de individuele veiligheid te kunnen bevorderen, is er een aantal belangrijke middelen nodig. Het meest recente middel is de klamboe. De nieuwe klamboe is in tegenstelling tot de vorige, van de onderzijde ook dicht en wordt al in de fabriek geïmpregneerd. Dit geldt nog niet voor de kleding. ‘In Duitsland wordt momenteel geëxperimenteerd met vooraf geïmpregneerde kleding’, vertelt Steenbergen. ‘Mocht dit experiment een succes zijn dan zou het kunnen dat ook Nederland de gevechtskleding in de toekomst door de fabriek laat behandelen. Voorlopig blijft het de verantwoordelijkheid van de militair zelf. Met de zogeheten Individual Absorption-Kit (IDA-Kit) kan iedereen zelf zijn of haar kleding impregneren’. De IDA-Kit is afkomstig uit de Verenigde Staten en wordt al een tijdje door Nederland gebruikt. Toch wordt voor het impregneren vaak een spuitbus gebruikt. De IDA-Kit werkt volgens Steenbergen en Kruger beter dan de impregnerende spray. Door de spray vervliegt een deel van de oplossing en door te sprayen is de kans groot dat je niet alle plekjes raakt. De werking van deze spray verdwijnt na het wassen en werkt ook maar twee weken beschermend. De IDA-Kit is veiliger. Het gevechtstenue wordt in een plastic zak gestopt en ondergedompeld in een oplossing die ervoor zorgt dat de gevechtskleding gedurende de operatie beschermd blijft. Doordat de kleding wordt ondergedompeld worden ook alle moeilijke plekjes meegenomen. Volgens de HPG’ers moet de spray dan ook alleen gebruikt worden in noodgevallen zoals onverwacht vertrek. Naast de

Rol van de commandant Het nieuwe plan voor de persoonlijke bescherming heeft naast het verbeteren van preventieve maatregelen en middelen, nog een ander speerpunt. Het gaat hier om de rol van de commandant. De HPG-specialist moet ervoor zorgen dat de commandant ziet dat infecties kunnen leiden tot een vermindering van de gevechtskracht. Hij doet dit ondermeer met het geven van voorlichting tijdens de ondercommandantendag. ‘De commandant heeft een voorbeeldfunctie in het uitzendgebied’, zegt Steenbergen. ‘Als hij met korte mouwen en opgestroopte broekspijpen loopt omdat de temperaturen hoog zijn, zal ook het personeel de dreiging minder serieus nemen. Daarnaast heeft de commandant de taak om de gevechtskracht optimaal te houden en daar hoort goede bescherming ook bij. Het gebruik van helm en kogelvrijvest staat buiten de discussie maar ervaringen uit het verleden (Vietnam, Cambodja) hebben ons geleerd dat verlies in mandagen ten gevolge van infectie ziekten velemalen groter waren dan door gevechtsacties. Besmetting kan er namelijk voor zorgen dat er minder militairen operationeel zijn waardoor de gevechtskracht vermindert. Het is daarom belangrijk dat de commandant zich bewust wordt van deze verantwoordelijkheid’. Naast verlies personele inzetbaarheid is er ook sprake van een enorm financieel verlies. Iemand die wordt besmet door de zandvlieg kost namelijk al snel zo’n 40.000 euro. Behandeling, repatriëring, vervanging en nazorg zijn enorm kostbaar. Voorkomen is beter (goedkoper) dan genezen.<

21

uit de flank

Exit-dag Regiment van Heutsz Opeens is je laatste dienstdag aangebroken. Vanavond trek je voor het laatst het zo vertrouwde uniform uit. Je zit op het einde van je contract, je had geen behoefte om te verlengen of het was gewoon niet mogelijk. Een carrière in de burgermaatschappij ligt voor je. Een civiele carrière met een achtergrond als veteraan, dat wel. Maar wat als je in de toekomst toch weer de behoefte voelt om je dienstmaten op te zoeken, of op enige wijze hulp of advies nodig hebt? Het Regiment van Heutsz zorgt voor zijn mensen, ook nadat ze de dienst verlaten hebben.

Soldaat 1 Pieter van Nes van de A-compagnie van 12 infanteriebataljon begint na zijn diensttijd aan de HBO-studie Small business and retail. Hij noemt de exit-dag zinvol. Sld1 van Nes: “We hebben op de exit-dag onder meer een voorlichting bij het Veteranen Instituut in Doorn gehad. Over wat te doen als je na verloop van tijd hinder gaat ondervinden van de consequenties van het post-traumatische stress syndroom. Of op een andere manier hulp nodig hebt bij problemen die zijn ontstaan tijdens je diensttijd. Welke mogelijkheden de Landmacht je biedt met de veteranenpas. Op eigen houtje had ik dit nooit uitgezocht, maar het is wel waardevolle informatie. Daarnaast kregen we ook een voorlichting over het werken bij de Nationale Reserve. Soldaat 1 Pieter van Oostrom van de B-compagnie van het 12de gaat ook de dienst uit. Van Oostrom: “Ik was

redelijk op de hoogte van de mogelijkheden, maar dat er toch een speciale dag voor wordt georganiseerd is goed. Ik heb toch nieuwe dingen gehoord en meer toelichting gekregen. Dit exit-programma is een initiatief van de Stichting Benteng. Benteng fungeert als een “symbolische” paraplu voor alle (oud-) van Heutszers en haar veteranen en zij ondersteunt daarmee direct de bataljonscommandant, luitenant kolonel Piet van der Sar. Contact Deze constateerde een groeiende behoefte bij de dienstverlaters om een band met het regiment in stand te houden. Ook vond hij het vreemd dat op de dag van opkomst een vloed aan informatie over de aanstaande militairen wordt uitgestort. Commandanten op alle niveaus houden introductie- en welkomst activiteiten. Maar aan het

‘B

vertrek van mensen die onze organisatie zo loyaal gediend hebben, wordt weinig aandacht besteed. Dit exitprogramma voorziet in deze leemte. Wij zorgen niet alleen voor een goede entree in onze organisatie, maar ook voor een goede overgang naar de burgermaatschappij. Om het bovendien gemakkelijker te maken om ook later nog contact met het bataljon op te kunnen nemen, is er een internetpagina beschikbaar. Elke (oud-) van Heutszer, of van Heutsz veteraan kan via deze site (www.regimentvanheutsz. nl vervolgens doorkiezen op de knop Benteng), doorgeleid worden naar zijn oude compagnie en/of maten of een vraag stellen waarop hij antwoord zou wil hebben.<

este collega, we hebben te veel regeltjes binnen onze organisatie’, zegt kolonel Hoog op ’t Paard. ‘Dat moet echt anders. Wat minder regelzucht en bureaucratie zou bij ons niet bepaald kwaad kunnen.’ recies!’, vult majoor Streber aan, ‘binnen onze organisatie is alles gericht op structureel wantrouwen van het eigen personeel. Dat is echt een verkeerde insteek.’ ou wat jouw persoontje betreft kan enig wantrouwen geen kwaad’, zegt Hoog op ’t Paard. ‘Maar over het algemeen verloopt alles hier inderdaad te stroperig. Neem nu het aanvragen van belangrijk nieuw materieel. Als je het juiste formuliertje hebt, kost het je nog vele uren voordat je alles correct hebt ingevuld. Moet je nog hopen dat je de gegevens daarna aan de juiste persoon doorsluist…’ eeft u het nog niet eens over al die parafen die klaarblijkelijk nodig zijn voor zo’n aanvraag.’ k ben blij dat jullie het met me eens zijn. We gaan het aantal regeltjes en voorschriften eens drastisch verminderen.’ olonel, ik ben het op zich helemaal met u eens’, zegt de controller Van Vleuten. ‘Maar het moet natuurlijk wel iedereen duidelijk zijn welke regeltjes verplicht zijn, en welke niet. Oftewel: we moeten bepalen welke regeltjes wel of niet weg kunnen.’ aar zeg je zowat, Van Vleuten. Daar ontkom je inderdaad niet aan. Maar hoe gaan we dat doen?’ it probleem speelt natuurlijk krijgsmachtbreed. Misschien kunnen we daarom het best een defensiebrede commissie oprichten die zich hier met enige taakgroepen de komende jaren over gaat buigen. Een goed pakket maatregelen is toch wel het minste dat ik van zo’n onderzoeksgroep verwacht.’ itstekend, wel eerst een instellingsbeschikking voor deze commissie laten uitgaan. Dat is nu eenmaal de regel.’ aar wat doen we dan, kolonel, voor de eerstkomende tijd?’ h, tja, we moeten die regeltjes nu toch al beginnen te slechten. Laten we daarom voorlopig alle aanvragen vanuit de organisatie eerst langs Van Vleuten sturen, dan naar majoor Streber en vervolgens langs mij. Dan geven wij hierna gezamenlijk aan of deze verzoeken - onder bepaalde voorwaarden - misschien kunnen worden gehonoreerd of alsnog de reguliere weg van aanvraag in moeten.’ eel goed, zegt Van Vleuten. ‘Vertrouwen is goed, maar een diepgaande controle op al die regeltjes tot het slechten van het bureaucratisme is, onder voorbehoud, natuurlijk vele malen beter.’<

‘P

‘N

‘H ‘I ‘K

‘D ‘D

‘U ‘M ‘E

‘H

LANDMACHT FEBRUARI 2006

23

Militair personeel bevorderd kolonel: L. Hakvoort (inf), W.E. Korterink (log, arts) J. Blacquière (inf) luitenant-kolonel: B.F. Besters (log), P.A. Brouwer (inf), ing. M.A.J. van Daelen (gn), R.P. Komen (inf), T.M. van Lieshout (art), mr. J.W. Maas (mjd), I.J. Saveur (log), J.J. van der Spoel (vbdd), M. van Weerd (art), drs. S.P.M. Willems (log), H.P. van Zijp (art) majoor: A. Batenburg (art), B.H.M. van Benthem (inf, per 18 apr), drs. E. Boers (log), J.A.M. Bos (cav), W.R. van Deele (log), J.W. van ‘t Erve (gn), C.M. Fels (gn), M.F.R. Francissen (log), A.B. Gevers (cav), M. Hagoort (art), mr. C.A. Hamers (mjd), M.P.J.M. Kerstens (log), P.F. de Kleijn (log), ir. H.P. van der Kuijp (ts), O.J.A. Lagas (inf), M.C. van der Meijs (gn, aanstelling bij KL), C.G.H.J. Moelands (log), B.M. van der Mooren (log), J.P.T. Neger (vbdd), R.W. Neggers (art), J.J. Nellestijn (cav), drs. J. Oppel (mpsd), R.W.A. Piso (art), drs. W.J. Schornagel (log), P.J. Schreuders (log), H.L.H. Smeets (inf), F.M. Straatman (inf), P.S.M. van Ulden (log), P.J.M. Urselmann (inf), C. de Waart (cav, tijdelijk te bevorderen voor de duur van de uitzending naar Congo) kapitein / ritmeester: G.M.A. Al-Harbia (inf, tijdelijk aan te stellen voor de duur van de uitzending), P.H.T.M. Brekelmans (inf), M.M.G.W. Brouwers (log), H.J. Calot (log), S.J. Cuperus (art), K.J. Daane Bolier (inf), S. Denk (art), J.Q. Elsinga (inf, tijdelijke bevordering voor de duur van uitzending naar Afghanistan), P.R. Gleijm (log), D.J. van Goinga (inf, per 1 apr), J.N.A. van Hees (log), M.H.A. Hendriks (mpsd), A.A.L.P. Hermsen (vbdd), C.J. van Herpe (cav), C.B. Heukers (log), M. Janse (log), J. Jansen (inf), P. de Kam (log), R.P.J. Klaassens (inf), drs. W. Knibbe (mpsd), P.J.J. Lazaroms (log), M.A. van Leusden (log), J.H. Liebregts-Roubos (log), M.C. de Meij (log), A.H. Meijers (log), E.J.A. van den Oetelaar (inf, per 18 apr), J.G.G.M. Offers (log), E.C. Pelupessy (art), J.L.M. Prijs (log), J.F. van Rantwijk (inf), L.G.L. Roijakkers (inf), S.B. Saton (cav), A.J. Stinis (inf), G.J.D. Suanet (log), I. Tersteeg (log), P.S.P. Vanblarcum-Lamers (log), W.P. Verhage (inf), W.H.M. Voets (log), P. Waanders (inf, per 1 apr) eerste-luitenant: M.S. Bakker (cav), R.G. Berendsen (inf), G.S.D. Berenschot (log), R. van den Berg (log), G. Brouwer (log), C.M. Conradie (cav), I. van Gorkum (log), T.G. Hein (art), N. Heringa (log), A.W.J.B. Jansen (gn), R.T.W. Jansen (art), J. de Jong (inf), R.W. de Jongh (art), J. Kwakkel (gn), J. Leussink (gn), E.D. van der Linde (inf), A.J.J.M. Luijten (inf), M.F.M. Nieuwenhuis (cav), S.J.R.W.A. Nieuwesteeg (inf),

Actieve dienst verlaten R. Nieuwland (inf), J. Nogarede (art), G.J.M. Onland (inf), P. Oude Tijdhof (inf), S. Overkamp (gn), D. Manning (art), G.W. van Nieuwenhuijzen (log), M.J. de Pauw Gerlings (cav), S.V.L. Renfrum (inf), L.A.A. van de Rijt (log), J.L. Schop (art), C.E. Schouwenaars (art), W.H. Slagter (log), K.P.A. Spiertz (inf), M. Spies (inf), S. Straten (inf), D.L.A. Teesink (inf), ing. W.J. Tjeerdsma (gn), D. van Uhm (inf), D.P.A. van der Veen (log), G. Versteeg (inf), M.S. Veuger (inf), M.W. de Vries (log), J.F.A. de Werd (inf), D.E.D. Wetzel (log), D.A.S. Wolff (art), W.A. Zwanenburg (log) tweede-luitenant: R. Külman (gn, tijdelijk aan te stellen voor de duur van de uitzending) adjudant: J.W. de Blom (log, per 1 jul), E. van Bruggen (log, per 1 apr), J.P.R. Bult (log, per 1 jul), P.P.F.J.W. Cuppen (inf), B.J. Doeze Jager (art), G.J. Esten (log), W. de Gans (vbdd), J.H. Gerrets (art), J.J.M. Goossens (log, per 30 jun), E.A. de Graaf (log, per 1 jul), A.B.G.M. Hamers (log), F. Hanemaaijer (cav, per 1 mrt), H. Hofman (log, per 1 mei), A.W. Hooft (cav), H.P.N.M. van den Hout (log, per 1 mrt), J. Imminga (vbdd), R.M.J. Leenen (log), H. van Manen (gn), M.G. Norbart (log, per 1 apr), A.J. Plugers (log, per 1 mrt), K. Pranger (log, per 1 jul), E.W. Rutten (log, per 1 jul), J. Schaap (log), J. van Schaik (cav), A.A. Smit (log), H.L. Stomp (art), C. van der Wal (log), A. Wever (gn) sergeant-majoor / opperwachtmeester: H. van den Berg (lua), M.R. Bethlehem (cav), R. van Broeckhuijsen (log, per 1 jul), W.A.J.M. Claas (log, per 1 apr), C.M.H. Crombach (art), P.J. Faber (cav), J.J. Fluit (log), K.F. Gaal (gn), T. Goossens (log), M. de Haas (gn, per 3 jul), A. van Harselaar (log, per 1 sept), J. Hendriksen (art), C. Hilberts (inf), M.M.W.G. Jansen-Berns (log), R. Kruithof (log, per 1 jun), D. Krul (cav), H. van Lienden (log, per 1 mei), C.M. van Lissum (log, per 1 jun), E.P. Machielse (log, per 18 mrt), B.T. Mager (gn), R. Mulder (inf), M.W.J. Nieuwenhuis (gn, per 3 jul), A.A. Outjes (gn, per 3 jul), M.A. Sandbrink (gn), R. Scheper (gn, per 3 jul), N.A. Schipper (log), M.B. Terhorst (art, per 24 mrt), P.F. Verstegen (cav), P.J. Visserman (log, per 1 apr), M. Vissers (gn), J.J.G. van Vugt (log, per 1 jul), M. Waanders (log), M. Wevers (log, per 1 jul)

luitenant-generaal: R.P.F. Seijn (cav) generaal-majoor: L. Noordzij (inf) luitenant-kolonel: A. Donk (log), ing. C.J.F. de Gussem (gn, per 1 okt), D.J. Hensing (log), E.P.C.M. van Poppel-Boeren (log, per 1 mrt 07), W.J.M. Steijlen (inf) majoor: J.J. Schijndel (inf, per 1 apr) kapitein / ritmeester: G.H. Agterberg (log, per 1 mrt), P.J.A. Bos (log), K. van Dam (art, per 1 jun), A.R. Gebhardt (inf), drs. L. Kemper (log, arts), R.F. Lewis (art, per 1 sept), K. Mayland (log, arts) eerste-luitenant: R.S.A. Bremmer (vbdd, per 1 mrt), J.L. Koole (log), R. van Vliet (log, per 1 sept), K.T.J. Wolters (inf) adjudant: W.J.P. Claessen (art, per 1 jul), P.H.A. de Haas (cav, per 1 mei), J.B. Kemper (log, per 1 mei), F.C. Kruidbos (vbdd, per 3 apr), M.J. Lukkes (cav, per 1 mei), C.E. Maas (gn, per 1 mei), H.M. Meek (inf, muz, per 1 apr), P.N. van Reenen (log, per 1 mei), T.J. Riesewijk (log, per 1 mei), J.H.H. Schrijvers (log, per 1 mei), W.M. Tanis (inf, per 1 mei), A.A. van der Teems (log, per 1 apr), A. de Waal (log, rectificatie: moet zijn 1 mrt 07), W. van der Zee (inf, per 1 mei) sergeant-majoor / opperwachtmeester: R. van Hal (inf, per 1 mei), J. van der Weide (cav, per 1 mei) sergeant / wachtmeester der eerste klasse: J. Doorn (log, per 1 mei), A.A.M. van Honsewijk (log, per 1 apr), R.M.R. van Zelm (gn, per 1 mrt) sergeant / wachtmeester: H.W.F. van de Laar (log, per 1 mrt), E.A.M. Roijen (log)

sergeant: H. Ousen (log, spec, per 1 apr)

In memoriam generaal-majoor H.J.G.J. Teussink, geplaatst bij DMO te Den Haag / korporaal der eerste klasse J.E. Senneker, geplaatst bij 42 Tkbat/SSVesk te Steenwijk / sergeant-majoor N.C.A. Bitsch, geplaatst bij 103 Constrcie te Wezep / sergeant A.C.G. Peters, geplaatst bij 30 Natresbat/Ecie / sergeant L. Ruiter, geplaatst bij 40 Natresbat/ Acie / soldaat der eerste klasse F. Garst, geplaatst bij 44 Painfbat te Havelte / adjudant C.A. Bevelander, geplaatst bij CDC/DVVO te Soesterberg

V

oor vragen of opmerkingen over de mutaties van militairen kunt u contact opnemen met majoor Rob Bogers, telefoon: *06-546 65635 of 070-3165635

LANDMACHT FEBRUARI 2006

Burgerpersoneel de heer A.J.F.M. Handels, geplaatst bij Field Support Bat NL Pers te Schinnen / de heer J.J. Schrijvers, geplaatst bij CLAS/Sitcen/SBCC te Apeldoorn / mevrouw G.H. van Ast, geplaatst bij Persco te Den Haag

Mutaties burgerpersoneel bevorderd

Mutaties burgerpersoneel dienstverlaten

Schaal 13: Dr. R.H.E. Gooren (per 1 jan 04) Schaal 12: Drs. H. de Jong (per 1 jan 04), Ing. B. Steinfort (per 1 nov 05), P.Th.J. Weitenberg (per 1 dec 05) Schaal 11: M.A.H. Abbes (per 1 sep 04), J.H.R. Almeida (per 1 jan 06), H.J.F. Arends (per 161-06) M.H. den Boer (per 1 nov 05), A.G. van den Broek (per 1 ok 05), K. Duin (per 1 dec 05), D. Groenewegen (per 30 aug 04), G. Hop (per 1 mrt 05), R. Keja, (per 1 nov 05 05), Mr. M.J.J. de Kock (per 10 okt), D.J.P. Kras (per 1 dec 05), E. Reit (per 1 dec 05), J.C. Thierrij (per 1 dec 05), H.M. de Valk (per 1 jul 04), P.N. de Zoete (per 1 sep 04) Schaal 10: H.M.J. Bakx (per 1 jul 05), C.S. van den Blink (per 1 jul 05), L.J. van Geffen (per 1 mrt 05), C. van der Lee (per 1 nov 05), F.G. Mater (per 1 jul 05), A.M. van der Roon-van der Meer (per 1 nov 05), P.W. Siersema (per 1 jul 05), W.M. Steenis (per 1 jan 04) Schaal 9: A.P. Brondsema (per 1 dec 05), R.F. Ludwig (per 1 dec 05), J. Schreuder (per 1 jul 05), G.C. van Tricht (per 1 okt 04) Schaal 8: W.C.G. Bozelie (per 1 jan 04), H.J. Eggengoor (per 1 jan 06), M.E. Horree (per 2 sept 05), M.J.W. van Marle (per 1 okt 04) Schaal 7: C.J.H. Gebben (per 1 jan 05), F.A.M. Oomen (per 1 dec 05), M. Oosterhof-Eilkes (per 1 dec 05), H.J. van Verseveld (per 1 dec 05), E.A. Wagenaer-de Wit (per 1 jul 05), Y.R. Wielders (per 1 jul 05), L.C. van Zanten (per 1 jan 06), M. Zweers (per 26 okt 05) Schaal 6: I.M. Baptista (per 1 dec 05), S. Ijmker (per 14 dec 05), P.N. van Rijswijk (per 31 jan 05), H. Schuchardt (per 1 nov 05), A.F. Swensen (per 1 dec 05), P.A.H. Veld (per 1 apr 05) Schaal 5: M. de Boer (per 1 dec 05), L.A.W. Borg (per 1 jan 06), R. van der Eijk (per 1 dec 05), E.J. Frasa (per 1 jan 06), M. van Gastelen (per 1 nov 05), F.R. Gerrits (rectificatie: per 1 jan 05), M.E.G. Houben (per 1 okt 05), H.M. Hulleman (per 1 jan 05), A. Kamerling (per 1 dec 05), R.E. van Prattenburg (per 1 mrt 05), J.P. Spronk (per 1 dec 05), R.C.J. van de Steene (per 1 dec 05) Schaal 4: L.W. Bekker (per 1 nov 05), J.P.M.Goorden (per 1 jan 05), J.J.C.M. Segeren (per 1 dec 05), H.M. Soplanit (per 1 dec 05), H.G. Swart (per 1 okt 05) Schaal 3: A.A.L. Belien (per 24 okt 05), J.P.G. Bensen (per 1 nov 05)

A.J.M. Adriolo (per 1 nov 05), A. van Alphen (per 1 dec 05), F.J.J. Arkenbosch (per 1 nov 05), J.C.S.M. Belde (per 1 nov 05), H.P. Berg (per 1 nov 05), H. de Boer (per 30 nov 05), G.O.B. Brink (per 1 dec 05), W.G. Brouwer (per 1 dec 05), W. Bijl (per 1 nov 05), M.M.A.T. Candido van den Oetelaar (per 1 dec 05), A.J.P.J. Dekkers (per 1 nov 05), D. Dias (per 1 nov 05), J.M. Dirks (per 1 nov 05), W. van Duijn (per 31 dec 05), G. Eibrink (per 1 dec 05), H. van Elburg (per 1 dec 05), R. Gerritsen (per 1 dec 05), W.M. Groen (per 2 nov 05), F. Heins (per 1 dec 05), C.E. Heijt (per 1 nov 05), E. Hoegen (per 1 dec 05), W.J. van der Hoeven (per 1 dec 05), J.A.M. van den Hout (per 1 dec 05), P.W. Houtman (per 1 nov 05), R.H.F. Hulst (per 1 dec 05), E.J.S.N. Jamaloodin (per 1 dec 05), I.P. Jongejan-Peelen (per 1 nov 05), A.J. Jos (per 1 dec 05), A.K. Karssen (per 1 nov 05), J. Kat (per 1 nov 05), R.H. Kent (per 1 dec 05), W. Klok (per 1 dec 05), J.M. Koers (per 1 dec 05), E.W. de Kok (per 1 nov 05), B. van der Kroft (per 1 nov 05), J.M. Kruse (per 1 dec 05), H.Q. van Loenen (per 1 nov 05), Drs. M.J.M. Lokkers-’t Lam (per 1 nov 05), F. van der Meer (per 1 dec 05), T. Meerveld (per 1 dec 05), G. van Middendorp-Westhuis (per 1 nov 05), R.C. Mielard (per 1 dec 05), M.H.A. van Mierlo-de Graef (per 1 dec 05), G.J.M. Mies (per 1 dec 05), H.W. Nakken (per 1 nov 05), G. Nanninga (per 15 dec 05), A.G. Neuvenheim (per 1 dec 05), A.R. Nolten (per 1 dec 05), L. van Nuil (per 1 nov 05), G.M. Offers (per 1 dec 05), M. Pattipeilohy (per 1 nov 05), B.J. Platenburg (per 1 dec 05), H.W.F. Plum (per 1 dec 05), J. Pol (per 1 dec 05), W.A. Polhout (per 1 dec 05), W.M. de Ruiter (per 1 nov 05), Drs. H.J.F. Scheepers (per 1 dec 05), E. Simons (per 1 dec 05), M.E. Smeets (per 31 dec 05), M.J.A.G. Stollman (per 2 nov 05), H.A.G. Verjans (per 1 nov 05), Y.G.M. Verstraelen (per 30 nov 05), T. de Waal (per 1 dec 05), G. van der Werf (per 1 nov 05), A.M.P. Weijers (per 1 nov 05), H.H.M. Wilhelm (per 1 dec 05), Ir. N.J.J.B. Wijnandts (per 1 nov 05)

redactieraad Voor ideeën en opmerkingen over het blad Landmacht bereikbaar kunt u terecht bij de leden van de redactieraad: 11 Pagnbat: smi Erik Vriens *06-535 67413 17 Painfbat: kap Jeroen Veenvliet *06 549 66715 43 GNKcie: sgt 1 Marcel van Hemert *06 532 48283 43 Mechbrig: sm Douwe Bruinsma *06 532 47021 Colua: kap Arjen Nijkamp *06 678 81703 Artillerie: elnt Corne van den Berg *06 549 65754 101 Gevstbrig: kap Ronald Verkuijl *06 573 71701 330 Hrstcie: kap Max Foppen *06 678 81668 DMO: maj Cas Le Mahieu *06 500 15013 HQ 1(GE/NL) Corps: kap Tjeerd Dijkstra *06 811 2415 ISK Harskamp: aoo Paul Fontein *06 538 54222 KCT: kap Jack Bakker *06 589 58021 KMS: Frank Ververs *06 578 62704 Korps Natres: elnt (r) Fred Warmer *06 573 73107 OTCo: Paul Klaessen *06 557 66227 Persco: kap Ad Duimel *06 546 69450 Staf CLAS: Pepijn Storm Van Leeuwen *06 557 46019 School Vbdd: sgt1 Bart Soffers: *06 678 8035 Is uw eenheid nog niet vertegenwoordigd in de redactieraad en vindt u het leuk een keer in de twee maanden mee te

25

reünies

Spoedcursus officieren Nationale Reserve

De meeste Natres officieren hebben hun laatste militaire opleiding nog genoten in de tijd van de dienstplicht of hebben alles in de praktijk moeten leren. Hoogste tijd voor een opfriscursus dus. Sinds december brengen KMA-instructeurs de reservisten in drie weekenden tijd weer up to date.

LANDMACHT FEBRUARI 2006

Veel officieren bij de Nationale Reserve (Natres) hebben hun laatste militaire opleiding genoten toen zij hun militaire dienstplicht vervulden. In de tussenliggende jaren is de KL nogal veranderd en is die opgedane kennis dus behoorlijk verouderd. Hoogste tijd, zo vonden ze bij de Natres, om de kennis van de reserve-officier op het gebied van leiderschapsvaardigheden, commandovoering, operationele besluitvorming en kennis van het huidige landoptreden met daarbij de vredesoperaties bij te spijkeren. Temeer ook omdat nationale operaties, het werkterrein van de Natres, een steeds grotere rol gaat spelen. Vandaar dat 23 Natres officieren in december een negendaagse officiersopleiding (verdeeld over drie weekenden) gevolgd hebben aan de Koninklijke Militaire Academie in Breda. Dit jaar zal er nog een aantal van dergelijke cursussen gegeven worden zodat iedere Natres officier weer “up to date” is. Daarna moet de cursus een vast onderdeel worden in de opleiding van nieuwe reserve officieren. ‘Het is ontzettend prettig om met die mannen te

werken,’ zegt ritmeester Fred van Wijk, Pelotonscommandant op de KMA. ‘Zij spenderen hun vrije tijd aan mijn beroep, dus hun motivatie is heel erg hoog. Maar velen hebben zelfs nooit een daadwerkelijke militaire training gehad en zijn officier geworden vanwege hun (HBO) vooropleiding in het burgerleven. Ze moesten dus behoorlijk hard werken maar hun niveau is vrij hoog dus ze pikten de zaken snel op. In drie keer drie dagen kun je natuurlijk niet al te diep op de stof in gaan dus we hebben geprobeerd ze even overal aan te laten ruiken wat voor hen interessant is. De nadruk lag daarbij op commandovoering, Leiderschapstraining en vaardigheden en communicatietechnieken. We hebben geprobeerd de cursus zoveel mogelijk te laten aansluiten op de praktijk. Dat betekent voor de natres dus veel objectbeveiligingen.’ De cursisten toonden zeer tevreden met het geleerde. Eerste luitenant (R) Rob Stuurman: ‘De cursus zat prima in elkaar en afgezien daarvan was het ook zeer waardevol om de collega’s van de andere bataljons op deze manier beter te leren kennen. Ik vind, en met mij de andere deelnemers, deze cursus dan ook een must voor iedere Natres-officier, ongeacht rang of functie.’<

35 AAT Datum: 22 april 2006 Locatie: Kampulan, Bronbeek in Arnhem Informatie en aanmelding: Anne-Lies Willemstein, telnr: 070-3290506 42 AAT Datum: 12 mei 2006-01-04 Locatie: Generaal Majoor Koot/Majoor Mulder Kazerne in Stroe (Garderen) Informatie en aanmelding: G.P.Belt, telnr: 023-5264705 of via e-mail: [email protected] Postadres: Weidezoom 37, 2742 EX Waddinxveen 3.1.B.W. Datum: 18 maart 2006-01-04 Locatie: Kromhout Kazerne te Utrecht Informatie en aanmelding: H.J. Zentveld, telnr. 036-5312059 Postadres: Sluis 98, 1357 PB in Almere Provide Care Vrijdag 14 april is er een grote reünie voor alle deelnemers (met partners) aan de humanitaire missie Provide Care (Goma, 1994) in het Veteraneninstituut in Doorn. Alle deelnemers aan de missie, voor zover de adressen bekend zijn, hebben een uitnodiging ontvangen. Meldt u zich voor de zekerheid of voor nadere informatie bij BEM.Hopman@ veteraneninstituut.nl of bij Jan van Vliet op [email protected] Seedorf Datum: 22 april 2006 Informatie: www.reunie-seedorf.nl<

Kaartleesrit MCAM De Militaire Commissie voor Automobiel & Motorwedstrijden (MCAM) organiseert op zaterdag 8 april 2006 een oefenrit kaartlezen voor al het burger en militair (inclusief Reserve en Natres) personeel van alle krijgsmachtdelen. De rit heeft een lengte van ongeveer 105 kilometer en voert in zijn geheel over verharde wegen. De oefenrit start om 10.00 uur op de locatie van de Logistieke Divisie Rhenen (LDR-Klu) in de buurt van Rhenen. Deelname is in teamverband (een chauffeur en een kaartlezer) in een gevorderde- of beginnersklasse mogelijk. De kosten voor deelname aan de Oefenrit bedragen € 7,50 per equipe. Tijdens deze Oefenrit geldt voor de beginners een aanzienlijk vereenvoudigd reglement. Omdat het een oefenrit is, zal er vooraf en tussen

de trajecten uitleg gegeven worden met lichtbeelden over het aangepaste reglement, de kaartleessystemen en na afloop van een traject over de ideale route. Voor de gevorderden telt deze rit mee voor het Defensiekampioenschap Kaartlezen. De tweede rit die meetelt voor dit kampioenschap is de 18-uursrit op 6 en 7 oktober 2006 te Wezep. Een inschrijfformulier voor de Oefenrit kan per e-mail of telefonisch (alleen maandag en dinsdag) worden aangevraagd bij het secretariaat van de MCAM. E-mailadres [email protected] , telefoon MDTN *06-497-8661 / PTT 0346-338661<

Ereteken voor verdienste in zilver Kapitein Theo Janssen heeft uit handen van luitenant-generaal van Uhm, Commandant Landstrijdkrachten, het Ereteken voor Verdienste in Zilver uitgereikt gekregen. De kapitein heeft de onderscheiding gekregen omdat hij gedurende de afgelopen jaren grote betrokkenheid heeft getoond bij de militairen in de verschillende

missiegebieden. Hij heeft veel werk verzet buiten de diensturen en was 24 uur per dag gedurende 365 dagen per jaar, ook tijdens zijn vakanties, bereikbaar en beschikbaar om problemen in de missiegebieden adequaat op te lossen. De kapitein Janssen gaat nu genieten van zijn pensioen.<

27