laat u niet doen gids om u uit de slag te trekken bij [juridische] conflicten
Wat kunt u in deze brochure vinden? Wanneer u problemen hebt in verband met een aankoop, de huur van uw woning, een lening,… is het niet altijd duidelijk wat u precies moet doen. Wat zijn uw rechten, welke stappen kunt u zetten, moet u direct naar een advocaat gaan,…? Deze brochure geeft aan iedereen die zich vragen stelt omtrent zijn rechten een aantal eenvoudige tips. We belichten vooral wat u als rechtzoekende kunt doen zonder (of alvorens) een procedure te starten bij de rechtbank. We legden een ontwerp van deze brochure voor aan verschillende personen. Wij danken al degenen die daaraan hun medewerking hebben verleend (Annick, Els, Fabienne, Geraldine, Ludwig, Marleen en Paul) en de mensen van Recht-Op (Diane, Magda, Martine en Patricia), die vanuit hun ervaring de brochure mee hebben gestuurd.
Inhoudstafel Laat u niet doen, maar reageer Uw huisbaas houdt geen rekening met uw klachten, uw verzekeraar wil uw schade niet vergoeden,... Wat moet u doen? U ontvangt een factuur, een aanmaning,... waar u niet mee akkoord gaat. Wat moet u doen?
Informeer u Waar kunt u terecht voor informatie? • Verbruikersorganisaties • Huurdersbonden • Justitiehuizen • Dienst rechtshulp van het OCMW • Wetswinkels • Advocaten
Wijs de tegenpartij op haar tekortkomingen Wat moet u doen wanneer de tegenpartij blijft weigeren om op uw eisen in te gaan?
5 5
5
7 7 7 7 8 8 9 9 10 10
Probeer een oplossing te vinden zonder gerechtelijke procedure
12
Moet ik naar de rechter stappen wanneer ik wil dat mijn rechten worden gerespecteerd? • Onderhandelen met de tegenpartij
12 13
• Klacht indienen bij het Bestuur van Economische Inspectie • Ombudsdiensten • Geschillencommissies
13 13 14
Onderhandel kosteloos voor de rechter
15 15 15 16 16 16
Wat is een verzoeningsprocedure? Hoe start U de verzoeningsprocedure? Hoeveel kost de verzoeningsprocedure? Hoe verloopt de verzoeningsprocedure? Wat kan het resultaat zijn van een verzoeningsprocedure?
Wat indien het conflict toch voor de rechter komt U wenst iemand voor de rechter te brengen. Hoe gebeurt dit? Wat is een verzoekschrift? U ontvangt zelf een dagvaarding. Hoe moet u daarop reageren? U wenst een zaak voor de rechter te brengen, maar beschikt over onvoldoende middelen om de kosten van de advocaat en van de procedure te dekken. Wat kunt u doen? • De advocaat • De procedurekosten
4
18 18 18 19 21
21 22
Laat u niet doen, maar reageer ?
Het verhaal Ludo en Margot zijn een jong en gelukkig echtpaar. Ludo heeft zopas een nieuwe job gevonden bij een autoproducent. Margot is werkzoekende. Omdat zij hun gehuurde appartementje al langer beu zijn besluiten zij van de gelegenheid gebruik te maken om naar een andere woning uit te kijken.
Uw huisbaas houdt geen rekening met uw klachten, uw verzekeraar wil uw schade niet vergoeden,... Wat moet u doen?
Het is belangrijk dat u reageert. Contacteer in de eerste plaats de tegenpartij. • Telefoneer of spreek de tegenpartij rechtstreeks aan. Leg kalm en duidelijk uit wat uw probleem is en wat u van de tegenpartij verlangt. Noteer desnoods vooraf wat u wil zeggen en vragen.
Margot heeft een rijhuis gevonden dat te huur staat. Het is niet ver van het nieuwe werk van Ludo. Wanneer zij gaan kijken, ontvangt de eigenaar (een rentenierende zelfstandige) hen vriendelijk. Het is weliswaar een eerder bescheiden woning, maar de huurprijs is zeker betaalbaar voor hen. Zij tekenen de huurovereenkomst en verhuizen een tijd later.
• Schrijf zo spoedig mogelijk een brief naar de tegenpartij. U doet dit best aangetekend, zodat u later kunt aantonen dat u een brief heeft verstuurd. Deze beperkte kost kan u achteraf veel problemen besparen. Zorg ervoor dat u steeds het afgiftebewijs en een kopie van de brief bijhoudt.
?
U ontvangt een factuur, een aanmaning,… waar u niet mee akkoord gaat. Wat moet u doen? In dit geval moet u zeker zo vlug mogelijk reageren.
Laat deze brieven niet ongeopend, leg ze niet achteloos onderaan de stapel en laat ze niet (uit frustatie of woede) in de vuilnisemmer verdwijnen. U haalt zich daarmee alleen meer
Maar nadat Ludo en Margot in de woning zijn getrokken, komen allerhande gebreken aan het licht, waarop zij eerder niet heb-
problemen en kosten op de hals. Stuur zo spoedig mogelijk een aangetekende brief waarin u uitdrukkelijk protesteert tegen de vraag tot betaling. Leg daarin kort uit wat er gebeurd
5
ben gelet. Het houten raam van de slaapkamer is door en door versleten. Het sluit ook niet goed, zodat het er steeds tocht. Bij de eerste fikse regenbui na de verhuis blijkt dat de dakgoot vooraan zeer sterk lekt; die moet dringend vervangen worden. Bovendien stellen zij vast dat de muren op sommige plaatsen met vocht te kampen hebben.
is en waarom u niet of slechts gedeeltelijk wenst te betalen. Vermeld ook gegevens waarmee de tegenpartij kan nagaan over welk dossier het gaat (zoals het nummer van de factuur, de datum van een overeenkomst, enz.). Indien u slechts een deel betwist, doet u er goed aan het niet betwiste deel te betalen. U vermeldt dit ook best in uw brief.
Ludo heeft eerst de neiging om de problemen “niet te dramatiseren”. Margot daarentegen vindt dat zij de huisbaas hiervan op de hoogte moeten brengen. Ludo telefoneert naar de huisbaas. Die belooft wel eens te komen zien. Drie weken lang laat hij niets van zich horen. Wanneer Ludo hem opnieuw opbelt, zegt de huisbaas dat hij weinig tijd heeft. Hij verbaast zich erover dat Ludo en Margot klachten hebben, terwijl zij het huis toch vooraf hebben bekeken.
6
Informeer u De eerste contacten tussen Ludo en de huisbaas hebben niet veel uitgehaald. Ludo en Margot blijven nu wel met heel wat vragen zitten. Er zijn duidelijk een aantal herstellingen nodig aan het huis, maar kunnen zij eisen dat de huisbaas ze uitvoert? Als de huisbaas niets doet , welke stappen kunnen zij dan zetten?
Laat u niet ontmoedigen. Informeer u over uw rechten en de mogelijkheden om uw gelijk te halen. Wanneer u ergens te rade gaat, zorg er dan voor dat u alle documenten die van belang zijn bij u hebt. Neem indien mogelijk fotokopies van alle documenten en stel een dossiertje samen.
?
Waar kunt u terecht voor informatie? U kunt terecht bij verschillende instanties. Wij vermel-
den hier enkel de voornaamste. Verbruikersorganisaties Hier kunt u terecht voor uw klachten als verbruiker. Voorbeelden zijn onder meer Test Aankoop, Gezinsbond en Verbruikersateljee. Doorgaans behandelen verbruikersorganisaties alleen klachten van verbruikers die lid zijn. Bijvoorbeeld: • U ontvangt een boek dat u niet besteld heeft, moet u betalen? • U heeft een kast gekocht en een voorschot betaald. Mag u op de aankoop terugkomen door de verkoper het voorschot te laten houden. Huurdersbonden Dit zijn organisaties die zich toeleggen op het verstrekken van juridische informatie en advies over alle aangelegenheden in verband met het wonen van huurders en kandidaat huur-
7
ders. De huurdersbonden vragen hun klanten om lid te worden (tegen een betaalbaar lidgeld). Er zijn huurdersbonden in: • Antwerpen tel 03 272 27 42 • Turnhout tel 014 44 26 76 • Limburg tel 089 35 08 52 • Oost-Vlaanderen tel 09 223 28 77 & 09 223 63 20 • Waasland tel 03 766 16 44 • Vlaams-Brabant tel 016 25 05 14 • West-Vlaanderen tel 050 33 77 15 Justitiehuizen U vindt een justitiehuis in ieder gerechtelijk arrondissement (het gebied waarover een rechtbank van eerste aanleg bevoegd is). In het justitiehuis kunt u terecht voor de eerste informatie en advies. Bijvoorbeeld: • U wenst te scheiden; welke mogelijkheden heeft u? • U ontvangt een dagvaarding; moet u een advocaat nemen? Waar kunt u het justitiehuis van uw arrondissement vinden? Raadpleeg daarvoor de Dienst Justitiehuizen, tel. 02/542 75 22. Dienst rechtshulp van het OCMW Te vinden in sommige OCMW’s. Deze dienst geeft informatie en advies over uiteenlopende problemen.
8
Bijvoorbeeld: • U heeft afbetalingsmoeilijkheden; wat kunt u doen? • Uw huisbaas verkoopt uw huurwoning. Kan de nieuwe huisbaas u zomaar uit uw huis zetten? Wetswinkels Misschien is er in uw buurt een wetswinkel. Meestal zijn dit initatieven van vrijwilligers die informatie en advies geven. Doorgaans moet u geen lid zijn en is de rechtshulp gratis. Advocaten U kunt naar een advocaat stappen om advies te vragen over uw probleem. Dit betekent zeker nog niet dat het tot een procedure voor de rechtbank komt. Daar beslist u alleen over. U vraagt best vooraf informatie omtrent de te verwachten kosten en erelonen.
9
Wijs de tegenpartij op haar tekortkomingen
Ludo gaat te rade bij de plaatselijke huurdersbond. Eén van de raadgevers vertelt hem dat de herstellingen ten laste van de huisbaas zijn. De huisbaas komt, na herhaaldelijk aandringen, dan toch op bezoek. Eerst probeert hij de ernst van de gebreken te relativeren. Dan belooft hij toch ervoor te zorgen dat de dakgoot vervangen wordt, maar zegt er niet bij wanneer. Over de andere gebreken stelt hij dat het aan de huurders is die te herstellen.
?
Wat moet u doen wanneer de tegenpartij blijft weigeren om op uw eisen in te gaan?
Als u verder wil gaan is het belangrijk dat u de tegenpartij tijdig wijst op haar tekortkomingen. We noemen dit de ingebrekestelling. Met een ingebrekestelling wijst u de tegenpartij erop dat zij haar verplichtingen niet nakomt. U vermeldt duidelijk tot wie de brief is gericht en over welke verplichtingen het gaat (bijvoorbeeld welke overeenkomst). Belangrijk is dat u uitdrukkelijk stelt dat de tegenpartij tekort is geschoten en dat u tegen een bepaalde datum een reactie verwacht. De ingebrekestelling wordt aangetekend verstuurd. Het verzenden van een ingebrekestelling is noodzakelijk als u overweegt om de zaak voor de rechter te brengen.
Weer laat de huisbaas weken aan een stuk niets van zich horen. Ondertussen blijkt dat het vochtprobleem in de muur alsmaar erger wordt. Behangpapier en bepleistering komen los. Ludo besluit een aangetekende brief naar zijn huisbaas te sturen om hem te wijzen op zijn tekortkomingen.
10
Aangetekend
Aan de heer Albert Metdepenningen Leopold II laan 23 9840 De Pinte
Betreft: Herstellingenwerken
Geachte heer, Eerder bracht ik u op de hoogte van de herstellingswerken die moeten worden uitgevoerd in de woning die ik van u huur. Het betreft de herstelling van volgende gebreken: • houten raam in grootste slaapkamer sluit niet goed; • lekkende dakgoot; • vocht in de muur onder raam van salon en in twee muren van kleine slaapkamer. Deze herstellingswerken vallen krachtens het Burgerlijk Wetboek ten laste van de verhuurder. Tot op heden heeft u echter nog niets ondernomen om deze gebreken te herstellen. Ik vraag u dan ook met aandrang de herstellingswerken te beginnen. Indien u geen aanvang neemt binnen de 15 dagen, zie ik mij genoodzaakt om gerechtelijke stappen te zetten. Ik wijs iedere aansprakelijkheid af voor eventuele schade ontstaan doordat de herstellingswerken niet werden uitgevoerd. Hoogachtend Ludo Vercammen & Margot De Corte Houtstraat 54 9000 Gent
Voorbeeld van een ingebrekestelling
11
Probeer een oplossing te vinden zonder gerechtelijke procedure Vele mensen komen niet op voor hun rechten uit vrees dat de kosten voor een advocaat en de gerechtelijke procedure te hoog zullen uitvallen. Procedures voor de rechter zijn bovendien ingewikkeld en kunnen lang aanslepen.
?
Moet ik naar de rechter stappen wanneer ik wil dat mijn rechten worden gerespecteerd?
Het is niet altijd noodzakelijk om naar de rechter te stappen. Wij geven hierbij enkele andere mogelijkheden.
12
• Onderhandelen met de tegenpartij Vooraleer u contact opneemt met de tegenpartij moet u zich voldoende documenteren. U moet weten waarop u recht heeft en waarop niet. Na één of meerdere contacten met de tegenpartij kan u met wat geluk tot een akkoord komen. • Klacht indienen bij het Bestuur van Economische Inspectie Wanneer een handelaar de economische reglementering aan zijn laars lapt (krediet aan consumenten, handelspraktijken, …) kunt u klacht indienen bij het Bestuur van Economische Inspectie. Deze inspectiedienst kan bepaalde maatregelen nemen tegen de onderneming of handelaar die de inbreuk pleegde (waarschuwing, het dossier aan het parket overmaken…). De dienst kan niet uw persoonlijk probleem regelen. Het indienen van een klacht kan wel een goed middel zijn om druk uit te oefenen. De regionale adressen kunt u verkrijgen op het centrale nummer van het Bestuur van Economische Inspectie: tel. 02/208 39 13. • Ombudsdiensten Wanneer u problemen heeft met een of andere dienst of bedrijf, kunt u soms terecht bij een ombudsman. Deze bemiddelt tussen u en de dienst of het bedrijf en probeert een akkoord uit te werken. Opgelet: in vele gevallen zal een reglement voorschrijven dat de klacht eerst moet worden voorgelegd aan de tegenpartij zelf of aan een andere instantie.
13
Er bestaan ombudsmannen bij onder meer de (Federale en Vlaamse) overheid, sommige steden, De Post, de Telecommunicatie, de NMBS, de banken, de verzekeringen,… • Geschillencommissies In ons land bestaan een aantal commissies waar u als verbruiker terecht kan. Dergelijke commissies bestaan voor klachten in verband met meubelen, de beschadiging en het verlies van kledingstukken, tweedehandswagens, reizen en bouwproblemen. Om te weten waar u terecht kunt en wat u moet doen neemt u best contact op met een verbruikersorganisatie.
14
Onderhandel kosteloos voor de rechter ?
Een aantal dagen nadat Ludo de ingebrekestelling heeft verzonden, onvangt hij een antwoord van zijn huisbaas. In de brief volgt een uitleg die Ludo maar moeilijk kan volgen. Het blijkt dat de ingebrekestelling bij de huisbaas in het verkeerde keelgat is geschoten. Hij verwijt Ludo en Margot slechte huurders te zijn die klagen om niets, maar ondertussen zelf hun veplichtingen niet nakomen en het huis verwaarlozen. De huisbaas zegt nochtans niet precies waarover het gaat. Ludo en Margot komen trouwens wel degelijk al hun verplichtingen nauwgezet na en doen alles om het huis goed te onderhouden.
Wat is een verzoeningsprocedure? Wanneer er een conflict is kan één van de partijen een
poging tot verzoening voor de rechter starten. De griffier nodigt de partijen vervolgens uit om bij de rechter te komen. Daar proberen zij tot een akkoord te komen, zonder dat de rechter uitspraak doet over het probleem.
?
Hoe start U de verzoeningsprocedure? Informeer welke rechter bevoegd is om de zaak (in eer-
ste aanleg) te behandelen. • Begeef u naar de griffie van de rechtbank (het sekretariaat). Al wat u nodig heeft, zijn de naam en het adres van de tegenpartij. U zegt waarover de betwisting gaat (bijvoorbeeld: weigering herstellingen uit te voeren in de huurwoningen). • U kunt ook een brief naar de griffier zenden waarin u om een verzoening verzoekt.
?
Hoeveel kost de verzoeningsprocedure? De procedure zelf is kosteloos. U moet wel een (klei-
Maar wat moeten zij nu doen? De herstellingen zijn echt wel noodzakelijk. Margot zegt dat zij maar
ne) som betalen indien U een afschrift van het proces-verbaal wenst. Bovendien hoeft u geen beroep te doen op een advocaat.
15
naar de vrederechter moeten stappen, aangezien zij in hun recht zijn. Maar Ludo twijfelt nog. Hij vreest dat de kosten voor de advocaat en de procedure te hoog zullen zijn.
?
Hoe verloopt de verzoeningsprocedure? U ontvangt van de griffie een gewone brief die de dag
en uur vermeldt waarop u wordt verwacht op het kantoor van de rechter. Ook uw tegenpartij ontvangt dezelfde oproeping. U biedt zich op de gestelde datum en tijdstip aan op de griffie en wacht op de gang. Een medewerker van de griffie zal uw naam en deze van de tegenpartij afroepen wanneer uw zaak
Ludo stapt opnieuw naar de huurdersbond. Daar raden de hulpverleners hem aan om eerst een verzoeningsprocedure voor de rechter te proberen. Dit zal hem niets kosten en bovendien zijn er weinig of geen formaliteiten aan verbonden.
aan bod komt. Verwittig dus steeds de griffie wanneer u (zelfs voor korte tijd) het gebouw verlaat. Wanneer u voor de rechter komt, krijgt u de gelegenheid om uw standpunt uiteen te zetten. De rechter zal uiteraard ook naar het standpunt van de tegenpartij vragen.
?
Wat kan het resultaat zijn van een verzoeningsprocedure?
U bent aanwezig bij de rechter. Er zijn op dat moment verschillende mogelijkheden:
Ludo zendt een brief naar de griffie van het vredegerecht, waarin hij een verzoeningsprocedure aanvraagt. Later ontvangt hij een gerechtsbrief van het vredegerecht, waarin hij uitgenodigd wordt om op een bepaalde dag en uur naar het kantoor van de vrederechter te komen.
• De tegenpartij komt niet Wanneer iemand opgeroepen wordt voor een verzoeningsprocedure, is hij niet verplicht daar naartoe te gaan. In dat geval zal de rechter daarvan akte nemen en een proces verbaal van niet-verzoening opstellen. Denk daarom niet dat de poging tot verzoening u helemaal niets heeft bijgebracht. Door dit verzoek heeeft u de rechter immers uw goede wil getoond. Dit kan belangrijk zijn als de rechter in een latere procedure uitspraak moet doen over het conflict.
16
• De tegenpartij verschijnt, doch u slaagt er niet in hem of
Bij de vrederechter blijkt dat zijn huisbaas, die ook een uitnodiging heeft gekregen, is komen opdagen. Wanneer de vrederechter vraagt wat het probleem is, legt Ludo kalm zijn probleem uit. De huisbaas pruttelt nog wat tegen op Ludo’s verhaal over het verloop van de gebeurtenissen, maar ontkent niet meer dat hij moet instaan voor de herstellingen. Op vraag van de vrederechter zegt de huisbaas dat hij akkoord gaat om binnen de 15 dagen met de herstellingen te beginnen. De vrederechter stelt van dit akkoord een proces-verbaal op.
haar te overtuigen Ook in dat geval stelt de rechter een proces verbaal van niet-verzoening op. • De tegenpartij komt opdagen en u bereikt een akkoord met hem De rechtbank neemt het akkoord op in het proces-verbaal. De uitgifte daarvan wordt voorzien van het “formulier van tenuitvoerlegging”. Dit wil zeggen dat u over een akte beschikt die u ook daadwerkelijk kan laten uitvoeren. U kunt daartoe een gerechtsdeurwaarder inschakelen zonder dat u nog enige procedure moet voeren.
17
Wat indien het conflict toch voor de rechter komt
Ruim drie jaar later vinden Ludo en Margot een nieuwe en betere huurwoning. Ludo en Margot zeggen hun huurovereenkomst op en verhuizen drie maanden later (via de huurdersbond weten zij dat zij in hun geval - een huurovereenkomst van negen jaar de huur altijd kunnen opzeggen met een opzeggingstermijn van drie maanden).
?
U wenst iemand voor de rechter te brengen. Hoe gebeurt dit?
Wanneer u iemand voor de rechter wil brengen, gebeurt dit door een dagvaarding. Daarvoor moet u (als u zelf uw zaak wilt afhandelen) of uw advocaat een gerechtsdeurwaarder inschakelen. De gerechtsdeurwaarder geeft de tegenpartij persoonlijk de dagvaarding af op haar woonplaats of verblijfplaats. Wanneer de tegenpartij niet thuis is, laat de gerechtsdeurwaarder een kopie van de dagvaarding achter in de brievenbus. De
Hun huisbaas blijkt echter niet geneigd om de huurwaarborg (die gelijk is aan drie maanden huur) terug te geven. Telkens als zij hem hierover aanspreken, maakt hij problemen over schade aan de woning die hij eerst nog eens moet laten nakijken (wat niet waar is) of over een bijdrage in de herstellingskosten die zij nog verschuldigd zijn (wat evenmin waar is).
gerechtsdeurwaarder stuurt vervolgens een aangetekende brief die de tegenpartij uitnodigt het origineel af te halen bij de gerechtsdeurwaarder op zijn kantoor.
?
Wat is een verzoekschrift? In sommige gevallen (bijvoorbeeld in huurzaken) is
het toegelaten om een zaak bij verzoekschrift voor de rechter te brengen. Dit is een brief die een aantal verplichte vermeldingen bevat. Daarbij moet u ook nog een getuigschrift van de woonplaats van de tegenpartij voegen. Dit getuigschrift wordt afgegeven door het gemeentebestuur. U legt het verzoekschrift op de griffie neer of zendt het aan de griffier. Daarop zendt de grif-
18
Ludo en Margot kunnen ondertussen het geld van de huurwaarborg best gebruiken. Zij sturen een aangetekende brief naar de huisbaas om hem in gebreke te stellen. Wanneer deze daarop niet reageert, besluiten zij nog maar eens een verzoening voor de vrederechter te proberen.
fier een bericht aan de partijen wanneer de zaak voor de rechter komt. Hij doet dit door een gerechtsbrief (=aangetekend) en voegt daarbij een kopie van het verzoekschrift.
?
U ontvangt zelf een dagvaarding. Hoe moet u daarop reageren?
Wanneer u zelf een dagvaarding ontvangt, kunt u daarin ondermeer lezen wat er geëist wordt, door wie (naam en adres tegenpartij en diens advocaat) en wanneer (datum en uur) u voor welke rechtbank moet verschijnen. De kosten van de gerechtsdeurwaarder vindt u terug op de dagvaarding. Afhankelijk van de aard van de zaak kunnen deze kosten echter nog
Dit keer komt de huisbaas echter niet opdagen en maakt de rechtbank een “proces verbaal van nietverzoening” op. Wat nu? Er zit blijkbaar niets ander op dan een gerechtelijke procedure te beginnen door een verzoekschrift op de griffie van het vredegerecht neer te leggen (huur is één van de materies waarbij u de procedure kunt beginnen door een verzoekschrift, zodat een duurdere - dagvaarding niet noodzakelijk is).
hoger oplopen. Laat geen kostbare tijd verloren gaan wanneer u de dagvaarding ontvangt. U beschikt immers slechts over een beperkte tijd tussen de ontvangst van de dagvaarding en de datum waarop u moet verschijnen voor de rechtbank. Informeer u tijdig! Er zijn drie mogelijkheden: • U wil uw eigen belangen verdedigen Dit doet u wanneer u zeker bent zelf genoeg kennis te hebben over uw zaak en weet hoe de procedure verloopt. Informeer u dus grondig. • U beslist om beroep te doen op een advocaat Wanneer u zelf geen advocaat kent, kunt u naar de rechtbank (secretariaat van de balie) telefoneren om te weten te komen welke advocaten zich “specialiseren” in de materie
19
Tijdens het proces komt de huisbaas niet opdagen, noch laat hij zich vertegenwoordigen door een advocaat. Hij laat bijgevolg na om aan de rechter uiteen te zetten waarom hij de huurwaarborg weigert terug te geven. In zijn vonnis oordeelt de rechter dan ook dat de huurwaarborg moet worden vrijgemaakt ten voordele van Ludo en Margot.
waarover uw zaak gaat. Wanneer u met een advocaat werkt, moet u in burgerlijke zaken (behoudens uitzonderingen) niet persoonlijk aanwezig zijn op de zitting. Uw advocaat zal verder het nodige doen. Enkele raadgevingen • Informeer u over de berekeningswijze van het ereloon van de advocaat, betaal geen voorschot (provisie) zonder geschreven bewijs (met vermelding van de datum, handtekening, bedrag en referentie van de zaak). • Overhandig uw advocaat alle documenten die betrekking hebben op uw zaak (maak zelf geen selectie!). • Vraag steeds aan uw advocaat om u een kopie te bezorgen van alle stukken die in uw zaak zullen worden neergelegd
20
of die hij zou ontvangen van de tegenpartij (conclusies, stavingstukken,..), zodat u desgevallend uw opmerkingen kan overmaken. • Aarzel niet om u telkens opnieuw te informeren over het verloop van uw zaak. U doet niks Dit raden wij af! Als u niet aanwezig bent, zal enkel de tegenpartij haar standpunt verdedigen. De rechter zal uitspraak doen zonder rekening te moeten houden met uw argumenten (“bij verstek”). Wanneer u kennis krijgt van deze uitspraak (betekening) en u gaat helemaal niet akkoord, dan kunt u binnen een beperkte periode verzet aantekenen, waardoor de zaak opnieuw voor dezelfde rechter zal komen. Vergeet niet dat hierdoor heel wat tijd verloren gaat en dat intussen de gerechtelijke intresten lopen!
U wenst een zaak voor de rechter te brengen, maar beschikt over onvoldoende middelen om de kosten van de advocaat en van de procedure te dekken. Wat kunt u doen?
?
De advocaat Een advocaat inschakelen is duur. Wanneer u over onvoldoende inkomsten beschikt, kunt u vragen een beroep te doen op een advocaat die u niet of maar voor een deel moet betalen (vroeger noemden we dit de “pro Deo-advocaat”). U vraagt de gehele of gedeeltelijke kosteloosheid aan bij het
21
“Bureau voor Juridische Bijstand” van het gerechtelijk arrondissement. Informeer u vooraf over de voorwaarden om de kosteloosheid te verkrijgen en over wat u moet meebrengen. Ga hiervoor naar de balie [de vereniging van alle advocaten van een gerechtelijk arrondissement]. De procedurekosten Wanneer u zelf overgaat tot het instellen van een vordering voor de rechtbank, dient u de procedurekosten eerst zelf te betalen. Wanneer u niet over de nodige inkomsten beschikt om de kosten van de procedure te betalen, kunt u om rechtsbijstand verzoeken. Hierdoor moet u de zegel-, registratie-, griffie- en uitgifterechten en de andere kosten van de rechtspleging niet meer of slechts gedeeltelijk betalen. Opgelet, deze regeling geldt niet voor de advocatenkosten. Informeer zelf of u hierop recht heeft en wacht niet tot uw advocaat u hierop zal wijzen. U dient het verzoek om rechtsbijstand in bij het bureau van de rechtbank.
22
[vu.: Gert Mampaey • Hofstraat 14 • 9470 Denderleeuw]
info verbruikersateljee vzw grasmarkt 105 /b51 • 1000 Brussel tel. 02 552 02 48 • fax 02 552 02 55 e-mail •
[email protected] website • www.verbruikersateljee.be
laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet doen laat u niet laat u niet doen laat u niet een uitgave van Verbruikersateljee, met de steun van Johan Vande Lanotte, Minister van Maatschappelijke Integratie. Illustraties • Arnout Fierens
