Kwaliteitsverbetering van de werking van zes Buitenwijkscholen in Lubumbashi - PILOOTPROJECT
Omschrijving van het initiatief: Edukans: Wereldwijd gaan 57 miljoen kinderen niet naar school. Onderwijs maakt weerbaar, geeft kinderen vaardigheden waar ze hun leven lang profijt van hebben. Daarom werkt Edukans aan meer scholen, schoolbanken, schoolborden, meer boeken en leraren in ontwikkelingslanden. Met accent op tweedegraads onderwijs (waar de participatie, de doorstroming en de kwaliteit de minst goede cijfers haalt). Edukans is het vroegere Satimo. De benedictijnen van Zevenkerken zijn sinds vele jaren actief in diverse takken van de ontwikkelingssamenwerking, vooral in de regio’s en landen waar ze ook een missionerende werking hadden. Sinds de laatste tien jaar legde de vereniging zich toe op het ondersteunen en coachen van lokale partnerorganisaties. Onderwijs was vaak het centrale thema. Ze werkte dan ook nauw samen met Volens, een organisatie ontstaan uit de “Guimardstraat” . De vzw besliste deze expertise, de eigen terreinervaring en de samenwerking met “onderwijsorganisaties” samen te brengen in Edukans. En zich specifiek te richten op onderwijs en vormingsinitiatieven, vooral tot ondersteuning van lokale initiatieven. Edukans werkt samen met Edukans nederland in een zelfstandig partnership. Onderwijs garanderen en uitbouwen in een land is een opdracht van de overheid. In het Zuiden , vooral Afrika en Azië, is dat niet eenvoudig. Sinds 1990 is er evenwel een enorme sprong voorwaarts gemaakt in vele landen en gaan overal kinderen naar school. Nationale en internationale organisatie hebben daarvoor de handen in elkaar geslagen. In vele landen hebben ze de uitbouw en het verzekeren van onderwijs ook uitbesteed aan het vrije initiatief. De zogenaamde conventionele scholen zijn daar een voorbeeld van. Ze zijn bv verenigd in het netwerk van een “katholiek onderwijsnet” in een aantal landen. In andere landen vormen ze andere platformen. Maar allen hebben ze de opdracht om onderwijs zelfstandig maar in overeenstemming met het Nationale bestuur, onderwijs te geven en te voldoen aan de millenniumdoelstellingen. En dit binnen de Ontwikkelingsdoelen van elk land. In KONGO zijn de noden enorm. De bevolkingsaangroei is groot en de steden concentreren steeds meer mensen. Dat is zeker ook zo voor LUBUMBASHI, een stad gelegen in Katanga , ten Zuiden. Een regio met een rijke ondergrond, welbekend, en daardoor politiek niet altijd stabiel Wijken en cités groeien als paddenstoelen. Scholen ontstaan links en rechts, niet altijd met de nodige kwalificaties en hoedanigheden. De socio-economische, politieke en etnische omstandigheden hebben het land in de jongste dertig jaar niet geholpen. Niet alleen zijn er niet voldoende scholen, ook de kwaliteit is niet altijd hoog, al doen de directies, de leerkrachten en de organisaties hun best. Overleving en isolatie, twee belangrijke begrippen in Congo, definiëren de moeilijkheden. Vandaag stabiliseert de economische toestand zich beetje bij beetje. In Katanga, onder impuls van de gouverneur, is er een geleidelijke verbetering van de socio-economische situatie. Dit is een uitgesproken gelegenheid om in solidariteit en in partnership, een impuls te geven om de belabberde kwaliteit van het onderwijs die te helpen verbeteren. De motor van deze ontwikkeling ligt bij de partnerscholen, de zogenaamde Sterscholen.
Doelstelling van het initiatief: A. INTERACTIEVE THEMA’s Samen met de betrokken zes scholen wordt de kwaliteit van de scholen, in concrete stappen, verbeterd in 5 thema’s: -
-
-
-
infrastructuur: in principe worden geen klassen gebouwd, al is de noodzaak soms groot. Wel wordt gekeken naar de bestaande infrastructuur (ramen, deuren, borden, verlichting, ventilatie, toegang, speelplaats, elektriciteit, …) beheer: locatie van de directie, computer, inrichting, instrumenten, nood aan vorming, boekhouding, registratie, leerlingenfiches,…) pedagogie: vorming van de leerkrachten, pedagogisch materiaal voor leerkrachten en voor de klassen, opvolgingsmethodieken, leerboeken en leermethodieken, leerplannen, participatie van de leerlingen (creatieve werkmethoden, zelfredzaamheid,…) participatie van de ouders: samenkomsten, betrokkenheid, transparantie met de school. Dit vooral om de continuiteit en duurzaamheid van de school te bevorderen. Hygiëne en sanitatie: watergebruik, sanitaire installatie, netheid van de gebouwen, vaccinatie, eerste hulpzaaltje (malaria,…) Duurzaamheid : welke instrumenten te gebruiken om de continuiteit, de (groeps-) verantwoordelijkheid te bevorderen. Hoe samen werken? Financiële controle. Ecologische aspecten (waterverspilling, afval, …)
B. STERSCHOLEN als METHODIEK . We noemen deze aanpak STERSCHOLEN. Samen definiëren de scholen, onder impuls van Edukans, welke verbeterpunten kunnen worden aangepakt (binnen de thematiek) afhankelijk van de noodzaak van elke school (geen copie-paste). Nieuw in deze werkwijze is dat er met een groep (geselecteerde) scholen wordt gewerkt. De meerwaarde ligt in de samenwerking, het doorgeven van terreinkennis (de ene school is goed in methodieken, de andere in boekhouding,…) en de groepswerking. Tezamen behalen we meer dan individueel). Gezamenlijke vormingen en planningsdagen kunnen wegen op de werkwijze, maar hebben een enorm voordeel op het vlak van de duurzaamheid. In RDC werken organisaties, scholen, NGO’s, zelden samen. Ze pogen eerder elk een eigen “bienfaiteur” te vinden. De concurrentie is enorm groot. Kleine of minder handige organisaties vallen uit de boot. Het initiatief overlaten aan platformen, coördinaties, grotere instanties, overkoepelende verenigingen is duur en niet altijd effectief. Dat leert ons jarenlange terreinervaring. In de nieuwe ontwikkelingsaanpak wordt het systeem van “coöperatieve acties” (zoals deze methodiek met sterscholen) gepromoot. Daarom spreken we, in de context van het onderwijs, en in een land als RDC, van een PILOOTPROJECT. Na een periode van drie jaar, en als er verbeterpunten werden bereikt, krijgt de school een kwaliteitslabel: een ster (Ecole Etoile).
C. SAMENWENWERKING EN NETWERKING is een plus. Naast de samenwerking tussen de zes scholen en met Edukans worden ook andere entiteiten of organisaties betrokken : Edukans
Leading
Coördinatie
Fonds Edukans
Fonds bij de Koning
fundraising
Boudewijnstichting
NSKO
Pedagogische expertise
Punctuele inbreng bv met bestuurprogramma, vorming
VAIS
Stagiaires en werelddocenten
Punctuele inzetten
Comundos vzw
Vorming mbt digitale methodieken
Punctuele vormingen en monitoring
Koepel van het Katholiek onderwijs
Close the Gap
Computers voor het Zuiden
Leveringen pc’s
Centre Informatique de Kaoze
Computers voor scholen
Installaties en begeleiding
Caritas Lubumbashi
Hulp aan minstbedeelden
Expertise voor sanitatie, hygiëne en ecologie
Coordination des écoles Conventionnées et privés du diocèse de Lubumbashi
Orientatie en expertise
Samenwerking
Edukans Nl
Partnership in pedagogische elementen
Methodieken/expertise
Abdijschool
Logistieke en structurele hulp
Abdij en Satimo7K
Financiële steun
Logistieke hulp
Monastère NDdes Sources - Kiswichi
Administratieve orientatie in RDC
Logistieke en administratieve ondersteuning
CTB/coopération technique Belge
Orientatie mbt BTC
Expertise en RDC-kennis
ISP
Pedagogisch aggregaat,
Institut supérieure pédagogique
Partnership
Vorming, begeleiding, pedagogische instrumenten
Inzetten van studenten
Stappenplan om dit doel te bereiken: A. Determinering en screening van de betrokken scholen In een eerste fase: werden de scholen gescreend. Volgende elementen lagen aan de grondslag: diversiteit tussen de scholen, een voldoende lange ervaring, stabiliteit, een (relatief) stabiele financiële structuur, enthousiasme, een erkenning als ‘betrouwbare school” bij de koepelorganisatie, bekendheid bij ISP/Caritas, directies en inrichtende machten die mee willen instappen, openstaan voor samenwerking met andere scholen. Kris Fierens (Edukans, internationale expertise en ontwikkelingsstrategie) en Jules Bizimana ( docent communicatie in ISP) bezochten de scholen gedurende vijf dagen. Juni 2014 B. Voorontwerp en voorstelling methodiek In een sessie van de drie dagen werd met alle betrokken scholen (directies, pedagogische verantwoordelijken en enkele ouders), samen met de ISP, de doelstelling, methodiek en werkwijze besproken. Een eerste analyse van de noden werd samen opgezet. Juni 2014 C. Nulmeting Met de inzet van een werelddocent (Viviane Meyns) (10 dagen) en een Congolese pedagogische begeleider (ISP) werd een enquête ter plaatse ingevuld, samen met een lokale visitatie (observatie – belangrijk in RDC). Verslagen, foto’s, rapporten van elke school werden opgemaakt. Januari 2015 D. Bespreking Nulmeting en planning 2015/2016 Op basis van de nulmeting wordt met de betrokken scholen een praktisch programma 1ste jaar uitgewerkt (2015 – 2016) D. Drie jaar We voorzien een activiteitenperiode van drie jaar in dit Pilootproject. Evaluatie van de methodiek wordt jaarlijks voorzien met een algehele evaluatie op het einde van de periode. De start gebeurt in september 2015. De eindevaluatie gebeurt in juni 2018 E. Gezamenlijk beheer Een “Comité de Direction” bestuurt het project. Deelnemers zijn ; de directies van elke school, de vertegenwoordiger van de ISP en de lokale vertegenwoordiger van Edukans. De coördinatie ligt evenwel bij Edukans (leading). Andere genodigden (copartners, cfr lijst) kunnen uitgenodigd worden voor inbreng. Het Comité komt twee keer per jaar samen, bespreekt de begroting (binnen de aangegeven krijtlijnen), het programma en evalueert de werking en de resultaten. Edukans (Kris Fierens en/of pater Jean-Marie Christiaens of door hen afgevaardigden) zijn min 1 /jaar aanwezig. – Financiële en inhoudelijke verslaggeving gebeurt door Edukans, met medewerking van de betrokkenen. Edukans coördineert.
F. Betrokkenheid van elke school Het project slaagt alleen in de duurzaamheid als alle “stakeholders” van de school deelnemen. Allen (directie, leerkrachten, pedagogische begeleiders, ouders, leerlingen) moeten achter de doelstelling , het verwerven van een “ster” (kwaliteitslabel – geënt op lokale criteria) staan. Vormingen en/of samenkomsten met elk niveau is noodzakelijk. Samenwerking en gezonde concurrentie bevorderen het resultaat.
G. Stapsgewijs werken Omdat er een grote participatie is van de deelnemende scholen (partners) en het niet eenvoudig is budgetten, planningen, activiteiten met meer dan een jaar vast te leggen (zeker niet in RDC), prefereren we stapsgewijs te werken, op basis van noodzakelijkheid, consensus en kwaliteitsbewaking, op basis van een raamakkoord (thema’s, activiteiten, werkvorm) en binnen een budgettair kader. Activiteiten worden besproken in juni en budgetten opgemaakt (met de nodige filters door Edukans) in augustus. Voor het eerste jaar (2015/ 2016) is een raambudget opgemaakt (cfr verder). H. Structuur - Er is een samenwerkingsakkoord met elk van de scholen en met alle scholen samen - Er is een Comité de Direction (cfr hoger) - Er is een lokale vertegenwoordiger Edukans, die de lokale coördinatie op zich neemt. - Er is een Overleggroep in België die de deelnemende partners samenbrengt, bij tijd en wijlen. - Er is een jaarlijks overleg met de dienst Noord-Zuid van de Provincie West-Vlaanderen - Er is de eind coördinatie in Edukans / Zevenkerken.
F. Thema’s - Activiteite
1ste jaar 2015
THEMA
ACTIVITEITEN
PERIODE
BEHEER
Aanschaf computers
Najaar 2015/Voorjaar 2016
Installatie computers Vorming: 2 pers per school Opvolging ISP
Medewerking VSKO, Close the gap, Centre Kaoze en Werelddocent
PARTICIPATIE
Voorbereidingsvorming digitale participatief/pedagogisch methodiek
Sept/oktober 2015 1ste vorming
Comundos
2de jaar 2016
HYGIENE EN SANITATIE
Een aantal sanitaire werken conform elke school.
Opmeting en offerte voorjaar
Vorming Sanitair
Uitvoering juli/augustus
Opzetten van Comité d’Hygiëne et d’eau in elke school.
PARTICIPATIE LL en Ouders
Vorming digitale participatief/pedagogisch methodiek
Caritas en ISP
Mei 2016
Comundos Uitwisseling
Werelddocent
Ouders/ouderverenigingen Voorjaar Sociale School INFRASTRUCTUUR
Een aantal werken infrastructuur, conform elke school
Uitvoering juli/augustus
Uitwisseling Directies en Ouders: hoe de school beter beheren Mei 2016
Sociale School en NSKO PEDAGOGIE
Uitwisseling en Vormingsdagen voor
Te definiëren met de directies
PEDAGOGIE
Uitwisseling en Vormingsdagen voor leerkrachten.
INTERNATIONALE
Te definiëren met de directies
Aankoop pakket pedagogisch materiaal, samenstelling per school
Juli/augustus 2016
Schoenmaatjes
Sept 2016
SOLIDARITEIT Edukans/Edukans stagiaires Comité de Gestion
Evaluatie en planning 2017
Juni 2016
Beoogde doelgroep: De doelgroep bestaat uit de zes scholen, hun directies, leerkrachten, leerlingen, betrokken ouders. De scholen bevinden zich in arme volkswijken. In totaal gaat het om +/- 2400 leerlingen en 156 leraars. Lagere school niet meegeteld (niet alle scholen hebben een lagere school). Voor een aantal aspecten (zoals sanitair, infrastructuur) profiteren deze kinderen mee van de interventies. Lijst deelnemende scholen
Lijst deelnemende scholen: Nom: COLLÈGE MONS JEANFÉLIX DE HEMPTINNE
Le nom du pouvoir organisateur: Coordination des Ecoles Conventionnées et Privees Catholique de Lubumbashi directeur
Mwepu Ma Mwepu Irène
Resp peda
Kokanya Omamenge Kelly
registre
Arreté n° MINEPSP/CABMIN/030512013
Nombre élèves
379
Irè
[email protected]
second Nombre enseignants
15
autres
Secrétaire et sentinelle (4)
Type de formation
-Technique (nutrition) - Générale
gestart
2002
Nom: C.S BENEDIDICTE (WAUSSHAHIDI 2)
Le nom du pouvoir organisateur: asbl Debout Laics directeur
Huguette Matemb Kengala
Resp peda
Fulbert Ngoy Mwana Bute
registre
MINEP SP/PROVED/1005/03/203/2007
Nombre élèves second
Secondaire 186 Primaire 304
Nombre enseignants
Secondaire 10 Primaire 9
autres Type de formation
Secondaire générale Humanité pédagogique Commerciale administrative et informatique Coupe couture
gestart
2007
[email protected]
Nom: IDAP-ISP
Le nom du pouvoir organisateur: directeur
Katuta Mwangala
Resp peda
Kibesa Mutakwe
registre
EDN/SR/02/02443/SG/3647 du 27 dec 1967
Nombre élèves second
1041
Nombre enseignants
56
[email protected]
autres Type de formation
Formation Générale - biologie-chemie - mathématique phisique - latin-filo - pedagogie générale Technique Commerciale informatique
gestart
1967
Nom: Complexe Scolaire NEEMA de Kiswishi
Le nom du pouvoir organisateur: Monastère Notre Dame des Sources - Kiswishi
directeur
Jaques Shamba Bisibo
Resp peda
Pascal Icambale Musansi
registre
MINEP 0449/2004
Nombre élèves second
156
Nombre enseignants
12
autres
[email protected]
Type de formation
Pédagogie générale Scientifique: (biologie-chemie) Philo-Latin
gestart
1997
Nom: MALKIA WA AMANI I/secondaire/KALUBWE
Le nom du pouvoir organisateur: Soeurs Bénédictine directeur
Amona Zomba Juliette
Resp peda
Kabwa Kyungu Louis
registre
MINEP 001/678/1995
Nombre élèves second
547
Nombre enseignants
23
[email protected]
autres Type de formation
Secondaire générale Scientifique, pédagogique, commerciale, technique (coupe&couture)
gestart
1988
Nom: TUELIMISHI
Le nom du pouvoir organisateur: église catholique – paroise Saint Benoit directeur
Jean Claude Milambwe
Resp peda
Christophe Mwils Soeur Blandine Kitambo
registre
MINEP CABMIN/001/0348/91
Nombre élèves second
1073
Nombre enseignants
43
[email protected]
autres Type de formation
Secondaire générale Scientifique, pédagogique, commerciale informatique, technique (coupe&couture)
gestart
1990
Inspraak van de doelgroep: Zoals gesteld werden van in het begin de directies van de scholen betrokken in het project. Tijdens de uitvoering is er de Comité de Direction die de participatie garandeert. Hoe wordt bepaald of het doel is bereikt? Tijdens het project , aan de hand van de deeldoelstellingen en de jaarlijkse evaluatie. Op het einde van het project wordt een algemene evaluatie opgemaakt. Een school die op alle deeldoelstellingen beter scoort krijgt een kwaliteitsster. De evaluatie gebeurt in samenspraak (interne evaluatie) en extern door ISP en Edukans. Maatregelen i.f.v. de duurzaamheid van het initiatief: Het eigenbeheer van de school (bewaking van de kwaliteit, participatie, verantwoordelijkheden, transparantie,…) leidt tot duurzamere systemen. Het is de bedoeling om deze manier van werken (integrale kwaliteitsverbetering en bewaking) voor te stellen aan andere scholen. Het is in dit perspectief dat ook de koepel van de “Enseignement Catholique” betrokken is. Wie is/wordt eigenaar van de infrastructuur/investeringsgoederen van het project De inrichtende machten van de scholen worden integraal eigenaar van de infrastructuur en investeringswerken, indien deze zich voordoen.
Begindatum van het project:
september 2015
Einddatum van het project:
juni 2019
