KWALIFICATIEPROFIEL VOOR INSTRUCTEUR werkzaam bij de brandweer
Status Dit kwalificatieprofiel is op 16 juli 2009 te Arnhem vastgesteld door de Deelprojectgroep Kwaliteitsinstrumenten van het Project Kwaliteit Brandweerpersoneel.
KWALIFICATIEPROFIEL INSTRUCTEUR
Inleiding In dit document staan de kerntaken van de Instructeur centraal. Voorafgaand aan de beschrijving van deze kerntaken, wordt in deze inleiding aandacht besteed aan: • de positie van de Instructeur • de vereiste voorkennis • het kwalificatieprofiel • de kerntaken Positionering instructeur De instructeur houdt zich bezig met het vakbekwaam maken en houden van functionarissen t/m MBO-niveau. Onder verantwoordelijkheid van een docent voert hij1 afgebakende delen van leergangen uit, aansluitend op zijn eigen vakinhoudelijke expertise. Daarnaast assisteert hij binnen de eigen organisatie oefenleiders bij het uitvoeren van oefeningen. Hij zorgt ervoor dat zijn eigen vakbekwaamheid op niveau is, zowel vakinhoudelijk als didactisch. Hij beschikt over de vakinhoudelijke verdiepende kennis die hem in staat stelt om boven de stof te staan. Dit is een essentieel onderdeel van het kunnen overdragen van de vereiste kennis en vaardigheden. Binnen de veiligheidsketen (Pro-actie, Preventie, Preparatie, Repressie en Nazorg), valt de functie instructeur onder de schakel preparatie. De instructeur werkt in een brandweerkorps of bij een opleidingsinstituut. De instructeur legt verantwoording af aan de docent die verantwoordelijk is voor een leergang. De instructeur moet binnen verschillende culturen/disciplines en op verschillende niveaus kunnen samenwerken. Vakbekwaamheids organisatie Onder de vakbekwaamheids organisatie wordt verstaan de organisatie binnen een regio die zich bezig houd met vakbekwaam worden en vakbekwaam blijven zowel monodisciplinair als multidisciplinair. Voorkennis Het geadviseerde instroomniveau voor de leergang Instructeur is MBO 3- werk en denkniveau. De deelnemer is goed op de hoogte van het werkveld van de brandweer. Per leergang wordt vastgesteld over welke specifieke ervaring en vakinhoudelijke kennis een instructeur voor desbetreffende leergang dient te beschikken. Kwalificatieprofiel Aan de hand van het functie- en competentieprofiel, bovenstaande positionering en met medewerking van deskundigen uit het werkveld, is dit kwalificatieprofiel ontwikkeld. Het kwalificatieprofiel dient als uitgangspunt voor het ontwikkelen van de proeve van bekwaamheid en het onderwijs. Binnen het kwalificatieprofiel zijn er voor de instructeur een aantal kerntaken gedefinieerd. Deze kerntaken gelden voor elke instructeur.
1
Overal waar de instructeur met 'hij' wordt aangeduid, kan ook 'zij' worden gelezen. VASTGESTELD IN DPG 3 OP 16 JULI 2009
1
KWALIFICATIEPROFIEL INSTRUCTEUR
Kerntaken De kerntaken voor een instructeur luiden als volgt: Kerntaak 1: Didactisch handelen Kerntaak 2: Begeleiden van deelnemers Kerntaak 3: Beoordelen van deelnemers Kerntaak 4: Functioneren binnen de vakbekwaamheidsorganisatie Op de volgende pagina’s gaan we op elk van deze kerntaken nader in.
VASTGESTELD IN DPG 3 OP 16 JULI 2009
2
KWALIFICATIEPROFIEL INSTRUCTEUR
Kerntaak 1: Didactisch handelen Werkzaamheden en verantwoordelijkheden
•
• • • • •
Beoordelingscriteria
•
• • • • • • •
Keuzes en dilemma’s
• • • •
•
verzorgen van afgebakende theorie- en praktijkonderdelen van leergangen, conform lesplan, in afstemming met verantwoordelijk docent instrueren van nieuwe procedures of middelen, waar hij specialist in is. verzorgen van afgebakende onderdelen van oefeningen. op peil houden van didactische en vakinhoudelijke kennis door bijscholing en intervisie reflecteren op eigen functioneren zorg dragen voor fysiek veilige leeromgeving
beschikt over actuele en relevante didactische en vakinhoudelijke kennis en past deze op de juiste wijze toe is bekend met verschillende leerstijlen en houdt hier in zijn lessen rekening mee communiceert helder toont aan vakinhoudelijk en didactisch bij te blijven, hij kent hiervoor de wegen en manieren verricht zijn werkzaamheden binnen de kaders van het geldende veiligheidsprotocol evalueert zichzelf en vormt met behulp van de opgedane ervaringen nieuwe denkbeelden en/of stelt deze bij. is bekend met de leven lang leren cyclus is bekend met de relatie tussen het door hem te verzorgen programmaonderdeel en het totaal (leergang, oefenprogramma) omgaan met (onverwachte) niveauverschillen tussen deelnemers omgaan met weerstand voldoende leereffect realiseren binnen de kaders van persoonlijke veiligheid continu spanningsveld: inspelen op actuele of onverwachte situaties versus realisatie lesprogramma/oefenprogramma omgaan met grenzen aan eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden
VASTGESTELD IN DPG 3 OP 16 JULI 2009
3
KWALIFICATIEPROFIEL INSTRUCTEUR
Kerntaak 2: Begeleiden van deelnemers Werkzaamheden en verantwoordelijkheden
• • •
communiceren met deelnemers zorgen voor een goed leer-,en leefklimaat bijdragen aan begeleiding van deelnemers: - op deelvaardigheden gericht op het leerproces van de deelnemer, in afstemming met docent of andere verantwoordelijke uit de vakbekwaamheidsorganisatie
Beoordelingscriteria
• •
realiseert een veilig leerklimaat motiveert zijn deelnemers door enthousiasme voor zijn vak te tonen en voor de vorderingen die deelnemers maken is feedbackvaardig herkent risicozoekende houding, leer- en motivatieproblemen en rapporteert hierover naar de docent of andere verantwoordelijke uit de vakbekwaamheidsorganisatie past kennis over groepsdynamische processen toe in de omgang met deelnemers
• •
• Keuzes en dilemma's
•
•
omgaan met: - deelnemers met leerproblemen - ongemotiveerde deelnemers - deelnemers die risico's opzoeken - kritiek van deelnemers schakelen tussen: - afstand bewaren en betrokkenheid tonen
VASTGESTELD IN DPG 3 OP 16 JULI 2009
4
KWALIFICATIEPROFIEL INSTRUCTEUR
Kerntaak 3: Beoordelen van deelnemers Werkzaamheden en verantwoordelijkheden
• • • •
Beoordelingscriteria
• • • • • •
Keuzes en dilemma’s
• • •
voorbereiden van deelnemers op toetsen die betrekking hebben op de door hem verzorgde lessen waarnemen en beoordelen van deelnemers en hierover kunnen rapporteren op informatieve wijze feedback geven aan deelnemers toepassen van de beoordelingssystematiek is bekend met de toetsvormen van proeve(n) van bekwaamheid van de leergang(en) waarin hij lesgeeft is in staat onafhankelijk en objectief waar te nemen, te oordelen en zijn beoordeling te verwoorden volgt deelnemers aan oefeningen systematisch en registreert bevindingen rapporteert over bevindingen aan de verantwoordelijke van de vakbekwaamheidsorganisatie is in staat in te schatten of een deelnemer klaar is voor de proeve in afstemming met de docent het uitvoeren van formatieve toetsen in afstemming met de docent professionele afstand bewaren (objectiviteit en onafhankelijkheid) op basis van formatieve toetsen adviseren aan de docent bepalen van wenselijkheid of noodzaak om te rapporteren aan de verantwoordelijke van de vakbekwaamheidsorganisatie
VASTGESTELD IN DPG 3 OP 16 JULI 2009
5
KWALIFICATIEPROFIEL INSTRUCTEUR
Kerntaak 4: Functioneren binnen de vakbekwaamheidsorganisatie Werkzaamheden en verantwoordelijkheden
samenwerken met andere didactisch betrokkenen communiceren met en rapporteren aan de vakbekwaamheidsorganisatie conform hun geldende regels en procedures • inzetten van de ter beschikking staande media, hulpmiddelen en systemen
Beoordelingscriteria
• • • •
• • Keuzes en dilemma’s
• • •
Keuzes en dilemma’s
•
• •
hanteert op een consequente manier de procedures en afspraken van de vakbekwaamheidsorganisatie staat open voor constructieve feedback op eigen functioneren is aantoonbaar proactief communiceert met docent of andere verantwoordelijke binnen de vakbekwaamheidsorganisatie over de voortgang van de deelnemer beheerst het gebruik van de beschikbare media, hulpmiddelen en systemen is bekend met de organisaties die een rol hebben in het vakbekwaamheidsstelsel van de brandweer. omgaan met kritiek improviseren wanneer de werkelijke les- of oefensituatie afwijkt van de verwachting) omgaan met bestaand en nieuw beleid
Weet zich ondanks extreme omstandigheden te concentreren op de inzet van de duikers. Het afwegen van de (eigen) veiligheid ten opzichte van het verwachte resultaat van de inzet. Het afwegen van de benodigde snelheid van handelen versus de zorgvuldigheid en veiligheid.
VASTGESTELD IN DPG 3 OP 16 JULI 2009
6
KWALIFICATIEPROFIEL INSTRUCTEUR
Bijlage I Aan de totstandkoming van dit kwalificatieprofiel is bijgedragen door: Ontwikkelgroep Dhr. B. Mein
directeur Brandweeropleidingen Noord BV
BON
Dhr. H. Ester
Directeur
BOGO
Dhr. J. Stuiver
medewerker oefenen
regio Drenthe
Dhr. J. Huizing
hoofd bestrijden & beheersen
regio Gooi en Vechtstreek
Dhr. K. Poelma Dhr. R. Van de Harst
hoofd opleiden en oefenen
regio Groningen
hoofd opleidingen
regio Haaglanden
Dhr. R. Hamelinck
hoofd opleiden en oefenen
regio Noord- en MiddenLimburg
Nbbe Dhr. M.J. Leune
Beleidsmedewerker
Mevr. A. De Graaf
Beleidsmedewerker
Nifv Dhr. J. Molenaar
Vakgroepdecaan Repressie
Mevr. M. Heijndijk
Hoofd onderwijskundigen
NVBR Dhr. J. Van Kimmenade
Senior Adviseur
VASTGESTELD IN DPG 3 OP 16 JULI 2009
7