Kwalificatiedossier 2009-2010: Financiële beroepen
Assistent accountant niveau 4
Titel
:
TP Nederlands KD 2009-2010
Project/Werkgroep
:
Btg ESB&I en ECABO
Kwalificatiedossier
:
Financiële beroepen
Uitstroom
:
Assistent accountant Niveau 4
MBO Raad
:
Henrica van Erpweg 2 Postbus 196 3730 AD De Bilt T: 030 221 98 11 E:
[email protected] I: www.mboraad.nl
De Bilt
:
Januari 2009
Inhoudsopgave 1
Leden Project- en Klankbordgroep
4
2 3
Inleiding Concrete Taalprofielen Ontwikkelen
5 6
3.1
Taalprofiel Nederlands ontwikkelen
6
4 5
Geconcretiseerd Taalprofiel Nederlands Bijlage 1: Overzicht algemene beschrijvingen Raamwerk Nederlands in (v)mbo
13 17
(A1 en C2 is niet van toepassing in de ECABO dossiers)
YHO/102322/2009
3/18
1
Leden Project- en Klankbordgroep
De geconcretiseerde Taalprofielen Nederlands zijn ontwikkeld in opdracht van de Btg ESB&I door ECABO. Het format van de geconcretiseerde Taalprofielen is ontwikkeld in samenwerking met SLO, Expertisecentrum leerplanontwikkeling. Projectgroep Taalprofielen Nederlands: Leden: Kees Warringa, ECABO Voorzitter Eddy van Tolie, MBO Raad Jos Rondeel, ROC van Amsterdam Toon Oosterwijk, ROC van Twente Jan de Graaf, Stichting Praktijkleren Els Leenders, SLO Noor Klinkenberg, ECABO Klankbordgroep Taalprofielen Nederlands: Leden: Kees Warringa, ECABO Voorzitter Noor Klinkenberg, ECABO Els Leenders, SLO Agnes Olsthoorn, Albeda College Margreet van Wijk, Landstede Mirna Windels, ROC van Twente Akke Miedema, Friesland College Greetje Godeke, Alfa College Ank Smulders, Deltion College Carla de Groot, ROC Midden Nederland Kees de Wit, ROC Eindhoven Sjaak Hansink, Deltion College Joke Loch, ROC ter AA Rian Snijders, ROC Eindhoven
YHO/102322/2009
4/18
2
Inleiding
In de kwalificatiedossiers van ECABO zijn taalprofielen opgenomen die aangeven op welk niveau van het Europees Referentiekader beginnende beroepsbeoefenaars taalvaardig moeten zijn in de Nederlandse taal en in de moderne vreemde talen (mvt). De ESB&I opleidingen hebben om het taalvaardigheidsonderwijs beroepsgericht in te vullen dringend behoefte aan ondersteunende documenten, aan een concretisering van deze taalprofielen. In opdracht van de Btg ESB&I heeft ECABO met medewerking van SLO daarom geconcretiseerde taalprofielen Nederlands ontwikkeld voor de uitstromen van de kwalificatiedossiers 2009-2010. Voor de zomer van 2009 volgen geconcretiseerde taalprofielen moderne vreemde talen. Deze taalprofielen zijn tot stand gekomen door de talige activiteiten uit de beroepscontext te koppelen 1 aan de taalniveaus uit het Raamwerk Nederlands in (v)mbo . De taalprofielen zijn dus ontwikkeld vanuit de eisen die het beroep stelt en niet vanuit de eisen uit het Brondocument Leren, loopbaan en burgerschap. Taaldocenten in het beroepsonderwijs kunnen de geconcretiseerde taalprofielen gebruiken om hun onderwijs vorm te geven. Deze publicatie geeft in hoofdstuk 3 inzicht in de manier waarop de taalprofielen ontwikkeld zijn. Dit biedt taaldocenten meer zicht op taalvaardigheid in de beroepspraktijk. Daarna volgt in hoofdstuk 4 het concrete taalprofiel Nederlands per uitstroom van het kwalificatiedossier.
1 CINOP: Raamwerk Nederlands, Nederlands in (v)mbo-opleiding, beroep en maatschappij, 's Hertogenbosch, 2007. Ook te downloaden www.mboraad.nl. Uitgangspunt is dat de niveaus van het Raamwerk Nederlands in (v)mbo overeenkomen met de niveaus uit het Europees Referentiekader.
YHO/102322/2009
5/18
3
Concrete Taalprofielen Ontwikkelen
De kwalificatiedossiers van ECABO bevatten taalprofielen Nederlands en mvt. Deze taalprofielen zeggen iets over het taalniveau waarop beginnende beroepsbeoefenaren moeten functioneren, maar ze geven te weinig aan in welke taalsituaties beroepsbeoefenaren talig functioneren. Om het beroepsonderwijs inhouden te geven voor competentiegericht taalonderwijs zijn geconcretiseerde taalprofielen nodig die de taalgebruiksituaties van het beroep koppelen aan de taalniveaus zoals vastgesteld in het kwalificatiedossier. Om het taalprofiel uit het kwalificatiedossier te concretiseren is eerst het kwalificatiedossier doorgenomen om de talige activiteiten (taalhandelingen, taalvaardigheden en communicatieve situaties) van het beroep te vinden. Deze talige activiteiten zijn aan de taalvaardigheid en het taalniveau gekoppeld die benoemd worden in het taalprofiel van het kwalificatiedossier. Daarbij zijn met het oog op de examinering ook de subvaardigheden aangegeven. Het resultaat is een overzicht van contextrijke can-do-statements die als basis kunnen dienen voor een taalleerlijn en voor het ontwikkelen van bijvoorbeeld taalassessments.
3.1
Taalprofiel Nederlands ontwikkelen
De werkwijze voor het ontwikkelen van taalprofielen Nederlands wordt in drie stappen uitgelegd en aangevuld met voorbeelden en aandachtspunten. Om een taalprofiel te ontwikkelen zijn een aantal documenten nodig. •
Het kwalificatiedossier 2009-2010 voor de opleiding waarvoor een taalprofiel ontwikkeld wordt. Kwalificatiedossiers zijn te vinden op www.ecabo.nl en www.kwalificatiesmbo.nl
•
Het Raamwerk Nederlands in (v)mbo. Om taalprofielen te ontwikkelen is bekendheid met de systematiek van het Raamwerk Nederlands in (v)mbo (of van het Europees Referentiekader 2
of het Raamwerk NT2 ) een vereiste. Van de niveaubeschrijvingen A2, B1, B2 en C1 in de verschillende raamwerken wordt aangenomen dat ze overeenkomen. Stap 1: Inventariseren van de talige activiteiten in het kwalificatiedossier Deel A van het kwalificatiedossier Beeld van de beroepengroep geeft een beeld van het beroep. Om de talige activiteiten te vinden die relevant zijn voor een uitstroom van een kwalificatiedossier is de Beschrijving van kerntaken en werkprocessen (Deel B hoofdstuk 5 en 6) geanalyseerd. Hierbij zijn de uitgewerkte werkprocessen en de prestatie-indicatoren gebruikt zoals opgenomen in de Detaillering proces-competentie-matrices (Deel C, Uitwerking van de kwalificaties, hoofdstuk 2). Per kerntaak is een lijst van de talige activiteiten aangelegd. In schema 1 is een voorbeeld voor één kerntaak uitgewerkt.
2
K. Dalderop e.a.: Raamwerk NT2, BVE Raad, De Bilt 2002
YHO/102322/2009
6/18
Schema 1 Kwalificatiedossier
Financiële beroepen 2009-2010
Niveau
4
Uitstroom
Assistent accountant
Kerntaak 1
Houdt de dagboeken bij
Werkprocessen
1.1. Werkt het inkoopboek bij 1.2. Werkt het verkoopboek bij 1.3. Werkt de bankboeken bij 1.1 Werkt het kasboek bij
Talige activiteiten
Codeert boekingsstukken m.b.t. inkopen, verkopen, bank en kas - Leest de boekingsstukken en onderscheidt de soort -
Controleert de boekingsstukken op juistheid en volledigheid Onderneemt zonodig actie om fouten in boekingsstukken te (laten) corrigeren (evt. door andere afdeling in bedrijf, debiteur, crediteur of de klant)
YHO/102322/2009
7/18
-
Noteert bijzonderheden en ondernomen acties Voert gegevens in in een boekhoudkundig pakket
-
Volgt de voorgeschreven procedures en instructies en de aanvullende aanwijzingen van de leidinggevende nauwkeurig op
-
Voert alle werkzaamheden uit volgens het werkprogramma, leest zorgvuldig de instructies en vinkt de ondernomen werkzaamheden af
-
Woont bijscholingsbijeenkomsten en cursussen bij
Aandachtspunten bij stap 1 1.1 Actief en concreet De talige activiteiten zijn zo actief mogelijk geformuleerd, in de vorm van concrete (taal)handelingen. Bijvoorbeeld: ontvangt cliënten, vraagt collega's. Het is verhelderend zo specifiek mogelijk te zijn door tekstsoort, onderwerp en situatie te noemen. Omschrijvingen als; kent en past gesprekstechnieken toe zijn te weinig concreet. 1.2 Houding, sociale vaardigheden en taal Houding, communicatieve en sociale vaardigheden hebben een directe relatie met taal, maar er zijn zoveel mogelijk taalvaardigheden beschreven (luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken en schrijven) Een voorbeeld uit kerntaak 5 van het kwalificatiedossier Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen, voor elk kwalificatiedossier zijn soortgelijke voorbeelden aanwezig: - De commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen koppelt de uitkomst terug aan de cliënt. Hij houdt zich aan de procedures van de organisatie. Hij communiceert vriendelijk en duidelijk en geeft, mits van toepassing een toelichting. De medewerker blijft altijd servicegericht en probeert een teleurgestelde of boze cliënt tevreden te houden, ondanks het slechte nieuws dat hij soms brengtDeze omschrijving bevat drie houdingsaanduidingen, vriendelijk en duidelijk communiceren en servicegericht. Het is belangrijk om nu de taalvaardigheid vast te stellen: hoe verloopt de terugkoppeling? Gaat het om het voeren van een gesprek of het schrijven van een brief? Past hier de omschrijving; kan een slechtnieuws gesprek voeren? Stap 2: Het taalprofiel in het kwalificatiedossier. In het kwalificatiedossier is een taalprofiel voor Nederlands (Deel B, hoofdstuk 4. Beschrijving van de uitstromen). Voor vijf taalvaardigheden (luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken en schrijven) is het niveau aangegeven dat aan het eind van de opleiding behaald moet zijn. Beginnende beroepsbeoefenaren moeten op dit niveau kunnen functioneren om adequaat (talig) te handelen in de beroepspraktijk. Zie bijlage 1 voor een overzicht van algemene omschrijvingen uit het Raamwerk Nederlands in (v)mbo van de vijf vaardigheden op de niveaus A2, B1, B2 en C1.
YHO/102322/2009
8/18
Subvaardigheden De vijf vaardigheden luisteren, lezen, gesprekken voeren, spreken en schrijven zijn in de raamwerken (ook in Europees Referentiekader voor mvt en Raamwerk NT2) op elk niveau onderverdeeld in subvaardigheden. Het schema hieronder laat per vaardigheid de subvaardigheden zien uit het Raamwerk Nederlands in (v)mbo. De subvaardigheden worden in het Raamwerk Nederlands in (v)mbo verder omschreven om een beeld te geven van de tekstsoorten en taalgebruikssituaties die onder een subvaardigheid vallen. In het geconcretiseerde taalprofiel wordt specifiek aangegeven welke talige activiteiten uit een bepaald beroep op dit niveau onder een bepaalde subvaardigheid vallen. Subvaardigheden uit Raamwerk Nederlands in (v)mbo Luisteren
Lezen
Gesprekken voeren
Spreken
Schrijven
1. Luisteren naar
1. Correspondentie
1. Informele
1. Een
1.
aankondigingen en
lezen
gesprekken voeren
monoloog
Corresponderen
instructies
houden 2. Rapporten,
2. Formulieren
2. Luisteren naar gesprekken
verslagen en artikelen lezen
2. Vakgesprekken voeren
3. Luisteren naar
3. Aanwijzingen en
colleges, presentaties,
instructies lezen
lezingen, sprekers op informatiebijeenkomst
4. Schematische
en
overzichten, formulieren en
2. Een presentatie
invullen, berichten en
geven 3.
aantekeningen maken
Reflectiegesprekken
3. Verslagen,
voeren
werkstukken en samenvattingen
4. Deelnemen aan overleg
maken
grafische informatie lezen
4. Grafische informatie uitwerken 5. Vrij schrijven
Stap 3. De talige activiteiten op niveau plaatsen. In deze stap zijn alle talige activiteiten uit stap 1 ondergebracht bij subvaardigheden van de vaardigheden op het taalniveau van het taalprofiel uit het kwalificatiedossier. Zo worden de talige activiteiten gekoppeld aan de taalvaardigheidsniveaus uit het Raamwerk Nederlands in (v)mbo. Daarbij is het belangrijk de talige activiteiten aan de juiste subvaardigheden te koppelen. Dit werd gedaan door de voorstelling van de concrete taalgebruiksituaties en daarbij doel, onderwerp en situatie of tekstsoort en publiek te beschrijven als dat mogelijk was. Door middel van een K en een nummer is in het totaalschema voor de uitstroom (in hoofdstuk 2) aangegeven uit welke kerntaak de activiteit afkomstig is. Daarbij zijn dezelfde talige activiteiten uit verschillende kerntaken gecombineerd in een omschrijving.
YHO/102322/2009
9/18
Schema 2
Kwalificatiedossier financiële beroepen, uitstroom Assistent accountant 2009-2010 Kerntaak 1 Houdt de dagboeken bij Niveau
Luisteren
Lezen
Gesprekken voeren
B2
1.Luisteren naar aankondigingen en
1.Aanwijzingen en instructies lezen
2. Vakgesprekken voeren
1.Corresponderen
Voert (telefoon)gesprekken
Schrijft brieven en e-
instructies
Leest instructies/
met collega’s of externen om
mails om
Luistert naar instructies/ opdrachten
opdrachten en werkprogramma (als
informatie te verzamelen of om te verifiëren, i.v.m. het
(ontbrekende) informatie op te
(als uitvoerder van de opdracht)
uitvoerder van de opdracht)
boeken. Overlegt met collega’s of
vragen bij collega’s of klanten.
2. Luisteren naar
2.Correspondentie
leidinggevende hoe bepaalde boekingen en correcties
2. Formulieren
gesprekken
lezen
gemaakt moeten worden.
invullen, berichten en
Luistert naar gesprekken (als
Leest correspondentie en/of boekingsstukken
4. Deelnemen aan overleg
Noteert
deelnemer in werkoverleg)
zoals facturen ter controle en om
Deelname aan werkoverleg
bijzonderheden en ondernomen acties
3.Luisteren naar
informatie uit over te nemen.
colleges, presentaties, 3. Rapporten, verslagen en artikelen lezen
bijeenkomsten Luistert naar sprekers
Leest vakliteratuur (websites, e-zines,
tijdens vakbijscholing
tijdschriften,
(als cursist)
naslagwerken)
10/18
Schrijven
aantekeningen maken
tijdens de werkzaamheden Maakt eigen
lezingen, sprekers op informatie-
YHO/102322/2009
Spreken
aantekeningen tijdens werkoverleg
4. Schematische overzichten, formulieren en grafische informatie lezen Leest verzamelfacturen en diverse overzichten in de boekhouding
YHO/102322/2009
11/18
Aandachtspunten bij stap 3 3.1 Tekstkenmerken Voor de vaardigheden luisteren en lezen zijn in het Raamwerk Nederlands in (v)mbo op elk niveau ook tekstkenmerken opgenomen. Deze tekstkenmerken zeggen iets over zaken als tekstlengte, zinslengte, informatiedichtheid en woordgebruik en daarmee wordt het gemakkelijker teksten op een bepaald niveau te selecteren voor het onderwijsleerproces. Overigens zal het ook vaak voorkomen dat leerlingen geconfronteerd worden met teksten die boven het te behalen niveau liggen. Algemeen kan gesteld worden dat niet de tekst zelf bepalend is voor het niveau, maar ook wat leerlingen geacht worden ermee te doen. 3.2 Talige activiteiten op het gewenst niveau Van sommige talige activiteiten kan men zich afvragen of die op het gewenste niveau liggen. Bijvoorbeeld standaardbrieven/e-mail schrijven om cliënten te informeren zou op het eerste gezicht ook wel op B1 kunnen liggen. Hier is het nodig te zien om welk soort brieven en e-mail het in de praktijk gaat, want dan pas kan het niveau vastgesteld worden. 3.3 Niet alle subvaardigheden Subvaardigheden waar geen talige activiteiten voor zijn worden bij deze stap weggelaten, want hier wordt uitgegaan van het functioneren in de beroepspraktijk. De subvaardigheden uit het Raamwerk Nederlands in (v)mbo Presentaties geven of reflectiegesprekken voeren passen bijvoorbeeld meer bij de opleiding dan dat ze in de beroepspraktijk voorkomen. Voor de helderheid is het beter in eerste instantie alleen de talige activiteiten uit de beroepspraktijk bij de subvaardigheden op te nemen. Daarmee blijft het kwalificatiedossier het uitgangspunt. 3.4 Geen dubbelingen Informeren komt voor bij kerntaak 1 en bij kerntaak 2. Voor de overzichtelijkheid van een taalprofiel is deze taalhandeling maar een keer opgenomen met de aanduiding (K1, K2) erachter. 3.5 Receptieve vaardigheden lezen en luisteren Over het algemeen is het beeld dat de receptieve vaardigheden luisteren en lezen wat minder terug te vinden zijn bij de geïnventariseerde talige activiteiten. Het kwalificatiedossier richt zich vooral op het handelen in de beroepspraktijk op basis van kerntaken. Voor informatieverzameling zijn lezen en luisteren wel belangrijk en deze vaardigheden zijn ook noodzakelijk voor de opleiding, zoals bijvoorbeeld het lezen van vakteksten uit leerboeken, het luisteren naar docenten en instructievideo's, het voeren van reflectiegesprekken. Bij luisteren gaat het om luisteren zonder de mogelijkheid direct te reageren, bijvoorbeeld het volgen van een instructiebijeenkomst voor een nieuw product of een nieuwe werkwijze of het kijken naar een video. Ook de toespraak van de directeur tijdens de nieuwjaarsborrel of het volgen van een presentatie op een vakcongres vallen onder luisteren. Deze zaken zijn niet opgenomen in het kwalificatiedossier, omdat het geen kerntaken zijn. Deze vaardigheden hebben in het onderwijsleerproces wel de nodige aandacht nodig.
YHO/102322/2009
12/18
4
Geconcretiseerd Taalprofiel Nederlands
In dit hoofdstuk is het geconcretiseerde taalprofiel Nederlands opgenomen zoals de adviseurs van ECABO ze ontwikkeld hebben voor de uitstroom van het kwalificatiedossier. In het schema zijn alle talige activiteiten van alle kerntaken van de uitstroom gekoppeld aan de subvaardigheden van het Raamwerk Nederlands in (v)mbo.
YHO/102322/2009
13/18
Schema 3: Taalprofiel Nederlands voor het kwalificatiedossier Financiële beroepen Uitstroom Assistent-accountant 2009-2010 Niveau
Luisteren
Lezen
Gesprekken voeren
Spreken
Schrijven
B2
1.Luisteren naar
1.Aanwijzingen en instructies
2. Vakgesprekken voeren
1.Een monoloog houden
1.Corresponderen
aankondigingen en
lezen
Voert (telefoon)gesprekken
Mondeling toelichten
Schrijft brieven en e-mails om
instructies Luistert naar instructies/
Leest instructies/ opdrachten en werkprogramma (als
met collega’s of externen om informatie te verzamelen of om
van managementrapportage(s) in team of
(ontbrekende) informatie op te vragen bij collega’s, klanten,
opdrachten (als uitvoerder van de opdracht)
uitvoerder van de opdracht) (K1,K2,K3,K4)
te verifiëren, i.v.m. het boeken of stamgegevens
aan management (K2,K3,K4)
debiteuren of crediteuren (K1,K2,K3,K4)
2.Correspondentie lezen
(K1,K2,K3,K4) Vraagt informatie op m.b.t.
Uitleggen van de werking van
Vraagt via brief of email kredietinformatie op (K3)
2. Luisteren naar
Leest correspondentie,
kredietwaardigheid van
kwantiteitenregistra-ties
Stelt (standaard)
gesprekken Luistert naar gesprekken
pakbonnen, offertes, bestellingen,
debiteuren (K3) Belt met klanten vanwege
(zoals uren schrijven of andere formulieren) aan
betalingsherinneringen en aanmaningen op (K3)
(als deelnemer in werkoverleg)
orderbevestigingen, facturen en andere
betalingsachterstanden (K3) Verifieert (telefonisch) klachten
collega’s en aangeven wat het belang van hun
Verifieert (per email) klachten van debiteuren bij collega’s (K3)
(K1,K2,K3,K4)
boekingsstukken ter controle en om informatie te kunnen
van debiteuren bij collega’s (K3)
bijdrage daarin is (K4)
Biedt met begeleidend schrijven facturen aan collega’s voor
(K1,K2,K3,K4)
invoeren of wijzigen
Rappelleert (telefonisch)
accordering (K3)
3.Luisteren naar colleges, presentaties, lezingen,
(K1,K2,K3,K4)
collega’s die facturen moeten accorderen of die nog
Rappelleert (per email) collega’s die facturen moeten accorderen
sprekers op informatiebijeenkomsten
Leest aangiften en vergelijkt deze met eerdere aangiften
informatie moeten aanleveren (K3)
(K3) Biedt projectleiders en
Luistert naar sprekers tijdens vakbijscholing (als
(incl. klantendossier raadplegen) (K2)
Staat collega’s of externen te woord bij de kas (K4)
verantwoordelijken bijgewerkte administraties of rapportages aan,
Overlegt met collega’s of
voorzien van begeleidend
leidinggevende hoe bepaalde
schrijven (per email) (K4)
cursist) (K1,K2,K3,K4) 3. Rapporten, verslagen en
YHO/102322/2009
14/18
Taalprofiel Nederlands voor het kwalificatiedossier Financiële beroepen Uitstroom Assistent-accountant 2009-2010 Niveau
Luisteren
Lezen
Gesprekken voeren
artikelen lezen
werkzaamheden uitgevoerd
Leest vakliteratuur (websites, e-zines,
moeten worden (bijvoorbeeld boekingen en correcties)
2. Formulieren invullen, berichten en aantekeningen maken
tijdschriften, naslagwerken)
(K1,K2,K3,K4)
Noteert bijzonderheden en
4. Deelnemen aan overleg
ondernomen acties tijdens de werkzaamheden (K1,K2,K3,K4)
Deelname aan werkoverleg (K1,K2,K3,K4)
Noteert gemaakte afspraken met, dan wel toezeggingen van
(K1,K2,K3,K4) 4. Schematische overzichten, formulieren en grafische informatie lezen
Spreken
Schrijven
Leest verzamelfacturen,
debiteuren zorgvuldig (K3) Vult diverse kasformulieren in (
managementsrapportages
kwitanties, voorschot-formulieren,
(over debiteuren en crediteuren) en andere
facturen etc.) (K4) Geeft schriftelijke toelichting op
relevante overzichten in de boekhouding en andere
kasverschillen (K4) Maakt eigen aantekeningen
systemen (K1,K2,K3,K4) Raadpleegt kredietinformatie
tijdens werkoverleg (K1,K2,K3,K4)
van de klant in systeem (K3) Leest planningen en begrotingen en andere
3. Verslagen, werkstukken en samenvattingen maken
relevante overzichten in de systemen (K1,K2,K3,K4)
Schrijft toelichtingen n.a.v. de controlewerkzaamheden t.b.v. het concept-jaarverslag (K2) Maakt of genereert debiteurenoverzicht en voorziet dat van adviezen (K3) Maakt of genereert managementrapportages m.b.t.
YHO/102322/2009
15/18
Taalprofiel Nederlands voor het kwalificatiedossier Financiële beroepen Uitstroom Assistent-accountant 2009-2010 Niveau
Luisteren
Lezen
Gesprekken voeren
Spreken
Schrijven de debiteuren en de crediteuren (inclusief toelichting) (K3) Maakt of genereert diverse kwantiteitenrapportages en voorziet deze van opmerkingen/toelichtingen (K4) Levert een bijdrage aan het schrijven van gebruikersinstructies van kwantiteitenregistraties voor medewerkers (v.b. urenregistratie) (K4) 4.Grafische informatie uitwerken Stelt tabellen en schema’s op in managementrapportages m.b.t. de debiteuren en de crediteuren (K3) Stelt indien nodig tabellen en schema’s op t.b.v. de kwantiteitenrapportages (K4)
YHO/102322/2009
16/18
5
A2
Bijlage 1: Overzicht algemene beschrijvingen Raamwerk Nederlands in (v)mbo (A1 en C2 is niet van toepassing in de ECABO dossiers)
Luisteren
Lezen
Gesprekken voeren
Spreken
Schrijven
Begrijpt de belangrijkste
Kan korte teksten lezen die
Kan eenvoudige
Kan een eenvoudige
Kan korte, eenvoudige
punten van eenvoudige boodschappen en
duidelijk gestructureerd zijn en geschreven zijn in
gesprekken voeren over vertrouwde onderwerpen in
beschrijving geven van mensen, woon- of
boodschappen opschrijven.
aankondigingen in dagelijks leven, opleiding en werk.
eenvoudige en duidelijke taal. Heeft veel begeleiding nodig,
het dagelijks leven, opleiding en werk, waarbij
werkomstandigheden, dagelijkse routines,
Kan een zeer eenvoudige persoonlijke en zakelijke
Kan een verhaal of uitleg met
in de vorm van uitleg, vragen
de gesprekspartner helpt
voorkeuren en afkeuren en
brief schrijven.
duidelijke structuur volgen over min of meer bekende
en opdrachten.
indien nodig.
dergelijke in een korte reeks simpele zinnen of
onderwerpen. Heeft begeleiding nodig in de
opsommingen.
vorm van herhaling en samenvatting van het gezegde.
B1
Begrijpt concreet geformuleerde uitleg en
Kan concreet geformuleerde teksten van de opleiding, het
Kan gesprekken voeren over alledaagse en niet
Kan redelijk vloeiend ervaringen, gebeurtenissen,
Kan heldere samenhangende teksten
informatie over veel
werk of uit het dagelijks leven
alledaagse onderwerpen uit
meningen, dromen,
schrijven met een
voorkomende onderwerpen uit opleiding en werk.
lezen met een redelijke mate van begrip.
dagelijks leven, werk en opleiding.
verwachtingen, gevoelens en ambities redelijk helder
simpele, lineaire opbouw, over uiteenlopende
De teksten hebben een duidelijke opbouw met veelal
De teksten hebben een duidelijke opbouw met veelal
Kan uiting geven aan persoonlijke meningen, kan
beschrijven.
vertrouwde onderwerpen binnen zijn werk en
frequent woordgebruik.
frequent woordgebruik
informatie uitwisselen over vertrouwde onderwerpen.
opleiding.
17
B2
Luisteren
Lezen
Gesprekken voeren
Spreken
Schrijven
Begrijpt hoofdlijnen van complexe informatie over
Kan een grote variatie aan teksten zelfstandig lezen
Kan op effectieve wijze deelnemen aan (semi-
Kan duidelijke, gedetailleerde monologen en presentaties
Kan heldere, gedetailleerde teksten
vertrouwde en niet vertrouwde onderwerpen uit
binnen eigenopleiding/werk of in het dagelijks leven. Begrijpt
)formele en informele gesprekken over
geven, en daarbij ideeën uitwerken en kracht bijzetten
schrijven over uiteenlopende
het dagelijks leven, werk en opleiding.
teksten over specialistische onderwerpen als hij
onderwerpen van praktische, sociale en
met aanvullende punten en relevante voorbeelden.
onderwerpen die verband houden met zijn of haar
Kan complexe betogen,
voldoende kennis heeft van
beroepsmatige aard.
Kan nadruk leggen op
interessegebied, waarin
discussies en redeneringen volgen als het onderwerp
het desbetreffende onderwerp
Kan in een discussie een mening geven en die met
belangrijke punten en ter zake doende onder-steunende
informatie en argumenten uit verschillende bronnen
argumenten onderbouwen.
details. Kan standpunten en visies
worden bijeengevoegd en beoordeeld.
redelijk vertrouwd is.
voorzien van argumenten. C1
Kan uitgebreide betogen over abstracte en complexe
Kan lange, complexe teksten in detail begrijpen, waaronder
Kan alle soorten gesprekken voeren met
Kan duidelijke, gedetailleerde monologen en presentaties
Kan heldere, goed gestructureerde teksten
onderwerpen volgen, ook buiten het eigen interesse- of
specialistische, (semi-) wetenschappelijke artikelen
een goede beheersing van de grammatica zonder
houden over formele, complexe onderwerpen en
schrijven over ingewikkelde
vakgebied en ook wanneer het betoog niet duidelijk
en lange technische instructies op het eigen
tekenen dat hij zich moet beperken in wat hij wil
daarbij subthema’s integreren, specifieke
onderwerpen, waarin de relevante belangrijke
gestructureerd is en wanneer
vakterrein of bedoeld voor de
zeggen en maakt daarbij
standpunten ontwikkelen en
kwesties worden
verbanden impliciet worden aangegeven
geïnteresseerde leek, mits moeilijke passages herlezen
gebruik van het register dat in de omstandigheden
het geheel afronden met een passende conclusie.
benadrukt en standpunten uitgebreid
kunnen worden. Kan impliciete informatie uit
gepast is. Kan de taal nauwkeurig en
Kan een geschikte formulering kiezen uit een
worden uitgewerkt en ondersteund met
de tekst halen en herkent vanuit welke visie/
doeltreffend gebruiken over een breed scala van
breed scala aan taal om zich helder uit te drukken, zonder
aanvullende punten, redenen en relevante
achtergrond de tekst
algemene, onderwijs-,
zich te hoeven beperken in
voorbeelden.
geschreven is.
beroeps- of ontspanningsonderwerpen
wat hij wil zeggen.
Kan afronden met een passende conclusie.
18
