Kussens. Tuinbank van afvalhout. bootje en schelp. keukenkastje. hortensia s. schouw. stilleven. met Hardanger-techniek. Borduren:

«HetP oppenhuismuseum in Basel.»

DOLLS HOUSE NEDERLAND JUNI 2011

«En wat staat morgen op het programma?»

Foto: © Jungfraubahn

1 cover_1 cover 28-4-2011 14:04 Page 1

Win een MEGA-POSTER van PETRONELLA DUNOIS (pag. 18) www.dollshousenederland.nl

Nummer 79 Juni 2011 Prijs € 6.50

Tuinbank van afvalhout Borduren:

GEMAAKT VOOR EN DOOR MINIATURISTEN

bootje en schelp Uit grootmoeders tijd:

keukenkastje Allemaal olifantjes Plantenbakken en

hortensia’s

Een middeleeuwse

schouw

Een 17e eeuws

stilleven Ijspaleis Jungfraujoch, Berner Oberland, Zwitserland

Kussens met Hardanger-techniek

BP

Steinenvorstadt 1 CH-4051 Basel Tel. +41 (0)61 225 95 95 Fax +41 (0)61 225 95 96 www.puppenhausmuseum.ch

NUMMER 79

Openingstijden: MUSEUM, SHOP en CAFÉ: Dagelijks van 10 tot 18 uur. Het gebouw is aangepast voor rolstoelgebruikers.

1 cover_1 cover 28-4-2011 14:05 Page 95

AP

International information

28-29-30 okt. 2011 INTERNATIONALE Rijnhal ,

&miniaturen

POPPENHUIZEN

Volgende maand Nummer 80 verschijnt medio juni

Handwerkalbum

TENTOONSTELLING

Zoete vruchten van Fimoklei

Arnhem Poppenhuisstad

Arnhem Poppenhuisstad in de Rijnhal, Olympus 1 is open op: ● vrijdag 28 oktober van 17-21 uur (gelimiteerd aantal bezoekers). Een toegangskaart kost € 14. Een kaart bestelt u via de website. Vergeet niet uw naam en adres te vermelden en om hoeveel kaarten het gaat ● zaterdag 29 oktober van 10.30-17.30, entree € 8.50 ● zondag 30 oktober van 10.30-16.30, entree € 8.50. Kinderen tot 10 jaar onder begeleiding gratis. www.arnhem-poppenhuisstad.com

Knutselaar met gereedshapskist

Na het succes van de pronkrol in DHN 57, 58 , 59 en 60, gingen Marianne de Bruijn en Dineke van Tilburg aan de slag met een m ' s i nieuw handwerkproject: het handwerkalbum. Dit keer kozen ze M ! t voor een losbladig systeem waarin zeven verschillende techniee ni ken worden opgenomen. Van elke techniek maakten ze een proeflap voor het album en een toepassing. Bert Aarts ontwierp voor de knutselaar in het poppenhuis een handige kist voor het overzichtelijk opbergen van gereedschap. Kitty de Leeuw ging de uitdaging aan en haakte met succes een klassieke strandstoel. De zomer Klassieke strandstoel is geen zomer zonder de ‘zomerkoninkjes’. Annet Camphens maakte deze heerlijke zoete vruchten van Fimoklei. En passant toverde ze van dezelfde klei ook de bijbehorende potten en schalen. Verder o.a. een lampenkap veranderen en alles voor het zomerse bruidje.

3 trots op_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:07 Page 3

Ik ben trots op...

‘Mijn podium’ ‘Al jaren ben ik bezig in de wereld van de miniaturen. Van alles heb ik al gemaakt, van simpele meubeltjes tot een 17de eeuws poppenhuis. Maar mijn échte trots is toch wel dit miniatuurpodium met daarop mijn zoon, zanger Brian. Mijn zoon heeft begin 2010 een lied geschreven speciaal voor het KWF Kankerfonds. Alle opbrengsten van het liedje, genaamd ‘Mother’s Day’ , gingen zonder énige aftrek naar het KWF Kankerfonds. Het liedje schreef mijn zoon naar aanleiding van een gesprek met een van zijn vrienden. Deze vriend had een paar jaar eerder zijn moeder verloren aan kanker en vooral Moederdag viel deze vriend zwaar. Vreselijk zoals deze ziekte mensen wegrukt uit het leven, maar wát als je als kind je moeder verliest aan de gevolgen van kanker en dus je veilige, vertrouwde wereldje als gevolg daarvan instort. Dat was de gedachte achter het nummer ‘Mother’s Day’ dat op 25 april 2010 met een

geweldige releaseparty wereldkundig werd gemaakt. Zelfs het KWF Kankerfonds had mensen gestuurd om te spreken. Ik ben dus heel trots op mijn miniatuur podium waar dit hele verhaal achter zit. Op het podium staan mijn zoon Brian, mijn filmende dochter Jolanda, een deel van het podium van de dancing waar de releaseparty was, een deel van de bar en een deel van de DJ Booth. Let ook op de speciaal gemaakte Heineken barkrukjes en de miniatuur flesjes en glaasjes die op en achter de bar staan. Vele uren fröbelwerk met foto’s, filmmateriaal van de videoclip en herinneringen als hulp zitten in dit hoekje. Ik heb er écht van genoten om al mijn trots in één hoekje te passen! Hier kunt u de videoclip zien en de speech van mijn zoon voor het KWF Kankerfonds http://www.briansmothersday.nl’ Johanna Elisabeth Timmermans Schellekens Bent u heel trots op een huis, kamer, meubeltje of miniatuurtje? Schrijf het ons en wie weet staat u de volgende keer op deze pagina.

Dolls House Nederland

3

04-05 inhoud_04-05_inhoud.qxd 29-04-11 11:02 Page 4

Dolls House Nederland wordt gemaakt door: HOOFDREDACTIE Rika van Nellestijn [email protected] VORMGEVING Hans Leenders, Marcus J. Verhey EINDREDACTIE Elles Leenders, [email protected] Truus Uni HANDWERKREDACTIE Geja Spruit, [email protected] REDACTIE Bert Aarts, [email protected] Henny Christophersen, [email protected] Femmie Markestein, Dineke van Tilburg, Marcus J. Verhey, Karin Wester, Carla en Jan de Witte, Carla Zandvliet, Marian Zoet, [email protected] FOTOGRAFIE DHN-archief AP International information ADVERTENTIES Marcus J. Verhey, [email protected] DOLLS HOUSE NEDERLAND Postbus 1097, 6801 BB Arnhem fax +31-(0)263554376 www.dollshousenederland.nl ABONNEMENTEN Dolls House Nederland Postbus 1097, 6801 BB Arnhem maandag t/m vrijdag van 9-12 uur: +31-(0)263554739, [email protected] DRUKKERIJ DeltaHage bv UITGEVER

AP


Postbus 1097, 6801 BB Arnhem © Dolls House Nederland, AP International information Zonder schriftelijke toestemming van de uitgever is gehele of gedeeltelijke overname van artikelen, foto's, illustraties, ontwerpen en onderwerpen uitdrukkelijk verboden. ISSN: 1741-8674

44

4 Dolls House Nederland

M

IK POPP E HUIZ N EN

Met de muziek mee Toen ik de foto’s van het popje met de schelpen en tasjes en doosjes zag, moest ik opeens weer denken aan mijn eerste kennismaking met het strand en de zee. Ik zal een jaar of zes geweest zijn toen ik met mijn ouders voor het eerst naar Zandvoort aan Zee ging. Dat was een hele onderneming. Eerst gingen we op de fiets vanuit Rhenen naar familie in Ouderkerk aan de Amstel. Daar logeerden we. De volgende dag fietsten we naar zee. Nou ja, ik fietste niet, ik zat lekker achterop. Ik kan me daar niet veel van herinneren. Wat ik wel weet is, dat ik verbaasd was en helemaal blij en uitgelaten werd toen ik het strand en de zee zag. In mijn nieuwe badpakje en met een emmertje en schepje ging ik met mijn neefje naar de vloedlijn om kastelen te bouwen. Hij was een ervaren strandbezoeker en vertelde mij precies wat ik doen moest. Maar veel oog voor het bouwen van het kasteel had ik niet. Ik keek opgewonden om me heen en wilde het liefst overal tegelijk naar toe rennen, maar dat mocht niet. We moesten van onze ouders op dat plekje blijven. Opeens hoorde ik muziek. Een muziekkorps liep op het strand. Ik rende er naar toe en danste op de muziek met het korps mee. Waarheen? Ik wist het niet en dacht ook niet na. Ik draaide en huppelde en gooide mijn armen in de hoogte. Dansen was het liefste wat ik deed. Hoe lang ik achter de muziek aan gedanst heb, weet ik niet meer. Maar op een gegeven moment stopte de muziek. Ik keek om me heen en herkende niets. Ik zag mijn familie niet en wist niet goed wat ik moest doen. Plotseling zag ik een paviljoen met een politiepost. Ik vertelde een agent dat ik mijn ouders kwijt was. Hij bracht me naar een ruimte met een groot balkon en heel veel speelgoed. Toen ik dat zag, was ik mijn ouders weer vergeten, maar mijn ouders mij niet! Het moet grote paniek voor ze geweest zijn. Hun enige kind, weg, nergens te bekennen. Uiteindelijk ontdekten zij ook de politiepost. Groot was hun opluchting toen zij mij daar zagen spelen, maar ook groot was de teleurstelling want ik wilde niet mee terug. Ik wilde veel liever met al dat mooie speelgoed spelen.

04-05 inhoud_04-05_inhoud.qxd 29-04-11 11:02 Page 5

Dezemaand 6

27

74

Om te maken 6 Een 17e eeuws stilleven van Fimoklei 21 Een tuinbank van afvalhout 27 Bootje borduren 36 Gehaakte stoel en lectuurmand 44 Geborduurd kussen met schelp 47 Uitknipplaatjes van zomerse tassen en doosjes 54 Kastje uit grootmoeders keuken 64 Plantenbakken en hortensia’s 74 Allemaal olifantjes 78 De schouw 89 Kussens in Hardangertechniek

Rubrieken 3 Trots op… 19 Henny’s wereld 24 Lezers schrijven 40 Nieuws 50 Galerie Basel: David Sculpher 68 Herkomst onbekend 71 Oranje pagina’s 94 Lezersservice en volgende maand

64 Reportages 13 Musea met poppenhuizen in Nederland 30 Penny Thomson 58 Rococo en miniature 82 Een ‘bewoond’ grachtenhuis

36

6-10 stilleven_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:09 Page 6


Knutselen

Floris C. van Dijck: Stilleven met vruchten, noten en kaas

Een 17e eeuws

stilleven

Annet Camphens liet zich voor deze tafel met vruchten, noten, brood en kaas inspireren door een schilderij van de 17e eeuwse schilder Floris C. van Dijck (afb. boven). Natuurlijk kunt u de vruchten, kazen, noten en broden ook gebruiken voor een hedendaagse keuken, eetkamer of voor een winkeltje.

Versie van Annet Camphens, gemaakt van Fimo


7


Knutselen

Schaal Broden U HEBT NODIG ● Fimoklei porselein wit nr. 05, wit nr. 0, champagne nr. 02 ● cocktailprikker ● speld ● pastelkrijt, oker en bruin of acrylverf, oker en bruin ● kwastje Werkwijze Neem 2/3 porselein wit en 1/3 wit en kneed dit goed door elkaar. Voeg daar een beetje champagnekleur bij zodat het wit net niet meer wit is. Vorm het brood dat op de tafel op het bord de voorgrond ligt. Het brood is ca. op 2 x 1.2 cm. Knijp er aan de voor- en achterkant een puntje aan. Duw met een cocktailprikker een gleuf in het brood en ruw deze wat op met een speld. Kleur daarna het brood met pastelkrijt. Gebruik hiervoor eerst oker en daarna bruin, of verf na het bakken de korst met acrylverf. Het brood midden op de tafel is gemaakt van een bolletje klei in dezelfde kleuren als boven beschreven. Druk het bolletje van 1.5 cm Ø iets plat. Ook dit op dezelfde manier afwerken als het andere broodje met pastelkrijt of acrylverf. Maar nu iets donkerder. Bak de broden af.


U HEBT NODIG ● Fimoklei porselein wit nr. 05 ● 2 metalen gordijnringen, 2.5 cm Ø ● scherp mesje ● fijn schuurpapier ● acrylverf, blauw Werkwijze Kneed het wit goed door en rol het uit tot een lapje van ca. 3 x 3 x 0.1 cm. Leg deze over de gestapelde ringen en duw de klei zachtjes in de ring. Draai het om en snijd de rand netjes af. Bak de klei op de ringen. Haal na het bakken het schaaltje er voorzichtig af. Zijn de randen niet mooi strak, dan kunt u ze in vorm schuren met fijn schuurpapier. Beschilder het schaaltje met dunne lijnen acrylverf.

Appels U HEBT NODIG ● Fimoklei porselein wit nr. 05, geel nr. 15, bruin nr. 47● pastel krijt rood of acrylverf rood ● kwastje ● speld ● scherpmesje Werkwijze Meng porselein wit met wat geel, zodat er een zachtgele kleur ontstaat. Houd een klein stukje apart voor de halve appel. Rol de rest van de klei tot een staafje van 0.7 cm Ø. Snijd hier stukjes van ca. 0.6 cm. Vorm hier de appels van (ca. 0.9 cm Ø). Kijk hiervoor goed naar bijv. echte appels op uw fruitschaal of naar afbeeldingen van appels. Maak aan de onderkant een klein gaatje en druk daar een kruimeltje bruin in. Maak aan de boven kant een gaatje voor een steeltje van bruine klei. Kleur de appels met wat rode pastelkrijt of later met wat acrylverf. Neem het overgebleven stukje geel en rol dit uit tot een dun lapje. Rol dit om een stukje porseleinwit en vorm hiervan een appeltje. Snijd de appel doormidden. Maak met een speld een inkeping in het midden en breng van bruine klei de pitjes en het steeltje aan. Voor de appelschil rolt u een dun stukje geel uit tot een lengte van 6 cm. Snijd hiervan een reepje van ca. 0.2 cm breed uit. Kleur de schil iets met rode pastelkrijt of later met wat acrylverf. Drapeer de schil op een houtblokje zodat hij over de rand valt. Bak het zo af.


Kazen U HEBT NODIG ● Fimoklei porselein wit nr. 05, wit nr. 0, goudgeel nr. 15, oker nr. 17, groen nr. 57 ● speld ● scherp mesje ● pastel krijt, bruin of acrylverf, bruin ● kwastje

Noten U HEBT NODIG ● Fimoklei oker nr. 17, bruin nr. 47 ● grof schuurpapier Werkwijze walnoten Meng wat bruin en oker door elkaar en vorm hiervan walnoten van 0.2 x 0.3 cm. Neem ook hiervoor als ‘model’ een echte walnoot of een afbeelding ervan. Voor de rimpels van de buitenschil rolt u de walnoot over grof schuurpapier. Hazelnoten Maak van bruine klei balletjes van ca. 0.1 cm Ø. Maak deze iets ovaler en breng aan een kant een klein stukje oker aan. Bak de nootjes af

▼

Werkwijze Kneed 2/3 deel porselein wit met 1/3 deel wit goed door elkaar. Voeg dan een klein beetje goudgeel toe, ca. 1/10 van het wit. Pas op: het geel is zeer intens. Voeg dan beetje bij beetje de oker toe. Kneed alles goed door tot u tevreden bent over de kleur. Vorm een bal van ongeveer 2 cm Ø en druk deze iets plat. U hebt nu een hele kaas van ca. 1 x 2.5 cm Ø. Snijd de kaas doormidden. Een helft is voor de kaas onder en de andere helft voor de kaas boven (zie foto). U begint met de onderste kaas. Snijd voorzichtig met uw mes in het snijvlak van de kaas. Het moet lijken alsof de kaas is aangesneden. Maak kleine luchtgaatjes met een speld. Om de korst van de kaas te laten kleuren, gebruikt u wat bruin pastelkrijt. Breng wat pastelkrijt aan op papier. Met een kwastje brengt u het op de kaas aan. U kunt de korst na het bakken van de kaas ook verven met acrylverf. De onderste kaas is nu klaar. Voor de bovenste kaas neemt u de andere helft. Meng er nog wat oker bij en als laatste een klein beetje groen. Kneed alles goed door tot de kleur u bevalt. Vorm een bal van ca. 1.5 cm Ø en druk deze iets plat. En snijd het door midden. De kaas in nu ongeveer 0.7 x 2 cm Ø. Bewerk weer het snijvlak en kleur de korst van de kaas, zoals hierboven is beschreven. Bak de kazen af.

Annet Camphens

‘Toen ik gevraagd werd of ik een bijdrage wilde leveren voor Dolls House Nederland hoefde ik daar geen moment over na te denken. In de jaren tachtig werkte ik veel met brooddeeg. Tot ik, in 2003, in contact kwam met miniaturen. Er ging een nieuwe wereld voor mij open. In het begin deed ik van alles wat en ik vond (en vind) nog steeds alles leuk. Maar het meest sprak mij het werken met Fimoklei aan. Na het lezen van diverse boeken over Fimoklei, ben ik aan de slag gegaan. Met vallen en opstaan heb ik het aangeleerd. Het leukst vind ik het om iets zo realistisch mogelijk na te maken. Er mag aan mijn fruit best een rot plekje zitten of een bruin randje aan de sla. Ik beleef veel plezier aan het verzinnen van nieuwe taferelen. En ik hoop u ook over te kunnen halen om te gaan fimo-en. Bekijk ook eens mijn webblog: http://annettesminimarket.punt.nl Hebt u vragen, u kunt mij altijd mailen: [email protected] ‘


9


Knutselen

Druiven U HEBT NODIG ● Fimo porselein wit nr. 05, groen nr. 57, rood nr. 200, blauw nr. 33, bruin nr. 47 Werkwijze Voor de groene druiven mengt u porselein wit met een kruimeltje groen. Meng de kleur goed. Vindt u de kleur iets te groen? Voeg dan een heel klein beetje geel toe. Maar pas op met het geel, het kan snel te veel zijn. Rol van de gemengde klei een staafje van 0.2 cm Ø. Snijd hier dunne plakjes van en vorm deze tot balletjes. Maak van bruine klei een steeltje van 0.6 x 0.1 cm Ø. Neem een stukje gemengde klei en vorm hiervan een basis van ca. 0.4 x 1 x 0.2 cm. Druk hierin aan de bovenkant het steeltje en bedek daarna de rest met de kleine balletjes. Vorm al werkend een druiventros (zie foto). Meng voor de blauwe druiven 1/3 rood met 2/3 blauw en voor de rode druiven mengt u wat porselein wit toe. Bak de druiven af. ■


Floris C. van Dijck

(ca. 1575 – 1651) Het ‘Stilleven met vruchten, noten en kaas’ van Floris C. van Dijck (boven, detail) is in het bezit van het Frans Hals Museum in Haarlem. Floris van Dijck was in de eerste plaats een schilder van stillevens, beroemd om zijn natuurlijke weergave van bloemen, planten en etenswaren. Op het schilderij lijken de kazen, de appels, het glas met wijn, de afhangende appelschil, het dof glanzende tinnen bord net echt. De diverse etenswaren op het schilderij vertegenwoordigen de vier smaken: de appels zijn zuur, de noten bitter, de kazen zout en de druiven zoet. De twee opgestapelde kazen staan voor de uitdrukking: zuivel op zuivel, dat haalt je de duivel. Twee lagen zuivel op elkaar, meestal boter en kaas, werd gezien als overdadige luxe. Of de schilder die betekenis in het schilderij heeft willen verwerken, is niet meer te achterhalen. Het kan ook zijn dat hij gewoon een gangbare combinatie van etenswaren schilderde. Het glas op tafel wordt een roemer genoemd. De roemer heeft zich vanaf 1500 in Duitsland ontwikkeld en was daar, maar ook in Nederland, enorm populair. Vooral in de 17e eeuw werd de roemer gezien als een statussymbool. Vandaar ook dat hij op heel veel stillevens uit die tijd voorkomt. De glazen spikkeltjes op de steel hebben niet alleen een sierwaarde. Het eten werd vaak met de hand genuttigd. De spikkeltjes op de steel zorgden voor een stevige greep zodat het glas niet snel uit de met etensresten en vet bedekte gladde hand zou vallen.

11 advertentie nummer 79_Advertentie formaten.qxd 21-04-11 11:10 Page 11

’’HET KABINET’’ Margrietplein 1, 2802 ZC Gouda, tel: +31(0)182521335 In onze winkel hebben we Reutter, Vennegaren, Heart of Home, Gerd Felka Romney miniatures, Euromini/HuaMei en diverse soorten serviezen (o.a. boerenbont) en een groot assortiment miniaturen en hout

Open op donderdag, vrijdag en zaterdag van 10.00-17.00 uur. Routebeschrijving vanuit Utrecht: Routebeschrijving vanuit Den Haag/Rotterdam Richting Rotterdam, afslag Gouda-west afslag Gouda-west. In Gouda over de sluizen bij de eerste stoplichten rechtsaf . Openbaar vervoer vanaf station:bus 190.

Tot ziens, Kriena

en Joop van Heeren

www.hetkabinet-miniaturen.nl E-mail: [email protected]

Dit is dé kans om uw collectie DHN compleet te maken! Nummers 43 t/m 48 voor

€25

(Inclusief verzend- en administratiekosten binnen Nederland) Voor verzending buiten Nederland, neem even contact op met DHN, +31-(0)263554361

U maakt het bedrag over op bankrekening 87.94.98.749 t.n.v. AP International information, Postbus 1097, 6801 BB Arnhem. Vergeet niet om uw naam en adres erbij te vermelden en dat het om de nrs. 43 t/m 48 gaat. Wij sturen uw bestelling zo snel mogelijk op. Dolls House Nederland

11


Rianne

Ik ben Ik koop de nieuwste editie van Dolls House Nederland op internet. Win een MEGA-POSTER van PETRONELLA DUNOIS (pag. 18) www.dollshousenederland.nl





hortensia’s

Een middeleeuwse

schouw

Een 17e eeuws

stilleven

ruim

Kussens

1700

BP

met Hardanger-techniek

Bij magvilla.nl koop je de nieuwste edities van binnen- en buitenlandse magazines over jouw favoriete onderwerp. Oók de magazines die niet in het schap van de winkel liggen. Magazines op werkdagen vóór 15:00 uur besteld, worden de volgende dag al bezorgd.


actuele magazines

Bij magvilla.nl kun je ook tijdschriften cadeau geven. Je stelt zelf het pakket samen en maakt het cadeau daarmee heel persoonlijk. Magvilla verpakt de magazines in cadeaupapier waarbij je een wenskaart naar keuze kunt meesturen met daarop je eigen boodschap.

13-18 musea_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:13 Page 13

Het Dolls House Nederland Museumgidsje

Poppen huizen Musea met

inNederland

Zin in een leuk uitje? Bezoek dan eens met uw familie of poppenhuisvriendinnen een museum waar u oude of nieuwe poppenhuizen kunt bewonderen. Wij stelden voor u een lijst samen van musea in Nederland met poppenhuizen, keukentjes, kamertjes en winkeltjes. Het ene museum staat er vol mee, in het andere museum vindt u maar een paar exemplaren. Elk museum heeft zijn eigen charme en poppenhuismensen vinden ook inspiratie in mooie stijlkamers of oud speelgoed JANNA MEIJER

Een dagje op stap!


GRONINGEN Veendam, Alida’s Kleine Wereldje, Beneden Oosterdiep 280, +31-(0)598619569, www.alidaspoppenhuismuseum.nl Privécollectie van oudere en vooral 1:12 poppenhuizen. FRIESLAND Dokkum, Streekmuseum het Admiraliteitshuis, Diepswal 27, +31-(0)519293134, www.museumdokkum.nl Een klein blikken winkelhuis uit ca. 1875 en het poppenhuis van Annet Baas uit de periode 1925-1930. Hindeloopen, Hidde Nijland Museum Hindeloopen, Dijkweg 1, +31-(0)514521420, www.museumhindeloopen.nl Een Hindelooper poppenkamer, 19de eeuw. Leeuwarden, Fries Museum, Turfmarkt 11, +31-(0)582555500, www.friesmuseum.nl Het poppenhuis van Roelofke Asman uit ca. 1830 en de Sminia State van omstreeks 1860. DRENTHE Roden, Museum Kinderwereld, Brink 31, +31-(0)505018851, www.kinderwereld.net Dit speelgoedmuseum heeft een wisselende collectie oude poppenhuizen, kamertjes, winkeltjes en keukentjes. OVERIJSSEL Deventer, Speelgoedmuseum, Brink 47, +31-(0)570693786, www.deventermusea.nl Naast de grote speelgoedcollectie zijn hier oude poppenhuizen, kamertjes, winkeltjes en keukentjes te bewonderen.


Zutphen, Stedelijk Museum Zutphen, Rozengracht 3, +31-(0)575516878 www.muserazutphen.nl Het ‘kleine’ poppenhuis van Agnes Maria Clifford uit de vroeg 19de eeuw. GELDERLAND Arnhem, Historisch Museum Arnhem, Bovenbeekstraat 21, +31-(0)264426900, www.hmarnhem.nl Het poppenhuis van de schilderes Lizzy Ansingh. Nijmegen, Museum Het Valkhof, Kelfkensbos 59, +31-(0)243608805, www.museumhetvalkhof.nl De maquette een ‘Curieus Werck’ uit de 17de eeuw. Laren, Huis Verwolde, Jonker Emilelaan 4, +31-(0)573401825, www.mooigelderland.nl Een speelgoedkeuken in de kinderkamer. UTRECHT Utrecht, Centraal Museum, Nicolaaskerkhof 10, +31-(0)302362362, www.centraalmuseum.nl Het Poppenhuis van het Petronella de la Court (1625-1707). IJsselstein, In het Poppenhuis, IJsselstraat 9, +31-(0)306870050. www.inhetpoppenhuis.nl Dit privémusuem bezit een leuke collectie speelgoed, winkeltjes, keukentjes en poppenhuizen.


15


NOORD-HOLLAND Abbekerk, Het Regthuys, Dorpsstraat 48, +31-(0)229582490/591529. Kleine Gottschalk poppenhuisjes en meubeltjes. Amsterdam, Rijksmuseum, Jan Luijkenstraat 1, +31-(0)206747172 www.rijksmuseum.nl Het poppenhuis van Petronella Dunois en het poppenhuis van Petronella Oortman. Amsterdam, Amsterdams Historisch Museum, N. Z. Voorburgwal 357 en Kalverstraat 92, +31-(0)20-5231822, www.ahm.nl Een ‘etagewoning’ uit ca. 1880, en een poppenhuis met heel veel zilver.

Foto: Lonneke Stulen

Amsterdam, Het Grachtenmuseum, Herengracht 386, Kaarten zijn te koop op: www.hetgrachtenhuis.nl Het Grachtenmuseum als poppenhuis met ‘bewoners’. Vanwege de beperkte capaciteit worden de bezoekers ontvangen in vooraf door hen geboekte tijdsblokken. Den Helder, Käthe Kruse Poppenen Speelgoedmuseum, Binnenhaven 25, +31-(0)223616704, http://home.planet.nl/~rieme110/ Diverse kleine poppenhuisjes, kamertjes, winkeltjes en keukentjes. Haarlem, Frans Halsmuseum, Groot Heiligland 62, +31-(0)235115775, www.franshalsmuseum.nl Het poppenhuis van Sara Ploos van Amstel-Rothé.



Hoorn, Speelgoedmuseum De Kijkdoos, Italiaanse Zeedijk 106, +31-(0)229217589. Villa Beestenboel (zie DHN 78) en een grote collectie oude poppenhuizen, kamertjes, winkeltjes en keukentjes. Hoorn, Westfries Museum, Rode Steen 1, +31-(0)229280028, www.wfm.nl Poppenhuizen uit de eerste helft van de 20ste eeuw , o.a. het Juliana poppenhuis. Museum vanaf medio sept.. weer open. ZUID-HOLLAND Dordrecht, Simon van Gijn - Museum aan huis, Nieuwe Haven 30, +31-(0)786398200, www.simonvangijn.nl Verzameling poppenhuizen en het ‘grote’ poppenhuis van Agnes Maria Clifford. Den Haag, Haags Gemeentemuseum, Stadhouderslaan 41, +31-(0)703381111, www.gemeentemuseum.nl Het tweede poppenhuis van Sara Ploos van Amstel-Rothé. Den Haag, Haags Historisch Museum, Korte Vijverberg 7, +31-(0)70-3646940, www.haagshistorischmuseum.nl De verzameling poppenhuizen van Lita de Ranitz. Rotterdam, Museum Het Schielandshuis, Historisch Museum Rotterdam, Korte Hoogstraat 31, +31-(0)102176767, www.hmr.rotterdam.nl Het poppenhuis van Jannie Gelderman uit 1942 en het poppenhuis Jan en Pieter Bisschop.


17


NOORD-BRABANT Breda, collectie Tine Merkx, Stichting Cultuurbehoud Breda, Catharinastraat 23, +31-(0)765138753, www.bredapromotions.nl/tinemerkx.htm De poppenen poppenhuiscollectie van Tine Merkx, v.h. Museum ’t Duvelke. Oirschot, De vier Quartieren, St. Odulphusstraat 11, +31-(0)499550599 (VVV), www.museumdevierquartieren.nl Handgemaakt poppenhuis van omstreeks 1880. Oosterhout, Speelgoedmuseum Op Stelten, Zandheuvel 51, +31-(0)162452815, www.speelgoedmuseum.nl Bij de grote speelgoedcollectie bevindt zich een mooi poppenhuis uit 1930, met de naam C. Oosthoek op de deur. Roosendaal, Museum Tongerlo Huys, Molenstraat 2, +31-(0)165536916, www.tongerlohuys.nl Een poppenhuis, dat gemaakt is rond 1915.

Win een mega-poster

Stuur ons een verslag van uw bezoek aan één van bovenstaande musea met foto’s. De leukste inzendingen worden beloond met een schitterende, exclusieve poster van het poppenhuis van Petronella Dunois uit het Rijksmuseum in Amsterdam


19 henny_00 henny.qxd 28-4-2011 14:16 Page 19

Henny’s wereld NOG NIET... Wat gaat de tijd toch snel voorbij. Het lijkt helemaal niet zo lang geleden dat ik aan vaders hand ons dagelijkse tochtje naar de haringboer maakte. Of dat ik voor op het stuur zat van mijn oudste broer’s Tomos, terwijl hij me langzaam vooruit duwde. Nee, rijden kon ik vergeten! Aan de hand van mijn zus liep ik voor het eerst naar de bibliotheek, mijn jongste broer deed verwoede pogingen om mij zwemmen te leren. Mijn moeder maakte waarschijnlijk de verzamelaar in mij wakker en leerde me lezen voordat ik naar school ging. Maar inmiddels heeft de tijd toch niet stilgestaan. Helaas, in sommige opzichten. Want mijn beide ouders en mijn oudste broer overleden veel te vroeg en te jong. En ben ik toch al bijna zesenveertig jaar oud (ik schrijf expres niet in cijfers, dat is een beetje te confronterend). Dat merk je toch. Herrie die jongere mensen muziek noemen, of trance, of zoiets, u begrijpt me wel, daar word ik helemaal gestoord van. Het maakt niet het beste in mijn persoontje wakker als een zomerse dag doorbroken wordt door keiharde herrie. En dan is daar het feit van de ‘leesbril’. Die heb ik tegenwoordig voor bijna elk miniatuur karweitje nodig, ondanks het feit dat ik al contactlenzen draag. Ik was hem laatst kwijt en u raadt het al: hij zat gewoon op mijn hoofd. Schijnt bij iedereen wel eens te gebeuren. Maar het feit dat je zo’n brilletje nodig hebt, maakt het wel erg duidelijk dat je een dagje (nou, ja) ouder aan het worden bent. Borduren gaat niet meer zonder loeplamp, fijn schilderwerk ook niet. Boodschapjes doen op het internet? Met brilletje. En natuurlijk lezen. Ik ben gek op lezen, maar de letters zien er soms vreemd uit zonder brilletje. Zonder lenzen,

maar met leesbril op, nou, dat werkt dus niet. Ouder worden is een vreemde gewaarwording. Ondanks opbeurende opmerkingen dat het leven begint bij veertig heb ik daar tot nu toe niets van gemerkt. Maar gelukkig houdt mijn passie voor de miniaturenhobby me toch jong. Ik heb in ieder geval nog nooit gedacht ‘ik ben te oud voor dat nieuwe poppenhuis’ of ‘ik ben veel te oud om met poppen te spelen’. Miniatuurpoppen dan natuurlijk, want met grote poppen heb ik al jaren niets meer. Die poppen van tegenwoordig, die eruit zien alsof ze te vroeg geboren baby’s zijn, vind ik doodeng. Zal ook wel aan de leeftijd liggen. Ik zou geen oog dicht doen met zo’n pop in huis! Het enige grappige aan ouder worden is de routine waarmee je sommige klussen klaart. Ervaring, hè. Handig, vooral in de keuken. Daar heb je met het verstrijken van de jaren voor veel gerechten geen recepten meer nodig. Eng om nieuwe dingen uit te proberen? Nee, hoor. Je hoeft je niet meer te bewijzen, als het mis gaat, nou dan gaat het maar mis. U kent dat vast wel. Je bent al jaren getrouwd, of gewoon samen met iemand, dus hoef je ook niet meer op de versiertoer. Eigenlijk moet je wel veel als je jong bent. Nu denk je gewoon ‘ik ben al getrouwd ‘. En hij ook. Dus kun je rustig de hele zondag in je pyjama rondlopen, als je daar zin in hebt. Misschien zitten er toch wel positieve kanten aan dat ‘ouder worden’. Maar het wordt wellicht toch wel tijd om eens wat harder aan mijn huizen en andere miniaturen te werken. Want mijn werkplaats van de Kerstman is bijvoorbeeld niet af. En andere projecten? Ook nog niet. Nog niet. Komt goed, dat wel. Ik ben nog jong. ■

Henny Christophersen schrijft speciaal voor Dolls House Nederland over belevenissen en ervaringen met haar grote liefdes: haar man, haar familie, haar katten en natuurlijk... haar poppenhuizen.


19


%PMMT)PVTF BOE.JOJBUVSF4DFOF

&BDINPOUIXFXJMM TFOEZPVUIFMBUFTU JTTVFQBDLFEXJUI t1SPKFDUT t'FBUVSFT t'SFFDVUPVUT t$PNQFUJUJPOT

t3FBEFSPGGFST t4IPXOFXT t1SPEVDUSFWJFXT

"TBTVCTDSJCFSZPVBSF FOUJUMFEUP t8FMDPNFMFUUFSJODMVEJOHBbXJOFWPVDIFS

CFDPNFQBSUPGUIF

%).4

4VCTDSJCFS$MVC

téPGGFOUSZUP"SOIFN%PMMT)PVTF4IPX.BSDI téPGGFOUSZUP"SOIFN1PQQFOIVJTTUBE0DUPCFS tPGGBMMPSEFSTBU5IF)PVTFUIBU+BDR#VJMU tPGGBMMPSEFSTBU5IF0SJHJOBM%PMMT)PVTF$PNQBOZ tPGGBMMPSEFSTBU$VSUBJOT1FUJUF tbPGG%PMMT)PVTF1SPKFDUTXIFOQVSDIBTJOHGSPNPVSXFCTJUF tPGGGBCSJDT MBDFTBOEUSJNTGSPN"O&ODIBOUFE$PUUBHF tPGG$SBCUSFFQFSGVNFSZDBLFBDDFTTPSJFTGSPN "O&ODIBOUFE$PUUBHF tPGG,FOTJOHUPO%PMMTIPVTF'FTUJWBMUJDLFUT

+VTUbGPSBNPOUI TVCTDSJQUJPOUP&VSPQF

tbPGG4UJUDI$SFBUJWF$SBGU4IPXUJDLFUTQVSDIBTFEPOUIFEBZ

"UUIFUJNFPGHPJOHUPQSFTTUIJT XBTBQQSPYJNBUFMZé

t1SFCPPLFEUJDLFUQSJDFTGPSUJDLFUTQVSDIBTFEPOUIFEBZBU UIF.JEMBOET%PMMT)PVTF'BJS

t1SFCPPLFEUJDLFUQSJDFTGPSUJDLFUTQVSDIBTFEPOUIFEBZBU UIF:PSL%PMMT)PVTF'BJS

4VCTDSJCFPOMJOFBU XXXEPMMTIPVTFNBHDPVL PSDBMMVTPO 20 Dolls House Nederland

21-23 Tuinbank Loes Snoodijk_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:18 Page 21

Tuinbank

Knutselen

met opberglade van afvalhout

Met deze tuinbank kunt u allerlei sfeertjes creëren. Met een kindje en speelgoed of met tuinspulletjes, een slapende kat, een etend konijn of een lezende kluizenaar. LOES SNOODIJK, ALL 4 DOLLS (popje), DE MINILAARS (dieren)


21


Knutselen U HEBT NODIG ● oud hout 200 x 200 x 3 mm (rug, zitting en onderplank) ● oud hout 100 x 60 x 4 mm (zijkanten) ● 2 latjes 80 x 6 x 2 mm ● 2 latjes 90 x 4 x 4 mm ● 2 latjes 50 x 5 x 3 ● 2 latjes 53 x 10 x 3 mm (armleuning) ● 2 latjes 90 x 9 x 2 mm (front lade) ● 2 latjes 85 x 8 x 2 mm (achterkant lade)● 4 latjes 33 x 8 x 2 mm (zijkanten lade) ● mdf 80 x 33 x 2 (bodem lade) ● houtijm ● schuurpapier ● cirkelzaag ● boor ● handfiguurzaag ● potlood ● liniaal ● schaartje ● mesje Algemeen De tuinbank is opgebouwd uit latjes van 2, 3 en 4 mm dik. Gebruik het liefst oud verweerd hout, bijv. van een gebruikte plantenbak. Rug (90 x 80 mm) Zaag acht latjes van 10 x 90 x 3 mm. Schuur ze vooral op de randen voor een extra oud effect. Lijm de latjes aan elkaar tot een hoogte van 80 mm. Goed laten drogen. Neem het patroon van de hartjes over en zaag deze uit. Be-waar het mooist uitgesneden hartje voor versiering op de lade. Lijm aan de achterkant van de rug twee verticale latjes van 80 x 6 x2 mm voor extra versteviging, ca. 5 mm

TIP Verf nieuw hout nadat het in latjes is gezaagd. Schuur na het drogen deze geverfde latjes deels kaal en lijm ze daarna aan elkaar.


vanaf de zijkanten. Schuur de bovenste hoeken van de achterkant rond. Zitting (90 x 40 mm) en onderplank (90 x 40 mm) Zaag negen latjes van 90 x10 x 3 mm. Lijm twee maal vier latjes aan elkaar (zitting en onderplank) tot een breedte van 40 mm. Lijm tegen de onderkant van de zitting, op een afstand van 4 mm van de voorkant het extra latje. Lijm tegen de onderkant van de zitting, strak aan de achterkant een latje van 90 x 4 x 4 mm. Laat dit goed gelijk lopen, het dient ter versteviging van het lijmvlak tegen de rugleuning. Lijm bij de onderplank eveneens een latje van 90 x 4 x 4 mm tegen de onderkant achter. Laat alles goed drogen. Zijkanten (50 x 45 mm) Zaag tien latjes van 50 x 9 x 4 mm. Lijm voor elke zijkant vijf latjes strak tegen elkaar. Bank lijmen Meet vanaf de onderkant van de rugleuning 30 mm en teken op deze hoogte een lijn horizontaal af over de hele breedte. Op deze lijn lijmt u de bovenkant van de zitting. De onderplank lijmt u met het latje tegen de onderkant van de rugleuning. Door dit latje komt de onderplank 4


mm van de grond. Lijm aan beide kanten de armleuningen tegen de rugleuning, zitting en onderplank. De armleuningen komen tot op de grond. Afwerken Werk de voorkant van de armleuningen af met latjes van 5 x 3 x 50 mm. Zaag uit de armleuningen aan de achterkant een klein stukje zodat deze om de rugleuning valt. Schuur de hoeken van de voorkanten rond en lijm de armleuningen op de zijkanten. Lade (85 x 38 x 18 mm) Lijm de latjes voor het front van de lade tegen elkaar. Goed laten drogen. Zaag in het front twee sleufjes van 10 mm breed, op een afstand van 10 mm vanaf de zijkanten. Lijm ter versiering het hartje in het midden. Lijm de latjes voor de achterkant en de zijkanten van de lade tegen elkaar. Goed laten drogen. Lijm eerst de zijkanten tegen de bodem, laten drogen en daarna de achterkant en het front. Schuif de lade na het drogen onder de zitting op zijn plek. ■

Let op! Patroondelen 80% van de ware grootte

Zitting

Leuning

zijaanzicht

Hebt u vragen dan kunt u Loes Snoodijk mailen: [email protected]


23

24-25 lezers schrijven_24-25 lezers schrijven.qxd 28-4-2011 14:22 Page 24

Lezers

schrijven

Hebt u nieuws, een verhaal of vragen over uw hobby? Schrijf het ons! Wie weet staat uw brief hier de volgende keer.

Eigentijds huis

Jaren 50

Allereerst bedankt voor het leuke huisje bij het verlengen van het abonnement. Ik ga er een leuke scène in een wijnkistje omheen bouwen: een vader die aan de keuken/salontafel een poppenhuis bouwt voor zijn dochtertje of zoiets. Hele concrete plannen heb ik nog niet maar dat komt wel, al doende. Op dit moment ben ik nog met een wijnkistje bezig met een tafereeltje uit de jaren 50. Betsy Janssen

Hierbij het juiste adres van de Spaanse poppenhuisbeurs in Barcelona

Toen ik er afgelopen september heen wilde en naar het adres ging dat in de DHN stond, bleek dat verkeerd te zijn. Na lang zoeken en vragen heb ik het toen toch nog gevonden. Het goede adres is: ExpoHotel Barcelona, C/Mallorca nº 1-23 Barcelona. Dit jaar is de beurs op 17 en 18 september a.s. www.assarmicat.com Cisca Poppe-Vorselman (Hartelijk dank, wij nemen het nieuwe adres op in de beursagenda van september. Red.)


Ik ben al zo’n tien jaar bezig met het bouwen van poppenhuizen. Ik koop bouwpakketten en maak dan een huis met een indeling die ik leuk vind. Ik heb eerst een aantal Greenleaf huizen gebouwd en daarna huizen van de DHE uit Engeland. Van deze firma heb ik ook huizen in Victoriaanse stijl gebouwd, zoals de Gadogan Garden, de Grosvenor Hall en de April Cottage. De Malibu Beach en de Lake View en een jaar later de Waterside Way waren de eerste modernere huizen die ik ben gaan bouwen. Maar toen was wat dat betreft de koek op bij de DHE. Na lang zoeken vond ik via internet in Engeland een prachtig super modern huis: The Clearview. Daar ben ik een jaar geleden mee begonnen en een paar dagen geleden is het huis klaar gekomen. Mijn nieuwste huis wordt een huis dat hier in de plaats waar ik woon gebouwd wordt. Voor het bouwen ervan kwam ik terecht bij Kaats- Miniaturen-Bouw in Roswinkel. De buitenkant van het huis wordt iets anders maar de binnenkant wordt (als het allemaal lukt) precies zoals op het plaatje. De eerste drie ramen zijn al geschilderd dus het begin is er. Het bouwen, en vooral de afwerking van een huis, vind ik het leukst om te doen. Voor mij is de uitdaging om er steeds weer iets nieuws en aparts van te maken. Dat is wat mij aantrekt in deze hobby. Roos Pieters-Visser

24-25 lezers schrijven_24-25 lezers schrijven.qxd 28-4-2011 14:22 Page 25

Mijn moeder in het zonnetje

Mijn moeder, mevrouw Van Burik uit Breda, is 25 maart 2011, 80 jaar geworden. Zij is vanaf ongeveer 1985 poppenhuisliefhebber en knutselaar. In die tijd heeft zij in Nieuw Zeeland via haar schoondochter kennis gemaakt met het maken van poppenhuizen en hun bewoners. Daarna heeft zij zich alle technieken die nodig zijn zelf aangeleerd zoals solderen en meubels maken. Zij heeft zelf een prachtig poppenhuis gemaakt. Ondanks haar hoge leeftijd is zij nog steeds bezig met het borduren van allerhande artikelen op het op één na fijnste gaas dat er te koop is. Zij wisselt dit af met het breien van prachtige kleertjes. Samen met een groep poppenhuisvriendinnen wordt er één maal in de maand een bijeenkomst gehouden waarbij allerlei workshops gehouden worden of gewoon lekker gewerkt wordt en informatie wordt uitgewisseld. Deze poppenhuisvriendinnengroep heeft mijn moeder ook verrast tijdens haar verjaardag met een zelfgemaakte lunch. Zij hebben gezamenlijk voor haar een prachtige kijkkast gemaakt. Het is een gedeelte van haar huiskamer; het plekje waar zij altijd zit te werken aan haar werkstukken. Dit kijkkastje is een foto en vermelding waard. Joke Portal-Rustenhoven

Koninklijke portretten

Met mijn familie hebben we nog al eens over de wereld gereisd en in het buitenland gewoond. Een traditie was dat er overal waar we langere tijd waren, een portret werd opgehangen van de regerende vorst of vorstin. Bij mijn opa zat er hiervoor zelfs een apart vakje in zijn koffer. Dus een logisch gevolg is dan ook dat in mijn poppenhuis een portretje van een van onze koninginnen hangt. Welke hangt af van het tijdsbeeld. Ik heb ook een portretje gemaakt en opgestuurd naar het koningshuis voor het poppenhuis Het Kleine Loo. Een Wilhelmina in open calèche tijdens de landstormdag. Verder is er al een portret van Juliana als kind, van Beatrix, Máxima en Amalia. Portretjes schilderen in het klein vind ik een uitdaging. Inmiddels schilder ik nu ook, vooral kinderportretten, in opdracht. Inge Landers

DHN op vakantie

Vorig jaar vroegen wij u om een vakantiefoto van uzelf en Dolls House Nederland te sturen. Wij kregen hierop heel veel enthousiaste reacties en publiceerden die in DHN 72. Wij zijn heel erg benieuwd waar u dit jaar Dolls House Nederland

mee naartoe neemt. Dat kan gewoon naar de tuin of het balkon zijn, mee in de trein of auto, of mee op vakantie. Stuur ons eens een foto van ‘Dolls House Nederland op reis’. Dat mag een ‘gewone’ of digitale foto zijn. Wij belonen alle inzendingen met een aardige attentie! Graag uw inzending voor 1 augustus a.s. sturen of mailen naar Dolls House Nederland, Postbus 1079, 6801 BB Arnhem of [email protected]


25


hethet Poppen Poppen huis huis

deSpeelmuis voor uw poppenhuis Een ruime sortering

meubels, popjes, accessoires, zelfbouwartikelen veel eigen import Sfeervolle verlichting van de Kroonluchter

Middenweg 46, 1463 HC Noordbeemster Tel. 0299-690325

Het adres voor bijzondere meubels en miniaturen. Open: zaterdag van 10.00-16.00 uur en na telefonische afspraak: +31-(0)613044127. U kunt dan ook het mini-museum bezoeken. Graaf Lodewijkstraat 45, 6821 EA Arnhem

www.speelmuis.nl

www.hetpoppenhuis.nl

Nummer 31 t/m 42 van DHN in een oranje of gouden verzamelband voor (inclusief verzendkosten) Voor buitenland, neem contact op met DHN

€78

Stort het bedrag op 87.94.98.749 t.n.v. AP International information, Postbus 1097, 6801 BB Arnhem Vermeld erbij dat het om A-31-42-09 G= (goud) of O= (oranje) gaat.


Uniek aanbo d!

27-28 bootje borduren_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:25 Page 27

Varen,

varen... overdebaren

Stoer, zo’n geborduurde sleepboot met seinvlaggen. Echt iets voor kleine jongetjes die van boten houden. Rond de sleepboot zijn seinvlaggen geborduurd. Deze vlaggen waren vroeger de manier van communiceren tussen schepen. ANJA RIEMENS

27-28 bootje borduren_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:25 Page 28

Borduren U HEBT NODIG ● zijden stramien van 16 draden per cm (40 count) 6.5 x 5.5 cm ● DMC borduurgaren in de kleuren 300, 318, 413, 414, 666, 700, 712, 726, 824, 3325, 3756, 3799, 3829 en wit ● profiellatje voor het lijstje ● zaagje of scherp mesje ● schuurpapier ● Tacky Glue ● lak of beits ● wit karton Algemeen Het borduurwerk wordt, bij gebruik van opgegeven stramien, 5.5 cm x 4 cm Werkwijze Slinger het stramien om. Borduur volgens telpatroon in halve kruisjes met één draadje

c = DMC-300 m = DMC-318 v = DMC-413

t = DMC-414 r = DMC-666 f = DMC-700


borduurgaren over één draadkruising. Borduur als laatste voor de deurknop een klein stiksteekje in kleur 318 op het deurtje, aan de rechterzijde, ongeveer twee steekjes onder het raampje. Afwerken Na het borduren het werkje aan de achterzijde licht strijken. Indien nodig, recht opspannen en onder een vochtige doek laten drogen. Lijstje Zaag van een mooi profiellatje het lijstje. Zaag de hoekjes in verstek en schuur ze glad met een fijn schuurpapiertje. Lijm het lijstje in elkaar en lak het lijstje een of twee keer. ■

b = DMC-712 a = DMC-726 w = DMC-824

- = DMC-3325 e = DMC-3756 x = DMC-3799

s = DMC-3829 l = DMC-Wit


CADEAU!

Een speciaal voor DHN ontworpen Zaans huisje Bij een éénjarig abonnement (€ 69*) krijgt u een Zaans huisje (1:288) t.w.v. € 12 cadeau. Bij een tweejarig abonnement (€ 134*) krijgt u een Zaans huisje, incl. trap, ladder, 2 lampjes, een bedje en een dekenkist (1:144) t.w.v. € 24 cadeau.

1:144 De huisjes en meubeltjes zet u zelf in elkaar.

1:288

* Voor een abonnement buiten Nederland in Europa komt er voor 1 jaar € 36.10, voor 2 jaar € 68.40 bij. Buiten Europa resp. voor 1 jaar € 52 en voor 2 jaar € 98.

Bel voor een abonnement

+31-(0)263554739 of abonneer via onze website

www.dollshousenederland.nl Dolls House Nederland, gemaakt voor en door miniaturisten

30-34 penny_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:35 Page 30

Vakminiaturiste

Penny Thomson

De Engelse vakminiaturiste Penny Thomson werkt al jaren met papiermaché, waar ze adembenemende poppenhuizen, kamers en scènes van maakt. Maar ook maakt ze van ditzelfde materiaal heel mooie popjes! En beide in de schaal 1:12 en 1:24. HENNY CHRISTOPHERSEN

‘Ik heb altijd een basisidee in mijn hoofd voor ik aan een nieuw werkstuk begin, maar vaak verandert het terwijl ik eraan werk, dat is het fijne van werken met papier-maché’ 30 Dolls House Nederland


Al haar hele leven werkt Penny met papier en karton. Ze beschrijft de kleine Penny ‘als een teddyberenkind’. Ze maakte voor haar beren huizen van karton. Compleet met meubilair en accessoires, gemaakt van allerlei materiaal. Penny studeerde aan de kunstacademie schilderen beeldhouwkunst. Zij verdiende haar geld als freelance illustrator. Na de geboorte van haar oudste dochter keerde ze terug naar het werken met papier-maché. Ze maakte haar eerste poppenhuis voor haar kleine dochter

en toen Penny zich wat meer verdiepte in de miniaturenwereld, werd dit huis een thuis voor haar eerste miniatuurpopjes. Penny: ‘Ik noem ze eigenlijk geen popjes, maar figuren. Dit doe ik omdat je ze niet kunt bewegen en hun kleding behandeld is met stijfsel. Ze zijn als het ware bevroren in het moment. Toen ik hiermee begon, had ik geen idee van maten en schalen. Daar kwam ik pas achter toen ik in 1996 het London Dollshouse Festival in Londen ontdekte. Er ging een nieuwe wereld voor mij open.’ Hoe ontstaat een echt ‘Penny Thomson huis’? Penny: ‘Ik heb altijd een basisidee in mijn


31


Vakminiaturiste hoofd voor ik aan een nieuw werkstuk begin, maar vaak verandert het idee terwijl ik eraan werk, dat is het fijne van werken met papier-maché. Je kunt onderdelen maken, toevoegen en weer weghalen als je wilt. De technieken zijn niet moeilijk als je eenmaal begrijpt wat het materiaal kan en niet kan. Het kan bijvoorbeeld tot een bepaald punt gevormd worden, waarna het moet drogen. Daarna kun je verder gaan met het bewerken door bijvoorbeeld snijwerk of andere technieken toe te passen.’

spoeld hout en werd ze nieuwsgierig over welke technieken ze kon combineren. Dit leidde tot de bouw van een prachtig boomhuis, compleet met gedroogde planten en andere landschapsaccenten. Penny: ‘Ik denk dat het materiaalgebruik en mijn intentie om steeds nieuwe dingen te maken met de technieken die ik beheers, mijn werk anders maakt. Zodra je ergens aan begint, ga je de onderdelen steeds anders zien en worden de details steeds belangrijker.’

Penny gebruikt ook regelmatig hout in haar werk. Enkele jaren geleden had ze wat mooi, aange-

Ze bewondert het werk van veel miniaturisten, zoals de meubels van Trigger Pond en de manden



van Zara Thomson Riebaud. Nieuwe plannen heeft ze ook. Zo heeft ze een tijdlang aan ‘automata’ gewerkt, onder leiding van Laurence St. Leger (van het beroemde werkende speelgoed). Penny is gefascineerd door de beweging van het menselijke lichaam, dus wij wachten met spanning op wat er komen gaat! Tijdens de Dolls House Arnhem Show, in maart 2012, geeft Penny een exclusieve workshop. Wat kunnen haar studenten verwachten? Penny: ‘De workshop bestaat uit een haardscène met een trap. De studenten leren karton snijden,

schilderen en werken met papier-maché. Daarmee maken ze een betegelde vloer, metselwerk, houten balken en een haardvuur met LED verlichting. Ze leren hoe je karton en plastic op andere materialen kunt laten lijken. Deze technieken kunnen ze dan ook op hun eigen projecten toepassen.’ Wat was haar mooiste ervaring in de wereld van miniaturisten? Penny: ‘De gesprekken met bezoekers van de beurzen waar ik exposeer, zijn altijd weer een fantastische ervaring en ook is het fijn om te zien hoe je werk gewaardeerd wordt.

‘Ik denk dat het materiaalgebruik en mijn intentie om steeds nieuwe dingen te maken met de technieken die ik beheers, mijn werk anders maakt’


33


Vakminiaturiste Maar ook het winnen van de ‘British Toymakers Guild Cup’, toen ik pas een paar jaar bezig was, was een onvergetelijke ervaring. Ik geniet ook als een workshop afgelopen is en de deelnemers tevreden en blij zijn met wat ze gemaakt hebben.’

Penny’s favorieten Ontspannen: wandelen met favoriete hond, een bastaardje dat op een collie lijkt. Lezen: Boek ‘Vanity Fair’ Film: Billy Elliot Eten: Alle soorten pasta

Heeft Penny een ‘droomminiatuur’, iets dat ze ooit wil verwezenlijken? ‘Ik droom soms van Shakespeare’s ‘Midzomernachtdroom’, op een toneel met orkest en een aantal toeschouwers, allemaal bewegend, natuurlijk! Vond ik de tijd er maar voor…’ ■

Wilt u nog meer werk van Penny zien? Kijk dan op www.penny-thomson.co.uk

‘Het winnen van de ‘British Toymakers Guild Cup’, toen ik pas een paar jaar bezig was, was een onvergetelijke ervaring’



Open: donderdag en vrijdag 10.00 – 16.00 uur elke eerste en laatste zaterdag van de maand 10.00 – 16.00 uur Burg. v.d. Schansstraat 56 4281 LK Andel. tel. 0183-440944

www.de-pronkkamer.nl

Koopt u elke maand uw Dolls House Nederland?

Neem nu 3 nummers op proef voor € 17,25 Wilt u op een voordelige manier het gezelligste poppenhuis-tijdschrift van Nederland thuis ontvangen? Dat kan! Vul dan onderstaande bon in.

Ja

Uw voordeel

€ 2,25

Ik neem een proefabonnement (3 nummers voor € 17,25) Voor een proefabonnement buiten Nederland in Europa betaalt u € 9,00 extra

Naam

Adres Postcode/woonplaats Telefoon

Fax

E-mail

Ik machtig API om het verschuldigde bedrag (€ 17,25) eenmalig van mijn rekening af te schrijven. Bank- of gironr.

Naam

Adres

Postcode/plaats/land

Deze bon invullen en opsturen naar DHN, Postbus 1097, 6801 BB Arnhem

Handtekening


35

36-39 Stoel en mand_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:38 Page 36

Haken

Stoel& lectuur mand

Voor de fanatieke haaksters is deze stoel en lectuurmand een heerlijk klusje. Veel materiaal hebt u niet nodig en u kunt het haakwerk met Dolls House Nederland gemakkelijk mee nemen op vakantie. Thuisgekomen zet u de stoel met houtlijm en wat duveltjes in elkaar. KITTY DE LEEUW, CAROLINA ARTESANAS (pop), DE MINILAARS (kat)



Haken Stoel U HEBT NODIG ● haakgaren, DMC Babylo nr. 20 ● haakpen nr. 1 ● verdunde houtlijm ● stukje dun karton ● Fiberfill ● leuk stofje ● beits, kersenkleur ● duveltjes 12 stuks ● mal, 4.5 x 5 x 20 cm (blokje hout met plastic beplakt of een plastic doosje) ● balsa hout

Werkwijze U haakt een ketting 90 l. werk keren 1 tr v.,tr. sluiten. Nu 9 tr.v. zonder te sluit-en de laatste 3 h.v. Werk draaien zodat u op de verkeerde kant verder gaat. 56 tr., als laatste 3 h.v, afkanten. De gehaak-te koker met de 9 toeren goede kant naar buiten. Afwerking Span de gehaakte koker om een mal. Zorg wel dat u altijd een mal heeft die of van plastic is of met plastic beplakt is; hier hecht namelijk de houtlijm niet op vast. Smeer de mal goed in of doop hem in de verdunde houtlijm. Op deze manier zit straks de lijm ook op de binnenkant van de stoel. Na het drogen inknippen. Aan de voorkant helemaal tot aan de 9 toeren en achterkant tot 15 toeren, geteld vanaf de eerst 9 toeren. Na het inknippen de verkregen randjes weer insmeren met lijm, anders gaan ze rafelen. Vouw de voorkant in de stoel als


zitting naar binnen. De leuningen op 17 toeren afknippen en naar buiten vouwen op de 9 toeren zet u deze vast met houtlijm. Let op dat de onderkanten mooi gelijk zitten! De achterkant naar buiten vouwen. Kijk of hij recht is, anders knipt u het ongelijke deel weg. Nu maakt u van een klein stukje balsa hout, vier traanvormige stukjes van 2 x 1 cm en twee van 3 x 1.5 cm. Let u wel op: voor de rugleuning moet u ze iets verlengen (zie foto). Omdat iedereen anders haakt kunt u dit beter meten aan uw stoeltje. Schuif de leuningen tussen de openingen van de rug en de armen in en plak ze op de randen vast. Maak een paar vlechten met zes draden en smeer ze in met lijm. Lijm de vlechten langs de randen van de stoel vast. Aan de achterkant komt u uit met drie vlechten. De armleuning begint u op het puntje van de traan en de rugleuning helemaal beneden. Als laatste de vlecht langs de onderkant. Op deze manier zijn gelijk alle beginstukjes weggewerkt. Meerdere keren beitsen voor een mooi effect. Kussentjes Meet de zitting op en maak met het stukje karton met Fiberfill en het stofje het zitkussentje. Hebt u nog een stukje over neem dan een stukje Fiberfilll van 8 cm x 4 cm en een stukje stof van 9 cm x 5 cm en maak hiermee het losse kussentje.


Lectuurmand U HEBT NODIG ● DMC 20 of gelijkwaardig ● haaknaald nr. 1 ● verdunde houtlijm ● kwast ● rood lint 3 mm ● beits in kleur naar keuze

Gebruikte afkortingen l. = losse, v. = vaste, tr. = toer, stk. = stokje, meerdr. = meerderen, herh. = herhalen Werkwijze Haak 3 l., in de eerste l. 7 v. = 8 v. 2e tr. 3 v. in 1 v., 1 v., 3 v. in 1 v.,1 v.,3 v. in 1 v.,1 v., 3 v. in 1 v., doorgaan zonder te sluiten met 2 v., 3 v. in 1 v., 3 v., 3 v. in 1 v., 3 v., 3 v. in 1 v., 3 v., 3 v., in 1 v., 3 v., 3 v. in 1 v., 5 v., 3 v. in 1 v., 5 v., 3 v. in 1 v., 5 v., 3 v. in 1 v., 5 v., 3 v. in 1 v., 7 v., 3 v. in 1 v., 7 v., 3 v. in 1 v., 7 v., 3 v. in 1 v., 7 v., 3 v. in 1 v., 9 v., 3 v. in 1 v., 9 v., 3 v. in 1 v., 9 v., 3 v. in 1 v., 9 v., 3 v. in 1 v., 11 v., 3 v. in 1 v., 11 v., 3 v. in 1 v., 11 v., 11 v., 3 v. in 1 v., 13 v., 3 v. in 1 v., 13 v., 3 v. in 1 v., 13 v., 3 v. in 1 v., 13 v., 3 v. in 1 v., 15 v., 3 v. in 1 v., 15 v., 3 v. in 1 v., 15 v., 3 v. in 1 v. Hierna v. haken als voorkomt tot een totaal van 15 tr., tr., sluiten. 4 l., 1 stk., 2 v., overslaan, 2 l., 1 stk., herh. tot einde tr., 3 tr., v., als laatste 3 h.v., afkanten. Afwerking Smeer alles, van binnen en van buiten goed in met verdunde houtlijm, goed laten drogen. Beits in de gewenste kleur. Rijg het lintje door de gaatjes van de stokjestoer en maak een strikje. ■

Dé ideale manier om

DHN op te bergen! In de chique goudkleurige of oranjekleurige verzamelband passen 10 afleveringen. Omdat het tijdschrift op de rug genummerd is, kunt u direct het nummer pakken dat u hebben wilt. De verzamelband kost € 17.95, inclusief verzend- en administratiekosten. U maakt het bedrag over op bankrekening 87.94.98.749 t.n.v. AP International information, Postbus 1097, 6801 BB Arnhem. Vergeet niet om uw naam en adres erbij te vermelden en dat het om de verzamelband gaat. Wij sturen uw bestelling zo snel mogelijk op.

40-43 nieuws_40-43 nieuws.qxd 28-4-2011 14:40 Page 40

Nieuw(s)

Duwauto Gaby en Theo Jansen hebben in de loop van de jaren een prachtige collectie kinderspeelgoed gemaakt. Sinds kort hebben zij de collectie uitgebreid met deze grappige en perfect afgewerkte duwauto. Te koop op poppenhuisbeurzen.

Buurtwinkels

Wilt u inspiratie opdoen voor het maken van een winkeltje? In het Amsterdam Museum is een tentoonstelling over buurtwinkels. En er zijn presentaties op twee locaties in de stad; in een winkelpand in de Van der Pekstraat 2 in Noord en in een Turks koffiehuis in de Javastraat 111 in Oost. Maar er is meer. Ook in het Theo Thijssen Museum en het Van Eesteren Museum zijn tentoonstellingen te zien over buurtwinkels. In etalages van buurtwinkels of voormalige buurtwinkels door de hele stad zijn foto’s te zien van winkels van vroeger en winkeliers van nu. Op de website van het Amsterdam Museum staan talloze verhalen, foto’s en objecten. Amsterdam Museum, Kalverstraat 92, Amsterdam, +31-(0)205231822, www.amsterdammuseum.nl of http://buurtwinkels.amsterdammuseum.nl/


Jugendstil winkeltje Dit winkeltje met twee etalages en een winkelkast is slechts 5.5 x 2 cm groot. Toch heeft Jean-luc Caillat het een echte Jugenstil uitstraling meegegeven. Het is voor de liefhebber van 1:144 een uitdaging om het ook helemaal in stijl in te richten. € 18. [email protected]


Tentoonstellingen

VaRIAatjes

In het Puppenhausmuseum in Basel is een heel bijzondere tentoonstelling: Silvesterklausen. Dit woord is niet te vertalen omdat het om een gebruik gaat dat alleen in een bepaald deel van Zwitserland bestaat. Het gebruik houdt een manier van ‘nieuwjaarwensen’ in. De inwoners uit die streek, jong en oud, gaan fraai gekleed en uitgedost met heel bijzondere hoofddeksels in groepjes van zes personen langs de huizen om de bewoners een gelukkig nieuwjaar te wensen. U zult bij het zien van de foto’s versteld staan over de hoofddeksels die kleine miniatuurkunstwerkjes zijn. Trek trouwens gerust een dag uit voor dit unieke museum, want de collectie oude en nieuwe poppenhuizen, winkels, keukentjes en speelgoed is fantastisch. De zorg en aandacht waarmee ze zijn tentoongesteld, brengt u waarschijnlijk op talloze nieuwe ideeën voor uw eigen poppenhuis. Steinenvorstadt 1, Basel, Zwitserland, +41-(0)612259595, www.puppenhausmuseum.ch

Ria v.d. Kant, de vrouw achter de workshopboxen van bloemen en planten, is verhuisd naar Zweden. Gelukkig voor alle fans van haar workshops heeft WAM-Miniaturen het concept overgenomen. Winnie, Annemarie en Martin (WAM) hebben zich vol enthousiasme geworpen op het maken van een voorraad van de bestaande workshopboxen. Info: +31-(0)511401238, www.wam-miniaturen.com

Nieuwe speeltjes

De Pronkkamer in Andel heeft een aantal nieuwe ‘speeltjes’ in de collectie. Een ganzenbord dat exclusief voor de Pronkkamer gemaakt is. Model stond een spel uit ca. 1700. Het deksel is het ganzenbord met spelregels. In de doos zit een dambord, ganzen, damstenen en een dobbelsteen (€ 12.50). Heel bijzonder is de ‘plane-mail’, een envelop van hout, waar een vliegtuig van gemaakt kan worden (€ 11.50). De Pronkkamer, Burg. van der Schansstraat 56, 4281 LK Andel, +31-(0)183440944, www.de-pronkkamer.nl


41


Nieuw(s)

Beursagenda

De porseleinschilderes Din Voskuil en de glasblazer Leo Reijnders hebben hun krachten gebundeld. Leo blaast vazen in Art Deco stijl en Din beschildert ze in stijl. Daarna worden ze gebrand.

Gratis uitknipplaatjes

Op de website van My Tiny World vindt u regelmatig nieuwe labels, uitknipplaatjes voor uithangborden, apothekerspotjes en originele doosjes en verpakkingen. Het enige dat u hoeft te doen is ze uit te printen en uit te knippen. Wat dacht u van dit doosje voor Sunlight zeep? www.mytinyworld.co.uk


Parijs: Veronique Lux

Samenwerking Din Voskuil & Leo Reijnders

21, 22 mei, Spanje, Madrid, Madrid Dolls House Miniatures Fair, Hotel Convencion O’Donnell, 53, 28009 Madrid. Speciale opening voor verzamelaars: za 22 mei van 11.00 – 13.00. Daarna van 13.00 – 20.00. Op zo van 11.00 – 18.00 uur. Ook workshops. Info: Tom Bishop, 10528 Oak Meadow Lane, Lake Worth, FL 33449, USA, +1-(0)5614346622, fax +1-(0)5614346159, www.BishopShow.com 22 mei, De Lier, Poppenhuis-, miniaturen-, poppenen berenbeurs, Sportcentrum Vreeloo/Optisport, Veilingweg 16 (10 minuten van Rijswijk), organisatiebureau DE JOJO, Postbus 90, AB Denekamp, +31-(0)653402810, www.dejojo.nl 28, 29 mei, Rheda-Wiedenbrück, Duitsland, 1 zu 12 Messe, A2 Forum, Rheda-Wiedenbrück, diverse workshops op vrijdag, +49-(0)2941810980, www.1zu12.com 4, 5 juni, USA, Host Hotel on Cedar Lake, Sturbridge Miniatures Festival, 366 Main St/Rte 20 Junction of Mass Pike and I-84, www.mollycromwell.com 5 juni, Engeland, York, York Fairs - York Racecourse, York, YO23 1EX, www.dollshousemag.co.uk 11, 12 juni, Spanje, Fuengirola (Málaga), Feria Internacional de Miniaturas 2ª Edición Andalucia 2011, Hotel Las Pirámides, c/ Miguel Márquez nº 43, http://feria-miniaturas-andalucia.jimdo.com 18 juni, Wormerveer, Poppenhuizen- en miniaturenbeurs. Verspreid over het gebouw van Mini-Wonders zult u ruim twintig verschillende standhouders aantreffen. Open van 9.30 - 17.00 uur. Antillenstraat 1, +31-(0)756401617, www.mini-wonders.nl 19 juni, Frankrijk, Parijs, SIMP 2009, Espace Champerret, 6, rue Jean Ostreiche van 10 – 17.30 uur, +33-(0)139160831, www.simp-paris.com


Griesmeelpudding Stella de Bruijne maakt voor haar poppenhuisbewoners heerlijke toetjes van Scenic Water en kleurstof. Deze griesmeelpudding met saus is werkelijk ‘om op te eten’. www.stellaquepassa.nl

Boek van de maand EEN LANDHUIS UIT BEGIN 1900 Wies en Chris Nierse bouwden 15 jaar aan hun poppenhuis: een landhuis uit begin 1900. Het is een heel bijzonder huis geworden. Het huis heeft geen draaibare of wegneembare gevels. Wies en Chris kozen -nr. Abonnee voor een deling van het huis in 145 1362 drie delen. Alle vertrekken van het huis boek it d ft ee h u en. Belt gewonn . voor zijn op deze manier bereikbaar. Het huis p v. ons s. us heeft een hal met trappenhuis, een ontbijt1 august kamer, een zitkamer, een eetkamer, een keuken, een dameskamer, een herenkamer, een badkamer, een babykamer, een grote slaapkamer, een kinderkamer, een werkzolder, een bergzolder en een kamer voor de gouvernante. Het huis is ingericht met meubels in de stijl van Charles Rennie Macintosh (1868-1928). Wies en Chris maakten alle meubels en bijna alle accessoires zelf. In dit boek leest u alles over de bouw en inrichting van het huis. Elk vertrek wordt uitgebreid beschreven en geïllustreerd met foto’s. Er komt nog een vervolg op dit boek en hierin zal verder worden ingegaan op de vervaardiging van meubels en accessoires. Wij houden u op de hoogte. Het boek kost € 18.95 en is te bestellen bij boekhandel Van de Moosdijk BV, Wilhelminaplein 8, 5711 EK Someren, www.moosdijk.com In de maand juni betaalt u geen portokosten.

Sara’s poppenhuis Een nieuw boekje over het poppenhuis van Sara Ploos van Amstel-Rothé in het Frans Halsmuseum, 31 jaar na de eerste uitgave. Een boekje met een fraai omslag, een foto van het poppenhuis gedrukt op papier met een damastpatroon. De tekst van deze nieuwe uitgave, die grotendeels is gebaseerd op die van Jet PijzelDommisse uit 1980, bestaat uit twee delen. Het eerste deel behandelt het ontstaan en de functie van de oude poppenkabinetten, in het tweede deel wordt het poppenhuis kamer voor kamer beschreven, bij iedere kamer is de oorspronkelijke inventaris afgedrukt. Het belangrijkste hier zijn echter de paginagrote foto’s die een gedetailleerde kijk bieden op de interieurs van het huis. Sara’s poppenhuis, Monique van RoyenEngelberts. Haarlem, Frans Halsmuseum, 2011. ISNB 978 94 90198 05 3. Te koop bij het museum voor € 12,50 (excl. verzendkosten). Er is ook een Engelse editie. +31-(0)235115798, www.franshalsmuseum.nl Femmie Markestein


43

44-49 zomer_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:43 Page 44

Knutselen & Borduren

Hoera, het is

ZOMER De schelpjes liggen op het strand voor het oprapen. De tasjes en doosjes* met een afbeelding van een klein meisje op het strand kunnen gevuld worden. En na al dat zoeken is het heerlijk uitrusten in de schommelstoel met een kussen waarop een schelp is geborduurd. Alles in zomerse kleuren. ANJA RIEMENS (kussen), GILL CAULDWELL (pop), SIMON WARNAAR, ART OF MINI (tasjes en doosjes). * Deze set is speciaal voor DHN ontworpen en zal nergens anders te koop zijn.



Knutselen & Borduren Kussen met schelp U HEBT NODIG ● zijde borduurstramien 16 draden per cm (40 count) van ± 4.5 x 4.5 cm ● stukje stof voor de achterkant ● vulmateriaal ● klein stukje DMC perlé garen in kleur overeenkomend met DMC 3756 ● DMC borduurgaren kleurnummer 224, 225, 712, 760 en 3756 ● Tacky Glue Algemeen Maat van het kussentje is 3.5 x 3.5 cm. Werkwijze Slinger het stramien om tegen het rafelen. Borduur volgens telpatroon (zie pag. 49) in halve kruisjes met één draadje borduurgaren over één draadkruising. Om het werkje goed te kunnen keren en rafelen te voorkomen, het werkje nogmaals omrijgen. Vanaf het geborduurde deel drie draadjes omrijgen. Aan de onderkant om vier draadjes. Iets van de hoeken wegblijven, deze worden schuin afgeknipt. Afwerken Na het borduren het werkje aan de achterzijde licht strijken, indien nodig, recht opspannen en onder een vochtige doek laten drogen. Leg het borduurwerk op het stukje stof voor de achterkant, met de goede kanten tegen elkaar. Naai heel precies langs het borduurwerk met kleine steekjes. Laat aan de onderkant een stukje open om het te kunnen keren. Knip het werkje langs de rijgdraad uit. Knip de hoeken iets schuin af, omkeren en opvullen. Vul eerst de bovenste hoekjes, anders krijgt u deze niet meer netjes opgevuld. Vul het kussentje verder op, de onderste hoekjes en als laatste de rest van het kussentje. Naai de onderkant van het kussentje zo onzichtbaar mogelijk dicht. Knip van het perlé garen een stukje af van ca. 15 cm (= de omtrek van het kussentje). Doe rondom in de naad van het kussentje een heel dun lijntje lijm. Plak vanaf midden onder, het perlé garen om het kussentje. Leg de uiteinden een klein stukje over elkaar, knip het eindje schuin af. Doe nog een klein beetje lijm op het beginpunt en lijm het uiteinde erop. Goed aandrukken en laten drogen.

Het telpatroon vindt u op pagina 49


Doosjes en tasjes U HEBT NODIG ● uitknipplaatjes (pag. 47) ● liniaal ● stompe (borduur)naald ● scherpe schaar ● Copic stift nr. YG91, Putty ● Tacky Glue ● lint in passende kleur Werkwijze doosjes (zie uitknippagina hiernaast). Ga met een liniaal en een stompe borduurnaald langs de vouwlijnen. Knip alle delen uit. Voor een mooi effect werkt u de randen af met de Copic stift. Vouw de doosjes in de juiste vorm. Maak eerst de bodem en daarna het deksel. Kijk voor de lijm is opgedroogd of het deksel goed past op de bodem. Drapeer eventueel stukjes tissue in de doosjes of, zoals op de foto, een kleine verzameling schelpjes. Tasjes Ga met een liniaal en een stompe borduurnaald langs de vouwlijnen. Knip de tasjes uit. Voor een mooi effect kunt u de papierranden afwerken met de Copic stift. Vouw de tasjes in de juiste vorm. Lijm eerst de zijkant dicht en daarna de bodem. Als een tasje droog is, druk dan beide bovenkanten naar elkaar toe en zorg dat er een kleine vouw in de zijkanten ontstaat. Knip twee kleine stukjes lint en lijm deze aan weerszijden aan de binnenkant van de tas vast, zodat de tas hengsels heeft. Drapeer een stukje tissue in de tasjes of vul de tasjes met schelpjes.


Uitknippagina


47



Knutselen & Borduren Telpatroon schelpenkussen

Legenda r = 224 w = 225 a = 712 o = 760 - = 3756


49

50-53 galerie_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:48 Page 50

Galerie

Topstukken uit het Puppenhausmuseum Basel uitgekozen door Laura Sinanovitch*



HET WERK VAN DAVID SCULPHER ‘Dit maal niet één, maar twee topstukken uit de collectie van het museum, een eerbetoon aan David Sculpher. Hij was een vakman die ik jaren geleden in Arnhem tijdens de beurs ontmoette en wiens werk grote indruk op mij maakte. Zijn overlijden op 14 maart jl. maakte mij stil. Het museum is in het bezit van een bibliotheek en een schoenmakerij van zijn hand. Vanaf het moment dat deze twee topstukken in het museum tentoongesteld staan, hebben ze mij geïntrigeerd. Neem de schoenmakerij, hoe vaak ik er ook naar kijk, ik zie nieuwe details. In het begin was het vooral het totaal, de kleuren, het gebruik van perspectief, verhogingen en dieptes. Een trapje omhoog, een trapje naar beneden. Later ontdekte ik schoenlepels, stukken leer boven de deur en schoenmallen aan het plafond. Het zijn te veel geraffineerde details om op te noemen en dat alles bij elkaar maakt de schoenmakerij zo eindeloos fascinerend. Hoe David het voor elkaar kreeg, weet ik niet maar in deze rommelige, chaotische ruimte, heeft hij toch een rust en een orde weten te creëren. Dat David een ‘boekenman’ was, is te zien in de bibliotheek. Ook hier heeft hij met verhogingen, verdiepingen en perspectief gewerkt. De ‘eigenaar’ van deze bibliotheek is duidelijk een boekenverzamelaar. De mooie en oude boeken staan in de kasten langs de wand. De briefjes die tegen de planken zijn gelijmd geven de soort boeken aan. De ‘eigenaar’ heeft inmiddels zoveel boeken, dat hij


51


Galerie

kastruimte te kort komt. Ooit is hij begonnen met het restaureren van oude, beschadigde boeken. Dat deed hij in het aparte kamertje links op de foto. Dat werk is hem boven het hoofd gegroeid, vandaar dat ‘goede’ en kapotte boeken nu door elkaar, overal verspreid, op de grond liggen. Ineens realiseer ik me dat ik weer sta te fantaseren voor werkstukken van David. Ondanks het feit dat ze al jaren in dezelfde vitrine staan. Ik bedenk me ook dat



de poppenhuizen- en miniaturenwereld een vakman van wereldformaat heeft verloren. Maar gelukkig voor diezelfde wereld, heeft hij schitterende werkstukken achter gelaten.’ ■

*Laura is conservator/directeur van het Puppenhausmuseum Basel, Steinenvorstadt 1, CH4051 Basel, Zwitserland, www.puppenhausmuseum.ch


53

54-57 voorraadkastje_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 14:52 Page 54

Knutselen

Uit grootmoeders keuken

koffietheesuikerstroopkaneelcacao-& eieren

kastje

Dit schitterende voorraadkastje met ‘porseleinen’ laden past heel goed in ‘grootmoeders’ keuken. Tussen de twee bovenste laden zit een deurtje met gaas en daarachter staan de verse eieren. AAT OUKES, BERT AARTS (werktekening), JOKE OUKES (pop), DE MINILAARS (kat)




55


Knutselen Werktekening op ware grootte

14,5

L D

E G

14,5

M

M

L D J

G

F

A

D

D

B

14,5

Q P C

S

R P

A B

N

N

N

B

N

K

R

H J

S

P

Q O

P

K S

I

O

Q

P

U HEBT NODIG ● 1 x achterwand 65.5 x 50 x 1.5 mm (A) ● 2 x zijwand 50 x 21.5 x 1.5 mm (B) ● 2 x blad 62.5 x 20 x 1.5 mm (C) ● 5 x schotje 20 x 14,5 x 1.5 mm (D) ● 1 x schotje 18.5 x 14.5 x 1.5 mm (E) ● 1 x plankje 29 x 17 x 1.5 mm (F) ● 2 x latje 17 x 1.5 x 1.5 mm (G) ● 1 x deurtje 30 x 14 x 1.5 mm (H) ● 1 x plastic gaas 29 x 13 mm (I) ● 1 x knopje 3 x 2 Ø mm (J) ● 2 x scharnierpennetje 3 x 0.5 Ø mm (K) ● 1 x bovenkant 69 x 23 x 2 mm (L) ● 1 x opstaande rand 65 x 10 x 2 mm (M) ● 3 x messing spijkertje ca. 4 x 0.5 Ø (N) ● 6 x lade bodem 18 x 10 x 2 mm (O) ● 12 x lade zijkant 18 x 13 x 2 mm (P)


● ● ● ● ● ● ●

6 x lade achterkant 12 x 10 x 2 mm (Q) 6 x lade voorkant 14 x 14 x 2 mm (R) 6 x greep, metaaldraad ca. 12 x 1 Ø mm (S) minicirkelzaagtafel ● figuurzaag houtlijm ● boortje 1 en 3 mm Ø rondbektangetje ● hoogglansverf, wit matte verf, kleur naar keuze

Werkwijze Teken eerst op de achterwand A en op de bladen C de plaats aan waar de schotjes D komen (zie tek.). Zaag de zijwanden B in het model volgens de tekening. Zaag de opening in deurtje H (zie tek.). Knip het gaasje I op maat en lijm het aan de binnenkant van het deurtje. Lijm knopje J op het deurtje. Schuur


'De kleine Poppenkast' bovenaan de voor- en zijranden van bovenkant L rond (zie tek.). Leg achterwand A op een vlakke ondergrond en lijm linkerzijwand B en bovenkant L er haaks tegen aan. Lijm de bovenste twee schotjes D haaks tegen de achterwand en de bovenkant. Lijm schotje E aan de rechterkant tegen het linkerschotje D, tegen de achterwand. Lijm blad C tegen de achterwand en tegen de schotjes. Boor 5 gaatjes van 3 mm Ø in plankje F (zie tek.). Lijm de latjes G onder het plankje. Lijm het geheel tussen de schotjes op blad C. Zet het deurtje op z’n plaats en boor door bovenkant L en blad C gaatjes van 0,5 mm Ø door en door in het deurtje. Steek de scharnierpennetjes K door de gaatjes. Lijm drie schotjes D tegen de achterwand en onder tegen het blad (zie tek.). Lijm het tweede blad C er tegenaan. Lijm de andere zijwand tegen het geheel. Zaag opstaande rand M in model volgens de tekening en lijm het op bovenkant L (zie tek.). Verf de kast in een kleur naar keuze. Boor drie gaatjes in de achterwand en lijm er de spijkertjes N in. Lijm de ladedelen tegen elkaar volgens de tekening. Boor gaatjes van 1 mm Ø in de ladefrontjes. Buig de greepjes S half-cirkelvormig en lijm ze in de gaatjes. Verf de laden met hoogglansverf wit. Voor een optimaal effect is het beter om de laden een aantal malen heel dun te schilderen. De lettertjes op de bakjes van het kastje worden er via een zgn. decal- of transfersheet opgezet. De woorden staan op heel dun transparant filmmateriaal met daaronder een A4 papieren drager. U knipt het woord uit en legt dit in water. De film laat dan los en is in natte vorm zelfklevend. Dit brengt u aan op het laatje. Via bijv. een ‘Wordbestand’ kun deze sheets bij printshops laten maken voor ca. € 12,50 per sheet. Voor een paar woordjes is dat natuurlijk erg duur. U kunt ook de woorden voor dit kastje bij Aat Oukes bestellen voor € 1,50 incl. verzendkosten. +31-(0)343441967, [email protected] ■

‘’Pakket wastafel voor 9,50 euro’‘ Het Koopje van de Maand: ziewww.dekleinepoppenkast.nl Stella Bernecker Kerklaan 55, 2282 CE Rijswijk,+31-(0)703474820 Open op za 10-16 uur


57

58-63 rococo en miniature_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 15:05 Page 58

Reportage

‘Rococo en

Manfred Kiedorf en Gerhard Bätz leerden elkaar in de jaren vijftig kennen op de middelbare school. Ze waren allebei creatief en de saaie boekhoudlessen konden hen niet boeien. De verveling tijdens deze lessen was de geboorte van het spel van hun leven met als resultaat na vijftig jaar ‘Rococo en miniature‘: schitterende fantasiekastelen met zo’n duizend bewoners in de schaal 1:50. JANNA MEIJER


miniature’

Halma-stenen Uitgangsmateriaal voor hun spel waren een paar eenvoudige Halma-stenen die werden omgetoverd tot koningen en hertogen. Eigenlijk al vanaf het begin waren beiden gefascineerd door de stijlen van de barok- en rococoperiode. Het spelen met weelderige vormen, kleuren, pracht en praal stond in schrijnend contrast met hun leefomgeving. In de toenmalige DDR was alles sober. In het begin zat er ook een zekere naïviteit in hun miniaturen, omdat ze bijna geen historische of architecto-


59


Reportage

nische kennis bezaten. Maar al snel ontdekten ze boeken over stijlperiodes. Ze maakten uitstapjes naar kastelen in de omgeving. Het favoriete kasteel was Heidecksburg in Rudolstadt. Hun kennis groeide en daarmee ook de gebouwen, figuren, meubels en accessoires die ze maakten van eenvoudige materialen zoals draad, papier en gips. Manfred en Gerhard bedachten voor deze figuren fantasiekoninkrijken op een eiland. Ze tekenden landkaarten en bedachten namen voor de landen. Ook alle


bewoners kregen namen, ja zelfs stambomen. Gerhard Bätz staat voor het koninkrijk Pelarien en Manfred Kiedorf voor het koninkrijk Dyonien. Het dagelijks leven Toen in 1957 Manfred en Gerhard verder uit elkaar gingen wonen, ontstond er tussen de twee vrienden een intensieve correspondentie over hun passie. Meer dan 2500 brieven zijn bewaard gebleven. En allemaal verhalen ze over Pelarien en Dyonien en hun inwoners.


Ze beschrijven het dagelijks leven, de avonturen, de roddels en de humoristische voorvallen. De kleine poppetjes met namen gaan ‘leven’ en krijgen stuk voor stuk een eigen identiteit. Het zijn niet alleen koninklijke personen die de kastelen bewonen. Ze worden omringd door familieleden, vrienden, ministers, soldaten, personeel en bewoners van de koninkrijken. Zo is te zien hoe koning Talari zijn ‘ochtendtoilet’ maakt terwijl de secretaris in een ander deel van de zaal achter een bureau de correspondentie doorneemt. In de indruk-

wekkende keuken met een gewelvenplafond is het personeel bezig met het ontbijt, terwijl achter de trap een koksmaatje een dienstmeisje het hof maakt. Pracht en praal Dit alles speelt zich af in schitterende vertrekken met beschilderde wanden en plafonds en heel veel ‘goud’. Neem bijv. de porseleinkamer in goud en roze, met aan de wanden porseleintrappen tot aan het plafond en daartussen schitterende pronkkabinetten. Het plafond


61


Reportage

is ‘bezaaid’ met schilderingen en gouden ornamenten. Er hangen verschillende goudkleurige kroonluchters aan roze linten aan het plafond. Ook het meubilair in deze kamer heeft deze tinten. Een ander overweldigend voorbeeld van vakmanschap en overdaad is het altaar in crèmekleurige en gouden tinten. Dat koninklijke meisjes ook graag met een poppenhuis spelen, is te zien in de kinderkamer van prinses Talophé. Op een hoge ‘trapstoel’ is zij bezig met het inrichten van een van haar poppenhuiskamers.


Bruisend leven Het leven speelt zich niet alleen in de kastelen af. Ook buiten is het een drukte van jewelste. Rondom zijn tuinen aangelegd. Koetsen rijden af en aan, soldaten staan in het gelid, paarden drinken uit de vijvers. Dames flaneren over straat, kooplieden bieden hun waren aan en muzikanten maken muziek. Soldaten al dan niet te paard vormen koninklijke hagen. De koninkrijken Pelarien en Dyonien bruisen van activiteit.


Een eigen plek Na meer dan 50 jaar hebben de koninkrijken van Manfred en Gerhard een vaste plaats gekregen. In 2006 kocht het Thüringer Landesmuseum Heidecksburg in Rudolstadt het levenswerk van deze twee kunstenaars. En sinds 2007 is het voor bezoekers te bewonderen in de gerestaureerde hofkeuken van Heidecksburg. Bent u van plan het museum te bezoeken? Trek er dan in ieder geval een hele morgen of middag voor uit. U komt dan nog ogen te kort. ■

Wilt u alvast een voorproefje? Het museum geeft ook een boekje uit met schitterende foto’s. Het boekje kost € 11.95 en is te bestellen bij boekhandel v.d.Moosdijk, www.moosdijk.com Thüringer Landesmuseum Heidecksburg, Schlossbezirk 1, 07407 Rudolstadt, Duitsland, +49-(0)367242900, www.heidecksburg.de


63

64-67 hortensia en plantenbak_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 15:10 Page 64

Knutselen

&

Plantenbakken Hortensia’s van papier en karton

Deze statige plantenbakken lijken gemaakt te zijn van beton, maar schijn bedriegt. De basis wordt gevormd door het deksel van een eierdoos, bewerkt met gedroogde aarde en lijm. De hortensia’s zijn gemaakt van koffiefilterzakjes, allemaal materialen die u in huis hebt. U kunt dus snel aan de slag onder het genot van een kopje koffie. JENNY PATER-SAS, ALL 4 DOLLS (popje), FENNICOLE MINIATURES (nestkastje), DE MINILAARS (vogeltje), DÜRR (bloemgieter)



65


Knutselen Plantenbak U HEBT NODIG ● karton,1 mm dik ● deksel van een eierdoos ● mes ● pincet ● schaar ● potlood ● liniaal ● houtlijm ● 3-D pasta (hobbywinkel) ● servet (kleine print) ● gedroogde aarde ● Mod Podge ● muisje ● fijne, gedroogde haarworteltjes Werkwijze Snijd de onderdelen voor de plantenbak uit het karton. Let er op dat de delen A 2 mm smaller zijn. Deze komen tussen de delen B. Lijm de rand van deel A tegen de rand van deel B. Lijm hier de bodem tegen aan en lijm daarna de andere delen A en B aan de bodem en zijkanten van de delen A en B. Dit is de basisvorm van de plantenbak. De bodem van de basisvorm op het deksel van de eierdoos zetten en met een potlood aftekenen. Uitknippen en met de ruwe kant naar buiten tegen de bodem lijmen. Herhaal deze handeling voor de zijkanten. Doe dit wel per zijkant zodat u de exacte maat krijgt. Lijm op het bovenste deel van de bak een strook van ca. 20 mm en doe dit op dezelfde wijze. Laat alles goed drogen. Werk de bovenrand af met een smal reepje van de eierdoos. Afwerking Maak voor een ‘betoneffect’ een mengsel van gelijke delen gedroogde aarde en 3-D pasta en smeer hiermee de plantenbak in. U kunt de plantenbak ook met een servet te beplakken. Gebruik als lijmmiddel Modge Podge en gebruik alleen het gekleurde laagje van het servet.


zijkant A 2x

zijkant B 2x

C bodem

Muizenhuisje In een van de plantenbakken woont een muisje. Knip voor zijn holletje aan de onderkant van de bak een opening van ca. 15 x 28 mm. U mag ook een stukje bodem wegknippen. Vul de bak met een mengsel van Modge Pod en gedroogde aarde. Zorg ervoor dat de opening ook echt open blijft. Duw wat gedroogde haarworteltjes aan de bovenkant van de opening in het mengsel. Deze worteltjes hangen ‘los’. Lijm tenslotte het muisje in zijn holletje.


Hortensia U HEBT NODIG ● bloemendraad nr. 24 ● bloemistentape, 25 mm breed ● kniptangetje ● piepschuim balletjes, ca. 8 mm Ø (tuincentrum) ● blokje oasis ● witte koffiefilterzakjes ● pincet ● sterretjespons, ca. 5 mm Ø ● opbolpen ● stompe naald ● prikpen ● rubber matje ● hobbylijm ● secondelijm ● acrylverf Folk Art, ivory white, blue ribbon, ivory white en lipstickrood en buttercup ivory white en fresh foliage (Pipoos) ● afsluitbaar kokertje ● aan de lucht drogende klei Werkwijze Knip een stukje draad af van ca. 50 mm. Prik een gaatje in het piepschuim balletje en druppel een beetje hobbylijm én een druppeltje secondelijm op het uiteinde van de steel. Duw dit uiteinde in het gaatje van het balletje. Prik de steel in het blokje oasis en laat het goed drogen. Maak ca. veertien stelen. Dit aantal zorgt ervoor dat u straks een goed gevulde plantenbak hebt. Meng de verf voor een kleur naar keuze. Bewaar deze in een goed afsluitbaar kokertje. Knip het koffiefilterzakje open. Verdun de acrylverf met water en beschilder hiermee de voor- en achterkant van het filterzakje. De kleur hoeft niet egaal te zijn en mag hier en daar best iets verlopen. Laat het filterzakje (hangend) goed drogen. Pons sterretjes uit het filterzakje. Leg de sterretjes op het rubber matje en bol ze op. Pak een opgebold sterretje met het pincet op en lijm dit op het piepschuimballetje op steel. Het bolletje helemaal vollijmen met sterretjes. Voor de blaadjes knipt u van het bloemistentape stukjes van ca. 10 mm. Insmeren met hobbylijm, er een stukje bloemendraad van ca. 20 mm opleggen en het tape dubbelvouwen (zie tek.). Goed laten drogen en in de vorm van een

blaadje knippen (zie tek.). Met de stompe naald de nerven aanbrengen. Het blad iets bol vormen en onder de hortensia aan de steel lijmen. Per hortensia maakt u zes blaadjes die u tegenover elkaar lijmt. Afwerking Een beetje hobbylijm in de plantenbak druppelen. De bak tot ca. 6 mm onder de rand vullen met klei. Op de klei een laagje lijm aanbrengen en hierover gedroogde thee of koffie strooien. Even aanduwen en daarna de rest eraf schudden. Steek de stelen van de hortensia’s in de nog natte lijm en klei en vorm er een mooie struik van. ■

68-70 Herkomst onbekend Annemarie_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 15:16 Page 68

T S M O K R E H ONBEKEND

Hebt u een oud poppenhuismeubeltje, -miniatuurtje of -popje en wilt u daar graag iets aan de redactie stellen. Femmie Markestein en/of Karin Wester zullen dan proberen

Een Nederlandse poppenkeuken Kort geleden heeft Annemarie Raus haar verzameling kunnen uitbreiden met een prachtige poppenkeuken. Ze vroeg zich af of deze keuken een product van Nederlands fabricaat is. Hoewel de concurrentie van de Duitse speelgoedindustrie overweldigend was, werd er in Nederland op kleine schaal ook fabrieksmatig houten speelgoed geproduceerd. In het ZuidHollandse Waddinxveen stonden sinds het eind van de 18e eeuw tot in de jaren zeventig van de 20e eeuw diverse werkplaatsen en fabriekjes waar speelgoed gemaakt werd, meestal als bijproduct van de meubelindustrie. Dit speelgoed werd in heel Nederland en zelfs in het buitenland verkocht. Aan een of enkele van deze Waddinxveense bedrijfjes wordt een serie poppenkeukens uit het midden van de 19e eeuw toegeschreven. De poppenkeuken van Annemarie dateert uit dezelfde tijd en lijkt wat betreft de indeling op deze keukens, maar is veel luxueuzer uitgevoerd. Kijk alleen al naar de gemarmerde pilasters onder het timpaan waarmee de voorkant is afgewerkt. Deze pilasters doen denken aan Duitse poppenkamers, -keukens en -winkels van omstreeks


1900. Het metselwerk van de ‘buitenmuren’ en het pannendak doen wel Nederlands aan.’ Om er zeker van te zijn dat de keuken inderdaad Nederlands is, heb ik contact gezocht met Lourens Bas, dé expert op het gebied van Nederlands houten speelgoed. Volgens hem is de keuken zo mooi afgewerkt omdat het geen serieproduct is, maar een individueel werkstuk van een vakman. Hij veronderstelt dat de keuken gemaakt is in de Zaanstreek of in Friesland. Beide gebieden staan bekend om hun beschilderde meubels, met respectievelijk het Assendelfter en Hindelooper schilderwerk. Kenmerkend voor Nederlandse poppenkeukens zijn de pomp met aansluitend een gootsteenkastje met gootsteenbak en een aanrecht onder een raam. Het gootsteenkastje werd ook wel een pompkastje genoemd. In vrijwel alle Nederlandse poppenkeukens staat, net als in de keuken van Annemarie, een servieskast met een glazen deur. Meestal is dit een vaste kast. Nog een bijzonderheid is het warmhoudfornuis naast de stookplaats onder de schouw. Deze inrichting is gebaseerd op de werkelijkheid, zoals te zien is op afbeeldingen van keukens van de welgestelden uit de 18e eeuw. Gewone mensen hadden geen aparte keuken. Door het aanrecht onder een raam te plaatsen viel er veel licht op. Het eten werd gaar gekookt boven een open vuur in een kookpot, opgehangen aan een ketting of een zaagtandheugel in de schouw. Met de heugel


meer over weten, dan kunt u uw vraag om de vraag te beantwoorden.

kon de kookpot hoger of lager gehangen worden, als voor het koken minder of meer hitte nodig was. Tegenwoordig hoeven we alleen maar aan een knopje te draaien om de gaspit onder een pan hoger of lager te laten branden. In de kookpot kon ook maar één gerecht tegelijkertijd gekookt worden. Daarom stond naast de

stookplaats een warmhoudfornuis om voor een uitgebreide maaltijd meerdere gerechten op warm te houden. De oudste fornuizen werden gemetseld. Al in de 18e eeuw werd het gietijzeren fornuis uitgevonden en de ijzeren kolen- en gasfornuizen zijn uitvindingen uit het begin van de 19e


eeuw. Hierop konden tegelijkertijd meerderde pannen aan de kook gebracht worden en ze bevatten vaak ook nog een oven en een warmwaterreservoir. Het duurde nog een hele tijd voor er op grote schaal van dit soort fornuizen gebruik gemaakt werd. De oudste speelgoedfornuisjes dateren uit de tweede helft van de 19e eeuw. Vanwege hun geetselde voorgangers worden metalen fornuisjes wel eens voorzien van en baksteenmotief. Behalve boven open vuur kon er ook gekookt worden op een vuurpot of ijzerkomfoor, een grote ronde ketel op drie pootjes met bovenin een treeft. Onder in de pot werd vuur gemaakt. Hoe een dergelijk komfoor eruit zag, is te zien op een kinderprent met huisraad uit het midden van de 19e eeuw in de collectie van het Westfries Museum (05250). Het ijzerkomfoor of rechaud wordt links onderaan afgebeeld. Het huisraad op onderstaande prent kan dienen als voorbeeld voor Annemarie bij de inrichting van haar poppenkeuken. ■ KARIN WESTER

Dit keukentje lijkt heel veel op het keukentje van Annemarie. Het is in het bezit van het Westfries Museum in Hoorn. Het is een seriematig/ fabrieksmatig geproduceerd keukentje uit het midden van de 19e eeuw, toegeschreven aan één van de Waddinxveense speelgoedfabrieken. De keukentjes uit Waddinxveen werden in een aantal verschillende afmetingen gemaakt, van klein naar groot. Dit keukentje behoort tot de grootste maat. Het keukentje staat niet in de vaste opstelling van het museum. Het is nogal kwetsbaar omdat de verf loslaat.

HERK ONBE OMST KEND 70 Dolls House Nederland

71-72 oranje pagina's_59-61 oranje paginaas.qxd 28-4-2011 15:18 Page 71

ORANJE pagina's

BEURZEN GELDERLAND ARNHEM POPPENHUISSTAD 28, 29 en 30 okt. 2011. Een weekend lang genieten van poppenhuizen en miniaturen op de leukste en grootste beurs van Nederland. www.arnhem-poppenhuisstad.com

Kleine advertenties met een groot bereik Zoekt u informatie over winkels, beurzen, tentoonstellingen of adressen van websites van particulieren die poppenhuizen, meubels, hobbymateriaal en miniaturen aanbieden? U vindt al deze gegevens op onze oranje pagina's. De informatie is per rubriek, provincie en land gerubriceerd. U wilt iets verkopen? Of u bent op zoek naar iets speciaals dan kunt u hier uw advertentie plaatsen. De kosten zijn € 1.25 per woord. Wilt u meer weten, neem dan contact op met Marcus J. Verhey, +31-(0)263554361 of stuur een email naar [email protected]

STELLA QUE PASSA, Voor informatie over onze beurzen, zie www.stellaquepassabeurzen.nl OVERIJSSEL DE JOJO, voor informatie over beurzen kijk eens op www.dejojo.nl Tel: +31-(0)653402810. Webshop: poppenhuizen-webshop.nl UTRECHT ALLES KLEIN, voor informatie over onze beurzen, bel +31-(0)641795205 of www.allesklein.nl GROOTHANDEL NOORD-BRABANT DUTCH DOLLSHOUSE COMPANY, Burg. v.d. Schansstraat 56, 4281 LK Andel. Tel/fax: +31-(0)183440944 www.dutchdollshousecompany.com NOORD-HOLLAND WWW.POPPENHUISLICHT.NL distributeur van Cir-Kit stroom systemen. WINKELS DRENTHE KAATS-MINIATUREN-BOUW, Poppenhuizen op maat, reparatie en verandering, Streets Ahead, Mini Mundus, Dieter Dorsch, DH Miniaturen, Bespaq, DH Emporium, Euro Mini, Proxxon-dealer. Verbindingskanaal NZ 26, 7895 TD, Roswinkel. Tel: +31-(0)591531802, www.kaats-miniaturen-bouw.nl GALERIE MIA HUTTER, Bentinckslaan 18, 7902 GE, Hoogeveen. Tel: +31-(0)528265568. Expositie van miniatuur stijlkamers, poppen en beren. Bezichtiging en verkoop op afspraak. [email protected]

Schoterlandseweg 133, 8413 NH Oudehorne. Tel: +31-(0)513541571. Landelijk gelegen, expositie en verkoop. www.hofstrapoppenhuisminiaturen.nl GELDERLAND HOBBYTEMPEL ARNHEM, Betaalbare poppenhuizen & miniaturen. www.hobbytempelwinkel.nl HOBBYSHOP IN DE MANESCHIJN, Ponsfiguren, zelfmaakpakketjes en hobbymateriaal. www.dehobbyshop.nl DE 'MINILAARS', excl. Russische miniaturen, tuin-, Pasen-, Halloween-, en Kerstartikelen. www.minilaars.nl HET POPPENHUIS, Gr. Lodewijkstraat 45, 6821 EA Arnhem. Tel: +31-(0)613044127. Het adres voor heel bijzondere miniaturen. www.hetpoppenhuis.nl GRONINGEN ANGEL'S LITTLE ONES, Handgemaakte porseleinen popjes 1:12 en 1:24, www.angeliquedolls.nl ANITA'S POPPENHUIS, De best gesorteerde poppenhuiswinkel van het Noorden, Nieuweweg 28, 9711 TE Groningen. Geopend van di. t/m za. van 10.00 tot 18.00 uur. www.krikke.net HOBBY-SHOP JOHANNA, De poppenhuisshop van het NOORDEN. Het juiste adres voor uw miniaturen. Open do. en vr. en de eerste za. van de maand van 11.00 17.00 of na telefonische afspraak. De Bazelstraat 31, 9731 MV Groningen. Tel: +31-(0)505421137. www.hobbyshopjohanna.nl LIMBURG VENNE - COLCOTON UNIKAT, Valkenburgerweg 77a, 6367 GT Voerendaal. Tel: +31-(0)455754557. Open di t/m do van 10.00-16.00 uur. www.vennecolcoton.com NOORD-BRABANT BOEKHANDEL VAN DE MOOSDIJK B.V., Wilhelminaplein 8, 5711 EK Someren. Voor alle poppenhuisboeken. Tel: +31-(0)493496370, fax:+31-(0)493493549. www.moosdijk.com

FLEVOLAND DE KESSE Raadhuisstraat 50 wijk 2, 8321 ER Urk, Tel: +31-(0)527683836. Een gezellige winkel met 1001 spulletjes. www.dekesse.nl

VERSPAGET POPPENHUIZEN EINDHOVEN, met meer dan 7000 verschillende artikelen uit voorraad leverbaar. Frederiklaan 104, 5616 NK Eindhoven. Tel: +31-(0)402511444. www.verspaget-poppenhuizen.nl

FRIESLAND MINIATURENGALERIE OUDEHORNE,

HOBBY EN POPPENATELIER JEANNETTE, Moeregrebstraat 1, 4611 JA Bergen op Zoom.


71

71-72 oranje pagina's_59-61 oranje paginaas.qxd 28-4-2011 15:18 Page 72

Tel: +31-(0)164245870. Winkel met grote collectie poppenhuismeubels en mini-accessoires, allerlei hobbymaterialen. www.hobbyenpoppenatelierjeannette.nl DE PRONKKAMER, Burg. v.d. Schansstraat 56, 4281 LK Andel. zie advertentie op pagina 35! www.de-pronkkamer.nl NOORD-HOLLAND DE SPEELMUIS NOORDBEEMSTER, altijd méér dan een bezoekje waard. AVONTUUR IN MINIATUUR, Noordeinde 76, 1141 RH Monnickendam. www.avontuurinminiatuur.nl INTOSCALES, uw 1:144 specialist! Tevens groot in tinnen miniaturen en professionele hobbymaterialen. www.intoscales.nl DE BEUGELTAS, op de weekmarkten in Heiloo, Schagen, Heemskerk en Den Helder. Tel/fax: +31-(0)725405976. [email protected] MINI WONDERS, Antillenstraat 1, 1521 AT Wormerveer. Tel: +31-(0)756401617. Alle Euro Mini’s, zie ook: www.mini-wonders.nl MINIATUURBOEKBINDEN TINE KRIJNEN, Kerkebuurt 163, 1647 ME Berkhout. www.miniatuurboekbinden.nl WWW.POPPENHUISMINIATUREN.NL, Voor verrassende miniaturen.

Wij zijn geopend: do, vr en za van 10.00 16.30 uur. Tel: +31-(0)683246689.

Tel: +31-(0)703685480, [email protected]

WWW.ALLESKLEIN.NL, uw webwinkel in Utrecht! Tel. +31-(0)641795205. Mail: [email protected]

DE KLEINE POPPENKAST, ‘Hét adres voor de meest uiteenlopende accessoires!’

IN HET POPPENHUIS, IJsselstraat 9, 3401 DS IJsselstein. Sfeervolle poppenhuiswinkel, museum en atelier. Tel: +31-(0)306870050. www.inhetpoppenhuis.nl ZEELAND DE KLEINE WERELD, Keizersdijk 32, 4461 KA Goes, unieke poppenhuiswinkel inZeeland.Tel:+31-(0)113231798, www.dekleinewereldgoes.nl ZUID-HOLLAND BERT EN JACQUELINE AARTS, Fretweide 6, 2727 HH Zoetermeer. Tel: +31-(0)793419251, [email protected] Bouwplaatdoosjes, meubelbouwtekeingen, handgeweven stoffen. ATELIER EENOPTWAALF, Rietlanden 43 Sliedrecht. Ruime sortering. Gezellige workshops. In schoolvakanties graag even bellen. Tel+31-(0)633041265. www.eenoptwaalf.nl ONDERHUISJE, poppenhuisfournituren. www.onderhuisje.nl HET KABINET, Margrietplein 1, 2802 ZC Gouda. Tel: +31-(0)182521335. Hét ontmoetingsadres voor Zuid-Holland. www.hetkabinet-miniaturen.nl

YVOPAT POPPENHUISWINKEL STRIJEN, Boompjesstraat 10, Tel: +31-(0)788444405. www.yvopat.nl BUITENLAND DUITSLAND BECK'S MINIATUREN, Duitslands grootste internet www.becks-miniaturen.de

winkel.

ZWITSERLAND PUPPENHAUSMUSEUM BASEL, ’s Werelds grootste verzameling van poppenhuizen, oude beren en speelgoed. www.puppenhausmuseum.ch WORKSHOPS CORA'S COTTAGE, voor exclusieve vloerbedekking voor uw poppenhuis, stofjes met kleine printjes en mooi behang. Burg. van Haarenlaan 786, Schiedam. Tel: +31-(0)102264792. www.corascottage-winkel.nl Een workshop bij HET DROOMSLEUTELTJE is een dagje ontspanning voor jong en oud. Zevenhuizen. Tel: +31 -(0)180634452, www.hetdroomsleuteltje.nl Een workshop bij LOES SNOODIJK, kijk op www.members.ziggo.nl/miniloes/ TIJDSCHRIFTEN

OVERIJSSEL HET BEHOUDEN HUIS, poppenhuizen, miniaturen en alles daarvoor en daarbij. Vogelslag 55, 7423 CB Deventer. Tel: +31-(0)570516536, www.hetbehoudenhuis.nl DE PRUIKEBOL, verkoop van mohair, mini-pruikjes en workshops, verkoop pruikenboekjes. Tel: +31-(0)570542067. www.pruikebol.nl HOBBYBOUTIQUE MONIQUE, Overijssels grootste webshop. Bezoek ook de winkel in Enschede. WC Boswinkel: alle weekdagen geopend. Gratis parkeren! www.hbmonique.nl UTRECHT LES PETIT RENARDS, Hoofdstraat 39, Oldemarkt, Nu nog meer poppenhuizen en miniaturen. U vindt bij ons o.a. Euro Mini's, Heidi Ott en Reutter.


CREATUREN, poppenhuizen en miniaturen. Achterweg 28, 3171 EA Poortugaal. Tel: +31-(0)105015205. Geopend wo, vr, za van 10.00- 17.00 uur. 'T HOUTHOEKJE, Net even wat anders. Spoorstraat 35, 2371 XB Roelofarendsveen. Tel: +31-(0)713317215. Voor uiteenlopende workshops zie: www.houthoekje.nl LITTLE DREAM HOUSE, Dubbeldamseweg 121a, 3314 ZL Dordrecht. Tel: +31-(0)786135950. Exclusieve meubels, accessoires en miniaturen. PIETA'S POPPENHOEVE, Pruimendijk 17, 2988 XM RijsoordRidderkerk. Tel: +31-(0)180422134. Handgemaakte miniaturen in diverse schalen. M&M CREATIES, extra dun leder: in meer dan 100 exclusieve kleuren! Te bestellen vanaf 10 x 10 cm.

NEDERLAND DOLLS HOUSE NEDERLAND, gemaakt voor en door miniaturisten. Volg het nieuws op www.dollshousenederland.nl Bij MAGVILA koopt u de nieuwste edities van binnen- en buitenlandse tijdschriften over uw favoriete onderwerp. Oók de tijdschriften die niet in het schap van de winkel liggen. Tijdschriften op werkdagen vóór 15:00 uur besteld, worden de volgende dag al bezorgd. www.magvilla.nl ENGELAND DOLLS HOUSE WORLD, uitgever van Dolls House World. Voor meer informatie, www.dollshouseworld.com DOLLS HOUSE AND MINIATURURE SCENE, Dolls House & Miniature Scene is a monthly magazine for collectors and miniaturists. www.dollshousemag.co.uk


74-77 olifanten_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 15:23 Page 74

Applicatie & Knutselen

Het is duidelijk dat het meisje op de foto van olifanten houdt. Boven het bed hangt een drieluik met olifanten die elkaars staart vast houden en als speelgoed heeft ze een olifant op wieltjes. De houten olifanten sluiten maar wat graag aan. JOKE OUWERKERK, GILL CAULDWELL (popje), H.G. FLATH (houten olifantjes), DE MINILAARS (kat)

Olifantjes,

olifantjes en nog eens olifantjes



Applicatie & Knutselen Olifant op wieltjes U HEBT NODIG ● stevig karton 1.5 x 2.5 cm ● acrylverf, rood ● cocktailprikker ● 4 drukknoopjes 0.8 cm Ø ● secondelijm ● stukje koord ● klein ringetje 0.6 cm Ø ● stof of vilt, grijs ● DMC splijtgaren grijs ● stukje ruitjesstof ● 48 kleine kraaltjes gekleurd, 2 mm Ø ● Tacky Glue ● 2 kraaltjes zwart, 0.1 cm Ø ● watten ● stukje pijpenrager Werkwijze Schilder het kartonnetje aan beide kanten rood. Gebruik van de drukknopen óf het gedeelte met het holletje óf het gedeelte met het bolletje. Knip twee stukjes van 2 cm van de cocktailprikker af. Meet of de breedte goed is als as onder het stukje karton. Eventueel iets bijknippen. Lijm met secondelijm de uiteinden van de stokjes in het holletje van de drukknoopjes en druk deze stevig aan. Lijm de asjes onder het plankje, ca. 0.3 cm vanaf de voorkant en achterkant. Lijm ook het ringetje aan de korte zijde onder het

kartonnen plankje. Laat van dit ringetje de helft uitsteken. Knoop het koordje hier aan vast. Neem de olifant twee keer over op de stof en het tussenstuk één keer. Leg het tussenstuk, gevouwen tussen de twee olifantdelen en maak de poten dicht met festonsteekjes. De poten opvullen en ter versteviging een klein stukje pijpenrager erin stoppen. Vervolgens de rest van de olifant dicht maken met festonsteekjes vanaf de voorpoten, langs de slurf en over de rug naar de kont. Houd een vulopening open. Eerst het lijf opvullen en daarna helemaal dicht maken. Knip het dekje uit de geruite stof en verstevig dit door het met verdunde Tacky Glue in te lijmen. Dit voorkomt ook rafelen. Het dekje over de rug lijmen. Rijg de kraaltjes op een draad. Lijm de draad met kraaltjes langs de omtrek van het dekje. Knip de oren uit de stof en verstevig deze met verdunde Tacky Glue. Lijm de oren aan de kop (zie tek.). De twee kleinste kraaltjes zijn de oogjes. Lijm deze vast. Indien er geen kleine kraaltjes zijn, kunt u ook oogjes borduren. Vlecht een staartje met een kwast en bevestig deze op zijn plaats. Lijm tenslotte de olifantenpootjes op het plankje.

Patroondelen opware grootte

2x

●

oor 2x stofvouw 1x tussenstuk


stofvouw dekje


Drieluikje met olifantjes U HEBT NODIG ● ruitjesstof in drie kleuren, 6 x 5 cm ● Tacky Glue ● vilt wit, geel, groen en rood ● DMC borduurzijde wit en zwart ● fijne borduurnaald ● smal band ● satéstokje ● 2 houten kralen ● kleine kraaltjes geel, rood en groen 2 mm Ø (van elk ca. 18) ● 3 stukjes karton 4.7 x 3.5 cm ● 3 stukjes Fiberfill van 4.7 x 3.5 cm ● 3 stukjes karton van 4 x 3 cm Werkwijze Knip uit de ruitjesstof van elke kleur 1 lapje van 8 x 6 cm. Neem het patroon van de olifant over op het witte vilt en knip deze secuur drie maal uit. Lijm de olifantjes met een tipje lijm in het midden van de lapjes. Met kleine festonsteekjes (zie rechtsonder) de olifantjes vastzetten op de stof met de witte borduurzijde. Met één draadje zwarte DMC-zijde accentjes aanbrengen bij slurf, mond, oog en poten. Knip drie dekjes uit geel, rood en groen vilt. Lijm of festonneer deze op de olifant. Rijg kraaltjes aan een draadje en pas de lengte aan de omtrek van het dekje aan. De draad goed afknopen aan de achterkant en de kralenketting met wat lijm vastzetten. Knip nauwkeurig de oren uit en lijm of naai ze op hun plaats. Lijm op de grootste stukjes karton een stukje Fiberfill. Leg op het Fiberfill het lapje met de olifant en bepaal precies het midden. Lijm de overtollige stof

ca. 1 cm om. Lijm hierachter de kleinere stukjes karton. Lijm achter elk kleedje twee ophanglusjes van het smalle band. Schuif de lussen op een satéstokje en knip deze af op lengte. Bevestig aan de uiteinden van het stokje een kraal. Schuif de kleedjes dicht naar elkaar toe en lijm het 1e en laatste lusje vast aan het stokje. Vlecht drie staartjes van ca. 3 cm, inclusief kwast. Lijm de staarten op hun plaats. Lijm van de 1e olifant de staart aan de snuit van de 2e olifant en lijm de staart van de 2e olifant aan de snuit van de 3e olifant. ■ Patroondelen opware grootte

●

oor

dekje

festonsteek


77

78-81 schouw_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 15:29 Page 78


Bouwen

Het Middeleeuwen Project (2)

Deschouw

Dit is de open haard van de middeleeuwse ontvangstkamer (zie DHN 76). In de Middeleeuwen was de open haard de plek waar het brandend vuur voor warmte en licht in huis zorgde. In de keuken werd in de open haard ook gekookt. De stookplaats was tegen de muur gelegen en de rook werd door een wijde kap afgevoerd. De uitvoering was simpel. Pas veel later verschenen er in huizen ornamentale en versierde open haarden. ALOYSE HOEKSTRA en SIMONE KASBERGEN

U HEBT NODIG ● 2 x zijwand (mdf) 189 x 20 x 10 mm (A) ● 2 x zijwand (mdf) 150 x 26 x 20 mm (B) ● 1 x blad (massief hout) 174 x 55 x 5 mm (C) ● 2 x zijwand (mdf) 34 (h) x 32 (b) x 10 mm (D) ● 1 x voorwand (mdf) 136 x 34 x 10 mm (E) ● 2 x profiel (schilderijlijst) 30 x 20 x 16 mm (F) ● 1 x rand, half rondhout 141 x 5 Ø mm (G) ● 2 x rand, half rondhout 55 x 5 Ø mm (H) ● 1 x rand, half rondhout 140 x 4 Ø mm (I) ● 2 x rand, half rondhout 54 x 4 Ø mm (J) ● 1 x kap voorkant (mdf/triplex) 194 x 138 x 2 mm (K) ● 2 x kap zijkant (mdf/triplex) 194 x 50 x 2 mm (L)

Werkwijze Eventueel kunnen de zijwanden B ook ieder uit twee delen van 10 mm dik vervaardigd en tegen elkaar gelijmd worden. Beits eerst blad C in een kleur naar keuze. Lijm de zijwanden B tegen de zijwanden A. Lijm blad C haaks op de zijwanden B en tegen de zijwanden A volgens de maatvoering in de tekening. Lijm zijwanden D op het blad en tegen de zijwanden A. Lijm voorwand E op het blad en tegen de zijwanden D. Zaag de half ronde houtjes G en I op de juiste lengte (de uiteinden hebben een hoek van 45 graden). Zaag de half ronde houtjes H en J op de juiste lengte (één van de uiteinden met een hoek van 45 graden). Lijm deze half ronde houtjes tegen voorwand E en tegen de zijwanden D en A volgens de tekening. Zaag de kappen K en L in de vorm volgens de tekening en lijm ze tegen elkaar en op de schouw. Schuur alle naden glad en plamuur de schouw zo nodig alvorens deze te schilderen.


79


Bouwen H

40

Werktekeningen op 50% van de ware grootte

5

A

D G

K L

L

E D

E C F

L A B D

A

H

K H

G H J

H J

G I

I

J E

E 19

D

19

C

C

F

F

B

B

136


F

B

36

A


Bouwen Afwerking U HEBT NODIG ● aan de luchtdrogende klei, bijv van ‘la Forno’ ● scrabstickervel LeCreaDesign #17 (Pipoos) ● witte verf op terpetinebasis ● (deeg)roller of pastamachine ● mesje ● linaal ● schaar ● Tacky Glue ● penseel ● contékrijt (een soort houtskool om te schetsen) Werkwijze Rol wat klei tot een plat stuk van ca. 2 mm dik of haal de klei door de pastamachine. Snijd uit deze plak met de liniaal en het mesje recht hoekige stenen van ca. 18 x 8 mm (fig. 1). Laat de kleiplakjes drogen. Tip: als de klei droog is, kunt u deze heel gemakkelijk met de schaar nog beter in vorm knippen. Lijm met behulp van het mesje de verschillende plakrandjes op de steentjes. Hiervoor moet u de kruisvormpjes in stukjes knippen (fig. 2, 3). Verf de steentjes wit en lijm ze verspringend, in piramidevorm in de schouw (fig. 4). Maak de achterwand, inclusief de tegels, zwart met contékrijt. Daarna met uw vinger uitwrijven. ■

fig. 1

fig. 2

fig. 3

Cultuur & historie Tussen de 15e en de 17de eeuw maakte men kleigebakken haardstenen, van ongeveer 9 x 13 x 8 cm, die in piramidevorm in de schouw werden gemetseld, vlak boven de stookplaats. De haardstenen werden voorzien van reliëfafbeeldingen bijv. van dieren (leeuw van Nederland), heiligen of belangrijke edelen en waren rood of wit van kleur, naar gelang de gebruikte klei. Rond 1625 werden deze haardstenen geleidelijk aan vervangen door gietijzeren haardplaten omdat men andere brandstoffen dan hout ging gebruiken. Dat waren meestal turf en steenkool. De hitte van deze brandstoffen was veel hoger en daar waren kleigebakken haardstenen niet tegen bestand.

Het Middeleeuwse huis Er zijn vele voorbeelden van middeleeuwse huizen in schaal 1:12. Meestal van Engelse makelij in de donkerhouten Tudorstijl. Aloyse Hoekstra en Simone Kasbergen bouwden een middeleeuws huis op basis van bestaande Nederlandse huizen. In nummer 76 wordt de ontvangstruimte beschreven. Het patroon hiervoor kunt u downloaden via onze website www.dollshousenederland.nl Het balkenplafond zal worden beschreven in DHN 81, het bijhuis in DHN 83, de trap in DHN 84, de nissen en muurlamp in DHN 85, de schouw van het bijhuis in DHN 86 en tenslotte in DHN 88 komt de zolder aan bod. Daarna wordt ook de buitengevel van het inmiddels grote middeleeuwse huis afgewerkt. De ruimtes kunnen ook afzonderlijk gebruikt worden. Tijdens Arnhem Poppenhuisstad in oktober a.s. kunt u de zaal en het bijhuis bekijken. In maart 2012 tijdens de Dolls House Arnhem Show wordt het complete huis gepresenteerd.

fig. 4


81

82-88 grachtenmuseum_Basis Marcus.qxd 04-05-11 10:08 Page 82

‘Er staat een huis aan een


Cultuur & Historie

gracht in oud Amsterdam’ Wie in de Leidsestraat op de brug van de Herengracht staat, ziet recht voor zich uit, net voorbij de bocht naar de Leidsegracht, het dubbele grachtenhuis dat in de jaren zestig van de 17e eeuw is ontworpen door Philips Vingboons. Deze zoon van de Vlaamse schilder David Vingboons, die eind 16e eeuw van Antwerpen naar Amsterdam verhuisde, is een van de belangrijkste architecten van het Hollands classicisme. In dit schitterende pand is sinds 15 april jl. museum Het Grachtenhuis gevestigd én een verkleinde kopie van dit grachtenhuis: een door echte mensen ‘bewoond’ poppenhuis. FEMMIE MARKESTEIN, foto: THIJS WOLZAK


83


foto: LONNEKE STULEN

Cultuur & Historie

Anke van Veen en Dik Mus hebben het poppenhuis gebouwd op schaal 1:12, ze hebben gebruik gemaakt van wat er aan voor dit huis bruikbare meubeltjes en accessoires op de markt was en wat ze niet konden vinden hebben ze zelf gemaakt. En hoewel het huis veel bewoners heeft, hebben ze geen popjes gekocht. Om het huis te bevolken, is gebruik gemaakt van de Pepper Ghost techniek. Voor iedere kamer is er een tafereel bedacht dat bij de kamer en bij de periode hoort. De medewerkers aan de scènes, de acteurs, werden in de juiste kleding gestoken, eventueel voorzien van pruiken en werden gefilmd terwijl ze hun rol speelden. Via spiegels worden de beelden verkleind geprojecteerd in de kamers van het poppenhuis en

De bouw en verhuizing van het poppenhuis naar het museum. Anke van Veen en Dik Mus van Dutch Igloo werkten samen met een team van vrijwilligers. foto’s: LONNEKE STULEN


brengen deze zodoende echt tot leven. Dankzij de hoofdtelefoon horen we de bewoners ook praten en lachen, in de muziekkamer klinkt het klavecimbel. De Pepper Ghost techniek is een uitvinding van Henry Dircks maar ontleent zijn naam aan John Henry Pepper, een hoogleraar scheikunde die in 1862 een bruikbare versie van deze techniek ontwikkelde. In het museum wil men echter niet teveel nadruk leggen op de techniek, het poppenhuis is in de eerste plaats bedoeld om de bezoekers mee te nemen in de sfeer van zo’n grachtenhuis. En dat is uitstekend gelukt. Maar voordat u in de kamer komt waarin dit poppenhuis staat ervaart en ziet u in de eerdere vertrekken



zowel de geschiedenis van de aanleg en ontwikkeling van de grachtengordel, van de eerste plannen in de late 16e eeuw tot en met het bewoonde grachtenhuis, als een aantal prachtige stijlkamers. De wandeling door de geschiedenis van de grachtengordel begint in een kamer waarin aanschouwelijk wordt verteld waarom de stadsuitbreiding met grachten noodzakelijk was, de stad barstte bijna uit haar voegen. Dan komen we in een kamer waar de plannen werden gemaakt en als we die zijn gepasseerd, belanden we in de uitvoering. We staan met onze voeten in het zand van een bouwput. Om ons heen zien we de al voltooide huizen, op palen, en bouwvakkers zijn druk bezig met de bouw van het door Vingboons ontworpen huis.

Als logisch vervolg op dit verhaal komen we dan bij het grachtenhuis zelf, een poppenhuis dat een verkleinde kopie is van het huis waarin het museum is gevestigd. In het poppenhuis staat de geschiedenis van bijna vier eeuwen bewoning van een grachtenhuis centraal. De kamers zijn ingericht in 17e, 18e, 19e en 20e eeuwse stijl en geven een totaaloverzicht van de manier waarop dit soort huizen in al die eeuwen zijn gebruikt. Aan de voorkant van het huis zien we, op de eerste verdieping links, een 17e eeuwse schilderskamer, misschien van David Vingboons maar wellicht eerder van Rembrandt, want tegen de achterwand zien we de Joodse bruid. Daaronder is een hedendaagse zitkamer, compleet met flatscreen tv.


85



Cultuur & Historie

Rechts is een 18e eeuwse muziekkamer waar de eigenaar van het huis op het klavecimbel speelt, hij begeleidt zijn zoon en dochter die met twee vriendinnen een dans uitvoeren. In het souterrain van het huis zijn natuurlijk een keuken en een voorraadkelder, maar ook een biljartkamer. Een van de mooiste kamers van het museum, de Andriessenkamer, ontleent zijn naam aan de 18e eeuwse wandschilderingen van Jurriaan Andriessen, de enige wandschilderingen in de grachtengordel die nog te zien zijn in het vertrek waarvoor ze zijn gemaakt. Ook deze kamer is in miniatuur aanwezig in het poppenhuis en er speelt zich een historisch interessant


tafereel af. In de late 18e eeuw wordt Herengracht 386 bewoond door de bankier Jan Willink die rond 1780 de latere Amerikaanse president John Adams op bezoek heeft. John Adams was president van de VS van 1825 tot 1829, hij studeerde in Leiden toen zijn vader gezant van de VS in Nederland was. Tussen 1780 en 1782 woonde Adams op de Keizersgracht, hij was in Nederland om politieke en financiële steun te verwerven voor de onafhankelijkheidsoorlog tegen de Engelsen en daarnaast geld te lenen voor de opbouw van New York. In het poppenhuis zijn we getuige van het gesprek daarover tussen Willink en Adams. Verder zien we in het huis de fraaie 19e eeuwse slaapkamer van de dochter des huizes en, zoals ge-



bruikelijk in een Nederlands pronkpoppenhuis, een kraamkamer. Maar deze dateert uit de jaren zestig van de 20e eeuw en in een kamer waarin de jaren zeventig duidelijk herkenbaar zijn, wordt een tienerfeest voorbereid. Van oudsher werden er in grachtenpanden winkels gevestigd en dit huis bevat een kledingzaak waar men gespecialiseerd lijkt te zijn in bruidskleding. Helemaal boven in het huis is een waszolder, waar een dienstmeisje wordt verleid door een knecht. Ja, zulke dingen komen we in de oude pronkpoppenhuizen niet tegen want daarin waren de meiden en knechten zorgvuldig van elkaar gescheiden. Vromer gaat het toe in de schuilkerk, ook boven in het huis. Na de religieuze omwenteling in 1578, toen Amsterdam

de zijde koos van de opstandelingen en het katholieke stadsbestuur werd afgezet, werden alle Amsterdamse kerken protestants. Katholieken mochten wel diensten houden, maar alleen in gebouwen die niet als kerk herkenbaar waren. Er werden dus schuilkerkjes ingericht in woonhuizen en daarvan is er een bewaard gebleven, in museum Ons’ Lieve Heer op Solder op de Oudezijds Voorburgwal. Dit kerkje was de inspiratie voor de schuilkerk in het poppenhuis. Tenslotte beleven we in dit miniatuur grachtenhuis, dat in het grote voorbeeld staat, het ultieme Droste-effect als we binnengluren in de miniatuurversie van de kamer waarin we ons bevinden en daarin het miniatuur van het poppenhuis zien staan.


87


foto: THIJS WOLZAK

Cultuur & Historie

De tuin van museum Het Grachtenhuis zal in de oorspronkelijke staat worden hersteld maar de bewoners van het poppenhuis hoeven daar niet op te wachten. Zij hebben achter hun huis een grote tuin in formele, 17e eeuwse stijl. Als u het museum wilt bezoeken, neem voor het bekijken van het poppenhuis dan de tijd en gun ook anderen de tijd. Op de wanden van de kamer waarin het poppenhuis staat, zijn afbeeldingen aangebracht van bestaande grachtenpanden. In die huizen kun je naar binnen gluren om de mooiste en meest interessante kamers te zien en dit veraangenaamt het eventuele wachten aanzienlijk. ■


Met dank aan Piet van Winden, Museum Het Grachtenhuis. Het Grachtenhuis, Herengracht 386, 1016 CJ Amsterdam. Vanwege de beperkte capaciteit worden de bezoekers ontvangen in vooraf door hen geboekte tijdsblokken. Kaarten te koop op: www.hetgrachtenhuis.nl Kossman en de Jong, exhibition architects, is een Amsterdams ontwerpbureau voor tentoonstellingsontwerpen en interieurarchitectuur. Het bureau heeft in opdracht van Het Grachtenhuis de multimediale vertelling ontworpen over de grachtengordel.

89-92 kussens Christa_Basis Marcus.qxd 28-4-2011 15:37 Page 89

Kussens met Hardanger techniek

De Hardanger borduurtechniek is geen gemakkelijke techniek. Maar hebt u dit borduren eenmaal onder de knie, dan krijgt u de meest verbluffende resultaten. Kijk maar eens naar deze kussentjes. In DHN 43 hebben wij al uitgebreid aandacht geschonken aan de Hardanger techniek. CHRISTA GOES, GILL CAULDWELL (popje), ROBERSON MINIATURES (stoel), HET POPPENHUIS (beertje)


Borduren Kussen 1 U HEBT NODIG ● borduurgaren (YLI zijde garen of Au ver a soie, maar DMC kan natuurlijk ook) ● fijne borduurnaald ● borduurstramien 22draads ● stukje stof voor achterkant van het kussentje ● Tacky Glue ● watten Werkwijze Start in het midden met vier eyelets (zie eyelet 4a). Daarom heen maakt u platsteken en tussen deze platsteken en eylets moet de stof geknipt worden. Na het knippen vult u dit op met een weefsteek (zie eyelet 4b). In de hoeken borduurt u platsteken en sterren volgens het patroon. Borduur de laatste rand in festonsteek. Borduurpatroon kussen 1

Afwerking Knip het patroon wat ruimer uit, er moet genoeg borduurstramien blijven zitten om de stof eraan te naaien. Doe om de rand wat Tacky Glue om rafelen te voorkomen. Knip twee stukjes stof uit die net zo groot zijn als het borduurstramien. Doe het geborduurde stramien tussen de twee lapjes stof. Naai deze twee lapjes aan drie kanten aan elkaar. Precies langs de rand van de festonsteek. Keer het geheel zodat het geborduurde aan een kant naar voren komt. Vul het kussentje met bijv. watten en maak de laatste kant dicht met kleine steekjes.


Kussen 2 U HEBT NODIG ● borduurgaren (YLI zijde garen of Au ver a soie, maar DMC kan natuurlijk ook) ● fijne borduurnaald ● borduurstramien 22draads ● stukje stof voor achterkant van het kussentje ● Tacky Glue ● watten Werkwijze Start met de platsteken en borduur volgens patroon. Als alle platsteken zijn geborduurd, moet er geknipt worden (zie hiervoor platsteekknip). Na het knippen vult u dit op met spijltjes. In de hoek kunt u zelf bepalen wat voor steek of klein patroontje u borduurt.

Afwerking Knip het patroon wat ruimer uit, er moet genoeg borduurstramien blijven zitten om de stof eraan te naaien. Doe om de rand wat Tacky Glue om rafelen te voorkomen. Knip twee stukjes stof uit die net zo groot zijn als het borduurstramien. Doe het geborduurde lapje tussen de twee lapjes stof. Naai deze twee lapjes aan drie kanten aan elkaar. Precies langs de rand van de platsteek. Keer het geheel zodat het geborduurde deel aan een kant naar voren komt. Vul het kussentje met bijv. watten en maak de laatste kant dicht met kleine steekjes.

Borduurpatroon kussen 2


91


Gebruikte steken

1a

Hardanger borduurwerk

1b

1c

1d

2b

2c

2d

Festonsteek

2a

Platsteek

3a

3b

3c

4b

5a

Platsteek knip

4a

Eylet

Ster

6a

Spijltjes


6b

6c

Hardanger borduurwerk is een open borduurwerk, genoemd naar de streek Hardanger in Noorwegen. Het wordt ook wel Noors open naaiwerk genoemd. Het is een techniek waarbij heel precies gewerkt moet worden. Er wordt altijd geborduurd naar rechthoekige, geometrische patronen en volgens vrij strakke regels. De kanten worden steeds voor het uittrekken of wegknippen van de draden met platsteken bewerkt. Het aantal draden dat uitgetrokken of weggeknipt wordt, moet altijd precies gelijk zijn aan het aantal dat blijft staan. De meeste gaatjes blijven open. Voor een groter borduurwerk worden enkele gaatjes op een eenvoudige manier versierd. Langs de vlakken met open naaiwerk worden meestal eenvoudige versieringen aangebracht in platsteken. Hardanger borduurwerk wordt meestal in wit op wit uitgevoerd, maar het kan ook heel mooi zijn in kleur. ■


't Houthoekje poppenhuizen, miniaturen en houten speelgoed

www.minilaars.nl +31-(0)316248640 Juni-aanbieding

van € 30 voor € 25 p.st.

Kees en Ineke van Hameren NIEUW: houtwerk vanaf 1 t/m 70 mm. Ook profiellatjes en sponinglatjes, ramen en deuren zijn op maat leverbaar.

Blijf nu op de hoogte van Arnhem Poppenhuisstad, Dolls House Arnhem Show en Dolls House Nederland met Twitter of RSS zie, twitter.com/arnhembeurzen

www.becks-miniaturen.de Openingstijden: woensdag t/m zaterdag van 10.00 t/m 16.00 uur. Spoorstraat 35, 2371 XB Roelofarendsveen Tel: 071-3317215, 06-13274782 of 06-55547761

www.houthoekje.nl

Dé webshop met aandacht voor uw hobby +31(0)641795205

www.allesklein.nl

Geef Dolls House Nederland cadeau aan uw vriend of vriendin... ...en ontvang zelf deze prachtige 1:12 taart! Hoe? U belt onze abonnementenadministratie en alles wordt voor u geregeld! Maandag t/m vrijdag van 9-12 uur: 026-3554739


93

94 info_Basis Marcus.qxd 29-04-11 9:54 Page 94

Lezersservice Adverteerders

Hebt u vragen over de inhoud van DHN? Organiseert u een tentoonstelling of hebt u iets leuks te melden over uw hobby? Mail Elles Leenders. [email protected]

Hebt u vragen over de patronen of de beschrijvingen van het handwerken en kleding maken uit DHN? Mail Geja Spruit. [email protected]

Hebt u vragen over werktekeningen of beschrijvingen van meubeltjes uit DHN? Bert Aarts is elke donderdag bereikbaar tussen 18.00 en 20.00 uur: +31-(0)793419251 of [email protected]

Deze poppenhuiswinkels verkopen Dolls House Nederland Win een MEGA-POSTER van PETRONELLA DUNOIS (pag. 18) www.dollshousenederland.nl





hortensia’s

creaTuren Achterweg 28 3171 EA Poortugaal

Les Petits Renards Hoofdstraat 39 8375 AL Oldemarkt

De Kleine Poppenkast Kerklaan 53-55 2282 CE Rijswijk

Little Dream House Dubbeldamseweg 121a 3314 ZL Dordrecht

De Pronkkamer Burg vd Schansstr. 56 4281 LK Andel

Matt’s Kunsthoekje Dorpsstraat 50 3950 Bocholt, België

De Speelmuis Middenweg 46 1463 HC Noordbeemster

Mini Wonders Antillenstraat 1 1521 AT Wormerveer

GELDERLAND AP International Information Het Poppenhuis De MiniLaars DHN 78 aktie DHN Abonnementen DHN Cadeau-abonnement DHN Nummer 43 t/m 48 DHN Proef-abonnement DHN Verzamelband LIMBURG Venne - Colcoton Unikat NOORD-BRABANT de Pronkkamer NOORD-HOLLAND De Speelmuis Mini Wonders UTRECHT Alles Klein Sellvia B.V. ZUID-HOLLAND De Kleine Poppenkast Het Kabinet Little Dream House Pieta's Poppenhoeve 't Houthoekje DUITSLAND Beck's Miniaturen ENGELAND Ashdown.co.uk Warners Group Publications ZWITSERLAND Puppenhausmuseum Basel

Een middeleeuwse

schouw

Een 17e eeuws

stilleven

Kussens BP

met Hardanger-techniek

Akke Ris Oostzijde 394 1508 EW Zaandam Atelier Little Magic Oude Godstraat 158 2650 Edegem, België Atelier Valkenbos Thomsonlaan 98A 2565 JG Den Haag Avontuur in miniatuur Noordeinde 76 1141 AP Monnickendam Cora’s Cottage Burg. v. Haarenlaan 786 3119 GV Schiedam

Behouden Huis Vogelslag 55 7423 CB Deventer

The Woolbag Kerkstraat 17 2282 BL Rijswijk

Het Kabinet Margrietplein 1 2802 ZC Gouda

The Small World Marktplein 9 8620 Nieuwpoort, België

Het Poppenhuis Gr. Lodewijkstraat 45 6821 EA Arnhem

Verspaget Poppenhuizen Frederiklaan 104 5616 NK Eindhoven

Hobbyboutique Monique Burg. M. Van Veenlaan 124, 7543 AB Enschede


Informatie over winkelverkoop van en adverteren in DHN: Marcus J. Verhey, DHN, Postbus 1097, 6801 BB Arnhem, tel: +31-(0)263554361, fax: +31-(0)263554376, email: [email protected]

2 26 93 26 29 93 11 35 39 57 35 26 35 93 12 57 11 57 57 93 93 73 20 96

1 cover_1 cover 28-4-2011 14:05 Page 95

AP


28-29-30 okt. 2011 INTERNATIONALE Rijnhal ,

&miniaturen

POPPENHUIZEN

Volgende maand Nummer 80 verschijnt medio juni

Handwerkalbum

TENTOONSTELLING

Zoete vruchten van Fimoklei

Arnhem Poppenhuisstad

Arnhem Poppenhuisstad in de Rijnhal, Olympus 1 is open op: ● vrijdag 28 oktober van 17-21 uur (gelimiteerd aantal bezoekers). Een toegangskaart kost € 14. Een kaart bestelt u via de website. Vergeet niet uw naam en adres te vermelden en om hoeveel kaarten het gaat ● zaterdag 29 oktober van 10.30-17.30, entree € 8.50 ● zondag 30 oktober van 10.30-16.30, entree € 8.50. Kinderen tot 10 jaar onder begeleiding gratis. www.arnhem-poppenhuisstad.com

Knutselaar met gereedshapskist

Na het succes van de pronkrol in DHN 57, 58 , 59 en 60, gingen Marianne de Bruijn en Dineke van Tilburg aan de slag met een m ' s i nieuw handwerkproject: het handwerkalbum. Dit keer kozen ze M ! t voor een losbladig systeem waarin zeven verschillende techniee ni ken worden opgenomen. Van elke techniek maakten ze een proeflap voor het album en een toepassing. Bert Aarts ontwierp voor de knutselaar in het poppenhuis een handige kist voor het overzichtelijk opbergen van gereedschap. Kitty de Leeuw ging de uitdaging aan en haakte met succes een klassieke strandstoel. De zomer Klassieke strandstoel is geen zomer zonder de ‘zomerkoninkjes’. Annet Camphens maakte deze heerlijke zoete vruchten van Fimoklei. En passant toverde ze van dezelfde klei ook de bijbehorende potten en schalen. Verder o.a. een lampenkap veranderen en alles voor het zomerse bruidje.

«HetP oppenhuismuseum in Basel.»

DOLLS HOUSE NEDERLAND JUNI 2011

«En wat staat morgen op het programma?»

Foto: © Jungfraubahn

1 cover_1 cover 28-4-2011 14:04 Page 1

Win een MEGA-POSTER van PETRONELLA DUNOIS (pag. 18) www.dollshousenederland.nl



GEMAAKT VOOR EN DOOR MINIATURISTEN



hortensia’s

Een middeleeuwse

schouw

Een 17e eeuws

stilleven Ijspaleis Jungfraujoch, Berner Oberland, Zwitserland

Kussens met Hardanger-techniek

BP

Steinenvorstadt 1 CH-4051 Basel Tel. +41 (0)61 225 95 95 Fax +41 (0)61 225 95 96 www.puppenhausmuseum.ch

NUMMER 79

Openingstijden: MUSEUM, SHOP en CAFÉ: Dagelijks van 10 tot 18 uur. Het gebouw is aangepast voor rolstoelgebruikers.

Kussens. Tuinbank van afvalhout. bootje en schelp. keukenkastje. hortensia s. schouw. stilleven. met Hardanger-techniek. Borduren:

Recommend Documents