K unst M obiel voor het onderwijs kunsteducatie op bestelling voor alle typen onderwijs 2012-2013
Stichting
Haags Kinderatelier ook voor jongeren
inhoudsopgave beeldende vorming en taal 2-3 beeldende kunst en milieu/natuur 4-5 beeldende kunst en maatschappij 6 mode en cultureel erfgoed 7, 10 beeldende kunst en muziek 8 taal en cultureel (wereld)erfgoed 9 beeldende kunst, taal en maatschappij 9 architectuur, stedenbouw en cultureel erfgoed 11 architectuur, erfgoed, maatschappij en milieu 12 design en cultureel erfgoed 12 beeldende kunst, architectuur, stedenbouw en cultureel erfgoed 13 architectuur en stedenbouw 13 beeldende kunst, mode, design, architectuur en stedenbouw 14
K unst M obiel KunstMobiel is het flexibele en mobiele programma voor kunsteducatie van de Stichting Haags Kinderatelier, ook voor jongeren, met kunst- en architectuur programma’s voor alle wijken van Den Haag.
Groepen 1 t/m 8 van het primair onderwijs en vmbo, havo/vwo van het secundair onderwijs en alle niveaus van het volwassenenonderwijs zijn van harte welkom hieraan deel te nemen. Voor NSO, BSO en Brede Buurtschool worden (ook) programma’s op maat gemaakt. Onze ervaren docenten – kunstenaars en architecten – geven workshops (desgewenst met excursie of rondleiding) door de hele stad, op scholen, in buurtateliers, in de openbare ruimte, in musea en galeries in de volgende disciplines: • • • • • •
hedendaagse beeldende kunst (westers en niet-westers) cultureel erfgoed, kunsten en volkskunst van vele culturen (vooral Haagse) architectuur en stedenbouw mode, westers en niet-westers (hedendaags en historisch) (industrieel) design voor binnen en buiten beeldtaal van niet-westerse culturen (hedendaags en historisch)
groep
1
en
2
en groepen nso / bso / bbs
beeldende vorming en taal
voorschool en peuterspeelzaal
beeldende vorming en taal
Peuterkost Na het luisteren naar een kort verhaal dat hun belevingswereld verrijkt, vertellen peuters wat zij herkennen en verbeelden ze een deel van het verhaal met bijzondere materialen, vaak driedimensionaal. De docent is gewend te werken met jonge kinderen en zorgt voor een ontspannen sfeer. Hij/zij stimuleert de woordenschat en het inlevingsvermogen van de peuters. Spelenderwijs maken ze kennis met de eigenschappen van verschillende materialen en leren ze diverse vaardigheden aan. Afname: 2 tot 4 bijeenkomsten.
2
Kleuterkost Tijdens deze workshop leidt de docent de bijeenkomst in met een kort verhaal, een groepsgesprekje en wat technische uitleg, waarna de deelnemers stapsgewijs een vaak driedimensionaal werkstuk maken. Spelenderwijs maken zij daarbij kennis met materialen en vaardigheden. Thema’s als ‘Gezond’, ‘Wonen’ en ‘Op reis’ lenen zich goed voor deze fantasievolle workshops, waarvan de resultaten in de vorm van een verjaardagskalender gepresenteerd kunnen worden. Afname: 2 tot 4 bijeenkomsten.
voorschool en groep
1 t/m 8
beeldende vorming en taal
Kinderboekenweek Het Haags Kinderatelier maakt elk jaar workshops die aansluiten bij het thema van de Kinderboekenweek. De toe te passen technieken en materialen hangen samen met thema, onderwerp en leeftijd. Voor de verschillende leeftijdsgroepen kan op aanvraag een maatwerkprogramma worden gemaakt dat op een locatie naar keuze wordt uitgevoerd. Afname: 1 of 2 bijeenkomsten.
groep
2
en
3
en groepen nso / bso / bbs
beeldende vorming en taal
Wereldsprookjes Korte verhalen, sprookjes en legenden van over de hele wereld vormen het uitgangspunt voor een leuke, creatieve workshop. De kunstenaar is gewend te werken met jonge kinderen en zorgt voor een ontspannen sfeer. De jonge kinderen maken stapsgewijs een werkstuk met verschillende interessante materialen die passen bij het verhaal. Dit kan de ene keer piepschuim en een andere keer hout of textiel zijn; bij ieder verhaal ander materiaal en een andere presentatievorm. Afname: 1 tot 4 bijeenkomsten.
3
groep
4
en
5
primair onderwijs
beeldende kunst en milieu / natuur groep
3 t / m 8,
secundair onderwijs en
Een boom opzetten
volwassenenonderwijs
beeldende kunst
Muur voor de lange duur Met dit project maken deelnemers vanaf zes jaar een inspirerend uitzicht op de muur van het schoolplein, een gebouw in de buurt of een portiek. Zij maken met een kunstenaar op school of in het buurtcentrum een ontwerp binnen een afgesproken thema. Vervolgens brengen deelnemers van tien jaar en ouder onder leiding de gekozen vormen op de door de kunstenaar voorbeschilderde muur aan met verfrollers en/of in reliëf. Het aantal bijeenkomsten is afhankelijk van de oppervlakte van de muur.
4
De docent vertelt in een korte inleiding over functie en eigenschappen van oerwouden, bossen en parken. Verschillende boomsoorten en groeiwijzen, maar ook het gebruik ervan door de mens, komen tot uitdrukking in bijvoorbeeld een (hout) reliëf op paneel of een (beschilderd) boombeeld van hout, dat de kinderen onder leiding maken. Behalve de eigenschappen van bomen speelt ook de eigen fantasie van de deelnemers een flinke rol. Dit is naast een leerzame, ook een heerlijk ontspannende workshop. Afname: 1 tot 3 bijeenkomsten.
groep
4 t/m 6
primair onderwijs en
groepen nso / bso / bbs
beeldende kunst
Kunstkennertjes
groep
4 t/m 8
primair onderwijs , secundair onder
wijs en groepen nso / bso / bbs
Kunstenaars en handwerkers van vele volkeren werken met materialen uit hun directe omgeving waarvan ze de handigste en mooiste dingen maken. Afbeeldingen in fotoboeken illustreren hedendaagse (volks)kunst of cultureel erfgoed. Er is niet alleen keuze uit onderwerpen uit verschillende culturen en aspecten van kunstgeschiedenis maar ook uit de hedendaagse kunst. Na een kringgesprek maken de kinderen onder leiding een werkstuk over het besproken onderwerp met bijpassende, interessante materialen, zoals textiel, leer, hout of kunststof. Afname: 1 tot 20 bijeenkomsten.
beeldende kunst
Kostelijk Afval Veel volkskunstenaars van de Asmat en de Inuït werken met gevonden voorwerpen, net als enkele bekende westerse kunstenaars zoals Miro, Picasso en Appel deden. Zij vinden dit materiaal vaak verrassend en inspirerend, en kijken – net als de deelnemers aan deze workshops – naar esthetische waarde, vorm en eigenschappen. De docent zet hen op het spoor door foto’s van het werk van deze mensen te tonen en erover te praten. De deelnemers maken bijvoorbeeld een groepsbeeld van afvalhout of metaalschroot of een groot reliëf op paneel, beplakt en bespijkerd tot een compositie. Maar ook andere toepassingen zijn mogelijk. Afname: 1 tot 20 bijeenkomsten.
5
groep
4 t/m 8
primair onderwijs
beeldende kunst en maatschappij
Kinderrechten Naar aanleiding van een gesprek over Kinderrechten en beeldende kunst maken de deelnemers met (één van) deze rechten op een flink formaat een pakkende compositie, met passende materialen en meestal in gemengde technieken. Het kan een schilderij, collage of druksel worden, of een combinatie daarvan. Verschillende groepen maken met elkaar een mooie serie van diverse posters over deze belangrijke onderwerpen. Vele scholen hebben deze workshop al gevolgd; om een indruk te geven van de resultaten kunnen wij op verzoek een set kaarten toesturen. Nieuw is de insteek Kinderrechten voor Minderheden. In het inleidende gesprek wordt de leerlingen duidelijk wat daaronder wordt verstaan. Ook bij deze onderwerpen bedenken zij creatieve en beeldende oplossingen voor maatschappelijke obstakels.
groep
4 t/m 8
primair onderwijs , secundair onder
wijs en groepen nso / bso / bbs
beeldende kunst
Galeria Galeria is een leuke mogelijkheid om je door actuele Haagse tentoonstellingen te laten inspireren om zelf creatief te zijn. Leerlingen bezoeken een door ons geselecteerde tentoonstelling in de open lucht, een museum of een galerie. De docent besteedt aandacht aan maatschappelijke invalshoeken en context. Na kennismaking met materialen, gereedschappen en techniek maken de leerlingen een werkstuk dat aansluit bij de tentoonstelling. Dit kan een druksel op papier zijn, een schildering op doek of textiel op een paneel. Maar ook een object van steen, hout of metaal is mogelijk, afhankelijk van de aard van de te bezoeken tentoonstelling. Afname: 1 tot 4 bijeenkomsten.
Afname: 1 of 2 bijeenkomsten.
6
groep
5 t/m 8
wijs t / m
primair onderwijs , secundair onder
3 vwo ,
volwassenenonderwijs en groepen
nso / bso / bbs
groep
4 t/m 8
primair onderwijs en onderbouw
secundair onder w ijs
mode en cultureel erfgoed
Sieraden ontwerpen
mode en cultureel ( wereld -) erfgoed
Op je bolle hoofd De docent vertelt aan de hand van een fotoserie een interessant verhaal over oerwoudbewoners of bergbewoners. Over bijvoorbeeld vissers, monniken, koningen of dorpsoudsten. Naar aanleiding daarvan maken de deelnemers een typerend hoofddeksel van spannende (natuurlijke) materialen. Er is keuze uit vele onderwerpen, eventueel aansluitend bij een schoolthema.
Sieraden ontwerpen en maken kan, van heel klein tot heel groot. Inspiratie vinden de deelnemers in voorbeelden uit vele tijden en culturen waarover de kunstenaar vertelt, bijvoorbeeld de Italiaanse ontwerpers van de Memphis-groep of de Indiaanse zilversmeden van de Noord-Amerikaanse westkust. De ontwerpen kunnen zelfs worden uitvergroot tot een schakelketting die een heel gebouw omvat. Afname: 1 tot 4 bijeenkomsten.
Afname: 1 tot 3 bijeenkomsten.
7
groep
5 t/m 8
primair onderwijs , secundair onder
wijs , volwassenenonderwijs , groepen nso / bso / bbs
beeldende kunst en muziek
Schilderen op muziek Laat je armen dansen op het ritme van muziek van bijvoorbeeld Strawinsky, Sjostakowitsj, Satie of Monk. Laat verfrollers met koele of juist warme kleuren zingen op de melodie. Aan deze feestelijke, korte workshops kunnen op één dag onder leiding van twee kunstenaars veel personen deelnemen. Heel geschikt dus voor open dagen, jubilea en andere vieringen. Afname: 4 tot 10 opeenvolgende workshops van 20 minuten.
bovenbouw primair onderwijs en brugklas secundair onderwijs
beeldende kunst
Kunst & Mode Nu In deze serie zien de deelnemers in een korte inleiding voorbeelden van mondiale, hedendaagse beeldende kunst. Verschillen en overeenkomsten worden door de docent aan de hand van foto’s vanuit sociaal-maatschappelijke en kunsthistorische invalshoeken belicht. De tieners bespreken dit en maken naar eigen inzicht een werkstuk in een techniek en met materialen die bij het onderwerp aansluiten. Bijvoorbeeld een schilderij, sculptuur (van hout, speksteen, was, kunststof of metaal), maquette, meubel- of modeontwerp, reliëf of assemblage. Afname: 1 tot 15 bijeenkomsten.
8
bovenbouw primair onderwijs en onderbouw secundair onderwijs
beeldende kunst , taal en maatschappij bovenbouw primair onderwijs en brugklas secundair onderwijs
taal en cultureel ( wereld ) erfgoed
Taal en Teken De docent neemt een groep tieners al vertellend mee op een reis door de tijd en de wereld. De ontwikkeling van taal en tekens in diverse culturen en in beeldende kunst krijgt betekenis. Bij één vooraf gekozen cultuur of thema blijft de kunstenaar langer stilstaan om de beeldtaal of tekens daaruit te vergelijken met die van een andere tijd of cultuur. De deelnemers ontwerpen een bijzonder teken en verwerken dat in een twee- of driedimensionaal kunstwerk met een cultuurspecifiek karakter. Afname: 1 tot 4 bijeenkomsten.
Meer voor minderheden Dit project behandelt op een originele manier ‘maatschappelijke gelijkheid voor minderheidsgroepen’. In drie workshops bedenken leerlingen (nieuwe) mogelijkheden (op de arbeidsmarkt, of elders) voor minderheidsgroepen in Europa en geven deze vorm in poëzie en beeldende kunst. Onze docent vertelt in de klas over het Europees Parlement en de definiëring van minderheidsgroepen. De leerlingen bespreken voor één vooraf gekozen minderheidsgroep mogelijke beperkingen en bedenken kansen hiervoor. Dan maken zij kennis met maatschappelijk geëngageerde dichters/ kunstenaars en de letterkundige eigenschappen van poëzie, waarna zij zelf een gedicht schrijven. In een beeldende workshop verbeelden de leerlingen hun gedicht in een driedimensionaal kunstwerk o.l.v. een kunstenaar. Afname: 1 serie van drie bij elkaar horende workshops, op twee ochtenden, of een hele dag.
9
bovenbouw primair onderwijs , onderbouw secundair onderwijs , volwassenenonderwijs en groepen nso / bso / bbs
bovenbouw primair onderwijs , secundair onderwijs , volwassenenonderwijs en groepen nso / bso / bbs
cultureel ( wereld ) erfgoed
Klederdracht van overal
beeldende kunst
Rijke Ruiten Kleurrijke voorzetramen met verlichting maken een donker, leeg gebouw, of een sombere plek of straat ’s avonds tot een sprookje. De docent vertelt een mooi verhaal over omgevingskunst en kunstenaars als Matisse en Snoeck. Na de ontwerples brengen de deelnemers in groepjes hun eigen vormen met bijzonder materiaal in het groot over op kunststof platen voor plaatsing in bijvoorbeeld leegstaande panden. Het kan ook in het klein, in 1 workshop van 120 minuten waarin elke deelnemer individueel een kleine ruit maakt en gewoon onder de arm mee naar huis neemt. Afname: 1 tot 4 bijeenkomsten.
10
Naar aanleiding van een interessant verhaal van de docent over bijvoorbeeld folkloristisch geklede berg- of vissersvolken, of een oosterse hofhouding, maken de deelnemers onder leiding een typerend kledingstuk van spannende (natuurlijke) materialen. Er is keuze uit vele onderwerpen, eventueel aansluitend bij een schoolthema. Afname: 1 tot 3 bijeenkomsten.
groep
7
en
8
primair onderwijs , secundair onder
wijs , volwassenenonderwijs en groepen nso / bso / bbs
architectuur , stedenbouw en cultureel erfgoed
Wijk Af In alle stadsdelen van Den Haag zijn artistieke wetens waardigheden rond scholen door ons in kaart gebracht.
groep
7
en
8
primair onderwijs , secundair onderwijs
en volwassenenonderwijs
beeldende kunst , architectuur , stedenbouw
Tijdens een introductieles op de eerste ochtend behandelt een architect of kunstenaar het ontstaan van stad en stadsdeel in het klaslokaal of de aula. Een leerling houdt zich in deze opzet verder met één discipline bezig. De klas(sen) splits(en)(t) zich nu op in groepjes voor architectuur, beeldende kunst, stedenbouw, cultureel erfgoed of inrichting openbare ruimte. Na een korte inleiding over zo’n afzonderlijke discipline gaan de groepjes onder leiding op excursie in de buurt van de school, doorgaans te voet. De tweede ochtend volgen de leerlingen een workshop van meestal 150-240 minuten, zo mogelijk in één van onze ateliers in de wijk. Daar maken ze een ontwerp en voeren dat driedimensionaal uit in de vorm van een maquette, muurreliëf of sculptuur. Aan het eind van de workshop presenteren de groepjes leerlingen de afzonderlijke resultaten aan elkaar. U kunt kiezen uit een beknopte of een meer uitgebreide benadering. De duur van het programma is hiervan afhankelijk, te weten 6-12 klokuren.
en cultureel erfgoed
Stadsroute Art Actief
Een artistiek en actief dagje uit. Oude en hedendaagse stadsgeschiedenissen worden in verband gebracht met het kunstaanbod in musea en galeries en met het openbaar cultureel erfgoed, zoals monumenten, hofmode, hofjes en gevels. Er zijn tien verschillende excursies-met-workshop naar markante Haagse plekken, musea of galeries, of naar bijzondere architectuur. Een voorbeeld is de Mesdagroute. De excursie voert langs het Schilderkundig Genootschap Pulchri Studio aan het Lange Voorhout, het Willemspark, Panorama Mesdag en Museum Mesdag, maar ook de Zand- en Veenroute, de Hofjesroute of de Galerieroute zijn leuk en leerzaam. Dan volgt er een workshop in Atelier Van Speijk: druktechnieken, schilderen of sculptuur naar aanleiding van de excursie. Afname: 1 tot 10 bijeenkomsten.
11
secundair onderwijs
groep
7
en
8
primair onderwijs , onderbouw
secundair onderwijs en groepen nso / bso / bbs
design en cultureel erfgoed
Design
architectuur , maatschappij en milieu
Duurzame Architectuur De belangrijkste argumenten voor de ontwikkeling van duurzaam bouwen zijn de klimaatverandering en het gevaar van uitputting van grondstoffen. Van het duurzame bouwen ondervinden anderen nu en in de toekomst geen hinder. Ook economisch worden de duurzame ontwerpen van architecten en stedenbouwkundigen steeds interessanter. Tegen die achtergrond zijn er drie workshops waaruit gekozen kan worden: 1. Bruggenbouw, 2. Hoogbouw, 3. Bouwen op het water. Een docent architectuur vertelt aan de hand van foto’s over constructies, bouwmaterialen, functies. Maar ook over vormgeving in relatie tot een programma eisen, budget, stedenbouwkundige en culturele omgeving (bevolkingssamenstelling). Leerlingen krijgen de rol van praktisch uitvoerend architect toebedeeld. Hun ideeën en argumenten over vorm en functie, en reductie van energieverbruik kunnen tijdens een workshop in hun ontwerp en hun maquette tot uitdrukking komen. Zij denken ook na over bijvoorbeeld infrastructuur en ontsluiting, waterpeil, toepassing van duurzaam geproduceerd materiaal, inzet van zonne- en windenergie of aardwarmte, hergebruik van water. Aan het einde van de workshop motiveren zij hun keuzes in een korte presentatie.
12
De ontwikkeling van design heeft veel baat gehad bij de nieuwe grondstoffen en fabricagemethoden die sinds 1850 beschikbaar zijn gekomen. Na een inleiding over de geschiedenis van design, volgt het maken van een eigen ontwerp van bijvoorbeeld meubels of lampen voor binnen en buiten en het driedimensionaal uitvoeren daarvan. Er worden materialen als mdf, foamboard, kunststof en metaaldraad gebruikt. Afname: 1 of 2 bijeenkomsten.
groep
7
en
8
primair onderwijs , onderbouw
secundair onderwijs en groepen nso / bso / bbs
design en cultureel erfgoed
Mode & Design groep
In dit programma vertelt de docent/kunstenaar een verhaal over ontwerpen mode, klederdracht, of theaterkostuums van over de hele wereld, en/ of over vormgeving van alle tijden en plaatsen van meubels, gebouwen, of gebruiksvoorwerpen. Daarbij worden foto’s getoond, digitaal of uit boeken. Na een kort gesprek maken de deelnemers een ontwerp en een werkstuk in een techniek en met materialen die bij het onderwerp aansluiten. Het onderwerp of de onderwerpen kiest u vooraf in overleg met de artistieke leiding. Desgewenst kan het programma aansluiten bij (school)projectthema’s of als reeks worden ingezet bij bijvoorbeeld het LKP.
5 t/m 8
primair onderwijs
beeldende kunst , erfgoed , mode en architectuur
Verlengde Schooldag en Leer Kansen Profiel (LKP) In dit kader verzorgt het Haags Kinderatelier kunst educatieprojecten met leerlijnen in onder meer series workshops, soms met korte excursies. Voor kinderen uit de groepen 1 t/m 4 zijn er onder andere de series ‘Kleuterkost’, ‘Wereldsprookjes’, ‘Uur Natuur’ en ‘Reisje om de Wereld’. Voor de groepen 5 tot en met 8 zijn ‘Amazonia’, ‘Oceanië’ en andere biotopen of werelddelen, maar ook ‘Kunstkennertjes’, ‘Kostelijk Afval’, ‘Mode, Architectuur & Design’ of combinaties daarvan in maatwerk. Elk kind maakt kennis met vele kunstdisciplines en vrijwel alle technieken en beeldende materialen. Aan het eind van de series lessen is er zo mogelijk een leuke tentoonstelling voor medeleerlingen, ouders en buurtgenoten. Voor inhoud en tijdstip van de wekelijkse lessen vindt vooraf overleg plaats met de cultuurcoördinator. De lessen vinden bij voorkeur plaats in onze ateliers of op school. Eventueel halen en terugbrengen van de leerlingen geschiedt in overleg.
13
secundair onderwijs
beeldende kunst , mode , design , architectuur secundair onderwijs
en stedenbouw
mode en beeldende kunst
ArtAttack
ExtraVaganza De kunstenaar praat met de deelnemers over geschiedenis, sociale context, betekenis, vorm en eigenschappen van kleding, mode en textiel. In ExtraVaganza ontwerpen de deelnemers extravagante, al dan niet draagbare driedimensionale vormen in textiel of andere, bijzondere materialen met vaak een thema, kleurstelling of materiaalsoort als uitgangspunt. Deze modeontwerpen kunnen grenzen aan autonome beeldende kunst. Afname: 1 of 2 bijeenkomsten.
14
In ArtAttack maken jongeren kennis met diverse vormen van hedendaagse beeldende kunst, mode, of architectuur. Met een kunstenaar-docent gaan zij op excursie naar actuele en markante voorbeelden. Naar aanleiding van dit ‘locatieonderzoek’ maken zij onder leiding een eigen ontwerp, bespreken dit en voeren het uit, meestal op schaal. Eigen mening, talent, eigenzinnigheid en creativiteit leiden vaak tot bijzondere resultaten. Afname: 1 tot 4 bijeenkomsten. Duur en onderwerp in overleg.
Deze brochure is als pdf-bestand te downloaden via onze website www.haagskinderatelier.nl onder het menu Onderwijs. Daar vindt u ook de actuele prijslijst van KunstMobiel.
15
colofon samenstelling en redactie Fré Beijerling fotografie Stichting Haags Kinderatelier, ook voor jongeren vormgeving De Boer & van Teylingen informatie en reserveringen Stichting Haags Kinderatelier, ook voor jongeren Tasmanstraat 182 2518 VT Den Haag telefoon 070 3633745
[email protected] www.haagskinderatelier.nl
Stichting
Haags Kinderatelier ook voor jongeren
Stichting
Haags Kinderatelier ook voor jongeren
