FoliaMagazine weekblad voor HvA en UvA
nr. 03 21/09/2011
Kriterion brengt arthouse naar Sarajevo
Moeder & dochter Marita Mathijsen interviewt Alma over Alles is Carmen Danny Mekić Van schoolverlater tot topondernemer Biertje! Waar drink je nog veel bier voor weinig?
(advertentie)
crEAtING tOMOrrOw
bEZOEk DE HVA cONfErENtIE ‘DOOrlErEN wErkt!’ op 1 november 2011 Jezelf ontwikkelen, is blijven leren. Ook als je al werkt. Wat biedt de HvA aan werkenden met ambities? Kunnen zij excelleren omdat wij flexibiliseren? Kom op 1 november 2011 naar de conferentie ‘Doorleren werkt!’ en maak kennis met nieuwe vormen van opleiden. Praat mee en geef samen met je collega’s en het werkveld de toekomst van blijven leren vorm. Meer weten. Kijk op www.hva.nl/doorlerenwerkt. De conferentie is onderdeel van het HvA project ‘Leven Lang Leren’.
HVA GEZONDHEID
Doorleren werkt (advertentie)
Michelle van der Hulst volgt de intensieve leerroute tot Oefentherapeut Mensendieck bij domein Gezondheid aan de HvA. Ze zit in het vierde jaar en is onlangs begonnen met haar eindstage in eenverpleeghuis.
Jeroen Witte is vierdejaars Oefentherapie Mensendieck. Via een EVC-procedure heeft hij een aantal vrijstellingen gekregen.
Sita Couet is vierdejaars student Oefentherapie Mensendieck.
‘Ik heb een mbo-opleiding verpleegkunde gevolgd en ben daarna gaan werken bij een instelling voor verstandelijk gehandicapten. Ik vond mijn werk leuk, maar wilde ook graag weer studeren. In die tijd kreeg ik last van mijn schouder en pols en daardoor kwam ik in aanraking met oefentherapie. Dit vond ik erg interessant en daarom koos ik voor deze opleiding. Op basis van mijn werk- en leerervaring werd ik toegelaten tot het intensieve studietraject en kreeg ik vrijstelling van mijn minor. De studie duurt voor mij in totaal 3,5 jaar.
‘Ik ben al 17 jaar werkzaam in mijn eigen praktijk voor Oefentherapie Mensendieck. Destijds heb ik de driejarige opleiding gedaan, dus ik heb geen bachelortitel. Ik ben om verschillende redenen aan de opleiding begonnen. Allereerst stellen de zorgverzekeraars vandaag de dag steeds hogere eisen aan therapeuten bij het toekennen van vergoedingen. Daarnaast wil ik mezelf beter in de markt zetten en groeien in mijn vak. Een ander belangrijk argument is dat ik in de toekomst graag les zou willen geven aan de opleiding voor oefentherapeut. Ook daarvoor heb ik een bachelor nodig.
‘Ik volg de intensieve leerroute, bestemd voor mensen die al een eerdere opleiding of veel relevante werkervaring hebben. Omdat ik al tien jaar als fitnessbegeleider in een sportschool werk, kwam ik in aanmerking voor deze leerroute.
De afgelopen drie jaar had ik twee dagen school of stage per week, daarnaast werkte ik drie dagen als verpleegkundige. Af en toe ben ik mezelf keihard tegengekomen. De combinatie werken, stage, school en vrijwilligerswerk was te veel; ik heb prioriteiten moeten leren stellen. Toch was het uiteindelijk goed te doen omdat ik, door mijn werkervaring, de lesstof makkelijker opnam en kon toepassen. Dat is een groot voordeel; dingen die je leert vallen meteen op hun plaats.
Het valt me nu al op – na twee weken – dat er, vergeleken met mijn eerdere opleiding, minder nadruk ligt op kennisoverdracht. Analyseren is veel belangrijker, net als leren omgaan met veranderingen. Het is heel leuk om op deze manier met mijn vak bezig te zijn. De EVC-procedure was pittig, vooral het assessmentgesprek: veel vragen over je competenties, je kennis en je handelen. Je bent eigenlijk niet gewend om op die manier te beschrijven wat je in de praktijk allemaal doet. Maar het is erg leerzaam en geeft veel inzicht. Ik zou het elke therapeut met een ‘oud‘ diploma aanraden.
Het is nog steeds een vierjarige opleiding en ik volg precies dezelfde vakken als de reguliere voltijders, alleen heb ik minder contacturen en doe ik meer zelfstandig. Dat maakt het makkelijker om mijn eigen tijd in te delen en ernaast te blijven werken. Bovendien vind ik het heel fijn dat ik in een heel kleine groep zit met medestudenten die allemaal zo’n beetje dezelfde mentaliteit hebben. Iedereen is heel serieus en gemotiveerd met de studie bezig. We stellen ook hoge eisen aan onszelf, bijvoorbeeld bij de projecten. Ik wil steeds een goed, professioneel product afleveren, waarbij ik me afvraag: hoe zou ik het doen als ik in de praktijk aan het werk was?
Kom op 1 november naar de HvA conferentie over Leven Lang Leren. www.hva.nl/doorlerenwerkt
inhoud #03 Cultfilms in Sarajevo 10
De Amsterdamse studentencultbioscoop Kriterion breidt uit; in voormalig Joegoslavië opende deze zomer Kriterion Sarajevo zijn deuren.
Alma en mama Marita 28
De dochter van emeritus hoogleraar Marita Mathijsen, Alma, schreef een roman. Moeder en dochter spreken over Alma’s debuut Alles is Carmen. ‘Nou ma, wat wil je weten?’
Danny Mekić: geboren ondernemer 34
Op zijn vijftiende schreef hij zich in voor de Kamer van Koophandel. Tegenwoordig kloppen ministeries bij hem aan voor advies. En Danny Mekić is nog steeds maar 24.
Budgetbierdrinken 41
Beter dan een bankje op het park. Maar niet veel duurder. Zeven cafés waar je goedkoop aan je natje en je droogje komt.
en verder uitgelicht 6-7 de week/het moment/navraag 8-9 passie 17 opinie 18-20 Asis Aynan 19 Emma Curvers 20 brieven/promoties 21 overigens 23 op de tong 25 objectief 26-27 drift 33 de adviesdienst 45 prikbord 46-47 wasdom 48-49 stage 49 toehoorders 50 de lezer/deining 51
4
FoliaMagazine
redactioneel 10
28 Matig kritisch
34 e vaasj
€1,10
41
‘Dit is een mooi magazine, dus wellicht moet Folia een bijlage worden van NRC – of NRC van Folia Magazine.’ Aldus een lachende NRChoofdredacteur Peter Vandermeersch tijdens de presentatie van het eerste nummer van Folia Magazine. Natuurlijk streelt het als een van de beste hoofdredacteuren van Nederland enthousiast over je is, maar alleen aardige woorden leiden niet tot een sterke bladformule en een dito magazine. Als je als blad verandert, kan je verwachten dat er commentaar komt. Vooral van lezers, want die houden in principe niet van verandering. Niet bij hun krant, niet bij hun opiniebladen, en ook niet bij de oude Folia of Havana. Nog voordat het eerste nummer van Folia Magazine verscheen, kwam er een UvA-medewerker op mij af met de mededeling dat hij de oude Folia nu al miste en dat hij niet de minste behoefte had aan een glossy die ook voor de HvA bestemd was. Juist bij diezelfde HvA is een groot deel van de studenten nog niet bekend met Folia Magazine bleek uit een Twitter-onderzoek dat deze week werd uitgevoerd door docent Paul Disco. En politicoloog Philip van Praag liet me in de wandelgangen weten dat hij het stuk over Halbe Zijlstra maar matig kritisch vond. Op pagina 21 treft u in de brievenrubriek meer reacties van lezers. En natuurlijk kunt u altijd mailen met suggesties of klachten. Tot slot het NRC Handelsblad van Peter Vandermeersch. De krant recenseerde Folia Magazine 2 en vindt dat we meer moeten kietelen. ‘Prikkelender stellingen zijn gewenst, anders is het niet gek als de studenten niet verder komen dan de seksrubriek,’ aldus de recensent. We gaan eraan werken. Jim Jansen, hoofdredacteur Folia Magazine,
[email protected]
48
FoliaMagazine
5
Van pallet naar schommels Een pallet slopen is nog niet eenvoudig. Daar kwamen eerstejaars Product Design dit jaar al tijdens de kennismakingsdagen achter, bij de jaarlijkse ludieke design- en bouwopdracht. Dit jaar ‘iets wat wiebelt, schommelt, of gewoon beweegt’. tekst Bob van Toor / foto Jan-Maarten Hupkes
6
FoliaMagazine
lstoel 150 eerstejaars stortten zich in teams op de opdracht om wiebelend tuinmeubilair te bouwen van oude pallets en fietsbanden. Bas Pruyser, industrieel ontwerper voor Ahrend en HvA-docent, was zo onder de indruk van het resultaat dat de ontwerpen nu bij het Ahrend Xpertorium in Zwanenburg tentoongesteld worden.
Nu kan iedere bezoeker bij Ahrend tot 15 oktober een wandeling langs de ontwerpen maken. Ook leuk voor ouders van studenten, want ‘die krijgen zo een beeld bij een verder misschien wat vage studierichting’, aldus Pruyser. Links op de foto het pronkstuk: een waaiervormige tuinstoel die de eerste prijs in de wacht sleepte, dankzij perfecte technische afwerking, originaliteit en een goed wiebelvermogen.
Pruyser: ‘Als designer en ambassadeur voor maatschappelijk verantwoord ondernemen vind ik het belangrijk dat studenten vroeg kennismaken met hergebruik. Hergebruik is leuk! Daarom zeiden we al bij de kennismaking: hier moet je het mee doen. Wat er uit die opdracht kwam was van een ongelooflijk hoog niveau.’
FoliaMagazine
7
de week
P
Jan Kees de Jager danste de sirtaki en McDonald's blijft de beste vriend van de student
as toen Jan Kees de Jager de sirtaki danste, wilde de oppositie hem op zijn woord geloven. Er is een uitweg, het komt goed, de Grieken betalen alles terug, met rente. Die doemdenkers die roepen dat de Grieken hun olijfjes binnenkort weer met drachmes betalen, daar moet je niet naar luisteren. Sterker, we moeten mensen juist perspectief bieden door ze voor te schotelen dat het allemaal wel goed komt, aldus universitair hoofddocent politicologie Philip van Praag vorige week in Room for Discussion. Een klein leugentje om bestwil in onzekere tijden. Waarom ook niet? Zolang je het met een gezellige glimlach verkoopt, kraait er geen haan naar. Niet voor niets is Ruttes meest geroemde prestatie tot op heden zijn opgeruimde humeur. VVD’ers zijn gewoon zo veel gezelliger dan die zure pessimisten op links.
Ook VVD-kamerlid Johan Houwers zit niet verlegen om een gebbetje. Bij wijze van grap beschuldigde hij UvA-hoogleraar politicologie Jean Tillie van fraude. Diens onderzoek naar orthodoxie in de islam vergeleek Houwers op Twitter met het frauduleuze onderzoek van Diederik Stapel over vleesetende hufters. Het merendeel van de moslims, zo blijkt uit Tillies onderzoek, kan verschillende benaderingen van de islam accepteren en vindt die pluraliteit waardevol. En dat is wel het laatste wat ze op de VVD-burelen nodig hebben nu ze net weer een staaltje goedgemutste daadkracht aan de dag hebben gelegd door die anderhalve vrouw in boerka van de straat te weren. Ons staat het huilen inmiddels nader dan het lachen. Wij waren al redelijk bedroefd over de fact free politics die vandaag de dag hoogtij vieren. Toen ook een vooraanstaand
8
FoliaMagazine
In tijden van crisis kan de student altijd rekenen op McDonald's. Behalve verkwikkend fastfood bij opkomende brakheid, heeft de hamburgergigant voor zijn medewerkers nu zelfs studiebeurzen in de aanbieding.
wetenschapper aan de haal ging met de feiten voelden wij een klein brokje in onze keel, de ogen licht vochtig. Maar nu politici ook nog eens liegen over fraude in de wetenschap? Het zal onze azijnzure inborst wel zijn, maar de grap is ons ontgaan. Gelukkig kwam er verkwikkend nieuws uit onverwachte hoek in de vorm van de McStudiebeurs. McDonald’s was al de beste vriend van de student in tijden van tomeloze brakheid, maar nu delen ze ook studiebeurzen uit aan gemotiveerde werknemers. Veertien in totaal. Toch fijn dat we al malend op een kipnugget en een cheeseburgertje het hoger onderwijs uit het slop kunnen trekken. Doe ons nog maar een Happy Meal. yyy Jeff Pinkster en Eva Rooijers
16 september 2011
tweet van de week @RoyDeSmet Roy de Smet Net stagemarkt gehad @ HVA. Wat het precies inhield is mij alweer ontgaan. Wat ik wel weet is dat ik vanaf vanmiddag tegen bio-industrie ben http://twitter.com/#!/RoyDeSmet/status/ 114685885206896640
foto Ward Kuipers foto Lotte Huijg
HvA-docent gamedesign Joris Dormans maakte in zijn vrije tijd het internetspelletje Flix2. Het spel blinkt uit in ontwerp en speelstijl en werd daarom van 14 tot en met 17 september tentoongesteld op de internationale gameconferentie Think Design Play in Hilversum. In het spel heeft de speler veel vrijheid, een ontwerpprincipe dat Dormans ook gebruikt in zijn lessen Game Development aan de HvA. Op de foto speelt Dormans zijn eigen spel. yyy Jeff Pinkster
navraag Remco Kloppenburg Masterstudent strafrecht Remco Kloppenburg won afgelopen weekend het Fries kampioenschap paalzitten. Welgeteld 54 uur en 5 minuten zat Kloppenburg op de paal in het Friese Warns en versloeg daarmee de overige vier, enkel Friese, deelnemers. De hoofdprijs van € 1000 neemt Kloppenburg mee terug naar Amsterdam.
Gefeliciteerd! Heb je je overwinning meteen goed gevierd? ‘Niet echt, ik was gisteren helemaal kapot. Uiteindelijk heb ik meer dan 54 uur niet geslapen en zat ik er vooral psychisch compleet doorheen. Ik kwam niet meer op woorden, kraamde rare dingen uit en zag in mijn ooghoeken allemaal vreemde dingen. Inmiddels ben ik wel weer wat bijgekomen.’ Waarom deed je mee? ‘Vorig jaar was ik met een aantal vrienden een weekendje zeilen in Friesland, toen we op de Nacht van Warns terechtkwamen en daar net de paalzitcompetitie aan de gang was. Na een paar
borrels begon ik te pochen dat dat paalzitten toch wel meeviel en dat ik het zelf ook best zou kunnen. Mijn vrienden hebben dat met hun telefoon opgenomen en me ook direct ingeschreven. Een week later werd ik gebeld door de organisatie: ze vonden het geweldig dat er een niet-Fries mee wilde doen. Toen kon ik natuurlijk niet meer terug.’
Wat viel je het zwaarst? ‘De verveling, kou en pijn waren nog tot daar aan toe, maar het niet kunnen slapen was echt hels. Ik had een paar vrienden als begeleiders bij me die me wakker hielden en eten maakten, maar zelfs zij klaagden dat het wel erg zwaar was. De
nacht van vrijdag op zaterdag was het rond 2 graden, maar toen had ik vijf lagen over elkaar aan waaronder een skibroek en mijn zeilpak. Alleen mijn tenen bevroren bijna. Voor de tweede nacht hebben supporters moonboots meegebracht.’
Wat ga je met het geld doen? ‘De helft geef ik aan twee andere deelnemers, die meededen om geld op te halen voor Ghana. Van de overige € 500 ga ik een goed feest geven in Amsterdam om al mijn supporters te bedanken. Deze ervaring smaakte overigens absoluut niet naar meer: ik wil volgend jaar best terug om die aardige Friezen weer te zien, maar die paal ga ik nooit meer op!’ yyy Clara van de Wiel
FoliaMagazine
9
Kriterion in Sarajevo
10
FoliaMagazine
Twee Amsterdamse meisjes, een handjevol studenten uit Bosnië-Herzegovina en heel veel doorzettingsvermogen. Dat is het recept voor de eerste arthousebioscoop in Sarajevo sinds de oorlog daar ruim vijftien jaar geleden eindigde. In juni opende de bioscoop eindelijk zijn deuren. tekst Floor Boon / foto’s Mirza Sadović en Floor Boon (portretten)
FoliaMagazine
11
Boven: De bioscoopzaal met Fatboys (l), een biertje in het café van Kriterion Onder: De expositieruimte tussen het café en de bioscoop (l), het café
A
an de oever van de Miljacka, verstopt tussen een mix van Ottomaanse, Europese en communistische architectuur, zit de Bosnische variant van bioscoop Kriterion verstopt. Zwarte letters, een glazen pui, een strak interieur. Een oude Amsterdamse tram – geschonken door de gemeente Amsterdam – rinkelt met zijn vertrouwde belletje rammelend langs en even lijkt het gewoon de Roetersstraat te zijn waar arthousebioscoop Kriterion is gevestigd. Die verwarring verdwijnt na een seconde: het is Kriterion Sarajevo. Na jarenlang bureaucratisch gebakkelei mocht Kriterion daar in juni eindelijk zijn deuren openen. Dikke druppels vallen naar beneden. Een lange periode van hitte is ingeruild voor zomerse onweersbuien, maar binnen is het licht. Een zwarte bar, witte muren. Oude versterkers staan tentoongesteld onder vierkante glazen stolpen op witte sokkels. Kleine lampen hangen aan zwarte draden kriskras door de ruimte en voor de ramen staan jarenzestigstoelen en -banken, de enige kleur in het verder zwart-witte interieur.
12
FoliaMagazine
Achterin is de bioscoop. Rijen met ouderwetse bioscoopstoelen en vooraan grote zitzakken en fatboys voor een optimale bioscoopervaring. ‘We komen zo bij je!’ roepen Lamia Šabić (20, commissielid evenementen) en Asja Krsmanović (23, fundraiser) terwijl ze zich haastig achter de bar bewegen tussen espresso-
Niemand voorzag dat het zeven jaar zou kosten om de bioscoop te openen machine en tap. Het is eind juli en het internationale filmfestival van Sarajevo staat voor de deur. Hoewel Kriterion nog niet officieel is opgenomen in de programmering, host de bioscoop wel een paar feesten en moet ook de eerste expositie waar ze ruimte aan verlenen nog worden opgetuigd. Moed inspreken Dat de bioscoop verder wel operationeel is en
de deuren sinds half juni geopend zijn voor het publiek, is een klein wonder te noemen. Zeven jaar geleden bedacht toenmalig student geschiedenis Frederiek Biemans (nu 32) het plan voor de bioscoop na een bezoek aan de stad. ‘Ik zag de puinhopen van de oorlog en hoorde van studenten hoe moeilijk het was om een baantje te vinden.’ Als ex-medewerker en bestuurslid van Kriterion Amsterdam, waar studenten al 65 jaar werkervaring opdoen, ging er een lichtje bij haar branden en ontvouwde zich een ambitieus plan om hetzelfde concept in Bosnië te implementeren. Bij thuiskomst in Amsterdam legde Frederiek het plan voor aan wat vrienden die direct enthousiast reageerden. Samen met toenmalig student internationale betrekkingen Roos Boer (nu 31) richtte ze de Young Urban Achievers (YUA) op en begonnen ze aan het project. Dat het zo veel voeten in de aarde zou hebben dat het uiteindelijk zeven jaar zou kosten om de bioscoop te openen, hadden ze toen niet voorzien. Er moesten mensen worden gevonden, fondsen geworven, publiciteit gegenereerd. En dat in een
Quote
Links: Studenten drinken een biertje in het café Rechts: Kleurrijk jarenzestigmeubilair in het café
stad ver van woon- en werkplaats Amsterdam die kampte met de naweeën van een verwoestende oorlog. Hoe krijg je daar een idealistisch project van de grond zonder ten onder te gaan aan de slepende bureaucratie, de afbrokkeling van een communistisch systeem en de rommelige opbouw van een kapitalistische staat? ‘Misschien juist omdat we op afstand zaten,’ zegt Frederiek nu. Vanuit Amsterdam konden we de mensen in Sarajevo die continu tegen muren opliepen moed inspreken. Zo hielden we elkaar in balans.’ Frederiek en Roos trokken het project de afgelopen zeven jaar vanuit Nederland, maar in Sarajevo zijn het de studenten van daar die de tent draaiende moeten houden. Lamia en Asja, die respectievelijk journalistiek en dramaturgie studeren, zijn twee van de in totaal zestien werknemers. De filosofie is gekopieerd van Kriterion Amsterdam: ze zijn hun eigen baas en iedereen heeft een gelijkwaardige stem in grotere en kleinere beslissingen die over het bedrijf worden genomen. ‘Het is wat hectisch vandaag,’ zegt Lamia als ze
op de gekleurde bank ploft. ‘We wachten nog op onderdelen van de projector die uit Nederland moeten komen en om de projector te bedienen hebben we een technicus uit Slovenië nodig.’ Hoewel alles er verzorgd en goed geregeld uitziet in het pand, wordt daarin niet de hele werkelijkheid weerspiegeld. De gemeente, die
Het feest duurde drie dagen, maar veel kunnen ze er zich niet van herinneren Kriterion subsidie beloofde, kwam vooralsnog niet met het geld over de brug en vooral het vinden van een geschikte locatie om de bioscoop in te huizen was een groot probleem. Drie dagen feest ‘Toen we het pand kregen zag het er vreselijk uit.’ Asja trekt haar neus op terwijl ze door de ruimte loopt. ‘Het gebouw was vroeger ook een bioscoop, maar het was vochtig, vies, lelijk
en het stonk. Een echte bouwval die helemaal moest worden verbouwd. We huren het nu voor vijftien jaar en in die periode hebben we het eerste recht op koop. Maar of dat mogelijk is hangt van onze inkomsten af natuurlijk.’ Dat pand was op meerdere punten het moeilijkste onderdeel van operatie Kriterion Sarajevo. Omdat de stad na de oorlog probeerde alle oude eigenaren van vastgoed te traceren, durfde niemand toezeggingen te doen over het huren van een geschikte locatie. Frederiek vertelt over de vele schitterende en geschikte locaties die ze bezochten, maar waarvan niemand wist wie de beheerder was. Roos: ‘Jarenlang hebben we mensen moeten overtuigen van ons plan zonder dat er een fysieke locatie was. Wij zaten nog lekker in Nederland, maar studenten van daar die hun ziel en zaligheid in het project stopten, moesten maar blijven vertellen dat het project echt wel goed ging, ook zonder locatie.’ Ondanks de tijden dat Roos en Frederiek het somber inzagen, veranderde Kriterion Sarajevo van een idee in een echte bioscoop die in juni officieel en feestelijk haar deuren opende.
FoliaMagazine
13
Boven: Lamia Šabić (20) / Asja Krsmanović (23) / Aleksander Govedarica (24) Onder: Een Amsterdamse tram 3 / in Sarajevo mag binnen nog gewoon worden gerookt
‘Krankzinnig was het,’ lacht Roos. ‘Alsof ik er de hele dag boven zweefde,’ vult Frederiek aan. Het feest duurde drie dagen, maar veel kunnen ze er zich niet meer van herinneren. Roos: ‘In al die jaren hadden we al zo vaak over de opening gefantaseerd dat het totaal onwerkelijk was. Al die beren op de weg die we hebben overwonnen, die waren als sneeuw voor de zon verdwenen. Het was alleen nog maar feest.’ Zoals voor de oorlog Kriterion Sarajevo had nooit zover kunnen komen zonder de hulp van Kriterion Amsterdam, een grote broer die met zijn oprichtingsidealen (het zorgen dat studenten in hun eigen onderhoud kunnen voorzien) een lichtend voorbeeld werd. Kriterion Amsterdam hielp het project niet alleen financieel, maar ook met het
14
FoliaMagazine
verzorgen van uitwisselingen voor de studenten uit Bosnië-Herzegovina, zodat zij de praktijk
Kriterion Amsterdam is ook opgericht in een wederopbouwfase, na de Tweede Wereldoorlog van een bioscoop runnen eerst konden afkijken voordat ze het zelf moesten gaan doen. Die kruisbestuiving gaf de medewerkers van de gelieerde bioscopen al voor de opening een bijzondere band. Anna la Verge (20, politicologie) was betrokken bij de uitwisseling in januari. Samen met haar vriendje Marijn Keijzer is ze
tijdens haar interrailtrip door Oost-Europa naar Sarajevo gereisd om de opstartfase van Kriterion hier in levenden lijve mee te maken. Ze loopt over van enthousiasme. ‘Het is zo inspirerend om hier te zijn. Kriterion Amsterdam is 65 jaar geleden ook opgericht in de wederopbouwfase na de Tweede Wereldoorlog. Die overeenkomst maakt het extra bijzonder.’ Lamia en Asja vinden in Kriterion niet alleen een studentenbaan, maar ook een plek waarin ze zelf cultuur kunnen maken. Asja: ‘In veel voormalige oorlogsgebieden wordt er gepraat over de ervaringen en trauma’s van mensen uit die periode. Hier niet. Niet zo veel als zou moeten tenminste. We zijn geen samenleving die moeilijkheden verbaliseert en precies daarom werken beeld en film heel goed. Zo kunnen we ons verdriet op een andere manier verwerken.’
Een medewerker poleert zorgvuldig de wijnglazen / twee bezoekers proosten op een mooie avond
Aleksander Govedarica (24, programmeur) schuift aan met een kop koffie. Hij studeert Engels en geluidsontwerp en vertrekt over een paar maanden naar Vancouver voor een uitwisseling. Hoewel dat een droom is die vrijwel alle werknemers van Kriterion hebben – weggaan uit Sarajevo, het liefst naar een westers land – ziet Aleksander het wel als zijn doel om Sarajevo met de komst van Kriterion naar een hoger niveau te trekken. ‘Zoals voor de oorlog. Toen was Sarajevo de belangrijkste cultuurstad van heel Joegoslavië.’ Maar eerst moeten de werknemers van de bioscoop zorgen dat ze genoeg klanten aan zich binden. Open zijn is één ding, open blijven een volgende. Geld blijft het grootste probleem en van de potjes die nu nog uit Amsterdam komen, is ook de bodem in zicht. In Amsterdam vertellen Frederiek en Roos later dat de heftige regen tijdens het internationale filmfestival van Sarajevo uiteindelijk een zege voor Kriterion betekende. Meerdere geplande filmvertoningen en feesten in de openlucht vielen letterlijk in het water en binnen de kortste keren hing de directeur van het filmfestival aan de telefoon. Of de bioscoop van Kriterion misschien nog vrij was voor wat extra screenings. Zo zijn de vooruitzichten positief voor de eerste arthousebioscoop die Sarajevo rijk is sinds het einde van de oorlog. Maar of de initiatief-
neemsters een project als dit nog een keer zo roekeloos zouden beginnen? Frederiek en Roos kijken elkaar even twijfelend aan. ‘Nee,’ zegt Frederiek dan. ‘Nèh,’ grijnst Roos. Ze beginnen opgelucht te lachen. ‘We begonnen dit project met een tomeloos vertrouwen in onszelf en in de maakbaarheid van de wereld. Het geloof in het ideaal is ook nooit afgenomen, maar we hebben ons vaak gestoten. Zoiets is ook nodig, wil je een project als dit tot slagen brengen, maar bij de planning van ons volgende project zijn we wel een stuk realistischer geworden.’ yyy
Volgend project Nu YUA in Sarajevo succesvol een Kriterion heeft opgezet, is het tijd voor het volgende project. Sinds januari 2011 onderzoekt de organisatie of het ook mogelijk is in de Kosovaarse stad Mitrovica voet aan de grond te krijgen. Die stad is tot op het bot verdeeld. In het zuiden zitten de Albanese Kosovaren, in het noorden de Serven. Beiden groepen zijn gescheiden door een rivier en een brug. Kosovo was jarenlang het middelpunt van bloedige conflicten. De voormalige provincie van Servië riep in 2008 de onafhankelijkheid uit, maar dat heeft de spanningen niet weggenomen. Afgelopen zomer nog laaide
een conflict over de grens met Servië hoog op. YUA wil in Mitrovica een plek creëren waar jongeren kunnen werken en een culturele hotspot kunnen opbouwen. Van de zeventigduizend inwoners is ongeveer 50 procent jonger dan dertig. Ruim 75 procent van de jongeren is werkloos. In januari deed YUA een haalbaarheidsstudie. Toen werd duidelijk dat het opzetten van een bioscoop in Mitrovica niet gaat lukken. Er zijn te weinig mensen om een bioscoop te vullen en de verdeeldheid in de stad is zo groot dat beide groepen apart moeten worden benaderd. Ook het vinden van een geschikte locatie is moeilijk. Deze zomer hebben twee mensen van YUA zes weken in Mitrovica gewoond. Ze hebben contact gelegd met jongeren en hen begeleid in het organiseren van evenementen: twee culturele avonden en een kampeerweekend. Er is nu besloten het project voort te zetten. Projectleider Carine Lacor: ‘In Mitrovica is nauwelijks iets cultureels: geen festival, debatavond of film. We gaan daarom beginnen met het opzetten van een mobiele, culturele evenementenorganisatie. Daarna kijken we wel weer verder. Het doel is dat jongeren zichzelf bedruipen en iets duurzaams neerzetten in de stad. De vorm is daarom ook niet dwingend. In plaats van een bioscoop is Mitrovica misschien wel geschikter om een café, bibliotheek, wasserette of hostel te beginnen.’
FoliaMagazine
15
(advertenties)
Meld je aan voor de FoliaNieuwsbrief
Met dagelijks
nieuws over studenten en hoger onderwijs • blogs over film, fotografie en uitgaan • video’s • columns van o.a. Robbert Dijkgraaf, Ewald Engelen en Asis Aynan • de pdf van FoliaMagazine • prijsvragen • dossiers Amstelcampus, catering et cetera
Ga naar www.foliaweb.nl, meld je aan en win een iPad
Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam
UvAV4:Opmaak 1 26-08-11 13:37 Pagina 1
Hotel Résidence Le Coin Gastvrijheid in een karakteristieke sfeer HOTEL RESIDENCE LE COIN, gevestigd in hartje centrum van Amsterdam en al jaren een pleisterplaats voor gasten van de UNIVERSITEIT VAN AMSTERDAM en van de HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM draagt deze gasten een warm hart toe en daarom kunnen zij rekenen op een gereduceerd tarief. Zij die op vertoon van deze advertentie bij ons komen overnachten ontvangen tevens een extra korting op het ontbijt. Het hotel ligt in het oude centrum en is een uitstekend vertrekpunt voor het ontdekken van alles wat de stad te bieden heeft, van het bijwonen van een theatervoorstelling tot een rondvaart in een van de vele monumentale grachten.
Bezoek onze website of bel voor meer informatie. www.lecoin.nl 020 - 5246800
Nieuwe Doelenstraat 5 1012 CP Amsterdam e-mail:
[email protected]
passie Koken
‘Ik ging het ouderlijk huis uit zonder kookboeken, maar ik denk dat ik er inmiddels wel vijftig heb. Boeken over pasta, brood, taarten. Toen ik net op mezelf woonde, kocht ik gewoon wat er bij de Albert Heijn in de bonus was en flanste ik wat in elkaar. Ik maakte dus geen uitgebalanceerde menu’s, maar ik vond het wel leuk om te koken. Dat komt denk ik door mijn ouders. Zij besteden altijd veel aandacht aan het bereiden van eten: in Zeeland kokkels zoeken, tijdens een wandeling vlierbloesem plukken en er siroop van maken. Mijn vriendin had wat kookboeken, die nam ze mee toen we gingen samenwonen. Zo ontdekte ik dat koken volgens recepten goed werkt. Je proeft dat de maaltijden uitgebalanceerd zijn. Ik zou het iedere student aanraden: koop er gewoon eens een paar, bijvoorbeeld van Gordon Ramsay. Mijn favoriete keuken is de Italiaanse. Mensen denken altijd dat pasta’s makkelijk zijn, maar blijven vaak bij dezelfde saus hangen. Terwijl er zo veel verschillende mogelijkheden zijn. Het interessante aan pasta’s vind ik dat er helemaal niet veel saus nodig is. Het loont om een goede pasta te nemen en niet voor de Euroshoppervariant te gaan. Mijn tip? Hou het simpel, gebruik niet te veel ingrediënten. Ga naar de biologische groenteboer, haal biologisch vlees. Daar zit zo veel meer smaak aan. Als ik echt uit moet pakken maak ik zelf ravioli. Dan maak ik zelf het pastadeeg en de vulling. Met serranoham, mozzarella, een beetje zongedroogde tomaat en wat parmezaan. Iedereen vindt het fijn om goed te eten, en ik vind het leuk om te zien dat mijn gasten dan echt zitten te genieten.’ yyy Ron Santing
FoliaMagazine
17
foto Fred van Diem
Lodewijk berkhout (25, UvA-student bèta-gamma) heeft stapels kookboeken en zet zijn gasten graag iets bijzonders voor.
opinie
Speldje van misplaatstheid De ophef over de Amnesty-speldjes van de schrijvers die naar China gingen is een toonbeeld van de westerse desinteresse voor de ander, betoogt Jeroen de Kloet. illustratie Marc Kolle
T
oen Björk in 2008 in Shanghai een concert gaf, sloot ze een nummer af met het roepen van ‘Free Tibet!’ Een gratuit gebaar van een buitenlander met een paspoort, die hiermee niet alleen de Chinese organisatoren in de problemen bracht, maar tevens zorgde voor een verkilling van het culturele leven in China. Uit angst voor een herhaling werden de teugels in China strak aangehaald, overal klaagden organisatoren van festivals dat het daarna zo moeilijk was om een vergunning te krijgen. Ik was dat jaar in China, en heb me uitermate geërgerd aan Björks actie. Dit kwam weer in mijn herinnering door alle tumult rondom de speldjes van Amnesty International die Nederlandse schrijvers op zouden moeten spelden in Beijing. Wat mij te midden van al het gekrakeel vooral irriteerde was de gretigheid waarmee de media zich op dit vermeende morele dilemma stortte. Dat Amnesty International deze actie heeft opgezet is vanzelfsprekend, het behoort tot haar urgente taak de mensenrechtensituatie aan de kaak te stellen. Dat de schrijvers daaraan geen gehoor gaven leek mij eveneens terecht, mede met het perikel rondom Björk in het achterhoofd. Het zou getuigen van slechte manieren ten opzichte van de gastheren. En met thuisblijven is werke-
18
FoliaMagazine
lijk niemand gebaat. Al schurkt de opmerking van Adriaan van Dis – ‘Dit is een land dat alleen maar krachtig geleid kan worden’ – wel zeer ongemakkelijk tegen het verhaal van de Communistische Partij in China aan.
Aynan Het probleem in het debat rondom de speldjes is tweeledig: ten eerste zijn er echt betere vragen te stellen over censuur en verzet, daarnaast is het debat kenmerkend voor een westers gebrek aan nieuwsgierigheid naar de ander. De Chinese schrijver Murong Xuecun sprak op het journaal over de tactieken die hij heeft ontwikkeld om door de mazen van het censuurnet te glippen. Er is veel meer mogelijk dan we vaak denken, en zowel auteurs als lezers zijn uitermate bedreven in het spelen van dit spel. Daarbij gaat het soms fout, getuige de auteurs die het moeten bekopen met een celstraf, maar tegelijkertijd produceert dit spel een vreemde vorm van opwinding en
Zijn er geen interessantere verhalen te vertellen dan dit morele polderdrama? inspireert het ook juist tot grensverleggende cultuur. Hier doemt eveneens een ander probleem op: hoe te denken over verzet, hoe te handelen, in een land waar het zo veel mensen zo voor de wind gaat? Het zijn vandaag de dag vooral de ironie en parodie die welig tieren. Maar waar liggen de politieke grenzen van de ironie, zeker als de Partij haar dikwijls zo vernuftig weet in te kapselen? In de zomer van 2008 werd ik live geïnterviewd door de Chinese televisie. Voordat de camera draaide, vroeg ik de presentatrice: ‘Wat doe je als ik nu mijn Free Tibetbanner laat zien?’ Dan moet ik je direct stoppen, vertelde ze, in het vertrouwen dat dit niet zou gebeuren. De mogelijkheid tot het stellen van die vraag laat zien hoezeer het
systeem is uitgehold: iedereen is zich bewust van het spel, bijna niemand gelooft er werkelijk nog in, maar we spelen het mee. Hoe dan het systeem te veranderen? Dit zijn, denk ik, cruciale vragen, die zich niet beperken tot de grenzen van China. Welke politieke wapens heeft de burger nog? Wat zijn de mogelijkheden om kritisch te zijn, in een tijd waar politiek rechts de homo-emancipatie en de vrijheid van meningsuiting heeft geannexeerd als middel voor islam-bashing? De vragen die ik mij in China stel, kortom, doemen dikwijls in een ietwat andere jas ook op in Nederland. Maar die vragen werden niet gesteld in het debat rondom de speldjes van Amnesty International. Waarom waren de media hier zo gretig? Zijn er werkelijk geen interessantere verhalen te vertellen dan dit morele polderdrama? In een van de betere stukken haalde het NRC de Chinese schrijver Liu Xinglong aan, die zich met reden beklaagde over het gebrek aan interesse in het buitenland voor het literaire leven in China. Terwijl in China velen op de hoogte zijn van de westerse literatuur, geldt dit andersom niet. Een soortgelijk verwijt herinner ik mij uit mijn onderzoek onder popmusici in Beijing. Terwijl iedereen in China Kurt Cobain kent, weet in het westen vrijwel niemand wie Cui Jian is. En zien wij een clip van hem, dan is er dikwijls direct de verzuchting: ‘Ja maar dat kennen wij al, en dat kunnen wij beter.’ Het onvermogen om betere vragen te stellen over de grenzen en mogelijkheden van zowel censuur als verzet, in combinatie met de schrikbarende westerse desinteresse in die ander, een desinteresse die wordt ondersteund door een onderliggende mondiale hiërarchie in smaak: vormt dat niet het werkelijke schandaal van de boekenbeurs van Beijing? yyy Jeroen de Kloet is universitair docent mediastudies.
Noodzaak Laatst stond ik in een voormalig kraakpand op de planken. Ik was uitgenodigd iets te vertellen over de revolutie in Noord-Afrika en de Arabische wereld en de media alhier. Een van de andere gasten was Fathi Ben Khalifa. Hij was tot voor kort adviseur van de Libische overgangsraad. Ben Khalifa stopte met het geven van raad toen hij de nieuwe Libische grondwet onder ogen kreeg. De Libische constitutie noemt de sharia (islamitische wetten afkomstig uit de Koran) als mogelijke rechtsbron. Ben Khalifa gelooft ergens anders in, namelijk in de scheiding van kerk en staat en zag zich genoodzaakt zijn medewerking aan het nieuwe Libië te staken. De avond kreeg een muzikaal einde. Een gitarist speelde en zong in de taal van Nafusa (een streek in het noordwesten van Libië). Na het spel bestelde ik een glas drank en zocht de septemberavond op. De gitarist kwam bij me staan. We toostten en namen een flinke slok. ‘Waar kom je vandaan?’ vroeg de gitarist. ‘Nederland,’ antwoordde ik. ‘Mijn ouders zijn in Marokko geboren. Ze komen uit de Rif.’ ‘Dat maakt je dus Marokkaan.’ Ik schudde mijn hoofd. Ik vertelde dat mijn wieg in Haarlem stond. ‘Dat maakt mij van hier.’ De gitarist schudde op zijn beurt het hoofd. ‘Ze zullen je nooit als Nederlander zien.’ Ik ken Marokko als vakantieland, met een paar familieleden. Ik heb geen Marokkaanse identiteits papieren, en wil ze ook niet. De achtergrond van mijn Nederlanderschap is hooguit Berbers te noemen. Marokkaans? Nee. Maar ik begrijp de woorden van de gitarist wel. Iemands eenheid van wezen wordt voor een groot deel door andermans ogen gecreëerd. Maar de snarenman zag iets over het hoofd. Zichzelf. Het ‘ik’. En ik zie mezelf als Nederlander. Nog beter gezegd: ik zie mij genoodzaakt me Nederlander te voelen en te noemen; mijn medewerking aan het nieuwe Nederland. yyy Asis Aynan
FoliaMagazine
19
Curvers
opinie
Terug naar de Kritische Universiteit De aanstelling van bestuurders moet in de toekomst transparanter en democratischer gebeuren, vinden Sam de Nijs, Jaap Oosterwijk en Ilios Willemars.
H
oe de UvA bestuurd wordt is ondoorgrondelijk. Over het vertrek van de voorzitter van het College van Bestuur, Karel van der Toorn, heerst nog steeds onduidelijkheid. Den Haag bemoeit zich nu met de aanstelling van zijn opvolger en de voorzitter van de Raad van Toezicht. De benoeming van de decanen bij de Faculteit Economie- en Bedrijfswetenschappen en de Faculteit der Geesteswetenschappen verloopt geheimzinniger dan de verkiezing van een paus. Het is vrijwel onmogelijk een beeld te krijgen van wie om welke redenen op welke positie terechtkomt. De UvA wordt zo steeds minder van de studenten en docenten en steeds meer van bureaucraten die nog omslachtiger communiceren dan het Heilig College van kardinalen. De vragen zijn duidelijk: waarom ging Van der Toorn weg? Waarom laten wij toe dat een door het ministerie benoemde formateur zijn opvolger selecteert? Hoe worden decanen door het CvB uit de hoge hoed getoverd? Waarom beslist de academische gemeenschap hier niet over? Vroeger controleerde de gemeenteraad onze universiteit. Nu hebben we een Raad van Toezicht, die benoemd wordt door de staatssecretaris. Het bestuur van de UvA wordt in besloten vergaderingen ondervraagd in plaats van in openbare raadsvergaderingen. De academische gemeenschap bestaat uit studenten en docenten en zij hebben dus het recht op een stem in de benoemingen die gedaan worden.
20
FoliaMagazine
Wij denken dat het zo kan. Sterker, wij denken dat het zo moet. Echte democratie maakt mensen verantwoordelijk voor hun daden. Is het niet beter als de UvA een universiteit is waar het bestuur in dienst staat van het onderwijs en de wetenschap? Dit is nog een toekomstdroom. Ons kritisch alternatief wil dat studenten en docenten meebeslissen over nieuwe bestuurders, maar daarvoor is eerst openheid nodig over procedures, kandidaten en benoemingen. De academische gemeenschap moet samen kunnen discussiëren en adviseren over haar toekomstige bestuurders. Vervolgens dient over elke benoeming een bindend referendum te worden gehouden. Een kandidaatbestuurder die bang is om dit debat aan te gaan is onze universiteit niet waard. yyy
Sam de Nijs is voorzitter van Ons kritisch alternatief, Jaap Oosterwijk is voorzitter van de FSR FGw en Ilios Willemars is fractievoorzitter van de CSR, beiden voor Ons kritisch alternatief.
De redactie verwelkomt ingezonden brieven en opiniestukken. We behouden ons het recht voor deze zo nodig in te korten. Vermeld altijd uw naam en relatie tot de UvA/HvA; anonieme reacties worden niet geplaatst. Mail naar
[email protected].
Wees aanwezig Laatst hoorde ik dat ik nog niet genoeg over de UvA klaag in Folia Magazine. Sorry daarvoor. Als er iemand moet zijn die van tijd tot tijd even samenvat hoe kut het allemaal is, wil ik dat best zijn. De eerste klacht van mijn medestudenten is alvast veelbelovend: het eerste college wetenschapsfilosofie op de Oudemanhuispoort werd uitgezonden als livefeed in een van de twee zalen. Ik kan me de vergadering waarin daartoe besloten is wel ongeveer voorstellen. Luister, we hebben weer heel veel studenten, maar ze dreigen naar de collegezalen te komen. Bla bla bla, iemand roept iets over jonge en dynamische oplossingen, iets over internet en video, en al gauw is men het erover eens: een livevideofeed. De studenten vonden het ‘college’ natuurlijk waardeloos, en niemand was van plan de week erop terug te keren. Probleem opgelost. Precies volgens plan! De UvA heeft geen plek of geld, dus ze wil graag véél studenten die weinig verschijnen of vragen. Van een tekort aan docenten, stoelen of computers word jij droevig, en op den duur ga je je studentikoze activiteiten wel op eigen terrein beoefenen. De livefeed is de allermodernste methode om te zorgen dat je wegblijft. Bezuiniging heeft vele vermommingen. Nu heb ik nachtmerries waarin het hele lespakket te downloaden is op blackboard en ik moet chatten met mijn docent. Live! Fiets dus alsjeblieft gewoon naar de UvA. Af en toe een college, of gewoon hangen bij mij (ingang BG). Ik zou graag dranghekken zien bij de computerruimtes en bij de werkplekken, een bouncer bij het café en af en toe een rel bij het secretariaat. En ik stel voor dat we allemaal naar de livefeed wetenschapsfilosofie gaan, popcorn en telefoons in de hand. Het is echt een vak voor iedereen, dus neem een date mee (want ik neem aan dat waardeloze colleges vrij toegankelijk zijn), en laat niet na te vozen op de stoelen achterin! Kom, wees aanwezig. Net iets te veel. Dank voor jullie medewerking! yyy Emma Curvers
brieven Jeuk
Ik las in uw blad met tenenkrommende ergernis het interview van Renske Jonkman met Hazel Friedland. Onderstaande reactie is dan ook niet ‘vriendelijk’. Van mensen met een dergelijke levenshouding heeft de maatschappij niets constructiefs te verwachten. Van solidariteit heeft deze Hazel blijkbaar nog nooit gehoord. ‘Parasiteren’ zal haar zeker wél bekend voorkomen! Ik krijg altijd irritante jeuk van dergelijke ‘spineless people’ die te belabberd zijn om op eigen benen te staan, die zichzelf en hun onkunde 24 uur per dag ‘quasi-intellectueel’ en door middel van onsamenhangend gewauwel proberen te verhullen achter slierten rook van wat het ook maar wezen mag (als je haar ‘hoort’ praten moet het wel iets bedwelmends zijn). Voor dergelijke mensen wens ik niet te betalen, maar ik moet wel! Ik heb die keuze niet, terwijl zij jarenlang kan kiezen op kosten van de ‘moderne tijd’ waar zij zo faliekant op tegen is... Maar ja, ik kom dan ook uit een tijd dat je gewoon je verantwoordelijkheid had voor jezelf én voor anderen. We hoeven uiteraard niet terug naar die tijden, maar de huidige generatie én mensen als Hazel moeten eens gaan beseffen dat het niet vanzelfsprekend is dat alles maar betaald en gesubsidieerd wordt. En dan meent zo’n blaag als Hazel het zich te kunnen veroorloven om zich zo minderwaardig en laatdunkend uit te laten over een maatschappij waar zij dagelijks aanklopt om in leven te blijven. Wat een blamage! Ik word zo vreselijk depressief van dergelijke artikelen. Wat een armoe! Nog een opmerking: de goeien niet te na gesproken, laat dat duidelijk zijn. yyy Amsterdam, Tea van den Hazel
Middelvinger
Complimenten voor Folia Magazine dat gisteren bij Het Parool zat. Blad geheel gelezen, prima. Alleen de column van Curvers direct overgeslagen; ik vind het spijtig en vervelend om te zien dat
promoties zij haar middelvinger opsteekt. Kan die foto weg, wat is de waarde van dit gebaar? Van haar zal ik in elk geval niets lezen. Verder een fraai blad. yyy Amsterdam,Vera de Kort
Sterker, maar…
Naar aanleiding van het verschijnen van het nieuwe Folia Magazine een korte reactie van een ‘oude’ -lezer. Qua uitstraling is het strakker dan voorheen en de inhoud is meer divers. Hoewel het boek me niet direct aanspreekt, heb ik genoten van het interview door schrijfster Renske Jonkman met haar eigen personage. Ook het stuk van Ewald Engelen was interessant. Het is goed als een hoogleraar/lector vertelt over eigen onderzoek en waarom dat maatschappelijk relevant is. Het spreekt voor mij voor zich dat de opinierubriek noodzakelijk is in Folia Magazine en fijn dat één opinie over onderwijs(bestuur) gaat. Daarentegen ontgaat de plaatjesrubriek ‘Objectief ’ me volledig en vind ik ‘Drift’ een beetje oudewijvenpraat. De rubriek ‘Toehoorders’ is leuk, al zou ik de voorkeur geven aan een vast panel dat opleidingen ook kan vergelijken. Al met al vind ik het sterker dan de oude Folia, maar kan er nog veel worden verbeterd. Wat meer aandacht voor onderwijs en bestuur van de UvA (in plaats van loze verhaaltjes) en bovenal: aandacht voor studentenen studieverenigingen. P.S: Complimenten voor de site, beter design en veel nieuws! yyy Corneel den Hartogh, student economie & bedrijfskunde
Tip
Na dertig jaar Folia als docent blij verrast met deze vernieuwing, maar wat me meteen opviel: geen cartoon over studenten en docenten! Geen nood: een oud-student van de UvA, Pathuis (www.pathuis.nl) lijkt me uitermate geschikt voor jullie blad en in staat goeie cartoons te maken. yyy Dick van Zuilen, pensionado jeugdstudies UvA onderwijskunde en opvoedingswetenschap
DINSDAG 27/09 12.00 uur: Chile Eboe-Osuji – Rechtsgeleerdheid Promotoren: Prof.mr.dr. H.G. van der Wilt en prof.mr. C. Flinterman (UU). (Agnietenkapel)
14.00 uur: Daan Meerburg - Sterrenkunde Promotor: Prof.dr. R.A.M.J. Wijers. (Agnietenkapel)
WOENSDAG 28/09 14.00 uur: Michele Brunelli - Taalkunde Promotor is mw. prof.dr. A.E. Baker. (Agnietenkapel)
15.00 uur: Tiny Korse - Geneeskunde Promotor: Prof.dr. P. Baas. (Aula)
DONDERDAG 29/09 12.00 uur: Oleg Antoniuk - Natuurkunde Promotor: Prof.dr. G.H. Wegdam. (Agnietenkapel)
14.00 uur: Ginger Lutteke - Scheikunde Promotor: Prof.dr. H. Hiemstra. (Agnietenkapel)
VRIJDAG 30/09 10.00 uur: Junte Zhang - Archief- en informatiewetenschap Promotor: Prof.dr. T.H.P.M. Thomassen. (Agnietenkapel)
12.00 uur: Ronald Dijkman - Geneeskunde Promotor: Prof.dr. B. Berkhout. (Agnietenkapel)
13.00 uur: Edwin Praat - Moderne Nederlandse letterkunde Promotor: Prof.dr. T.L. Vaessens. (Aula)
oraties DONDERDAG 29/09 17.00 uur: Afscheidscollege prof.dr. P.J. (Paul) Scheffer, bijzonder hoogleraar grootstedelijke problematiek Alles doet mee aan de werkelijkheid. Herman Wolf: een leven in vooroorlogs Amsterdam. (Aula)
VRIJDAG 30/09 16.00 uur: Oratie prof.dr. R.P. (Rob) Stevenson, hoogleraar toegepaste analyse Multischaal methoden in de numerieke analyse. (Aula) Voor uitgebreide informatie zie www.uva.nl/agenda.
FoliaMagazine
21
(advertenties)
Als eten een probleem is
Dwaallicht Jacquelien de Savornin Lohman
Maak je je zorgen over je eetgedrag? Novarum start 14 oktober met een gratis preventiecursus
met Bam Commijs aan de piano Vanuit een tentje van vroeger is een dwaallichtje ontsnapt dat vol verwondering rondwaart.
Meer informatie op www.novarum.nl/actueel of bel 020 – 590 47 10
euro
nd
gner
In dit derde cabaretprogramma neemt Jacquelien u opnieuw verrassend mee in haar turbulente leven als 75-plusser. Met Tijd-van-leven en Time-oud heeft deze emeritus hoogleraar, oud-senator haar herintrede in het arbeidsproces als cabaretière volop bewezen. Het leven wordt spannender. De harde kern blijft. De snede is op haar scherpst.
DATA 2011 Theater Als eten een zaterdag een 1 oktober Pleintheater, Amsterdam Als eten probleem is A D V E9Roktober T O R I A L Pleintheater, Amsterdam zondag probleem dinsdag 22is november Theater Pepijn, Den Haag Maak je je zorgen over je
Aanvang 20:15h 15:30h 20:15h 20:15h
dinsdag 29 november Theater Pepijn, Den Haag eetgedrag? Novarum start beloond met een welkome aanvulling op zijn Word Big Spender met Pizza Maak je jeBig zorgen over je
14 oktober met een gratis studiefinanciering. eetgedrag? Novarum start RESERVEER TIJDIG preventiecursus 14 oktober met Welke student herkent het niet:een aangratis Big Pizza deHaag pizza die vaak door stupreventiecursus Meer Theater informatie op Pepijn: Nieuwe “De Schoolstraat 21, is Den het eind van het geld is er altijd nog www.novarum.nl/actueel denten wordt gegeten. Met de nieuwe social Tel.: 070 – 361 05 40; www.diligentia-pepijn.nl Meer informatie op of bel 020 – 590 47 10 een stuk maand over. Voor een aan- media campagne willen we studenten de mowww.novarum.nl/actueel 020 – 590 47 10 Pleintheater: Sajetplein 39, Amsterdam tal van hen is datof bel binnenkort mis- gelijkheid bieden om Big Spender te worden Tel.: 020 – 693 33 80, www.pleintheater.nl schien verleden tijd. Wie namelijk en ervoor zorgen dat de Wagner-toelage een vanaf 19 september de Facebook- begrip wordt. Voorwaarde is echter wel dat pagina van Wagner-Pizza Nederland de deelnemers fulltime moeten studeren”, liked, maakt gedurende 4 weken vertelt Henrik Jäger, product manager van Wagner-Pizza.
elke week kans op een extra bonus van 300 euro per maand. En dat een heel jaar lang.
Entree CJP/65+ € 13,-€ 13,-€ 13,-€ 13,--
€ 12,-€ 12,-€ 12,-€ 12,--
www.jdesavorninlohman.nl
A DV E RT O R I A L
Win 300 euro Win 300 euro Welke student herkent het niet: aan van Wagner-Pizza Nederland De Wagnerper book-pagina maand Welke student herkent niet: nog aan het eind van het er altijd Pizza isgeld ver- is het per (www.facebook.com/wagnerpizzanederland) maand het eind het over. geld er altijd nog eenop stuk maand Voor een aanliken en een creatief antwoord geven de van krijgbaar in de is een stuk maand over. Voor een aanvraag: “Wat zou je doen met 300 euro extra tal van hen is dat binnenkort missmaken BBQ metin Wagner de maand?” Reageren is bijvoorbeeld mo-verleden Chicken, Salami tal van hen is dat binnenkort misschien tijd. Wie namelijk metgelijkWagner door het uploaden van een tekst, fi lmpje Peppers, Texas, schien verleden tijd. Wie namelijk vanaf 19 september de Facebook-
Big Pizza A DV E RT O R I A L De Big Pizza in Amerikaanse deep pan Style is Word Big Spender met Big Pizza beloond met een welkome aanvulling op zijn dé pizza voor de grote trek en bij studenten het studiefinanciering. met een welkome aanvulling op zijn Word Big Spender met Big Pizza beloond Studenten moeten daarvoor de Face- meest populair.
of foto. Facebookfans kunnen vervolgens een Tuna, Boston, de Nederland vanaf 19 Facebookpagina vanseptember Wagner-Pizza stem uitbrengen op hun favoriete inzending. Hawaii, Cheese pagina van Wagner-Pizza liked, maakt gedurende Nederland 4 weken Uit de besten kiest de jury vier weken lang & Onion en Suliked, maakt gedurende 4 weken elke week kans op een extra bonus elke week een Big Spender. Deze zal worden preme.
studiefinanciering. “De Big Pizza is de pizza die vaak door studenten gegeten. Metdiedevaak nieuwe “De Bigwordt Pizza is de pizza doorsocial stumedia campagne willen Met we studenten modenten wordt gegeten. de nieuwedesocial gelijkheid bieden willen om BigweSpender te worden media campagne studenten de moen ervoorbieden zorgenom dat Big de Wagner-toelage een gelijkheid Spender te worden begrip wordt. Voorwaarde is echter wel een dat en ervoor zorgen dat de Wagner-toelage de deelnemers fulltime moeten studeren”, begrip wordt. Voorwaarde is echter wel dat vertelt Henrik Jäger, product manager van de deelnemers fulltime moeten studeren”, Wagner-Pizza. vertelt Henrik Jäger, product manager van Wagner-Pizza.
Studenten moeten daarvoor de Facebook-pagina van Wagner-Pizza Studenten moeten daarvoor Nederland de Face(www.facebook.com/wagnerpizzanederland) book-pagina van Wagner-Pizza Nederland liken en een creatief antwoord geven op de (www.facebook.com/wagnerpizzanederland) vraag: “Wat je doen met 300geven euro op extra liken en eenzou creatief antwoord de in de maand?” Reageren is bijvoorbeeld movraag: “Wat zou je doen met 300 euro extra gelijk het uploaden een tekst, filmpje in de door maand?” Reageren van is bijvoorbeeld moof foto. Facebookfans kunnen vervolgens een gelijk door het uploaden van een tekst, filmpje stem uitbrengen op hun favoriete inzending. of foto. Facebookfans kunnen vervolgens een Uit besten kiest vier weken lang stemdeuitbrengen op de hunjury favoriete inzending. elke week een Big Spender. Deze zal worden Uit de besten kiest de jury vier weken lang elke week een Big Spender. Deze zal worden
dé voor in deAmerikaanse grote trek endeep bij studenten De pizza Big Pizza pan Stylehet is meest populair. dé pizza voor de grote trek en bij studenten het 16-09-2011 09:50:14 De Wagnermeest populair. Pizza is verDe Wagnerkrijgbaar de Pizza is inversmaken BBQ krijgbaar in de Chicken, smaken Salami BBQ Peppers, Texas, Chicken, Salami Tuna, Peppers,Boston, Texas, Hawaii, Tuna, Cheese Boston, & OnionCheese en SuHawaii, preme. & Onion en Supreme.
elke week kans een extra bonus van 300 euro perop maand. En dat een van heel300 jaareuro lang.per maand. En dat een heel jaar lang.
Big Pizza De Pizza in Amerikaanse deep pan Style is BigBigPizza
overigens
In deze rubriek reflecteren wetenschappers op een actuele stelling.
Fraude in de wetenschap wordt veroorzaakt door de enorme publicatiedruk en komt vaker voor dan we denken. Jesse Weltevreden lector online ondernemen
Damiaan Denys hoogleraar psychiatrie
Jesse Weltevreden: ‘Ja, ik denk dat de grote publicatiedruk een belangrijke oorzaak is van fraude in het wetenschappelijk onderzoek. Al zijn er ook andere factoren die een rol spelen, zoals financiële belangen van onderzoekers bij bepaalde onderzoeksuitkomsten of de hoge verwachtingen van collega’s om continu goed te presteren. Het stoort mij persoonlijk dat het publiceren van onderzoek in toonaangevende tijdschriften zo ver is doorgeschoten. Het lijkt soms wel een doel op zich geworden te zijn. Het genereren en verspreiden van nieuwe kennis moet vooropstaan en dat hoeft niet altijd in toptijdschriften. Vaak duurt het ook langer om een onderzoek in een toptijdschrift gepubliceerd te krijgen en moet de wereld langer wachten op die kennis, terwijl het via andere tijdschriften en media veel sneller vermarkt kan worden. Het zou daarom helpen als er op een andere manier wordt aangekeken tegen het publiceren van onderzoeksresultaten. De kwaliteit van onderzoek moet vooropstaan, niet waar en hoeveel men publiceert. Dat laatste werkt fraude in de hand.’
Peter Sloot hoogleraar Computational Sience
Damiaan Denys: ‘Ja en ja. Ik denk dat publicatiedruk een reëel probleem is en dat fraude inderdaad vaker voorkomt dan we denken. Daar maak ik me niet populair mee en ik kan het ook niet met cijfers onderbouwen, maar het is een gevoel. Wetenschap is iets wat mensen fantastisch vinden en vroeger veel aanzien genoot, maar de laatste tien tot twintig jaar mondainer is geworden, vergelijkbaar met een bedrijf of industrie. Het heeft ook een aantrekkingskracht op mensen die niet reëel is: ze denken zich nuttig te maken voor de maatschappij. Het merkwaardige is dat de meeste wetenschappers heel hard werken zonder daar financieel voor gecompenseerd te worden en dat in een wereld die heel hard is. Wetenschappers worden volgens mij gedreven door een soort narcisme, uiteindelijk willen ze erkenning als persoon. Mensen zijn daardoor niet meer op zoek naar de waarheid, maar naar publiciteit, aandacht en erkenning. Dat is een risico dat steeds groter wordt en waardoor de stap om te frauderen kleiner wordt. Daar moeten we mee uitkijken.’
Peter Sloot: ‘Fraude in de wetenschap is van alle tijden. Het gebeurde vroeger al en zal ook in de toekomst nog vaak gebeuren. Wel zijn experimentele wetenschappen gevoeliger, omdat ze met grote hoeveelheden data werken die vaak niet eenvoudig controleerbaar zijn. Ik denk niet dat de druk tot publiceren de kans op fraude het meest vergroot. Eerder zie ik een probleem in de druk die media op wetenschappers leggen. Als er iets leuks is ontdekt, springen de media er direct bovenop, op zoek naar een mooie quote of oneliner. Zelfs als onderzoek nog niet rijp is om zo stellig naar buiten gebracht te worden, worden veel wetenschappers verleid om dat toch te doen. Die verleiding is groot: het is immers vleiend om publiekelijk te vertellen over je onderzoek en ook goed voor je zichtbaarheid. Mijn zorg ligt echter minder bij frauderen. Ik ben ervan overtuigd dat dat op den duur wel boven water komt. Het grootste probleem ligt bij plagiaat. Dat gebeurt veel vaker dan we denken.’ yyy Floor Boon
FoliaMagazine
23
(advertentie)
PRESENTEERT
Het
begin VAN HET COLLEGEJAAR ‘11 | ’12
22.00 - 04.00 uur VOORVERKOOP € 12,TICKETS OOK ONLINE VIA:
BEGINFEEST.NL
escape
ERICK E BINGO PLAYERS RAYMUNDO ESCAPE DELUX: DJ JUAN D’AN VOORVERKOOPADRESSEN: HES: FACILITAIR HOGESCHOOL VAN AMSTERDAM, COPYSHOP HOGESCHOOL INHOLLAND DIEMEN KAPSALON CAFE DE KROON, REMBRANDTPLEIN
VERLAAG BIERPRIJDE S
DINSDAG 27 SEPTEMBER
foto Danny Schwarz
op de tong
United Tastes of 1097 James Wattstraat 75 (Oost)
D
uurzaamheid en uit eten gaan zijn soms moeilijk te rijmen. Betekent duurzaam biologisch, vegetarisch of is het alleen een kwestie van zo min mogelijk voedselverspilling? Het nieuwste kindje van Sarriel Taus (Restaurant Fifteen) en Harry Puts (Made in May) heet United Tastes of
Lokaal
1097 verwijst naar het postcodegebied van United Tastes. Het idee is dat de menukaart wordt gecrowdsourced in de buurt – wat betekent dat je jouw lievelingsrecept kunt suggereren voor de kaart. Dan voel je je pas echt thuis als je uit eten gaat. En degenen die de meest originele en betaalbare recepten inleveren krijgen een gratis diner voor vier personen. Je kunt overigens ook zelf diners geven in United Tastes.
1097 en is zo duurzaam mogelijk. Ingrediënten zijn natuurlijk biologisch, en van het seizoen. Maar vooral erg betaalbaar. Bovendien werken in de keuken jongeren met een achterstand, die graag de restaurantwereld in willen. De avond begon voor mij met een bloemkoolkerriesoep (€ 3,50). Bloemkoolsoep is soms
Duurzaam
Tijdens de opening kon je jaren 60- en 70-servies en meubilair doneren in ruil voor je diner. Dat geeft het restaurant nu een vintage feel, die goed past bij de hoge plafonds en klassieke houten bar. Ze lijken de muziek er ook op uit te kiezen. De combinatie van hergebruik (meubilair en servies) en gebruik van uitsluitend seizoensgebonden producten maken United Tastes tot een stijlvol en duurzaam restaurant.
nogal flauw, maar deze was romig en pittig tegelijk. Mijn buurmeisje ging voor een Griekse salade met limabonen (€ 4,25), een internationaal unieke combinatie. Wel een beetje een simpele uitvoering. Op naar het hoofdgerecht, voor beiden de oosterse schol en papillotte met gemengde groenten (€ 13,50). Ik hoopte op een eetbare papillotte van filodeeg, als zo’n soort geldzakje op je bord, maar de keus voor bakpapier is natuurlijk een stuk handiger. De vis was zacht, en ondergedompeld in een zoetige saus. Onze borden gingen leeg terug naar de keuken. De porties waren bovendien ruim genoeg om niet verleid te worden tot een toetjescompensatie. Anders was ik zeker gegaan voor de Mexicaanse churro met warme rabarbercompote (€ 4,50). Eigenlijk is United Tastes of 1097 een soort tijdmachine die je even terugbrengt naar herinneringen aan soep uit kop en schotel, niet met je ellebogen op tafel en simpel en voedzaam eten, zonder in te leveren op smaak en presentatie. www.united tastesof.com yyy Barbara Putman Cramer
Ben je zelf uit eten geweest? Folia Magazine ontvangt graag je recensie. Maximaal 300 woorden, suggesties voor de kaders zijn welkom, maar niet verplicht. Mail
[email protected].
Casa 400
United Tastes zit in het oude pand van Casa 400, het studentenwoningencomplex dat in de zomer dienst doet als hotel. Omdat de organisatie van Casa 400 in 2010 een nieuw pand heeft betrokken aan de Stephensonstraat was er in het oude (1962) pand ruimte voor nieuwe initiatieven. Vanwege het kamertekort blijft de oude Casa langer staan dan gepland, maar wees er snel bij, in 2012 wordt het pand alsnog gesloopt.
FoliaMagazine
25
26
FoliaMagazine
objectief Bekertje voor onderweg Afgelopen zondag vond de 27e Dam tot Damloop plaats. Met veertigduizend lopers was het een recordeditie. Niet veel van hen zullen weten dat het oorspronkelijke idee van de wedstrijd stamt uit 1959. De hardloopwedstrijd heette toen nog Dam-Dam-race en was een protest van de gemeentebesturen tegen de slechte verbinding tussen Amsterdam en Zaandam. Het doel was de snelste tijd, hoe dat gebeurde was aan de deelnemer. Met als gevolg dat een bont gekleurde schakering van voertuigen de revue passeerde: speedboten, motoren, auto’s, treinen, sjezen (paard en wagen), kano’s en vlotten. Een 36-jarige oogarts won de race. Hij huurde voor 135 gulden een speciaal treinstel met drie motoren waarmee hij binnen 9 minuten en 21 seconden in Zaandam arriveerde. De eerste Dam tot Damloop zoals we die nu kennen werd pas vijfentwintig jaar later gelopen, in 1985. Het idee kwam uit de koker van ex-loper Cees Lansbergen. In 1959 las Lansbergen als veertienjarige jongen een verslag van de Dam tot Damrace in de krant. Fascinerend, vond hij het. Begin jaren tachtig kwam Lansbergen de krant weer tegen. Dit moeten we weer doen, maar dan te voet, bedacht hij. Zo geschiedde en aan de start van de eerste Dam tot Damloop stonden 4300 lopers. Tegenwoordig wordt met de loop nergens meer tegen geprotesteerd en staat volksvermaak voorop. Ook de lopers worden van alle gemakken voorzien: onderweg krijgen ze vier keer water, drie keer een bekertje AA-drink, één keer fruit en een Sultana toegestopt. Langs de route lagen volgens de organisatie ruim veertigduizend AAbekertjes, die overigens twee uur na de finish alweer waren opgeruimd. yyy Kim Bos foto Bram Belloni
FoliaMagazine
27
‘Jij leest mijn werk als een deskundige, niet als mijn moeder’ Ze is dan wel de dochter van emeritus hoogleraar Marita Mathijsen, de wetenschap kon haar niet bekoren. Schrijven, dat wilde Alma Mathijsen. Deze maand is haar eerste roman Alles is Carmen verschenen. Een gesprek tussen moeder en dochter, aan de keukentafel. ‘Het lijkt wel alsof ik het niet meer gênant vind zodra het op papier staat.’ tekst Gijs van der Sanden / foto’s Roger Cremers
A
ls jong meisje werd ze meegenomen naar het Boekenbal, grote schrijvers als Harry Mulisch en A.F.Th. kwamen over de vloer en zonder het tikgeluid van haar moeders computer – dat vaak tot diep in de nacht te horen was – viel ze niet in slaap. Dat Alma Mathijsen (1984) zelf ook is gaan schrijven, zal niet veel mensen verbazen. In tegenstelling tot haar moeder – emeritus hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde Marita Mathijsen – liggen Alma’s ambities niet bij de wetenschap. Na een paar maanden theaterwetenschappen te hebben gestudeerd aan de UvA wist ze als achttienjarige al snel: de universiteit is niks voor mij. Te veel luisteren, te weinig eigen inbreng. Inmiddels zo’n acht jaar later is ze afgestudeerd aan de Gerrit Rietveld Academie, afdeling Beeld & Taal, en heeft ze twee toneelstukken en een verhalenbundel op haar naam staan. Bij De Wereld Draait Door is ze al een paar keer aangeschoven als tafeldame,
28
FoliaMagazine
en deze maand is haar eerste roman, Alles is Carmen, uitgekomen bij De Bezige Bij. Plaats van handeling is het huis van Marita Mathijsen waar Alma is opgegroeid, vlak bij het Museumplein. Op de keukentafel koffie en appeltaart, op Alma’s schoot Mimi, de chihua-
‘Froukje uit Friesland zou niet in IJsland door De Bezige Bij worden gebeld’ hua. Een gesprek tussen moeder en dochter. De verslaggever schrijft mee. ‘Nou ma, wat wil je weten?’ Marita: (Lacht) Laten we maar eens beginnen met je kortstondige, wetenschappelijke carrière. Heb je er spijt van dat je nooit verder bent gegaan met de universiteit? Alma: ‘Nee, nooit. De universiteit past gewoon
niet bij mij. Ik had problemen met dat “moeten”. Je móét bepaalde boeken te lezen, je móét al die colleges volgen. Het lukte me niet daarvoor het geduld en de concentratie op te brengen. Op de Rietveld is dat gelukkig heel anders. Je krijgt daar natuurlijk wel opdrachten, maar als je tijdens het proces afdwaalt dan mag dat gewoon. Dat werkt veel beter voor mij. Ik wil veel liever zelf dingen maken en verhalen schrijven, in plaats van erover te lezen’. Ik had al vroeg door dat je geen academicus was. Daar was je het kind gewoon niet voor. Maar je had natuurlijk wel het voorbeeld van je moeder, die vaak tot diep in de nacht aan het werk was. Heb je het gevoel dat ik je daarmee een bepaalde richting heb opgeduwd? De richting van het schrijven? ‘Nee, helemaal niet. Maar dat harde werken, dat heb ik wel van jou. Altijd als ik thuiskwam van school gaven we elkaar pas een zoen als jij uit je studeerkamer kwam. Dat ben ik gewoon
gewend. Maar verder was ik als kind eigenlijk nooit zo bezig met wat ik later wilde worden. Ik dacht hooguit dingen als: ik wil nu een marsreep. Op de middelbare school ging ik op een gegeven moment voor de schoolkrant schrijven, en vanaf dat moment is het voor mijn gevoel vanzelf gegaan. Ik kwam steeds een stapje verder. Eerst bij Spunk (een online jongerenma-
gazine, GvdS) en later bij Het Parool’. Achteraf gezien was je ook eigenlijk altijd bezig met verhalen, nog lang voordat je kon schrijven. Als kind dicteerde je al verhaaltjes aan je vader of aan mij, die wij dan op de computer voor je uit moesten werken. Behoorlijk wrede verhalen ook, trouwens. ‘Volgens mij zijn kinderen gewoon heel wreed.
Het is toch veel leuker om het been van de Barbie af te zagen dan haar haren te kammen?’ Vertel eens wat over je eerste roman, Alles is Carmen. ‘Ik vind het altijd zo moeilijk om in één zin uit te leggen waar een boek over gaat. Vooral omdat het niet een heel plotgedreven boek is. Samenvattingen van boeken klinken altijd zo banaal,
FoliaMagazine
29
vind ik. Je vervalt zo snel in clichés. Maar ik ga het proberen. Het gaat over een eerste liefde die op de klippen loopt. De hoofdpersoon raakt daarna helemaal gedesoriënteerd en probeert een illusie van die liefde in haar hoofd in stand te houden. En dat gaat helemaal mis.’ Je hebt je boek geschreven bij De Bezige Bij, dat toch wel bekendstaat als de meest vooraanstaande uitgeverij van Nederland. Hoe ben je daar verzeild geraakt? ‘Ze belden me ineens. Ik was toen op vakantie in IJsland en ze vroegen of ik met iets bezig was. Ik zat toen al met het verhaal in mijn hoofd, maar op aanraden van mijn leraar Thomas Verbogt – van de Rietveld – heb ik dat eerst helemaal afgerond. Hij zei dat ik het verhaal zo mooi moest maken als ik kon. Zo kon ik rustig schrijven, zonder druk van buitenaf. Pas daarna heb ik weer contact met de uitgeverij gezocht. Dat was eind vorig jaar. Ze vonden het heel mooi en zeiden dat ze met me in zee wilden gaan.’ Stel nou dat je Froukje zou hebben geheten en uit Friesland was gekomen, had De Bezige Bij je dan ook hartelijk ontvangen, denk je? ‘Ik denk dat Froukje uit Friesland inderdaad niet in IJsland door De Bezige Bij zou worden gebeld met de vraag of ze bezig is met een boek. Maar als ik een vreselijk slecht boek zou hebben geschreven, zouden ze het natuurlijk ook niet uitgeven. Ik heb zelf veel vertrouwen in dit verhaal, en ik ben heel blij dat zij dat ook hebben.’ Het is natuurlijk ook een kleine wereld, waarin je bent opgegroeid. Als baby heb je nog bij Mulisch op schoot gezeten. Beangstigt het je wel eens dat je zo veel grote schrijvers kent? ‘Ik probeer daar niet zo over na te denken. Ik schrijf een ander boek dan zij. Als ik alleen maar zou denken: ik wil even goed zijn als Remco Campert, dan zou ik mezelf blokkeren.’ Even terug naar je boek. Is het verhaal gebaseerd op je eigen ervaringen? ‘Niet volledig, hoewel je natuurlijk altijd wel iets nodig hebt uit je eigen leven. Zo werkt dat voor mij tenminste. Ik heb een gedachte of ervaring nodig die me niet meer loslaat. In dit geval was
30
FoliaMagazine
dat hoe het kan dat een liefde ineens abrupt kan eindigen. Dat iemand ineens kan zeggen: “Het is klaar.” Dat was het beginpunt en van daaruit ging ik op zoek naar allerlei elementen die het verhaal ten dienste konden staan. Ik zie het niet als een autobiografisch werk.’ Je vader overleed toen je negen was. Een vreselijk ingrijpende gebeurtenis. Komt dat nog ergens terug in het verhaal? ‘Een beetje, maar dat kan ook bijna niet anders. Het heeft mijn hele leven gevormd. Als zoiets gebeurt als je nog zo jong bent, dan verandert alles. Aan de ene kant word je gedwongen een sprong naar volwassenheid te maken, aan de andere kant blijft de jeugd altijd een beetje hangen.
‘Als ik een vreselijk boek had geschreven, zouden ze het niet uitgeven’ Zo heb ik dat tenminste ervaren. Maar het is geen hoofdthema in dit verhaal. Dat bewaar ik voor het volgende boek.’ We hebben vrij veel gesproken over dit boek en ik heb gedurende het schrijfproces intensief met je meegelezen. Vond je het moeilijk als ik iets ingrijpends voorstelde? ‘Zelf heb je altijd tegen mij gezegd: “Het is jouw verhaal.” Adviezen van jou of van mijn vrienden heb ik vaak ter harte genomen, maar ik ben wel altijd trouw gebleven aan wat ik zelf dacht dat het beste was.’ Sommige scènes in het boek zijn behoorlijk obsceen. Vond je het moeilijk om die passages aan mij, je moeder, te laten lezen? ‘Nee, helemaal niet, maar dat is eigenlijk best raar, als ik er zo over nadenk. Het lijkt wel alsof ik het gewoon niet meer gênant vind zodra het op papier staat. Dan durf ik ineens te schrijven over doodenge lilliputters, die ik in een soort hallucinatie zie omdat ik de verkeerde drugs heb genomen. Maar als ik die vrijheid niet bij jou zou voelen, zou ik het ook nooit aan je laten lezen. Dat zou me beperken. Als jij mijn werk
leest zie ik jou als een deskundige, niet als mijn moeder. Ik vertrouw erop dat jij met een professioneel oog naar mijn werk kunt kijken.’ Natuurlijk lees ik soms wel eens scènes waarbij ik me afvraag: is dit nou ervaring of fantasie? (Lacht) Ik hoop dan meestal maar op het laatste. Maar literatuur kan natuurlijk niet ver genoeg gaan. Het lukt me geloof ik wel om dat los van elkaar te zien, en ik denk dat ik voldoende afstand kan nemen om te zien dat je werk goed is. ‘Maar soms kun je wel overdrijven. Ik heb me op een borrel van De Bezige Bij ooit een kwartier op de wc opgesloten omdat je aan iedereen die het maar horen wilde liep te verkondigen dat ik een boek aan het schrijven was. Dat vond ik zo verschrikkelijk, ik wilde echt verdwijnen.’ Maar ik ben je moeder. Ik kan niet anders! ‘Dat soort borrels is ook eigenlijk niks voor mij. Ik voel me daar helemaal niet op mijn plaats. Praten met mensen die ik niet goed ken, dat netwerken, dat vind ik echt verschrikkelijk.’ Laatste vraag. Je boek is nu een paar weken uit. Wat voor effect hebben de recensies tot nu toe op je? ‘Nou, als de hele wereld zou zeggen: “Wat een vreselijk boek, wij haten Alma Mathijsen, zij is echt stom,” dan zou ik waarschijnlijk wel naar een onbewoond eiland willen verhuizen. Maar van één criticus die het boek helemaal niks vindt, kan ik niet wakker liggen. Daar staan andere recensenten tegenover die zich hebben laten meeslepen door het verhaal. Niet iedereen kan het mooi vinden. Ik ben zelf heel trots op dit boek en dat is het belangrijkste.’ yyy
Alma Mathijsen, Alles is Carmen, Bezige Bij, 272 pagina’s, € 17,90
CV Alma 1984: geboren in Amsterdam, dochter van Hub en Marita Mathijsen 1997-1998: Ignatius Gymnasium, Amsterdam 1998-1999: Fons Vitae Lyceum, Amsterdam 1999-2004: Montessori Lyceum, Amsterdam
2005-2008: schrijver voor jongerenwebsite spunk.nl 2004-2008: wekelijkse column ‘Fanny en Alma’ voor Het Parool met Fanny van de Reijt 2006: publicatie verhalenbundel Binnen spelen 2007-2011: bachelor Fine Arts Gerrit Rietveld Academie afdeling Beeld & Taal
2008-heden: freelancejournalist voor onder andere nrc.next, Vice Magazine en Mister Motley 2009: twee toneelstukken voor Het Polder theater gaan in première 2010: semester Creative Writing, Pratt Institute, New York 2011: publicatie debuutroman Alles is Carmen
FoliaMagazine
31
Folia1909.ai 1 9/16/2011 2:11:14 PM
(advertenties) het cultureel studentencentrum van UvA & HvA
opEn poDium
wo 21/09 20.00 uur
PRoP (Particolartes Rondreizend Podium)
Deze avond laten de leden van Particolarte zien wat ze op een podium kunnen. Er wordt theater gespeeld, muziek gemaakt, cabaret opgevoerd en geïmproviseerd. Toegang e 6,-
WWW.BRIDGESRESTAURANT.NL
AMSTERDAM
lEzing, muziEk
Bridges staat geheel in het teken van vis!
Nerd Nite III
De beste vis, gevangen op het beste
Nerds return with a vengeance! The recipe for Nerd Nite is simple and effective: presentations, drinks, music and that strange thing called social interaction. Free Admission
moment. Vis kan het best op de graat worden gegaard. Daarom worden de meeste soorten vis in zijn geheel bereid op het
moment
van
bestellen.
muSiCAl
Lokale,
biologische groenten vullen de vis perfect
Musicaltalenten brengen hits uit Wicked, Legally Blonde, Into the Woods, Spring Awakening e.v.a. Ook op zondag 25/09 om 14.00 uur. Studenten e 13,50, anderen e 17,50. Reserveren: www.thestagecompany.nl
harmonie samen, met een Franse twist. In de Vinothèque worden diverse witte wijnen van topklasse bewaard, die uiteraard op de
juiste
temperatuur
DoCu & DEbAt
worden
geserveerd. Vis moet immers zwemmen!
The Corporation
wo 28/09 20.00 uur
De documentaire The Corporation vraagt zich af wat de gevolgen ervan zijn dat de BV offficieel een rechtspersoon is. Analyse? De BV is een psychopaat. Studenten gratis, anderen e 5,-
Bridges | Oudezijds Voorburgwal 197 | Amsterdam 020 555 3 560 I valet parking
za 24/09 20.00 uur
Songs you need to see
aan. Zo komen zee en land in perfecte
exact
do 22/09 20.00 uur
10-
CREA. Dat vind je nergenS Folia 3 ladder.indd 1
Tijd om je punt te maken Op zoek naar een leuke voetbalvereniging? Kom eens kijken bij ons of train een keer mee! T.O.S.-Actief Sportpark Middenmeer, Radioweg 63 020 6928314 /
[email protected] / www.tos-actief.nl
12-09-11 16:47
drift
S
ophie, student aan het Domein Maatschappij & Recht, HvA. ‘De eerste man met wie ik naar bed ga, hoeft echt geen droomprins te zijn, maar wel iemand bij wie het goed voelt. Want ik verwacht niet dat de eerste keer fantastisch zal zijn. Als het pijn doet, lijkt het me verschrikkelijk met iemand die ik niet vertrouw. Op de universiteit ben ik omringd door vriendinnen die nog nooit seks hebben gehad. Eerst wisten we dat niet van elkaar, omdat we het onderwerp vermeden. Nu hebben we het er wel over, vooral over de momenten dat het bijna was gebeurd. Bij mij voelde het dan toch niet goed. Dan denk ik echt niet: goh, ik ben al twintig, het moet nu maar. Ik fantaseer wel over die keren. Ik vraag me dan af of ik er blij mee zou zijn geweest als ik het toch gedaan had. Ik ben er wel nieuwsgierig naar, maar niet zo nieuwsgierig dat ik het doe met de eerste jongen die wil – want jongens willen altijd wel. Natuurlijk vergelijk ik me met anderen.
Nederlandse vrouwen hebben gemiddeld op hun zestiende voor het eerst seks. Niemand wil ooit gemiddeld zijn, behalve als het daarover gaat. Ik vind het niet erg dat ik nog maagd ben, maar denk wel: wanneer gebeurt het dán? Ik hoop voor mijn vijfentwintigste. Dat
‘Iedereen begon “Like a Virgin” te neuriën’ is een persoonlijke grens, geen maatschappelijke. Ik leef dan wel in een op seks gerichte maatschappij, maar er zijn zo veel plekken op de wereld waar het normaal is om te wachten. Onze maatschappij is niet de norm. Maar als ik een film kijk waarin iedereen verbijsterd is over een 27-jarige maagd, word ik er wel aan herinnerd. Verder heb ik er weinig last van. Al vinden vriendinnen die wel al seks hebben gehad zich volwassener. Dat vind ik echt storend. Ik vind het juist onvolwassen als je je zelfver-
foto Jan van Breda
Sophie (20) is nog maagd trouwen uit seks met jongens moet halen. Ik voel dat mensen soms denken: nog steeds niet? Aan mensen die ik niet goed ken, draai ik eromheen als ze vragen of ik seks heb gehad. Als backpacker in Azië kwam ik in een oversekste groep terecht die echt flabbergasted was dat ik nog nooit seks had gehad. Een jongen had dat tot mijn woede verteld toen ik niet all the way met hem wilde gaan. Hij moest blijkbaar zijn mannelijkheid redden. Iedereen begon toen “Like a Virgin” te neuriën. Daar kon ik wel om lachen. De meeste jongens vinden het spannend als ze horen dat je maagd bent. Ze zijn ook verbaasd, maar vinden het nog altijd beter dan een afgelikte boterham. Ik ben nog een uitdaging.’ yyy Mariska Vermeulen
De naam van de geïnterviewde is op haar verzoek gefingeerd. Wil je ook meedoen aan deze rubriek, mail dan een korte motivatie naar
[email protected]
FoliaMagazine
33
Met kop en schouders Middelbare school drop-out, computernerd, eenzame jongen. Zomaar wat kwalificaties die nog niet zo lang geleden opgingen voor Danny Mekić. Nu is hij overheidsadviseur, tv-persoonlijkheid, en staat hij aan het hoofd van zijn eigen consultancybedrijf. Het verhaal van een opmars. tekst Carlijn van Donselaar / foto’s Roger Cremers
34
FoliaMagazine
erbovenuit A
ls lid van de eerste generatie die opgroeit in het digitale tijdperk is Danny Mekić niet de enige puber die zijn buitenschoolse uurtjes slijt achter een computer. Iedereen die na 1980 geboren is, groeide op met ‘computernerds’ die de taal van het programmeren beheersen. Veel van hen verloren de liefde voor de computer nooit en gaan nu door het leven als ‘ICT’er’, in loondienst of als kleine zelfstandige. In het geval van Danny liep het net even anders. Zijn hobby groeide uit tot een bedrijf met duizenden klanten, een veelbelovend tweede bedrijf en een druk bestaan als consultant. Elsevier, Quote en ondernemersblad Sprout riepen hem uit tot ‘hoogvlieger’, ‘talent’ en ‘meest succesvolle jonge ondernemer van het jaar’ en steeds meer media weten hem te vinden als deskundige. Het lijkt erop dat Danny het behoorlijk goed heeft aangepakt, dat er iets is wat hem onderscheidt van al die andere jonge webhonden. Wat is zijn geheim? Als een verklaring voor een succesverhaal makkelijk gevonden is, zou iedereen er een hebben. In dat van Danny is het dan ook zoeken naar een combinatie van factoren. Tycho van der Hoog en Sietse Bakker kennen Danny goed op persoonlijk en zakelijk gebied. Samen met zus Samantha Mekić vertellen ze wat volgens hen bepalend is of was in het leven van Danny Mekić. Nooit zwaarmoedig ‘Zalig is hij die zijn juk in zijn jeugd draagt.’ Of, anders gezegd: een moeilijke jeugd betaalt zich later uit. Met een uit Bosnië-Herzegovina geëmigreerde vader en een chronisch zieke, arbeidsongeschikte moeder is de jeugd van Danny niet onbezorgd. Omdat de diploma’s die vader Mekić in zijn thuisland haalde in
FoliaMagazine
35
Nederland niet erkend worden, zit een grote carrière er niet in. Als enige kostwinner werkt hij hard en veel. In de periodes waarin zijn moeder in het ziekenhuis ligt, zijn Danny en zijn zusje Samantha op elkaar aangewezen. Danny voelt zich verantwoordelijk en zorgt voor het eten en het huishouden. Iets waar hij volgens Samantha nooit zwaarmoedig onder is geweest: ‘De omstandigheden waren niet optimaal, maar Danny is iemand die vindt dat elk mens zo zijn problemen heeft. Bij ons ging het nu eenmaal zo. Niets aan te doen.’ Echt lijden onder het lot van zijn ouders doet Danny dus niet. Maar door dagelijks geconfronteerd te worden met dingen die om financiële en praktische redenen niet kunnen, besluit hij al vroeg het zelf later anders aan te pakken. Een leven lang werken in dienst van een ander om het hoofd boven water te kunnen houden is niet hoe hij het voor zich ziet. Op school in het Amsterdamse Geuzenveld steekt Danny met kop en schouders boven zijn klasgenoten uit. Geen onverdeeld genoegen: hij wordt vaak gepest. Ondanks goed ontwikkelde sociale vaardigheden, lukt het niet aansluiting te vinden bij leeftijdsgenoten. Danny is een eenzame jongen. En dat is verdrietig, maar zorgt ook voor een overvloed aan tijd om thuis in de weer te zijn met de grote metalen computer van pa. ‘Waar andere jongetjes af en toe op hun zolderkamertje zaten, zat Danny daar praktisch altijd,’ zegt Sietse Bakker, al tien jaar de beste vriend van Danny. Met geleende boeken uit de bibliotheek en wat tips van zijn technische vader leert Danny zichzelf programmeren. Als het gezin Mekić een internetverbinding krijgt, is het hek van de dam. Danny wordt gegrepen door de mogelijkheden van het wereldwijde web. Hij vraagt de directeur van een grote internetprovider of hij op vrijwillige basis mee kan draaien in diens organisatie. Het mag. In korte tijd leert Danny alles over online communicatie, online communities en de techniek achter websites en internetapplicaties. Samen met zijn vriend Sietse begint hij met het bouwen van websites, databases, applicaties en verzorgt
36
FoliaMagazine
hij de hosting van de websites. Een goedbetaalde hobby die al snel uit de hand begint te lopen. In 2002 schrijft de dan vijftienjarige Danny zich daarom in bij de Kamer van Koophandel. Het leven als zelfstandig ondernemer is begonnen. The American Dream Een typisch moment in de fase van startende ondernemer is dat waarop Danny besluit zijn middelbare school niet af te maken. De jongen die al die jaren voorliep op zijn klasgenoten houdt het in vwo 5 voor gezien. Vriend Tycho: ‘De logische weg voor talentvolle jongens als Danny is een schooldiploma halen, studeren en jezelf daarna omhoog werken in het bedrijfsleven. Maar hij wijkt nu eenmaal graag af van het normale. Als iedereen iets op een bepaalde manier doet, denkt hij vaak: zo, en wat als we dat nu eens helemaal anders doen?’ In de beslissing geen diploma te halen speelt ook het succes van de jonge ondernemer een rol. De combinatie werk en school is zelfs voor een hoogvlieger als Danny niet op te brengen, al was het maar om de praktische reden dat hij als startende ondernemer ook tijdens lesuren bereikbaar moet zijn. De focus van het bedrijf verschuift naar het aanbieden van webruimte: de start van het huidige Domeinbalie.nl. De opdrachten stromen binnen en voor hij het weet, geeft Danny leiding aan tien fulltimers en vier freelancers. Dat praktisch alle medewerkers en klanten ouder zijn dan de directeur zelf, is voor niemand een
‘Waar andere jongetjes af en toe op hun zolderkamertje zitten, zat Danny daar altijd’ probleem. Sietse: ‘Mensen die hem eerst alleen als een geinig kereltje zagen, merkten al snel dat hij wel degelijk iets te vertellen had. En het gegeven dat hij vanuit een zolderkamertje in de
schijnwerpers van de grote bedrijven belandde, vonden klanten vooral interessant. The American Dream, dat idee.’ Zijn jonge leeftijd is ook voor Danny zelf geen reden om zich nederig op te stellen. Hij kent de waarde van zijn kennis en kunde en gebruikt die tijdens lunches met bestuurders van beursgenoteerde bedrijven en bezoekjes aan ministeries. Tycho: ‘Bij een vergadering met een paar belangrijke mensen van een groot bedrijf was Danny te laat, hij zat vast in het verkeer. De sfeer voelde wat ongemakkelijk, maar sloeg à la minute om toen Danny binnenkwam. Er gebeurde iets, het gesprek ging meteen een heel andere kant op. Hij wist alle gesprekspartners te prikkelen met ideeën waar nog niemand op gekomen was. Op zulke momenten speelt leeftijd geen rol.’ Ook in relatie met zijn medewerkers houdt Danny er geen traditionele opvattingen op na. Als een van hen zich voor de zoveelste keer ziek meldt na het weekend, roept Danny hem bij zich. Of hij nu eens eerlijk wil vertellen wat nu precies het probleem is. Als de jongen opbiecht dat zijn ‘ziekte’ eigenlijk een meisje is dat hij elke zondag ontmoet, wordt er gelachen. De afspraak die gemaakt wordt, is helder: thuisblijven kan best een keer, maar wel in alle eerlijkheid en alleen als andere medewerkers er geen last van hebben. Verantwoordelijkheid boven alles. Uit de verbondenheid die Danny voelt met generatiegenoten die net als hij hun sporen verdienden op het raakvlak van vakgebieden als technologie, media en communicatie ontstaat in 2010 het idee voor een tweede bedrijf. Binnen het kersverse NewTeam werkt Danny samen met negen andere jonge mensen aan multidisciplinaire vraagstukken. De platte organisatiestructuur is Danny’s antwoord op traditionele bedrijven, waar jonge talenten, wier kennis van nieuwe vakgebieden in feite groter is dan die van hun leidinggevenden, zich in jarenlange processen omhoog moeten werken. Leven lang leren Zoals dat gaat in het leven van iemand die alles net even anders doet, betekent het ontbreken
van een vwo-diploma niet dat er niet gestudeerd kan worden. Via een colloquium doctum verschaft Danny zichzelf in 2007 toegang tot de Universiteit van Amsterdam. In een jaar tijd harkt de high school drop-out 119 punten bij elkaar bij rechten en met extra vakken bij communicatie en psychologie. Tegelijkertijd specialiseert hij zich als parttime paralegal op een advocatenkantoor in het informatierecht. Het past bij hem, vinden Samantha, Sietse en Tycho. Want als ze Danny in een woord moeten omschrijven is het wel nieuwsgierig. Altijd hongerig naar nieuwe kennis en inzichten. Danny heeft de wens om de rest van zijn leven te blijven studeren. En waarom ook niet? De langstudeerdersboete zal hem in elk geval niet tegenhouden. Via de UvA volgt Danny ook cursussen didactiek en bij het Centrum voor Conflicthantering
een opleiding tot mediator. Als student-assistent begeleidt hij eerstejaars rechtenstudenten. Het coachen van anderen blijkt een tweede natuur. Samantha: ‘Goed kunnen uitleggen zat er altijd al in. Door met de juiste voorbeelden te komen, kan hij veel dingen behapbaar maken. Ook voor
In 2002 schrijft de vijftienjarige Danny zich in bij de Kamer van Koophandel mensen die veel minder snel denken dan hij.’ In de jaren die volgen wordt Danny regelmatig gevraagd als gastdocent. Op zijn website biedt hij inmiddels een flink pakket pasklare colleges aan
voor universiteiten, hogescholen, het bedrijfsleven en de overheid. Het vermogen om ingewikkelde zaken inzichtelijk te maken voor een breed publiek blijft niet onopgemerkt door de media. Experts uit de hoek van Danny zijn schaars, experts die zichzelf op een mediagenieke manier kunnen presenteren al helemaal. De camera houdt van Danny. Omgekeerd geldt dit volgens Sietse trouwens ook. Hij verwacht dat zijn vriend zich de komende jaren steeds meer zal profileren op televisie en radio. Op dit moment is Danny als deskundige onder meer verbonden aan EenVandaag, eerder was hij dat ook bij het ter ziele gegane WNL-programma Ochtendspits. Balans Misschien wel het grootste geheim van de methode-Danny Mekić is de balans in zijn
FoliaMagazine
37
(advertenties)
leven. Niet dat er sprake is van rust, reinheid en regelmaat: waar hij de ene nacht tot vier uur doorwerkt aan een nieuw idee stapt hij de andere nacht nog voor zessen in de auto naar de tvstudio. Het onderscheid tussen Danny en andere jonge ondernemers zit ’m volgens Sietse dan ook meer in hoe hij zich laat leiden door dat wat hem drijft: ‘Waar veel mensen erg gericht zijn op het zo snel mogelijk vergroten van hun succes, kan Danny ook genieten van het moment. Hij kickt op het binnenhalen van een deal, maar de factuur kan wel even wachten. Hetzelfde geldt voor mensen die iets van hem willen. Hij laat zich niet opjagen.’ Geen ‘snelle jongen’ Het persoonlijke leven van Danny is niet dat van een typische ‘snelle jongen’. Na het eigen appartement en een mooie auto houdt het wel zo’n beetje op. ‘Dat Danny zich geen zorgen om geld hoeft te maken, betekent niet dat hij een big spender is. Tripjes naar Cannes of Monaco passen niet bij hem,’ zegt Sietse. Samantha: ‘Een luxe die Danny zichzelf veroorlooft is een wekelijkse shiatsumassage. Hij zorgt goed voor zichzelf, weet dat gezondheid geen vanzelfsprekendheid is.’ Verdere ontspanning zoekt Danny net als gewone twintigers bij vrienden en familie. Tycho: ‘Een avond samen eten is ook echt een avond samen eten. Dan is hij niet bezig met werk of zijn telefoon. Soms maken we samen muziek. Voor iemand die het pas net doet speelt hij verbazingwekkend goed viool.’ De relatie tussen Danny en zijn jongere zus is goed. De twee zien elkaar regelmatig. Samantha: ‘Gewoon lekker samen in de auto zitten en een stukje rijden. We houden allebei van die rust. Soms praten we over later. Dat we dan elk ons eigen gezin hebben en lekker met z’n allen gaan eten aan een grote tafel.’ Die toekomst is voor Danny nog even ver weg als voor andere 24-jarigen. Gelukkig maar, vindt Sietse: ‘Als Danny alles zo snel zou aanpakken als zijn zakelijk leven, was hij nu al twee keer getrouwd geweest en vader van vier kinderen.’ yyy
Danny Mekić Geboren: 12 januari 1987 in Amsterdam Opleiding: 1999-2004 VWO, Calandlyceum Amsterdam (niet afgemaakt) 2007 Rechten aan de UvA, contractstudent bij communicatiewetenschappen en psychologie aan de VU en U.U. Aan de UvA ook FSR-voorzitter en student-assistent en voorzitter van een juridische pleitvereniging 2008 Opleiding tot peer-mediator afgerond en cursus didactische vaardigheden Carrière: 2002 Vrijwilligerswerk bij internetprovider HetNet (tegenwoordig KPN) 2002 Inschrijving bij de KvK als zelfstandig ondernemer in internetontwikkeling 2002-2011 Freelance consultant op
het gebied van technologie, media, communicatie, ondernemerschap en recht 2004 Start internetprovider Domeinbalie.nl 2008 Parttime paralegal bij advocatenkantoor 2009 Onderscheiden als succesvolle jonge ondernemer door Elsevier, Quote en Sprout. Actief als spreker, dagvoorzitter en gastdocent 2010 ICT- en internetdeskundige voor verschillende media Lid van adviescommissie Ministerie van OCW 2011 Start adviesbureau NewTeam Over een paar maanden verschijnt Ondernemer in een week, een door Mekić geschreven handboek voor beginnende ondernemers.
FoliaMagazine
39
(advertentie)
Folia en Floor organiseren
FoliaDebat #01
Hbo... kweekvijver? diplomafabriek? of afvoerputje? Meer dan ooit staat het hbo in de schijnwerpers. Hoe staat het met de onderwijskwaliteit; zijn de instellingen niet veel te groot; hoe ontwikkelt de sector zich en wordt er wel naar studenten geluisterd? Een debat met Jet Bussemaker (HvA), Doekle Terpstra (InHolland), Marcel Wintels (Fontys) en Ron Bormans (HAN) Presentatie Joost Karhof
Met verder
DJ Ward Kuipers en instant painter John Prop • Akoestische hoger onderwijs rock&roll van Marcel Latupeirissa • Head 2 head Jim Jansen (hoofdredacteur Folia Magazine) vs Doekle Terpstra • Interactief stemmen op stellingen en vragen stellen via sms • Neem deel aan de grote hbo-kennisquiz en win een fraaie prijs • Gesproken column door Fatihya Abdi
Woensdag 12 oktober Kohnstammhuis en Theo Thijssenhuis Wibautstraat 2-4 1091 GM Amsterdam Aanvang: 19.00 uur. Aanmelden op www.foliadebat.nl
Folia het platform voor hoger opgeleid Amsterdam Floor het Leercentrum van de HvA
Bierrrrtje? Voor het achtste jaar op rij is Amsterdam de duurste terrasstad van Nederland. Een gemiddeld rondje drank kost meer dan twintig euro, een biertje € 2,50. Een fluitje welteverstaan. Dat is bijna vijftig cent meer dan in Amersfoort. Dat moet natuurlijk goedkoper kunnen. Maar die opdracht blijkt moeilijker dan gedacht. Want waar moet je eigenlijk naartoe voor een goedkoop pilsje? De eurocafés die een paar jaar geleden nog als paddenstoelen uit de grond schoten zijn verdwenen en de studentenvereniging is niet voor elke student een optie. Folia Magazine trok de stad in en zette een aantal goede alternatieven voor de studentenvereniging of het huisfeestje naast elkaar.
FoliaMagazine
41
tekst Ron Santing en Jeff Pinkster, met medewerking van Harmen van der Meulen / foto’s Jeff Pinkster en Danny Schwarz
vaasje
vaasje
€1,90
vaasje
vaasje
€1,25
€1,50
Sound Garden
De Staatsman
De Lax
De Gieter
Ambiance JJJ Plakfactor JJJ Opvallend Ouderwetse punkrock in een café met een prachtig terras.
Ambiance J Plakfactor J Opvallend Het troosteloze interieur en de stamgasten hangend aan de bar.
Ambiance JJ Plakfactor JJJ Opvallend De feestjes. Vaak ligt de bierprijs dan nog lager.
Ambiance JJJ Plakfactor JJJJ Opvallend Op de een of andere vreemde manier kom je er vaak terug.
Over smaak valt niet te twisten. Of wel? Café Sound Garden ligt naast de brandweerkazerne in de Marnixstraat. Op een steenworp afstand van het in korte tijd populair geworden Brandstof. Ondanks de grote oppervlakte en het ruime terras doet het café sterk denken aan een donkere kelder. Ouderwetse punkrock, een stukgelopen vloer en bier van het soort dat je alleen in tenten als deze kunt krijgen. Budels heet het en het wordt alleen gedronken omdat de prijs onder de twee euro ligt: 1,90 voor een vaasje. Ook het personeel past nergens anders: beukers met verwassen shirts die hun muzieksmaak niet onder stoelen of banken schuiven. Green Day, afgewisseld met Rancid – er wordt een compleet album afgespeeld – en Pearl Jam. Het geluid wordt zo nu en dan overstemd door heftige discussies, in het Nederlands of in het Engels. Gedanst wordt er door de hele kroeg, maar voor de liefhebbers van een rustige avond is er ook genoeg te doen, met een pooltafel, twee flipperkasten en een tafelvoetbaltafel.
Het interieur van café De Staatsman in Westerpark doet nog het meest denken aan een slecht onderhouden woonkamer: een fiets tegen de muur, gevulde plastic tassen op de stoelen langs het raam, een gele tegelvloer en hier en daar een oubollig, decoratief schilderijtje, vergeeld door de nicotine. En natuurlijk de bijbehorende stamgasten die niet gewend zijn aan bezoek en ons dat ook duidelijk laten merken. Wellicht omdat we aan een tafel van een stamgast zitten die elk moment kan binnenkomen. Gewenst zijn we dus niet, maar goed, het bier is redelijk goedkoop: 1,80 euro voor een klein biertje, 1,90 euro voor een fluitje en (na een recente prijsverhoging) 2,10 euro voor een vaasje. En eerlijk is eerlijk, de barvrouw in deze kroeg is erg vriendelijk. Ze wenst ons een fijne avond, die is immers nog jong. En dat is precies waarom je hier een biertje moet gaan drinken. Het ligt op de route naar het Westerpark, een populaire uitgaanslocatie. En, voor de rokers, er mag naar hartenlust worden gepaft.
In de krochten van HvA-locatie de Leeuwenburg vinden we Studenten Sociëteit De Lax. Voor anderhalve euro is hier al een biertje te bestellen, een pitcher bier kost € 7,50. Verwacht alleen geen mooie aankleding, of daglicht. De zaal ligt onder de Leeuwenburg en is te bereiken via een trap naast station Amstel. HvA-studenten kunnen lid worden van de Amsterdamse Studenten Vereniging Leeuwenburg (ASVL). Voor leden worden regelmatig feesten georganiseerd waar het bier nog goedkoper is. Maar de Lax is ook vrij toegankelijk voor niet-leden en dus ook voor UvAstudenten. Pas wel op. In de Lax drink je snel te snel en te veel. Leuk om te weten: sinds kort is de Lax een officieel podium van het Amsterdam Dance Event, dat van 19 tot en met 22 oktober plaatsvindt door heel Amsterdam. In de Lax treden beginnende DJ’s op. De Lax is geopend van maandag tot en met vrijdag. De deuren openen om drie uur, behalve op vrijdag, dan kun je er al vanaf twee uur terecht.
In de loop der jaren heeft de kroeg een zekere reputatie opgebouwd. Die komt neer op het volgende: goedkoop bier dat altijd goedkoop zal blijven. Van zondag tot en met woensdag kost een biertje slechts 1,25 euro. En waar je normaal doordeweeks al om één uur ’s nachts buiten staat, is dat hier pas om drie uur. Dat maakt de kroeg populair onder studenten en oud-studenten. Opvallend: vraag mensen naar De Gieter en ze antwoorden steevast met een stilte. ‘Dat is toch die tent…ja, natuurlijk ken ik De Gieter.’ Iets met overmatig alcoholgebruik. Andere kroegen in hetzelfde genre – vaak met gunstige happy hours – verdienen ook een eervolle vermelding: De Bubbels (Lange Leidsedwarsstraat 90-92), The Cooldown Café (Lange Leidsedwarsstraat 116/BG), Dansen bij Jansen (Handboogstraat 11) en De Havelaar (Voetboogstraat 22-24). Stuk voor stuk tenten waar bezoekers er prat op gaan dat ze niets hebben met populaire Nederlandstalige muziek, maar eenmaal binnen is daar niets meer van te merken.
Marnixstraat 164-166
42
€2,10
FoliaMagazine
Van Limburg Stirumstraat 115
Amstelplein 5
Korte Leidsedwarsstraat 179
vaas j
e vaasj
vaasje
€1,20e
€1,10
€1,70
Café The Minds
Ta-bou
De Doos
Ambiance JJJ Plakfactor JJ Opvallend Afrader voor studenten met een WK-trauma.
Ambiance J Plakfactor JJJ Opvallend Een happy hour van twee uur.
Ambiance JJJ Plakfactor JJJJJ Opvallend Een hol waar je bier kunt drinken, wat wil je nog meer?
Het publiek dat voorheen graag een biertje dronk in krakersvesting Vrankrijk is naar de overkant getrokken, naar Café The Minds. Naar verluidt vernoemd naar de band Simple Minds. De band ging niet akkoord dus kreeg de kroeg in 1984 de naam The Minds. De kroeg is goed bereikbaar, midden in het centrum en dicht bij het Centraal Station. Bevolkt door een breed publiek: ouderen, jongeren, krakers, Spanjaarden met baarden en punkliefhebbers. Hutjemutje staan ze op elkaar. Door een waas van alternatieve muziek, rook en wiet- en hasjwalmen kom je bij een bar waarachter het personeel geniet van een zee aan ruimte. Voor een standaardbiertje (iets tussen een fluitje en een vaasje) betaal je slechts 1,70 euro. Ook hier tapt men Budels. Op hun website pronken ze daar zelfs mee: ‘geen Heineken, maar echt bier’. Goede gesprekken worden vooral voor de deur gevoerd, want binnen kan je elkaar nauwelijks verstaan. Prettig is het grote raam en het hoge plafond; echt benauwd wordt het daardoor niet.
Hier moet je de avond niet eindigen, maar starten. Tussen tien en twaalf uur ’s avonds is het happy hour. Dat wil zeggen: twee drankjes voor de prijs van een. Iedere dag. Alle drank. Halve prijs. De ietwat treurige ambiance moet je dan maar op de koop toe nemen: een haperend muzieksysteem, discolicht dat net geen discolicht is en nagenoeg geen ander publiek dan enkele stamgasten. Daarvan zat er eentje aan een kippenbout te kluiven, terwijl de andere driftig aan het oefenen was op zijn mondharmonica. Erg is dat zeker niet: je wordt allervriendelijkst onthaald en binnen no time heb je een goed, maar vreemd gesprek. Ook de barman is bijzonder vriendelijk en blijft de nootjes gretig aanvullen. Nog een voordeel: de kroeg ligt praktisch aan het Haarlemmerplein. De wandeling naar een volgende kroeg of club is daardoor zo gemaakt, en dat maakt Ta-bou tot een interessante locatie om te verzamelen en in te drinken. De stamgasten zullen het zeker waarderen.
Voor mensen die in Amsterdam doordeweeks na 03.00 uur ’s nachts nog een biertje willen drinken zijn er over het algemeen weinig opties: de San Francisco of naar huis. Voor kenners is er echter nog een mogelijkheid: de Doos. De Doos is het flatcafé van de Weesperflat, een studentenflat die sowieso bekendstaat om de hoge alcoholconsumptie van zijn bewoners. Typ bijvoorbeeld maar eens ‘ME beëindigt studentenfeest’ in op YouTube. Naar het schijnt werden mensen toentertijd via een nooduitgang die uitkomt op de Doos weggesluisd, om aan de ME te ontkomen. Tegenwoordig gaat het er over het algemeen rustiger aan toe, en wordt de Doos merendeels bevolkt door internationale studenten, aangetrokken door de lage prijzen; het bier kost er 1,20 euro. Het decor is kraakholesque en de muziek hangt af van de barman of -vrouw van de avond. De sluitingstijd varieert, maar bier drinken tot het ochtendgloren gebeurt er regelmatig. Een unicum in Amsterdam. yyy
Spuistraat 245
Korte Marnixstraat 5
Weesperstraat 59
Bierprijzen Het horeca-adviesbureau Van Spronsen & Partners inventariseert al acht jaar lang de prijzen in de 21 grootste steden. De conclusies van het zogenaamde terrasonderzoek liegen er niet om. Opnieuw zijn de prijzen gestegen: ten opzichte van vorig jaar is het gemiddelde rondje bier, rosé, fris en koffie 3,6 procent duurder geworden. In vijf jaar tijd stegen de prijzen zelfs met zo’n vijftien procent. Dat is volgens het adviesbureau een geluk bij een ongeluk. De inkoopprijs van een fust bier steeg in die periode met ruim 23 procent. Die hogere prijzen berekenen horecaondernemers vooralsnog niet door. Amsterdam is opnieuw de duurste stad. Een rondje van twee fluitjes, twee rosé, twee fris en twee koffie kost in de hoofdstad 21,15 euro. En hoewel het bier het goedkoopste is in Amersfoort, is Nijmegen de goedkoopste terrasstad. Daar betaal je voor hetzelfde rondje 18,20 euro. Opvallend is dit jaar de tweede plaats: Den Bosch. Voorheen werd Amsterdam traditiegetrouw gevolgd door Den Haag en Rotterdam. In de Brabantse hoofdstad was de prijsstijging met 7,4% het hoogst van alle steden en moet 20,70 euro voor een rondje worden afgerekend.
FoliaMagazine
43
(advertenties)
de adviesdienst
Doorstuderen?
‘N
illustratie Pascal Tieman
a mijn opleiding aan de HvA wil ik verder studeren aan de UvA. De aansluiting van de bachelor die ik wil gaan doen op mijn opleiding is goed en ik denk ook dat ik het niveau aankan. Toch twijfel ik: de kosten voor een tweede bacheloropleiding zijn sinds de bezuinigingen op hoger onderwijs zo hoog geworden dat ik na mijn afstuderen met een flinke studieschuld te maken krijg. Om dit te voorkomen, heb ik tot nu toe juist bewust niet geleend. Op dit moment neig ik ernaar het doorstuderen dan maar helemaal uit mijn hoofd te zetten. Maar wat als ik over twintig jaar spijt krijg van dit besluit?’ Laura Gremmee (19, media, informatie & communicatie)
Suf kantoor
Banenmarkt
Investeren
Niet uitstellen
‘Waarom zou je niet wat langer studeren? Oude mensen zeggen dat het de mooiste tijd van hun leven was. Studeren betekent naast een economische waarde ook dat je jezelf nog niet elke dag naar een suf kantoor hoeft te sjouwen. Daarnaast vergroot je zo je andere vaardigheden, intellectuele bagage en natuurlijk je opleidingsniveau. Dat betaalt zich later wel uit.’ Deru Schelhaas (23, duale master redacteur/editor)
‘Mijn studiegenoten die een schakeljaar doen na hun opleiding aan de hogeschool vinden de aansluiting inderdaad goed. Maar in de communicatiesector zijn genoeg banen voor hbo-afgestudeerden. Als je twijfel daarmee te maken heeft, zou ik die tweede studie laten zitten en kijken hoever je met alleen je hbo-bachelor komt.’ Eva Plijter (23, communicatiewetenschap)
Toevallig deed ik dezelfde opleiding als jij. Omdat ik merkte dat de leuke banen meestal alleen voor universitair geschoolden zijn weggelegd, koos ik voor doorstuderen. Dat is inderdaad duur, maar vooral ontzettend leuk. Ik leer nu wat de achtergrond is van de praktische dingen die ik op de HvA leerde. De investering betaalt zich hopelijk terug in de vorm van een goede baan. Eveline van Heumen (25, media & cultuur)
Uit ervaring weet ik hoe lastig het is om later vanuit een werkmodus het studeren weer op te pakken. Ik zou die tweede bachelor dus niet uitstellen. De kosten kun je beperken door je huidige opleiding nog niet officieel af te ronden. De langstudeerdersboete van drieduizend euro die je dan betaalt is veel lager dan het hoge collegegeld voor een tweede bachelor.’ Serge Parabirsing (30, logistiek) yyy
volgende week: behoeden ‘Mijn beste vriend en ik zijn vorig jaar samen begonnen aan de HvA (Domein Economie & Management). Hij was met moeite voor de havo geslaagd en nu zie ik hem weer ploeteren. Nu wil hij de overstap maken naar de UvA, omdat hij denkt dat de academische methode beter bij hem past. Ik heb daar een hard hoofd in en denk dat het niveau veel te hoog gegrepen is voor hem. Ik durf er niet met hem over te praten, want ik wil
niet dat hij denkt dat ik hem niet intelligent genoeg vind. Maar tegelijkertijd wil ik hem behoeden voor teleurstellingen. Wat te doen?’ Renée Lamerigts (19), commerciële economie Mail je advies voor Renée, of een eigen kwestie waarin je geadviseerd wilt worden, aan redactie@folia. De redactie behoudt zich het recht voor bijdragen in te korten.
FoliaMagazine
45
prikbord HvA
46
ideëen voor deze rubriek:
[email protected]
DMR Kinderalimentatie
DEM Alumnidag
Bregje Dijksterhuis van het Kenniscentrum Maatschappij & Recht heeft in samenwerking met het Landelijk Bureau Inning Onderhoudsbijdragen onderzoek verricht naar de mening van de burger rondom de vaststelling van de hoogte van kinderalimentatie. Het onderzoek is uitgevoerd onder een groep van ruim vierhonderd onderhoudsgerechtigden of onderhoudsplichtigen. Een belangrijke conclusie is dat de wijze van berekening voor veel geïnterviewden ondoorzichtig is. Het volledige onderzoek van Dijksterhuis is te downloaden van hva.nl/kenniscentrum-dmr.
Hoe ziet de toekomst eruit? Die vraag staat centraal tijdens de alumnidag van het Domein Economie & Management. Maarten van Rossem is een van de sprekers die alumni zaterdag 8 oktober zal toespreken. Op de dag, die alumnivereniging H&T in samenwerking met het domein heeft georganiseerd, zijn niet alleen afgestudeerden welkom. Ook vierdejaars studenten, docenten en medewerkers zijn van harte welkom. De bijeenkomst wordt gehouden op de locatie Fraijlemaborg. Aanmelden kan via www.dem.hva.nl. Kaarten kosten tien euro per stuk.
DBSV ALO
DT WATERgraafsmeer
In 2010 bestond de Academie voor Lichamelijke Opvoeding (ALO) 85 jaar en dit jaar viert de Agov, de Amsterdamse afdeling van de KVLO, haar 140-jarig bestaan. Voor docenten lichamelijke opvoeding, beleidsmakers sport en onderwijs en sportkader organiseren de ALO en Agov daarom op 14 oktober het congres (A)LO anno Nu. Tijdens het congres spreken onder meer Bob Mirck, Cees Vervoorn, Jan Rijpstra en Willem van Mechelen. Aan het congres is ook een reünie gekoppeld voor alle oud-studenten en ouddocenten van de ALO. Meer info op www.hva.nl/alo-congres-reunie.
Het Domein Techniek host op woensdag 28 september de inspiratie- en contactdag WATERgraafsmeer in de Leeuwenburg, georganiseerd door stadsdeel Oost en Waternet. Tussen 9.30 en 19.00 uur is er een programma, met onder meer een markt voor een duurzame start. Ook worden er korte excursies in de omgeving gemaakt, zoals een wandeling naar balgstuw de Omval. Op een symposium wordt ingegaan op het bouwen in een diepe polder. Toegang voor alle onderdelen is gratis. Voor de excursies moeten deelnemers zich aanmelden, wat kan op www.watergraafsmeer.org.
DOO Computers
DMCI Debate
Het domein komt studenten en docenten tegemoet die klachten hebben ingediend over het geringe aantal computerwerkplekken in het Kohnstammhuis en Theo Thijssenhuis. Er zijn drie extra computerlokalen ingericht. KHS 04A02 (32 pc’s), KHS 06A02 (32 pc’s) en TTH 04A30 (18 pc’s). Verder zijn in de ontmoetingsruimtes van de 2e, 3e, 5e en 6e verdieping van het KHS vier zelfstudieplekken ingericht met desktops. Ook kunnen studenten voortaan een laptop lenen. Bij de Servicebalie op de begane grond van het Kohnstammhuis zijn twintig laptops beschikbaar.
Wat hebben crossmedia, archiving, e-discovery, IT in daily life en design & culture met elkaar gemeen? Het zijn de vakgebieden waar het kenniscentrum CREATE-IT applied research van het Domein Media, Creatie & Informatie onderzoek naar doet. Met het jaarlijkse seminar Debate & Create wil het kenniscentrum zijn onderzoeksgebieden in de schijnwerpers zetten. De eerste Debate & Create wordt georganiseerd op 8 november 2011 in het Kohnstammhuis. Meer informatie over het seminar is te vinden op de website www.createit.hva.nl.
DG Museumnacht
HvA Decanensymposium
Het Domein Gezondheid zoekt naar studenten fysiotherapie die tijdens de Museumnacht in de Bijzondere Collectie van de UvA consults willen geven. Tijdens de Museumnacht staat dit museum in het teken van ‘De ontdekking van de mens. Anatomie verbeeld.’ Museumnacht Amsterdam, kortweg n8, verbindt musea met een nieuw publiek. Studenten die zich opgeven krijgen een kleine vergoeding. Heb je interesse en ben je 5 november tussen 19.00 en 2.00 uur beschikbaar? Kijk dan op het intranet van het Domein Gezondheid.
Het jaarlijkse decanensymposium gaat donderdag 22 september weer van start, in het Muziekgebouw aan ’t IJ. Het decanensymposium is een gezamenlijk initiatief van UvA en HvA, waar decanen uit het hele land naartoe komen om ervaringen uit te wisselen en inspiratie op te doen voor het nieuwe schooljaar. Deze 22e editie heeft als titel: ‘Light my fire: Inspiratie en studiesucces’. Welke invloed hebben ongrijpbare aspecten als inspiratie, motivatie, energie en creativiteit op studiesucces? Aanmelden kan op www.uva-hva.nl/decanensymposium.
FoliaMagazine
& Create
prikbord UvA
ideëen voor deze rubriek:
[email protected]
FNWI BètaBreak
Alumni Dubbele
Vanaf woensdag 21 september vindt er elke maand onder de naam BètaBreak een lunchuurdebat plaats in de hal van de bètafaculteit op het Science Park. Tijdens het debat kunnen studenten, wetenschappers en anderen kennismaken met elkaars vakgebied. In elke BètaBreak zal een probleem centraal staan, waarover verschillende experts zich buigen. Om 12.00 uur zal de BètaBreak geopend worden door rector magnificus Dymph van den Boom. Naar aanleiding van de kernramp in Japan en de recente ontploffing van een oude kernreactor in Frankrijk is het thema: kernenergie.
Oud-kennisambassadeur van de UvA en oud-gemeentesecretaris Erik Gerritsen heeft, met behulp van trainee Aletta Bodisco Massink een boek gemaakt over de samenwerking tussen de gemeente, UvA en VU. Het boek heet Gedeelde kennis is dubbele kracht. In het boekje brengt Gerritsen in kaart hoe de samenwerking tussen de gemeentelijke praktijk en de Amsterdamse wetenschap ‘structureel op een hoger niveau kan worden getild’. Gerritsen zegt in het voorwoord dat de ‘probleemanalyse en de oplossingsrichtingen in dit boekje zeer breed gedeeld worden’.
FMG Scriptieprijs
UvA Videoproject
Sophie Boerman, oud-masterstudent communicatiewetenschap en inmiddels promovenda aan de UvA, heeft vorige week de scriptieprijs van Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Commerciële Communicatie (Swocc) in ontvangst genomen voor haar scriptie over tijdschriftadvertenties. Het was de eerste keer dat deze scriptieprijs werd uitgereikt. De prijs bestaat uit een cheque van duizend euro. Bovendien wordt Boermans scriptie uitgebracht als Swocc-publicatie. In de scriptie ging zij in op de mate van aandacht voor advertenties bij lezers van tijdschriften.
Een spannend idee om met video (web)colleges te verrijken? Of bijzondere kansen om met video verbindingen te leggen met vakgenoten uit de hele wereld? Video levert een bijdrage aan studiesucces, de studeerbaarheid en de aantrekkelijkheid van het onderwijs. Daarom start de UvA een videoproject waaraan studenten en medewerkers met innovatieve ideeën mee kunnen doen. Voorstellen waarin het gebruik van video centraal staat, kunnen tot 3 oktober 2011 worden ingediend. Alle verdere informatie is te vinden bij ‘Video en onderwijs’ op www.uva.nl/video.
UvA Nationale
BC Darwin
Denktank
kracht
Een masterstudent, twee promovendi en drie alumni van de UvA zijn geselecteerd voor de Nationale Denktank 2011. Tijdens de jaarlijkse DenkTank gaan twintig jonge academici drie maanden een probleem te lijf. Wouter Mallee (promovendus geneeskunde), Anne Maren Krüse (masterstudente Brain & Cognitive science), Ellen Gerretsen (alumna rechten), Nienke de Pauw (alumna International Development Studies), Sarie Muijs (alumna geschiedenis) en Josje Damsma (promovenda geschiedenis) gaan zich bezighouden met het thema: ‘Het werken van de toekomst’.
Op 29 september wordt in de Artisbibliotheek het boek Darwin, Wallace en de anderen. Evolutie volgens Redmond O’Hanlon, geschreven door Alexander Reeuwijk, gepresenteerd. In het boek maakt Reeuwijk samen met Redmond O’Hanlon een reis door de geschiedenis van de evolutie aan de hand van boeken, manuscripten en parafernalia zoals die in de Artisbibliotheek worden bewaard: eerste drukken van het werk van Charles Darwin staan naast het oeuvre van Darwins wetenschappelijke evenknie Alfred Russel Wallace. Aanvang: 16.00 uur. Locatie: Plantage Middenlaan 45.
FEB Best
AMC Alliantie
Paper
Drie onderzoekers van het Amsterdam Centre for Service Innovation (Amsi) hebben de Best Paper Award gewonnen tijdens de International Annual European Operations Management Association Conference Exploring Interfaces. Carolien de Blok, Wietze van der Aa and Pim den Hertog presenteerden er hun winnende paper Managing Inter-Firm Relationships in Open Service Innovation. Deze paper is onderdeel van het Amsi-onderzoeksproject ‘United we Stand’.
Het AMC en het VU medisch centrum (VUmc) willen intensiever gaan samenwerken en gaan daarom de mogelijkheden onderzoeken van een academische, medische alliantie. De Raden van Bestuur hebben vorige week een verklaring ondertekend waarin ze die intentie uitspreken. Met deze samenwerking willen AMC en VUmc de kwaliteit verhogen van de zorg voor specifieke patiëntengroepen met complexe aandoeningen, de coördinatie en regie van de acute zorg intensiveren en centers of excellence voor onderwijs en onderzoek creëren.
FoliaMagazine
47
wasdom De vrouw in beeld
Sarah Meuleman Leeftijd: 33 (geboren op 12 december 1977) Beroep: Presentatrice, journaliste en zangeres Studie: Germaanse filologie aan de Universiteit Gent en algemene literatuurwetenschap aan de UvA. Afgestudeerd: 2004 Docent: ‘Solange Leibovici, schrijfster en docent literatuurwetenschap. Ik vond haar colleges heel inspirerend omdat ze haar eigen passie voor haar vakgebied zo krachtig kon overbrengen.’ UvA-locatie: ‘Het boekentunneltje bij de Oudemanhuispoort, omdat er een romantische, intellectuele sfeer hangt. Als je door het poortje loopt, ga je in één keer een halve eeuw terug in de tijd.’ Café: ‘Ik ging vaak naar Tabac, op de hoek van de Brouwersgracht en de Prinsengracht. Daar heb ik mijn scriptie in de steigers gezet.’ Afknapper: ‘Als student bepaal je aan de UvA in grote mate zelf hoeveel je uit je studie haalt. Tenminste, dat was zo toen ik studeerde. Voor sommige gemotiveerde mensen is dat een voordeel en voor anderen een nadeel.’
48
FoliaMagazine
stage Zij studeerde Germaanse filologie in België en algemene literatuurwetenschap, en werd presentatrice, journalist en zangeres: Sarah Meuleman. tekst Julie de Graaf / foto Bob Bronshoff
‘I
k was altijd geïnteresseerd in literatuur, maar om dat in België te kunnen studeren moet je van de grond af aan beginnen: je kiest voor een taalgroep, in mijn geval Germaanse talen, en daarvan kies je twee talen waarvan je uiteindelijk ook de literatuur bekijkt. Ik wilde het liefst meteen literatuur uit verschillende hoeken van de wereld bestuderen, dus vond het jammer dat ik mij daarin moest beperken. In Gent koos ik voor Engels en Nederlands, waarmee ik al een brede selectie van literatuur te pakken had. Daarna verhuisde ik naar Amsterdam om nog een studie algemene literatuurwetenschap te volgen. Het verschil tussen mijn studie hier en in Gent was enorm. Dat zat hem vooral in de manier waarop er gedoceerd werd. In België kijk je naar een docent die achter een katheder staat te orakelen en wordt er van je verwacht dat je het studiemateriaal, ik zeg het maar bot, inslikt en uitspuugt. Een docent wil bovendien zo min mogelijk van jouw eigen persoon terugzien als je de stof reproduceert. In Nederland bleek de situatie omgekeerd: de docenten wilden mij zien en wilden weten wat ik ergens van vond. Ik herinner mij nog mijn eerste week aan de UvA waarin we het hadden over de filosoof Kant. Midden in het college vroeg de docent opeens aan mij: “Sarah, wat vind jij hier van?” Ik was stomverbaasd, want wat zou het iemand uitmaken wat ik van Kant vond? Later merkte ik dat het wel belangrijk is om je ergens toe te verhouden. Juist door daarover na te denken gaat je eigen creativiteit borrelen en ontstaan er nieuwe ideeën. Die creativiteit en vrijheid
hebben mij enorm gevormd, en zorgden ervoor dat ik me thuis voelde aan de UvA. Ik schreef mijn scriptie voor algemene literatuurwetenschap over de ambivalente positie van de vrouw, beeldend en als beeld, aan de hand van het oeuvre van de Amerikaanse kunstenares Cindy Sherman. Zij fotografeert zichzelf als andere mensen. De kijker ziet het beeld van degene als wie ze poseert, maar tegelijkertijd schemert Sherman daar doorheen. Die dubbelheid intrigeert me, net als de vraag wat je als vrouw doet met de reusachtige canon aan vrouwbeelden die je voor is gegaan. Het is een thema dat naadloos aansluit bij wat ik nu doe: ik ben een vrouw, die beelden maakt, maar tegelijkertijd ben ik zelf ook een beeld op televisie. Voor mijn scriptie deed ik onderzoek naar de theorie en kon ik filosoferen en analyseren over hoe je los kan komen van de stereotypen waar je als vrouw, maar ook als man, mee te maken hebt. In mijn werk ondervind ik die clichés en vooroordelen in de praktijk en merk ik hoe moeilijk het is om daar los van te komen. Ik probeer dat natuurlijk wel, maar als je als jonge vrouw op televisie komt, dichten mensen je al snel een standaardpakketje eigenschappen toe. Ik kan dat niet veranderen, maar door erover te praten kan ik anderen er wel bewust van maken en pel ik als het ware een laagje betekenis af. Vrijheid door deconstructie, dat is een les die ik heb geleerd aan de UvA en die neem ik voor altijd mee.’ yyy Sarah Meuleman presenteert het nieuwe internationale kunstprogramma van de VPRO, Sarah’s Barbaren, dat nog de komende woensdagen te zien is op Nederland 2, om 22.55 uur.
Sebastiaan Brandsen (26) Studie kunstgeschiedenis Stage Prix de Rome Verdiensten € 150,- per maand Beoordeling JJJJJ ‘De Prix de Rome is de meest prestigieuze prijs voor kunstenaars in Nederland en ook internationaal gerenommeerd, maar bij het grote publiek vrijwel onbekend. Mijn werk als publieksmedewerker stond dan ook in het teken van het bekender maken van de prijs en de expositie die daaraan verbonden is. Zo organiseerde ik rondleidingen en workshops voor scholieren en studenten, maar hield ik ook de website en de social media bij. De prijs is gehuisvest in de Rijksakademie van beeldende kunsten en het spannendst aan de stage vond ik dat ik eindelijk eens rond kon neuzen in dat gesloten instituut waarvan de hekken nog te vaak dicht blijven. De harde bezuinigingen op de kunsten maakte ik van heel dichtbij mee. Op 9 juni was de uitreiking van de prijs door een vrolijke Halbe Zijlstra, op 10 juni arriveerde zijn brief waarin de afschaffing van subsidie voor de academie bekend werd gemaakt. De spoedbijeenkomsten die vervolgens plaatsvonden – met hartverscheurende speeches à la Braveheart – waren erg ontroerend. Het is nu dus nog maar de vraag of de academie en de prijs überhaupt nog kunnen blijven bestaan. De stage zelf was ontzettend leerzaam en heeft me vooral een veel uitgebreider netwerk opgeleverd. Zo ben ik via mijn begeleidster terechtgekomen bij de nieuwe adviesgroep van de Museumnacht. Of ik daadwerkelijk verder wil in de publieksprogrammering van kunst weet ik niet. Voor nu wil ik vooral nog aan allerlei verschillende dingen proeven en mijn volgende project wordt dan ook het opzetten van een eigen galerie.’ yyy Clara van de Wiel
FoliaMagazine
49
FoliaMagaz ine weekblad
toehoorders
voor HvA
en UvA
nr. 03 21/09/2011
Kriterion bre ngt arthous naar Saraje e vo
cover Mirza Sadović bewerking Pascal Tieman
Moed Marita Mathijer & dochter Alma over sen interviewt Alles is Carme n Dann Van schoo y Mekić lverlater tot topondernem er Biertj je nog veel e! bier voor weinig ?
Waar drink
FM_03_2011_#2
.indd 1
19-09-11
Folia Magazine vraagt naar de meningen over een college of les
Hoorcollege ‘Communicatieve vaardigheden’ van Chris van de Molen, therapeut en docent bij ergotherapie aan de HvA dinsdag 13 september, 13.00 uur, Tafelbergweg tekst Bob van Toor / foto's Danny Schwarz
colofon
Weekblad voor de HvA en UvA Folia Magazine is in 2011 voortgekomen uit Folia (1948) en Havana (1996). Redactieadres Vendelstraat 2, 1012 XX Amsterdam, telefoon 020-5253979, e-mail: redactie@ folia.nl Hoofdredacteur Jim Jansen Chef redactie Mirna van Dijk Art director Pascal Tieman Redactie (print/web) Floor Boon, Kim Bos, Luuk Heezen, Wim de Jong, Jeff Pinkster, Eva Rooijers, Gijs van der Sanden,
Danique Castricum (17)
Patricia Buring (19)
Ergotherapie
Ergotherapie
‘Het college ging over communicatie met een cliënt, feedback geven, en hoe je goed kunt luisteren. Sommige dingen wist ik al, maar bij andere had de docent wel wat langer stil mogen staan. Bijvoorbeeld in het begin, toen ze vertelde over de drie g’s: gebeurtenis, gevoel en… zie je, de derde weet ik al niet meer! Het geklets in de les is meestal niet storend, maar soms denk je: “Hou nou je mond, ik wil dit horen!”’
‘De docent ging af en toe wat snel, maar ze vertelde goed. Ze legde uit aan de hand van een powerpointpresentatie. Aan het begin van het college zei de docent dat vragen na de les gesteld konden worden. Maar ik denk dat je er wat meer met je hoofd bij bent als je vragen zou kunnen stellen tijdens het college. Ik heb eigenlijk helemaal geen aantekeningen gemaakt; de hele powerpoint is toch op intranet terug te vinden.’
Danny Schwarz, Bob van Toor, Annemarie Vissers, Clara van de Wiel, Dirk Wolthekker Aan dit nummer werkten mee Asis Aynan, Bram Belloni, Jan van Breda, Bob Bronshoff, Roger Cremers, Emma Curvers, Fred van Diem, Carlijn van Donselaar, Julie de Graaf, Jan-Maarten Hupkes, Marc Kolle, Ward Kuipers, Mirza Sadović, Ron Santing, Won Tuinema, Tjebbe Venema, Mariska Vermeulen Eindredactie Harmen van der Meulen Correctie Martien Bos Opmaak Hannah Weis, Carl Zevenboom Uitgever Stichting Folia Civitatis Redactieraad Wouter Breebaart, Simon Dikker Hupkes, Ilse Duijn, Jurriaan Gorter, Jaap Kooijman, Ronald Ockhuysen (voorzitter),
Lysanne Smit (18)
Tom Smits (22)
‘De powerpointpresentatie was niet zo boeiend, en die las de docente gewoon voor. Ze kan beter wat meer uitleggen buiten de slides om, denk ik. Ze gaf wel steeds voorbeelden van wat er op de slide voorbijkwam, maar stelde er bijvoorbeeld geen vragen bij. Dat deed ze wel even bij een Youtube-filmpje, waarbij je je aandacht op een aantal personen moest houden, en helemaal niet doorhad dat er een gorilla door het beeld liep. Dat was heel grappig.’
‘De docent gaf voorbeelden van het soort vragen dat je kunt stellen aan een cliënt, maar ze had wel iets minder letterlijk de rijtjes in de slides af kunnen gaan. Dit college is noodzakelijk, omdat we veel met mensen zullen gaan werken. Toch werd er de hele tijd doorheen gepraat. Mensen hebben weinig respect voor leraren. Dat lag in dit geval niet aan de docent, die probeerde het goed te doen en zei er iets van als het te luidruchtig werd.’ yyy
Ergotherapie
50
FoliaMagazine
Ergotherapie
Jean Tillie, Sebas Veeke Secretariaat Stephanie Gude (projectbegeleider), Margot Riedstra Zakelijke leiding Paul van de Water Drukker Roularta Printing, Roeselare, België Advertenties Bureau van Vliet, Zandvoort, 023-5714745,
[email protected]
17:44
deining ‘Ze stonden er op het juiste moment en lieten niet meer los. Ik had dit seizoen alleen dit soort spelers en dat is een genot om mee te werken.’ Coach Charles Urbanus van honkbalploeg Pirates waarmee hij de landstitel behaalde, in de Volkskrant. ‘Ik heb er nooit in geloofd. Dat er eerst niets is, en dat dat niets dan vervolgens ontploft. Dat is toch absurd?’ Hoogleraar theoretische natuurkunde Erik Verlinde over de oerknal, in de VPRO Gids. ‘Wilders uitmaken voor fascist is als beweren dat de islam een levensgevaarlijke religie is. Het bekt lekker, leidt tot hilariteit en zet de verhoudingen op scherp.’ Docent mediasociologie Theo Ploeg reageert op Nexus-directeur Rob Riemen die Geert Wilders een fascist noemde, op dejoop.nl. ‘Sommige mensen hebben echt zo'n typische pedofielenkop. Bah!’ HvA-student nieuws en media Arjan Benjamins, alias Bennie Bakfiets, via Twitter ‘Dat zijn fascinerende conversaties, want iedereen is behoorlijk briljant, welbespraakt en volstrekt eigenzinnig’. Documentairemaker Bregtje van der Haak in de VPRO Gids, over de geheime internationale denktank Aftermath Network die ze portretteerde. ‘Eigenlijk is mijn telefoon maar een gammel ding. Ik kan er niet veel mee. Het enige goede aan hem is dat hij na al het vallen nog steeds niet kapot is.’ Hockeyer Ellen Hoog over haar Blackberry Curve, in Elsevier. Opvallende quotes uit de afgelopen week van bekende HvA’ers en UvA’ers. Iets leuks gezien, mail het naar
[email protected].
de lezer
In de rubriek ‘de lezer’ blikt wekelijks iemand terug op het vorige nummer. Wil jij diegene een keer zijn? Meld je dan aan via
[email protected].
Yoram Kunkels (25), psychologie, UvA ‘Ik ben eigenlijk een buitenstaander, want ik ben pas net begonnen aan de universiteit na jaren in de autobranche gewerkt te hebben. Desondanks spreekt het blad me wel aan: mijn eerste indruk is dat het een leuk blad is dat goed aansluit bij de belevingswereld van studenten. Bij het artikel over Halbe Zijlstra en de Raad van Toezicht wordt heel goed uitgelegd hoe de vork in de steel zit, en dat maakt dat ook ik als buitenstaander het goed kan begrijpen. Ook voor beginnende studenten staan er aardige stukken in, zoals de reportage over de Intreeweek. Zelf heb ik daar niet aan meegedaan omdat ik nog moest werken. Het meest gegrepen werd ik door het artikel over de proefdieren. Daarin werd een heel ander, positiever, beeld geschetst van het gebruik van proefdieren dan gebruikelijk. Zelf ben ik vrij pragmatisch over deze kwestie: het liefst natuurlijk zo min mogelijk, maar om mensenlevens te redden is het soms onvermijdelijk. Mindere artikelen heb ik eigenlijk niet gevonden, alleen de opmaak zou wat mij betreft iets vlotter mogen. Het artikel over het jonge vaderschap zette me wel aan het denken. Het blijft een interessant vraagstuk, omdat hieruit toch weer blijkt dat de verdeling man-vrouw nog helemaal niet zo gelijk is.’ yyy Clara van de Wiel / foto Danny Schwarz
volgende week De nieuwe Keith Bakker?
Studeren in België
Van verslaafde naar hulpverlener: deeltijdHvA-student commerciële economie Onno Maaskant heeft zijn eigen verslavingspraktijk.
Studeren is er goedkoper, het bier lekkerder, en misschien is geen kabinet zo erg nog niet. Op naar België dus!
DJ Student
Jet is het
’s Nachts achter de draaitafels, ’s ochtends in de collegebanken: vier dj’s over hoe zij hun studie met het nachtleven combineren.
Jet Bussemaker is de nieuwe rector van de HvA. Een interview over haar plannen.
FoliaMagazine
51
(advertentie)
Vanaf nu krijgen al onze bezoekers met de Kriterion Spaarkaart de mogelijkheid om te sparen voor een gratis bioscoopkaartje (Kriterion, Studio/K, De Uitkijk), carwash (Kriterion/Shell) of luxe borrelhapjes (‘Skek). Bij elk bioscoopbezoek bij Kriterion, Studio/K en De Uitkijk krijg je al een sticker. Maar ook als je komt eten bij ‘Skek of 30 liter tankt bij Kriterion/Shell. Met de Kriterion Spaarkaart maakt u op een originele manier Al sinds 1945 is Kriterion een plek waar ambitieuze studenten zich kunnen kennis met al onze ontwikkelen, leren, fouten maken en plezier hebben. Kriterion staat voor projecten. de Bioscoop Kriterion, bioscoop/café-restaurant/club Studio/K, eetcafé ‘SKEK, tankstation Kriterion/Shell en de Oppascentrale Kriterion, stuk voor stuk non-profit projecten waar wij als studenten zelf bepalen welke koers er wordt gevaren, geheel op eigen kracht. Dit heeft al meer dan 65 jaar geleid tot eigenzinnige, succesvolle projecten waarbij wij onze eigen creatieve ideeën omzetten in werkelijkheid. Dat is wat Kriterion zo leuk maakt.
DE KRITERION SPAARKAART IS VANAF MAANDAG 19 SEPTEMBER VERKRIJGBAAR BIJ ALLE KRITERION PROJECTEN.
Roetersstraat 170 1018 WE Amsterdam 020 623 17 08 kriterion.nl
SHELL KRITERION
IJburglaan 11 1095 KG Amsterdam 020 694 88 11 kriterion tankstation.nl
OPPASCENTRALE KRITERION Timorplein 26 1094 CC Amsterdam 020 624 58 48 oppascentrale kriterion.nl
Zeedijk 4-8 1012 AX Amsterdam 020 427 05 51 skek.nl
Timorplein 62 1094 CC Amsterdam 020 692 04 22 studio-k.nu
Prinsengracht 452 1017 KE Amsterdam 020 623 74 60 deuitkijk.nl