Goeyvaerts Strijktrio - Tour de force Kristien Roels, viool - Kris Matthynssens, altviool - Pieter Stas, cello In Memoriam A. Schnittke
Deel 1: Koraal Deel 2:Toccata Deel 3: Aria
N. S. Korndorf (1947-2001)
Time... and again
Giya Kancheli (1935)
Nikolaj Korndorf
Van een hele generatie Russische componisten (Sofia Gubaidulina, Giya Kancheli, Arvo Pärt, Alfred Schnittke,…) heeft Nikolai Korndorf nooit echt de weg naar onze Europese concertpodia gevonden. Aan zijn muziek ligt het alvast niet. Misschien ontbrak het hem aan zogenaamde ‘ster’uitvoerders type Gidon Kremer of Mstislav Rostropovich? Of was het zijn moeilijk karakter? We hebben er het raden naar. De leerlingen op het conservatorium van Moskou waar hij compositie doceerde, noemden hem ‘onze Rimsky-Korsakov’. Hij was een geliefde leraar en een begaafd orkestrator. Het strijktrio In Honour of Alfred Schnittke (AGSCH) dateert uit 1986, één jaar na de eerste hartaanval (de vierde zou hem in 1998 fataal worden) van misschien wel de bekendste Russische componist uit de tweede helft van de twintigste eeuw. Dit driedelige werk begeeft zich op de grens van het onmogelijke.Van live uitvoeringen is daarom nauwelijks sprake. Het is een fysieke krachttoer met drie uiterst virtuoze stemmen. Het verstemmen van de snaren bij altviool en cello(scordatura) bemoeilijkt verder het ontcijferen van de partituur.
Maar het is het waard, dit strijktrio is ongehoord. Een uiterst langzaam Choral wordt plots onderbroken door de altviool. De viool en cello sluiten in canon aan bij het Toccata gedeelte. Dit heftig en opzwepende deel mondt uit in Aria die met een sobere Bach-achtige melodie start, waarna de andere stemmen in een ingewikkelde contrapuntische constructie gaan die verglijdt naar hysterie en chaos. De rust keert terug in een coda waarbij de cello met pizzicato’s het thema herneemt. In 1991 emigreerde Korndorf naar Canada, een spelletje voetbal met zijn zoon op 31 mei 2001 werd hem fataal. Giya Kancheli
Muziek, zoals het leven zelf, is ondenkbaar zonder romantiek. Romantiek is een hoge droom van het verleden, heden en de toekomst - een kracht van onoverwinnelijke schoonheid die uittorent en overwint, de krachten van onwetendheid, onverdraagzaamheid, geweld en kwaad. - Giya Kancheli Geboren in Tbilisi op 10 augustus 1935, Giya Kancheli is de meest vooraanstaande levende Georgische componist en een leidende figuur in de wereld van de hedendaagse muziek. Kancheli's partituren, diep spiritueel van aard, zijn vol van auditieve beelden, verschillende kleuren en texturen, scherpe contrasten en verpletterende climaxen. Zijn muziek laat zich inspireren door Georgische folklore en zingt met een oprechte, maar verfijnde emotie, het is dramaturgisch ontworpen met een sterke lineaire stroom en een uitgebreid muzikale gevoel van tijd. De Russische componist Rodion Sjtsjedrin noemt Kancheli: "Een asceet met het temperament van een maximalist -. een ingehouden Vesuvius"
Best bekend als een componist van symfonieën en andere grootschalige werken, heeft Kancheli zeven symfonieën geschreven en een "liturgie" voor altviool en orkest, ‘Mourned by the Wind’. Zijn Vierde Symfonie ("In Memoria di Michelangelo") kreeg zijn Amerikaanse première met het Philadelphia Orchestra onder leiding van Yury Temirkanov, in januari 1978, kort voor de Verenigde Staten de culturele relaties met Sovjet kunstenaars bevroor. De komst van glasnost bracht groeiende belangstelling en erkenning van de onderscheidende muzikale stem van Kancheli, wat leidt tot prestigieuze opdrachten en steeds vaker optredens in Europa en Amerika. Dennis Russell Davies, Jansug Kakhidze, Gidon Kremer,Yuri Bashmet, Kim Kashkashian, Mstislav Rostropovich en het Kronos Quartet behoren tot zijn hartstochtelijke kampioenen. In de afgelopen seizoenen hadden wereldpremières van opdrachtwerken plaats in Seattle (Piano Kwartet in L'istesso Tempo door de Bridge Ensemble, 1998) en New York (en afscheid Goes Out Zuchtend ... voor viool, countertenor en orkest door de New York Philharmonic onder Kurt Masur, 1999). NoordAmerikaanse premières van grote werken zijn uitgevoerd door de Philadelphia en Chicago Symphony Orchestra en het Vancouver International New Music Festival. In mei 2002 keerde hij terug naar de VS voor de langverwachte première prestaties van ‘Don’t Grieve’, een opdracht van het San Francisco Symphony Orchestra voor bariton en orkest, met Dmitri Hvorostovsky als solist en Michael Tilson Thomas als dirigent. De compositiestijl van Kancheli is grotendeels te danken aan zijn werk in het theater. Twee decennia werkte hij als muzikaal directeur van het Rustaveli Theater in Tbilisi. Zijn opera ‘Muziek voor de levenden’ die veel lof heeft gewonnen in de voormalige Sovjet-Unie en West-Europa sinds de première juni 1984, werd geschreven in samenwerking met de directeur van het Rustaveli Theater, Robert Sturua. Andere recente werken van Kancheli zijn Diplipito voor cello, countertenor en kamerorkest, Time... and again voor viool en piano (1997), Rokwa voor groot symfonisch orkest (1999) en Styx voor altviool, gemengd koor en orkest (1999). Na een beklijvend uitvoering van Mourned by the Wind door de Brooklyn Philharmonic in de herfst van 1993, scheven critici unaniem: "fantastisch", "je kan niet rond de krachtige oprechtheid van deze muziek met haar geweldige greep op de verbeelding - een grip die niet vermurwt en tot de troostende conclusie komt dat het individu en zijn turbulente, onvoorspelbare universum zich met elkaar verzoenen. " Ontwricht door politieke en sociale onrust in zijn vaderland, woont Kancheli momenteel in Antwerpen. Opnamen van zijn muziek zijn beschikbaar op de Nonesuch, Sony en ECM New Series labels. © Sarah Ainslie
Goeyvaerts Strijktrio Het Goeyvaerts Strijktrio bestaat sinds 1997 en concentreert zich uitsluitend op het XXste- en XXIste-eeuwse repertoire. Het ontleent zijn naam aan de Belgische componist Karel Goeyvaerts (1929-1993) die een belangrijke rol speelde in de ontwikkelingen binnen de Europese nieuwe muziek. De programma's die zij brengen zijn vooral opgebouwd uit het omvangrijk en indrukwekkend repertoire voor strijktrio aangevuld met creaties van eigen bodem. Daarnaast werken zij regelmatig samen met Stef van Bellingen (kunsthistoricus) in het project 'Klankkleuren', waarin zij de relaties onderzoeken tussen de muziek en de plastische kunsten aan de hand van vergelijkende parameters. Het Goeyvaerts Strijktrio werd laureaat van de 'Trofee Fuga 2003', een trofee die jaarlijks wordt uitgereikt door de Unie van Belgische Componisten, voor hun constante inzet voor het nationale repertoire. Bij Pavane Records verscheen een cd met werk van Joseph Jongen, Eugène Ysaÿe en Louis De Meester. Deze cd werd met een ‘Joker’ bekroond in het cd-tijdschrift Crescendo. Het magazine ‘Record Geijutsu’ (Japan) citeert: “Their performance is full of delicacy and passion”. Het Goeyvaerts Strijktrio streeft naar authentieke uitvoeringspraktijk voor nieuwe muziek en gaat daarvoor te rade bij componisten als Peter Swinnen, Jörg Birkenkötter, Giya Kancheli, Sofia Gubaidulina en uitvoerders als Alexander Ivashkin (cellist en biograaf Alfred Schnittke) en Henk Guittart (Schoenberg Quartet). Hun laatste cd bij Challenge Records met trio's van Schoenberg, Webern en Schnittke wordt internationaal gewaardeerd en in elk muziektijdschrift geroemd en werd bovendien genomineerd als beste cd-productie voor de Klara's 2010. Dit jaar nemen zij hun tweede cd op voor het label Challenge in Leipzig met muziek van Sofia Gubaidulina, Giya Kancheli, Alexander Knaifel en Oleg Paiberdin.
