krant Het doel der opvoeding is: elk kind te helpen worden wat het is. Kees Boeke Basisonderwijs jaargang 30 nummer 18 juni 2012 Basisonderwijs

“Het doel der opvoeding is: elk kind te helpen worden wat het is”. Kees Boeke

Basisonderwijs Kees Boekelaan 10 3723 BA Bilthoven Directeur: Jeroen Goes T 030 228 28 42 F 030 228 21 56 [email protected] www.wpkeesboeke.nl

wp

krant

jaargang 30 | nummer 18 | juni 2012

Basisonderwijs Een warm nest Afscheid nemen bestaat niet Voortgezetonderwijs Kees Boekelaan 12 3723 BA Bilthoven Rector: Henk Zijlstra Afspraken met rector en plaatsvervangend rector via secretariaat AVO T 030 228 28 41 F 030 225 09 84 [email protected]

Voortgezetonderwijs Reünie en film de Tiendensprong Vrijwilliger bij Alpe d’HuZes

Hoedannit

Een warm nest

Redactioneel zomer 2012 Het mooie voorjaar, waar in het redactioneel van de vorige krant naar verlangd werd, laat lang op zich wachten. Desalniettemin kondigt het voorjaar zich in deze krant dubbel en dwars aan: het is de tijd dat werkers uit groep 8 afscheid gaan nemen van het basisonderwijs; waarin werkers uit de peutergroepen en in de onderbouw en middenbouw overstappen naar een andere bouw. Dit voorjaar kijken veel oud-WP’ers uit naar de reünie die op 9 juni plaatsvindt, en

Inhoud

Colofon

3 4 6 7 10 12 14 16 18 20 21 22 24 25 26 27 28 29 31

Redactie Laura Loupatty, Jeroen Goes, Marijn Backer en Henk Zijlstra. Eindredactie: Peter Lanser

Een warm nest Partir, c’est mourir un peut... Onderwijs op maat in 5/6 Afscheid nemen bestaat niet Werk dan mee in De Werkplaats Google Earth en Kees Boeke Oud-werker: Diederik Jekel Mensen met een hart voor De Werkplaats Reünie en film de Tiendensprong Talent ontwikkelen op De Werkplaats Vrijwilliger bij Alpe d’HuZes Maatschappelijke stages vmbo Noviomagus Excursie Universiteitsmuseum Hoedannit Zes stappen naar een betere WP Werkersraad UUMUN In de moestuin

Vergeeft u mij de eerste woorden van alweer de laatste WP-krant van dit schooljaar. En vergeeft u mij de emotionele lading die schuil gaat achter deze woorden. Als kop voor mijn vaste plek in deze krant, waarin ik het schoolse leven met enige persoonlijke visie tracht te duiden. U maakt op die manier enigszins kennis met mijn kijk op de organisatie en leert mij tussen de regels door beter kennen.

is er veel aandacht voor het 85-jarige bestaan van de school. Maar deze krant geeft natuurlijk ook veel ruimte aan ontwikkelingen die niet gebonden zijn aan jaargetijden, zoals talentontwikkeling op zowel het BO als het VO, aan maatschappelijke stages en andere activiteiten. En aan de werkersraad, die van alle tijden is.

Mooie vlucht Een warm nest, vanwaar uit de vogels kunnen vliegen, mooi passend in de aanloop naar mogelijk een mooie lente van 2012. Een warm nest dat wij als school bieden voor al die bijzondere werkers, in voorbereiding op de rest van Foto: Willem Mes

hun leven, een plek in onze maatschappij, betekenisvol voor henzelf en voor de (wijde wereldse) omgeving. De waarde van het warme nest dat ik zo tot in mijn aderen heb gevoeld juist deze dagen vanwege het overlijden van mijn oude vader. De school, mijn werkomgeving, omgeven door bijzondere collega’s. Door de ervaring in deze week bij het afscheid van mijn vader, werd ik weer teruggeworpen in het verleden, terug naar wie ik was, wie ik ben geworden en wie daar een bijdrage aan heeft geleverd. En niet alleen in deze voor mij bijzondere periode is dit mijn kijk op de school in onze maatschappij. De basis voor een mooie vlucht in het leven wordt toch voornamelijk gelegd door de aandacht die er voor de jonge werkers is. Worden zij begrepen, worden zij gehoord, en worden zij gewaardeerd om wie ze zijn?

Ontwerp Mireille Geijsen

Krijgen zij voldoende basis mee om hun successen te kunnen vieren en op een goede manier om te kunnen gaan met de teleurstellingen en de tegenslagen in het leven? Veilige basis Op De Werkplaats kan ik daar met volle overtuiging bevestigend op antwoorden. Ook al is de weg niet voor iedere werker een gemakkelijke weg, de medewerker zorgt voor de veilige basis als voorwaarde voor de verdere ontwikkeling van ieder kind. Je zou wensen dat dit voor iedere school zou gelden, helaas blijkt dat in veel gevallen ver bezijden de waarheid te zijn. Niet in het minste geval door de accenten die de overheid ons oplegt in het kader van bijvoorbeeld het opbrengstgericht werken en de afrekencultuur waarmee de school steeds meer te maken krijgt. Het zorgt voor een vernauwende blik op de ontwikkeling van kinderen en belet het kijken naar kinderen en legt meer en meer de focus op cijfers en gemiddelden. Bij het verschijnen van deze WP krant is het schooljaar bijna ten einde. Met de viering van de Stichtingsdag en ‘Onder de bogen’ voegen we weer een waardevolle ervaring toe aan de bagage van onze werker. Een bagage van tradities en vieringen waarop, zo weet ik zeker, jaren later nog eens met plezier en weemoed zal worden teruggedacht. In goede herinnering aan het warme nest dat we hen willen geven om te laten worden wie ze zijn!

Drukwerk Drukkerij Romein Middenfoto Willem Mes Foto cover Mike Werkhoven

Basis

Jeroen Goes

onderwijs WPkrant juni 2012 | 2

| algemeen

WPkrant juni 2012 | 3

presentaties te houden. Ze zijn uit hun schulp gekropen, uit de verf gekomen.

Partir, c‘est mourir un peut… | middenbouw

In de middenbouw 3/4 zien we de kinderen vaak binnenkomen als kleine, nog onzekere kinderen. Nét kleuter-af. Na twee jaar zwaaien we ze met een steekje in het hart weer uit. Wat zijn ze gegroeid, wat is er veel gebeurd, wat zijn we trots op ze! Aarzelend De oudste kleuters komen ‘onder de bogen‘ als eersten het gebouw binnen en lopen aarzelend naar hun nieuwe middenbouwgroep. Daar zitten wij – de medewerker en de 4e jaars in spé- in ons lokaal te wachten om ze te verwelkomen. Onzeker zetten ze hun eerste stap over de drempel, en dan horen ze erbij. Oh, wat zijn ze toch elk jaar weer klein! Een paar weken later, na de zomervakantie, is de drempel weer even net zo hoog. De eerste weken zijn superspannend en kosten de gloednieuwe 3e jaars enorm veel energie. Ze zijn nog helemaal niet gewend om zo lang achter een tafeltje te zitten, om na een instructie zelfstandig aan de slag te gaan; alles is nieuw en zo anders dan in de onderbouw. Afscheid nemen is opeens weer even moeilijk, evenals de overgang van school naar thuis na een lange dag met allemaal nieuwe ervaringen en indrukken. Ukkepukkies Wij moeten als medewerkers ook altijd weer even wennen aan onze nieuwe ‘ukkepukkies‘. Het kost ons vaak veel energie om ze bij alles aan de hand te nemen en ze met veel geduld nieuwe dingen eigen te maken. Maar wat krijgen we er veel voor terug! En wat leren ze toch ook snel. Na de herfstvakantie komt

de routine er een beetje in, wordt de leerstof vertrouwd; dan zijn de meeste 3e jaars gewend en kunnen wij ook weer ademhalen. Dan volgt een drukke tijd met veel feesten. Maar het ontdekken, leren en ontwikkelen gaat gewoon door, ook in december! Naast leren lezen, rekenen en spellen gebeurt er ook veel op het sociale vlak. De kinderen hebben veel steun aan hun vaste mentor, die hen helpt waar nodig. De groep leert elkaar kennen. Het is mooi om te zien hoe kinderen steeds vaker een speelafspraakje durven te maken met iemand die ze nog niet uit de onderbouw kenden. Hun (school)wereld wordt groter. De groep ontwikkelt zich, wordt steeds meer een eenheid. Zorg voor elkaar staat voorop.

aankunnen en dat ze opgenomen zijn in de groep. Ze hebben hun plekje gevonden. Nieuwe status Vlak voor de zomervakantie hebben de 3e jaars het er al over: straks zijn we 4e jaars!! Dat is weer een nieuwe ‘status‘, waar ze een jaar lang naar hebben uitgekeken. Foto: Willem Mes

Foto: Jikke Klem

Zelfvertrouwen Ook het contact met ons als medewerkers wordt vertrouwd. In de eerste maanden was de onderbouw- medewerker de allerhoogste in aanzien, bij de meesten komt er na een paar weken ook ruimte voor ‘een nieuwe liefde‘, en wordt de band tussen ons en de kinderen hechter. Na de kerstvakantie zijn de 3e jaars écht niet meer weg te denken, ongelofelijk dat zij een half jaar geleden nog kleuters waren! Ze zijn helemaal ingeburgerd en onderdeel van de groep. De grootste verandering in het eerste jaar in de middenbouw heeft te maken met zelfvertrouwen. Ze hebben geleerd en ervaren dat ze de middenbouw

Basis

En elk jaar zijn we weer verbaasd: na de zomervakantie zijn ze opeens ook 4e jaars! Wat zijn ze gegroeid in de vakantie! En wat zijn ze trots dat ze nu zelf mentor mogen zijn. Ook de nieuw verworven rechten worden besproken, bijvoorbeeld het ‘regelaar-zijn‘, een dienst die alleen voor 4e jaars is weggelegd. In groep 4 zijn deze kinderen de eerste weken de basis voor de groep. Zij helpen en begeleiden met ons de nieuwe 3e jaars. Zij geven het steentje door, zij helpen de groep vormen. In groep 4 groeien ze maar door. Ze worden wijzer, zelfverzekerder, steviger. Dat is zo mooi om te zien! Ze durven zoveel meer dan het jaar ervoor. Ze zijn oudsten, ze hebben zich de regels en routines van de groep eigen gemaakt. Ze durven leiding te nemen, uitleg te geven,

Volgende stap De 4e jaars worden mondiger, hebben een mening en durven die meestal goed te vertellen. Ze geven interessante input tijdens een leergesprek en nemen de 3e jaars mee in hun ideeën. Niet zelden gebeurt dit zonder dat ze het zelf doorhebben. Het hoort bij hun ontwikkeling. In het voorjaar in groep 4 wordt er al voorzichtig gesproken over ‘volgend jaar’. De overgang naar 5/6 staat voor de deur. De meeste kinderen kijken hier naar uit, zijn weer toe aan een nieuwe uitdaging. Voor ons is het elke keer weer een wonderlijke gewaarwording: die ukkepukkies zijn ‘opeens‘ grote kinderen die onze groep alweer bijna gaan verlaten. Tijdens het afscheid, in de laatste week voor de zomervakantie, staan we hier vaak bij stil. Er worden afscheidscadeautjes gemaakt, kleine feestjes georganiseerd. Feestjes met ruimte voor herinneringen ophalen, voor terugkijken, voor terugdenken aan mooie en ontroerende momenten. Met een lach op ons gezicht en een brok in onze keel zwaaien we ze uit. Wat zijn deze kinderen gegroeid, wat is er veel gebeurd; ze zijn klaar voor de volgende stap en wat zijn we trots op ze! Jikke Klem (middenbouw 3/4)



Onderwijs op maat in 5/6

Afscheid nemen bestaat niet

| middenbouw

‘Elk kind te laten worden wat het is.’ Om deze uitspraak van Kees Boeke volledig tot zijn recht te laten komen, is het nodig om kinderen onderwijs op maat aan te bieden. Op de PABO leerden wij allemaal dat kinderen het beste leren als zij stof aangeboden krijgen in de zone van naaste ontwikkeling. Dat wil zeggen stof die ze nog net niet beheersen, dus niet aan breuken beginnen als de kinderen de deelsommen nog niet beheersen, maar ook niet deelsommen blijven oefenen terwijl ze die allang kunnen. Uitdagend aanbod Sommige kinderen hebben vrijwel geen uitleg of oefening nodig om nieuwe stof te beheersen. We noemen deze kinderen in dit artikel de slimme werkers. Deze kinderen hebben dus een extra uitdagend aanbod nodig om toch in de zone van naaste ontwikkeling te kunnen werken. Omdat veel dingen voor hen makkelijk zijn, hebben zij soms meer moeite dan andere kinderen met dingen als doorzetten, fouten maken, hulp vragen en automatiseren. Ook daarom is het dus belangrijk om de slimme werkers op hun niveau aan te spreken. Aansluiten bij werkers Er zijn verschillende manieren om de stof aan te laten sluiten bij deze werkers; je kunt versnellen, compacten en verrijken of verbreden. Versnellen wil zeggen de kinderen op een hoger niveau te laten werken, bijvoorbeeld dat een kind in groep 5 het werk van groep 6 doet. Voor de meeste vakgebieden kan dit niet omdat ze dan in

groep 8 geen werk meer zouden hebben. Met taal hebben wij echter een methode die dit wel toelaat. Die methode heeft een extra boek voor het niveau boven groep 8. Compacten en verrijken Compacten en verrijken is het selecteren van de basisstof die minmaal geoefend moet worden, zodat er daarna tijd is om te werken in extra werk. Dit extra werk is dan uitdagender en gaat dieper op de basisstof in. Wij doen dit voornamelijk met het rekenwerk, kinderen maken de toetsen en een deel van de oefenstof, daarnaast werken ze uit Somplex of Kien. Dit zijn verrijkende rekenmethodes waar vaak thematisch reken- of wiskunde onderwerpen worden aangeboden. Dit dwingt de kinderen om hun hersens op een andere manier te gebruiken, omdat er meer gevraagd wordt dan alleen maar kale sommen. Verder leren ze van dit materiaal ook goed hulp vragen, fouten maken en doorzetten. Topklassers Tot slot verbreden, hiermee bedoelen we dat we stof aanbieden die buiten de standaard stof van groep 5/6 valt. Hiervoor hebben we een methode genaamd Topklassers. Deze bestaat uit werkboekjes op het gebied van natuur, wetenschap of cultuur. De kinderen kiezen een onderwerp dat hen interessant lijkt. Ze moeten hierbij gebruik maken van verschillende hulpbronnen, zoals een bepaalde website. Wat ook opvallend is aan deze methode is dat er gebruik wordt gemaakt van verschillen-

| bovenbouw

de werkvormen, bijvoorbeeld het doen van een proefje, bijhouden van gegevens, schema’s maken en dergelijke. Wat een kind aangeboden krijgt, wordt in overleg met de medewerker vast gesteld en aangepast op de specifieke leerbehoefte van het betreffende kind op dat moment. Dit hangt af van resultaten en werkhouding. Hopelijk hebben wij in dit artikel een duidelijker beeld kunnen schetsen van hoe wij omgaan met kinderen die extra uitdaging nodig hebben.

Na de meivakantie gonst het in de bovenbouwgangen: ‘De 8e jaars musical komt eraan.’ Iedere 8e jaars doet mee en levert een bijdrage voor of achter de schermen. Tijdens de eerste bijeenkomst met alle 8e jaars benadrukken wij dat iedereen, maar dan ook iedereen echt héél hard nodig is. ‘Wat heb je aan een tekst als er geen geluid is.’ ‘Wat heb je aan een lied als er geen band is.’ ‘Wat heb je aan een rol als je geen bijpassende kleding hebt en niet geschminkt bent!’

Aukje en Robyn (middenbouw 5/6) Foto: Willem Mes

De boodschap is duidelijk want: ‘De 8e jaars musical is door, voor en van alle 8e jaars .... per slot van rekening is het jullie afscheid!’ We vliegen weg, we vliegen uit. Zeg, vlieg je met me mee We vliegen uit, we vliegen weg. Uitvliegen gaan is oké* Het vertellen van het verhaal – veelal een bestaand verhaal/sprookje, waar Renée en ik een hele eigen draai aan geven of een mix hebben gemaakt van twee verschillende verhaallijnen – is altijd weer een spektakel. We ‘dragen’

De werkers willen daarna nog maar één ding, het formulier invullen en aangeven welke rol ze willen spelen. Na enkele minuten ligt op het bureau van Renée een grote stapel. We kijken elkaar tevreden aan. Het is de hoogste tijd, we gaan weg van de basis We vonden het best wel fijn om al die jaren hier te zijn, maar.... Het verdelen van de rollen is een pittig onderdeel. Gelukkig worden we bijgestaan door onze bovenbouwcollega’s. We wikken en wegen, maar hakken na een laatste aarzeling - knopen door. Een week later zijn we weer terug in het lokaal van Renée. Zo’n 160 ogen kijken ons aan. Dat het moeilijk was hoeven we niet te vertellen, want dat zien ze aan ons. We doorbreken de spanning: ‘Alle werkers die op het toneel willen staan, staan op het toneel. De één als speler, de ander als danser’. Opluchting aan beide kanten. Wat is het bijzonder om te zien dat ze zo blij zijn voor elkaar! Iedereen krijgt applaus. Het wordt een geweldig afscheid! Het is de hoogste tijd, we gaan weg van de basis Nooit meer spelen op het grote plein... geen basisschool kind meer zijn!

Basis


stukjes voor, zingen een lied, beelden typetjes uit. In vogelvlucht vliegt de 8e jaars musical voorbij!


Iedere bovenbouwgroep heeft een musical taak: het maken van decors, posters en flyers maken voor de koppelgroepen. Trudy, Ronald en Hans zijn samen met de 8e jaars (die niet op het podium willen staan) verantwoordelijk voor deze taken. Op de momenten dat er achter de schermen gewerkt wordt, worden onze 7e jaars opgevangen in hun koppelgroep 5/6. De musical presentjes worden zorgvuldig ingepakt door werkers uit groep 5/6. Werkers uit groep 3/ 4 maken kaartjes voor aan de cadeautjes. In anderhalf week draait het zowel horizontaal als verticaal om de 8e jaars musical. Iedereen is bezig met het afscheid van groep 8! We vliegen weg, we vliegen uit. Zeg, vlieg je met me mee We vliegen uit, we vliegen weg. Uitvliegen gaan is oké Op het toneel wordt gespeeld, scene 5 wordt nog een keer geoefend, de nietspelers komen kijken naar de repetities, het eindlied wordt aangeleerd aan alle 8e jaars door Peter en wordt uitbundig meegezongen, collega’s uit 5/6 doen boodschappen voor na de 8e jaars musical. Kostuums worden uitgezocht en gepast. Decorstukken worden naar de theaterzaal gesjouwd. Attributen worden in de onderbouw geleend.

Dinsdagavond: gezamenlijk eten onder de zon. De band klinkt prachtig. De werkers die verantwoordelijk zijn voor de techniek doen een laatste check. De stemmen zijn gesmeerd. Concentratie voor en achter de schermen. Langzaam dringt het door tot de 8e jaars.... Het is de allerhoogste tijd: Noord, oost, zuid en west, Wij zijn allen vogels uit één nest Wij vliegen allemaal WEG Vier voorstellingen, oorverdovend applaus... Afscheid nemen bestaat! Laura Loupatty (bovenbouw 7/8) * Het lied UITVLIEGEN wordt gezongen als alle 8e jaars ‘ Onder de bogen gaan’

Foto’s: Renée de Senerpont Domis

Basis



Zo zie je maar weer. Er zijn meerdere wegen die naar Rome leiden, als je maar je droom voor ogen houdt!

Werk dan mee in De Werkplaats Het kostte maar een week om verliefd te worden op onze school. Tijdens de SPW en de PABO ben ik meerdere keren voor stages terug gekomen. Daarna heb ik Elsbeth, onze gymnastiek medewerker, een ruime tijd mogen vervangen. Toen Roos met zwangerschapsverlof ging, heb ik met plezier vier dagen haar baan overgenomen. Na haar terugkomst heb ik nog een jaar een superleuke en leerzame duobaan met haar gehad. Die baan ging ook gepaard met invalwerk in verschillende klassen. Het jaar daarna kreeg ik mijn eigen groep 3/4, waar ik nu nog steeds met heel veel plezier mee werk. Personalia Sanne van Verschuer. Geboren in 1983 te New York. Wonend in Utrecht. Basis- en middelbare school 1987 van Dijckschool, 1996 WP In het onderwijs sinds Medio 2008 Waarom heb je voor het onderwijs gekozen? Al heel jong (6 jaar) wist ik al dat ik leerkracht (juf) wilde worden. Kinderen zijn gewoon het aller-leukste om mee te werken omdat ze zo puur en eerlijk zijn. Werkzaam op de WP sinds Tijdens mijn middelbare schooltijd op De Werkplaats kreeg ik de opdracht om een snuffelstage te zoeken voor een week. Logischerwijs koos ik toen voor de basisschool en kwam ik in groep 1/2 terecht.

Waarom heb je voor de WP gekozen? Waarom niet, kan je eigenlijk beter vragen. Deze vraag wordt mij heel vaak gesteld. Waarom is de WP nu zo bijzonder, waarom is het nu anders dan op andere scholen, los van de geweldige omgeving en mogelijkheden? De Werkplaats is voor mij het summum van gezelligheid, liefde voor het vak en voor de kinderen. Het principe van de gedachten van Kees Boekes’ hoofd, hart en handen is duidelijk voelbaar. Ik zie iedere dag dat de kinderen zich op deze wijze goed ontwikkelen en met plezier naar school gaan. Wat inspireert je uit de WP-geschiedenis? De tradities, de eigenheid van de school, de verschillende vakgebieden en alle mogelijkheden die wij onze werkers bieden. Het hele gedachtegoed van Kees Boeke vind ik zo waardevol voor ons onderwijs.


In het onderwijs sinds 2006

Personalia Job van Wakeren. 30 jaar. Geboren en getogen en nog steeds inwoner van de mooiste plaats in Nederland: Ede! Medewerker aardrijkskunde. Basis- en middelbare school Basisschool: Prins Florisschool in Ede. Middelbaar: HAVO (2 jaar) en Mavo (2 jaar) op “Het Streek” in Ede. MBO: Sociaal Juridisch Medewerker (richting Personeel en Arbeid) HBO: Lerarenopleiding aardrijkskunde

Wij kijken op een andere manier naar onze werkers en nemen hen als ons uitgangspunt. Hun inbreng is mijn grootste goed iedere dag weer. Naar mijn mening zijn WP-kinderen anders dan andere kinderen, meer open, meer eigen en krijgen zij meer vrijheid om hun eigen keuzes te maken. Hopelijk voelen ze zich daarom meer gewaardeerd en zeer geliefd op onze school. Een mooie belevenis Het zijn er bijna te veel om op te noemen. Maar als ik moet kiezen, dan kies ik toch voor de KOM-gesprekken. Ik vind dit iedere keer weer een speciaal moment, dat ik ervaar dat kinderen zelfs al op jonge leeftijd heel goed over hun eigen leerproces kunnen praten. Ook voor de ouders is dit het grote geluksmoment, zij kunnen dan vaak geëmotioneerd raken als ze met grote trots naar hun kind luisteren. Dit is één van de mooie dingen die de WP onderscheidt en zo speciaal maakt voor mij!

Waarom heb je voor het onderwijs gekozen? Ik heb tussen mijn MBO- en HBO -opleiding een jaar gewerkt bij een touroperator gespecialiseerd in vakanties met de trein. Ik vond reizen leuk, maar ik wilde graag ook op sociaal gebied iets doen. Mijn beide ouders hebben in het onderwijs gezeten, dus de keuze was snel gemaakt. Daarnaast zijn de vakanties ook wel lekker. Ik moet wel zeggen dat je die als docent ook echt verdient! Werkzaam op de WP sinds Mei 2006. In mijn derde leerjaar van de lerarenopleiding werd ik gebeld door Ria Friessen dat er een vacature was. Ik had in mijn tweede leerjaar al stage gelopen op De Werkplaats. Dus eigenlijk ben ik vanaf november 2004 bij De Werkplaats betrokken, met onderbreking van een jaar. Waarom heb je voor de WP gekozen?

Algemeen

Ik had nog geen stageplek in mijn tweede leerjaar en werd verplicht om naar De Werkplaats te gaan. Na een jaar stage in het team van Ria wilde ik eigenlijk niet meer weg. Ik vond de omgang met de werkers erg leuk en de sfeer op school was heel goed. Toen ik een jaar later werd gebeld, heb ik geen moment getwijfeld om te solliciteren. Ik mocht komen en eigenlijk ieder jaar ben ik iets meer gaan werken hier op school. Gelukkig heb ik vorig jaar mijn diploma eindelijk behaald na 7 jaar! De werkers, mijn collega’s en de super mooie omgeving zorgen ervoor dat ik het ontzettend naar mijn zin heb. (Er zijn maar weinig scholen met zo’n mooi uitzicht.) Wat inspireert je uit de WP-geschiedenis? Het klinkt misschien afgezaagd, maar iedereen mag zijn zoals hij/zij is. De ruimte die veel werkers krijgen om zichzelf te mogen ontwikkelen inspireert ook. Ook als docent krijg ik alle ruimte om mijzelf verder te ontwikkelen. Het is mooi om te zien dat veel docenten van nu nog steeds in hun werk het hoofd, hart en handen concept laten terugkomen. Een mooie belevenis Alle feesten voor medewerkers zijn op De Werkplaats altijd erg goed en gezellig. Er werkt nu een leuke combinatie van jonge collega’s en ervaren collega’s en dat zorgt voor een goede en hele leuke sfeer... Verder is het mooi om te zien dat als je werkers buiten school tegenkomt, ze een praatje met je maken in plaats van weg te duiken! Het werken in team 3 nu is ook erg leuk. Je maakt genoeg mee met die ondeugende kinderen. Dat maakt het werken op De Werkplaats juist zo leuk!

Foto: Peter Lanser


Foto’s: Dieter van Werkum

Google Earth en Kees Boeke Door op De Werkplaats een les te verzorgen, trad ik in de voetsporen van mijn ouders en ben ik op een onverwachte manier opnieuw met de school verbonden. Samenhang Laat ik maar beginnen met een stukje geschiedenis: in 1959 verscheen de Nederlandse vertaling van Kees’ boek Cosmic View. Voor haar verschijnen werd het boek aangekondigd in de nieuwsbrief The Unesco Courier van de Verenigde Naties (mei 1957). In het boek worden de begrippen ‘schaal’ en ‘verhoudingen’ gevisualiseerd door in vijfentwintig sprongen naar de verste uithoeken van het heelal te springen en vervolgens in veertien naar het micro niveau van de kleinste deeltjes. Door op deze wijze het grootst denkbare rechtstreeks in verband te brengen met het allerkleinste, wordt getoond hoe alles in de natuur met elkaar samenhangt. De Nederlandse uitgever, Meulenhoff, gaf aan de vertaling als titel ‘Wij in het heelal, een heelal in ons’.

film Cosmic voyage (1996) mogelijk gemaakt doordat satellieten in werkelijkheid een deel van de door Kees gevisualiseerde fantastische reis door het universum maakten. Het fotomateriaal dat dit heeft opgeleverd en nog zal opleveren, blijft keer op keer verbazen. Uit commentaren van bezoekers van de website YouTube blijkt dat de film Powers of Ten de gemoederen in de Verenigde Staten nog net zo beroert als 35 jaar geleden! Het idee dat alles met elkaar samenhangt was niet nieuw, maar nog steeds is de wetenschap er niet in geslaagd om aan te tonen hoe dit precies werkt. Een paar jaar geleden is de bouw voltooid van het grootste wetenschappelijke apparaat ooit, de Large Hadron Collider, van de Europese organisatie voor nucleair onderzoek, CERN. Van experimenten die momenteel worden uitgevoerd met behulp van deze deeltjesversneller

Google Earth Nu, vijftig jaar later, kan iedereen via Internet naar een digitale, foto-realistische globe van de aarde kijken, in het gratis computerprogramma Google Earth. Naar verluidt heeft het boek de makers van dit programma, indirect, via de populaire film Powers of Ten van Charles and Ray Eames uit 1977, geïnspireerd. Deze film werd, net als de eerdere animatie Cosmic zoom (Eva Szasz, Canada 1968) en de latere IMAX

belang hiervan wordt vijftig jaar later onderstreept door een inmiddels wijd verbreidde bezorgdheid over ontwikkelingen in het milieu en klimaatverandering. Het lijkt hierdoor meer dan ooit, zoals Kees al in de vijftiger jaren schreef, “een zaak van leven en dood voor de gehele mensheid, dat wij leren samenleven, met volle zorg voor elkaar, onverschillig waar wij geboren, of hoe wij grootgebracht zijn [...] met het uitgesproken doel, om het geluk van allen te bevorderen”. Werken met Google Earth biedt een uitgelezen kans om dit doel weer een stukje dichterbij te brengen. alle lessen eerst in de klassen van mijn eigen kinderen; een fantastische ervaring, waar ik veel plezier aan beleefde.

wordt verwacht dat ze bewijsmateriaal zullen opleveren voor theorieën over hoe alles in het universum met elkaar samenhangt. Als oud-leerling van De Werkplaats (1967 tot 1976) en zoon van twee medewerkers uit de tijd van Kees, ben ik vanaf de lagere school bekend met Kees’ boek. Door mijn werk met interactieve kaarten ben ik er opnieuw mee in contact gekomen. Naar voorbeeld van Kees testte ik, bij het ontwikkelen van een Google Earth leerlijn voor het primair onderwijs,

Algemeen WPkrant juni 2012 | 12

Ruimere blik Kees vond het belangrijk dat kinderen, maar ook volwassenen “een ruimere blik verkrijgen, zodat wij onszelf kunnen leren zien in onze betrekkelijke plaatsing in het grote en geheimzinnige heelal waarin wij leven.” Vijftig jaar geleden al signaleerde hij dat de verschillende aspecten van het bestaan, waaraan op scholen aandacht wordt besteed, vaak niet aan elkaar verbonden zijn, “zodat het gevaar niet denkbeeldig is dat wij een groot aantal losse beelden verzamelen, zonder dat we ons realiseren dat ze alle samen één groot geheel vormen”. Vanuit dit oogpunt bezien is het er, met de sterk toegenomen specialisatie in het beroepsleven allemaal niet beter op geworden. Kees vond het daarom “belangrijk, voor onze opvoeding als mensen, middelen ter beschikking te hebben die ons een ruimer en aaneengesloten beeld kunnen geven van onze wereld en daarmee een waarlijk kosmische kijk op het heelal en onze plaats er in”.

Google Earth is zo’n middel. Ook al beslaan de lucht- en satellietfoto’s in het immens populaire programma niet het hele bereik van Kees’ veertig platen, toch kan werken met digitale globes of kaarten helpen zo’n ruimere blik te verkrijgen. Doordat iedereen nu zijn eigen directe omgeving als uitgangspunt kiezen kan, wordt het denkbeeldig maken van de reis nog makkelijker gemaakt. Hogere doelen Vijf jaar geleden heb ik de oorspronkelijke platen van Els de Bouter zichtbaar gemaakt in Google Earth. Hier kreeg ik leuke reacties op, onder andere van een oud werker die vroeger in de klas had gezeten bij prinses Margriet. Hij woont al heel lang in de Verenigde Staten, maar had mijn berichtje gevonden in de ‘Google Earth Community’. Goed leren omgaan met digitale kaarten kan de ontwikkeling van een geïntegreerd geografisch wereldbeeld verder stimuleren. Zoals Kees in zijn boek stelt is dit voorwaarde voor het bereiken van de hogere doelen waartoe hij in zijn boek oproept: internationale solidariteit en respect voor alles wat leeft. Het


Tiendensprong Sinds 1996 help ik organisaties bij toepassing van online digitale kaarten (www.aotp.nl). Eén van de leukste projecten tot nu toe was het ontwikkelen van een Google Earth leerlijn voor het Primair Onderwijs. Onderdeel van de leerlijn is de les Wij in het heelal, voor de groepen 6 en hoger. Tijdens deze les maken leerlingen een plattegrond van de nabije omgeving van school. Vooraf wordt Kees’ idee van een ‘tiendensprong’ geïllustreerd in twee verschillende media, te weten film (Charles Eames,1977) en Google Earth. Omdat de luchtfoto’s van Bilthoven in Google Earth niet heel erg recent zijn, kwam goed uit dat Google’s Streetview auto bij De Werkplaats per ongeluk een rondje heeft gereden over de parkeerplaats, waardoor de nieuwbouw toch nog mooi in beeld kwam. De meeste werkers vonden de les leuk. Daarbij speelde waarschijnlijk een rol dat het gelukkig buiten droog bleef. Dieter van Werkum Google Earth: http://earth.google.com Google Earth Community: http://bbs. keyhole.com, AOTP: www.aotp.nl

De oud-werker: Diederik Jekel ben ik op de universiteit overgestapt naar natuurkunde en heb daarnaast veel toneel gespeeld. Op de WP heb ik mijn beste kameraad leren kennen en heb ik later een carrière weten te creëren die er eigenlijk nog niet echt was. De WP was in ieder geval in mijn tijd uniek in het laten gaan van leerlingen en het hen helpen zichzelf te ontplooien. Dat is een riskante balans, omdat leerlingen wel begeleid moeten worden in die vrijheid, maar bij mij heeft het in ieder geval geweldig uitgepakt.

Mijn naam is Diederik Jekel en mij was gevraagd iets te schrijven voor de WP-krant. Uiteraard wil ik daar gehoor aan geven. Inmiddels ben ik alweer tien jaar geleden weggegaan bij mijn middelbare schooltje met haar karakteristieke geur, rommelige tuin en gezellig chaotische organisatie. Niet omdat ik dat per se wilde, integendeel, maar omdat ik mijn vwo-diploma haalde. Wetenschap=leuk Nu ben ik afgestudeerd natuurkundige en probeer ik op radio, tv, internet en per boek over te brengen hoe leuk wetenschap eigenlijk is. Wat men allemaal ontdekt en hoe fijn het is om je dingen af te vragen en eens goed om je heen te kijken. Ik probeer wetenschappelijke onderwerpen toegankelijk te maken, omdat ik vind dat de maatschappij moet weten wat men in de wetenschap doet. Niet alleen omdat daardoor de wetenschap beter benut kan worden, maar ook omdat zij simpelweg mogelijk wordt gemaakt door de maatschappij zelf. Allereerst om de onderzoeksgelden die door de bevolking moet worden opgebracht, maar ook omdat de wetenschappers van morgen, de pubers van nu zijn. Jongeren die geïnspireerd worden door mooi onderzoek. Die gestimuleerd en gemotiveerd moeten worden, doordat men inziet dat alle technologische vooruitgang en alle gemakken in ons leven uiteindelijk voort zijn gekomen uit hardwerkende ‘nerds’. Dat onze maat-

Diederik Jekel

Foto: Mike Werkhoven

Algemeen WPkrant juni 2012 | 14

schappij simpelweg niet meer zonder bèta-carrières kan.

onterechte angst hebben dat ze: ‘het toch wel weer niet begrijpen’.

Bestieren van publiek Ik heb op de WP gezeten van 1997 tot en met 2002 en heb daar een geweldige tijd gehad. Het belangrijkste dat ik als persoon heb geleerd, naast het reguliere curriculum, was om wat relaxter en creatiever te worden en heb vele uren doorgebracht in de oude theaterzaal met techniek, spelen en regie. Kwaliteiten die mij nu zeker van pas komen. Het bestieren van een publiek, het omgaan met timing tijdens het vertellen en het improviseren voor de camera, is in mijn geval cruciaal om wetenschap uit te leggen. Je staat vaak vanaf het eerste moment met 2-0 achter omdat veel mensen een

Ze moeten vaak meteen terugdenken aan de examenstress en het onbegrip dat ze meemaakten tijdens hun exacte vakken. Zo was mijn ervaring zeker niet omdat ik prima natuurkunde, scheikunde, wiskunde en biologie heb gehad op de WP. Mijn docent Stefan trok me in het laatste jaar regelmatig mee, vlak voordat de les begon, uit de theaterzaal, omdat ik anders misschien zou vergeten dat ik biologie had. Natuurkunde en toneel Tegen het einde van mijn schooltijd zat ik voornamelijk te twijfelen tussen de toneelschool en scheikunde. Uiteindelijk


Mensen met een hart voor De Werkplaats Bestuurders zijn mensen met een hart voor De Werkplaats Via WP-krant en Volkskrant werden eind 2011 belangstellenden uitgenodigd voor een functie als toezichthoudend bestuurder van De Werkplaats. Na een serie interessante gesprekken met boeiende kandidaten benoemde het bestuur in februari twee nieuwe leden die ik graag via deze WP-krant aan de schoolgemeenschap voorstel. Lem van Eupen heeft 12 jaar ervaring in leidinggevende functies; haar huidige werk is adjunct-directeur Radio Nederland Wereldomroep. Eerdere werkzaamheden hebben zich afgespeeld op de terreinen media, educatie en internationaal. Zij heeft ruime ervaring als bestuurder en toezichthouder. Ook was ze financieel-economisch journalist en dus is ze goed ingevoerd in financiële zaken. De uitgangspunten en werkwijze van de WP spreken haar erg aan. Met haar komst wordt het bestuur verrijkt met een internationale oriëntatie. Martijn Scheen is bedrijfseconoom, maar hij heeft de afgelopen 13 jaar functies op het gebied van P&O vervuld; op dit moment is hij manager Human Resources bij de NS. Martijn zal als bestuurlid de financiële expertise voor de auditcommissie binnen het bestuur leveren.Hij en zijn vrouw hebben drie kinderen op de basisschool van De Werkplaats, hij draagt de WP een warm hart toe, onderschrijft de kernwaarden en wil graag de voortrekkersrol van de WP in onderwijsland de komende jaren ondersteunen. Beide nieuwe bestuursleden wonen in de gemeente De Bilt.

Kindergemeenschap in de richting die ik hieronder beschrijf. Op deze plaats past een stevig ‘Dank je wel, Merijn’!

Foto: Mike Werkhoven Waarom nieuwe bestuurders? In de eerste WP-krant van dit schooljaar bedankten we al Gijsbert Buijs voor zijn werk als voorzitter. Hij vertrok na een flink aantal jaren uit het bestuur. Aan het eind van dit schooljaar zullen bestuur en directie ‘Dank je wel, dat waren mooie jaren die ertoe deden’ zeggen tegen Merijn Harms. Merijn Harms heeft vanaf 2004 twee volledige termijnen ‘gediend’ als bestuurslid van De Werkplaats in de cruciale rol van financieel deskundige in het bestuur. Hij heeft zijn sporen verdiend in die acht jaar. Hij heeft eerst als penningmeester en de laatste tijd als lid van de auditcom-


missie – in nauwe samenwerking met Jos Heuer - de financiële basis van de stichting en de scholen zo goed mede bewaakt dat met een gerust hart een nieuw schoolgebouw voor het VO neergezet kon worden, dat het gebouw voor Kinderopvang gerealiseerd kon worden en dat we nu plannen kunnen maken voor gedeeltelijke nieuwbouw voor het BO. Merijn is de laatste bestuurder die nog heeft meegeschreven aan de actuele tekst van missie/visie ‘Samen leren en creëren’, die in onze dagelijks werkelijkheid de inspiratiebron is voor het werk van De Werkplaats. Daarnaast heeft Merijn een flinke bijdrage geleverd aan de verdere ontwikkeling van het bestuur van de Stichting Werkplaats

Voortgezet onderwijs

Toezichthoudend bestuur en directie In de eerste zin van deze bijdrage gebruikte ik de term ‘toezichthoudend bestuur’. Dat extra bijvoeglijk naamwoord duidt op de volgende fase in de bestuurlijke ontwikkeling van onze beide scholen. Overigens gebruiken we in het dagelijks taalgebruik gewoon de term ‘bestuur’. Vanaf 2005 is door het bestuur een koers uitgezet op weg naar een bestuur dat steeds meer op afstand staat en op hoofdlijnen het werk van de professionals in de leiding van beide scholen controleert. De volgende fase van die ontwikkeling is sinds dit schooljaar vormgegeven: het bestuur heeft een toezichthoudende rol en de dagelijkse leiding en de verantwoordelijkheid is in handen van een directie van drie: de directeur BO (Jeroen Goes), de directeur bedrijfsvoering (Jos Heuer) en de rector VO (Henk Zijlstra). Tegelijk benadrukt het werken met die directie een inhoudelijke ontwikkeling binnen De Werkplaats: de beide scholen BO en VO vormen nadrukkelijk één geheel en in die eenheid werken we vanuit hetzelfde uitgangspunt en aan hetzelfde doel. We doen samen wat samen kan. Het past bij de uitgangspunten van onze organisatie om geen extra bestuurslaag in te voeren, maar om de organisatie ‘zo plat mogelijk’ te maken. De eindverantwoordelijken voor beide scholen vormen samen de directie.

Zo doen we dat ook op de scholen zelf: de teamleiders zijn ‘meewerkende’ leidinggevenden in hun teams die tegelijk deel uitmaken van de schoolleiding. Eén schoolplan Beide scholen kennen overigens al jaren een gezamenlijke begroting en een gezamenlijk jaarverslag/jaarrekening. Het hierboven genoemde uitgangspunt ‘Samen wat samen kan’ gebruiken we nu op elk gebied. Het meest in het oog springend is dat we nu samen werken aan een nieuw schoolplan voor de jaren 2012-2016. Een schoolplan is aan de ene kant een wettelijk verplicht document, maar boeiender is dat het een tekst is waarin voor een aantal jaren koers, voornemens en plannen worden vastgelegd voor de ontwikkeling van onderwijs en organisatie. Begin maart hebben bestuur en beide schoolleidingen gezamenlijk de bouwstenen geformuleerd die sturend zullen zijn de komende jaren. Dat schoolplan wordt natuurlijk in de komende maanden besproken met de teams van medewerkers, met vertegenwoordigers van ouders, met het bestuur en vervolgens vastgesteld door de directie. Basis en vertrekpunt zijn: we hebben één inspiratiebron en één ambitie die door bestuur en schoolleidingen in 2005 zijn vastgelegd in ‘Samen leren en creëren’ (zie www.wpkeesboeke.nl). Henk Zijlstra


Reünie en film de Tiendensprong Reünie Op zaterdag 9 juni vindt de grote vijf jaarlijkse reünie plaats. De voorbereidingen zijn in volle gang. De aanmeldingen komen binnen op de reüniesite www.werkplaatsreunie.nl. Er wordt druk getwitterd en er is een pagina op Facebook en ook op Linkedin wordt volop gecommuniceerd. Nannette Bos heeft al heel veel werk verricht en is inmiddels zeer behendig in de ‘social media’. Velen hebben daar aangegeven te komen. WP-Toppers De reüniecommissie bestaat uit de oudmedewerkers Wilma van der Veen en Wim Koppen en de huidige medewerkers, tevens oud-werkers, Quen van der Meer en Nannette Bos. Ik mag ook deze reunie weer mee organiseren. Met deze groep hebben we het programma gemaakt. Daarin is veel ruimte voor praten en elkaar ontmoeten en verhalen uitwisselen. Maar we draaien ook WP-films en in de middag zijn er optredens van “WP-Toppers”: bekende oudwerkers die op het podium van de Grote Zaal gaan optreden. Ook de WP-Band speelt. Verhalen Bij de aanmeldingen komen allerlei vragen binnen, maar soms veel verhalen van oud-werkers, zoals deze: “In juni 1947 gingen we naar Terschelling en verbleven in de Wierschuur; de Friese paarden, het aardappelen schillen en de wandeling over het schelpenpad, tussen de eendenkooien door, naar het Noorder Strand. Daar was toen ook nog

het huisje met de reddingboot die met paarden te water werd gelaten. Daar zou jaren later het drama plaatsvinden van de verdronken paarden. Na een tijdje wachten kwam er een klein vliegtuig over en dat landde even later -in de richting van Oost naar West- voor onze neus op dat strand. Trix en Irene verlieten de groep en stapten met rechercheur in het toestel en stegen even later weer op. Het was die dag 28 juni en hun Vader was jarig... vandaar! Heel apart, het vliegtuig had een dubbele staart aan de romp, met de propellor aan de romp naar achter tussen die staartdelen.” Het volgende nog steeds toepasselijke gedicht verscheen in 1996 in het speciale reünieblad “De Rondzeg”. Het staat nu in het gastenboek van de reüniesite. Ik ben er geweest. Opnieuw. Ik heb de geur opgesnoven de stemming gepeild, de sfeer geproefd. Ik heb geslenterd door de gangen, gezeten op de verwarming en gerookt op het plein. Ik was weer terug. Op school en in de tijd. En de herkenning was fel. Alles is er nog. Soms zelfs de mensen. Ouder, maar niet echt anders. En vooral dat ondefinieerbare, ontastbare, onbeschrijfelijke. Dat wat De WP zo anders maakte. Maar wat? De idealen van Kees Boeke? De verandering en de vooruitgang? De ontplooiing,

ontpopping, ontworteling? Wat was dat toch aan die school. Die je opnam als niemand je meer wilde hebben. Die je de ruimte gaf die een ander je afnam. Die leerde, stimuleerde, activeerde. Die me maakte tot wat ik ben: volledig ongeschikt voor van alles. Maar o zo geschikt voor dat andere.

het Voortgezet Onderwijs iets dergelijks gedaan (zie zijn artikel in deze krant). Speciaal voor deze film heeft hij de luchtfoto van het Werkplaatsterrein in Google Earth “gemonteerd”, zodat het beeld van ons terrein min of meer actueel is. (Google Earth werkt voor de gemeente De Bilt nog met beelden van 2006). Dieter helpt organisaties met online kaarten (www.aotp.nl). Oud-werker en documentairemaakster Nouchka van Brakel maakt deze film de Tiendensprong als aanloop naar een grotere film. In deze beide films staat De Werkplaats en de wijze waarop hier geleerd wordt centraal. Voor de film zijn al opnames gemaakt bij het interview dat Wim Koppen met Els de Bouter heeft gehouden (zie ook de vorige krant). Robert Dijkgraaf – die het nawoord bij de heruitgave van “Wij in het heelal, een heelal in ons” heeft geschreven - is geïnterviewd in het prachtige Trippenhuis in Amsterdam, het kantoor van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen. Naast de bijzondere heruitgave van het boek van Kees Boeke is er straks hopelijk een bijzondere film!

Soms kom je ze tegen, oud-werkers. Herkenbaar van verre, anders op detail. Onaangepast, recalcitrant, onrustig. Lastig voor anderen, maar bovenal zichzelf. Maar met iets in hun ziel dat ze ongenaakbaar maakt. Daarom, ik moet terug. Omdat je nooit weet waar je naar toe gaat, al je niet weet waar je vandaan komt. Ik wil er zijn, ik wil erbij zijn. Om vriendinnetjes te zien en vrienden te begroeten. Om te laten zien dat het allemaal toch nog is goed gekomen met me.

Jos Heuer

Kees Huijsman Film De Tiendensprong Op het moment dat ik dit schrijf vinden er op het Basisonderwijs opnamen plaats in het kader van de korte film ‘De Tiendensprong’. Werkers van de groep van Ronald maken een nieuwe Tiendensprong op het eigen schoolterrein en deze wordt gefilmd. Vooraf

Voortgezet

hebben de werkers een inleiding gekregen van Dieter van Werkum (oud-werker) met informatie over het boek “Wij in het heelal, een heelal in ons” van Kees

Boeke, dat aan de basis heeft gestaan van de wereldberoemde film de “Powers of Ten” (zie de vorige WP-Krant). Dieter heeft vorig jaar met de brugklassen in

onderwijs



Talent ontwikkelen op De Werkplaats Excelleren met hoofd hart en handen Worden wie je bent, daartoe zou in de ogen van Kees Boeke onderwijs iedere werker in staat moeten stellen. Kees Boeke staat met die opvatting in een traditie die al begint met Aristoteles’ gedachte dat ieder ding van nature gericht is op datgene waardoor het vervolmaakt wordt; dat wil zeggen op de verwerkelijking van zijn wezensvorm. Anders gezegd: een ijsvogeleitje kan alleen een ijsvogel worden en een roodborsteitje alleen een roodborst. Maar hoe word je de Roodborst die je bedoeld bent te worden? De traditionele manier van onderwijs geven lijkt weinig tegemoet te kunnen komen aan verschillen in aanleg en tempo van ontwikkeling. Worden wie je bent was in die onderwijsvorm vooral worden zoals iedereen en uitblinken weggelegd voor de happy few van wie de cognitieve ontwikkeling die van de gemiddelde massa ontsteeg. Kees Boeke meende dat onderwijs alle kinderen in staat moest stellen hun wezensvorm te verwerkelijken. In die traditie werken wij, en deze visie delen wij nog steeds. Het ontwikkelen van het eigen potentieel biedt de grootste kans om de betekenis aan de wereld te geven waartoe je talent je uitdaagt. Om (met) Mandela te citeren: Onze grootste angst is dat we niet volmaakt zijn. Onze grootste angst is dat we mateloos krachtig zijn.

Het is het Licht, niet onze schaduw, die ons het meest beangstigt We vragen onszelf: Wie ben ik om briljant te zijn, prachtig, talentvol, fantastisch? Maar wie ben jij om dat niet te zijn? Het Ministerie van OC&W publiceerde in 2011 het Actieplan Beter Presteren en Leraar 2020. De globale ambitie van OC&W wordt als volgt geformuleerd: de kwaliteit van het Nederlandse onderwijs en daarmee de prestaties van leerlingen moeten in de komende jaren over de hele linie omhoog. Daarbij leggen we bijzondere nadruk op de prestaties van excellente leerlingen. De vernieuwde maatschappelijke aandacht voor excellentie begrijpen wij op De Werkplaats dan ook vooral als het stimuleren van de individuele talenten van ál onze werkers. Aangezien een groep werkers nooit een homogene groep is en maatwerk binnen de huidige onderwijssetting ondoenlijk, is het vooral goed om een klimaat van uitdagend maatwerk te stimuleren waarbinnen een zo breed mogelijk spectrum van “richtingen en mogelijkheden” kan worden benut. Wij willen de voorwaarden creëren voor persoonlijke groei. Wij geloven dat de medewerker daarin een belangrijke factor is. Een positieve verwachting, reflecterend vakmensschap, oog voor leerprocessen, bieden van kansen en bewaken van grenzen zijn belangrijke kwaliteiten van medewerkers die werken in een klimaat van uitdagend maatwerk.

Vrijwilliger bij Alpe d’HuZes Op 7 juni 2012 wordt in Frankrijk voor de zevende keer Alpe d’HuZes georganiseerd waar wij aan mee gaan doen als vrijwilliger. Dit is een sportief evenement waarbij het de bedoeling is dat je individueel of in teams zes keer de Alpe d’Huez op fietst, om geld op te halen voor het Alpe d’HuZes onderzoeksfonds. Al het geld dat wordt opgehaald gaat naar onderzoek dat met de missie van Alpe d’HuZes te maken heeft, namelijk: anderen faciliteren en inspireren om Goed, Gelukkig en Gezond te kunnen leven met kanker.

Onderzoeksleerlijn Wij hebben in de afgelopen twee jaar ervaring opgedaan met het ontwikkelen van de onderzoeksleerlijn en de eerste ontwikkelingsfase van Bèta-excellent. In de komende schooljaren willen we dit uitbouwen tot een programma dat in alle leerjaren van alle schooltypes werkers in staat stelt hun talent aan te spreken. Kortom: een pracht van een uitdaging ligt voor ons, waarover we in een volgende WP-krant graag meer melden. Thimo Jansen (medewerker team 7) en Marijn Backer (teamleider team 7)

Foto: Willem Mes

Groot succes Op 6/6/2006 zijn 66 fietsers begonnen met deze actie en die hebben toen 370.000 euro aan sponsorgeld opgehaald. De actie wordt een steeds groter succes. Vorig jaar deden er maar liefst 4000 fietsers mee die samen 20 miljoen euro ophaalden. Dit jaar gaan we met zijn allen voor 30 miljoen euro! Behalve de fietsers zijn er ook heel veel vrijwilligers nodig om te helpen. Niet alleen op de dag zelf, maar de hele week, bijvoorbeeld om te koken voor alle fietsers. Onze ouders, Eric Groen en Astrid de Vries, gaan Alpe d’HuZes fietsen en wij gaan helpen als




vrijwilliger. Wij doen mee in het team van Isabel, een 15 jarige vriendin van wie de moeder vorig jaar is overleden aan kanker. Als je meer wilt weten over Alpe d’HuZes of ons wil steunen bij dit goede doel dan kan dat via de website van ons team: http://deelnemers.alpe-dhuzes.nl/teams/ isabel/teamactions.aspx

Maatschappelijke stages vmbo Sinds een aantal jaren staat de maatschappelijke stage op het programma voor alle leerlingen van het Voortgezet Onderwijs. Bij het VMBO zijn we blij met deze uren. In ons team zitten werkers die graag hun handen uit de mouwen steken voor een goede zaak. Als begeleider van de Maatschappelijk stage voor VMBO-3 en -4 sta ik dan ook regelmatig met grote trots te kijken naar het werk dat onze werkers verzetten voor de door ons gekozen “goede doelen”. Hieronder een uiteenzetting van de vele activiteiten die we dit schooljaar samen hebben gedaan. Basisschool Buddy Dit jaar werken we voor het eerst samen met onze eigen Basisschool. Werkers worden gekoppeld aan een groep en wekelijks gaan ze helpen met klussen als lezen, rekenen, knutselen of met computer opdrachten. De werker wordt hiermee een vaste kracht voor de groep en een herkenbaar gezicht in de toekomst. Als er vragen zijn over het VO zijn die natuurlijk snel gesteld. Werkers die graag het onderwijs in willen kunnen tijdens deze stage vast kijken of het echt iets voor hen is. Zie je zo Het mooie van de maatschappelijke stage is dat er voor iedereen wel een klus te vinden is die leuk is en dit was de perfecte klus voor onze computermannen. In samenwerking met de Gemeente de Bilt heeft men gezocht naar ouderen die belangstelling hadden om te leren

Foto’s: Constance van der Schaft

omgaan met het computer programma Skype. Dit programma kan een uitkomst zijn als je bijvoorbeeld kinderen hebt die ver weg wonen, maar ook kan het uitkomst bieden als men slecht ter been is en dus via de computer contact op kan nemen met een huisartsenpost of ziekenhuis. De werkers gingen twee keer op huisbezoek bij deze mensen. De eerste keer om een webcam aan te sluiten en uitleg te geven over het programma, later kwamen zij nog een keer om te checken of alles werkte en naar wens was. Het project is afgesloten met een gezellige bijeenkomst op school waar ook nog eens 25 mensen die niet aan bod waren gekomen uitleg hebben gekregen op de schoolcomputers. Dit project was een

natuurlijk leuk om dan zelf aan te schuiven bij deze lunch, ook werd er nog een stukje muziek gemaakt en dan moest alles weer opgeruimd worden. Een leuke klus die helemaal van de werkers was. De Paaslunch van 5 april werd zelfs opgesierd door een echt Paashaas! Ook had restaurant “Bij de tijd” toen een ruimte en keuken beschikbaar gesteld. Dit was extra feestelijk.

groot succes, het was prachtig om te zien hoeveel geduld werkers hadden om alles rustig uit te leggen. Trefpunt lunches In samenwerking met ’t Hoekie buurtcentrum verzorgden onze werkers dit jaar vier keer een lunch voor oudere/ eenzame mensen uit de gemeente. Deze mensen gaven zich op voor deze lunch tijdens de wekelijkse koffieochtend in café de Griffel. Onze werkers verzorgden de lunch van begin tot einde. Ze hadden allemaal wat geld ingelegd aan het begin en nadat ze een eenvoudig menu hadden bedacht, werden er boodschappen gedaan en vervolgens ging men naar het buurtcentrum. Hier werd de maaltijd voorbereid en geserveerd in een gezellig gemaakte ruimte. Het was



NL doet Team 2 van het VMBO sluit ieder jaar aan bij de landelijke vrijwilligers dag NL Doet. Hiervoor claimen wij een aantal klussen waar we mee aan de slag willen. Dit jaar hadden we vijf activiteiten waarop werkers konden intekenen. Jan Lighthart Basisschool: een stel werkers uit de vmbo eindexamen klas tekenen zijn druk geweest met het schilderen van een toneeldecor, een speelhuis en een aantal ramen. Wij werden heel warm welkom geheten met een heerlijke lunch, klaargemaakt door ouders van de school. Martin Luther King School: hier zijn onze Maartensdijkse werkers druk geweest

om de binnentuin van deze school klaar te maken voor de lente. Emmaus: de perfecte plek waar een aantal van onze vmbo-mannen lekker aan de slag konden met opruimen en uitsorteren van de spullen. Zorgboerderij Maartensdijk kon ook de hulp van een aantal van onze vmbo-3 meiden goed gebruiken bij het beitsen van wat hekken en aanleggen van een nieuwe dierenweide. De Sparrenheuvel in Bosch en Duin begint een vast adres van ons te worden. Hier hebben werkers gezorgd voor een concert voor de bejaarde bewoners. Deze werden tot grote tevredenheid vermaakt met een mooi concert van oude kinderliedjes en klassiek pianospel. Voldoening De Maatschappelijke Stage is voor ons een welkome onderbreking van het alledaagse. Het geeft veel voldoening om je ergens volledig voor in te zetten en ook echt een nuttige bijdrage te leveren. VMBO-ers zetten zich met liefde in voor een goede zaak! Constance van der Schaft (medewerker team 2)


Noviomagus In de tussenweek zijn de eerste klassen van team 4 op excursie geweest naar het museum ‘Het Valkhof‘ in Nijmegen. Een ideale afsluiting van het onderwerp ‘de Romeinen’ voor het vak geschiedenis en ook voor het vak Latijn. De dag had verschillende afwisselende onderdelen. Er was een rondleiding bij de tentoonstelling ‘Hightech Romeinen’ en een korte film hierover, een schervenworkshop en de workshop ‘Noviomagus’ (zo noemden de Romeinen Nijmegen). Hightech Romeinen De Romeinen konden in de oudheid al bijna alles wat wij tegenwoordig kunnen, alleen hadden ze slaven in plaats van elektriciteit. Dat is de strekking van de tentoonstelling over de technische hoogstandjes van de Romeinen. De werkers werden langs verschillende thema’s geleid om zo te ervaren hoe ontwikkeld de technieken en ideeën toen al waren. Ze konden zelf een aquaduct bouwen, een Romeins slot proberen te openen, een mozaïekvloer leggen, een brugconstructie bouwen, roeien in een boot, een dak bedekken met dakpannen, schieten met een katapult, een abacus (Romeins telraam) leren gebruiken en nog veel meer. Schervenworkshop In deze workshop kon je als een echte archeoloog verschillende scherven in het goede tijdvak plaatsen. Middenin de ruimte stond een tafel vol met scherven en andere archeologische voorwerpen die onder het museum gevonden zijn. In vier groepen gingen de werkers de

Excursie naar universiteitsmuseum voorwerpen in vier perioden indelen: oudheid, middeleeuwen, moderne tijd en postmoderne tijd. Natuurlijk was er uitleg over de tactieken die archeologen kunnen gebruiken om dit te doen. Zo werden de werkers in korte tijd getransformeerd naar jonge archeologen. Afsluitend werd de verdeling besproken met bijbehorende historische anekdotes. Een werker zei hierover: “Het was grappig dat je uit de scherven kan herkennen wat hier op deze plek (in Nijmegen) is geweest: een kerkhof, de Duitsers in de oorlog, een golfbaan en de Romeinen.” Noviomagus De werkers gingen langs verschillende kisten waar ze overblijfselen van de Romeinse tijd moesten beschrijven en herkennen. Bij deze workshop ging het niet om scherven maar om objecten als munten, olielampjes, mozaïek, schalen, kettingen, et cetera. Waar zouden deze dingen afkomstig van kunnen zijn? Aan het einde van de dag hebben de werkers genoten van het mooie weer en van de plaatselijke patatboer, die de dag van zijn leven had met al die leerlingen. Concluderend vonden de werkers het een ‘mooi museum’ en ‘gezellig, leerzaam en leuk.’ Bob Wegkamp (stagiair geschiedenis)

Voortgezet

Op vrijdag 13 april hebben we onder leiding van Bastian Elschot (medewerker natuur- en wiskunde) in het universiteitsmuseum practica gedaan . Er waren ook leerlingen van vier andere scholen uit de buurt. Deze dag werd georganiseerd door de universiteit Utrecht voor de werkers/leerlingen uit klas 1 die bèta excellent doen.

belicht. Hij legt ons dingen uit zoals hoe je in Excel een model kan maken over hoe iets valt als je het voorwerp omhoog, of ergens anders heen gooit. Ook legt hij daarbij dingen uit zoals de wrijvingskracht en zwaartekracht. Zo zijn we in het begin van het jaar bezig geweest met het thema ruimte en bezochten we als afsluiting Dutch Space in Leiden.

Bèta-excellent Bèta-excellent houdt in dat in ons geval Bastian, met ons de bètavakken extra

Tiendensprong In het museum werden we ontvangen door studenten en medewerkers van het museum. We waren van tevoren al opgedeeld in dertien teams. Na de binnenkomst kregen we een uitgebreide uitleg over NanoScience. Daarbij deden we een tiendensprong. Ook kregen we een rondleiding door het museum. We startten in het Bleulandkabinet, vernoemd naar een hoogleraar geneeskunde uit de 18e eeuw, een tijd waarin ze nog weinig wisten over het menselijk lichaam. Deze meneer Bleuland was hoogleraar geneeskunde en bezat een grote verzameling menselijke onderdelen, waardoor hij belangrijk en bekend werd. In dit kabinet zagen we onder andere skeletten en baby’s die eigenlijk nog in de baarmoeder hoorden te zitten. Ook waren er geamputeerde onderdelen van het menselijk lichaam te zien. Ideecyclus Daarna bezochten we een ruimte over de ideecyclus. Dat is de cyclus waarin ideeën worden verwerkt naar proeven en dan naar verspreiding. In deze zaal

onderwijs



waren ook door mensen gemaakte middelen te zien, zoals een laars die epileptische aanvallen voorkomt. Ook was er een test, dat als je fluor in het drinkwater deed mensen betere tanden hadden. Dit werkte, maar het fluor is er daarna uitgehaald. Als laatste keken we naar een deeltjesversneller, een machine die twee atomen met een hoge snelheid op elkaar laat botsen. De atomen “breken” dan en van die kleinere deeltjes kan men dingen bouwen, NanoScience dus. Bètavakken We konden ook een aantal bètavakken volgen, zoals wiskunde en natuurkunde. We deden daarbij verschillende opdrachten. Zo mochten we bij natuurkunde pionnen vouwen en die zo snel mogelijk laten vallen. Bij geologie kreeg je drie stenen en een kaartje en aan de hand van dat kaartje moest je kijken waar welke stenen lagen. Het was voor ons een leerzame dag en we vonden het heel bijzonder en spannend om een dagje buiten school les te krijgen van studenten en andere medewerkers. Op school gaan we natuurlijk tijdens het passieblok op dinsdag nog tot het einde van het jaar verder met bèta excellent. Femke van Beyma en Tijmen van Houwinge (G1A)

Hoedannit Nu de bovenbouwmusical Hoedannit weer achter de rug is, kunnen we terugkijken op een geslaagde reeks opvoeringen. Dit jaar had Hilderie Jurriëns niet gekozen voor de bewerking van een klassieker, maar zelf een hilarische parodie op de klassieke tv-detective verzonnen, gezet in een fictief Fries dorpje. Toch dringt – ergens tijdens de derde voorstelling – tot je door dat het ook nu weer draait om de menselijke hybris, dit keer in hun eigentijdse verschijningsvormen inhaligheid en bestuurlijke ambitie. Het blijft elk jaar een wonder – want een garantie is er niet - als alles op zijn plaats valt: het verhaal, de vormgeving en de kostuums, eveneens van de hand van Hilderie. De muziek, die stond als een huis, was geschreven en gearrangeerd door Peter Schreuder, bijgestaan door onze oud-werker Tom Tukker. Ook een opvallend en hartverwarmend verschijnsel, die terugkeer van oud-werkers op het oude nest: bij de regie hadden we veel steun van Maaike van der Sluijs, Casper Cok en Rutger Braspenning – en nog vele anderen.

Zes stappen naar een betere Werkplaats werkers die elke avond zorgden dat onze magen gevuld bleven; de conciërges die vaak pas om half één konden afsluiten. (En iedereen die ik nog vergeet) De motor van het geheel, degene die alle deelnemende werkers al meer dan 33 jaar laat stralen op die speelvloer, was natuurlijk Francine Jageneau!

De afgelopen vier jaar zijn stappen gezet om leerling-participatie uit de sfeer van thee met koekjes te halen. Stella heeft hierin een voortrekkersrol gespeeld. Zij zette als MR lid samen met Pavien, Stijn en vele andere werkers een werkersraad op die een ware gesprekspartner is geworden voor de schoolleiding. Misschien een idee voor de ouderraad om hen eens uit te nodigen? Hoe dan ook: Stella gaat de school na dit jaar verlaten. Om de verworvenheden voor de komende werkergeneraties veilig te stellen maakte Stella een PWS over leerling-participatie. Uit het PWS komt onderstaande samenvatting. Wij bedanken Stella voor haar prachtige werk voor de school. (Marijn Backer)

Emanuel Schuler

Foto’s: Mike Werkhoven

Credo 85 jaar geleden werd De Werkplaats opgericht vanuit de overtuiging dat kinderen serieus genomen moeten worden om mét hen te kunnen bouwen aan een rechtvaardige en verdraagzame samenleving. De Werkersraad neemt het credo van Kees Boeke dan ook ter harte: “Blijf nadenken over het onderwijs en blijf veranderingsgezind”. De invloed van werkers op De Werkplaats kan in zes stappen worden ingedeeld. Om dit duidelijk te maken wordt hier uitgegaan van een denkbeeldige situatie.

Een heel speciale vermelding verdient Jan Willem Eckhardt voor het vormen en aansturen van de techniekploeg. Ongezien blijven natuurlijk al die anderen, collega’s en mensen van buiten, die zo’n productie mee mogelijk maken: Kiona en Jeroen voor de uitvoering van decor en rekwisieten; Woody Woet, de broer van Francine, die tekende voor het slapstickgevecht in de slotscène; Claartje, Anja Meenink en Daan Lazonder bij de grime; de vele medewerkers en



Rode stoelen 1. Er ontstaat een probleem. Een werker heeft bijvoorbeeld opgemerkt dat de rode kleur van de stoelen zo afleidend is, dat het mensen van hun werk houdt. De werker die

hier last van heeft besluit er iets aan te doen en heeft dan drie opties. • Hij kan naar een medewerker of de teamleider gaan. Weinig mensen kiezen hier echter voor, tenzij de situatie het ter plekke toe laat. • Hij kan een mailtje sturen naar de Werkersraad. Het punt wordt dan in de vergadering voorgedragen, maar loopt de kans niet echt aan bod te komen, wanneer de klacht niet door anderen herkend wordt. • Hij kan zijn probleem in de mentorklas bespreken. Mentorklas 2. De werker kiest ervoor om het probleem in de mentorklas te bespreken. Dit is de meest gebruikelijke weg voor een probleem, omdat het mentoruur laagdrempelig is. Ter plekke kan ook vastgesteld worden of anderen ook afgeleid worden door de rode stoelen, of dat die ene werker een individueel probleem heeft. Wanneer anderen dit probleem herkennen wordt het punt van de mentorklas door de klankbordgroepleden, waarvan elke klas er twee heeft, naar de klankbordgroep gebracht. Klankbordgroep 3. In de klankbordgroep, die bestaat uit twee leerlingen van elke klas binnen het team en de teamleider, brengen de klankbordgroepleden het punt van de rode stoelen naar voren in de vergadering.


Voor de meeste punten wordt in de klankbordgroep ter plekke door de teamleider een oplossing gevonden, maar een punt zoals dit blijkt al snel groter te zijn dan alleen het team. Omdat dit onderwerp weleens een schoolbreed probleem zou kunnen zijn, wordt het doorgespeeld naar de Werkersraad. Dit gebeurt via de twee klankbordgroepleden die ook lid zijn van de Werkersraad Werkersraad 4. In de Werkersraad vergadering brengen de vertegenwoordigers van het team het probleem van de rode stoelen naar voren. Als eerste wordt er gekeken of dit probleem ook in andere teams voorkomt, als dat het geval is, komt de Werkersraad in actie. Stoelenuitwisseling 5. Acties van de Werkersraad zijn in te delen in 3 groepen. • Via het schoolbestuur of het onderwijs ondersteunend personeel. Bij veel problemen binnen de school is de oplossing te vinden in overleg met het bestuur. Dit gebeurt vaak als een oplossing een verandering van regels of een hoog budget vereist. • De Werkersraad zelf kan ook in actie komen. Als het probleem bijvoorbeeld in maar twee teams voorkomt, kan het zijn dat de WR er voor kiest om bijvoorbeeld met andere teams een stoelenuitwisseling te organiseren. De Werkersraad regelt dan

UUMUN Foto: Mike Werkhoven toestemming bij teamleiders en teamassistenten en voert vervolgens zelf de actie uit. • De laatste en belangrijkste vorm van actie voor de WR is een werkeractie. Dit begint vaak met het ophangen van posters of het sturen van mail om alle leerlingen van de school te informeren of tot actie aan te zetten. Dit kan ook via de klankbordgroepen gebeuren. De stappen van Mentorklas – Klankbordgroep – Werkersraad die we eerder hebben gezien worden dan als het ware omgekeerd. Probleem opgelost 6. De Werkersraad kijkt achteraf of de acties inderdaad geholpen hebben en of het probleem daadwerkelijk opgelost is. Zo niet, dan gaat de Werkersraad op zoek naar alternatieve oplossingen. Stella Geelen (V6)

schets en concrete oplossingen. Toch moest elk land er ondertussen voor zorgen dat de belangen van het land zo goed mogelijk werden behartigd.

Verhuur ruimte In het nieuwe gebouw voor Kinderopvang hebben wij (in ‘De Punt’) nog een kantoorruimte van 42 m2 ter beschikking. Die gaan we verhuren. De huurder moet een activiteit aanbieden op het terrein van onderwijs en opvoeding. Te denken valt aan activiteiten als speltherapie, remedial teaching, logopedie e.d. Een combinatie van functies is ook mogelijk. Wij streven naar één of meer voorzieningen die aanvullend zijn op het aanbod dat we al hebben (onderwijs en kinderopvang). Heeft u interesse of kent u iemand die interesse heeft? Nadere informatie is op te vragen bij het secretariaat van het Voortgezet Onderwijs: [email protected] Jos Heuer

Voortgezet

In het weekend van 31 maart op 1 april werd De Werkplaats vertegenwoordigd door negen leerlingen (Aileen van Leeuwen, Lucie van den Bergh, Jan Willem Bruggeman, Boban Braspenning, Olivier Croll, Thore Roepman, Mathijs Peters, Stella Geelen en Ruben Morshuis) op UUMUN (Utrecht University Model United Nations). Een tweedaagse conferentie voor scholieren uit het hele land. De conferentie stond in het teken van de Millenniumdoelen. Coöperatie Op de eerste dag gingen we aan de slag met het oprichten voor een coöperatie. Deze coöperatie moest een bijdrage leveren aan het oplossen van één van de Millenniumdoelen. Waarom een coöperatie? Omdat de VN 2012 als ‘het jaar

van de coöperatie’ heeft uitgeroepen. In kleine werkgroepen werden er allerlei creatieve ideeën bedacht. Op het eind van het dag werden de bedrijfsplannen gepresenteerd aan en jury met vertegenwoordigers van de Rabobank, HIVOS en andere NGO’s. Belangen behartigen De tweede dag stond in het teken van een simulatie waarin elke deelnemer een land vertegenwoordigde in één van de vier commissies. De Werkplaats vertegenwoordigde China, Brazilië en Mali. Een voorbeeld van zo’n commissie was UNICEF, waarin werd gesproken over millennium doel 2 (elk kind naar school). Het was de taak om op het eind van de dag met elkaar een resolutie te hebben opgesteld, met een concrete probleem-

onderwijs



Wedstrijd Dit gebeurde door middel van verschillende speeches, moties en amendementen, waarin het belangrijk bleef dat elk zijn of haar belangen behartigde en tegelijkertijd naar oplossingen zocht voor de wereldwijde problemen. Het diplomatieke spel dus. Het komt dus neer op samenwerken, lobbyen en debatteren. De gedelegeerden van De Werkplaats bleken hier erg goed in te zijn, en konden zo vaak grote invloed uitoefenen op de inhoud van de resolutie. Maar de dag was natuurlijk ook een wedstrijd waarin prijzen te winnen waren. De Werkplaats delegatie sleepte maar liefst vier persoonlijke prijzen binnen. Lucie en Aileen wonnen de prijs voor uitstekend delegatielid, wat inhield dat ze het op één na beste delegatielid waren en dus de beste speeches hadden gehouden en het best hadden onderhandeld. Ruben en Olivier waren de beste delegatieleden van hun commissie en

In de moestuin

Sta mij toe Sta mij toe te spreken Sta mij toe te zwijgen Sta mij toe te zoeken Sta mij toe te wachten Sta mij toe lief te hebben Sta mij toe te haten Sta mij toe te lachen Sta mij toe te huilen Sta mij toe te dragen Sta mij toe te vallen Sta mij toe te schuilen Sta mij toe mezelf te zijn wonnen dus de eerste prijs. Al deze successen maakten dat De Werkplaats tot ‘beste grote delegatie’ werd uitgeroepen op UUMUN. Ander perspectief Door UUMUN leer je veel over de VN, internationale politiek en maatschappelijk verantwoorde bedrijven. Doordat je een ander land dan Nederland vertegenwoordigde tijdens het debat leerde je met een ander perspectief naar interna-

tionale problemen te kijken. Daarnaast ontwikkel je een aantal vaardigheden, zoals publiekelijk spreken, communiceren en samenwerken en onderhandelen. UUMUN was een erg leuke ervaring waar je altijd veel vrienden aan overhoudt. Volgend jaar zal De Werkplaats weer deelnemen en de eer verdedigen.

‘Sta mij toe’ komt uit Gezicht in de Maan, een prachtig verzorgde gedichtbundel van Jiska Ogier met heel fijne illustraties van Mina Boogaard (beiden vwo5).

Ruben Morshuis (V5)

Voortgezet

Dit voorjaar nemen Cassandra Ligthart (teamleider team 6) en ikzelf deel aan een cursus levenskunst van Joep Dohmen aan de Universiteit voor Humanistiek. De gedachte van prof Dohmen is het dat wij, onderwijsmakers, geïnspireerd door zijn colleges samen op zoek gaan naar een stelsel van normen en waarden dat niet geworteld is in traditioneel geloof, dat aansluit bij de moderne beleving van jongeren en richtinggevend (kompas) en toonaangevend (ijkpunt) kan zijn voor een levenshouding die voorziet in het menselijke verlangen naar zingeving en betekenis. Iedere twee weken zitten wij in de bankjes en luisteren naar zeer frontale flitscolleges over Nussbaum, Bieri, Savater en andere denkers van deze tijd. En al luisterend naar prof Dohmen - hij doceert alsof zijn leven ervan afhangt - moet ik geregeld denken aan Mieke Telkamp die zich nog bij menig begrafenisdienst afvraagt waarheen de weg leidt die we moeten gaan en waarvoor wij zijn op aard. Tegelijk constateer ik opnieuw dat we de ware betekenis van ons leven niet gaan leren uit boeken over levenskunst maar dat alleen de echte ervaring, de bewuste lijfelijke ervaring ons de waarde weer leert van de condities onder welke wij ons goed voelen. En zo eenvoudig is dat niet meer. Kunnen we vertrouwen op onze ervaring? Wie zijn wij? Onze identiteit anno nu lijkt dolend, fluïde, multiple. Zijn wij ons brein, zijn wij wel verantwoordelijk voor ons gedrag, zijn wij wel personen met een eigen identiteit? En nu God en zijn Herders echt de schaamte voorbij

zijn: wat is onze bestemming, individueel maar ook als gemeenschap? Zijn wij nog een gemeenschap? Waarom zouden we dat moeten willen zijn? De les/betekenis die scholen kunnen doorgeven is allereerst die van de innerlijke overtuiging van de docenten. Zoals de moeder eerder liefde overbrengt door haar wezen en uitstraling dan door gedragsregels zo is de liefdevolle zorgvuldige docent meer dan de boodschap van zijn kennis. Morele kwaliteit van de docenten is een geheime schat voor de leerling. Daar is nog een uitdaging voor ons. De tweede kans voor scholen is de les van de gemeenschap. In scholen zitten – de domeinen ten spijt - goddank nog altijd overzichtelijke groepen kinderen die hun plek zoeken, dat wil zeggen, hun betekenis in de groep. Willen bestaan in de ogen van de ander (gezien worden is een groot verlangen), en sterk genoeg zijn om alleen te kunnen zijn, werkelijk autonoom te zijn, zijn twee krachten die de menselijke ziel heen en weer slingeren. Bewustzijn van eigen betekenis en die van de ander verlangt ook naar een groter verband, een culturele identiteit, een moestuin voor onze zielen. In groepen spelen zich processen af waarvan de les levenslang wordt herhaald. Wat is een groep immers anders dan een stam waarvan de eerste wet is dat het individu op straffe van verstoting de gemeenschap dient? Het gaat weer beter met het onderwijs meldt de pr machine van onze Minister. We kunnen weer beter rekenen en spellen. Dat onze regeerders intussen

onderwijs



de kansen ongelijk verdelen en ons gemeenschapsgevoel en solidariteitsbeginsel vermarkten is geruststellend voor ons want dat zal het verlangen naar gemeenschapsgevoel in de komende decennia weer zo doen groeien dat het tijd wordt dat een nieuwe mecenas zijn vermogen aanwendt voor een tweede Kees Boeke school. Maar laten we eerst maar beginnen met een cursus levenskunst en verder bouwen aan een goed gemeenschapsklimaat. In de moestuin is altijd werk. Marijn Backer

krant Het doel der opvoeding is: elk kind te helpen worden wat het is. Kees Boeke Basisonderwijs jaargang 30 nummer 18 juni 2012 Basisonderwijs

Recommend Documents