KONINKLIJK S HERTOGENBOSCH MANNENKOOR

KONINKLIJK ‘SHERTOGENBOSCH MANNENKOOR

JAARGANG 18

2

april 2016

Verjaardagen P.Altorf G.v.Kasteren L.v.d.Sanden F. Reyner A. v.Rosmalen W. Curfs G. v.Toorenburg V. v. Geldrop H. Arens

18-4-1941 23-4-1936 27-5-1939 8-6-1952 15-6-1925 18-6-1939 20-6-1950 21-6-1935 29-6-1950

Colofon Redactie: Alfred van Egmond Harrie van Liebergen Jef Verouden. Redactieadres: Zevende Buitenpepers 12 5231 GC ’s-Hertogenbosch Emailadres: [email protected] Vocaliteiten verschijnt eenmaal per kwartaal. De volgende uitgave verschijnt juli 2016 Kopij dient uiterlijk 1 juli 2016 te worden aangeleverd bij het redactiesecretariaat, bij voorkeur via e-mail.

2

6-1-2016

Agenda 2016

Nieuwjaarsbijeenkomst in “Het Warm Onthaal” in ’s-Hertogenbosch met onze partners 09-03-2016 Jaarlijkse Algemene 20.00 uur Ledenvergadering in het repetitielokaal De Slinger, Jan Schöfferlaan 3, alhier 01-05-2016 Mis voor levende en over10.00 uur leden leden in de kapel van de Paters Kapucijnen, Van de Does de Willeboissingel, alhier 12-06-2016 Sittard; mis zingen 10.30 uur 19-06-2015 Deurne; samen met het Deurne’s Gemengd Koor de Missa Brevis, kleine orgelsolomis van Haydn uitvoeren 13-07-2016 Laatste repetitie voor de vakantieperiode 31-08-2016 Eerste repetitie na de vakantieperiode 09 t/m 11 Ontvangst St. Martinskoor september. uit Trier

Voorwoord Beste zangers, We hebben mooie vooruitzichten met het koor. 3 optredens in 2 maanden. Op 1 mei mogen wij de Heilige Mis in de R.K. Kapucijnenkerk op gaan luisteren. Ik vind het altijd weer bijzonder om de mis voor de levende en overleden van ons koor voor te bereiden. Daarbij komt dat de paters ons altijd zeer gastvrij ontvangen. Wat zullen wij dat gaan missen wanneer de paters voorgoed vertrekken uit het klooster. Op zondag 12 juni gaan we naar Sittard om daar een Mis te gaan zingen. We zullen er daarna een mooie en gezellige dag van maken. Om de samenwerking met het Deurnes Gemengd koor te versterken gaan we op 19 juni in Deurne de Missa Brevis van Joseph Haydn zingen. Voldoende reden om ons allemaal voor 100% in te zetten tijdens de repetities om zo tot een geweldig resultaat te komen en we straks terug kunnen kijken op uitvoeringen waar we een puntje aan kunnen zuigen. Veel leesplezier met deze nieuwe Vocaliteiten toegewenst. Frans Reyner, Preses Koninklijk ‘s-Hertogenbosch Mannenkoor

De volgende Vocaliteiten verschijnt juli 2016

Inhoudsopgave

Verjaardagen Colofon Agenda 2016 Voorwoord Van de Bestuurstafel Jaarverslag 2015 Wonderkind

2 2 2 3 4 5 9 3

Van de Bestuurstafel

In de vorige maand werd op 9 maart de jaarlijkse Algemene Ledenvergadering van het koor weer gehouden. In deze vergadering werden Frans Reyner en Harry van Liebergen opnieuw herkozen in het bestuur van ons koor respectievelijk als preses en 2e secretaris/publiciteit. ***** Op deze vergadering zouden we ook 2 koorleden huldigen in verband met hun 25 –jarig lidmaatschap van ons koor namelijk Toon en Vincent van Geldrop. Op verzoek van Toon van Geldrop is dit uitgesteld tot later in dit jaar als zijn broer Vincent er ook bij kan zijn die momenteel herstellende is. ***** Op 1 mei wordt in de Kapel van de Paters Kapucijnen weer de jaarlijkse mis voor de overleden en levende leden van ons koor gehouden ***** Op 12 juni 2016 wordt in Sittard een mis muzikaal opgeluisterd De bedoeling was eerst om daar de mis te zingen en daarna een Cd-opname te maken die door Math Dirks zelf zou worden gedaan. Maar Math zal deze opname in ons eigen repetitielokaal maken waar de omstandigheden voor opname uitstekend zijn. We gaan dus naar Sittard om de mis te zingen en maken er daarna een mooie dag van. ***** 19 juni 2016 Mis van Haydn in Deurne Op uitnodiging van Gemengd Koor Deurne gaan we meedoen aan de uitvoering van de Missa Brevis van Joseph Haydn voor gemengd koor; maandag 13 juni wordt een generale repetitie gehouden in de kerk of in hun repetitielokaal. ***** En van 14 juli t/m 30 augustus is de vakantieperiode van het koor. ***** Zoals in de vorige Vacaliteiten al gemeld wordt van 9-11- september 2016 het koor van de St. Martinkerk in Trier door ons ontvangen. Een delegatie van het koor komt van 5 t/m 8 mei naar ‘s-Hertogenbosch toe om het een en ander te bespreken.Omdat wij als koor in Trier uitermate goed zijn ontvangen door hen moeten wij er voor zorgen dat ook zij in ‘s-Hertogenbosch een fantastisch verblijf hebben. *****

4

Vorige week werden wij plotseling geconfronteerd met het overlijden van ons oud koorlid en bestuurslid Ad Schulte die ook nog enige jaren vice-preses en preses is geweest van ons koor. Afgelopen vrijdag 22 april werd in de Grote Kerk aan de Kerkstraat de uitvaartdienst gehouden waarop ons koor ook nog enkele werken heeft gezongen. Een uitgebreider artikel over Ad Schulte is verderop in deze Vocaliteiten opgenomen.

Jaarverslag 2015

Het koorjaar 2015 gaat de historie in als een jaar met verschillende gezichten. Enerzijds aan het begin van het jaar een ledenbestand wat hoop geeft voor de toekomst van ons koor, anderzijds het wegvallen van een 5-tal koorleden om verschillende redenen. Maar ook was er het overlijden van ons oud-koorlid Ad Koppens op nog jonge leeftijd en het overlijden van de echtgenotes van de koorleden Geert Voets en Piet Altorf. Maar daar staat weer tegenover dat de uitvoeringen in het afgelopen jaar onze dirigent maar zeer zeker ook ons zelf het gevoel hebben moeten geven dat we qua prestaties hierop niet hebben ingeleverd en dat we weer op de goede weg terug zijn. Om het jaar even helemaal door te nemen beginnen we weer met alle activiteiten die er zijn geweest. Activiteiten: 07-01-2015 De jaarlijkse Nieuwjaarsreceptie in “ ’t Warm Onthaal “ werd door de meesten van ons koor bezocht. Het was net als in 2014 een zeer gezellige bijeenkomst die tegen 23.30 uur afgelopen was. 18-03-2015 Werd de Algemene Ledenvergadering gehouden waarbij zoals gebruikelijk het bestuur verantwoording aflegde over het gevoerde beleid. Op deze vergadering werd de 1e secretaris voor de 12e keer herkozen en werd aan het einde Hans Goossens in het zonnetje gezet in verband met zijn 25 jarig lidmaatschap van het koor. 19-4-2015 In de Kapucijnenkerk werd de mis voor levende en overleden leden gehouden waarbij de VIII gregoriaanse mis werd uitgevoerd met enige andere liederen. Na afloop was er nog een korte bijeenkomst in het Franciscushuis naast de kerk waar ook verschillende oud-leden aanwezig waren. 22-5-2015 Was de uitvaart van Nel Altorf in het crematorium te Beuningen. Op verzoek van Piet Altorf werd door een groot gedeelte van het koor daar een paar liederen gezongen o.l.v. Bert Becht omdat onze eigen dirigent niet aanwezig kon zijn. 29-5-2015 Werd in het Theater a.d. Parade de Week van de Amateurkunst officieel geopend. Tevens was dit ook de officiële bekendmaking van de oprichting van Cultuurbosch, hét podium voor amateurkunst. Online staan daar vraag en aanbod bij elkaar. Gevraagd was aan de verenigingen die meededen om daar een kort optreden te

5

verzorgen. Dit was dachten wij goed voor publiciteit van ons koor. Helaas werd door een verkeerde inschatting van de organisatie te vroeg gemeld dat ook in de foyer van het Theater andere groepen optraden. Het gevolg was dat voor dat wij optraden de zaal nagenoeg geheel leegliep. Het werd dus meer een openbare repetitie zonder publiek. 5-7-2015 Op 15 juni 2015 was ons Erelid Noud van Rosmalen 90 jaar geworden en hij was ook verhuisd naar De Annenborch in Rosmalen. In verband met zijn verjaardag en tevens het einde van zijn actief lidmaatschap van ons koor werd in overleg met hem en De Annenborch een concert voor de bewoners verzorgd op 5 juli 2015. Onder leiding van Math Dirks werd in het restaurant een mooi concert gegeven. 16 t-m 18 oktober 2015 werd een concertreis naar Trier verzorgd in verband met het 100-jarig bestaan van het St. Martinskoor uit Trier. 16-10-2015 Vertrek naar Trier. Die middag een rondleiding in Trier o.l.v. Achim Müller en zijn dochter. De avond werd gezamenlijk doorgebracht in het hotel. 17-10-2015 Overdag naar Ediger-Eller waar onder leiding van Prof. Wolpert het historiche stadje werd bekeken. Na afloop was er een uitgebreide lunch in de St. Martinskeller waarna de terugreis naar Trier werd aanvaard. ’s-Avonds werd daar in de St. Martinuskerk de mis muzikaal door ons koor opgeluisterd. Hierna werd in de Parochiezaal van de St. Martinuskerk, dat ook het lokaal is waar het koor van St. Martin repeteert door de leden daarvan een maaltijd verzorgd. Daarna werd er een `Weinprobe` gehouden. 18-10-2015 De zondagmorgen was het gelukkig wat langer uitslapen en na het ontbijt vertrokken we om 10.00 uur naar het Seniorenzentrum “Härenwies” voor een optreden van ongeveer 40 minuten voor de bewoners. Ook dit optreden werd door iedereen als uitstekend ervaren en de toehoorders waren erg blij met onze komst en het gebodene. Rond 12.00 uur werd teruggegaan naar de Parochiezaal waar voor ons allen een “Brabanter Frühstück” was klaargemaakt. Een heerlijke goulashsoep met brood en een lekker toetje. Dit alles overgoten met een lekker glas wijn en tot slot koffie met gebak dat door de leden van het St. Martinkoor zelf was klaargemaakt. Tegen 14.00 uur werd afscheid genomen en werd de terugreis weer aanvaard. Tegen 18.00 uur waren we bij Restaurant Croy aan de Pettelaarseweg waar het afscheidsdiner plaats vond en waar met elkaar nog erg gezellig over deze reis werd nagepraat. Om 21.00 uur werden diegenen die nog niet bij Croy waren opgehaald door de bus bij De Rompertpassage afgezet. 15-11-2015 Werd een optreden verzorgd in de kapel van het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Hieraan werd ook medegewerkt door Bert Becht die de koorwerken afwisselde met orgelspel. Een gepland optreden van het koor met begeleiding van het orgel ging helaas

6

niet door, omdat van tevoren niet met Bert Becht kon worden gerepeteerd. Verwachtingen over het aantal bezoekers waren niet al te hoog gespannen maar we zouden in ieder geval ook voor de patiënten via de ORVA te horen zijn. Daarom was het voor ons een aangename verrassing dat de kapel volledig bezet was en het optreden daar viel bij de bezoekers ook erg in de smaak. Na afloop werd nog kort in de foyer voor de kapel nagepraat met een aantal gasten en hierbij werd duidelijk dat ons koor een prima concert had gegeven. 19-12-2015 Werd in De Slinger een middag gegeven voor alle verenigingen die daar gevestigd zijn. Door de beheerder was aan de verenigingen gevraagd om die middag acte de présence te geven en zo mogelijk iets te laten zien en/of horen van hun kunnen. Daar werd door de meeste verenigingen gebruik van gemaakt en ook door ons koor. Onder leiding van onze dirigent werd een aangepast optreden verzorgd van ongeveer 20 minuten wat door de aanwezigen erg op prijs werd gesteld. Bestuur: In het afgelopen jaar werden in totaal 8 bestuursvergaderingen gehouden. Daarnaast werd ook in Tilburg en Rosmalen de vergaderingen van het KNZV bijgewoond door de preses en de secretaris. Op 30 maart 2015 werd in de Muzerije een vergadering gehouden over de oprichting van Cultuurbosch waar ons koor ook voor was uitgenodigd. Zoals al vermeld werd dit officieel bekend gemaakt op 29 mei 2015. Op 24 mei werd door de secretaris namens het koor de felicitaties overgebracht in Gennep aan ons oud-koor- en bestuurslid Wim v.d. Dungen in verband met een Koninklijke Onderscheiding die hij die dag kreeg uitgereikt. Op 25 en 26 april werd door de preses en de secretaris met hun echtgenotes een bezoek gebracht aan Trier. Het St. Martinskoor o.l.v. Achim Müller vierde in 2015 zijn 100-jarig bestaan en op 26 april werd het jubileumconcert in hun kerk gegeven. Aan dit concert werd medewerking verleend door een drietal solisten een projectkoor en het koor van St. Martinskerk met gastzangers en het Philharmonisch orkest van de stad Trier. Dit alles onder leiding van Achim Müller. Op dit concert werd o.a. de Caeciliamis van Charles Gounod ten gehore gebracht, die door ons koor in 2012 samen met het Gemengd koor uit Amersfoort werd uitgevoerd. Na afloop was er in hun Parochiezaal, tevens hun repetitieruimte, een gemoedelijke bijeenkomst waar tegen 22.00 uur afscheid werd genomen om weer terug te gaan naar ’s-Hertogenbosch. Ledenbestand: Het aflopen jaar zijn we begonnen met een ledenaantal van 32 actieve leden. Reeds snel na het begin van dat jaar moesten wij het vertrek van Joseph da Silva en Martin Rovers accepteren. Zij werden per 1-2-2015 afgevoerd als werkend lid van ons koor. Per 1 april 2015 heeft ook Jan Louwes i.v.m. werkzaamheden zijn lidmaatschap weer op moeten zeggen. En na de vakantieperiode namen wij afscheid van 2e bas

7

Paul Sluiter en 1e tenor Lambert Kerkhof die om verschillende redenen hun lidmaatschap opzegden. Gelukkig was er ook nog een installatie van een ‘jonge’ bariton namelijk Ton van Elten. Hij werd door de preses op 15 april 2015 geïnstalleerd als lid van ons koor. Dit heeft tot gevolg dat ons ledenbestand per 31-12 2015 op 28 leden uitkomt. Eind 2014 heeft ons koorlid Ad Koppens i.v.m. zijn gezondheid zijn lidmaatschap moeten beëindigen. Op 28 maart 2015 is hij op veel te jonge leeftijd overleden. Bij zijn uitvaart waren een groot aantal leden van ons koor aanwezig. Op 1 mei 2015 werd ons koor opgeschrikt door het overlijden van Karien Voets-Jansen de echtgenote van Geert Voets, 2e tenor. En 14 dagen later op 16 mei overleed zeer onverwacht tijdens een operatie Nel Altorfvan Gerven, de echtgenote van Piet Altorf, 1e tenor. Zoals al vermeld werd door een groot gedeelte van ons koor bij de crematieplechtigheid in Beuningen een aantal liederen gezongen. En niet onvermeld mag blijven de verhuizing van Noud van Rosmalen van zijn veel te grote woning in de binnenstad van 's-Hertogenbosch naar een 2-kamerappartement in De Annenbosch. Zijn woning aan het Kruisbroedershof 45 is meer dan 85 jaar de woning geweest van een koorlid/bestuurslid van het Koninklijk 's-Hertogenbosch Mannenkoor. Maar hoewel hij verhuisd is naar Rosmalen is hij nog steeds wekelijks in het centrum van Den Bosch te vinden. Of bij vrienden en bekenden of samen met zijn zoon lekker aan de maaltijd thuis of in een of ander restaurant. In het afgelopen jaar zijn we ook geconfronteerd met langdurige ziekte van enkele koorleden. De meesten zijn gelukkig weer in de running maar Vincent van Geldrop, die in de zomer een herseninfarct heeft gehad, is nog aan het revalideren. Hij is nu wel aan de beterende hand en het gaat op zich wel goed met hem maar hij voelt zich nog niet in staat om wekelijks naar de repetitie te komen. Maar op korte termijn zullen we hem hopelijk weer kunnen begroeten. Maar al het voorgaande betekent wel dat het repetitiebezoek in het afgelopen jaar ook behoorlijk is achtergebleven bij voorgaande jaren. Mochten wij meestal rond de 87/88% halen en sommige partijen nog meer, dat is in 2015 lang niet gehaald. De gemiddelde opkomst ligt op 75%. Naar partij gerekend: 1e tenoren 73% - 2e tenoren 67% - baritons 77% - Bassen 84 %. Programma: In het afgelopen jaar heeft het accent gelegen op het op instuderen van de werken en daarnaast werd aandacht besteed aan de uitspraak van de teksten in ‘vreemde’ talen. Het aantal werken dat op ons programma staat is weer wat uitgebreid maar ook in het komende jaar zullen we daaraan hard moeten werken als we een behoorlijk concert willen geven.

8

Een lijst van de uitgevoerde werken is als bijlage bij dit jaarverslag gevoegd. Slotwoord: Ondanks een optimistisch begin van 2015 wat betreft ons ledenbestand hebben we moeten constateren en accepteren dat een vijftal leden om verschillende redenen hun lidmaatschap hebben moeten opzeggen. Maar daar staat tegenover dat de optredens toch bijzonder goed geslaagd zijn. Bij een paar partijen is het aantal koorleden klein en is een goede uitvoering haast niet te doen als in die groep, vlak voor een uitvoering nog mensen wegvallen. Het betekent wel dat wij ons als koor zullen moeten inspannen om vooral nieuwe en dan graag jongere mensen te enthousiasmeren voor ons koor. Het is geen gemakkelijke opgave maar bedenk wel in de afgelopen 113 jaren heeft ons koor menig dieptepunt overwonnen. Ik persoonlijk ga er van uit dat dit ook nu weer gaat gebeuren maar het gaat niet vanzelf. Wij zullen zelf het nodige er aan moeten doen om weer een klinkend koor te worden. Aldus voorgelezen op de Algemene Ledenvergadering van het koor op 9 maart 2016

Wonderkind

Wanneer ik na een -naar ik hoop- lang en gezond leven, het tijdelijke met het eeuwige zal verwisselen en op het punt zal staan om ‘bevorderd te worden tot Heerlijkheid’ zal één eigenschap zeker niet tot de loftuitingen gaan behoren die tijdens de oratio funebris ongetwijfeld (?) zullen worden uitgesproken. Ervan uitgaande dat het enkel lovende woorden zijn die dan over mij worden uitgestrooid… een ding zal zeker zijn: Ik zal niet de geschiedenis ingaan als ‘Wonderkind’. Het moge misschien wél ‘n wonder zijn dat een in de jaren vijftig van de vorige eeuw - een twee maanden te vroeg geboren manneke met het geboortegewicht van twee pond, na een maandenlang verblijf in het ziekenhuis, waar hij meerdere keren dreigde te bezwijken, dat dit jongetje dit ziekenhuis alsnog gezond verliet….! Een wonder misschien in de klassieke betekenis van het woord, wetende dat een religieuze maandenlang naast de couveuse van het ventje zat te bidden met opzij van haar een beeldje van de Heilige Josef. Voor het beeld een brandende kaars. Maar nogmaals: dat maakt van dat doorzettertje, die met behulp van hemelse krachten overleefde, en wanneer men de criteria hanteert die van een onverklaarbaar voorval een mirakel maken, nog geen wonderkind! Wonderkinderen zijn kinderen die al op zeer jeugdige leeftijd laten blijken over bepaalde gaven te beschikken. En als er iets was wat zich later niét bij dat couveusje openbaarde, was het de aanleg voor enige vorm van artisticiteit!!

9

Opvallend detail, wanneer men biografieën van componisten of andere kunstenaars leest, dat er regelmatig artistiekelingen voorbijkomen die al op heel jonge leeftijd lieten horen of zien dat ze over een bijzonder talent beschikten. Tegenwoordig lijkt het alsof er geen wonderkinderen meer worden ‘gemaakt’ maar in de achttiende en negentiende eeuw kwam het regelmatig voor. Waarschijnlijk zal de huidige wetgeving, die kinderarbeid niet toestaat en het ouders verbiedt dat hun kinderen ’s-avonds optreden, het fenomeen ‘wonderkind’ wat meer zeldzaam doen zijn. Beroemde wonderkinderen uit de vorige eeuw waren de kindsterretjes Shirley Temple en Mickey Rooney, die optraden in allerlei Amerikaanse films. Maar laten we de violist Yehudi Menuhin niet vergeten. En de pianist Lang Lang was ook piepjong toen hij zijn eerste concert gaf. Het bekendste wonderkind uit de klassieke muziek is natuurlijk Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791). Wolfgang werd geboren in een muzikaal gezin en liet daar snel blijken over bijzonder muzikale talenten te beschikken. Reeds op heel jonge leeftijd speelde hij viool, klavecimbel en orgel en schreef hij al composities. Hij was trouwens niet het enige muzikaal hoogbegaafde kind in de familie Mozart.

Nannerl Mozart.

Zusje Nannerl had dezelfde eigenschappen van haar ouders geërfd. Vader Leopold herkende de kwaliteiten van zijn kinderen en heeft ze vervolgens op bijna schaamteloze wijze geëxploiteerd door beiden heel Europa door te slepen en ze aan de Europese hoven en op concertpodia te laten musiceren. Nannerl is daarbij onderweg bijna bezweken (Den Haag) omdat ze ernstig ziek werd. Waarschijnlijk lag in de dominantie van vader Leopold de oorzaak van de moeizame relatie die Wolfgang met hem ontwikkelde.

Opvallend is dat bij bijna alle kinderen die later als ‘wonderkind’ door het leven gingen, thuis veel werd gemusiceerd omdat de ouders muzikaal onderlegd of in muziek geïnteresseerd waren. Naast aanleg of genetische factoren speelt een muzikale omgeving dus een niet onbelangrijke rol. Een risico bij wonderkinderen is naast uitbuiting, dat het kind in kwestie een onaangename karakter ontwikkelt. De Spanjaard Isaac Manuel Francisco Albinez (1860-1909) is daarvan een sprekend voorbeeld. Hij gaf al op vijfjarige leeftijd pianoconcerten en groeide op als een verwend en vervelend kereltje. Als jongeman wist hij alles beter en werd daarom als een ‘nitwit’ van meerdere conservatoria verwijderd. De lijst van wonderkinderen is lang en ik wil me maar tot een paar namen beperken. Want is het niet zo - om met Goethe te spreken - ‘sich in der Beschränkung der Meister zeigt….?’ Dat genialiteit waarschijnlijk in de genen

10

zit, laten ook broer en zus Mendelssohn-Bartholdy zien. Felix (1809-1847) -en Fanny Mendelssohn-Bartholdy (1805-1847) waren de kinderen van een bekend bankier en kleinkinderen van een beroemd filosoof. Thuis werd veel gemusiceerd en beide kinderen kregen al vroeg pianoles van hun moeder. Felix ontwikkelde zich snel tot een begenadigd componist en had op dertienjarige leeftijd al de eerste composities op zijn naam staan. Fanny was gedoemd in de schaduw van haar broer te opereren omdat het in die tijd onbestaanbaar was dat een vrouw uit een welgestelde bankiersfamilie een zelfstandig bestaan zou opbouwen. Terwijl ze op muzikaal gebied toch even begaafd was als haar broer. Samen componeerden ze, toen Felix zeventien -en Fanny eenentwintig jaar oud was, de “Midzomernachtsdroom”, waarbij hoe wrang, Felix altijd werd genoemd als dé componist van het werk. Tot slot nog een toondichter die misschien niet zo tot de verbeelding spreekt en voornamelijk bekend werd door de vele orgelcomposities die hij naliet. César Franck (1822-1890). De muzikale aanleg werd snel door zijn ouders ontdekt en op achtjarige leeftijd ‘studeerde’ de kleine César al aan het conservatorium van zijn geboorteplaats Luik. Op tienjarige leeftijd speelde hij orgel en organiseerde ook hier zijn vader diverse concerten waarin zoonlief soleerde. Wonderkinderen, een boeiend aspect in de geschiedenis van de klassieke muziek, waarbij aanleg en een muzikale omgeving, de ideale voorwaarden kunnen zijn voor het ontwikkelen van een muzikale grootheid. Kenmerkend voor de wereld van kunstenaars, of het nou componisten, schilders of schrijvers betreft, is dat ze hun grootste werken, weliswaar niet op kinderleeftijd, maar op jeugdige leeftijd het licht hebben laten zien. Thomas Mann (1875-1955) schreef zijn opus magnum ‘De Buddenbrooks’ toen hij zesentwintig jaar oud was en Gerard Reve (1923-2006) was drieëntwintig toen ‘De Avonden’ verscheen. Kurt Weil (1900-1950), ook een wonderkind, componeerde de ‘Dreigrosschenoper’ (Driestuiveropera) op dezelfde leeftijd als Mann. Paulus Potter (1625-1654) tot slot, schilderde zijn beroemde stier toen hij tweeëntwintig was. César Franck. Oudere leeftijd is voor nuancering of rijping. HvL

11

In Memoriam Ad Schulte Afgelopen weekend ontvingen wij het bericht dat de oud-preses van ons koor Ad Schulte in de nacht van 16 op 17 april jl. is overleden. Ad Schulte was van 1998 tot 2006 een trouw lid van ons koor. Ad was al vanaf maart 2001 bestuurslid en vice-preses van het koor. In die hoedanigheid heeft hij ontzettend veel voor het koor betekent bij het organiseren van de feestelijkheden rondom het 100-jarig bestaan. Na de viering van het 100-jarig bestaan in 2003 werd door de toenmalige preses Wiel Hustin de voorzittershamer op 7 januari 2004 overgedragen aan Ad Schulte. Onder zijn leiding werd door ons koor begonnen aan een nieuwe periode waarin muzikale uitdagingen konden worden aangegaan.

Ad Schulte 1940-2016

Helaas voor hem en ons heeft dit niet lang mogen duren want na een half jaar heeft hij op doktersadvies zijn werkzaamheden en het koorleven moeten opgeven. Hij bleef echter trouw ons koor volgen en was ook Vriend van ons koor. Naast koorlid was hij ook bij de Kring Vrienden van ‘s-Hertogenbosch waar hij de functie van schipper op de Binnendieze en instructeur van de schippers vervulde. En dit heeft hij tot aan zijn dood op een bijzonder goede wijze gedaan. Kort geleden nog werd hij genomineerd om voorzitter te worden van het bestuur van de Kring Vrienden van ’s-Hertogenbosch. Dat heeft niet meer zo mogen zijn. Wij wensen zijn echtgenote Marita en de kinderen veel sterkte bij het verwerken van dit verlies. Moge hij rusten in vrede.

Sociaal Culturele Accomodatie ‘De Slinger’ Repetitielokaal van ons koor aan de Jan Schöfferlaan 3 in ‘s-Hertogenbosch Vocaliteiten van Koninklijk ‘s-Hertogenbosch Mannenkoor Redactieadres:

Zevende Buitenpepers 12 5231 GC ‘s-Hertogenbosch [email protected]