KO N I N K L I J K E TE N CATE N V J A A RV E R S L AG 1996

KO N I N K L I J K E

TE N CATE N V

J A A RV E R S L AG

1996

Koninklijke Ten Cate nv Egbert Gorterstraat 3, 7607 GB Almelo Postbus 58, 7600 GD Almelo Telefoon +31 546 544911 Telefax +31 546 814145

Structuur Koninklijke Ten Cate nv 1

The annual report of Royal Ten Cate is also available in English. Copies of this report will gladly be supplied on request.

KONINKLIJKE TEN CATE NV Raad van Bestuur

Concerndiensten

Hoogwaardig Textiel

Denim

Rubber

Kunststoffen

In miljoenen guldens, tenzij anders vermeld

Omzet Bedrijfsresultaat Netto geïnvesteerd vermogen Mensjaren

544 31

196 –9

465 45

210 12

281 1.491

151 921

186 1.216

120 1.026

Specialistische Textiel

Denim

Verpakkingen

Rubber Rollers

beschermende weefsels

denim stoffen

caps voor spuitbussen

tent- en zonweringsdoek

garens voor denimproductie

sluitingen

componenten voor papiertransport in kantoormachines

klantspecifieke verpakkingen

afdichtringen voor leidingsystemen

componenten voor de vliegtuigbouw

verwerking ruwe katoen

antiballistieke platen

Leidingsystemen en Handel

tussenvoeringen voor de confectie-industrie

leidingsystemen

etiketten voor de grafische industrie

technische handelsonderneming voor industrie, landen tuinbouw

Industriële Weefsels Europa Polystyreen weefsels voor de weg- en waterbouw, agrarische markt en civiele bouw weefsels voor de tapijtindustrie

isolatie voor de bouw verpakkingen voor food en non-food containers voor tuinbouw

kunstgrasgarens Industriële Weefsels USA weefsels en non-wovens voor de recreatie- en de agrarische markt en voor de weg- en waterbouw vochtisolerende materialen voor de bouw

BELEIDSRAAD F.H. Schreve (55) Voorzitter Raad van Bestuur Drs J.H.P.L. van de Sanden (57) Lid Raad van Bestuur Drs L.J. Kuipers (54) Concerndirecteur Personeel & Organisatie Drs J. Lock (50) Concerndirecteur Financiën & Administratie E.V. Baich Ir M.T. Brouwer Ir H.H.F.Q. van Dooren Ing J.B. Kroeze Ir L. de Vries

(61) (44) (46) (38) (45)

Groepsdirecteur Industriële Weefsels USA Groepsdirecteur Industriële Weefsels Europa Groepsdirecteur Rubber Rollers Groepsdirecteur Verpakkingen en Leidingsystemen & Handel Groepsdirecteur Specialistische Textiel

INHOUDSOPGAVE Algemeen 2 3 4 5 6 9 13 14 18 19 21 22 25 25 28 30 32 Jaarrekening 34 36 37 37 40 44 47 48 50 50 Overige gegevens 54 55 55 56 57 58 60

1

Bestuurlijke gegevens Ondernemingsverklaring Informatie over het aandeel Koninklijke Ten Cate nv Kerngegevens Koninklijke Ten Cate nv Preadvies van de raad van commissarissen aan de aandeelhouders Verslag van de raad van bestuur Vooruitzichten Financieel overzicht Wijzigingen Koninklijke Ten Cate Personeel & Organisatie Technologie en Kwaliteit Milieu Activiteiten Sector Hoogwaardig Textiel Denim Sector Kunststoffen Sector Rubber

Geconsolideerde balans Geconsolideerde winsten verliesrekening Toelichting Grondslagen voor de consolidatie, waardering en resultatenbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening Kasstroomoverzicht Vennootschappelijke balans Vennootschappelijke winsten verliesrekening Toelichting op de vennootschappelijke balans

Accountantsverklaring Rapport van de Trustee Stichting Preferente Aandelen Koninklijke Ten Cate Statutaire bepalingen over de winstverdeling Voorstel winstbestemming Tien jaren Koninklijke Ten Cate nv Werkmaatschappijen en deelnemingen per 31 december 1996

Koninklijke Ten Cate nv Jaarverslag 1996

BESTUURLIJKE GEGEVENS Raad van commissarissen

mr R.J. Nelissen (65) Voorzitter oud-voorzitter raad van bestuur ABN•AMRO Bank nv mr J.J.C. Alberdingk Thijm (67) Vice-voorzitter oud-voorzitter raad van bestuur Wolters Kluwer nv oud-voorzitter raad van bestuur Koninklijke Nijverdal -Ten Cate nv drs C.J.A.J.M. van Gestel (58) directeur AdviesGroep Diemen & Van Gestel bv prof dr ir A.W. Veenman (47) lid raad van bestuur Stork nv F.J. de Wit (57) voorzitter raad van bestuur nv Koninklijke KNP BT drs J.B. Wolters (46) directeur Schuttersveld nv

Raad van bestuur F.H. Schreve (55) Voorzitter Drs J.H.P.L. van de Sanden (57)

2


jaar aantreden

einde huidige termijn

1993

2001

1981

1998

1985

2001

1996

2000

1988

2000

1992

2000

ONDERNEMINGSVERKLARING Koninklijke Ten Cate nv is een internationaal opererende, innovatieve industriële onderneming op het gebied van hoogwaardig textiel, kunststofverwerking en rubberbewerking. De basis voor de onderneming werd gelegd in 1704. De bedrijfsactiviteiten - ontwikkeling, inkoop, fabricage en verkoop - worden uitgevoerd door werkmaatschappijen, die op grond van gelijkgerichte activiteiten in groepen zijn gebundeld. Producten van Koninklijke Ten Cate onderscheiden zich door functionaliteit, duurzaamheid en een gunstige prijs/kwaliteitverhouding. Het zijn veelal halffabrikaten of componenten die worden geleverd aan fabrikanten van professionele en consumentenartikelen. Het gaat om bedrijfstakken als de confectie- en tapijtindustrie, de bouw en weg- en waterbouw, de voedingsmiddelenindustrie, de landen tuinbouw en de kantoormachine-industrie. De onderneming telt circa 4.700 medewerkers.Van hen zijn er 2.100 werkzaam in Nederland, 1.800 in andere Europese landen, 750 in de Verenigde Staten en 80 in Azië. De omzet wordt op dit moment voor ongeveer 25% gerealiseerd in Nederland, voor 55% in de omliggende Europese landen, voor 15% in de Verenigde Staten en voor 5% in Azië.

Ten Cate streeft naar winstgevende groei op middellange termijn. Investeringen en nieuwe activiteiten dienen een rentabiliteit van ten minste 15% te behalen. Doel is een jaarlijkse vergroting van de netto winst per aandeel en de netto kasstroom, waardoor aandeelhouderswaarde wordt verhoogd. Koninklijke Ten Cate wil dit bereiken door – continue vernieuwing en verbetering van producten en fabricage (innovatie) – concentratie op een beperkt aantal hoogwaardige producten voor specifieke markttoepassingen (focus) – samenwerking van operationele eenheden om voldoende schaalgrootte te bereiken voor vernieuwing en slagkracht in de markt – instandhouding en ontwikkeling van werkgelegenheid wanneer structureel en qua rendement verantwoord – autonome groei, aangevuld door acquisities op het werkterrein van de onderneming – versterking van marktposities in Europa, Azië en Amerika.

3


INFORMATIE OVER HET AANDEEL KONINKLIJKE TEN CATE NV Belangrijke data in 1997 25 maart Persconferentie (10.30 uur) en bijeenkomst voor beleggingsanalisten (14.00 uur) in het World Trade Center te Amsterdam 8 april Bekendmaking van het keuzedividend 10 april Algemene vergadering van aandeelhouders bij Ten Cate Nicolon bv te Almelo (15.00 uur) 11 april Notering ex-dividend 24 april Betaalbaarstelling dividend 21 augustus Publicatie halfjaarcijfers 1997 Persconferentie (10.30 uur) en bijeenkomst voor beleggingsanalisten (14.00 uur). Wet Melding Zeggenschap De per 1 januari 1997 bij Koninklijke Ten Cate bekende melding in het kader van de Wet Melding Zeggenschap betreft: Aegon Custody bv 7,25% Philips Pensioenfonds 8,00% Dividend Het dividendbeleid is erop gericht om, over een reeks van jaren genomen, circa 40% van de netto winst uit te keren in de vorm van dividend. Het dividendvoorstel luidt: uitkering van een dividend van f 3,00 per gewoon aandeel, of naar keuze een uitkering in gewone aandelen ten laste van de fiscaalvrije agioreserve of desgewenst ten laste van de overige reserves. Het keuzedividend, waarvan de waarde bij vaststelling 2 à 5% onder die van het contante dividend zal liggen, zal op 8 april 1997 bekend worden gemaakt. Spreiding aandelenbezit Op basis van een representatieve steekproef is vastgesteld dat het aandeel Ten Cate eind 1996 de volgende geografische spreiding kende: Nederland België/Luxemburg Verenigd Koninkrijk Duitsland Zwitserland Verenigde Staten Overige landen Totaal

78% 2% 5% 2% 3% 9% 1% 100%

Circa 40% van de aandelen bevindt zich in particuliere handen en 60% is in het bezit van instituten. Ontwikkeling van het aantal aandelen in 1996 Situatie eind 1995 4.241.700 Bij: stockdividenden 1995 79.532

Telefoon- en faxnummers Externe betrekkingen Telefoon +31 546 544 313 Fax +31 546 814 145 Investor relations Telefoon +31 546 544 350 Fax +31 546 828 907

Situatie eind 1996 Mogelijke toename: als gevolg van conversie als gevolg van optierechten

4.321.232

Aantal aandelen fully diluted

5.211.605

810.373 80.000

Als gevolg van de aflossing van één zesde deel van de converteerbare obligatielening zal de mogelijke toename van het aantal aandelen uit hoofde van conversie per 28 april 1997 met 135.000 afnemen. 4


KERNGEGEVENS KONINKLIJKE TEN CATE NV 90

In miljoenen guldens In miljoenen guldens, tenzij anders vermeld

1996

1995

1.421,8 79,4 35,7 30,2 13,0

1.337,7 59,6 27,5 20,5 10,2

5,6% 8,5% 8,2% 9,9%

4,5% 5,9% 7,1% 8,5%

Eigen vermogen Geplaatst aandelenkapitaal Eigen vermogen Garantievermogen/totaal vermogen

86,4 365,2 49%

84,8 344,6 50%

Acquisities Investeringen Netto afschrijvingen Cash flow Beurswaarde ultimo

19,6 58,1 69,3 99,5 357,8

30,6 89,2 66,8 87,3 287,2

Medewerkers Aantal mensjaren ultimo

4.733

4.780

Winst Winst voor buitengewone lasten Netto winst

8,31 7,03

6,53 4,87

Dividend In contanten In % van de winst voor btgw. lasten In % van de netto winst

3,00 36% 43%

2,40 37% 50%

Cash flow Eigen vermogen

23,15 84,52

20,70 81,24

Hoogste koers Laagste koers Slotkoers

89,90 67,00 82,80

86,50 61,50 67,70

Aantal aandelen ultimo x 1.000

4.321

4.242

75

Resultatenrekening Netto omzet Bedrijfsresultaat Netto winst excl. buitengewoon resultaat Netto winst Dividend1

60 45 30

Ratio’s Bedrijfsresultaat in % omzet Rentabiliteit op eigen vermogen 2 Rentabiliteit op totaal vermogen 3 Rentabiliteit op netto geinvesteerd vermogen

15 0 92 93 94 95 96 Bedrijfsresultaat Nettowinst voor btgw. lasten Netto winst

105

In miljoenen guldens

90 75 60 45

4

30

Kengetallen per aandeel van f 20,-

15 0 92 93 94 95 96 Cash flow Investeringen Netto afschrijvingen

25

In guldens per aandeel

20 15 10 5 0 92 93 94 95 96 Cash flow Netto winst Dividend

1 2 3 4

Bij volledig (voorgesteld) contant dividend. Netto winst/gemiddeld eigen vermogen. Bedrijfsresultaat + resultaat deelnemingen/gemiddeld balanstotaal. Bedrijfsresultaat + resultaat deelnemingen/gemiddeld netto geïnvesteerd vermogen. (Zie toelichting op pagina 18)

5


PREADVIES VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN AAN DE AANDEELHOUDERS Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 25 van de statuten bieden wij u hierbij de door de raad van bestuur opgemaakte en door ons vastgestelde jaarrekening 1996 aan. De netto winst over 1996 bedraagt f 30,2 miljoen. Het eigen vermogen bedraagt per 31 december 1996 f 365 miljoen. De jaarrekening is gecontroleerd door Coopers & Lybrand nv. Hun verklaring als bedoeld in artikel 26 lid 3 van de statuten treft u aan op pagina 54.Wij stellen u voor de jaarrekening over 1996 goed te keuren conform de voorgelegde stukken. De raad van bestuur wordt daardoor gedechargeerd voor zijn beheer en de raad van commissarissen voor het gehouden toezicht. De winstbestemming die op pagina 57 van dit jaarverslag is opgenomen, is door ons goedgekeurd.Wij adviseren u het voorstel van de raad van bestuur te aanvaarden. Op 2 augustus 1996 is overleden de heer prof dr ir H.H. van den Kroonenberg. De heer Van den Kroonenberg heeft in zijn functie als lid van ons college gedurende meer dan zeven jaren een belangrijke en waardevolle bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van onze onderneming. Dit betrof in het bijzonder zijn aandacht voor de innovatie in de onderneming.Wij zijn hem zeer erkentelijk voor zijn betrokkenheid en inzet en zullen hem met eerbied gedenken. De heer prof dr ir A.W. Veenman is met ingang van 11 december 1996 benoemd tot commissaris. Met zijn benoeming is voorzien in de vacature ontstaan door het overlijden van de heer Van den Kroonenberg. Van de leden van de raad van commissarissen eindigt in 1997 overeenkomstig het rooster de termijn van de heren mr R.J. Nelissen en drs C.J.A.J.M. van Gestel. Beiden hebben zich voor herbenoeming beschikbaar gesteld. Bij besluit van de op 11 december 1996 gehouden vergadering van de raad van commissarissen zijn de heren Nelissen en Van Gestel met ingang van 10 april 1997 herbenoemd. De benoeming en de herbenoemingen hebben plaatsgevonden met inachtneming van de statutair omschreven procedure. De raad van commissarissen is in 1996 zes maal plenair in formele vergadering bijeen geweest. Naast gebruikelijke onderwerpen, zoals de gang van zaken en de vooruitzichten alsmede investeringsprojecten en producten marktontwikkelingen, kwamen aan de orde de concernstrategie, de besturingsstructuur, het belang van aandeelhouders, de statutenwijziging, de ontwikkeling van sleutelfunctionarissen, alsmede het functioneren van het topmanagement. De raad van commissarissen heeft zich gebogen over de samenstelling en het functioneren van de raad, alsmede over de zittingsduur van de leden van de raad van commissarissen. In beginsel is een termijn van twaalf jaar voor nieuwe leden afgesproken. Met de zittende leden zijn ook termijn-afspraken gemaakt. Naast de formele vergaderingen waren er tussentijdse informele contacten met de raad van bestuur. Voorzitter en vice-voorzitter van de raad van commissarissen hadden regelmatig besprekingen met de raad van bestuur. De raad van commissarissen was eveneens periodiek vertegenwoordigd in de overlegvergaderingen van de bestuurder met de centrale ondernemingsraad. De raad van commissarissen kent al enkele jaren twee uit zijn midden samengestelde commissies. In de financiële commissie is, in aanwezigheid van de externe accountant, gesproken over de halfjaarcijfers, de jaarrekening, analyses over specifieke onderwerpen en de accountantsrapportage. De honoreringscommissie heeft de arbeidsvoorwaarden en bepaalde andere aspecten van het topmanagement beoordeeld.

6


Het jaar 1996 is voor de vennootschap een jaar gebleken waarin de stapsgewijze verbetering van de onderneming verder gestalte kreeg.Wij spreken onze dank uit aan raad van bestuur en medewerkers voor hun inzet.Wij hebben vertrouwen dat de ingezette ontwikkeling zal leiden tot een structureel sterkere positie voor Koninklijke Ten Cate. Raad van commissarissen Mr R.J. Nelissen,Voorzitter Mr J.J.C. Alberdingk Thijm,Vice-voorzitter Drs C.J.A.J.M. van Gestel Prof Dr Ir A.W Veenman F.J de Wit Drs J.B. Wolters Almelo, 6 maart 1997

7


8 De geweven geotextielen van de groep Industriële Weefsels worden wereldwijd toegepast bij waterbouwkundige projecten zoals hier in Bangladesh.

VERSLAG VAN DE RAAD VAN BESTUUR In veel opzichten heeft 1996 beantwoord aan de verwachtingen van Koninklijke Ten Cate. Stapsgewijs zijn operationele verbeteringen gerealiseerd, waardoor het rendementsniveau in de meeste groepen structureel is verhoogd. Dat een en ander in de jaarcijfers nog onvoldoende tot uitdrukking komt, ligt vooral aan de problematiek bij onze Denim-belangen, die aanzienlijke verliezen tot gevolg had. Daarenboven had onze groep Rubber Rollers te kampen met een conjuncturele inzinking in de markt voor printers, vooral in de tweede helft van 1996. De lijn die in 1995 is ingezet om het potentieel binnen onze bestaande activiteiten optimaal te benutten, is in 1996 voortgezet. Sleutel hiertoe is het groepsmanagement, dat tot taak heeft producten marktvernieuwing, synergie bij de fabricage alsmede vergrote marktslagkracht tot stand te brengen. Dit heeft in de sectoren Hoogwaardig Textiel en Kunststoffen geleid tot aanmerkelijk betere bedrijfsresultaten. In het bijzonder bij Hoogwaardig Textiel, waarvan wij de cijfers gescheiden van Denim presenteren, is een omslag bewerkstelligd.

–

–

–

–

– –

Markante gebeurtenissen In 1996 vonden de volgende gebeurtenissen plaats. De afronding van de reorganisatie bij Industriële Weefsels in de Verenigde Staten. Deze leidde tot herstructurering van onze fabrieken en een vermindering van het personeelsbestand met 25%. De reorganisaties bij Specialistische Textiel in Nijverdal werden medio 1996 afgerond. Hierbij is tevens de in financiële moeilijkheden geraakte Spinnerij Nijverdal betrokken, die door ons uit defensieve overwegingen is aangekocht. De aankoop van het 50%-belang in het Franse bedrijf Créatec Rollers, ter versterking van de groep Rubber Rollers. Dit bedrijf, met een jaaromzet van 50 mln, zal binnenkort voor 100% in ons bezit zijn. De uitbouw van onze activiteiten in Azië, waarbij vanuit drie steunpunten wordt geopereerd: Kuala Lumpur (Industriële Weefsels), Singapore (Rubber Rollers) en Hong Kong (Specialistische Textiel). De overname van Vencel Resil door onze 50%-deelneming Synbra, waardoor deze onderneming nu ook in het Verenigd Koninkrijk in de bouw werkzaam is. De instelling en start van de Ten Cate Academy, waarin medewerkers nieuwe bekwaamheden vergaren die noodzakelijk zijn voor de toekomstige uitbouw van onze onderneming. Resultaat en omzet Koninklijke Ten Cate behaalde over 1996 een netto resultaat van f 30,2 miljoen (1995: f 20,5 miljoen). Het resultaat voor buitengewone lasten kwam uit op f 35,7 miljoen (1995: f 27,5 miljoen). De geconsolideerde omzet bedroeg f 1.422 miljoen (1995: f 1.338 miljoen), een stijging van 6%. Deze stijging is het gevolg van acquisities (4%), volumegroei (5%) en prijsdalingen (-3%). Bij gedaalde grondstofprijzen zijn de marges in het afgelopen jaar enigszins verruimd. De gewijzigde wisselkoersen waren van beperkt positieve invloed. Al onze activiteiten worden in principe lokaal gefinancierd, hetgeen een structurele valutadekking geeft.Voorts werden valutarisico’s met optiecontracten afgedekt. Winst per aandeel De winst per aandeel over 1996 bedraagt f 7,03 (1995: f 4,87). Voor buitengewone lasten bedraagt de winst per aandeel f 8,31 (1995: f 6,53). Hoewel dit een aanmerkelijke vooruitgang is ten opzichte van het afgelopen jaar, zijn wij ons er van bewust dat wij het gewenste niveau nog niet bereikt hebben. Voor een industriële onderneming die haar strategie fundamenteel aanpakt kost dat echter tijd.

9


1996 - de groepen Vier groepen hebben het afgelopen jaar geheel voldaan aan de verwachtingen: Specialistische Textiel, Leidingsystemen en Handel,Verpakkingen en Polystyreen. De groepen Industriële Weefsels Europa en USA, inclusief de nieuwe activiteiten in Azië, zijn op de goede weg.Teleurstellend zijn de resultaten bij onze Denimbedrijven en de groep Rubber Rollers. De tegenvallende resultaten in de sector Rubber waren vooral het gevolg van marktomstandigheden.Tengevolge van de te hoge verwachtingen bij printerfabrikanten van de marktgroei trad een wereldwijde stagnatie in de productie van componenten op. Onze grote klanten, waar wij als co-maker en strategische partner optreden, moesten eerst hun te hoge voorraden afbouwen. Ons volume is in de tweede helft van 1996 met 20% teruggevallen ten opzichte van 1995. Aanpassing van de productiecapaciteit aan deze situatie betekende een reductie van 200 medewerkers in onze bedrijven in Europa en de Verenigde Staten. Hoewel deze reductie zonder omvangrijke reorganisatiekosten kon worden gerealiseerd, is in de tweede helft van 1996 geen winst meer toegevoegd aan het in het eerste halfjaar bereikte resultaat. Een ander gevolg is dat de nieuwe fabriek van Enbi in Singapore - een investering van f 25 miljoen - later dan gepland in bedrijf zal worden gesteld, namelijk pas in de tweede helft van 1997. Door verwerving van een belang van 50% in het Franse rubber- en kunststoffenbedrijf Créatec Rollers heeft de groep Rubber Rollers (Enbi Ten Cate) haar positie versterkt. Het ligt in de bedoeling dit belang dit jaar verder uit te breiden: op 1 april tot 85% en spoedig daarna tot 100%. Deelname in Créatec past in ons streven naar vernieuwing en verbreding. Bovendien vullen de technische kennis en ervaring van Créatec en Enbi elkaar over en weer aan. In de groep Denim hebben wij te maken met omvangrijke problemen. Er is een groot operationeel verlies geleden. De reorganisaties die wij moesten doorvoeren, leverden bijzondere lasten op ten bedrage van netto f 5,5 miljoen. In Ierland is sprake van afzetproblemen door verhuizing van verschillende klanten naar het Middellandse-Zeegebied en door de hoge koers van het Ierse pond. Er is een te hoog niveau van kosten per geproduceerde meter denim. Dit is deels het gevolg van de dure aanvoer van grondstoffen en de uitvoer van het halffabrikaat waarmee hoge transportkosten gemoeid zijn. Atlantic Mills heeft opnieuw verlies gemaakt, ondanks de reorganisaties in voorgaande jaren. Om de Ierse onderneming weer concurrerend te maken zal in 1997 opnieuw in het productieapparaat worden ingegrepen. Ook in Griekenland hebben onze bedrijven per saldo aanzienlijke verliezen geleden.Toch beoordelen wij de concurrentiepositie van onze Griekse ondernemingen positief; in 1996 is de omzet vergroot en zijn marktposities versterkt. De verliezen in 1996 zijn het gevolg van omvangrijke afschrijvingen op deels oude debiteuren. Daarnaast zijn er veel extra kosten geweest die voortvloeien uit maatregelen om onze bedrijven aan te passen aan de concurrentie. Dit aanpassingsproces heeft geleid tot reorganisaties en stakingen en bracht incidentele kwaliteitskosten met zich mee. De verwachting is gewettigd dat het bovenstaande van voorbijgaande aard is. Begin 1996 kwam in de groep Industriële Weefsels Europa de fusie tot stand van TtC Polyolefins en Nicolon. In het nieuwe Ten Cate Nicolon zijn de onderlinge krachten op het gebied van innovatie, marketing en productiemogelijkheden gebundeld. Samenwerking met de groep Industriële Weefsels USA heeft geleid tot de oprichting van Ten Cate Nicolon Asia, een marketing- en verkoopkantoor in Kuala Lumpur (Maleisië). Dit voorziet de Pacific Rim van geotextiel uit de Ten Cate-bedrijven in Nederland en de Verenigde Staten.

10


Bij de groep Industriële Weefsels USA is de weverij van TC Mirafi in Elberton (Georgia) gesloten. De fabricage van commodity weefsels is uitbesteed. De activiteit Erosion Control is afgestoten. De productie van non-wovens is aan het eind van het verslagjaar geconcentreerd in Jefferson (Georgia). De reorganisaties, die het merendeel van 1996 in beslag namen, zijn nu afgerond. Verwacht mag worden dat onze bedrijven voor de toekomst weer goed zijn toegerust. Midden vorig jaar is de spinnerij in Nijverdal aangekocht. Deze ligt op het Ten Cate complex aldaar en was een belangrijke leverancier voor onze groep Specialistische Textiel. Het bedrijf was in financiële moeilijkheden geraakt. Door herstructurering is een winstgevende spinnerij in specialistische garens gecreëerd.Wij beschouwen deze spinnerij als essentieel element voor de productontwikkeling binnen deze groep. De aankoop van Vencel Resil ltd in Groot Brittannië medio 1996 door Synbra betekent een belangrijke geografische uitbreiding van de markt voor isolatiematerialen voor de bouw. Investeringen In 1996 hebben wij voor f 58,1 miljoen aan investeringen uitgevoerd. Dat is aanmerkelijk minder dan vorig jaar (1995: f 89,2 miljoen), overeenkomstig het beleid om selectiever te zijn in onze investeringen. Het belangrijkste investeringsproject in het afgelopen boekjaar betrof de nieuwbouw in Singapore van de reeds genoemde fabriek voor rubber rollers. De medewerkers De medewerkers zijn bij een innovatieve onderneming een essentiële factor. De aandacht voor de medewerkers kan niet centraal genoeg in onze onderneming staan. Per slot van rekening zijn zij de sleutel tot het succes voor onze lerende en vernieuwende organisatie. Meer dan ooit worden wij in de wereldmarkt bij onze concurrenten geconfronteerd met goed opgeleide mensen. Dat geldt in het bijzonder voor concurrenten buiten Europa.Wij staan voor de uitdaging optimaal gebruik te maken van de ervaring van het bestaande potentieel aan medewerkers en daarnaast het gemiddelde opleidingsniveau te verhogen door het aantrekken van nieuwe medewerkers. Persoonlijke ontwikkeling, het scheppen van ontwikkelingsmogelijkheden en een plezierig werkklimaat staan dan ook hoog in ons vaandel. Mensen moeten steeds meer in staat zijn om voor totale processen verantwoordelijkheid te dragen. Meer en meer stimuleren wij het bereiken van prestaties en laten dit tot uitdrukking komen in de persoonlijke salariëring. Dit gebeurt door variabele componenten, vooral bij sleutelfunctionarissen. Om medewerkers met groeipotentieel nog beter te kunnen inzetten hebben wij de Ten Cate Academy in het leven geroepen. Onder deze paraplu organiseren wij specifieke cursussen en opleidingen van hoog niveau, gericht op bijzondere onderwerpen en bepaalde doelgroepen. De opleidingen bieden de gelegenheid voor collectieve en individuele ontwikkeling. De Ten Cate Academy maakt gebruik van bestaande onderwijsinstellingen. De opleidingen worden toegespitst op werksituaties zoals deze binnen onze groepen bestaan.

11


Externe presentatie Meer dan de helft van onze medewerkers heeft een andere dan de Nederlandse nationaliteit. Dat trekt een extra wissel op ons streven om een ieder het Ten Cate gevoel te geven. Om onze herkenbaarheid te vergroten, hebben wij ons beeldmerk en onze uitingen aangepast. Geleidelijk worden de naam Ten Cate en ons vignet, de strik, toegevoegd aan verschillende activiteiten.Voor de groepen en werkmaatschappijen worden logo en strik in blauw toegepast. Koninklijke Ten Cate, de holding, onderscheidt zich door in de strik de kleur oranje te gebruiken. Hiermee willen wij ons Nederlandse koninklijke predikaat benadrukken. Onze onderneming heeft eind vorig jaar de Henri Sijthoff-Prijs 1995 gewonnen. Naar het oordeel van de jury heeft Koninklijke Ten Cate zich in positieve zin onderscheiden in de financiële berichtgeving.Wij beschouwen het jaarverslag uiteraard in de eerste plaats als de jaarlijkse verantwoording aan de aandeelhouders. Ook willen wij onze medewerkers, klanten, leveranciers en de samenleving verslag doen van de ontwikkelingen en resultaten van de onderneming.

– – – – – –

12

Strategische evaluatie Begin 1997 zijn wij van start gegaan met een strategische evaluatie van onze activiteiten. De afgelopen twee jaar hebben wij een beleid gevoerd waarin de operationele activiteiten de kans kregen het aanwezige potentieel te realiseren. In een eerste fase van de evaluatie wordt beoordeeld hoe dit is verlopen, dat wil zeggen welke resultaten behaald zijn en wat het toekomstpotentieel is. Niet alleen de financiële resultaten worden beoordeeld, maar ook de resultaten op het gebied van innovatie, marktslagkracht en concurrentievermogen.Tevens wordt gekeken naar het beslag op kapitaal en welke specifieke menskracht nodig is. In de daaropvolgende fase wordt per groep een lange-termijnstrategie opgesteld, waarbij naast autonome groei ook acquisities aan de orde komen. In deze fase wordt een extern adviesbureau ingeschakeld dat wereldwijd ervaring heeft met strategische en veranderingsprocessen. In de afrondende fase worden alle conclusies en ambities op een rij gezet en vertaald in concrete actieplannen. Dan zullen ook afweging en allocatie van mensen en geldmiddelen plaatsvinden. Dit strategische proces zal leiden tot een verandering in ons activiteitenpakket. Uitgangspunt is dat de verschillende activiteiten er beter van zullen worden. Activiteiten die tot Koninklijke Ten Cate blijven behoren, krijgen de beschikking over de middelen en mogelijkheden die nodig zijn om kansrijke perspectieven te bereiken. Andere activiteiten zullen in een geleidelijk proces worden ondergebracht buiten Ten Cate, in een omgeving waarin ook zij, meer dan bij ons, grotere ontplooiingskansen kunnen krijgen. Om de strategische mogelijkheden vast te stellen, zal in het bijzonder worden gekeken naar zes aspecten: rendement strategische positionering (hoe sterk is de concurrentiepositie en hoe aantrekkelijk het marktsegment) samenhang met andere activiteiten binnen Koninklijke Ten Cate noodzakelijke financiële middelen innovatiekracht van de activiteiten benodigde mankracht om de activiteiten te realiseren. Uit het gehele strategische proces zal onze onderneming nadrukkelijk sterker naar voren komen. Vernieuwing is de sleutel tot het bestaansrecht voor een industriële onderneming als de onze.Wij zijn ervan overtuigd dat wij daarmee steeds succesvoller zullen zijn in de markten en met de producten waarin en waarmee onze groepen opereren.


Vooruitzichten Wij verwachten dat de in 1996 ingezette positieve economische ontwikkelingen in de markten waarin wij opereren zich in 1997 zullen voortzetten.Toch zijn verrassingen in deelmarkten niet uitgesloten, zoals wij in 1996 ervaren hebben in de markt voor printers. Door geïntensiveerde marktbewerking en productontwikkeling zal de omzet in volume naar verwachting ook dit jaar enkele procenten stijgen. Met betrekking tot vervangingsinvesteringen zullen wij terughoudend blijven. Wij staan positief tegenover rendabele investeringsprojecten die nieuwe markten, producten of kwaliteiten opleveren. Naar verwachting zal het investeringsniveau lager zijn dan het afschrijvingsniveau.Verdere beheersing van werkkapitaal zal eveneens een positieve invloed hebben op de liquiditeitspositie van de onderneming. Door stijging van de productiviteit zal het personeelsbestand naar verwachting licht afnemen, desinvesteringen en acquisities buiten beschouwing latend. Desinvesteringen als gevolg van de strategische evaluatie zullen bij realisatie verder bijdragen tot een positieve netto cash flow. Acquisities als gevolg van verdieping van de activiteiten zullen in 1997 nog slechts beperkt plaatsvinden maar in volgende jaren talrijker zijn. Naast deze strategische activiteiten wordt verder gewerkt aan de winstverbetering die in vorige jaren in gang is gezet. Dit zal leiden tot een verdere verbetering van het bedrijfsresultaat. Productiviteitsstijgingen en verdere beheersing van productiekosten zullen van invloed zijn, evenals de effecten van productvernieuwing en geïntensiveerde verkoop. De printermarkt lijkt door haar dieptepunt heen te zijn, zodat de rubber-rolleractiviteiten weer meer zullen bijdragen. Bij de denimactiviteiten verwachten wij alle operationele problemen in 1997 nog niet ten volle op te kunnen lossen. Aan structurele oplossingen, die mogelijk in de loop van dit jaar zichtbaar worden, wordt gewerkt. Wij verwachten, onvoorziene omstandigheden voorbehouden, dat een voortgaande verbetering van het rendement van Koninklijke Ten Cate in 1997 mogelijk moet zijn. Raad van bestuur F.H. Schreve,Voorzitter Drs J.H.P.L. van de Sanden Almelo, 6 maart 1997

13


Financieel overzicht In miljoenen guldens

1996

%

1995

%

Netto omzet 1.422 Totaal bedrijfsopbrengsten 1.423

99,9

1.338

98,9

100,0

1.353

100,0

Materiaalkosten Personeelskosten

650 347

45,7 24,4

635 336

46,9 24,8

Bedrijfsresultaat Netto winst

79 30

5,6 2,1

60 21

4,4 1,6

Resultaten Het netto resultaat nam toe tot f 30 mln (1995: f 21 mln). De toename van het bedrijfsresultaat toont aan dat sprake was van een operationele verbetering, in het bijzonder in de sectoren Hoogwaardig Textiel en Kunststoffen. Bedrijfsresultaat

Hoogwaardig Textiel Denim Kunststoffen Rubber Overig

1996

1995

31,1 – 9,2 45,4 12,0 0,1

12,1 0,7 27,3 17,1 2,4

79,4

59,6

Omzet De omzet nam met 6,3% toe tot f 1.422 mln, voornamelijk als gevolg van een volumestijging bij de bestaande bedrijven. Volume 5,5% Opbrengstprijzen – 3,0% Wijzigingen in de consolidatie 3,8% 6,3% Prijsontwikkeling kunststoffen In DM/kg. PP PE PVC Styreen

2.0 1.8 1.6 1.4 1.2 1.0 0.8 1995

1996

(Bron: Kunststoff Information, Bad Homburg, Duitsland)

14


Prijsontwikkeling katoen In ƒ/kg.

4.5 3.5 2.5 1995

1996

(Bron: Liverpool index)

Kosten De grondstofprijzen van kunststoffen, die in de tweede helft van 1995 sterk waren gedaald, zijn in 1996 langzaam opgelopen naar een normaal niveau. De kosten van katoen (van belang voor de groepen Specialistische Textiel en Denim) bleven in 1996 op een gematigd niveau. Hoewel een groot deel van de daling der grondstofkosten werd doorgegeven in lagere opbrengstprijzen, resteerde per saldo toch een positief effect op het resultaat van f 3 mln na belasting. De personeelskosten daalden met 0,4% van de omzet tot 24,4%, voornamelijk door productiviteitsverbeteringen. 1996

1995

Bedrijfsresultaat Rente

79,4 26,5

59,6 26,4

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Belasting

52,9 20,3

33,2 10,2

Resultaat na belasting Aandeel derden/deelnemingen

32,6 3,1

23,0 4,5

35,7 – 5,5

27,5 – 7,0

30,2

20,5

Buitengewone lasten Netto winst 500

Rente De rentekosten bleven vrijwel constant: f 26,5 mln.Weliswaar was het totaal aan rentedragende schulden per balansdatum (f 360 mln) lager dan eind 1995, rente wordt echter betaald over de gemiddelde schuld in een jaar en deze lag in 1996 iets boven het niveau van 1995. Door het afsluiten van rente-opties en -swaps is het risico van rentestijgingen in de komende jaren ten dele afgedekt. De gemiddeld betaalde rente, inclusief de kosten van opties en swaps, daalde van 7,3 tot 6,9%. In het buitenland ligt de rente vaak aanzienlijk hoger dan in Nederland en Ten Cate voert het beleid om zoveel mogelijk lokaal te financieren. De rentedekking verbeterde van 2,3 naar 3,0 in 1996.

In miljoenen guldens

450 400 350 300 250 Rentedragende leningen 1996 1995

Belastingen Het belastingpercentage ging omhoog van 30,7 tot 38,4. De verliezen bij de denimbedrijven in Ierland en Griekenland konden niet gecompenseerd worden met winsten uit het verleden.Weliswaar staat de mogelijkheid van toekomstige winstcompensatie open (carry forward), maar wij anticiperen daar niet op. Zonder de Denim-verliezen zou het belastingpercentage in 1996 31,0 hebben bedragen.

15


Geografische spreiding omzet en productie Ten Cate bedrijven in 1996

16

11 – 5 4

9 5

8 –

24 12 – 49 6 2

5 1

3 4 11 –

2 –

5 1

Ierland

Engeland

België

Nederland

Duitsland

Italië

Griekenland

Rest Europa

Overige

Azië


Zwitserland

2 –

Frankrijk

15 16 USA

Omzet Productie

Spanje

In procenten

Buitengewone lasten Onder de buitengewone lasten ad f 5,5 mln zijn voorzieningen opgenomen voor een aanpassing van het kostenniveau bij Atlantic Mills en Hellenic Fabrics. Netto kasstroom, investeringen, acquisities en financiering In miljoenen guldens

1996

1995

Netto winst Afschrijvingen

30,2 69,3

20,5 66,8

Bruto kasstroom

99,5

87,3

64,4 – 58,1 6,5 – 26,5 – 13,8

– 52,2 – 89,2 4,4 – 44,2 –3,1

72,0

– 97,0

Mutatie werkkapitaal Investeringen Desinvesteringen Acquisities incl. kortlopende schulden Overige mutaties Netto kasstroom 100 %

De netto kasstroom was in 1996 f 72,0 mln positief. Het werkkapitaal werd verminderd en de investeringen (f 58,1 mln) bleven onder het afschrijvingsniveau (f 69,3 mln). Het bedrag aan rentedragende schulden nam met f 32 mln af tot f 360 mln, ondanks de overname van drie bedrijven.

80 60 40 20 0 95 96 95 96 Activa Passiva Vaste activa Vlottende activa

Leningen stand eind 1995 – netto kasstroom van de bestaande Ten Cate-bedrijven 1996 – betaalde acquisitiebedragen incl. lang- en kortlopende schulden geacquireerde bedrijven

392 – 70,5

38,5 – 32

Groepsvermogen Voorzieningen Langlopende schulden Rentedragende kortlopende schulden Overige kortlopende schulden

Leningen stand eind 1996

360

Op 28 april 1997 zal de eerste aflossing (f 16,7 mln) op de achtergestelde converteerbare obligatielening van f 100 mln plaatsvinden.

Groepsvermogen Het groepsvermogen nam toe met f 15,6 mln en bedroeg eind 1996 40,5% van het balanstotaal. De factoren die hierop van invloed waren, zijn: – een toename van de herwaarderingsreserve met f 10,8 mln, door de waardestijging - in guldens uitgedrukt - van onze Amerikaanse, Engelse, Ierse en Griekse werkmaatschappijen, als gevolg van valutaveranderingen; – de winstinhouding en het stockdividend over 1995 (f 18,1 mln); – een goodwill-afboeking van f 14,4 mln als gevolg van acquisities.

17


Invloed valutaschommelingen De koersen van de belangrijkste vreemde valuta voor Ten Cate (zie bladzijde 37) stegen, als gevolg van de relatieve zwakte van de Duitse mark en de daaraan gekoppelde Nederlandse gulden. De invloed hiervan op de jaarrekening was als volgt: – Transactieresultaten. Het netto valuta-effect over 1996 was f 3 mln positief, voornamelijk dankzij de Italiaanse lire en de US-dollar. – Translatie-effecten. De netto winstbijdrage van de buitenlandse werkmaatschappijen wordt omgerekend naar guldens. Omdat de winsten van de buitenlandse werkmaatschappijen teniet werden gedaan door het verlies in de groep Denim, was het translatie-effect op de netto winst per saldo nul. De invloed van de valutawijzigingen op het eigen vermogen van de buitenlandse werkmaatschappijen was positief en leidde tot een toename van de herwaarderingsreserve met f 10,8 mln.

1 2

3

4

Financieel beleid en risicobeheersing In het financiële beleid van Koninklijke Ten Cate spelen de volgende overwegingen een rol: Ten Cate streeft naar een solvabiliteit van ten minste 40% (1996: 40,5%). Buitenlandse werkmaatschappijen financieren zich lokaal. Nederlandse werkmaatschappijen financieren zich met kasgeld via het hoofdkantoor tegen markttarieven. Valutarisico’s, voortvloeiend uit transacties, worden afgedekt. Valutarisico’s tussen Nederlandse guldens, Duitse marken en Belgische francs worden zo gering geacht dat zij niet worden afgedekt. Opwaartse renterisico’s worden zoveel mogelijk beperkt, rekening houdend met de gewenste looptijd van de financiering. Kengetallen Aangezien ‘Rentabiliteit op netto geïnvesteerd vermogen’ meer relevant is dan ‘Rentabiliteit op totaal vermogen’, zal Ten Cate voortaan dit eerste kengetal gebruiken. In dit jaarverslag worden, bij wijze van overgang, beide kengetallen nog naast elkaar gebruikt.

Wijzigingen Koninklijke Ten Cate Acquisities Créatec Rollers sa (50%)

Domiplast sa (50%)

Vencel Resil ltd (50%)

Ten Cate Advanced Spinning bv

rubber rollers voor papiertransport in kantoormachines, Frankrijk (m.i.v. 1-4-1996); kunststof producten, Frankrijk (m.i.v. 1-4-1996), onderdeel van de Créatec groep bouwisolatieproducten van polystyreen, Engeland, gekocht door Synbra bv (m.i.v.1-1-1996) hoogwaardige garens (m.i.v. 1-7-1996).

De pro rata geconsolideerde omzet van deze bedrijven bedroeg in 1996 f 57 mln. Het resultaat was positief. Desinvesteringen Na balansdatum, per 23-1-1997, werden de productgroepen Medisch Doek en Flexibele Transportverpakkingen, onderdeel van Ten Cate Nicolon, verkocht. De omzet hiervan bedroeg in 1996 f 10 mln, bij een licht positief resultaat.

18


Personeel & Organisatie Personeelsbezetting Aantal medewerkers

ultimo 1996

ultimo 1995

Nederland Griekenland Overig Europa Verenigde Staten Azië

2.085 728 1.098 743 79

2.167 779 830 935 69

Totaal

4.733

4.780

De toename bij Overig Europa is het gevolg van de acquisitie in 1996 van Vencel Resil (50%) in Engeland en Créatec Rollers (50%) in Frankrijk. Arbeidsvoorwaarden Nederland Koninklijke Ten Cate wil voor haar groepen wereldwijd een professioneel pakket arbeidsvoorwaarden hanteren dat gebruikelijk en concurrerend is in de branches of markten waar deze groepen en werkmaatschappijen opereren.Wij willen het arbeidsvoorwaardenbeleid nog uitdrukkelijker integreren in het ondernemingsbeleid.Vanwege de participatie in branche-CAO’s is dit echter niet altijd even gemakkelijk. De komende jaren zal in constructief overleg met de sociale partners verder gewerkt worden aan nieuwe oplossingen. In 1996 zijn zowel voor de Textielindustrie als voor de Rubber- en Kunststoffenindustrie nieuwe CAO’s afgesloten. De CAO voor de Textielindustrie heeft een looptijd tot 1 juli 1998 en voorziet in algemene loonsverhogingen van 1,5% per 1 juli 1996 en 1,5% per 1 juli 1997. Op ondernemingsniveau zal overleg gevoerd worden om te komen tot vormen van arbeidsduurverkorting. Vanaf 1 januari 1998 zal een flexibele pensioenregeling worden ingevoerd, in principe uitgaande van een uittredingsleeftijd van 62 jaar en een uitkeringshoogte van 80% tot het 65e jaar. De CAO voor de Rubber- en Kunststoffenindustrie heeft een looptijd tot 1 juli 1997 en voorziet in een algemene loonsverhoging van 2% per 1 juli 1996 en 0,5% per 1 januari 1997. Ook hier zal nader overleg plaatsvinden over arbeidsduurverkorting. Het personeelswinstaandeel over 1995 bedroeg 2,01% van het jaarsalaris. Dit is in 1996 uitgekeerd. Ruim driekwart van onze medewerkers maakt gebruik van de mogelijkheid om deel te nemen aan de spaarloonregeling.

19


Vertegenwoordigend overleg Ook in 1996 verliep het overleg met de lokale ondernemingsraden, de centrale ondernemingsraad en de vakorganisaties in een open en constructieve sfeer. In december zijn nieuwe ondernemingsraden gekozen, waarbij de medezeggenschapstructuur is afgestemd op de in 1995 gewijzigde managementstructuur. Naast een centrale ondernemingsraad op concernniveau functioneren nu gemeenschappelijke ondernemingsraden op groepsniveau. Een bijzondere onderhandelingsgroep heeft in september in overleg met de raad van bestuur overeenstemming bereikt over een reglement voor het Europees overleg binnen Koninklijke Ten Cate. Dit Europees overleg - het Ten Cate Europees Overleg Forum - zal in 1997 van start gaan.

– – – –

De laatste jaren is er een meer expliciet beleid ontwikkeld voor de wijze waarop de onderneming omgaat met haar medewerkers. Begin 1996 is dit in een beleidsnotitie uitgewerkt, gekoppeld aan de implementatie van de ondernemingsstrategie. In dit kader is een aantal hoofdthema’s gedefinieerd, waaronder het versterken van de vaardigheden en het vergroten van de kwaliteit van de personele bezetting het vergroten van de veranderingsbereidheid het verder flexibiliseren van het personeelsbestand het bewaken en sturen van de prijs/prestatieverhouding van de (personele) organisatie.

Bij het analyseren en het sturen van deze hoofdthema’s zijn twee instrumenten belangrijk: – management development (MD)-scan – ken/stuurgetallen. Met de MD-scan van Koninklijke Ten Cate wordt geanalyseerd in hoeverre de bemanning van de onderneming, de organisatiestructuur en de organisatiecultuur aansluiten bij de huidige en toekomstige bedrijfssituatie. Hierdoor kan de onderneming in een vroeg stadium gericht maatregelen nemen ten aanzien van de kwaliteit van de (personele) organisatie. In de afgelopen twee jaar is per groep en werkmaatschappij een MD-scan uitgevoerd. De uitkomsten hiervan zijn vertaald in acties. Een aanvullende manier om vast te stellen hoe het menselijk kapitaal op efficiënte wijze ingezet kan worden, vormen de in 1996 ontwikkelde ken- en stuurgetallen. Deze hebben onder meer betrekking op flexibiliteit van de bezetting, arbeidsproductiviteit, verloop, verhouding direct-indirect personeel en opleidingsinvestering. In relatie tot bijvoorbeeld opleidingsinvestering is het streven van Koninklijke Ten Cate jaarlijks 3% van de bruto salarissom aan opleidingen te besteden. De ken- en stuurgetallen van het personeels- en organisatiebeleid vormen een integraal onderdeel van de rapportagesystematiek. Koninklijke Ten Cate heeft zich in 1996 duidelijker dan voorheen uitgesproken over de uitgangspunten voor de medewerkers.Wat management development betreft is het belangrijkste uitgangspunt dat wij onze medewerkers willen uitdagen zich continu te ontwikkelen. De onderneming is bereid te investeren in de medewerkers. Dit vraagt van de medewerkers wel een evenredige inspanning. In dit kader is in 1996 de Ten Cate Academy ingesteld.

20


Ten Cate Academy De Ten Cate Academy omvat alle concern-initiatieven op het gebied van training en scholing vanuit het ontwikkelings-oogmerk. De Ten Cate Academy is een van de inspanningen die wij ons getroosten om ons streven onze onderneming als een lerende organisatie in te richten en te besturen, te realiseren. De Academy is zodanig opgezet dat de programma’s boven deze noemer een integraal onderdeel vormen van ons MD-beleid. Een van deze initiatieven is de leergang Industrieel Management, bestemd voor ons Nederlandstalige managementpotentieel. Deze is door Koninklijke Ten Cate in samenwerking met de Business School Nederland in 1996 ontwikkeld en gestart. De vier pijlers onder het programma zijn vergroting van kennis en vaardigheden op het gebied van management, stimulering van de persoonlijke ontwikkeling, het vergroten van het inzicht in Ten Cate en versterking van het wij-gevoel door middel van het netwerk dat de deelnemers via de leergang opbouwen. Raad van bestuur en directeuren zijn nauw betrokken bij de uitvoering van de leergang. In samenwerking met Duke University in de Verenigde Staten wordt voor ons Engelstalige managementpotentieel een leergang International Industrial Management ontwikkeld. Dit programma start in oktober 1997. Ten slotte is samen met Nijenrode University een programma ontwikkeld over de Self-renewing Organisation, bestemd voor de medewerkers die internationaal tot onze top-50 behoren. In 1997 zullen al deze topfunctionarissen hieraan deelnemen. Technologie en Kwaliteit Technologie, innovatie en kwaliteit spelen in het beleid van Koninklijke Ten Cate een belangrijke rol. Om een zo breed mogelijke basis te creëren voor productontwikkeling en procesverbetering zijn deze functies nu geconcentreerd bij het management van de groepen. Binnen de groepen worden de doelstellingen nader gedefinieerd en de voortgang bewaakt. De externe contacten inzake technologie en productontwikkeling zijn versterkt en uitgebreid, met name in het buitenland. De textielgroepen werken in Nederland samen met branchegenoten in het zogenaamde clusterproject in de textielindustrie van het Ministerie van Economische Zaken en de textielbranche. In deze cluster wordt vooral gewerkt aan nieuwe hoogwaardige producten op middellange termijn. Ook de kwaliteitsverbetering en bewaking worden per groep nader ingevuld. Alle activiteiten voldoen aan de internationale kwaliteitsstandaarden. Het aantal bedrijven dat gecertificeerd is volgens de ISO 9000 norm of een equivalent daarvan is wederom uitgebreid. Diverse functionarissen namen in Europees verband deel aan de activiteiten van de European Foundation for Quality Management (EFQM), waarvan Koninklijke Ten Cate vanaf het eerste uur lid is.

21


Milieu Het milieubeleid van Koninklijke Ten Cate is erop gericht de belasting van het milieu waar mogelijk te beheersen en te verminderen. Er is een toenemende belangstelling voor milieuzaken bij afnemers, omwonenden, media, banken, verzekeraars en onze medewerkers. Het milieu is meer en meer een concurrentiemiddel geworden. Milieuzaken vormen dan ook een geïntegreerd onderdeel van de bedrijfsvoering. Daarbij zijn goede relaties met de omgeving en de overheden vanzelfsprekend. Bij alle werkmaatschappijen functioneert een milieucoördinator. Deze is verantwoordelijk voor een milieuactieplan, een milieuzorgsysteem en voor het uitwisselen van ervaringen. Het Nederlandse milieudoelgroepenbeleid wordt meer en meer vertaald in convenanten. Inmiddels is een aantal convenanten ondertekend. De groep Specialistische Textiel heeft het energieconvenant en het milieuconvenant onderschreven. De doelstellingen hiervan zijn respectievelijk 20% energiebesparing per eenheid product in tien jaar en implementatie van een Bedrijfsmilieuplan. Hierin zijn voorgenomen alsmede reeds uitgevoerde activiteiten en inspanningen op milieugebied beschreven. De groepen Verpakkingen, Leidingsystemen en Handel, Rubber Rollers en Industriële Weefsels Europa hebben eveneens het energieconvenant onderschreven. De Europese richtlijn voor verpakkingen wordt in Nederland vertaald in het tweede convenant verpakkingen. Dit convenant heeft grote invloed op gebruik en hergebruik van verpakkingen en in het bijzonder op kunststof verpakkingen. Bij de groep Leidingsystemen en Handel bestaat een gesloten kringloopsysteem voor pvc-leidingen. De bedrijven beschikken over de vereiste milieuvergunningen. Aan de textielveredelingsbedrijven is een WVO-vergunning (Wet Verontreiniging Oppervlaktewater) verstrekt. Deze wet stelt eisen aan terughouding van kleurstoffen uit het oppervlaktewater en het selectieve gebruik van hulpstoffen. Met behulp van de textielmilieudatabank worden de minst milieubelastende producten geselecteerd. Helaas zijn niet van alle hulpstoffen voldoende gegevens beschikbaar. De inventarisatie van de bodemgesteldheid van alle bedrijfsterreinen is voltooid en op vele plaatsen zijn saneringsmaatregelen getroffen.

22


23 Medewerkers binnen de groep Verpakkingen werken nauw samen op het gebied van productontwikkeling en -innovatie.

In miljoenen guldens, tenzij anders vermeld Totaal Hoogwaardig Textiel (incl. Denim) Kunststoffen Rubber

1750

60

1500

50

1250

40

1000

30

750

20

500

10

250

0

0

-10 92 93 94 95 96 Netto omzet

92 93 94 95 96 Bedrijfsresultaat

105

525

90

450

75

375

60

300

45

225

30

150

15

75

0

0 92 93 94 95 96 Investeringen

5250

35 %

4500

30

3750

25

3000

20

2250

15

1500

10

750

5

0

0 92 93 94 95 96 Aantal mensjaren (ultimo)

24

92 93 94 95 96 Netto geïnvesteerd vermogen


92 93 94 95 96 Rentabiliteit netto geïnvesteerd vermogen (RIV)

SECTOR HOOGWAARDIG TEXTIEL (exclusief Denim) In miljoenen guldens, tenzij anders vermeld

1996

1995

1994

1993

1992

Netto omzet Bedrijfsresultaat

543,8 31,1

535,9 12,1

495,9 12,8

537,1 – 4,9

574,5 7,7

Investeringen Afschrijvingen

11,1 18,4

28,8 18,7

24,8 17,1

16,5 19,3

30,3 19,2

Netto geïnvesteerd vermogen Aantal mensjaren (ultimo) Rentabiliteit op totaal vermogen (%)* Rentabiliteit op netto geïnvesteerd vermogen (%)*

281,3 1.491

285,3 1.669

255,7 1.681

272,9 1.998

292,5 2.120

9,4

3,9

4,1

– 1,3

3,9

11,1

4,6

4,9

– 1,6

4,5

*

– – – – – –

Voor toelichting zie pagina’s 5 en 18.

Ten Cate Specialistische Textiel De belangrijkste producten die door deze groep worden gemaakt, zijn weefsels voor werken veiligheidskleding (Ten Cate Protect) tent- en zonweringsdoek (Ten Cate Technical Fabrics) componenten voor de vliegtuigbouw en antiballistieke platen (Ten Cate Advanced Composites) specialistische garens (Ten Cate Advanced Spinning) tussenvoeringen voor de confectie-industrie (Permess) etiketten voor de grafische industrie (MultiSTiQ). De textielmarkt wordt gekenmerkt door toenemende concurrentie in het lagere marktsegment door aanbod van ruwdoek uit onder meer Oost-Europa en het Verre Oosten. Het perspectief voor de West-Europese textielbedrijven ligt met name in de hogere segmenten (hoogwaardige weefsels en textieltechnologie), waarbij finishing en coating het weefsel de gewenste eigenschappen geven. Het afgelopen jaar is binnen de groep hard gewerkt aan verbetering van de structurele rentabiliteit. Ook is veel aandacht besteed aan technologische en productvernieuwing. De sanering bij Ten Cate Protect is afgerond. Onder de naam Ten Cate Advanced Textiles is de samenwerking tussen Ten Cate Technical Fabrics,Ten Cate Protect en Ten Cate Advanced Composites geïntensiveerd, waardoor meer synergie is ontstaan. De weverijen zijn samengevoegd tot een moderne combi-weverij. De medio 1996 geacquireerde spinnerij,Ten Cate Advanced Spinning, produceert vrijwel uitsluitend specialistische garens. De groep Specialistische Textiel heeft haar toonaangevende positie in de Europese bedrijfskledingmarkt heroverd. Aan het beleid van nichemarketing is het afgelopen jaar invulling gegeven door introductie van verscheidene nieuwe weefsels. Met een nieuwe, ketengerichte aanpak is onder meer een kledingconcept, 365 Shield, ontwikkeld voor de bouwmarkt. Aan dit project is de Eureka-status verleend. Op basis van een nieuwe aramidevezel is het Nomex Omega concept ontwikkeld, bestaande uit vlamvertragende weefsels voor de brandweerkledingmarkt. In de markt voor tent- en zonweringsdoek in Europa neemt Ten Cate een belangrijke positie in. De weefsels voor het tentsegment hebben een hoog onderscheidend vermogen ten opzichte van de concurrentie. In zonweringsdoek is een belangrijk marktaandeel bereikt.Voorts is een weefsel ontwikkeld en op de markt gebracht dat uv-licht filtert.

25


Ten Cate Advanced Composites heeft met haar producten een goede positie in de markt voor lichtgewicht vliegtuigonderdelen. Op basis van materiaalkwalificatie kan de markt in de Verenigde Staten verder bewerkt worden. Ook zijn nieuwe, chemisch resistente materialen ontwikkeld voor toepassing in richtingsroeren. Naast de omzetgroei in de vliegtuigindustrie ontwikkelt zich de relatief jonge markt voor antiballistiek (kogelwerende schermen). Permess behoort wereldwijd tot de grotere leveranciers van tussenvoeringen voor de confectie-industrie. Door haar internationale commerciële slagkracht en de ontwikkeling van elastische tussenvoeringen kon met name in het Verre Oosten en Oost-Europa de marktpositie uitgebreid worden. Op de markt voor etiketten voor de grafische industrie was sprake van toenemende concurrentie van buiten Europa. Hierop is gereageerd met vernieuwing van het artikelenpakket.

– – – –

Ten Cate Industriële Weefsels Europa Deze groep wordt gevormd door Ten Cate Nicolon, in 1996 ontstaan door fusie van de werkmaatschappijen TtC Polyolefins en Nicolon. De belangrijkste producten en productgroepen zijn: weefsels voor de weg- en waterbouw (Geotextiel) weefsels voor de civiele bouw en agrarische markt (Agro/Bouw) tapijtbacking (Backing) kunstgrasgarens (Gras). Ten Cate Nicolon is speler op de Europese markt van tapijtleveranciers en van kunstgras. Het aandeel op de wereldmarkt groeit gestaag. De fusie heeft geresulteerd in bundeling van markten technologische kennis en productiecapaciteit. Als gevolg daarvan zijn kostenbesparingen gerealiseerd. De productgroepen Agro/Bouw en Geotextiel hebben in de tweede helft van het jaar een behoorlijke volumegroei gerealiseerd.Van aanzienlijke volumegroei was eveneens sprake bij de backing-activiteiten. Oorzaak was de beslissing van de tapijtverwerkers om voor secondary backing van jute over te gaan op kunststof. De verwachte verschuiving van de productie naar Oost-Europa is daardoor nog uitgebleven. De backingmarkt als geheel is overwegend stabiel. Als volumedrager stelt de backing-productie Ten Cate Nicolon in staat om overige activiteiten verder te ontwikkelen. Op de Europese markt voor kunstgras heeft Ten Cate Nicolon een uitstekende naam opgebouwd, met name in de tennis- en hockeywereld. Om het volume verder te vergroten en de seizoenseffecten te verkleinen richt het bedrijf zich nu op de wereldmarkt. Die inspanningen hebben in Australië en Zuid-Amerika al resultaat gehad. Naast uitbreiding in huidige grassystemen wordt de mogelijkheid onderzocht om ook bij andere sporten kunstgrasvelden te gebruiken. De geweven geotextielen van de groep Industriële Weefsels Europa worden onder meer gebruikt voor het rivierdijkverzwaringsprogramma in Nederland en voor de wegenbouw, bijvoorbeeld in Frankrijk. De toepassing van vooral de zware materialen neemt steeds meer toe. In Kuala Lumpur is Ten Cate Nicolon Asia, een joint venture van de groepen Industriële Weefsels Europa en Industriële Weefsels USA, medio vorig jaar voortvarend van start gegaan met marketing- en verkoop van geotextielen. De productgroepen Flexibele Transportverpakkingen en Medisch Doek zijn begin 1997 in een omgeving buiten de onderneming gebracht, waarin zij tot verdere ontplooiing kunnen komen.

26


Ten Cate Industriële Weefsels USA De groep, waarvan het hoofdkantoor is gevestigd in Atlanta (Georgia), bestaat uit drie werkmaatschappijen. Geproduceerd worden: – weefsels voor landen tuinbouw, industrie en de recreatiesector (TC Baycor) – geotextielen, voornamelijk voor de bouw (TC Mirafi) – drainage- en vochtwerende producten voor de bouw (Mirafi Moisture Protection). TC Baycor is een belangrijk speler op de markt van weefsels voor zonwering, windschermen voor tennisbanen, trampolinedoek en zwembadafdekkingen. De producten van TC Mirafi, zowel weefsels als non-wovens, worden toegepast voor filtratie, grondstabilisatie, versterking, drainage, indamming en erosiebeheersing. Mirafi Moisture Protection is eveneens actief op de markt voor vochtisolatieprojecten voor kantoren, winkelcomplexen, parkeergarages en bruggen. De groep verkoopt 90% van haar producten in de Verenigde Staten. TC Baycor realiseerde stijging van omzet, veroorzaakt door introductie van nieuwe producten en vergroting van de export.TC Baycor bleef in al haar markten de voornaamste leverancier. Bij TC Mirafi waren de inspanningen het afgelopen jaar nog in hoge mate gericht op herstructurering. De activiteit Erosion Control is afgestoten. De weverij in Elberton is om kostentechnische redenen gesloten. De weefsels worden nu door derden tegen lagere kosten geproduceerd. Ook de fabriek in Florida is gesloten, waarna de resterende activiteiten zijn overgebracht naar de fabriek in Jefferson. De productie op twee locaties van non-wovens is samengevoegd en ondergebracht in Jefferson. Mirafi Moisture Protection heeft met vochtwerende producten zijn marktpositie weten te verbeteren. De opslag van deze producten is van Jefferson overgebracht naar Elberton, waarna de productie hier is uitgebreid. Het bedrijf in Elberton is nu geheel gericht op deze product-marktcombinatie. Dit heeft geleid tot verlaging van de productiekosten en verbetering van de kwaliteit. Mede daardoor is verdere uitbouw in de komende jaren mogelijk.

27


DENIM In miljoenen guldens, tenzij anders vermeld

Netto omzet Bedrijfsresultaat Investeringen Afschrijvingen Netto geïnvesteerd vermogen Aantal mensjaren (ultimo) Rentabiliteit op totaal vermogen (%)* Rentabiliteit op netto geïnvesteerd vermogen (%)* *

1996

1995

196,0 – 9,2

189,4 0,7

3,0 10,1

17,4 8,2

151,0 921 – 5,8

168,8 981 0,8

– 6,5

0,8


De groep Denim is actief in – productie van denim stoffen (Atlantic Mills [50%] in Ierland en Hellenic Fabrics [64%] in Griekenland) – productie van ringspingarens (Ilios-Ten Cate [50%], Griekenland) – productie van ringspin-, gekamde en getwijnde garens (Iliotex [42%], Griekenland, niet geconsolideerd) – verwerking van ruwe katoen (EMAE [50%], Griekenland). De groep produceert en verkoopt denim aan bekende Europese jeansfabrikanten. Ilios-Ten Cate en EMAE leveren vooral rechtstreeks aan Hellenic Fabrics. Iliotex levert aan de tricotage-industrie. Het aandeel van niet-EG-producten in het denimverbruik van de EG is toegenomen.Voorheen waren de Amerikaanse en Oost-Aziatische toeleveranciers de belangrijkste concurrenten. Inmiddels zijn deze voorbijgestreefd door toetreders uit Turkije, Pakistan, India en Zuid-Amerika. Dit heeft geleid tot prijsdruk op de onderkant van de EG-markt: de open end basisweefsels. Een aantal denimproducenten in Noordwest-Europa heeft de productie drastisch verminderd of is verdwenen. Parallel hieraan is in Zuid-Europa en in Noord-Afrika nieuwe productiecapaciteit gecreëerd. Deze aanbieders kampen momenteel echter met hoge voorraden. De afnemers, jeansmakers, verplaatsen zich van Noord- naar Zuid- en Oost-Europa, Noord-Afrika en Turkije. Denimfabrikanten die hun klanten volgen, kunnen profiteren van de lagere arbeidskosten in deze regio’s en inspelen op de korter wordende modecyclus. Atlantic Mills was - in verband met de hoge voorraden op de Europese markt genoodzaakt een deel van de productie in april en juli 1996 stil te leggen. De daling van de katoenprijs met 20% zorgde voor margeverbetering, maar de hoge koers van het Ierse pond bracht Atlantic Mills in een nadelige concurrentiepositie. Het bedrijf heeft verschillende belangrijke klanten in Noordwest-Europa. Een goede dienstverlening naar deze afnemers heeft de hoogste prioriteit. Daarnaast wordt via kostenverlaging en productontwikkeling gewerkt aan verbetering van het resultaat. Hiertoe is eind 1996 een reorganisatievoorziening van f 4,5 mln getroffen. In 1996 is echter verlies geleden. In overleg met de andere 50%-aandeelhouder DMC wordt gewerkt aan strategische allianties met andere denimproducenten.

28


Hellenic Fabrics ligt temidden van de katoenvelden rond Thessaloniki en dichterbij de afnemers in Zuid-Europa. Het jaar 1996 bracht een recordomzet dankzij uitstekende verkopen aan Italiaanse en Franse afnemers. Het afgelopen jaar ontstond echter onrust toen initiatieven werden genomen om de organisatie te moderniseren en de hoge arbeidskosten terug te dringen. De daaropvolgende stakingen hebben veel geld gekost. Het aantal personeelsleden is met 40 gereduceerd. De hiermee samenhangende afvloeiingskosten zijn verantwoord als buitengewone last. De insolvabiliteit van enkele afnemers alsmede de verdere opschoning van de debiteurenportefeuille bracht hoge kosten met zich mee, waardoor Hellenic Fabrics per saldo in 1996 een groot verlies leed. In goed overleg met onze partners werd het aandeel in Hellenic Fabrics in de loop van 1996 met 4% vergroot tot 64%. De overige Griekse bedrijven waarin Ten Cate belangen heeft, waren per saldo niet verliesgevend.

29


SECTOR KUNSTSTOFFEN In miljoenen guldens, tenzij anders vermeld

1996

1995

1994

1993

1992


465,0 45,4

427,6 27,3

395,3 28,4

341,2 30,0

346,9 43,1


20,6 24,1

19,4 25,1

23,0 25,2

24,0 21,4

37,1 18,6


186,4 1.216

179,2 1.071

174,5 1.033

169,9 977

162,8 999

19,4

12,1

11,2

12,5

22,2

24,8

15,4

14,1

15,5

27,5

*

– – – –


Ten Cate Verpakkingen De verpakkingsgroep bestaat uit spuitgiet- en blaasextrusiebedrijven in Noordwest-Europa. Geproduceerd worden caps voor spuitbussen (Plasticum, Plasticum UK) diverse deksels en verpakkingen (Combi Plastic) kleine klantspecifieke verpakkingen (Bandringa Plastics) geblazen containers (Ten Cate Mouldings,Ten Cate Mouldings UK). De groep produceert voor de levensmiddelenindustrie, de industriële markt, de persoonlijke-verzorgingsmarkt en de markt voor huishoudelijke artikelen. Kenmerkend voor de verpakkingsmarkt als geheel zijn voortgaande internationalisering en toenemende concurrentie. De gang van zaken was zeer bevredigend, nadat in 1995 reorganisaties in deze groep werden afgerond. Deze verbetering is voor een belangrijk deel gerealiseerd door het slagvaardig inspelen op de voortdurend wijzigende marktomstandigheden. Door selectieve producten procesontwikkeling is de marktpositie van een aantal strategische product-marktcombinaties verbeterd. Door optimaal gebruik te maken van elkaars expertise is een start gemaakt met een intensieve vorm van samenwerking tussen de afzonderlijke werkmaatschappijen. De jarenlange ervaring in massafabricage en de specialistische kennis op het gebied van snelle productontwikkeling en de productie van kleine en middelgrote series zijn samengevoegd. Op basis hiervan kan beter worden ingespeeld op de trend naar steeds kortere levenscycli van producten. De samenwerking zal in 1997 een gestructureerd karakter krijgen. In de nieuwe structuur ligt het accent op voldoende commerciële slagkracht. Die krijgt gestalte in internationaal klantenbeheer en een gezamenlijke, innovatieve aanpak van verpakkingsmogelijkheden voor afnemers.

Ten Cate Leidingsystemen en Handel De groep Leidingsystemen en Handel omvat – kunststof leidingsystemen (Viplex) – technische handelsonderneming voor industrie en bouw (Schinkel Schouten) – technische handelsonderneming voor industrie, landen tuinbouw (Bosta). De productie van leidingsystemen (voornamelijk buizen en hulpstukken) is gericht op de industrie, de bouw en de agrarische sector.

30


De markten waarin de organisaties Viplex en Schinkel Schouten opereren, worden gekenmerkt door stabiliteit.Wel wordt een toenemende vraag verwacht naar lichtgewicht buizen: daarop wordt in 1997 ingespeeld door de ingebruikname van een nieuwe installatie voor de productie van een drielagenbuis. Behalve verbeteringsacties binnen de bedrijven zelf wordt nog meer nadruk gelegd op het realiseren van synergie op groepsniveau. Door optimaal gebruik te maken van de samenwerkingsmogelijkheden tussen de bedrijven is verdergaande effectiviteit mogelijk. Nu diverse organisatorische problemen het hoofd zijn geboden, heeft Bosta het vizier gericht op volumegroei. Een voorbeeld is het uitvoeren van verdere uitbreidingsplannen in Oost-Europa. Samenwerking tussen het Nederlandse en het Duitse handelsbedrijf binnen de Bosta groep, heeft geleid tot een verruimd assortiment en vergroting van de inkoopkracht.

– – – –

Polystyreen Synbra bv (50%), een joint venture met Shell, bestrijkt verschillende productmarkt-combinaties: bouwisolatieproducten in de Benelux (IsoBouw Systems), Duitsland (IsoBouw Dämmtechnik) en Engeland (Vencel Resil) verpakkingsmaterialen in de Benelux (Synprodo Packaging) en Frankrijk (Isobox Technologies) tuinbouwproducten geleverd over heel Europa (Synprodo Hortiproducts) verwerking van de grondstof styreen tot eps (Synbra Technology). De belangrijkste eigenschappen van eps (geëxpandeerd polystyreen) zijn de hoge isolatiewaarde, het hoge schokabsorbtievermogen en het lichte gewicht. Bij een redelijke bezettingsgraad van vrijwel alle fabrieken behaalde Synbra een goed resultaat. De bouwmarkt stagneerde, met name in Duitsland. In de verpakkingsmarkt leidde de ‘gekke-koeien-crisis’ tot een teruglopende afzet. De marktpositie in de tuinbouw is verder versterkt. De recyclingfabriek in Etten-Leur was goed bezet. Het percentage herwerkte eps-verpakkingen neemt langzaam toe. Midden 1996 werd het Engelse bedrijf Vencel Resil overgenomen. Dit bedrijf, met vijf productielocaties, is marktleider op het gebied van eps-producten op de Engelse bouwmarkt.Vencel Resil leverde direct een positieve bijdrage aan het resultaat van Synbra.

31


SECTOR RUBBER In miljoenen guldens, tenzij anders vermeld

1996

1995

1994

1993

1992


210,4 12,0

174,9 17,1

145,0 15,0

136,3 20,1

122,2 22,3


21,8 13,2

21,3 10,3

12,2 9,5

18,1 8,9

18,3 7,7


119,9 1.026

116,3 949

97,3 740

98,2 696

71,3 627

8,7

13,8

13,4

19,8

26,0

10,5

16,1

15,3

23,7

34,6

*


Ten Cate Rubber Rollers Enbi Ten Cate is een groep van bedrijven met als belangrijkste producten – onderdelen voor papiertransport in kantoormachines (Enbi en Créatec) – rubber ringen voor afdichting van leidingsystemen (Enbi Ireland) – kunststof onderdelen (Enbi Nuth, Domiplast). Enbi Ten Cate heeft als producent van onderdelen voor papiertransport een goede positie doordat het ook de complete modules, bestaande uit zowel assen als rubber alsmede kunststof componenten zelf ontwikkelt en produceert. De printermarkt wordt beheerst door een beperkt aantal producenten met grote volumes in vooral inkjetprinters. De groep heeft hier wereldwijd een behoorlijk aandeel. Hetzelfde geldt voor de kopieermachinemarkt, waar een klein aantal spelers eveneens een belangrijk deel van de omzet bepaalt.Voor de producenten op beide markten heeft Enbi Ten Cate de rol van co-maker. Na een aantal jaren waarin de kantoormachinemarkt jaarlijks met meer dan 20% groeide, viel deze sterke groei in de tweede helft van 1996 geheel weg. Als gevolg van te hoge marktverwachtingen bij de printerfabrikanten ontstonden begin 1996 hoge voorraden in de distributiekanalen. De afbouw van de voorraden en een herstel van de vraag naar computers zullen naar verwachting in de loop van 1997 resulteren in een herstel van de vraag naar onderdelen. Door verwerving van een belang van 50% in het Franse rubber- en kunststoffenbedrijf Créatec Rollers heeft Enbi Ten Cate geografisch en technologisch haar positie versterkt. Orders en productie lagen gedurende het eerste deel van het jaar nog boven het niveau van het jaar daarvoor. De scherpe terugval in het tweede halfjaar noodzaakte tot een aanpassing van de capaciteit en een reductie van het personeelsbestand in Europa en de Verenigde Staten met 200 medewerkers. De start van de productie in Singapore is in 1996 vertraagd. Vooral bij Enbi Rochester en Enbi Nuth zijn aanpassingen in de interne organisatie doorgevoerd. Hierdoor is de onderneming minder kwetsbaar geworden voor marktschommelingen. Op elk continent beschikt Enbi Ten Cate momenteel over productiebedrijven met dezelfde hoogwaardige technologie. Ook de voor een co-maker essentiële ondersteuning in productontwikkeling en technologie zijn lokaal aanwezig. De nieuwe fabriek van Enbi Ten Cate in Singapore zal in de tweede helft van 1997 worden geopend.Tevens is aanzet gegeven tot verdere versterking van het verkoopkantoor in Tokyo (Japan). Bij verschillende Japanse producenten van kantoormachines heeft de groep zich gekwalificeerd als toeleverancier van onderdelen, soms als eerste niet-Japanse bedrijf. 32


JAARREKENING

1996

33 Deelnemers aan de leergang Industrieel Management, een van de opleidingen van de Ten Cate Academy.

GECONSOLIDEERDE BALANS PER 31 DECEMBER 1996 NA WINSTVERDELING In miljoenen guldens

1996

1995

Vaste activa Materiële vaste activa Terreinen en gebouwen Machines en installaties Overige bedrijfsmiddelen

1

190,0 178,8 38,4

181,4 174,2 34,1 407,2

Financiële vaste activa Deelnemingen Vorderingen op deelnemingen Overige vorderingen

389,7

2

6,3 6,3 11,2

Totaal vaste activa

6,5 3,9 7,9 23,8

18,3

431,0

408,0

256,0

252,7

Vlottende activa Voorraden Vorderingen Handelsdebiteuren Deelnemingen Overige vorderingen Overlopende activa

3

240,9 3,0 23,8 7,6

237,6 3,8 39,7 7,4 275,3

288,5

Effecten

1,3

–

Liquide middelen

0,5

2,5

Totaal vlottende activa

533,1

543,7

964,1

951,7

34


1996

Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Reserve ingehouden winst deelnemingen Overige reserves Onverdeeld dividendsaldo Eigen vermogen Aandeel van derden

1995

4

5

86,4 40,5 11,8

84,8 42,1 1,0

67,0 159,1 0,4

61,0 155,4 0,3

365,2 25,4

344,6 30,4

Groepsvermogen

390,6

375,0

Egalisatierekening investeringspremies

6

2,9

4,2

Voorzieningen

7

31,2

39,8

Langlopende schulden 6,75% converteerbare achtergestelde obligatielening 1 Overige

8 9

83,3 138,5

100,0 153,0 221,8

Kortlopende schulden Banken en leningen op korte termijn Crediteuren en te betalen belastingen Winstuitkeringen

10

138,0

138,7

166,6 13,0

130,8 10,2 317,6

279,7

964,1

951,7

1 Maakt deel uit van het garantievermogen.

35

253,0


GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 1996 In miljoenen guldens

1996

1995

Netto omzet Mutaties voorraden gereed product en goederen in bewerking

1.421,8

1.337,7

1,2

15,7

Totaal bedrijfsopbrengsten

1.423,0

1.353,4

Grond- en hulpstoffen Uitbesteed werk en andere externe kosten Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten

13

650,0

635,1

97,5 346,6 69,3 180,2

93,1 336,0 66,8 162,8

Totaal bedrijfslasten

1.343,6

1.293,8

Bedrijfsresultaat Interest

14

79,4 – 26,5

59,6 – 26,4

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen

15

52,9 – 20,3

33,2 – 10,2

32,6

23,0

– 0,5

3,8

32,1

26,8

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Aandeel in netto resultaat deelnemingen

16

Netto groepswinst uit gewone bedrijfsuitoefening Buitengewone last Belastingen buitengewoon resultaat

– 5,5 –

– 10,5 3,5 – 5,5

– 7,0

Netto groepswinst na buitengewoon resultaat Aandeel van derden

26,6 3,6

19,8 0,7

Netto winst

30,2

20,5

17

36


TOELICHTING Grondslagen voor de consolidatie, waardering en resultatenbepaling Consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen die ondernemingen, waarin de vennootschap direct of indirect een belang heeft van meer dan 50%. De gegevens van deze bedrijven worden voor 100% opgenomen. Het aandeel van derden in het groepsvermogen en in de groepswinst wordt afzonderlijk vermeld.Voorts worden de joint ventures Synbra bv, Atlantic Mills ltd, Ilios-Ten Cate sa, EMAE sa en Créatec Rollers sa proportioneel geconsolideerd. Een overzicht van de belangrijkste vennootschappen, waarvan de jaarcijfers zijn verwerkt in de groepsjaarrekening, wordt gegeven in de lijst Werkmaatschappijen en deelnemingen per 31-12-1996, die afzonderlijk in dit jaarverslag is opgenomen op de binnenzijde van het omslag. Voor de balanswaardering en resultaatbepaling voor de werkmaatschappijen gelden in beginsel dezelfde grondslagen als bij de moedermaatschappij. Veranderingen in samenstelling concern Ook in 1996 is de samenstelling van het concern gewijzigd. De belangrijkste mutaties zijn vermeld op pagina 18, waarnaar wij kortheidshalve verwijzen. Vreemde valuta Transacties welke luiden in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers per transactiedatum. Activa en passiva die luiden in vreemde valuta worden verantwoord tegen de koers per balansdatum of de koers van afgesloten valutacontracten. De winsten verliesrekeningen van buitenlandse werkmaatschappijen en deelnemingen worden omgerekend tegen de gemiddelde koers van het jaar. De balans wordt omgerekend tegen de koers per balansdatum, met uitzondering van het resultaat. De hieruit voortvloeiende koersverschillen worden verwerkt in het eigen vermogen. valuta

1996

1995

1996 1995 resultatenrekening

1,60 1,12 2,47 0,33 2,56 0,68

1,69 1,12 2,63 0,33 2,70 0,70

balans

US-dollar Duitse mark Engelse pond Franse frank Ierse pond Griekse drachme (100)

1,74 1,12 2,96 0,33 2,93 0,71

1,61 1,12 2,54 0,32 2,57 0,69

Goodwill Betaalde goodwill voor verworven ondernemingen wordt rechtstreeks ten laste van het eigen vermogen gebracht. Onder goodwill wordt verstaan het bedrag waarmee de aankoopprijs de intrinsieke waarde te boven gaat. Bij desinvestering binnen enkele jaren, wordt de winst in eerste instantie aangewend om het eigen vermogen aan te vullen met de destijds hierop in mindering gebrachte goodwill. Hetgeen resteert wordt aangemerkt als resultaat.

37


Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen aanschafwaarde onder aftrek van de afschrijvingen. De boekwaarde van de machines en installaties per 31 december 1996 komt nagenoeg overeen met de actuele waarde van deze activa. De materiële vaste activa die niet in het productieproces worden aangewend, hebben betrekking op buiten gebruik gestelde terreinen, gebouwen en machines. Deze zijn ten hoogste opgenomen tegen de geschatte directe opbrengstwaarde. Subsidies en premies, verkregen op investeringen, worden in de jaarrekening verwerkt via een egalisatierekening. Financiële vaste activa Deelnemingen van 20 tot en met 50%, voorzover niet reeds proportioneel geconsolideerd, worden gewaardeerd op basis van de netto vermogenswaarde, onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen. Deelnemingen < 20% worden opgenomen tegen aanschafwaarde, maar niet voor meer dan de taxatiec.q. beurswaarde. Voorraden Voorraden worden gewaardeerd tegen de historische kostprijs of lagere marktwaarde. De productiekosten zijn gewaardeerd naar rato van het stadium van bewerking. Vorderingen De vorderingen worden opgenomen tegen nominale waarde onder aftrek van noodzakelijk geachte voorzieningen voor oninbaarheid. Effecten Effecten worden opgenomen tegen aanschafwaarde of lagere beurswaarde per balansdatum. Herwaarderingsreserve Op deze reserve worden gemuteerd: – wijzigingen in de intrinsieke waarde van buitenlandse werkmaatschappijen en deelnemingen ten gevolge van veranderde valutakoersen; – overige waardemutaties in deelnemingen die niet het gevolg zijn van resultaten. Reserve ingehouden winst deelnemingen Deze reserve is gevormd voor de joint ventures en deelnemingen, waar de vrije beschikking over ingehouden winsten aan beperkingen onderhevig is. Egalisatierekening investeringspremies Verrekenbare bedragen op grond van de Wet op de Investeringsrekening (WIR) zijn toegevoegd aan de egalisatierekening en worden in tien jaar ten gunste van de resultatenrekening gebracht. Overige subsidies die met investeringen verband houden, worden vrijgenomen in dezelfde periode als waarin wordt afgeschreven. Voorzieningen De voorziening inzake latente belastingverplichtingen hangt samen met het verschil tussen het bedrijfseconomische en het fiscale vermogen. Zij is berekend op basis van het geldende belastingtarief in het desbetreffende land. Onder voorziening voor reorganisaties zijn opgenomen de kosten die voortvloeien uit (voorgenomen) reorganisatieprojecten. De overige voorzieningen zijn getroffen voor de risico’s die het gevolg zijn van (mogelijke) aanspraken van derden op het concern.

38


Netto omzet Onder netto omzet wordt verstaan de opbrengst van aan derden geleverde goederen en diensten onder aftrek van daarop rustende belastingen en betalingskortingen. Grondstoffenverbruik Het verbruik van grond- en hulpstoffen wordt berekend op basis van de historische kostprijs. Afschrijvingen op materiële vaste activa De afschrijvingen op materiële vaste activa zijn gebaseerd op de aanschafwaarde en de verwachte economische levensduur van activa, zoals hieronder vermeld. – Gebouwen, ten hoogste 33 jaar. – Machines en installaties, afhankelijk van de economische levensduur, ten hoogste 10 jaar. Vrijgevallen investeringspremies worden in mindering gebracht op de afschrijvingen. Belastingen over resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening Onder dit hoofd worden in beginsel opgenomen de direct verschuldigde belastingen, alsmede de uitgestelde belastingverplichtingen, op grond van het tarief dat geldt in het desbetreffende land. Aandeel in netto resultaat deelnemingen Van de niet geconsolideerde 20 tot en met 50%-deelnemingen wordt het aan Ten Cate toekomende deel in het netto resultaat opgenomen. Hierbij wordt rekening gehouden met mogelijke aanpassingen in de waardering van deze deelnemingen.Van de deelnemingen < 20% worden de in het jaar ontvangen dividenden en andere gerealiseerde opbrengsten als resultaat genomen. Aandeel van derden Hier wordt opgenomen het aan derden toekomende aandeel in het resultaat van werkmaatschappijen.

39


Toelichting op de geconsolideerde balans In miljoenen guldens, tenzij anders vermeld 1

Materiële vaste activa Terreinen, bedrijfsgebouwen en woningen

Machines en installaties

Overige bedrijfsmiddelen

Vooruitbetalingen

Niet in productieproces aangewende vaste activa

Totaal

Boekwaarde per 1 januari 1996

181,4

174,2

28,3

5,7

0,1

389,7

Wijzigingen t.g.v. (de)consolidaties Investeringen

4,7 9,3

13,3 32,8

1,5 14,1

– 1,9

– –

19,5 58,1

195,4

220,3

43,9

7,6

0,1

467,3

– 2,8

– 2,4

– 1,3

–

–

-6,5

7,1

8,4

1,4

0,2

–

17,1

199,7

226,3

44,0

7,8

0,1

477,9

Afschrijvingen (bruto)

– 9,7

– 47,5

– 13,5

–

–

-70,7

Boekwaarde per 31 december 1996

190,0

178,8

30,5

7,8

0,1

407,2

Desinvesteringen Aanpassing valutakoers van buitenlandse werkmaatschappijen

De aanschafwaarde en gecumuleerde afschrijvingen van deze materiële vaste activa ultimo 1996 zijn als volgt: Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen

319,5 – 129,5

695,8 – 517,0

130,5 – 100,0

7,8 –

2,6 – 2,5

1.156,2 – 749,0

Boekwaarde

190,0

178,8

30,5

7,8

0,1

407,2

De investeringen in overige bedrijfsmiddelen (f 14,1 mln) hadden onder meer betrekking op matrijzen, interne transportmiddelen, computers en software. Ter indicatie van de actuele waarde van terreinen, gebouwen en woningen zij vermeld, dat deze zijn te taxeren op circa f 223 mln. Basis: Nederland: onroerend goed belasting taxaties; elders: eigen taxaties.

40


2

Financiele vaste activa Onder financiële vaste activa zijn de niet proportioneel geconsolideerde deelnemingen opgenomen. Mutaties inzake deelnemingen waarin voor 20 tot en met 50% is deelgenomen: 1996

1995

6,5 –

60,5 – 1,7

– – – 0,5 – 0,3 0,6

1,3 – 56,6 3,8 – 0,5 – 0,3

6,3

6,5

Grond- en hulpstoffen Halffabrikaten Gereed product

60,2 61,5 134,3

58,8 49,2 144,7

Totaal voorraden

256,0

252,7

Netto vermogenswaarde per 1 januari Verkoop (na terugboeking goodwill) Verworven deelnemingen na afboeking goodwill c.q. uitbreiding In consolidatie opgenomen Resultaten Dividenduitkeringen Diverse vermogensmutaties Netto vermogenswaarde per 31 december 3

Voorraden De voorraden zijn als volgt samengesteld:

4

Eigen vermogen Voor de specificatie van het eigen vermogen wordt verwezen naar de toelichting op de vennootschappelijke balans op pagina 51.

5

Aandeel van derden Het aandeel van derden heeft betrekking op het 36%-minderheidsaandeel van derden in Hellenic Fabrics en op enkele kleinere deelnemingen.

6

Egalisatierekening investeringspremies Stand per 1 januari Portfoliomutaties Overige

Vrijgevallen ten gunste van het resultaat Stand per 31 december

41


4,2 – 0,1

4,2 2,0 – 0,1

4,3

6,1

– 1,4

– 1,9

2,9

4,2

7

Voorzieningen

Latente belastingverplichtingen Reorganisaties Pensioenverplichtingen Overige voorzieningen

1996

1995

2,0 9,2 11,6 8,4

5,0 15,9 10,2 8,7

31,2

39,8

Met uitzondering van de voorziening voor reorganisaties hebben de voorzieningen een langlopend karakter. In 1996 werd f 12,2 mln reorganisatiekosten ten laste van de betreffende voorziening gebracht. Deze kosten hadden betrekking op het afvloeien van personeel, saneren en desinvesteren van bedrijven.Vervolgens werd f 5,5 mln voor belastingen aan de voorziening toegevoegd voor de reorganisatie van Atlantic Mills en Hellenic Fabrics. De pensioenverplichtingen hebben voor het overgrote deel betrekking op werkmaatschappijen in het buitenland. De pensioenaanspraken van de meeste Nederlandse werknemers zijn ondergebracht bij het ondernemingspensioenfonds Stichting Pensioenfonds Koninklijke Ten Cate of bij het Bedrijfspensioenfonds voor de Textielindustrie. Deze pensioenverplichtingen zijn afgefinancierd. 8

Converteerbare achtergestelde obligatielening (6,75%) 83,3

100,0

Op 28 april 1992 werd een 6,75% converteerbare achtergestelde obligatielening uitgegeven van nominaal f 100 mln. Conversie in gewone aandelen Koninklijke Ten Cate nv is mogelijk vanaf 1 januari 1993. De conversieprijs is op dit moment vastgesteld op f 123,40 per gewoon aandeel van nominaal f 20,-. De conversieprijs zal worden gewijzigd in gevallen, zoals vermeld in de trustakte. De lening is à pari aflosbaar in zes nagenoeg gelijke termijnen, waarvan er telkens één vervalt op 28 april in de jaren 1997 tot en met 2002. Met ingang van 28 april 1997 staat het Koninklijke Ten Cate nv vrij te allen tijde de lening geheel of gedeeltelijk vervroegd af te lossen tegen een koers die jaarlijks 1% daalt (van 104% na 28 april 1997 tot 100% na 28 april 2001). De jaarlijkse rentebetaling geschiedt op 28 april. De kosten van de emissie worden ten laste van het resultaat gebracht evenredig met de looptijd van de lening, rekening houdend met conversie of vervroegde aflossing.

42


9

Nederland USA UK Zwitserland Ierland Frankrijk Duitsland Griekenland Singapore Overig

Overige langlopende schulden Rente

Looptijden

Bedrag in mln

1996

1995

3,6-7,6% 3,7-7,4% 6,7% 5,8% 3,7-6,0% 3,7-4,3% 4,6-5,7% 15,8-18,5% 5,4%

1998-1999 1998-2018 2008 2019 1998-2000 2000-2001 1999-2003 1998 1999 1999-2001

f 11,6 $ 51,9 £ 2,5 CHF 3,6 IEP 2,4 FRF 15,0 DEM 3,6 GRD 860 SGD 1,2

11,6 90,3 7,4 4,6 7,0 5,0 4,0 6,1 1,5 1,0

20,7 106,6 – 5,1 5,8 4,4 3,7 5,8 – 0,9

138,5

153,0

Totaal

Van het totaal aan langlopende leningen is circa 90% vastrentend en heeft 10% een variabele rente. De aflossingsverplichtingen voor 1997 ad f 45,4 mln (inclusief convertible) zijn opgenomen onder kortlopende schulden. De aflossingsverplichtingen voor de daaropvolgende jaren zijn (inclusief convertible) voor 1998 f 44,3 voor 1999 f 28,7 voor 2000 f 55,2 voor 2001 f 22,7 langer dan 5 jaar f 70,9 De buitenlandse leningen van werkmaatschappijen maken in meerderheid deel uit van internationale arrangementen die het concern met twee banken gesloten heeft. 10

Kortlopende schulden Banken en leningen op korte termijn Aflossing langlopende schulden Totaal

92,6 45,4

118,8 19,9

138,0

138,7

Samenstelling van crediteuren en te betalen belastingen: Crediteuren Pensioenpremie Belastingen

150,3 – 16,3

132,1 0,4 – 1,7

166,6

130,8

Overige financiële verplichtingen – Inzake verdisconteerde wissels: eind 1996 is voor een bedrag van f 0,2 mln aan wissels verdisconteerd, waarop nog regresrecht kan worden uitgeoefend. – Inzake materiële vaste activa: eind 1996 is voor een bedrag van f 16,6 mln aan vaste activa in bestelling, waarop f 7,8 mln is vooruitbetaald. – In de Verenigde Staten is een operational lease afgesloten ter financiering van een non woven-lijn. Omvang f 7,7 mln. Looptijd tot 2003. Jaarlijkse verplichting f 1,1 mln ($ 664.000).

11

43


Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening In miljoenen guldens

1996

1995

12

Algemeen De winsten verliesrekening van de moedermaatschappij is in de geconsolideerde winsten verliesrekening opgenomen.

13

Personeelskosten De specificatie van deze kosten is als volgt: Salarissen Sociale lasten

282,2 64,4

273,0 63,0

Totaal

346,6

336,0

In de sociale lasten is een bedrag van f 9,2 mln aan pensioenkosten begrepen. Hiervan had f 2,6 mln (29%) betrekking op het KTC Pensioenfonds, bij een premiekorting van 50%. 10% kwam voor rekening van het Bedrijfspensioenfonds voor de Textielindustrie en 61% van andere pensioenfondsen. 14

Interest Rentebaten Rentelasten

1,8 – 28,3

2,9 – 29,3

Totaal

– 26,5

– 26,4

15

Belastingen De relatieve belastingdruk steeg van 30,7 tot 38,4% ten gevolge van verliezen bij werkmaatschappijen in Ierland en Griekenland waar geen carry back mogelijk is.

16

Aandeel in netto resultaat deelnemingen Deelnemingen 20 t/m 50% (niet geconsolideerd) – 0,5 Deelnemingen < 20% –

3,8 –

Totaal

3,8

– 0,5

17

Buitengewone lasten De buitengewone lasten ad f 5,5 mln netto, houden verband met (voorgenomen) reorganisaties bij Atlantic Mills en Hellenic Fabrics.

44


Omzetsegmentatie In miljoenen guldens

1996

1995

Hoogwaardig Textiel Kunststoffen Rubber Diensten

740 465 210 7

725 428 175 10

1.422

1.338

24 52 2 15 5 2

27 46 5 16 4 2

100

100

2.412 1.216 1.026 79

2.650 1.071 949 110

4.733

4.780

Netto omzet Omzet naar afzetgebieden In procenten

Nederland Overige EU-landen Overig Europa Noord-Amerika Azië Overige gebieden

Aantal medewerkers In mensjaren

Hoogwaardig Textiel Kunststoffen Rubber Diensten

Beloning bestuurders en commissarissen De bezoldiging (inclusief pensioenkosten) van de (oud)bestuurders bedroeg f 1,7 mln (1995: f 1,7 mln). De bezoldiging van commissarissen bedroeg f 0,2 mln (1995: f 0,2 mln).

45


46 In Europa, Amerika en Azië beschikt Enbi Ten Cate over productiebedrijven met dezelfde hoogwaardige technologie.

KASSTROOMOVERZICHT In miljoenen guldens

1996

1995

Kasstroom uit operationele activiteiten Netto winst Afschrijvingen

30,2 69,3

Cash flow Verandering in werkkapitaal: Af- resp. toename vorderingen Af- resp. toename voorraden Toe- resp. afname kortlopende schulden

Overige mutaties in kasstroom Aandeel in de resultaten van nietgeconsolideerde deelnemingen Ontvangen dividend Mutaties voorzieningen Overige mutaties

20,5 66,8 99,5

38,9 10,2 15,3

– 12,7 – 14,9 – 24,6 64,4

– 52,2

163,9

35,1

0,5 0,3 – 10,8 – 3,8

Kasstroom uit operationele activiteiten

87,3

– 3,8 0,5 0,7 – 0,5 – 13,8

– 3,1

150,1

32,0

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Acquisities c.q. (de)consolidaties Investeringen materiële vaste activa Desinvesteringen materiële vaste activa

– 26,5 – 58,1 6,5

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

– 44,2 – 89,2 4,4 –78,1

– 129,0

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Ontvangsten uit langlopende schulden Aflossingen langlopende schulden Ontvangsten uit langlopende vorderingen Betalingen langlopende vorderingen Betaald dividend

12,9 – 69,1 2,8 – 8,2 – 4,1

47,0 – 30,7 3,4 – 0,4 – 1,8

Kasstroom uit financieringsactiviteiten

– 65,7

17,5

Netto kasstroom

6,3

– 79,5

Koers- en omrekeningsverschillen op geldmiddelen

– 6,4

2,0

Afname geldmiddelen

– 0,1

– 77,5

Toelichting De geldmiddelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit banken en leningen op korte termijn, liquide middelen en effecten. Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

47


VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS PER 31 DECEMBER 1996 NA WINSTVERDELING In miljoenen guldens

1996

1995

Vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Geconsolideerde ondernemingen Vorderingen op geconsolideerde ondernemingen Overige deelnemingen Overige vorderingen

–

1,8

245,2

235,6

223,5 4,0 4,5

201,2 4,6 5,7

Totaal vaste activa

477,2

448,9

Vlottende activa Vorderingen Geconsolideerde ondernemingen Overige vorderingen Overlopende activa

12,1 12,1 0,3

5,2 16,6 0,8

Liquide middelen

0,3

2,2


48

24,8

24,8

502,0

473,7


1996

Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Reserve ingehouden winst deelnemingen Overige reserves Onverdeeld dividendsaldo

1995

86,4 40,5 11,8

84,8 42,1 1,0

67,0 159,1 0,4

61,0 155,4 0,3 365,2

Voorzieningen Overige

0,2

344,6

0,2 0,2

Langlopende schulden 6,75% converteerbare achtergestelde obligatielening 1 Overige

83,3 6,6

0,2

100,0 2,3 89,9

Kortlopende schulden Banken Crediteuren en te betalen belastingen Winstuitkeringen

27,2

10,6

6,5 13,0

5,8 10,2 46,7

26,6

502,0

473,7

1 Maakt deel uit van het garantievermogen.

49

102,3


VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING OVER 1996 In miljoenen guldens

1996

1995

Resultaat deelnemingen Overige resultaten

28,7 1,5

19,9 0,6

30,2

20,5

Terreinen, bedrijfsgebouwen en woningen

Machines en installaties

Totaal

1,6 –

0,2 –

1,8 –

– 1,3 – 0,3

– 0,2 –

– 1,5 – 0,3

–

–

–

Toelichting op de vennootschappelijke balans Materiële vaste activa

Boekwaarde per 1 januari 1996 Investeringen Boekwaarde desinvesteringen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december 1996

Vastgelegd vermogen in geconsolideerde ondernemingen In miljoenen guldens

Financiële vaste activa Netto vermogenswaarde Vorderingen

1996

245,2 223,5

Vlottende activa Vorderingen

Schulden Langlopend Kortlopend

Stand per 31 december

50


1995

235,6 201,2 468,7

436,8

12,1

5,2

480,8

442,0

– 6,6 –

– 2,3 – – 6,6

– 2,3

474,2

439,7

De mutaties in de netto vermogenswaarde van de geconsolideerde ondernemingen zijn als volgt te specificeren: In miljoenen guldens

Stand per 1 januari In consolidatie opgenomen Acquisities en kapitaaluitbreidingen minus goodwill betaald door werkmaatschappijen Verkopen Koerswijziging vreemde valuta Resultaat Dividenduitkeringen Overige mutaties Stand per 31 december

1996

1995

235,6 –

241,8 56,6

– 4,9 – 0,3 11,5 29,8 – 23,6 – 2,9

12,1 – 31,9 – 9,0 16,5 – 50,5 –

245,2

235,6

Liquide middelen Het saldo liquide middelen betreft tegoeden in Griekenland. Eigen vermogen Het maatschappelijk kapitaal bedraagt f 400 mln verdeeld in 10.000.000 gewone aandelen van nominaal f 20,- en 10.000.000 preferente aandelen van nominaal f 20,-. Het geplaatste kapitaal per 31 december 1996 bedraagt 4.321.232 gewone aandelen van nominaal f 20,-. Stand per 1 januari Stockdividend Personeelsopties

84,8 1,6 –

83,1 1,7 –


86,4

84,8

Optierechten Aan een beperkt aantal leidinggevende functionarissen zijn optierechten toegekend op gewone aandelen Koninklijke Ten Cate nv met een uitoefenperiode van vijf jaar.

Uitoefenperiode

uitstaande opties

uitoefenkoers

t/m t/m t/m t/m t/m

9.500 7.000 11.000 22.000 30.500

104,50 69,00 96,40 80,00 73,00

09-04-1997 04-01-1998 03-01-1999 02-01-2000 03-04-2001

80.000 gem. f 81,53 Agio Stand per 1 januari Stockdividend Stand per 31 december Deze agioreserve is fiscaal vrij uitkeerbaar.

51


42,1 – 1,6

43,8 – 1,7

40,5

42,1

Herwaarderingsreserve De herwaarderingsreserve heeft betrekking op financiële vaste activa. In miljoenen guldens

1996

1995


11,8

1,0

De toename van deze reserve werd veroorzaakt door een waardestijging van onze buitenlandse werkmaatschappijen en deelnemingen als gevolg van de hogere waarde van de US-dollar, het Ierse pond en de Griekse drachme. Reserve ingehouden winst deelnemingen Stand per 1 januari Aanpassing in verband met koerswijziging vreemde valuta Aandeel in resultaat minus ontvangen dividend van deelnemingen Stand per 31 december

– – –

–

Overige reserves Stand per 1 januari Bij: stockdividend toevoeging uit winst bijboeking goodwill i.v.m. verkoop deelnemingen Af: afboeking per saldo betaalde goodwill Stand per 31 december

61,0

58,7

0,9

– 1,3

5,1

3,6

67,0

61,0

155,4

157,1

6,1 12,0

6,6 6,5

–

2,1

– 14,4

– 16,9

159,1

155,4

Overige informatie De vennootschap heeft een aansprakelijkheidsverklaring conform artikel 403 Boek 2 Burgerlijk Wetboek afgegeven voor de Nederlandse werkmaatschappijen. Garantieverklaringen De vennootschap heeft ten behoeve van de Nederlandse werkmaatschappijen voor f 2,1 mln aan garantieverklaringen afgegeven als zekerheidstelling voor betalingsverplichtingen van deze maatschappijen op balansdatum; daarnaast is voor f 6,8 mln aan specifieke garanties gesteld voor buitenlandse geconsolideerde ondernemingen. Raad van commissarissen Mr R.J. Nelissen,Voorzitter Mr J.J.C. Alberdingk Thijm,Vice-voorzitter Drs C.J.A.J.M. van Gestel Prof Dr Ir A.W. Veenman F.J. de Wit Drs J.B. Wolters Raad van bestuur F.H. Schreve,Voorzitter Drs J.H.P.L. van de Sanden Almelo, 6 maart 1997

52


OV E R I G E G E G E V E N S

53 Draagproeven in de bouw en bij de Nederlandse Spoorwegen van 365 Shield, een op initiatief van de groep Specialistische Textiel ontwikkeld kledingconcept, leveren positieve reacties op.

ACCOUNTANTSVERKLARING Opdracht Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 1996 van Koninklijke Ten Cate nv te Almelo gecontroleerd. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de vennootschap. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controle-opdrachten.Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening.Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 1996 en van het resultaat over 1996 in overeenstemming met algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 BW2. Coopers & Lybrand nv Hengelo, 6 maart 1997

54


RAPPORT VAN DE TRUSTEE Aan de houders van 6 3/4% in gewone aandelen Koninklijke Ten Cate nv converteerbare achtergestelde obligaties anno 1992, per 1997/2002 oorspronkelijk groot nominaal f 100.000.000,- ten laste van Koninklijke Ten Cate nv. Ter voldoening aan het bepaalde in artikel 11 lid 2 van de trustakte van 28 april 1992, brengt ondergetekende rapport uit omtrent haar werkzaamheden in het boekjaar eindigende per 31 december 1996. 1 De trustakte voor de onderhavige obligatielening werd op 29 april 1992 verleden voor notaris N.M.J. Damen te Amsterdam. 2 De conversieprijs per gewoon aandeel van f 20,- nominaal bedroeg f 123,40 per 31 december 1996. 3 Gedurende het verslagjaar werden geen obligaties ter conversie aangeboden. 4 Het uitstaande bedrag der lening bedroeg per 31 december 1996 f 100.000.000,-. Nederlandsche Trust-Maatschappij bv Mr O.B. Linker Mr A.Th.J.M. Eltink Amsterdam, 28 januari 1997

STICHTING PREFERENTE AANDELEN KONINKLIJKE TEN CATE Tussen de vennootschap en de Stichting Preferente Aandelen Koninklijke Ten Cate is in 1988 een overeenkomst gesloten tot plaatsing van een zodanig aantal preferente aandelen, dat de stichting na het nemen daarvan houdster zal zijn van de helft van het (vergrote) aandelenkapitaal. In 1995 is tussen de vennootschap en de Stichting Preferente Aandelen Koninklijke Ten Cate een optie-overeenkomst gesloten, waarbij aan de stichting een recht is verleend tot het nemen van preferente aandelen, zodanig dat de stichting na het nemen daarvan maximaal houdster is van nagenoeg de helft van het geplaatste (vergrote) kapitaal. Het stichtingsbestuur, dat over de uitoefening van het stemrecht op de preferente aandelen besluit, bestaat sedert begin 1996 uit de volgende leden: Drs A.G. van Leersum,Voorzitter Mr J.J.C. Alberdingk Thijm Drs C.A. Smal Mr P. Bakker Schut Mr K.E.J. Dijk. Naar het oordeel van de vennootschap en het stichtingsbestuur is de stichting onafhankelijk van de vennootschap als bedoeld in Bijlage X van het fondsenreglement.

55


STATUTAIRE BEPALINGEN OVER DE WINSTVERDELING Artikel 28 1 Van de winst wordt, indien mogelijk, aan de houders van preferente aandelen een dividend uitgekeerd ten belope van een percentage van één en een half procent boven het gemiddelde over het afgelopen jaar van de door de Vereniging voor de Effectenhandel vastgestelde prolongatierente. Het dividend wordt berekend over het gestorte deel van het nominaal bedrag. 2 De raad van bestuur heeft, onder goedkeuring van de raad van commissarissen, de bevoegdheid te bepalen, welk deel van de winst, na uitkering als bedoeld in lid 1, zal worden gereserveerd. 3 Van hetgeen na reservering als bedoeld in lid 2 overblijft wordt, voor zoveel mogelijk, aan de houders van gewone aandelen een primair dividend van vijf procent over het geplaatste bedrag van de gewone aandelen uitgekeerd. 4 Hetgeen daarna van de winst resteert, verminderd met het aan de leden van de raad van commissarissen toegekende winstaandeel, staat ter beschikking van de algemene vergadering van aandeelhouders, met dien verstande, dat aan houders van preferente aandelen hieruit geen uitkering kan worden gedaan. 5 Winstuitkeringen kunnen slechts plaatshebben voor zover het eigen vermogen van de vennootschap groter is dan het bedrag van het gestorte en opgevraagde deel van het geplaatste kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. 6 Bij de berekening van de winstverdeling tellen aandelen die de vennootschap in haar kapitaal houdt niet mee.

56


VOORSTEL WINSTBESTEMMING In miljoenen guldens

1996

1995

Netto winst Onder toepassing van artikel 28 lid 6 respectievelijk lid 2 van de statuten toegevoegd aan de overige reserves

30,2

20,5

– 12,0

– 6,5

18,2

14,0

– 5,1

– 3,6

13,1

10,4

– 4,3

– 4,2

8,8

6,2

– 0,1

– 0,1

8,7

6,1

0,3

0,1

9,0

6,2

– 8,6

– 5,9

0,4

0,3

Per saldo toegevoegd aan de reserve ingehouden winst deelnemingen

Uitkering 5% dividend voor houders van gewone aandelen ex artikel 28 lid 4 van de statuten 1

Winstaandeel raad van commissarissen ex artikel 23 lid 9 van de statuten 2

Onverdeeld dividendsaldo A°P°

10% dividend voor houders van gewone aandelen ex artikel 28 lid 5 van de statuten (1995: 7% dividend) 1 Onverdeeld dividendsaldo ultimo jaar, hetgeen naar de betreffende rekening wordt overgebracht

1 1995: bij volledig in contanten opgenomen dividend. 2 Vervalt in het voorstel tot statutenwijziging.

57


TIENJARENOVERZICHT Geconsolideerde winsten verliesrekening 1996

1995

Netto omzet Mutaties voorraden gereed product en goederen in bewerking

1.421,8 1,2

1.337,7 15,7

Totaal bedrijfsopbrengsten

1423,0

1.353,4

650,0 97,5 346,6 69,3 180,2

635,1 93,1 336,0 66,8 162,8

1.343,6

1.293,8

Bedrijfsresultaat Interest

79,4 – 26,5

59,6 – 26,4

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belastingen Belastingen

52,9 – 20,3

33,2 – 10,2

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belastingen Aandeel in netto resultaat deelnemingen

32,6 – 0,5

23,0 3,8

Netto groepswinst uit gewone bedrijfsuitoefening Buitengewoon resultaat na belasting

32,1 – 5,5

26,8 – 7,0

Netto groepswinst na buitengewoon resultaat Aandeel van derden

26,6 3,6

19,8 0,7

Netto winst

30,2

20,5

Dividend Bedrijfsresultaat in % van de omzet Rentabiliteit op eigen vermogen Rentabiliteit op totaal vermogen

13,0 5,6% 8,5% 8,2%

10,2 4,5% 5,9% 7,1%

Materiële vaste activa Financiële vaste activa

407,2 23,8

389,7 18,3

Totaal vaste activa

431,0

408,0

Voorraden Vorderingen Effecten en liquide middelen

256,0 275,3 1,8

252,7 288,5 2,5


533,1

543,7

Totaal activa

964,1

951,7

Geplaatst kapitaal Agio Herwaarderingsreserve Overige reserves

86,4 40,5 11,8 226,5

84,8 42,1 1,0 216,7

Eigen vermogen Aandeel van derden

365,2 25,4

344,6 30,4

Groepsvermogen Egalisatierekening investeringspremies Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden

390,6 2,9 31,2 221,8 317,6

375,0 4,2 39,8 253,0 279,7

Totaal passiva

964,1

951,7

Garantievermogen/totaal vermogen Acquisities Investeringen Cash flow Aantal mensjaren ultimo Aantal uitstaande aandelen (x 1000) Netto winst per aandeel (volgens definitie V.B.A.)

49% 19,6 58,1 99,5 4.733 4.321 7,03

50% 30,6 89,2 87,3 4.780 4.242 4,87

In miljoenen guldens, tenzij anders vermeld

Grond- en hulpstoffen Uitbesteed werk en andere externe kosten Personeelskosten Afschrijvingen Overige bedrijfskosten Totaal bedrijfslasten

Geconsolideerde balans na winstverdeling

58


1994

1993

1992

1991

1990

1989

1988

1987

1.109,6 13,7

1.085,8 – 8,1

1.110,8 0,3

1.031,3 9,0

949,3 9,3

870,6 3,8

816,2 19,2

615,3 1,4

1.123,3

1.077,7

1.111,1

1.040,3

958,6

874,4

835,4

616,7

499,0 81,5 281,2 59,6 150,5

457,0 74,1 294,4 57,9 145,8

496,5 68,2 286,4 56,8 133,2

474,6 63,1 248,8 51,2 129,4

469,4 54,9 222,8 42,9 113,4

424,2 58,9 206,8 37,9 97,3

396,1 55,4 209,3 35,7 91,3

277,3 48,2 167,6 23,4 66,7

1.071,8

1.029,2

1.041,1

967,1

903,4

825,1

787,8

583,2

51,5 – 16,0

48,5 – 19,2

70,0 – 20,9

73,2 – 17,3

55,2 – 12,8

49,3 – 9,9

47,6 – 9,7

33,5 – 0,7

35,5 – 11,1

29,3 – 9,2

49,1 – 16,5

55,9 – 20,8

42,4 – 12,6

39,4 – 11,6

37,9 – 11,2

32,8 – 7,3

24,4 5,7

20,1 5,8

32,6 7,1

35,1 9,3

29,8 11,6

27,8 9,6

26,7 14,2

25,5 17,0

30,1 – 15,0

25,9 – 16,0

39,7 – 6,5

44,4 –

41,4 –

37,4 5,1

40,9 – 1,6

42,5 5,5

15,1 –

9,9 0,3

33,2 0,4

44,4 – 0,2

41,4 – 1,3

42,5 – 0,4

39,3 – 2,2

48,0 – 2,5

15,1

10,2

33,6

44,2

40,1

42,1

37,1

45,5

8,3 4,6% 4,3% 7,0%

8,1 4,5% 2,9% 6,7%

15,9 6,3% 9,9% 9,5%

16,6 7,1% 13,1% 10,9%

15,1 5,8% 11,8% 9,7%

13,9 5,7% 13,1% 8,7%

13,4 5,8% 12,2% 9,8%

12,9 5,4% 16,1% 10,8%

348,3 77,9

365,4 45,1

360,6 62,9

331,5 63,5

268,0 59,4

246,9 71,7

257,6 78,5

183,7 45,5

426,2

410,5

423,5

395,0

327,4

318,6

336,1

229,2

189,0 223,7 0,6

190,0 192,8 3,0

194,9 206,1 1,4

198,0 210,8 1,2

182,2 182,1 10,4

167,6 164,5 18,7

171,6 159,2 19,1

132,8 111,5 30,0

413,3

385,8

402,4

410,0

374,7

350,8

349,9

274,3

839,5

796,3

825,9

805,0

702,1

669,4

686,0

503,5

83,1 43,8 8,9 215,9

81,3 45,4 17,2 206,9

79,4 46,9 21,2 203,5

75,5 47,5 32,5 173,5

71,9 50,3 41,0 182,1

69,3 49,7 47,8 166,5

67,2 50,2 52,8 139,3

64,3 48,9 51,1 134,1

351,7 0,2

350,8 0,2

351,0 –

329,0 2,0

345,3 2,6

333,3 3,8

309,5 10,2

298,4 9,9

351,9 4,2 46,9 227,0 209,5

351,0 6,7 41,2 236,4 161,0

351,0 9,2 25,8 238,5 201,4

331,0 10,7 25,6 132,1 305,6

347,9 13,3 26,3 101,1 213,5

337,1 17,1 29,1 105,9 180,2

319,7 20,9 32,4 106,7 206,3

308,3 21,9 31,4 29,2 112,7

839,5

796,3

825,9

805,0

702,1

669,4

686,0

503,5

54% 10,6 66,2 74,7 3.806 4.157 3,65

57% – 66,6 68,1 4.032 4.065 2,53

56% 11,1 91,7 90,4 4.179 3.968 8,59

42% 105,7 69,2 95,4 4.071 3.775 11,83

51% 36,4 57,9 83,0 3.679 3.593 11,21

53% 18,0 45,5 80,0 3.433 3.467 12,14

50% 77,2 60,8 72,8 4.592 3.358 11,08

66% 18,6 65,1 68,9 3.879 3.215 14,12

59


WERKMAATSCHAPPIJEN EN DEELNEMINGEN PER 31 DECEMBER 1996 Sector Hoogwaardig Textiel Ten Cate Specialistische Textiel Ten Cate Advanced Textiles bv Nijverdal Ten Cate Protect bv Nijverdal Ten Cate Technical Fabrics bv Nijverdal Ten Cate Advanced Composites bv Nijverdal

Ten Cate Advanced Spinning bv Nijverdal Permess bv Permess UK ltd Permess Italia spa Permess Interlinings Hong Kong ltd

Goor Prudhoe, Engeland Florence, Italië Hong Kong

MultiSTiQ International Coating bv Goor

Holding voor de groep Specialistische Textiel Weefsels voor werk-, beroeps- en veiligheidskleiding Tent- en zonweringsdoek Componenten voor de vliegtuigbouw, voor sportartikelen en industriële toepassingen; antiballistieke platen Hoogwaardige garens Tussenvoeringen voor de confectie-industrie Verkoopkantoor voor tussenvoeringen Idem Idem Zelf- en thermoklevende materialen voor de grafische industrie

Ten Cate Industriële Weefsels Europa Ten Cate Nicolon bv Nijverdal/Almelo

Prodireg sarl (84%) Chambéry, Frankrijk Ten Cate Nicolon Asia Kuala Lumpur, Maleisië

Weefsels voor weg- en waterbouw, landen tuinbouw en industriële toepassingen; weefsels voor de tapijtindustrie; kunstgrasgarens Verkoopkantoor en ingenieursbureau voor geotextiel Verkoop- en marketingkantoor voor geotextiel

Ten Cate Industriële Weefsels USA Royal Ten Cate USA inc Atlanta, Georgia Nicolon Corporation TC Mirafi TC Baycor Mirafi Moisture Protection

Atlanta, Georgia Jefferson, Georgia Cornelia, Georgia Atlanta, Georgia

Holding voor de Verenigde Staten

Weefsels en non-wovens voor weg- en waterbouw Weefsels voor de recreatie- en de agrarische markt Vochtisolerende materialen voor de bouw

Denim Atlantic Mills ltd (50%) Longford, Ierland

Denim stoffen

Hellenic Fabrics sa (64%) Thessaloniki, Griekenland Idem EMAE sa (50%) Thessaloniki, Griekenland Verwerking ruwe katoen Ilios-Ten Cate sa (50%) Thessaloniki, Griekenland Ringspingarens Iliotex (42%) Thessaloniki, Griekenland Ringspin-, gekamde en getwijnde garens

60


Sector Kunststoffen Ten Cate Verpakkingen Plasticum bv Tilburg

Caps voor spuitbussen

Plasticum UK ltd Derby, Engeland

Idem

Combi Plastic bv Rijen

Kunststof verpakkingen en sluitingen

Bandringa Plastics bv Ede Ten Cate Mouldings bv Oldenzaal Ten Cate Mouldings UK ltd Derby, Engeland

Klantspecifieke verpakkingen Geblazen containers Idem

Ten Cate Leidingsystemen en Handel Viplex bv Nijverdal Agubat sa (49%) Lille, Frankrijk Schinkel Schouten bv Waddinxveen

Bosta bv Veghel Bevo GmbH Vlotho en Langenau, Duitsland Bosta UK ltd Wisbech Cambs, Engeland

Kunststof leidingsystemen Handels- en productie/assemblagebedrijf Technische handelsonderneming voor industrie en bouw Technische handelsonderneming voor landen tuinbouw Idem Idem

Polystyreen Synbra bv (50%) Etten-Leur Synbra Technology bv Etten-Leur IsoBouw Systems bv Someren IsoBouw Dämmtechnik GmbH Abstatt, Duitsland

Holding voor onderstaande werkmaatschappijen Vervaardiging en recycling van eps Isolatie voor de bouw Idem

Isobox Technologies sa Nanterre, Frankrijk

Verpakkingen voor food en non-food

Synprodo Packaging bv Waalwijk

Idem

Synprodo Hortiproducts bv Wijchen Vencel Resil ltd Dartford, Kent, Engeland

Containers voor de tuinbouw Isolatie voor de bouw

Sector Rubber Ten Cate Rubber Rollers Enbi Ten Cate bv Nuth Enbi Nuth bv Nuth

Holding voor de Enbi Ten Cate groep Componenten voor papiertransport in kantoormachines Idem

Enbi Rochester inc West Henrietta, New York, Verenigde Staten Enbi Indiana inc Shelbyville, Indiana, Idem Verenigde Staten Enbi Suisse sa Bevaix, Zwiterland Idem Enbi Singapore pte ltd Singapore Idem Créatec Rollers sa (50%) Sainte Geneviève des Bois, Idem Frankrijk Domiplast sa (50%) Chartres, Frankrijk Kunststof producten Enbi Ireland ltd Portlaoise, Ierland Afdichtringen voor leidingsystemen Ermex Tools bv Reuver Matrijzen voor rubber en kunststof

Overig Ten Cate Nederland bv Almelo Ten Cate Assurantiën bv Almelo Gebouwen Exploitatie Maatschappij Almelo Centrum bv Doldebleek bv Finigoor bv Gebemca bv Gelderold bv Nijverdal Noord bv Sluijtersveld bv Twedam bv

Almelo Nijverdal Goor Almelo Oldenzaal Nijverdal Almelo Almelo

Holding voor de Nederlandse bedrijven Verzekeringen

Vastgoedmaatschappij Idem Idem Idem Idem Idem Idem Idem

De in dit overzicht genoemde werkmaatschappijen zijn geconsolideerd in de jaarrekening opgenomen. De cijfers van de ondernemingen Atlantic Mills, EMAE, Ilios-Ten Cate, Synbra, Créatec Rollers en Domiplast zijn partieel geconsolideerd. Enkele in het totaalbeeld van ondergeschikt belang zijnde participaties zijn in nevenstaand overzicht buiten beschouwing gelaten, conform artikel 379 lid 3 boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Het deelnemingspercentage bedraagt 100, tenzij anders vermeld.

Colofon Vormgeving: Vormgeversmaatschap Harsta, Crouwel. bNO. Almelo. Fotografie: Hans van Ommeren,Woerden. Sjaak Ramakers, Utrecht (foto raad van bestuur). Druk: Lochemdruk, Lochem. Lithografie: Scan 4, Enschede.

2 Werkmaatschappijen en deelnemingen per 31 december 1996


KO N I N K L I J K E TE N CATE N V J A A RV E R S L AG 1996

Recommend Documents