Knowhow Relatiemagazine December 2015
Professionals aan de slag
Water voor bergbeklimmers Geluidsisolatie
Zeer zorgvuldig luisteren
Knowhow is onmisbaar.
Inhoud
↑ Installateurs van de firma Wichmann GmbH in Bremen maken de op maat voorgemonteerde sanitairwanden klaar voor installatie.
Uitgever Geberit B.V. Fultonbaan 15 3439 NE Nieuwegein T 030 - 605 77 00 F 030 - 605 33 92
[email protected]
“Een compleet systeem van één producent die voor alle individuele componenten over een toelating beschikt – dat maakt alles een stuk eenvoudiger.”
→ www.geberit.nl
Oplage 7.500. Publicatie: vier keer per jaar. Alleen met toestemming van de redactie is het toegestaan om artikelen geheel of ten dele te reproduceren of weer te geven. Fotografie Fototeam KenM Nieuwegein (pagina 4) Michael Suter (coverfoto, pagina’s 10–19) Ben Huggler (pagina’s 3, 24) Over de coverfoto In de Hörnlihütte ontmoeten bergbeklimmers van over de hele wereld elkaar voor de beklimming van de beroemde Matterhorn. Op een hoogte van meer dan 3000 meter boven de zeespiegel is water schaars. Dankzij innovatieve sanitairprofessionals wordt nu elke druppel gebruikt.
2
Doorontwikkeling Geberit Inhoud Nieuws 5 Monolith sanitairmodule Geluidsseminar 6 voor wc 7 Producten & Oplossingen 8 Kunstenaar: Allard Boterenbrood Binnen 1 dag een vloerstaande douchewc Innovatie & Duurzaamheid 10
Expertise in geluidsisolatie
12
Installateurs in het hooggebergte
16
Sociale betrokkenheid
20
Boomhuizen met comfort
22
3
Voorwoord
Nieuws
Beste relatie, Oh, ik wen er wel aan! Dit wordt vaak gezegd, als men iets wat niet helemaal naar wens is niet wil of kan veranderen. Als innovatieve onderneming doet Geberit precies het tegenovergestelde, met als motto: “Waar een wil is, is een weg!”
1
Dit willen wij kort illustreren aan de hand van een voorbeeld over geluidsisolatie. Wie in een geluidstechnisch slecht geïsoleerde woning woont, zal in de loop van de tijd wellicht wennen aan de sanitairgeluiden van de buren. Echter na een paar nachten in een echt stille omgeving, zullen bij thuiskomst de gorgelende toiletgeluiden een kwelling zijn. Goede geluidsisolatie is al lang geen luxe meer in woningen en zeker niet in hotels. De meerkosten voor geluidsreducerende afvoerleidingen en een deskundige ontkoppeling van geluidsbronnen van de gebouwstructuur, zijn verwaarloosbaar ten opzichte van het wooncomfort van bewoners en hotelgasten. Zoals u in dit magazine kunt lezen, doet Geberit haar uiterste best om het assortiment geluidsisolatie oplossingen voortdurend te verbeteren en uit te breiden.
2
Ik wens u veel leesplezier!
Menno Portengen, algemeen directeur Geberit B.V.
1
2
Bezoek ons op de VSK! Van 2 t/m 5 februari 2016 is Geberit te vinden op de VSK, in de Jaarbeurs in Utrecht. Geberit en Sphinx staan voor het eerst zij aan zij en wij willen ons graag samen aan u presenteren. U bent van harte welkom op onze stands in hal 8. Samen geven wij u graag meer informatie over onze producten, wisselen wij graag met u van gedachten, tonen u onze nieuwe producten en geven u demonstraties van verschillende systemen en slimme oplossingen, zodat u zelf de voordelen kunt zien.
Geberit AquaClean Mera douchewc wint design awards Geberit is erin geslaagd met de Mera nieuwe standaarden neer te zetten op het gebied van technologie, design en gemak. Deze prestatie is niet onopgemerkt gebleven en is bekroond met een Red Dot Award en een Design Plus Award. Een douchewc is het toilet van de toekomst: na gebruik worden de billen gedoucht met warm water en desgewenst droog geföhnd. Maar dit is niet alles; de AquaClean Mera biedt nog meer geavanceerd toiletcomfort. De Geberit AquaClean Mera is ontworpen door Christoph Behling, ook bekend als ontwerper van TAG Heuer, Nokia, Dior, Versace en Fred Lacoste. Vanwege de meesterlijke combinatie van functie en design heeft de AquaClean Mera twee design awards gewonnen. De Design Plus Award is één van de toonaangevende designwedstrijden in Duits-
Bijgevoegd vindt u een kaart met daarop uw code, hiermee kunt u zich gemakkelijk registreren voor uw gratis toegangsbewijs. Wij zien u graag begin februari in Utrecht!
4
Relatiemagazine december 2015
land. De prijzen worden jaarlijks toegekend aan producten, die op een vakkundige manier aantrekkelijk design en innovatieve materialen met functionaliteit verenigen. De Red Dot Award is sinds 1954 internationaal het meest gewilde keurmerk voor excellent design en wordt toegekend aan alleen de allerbeste producten. → www.geberit-aquaclean.nl/mera
5
Seminar
“Stilte in een wereld vol geluid”
Kunstenaar gebruikt urinoirschot voor kunstwerk
Geluidsseminar
Truth|Haqiqa is aanklacht tegen relatie oost west
Je kunt een installatie nog zo goed aanleggen en alle eisen in acht nemen, maar als tijdens de installatiewerkzaamheden wordt gekliederd met specie en ander bouwmateriaal dat op afvoerleidingen terechtkomt, dan kunnen alle goede bedoelingen zomaar teniet worden gedaan.
Fountain van Duchamp wordt beschouwd als de start van de moderne kunst en Truth|Haqiqa is hier een verwijzing naar. Boterenbrood zegt erover: “Die verwijzing is zichtbaar door de wijze waarop Truth|Haqiqa is geschreven. Marcel Duchamp schreef met zwarte verf op Fountain. Ik heb beide woorden ook in dikke zwarte letters geschreven. Ik wil niet zeggen dat Truth|Haqiqa ook een mijlpaal is in de kunstgeschiedenis, maar het is zeker een eerbetoon.” Tevens vindt Boterenbrood Truth|Haqiqa een toevoeging aan, wat hij omschrijft als, ‘het sanitaire erfgoed in de moderne kunst’. “Dat is zeer actueel in een wereld die steeds preutser wordt, in navolging van de VS.”
Dit meldde ir. Hank Wes, Productmanager Leidingsystemen bij Geberit, tijdens een seminar over geluid dat 14 oktober jl. in het kenniscentrum van Geberit in Nieuwegein werd gehouden. Geberit organiseerde dit goed bezochte seminar in samenwerking met Knauf. Er was geen directe aanleiding, maar feit is dat geluidsreductie in de bouw steeds belangrijker wordt. In het Bouwbesluit 2012 staan hierover regels voor woningen. Voor kantoren en andere gebruiksgebouwen is niets geregeld, maar ook in deze gebouwen is het reduceren van geluid in leidingen (vooral afvoerleidingen) gemeengoed. Verschillende invalshoeken Het onderwerp werd vanuit verschillende invalshoeken benaderd. Hank Wes stond stil bij de installatie van leidingen van sanitaire voorzieningen en in schachten. Hij vertelde onder andere dat elke versleping in een standleiding meer geluid genereert, maar een versleping met 2x15º veroorzaakt veel minder geluid dan een versleping met 2x45º hetgeen in de regel door alle installateurs wordt toegepast. Jeroen Vugts van LBP Sight (onafhankelijk advies- en ingenieursbureau) ging in op de vraag: ‘Wat is geluid eigenlijk?’ “Veel consumenten, ongeveer een kwart, zijn bereid meer te betalen voor optimaal wooncomfort en een geweldige akoestiek
6
en geen storende geluiden in huis of daarbuiten zijn daar belangrijke factoren in. ”Dit zei Coen de Hoop, marketing manager van Knauf. Knauf heeft onlangs onderzoek gedaan naar de wensen van woonconsumenten over comfort en het blijkt dat meer aandacht voor mogelijke geluidsoverlast voor veel mensen extreem belangrijk is. De Hoop begrijpt dan ook niet dat de bouwwereld daar niet op inspeelt. “Mensen zijn nu eenmaal anders en hebben verschillende wensen en hier liggen volop mogelijkheden”, aldus De Hoop. Case Ing. Wim Grift van installatiebedrijf Heeckveste Ede BV gaf tenslotte inzage in een case waarin geluidsreductie belangrijk is. Sterker nog: studentenhuisvester Idealis
↑ Ir. Hank Wes, Productmanager Leiding systemen bij Geberit, geeft tips om geluid te reduceren.
stelt hogere eisen aan een gebouw voor 162 studenten dan het Bouwbesluit eist. Om het geluid zoveel mogelijk te dempen, heeft Heeckveste Ede Geberit Silent-db20 toegepast. Een van zijn adviezen was om in dit soort situaties gebruik te maken van specialisatie van de producent, “Want die kent zijn producten het best”, aldus Grift. Voor dit gebouw heeft Heeckveste Ede veel gehad aan de expertise op dit gebied bij Geberit. De belangrijkste algemene conclusie: in geluidsreductie valt nog veel te winnen. ←
Relatiemagazine december 2015
Het kunstwerk van Allard Boterenbrood Truth|Haqiqa bestaat uit een urinoirschot van Geberit met in grote zwarte letters aan de ene kant het woord Truth en aan de andere kant het Arabische woord Haqiqa. De kunstenaar licht toe wat hij ermee wil zeggen en legt uit waarom dit een ode is aan het werk van de bekende beeldend kunstenaar Marcel Duchamp die als eerste een ongebruikt industrieel product als kunst exposeerde. Dat was niet toevallig een urinoir. Het idee voor Truth|Haqiqa deed hij op tijdens het urineren. “Het urinoirschot zoals Geberit dat maakt, heeft een heel bijzondere vorm, heel anders dan van die schotten met fantasieloos zwart plastic in een aluminium frame. Het mooie eraan is dat dit
schot volume heeft en dat het op een mooie manier aan de muur is bevestigd.” Enthousiast Kortom hij liep al enige tijd rond met het idee om er iets mee te doen, qua kunst. “Ik belde naar Geberit, legde uit wat mijn bedoeling was en kreeg direct toestemming om er een kunstwerk van te maken. Ze waren meteen enthousiast. Twee werelden Vervolgens ging hij ermee aan de slag, waarbij hij de oorsprong van het schot alle eer aan deed, maar deze vertaalde naar een heldere boodschap. “Een urinoirschot wordt ook schaamschot genoemd en beschermt tijdens het urineren je eer, ook al weet je dat je hetzelfde bent als de ander. Met dit kunstwerk lever ik kritiek op de slechte relatie tussen het westen aan de ene kant en de Arabische wereld, meer in het bijzonder het Arabisch schiereiland, aan de andere kant. In deze verschillende werelden heeft ieder zijn eigen waarheid, met alle nare gevolgen van dien. Vandaar
het Engelse woord voor waarheid, Truth, aan de ene kant en Haqiqa, het Arabische woord voor waarheid, aan de andere kant.” Eerbetoon Ook is Truth|Haqiqa een eerbetoon aan kunstenaar Marcel Duchamp. Duchamp zond in 1917 anoniem het kunstwerk Fountain – dat niet meer was dan een urinoir – in voor een expositie waarvan hij zelf een van de organisatoren was. De inzending werd gezien als een belediging van de organisatie, waardoor het werd geweigerd. Uiteindelijk kwam er genoegdoening, maar dat heeft Duchamp zelf niet meegemaakt want dit gebeurde pas in 2004. Een panel van vijfhonderd kunstkenners verkoos het kunstwerk bijna honderd jaar later tot meest invloedrijke kunstwerk van de 20ste eeuw. ←
7
Producten & oplossingen
Nog sneller geïnstalleerd De doorontwikkeling van de Geberit Monolith s anitairmodules voor wc De installatie van een Geberit Monolith sanitairmodule voor wc is nu nog eenvoudiger geworden. Het dragende frame is nu vrijwel gelijk aan een Geberit Duofix element. Dit biedt veel voordelen. Qua uiterlijk blijven de sanitairmodules ongewijzigd.
↑ Afgemonteerd draagframe van de herziene Geberit Monolith sanitairmodule voor wc’s. Het frame is op vier punten aan de muur verankerd en het reservoir wordt door de bestaande wateraansluiting van water voorzien.
De Geberit Monolith sanitairmodules voor wc’s zijn door hun tijdloze elegante design en de veelzijdige bouwmogelijkheden aantrekkelijke alternatieven voor een conventionele op- of inbouwoplossing. Het model Monolith Plus biedt bovendien een ultiem comfort door de geïntegreerde geurafzuiging, het fraaie oriëntatielicht en de intelligente sensortechniek.
teur: het ontwerp van het dragende frame is nu vrijwel gelijk aan het bekende Geberit Duofix installatie-element. Het kan daarom met vertrouwde handelingen aan de onderconstructie worden verankerd. De hoogte instelling kan binnen een bandbreedte van 7 cm aan de omstandigheden ter plaatse of aan de wensen van de klant worden aangepast. Een eenvoudige correctiemogelijkheid van het frame bij scheve muren zorgt ervoor dat de installatie na afronding ook de meest kritische toeschouwer zal overtuigen.
“Wij stellen ons tot doel om het reservoir een nieuwe uitstraling en identiteit te geven zonder daarbij afbreuk te doen aan de trend naar inbouwoplossingen”, vertelde designer Daniel Irányi naar aanleiding van de marktintroductie van de Geberit Monolith sanitairmodule vijf jaar geleden. Hij had deze taak niet beter kunnen vervullen: de Monolith sanitairmodules zijn door de unieke combinatie van tijdloze en esthetische uitstraling al meerdere keren bekroond met design awards. Installatie zoals een Duofix element In het kader van doorontwikkeling heeft Geberit nu het binnenwerk van deze sanitairmodules herzien. Het resultaat is in de eerste plaats interessant voor de installa-
8
De sanitairmodules bieden vrijwel onbeperkte bouwmogelijkheden, wat vooral bij renovaties een groot voordeel is. Zaken zoals sokkels of ongunstig gepositioneerde wateraansluitingen leiden niet tot complexe aanpassingen. Dankzij het nieuwe frame en de als optie verkrijgbare montage hulpmiddelen is bijna alles mogelijk.
↑ Of het nu om nieuwbouw of modernisering gaat: de fraaie Geberit Monolith sanitairmodules zijn in elke badkamer een lust voor het oog.
Relatiemagazine december 2015
Meerwaarde voor eindklanten en installateurs Door de doorontwikkeling van het model is de duur van de installatiewerkzaamheden aanzienlijk verkort. Dit biedt o.a. het voor-
↑ De hoogte instelling van het draagframe is binnen een bandbreedte van 7 cm traploos verstelbaar.
↑ Voor de bevestiging aan de muur worden de bekende montagehoeken gebruikt.
↑ Om eventuele scheve muren te compenseren, beschikt het draagframe over twee stelschroeven.
↑ De pantserslang naar de wateraansluiting kan worden ingebouwd zonder dat het reservoir moet worden verwijderd, dit zorgt voor tijdsbesparing.
deel dat bij renovaties een toilet al binnen enkele uren weer gebruikt kan worden en dat de installateur tijd heeft voor een andere opdracht. Bovendien veroorzaakt de montage van een Monolith weinig lawaai en stof, en daar zal iedere klant blij mee zijn. Twee modellen in twee maten Aan het uiterlijk is niets veranderd van de Monolith sanitairmodules: met een diepte van slechts 10,5 cm is de van boven bedienbare Monolith nog steeds buitengewoon slank. Het herziene binnenwerk is zowel in het basismodel als in het comfortmodel Monolith Plus aanwezig. Beide modellen zijn leverbaar in de hoogtes 101 en 114 cm. De hogere uitvoering is met name geschikt voor het afdekken van de service-opening van een buiten werking gestelde inbouwreservoir en voor combinatie met de Monolith sanitairmodule voor de wastafel, die eveneens 114 cm hoog is.
Hoogwaardige materialen De Geberit Monolith sanitairmodules voor wc passen bij de meeste gangbare wc-keramieken en bij de Geberit AquaClean douchewc’s. De frontafdekking bestaat uit sterk belastbaar, enkellaags veiligheidsglas en de zijdelingse panelen zijn gemaakt van elegant, geborsteld aluminium. Alle dragende delen in het binnenste van de module zijn gemaakt van stalen profielen die door een kathodisch lakproces tegen corrosie beschermd zijn. Dit procedé wordt tegenwoordig standaard gebruikt voor autocarrosserieën. ←
De frontafdekking van veiligheidsglas is nu in vier verschillende kleuren verkrijgbaar: wit, zwart, umbra en zand.
9
Producten & oplossingen
Zo mooi kan comfort zijn
← De combinatie van de Geberit AquaClean Sela vloerstaande douchewc met de Monolith wc module vormt een mooie moderniseringsoplossing die in elke badkamer past.
Vloerstaande douchewc, binnen 1 dag geïnstalleerd
De Geberit AquaClean vloerstaande douchewc en de Monolith sanitairmodule voor wc is de perfecte combinatie voor de badkamer of toiletuimte. Omdat het draagframe van de Monolith onlangs is herzien, neemt de installatie zeer weinig tijd in beslag.
Kan één installateur een conventionele vloerstaande wc met opbouwreservoir in minder dan een dag vervangen door een elegante douchewc? Het antwoord luidt zonder meer “Ja”. De combinatie van de vloerstaande douchewc AquaClean Sela en de sanitairmodule Monolith van Geberit vormt een moderniseringsoplossing die in elk opzicht overtuigt. Om te beginnen neemt de installatie – zoals reeds aangegeven – minder dan een dag in beslag. Dan is er ook nog de grote comfortwinst die de AquaClean douchewc oplevert. En niet in de laatste plaats ziet het geheel er ook nog eens zeer goed uit. Want zowel de AquaClean Sela als de Monolith sanitairmodule zijn door hun uitstekende design al meerdere keren internationaal bekroond. Reinheid in een nieuwe dimensie De Geberit AquaClean Sela vloerstaande douchewc past door zijn eenvoudige, strakke vormgeving in elke badkamer. Hij overtuigt door intelligente techniek en zorgt bij een minimaal waterverbruik voor een maximale hygiëne en reinheid. De intensiteit van de zachte douchestraal kan met de afstandsbediening in vijf standen worden geregeld. Dankzij de naderingssensor start de warmwaterbereiding automatisch zodra men de wc nadert. Tot de leveringsomvang van deze douchewc behoort een s-vormige aansluitbocht. Daarmee kan deze vloerstaande wc eenvoudig en veilig op de bestaande afvalwaterleiding in de vloer worden aangesloten,
10
Kundenmagazin Dezember 2015
↑ De keramische tegels verkeren nog allemaal in goede staat en daarom is een niet ingrijpende modernisering van het toilet zonder meer zinvol.
ongeacht waar die precies zit. Tijdrovende hak- en aanpassingswerkzaamheden zijn niet nodig en een elektricien kan meestal op eenvoudige wijze (bijv. via een conventioneel stopcontact) de elektrische aansluiting realiseren. Veel meer dan alleen maar een reservoir Maar ook aan reservoirzijde overtuigt deze combinatie, omdat de Geberit Monolith sanitairmodule voor wc’s in elke badkamer een fraai optisch accent plaatst. Het model Monolith Plus biedt ultiem comfort door de geïntegreerde geurafzuiging, het fraaie oriëntatielicht en de intelligente sensortechniek en is een optimale aanvulling voor de AquaClean Sela douchewc.
↑ Dankzij de s-vormige aansluitbocht kan de nieuwe douchewc zonder complexe aanpas singen op de bestaande afvalwaterleiding worden aangesloten. De stroomvoorziening werd vooraf geïnstalleerd door de elektricien.
Geberit heeft de Monolith sanitairmodules voor wc onlangs herzien en de installatie ervan significant vereenvoudigd. De Monolith is nu nog veelzijdiger toepasbaar en kan zonder bouwtechnische ingrepen op bestaande water en afvoerleidingen worden aangesloten. Alle leidingen naar de douchewc blijven onzichtbaar, wat de totaalindruk nog extra onderstreept. Uiterlijk – en ook qua prijs – is er niets veranderd aan de sanitairmodules: met een diepte van slechts 10,5 cm is de van boven bedienbare Monolith buitengewoon slank. Zowel het basismodel als de Monolith Plus zijn leverbaar in de hoogtes 101 cm en 114 cm. ← ↑ De inbouw van de douchewc en sanitair module neemt slechts enkele uren in beslag.
11
Innovatie & duurzaamheid
Je kunt het gras horen groeien. Unieke competenties op het gebied van bouwakoestiek In het bouwfysische laboratorium bij de Zwitserse hoofdvestiging doet Geberit wetenschappelijk en praktijkgericht onderzoek om slaapverstorende sanitairgeluiden langzaam maar zeker uit te kunnen bannen.
→ Samuel Pasteur, akoestisch specialist bij Geberit, meet met versnellingssensoren de geluidsoverdracht van een inbouwinstallatie naar een naastgelegen ruimte.
Of het nu in een hotel is, een woning of op de werkplek – steeds minder mensen zijn bereid om sanitairgeluiden als onvermijdelijk feit te accepteren. Dat is volkomen terecht: met de juiste systemen en apparaten en een deskundige installatie kan de geluidsemissie van bijvoorbeeld een afvalwaterleiding of een wc-spoeling significant worden verlaagd. De akoestische specialisten van Geberit zijn er in elk geval van overtuigd dat de toekomst toebehoort aan sanitairproducten met geoptimaliseerde akoestische eigenschappen.
↑ Oliver Wolff, hoofd bouwfysica bij Geberit, meet met een scanning-vibrometer de geluidsontwikkeling in een afvalwater-valleiding.
Dubbele invalshoek “Om de akoestische eigenschappen van een sanitaire installatie te optimaliseren, zijn er in principe twee mogelijkheden: een aanpassing van de geluidsbron of een reductie van de geluidsoverdracht. Wij doen beide.”, zegt Oliver Wolff, hoofd bouwfysica bij Geberit. Reeds bij de ontwikkeling wordt er consequent op gelet dat
sanitaire producten slechts een minimaal geluidsniveau genereren. Een voorbeeld daarvan is de nieuwe douchewc AquaClean Mera. De interne geometrie van het closet zonder spoelrand werd zo ontworpen dat de spoeling niet alleen grondig reinigt, maar ook vrijwel geluidloos verloopt. Een ander voorbeeld is het geluidsreducerende afvoersysteem zoals Geberit Silent-db20. Dankzij de hydraulisch geoptimaliseerde vormstukken ontstaan er minder wervelingen in de leidingen en daardoor ook minder geluiden. Het gebruikte speciale materiaal absorbeert mechanische trillingen en dus ook geluid. Geluiden in sanitairinstallaties zijn echter niet volledig uit te sluiten. Om deze reden hecht Geberit ook groot belang aan de reductie van de geluidsoverdracht. Met de geschikte installatietechniek kunnen water→
12
Relatiemagazine december 2015
13
Innovatie & duurzaamheid
Geluidsmetingen zijn vanuit optisch oogpunt meestal niet bijzonder spectaculair. Hier wordt bijvoorbeeld met zeer gevoelige microfoons bepaald welke geluiden door een metalen buis aan een betonnen muur worden overdragen. De geluidsbron zelf bevindt zich in de armaturentestbank (zie tegenoverliggende pagina).
↑ Paul Bürgi, akoestisch specialist bij Geberit, start een geluidsmeting in de armaturentestbank. De overgedragen geluiden worden in een andere ruimte gemeten.
leidingen, afvalwaterleidingen en apparaten zo goed van de gebouwconstructie worden ontkoppeld dat sanitaire geluiden alleen nog in sterk gereduceerde mate aan de gebouwstructuur worden overgedragen. Proefopstellingen over meerdere verdiepingen In het bedrijfsinterne bouwfysische laboratorium in Zwitserland worden de akoestische eigenschappen van sanitaire producten en verschillende installatietechnieken diepgaand onderzocht. Dit in de huistechniekbranche unieke laboratorium bevindt zich in een gebouw met vier verdiepingen, dat geluidstechnisch zoveel mogelijk van de omgeving ontkoppeld is. Door het gebruik van de modernste meettechniek vinden hier niet alleen genormeerde tests plaats, maar ook wetenschappelijk onderzoek. Het ontstaan en de verspreiding van geluid wordt door een groot aantal factoren beïnvloed. Daarom worden geluidstests altijd zo
14
realistisch mogelijk uitgevoerd. Een proefopstelling kan bijvoorbeeld meerdere etages met compleet uitgeruste en deskundig beklede sanitairvoorzetwanden of tot tien meter hoge afvalwater standleidingen omvatten. Om de geluidsemissies te bepalen gebruiken de akoestische specialisten niet alleen zeer gevoelige microfoons, maar ook tientallen sensoren of zelfs laserlicht.
En af en toe hebben klanten ook zelf ideeën. Zo verlangde een groot vastgoedbedrijf dat geluidstests met afvalwaterleidingen niet alleen met water, maar ook met fecaliënachtige vaste stoffen werden uitgevoerd. De akoestische specialisten zitten niet snel om een oplossing verlegen: ze bestelden voor deze metingen een grote hoeveelheid kwark in de bedrijfskantine en gingen daarmee aan de slag.
Improvisatietalent “Soms duurt het meerdere dagen of zelfs weken tot een proefopstelling klaar is, andere keren duurt het slechts enkele uren”, aldus Paul Bürgi, akoestisch specialist bij Geberit. “Vooral voor genormeerde proeven beschikken we over volledig voorbereide basisinstallaties, die relatief snel aan de specifieke eisen kunnen worden aangepast.”
Tot aan de onderste limiet Één van de testruimtes in het lab is zo ontworpen dat daar metingen op het niveau van de gehoordrempel kunnen worden verricht. Dus rond 0 dB(A). “Het is daarbinnen zo stil dat je waarschijnlijk het gras zou kunnen horen groeien”, zegt Bürgi. “Maar je houdt het daar niet lang uit. Het geeft een beklemmend gevoel als je je eigen hart hoort kloppen.” In deze ruimte worden vooral geluiden gemeten en geanalyseerd die van armaturen
Relatiemagazine december 2015
en spoelsystemen afkomstig zijn en door aanvoerleidingen worden overgedragen. De resultaten van de geluidstests leiden tot verbetering en van bestaande producten of worden toegepast in de ontwikkeling van volledig nieuwe oplossingen. Ook de installatie- en toepassingstechniek profiteren zeer sterk van de grote knowhow van de akoestische specialisten. “In de sanitairtechniek zijn talrijke akoestische fenomenen nog niet afdoende onderzocht”, constateert Oliver Wolff. “Maar met onze lopende test- en proefprocedures krijgen we een steeds beter inzicht in de soms complexe verbanden bij de overdracht van geluid.” ←
15
Professionals aan de slag
De berg roept Werk aan de winkel op de Matterhorn
← Hutbeheerder Kurt Lauber en de installateurs Davy Bregy en David Kummer (v.l.n.r) nemen een pauze. Meteen achter de nieuwe Hörnlihütte begint de Hörnligrat, de klassieke route naar de top van de Matterhorn. → Alweer veilig geland. Al het materiaal moet met de helikopter worden vervoerd en dat vereist een exacte afstemming tussen alle betrokkenen.
Op de beroemde Matterhorn hebben al veel dappere, ondernemende mensen geschiedenis geschreven. De installateurs David Kummer en Davy Bregy hoefden daarvoor niet eens de top van deze 4478 meter hoge “Horu” te beklimmen. Hun avontuur vond 1000 meter lager plaats.
De lichte turbulentie maakt weinig indruk op de piloot van Air Zermatt. Hij zet de sleden van de helikopter zacht neer op het platform. Mens en materiaal zijn veilig aangekomen op hun bestemming: de Hörnlihütte op 3260 meter boven de zeespiegel. Achter de hut torent de indrukwekkende oostflank, de “Stirnseite” van de Matterhorn, vrijwel loodrecht omhoog. De berg lijkt zo dichtbij dat je hem bijna zou kunnen aanraken. Zoals wel vaker het geval is in de ochtend, zit de top verborgen achter de wolken. David Kummer en Davy Bregy hebben deze “berg der bergen” al bij alle weersomstandigheden en op elk uur van de dag en nacht kunnen bewonderen. Als sanitairprofessionals van de firma Lauber IWISA was het hun taak om het waterprobleem op deze locatie aan te pakken. Wat een afstudeerproject Voor de 20-jarige Davy Bregy viel de klus op de Matterhorn samen met de afsluiting van zijn opleiding, niet slecht! Dat vindt hij zelf trouwens ook: “Dit is een hoogtepunt dat niet te overtreffen is”, zegt hij glimlachend. Samen met David Kummer staat de kersverse “berginstallateur” nu op het houten zonneterras en ziet hij de zojuist leeggemaakte helikopter weer opstijgen en kort daarna met een gedurfde manoeuvre richting dal suizen. Ze moeten allebei lachen
De mythe Matterhorn Lange tijd gold de Matterhorn als een niet te beklimmen berg, tot de Engelsman Edward Whymper er op 14 juli 1865 toch in slaagde. Hoewel vier van de zeven leden van zijn team de afdaling niet overleefden, deed dat geen afbreuk aan de fascinatie voor deze berg. De raadselachtige omstandigheden van dit ongeluk maken tot op heden deel uit van de mythe rond de Matterhorn. In sommige jaren wagen wel 3000 bergbeklimmers de klim naar de top. „Zoals bij alle bekende bergen het geval is, wordt ook de Matterhorn onderschat”, zegt hutbeheerder Kurt Lauber. „Het is en blijft één van de lastigste bergen in de 4000 meter categorie van de Alpen.” Door goede voorlichting is het gelukt het aantal dodelijke ongelukken sterk te verlagen. De nieuwbouw van de Hörnlihütte is volgens Kurt Lauber eveneens een antwoord op de overbelasting van de Matterhorn: „We hebben het aantal bedden verminderd en een kampeerverbod voor het omliggende terrein afgekondigd om de hygiëne te verbeteren en het waterverbruik te verminderen.” Geberit draagt er met een reeks producten toe bij dat het ‘zachte’ alpinisme op de Matterhorn een kans krijgt.
→
16
Kundenmagazin Dezember 2015
17
Professionals aan de slag
← Van de oude berghut is alleen de fundering (rechts) overgebleven. Het nieuwe gebouw (links) vormt de perfecte aanvulling op het historische Berghaus “Belvédère” uit het jaar 1911.
De nieuwe Hörnlihütte Opening: 14 juli 2015 Geopend: juli tot september Capaciteit: 130 bedden (voorheen 170), 152 plaatsen in het restaurant (vroeger 90) Concept: Arnold, Perren & Zurniwen GmbH, Architektur & Design, Zermatt Gebouwtechniek: Lauber IWISA AG, Naters Geberit producten: → Duofix installatie-elementen voor wastafel, douche, urinoir en wc
Kort voor de inbedrijfstelling: projectleider Pascal Zenhäusern van de firma Lauber IWISA (midden) bespreekt de laatste stappen met de installateurs. Het verzamelde smeltwater wordt nu over een 250 meter lange bovengrondse leiding naar de hut omhoog gepompt.
→ Bedieningsplaten → Leidingsystemen PE en Silent-db20 → Diverse sifons
→ Een blik in de technische ruimte: De enorme grijswatertanks zijn het bewijs dat hierboven elke druppel water waardevol is.
om de capriolen van de piloot. Ze hebben aan den lijve mogen ervaren uit welk hout deze vliegkunstenaars gesneden zijn. Één van de landingen is pas na meerdere pogingen gelukt”, vertelt David Kummer, “de windvlagen waren gewoon te sterk en we werden telkens weer teruggeslingerd.” En de piloot? Die vertrok geen spier en heeft iedereen veilig afgezet. Dat was ergens in de zomer van 2014, toen de werkzaamheden op hun hoogtepunt waren. Sindsdien is er een jaar verstreken, is een nieuwe zomer aangebroken en staat het hoogseizoen voor de bergbeklimmers bij de deur. Binnenkort zal het zeer druk worden bij het vertrekpunt van de meest populaire klimroute van de Alpen. Voordat Matterhornfans van over de hele wereld de hut en de top kunnen bestormen, moet eerst deze klus worden afgemaakt. Een woestijn van rotsen, ijs en sneeuw Behalve levensmiddelen, schildersuitrusting en de fotograaf van een architectuur-
18
tijdschrift, heeft de helikopter vandaag ook Pascal Zenhäusern ingevlogen. Hij is de projectleider bij Lauber IWISA, een rasechte man uit de bergen, net zoals zijn beide collega’s waarmee hij vandaag de laatste, afrondende werkzaamheden wil bespreken. Het drietal stapt over enkele beschermfolies en gaat naar de verblijfsruimte die in het nieuwe gedeelte van de hut is ondergebracht. Enorme ramen bieden uitzicht op het zuiden en het oosten, waar enkele van de hoogste Alpen toppen – waaronder de Dufour en het Monte Rosamassief – de horizon vullen. In 2010 vond de aftrap voor de planning van het prestigeproject “nieuwe Hörnlihütte” plaats. In 2013 werd begonnen met de sloop van het oude gebouw waarvan de fundering nu als landingsplaats voor de helikopter dient. Hoe het waterprobleem kon worden opgelost, was in het begin echter nog niet helemaal duidelijk. Het waterprobleem. Daarvan weet Kurt Lauber het nodige over te vertellen. Een le-
gende hier op de Matterhorn: hij was 30 jaar lang actief als berggids en redder. Als hutbeheerder begint hij nu aan zijn 21e seizoen en dat wordt een heel bijzonder seizoen voor de “bewaker van de Matterhorn” - dat lijdt geen twijfel. “Nu begint alles weer vanaf nul”, zegt hij. “Tot nu toe was het in de zomer niet veel anders dan bij de Toearegs in de woestijn. De continue zorg of er voldoende water was, domineerde alles.” Eigenlijk is dat raar: onder in het dal is er water in overvloed, maar op deze hoogte is het onbereikbaar. De ontdekking van de oplossing De drie teamleden van Lauber IWISA gaan op pad. Hun korte marsroute voert hen over een steil gesteenteveld onder de hut naar de eerstvolgende uitstekende rots. Daar aangekomen wijst Pascal Zenhäusern naar een kleine stip onder een sneeuwveld: het is het deksel van een watertank. “Wij hebben gezien dat zich daar in de holte in het terrein soms smeltwater verzamelt. Dat was de oplossing.” De nodige berekenin-
Relatiemagazine december 2015
gen waren in korte tijd gemaakt en men ging aan de slag om naast het natuurlijke bassin een grote watertank van 180 m³ in de rotsachtige bodem te installeren. Vandaar loopt nu een vrijhangende leiding over een alpine ‘Golden-Gate-brug’ waarlangs het water over een hoogteverschil van 230 meter naar de hut wordt gepompt. Het is een innovatie dat het water nu hiervandaan wordt gehaald, zuid-oostelijk van de Hörnlihütte. Sinds de bouw van de eerste Hörnlihütte in het jaar 1880 werd water namelijk altijd bij een gletsjer ten noorden van de hut gehaald - een geschikt reservoir, dat echter enkele minpunten had. “Ook in de zomer komen hier soms koude periodes voor”, legt Pascal Zenhäusern uit. “Wanneer in een dergelijke periode alles dichtvroor, was de zon al in augustus niet meer sterk genoeg om het ijs te smelten en droogde deze belangrijkste bron op.” Dat is niet zo in het oosten. Plotseling is een spookachtig gerommel hoorbaar dat tegen de ruwe rotswanden weerkaatst wordt: er buldert ergens een lawine van sneeuw en ijs
→ www.hoernlihuette.ch
richting het dal en die is al te horen voordat ze als kleine wolk in de diepte te zien is. “Toen we dit jaar weer aan het werk gingen, moesten we eerst drie dagen lang de watervoorziening weer aan de praat zien te krijgen”, vertelt David Kummer tijdens de terugkeer naar de hut. “Een lawine had in de winter de toevoerleiding uit de verankering geslagen.” Opnieuw was het motto voor hem: klimijzers uitpakken en schade herstellen. Dat zijn van die onvoorzienbare zaken die deel uitmaken van het werk op een bouwplaats in de bergen. “Ruimteschip Hörnli” De werkzaamheden bij de watertank waren voor David Kummer en Davy Bregy wat ruimtewandelingen voor astronauten zijn. Wat dat betreft lijkt het afgezonderde leven in de Hörnlihütte soms echt op het leven in een ruimteschip. Twee hele zomers brachten zij door op de waarschijnlijk spectaculairste en meest afgelegen bouwplaats in de verre omtrek. Heenvlucht op maandag, terugvlucht op vrijdag. Dat is best een lan-
ge tijd, vooral als je 20 bent (of 25, zoals David Kummer). “Je moet heel wat opgeven”, bevestigt hij, “maar de uitdaging, het speciale dat hier boven op je wacht, dat maakt alles weer goed. Nog afgezien van de ligging waren ook de technische aspecten en de organisatie een enorme uitdaging.” Een voorbeeld? “Bij de bestellingen moesten we heel goed nadenken welk materiaal wij op welk moment nodig zouden hebben”, aldus David Kummer. “Als je hier begint te werken en vervolgens merkt dat er iets ontbreekt, dan heb je een enorm probleem dat heel veel geld gaat kosten.” Air Zermatt met zijn “Top-Gunpiloten” is weliswaar sponsor van het project – net als Geberit Zwitserland – maar extra vluchten stonden niet op het programma. ←
19
Chapter;betrokkenheid Sociale Lorem ipsum
Care in the square. Geberit zorgt duurzaam voor levenskwaliteit. Met innovatief watermanagement, uitgebreide knowhow en consequente focus op duurzaamheid.
Er middenin – Geberit leerlingen in India Varanasi in het noordoosten van India, daar speelde het sociale Geberit project 2014 zich af. Acht leerlingen, een technisch manager en een begeleider reisden voor een periode van twee weken naar deze stad met 1,2 miljoen inwoners. In Kiran Village, een dorp met ca. 300 gehandicapte kinderen en jongeren, moesten de sanitaire installaties worden vernieuwd. In 1990 werd Kiran Village opgericht door een Zwitserse non. Zij had gezien hoe groot de behoefte aan een instelling voor li chamelijk gehandicapte kinderen in deze regio was. Nu wonen circa 60 kinderen in Kiran Village. Ongeveer 300 kinderen komen dagelijks naar de school in het dorp of volgen een opleiding na hun schooltijd. De meeste kinderen en jongeren zijn polio patiënten en hebben loophulpmiddelen nodig. Die worden gemaakt door een lokale orthopedische werkplaats.
Andre Jaschinski
“Ik heb de kinderen in Kiran Village ondanks hun handicaps en de moeilijke levensomstandigheden bijna constant gelukkig gezien.” Andre Jaschinski, leerling mechatronica, Geberit Pfullendorf (DE)
Het Geberit team woonde en werkte twee weken in Kiran Village en kon het leven in het dorp aan den lijve ervaren. In deze periode werden de sanitairinstallaties vernieuwd – de gehandicapten toiletten maken het leven voor de dorpsbewoners nu een stuk draaglijker. India moet je zelf meemaken, ik kan niet uitleggen hoe het is, ver telt Florian Pohl, polytechnisch leerling bij Geberit in Jona (CH) – een enthousiaste deelnemer aan dit sociale project van Geberit, en een ambassadeur voor de sociale betrokkenheid waarvoor Geberit zich al jaren vol trots inzet.
Norbert Peuckmann en zijn Indiase collega Parsuram Sahu, Geberit Delhi (IN)
“Als je mij voor het project gevraagd zou hebben wat we wilden bereiken, dan was ik waarschijnlijk begonnen over een aantal wc-installaties. Nu luidt mijn antwoord op die vraag: het is ons gelukt mensen bij elkaar te brengen en hen een plezier te doen.” India van dichtbij. De Geberit leerlingen doen tijdens deze periode ervaringen op die zij hun hele leven lang niet zullen vergeten.
Norbert Peuckmann, technisch leider van het project in India, verkoopadviseur Geberit Pfullendorf (DE)
21
Referentieproject
← Voor zover mogelijk worden de boomhuizen van Sullalbero volledig in de fabriek in elkaar gezet.
→ Klein, maar fijn: dankzij de modernste sanitairtechniek, zoals een douchewc en een wandafvoer voor de douche, biedt deze kleine badkamer volop comfort.
↑ Deze machtige boom in het park van een groot gebouw is in elk opzicht ideaal voor een boomhuis.
Het huis in de boom Een kinderdroom wordt werkelijkheid
Welk kind wil nu geen boomhut? Ze beloven avontuur en eindeloos speelplezier. Ook voor volwassenen heeft het idee van een klein huisje in een boom een bijzondere aantrekkingskracht.
22
Een plek om te lezen, schilderen, slapen of mediteren, een plekje waar gasten zich kunnen terugtrekken of voor romantische uurtjes: de mogelijkheden die een boomhuis biedt, zijn eindeloos. De ruimte tussen de takken en bladeren van een boom biedt de geborgenheid van de natuur en is ideaal om ongestoord tijd door te brengen, weg van de drukte van alledag. Beperkt ruimteaanbod Het Noord-Italiaanse bedrijf Sullalbero heeft zich gespecialiseerd in de planning en bouw van boomhuizen. Het aanbod varieert van eenvoudige boomterrassen tot exclusieve boomsuites in het park van een gerenommeerd hotel. Uit een samenwer-
Relatiemagazine december 2015
king met Geberit ontstond het idee om boomhuizen te voorzien van een sanitaire ruimte met AquaClean Sela douchewc’s. Het gemiddelde oppervlak van een dergelijk huisje bedraagt ca 14 m². De badkamer moet dan een minimale ruimte in beslag nemen en bevat in de regel slechts een wc, een douche en een wastafel. Met de Geberit AquaClean Sela kunnen de functies van een wc en een bidet worden gecombineerd. Dat biedt veel meer comfort zonder extra ruimte in te nemen. Natuurlijke materialen Juist omdat de ruimte in een boomhuis zo beperkt is, terwijl de klanten zeer hoge eisen stellen, besteedt Sullalbero grote aan-
dacht aan de details. “Bij boomhuizen mag je niet aan primitieve, Spartaanse hutjes denken. Meestal gaat het juist om het tegendeel”, zegt Davide Torreggiani, eigenaar van de firma Sullalbero. “Het concept en het ontwerp van onze boomhuizen is gebaseerd op de principes van ecologisch bouwen met natuurlijke materialen. Voor de verlichting gebruiken wij meestal laagspannings-LED-systemen en op verzoek wordt de elektrische installatie ook voorzien van een op afstand bedienbaar automatiseringssysteem. Vooral in de hotelbranche kan dat een zeer nuttige functie zijn.”
ver in elkaar gezet en voorbereid dat de uiteindelijke en omzichtige plaatsing in de boom slechts weinig tijd in beslag neemt. Hoe minder de boom wordt beschadigd bij deze werkzaamheden, des te eerder komt de harmonie tussen natuur en bouwwerk tot stand. ←
→ www.sullalbero.it De boomhuizen van Sullalbero zijn altijd ‚op maat gesneden‘. Zij worden in de fabriek zo-
23
De AquaClean test Als alle componenten van een Geberit AquaClean Mera Comfort samengesteld zijn, wordt de douchewc aan een uit gebreide functieronde onderworpen. Daarvoor hebben de ingenieurs van Geberit computergestuurde testbanken ontwikkeld. Alleen douchewc’s die alle testen foutloos hebben doorstaan worden verpakt en afgeleverd.