Klimaatplan Halle(n) in actie voor het klimaat!

Klimaatplan 2015-2020

“Halle(n) in actie voor het klimaat!”

Colofon

Dit klimaatactieplan werd opgesteld in het kader van de Europese Burgemeestersconvenant, een initiatief van de Europese Commissie met het oog op het 2020 klimaat- en energiepakket1. Het Secretariaat van het Burgemeestersconvenant, opgericht en gefinancierd door de Europese Commissie, is verantwoordelijk voor de coördinatie en het dagelijkse beheer van het initiatief2. De provincie Vlaams-Brabant is door de EU erkend als coördinator Burgemeestersconvenant. Ze ondersteunt de Vlaams-Brabantse gemeentebesturen.

voor

het

Redactie Beleidsondersteuning- cel duurzaamheid stad Halle, 2015

In samenwerking met

Met steun van

Meer info

Stad Halle Provincie Vlaams- Brabant

[email protected] [email protected]

1

“The climate and energy package is a set of binding legislation which aims to ensure the European Union meets its ambitious climate and energy targets for 2020”. http://ec.europa.eu/clima/policies/package/index_en.htm 2

Het Secretariaat van het Burgemeestersconvenant wordt beheerd door een consortium van Europese netwerken die lokale en regionale overheden vertegenwoordigen, onder leiding van Energy Cities, bestaande uit CEMR, Climate Alliance, Eurocities en FEDARENE.

2 Klimaatplan ‘ Halle(n) in actie voor het klimaat!’ – periode2015 -2020

Inhoud 1.

Doelstellingen van dit klimaatactieplan .......................................................................................... 4 1.1.

Achtergrond............................................................................................................................. 4

1.2

Waarom krachtig handelen?.................................................................................................... 6

Uit zelfbehoud ................................................................................................................................. 6 Des te vroeger, des te goedkoper ................................................................................................... 6 Steun voor de lokale KMO of de gastsaar en de petrosjeik? .......................................................... 7 Jobs, jobs, jobs, … ............................................................................................................................ 7 The early bird catches the worm ..................................................................................................... 7 Geen doel op zich ............................................................................................................................ 7 1.3 Een duurzame toekomst – Living well, within the limits of our planet ......................................... 8

2

1.4

Ambitie van de stad Halle........................................................................................................ 9

1.5

Algemene strategie ............................................................................................................... 10

Organisatie .................................................................................................................................... 11 2.1

Organisatiestructuur ............................................................................................................. 11

2.2

Stappenplan........................................................................................................................... 12

3

Financiële aspecten ....................................................................................................................... 12

4

Nulmeting ...................................................................................................................................... 13

5

Geplande acties en maatregelen................................................................................................... 15

6

5.1

Gebouwen en bebouwde omgeving ..................................................................................... 15

5.2

Duurzame mobiliteit.............................................................................................................. 23

5.3

Hernieuwbare energie........................................................................................................... 27

5.4

Natuur, biodiversiteit & adaptatie ....................................................................................... 31

5.5

Duurzame aankopen & consumptie ...................................................................................... 35

5.6

Betrokkenheid burgers en belanghebbenden....................................................................... 38

Conclusies ...................................................................................................................................... 41 6.1

Sleutelsectoren ...................................................................................................................... 41

6.2

CO2- besparingen ................................................................................................................... 41

6.2.1 De stedelijke organisatie ...................................................................................................... 42 6.2.2 Gebouwen en installaties ..................................................................................................... 42 6.2.3 Mobiliteit .............................................................................................................................. 43 6.2.4 Overige sectoren ................................................................................................................. 43 6.3

Besluit .................................................................................................................................... 44


1. Doelstellingen van dit klimaatactieplan 1.1.

Achtergrond

In 2008 werden de Europese klimaatdoelstellingen goedgekeurd: 20% minder broeikasgassen uitstoten, 20% van het energieverbruik duurzaam opwekken en 20% energie besparen tegen 2020 in vergelijking met het jaar 1990. Aangezien lokale overheden een grote invloed kunnen uitoefenen op het afremmen van de klimaatverandering lanceerde de Europese Commissie het Burgemeestersconvenant om de inspanningen van lokale overheden bij de uitvoering van een duurzaam energiebeleid te onderschrijven en te ondersteunen. Het burgemeestersconvenant geeft de ondertekenende gemeenten tijd tot 2020 om hun CO2 uitstoot te reduceren met 20%. Er dient een klimaatactieplan opgesteld te worden binnen het jaar na ondertekening. Ook de stad Halle ondertekende op 25 juni 2014 samen met 56 andere VlaamsBrabantse gemeenten het burgemeestersconvenant. Hierbij speelt de provincie de rol van convenant- coördinator. De provincie verleent de gemeenten steun bij het opstellen van hun actieplan. De Vlaamse overheid (departement LNE) liet een nulmeting en maatregelentool opmaken voor alle gemeenten. Al deze engagementen kaderen in de grote klimaatonderhandelingen die jaarlijks plaatsvinden. Tijdens de COP15 te Kopenhagen werd afgesproken dat de globale temperatuurstijging tegen 2100 onder de 2°C moet worden beperkt.

Figuur 1: Keeling curve, CO2-concentratie in de atmosfeer (Bron: Scripps Institute of Oceanography)


Volgens het meest recente Assessment Report van het IPCC is het zo goed als uitgesloten dat de temperatuurstijging onder de 1,5°C beperkt blijft. De voor de mens aanvaardbare grens van de opwarming (+2°C) impliceert een CO2-concentratie van ten hoogste 530 ppm CO2. We moeten ons daarom dus richten op reductiescenario RCP2.6. Vandaag meten we reeds een concentratie van 400 ppm (zie Figuur 1), hetgeen al een stijging met 120 ppm CO2 betekent (+42%) sinds 1750. In dezelfde periode steeg de globale temperatuur 0,74°C. De verdere stijging met 130 ppm tot een totale concentratie van 530 ppm CO2 betekent een toename van 90% t.o.v. pre-industriële tijden. De temperatuurstijging beperken tot 2°C vereist dus dat de concentratie CO 2 niet boven 530 ppm mag uitstijgen. Dergelijke concentratie komt overeen met een totale gecumuleerde uitstoot van 840 Gt C of 3080 Gt CO2. Vandaag hebben we al meer dan de helft van deze hoeveelheid uitgestoten. De beperking van de stijging van de temperatuur tot 2°C is enkel mogelijk wanneer niet alleen maatregelen genomen worden die een effect hebben op CO2-uitstoot, maar ook SLPC’s3 moeten in rekening gebracht worden. Deze stoffen terugdringen heeft niet alleen een positief klimaateffect, maar zal ook leiden tot een aanzienlijke gezondheidswinst en een verhoogde landbouwopbrengst (zeker ten gevolge van maatregelen tegen troposferisch ozon en roet). In het burgemeesterconvenant worden deze SLPC’s niet rechtstreeks aangepakt, noch gekwantificeerd. Waar mogelijk wordt bij het bepalen van de prioriteit van de concrete acties rekening gehouden met de impact van de SLPC’s.

Figuur 2: Relatie cumulatieve hoeveelheid CO2 t.o.v. temperatuurstijging (Bron: AR5-WG 1, summary for policy makers) 3

Kortlevende klimaatverstorende stoffen: vnl. CH4, roet, HCFK’s en O3.


Het reductiepad tegen 2050 moet dan 41% tot 72% bedragen en tegen 2100 ruim 78% tot 118%. De EU heeft zich verbonden tot een reductie van 40% in 2030. Klimaatneutraliteit4 moet worden bereikt tegen de helft van deze eeuw. Figuur 2 toont aan dat in het RCP2.6 scenario (donkerblauwe curve) de uitstoot in de periode 2050-2100 moet stilvallen, of zelfs negatief worden.

1.2 Waarom krachtig handelen? In de problematiek rond klimaatverandering wordt al te snel voorbij gegaan aan de vraag waarom het nodig is de opwarming te beperken. Op het eerste zicht is een warmer klimaat te verkiezen boven een kouder. Maar de realiteit is veel genuanceerder. Uit zelfbehoud Alles heeft te maken met de nooit geziene snelheid van de opwarming. De huidige soorten en ecosystemen krijgen de kans niet zich aan te passen aan de veranderende condities. Dit zorgt ervoor dat de systemen die zich in een evenwichtstoestand bevonden, plotseling uit balans raken. Deze stresssituatie leidt nu reeds tot een zeer sterk verlies aan biodiversiteit, zowel in terrestrische als mariene ecosystemen. De mens is voor zijn overleven afhankelijk van een nauwe klimatologische band die de juiste randvoorwaarden garandeert voor het voortbestaan van de ecosystemen waar hij zijn voedsel uit betrekt. Sterke klimatologische schommelingen maken landbouw uiterst onzeker en dit kan leiden tot ernstige hongernoden met ontwrichtende vluchtelingenstromen tot gevolg. Des te vroeger, des te goedkoper Werken aan verzachtende maatregelen ter voorkoming of vermindering van de klimaatverandering, maakt het werken aan adaptatiemaatregelen aanzienlijk goedkoper. Hoe sneller de uitstoot aan broeikasgassen wordt verminderd, des te eerder zullen de maatregelen resultaten opleveren in de vorm van een vertraging van de opwarming. Deze vertraging zorgt er bovendien voor dat de maatregelen die genomen moeten worden om aanpassingen aan bv. zeespiegelstijging over een langere termijn kunnen worden uitgevoerd of van een kleinere omvang kunnen zijn. Lord Nicholas Stern, economisch adviseur van de Britse overheid, trekt een belangrijke conclusie in zijn economische rapport5 ter zake: The costs of stabilising the climate are significant but manageable; delay would be dangerous and much more costly.

4

Een klimaatneutrale organisatie realiseert een uitstootreductie van minstens 85% ten opzichte van de nulmeting.

5

Stern Review: The Economics of Climate Change http://webarchive.nationalarchives.gov.uk/20100407011151/http://www.hmtreasury.gov.uk/sternreview_index.htm)


Steun voor de lokale KMO of de gastsaar en de petrosjeik? Maar we kunnen nog andere redenen bedenken om snel te handelen. Zo hangt er aan onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, vnl. aardolie en –gas, een stevig (geopolitiek) prijskaartje. België is bijna voor de totaliteit van het energieverbruik afhankelijk van buitenlandse bronnen, vaak leveranciers uit onstabiele regio’s. Naast het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen, komt het overgrote deel van onze ruwe aardolie uit Rusland, Iran en Saoedi Arabië. Jaarlijks vloeit er dus voor petroleum alleen al 2,3% van ons BBP (12,1 miljard USD) naar regimes die ons niet onmiddellijk een warm hart toedragen of waar we zelfs mee in een conflict verwikkeld zijn. Alleen al om geopolitieke redenen is het afbouwen van fossiele afhankelijkheid een gunstige zaak. Jobs, jobs, jobs, … Een koolstofarme economie draaiend op lokaal geproduceerde hernieuwbare energie zal dus jaarlijks meer dan 10 miljard euro lokaal te investeren hebben, indien dit ganse bedrag aan energie investeringen6 wordt besteed, levert dat een minimale jaarlijkse jobcreatie op van 7560 VTE. Het valt te verwachten dat na enkele jaren de investeringen in de energiesector zullen dalen, het beschikbare kapitaal zal dan in andere en minder kapitaalsintensieve sectoren worden geïnvesteerd, zodanig dat we in die periode een jaarlijkse jobcreatie van meer dan 75000 VTE kunnen verwachten. The early bird catches the worm Tot slot zal een early adopter scenario samen met een stabiel energiebeleid op langere termijn leiden tot een sterke en diverse technologische sector die een toonaangevende positie inneemt.

Impact op ons leefmilieu Planten bloeien vroeger terwijl de bestuivende insecten nog niet in voldoende grote getallen aanwezig zijn, dit leidt tot slechte vruchtvorming en een mindere oogst, wat een financieel verlies betekent voor de landbouwer. De uitgestoten koolstofdioxide komt in de eerste plaats in de atmosfeer terecht, maar een groot deel ervan wordt in de bovenste lagen van de oceanen opgenomen. Enerzijds zorgt dat ervoor dat de aarde niet zo snel opwarmt, maar dat is een vals gevoel van veiligheid, want eens het verzadigingspunt bereikt, zal de opwarming zeer snel en genadeloos toeslaan. Anderzijds is CO2 ook een zuur, we noemen het niet voor niets koolzuurgas. Zuur reageert nogal heftig op kalk (laat azijn maar eens druppelen op je blauwe steen!). Die hoge CO2-concentratie verzuurt de bovenste lagen van de oceanen, zo sterk zelfs dat de meeste zeedieren er nu al last van krijgen. Hun schelpen en skelet bestaat namelijk uit kalk, en dat lost gewoon op in een zure zee. Uiteindelijk zal het rijke zeeleven gereduceerd worden tot kwallen. Als we weten dat meer dan een miljard mensen voor hun dagelijkse voeding rechtstreeks afhankelijk zijn van de visvangst, is het duidelijk dat dit weldra een zeer ernstig probleem zal vormen.

Geen doel op zich De strijd tegen de opwarming en de strijd voor het behoud van de biodiversiteit gaan hand in hand. Uiteindelijk gaat het over het voortbestaan van onze eigen soort.

6

In de energiesector moet 1,6 mio EUR worden geïnvesteerd om 1 VTE te creëren. In de bouwsector bv. is dat slechts 134.000 EUR (Bron: De ARK-durfkapitaalregeling I en II, Een socio-economische evaluatie, S. Manigart, M. Knockaert, T. Vanacker, T. Standaert en P.J. Lauwers, Gent, 2014)


1.3 Een duurzame toekomst – Living well, within the limits of our planet

“In 2050, we live well, within the planet’s ecological limits. Our prosperity and healthy environment stem from an innovative, circular economy where nothing is wasted and where natural resources are managed sustainably, and biodiversity is protected, valued and restored in ways that enhance our society’s resilience. Our low-carbon growth has long been decoupled from resource use, setting the pace for a safe and sustainable global society.” - 7th EU EAP 2020

Dit is de zeer ambitieuze langetermijnvisie die de EU zich voorhoudt in het 7th Environment Action Programme to 2020. Concreet betekent dit dat de EU tegen 2050 de CO2-uitstoot met 80 tot 95% wenst te reduceren. Eigenlijk betekent dit dat onze samenleving in 2050 zo goed als geen beroep meer doet op fossiele brandstoffen. Deze langetermijnvisie moet ook bij elke reflectie binnen het kader van het burgemeestersconvenant steeds voor ogen gehouden worden. Want de vooropgestelde doelstellingen voor 2050 zullen/kunnen gewoon niet gehaald worden door efficiëntieoplossingen (bv. isolatie) en technologieverschuivingen (bv. elektrische auto), dit in tegenstelling tot de doelstellingen voor 2020 (20% reductie). De langetermijnvisie vereist systeemoplossingen. We moeten hierbij beseffen dat we aan het begin staan van een moeilijke maar noodzakelijke transitie naar een duurzame wereld, waarin we goed en gezond leven binnen de grenzen van onze planeet. Hoe deze transitie er concreet gaat uitzien, weten we nog niet. Maar dat het onze manier van leven drastisch zal veranderen, dat is een zekerheid. Een enge focus op efficiëntieoplossingen leidt onvermijdelijk tot een lock-in en mogelijk tot een system breakdown. Essentieel in dit transitiedenken, is dat duurzaamheid niet zomaar meer wordt gezien als een “extraatje” op het raakvlak van economie en milieu. Ons sociaaleconomisch weefsel (bv. energie, voeding, mobiliteit, …) zal volledig moeten ingebed zijn in het natuurlijk ecosysteem.


1.4

Ambitie van de stad Halle

De stad Halle wil een ambitieus maar realistisch klimaatbeleid voeren. De doelstelling is om het CO2-gehalte tegen 2020 met minimum 20% te laten dalen tov het referentiejaar 2011. Op lange termijn is het de ambitie om als stad klimaatneutraal en energie- onafhankelijk te worden door maximale inzet op energiereductie en duurzame, hernieuwbare lokale energieproductie.

CO2eq 120% 100% 100% 80% 80% 60% 60% 40% 15%

20% 0% 2011

2020

2030

2050

-20%

2100 -18%

-40% Grafiek 1: Stedelijke reductiedoelstelling. De waarde voor 2020 werd door de stad vastgesteld, de waardes voor 2030 en 2050 zijn de minimale EU-reductiedoelstellingen , de waarde voor 2100 is de richtwaarde aanbevolen door het IPCC

De tijd om deze besparing te realiseren is erg kort, slechts vijf jaar. Daarom zal het SEAP ook al de richting aangeven op het pad naar de reductie van 40% tegen 2030 en 85% tegen 2050. In deze eerste periode zal de focus liggen op het doen dalen van onze totale uitstoot om in 2050 tot een totale reductie met 85% te komen. In de tweede helft van de eeuw daalt de uitstoot verder tot 118%, wat dus wil zeggen dat er actief 18% CO2 uit de atmosfeer wordt gehaald. De technologie hiervoor is nog niet bestaand. Dat het nastreven van klimaatneutraliteit een haalbare kaart is, bewijzen in Europa zowel Vaticaanstad (de eerste klimaatneutrale staat ter wereld) als het Deense eiland Samsø, dat met ruim 4.000 inwoners volledig klimaatneutraal is terwijl het wel een belangrijke landbouw- en toeristische sector in stand houdt. Naast de meetbare acties in functie van een CO2-reductie, is het absoluut ook wenselijk (noodzakelijk) om maatschappelijk draagvlak te creëren. Dit kan door het koppelen van een tweede doelstelling, namelijk het realiseren van 20% meer gedragsverandering inzake klimaat. Dit betekent dat zoveel mogelijk burgers en andere partners betrokken worden bij 9 Klimaatplan ‘ Halle(n) in actie voor het klimaat!’ – periode2015 -2020

de klimaatacties. Voor de nog te leveren inspanningen is een breed draagvlak immers van groot belang. De doelstelling is dubbel 20/20-doelstelling tegen 2020: 20% minder klimaatverandering én 20% meer gedragsverandering. Het motto luidt: “Halle(n) in actie voor het klimaat”.

1.5

Algemene strategie

Aan de hand van de nulmeting worden prioriteiten bepaald en maatregelen voorgesteld. Er wordt samengewerkt met zoveel mogelijk betrokken partners om te komen tot een gedragen actieplan. Alle maatregelen en hun numerieke reductiegevolgen worden samen gezet in het SEAP (Sustainable Energy Action Plan). De stad gaat niet enkel voor quickwins, maar ook voor maatregelen die hun werking op lange termijn hebben. De complexiteit van het klimaatprobleem en het ambitieniveau om op termijn klimaatneutraal te worden, is dermate hoog dat relatief kleine correcties doorvoeren onvoldoende is om de doelstellingen te bereiken. Het klimaatbeleid dient geïntegreerd te worden in alle beleidsdomeinen om de noodzakelijke duurzaamheidstransitie en systeeminnovatie mogelijk te maken. Om onze doelstelling te bereiken ligt de focus in dit plan op volgende prioritaire activiteiten : - Wonen en ruimtelijke planning - Mobiliteit - De eigen voorbeeldfunctie Met dit klimaatplan worden er een aantal keuzes voorgesteld: - Algemeen willen we de gezinnen weerbaarder maken ten aanzien van energieprijsstijgingen door in te zetten op energiebesparende maatregelen. Dit komt niet enkel het klimaat ten goede, maar is ook financieel interessant en bevordert lokale economie ( lokale jobs door renovatie). - De aanpak van onze eigen impact is niet alleen logisch vanuit onze voorbeeldfunctie, maar zal op termijn ook een budgettair voordeel geven. - Heel veel maatregelen die CO2 –uitstoot verlagen, verhogen de leefkwaliteit in onze stad: meer fietsen, autoluwe kern, … - Meer gedragenheid beogen bij de diverse actoren in onze stad door het uitvoeren van een gebalanceerd pakket aan acties waarbij gekeken wordt hoe de leefbaarheid van onze stad kan behouden blijven ook in de toekomst en dit met oog voor het sociale, economische, ecologische en participatieve.


2 Organisatie 2.1 Organisatiestructuur Om te komen tot een succesvol stedelijk klimaatbeleid is het noodzakelijk om een breed draagvlak te creëren zowel intern (betrokken diensten) als extern (betrokken partners). We beogen dit door als volgt te werken: - klimaatcoördinator: duurzaamheidsambtenaar De taak van de coördinator bestaat ondermeer in de opvolging van het plan, het coördineren van de werking van de klimaatwerkgroep, klankbordgroep, informatiedoorstroming naar de interne stuurgroep en rapportering naar de diverse instanties. - Interne stuurgroep: er werd voor gekozen om dit op te nemen binnen de bestaande overleggroepen en geen aparte stuurgroep samen te stellen. Het diensthoofdenoverleg en het managementteam nemen deze functie bij op. De interne stuurgroep krijgt regelmatig terugkoppeling van de uitwerking en het verloop van het klimaatplan en de deelactieplannen en ambieert mee het interne draagvlak te vergroten. - Klimaatwerkgroep: deskundigen die input geven en instaan voor de concrete opvolging van het klimaatactieplan. Er wordt gewerkt met diverse kleinere thematische werkgroepen over de diensten heen bv rond energiezorg, rond jeugd,… Deze werkgroepen zullen vertrekkend vanuit de beleidsdoelstellingen opgenomen in dit plan deelactieplannen per domein opmaken met hierin facilitering van de implementatie van de maatregelen, monitoring van de effecten, evaluatie en optimalisatie van de maatregelen en koppeling naar de begroting. Deze werkwijze garandeert een grote betrokkenheid van de verschillende diensten. - extern klankbord: deze klankbordgroep werd nog niet opgericht, maar er werd inspraak naar de diverse doelgroepen gerealiseerd door overleg met de bevoegde mandatarissen en ambtenaren en externe partners uit verschillende doelgroepen: - verenigingen (Natuurpunt, Transitie Halle, Wijkverenigingen, sport, cultuur,…) - scholen - adviesraden (GECERO, milieuraad, …) - burgers - bedrijfsgroeperingen (VOKA, Unizo,…) -… De klankbordgroep zal de uitwerking van het klimaatplan en de deelactieplannen mee voorbereiden en opvolgen. Daar de klimaatproblematiek niet stopt aan de grenzen van de stad zou de klankbord werkgroep optimaal zich niet beperken tot grondgebied Halle maar bv opgericht worden voor het werkingsgebied Pajottenland & Zennevallei. - Externe begeleiding van het klimaatactieplan: Voor de opmaak: - Voor begeleiding van de interne stuurgroep wordt een beroep gedaan op Bond Beter Leefmilieu vzw - Vanuit de provincie (draaiboek, vormingen,…) en de Vlaamse overheid departement Leefmilieu (nulmeting, maatregelentool) werd ook ondersteuning voorzien 11 Klimaatplan ‘ Halle(n) in actie voor het klimaat!’ – periode2015 -2020

Voor de verdere uitwerking van het plan zal zo optimaal mogelijk gebruik gemaakt worden van de kennis, middelen en andere vormen van externe ondersteuning om tot een optimaal resultaat te komen.

2.2 Stappenplan We richten ons in deze eerste fase van CO2-reductie op het zgn. “laaghangend fruit”, de meer eenvoudige maatregelen om de korte termijn doelstelling van 20 % reductie tegen 2020 te behalen. Een eerste indicatie naar uitvoering wordt aangegeven via de onderverdeling in drie categorieën: Quick-wins (Korte termijn- KT), prioritaire actie (korte/middellange termijn -MT) en strategische acties (Middellange/lange termijn - LT). Via de deelactieplannen zal een oplijsting opgemaakt worden van de geplande actie gekoppeld aan de voorziene budgetten binnen de goedgekeurde begroting. Communicatie hierover dient open te zijn en er wordt ingezet via ieder kanaal dat we ter beschikking hebben. We gaan daarbij geen taboes uit de weg en belichten ieder aspect. We gaan uit van een positief verhaal en vermijden terecht te komen in doemdenken. Het ambitieniveau van de lange termijndoelstelling om 85% CO2-uitstoot te besparen, is dermate hoog dat een transitie noodzakelijk is. We zullen met name onze systemen van bouwen en wonen, energie, ruimtelijke ordening, landbouw en voeding, productie en consumptie en mobiliteit structureel moeten aanpassen om de lange termijnambitie te realiseren. In dit plan ligt de nadruk op de systemen bouwen en wonen; ruimtelijke ordening en mobiliteit, hoewel we ook voor de overige sectoren acties formuleren. Die drie systemen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Momenteel is ons (historisch gegroeid) systeem van ruimtelijke ordening niet duurzaam omdat het verspreide bebouwing in de hand werkt. Daardoor maken de mensen ook niet-duurzame keuzes op vlak van wonen en staat ons transportsysteem overmatig onder druk. Het is op het niveau van deze maatschappelijke systemen dat de oplossingen dienen te worden gezocht.

3 Financiële aspecten Rekening houdend met de globale CO2-uitstoot van de stad op dit moment en de vooropgestelde ambitie, moet geconcludeerd worden dat de komende jaren extra inspanningen nodig zijn om deze ook daadwerkelijk te verwezenlijken. Het budget om dit klimaatplan te realiseren bestaat uit: - bestaand budget dat reeds wordt ingezet voor klimaatbeleid; - bestaand budget dat geheroriënteerd wordt naar klimaatbeleid door de klimaatdoelstellingen mee te nemen in alle projecten en beleidsbeslissingen van de stad; - bijkomend budget voor concrete projecten; - tot slot zal de stad op zoek gaan naar bijkomende middelen (bv. Europese middelen).


Een overzicht van de effectieve voorziene budgetten en de hieraan gekoppelde acties ikv het klimaatplan wordt bijgehouden en gerapporteerd via de op te maken deelactieplannen.

4 Nulmeting De nulmeting geeft emissiecijfers voor het jaar 2011 weer per sector. Deze nulmeting werd door de Vlaamse regering via het VITO ( Vlaams Instituut voor Technologische Ontwikkeling) voor elke Vlaamse gemeente ter beschikking gesteld. De nulmeting werd aangevuld met cijfers van het verbruik van de eigen organisatie: cijfers van verbruik eigen vloot voertuigen, percentage eigen verbruikte groene stroom en eigen energiegebruik van de stad. Uit de onderstaande tabel blijkt dat voor HALLE transport en gebouwen de belangrijkste CO2 emissiebronnen zijn. De stad Halle heeft een grotere CO2 emissie dan de gemiddelde Vlaams-Brabantse gemeente, vooral te wijten aan de sector mobiliteit. Binnen de sector particulier en commercieel vervoer is meer dan 30% van de uitstoot te wijten aan vervoer via snelwegen (N-wegen). Aangezien een stad weinig tot geen invloed kan uitoefenen op het vervoer via snelwegen, zal deze subsector uit de nulmeting gehaald worden. Een overzicht van de CO2 uitstoot in 2011 voor Halle na het verwijderen van de kilometers snelwegen, wordt weergegeven in onderstaande grafieken. Ook de impact van het luchtverkeer werd niet mee opgenomen in de nulmeting daar de stad hier tevens geen invloed kan uitoefenen. CO2 emissies per sector voor 2011 in vergelijking met een gemiddelde Vlaams-Brabantse gemeente 250.000 eigen vloot eigen openbare verlichting 200.000

eigen gebouwen landbouw industrie

150.000 Ton CO₂-

mobiliteit Bebouwde omgeving

100.000

50.000

0 CO2-emissies (Halle) Gemiddelde Vlaams-Brabantse gemeente

Procentuele verdeling CO2 emissies per sector in 2011 voor Halle 13 Klimaatplan ‘ Halle(n) in actie voor het klimaat!’ – periode2015 -2020

0%

huishoudens tertiair 26% openbare verlichting

37%

landbouw industrie

21%

particulier en commercieel vervoer openbaar vervoer

13%

eigen gebouwen 2%

De totale CO2 uitstoot in 2011 voor Halle bedraagt 197.416 ton. De belangrijkste sectoren zijn het particulier en commercieel vervoer (37 %) en de gebouwen/installaties van huishoudens (26 %) en tertiaire sector (21 %). Om de doelstelling van minstens 20% reductie tegen 2020 te behalen moeten we volgens de berekeningen uit de nulmeting 39.483 ton CO2 besparen.


5 Geplande acties en maatregelen 5.1

Gebouwen en bebouwde omgeving

Elke woning heeft energie nodig voor verwarming, warm water en verlichting. Het energieverbruik van de huishoudens is verantwoordelijk voor 26 procent van de CO 2uitstoot in onze stad. Niet enkel CO2, maar ook andere vervuilende stoffen veroorzaakt door verbranding van fossiele brandstoffen gaan de lucht in, met een impact op onze gezondheid. De energievraag van onze woningen aanpakken is één van de belangrijkste uitdagingen voor het realiseren van een leefbare klimaatneutrale stad. Dit niet enkel voor de klimaatwijzigingen, maar ook uit bezorgdheid voor onze gezondheid, het wooncomfort en de betaalbaarheid van energie. Willen we onze doelstelling halen dienen we in te zetten op renovaties en duurzaam bouwen. Dat is een manier van bouwen waarbij de milieu- en gezondheidseffecten over de volledige levensduur van het bouwproject tot een minimum worden beperkt. Uit de nulmeting blijkt ook voor onze stad een grote uitdaging te liggen op vlak van gebouwen en installaties niet enkel voor de particuliere woningen maar ook voor tertiaire gebouwen (zie nulmeting). We zullen dus volop moeten inzetten op klimaat als rode draad binnen het ruimtelijk ordeningsbeleid. In het actieplan worden de volgende principes gerespecteerd: - Kernversterking als basis voor het ruimtelijk ordeningsbeleid. Inbreiding en bundelen van activiteiten in een aantrekkelijke leefomgeving. Nabijheid van dagelijkse voorzieningen, herwaardering van goed door openbaar vervoer omsloten kernen, slimme verdichting met aandacht voor groen, natuur en biodiversiteit, CO2- reductie via energie-efficiëntie en lokale energievoorziening. - Rationeel energiegebruik. Zowel tijdens het bouwproces als tijdens de levensduur van de woning. Essentiële voorwaarden hiervoor zijn: compact en zuid georiënteerd bouwen, een luchtdichte afwerking, grondig isoleren, efficiënte verwarmingsinstallatie op hernieuwbare energie, … - Het gebruik van duurzame materialen met een zo laag mogelijke milieu-impact, waarbij de volledige levenscyclus in acht wordt genomen. - Bouwen over generaties heen. Niet alleen door duurzame materialen te gebruiken maar ook door comfortabele leefomgevingen te creëren waar mensen graag vertoeven. - Energieprestaties van gebouwen verbeteren. Dit zowel door sensibiliseren, stimuleren en introduceren van (collectieve) renovatie naar laag –energie woningen, pilootprojecten rond nieuwe woonvormen, nemen van concrete maatregelen ter bevordering van energieefficiëntie ,… - Goede waterhuishouding. In het kader van klimaatadaptatie is er verhoogde aandacht binnen het ruimtelijk ordeningsbeleid voor een veerkrachtig watersysteem. -… 15 Klimaatplan ‘ Halle(n) in actie voor het klimaat!’ – periode2015 -2020

Deze principes zullen worden toegepast voor stedelijke faciliteiten (gebouwen, openbare verlichting,…), maar ook voor de woningbouw, industrie-, kantoorgebouwen, zorgsector, schoolgebouwen… Doelstellingen van de stad voor haar eigen patrimonium en openbare verlichting Als hoofddoelstelling wordt een integraal en consequent duurzaam energiebeleid vooropgesteld voor de stedelijke gebouwen en de openbare verlichting. Hieraan gerelateerd zal ook gewerkt worden aan rationeel watergebruik. Het stadsbestuur streeft ernaar tegen 2020 : • Haar bestaand patrimonium (verwarmd vloeroppervlak >= 250 m²) energetisch te renoveren zodat deze minimaal zullen beschikken over een geïsoleerd dak, optimalisatie van de technische installaties met een energie-efficiënt onderhoudscontract en dubbele beglazing. • haar nieuwbouw en grondige renovatieprojecten CO2-neutraal te maken (= geen CO2 uitstoot tijdens bouw en exploitatie). • haar ambitieniveau zo af te stemmen dat tegen 2020 minimaal de doelstellingen van de Burgemeesterconvenant en Europa worden gehaald dwz. minstens naar 20% minder energieverbruik, 20% vermindering van CO2-uitstoot en 20% eigen hernieuwbare energie productie tegen 2020, ten opzichte van het referentiejaar 2011. Bovenstaande doelstelling wordt verankerd in onderstaande beleidsinstrumenten: 

De gerelateerde doelstellingen uit de doelstellingenboom in kader van de BBC



Het ondertekenen van de burgemeestersconvenant als instrument voor een beter klimaatbeleid

Om de gestelde doelstellingen te bereiken, steunen we op de volgende pijlers: • Het streven naar een organisatiestructuur die het belang van rationeel energieen watergebruik weerspiegelt (pijler 1), • Het uitwerken van een duurzaam energiebeleid, gedragen door alle diensten (pijler 2). • De bewaking van het verbruik en het toetsen van de vooruitgang via een performant energieboekhoudsysteem ( pijler 3). • De uitvoering van een logisch samenhangend pakket van maatregelen of actiepunten om de beoogde besparing te bereiken is (pijler 4).


• Het ondersteunen van de technische ploeg door duurzaam bestekadvies en via projectopvolging door de coördinator. ( pijler 5). • Het streven naar meer hernieuwbare energie en energieonafhankelijkheid (pijler 6). • Het voeren van een goede communicatie waarbij de Stad een voorbeeld kan zijn voor de burger (pijler 7). Een diepgaandere omschrijving kan je terugvinden in het energiezorgplan 2015-2020 van de stad Halle.


Overzicht maatregelen Maatregel

Toelichting/stand van zaken

Acties ( niet-limitatief, wel aanbevolen )

Termijn (kortmiddellang- lang)

Gemeentelijke gebouwen en installaties Verbeter de kennis van het stedelijk - Energiezorgplan werd opgemaakt gebouwenpark - Energieprestatiecertificaten (EPC’s) werden opgemaakt

Uitwerken en -voeren acties uit energiezorgplan

KT – MT-LT

Opmaken van een patrimoniumscan voor het stedelijk patrimonium met evaluatie van elk gebouw

MT

Het energieboekhoudsysteem Comeet is actief voor de grootste verbruikers onder de stedelijke gebouwen

Naar een actieve opvolging van de monitoring gaan met lokale energieverantwoordelijken– zie energiezorgplan

KT

Stimuleer energie-efficiëntie en rationeel energiegebruik in de stedelijke gebouwen

Initieer energiebesparende acties en monitor de resultaten

KT

Stel een duurzame meerjarenplanning op voor elk gebouw

De dienst patrimonium brengt de te verwachten investeringen in kaart en zorgt dat het nodige onderhoud van de gebouwen tijdig begroot en gepland worden - Energiebesparingsmaatregelen werden al uitgevoerd in verschillende gebouwen (vernieuwing verwarming en ramen, digitale regelaars voor

- Sensibiliseer de gebruikers van de gebouwen, bv. via een energiegedragscode, sensibiliseringscampange, betalen voor het effectief energieverbruik bij huur lokalen,… - Gebruik campagnemateriaal in het gebouw om gewenst gedrag te bevorderen (lichten doven, trappen nemen, deuren dicht, etc. ….) oa. aangeboden door deelname aan ‘ save@work’ - Stel een (vereenvoudigde) conditiemeting op per gebouw om de resterende levensduur van de installaties te kennen - Maak een overzicht van de te verwachten investeringen op middellange termijn - Voer bijkomende energiebesparingsmaatregelen uit volgens strategische meerjarenplan en energiezorgplan - uitvoering van EnergiePrestatieContract in eigen

Maak een behoefte-analyse van het stedelijk patrimonium voor de komende 20 jaar Stel een centraal energieteam aan met lokale verantwoordelijken voor elk gemeentelijk gebouw

Renovatie van de stedelijke gebouwen

KT

KT-MT


verwarming,…) - Uitgevoerde quickwins ( buisisolatie, reflecterende folie, tijden bewegingsschakelaars, ledlampen,…) Nieuw stedelijk patrimonium worden bijna-energieneutrale gebouwen (BEN)

De norm voor bijna-energieneutraal bouwen wordt verplicht vanaf 2019. Stedelijke nieuwbouwprojecten voldoen echter best nu reeds aan deze norm.

… Particuliere gebouwen en installaties Stimuleer energie-efficiëntie en Inwoners sensibiliseren en uitdagen tot rationeel energiegebruik bij een lager energieverbruik oa via: particuliere woningen - pilootproject Kyoto in de wijk ( actief) - website, infoblad ( passief)

Geef speciale aandacht voor mensen die met energiearmoede te maken hebben

-Uitvoering van gratis energiescans uitgevoerd bij particuliere woningen voornamelijk bij kwetsbare doelgroepen -renteloze energielening voor kwetsbare doelgroep

Stimuleren van energiezuinige renovaties

- Premies en goedkope leningen (dak-, vloer- en muurisolatie, …) worden gepromoot en ondersteund via het

regie - uitvoeren quickwins uit zoals isoleren van leidingen, afkitten, aanbrengen tochtstrips, plaatsen van aanwezigheidsdetectoren of klokschakelaars, correcte afstelling stookplaatsen, … - Leg een energetisch ambitieniveau op voor nieuwbouw (BEN) - Nieuwbouwprojecten steeds met duurzaam bouwadvies van Provinciaal Steunpunt Duurzaam Bouwen - Pas de principes van Duurzaam Bouwen toe - Neem steeds voorwaarde voor commissioning mee op in aannemerscontract

KT

- Organiseren van samenaankoopacties rond energiebesparende maatregelen en thermografische gebouwenscans - Promoot digitale energiemonitoring (Smappee) - Start een infocampagne (bv via Energie- ID, Kyoto in het Pajottenland,… - verder zetten ondersteuning via duurzame wijkprojecten - opmaken klimaatbox voor (nieuwe) inwoners - versterken samenwerking tussen de stad, OCMW, sociale huisvestingsmaatschappijen en organisaties rond energiebesparing - Start een project (eventueel met subsidies) rond energie in samenwerking met het Woonloket

KT

- Intenser promoten en ondersteunen van het gratis duurzaam bouwadvies van het Provinciaal Steunpunt Duurzaam Bouwen en/of verplichtend karakter geven

KT-MT

MT


woonloket - Infomomenten rond duurzaam (ver)bouwen en campagnes zoals Ecobouwers, Bouwteam,… worden georganiseerd - samen aankopen -gratis duurzaam bouw/planadvies voor de burgers

Opleggen voorwaarden rond duurzaamheid binnen het ruimtelijk beleid van de stad

Zie oa. Vlaamse maatstaf Duurzaam bouwen en wonen

bij aanvraag vergunning - verder inzetten op samenaankopen rond energiemaatregelen (i.s.m. Kyoto in het Pajottenland) - Organiseer een renovatiemarkt met architecten, lokale installateurs en voorbeeldprojecten van duurzaam bouwen - Organiseer een campagne voor vervanging van oude stookolieketels (‘Tankslag’) -uitbouwen en omsluiten van (online) informatie over energiezuinig (ver-)bouwen -Aanpassen GRS om acties omtrent duurzaamheid in verordening , RUP’s, gemeentelijke verkavelingen,… in te passen in het ruimtelijke beleid van de stad - opmaken van groenstructuurplan - nieuwe woonprojecten als voorbeeld voor wonen in de toekomst ( duurzame woonprojecten bv cohousing) - communiceren en informeren - Bij aansnijden van woonuitbreidingsgebieden wordt optimaal rekening gehouden met principe van kernversterking

KT/MT

… Bedrijven , KMO’s & scholen Berekenen van de CO2-afdruk en het opstellen van een CO2-reductieplan

- VOKA begeleidt bedrijven bij de berekening van de Carbon Footprint - Er bestaat een gratis energiescan voor KMO’s

Organiseren van een info- en uitwisselingsmoment , bijscholing voor de stedelijke bedrijven en KMO’s

MT

Stimuleer energie-efficiëntie en rationeel energiegebruik bij lokale bedrijven, scholen en KMO’s

- opstart monitoring en bijsturing via project energieke scholen van de campus Don Bosco

- Promoot acties rond REG bij winkels (energiecoach, gesloten winkeldeuren,…) - beloning/erkenning voor bedrijven, kantoren, winkels,… die energiebewust ondernemen

KT


(klimaatambassadeurs, ecolabel,…) Stimuleer samenwerking tussen bedrijven op bedrijventerrein

-Onderzoek naar mogelijkheid duurzaam parkmanagement op bedrijfsites ism oa VOKA - samenaankopen voor energiebesparende maatregelen, thermografische scans,.. -promoten van energiezuinige IT en installaties -betrekken van bedrijven bij voorziening groenbuffering en verantwoord ruimtegebruik

MT

Stimuleer het realiseren van energiezuinige en duurzame bedrijfs- & schoolgebouwen

- Promoot thermografische scans om energieverliezen aan te tonen - Organiseer infomomenten of workshops over bv. isolatie, toepassing WKK, biomassa, EPC-contracting,…

MT

Zie energiezorgplan : -uitvoering van quickwins OV opgenomen in SMJP - Eandis startte met de opmaak van een masterplan/lichtplan

Finaliseren, goedkeuren en uitvoeren van het masterplan openbare verlichting

MT

- omvormingsprojecten naar dimbareen ledverlichting -sanering invalswegen

- Laat klemtoonverlichting ’s nachts systematisch uit (bv. van 23u tot 5u) - standaard dimbare ( LED) verlichting in straten

KT

… Openbare verlichting Vastleggen van een visie en planning rond openbare verlichting

Realiseer energie-efficiëntie

… Ruimtelijke Planning De stad neemt energie/klimaat als belangrijke factor mee in de ruimtelijke planning

-Integreer energieen klimaataspecten in KT-MT-LT gebiedsontwikkeling (projectvisies, overeenkomsten, onderhandelingen met marktpartijen, gunningcriteria (oa bij het aanstellen van ontwerpers en ontwikkelaars), RUP's, inrichtingsplannen,… 21

Klimaatplan ‘ Halle(n) in actie voor het klimaat!’ – periode2015 -2020

De stad doet aan planning gericht op een duurzaam ruimtegebruik

De stad heeft een integraal waterbeleid

De stad voert een doordacht woonbeleid

Water wordt steeds belangrijker bij het beheer en de inrichting van gebieden Verwachte stijging van zowel droogte als wateroverlast Acties opgenomen in het woonbeleidsplan rond het verbeteren van het woonaanbod

- opmaken groenstructuurplan Ga zuinig om met onbebouwde ruimte MT-LT (inbreidingsprojecten alvorens woonuitbreidingsgebieden aan te snijden), vrijwaren groen(zones) - Onderzoek de mogelijkheden van herlokalisatie van zonevreemde activiteiten die de ruimte versnipperen (grondenruil, RUP's,…) - Voer watertoets en hemelwaterverordening correct KT-MT uit bij projecten - Stimuleer zuinig watergebruik - Verminder de hoeveelheid verharde oppervlakte - Spoor leegstand actief op (registratie en heffing) KT - Maak een actieprogramma op rond onbebouwde bouwgronden - Promoot nieuwe woonvormen ( zorgwonen, groepswonen,…)


5.2

Duurzame mobiliteit

De uitstoot van transport wordt gebaseerd op inschattingen gemaakt van de totale hoeveelheid voertuigkilometers gereden op het grondgebied. Op basis daarvan wordt een inschatting gemaakt van de brandstofhoeveelheid en de daarbij horende CO2-uitstoot. Voor 2011 (referentiejaar nulmeting) draagt mobiliteit bij voor 37 % van de totale CO2- uitstoot van onze stad. Dit is enkel toe te schrijven aan de uitstoot op onze lokale wegen, zonder meenemen van de snelwegen. De sleutel om de klimaatuitdaging op vlak van mobiliteit tegen te gaan is inzetten op duurzame mobiliteit. Dit omhelst het zoeken naar een evenwicht tussen bereikbaarheid, economie, leefmilieu en klimaat. Duurzame mobiliteit draagt naast de verminderde CO2uitstoot ook bij aan betere luchtkwaliteit (fijn stof, NO2,…), verkeersveiligheid, minder geluidsoverlast, meer beschikbare open ruimte en economische winst. Binnen deze strategie wordt voorrang gegeven aan voetgangers, fietsers en collectief vervoer en wordt het autoverkeer verminderd. Zowel woon-werkverkeer, vrijetijdsverkeer als logistiek verkeer zijn aandachtspunten. Ruimtelijke planning richt zich in belangrijke mate op langetermijnplanning, maar is van cruciaal belang om een kentering in het mobiliteitsbeleid te kunnen realiseren. Verkeersgenererende functies moeten gekoppeld worden aan het openbaar vervoersnetwerk en fietsnetwerk. Naast de ruimtelijke planning, gedragsveranderingen en uitbreiding van het aanbod van het openbare vervoer en fietsinfrastructuur liggen de kansen in de transitie naar nieuwe voertuigen die minder of niet meer afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Doelstellingen van de stad: De 3 krachtlijnen van het mobiliteitsplan blijven van kracht: -

Sturen van mobiliteit door middel van ruimtelijke ontwikkelingen Maatregelen die de vrijheidsgraden van het gemotoriseerd verkeer beperken Maatregelen die de vrijheidgraden van het alternatief vervoer vergroten




Acties ( niet-limitatief, wel aanbevolen)


Plannen en sturen van mobiliteit Inrichting van grondgebied

Structurele aanpassingen voor zwakke weggebruikers

… Wagenpark van de stad Inzicht creëren

Verminder de behoefte voor verplaatsing Biedt alternatieve vervoersmiddelen aan

Nieuwe technologieën

-Opstellen , goedkeuring n uitvoering van mobiliteitsplan -Mobiliteitsplatform voor overleg en sturing

-Aanpassingwerken ten gunste van de zwakke weggebruiker - implementatie zone 30 -herwaarderen en in kaart brengen trage wegen

In kaart brengen van de woon-werk en werk- werk verplaatsingen om tot een emissie en mobiscan te komen

-Reeds enkele dienstfietsen voor dienstverplaatsing - fiets/stappremie en terugbetaling openbaar vervoerskosten -Aanbod Eandis rond duurzame mobiliteit -aankoop CNG bestelwagens en

- beperken verdere staduitbreiding: versterken diversiteit van buurten, residentiële projecten langs assen openbaar vervoer stimuleren - Voer het mobiliteitplan verder uit - Creëer een autoluw en leefbaar centrum - heraanleg schoolomgevingen ifv duurzame mobiliteit -vergroten voetgangerszone - screenen voet- en fietsdoorsteken bij nieuwbouwprojecten - uitbouwen FietsGEN - voorzien fietsstraten, fietsbruggen, goede veilige fietspaden, fietsstallingen, fietsrails aan trappen,…

KT-MT-LT

- bedrijfsvervoerplan opstellen op het niveau van de administratie ( Mobiplan- en monitor ) - analyse van het emissies en verbruik stedelijk wagenpark -videoconferencing stimuleren onder personeel - flexibel werken - elektrische dienstfietsen aankopen (ook voor woonwerkverkeer) - carpoolen aanmoedigen tussen de werknemers - stedelijk wagenpark delen met inwoners - sensibiliseren en aanbieden duurzame alternatieve - vergroening van het wagenpark door milieuvriendelijke voertuigen (hybride, elektrisch, koolzaad, CNG,…)

KT

KT- MT

KT KT-MT

KT-MT


Sensibilisatie

… Openbaar vervoer Maak het openbaar vervoer aantrekkelijker

Maak het aanbod beter bekend

… Particulier vervoer Inzicht creëren

elektrische scooter

- (eigen)groene stroom voor elektrische wagens

-De stad nam deel aan acties zoals : Ik Kyoto, Met Belgerinkel naar de winkel,… - ecodrive vorming voor personeelsleden die veel op de baan zijn

- start mobiliteitsacties op met de werknemers (Korte Ritten, Autoloze Werkdag,…) - communiceer rond mogelijkheden en acties - opleiding voor personeel rond energiezuinig rijden , milieuvriendelijke voertuigen,.. -zichtbaar maken van nieuwe technologieën in straatbeeld bv door bestickering

KT

-Reeds verschillende busbanen beschikbaar -Reeds geregeld overleg met De Lijn/ NMBS

- doorstroming verbeteren door aangepaste verkeerslichten, bus- only- stroken,… - uitbreiding openbaar vervoer aanbod, verbetering toegangs- en wachtfaciliteiten, frequentere reistijden,… - aanleg pendelaars-carpoolparking aan station - stimuleer bedrijven om openbaar vervoer te promoten bij werknemers (vb Blue Bike, terugbetaling vervoersbewijzen,…) - ontwikkel mobiliteitspagina (op stedelijke website) met aanbod openbaar vervoer in de stad - creëren van inzicht in de mobiliteit van de bezoekers van de stedelijke infrastructuur - stel kaarten ter beschikking van stedelijk grondgebied met openbare vervoerlijnen - sensibiliseer bewoners en gebruikers van stedelijke gebouwen voor het gebruik van openbaar vervoer

KT-MT

- onderzoek het verplaatsingsgedrag in Halle - stel een schoolvervoersplan op (schoolomgeving en routes veiliger maken + modal shift bekomen)

KT-MT

Infocampagnes

Creëer een beter inzicht in de mobiliteit van de bezoekers van infrastructuur (zwembad, cultuurcentrum, stadhuis,

KT- MT


scholen,…) Verminderen van de behoefte tot verplaatsen en promoten alternatieve vervoersmiddelen

-Digitaliseren administratieve stappen door uitbouw E-loket

Verplaatsingsgedrag sturen

De stad maakte verschillende zones betaald parkeren en realiseerde parkings buiten het centrum

Maak het aanbod beter bekend

- blue-bike , autodelen, fietsherstelplaats reeds actief in de stad

Spoor actieve participatie bij burgers aan

Om de betrokkenheid van de inwoners te realiseren kan men een toolbox mobiliteit ter beschikking stellen, ter ondersteuning van de inwoners om een verbeteringstraject te realiseren

Nieuwe mobiliteit en technologieën

- pak de mobiliteit en parkeermogelijkheden aan bij scholen en druk bezochte gebouwen - opmaken schoolvervoerplan, - stimuleren ‘ wandelende schoolbussen’ - standplaatsen voor gedeelde voertuigen ter beschikking stellen -opmaken fietsplan voor de stad ( fietsdoorsteken, trage wegen, fietsstalling, fietsvriendelijke handelszaken,….) Stuur verder op basis van de mapping van de diverse zones de ongewenste transportmodi bij door het invoeren van sturende maatregelen (betaald parkeren, ontoegankelijke zones voor doorgaand verkeer, …) - maak het mobiliteitsplan bekend in alle deelgemeenten - maak realisaties bekend - maak Blue Bike, Fietspunt, autodelen en fietsherstelplaats beter bekend - ondersteun scholen via bestaande campagnes - sensibiliseer bedrijven (Duurzaam Parkmanagement) - experimenteer met woonerf, speel- en leefstraten - moedig actieve deelname in duurzame mobiliteit aan - deel fietserskit uit (lichten, fluohesje, fietskaarten,…) - duid peters aan voor fietswegen

KT-MT

KT-MT

KT

KT-MT

- investeer in LED- verkeerslichten en variabele borden KT - installeer oplaadpunten voor elektrische wagen en fietsen - initieer testmomenten /samen aankopen voor elektrische wagens en fietsen - promoot autodelen

… 26 Klimaatplan ‘ Halle(n) in actie voor het klimaat!’ – periode2015 -2020

5.3

Hernieuwbare energie

Om de klimaatdoelstelling te halen moet er niet enkel een drastische verlaging van de vraag naar energie plaatsvinden, maar dienen ook maatregelen genomen te worden om de nodige energie zo duurzaam mogelijk op te wekken. Als de stad de ambitie wil waarmaken om op termijn energie- onafhankelijk te worden dient ze niet enkel maximaal in te zetten op energiereductie maar ook te kijken naar de mogelijkheden voor duurzame en hernieuwbare lokale energieproductie. Hernieuwbare energie is energie die gewonnen wordt uit onuitputtelijke bronnen. Vormen van hernieuwbare energie zijn: - bio-energie - geothermische energie - zonne-energie - energie uit water - windenergie - warmtenetten Per bron bestaan verschillende technieken om de beschikbare hernieuwbare energie te winnen (bv. een windturbine, thermische zonnecollector, fotovoltaïsche zonnecellen, vergisting van biomassa tot biogas, persing van pure plantaardige olie). Deze technieken leveren ook verschillende energiedragers op: warmte of elektriciteit. Elke hernieuwbare energiebron en omzettingstechniek heeft haar eigen technische en economische kenmerken, zodat een effectief beleid per bron en zelfs per techniek moet worden bepaald. De stad onderzoekt mogelijkheden om initiatieven op te zetten voor zowel haar eigen infrastructuur als voor andere doelgroepen. Doelstellingen van de stad: - stimuleren van onderzoek naar implementatiemogelijkheden van hernieuwbare energie en streven naar meer energieonafhankelijkheid. - Het aandeel aan productie van hernieuwbare energie op grondgebied van de stad te verhogen. - Het stadsbestuur gaat voor 100% groene stroom en wil hiermee zo het gebruik van hernieuwbare energie fors doen toenemen. - De stad wil ook op andere wijzen hernieuwbare energie gebruiken. Het is immers belangrijk – de stijgende energieprijzen in gedachte – dat de stad energieonafhankelijker wordt van de markt. Ook andere vormen van hernieuwbare energie (zoals bv. waterkracht, biomassa, warmtenetten) zullen worden onderzocht. Het opwekken van eigen energie vergt een investering maar genereert door de lagere kostprijs van de groene energie extra


werkingsmiddelen voor de stad en levert een grotere energieonafhankelijkheid in een tijd van stijgende energieprijzen. De Stad engageert zich ook om na te gaan in hoeverre hernieuwbare energievormen inpasbaar zijn op haar gebouwen binnen stedelijke context en welke mogelijkheden van partnerschappen met investeerders voor hernieuwbare energie mogelijk zijn op haar grondgebied.






Windkracht Kennis en mogelijkheden van hernieuwbare energie in kaart brengen Meewerken aan maatschappelijk draagvlak voor windturbines

De provincie start een participatief project voor energiekansen kaarten

- energiekansen kaart voor de stad

KT

- 3 windturbines aanwezig , 3 bijkomende turbines voorzien

- Sensibiliseren van de bevolking over de voordelen van windturbines - draagvlak verhogen door samenwerking met energiecoöperatieven , burgers en steden kunnen mede-eigenaar worden ( zie vb ASSE)

KT-MT

- ondersteunen van de plaatsing van zonnepanelen of zonneboilers op daken van de stad, particulieren, kerken,… - organiseren van een samenaankoop ( ontzorgingseffect) investeren in zonnepanelen en zonneboilers voor eigen gebouwen (vb sportcomplex, ’t Vondel,…)

MT

onderzoek en promotie van de mogelijkheden van WKK’s bij bedrijven en publieke infrastructuur

MT

onderzoek mogelijkheden van vergisting voor oa bermmaaisel nav inzet ecomaaier proefproject rond houtsnippers afkomstig van beheer van houtkanten

KT

… Zonne- energie De stad faciliteert

De stad investeert … Warmtekrachtkoppeling De stad faciliteert … Biomassa De stad faciliteert

Biogasinstallatie aanwezig op grondgebied van de stad

De stad investeert

MT

MT

… 29 Klimaatplan ‘ Halle(n) in actie voor het klimaat!’ – periode2015 -2020

Waterkracht De stad faciliteert

Geen grote producties mogelijk maar wel restauratie van oude watermolens als bewustmaking

… Warmtenetten De stad participeert in onderzoek

… Groene stroom De stad stimuleert de aankoop van groene stroom

Afname 100% groene stroom voor de eigen gebouwen en openbare verlichting

De stad participeert in onderzoek naar Smart Grids …

onderzoek mogelijkheden van waterrad Eisingen

KT

Onderzoek naar mogelijkheden warmteneten bv voor collectieve hernieuwbare energievoorziening bij nieuwe stadsontwikkelingsprojecten

MT

- promoot de levering van groene stroom - organiseren samenaankoop groen stroom - nagaan afkomst stroom,opteren Belgische productie - Onderzoek en promoot de mogelijkheden van slimme netten en slimme meters in de gemeente

KT-MT

MT


5.4

Natuur, biodiversiteit & adaptatie

In functie van klimaatverandering kunnen op 2 niveaus maatregelen getroffen worden: 1. Klimaatmitigatie: dit zijn maatregelen die er op gericht zijn om de uitstoot aan broeikasgassen te beperken zodat de temperatuurstijging hopelijk onder een gevaarlijke kritische grens wordt gehouden. Het Europese Burgemeestersconvenant richt zich in eerste instantie op deze maatregelen. 2. Klimaatadaptatie: dit zijn maatregelen die er op gericht zijn om de effecten van de klimaatverandering te milderen of te voorkomen zodat de kost (of schade) ten gevolge van de klimaatverandering binnen de perken blijft, of maatregelen die inspelen op kansen die zich voordoen ten gevolge van de klimaatverandering.

Biodiversiteit en natuurlijke ecosystemen spelen een belangrijke rol in de hele klimaatproblematiek: dankzij biodiversiteit en ecosysteemdiensten zijn mensen, soorten en populaties veerkrachtiger en kunnen ze zich beter aanpassen aan de klimaatverandering. Veerkrachtige en sterke ecosystemen kunnen tegelijk een verdere klimaatverandering tegengaan. Hoe groter de verscheidenheid van dieren en planten, des te meer ecosystemen de schokken van de klimaatsveranderingen zullen overleven. Maar de klimaatsverandering heeft ook een invloed op de natuurlijke systemen. Klimaatverandering is schadelijk voor biodiversiteit en één van de oorzaken van biodiversiteitsverlies. Wanneer biodiversiteit en ecosystemen niet efficiënt beschermd worden, zal het klimaat nog sneller veranderen en zullen de gevolgen groter zijn. Hoezo? Biodiversiteit en ecosystemen spelen een cruciale rol bij klimaatregulering: veengebieden, moerassen, bodems, bossen en oceanen spelen een grote rol bij de opname en opslag van koolstof. De uitstoot van broeikasgassen kan bijgevolg teruggedrongen worden door deze ecosystemen gezond te houden en beschadigde milieus te herstellen (o.a. bossen opnieuw aan te planten). Bossen zuiveren de lucht, slaan koolstof op in hun hout en nemen water op als een spons (water opnemen, het vasthouden en geleidelijk weer afgeven) waardoor overstromingen worden beperkt en water wordt opgeslaan voor drogere periodes. Ook half natuurlijke en door de mens beheerde ecosystemen (waaronder landbouwgebieden) bieden veel mogelijkheden om actief koolstof vast te leggen en emissies te verminderen. 31 Klimaatplan ‘ Halle(n) in actie voor het klimaat!’ – periode2015 -2020

Onze klimaatstrategieën afstemmen op de natuur heeft veel voordelen: -

Door een ecosysteemgebaseerde aanpak van de klimaatverandering zorgen we er voor dat de mens en zijn bestaansmiddelen minder kwetsbaar worden voor deze klimaatverandering.

-

Het is een kostenefficiënte aanpak aangezien ecosystemen zorgen voor koolstofopslag tegen een lage kost.

Enkele concretere voorbeelden hiervan: Klimaatimpact

Ecosysteemgebaseerde aanpassing

Meer droogte

Pas de juiste landbouw- en bosbouwpraktijken toe om de wateropslagcapaciteit te verhogen en droogte tegen te gaan Verhoog het aantal groene (natuur) en blauwe (water) zones in steden om het microklimaat en de luchtkwaliteit te verbeteren Onderhoud en herstel wetlands en rivierbeddingen die kunnen dienen als natuurlijke buffers tegen overstromingen Plant gemengde bossen, want zij zijn resistent tegen ziekten en plagen en hebben een lager brandrisico

Warmte-extremen Rivieroverstromingen Verhoogd brandrisico

Netto zorgt de natuur voor een opname van CO2. De opportuniteit ligt hier om deze nettoopname capaciteit te verhogen door enerzijds het aanplanten van bossen en anderzijds het beperken van terug vrijkomen van CO2-emissies door het beperken van de areaalafname van bos. Ook groen draagt bij tot CO2 opname. Naast CO2 opname draagt het ook bij tot leefbaarheid (recreatie, ontmoetingsplaats,… ) en onze gezondheid (tempert bv milieuhinder zoals luchtvervuiling en geluidshinder). Conclusie: het behoud en/of herstel van (netwerken van) ecosystemen helpt om klimaatverandering tegen te gaan én om ons beter te wapenen tegen de klimaatsverandering. Doelstellingen van de stad - adaptatiemaatregelen in bestaande en nieuwe beleidsplannen optimaal trachten te integreren - Realiseren van natuur, natuurverbindingsgebieden en blauw-groene netwerken door het uitbouwen van een link tussen adaptatiemaatregelen en andere beleidsdomeinen. - realisatie van een veerkrachtig watersysteem door ook in andere beleidsdomeinen zoals ruimtelijke ordening rekening te houden met klimaatadaptie. - Stimuleren van verhoging CO2 – captatie door aanplant en beheer van bossen en aanplant kleine landschapselementen buiten bosgebied




Acties ( niet-limitatief, wel aanbevolen)


Natuur, biodiversiteit & adaptatie Stimuleren en sensibiliseren dmv goede voorbeeldpraktijk

-pesticidenvrij groenbeheer, omvormingsprojecten - keuze voor inheemse- streekeigen (bijvriendelijke ) beplanting - opwaarderen en in kaart brengen trage wegennetwerk - verdelen bloemenzaad ism provinciale bijenactie - subsidie voor aanplant en onderhoud

Behoud en versterken van groen in de stad

-Strategisch transformatie Zennevallei

Uitbouwen en beschermen veerkrachtig watersysteem

-

- stimuleren vegetatie in kernen ( verminderen hitteeilandeffect) - stimuleren ingroening bedrijventerreinen - voorzien in speelnatuur - uitbouwen groen wandel ( verbindings)netwerk bv via Zennepad,… - stimuleren van volkstuinen, levende tuinen, kringlooptuinen,… - stimuleren gevelgroen , groendaken, waterdoorlatende parkings,.. - verder sensibiliseren rond biodiversiteit ( koesterburen, subsidie KLE, verdelen bloemenzaad,… - groen aanplantingen stimuleren via samen aankoop plantgoed, organisatie/medewerking aan plantactie ( vb 2020 extra bomen tegen 2020)

‘ slimme -Verder ontwikkelen van een visie voor een coherent verstedelijkte gebiedsdekkend netwerk van blauw-groene infrastructuur -verder zetten strategisch project rond de Zenne - uitbouwen klimaatvriendelijke groenvoorzieningen - opmaken van een groenstructuurplan ( zie bindende Toepassen watertoets Nemen geschikte maatregelen rond bepaling structuurplan Halle) - versterken van het watersysteem van de Zennevallei waterberging - effectievere controle op toepassing watertoets - voorzien van maatregelen in bouwcode rond onverharde parkings, verplichte groendaken,… - dé-asfaltering en waterberging ten voordele van

KT

project van

KT-MT


Versterken van robuuste natuur- en boskernen

Versterken van natuurverbindingen

Stimuleren duurzame landbouw en lokale voedselproductie en - afzet

-Door grote, robuuste natuurgebieden krijgt de natuur meer kansen om zich aan te passen aan de klimaatverandering. Anderzijds, hoe meer natuur, hoe meer koolstofopslag. -Via samenwerking met lokale partners (bosgroep, regionaal landschap, natuurverenigingen, Pro Natura, betrokken landbouwers, particulieren…) zoals voorbeeldproject Plan boommarter

- subsidie aanplant en onderhoud KLE -ondersteunen volkstuintjes, CSA, voedselteams, fruit- & groentemarkt,….

groenvoorziening ( zorgt voor klimaatmitigatie en adaptatie) - Stimuleren uitbreiding robuuste natuur- en boskernen door aankoop /subsidie natuurgebied - Beheer natuur- en bosgebieden duurzaam i.s.m. regionaal landschap en bosgroep - Verder uitvoeren opgemaakte bosbeheerplannen - Aanleg en inrichting van natuurverbindingen (ecologische bermen, houtkanten, boomgaarden, poelen, waterlopen,…) - Duurzaam beheer de natuurverbindingen (bermbeheerplan, bosbeheerplan, harmonisch parken groenbeheerplan) - Stimuleer de aanleg van natuurverbindingen bij inwoners, scholen, bedrijven,… - landbouwers inschakelen bij het beheer van houtkanten - samenwerking bij de vergroeningsmaatregelen (akkervogels, erosie, biodiversiteit,…) - promoot duurzame landbouweducatie voor scholen en groepen (boerderijbezoek, schoolmoestuin,…) - promoot bio (stads-)landbouw ( tot op wijkniveau) - promoot hernieuwbare energie (vergisting, WKK, PPO,…) bij landbouwbedrijven - verderzetten project volkstuinen

KT-MT-LT

KT-MT-LT

KT

…


5.5

Duurzame aankopen & consumptie

Onze productie- en consumptiepatronen dragen bij tot de opwarming van de aarde, de verontreiniging van het milieu en de uitputting van natuurlijke hulpbronnen. De noodzaak om over te stappen op duurzamere consumptie- en productiepatronen is groter dan ooit. Hiervoor moeten we de algemene milieuprestaties van producten gedurende hun hele levenscyclus verbeteren, de vraag naar betere producten en productietechnologieën stimuleren en de consument helpen betere keuzes te maken. De nood aan een meer duurzaam voedselsysteem groeit, de consumenten gaan immers op zoek naar producten waar ze vertrouwen in hebben, dit biedt belangrijke opportuniteiten voor een duurzaam lokaal ( regionaal) voedselsysteem. Inzetten op korte keteninitiatieven, biologische productie, seizoensgebonden, minder en milieuvriendelijke verpakking en transport verkleint onze ecologische voetafdruk en draagt bij tot de klimaatdoelstellingen. De stad moet uiteraard eerst haar eigen aankoopbeleid onder de loep nemen, om vervolgens het aankoopgedrag van burgers en bedrijven in de juiste richting te sturen. Doelstellingen van de stad: - het goede voorbeeld geven, gelet op de voorbeeldfunctie - bevolking en bedrijven informeren over en stimuleren tot duurzame productie- en consumptie - organiseren of ondersteunen van concrete acties en initiatieven die duurzame consumptie tot doel hebben - het voorkomen van verspilling van grondstoffen door in te zetten op circulaire economie - ontwikkelingen en technieken opvolgen -…






Stad - eigen organisatie Duurzaam aankoop- en investeringsbeleid

Organisatie van klimaatvriendelijke evenementen

… Sensibilisering Promotie van duurzame ( lokale) voeding

- duurzaam aankoopadvies ( zie plan duurzame aankopen) - duurzaam beleggen ( via TRIODOS – bank)

- volgen vorming rond duurzame evenementen - overleg intern/extern met diverse betrokkenen

- volkstuintjes - ondersteuning voedselteams

- Opnemen duurzame criteria in bestekken bv LCA, hergebruik grondstoffen, energie-efficientie… - Overleg en -waar mogelijk- keuze maken voor duurzame producten: - kantoormaterialen (gerecycleerd papier, energiezuinige toestellen) - cateringproducten (afvalarm, streekeigen, seizoensgebonden,biologisch, FairTrade,…) - schoonmaakmiddelen - bouwmaterialen (breekpuin, FSC) - groenonderhoud (alternatief onkruidbeheer) - Sensibiliseren en vorming voor personeel - onderzoek meer duurzame ( fossielvrije) investeringsportefeuille - meer aandacht voor lokale producten en lokaal talent - aandacht voor klimaataspecten (energie, afval, catering, mobiliteit,…) bij evenementen en activiteiten - opmaken aftoetsingslijst eigen evenementen ism sector vrije tijd - uitvoeren groene vent-scan voor grotere evenementen - bannen wegwerpbekers in eigen gebouwen /werking

KT-MT

- promotie van oa zelfoogstboerderij (CSA), voedselteams, volkstuintjes, streekproducten,

KT-MT

KT


seizoensgebonden voeding, vegiedag, boerenmarkt, ecologisch tuinieren .. - geef aandacht aan voedselverspilling - stimuleer schoolmoestuinen - onderzoek naar mogelijke stimuli voor stadslandbouw Afvalpreventie

-Samenwerking rond Repair cafés, kringwinkel,… - ontlenen herbruikbare bekers - sensibilisatiecampagnes ism oa. intercommunale Haviland

Verduurzamen evenementen/ verenigingen

-

evenementenloket Overleg ,informeren en sensibiliseren met diverse partners

Klimaateducatie voor scholen en verenigingen

-

Mogelijkheid tot ontlenen educatief materiaal en thema trolley’s rond diverse thema’s Bekendmaken aanbod provinciale Mos-werking -

-

- promoot hergebruik: vb Repair café, weggeefwinkel, kringloopwinkel , circulaire economie,… - promoten drinkwater: consumptie, fonteinen, karaffen,… -promoten afvalarm winkelen: vb. boodschappentas ipv plastic zakjes - (voedsel)afval terugdringen door ( lokale) deelinitiatieven - Samenwerking met verenigingen/organisatoren rond verduurzaming van hun activiteiten vb Hallatraction, sportverenigingen, handelaars… Beter bekendmaken van aanbod aan activiteiten en organisaties Stimuleren en ondersteunen van evenementen en acties rond klimaat sensibiliseren rond bewuste en duurzame voeding bv ism EVA vzw, Vredeseilanden, …

KT-MT

KT

KT

…


5.6

Betrokkenheid burgers en belanghebbenden

De stad wenst in haar klimaatambities naast de CO2-reductie van 20% ook een tweede doelstelling te bereiken tegen 2020, namelijk het realiseren van 20% meer gedragsverandering inzake klimaat. Deze gedragenheid is noodzakelijk wil men de gestelde doelstellingen en de nodige duurzaamheidstransitie beogen. Dit betekent dat zoveel mogelijk burgers en andere partners betrokken moeten worden bij de klimaatacties. Voor de nog te leveren inspanningen is een breed draagvlak immers van belang. De tool om dit te bewerkstellingen is inzetten op het informeren, stimuleren en actief ondersteunen en deelnemen van de verschillende actoren die leven en werken in onze stad aan de diverse klimaatacties. Vanuit het participatieve traject dat werd afgelegd voor het opmaken van dit plan groeien al verschillende initiatieven. Bij de bevraging van de bevolking werd duidelijk dat velen willen werk maken van kleine veranderingen aan dagelijkse gewoontes zoals het gebruik van de fiets, meer lokale producten consumeren, minder energie verbruiken ,… Daarnaast ontsproten al door de jaren heen , heel wat kleine en grote acties rond klimaat. Denk maar aan autodelen, volkstuintjes, CSA, voedselteams, Repair cafés, ruilbeurzen, groepsaankopen, talrijke acties binnen november wereldmaand, … Maar ook bedrijven en handelaars die extra inspanningen leveren van het voorzien in fietsstallingen/ fietsen voor personeel, efficiënter transport … tot het bouwen van windmolens. Zowel de kleine als de grote initiatieven tonen aan dat het klimaatverhaal leeft. Onder de vorige thema's kwamen reeds heel wat acties aan bod met als doel de betrokkenheid te verhogen. Bijkomende maatregelen en acties waarop we willen inzetten, worden in onderstaande tabel weergegeven.






Bewustmaking en samenwerking met lokale netwerken

Sensibiliserende en doelgroepgerichte acties, opzetten van overleg en samenwerking tussen relevante spelers

-

Communicatie

-

Stedelijke organisatie

-

Adviesraden, verenigingen, handelaars ,scholen, bevolking,…

-informeren van de diverse groepen en actief vragen naar input

Sensibiliseren naar de diverse doelgroepen via de stedelijke communicatiekanalen Netwerken met aanwezige organisaties op het grondgebied voor het vergroten van klimaataccenten binnen de diverse werkingen Voeren van een duidelijke communicatiestrategie over het actieplan en de uitgevoerde acties naar alle doelgroepen/partners via verschillende kanalen (website, infoblad, lokale pers, sociale media,…)

KT-MT

KT-MT

Inzetten op integrale aanpak voor over de beleidsdomeinen heen

- Betrekken bij de uitvoering van dit actieplan en

KT-MT

stimuleren tot acties - Oprichten van een ( intergemeentelijk) klimaatplatform

- Organiseren van starten opvolgingsmomenten - Stimuleren van klimaatprojecten en burgerparticipatie - Aanbieden educatieve trajecten rond energiebesparing en klimaat , vb. energieke scholen …



6 Conclusies 6.1

Sleutelsectoren

Om de ambities zoals vermeld in hoofdstuk 1.2 te realiseren tegen 2020 werden de bestaande en lopende acties in kaart gebracht en nieuwe acties voorgesteld in bovenvermelde tabellen rond volgende thema’s: • Gebouwen en bebouwde omgeving (stedelijk, particulier, bedrijven en openbare verlichting) • Duurzame mobiliteit (eigen wagenpark, openbaar vervoer, particulier vervoer) • Hernieuwbare energie • Natuur, biodiversiteit en adaptatie • Duurzame aankopen en consumptie • Betrokkenheid burgers en belanghebbenden De stad Halle zal in deze eerste fase van CO2-reductie vooral inzetten eenvoudige maatregelen en vergroten van draagvlak. Daarnaast proberen we toch al enkele strategische acties op te starten als aanloop naar een volgend diepgaander actieplan. Gezien het grote besparingspotentieel zal de focus voor dit actieplan gericht zijn op de sleutelsectoren gebouwen en bebouwde omgeving, duurzame mobiliteit en onze eigen voorbeeldfunctie. Ook de diverse optionele sectoren en andere sleutelsectoren worden mee opgenomen om tot een zo breed mogelijk gedragen plan te komen. Het effect van deze acties op de CO2 reductie zal lager liggen dan deze van de gekozen sleutelsectoren. Het meenemen van acties geïntegreerd in alle beleidsdomeinen is doorslaggevend willen we de doelstelling tot 20% meer gedragsverandering en de aankomende uitdagingen op lange termijn kunnen realiseren.

6.2

CO2- besparingen

Gebaseerd op de nulmeting van 2011 betekent de vermindering van 20% een reductie van 39.483 ton CO2 tegen 2020. Om dit te realiseren op deze korte termijn zal het van cruciaal belang zijn dat ieder van ons zijn verantwoordelijkheid opneemt en mee bewaakt dat de opgenomen doelstellingen worden afgetoetst doorheen alle beleidsbeslissingen en voorgestelde projecten. Naast een doelgerichte aanpak is van evenwaardig belang de communicatie hierover naar de diverse doelgroepen. Het communiceren over het hoe en waarom van sommige ingrepen zal los van het sensibiliserende karakter ook zorgen voor meer waardering en een bijdrage leveren in het transitiedenkproces bij de diverse doelgroepen. 41 Klimaatplan ‘ Halle(n) in actie voor het klimaat!’ – periode2015 -2020

We willen ons met dit plan niet blindstaren op cijfers en dienen goed voor ogen te houden dat er in de komende jaren heel wat kan/moet veranderen. Belangrijk is dat iedereen mee is in dit verhaal en zich wil inzetten om deze doelstelling te halen. Hierna wordt een indicatie gegeven van de haalbare reductie per sector om tot onze beoogde doelstelling te komen. De stad zal op regelmatige basis rapporteren over de vooruitgang van het gevoerde klimaatbeleid. Om de twee jaar dient een rapport over de uitgevoerde acties ( voortgangsrapport) opgemaakt te worden voor de Europese Commissie. Om de vier jaar dient een geüpdatete inventarisatie van de CO2- uitstoot ( monitoringsrapport) bezorgd te worden. Die evaluatie kan leiden tot het bijstellen van een klimaatactieplan. Voor het effectief opvolgen en ‘meten’ van de reductie zullen we beroep kunnen doen op cijfers aangeleverd door het VITO en de Vlaamse overheid aangevuld met eigen toetsingsindicatoren.

6.2.1 De stedelijke organisatie

Binnen de eigen organisatie wordt slechts een klein deel (2753 ton CO2 ) van de gehele CO2uitstoot op het grondgebied gerealiseerd. Toch heeft de stad een belangrijke rol als voorbeeldfunctie willen we een geloofwaardig klimaatbeleid voeren. In het actieplan werden de nodige acties vastgelegd om doorheen de beleidsthema’s ook hier globaal minstens 20% CO2 te reduceren. Dit zal ondermeer gerealiseerd worden door intensief in te zetten op technische- en gedragsmaatregelen voor de eigen gebouwen, sanering en nieuwe technieken voor de openbare verlichting, de keuze voor milieuvriendelijke voertuigenvloot en het verder stimuleren van de modal shift van auto naar fiets en openbaar vervoer bij haar personeel . De totale na te streven CO2-- reductie voor de stad als organisatie wordt dan 551 ton of 20 % ten opzichte van de nulmeting van 2011.

6.2.2 Gebouwen en installaties

Huishoudens: Het inzetten op energiezuiniger wonen en bouwen is een evidentie daar dit niet enkel bijdraagt tot een CO2 –reductie maar ook een positieve bijdrage levert aan de leefkwaliteit. Bovendien wordt door een toenemend aantal woningen in onze stad ook een toename van de uitstoot verwacht. Het inzetten op duurzaam bouwen & wonen via een gericht beleid voor iedere woning zal zeker bijdragen aan een reductie van onze uitstoot.


Hierna simuleren we enkele inschattingen van de reductie van CO2 bij het nemen van energiebesparende maatregelen bij particuliere gebouwen adhv. de VITO maatregelentool: -

alle woningen voorzien van dakisolatie ( volgens wettelijke norm) dan zorgt dit voor een reductie van 22 % reductie tov de nulmeting in 2011. Alle woningen voorzien van muurisolatie dan zorgt dit voor een reductie van 24 % reductie tov de nulmeting in 2011. Alle woningen voorzien van hoogrendement beglazing dan zorgt dit voor een reductie van 12 % reductie tov de nulmeting in 2011.

Deze simulatie toont aan dat inzetten op energiebesparende maatregelen loont. Door het voeren van een gedegen beleid rond duurzaam bouwen en wonen verwachten we een CO2-besparing binnen de sector huishoudens van 10 % t.o.v. de nulmeting 2011. Dit lijkt weinig maar het BAU 2020 scenario geeft aan dat indien we niets doen de impact van de gezinnen met ruim 8 % zal toenemen. Tertiair: De stad Halle beschikt over heel wat KMO's, kantoren, winkels, scholen,… waar verwacht wordt een grote CO2 reductie te realiseren door in te zetten op renovatie ( dakisolatie, verwarming, verlichting). Met bovenvermelde acties over alle thema's heen zou het reduceren van 5 % CO2 tegen 2020 haalbaar moeten zijn. 6.2.3 Mobiliteit

De stad zal verder moeten inzetten op mobiliteitsacties zowel op het vlak van infrastructuur (technologische shift) als op mentaliteitswijzigingen (modal shift). Er zal vanuit de stad verder gestuurd moeten worden naar meer duurzame manieren van verplaatsen door verder uitvoeren van maatregelen om de vrijheidsgraad van het alternatief vervoer te vergroten. We stellen ons als doel om met de voorziene maatregelen bijkomend nog minimaal 5 % extra te besparen. 6.2.4 Overige sectoren

Hernieuwbare energie Om de klimaatdoelstellingen te halen moeten we naast het drastisch verlagen van onze vraag naar energie, ook maatregelen nemen om energie die we nog nodig hebben zo duurzaam mogelijk op te wekken.


Het stimuleren en faciliteren van hernieuwbare energie, het gebruik, de productie ervan op haar grondgebied en hierbij zelf het goede voorbeeld geven zijn belangrijke taken voor de stad. Natuur , biodiversiteit & adaptatie Voor de gevolgen van de klimaatverandering optimaal in te perken wordt best aangestuurd op een beleid van mitigatie en adaptatie. Het behouden, beschermen en stimuleren van de biodiversiteit is cruciaal om de klimaateffecten in te dijken en op te vangen. Duurzame aankopen en consumptie De CO2 – uitstoot die gepaard gaat met ons aankoop en consumptiegedrag is moeilijk meetbaar daar het overgrote deel van die uitstoot gebeurt buiten onze stadsgrenzen. Toch heeft het aansturen op bewust consumeren of beter consuminderen indirect effect op termijn op de klimaatverandering. Betrokkenheid burgers en belanghebbenden Onze stad bruist, er zijn veel actieve en creatieve spelers aanwezig in onze stad. We zijn dus met veel om van onze stad een stad met een goed klimaat en goed voor het klimaat te maken. Klimaatinitiatieven die van onderuit ( bottom-up) ontstaan verhogen het draagvlak voor het klimaatbeleid. Belangrijk is dat iedereen mee is in dit verhaal en zich willen inzetten om deze doelstelling te halen.

6.3

Besluit

Mits het voeren van een ambitieus gedragen klimaatbeleid is het haalbaar om de vooropgestelde doelstelling om de CO2-uitstoot met minstens 20% te verminderen tegen 2020 tov het referentiejaar 2011 te realiseren. Extra troeven naast het halen van de klimaatdoelstellingen zijn de diverse rechtstreekse voordelen voor ons algemeen welzijn en onze economie. Lagere energiefacturen, meer tewerkstelling, grotere weerbaarheid tegen stijgende energieprijzen, betere gezondheid door betere luchtkwaliteit,… Doe mee voor minder CO2 en ga volluit voor ‘ HALLE(n) in actie voor het klimaat!’.

___________________________________________________________________________


Klimaatplan Halle(n) in actie voor het klimaat!

Recommend Documents