Klimaatactieplan Asse 2015-2020
“Samen voor een leefbaar Asse!”
Colofon
Samenstelling: Gemeentebestuur Asse Milieudienst Ben Michiels
In uitvoering van het 'Sustainable Energie Action Plan' in kader van het Burgemeestersconvenant
In samenwerking met
Met steun van
2 Klimaatactieplan Asse
Inhoud 1.
2.
Doelstellingen van dit klimaatactieplan .......................................................................................... 4 1.1.
Achtergrond............................................................................................................................. 4
1.2.
Ambitie van de gemeente Asse ............................................................................................... 4
1.3.
Algemene strategie ................................................................................................................. 4
Organisatie ...................................................................................................................................... 5 2.1.
Organisatiestructuur ............................................................................................................... 5
2.2.
Stappenplan............................................................................................................................. 5
3.
Financiële aspecten ......................................................................................................................... 6
4.
Nulmeting ........................................................................................................................................ 6
5.
Geplande acties en maatregelen................................................................................................... 10
6.
5.1.
Gebouwen en installaties ...................................................................................................... 10
5.2.
Duurzame mobiliteit.............................................................................................................. 14
5.3.
Hernieuwbare energie........................................................................................................... 18
5.4.
Ruimtelijke ordening ............................................................................................................. 21
5.5.
Landbouw en natuur ............................................................................................................. 23
5.6.
Duurzame aankopen ............................................................................................................. 26
5.7.
Betrokkenheid burgers en belanghebbenden....................................................................... 29
Conclusies ...................................................................................................................................... 31 6.1.
Sleutelsectoren ...................................................................................................................... 31
6.2.
CO2- besparingen ................................................................................................................... 31
6.2.1 Hernieuwbare energie.......................................................................................................... 33 6.2.2 De gemeente zelf.................................................................................................................. 33 6.2.3 Gebouwen en installaties ..................................................................................................... 34 6.2.4 Mobiliteit .............................................................................................................................. 35 6.2.5 Landbouw ............................................................................................................................. 35 6.3 Overzicht...................................................................................................................................... 36
3 Klimaatactieplan Asse
1. Doelstellingen van dit klimaatactieplan 1.1.
Achtergrond
In 2008 werden de Europese klimaatdoelstellingen goedgekeurd: 20% minder broeikasgassen uitstoten, 20% van het energieverbruik duurzaam opwekken en 20% energie besparen tegen 2020 in vergelijking met het jaar 1990. Aangezien lokale overheden een grote invloed kunnen uitoefenen op het afremmen van de klimaatverandering lanceerde de Europese Commissie het Burgemeestersconvenant om de inspanningen van lokale overheden bij de uitvoering van een duurzaam energiebeleid te onderschrijven en ondersteunen. Het burgemeestersconvenant geeft de ondertekende gemeenten tijd tot 2020 om hun CO2 uitstoot te reduceren met 20%. Er dient een klimaatactieplan opgesteld te worden binnen het jaar na ondertekening. De gemeente Asse ondertekende op 25 juni 2014 samen met 56 andere Vlaams-Brabantse gemeenten het burgemeestersconvenant. Hierbij speelt de provincie de rol van convenant coördinator. De provincie verleent de gemeenten steun bij het opstellen van hun actieplan. De Vlaamse overheid (departement LNE) liet een nulmeting en maatregelentool opmaken voor alle gemeenten.
1.2.
Ambitie van de gemeente Asse
De gemeente Asse wil een ambitieus maar realistisch klimaatbeleid voeren. Het ambitieniveau van CO2-reductie tegen 2020 is 20%. Gelet op de nulmeting en de korte tijdspanne is dit op zich al zeer ambitieus. Op lange termijn is het de ambitie van de gemeente om klimaatneutraal te worden zoals reeds gesteld in de nota ‘Asse Stroomt’ van Ecopower en unaniem goedgekeurd door de gemeenteraad in juni 2009. Naast de meetbare acties in functie van een CO2-reductie, is het absoluut ook wenselijk om maatschappelijk draagvlak te creëren. Dit kan door het koppelen van een tweede doelstelling, namelijk het realiseren van 20% meer gedragsverandering inzake klimaat. Dit betekent dat zoveel mogelijk burgers en andere partners betrekken bij de klimaatacties. De gemeente Asse gaat dus voor een dubbele 20/20-doelstelling tegen 2020: 20% minder klimaatverandering én 20% meer gedragsverandering. Het motto luidt: “Samen voor een leefbaar Asse”.
1.3.
Algemene strategie
Aan de hand van de nulmeting worden prioriteiten bepaald en maatregelen voorgesteld. Er wordt samengewerkt met zoveel mogelijk betrokken partners om te komen tot een gedragen actieplan. Alle maatregelen en hun numerieke reductiegevolgen worden samen gezet in het SEAP (Sustainable Energy Action Plan). De gemeente gaat niet enkel voor quickwins, maar ook voor maatregelen die hun werking op lange termijn hebben. Het klimaatbeleid wordt geïntegreerd in alle beleidsdomeinen.
4 Klimaatactieplan Asse
2. Organisatie 2.1.
Organisatiestructuur
Om te komen tot een succesvol gemeentelijk klimaatbeleid is het noodzakelijk om een breed draagvlak te creëren zowel intern (betrokken diensten) als extern (betrokken partners). Volgende organisatiestructuur wordt opgesteld: - Coördinator: duurzaamheidsambtenaar - Interne stuurgroep: mandatarissen en ambtenaren van verschillende gemeentelijke diensten (mobiliteit, openbare werken, aankoopdienst, …) die instaan voor de concrete uitwerking en opvolging van het klimaatactieplan binnen het gemeentebestuur - Klimaatwerkgroep: deskundigen die input geven en instaan voor de concrete opvolging van het klimaatactieplan - Klimaatraad: een ruime klankbordgroep bestaande uit bevoegde mandatarissen en ambtenaren en externe partners uit verschillende doelgroepen: - bedrijven - bedrijfsgroeperingen (Boerensyndicaat, VOKA, Unizo,…) en vakbonden (AVC, ABVV,…) - overheidsbedrijven (De Lijn, NMBS, POM, intercommunale Haviland,…) - verenigingen (Natuurpunt, Transitie Asse, Wijkverenigingen, sport, cultuur,…) - scholen - adviesraden (GROSA, milieuraad, …) - burgers - Peters en meters: Dit zijn stakeholders die mee acties gaan trekken. Via een participatietraject kan men deze mensen op de radar krijgen. - Externe begeleiding bij de opmaak van het klimaatactieplan: - Voor begeleiding van de interne stuurgroep wordt beroep gedaan op Bond Beter Leefmilieu vzw - voor begeleiding bij de analyse van de nulmeting en uitwerken van de acties wordt beroep gedaan op een medewerker van Ecopower in kader van de samenwerkingsnota ‘Asse Stroomt’ - Voor begeleiding bij het participatietraject (klimaatraad, input van diverse stakeholders,...) wordt beroep gedaan op Levuur via het participatieproject van de gemeente. - Vanuit de provincie (draaiboek, vormingen,…) en de Vlaamse overheid departement Leefmilieu (nulmeting, maatregelentool) wordt ook ondersteuning voorzien
2.2.
Stappenplan
Volgend stappenplan wordt gevolgd: - september 2013: oprichting Klimaatwerkgroep (contacteren deskundigen en oproep infoblad) - oktober 2013: ondertekening klimaatengagement van provincie - 2014: overlegmomenten met de klimaatwerkgroep inzake de inventarisatie van bestaande klimaatacties, analyse van de nulmeting en vastleggen van een plan van aanpak
5 Klimaatactieplan Asse
- december 2014: goedkeuring van plan van aanpak door college en oprichting van de gemeentelijke interne stuurgroep - december 2014: open milieuraad rond 'Klimaat' - februari 2015: eerste samenkomst van de klimaatraad (klankbordgroep) met bepalen van ambitieniveau en sleutelsectoren - maart/april 2015: participatieproject met input van diverse partners. - mei 2015: uitschrijven klimaatactieplan en voorleggen aan adviesraden - begin juni 2015: 2de Klimaatraad met goedkeuring van het klimaatactieplan - juni 2015: goedkeuring gemeenteraad - september 2015: bekendmaking via startmoment - vanaf september 2015: uitvoering van het Klimaatactieplan en opvolging: - interne stuurgroep en werkgroepen: periodiek - Klimaatwerkgroep: 2 keer per jaar - Klimaatraad: jaarlijks - rapportering aan Europese Commissie: om de 2 jaar (juli 2017 en juli 2019) - monitoring aan Europese Commissie: om de 4 jaar (juli 2019)
3. Financiële aspecten Rekening houdend met de globale CO2-uitstoot van de gemeente op dit moment en het verwachte resultaat van reeds geplande inspanningen, moet geconcludeerd worden dat de komende jaren extra inspanningen nodig zijn om de gestelde ambities/doelstellingen ook daadwerkelijk te verwezenlijken. Het budget om dit klimaatplan te realiseren bestaat uit: - bestaand budget dat reeds wordt ingezet voor klimaatbeleid; - bestaand budget dat geheroriënteerd wordt naar klimaatbeleid door de klimaatdoelstellingen mee te nemen in alle projecten en beleidsbeslissingen van de gemeente; - bijkomend budget voor concrete projecten; - tot slot zal de gemeente op zoek gaan naar bijkomende middelen (bv. Europese middelen).
4. Nulmeting De nulmeting geeft emissiecijfers voor het jaar 2011 weer per sector. Deze nulmeting werd door de Vlaamse regering via het VITO ( Vlaams Instituut voor Technologische Ontwikkeling) voor elke Vlaamse gemeente ter beschikking gesteld. De nulmeting werd aangevuld met cijfers van het verbruik van de eigen organisatie: cijfers van verbruik eigen vloot voertuigen, percentage eigen verbruikte groene stroom en eigen energiegebruik van de gemeente. Uit de onderstaande tabel blijkt dat voor Asse transport en gebouwen de belangrijkste CO2 emissiebronnen zijn. De gemeente Asse heeft een grotere CO2 emissie dan de gemiddelde Vlaams-Brabantse gemeente, vooral te wijten aan de sector mobiliteit.
6 Klimaatactieplan Asse
Brabantse gemeente gem CO2 emissies per sector voor 2011 in vergelijking met een gemiddelde Vlaams-Brabantse
200.000 180.000 160.000
eigen vloot
140.000
eigen openbare verlichting eigen gebouwen
120.000
landbouw Ton CO₂-
100.000
industrie mobiliteit
80.000
Bebouwde omgeving 60.000 40.000 20.000 0 CO2-emissies emissies (Asse)
Gemiddelde Vlaams-Brabantse Brabantse gemeente
Procentuele verdeling CO2 emissies per sector in 2011 voor Asse
7 Klimaatactieplan Asse
Binnen de sector particulier en commercieel vervoer is meer dan 30% van de uitstoot te wijten aan vervoer via snelwegen (N-wegen):
Aangezien een gemeente weinig tot geen invloed kan uitoefenen op het vervoer via snelwegen, zal deze subsector uit de nulmeting gehaald worden. Een overzicht van de CO2 uitstoot in 2011 voor Asse na het verwijderen van de kilometers snelwegen, wordt weergegeven in onderstaande grafieken.
Overzicht Energieverbruik in Asse (MWh) 300.000 250.000 200.000
246.579
227.729 176.071
150.000 100.000 50.000
10
13.581 26.417
8.479
9.767
2.029
1.665
0
8 Klimaatactieplan Asse
Overzicht CO2-uitstoot in Asse (ton) 70.000
57.593
60.000 50.000 40.000 30.000
47.100 28.017
20.000 10.000
1
3.005
4.435
2.156
1.784
222
427
0
De totale CO2 uitstoot in 2011 voor Asse bedraagt 154.640 ton. De belangrijkste sectoren zijn het particulier en commercieel vervoer en de gebouwen/installaties van huishoudens en tertiaire sector. Om de doelstelling van 20% reductie tegen 2020 te behalen moet de gemeente Asse dus 30.928 ton CO2 besparen.
9 Klimaatactieplan Asse
5. Geplande acties en maatregelen 5.1.
Gebouwen en installaties
De gemeente kiest voluit voor renovaties en duurzaam bouwen. Dat is een manier van bouwen waarbij de milieu- en gezondheidseffecten over de volledige levensduur van het bouwproject tot een minimum worden beperkt. De grootste uitdaging in Asse wat betreft gebouwen en installaties zijn de particuliere woningen en tertiaire gebouwen (zie nulmeting). Asse zal dus volop inzetten in het duurzaam en verregaand energiezuinig renoveren van deze type gebouwen. In het actieplan worden de volgende principes gerespecteerd: - Bouwen over generaties heen. Niet alleen door duurzame materialen te gebruiken maar ook door comfortabele leefomgevingen te creëren waar mensen graag vertoeven. - Efficiënt ruimtegebruik. Hoe dichter mensen bij elkaar wonen, hoe minder oppervlakte er bebouwd wordt, en hoe meer natuur behouden blijft. - Bovendien beperkt dichte bebouwing de verplaatsingsafstand en het vergemakkelijkt een efficiënte infrastructuur en openbaar vervoer. - Rationeel energiegebruik. Zowel tijdens het bouwproces als tijdens de levensduur van de woning. Essentiële voorwaarden hiervoor zijn: compact en zuid georiënteerd bouwen, een luchtdichte afwerking, grondig isoleren, efficiënte verwarmingsinstallatie op hernieuwbare energie, … - Het gebruik van duurzame materialen met een zo laag mogelijke milieu-impact, waarbij de volledige levenscyclus in acht wordt genomen. - Een goede waterhuishouding. -… Deze principes zullen worden toegepast voor gemeentelijke faciliteiten (gebouwen, openbare verlichting,…), maar ook voor de woningbouw, industrie-, kantoorgebouwen, zorgsector, schoolgebouwen… Doelstellingen van de gemeente - Stimuleren van de uitvoering van energiebesparende maatregelen bij zoveel mogelijk bestaande particuliere woningen en bestaande tertiaire gebouwen - Stimuleren van energiezuinige nieuwbouwwoningen en tertiaire gebouwen - Verminderen van energiegebruik bij gemeentelijke gebouwen - Aanpassing openbare verlichting met het oog op energiebesparing
10 Klimaatactieplan Asse
Overzicht maatregelen Maatregel
Toelichting/stand van zaken
Acties
Termijn (kortmiddellang- lang)
Gemeentelijke gebouwen en installaties Verbeter de kennis van het - Energiezorgplan werd opgemaakt gemeentelijk gebouwenpark door Eandis - Energieprestatiecertificaten (EPC’s) werden opgemaakt - Gebouwbeheerder werd aangesteld Maak een behoefte-analyse van het gemeentelijk patrimonium voor de komende 20 jaar Stel een centraal energieteam aan met lokale verantwoordelijken voor elk gemeentelijk gebouw
Worden de gebouwen op termijn verkocht of gerenoveerd? Misschien herbestemming van de gebouwen? Het energieboekhoudsysteem Comeet is actief voor alle gemeentelijke gebouwen
Stimuleer energie-efficiëntie en rationeel energiegebruik in gemeentelijke gebouwen
Initieer energiebesparende acties en monitor de resultaten
Stel een duurzame meerjarenplanning op voor elk gebouw
De gebouwbeheerder brengt de te verwachten investeringen in kaart en zorgt dat het nodige onderhoud van de gebouwen tijdig begroot en gepland worden - Energiebesparingsmaatregelen werden al uitgevoerd in verschillende gebouwen (vernieuwing verwarming en
Renovatie van de gemeentelijke gebouwen
Maak een gebouwpaspoort: inventarisatie van algemene gebouwgegevens, gebruik van het gebouw, beheer technische installaties
KT
Maak een strategische nota voor het gemeentelijk patrimonium met evaluatie van elk gebouw
KT
-Noteren van meterstanden door de lokale verantwoordelijke en opvolging van het verbruik - Geregeld overleg met en vorming voor de energieverantwoordelijken - Sensibiliseer de gebruikers van de gemeentelijke gebouwen, bv. via een energiegedragscode, sensibiliseringscampagne, betalen voor het effectief energieverbruik bij huur lokalen,… - Gebruik campagnemateriaal in het gebouw om gewenst gedrag te bevorderen (lichten doven, trappen nemen, deuren dicht, etc. ….) - Stel een (vereenvoudigde) conditiemeting op per gebouw om de resterende levensduur van de installaties te kennen - Maak een overzicht van de te verwachten investeringen op middellange termijn - Voer bijkomende energiebesparingsmaatregelen uit volgens de opgestelde meerjarenplanning - Sluit een EnergiePrestatieContract met een ESCO
KT
KT
KT
KT-MT
11 Klimaatactieplan Asse
Nieuwe gemeentelijke gebouwen worden bijna-energieneutrale gebouwen (BEN)
ramen, digitale regelaars voor verwarming,…) - Uitgevoerde kleine energiebesparende maatregelen (deurpompen, buisisolatie, reflecterende folie, tijd- en bewegingsschakelaars, spaarlampen,…) in scholen De norm voor bijna-energieneutraal bouwen wordt verplicht vanaf 2019. Gemeentelijke gebouwen die nu worden gebouwd, voldoen echter best nu reeds aan deze norm.
Particuliere gebouwen en installaties Stimuleer energie-efficiëntie en Inwoners sensibiliseren en uitdagen tot rationeel energiegebruik bij een lager energieverbruik particuliere woningen
Geef speciale aandacht voor mensen die met energiearmoede te maken hebben
Er werden al ongeveer 600 gratis energiescans uitgevoerd bij particuliere woningen voornamelijk bij kwetsbare doelgroepen
Stimuleren van energiezuinige renovaties
- Premies en goedkope leningen (dak-, vloer- en muurisolatie, …) worden gepromoot en ondersteund via het woonloket - Infomomenten rond duurzaam (ver)bouwen en campagnes zoals Ecobouwers, Bouwteam,… worden georganiseerd
(Energy Service Company) af - Voer quickwins uit zoals isoleren van leidingen, afkitten, aanbrengen tochtstrips, plaatsen van aanwezigheidsdetactoren of klokschakelaars, correcte afstelling stookplaatsen, …
- Leg een energetisch ambitieniveau op voor nieuwbouw (BEN) - Vraag projectadvies aan het Provinciaal Steunpunt Duurzaam Bouwen - Pas de principes van Duurzaam Bouwen toe
KT
- Organiseer een samenaankoop voor thermografische gebouwenscans (deelname aan ‘Samen Energiek’) - Promoot digitale energiemonitoring (Smappee) - Start een infocampagne (Energie ID) in samenwerking met Ecopower - Zet een samenwerkingsverband op tussen de gemeente, OCMW, sociale huisvestingsmaatschappijen en organisaties die werken rond energiebesparing - Start een project (eventueel met subsidies) rond energie in samenwerking met het Woonloket - Promoot en ondersteun het duurzaam bouwadvies van het Provinciaal Steunpunt Duurzaam Bouwen - organiseer samenaankopen rond energiemaatregelen (i.s.m. Kyoto in het Pajottenland) - Organiseer een renovatiemarkt met architecten, lokale installateurs en voorbeeldprojecten van duurzaam bouwen - Organiseer een campagne voor vervanging van oude
KT
MT
KT-MT
12 Klimaatactieplan Asse
stookolieketels (‘Tankslag’) Bedrijven en KMO’s Berekenen van de CO2-afdruk en het opstellen van een CO2-reductieplan
- VOKA begeleidt bedrijven bij de berekening van de Carbon Footprint - Er bestaat een gratis energiescan voor KMO’s
Stimuleer energie-efficiëntie en rationeel energiegebruik bij lokale bedrijven en KMO’s
Stimuleer samenwerking tussen bedrijven op bedrijventerrein
De gemeente startte een duurzaam parkmanagement in industriezone Mollem in samenwerking met POM, VOKA, VWBO en lokale bedrijven
Stimuleer het realiseren van energiezuinige en duurzame bedrijfsgebouwen
Openbare verlichting Vastleggen van een visie en planning rond openbare verlichting Realiseer energie-efficiëntie
Eandis startte reeds met de opmaak van een masterplan/lichtplan Een 5-tal straten werden omgevormd naar dimbare openbare verlichting
Organiseer een infomoment voor de gemeentelijke bedrijven en KMO’s
MT
- Reik jaarlijks een gemeentelijk 'award’ uit aan bedrijven, kantoren, winkels,… die energiebewust ondernemen (klimaatambassadeurs, ecolabel,…) - Promoot acties rond REG bij winkels (energiecoach, gesloten winkeldeuren,…) Promoot deelname aan vzw ‘Duurzaam Parkmanagement Asse’
KT
- Promoot thermografische scans om energieverliezen aan te tonen - Organiseer infomomenten of workshops over bv. isolatie, toepassing WKK, biomassa, EPC-contracting,…
KT
- Finaliseer het masterplan openbare verlichting
MT
- Laat klemtoonverlichting ’s nachts systematisch uit (bv. van 23u tot 5u) - Plaats dimbare verlichting in straten - Vervang bepaalde verlichting door LED-lichten
MT
KT
13 Klimaatactieplan Asse
5.2.
Duurzame mobiliteit
Duurzame mobiliteit zoekt het evenwicht tussen bereikbaarheid, economie, leefmilieu en klimaat. Duurzame mobiliteit draagt naast de verminderde CO2-uitstoot ook bij aan betere luchtkwaliteit (fijn stof, NO2,…), verkeersveiligheid, minder geluidsoverlast, meer beschikbare open ruimte en economische winst. Binnen deze strategie wordt voorrang gegeven aan voetgangers, fietsers en collectief vervoer en wordt het autoverkeer verminderd. Zowel woon-werkverkeer, vrijetijdsverkeer als logistiek verkeer zijn aandachtspunten. Ruimtelijke planning richt zich in belangrijke mate op langetermijnplanning, maar is van cruciaal belang om een kentering in het mobiliteitsbeleid te kunnen realiseren. Verkeersgenererende functies moeten gekoppeld worden aan het openbaar vervoersnetwerk en fietsnetwerk. Naast de ruimtelijke planning, gedragsveranderingen en uitbreiding van het aanbod van het openbare vervoer en fietsinfrastructuur liggen de kansen in de transitie naar nieuwe voertuigen die minder of niet meer afhankelijk zijn van fossiele brandstoffen. Doelstellingen van de gemeente - voor korte verplaatsingen mensen meer de fiets laten nemen - het aantal wagens per huishouden voor het eerst opnieuw doen dalen (1,15 wagens per huishouden in Asse in 2011 volgens APS Vlaanderen) - via goede planning nood aan auto verminderen - energiezuinig rijden promoten als je toch wagen neemt - versnelde introductie van plug-in hybride en batterij elektrische voertuigen - duurzame logistiek ingang doen vinden in de stad - minder uitstoot door gemeentebestuur
14 Klimaatactieplan Asse
Overzicht maatregelen Maatregel
Toelichting/stand van zaken
Acties
Termijn (kortmiddellang- lang)
Gemeentelijk wagenpark Inzicht creëren
Verminder de behoefte voor verplaatsing Biedt alternatieve vervoersmiddelen aan
Nieuwe technologieën
Sensibilisatie
Openbaar vervoer Moedig het gebruik van openbaar vervoer actief aan Maak het openbaar vervoer aantrekkelijker
Maak het aanbod beter bekend
Gegevens van de woon-werkverplaatsingen van personeel opvragen
De gemeente kocht enkele dienstfietsen aan en geeft premies voor wie te voet, met fiets of openbaar vervoer komt Aanbod Eandis rond duurzame mobiliteit
De gemeente organiseerde reeds Ik Kyoto, Met Belgerinkel naar de winkel,… Buzzy-pass (1680 abonnementen in Asse in 2011), Dina-abonnement,… Reeds verschillende busbanen beschikbaar Reeds geregeld overleg met De Lijn/ NMBS
Infocampagnes
- bedrijfsvervoerplan opstellen op het niveau van de gemeentelijke administratie - afbouw van parkings voor gemeentepersoneel - analyse van het gemeentelijk wagenpark - aanmoedigen van telewerken
KT
- koop elektrische dienstfietsen aan (ook voor woonwerkverkeer) - moedig carpoolen aan tussen de gemeentelijke werknemers - vergroening van het wagenpark door milieuvriendelijke voertuigen (hybride, elektrisch, koolzaad, CNG,…) - groene stroom voor elektrische wagens - start mobiliteitsacties op met de werknemers (Korte Ritten, Autoloze Werkdag,…) - communiceer rond mogelijkheden en acties
KT
- verderzetting van het derdebetalersysteem - promoot de abonnementen - doorstroming verbeteren door aangepaste verkeerslichten - uitbreiding openbaar vervoer aanbod, verbetering toegangs- en wachtfaciliteiten, frequentere reistijden,… - aanleg pendelaars-carpoolparking aan station - stimuleer bedrijven om openbaar vervoer te promoten bij werknemers (vb Blue Bike)
KT
KT
KT-MT
KT
KT-MT
KT
15 Klimaatactieplan Asse
Particulier vervoer Inzicht creëren
Creëer een beter inzicht in de mobiliteit van de bezoekers van infrastructuur (zwembad, cultuurcentrum, gemeentehuis, scholen,…)
Verminder de behoefte voor verplaatsing
Verplaatsingsgedrag sturen
De gemeente maakte verschillende zones betaald parkeren en realiseerde parkings buiten het centrum
Inrichting van het grondgebied
De gemeente maakte een mobiliteitsplan en detailhandelsplan op Afbakening Kleinstedelijk Gebied Asse
Structurele aanpassingen voor voetgangers
De gemeente maakte een trage wegenplan op
Structurele aanpassingen voor fietsers
- onderzoek het verplaatsingsgedrag in Asse - stel een schoolvervoersplan op (schoolomgeving en routes veiliger maken + modal shift bekomen) - pak de mobiliteit en parkeermogelijkheden aan bij scholen en druk bezochte gebouwen Digitaliseer administratieve stappen door het aanbieden van een gemeentelijk intranet en toegankelijk maken van gemeentelijke formulieren door downloaden Stuur verder op basis van de mapping van de diverse zones de ongewenste transportmodi bij door het invoeren van sturende maatregelen (betaald parkeren, ontoegankelijke zones voor doorgaand verkeer, ...) - Voer het mobiliteitplan verder uit - Beperk verdere stadsuitbreiding: het versterken van de centra en projecten langs de knooppunten van het openbaar vervoer stimuleren - Creëer een autoluw en leefbaar centrum - herwaardeer de trage wegen - zichtbaar maken van trage wegen door naambordjes - screen voetgangersdoorsteken bij nieuwe projecten - realiseer de fietssnelweg Asse – Brussel - investeer in aantrekkelijke en veilige fietspaden - aanleg fietstunnel (station) - voorzie fietsstraten of veilige straten voor fietsers - voorzie veilige fietsstallingen aan belangrijke knooppunten en infrastructuur - bewegwijzer fietsroutes en maak fietsrouteplan voor gebruikelijke verplaatsingen (deelgemeenten – centra) - organiseer een groepsaankoop voor elektrische fietsen
KT-MT
KT
KT-MT
KT-MT-LT
KT
KT-MT
16 Klimaatactieplan Asse
Maak het aanbod beter bekend
Spoor actieve participatie bij burgers aan
Nieuwe mobiliteit en technologieën
Om de betrokkenheid van de inwoners te realiseren kan men een toolbox mobiliteit ter beschikking stellen, ter ondersteuning van de inwoners om een verbeteringstraject te realiseren
- maak het mobiliteitsplan bekend in alle KT deelgemeenten - maak realisaties bekend - maak Blue Bike, Fietspunt en fietsherstelplaats beter bekend - ondersteun scholen via bestaande campagnes - sensibiliseer bedrijven (Duurzaam Parkmanagement) - experimenteer met woonerf, speel- en leefstraten KT-MT - moedig actieve deelname in duurzame mobiliteit aan - deel fietserskit uit (lichten, fluohesje, fietskaarten,…) - duid peters aan voor fietswegen - promoot stilleggen motor aan overwegen - investeer in LED- verkeerslichten en variabele borden KT - installeer oplaadpunten voor elektrische wagen en fietsen - initieer testmomenten voor elektrische wagens en fietsen - promoot autodelen
17 Klimaatactieplan Asse
5.3.
Hernieuwbare energie
Hernieuwbare energie is energie die gewonnen wordt uit onuitputtelijke bronnen. Vormen van hernieuwbare energie zijn: - bio-energie; - geothermische energie; - zonne-energie; - energie uit water; - windenergie. Per bron bestaan verschillende technieken om de beschikbare hernieuwbare energie te winnen (bv. een windturbine, thermische zonnecollector, fotovoltaïsche zonnecellen, vergisting van biomassa tot biogas, persing van pure plantaardige olie). Deze technieken leveren ook verschillende energiedragers op: warmte of elektriciteit. Elke hernieuwbare energiebron en omzettingstechniek heeft haar eigen technische en economische kenmerken, zodat een effectief beleid per bron en zelfs per techniek moet worden bepaald. De gemeente zet initiatieven op voor zowel haar eigen infrastructuur als voor andere doelgroepen. Het gemeentebestuur van Asse stelde een visienota op om projecten rond duurzame energie te promoten en te coördineren. De uiteindelijke gemeentelijke visienota 'Hernieuwbare energie' en de nota van cvba Ecopower 'Asse Stroomt!' werden door de gemeenteraad in juni 2009 unaniem goedgekeurd. De gemeentelijke visienota bespreekt de verschillende mogelijkheden van hernieuwbare energie in Asse: windenergie, waterkracht, zonne-energie en biobrandstof. Er worden 5 zones afgebakend waarbinnen de plaatsing van windturbines kan worden onderzocht. De nota van Ecopower onderzoekt deze zones uitgebreid en stelt verschillende scenario’s voor. Zowel gemeente als inwoners kunnen hierbij voordeel halen.
18 Klimaatactieplan Asse
Overzicht maatregelen Maatregel
Toelichting/stand van zaken
Acties
Termijn (kortmiddellang- lang)
Windkracht Verdere uitvoering van de nota ‘Asse Stroomt!’
De 4 windturbines van Ecopower cvba in industriezone Mollem zijn operationeel in 2015
Kennis en mogelijkheden van hernieuwbare energie in kaart brengen Fotovoltaïsche energie De gemeente faciliteert
De provincie start een participatief project voor energiekansenkaarten
De gemeente investeert
De gemeente plaatste zonnepanelen op het cultureel centrum, gemeentehuis…
Warmtekrachtkoppeling De gemeente faciliteert Biomassa De gemeente faciliteert
De gemeente investeert
De gemeente verhuurt verschillende daken van gebouwen voor meer dan 2500 zonnepanelen
- Zet in op 8 extra windturbines (totaal 12 = coveren elektriciteitsverbruik van Assese gezinnen) - ondersteun de samenwerking met Ecopower - promoot mede-eigenaar worden van de windturbines en afname elektriciteit via Ecopower - informeer en communiceer rond de projecten - maak een energiekansenkaart op voor de gemeente
MT-LT
- ondersteun (in samenwerking met Ecopower) de plaatsing van zonnepanelen of zonneboilers op daken van gemeente, particulieren, kerken,… - organiseer een samenaankoop - investeer zelf in zonnepanelen en zonneboilers (vb zwembad)
MT
onderzoek en promoot de mogelijkheden van WKK’s bij bedrijven en publieke infrastructuur (vb zwembad)
MT
- onderzoek de mogelijkheden van een vergistingsinstallatie voor bermmaaisel ism Ecopower, Kyoto in het Pajottenland en Pro Natura - promoot de plaatsing van biogasinstallaties of andere (koolzaad, miscanthus,…) bij lokale boeren - realiseer een proefproject rond verwarming op houtsnippers (werkliedenloods) afkomstig van beheer van houtkanten
MT
KT
KT
KT
19 Klimaatactieplan Asse
Waterkracht De gemeente faciliteert
Groene stroom De gemeente stimuleert de aankoop van groene stroom De gemeente participeert in onderzoek naar Smart Grids
Geen grote producties mogelijk maar wel restauratie van oude watermolens als bewustmaking
- onderzoek ism Ecopower de mogelijkheden van watermolens in de gemeente (vb Campomolen of Ichelgemmolen)
MT
De gemeente neemt zelf 100% groene stroom af van Belgische afkomst voor de gebouwen
- promoot de levering van groene stroom via Ecopower
KT
- Onderzoek en promoot de mogelijkheden van slimme netten en slimme meters in de gemeente
MT
20 Klimaatactieplan Asse
5.4.
Ruimtelijke ordening
De gemeente streeft naar een aantrekkelijke, leefbare kern en naar het bewaren en het ontwikkelen van open ruimte, natuur en bos. Ruimtelijke planning richt zich in belangrijke mate op lange termijn planning, maar is van cruciaal belang om een kentering in het beleid (mobiliteit, wonen,…) te kunnen realiseren. Bovendien moet men nu de veranderingen van morgen reeds plannen zodat het juiste kader kan ontstaan. Het in vraag stellen van een ontwikkeling en zijn locatie is de sleutel om een duurzame ontwikkeling te kunnen realiseren. Doelstellingen van de gemeente - Streven naar een duurzame ruimtelijke ontwikkeling - Aandacht voor groen en water -…
21 Klimaatactieplan Asse
Overzicht maatregelen Maatregel
Toelichting/stand van zaken
Acties
Termijn (kortmiddellang- lang)
Ruimtelijke Planning De gemeente neemt energie/klimaat als belangrijke factor mee in de ruimtelijke planning
De gemeente nam al duurzame principes op in verschillende plannen: ruimtelijk structuurplan, detailhandelsplan, woonbeleidsplan, milieubeleidsplan, mobiliteitsplan,…
De gemeente doet aan planning gericht op een duurzaam ruimtegebruik
De gemeente heeft een integraal waterbeleid
Wonen De gemeente voert een doordacht woonbeleid
Water wordt steeds belangrijker bij het beheer en de inrichting van gebieden Verwachte stijging van zowel droogte als wateroverlast Acties opgenomen in het woonbeleidsplan rond het verbeteren van het woonaanbod
Integreer energie- en klimaataspecten in gebiedsontwikkeling (projectvisies, overeenkomsten, onderhandelingen met marktpartijen, gunningscriteria (oa bij het aanstellen van ontwerpers en ontwikkelaars), RUP's, inrichgtingsplannen,… - Ga zuinig om met onbebouwde ruimte (inbreidingsprojecten alvorens woonuitbreidingsgebieden aan te snijden) - Onderzoek de mogelijkheden van herlokalisatie van zonevreemde activiteiten die de ruimte versnipperen (grondenruil, RUP's,…) - Voer watertoets en hemelwaterverordening correct uit bij projecten - Stimuleer zuinig watergebruik - Verminder de hoeveelheid verharde oppervlakte
KT-MT-LT
- Spoor leegstand actief op (registratie en heffing) - Maak een actieprogramma op rond onbebouwde bouwgronden - Promoot nieuwe woonvormen (zorgwonen, groepswonen,…)
KT
MT-LT
KT-MT
22 Klimaatactieplan Asse
5.5.
Landbouw en natuur
Duurzame landbouw is economisch verantwoord, sociaal rechtvaardig en ecologisch leefbaar. Er worden productiemethoden gebruikt die rekening houden met het bewaren van de biodiversiteit en erop gericht zijn om de uitstoot van schadelijke gassen te beperken. Via o.m. voldoende diversificatie van teelten wordt de bodemkwaliteit behouden. Het behoud, beheer en de ontwikkeling van de natuur voor de gemeenschap en voor toekomstige generaties is een ecologische noodzaak en een ethische plicht. Een enkele maatregel die deze emissies aanzienlijk zouden verminderen, is er echter niet voorhanden binnen de landbouwsector. De provincie en de gemeenten kunnen zich richten op het stimuleren van een cluster van maatregelen, die samen tot een belangrijke reductie kunnen leiden. Voor landbouwbedrijven is de energiekost vaak een grote kost. De opportuniteiten voor emissiereductie moeten daarom gezocht worden in duurzame energieproductie (wind, zon, WKK en warmtepompen). Netto zorgt de natuur voor een opname van CO2. De opportuniteit ligt hier om deze nettoopname capaciteit te verhogen door enerzijds het aanplanten van bossen en anderzijds het beperken van terug vrijkomen van CO2-emissies door het beperken van de areaalafname van bos. Ook groen draagt bij tot CO2 opname. Naast CO2 opname draagt het ook bij tot leefbaarheid (recreatie, ontmoetingsplaats,… ) en onze gezondheid (tempert bv milieuhinder zoals luchtvervuiling en geluidshinder). Doelstellingen van de stad - Realiseren van meer bos - Realiseren van meer natuur en groen - Toepassing van klimaatvriendelijkere landbouwtechnieken promoten - Energiebesparende technieken toepassen in landbouwbedrijven
23 Klimaatactieplan Asse
Overzicht maatregelen Maatregel
Toelichting/stand van zaken
Acties
Termijn (kortmiddellang- lang)
Natuur Versterken van robuuste natuur- en boskernen
Door grote, robuuste natuurgebieden krijgt de natuur meer kansen om zich aan te passen aan de klimaatverandering. Anderzijds, hoe meer natuur, hoe meer koolstofopslag.
- Breid robuuste natuur- en boskernen uit door aankoop (door de gemeente zelf of via subsidies aan externen) - Realiseer een stadsrandbos i.s.m. ANB - Beheer natuur- en bosgebieden duurzaam i.s.m. regionaal landschap en bosgroep Groene Corridor - Voer de opgemaakte bosbeheerplannen uit - Aanleg en inrichting van natuurverbindingen (ecologische bermen, houtkanten, boomgaarden, poelen, waterlopen,…) - Beheer de natuurverbindingen duurzaam (bermbeheerplan, bosbeheerplan, harmonisch parken groenbeheerplan) - Stimuleer de aanleg van natuurverbindingen bij inwoners, scholen, bedrijven,…
KT-MT-LT
Versterken van natuurverbindingen
Dit kan gebeuren door de gemeente zelf en/of via ondersteuning van en samenwerking met lokale partners (bosgroep, regionaal landschap, natuurverenigingen, Pro Natura, betrokken landbouwers, particulieren…).
Duurzaam beheer van groengebieden (in bebouwde zone)
Verharden enkel waar nodig, vergroenen waar mogelijk ifv het beperken van het hitte-eilandeffect
- vorm de gemeentelijke groengebieden om tot een duurzaam groenbeheer (pesticidenvrij, onderhoudsarm, kringlooptechnieken,…) - vergroening van het openbaar domein (straten, pleinen, parkings, begraafplaatsen,…) - promoot biodiversiteit in tuinen van particulieren, scholen, bedrijven,… (pesticidenvrij, inheems, …)
KT-MT
Er werd een Agrobeheergroep opgericht en een overeenkomst getekend rond agrarisch landschapsbeheer
- landbouwers inschakelen bij het beheer van houtkanten - samenwerking bij de vergroeningsmaatregelen (akkervogels, erosie, biodiversiteit,…)
KT
Duurzame landbouw Betrek de landbouwers bij het landschapsbeheer
KT-MT
24 Klimaatactieplan Asse
Promoten van klimaatvriendelijke landbouwtechnieken
Stadslandbouw promoten Lokale voedselproductie en -afzet promoten
Gemeente promoot klimaatvriendelijke landbouwtechnieken via infodagen, uitwisselingsmomenten,…
- promoot duurzame landbouweducatie voor scholen en groepen (boerderijbezoek, schoolmoestuin,…) - promoot biolandbouw - promoot hernieuwbare energie (vergisting, wKK, PPO,…) bij landbouwbedrijven - promoot landbouw op wijkniveau - realiseer volkstuintjes - promoot thuisverkoop van landbouwproducten - organiseer (pop-up)boerenmarkten
KT-MT
MT KT-MT
25 Klimaatactieplan Asse
5.6.
Duurzame aankopen
Onze productie- en consumptiepatronen dragen bij tot de opwarming van de aarde, de verontreiniging van het milieu en de uitputting van natuurlijke hulpbronnen. De noodzaak om over te stappen op duurzamere consumptie- en productiepatronen is groter dan ooit. Hiervoor moeten we de algemene milieuprestaties van producten gedurende hun hele levenscyclus verbeteren, de vraag naar betere producten en productietechnologieën stimuleren, en de consument helpen betere keuzes te maken. De gemeente moet uiteraard eerst haar eigen aankoopbeleid onder de loep nemen, om vervolgens het aankoopgedrag van burgers en bedrijven in de juiste richting te sturen. Doelstellingen van de stad - het goede voorbeeld geven, gelet op de voorbeeldfunctie - bevolking en bedrijven informeren over en stimuleren tot duurzaam consumeren - ontwikkelingen en technieken opvolgen -…
26 Klimaatactieplan Asse
Overzicht maatregelen Maatregel
Toelichting/stand van zaken
Acties
Termijn (kortmiddellang- lang)
Gemeente Verder uitbouwen van intern milieuzorgsysteem
Duurzaam aankoopbeleid
Organisatie van klimaatvriendelijke evenementen Sensibilisering Promotie van duurzame voeding
De gemeente organiseerde al eens Ecoteam op het Werk Alle scholen in Asse werken rond Milieuzorg op School (MOS) De gemeente werkt rond duurzaam productgebruik
- Heropstart van het Ecoteam op het Werk over alle afdelingen - Stimuleer MOS-werking in scholen - Overleg met de betrokken diensten en communiceer naar personeel en inwoners - Neem duurzame criteria op in bestekken - Overleg en kies waar mogelijk voor aankoop van duurzame producten: - kantoormaterialen (gerecycleerd papier, energiezuinige toestellen) - cateringproducten (afvalarm, streekeigen, FairTrade) - schoonmaakmiddelen - bouwmaterialen (breekpuin, FSC) - groenonderhoud (alternatief onkruidbeheer) - Sensibiliseer en geef vorming aan personeel Geef aandacht voor klimaataspecten (energie, afval, catering, mobiliteit,…) bij evenementen en activiteiten georganiseerd door de gemeente
KT
- promoot minder vlees eten bij inwoners (vb Veggiedag, 100 dagen zonder vlees) en horeca (vb veggieplan) - promoot lokale landbouwproducten: thuisverkoop, pop-upboerenmarkten - promoot zelfoogstboerderij, ecohoeve - geef aandacht aan voedselverspilling: vb 'Discosoep' met resten van de veiling
KT-MT
KT
KT
27 Klimaatactieplan Asse
Afvalpreventie
- stimuleer schoolmoestuinen - organiseer een campagne rond drinkwater: fonteinen, karaffen,… - organiseer een campagne rond afvalarm winkelen: vb boodschappentas ( 'zak van Asse' ) ipv plastic zakjes - organiseer een campagne rond brooddozen/drinkbussen voor scholen - promoot hergebruik: vb repaircafé, weggeefwinkel, kringloopwinkel
KT-MT
28 Klimaatactieplan Asse
5.7.
Betrokkenheid burgers en belanghebbenden
De gemeente Asse wenst in haar klimaatambities naast de CO2-reductie van 20% ook een tweede doelstelling te bereiken tegen 2020, namelijk het realiseren van 20% meer gedragsverandering inzake klimaat. Om dit te realiseren moeten zoveel mogelijk burgers en andere partners betrokken worden bij de klimaatacties. Onder de vorige thema's kwamen reeds heel wat acties aan bod met als doel de betrokkenheid te verhogen. Een overzicht van de verschillende doelgroepen en enkele vastgelegde acties: Burgers en verenigingen: - samenaankopen: thermoscans, smappee, Kyoto in Pajottenland elektrische fietsen,… - campagnes: energieID, tankslag, duurzame voeding, afvalpreventie… - advies duurzaam bouwen - actieve participatie rond mobiliteit: peters fietswegen, fietserskit, testmomenten, autodelen,… - windturbines: mede-eigenaar, groene stroom - 'inspiratie'-vergaderingen met succesverhalen, goede praktijkvoorbeelden m.b.t. initiatieven ter vermindering van de CO2-uitstoot - klimaatvriendelijke evenementen
Sociale doelgroep: - samenwerking met sociale partners rond energiebesparing - project energiescans -en snoeiers - ondersteuning door woonloket - Nieuw Europees project (EFRO) Bedrijven, KMO's, ondernemers: - renovatiemarkt met lokale ondernemers - ecolabel/award uitreiken - duurzaam parkmanagement promoten - infomomenten organiseren Scholen: - aanpak schoolomgevingen inzake mobiliteit - promotie van campagnes rond mobiliteit, biodiversiteit, schoolmoestuin, afvalpreventie, … - ondersteuning bij MOS-werking Landbouwers: - samenwerking rond agrobeheer en vergroening - landbouweducatie voor scholen en inwoners - voorbeeldprojecten van duurzame landbouw promoten en bekendmaken - promoten van boerenmarkt, thuisverkoop,… Bijkomende maatregelen en acties worden in onderstaande tabel weergegeven.
29 Klimaatactieplan Asse
Overzicht maatregelen Maatregel
Toelichting/stand van zaken
Acties
Termijn (kortmiddellang- lang)
Peilen naar de betrokkenheid van burgers en belanghebbenden
Bewustmaking en samenwerking met lokale netwerken
De gemeente zal als 'nulmeting' een enquête organiseren bij de Assenaren over de eigen kennis/gedragingen rond Klimaat en dit in 2020 herhalen om te kijken of de doelstelling gehaald is. Sensibiliserende en doelgroepgerichte acties, opzetten van overleg en samenwerking tussen relevante spelers
Communicatie
Adviesraden
Vanuit de milieuraad werden al tal van klimaatacties uitgewerkt, werkgroepen opgestart en milieuraden georganiseerd rond klimaatthema's
Organiseer een klimaatenquête in 2015 en in 2020, representatief en over de verschillende doelgroepen
KT-MT
Zie alle bovenvermelde acties
Voer een duidelijke communicatiestrategie over het actieplan en de uitgevoerde acties naar alle doelgroepen/partners via verschillende kanalen (website, infoblad, lokale pers, sociale media,…) - Betrek de adviesraden en de milieuraad in het
KT-MT
KT-MT
bijzonder bij de opmaak en uitvoering van dit actieplan - Stimuleer de milieuraad tot het organiseren van start- en opvolgingsmomenten (vb open milieuraad)
30 Klimaatactieplan Asse
6. Conclusies 6.1.
Sleutelsectoren
Om de ambities zoals vermeld in hoofdstuk 1.2 te realiseren tegen 2020 werden de bestaande en lopende acties in kaart gebracht en nieuwe acties voorgesteld in bovenvermelde tabellen rond volgende thema’s: • Gebouwen en installaties (gemeentelijk, particulier, bedrijven en openbare verlichting) • Mobiliteit (gemeentelijk wagenpark, openbaar vervoer, particulier vervoer) • Hernieuwbare energie • Ruimtelijke ordening • Landbouw en natuur • Betrokkenheid burgers en belanghebbenden De gemeente Asse zal vooral inzetten op de sleutelsectoren gebouwen (particulier en bedrijven), mobiliteit (particulier vervoer) en hernieuwbare energie. De gemeente zal echter ook acties ondernemen in de eigen organisatie als voorbeeldfunctie en in andere sectoren zoals ruimtelijke ordening, natuur, consumptie,…. Het effect van deze acties op de CO2 reductie zal wel beduidend lager liggen dan deze van de gekozen sleutelsectoren, maar om de doelstelling tot 20% meer gedragsverandering te realiseren, is het ook belangrijk om met verschillende acties een breed maatschappelijk draagvlak te creëren.
6.2.
CO2- besparingen
Gebaseerd op de nulmeting van 2011 betekent de vermindering van 20% een reductie van 30.928 ton CO2 tegen 2020. Uit de maatregelentool blijkt dat indien we geen acties ondernemen (“Bussiness As Usual”) we in 2020 al 12% minder CO2 zullen produceren in Asse. Het BAU scenario geeft een inschatting van het energieverbruik en de gerelateerde CO2-emissies voor 2020, indien geen bijkomende acties door de lokale overheden worden genomen. Het scenario houdt wel rekening met autonome evoluties en beslist Europees beleid. Voor Asse geeft het BAU scenario een stijging van de sector gebouwen (huishoudens) en een sterke daling van de sector transport.
31 Klimaatactieplan Asse
CO2 emissies per sector voor 2011 en voorspelde waarde voor 2020 zonder maatregelen (BAU)
CO2-emissies (in ton) 70000 59750 60000 50382 50000 40000
33580
30000 20000 10000
5141
3069 54426
32284
2
2
3069
5141
37754
2717
2717
0 huishoudens
tertiair
openbare verlichting
landbouw
2011
industrie
transport
eigen organisatie
2020
Finaal energieverbruik en CO2 emissies per sector in 2011 en voorspelde waarde voor 2020 zonder maatregelen (BAU) Finaal energieverbruik (MWh)
2011 huishoudens tertiair openbare verlichting landbouw industrie transport eigen organisatie totaal % 2020 - 2011
246579 176071 10 13581 26417 236208 13461 712326
2020 269274 169756 10 13581 26417 151214 13461 643712 -10%
CO2-emissies (ton)
2011
2020 50382 33580 2 3069 5141 59750 2717 154640
54426 32284 2 3069 5141 37754 2717 135391 -12%
Om te voldoen aan de 20% CO2 reductiedoelstelling van het convenant zal de gemeente dus extra inspanningen moeten leveren en acties opstellen om bijkomend 11.679 ton CO2 te besparen. 32 Klimaatactieplan Asse
De hieronder beschreven besparingen werden berekend op basis van de door VITO (in opdracht van de Vlaamse overheid departement LNE) ontwikkelde ‘maatregelentool’ (http://aps.vlaanderen.be/lokaal/burgemeestersconvenant/burgemeestersconvenant.htm ) en op basis van schattingen rekening houdende met de geplande maatregelen en acties.
6.2.1 Hernieuwbare energie
De gemeente zal de installatie en het gebruik van hernieuwbare energie promoten (zonnepanelen, zonneboilers, WKK, biomassa,…) Daarnaast zal de nota Asse Stroomt verder uitgevoerd worden met de plaatsing van 8 bijkomende windturbines op lange termijn. De eerste 4 windturbines operationeel vanaf 2015 zullen 20.000 MWh groene stroom per jaar opleveren. Als doel wordt gesteld om 4 extra windturbines te plaatsen van eenzelfde vermogen tegen 2020 en nog eens 4 extra tegen 2030. Door zoveel mogelijk inwoners om te schakelen naar deze groene stroom zal de CO2 uitstoot sterk reduceren. De gemeente en Ecopower stellen zich als doel om tegen 2020 ongeveer 1.000 gezinnen aandeelhouder te maken en groene stroom van de windturbines af te nemen. Lokale hernieuwbare energie Windkracht Waterkracht Fotovoltaïsch Biomassa (PPO) WKK Totaal
Nulmeting 2011
Doelstelling 2020
Doelstelling 2030
0 MWh 0 MWh 6.470 MWh 19.008 MWh 0 MWh 25.478 MWh
40.000 MWh 45 MWh 12.000 MWh 20.000 MWh 1.000 MWh 73.045 MWh
60.000 MWh 70 MWh 20.000 MWh 20.000 MWh 5.000 MWh 105.070 MWh
De doelstellingen rond hernieuwbare tegen 2020 geven de gemeente Asse een reductie van 9.899 ton CO2 ofnog 6,4% De doelstellingen rond hernieuwbare tegen 2030 geven de gemeente Asse een reductie van 16.563 ton CO2 ofnog 10,7%
6.2.2 De gemeente zelf
Binnen de eigen organisatie wordt slechts een klein deel van de gehele CO2 uitstoot op het grondgebied gerealiseerd. Toch heeft de gemeente een voorbeeldfunctie en werden de nodige acties vastgelegd om ook hier 20% CO2 te reduceren. De eigen gebouwen hebben in 2011 een uitstoot van 1942 ton. Met de voorgestelde acties (investeringen en sensibilisatie) willen we dit terugdringen tot 1542 ton. Door de openbare verlichting versneld om te schakelen naar dimbare verlichting hopen we van 348 ton naar 174 ton te gaan. De eigen vloot omvormen naar een milieuvriendelijk wagenpark zou de
33 Klimaatactieplan Asse
uitstoot moeten terugdringen van 427 ton naar 370 ton. De totale CO2 reductie voor de gemeente wordt dan 23% ten opzichte van de nulmeting van 2011.
6.2.3 Gebouwen en installaties
Huishoudens: De gemeente zal inzetten op alle bovenvermelde acties om haar bevolking aan te zetten om energiezuiniger te wonen en te bouwen. De VITO maatregelentool geeft een schatting van de reductie van CO2 bij het nemen van energie maatregelen bij particuliere gebouwen. Er wordt uitgegaan dat de voorgestelde maatregel uitgevoerd wordt door 20% van de huishoudens in Asse in de periode 2011-2020:
Emissies CO2 in 2020 [ton] volgens … %reductie CO2 t.o.v. BAU in 2020 %reductie CO2 t.o.v. nulmeting in 2011
Nulmeting 2011
BAU 2020
50.382
54.426
BAU 2020 + BAU 2020 + BAU 2020 + BAU 2020 + BAU 2020 + Dakisolatie Muurisolatie Betere beglazing Warmtepomp Zonneboiler 51.684
51.536
52.586
45.591
53.908
-5%
-5%
-3%
-16%
-1%
3%
2%
4%
-10%
7%
Dit betekent dat puur door investeringen aan de gebouwen heel wat CO2-reductie gerealiseerd kan worden. Er dient vooral ingezet te worden op dak- en muurisolatie bij bestaande gebouwen en warmtepompen bij nieuwbouw. De verwachte CO2-besparing binnen de sector huishoudens wordt geraamd op 4.621 ton ofnog een daling van 9,2 % t.o.v. de nulmeting. Dit lijkt weinig maar het BAU scenario geeft aan dat zonder maatregelen de uitstoot zou stijgen met 8%. Tertiair: De gemeente Asse beschikt over heel wat KMO's, kantoren, winkels, scholen,… waar verwacht wordt een grote CO2 reductie te realiseren. Met bovenvermelde acties over alle thema's heen wordt voorspeld om 28% CO2 te reduceren tegen 2020. Het BAU scenario geeft aan dat zonder maatregelen reeds 4% gereduceerd wordt. De overige reducties worden behaald door de maatregelen in het actieplan en door omschakeling naar hernieuwbare energie.
34 Klimaatactieplan Asse
Industrie: Het aandeel van de CO2 uitstoot afkomstig van de industriële sector (voeding, textiel, chemie, metaal,…) is relatief klein voor Asse. Als doel wordt gesteld een vermindering van 22% ten opzichte van de nulmeting in 2011.
6.2.4 Mobiliteit
De gemeente zal inzetten op mobiliteitsacties zowel op het vlak van infrastructuurwijzigingen (technologische shift) als op metaliteitswijzigingen (modal shift). Zo hoopt de gemeente dat haar inwoners zich op een meer duurzame manier zullen verplaatsen. De VITO maatregelentool geeft een schatting van de reductie van CO2 bij het Transport= particulieer, commercieel en openbaar vervoer Emissies CO2 in 2020 [ton] volgens … %reductie CO2 t.o.v. BAU in 2020 %reductie CO2 t.o.v. nulmeting in 2011
Nulmeting 2011 59.750
BAU 2020
BAU 2020 + mod.shift
37.754 36.368 -37%
BAU 2020 + techn.shift 35.852
-4% -39%
-5% -40%
nemen van enkele voorbeeldmaatregelen rond modal en technologische shift.
Wanneer 10% van de autokilometers vervangen wordt door verplaatsingen te voet of met de fiets tegen 2020, betekent dit voor Asse een besparing van 4% ten opzichte van het BAU scenario. Wanneer 10% meer autokilometers zouden gereden worden met een elektrisch voertuig betekent dit een reductie van 5% ten opzichte van het BAU scenario. Volgens het BAU scenario zal de uitstoot al gereduceerd worden met 37%. De gemeente stelt zich als doel om met de voorziene maatregelen bijkomend nog 10% extra te besparen.
6.2.5 Landbouw
De gemeente zal inzetten op sensibilisatie en andere acties om de landbouwers aan te zetten om hun gebouwenpatrimonium en procesvoering energiezuiniger te maken. De verwachting is dat hiermee 7,6% CO2-reductie behaald kan worden t.o.v. de nulmeting, wat overeenkomt met 232 ton CO2 reductie.
35 Klimaatactieplan Asse
6.3 Overzicht Een overzicht van de geplande CO2-besparingen per sector volgens de SEAP template:
BAU
BAU
BAU
HE
HE
HE
SEAP
SEAP
SEAP
TOTAAL
TOTAAL
TOTAAL
2011
2020
Verschil (ton)
Verschil (%)
2020
Verschil (ton)
Verschil (%)
2020
Verschil (ton)
Verschil (%)
2020
Verschil (ton)
Verschil (%)
huishoudens
50382
54426
4.044
8,0
47100
-3282
-6,5
45000
-5.382
-10,7
45761
-4.621
-9,2
tertiair
33580
32284
-1.296
-3,9
28017
-5563
-16,6
31000
-2.580
-7,7
24141
-9.439
-28,1
2
2
0
0,0
1
-1
-36,1
2
0
0,0
1
-1
-36,1
landbouw
3069
3069
0
0,0
3005
-64
-2,1
2900
-169
-5,5
2836
-232
-7,6
industrie
5141
5141
0
0,0
4435
-705
-13,7
4700
-441
-8,6
3995
-1.146
-22,3
57593
35598
-21.996
-38,2
57593
0
0,0
52000
-5.593
-9,7
30004
-27.589
-47,9
openbaar vervoer
2156
2156
0
0,0
2156
0
0,0
1900
-256
-11,9
1900
-256
-11,9
eigen gebouwen
1942
1942
0
0,0
1784
-158
-8,1
1700
-242
-12,5
1542
-400
-20,6
eigen openbare verlichting
348
348
0
0,0
222
-126
-36,1
300
-48
-13,8
174
-174
-49,9
eigen vloot
427
427
0
0,0
427
0
0,0
370
-57
-13,4
370
-57
-13,4
154.640 135.391
-19.248
-12,4
144.741 -9.898,7
-6,4
139.872
-14.768
-9,6
110.725
-43.915
-28,4
CO2 Emissie(in ton)
openbare verlichting
particulier/commercieel vervoer
totaal
BAU: emissie zonder het nemen van bijkomende maatregelen (Business As Usual) HE: emissie bij het nemen van de acties rond hernieuwbare energie SEAP: emissie bij het nemen van de overige maatregelen van het klimaatactieplan (Sustainable Energy Action Plan) Verschillen worden telkens berekend t.o.v. de nulmeting 2011
36 Klimaatactieplan Asse
De sleutelsector mobiliteit (particulier en commercieel) zal instaan voor 27.589 ton CO2 reductie, de sleutelsector gebouwen (huishoudens en tertiair) kunnen bij uitvoeren van maatregelen voor 14.060 ton CO2 reductie zorgen. De overige 2.266 ton CO2 zal bespaard worden door het uitvoeren van maatregelen bij gemeentelijke gebouwen, openbare verlichting, tertiaire gebouwen, landbouw en natuur en niet verplichte maatregelen. De totale CO2 reductie t.o.v. de nulmeting 2011 bedraagt volgens de berekeningen 28%. Toch is het niet aangewezen om de verschillende reducties op te tellen aangezien de effecten van de verschillende maatregelen elkaar beïnvloeden. Er wordt echter vanuit gegaan dat met de voorziene maatregelen en acties de 20% reductie tegen 2020 gerealiseerd wordt.
----------------------------------------------------------------------------
37 Klimaatactieplan Asse