KLEUR
Psychologie en Symbolisme
1
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
Niets uit deze opgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaand toestemming van Maniera. No part of this publication may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permissions by Maniera. Opmerking: waar in deze tekst een persoonlijk voornaamwoord als ‘hij’ ,’hem’ of ‘zijn’ is gebruikt, wordt tegelijkertijd ‘zij’ of ‘haar’ bedoeld. Het gebruik van alleen de mannelijke vorm dient slechts de leesbaarheid te bevorderen. MANIERA©2007
2
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
KLEUR Voorwoord In de dieren en plantenwereld kennen we kleuren die een bepaalde betekenis hebben zoals lokkleuren, schutkleuren, kleuren om af te schrikken etc. Ook de mens gebruikt kleur om ergens betekenis aan te geven, al is men zich er niet altijd van bewust. Met kleur laat je zien wie je bent; het is een belangrijke vorm van communicatie. 80% van onze visuele communicatie krijgen we binnen middels kleur; kleur geeft ons waardevolle informatie over een product, reclame-uiting, omgeving, de drager van de kleding etc. De verpakkingsindustrie maakt hier al sinds mensenheugenis gebruik van; onderzoek heeft aangetoond dat de acceptatie van een product voor 60% bepaald wordt door het kleurgebruik. Het totale kleurspectrum kan men grofweg onderverdelen in warme en koele kleuren. Warme kleuren zijn rood, geel en oranje. Deze warme kleuren zijn actief en opwindend. De tijd gaat sneller voorbij in een ruimte met warme kleuren dan in een ruimte met koele kleuren! (Casino) Als men warme kleuren afdrukt als teksten en afbeeldingen komen ze meer naar voren dan koele kleuren; teksten met warm kleurgebruik trekken dus meer aandacht. Koele kleuren zijn groen, blauw en paarstinten. Deze koelen kleuren zijn passief en kalmerend. Indien men koele kleuren in een ruimte toepast hebben de aanwezige personen minder besef van tijd. (Supermarkt) Kleur heeft uitwerking op jou en je omgeving. Kleur beïnvloedt je ademhaling, je hartslag, je spijsvertering, je ziel en je geest, je houding en je gedrag kortom; kleuren hebben een invloed op zo ongeveer alles wat we doen. Vandaar dat ze veelvuldig worden gebruikt om te overtuigen, te ontmoedigen, te stimuleren, af te schrikken, te kalmeren of gewoon te informeren. Het verschil tussen slagen en mislukken kan voor veel mensen een kwestie zijn van de juiste kleur kiezen. Aan de andere kant kunnen kleuren die we te vaak onder ogen krijgen afstompend werken. Kleuren zijn stralingskrachten – energieën - die in positieve of negatieve zin op ons in kunnen werken of wij ons dat bewust zijn of niet.
“Kleur is leven, kleuren zijn de kinderen van het licht en het licht is de moeder van de kleuren” Johannes Itten
Ik wens u erg veel plezier met het bewust toepassen van kleur! Met hartelijke groeten, Anke van Luyt MANIERA Mecklenburgstraat 49 5615 PZ Eindhoven 0031 (0)40-2220390
[email protected]
Van harte aanbevolen:
Om miskopen qua kleur en stijl voor mannen en vrouwen te voorkomen: Voor een uitzonderlijk goed persoonlijk kleuradvies / kleurenwaaier / stijladvies / make-up advies: Kijk op www.artofimage.nl Er zijn meer dan 100 Art of Image consulenten werkzaam in Nederland en België, er is er vast eentje bij u in de buurt!
3
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
ROOD Oorsprong kleurreactie De kleur van het leven. Vroeger dacht men dat door het drinken van bloed de vitaliteit en levenskracht van dieren aan mensen konden worden doorgegeven. Rood wordt gekenmerkt door opvallendheid, dynamiek en beweging. Denk aan vuur, warmte, hitte, energie. De zonsondergang straalt iets uit van de warmte en grootsheid van de kleur rood. Rood heeft zoveel effect op de mens omdat onze verre voorouders zich voedde met rode vruchten. (te zoeken in een heel groene omgeving) Daarom is het menselijk oog sterk gericht op rood, we nemen het als een van de eerste kleuren waar. Het is tevens de kleur van bloed, vuur en giftige bessen, vandaar de tweeslachtige betekenis van rood: aantrekking en gevaar! Referenties vanuit de natuur Vuur, bloed, rauw vlees, bloemen, appels, bessen, kersen, tomaten, vogelsoorten, robijnen. Referenties vanuit de cultuur Stoplichten en stopborden, brandweerwagens. Associatie met de planeet mars. Valentijnsdag en Kerstmis De kleur voor VIP’s; de rode loper Symboliseert levenskracht en wilskracht Referenties vanuit de historie / godsdienst Associatie met het communisme in de 20e eeuw Rood is de kleur van de duivel! Zuid Afrikanen en zigeuners dragen rood tijdens een uitvaart Onderverdeling De kleur rood kan men onder verdelen in rood met een gele ondertoon (tomatenrood) en rood met een blauwe ondertoon (kersenrood) Rood met een gele ondertoon: Vrouwelijk Rood met een blauwe ondertoon: Mannelijk Optische waarneming: Rood neemt men als een van de eerste kleuren waar. Men lijkt dikker in rode kleding vanwege het feit dat een rood object dichterbij lijkt dan hetzelfde object in een andere kleur. Als men rood als accentkleur gebruikt dan stimuleert het mensen om een snelle beslissing te nemen en het verhoogt de verwachtingen ten aanzien van het product, de dienst of de persoon. Positieve eigenschappen Stimulerend Imponerend Dominerend Vastbesloten Energiek Warm Strek Dynamisch Houdt de aandacht vast Moed Opwinding Liefde en passie Indien u rood draagt staat u in het middelpunt van de belangstelling, iedereen heeft u gezien en u houdt de aandacht vast. Sporters presteren (en intimideren) beter in rode kleding
4
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
Negatieve eigenschappen Dominantie Rebels Agressie Egoïstisch Geweld Prostitutie Indien u rood draagt bent u eerder verwikkeld in een woordenwisseling, rood daagt uit. Associaties volgens Leonardo da Vinci Onrust, Oorlog, Revolutie, Bloed, Hartstocht, Offer, Ego, Energie, Beweging. Advies Rood is een vurige kracht. Rood verwijdert het ongewenste en negativisme. Rood moedigt een verlegen / onzeker persoon aan zich te uiten en brengt actie in uw leven. Rood verzacht stijve spieren en gewrichten en het werkt als versterkend middel voor iedereen die gemakkelijk verkouden wordt. Draag rode sokken indien u last heeft van koude voeten. Geef een onzekere puber eens rood ondergoed aan; het versterkt zijn zelfvertouwen Roze Tot ver in de 17e eeuw uitsluitend een mannelijke kleur. Het Financieel Dagblad is om die reden nog steeds roze. Roze geeft de gevoeligheid van de drager weer. Deze persoon is niet bang zijn emoties te tonen. Symboliseert de kleur van het hart, symboliseert eveneens genegenheid, tederheid en toewijding. De kleur van de zachte liefde zonder zinnelijkheid, genotzucht of hartstocht. Roze is de kleur van de verfijnde levenskunst, elegantie en stemmige feestelijkheid De kleur roze verdrijft depressie en eenzaamheid; roze heeft rustgevende eigenschappen. Vrouwen zijn bij voorkeur graag in een roze omgeving.
BEWUST KLEUR KIEZEN
Kies voor:
Kies niet voor:
Rood Voor heren als stropdaskleur Voor dames als colbert, blouse etc. (geen volledig kostuum)
Wanneer u erkend wilt worden, de aandacht wilt trekken en deze wilt vasthouden tijdens een vergadering of presentatie. Indien u een onvergetelijke indruk wenst te maken. Alles wat u zegt wordt als waarheid aangenomen. Indien men rood als accentkleur gebruikt stimuleert men de ander om een snelle beslissing te nemen. Rood verhoogt de verwachtingen ten aanzien van de persoon die dit draagt.
Bij sollicitatiegesprekken; u wekt de indruk alleen met uzelf bezig te zijn. (egotripper) Het geeft aan dat u niet in een team wilt functioneren. Wanneer u gezag wenst uit te stralen zonder bedreigend te zijn draag helder rood dan met mate. (kies dan purper/bordeauxrood) Helderrood veroorzaakt namelijk een stuwing van emoties; daar gaat wel dreiging van uit.
Om strenge zakelijke kleding te verzachten. Indien u vrouwvriendelijk en toegankelijk wenst te ogen. Als u veel met vrouwen samenwerkt of deze tot uw cliënten mag rekenen heeft zachtroze een positieve, fijngevoelige niet bedreigende werking.
In een omgeving met alleen maar mannelijke collega’s of mannelijke cliënten. U wordt snel als “soft” aangezien.
Kernwoord uitstraling: maximale aandacht
Zacht roze Als overhemd of blouse Kernwoord uitstraling: absoluut vrouwvriendelijk en benaderbaar
5
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
PAARS Oorsprong kleurreactie Paars kan wat bedrukkend overkomen en wordt daarom niet zelden als zwaarmoedig en melancholisch gezien. We associëren paars met de hemel bij naderend onweer en sombere gedachten aan de ondergang van de wereld. In kerkelijke kringen de kleur van lijden, boetedoening en het verzaken van alles wat werelds en aards is. Paars is vooral een spirituele en mystieke kleur, omdat het helpt de eigen grenzen te overstijgen en de harmonie tussen lichaam en geest herstelt. Paars is een menging tussen blauw (hemels) (geest) en rood (aards) (lichaam) dit zijn twee tegenstellingen. Paars hangt dus ergens middenin; het ontstijgt de grond en is op weg naar het bovennatuurlijke. Het is de kleur van gene zijde (daarom in verband gebracht met de dood) Omdat violet(paars) nauwelijks relaties met de stoffelijke wereld heeft is het de kleur van het mystieke, de magie. De wereld van het denken en het voelen van het peinzen en het tobben. Het is een kleur die geen uitzicht biedt, hij is zwaar en gesloten. Paars is van alle kleuren maar een vreemde kleur, bijna niets op aarde is paars / violet, behalve dat wat bedorven is (waarschuwend voor onheil) Referenties vanuit de natuur Orchideeën, Iris, pruimen, rode kool, Purpura vis Referenties vanuit de cultuur Purple heart (Amerikaanse onderscheiding voor extreem moedig optreden) De kleur waarmee nucleaire energie wordt aangegeven. Referenties vanuit de historie / godsdienst De keizerlijke kleur uit het oude Rome Pasen In Turkije en sommige delen van Azie gebruikt men Violet als rouwkleur. De kleur voor ernst en waardigheid. Onderverdeling In paars verenigen zich twee tegenpolen: rode drijfkracht (materie) en blauwe rust (geest). Optische waarneming: De moeilijkste kleur voor het oog om waar te nemen. Positieve eigenschappen Inspiratie Spiritualisme Mystiek Magisch Vertrouwen Het onderbewustzijn Statig Creatief Bewust Passie Gevoelig Aristocratisch Indien men paars draagt geeft men daarmee aan een ongewone individualist te zijn. (niet bij de massa te willen horen)
6
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
Negatieve eigenschappen Verwaand Pompeus Wreed Rouw De dood Associaties volgens Leonardo da Vinci Voilet: Waaierigheid, gezag, rouw, tweeslachtigheid, geheim, conflict, labiliteit. Advies Paars is een kleur die men met mate moet gebruiken. Het is een zware kleur en het kan deprimerend werken om lang paars te dragen (Gothic) Paars is een kleur die de mens vooral psychisch beïnvloedt. Gemengd met zwart maakt paars zwaarmoedig, deprimerend en melancholisch.. Vermijd de kleur donkerpaars in een kinderkamer (nachtmerries) of kindergarderobe (angstaanjagend)! Het heldere paars stimuleert de creativiteit Purper Het paarsrode purper was in vroegere tijden zo kostbaar dat het beschouwd werd als de kleur van de goden. De Romeinse senatoren gingen daarom in purper gekleed; hun macht was goddelijk. Ze rekende zichzelf tot de allerhoogste aristocratie. De hermelijnen mantel van onze koningin heeft ook deze paarsrode purperkleur. Purper is om deze reden de kleur van macht en gezag!
BEWUST KLEUR KIEZEN
Kies voor:
Kies niet voor:
Zacht Lila Als overhemd of blouse .
Indien u iets mysterieus of creatiefs uit wenst te stralen. In avondkleding heeft de kleur paars een statige en vorstelijke uitstraling.
In een zakelijke omgeving die niets met creativiteit te maken heeft. Hoe donkerder het gekozen paars hoe bedreigender men u zal ervaren.
Paars is van alle kleuren een vreemde kleur, bijna niets op aarde is paars, behalve dat wat bedorven is. Gebruik paars dan ook spaarzaam in uw garderobe. Helder paars geeft aan dat u creatief bent. Men geeft met deze kleur te kennen dat men een ongewone individualist is die niet bij de massa wenst te horen.
Wanneer u een hoge status uit wenst te stralen. Paars is een informele kleur. (tenzij verwerkt in avondkleding) Wanneer u met kinderen werkt, Paars heeft voor kinderen een dreigende werking!
Indien u een chique, afstandelijke, gezaghebbende, krachtige en energieke indruk wenst te maken. (In Engeland de kleur voor dames met hoog aanzien)
Wanneer u als heer een bordeauxrood colbert draagt ziet men u als conducteur.
Kernwoord uitstraling: Creativiteit Paars Voor heren als stropdaskleur Voor dames als blouse Kernwoord uitstraling: Creatief, “het buitenbeentje”
Purper (Bordeaux rood) Voor heren als stropdaskleur Voor dames als colbert, blouse etc. (geen volledig kostuum) Kernwoord uitstraling: Aristocratisch, klasse, hoge status
7
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
BLAUW Oorsprong kleurreactie De kleur van de hemel overdag(licht tot middenblauw) en bij het vallen van de avond (donkerblauw). Onbereikbaar, hoog, niet van hier, dus kennen we de kleur blauw een hoge status toe. Het is de kleur van het bewustzijn en hangt nauw samen met paranormale vermogens. Blauw is een koele, rustige en neutrale kleur. Hij maakt geen adrenaline los zoals rood. In alle tijden en in alle culturen is de blauwe hemel de verblijfplaats van goden en godinnen. Het is ook de bestemming van de zielen die de gelukzaligheid deelachtig zijn geworden. De hemel is de tegenpool van de hel en de duisternis (zwart) waar de geesten en demonen huizen. Blauw is een kleur die nauwelijks op aarde voorkomt. In de klassieke oudheid was blauw de kleur van de oppergod (Zeus / Jupiter) een bovenaardse kleur dus. Geen wonder dat het nadien de kleur van de adel werd, Verheven boven het gewone volk, en bij blanke mensen lijkt er werkelijk blauw bloed door de aderen te stromen zeker in vergelijking met kleurlingen: adel is: “Blauw bloed” Referenties vanuit de natuur Lucht, oceanen en meren, blauwe bessen, vissen, Lapis stenen Referenties vanuit de cultuur Politie uniformen Zeevaart uniformen IBM Blue jeans De kleur van de trouwe dienaren in de Middeleeuwen “Cordon Blue” is een lint voor de beste kwaliteit Referenties vanuit de historie / godsdienst De kleur van de mantels van de oude filosofen in het oude Rome. De kleur van de onsterfelijkheid in China De kleur van de god Krishna in het Hindoeïsme Blauw verwijst naar adel en traditie Onderverdeling Blauw is de favoriete kleur van mannen (wereldwijd) Blauwgekleurde ruimten trekken geen vliegen aan Blauw vergroot de ontvankelijkheid. Optische waarneming: Blauwe objecten lijken verder weg dan ze werkelijk zijn. Men lijkt minder zwaar in blauwe kleding Positieve eigenschappen Vertrouwen De waarheid Begripvol Conservatief Zekerheid Rust Professioneel Draagt men zakelijk donkerblauw dan straalt men de hoogste status uit Draagt men zakelijk of privé lichtblauw dan komt men over als Team-player
8
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
Negatieve eigenschappen Passief en kalmerend (het reduceert de bloeddruk) Introvert Koel Afstandelijk Associaties volgens Leonardo da Vinci Oneindigheid, de hemel, ruimte, reizen, geestelijk liefde, meditatie, eeuwigheid. Advies Blauw brengt rust, koelt af en kalmeert. Blauw is de kleur van het denken. Draag blauw indien u de aandacht niet op uzelf wenst te vestigen. Draag blauw om ruzie te voorkomen; het kalmeert ook de hartslag van de ander. U zult minder dominant maar juist bedachtzaam overkomen. Iemand die zich veilig wil voelen kan men donkerblauw adviseren. Donkerblauw inspireert mensen naar je te luisteren. Het is het signaal dat aangeeft dat je serieus genomen wenst te worden,
BEWUST KLEUR KIEZEN
Kies voor:
Kies niet voor:
Donkerblauw Als basis kleur voor kostuum of mantelpakje
Wanneer u gezag, kennis, bestendigheid en kracht wenst uit te stralen. Hoe donkerder uw donkerblauw des te groter is de autoriteit welke u uitstraalt. U creëert veel afstand tot uw gehoor. Donkerblauw is de kleur die geen emoties opwekt, u maakt de indruk onpartijdig te zijn.
Indien u solliciteert naar een creatieve functie op het gebied van PR, design, marketing of reclame tenzij u donkerblauw combineert met een modieuze kleur.
Om met donkere tinten een groot contrast te creëren Uw uitstraling is vriendelijk, benaderbaar en toegankelijk Indien u vertrouwen en geloofwaardigheid wenst te wekken.
Indien u het maximum aan autoriteit, macht, kennis en hoogste status uit wenst te stralen, wit en crème zijn dan een beter alternatief.
Draag turkoois indien u kracht nodig heeft tijdens een openbaar optreden. Turkoois geeft u een opvallend, betrouwbaar en gevoelig imago. Turkoois stimuleert de fantasie en de spontaniteit. Het is tevens de kleur van de vriendschappelijke gevoelens.
Waneer u een hoge status uit wenst te stralen. Turkoois is een kleur die lager in rangorde staat; uw uitstraling is half formeel tot informeel.
Kernwoord uitstraling: Professionaliteit De hoogste status mogelijk
Zacht blauw Als overhemd of blouse Kernwoord: teamplayer – mannelijk – geestelijke inspanning Turkoois Voor heren als stropdaskleur Voor dames als blouse Kernwoord uitstraling: Helder denken
9
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
GROEN Oorsprong kleurreactie De geschiedenis van de mens begon in het groen. Van oudsher zijn onze ogen dus helemaal op groen ingesteld. Daarom komt deze kleur ons volstrekt normaal, vertrouwd en rustig voor. Ze is stabiel, staat voor zekerheid, ze vertegenwoordigt vaste waarde en principes (iemand die groen draagt houdt niet van veranderingen) De kleur van het huis waarin men vroeger woonde: de natuur. Hier gaat vertrouwen en veiligheid vanuit, dus geen status. De kleur van het midden, het evenwicht, de harmonie, de hoop en de vredige rust. Groen in de lente symboliseert het ‘wakker worden’ van de aarde. Het groen der weiden en bossen verleidt ons tot stoppen en uitrusten. Groen is de kleur van de camouflage, interesse in de natuur, eenvoudig en duurzaam leven en sterke hechting aan het gezinsleven Referenties vanuit de natuur Alle vegetatie, jade, vogels en vissen Referenties vanuit de cultuur Verkeerslichten: groen is gaan Ecologie Kerstmis Referenties vanuit de historie / godsdienst In de Keltische godsdienst was “de groene man” de god van de vruchtbaarheid Onderverdeling De kleur donkergroen was lange tijd favoriet bij de beschaafde Europeanen, men gebruikte het om een te zijn met de natuur tijdens het verblijf op een van de buitenhuizen. Advocado groen: Populair in de jaren ’60 in Amerika “Green Room” is de wachtruimte voor deelnemers aan een Tv programma; het werkt kalmerend. Optische waarneming: Groen is de makkelijkste kleur om waar te nemen, we herkennen veel groene kleuren in allerlei nuances. Groen is kalmerend voor de ogen, daarom draagt men in operatiekamers groen: de ogen van de chirurg vermoeien dan minder snel. Groen is de beste kleur voor ziekenhuizen, het bevordert rust en stilte. Het kalmeert de zenuwen van zenuwachtige patiënten. Vooral in de operatiekamer is groen heel doelmatig. Tijdens een operatie ziet het bloed onder de sterke lampen werkelijk knalrood. Krachtige groene nabeelden zijn het gevolg. Deze zijn echter niet hinderlijk wanneer de omgevingskleur groen is. Bovendien zijn bloedvlekken op groen minder opvallend dan op wit. Rood op groen neutraliseert. Positieve eigenschappen Neutraal, bemiddelend, en constructieve kleur. Natuur Groei Vernieuwend Fris Rustgevend Goed geluk Groen bevordert de zelfreflectie (men krijgt de tijd om naar zichzelf te kijken, men valt niet op) Groen kalmeert de zenuwen en helpt de spieren te ontspannen
10
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
Negatieve eigenschappen Jaloezie Onvolwassen Zekerheid zoeken Afkerig van risico’s Een werker geen denker. Geelgroen is een van de meeste gehate kleuren! Geelgroen geeft de huid een ziekelijk uitstraling. Associaties volgens Leonardo da Vinci Kracht van ontkiemd zaad, lente, jeugd, onervarenheid, macht, vrede en welvaart, hoop, vredige rust, autonomie. Advies Groen helpt u om het beste uit uzelf te halen. Groen heeft te maken met “zijn draai zien te vinden” en bevordert zelfacceptatie. Een bijzonder geschikte kleur voor onzekere mensen. (Echter teveel groen kan leiden tot zelfoverschatting) Groen helpt bij humeurigheid en verlicht hoofdpijn. Hij herstelt het evenwicht ten opzichte van alles wat kwaadaardig is. Groen bevordert de concentratie, het geheugen en de opmerkingsgave (groene vloeibladen op bureau) BEWUST KLEUR KIEZEN
Kies voor:
Kies niet voor:
Groen Als basiskleur voor uw kostuum of mantelpakje
Als u oververmoeid bent of onder veel stress gebukt gaat; groen werkt revaliderend. U draagt groen als u kenbaar wenst te maken dat u begaan bent met de natuur en het milieu.
Indien u een financier om risicodragend kapitaal vraagt; groen getuigt namelijk niet van visie en energie. Draag geen groen indien u een zakelijke indruk wenst te maken. (Het “Ko de boswachter” effect)
Kernwoord uitstraling: een doener geen denker
11
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
GEEL Oorsprong kleurreactie Geel associëren we met licht, warmte en de zon. Zonder licht en zonnestralen zou op aarde noch leven noch vegetatie mogelijk zijn. Daarom noemen we het ook wel levensgeel. Geel bevordert het begripsvermogen en de studiezin en heeft een positieve invloed op het geheugen en het herinneringsvermogen (post-it notes) Geel staat voor wijsheid, intelligentie en denkvermogen. (Pythagoras) De kleur van de communicatie: geel stimuleert tot vrolijkheid en praten. In geel geverfde ruimtes blijken de prestaties en concentratie tijdelijk beter te zijn. Geel wordt als eerste door het oog waargenomen omdat het zoveel licht bevat (het meeste uit het hele spectrum) maar is tevens de moeilijkste kleur om te zien omdat het zoveel licht bevat, het kan overvoeren. Dus ook: Baby’s huilen meer in een gele ruimte, volwassenen verliezen vaker hun geduld in een gele ruimte vanwege de dominantie van de kleur. Referenties vanuit de natuur Zonlicht, zand, herfstbladeren, mais, bananen, zonnebloemen, Kanarie, goud, topas Menselijk en dierlijk haar, urine, geelzucht. Referenties vanuit de cultuur Waarschuwingsborden in het verkeer Amerikaanse taxi ANWB Quarantaine vlaggen (n.a.v. gele koorts) Boter, mosterd, kruiden Gedropte voedselpakketten uit vliegtuigen zijn geel: deze kleur wordt als eerste waargenomen Referenties vanuit de historie / godsdienst Goden uit de Griekse mythologie hadden gele (blonde) haren Geel is het kleursymbool voor de keizer van China Geel is een heilige kleur in het Hindoeïsme De kleur van de geest Confucius prefereerde geel (Intellect) De rouwkleur in Birma Onderverdeling Veel mensen hebben een hekel aan geel Vaak wijst dit erop dat men innerlijke wensen onderdrukt. Geel trekt allerlei insecten aan Optische waarneming: Geel neemt men als allereerste kleur waar vanwege de hoeveelheid licht die het bevat. Het is in een felle versie erg vermoeiend om lang naar te kijken. Positieve eigenschappen Blijheid Hoop Vitaliteit Communicatie Optimisme Kindvriendelijk Intelligentie Opvallend
12
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
Negatieve eigenschappen Bevordert nervositeit Egoïsme Oneerlijkheid Bedrog Lafheid Haat (In afbeeldingen uit de kunstgeschiedenis draagt Judas tijdens het laatste avondmaal een gele mantel) Associaties volgens Leonardo da Vinci Tijd, zon, maan en sterren, zomer rijpe oogst, goud, gewin en verstand. Advies In geestelijk opzicht neemt geel verwarring en negatief denken weg, In emotioneel opzicht verhoogt geel een lage eigenwaarde, het rekent af met een gebrek aan zelfrespect! (men krijgt meer zelfvertrouwen!) Geel zet in beweging. Geel helpt bij de transformatie van “dat kan ik niet” in “dat kan ik wel…”
BEWUST KLEUR KIEZEN
Kies voor:
Kies niet voor:
Zacht geel Als overhemd of blouse
Indien u in een grote mensen massa wenst op te vallen en men u lang dient te onthouden. In combinatie met antraciet grijs maakt u een intelligente indruk. Zacht geel staat ook voor het innovatieve; het vernieuwende. Geel is de kleur bij uitstek wanneer u veel met kinderen werkt.
Wanneer u niet wenst op te vallen.
Kernwoord: communicatie, intelligentie en onthouden worden
13
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
ORANJE Oorsprong kleurreactie Oranje is een combinatie van rood en geel. Rood staat voor activiteit en gevoel, geel voor het intellect. De kleur van het boeddhisme. Zij zien in oranje de kleur van de rijzende zon. Verder staat oranje voor licht en rijkdom en de zonnige kant van het leven. Oranje is de kleur die ons opgewekt stemt en onze activiteiten ondersteunt. Als kleur van de communicatie vergemakkelijkt oranje het leggen van contact met anderen en stimuleert het de sociale conversatie. Oranje is een kleur die dieren goed kunnen zien (opvallend) zij moesten immers in vroegere tijden de zaden verspreidden na het eten van het vruchtvlees door hun uitwerpselen. Oranje is eigenlijk een soort bruin, roodbruin is de meest verwante kleur. Oranje reflecteert heel veel licht wat een vrolijk, stimulerend effect heeft. Het trekt onmiddellijk onze aandacht. Referenties vanuit de natuur Vuur, zonsondergang, sinasappels, mango, perzik, pompoen, wortels, bloemen, herfstbladeren, goudvis. Menselijke haar en dierlijke vachten. Referenties vanuit de cultuur Reddingsboten Koper Halloween Oranje geeft de delen van een machine aan die verwondingen kunnen veroorzaken. Referenties vanuit de historie / godsdienst De Keltische godin van de jeugd en liefde draagt oranje Het Koninklijk huis in Nederland Het Nederlands elftal Onderverdeling Gevormd uit de kleuren rood (persoonlijkheid) en geel (wijsheid) Een aantrekkelijke kleur voor autistische kinderen De kleur oranje in een verpakking maakt dat een duur product goedkoper lijkt Oranje bevordert de eetlust. Optische waarneming: Door de menging van geel en rood valt ook de kleur oranje als een van de eerste op. Oranje maakt onrustig; het stimuleert de nerveuze energie Positieve eigenschappen Creativiteit Energie Blijheid Activiteit Opwinding Warmte Stimulerend Zelfstandig (als een vrouw het draagt) “Zich willen verspreiden” zoals de vlammen van het vuur Origineel, het ongebruikelijke
14
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
Negatieve eigenschappen Goedkoop Impulsief Kinderlijk Maakt overactief Oranje schreeuwt: zie mij!!! Associaties volgens Leonardo da Vinci Gezelligheid, gretigheid, weelde, feest. Advies Oranje als kleur van de sociale communicatie (Orange) vergemakkelijkt het leggen van contact met anderen en stimuleert de conversatie. Wie depressieve neigingen of last van ontevredenheid heeft is gebaat bij het dragen van oranje kleding. Het stimuleert positief denken en scherpt de reflexen. Oranje geeft moed en kracht. Het helpt je gevoelsexplosies te beteugelen, emoties in goede banen te leiden en je zelfbeheersing te ontwikkelen. (=Boeddhistische monniken) (Teveel oranje dragen of zien veroorzaakt overactief gedrag; ook bij kinderen!)
BEWUST KLEUR KIEZEN
Kies voor:
Kies niet voor:
Zacht oranje Voor heren als stropdaskleur Voor dames als blouse
Indien het Nederlands elftal speelt of op Koninginnedag. Indien u een creatieve indruk wenst te maken of veel met kinderen omgaat. Indien een vrouw oranje draagt geeft dit haar zelfstandigheid weer.
Wanneer u serieus genomen wenst te worden. Indien u geen onrustige indruk wenst te maken.
Kernwoord uitstraling: sociale communicatie bevorderend Niet geschikt om een serieuze boodschap in te verkondigen!
15
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
BRUIN Oorsprong kleurreactie De kleur van het huis waarin men vroeger woonde: de natuur. Hier gaat vertrouwen en huiselijkheid vanuit, dus geen status. Tevens de kleur van dierenvachten, wortels, de aarde in al haar schakeringen, de kleur van de ongecultiveerde natuur. Bruin is een ruwe en primitieve kleur. Overal aanwezig maar nergens opvallend. Het is de basiskleur van onze planeet. Bruin is daarom basic. Wij zijn ooit allemaal als boeren begonnen (oertijd) daarom zijn we de kleur van het door ons bewerkte land gaan vereenzelvigen met onze veilige woonplaats. Bruin is gezellig en werkt rustgevend. Niet voor niets zijn de dranken die men samen drinkt om een ogenblik te ontspannen bruin van kleur (koffie, thee) (maar ook koekjes, bonbons en zoutjes zijn bruin van kleur) Referenties vanuit de natuur De aarde, de bomen, wortels, stenen, herfstbladeren, gebakken vlees, menselijk haar en dierlijke vachten, vogels, uitwerpselen Referenties vanuit de cultuur Chocolade, koffie, thee, cola, rijst en granen, tabak. US Postal Referenties vanuit de historie / godsdienst Bruin is de kleur van de nederigheid; De sober ingestelde Franciscanen droegen een bruin habijt, in het oude Rome droegen de proletariërs eveneens bruin en in de middeleeuwen was bruin de kleur van de nederige landlieden. Onderverdeling Bruinen zijn eigenlijk nuances van rood en oranje. Er bestaat geen zuivere scheidingslijn tussen sommige oranje of roodtinten en bruinen. Optische waarneming: Bruin is de kleur die helpt onszelf te verbergen. Juist de onopvallendheid van bruine dieren lijkt ze minder kwetsbaar te maken voor allerlei vormen van bedreiging. Bruin is de kleur (samen met zwart en grijs) die kinderen radicaal afwijzen. Positieve eigenschappen Natuur Duurzaamheid Betrouwbaar Realiteit Moederlijk / vaderlijk; koesterend Comfort Warmte Huiselijk, nestwarmte, geborgenheid. Eenvoud, rustig leven in harmonie met de natuur. Stabiel, zeker en reëel Negatieve eigenschappen Extreem casual Saai Nederig, de wil om boete te doen, om zich te onderwerpen. Associaties volgens Leonardo da Vinci Soliditeit, materie, geborgenheid, ondergang, naderend einde, herfst. Advies Bruin hult je in een mantel van zekerheid en aardse steun in tijden van tegenslag en verdriet. Bruin werkt kalmerend alsof we tegen de boezem van moeder natuur aankruipen. Mensen die erg graag en vaak bruin dragen zijn
16
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
vasthoudend en wat statisch van aard, het is aan te bevelen zo nu en dan wat meer kleur te dragen en naar de voorgrond te treden. Mensen die bruin radicaal afwijzen maken duidelijk dat ze genoeg hebben van bepaalde bindingen (moeder?) dwangmatigheden en beperkingen. Beige communiceert het minste van alle kleuren: denk hierbij aan de onopvallende regenjas van een detective Beige is neutraal: niet actief en niet passief, niet blij en niet verdrietig. Het verbergen van emoties gaat het beste in beige tinten.
BEWUST KLEUR KIEZEN
Kies voor:
Kies niet voor:
Donkerbruin Als basiskleur voor uw kostuum of mantelpakje
In een situatie waarin u mensen vrijer wilt laten communiceren. Veel gebruikt door journalisten en psychologen om een huiselijke sfeer te creëren waarin mensen vrijuit kunnen spreken. Er gaat niets autoritairs of bedreigends uit van bruintinten. U geeft met bruintinten aan “ the underdog” te willen zijn.
In situaties waarin u de aandacht wilt trekken of gezien wenst te worden. Tijdens sollicitatiegesprekken of vergaderingen waarin u uw standpunt kenbaar wenst te maken. In de hoogste regionen van het bedrijfsleven (A gentleman never wears brown)
Kernwoord uitstraling: Maximaal toegankelijk – geen status Heren: Pas op met het dragen van lichtbruine herenschoenen: het geeft aan dat u uitsluitend uit bent op eigen geldelijk gewin!
17
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
ZWART Oorsprong kleurreactie De kleur van de nacht en duisternis. Dit staat aan de ene kant voor rust en herstel, maar aan de andere kant ook voor iets angstaanjagends en beangstigends. Zwart is de kleur van de rouw en verdriet. Zonder enige afwisseling zwarte kleding dragen, kan machtswellust en agressieve neigingen versterken. Zwart wordt gekozen door mensen die zich van de buitenwereld willen afzonderen. Wanneer er geen licht wordt teruggekaatst zien wij zwart. Zwart is dicht en compact. Het is een gesloten, ontoegankelijke kleur. Een duistere wereld vol raadsels en geheimen. Het is een kleur die zich buiten ons aardse bestaan bevindt. Het is de vormeloze onbekende aanwezigheid van krachten en materie, die in het oude Griekenland “Chaos” werd genoemd. Zwart is de kleur van het allereerste, het allesomvattende en het allerlaatste. Je kunt de vijand het best met zijn eigen wapens bestrijden; Boze geesten hebben zwart als kleur; vandaar dat men vroeger de kleur zwart ook als bescherming voor het kwade zag. Zwart wordt dus ook gedragen om zich te vrijwaren voor boze machten van buitenaf: beschermend voor eigen psyche…. Referenties vanuit de natuur Het zwart van de nacht, stenen, versteende lava, pek en teer Kraaien en andere vogels, de oogpupillen, menselijk haar en dierlijke vachten, Onyx. Referenties vanuit de cultuur Inkt, metalen, industriële machines. Referenties vanuit de historie / godsdienst Zwart is de kleur van de toga van een geestelijke, priester, advocaat en rechter maar ook van een professor. Ze geven hiermee aan niet door het aardse (oppervlakkige, alledaagse) beïnvloed te willen worden. (=Ontkenning van het zelf) Ze zijn wijs, nuchter, objectief en rechtlijnig. De zwarte toga benadrukt de zorgen en verantwoording van het ambt. Zwart is tevens de kleur om vanuit macht een oordeel te vellen. Zwart geeft de ernst van de ceremonie weer. Zwart is eveneens de kleur van de Egyptische God Osiris: Heerser over het rijk der doden. De Romeinen en Egyptenaren gebruikte zwart als al rouwkleur Symboliseert de eeuwige stilte De zwarte plaag Black panters (USA) Boze krachten Onderverdeling In de kleurentheorie wordt zwart gezien als de combinatie van alle kleuren. Optische waarneming: Zwart geeft geen schaduw en absorbeert al het licht. Zwart geeft heel duidelijk de vorm van iets weer. Zwart maakt lomp en log (massa zonder lichtweerkaatsing) vandaar dat het op een misverstand berust dat men in zwarte kleding slanker lijkt; het tegendeel is waar! Positieve eigenschappen Kracht Beschaving Seksualiteit Spanning Het onbekende Formeel Duur Magisch Sterk Waardigheid en aanzien op formele gelegenheden.
18
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
Negatieve eigenschappen Leegheid Depressie In zichzelf gekeerd Maakt depressief Het niet willen conformeren aan de regels Boezemt angst en ontzag in De dood Bedrog Buitenaardse krachten (Darth Vader) Alle bad guy’s in films dragen zwart. Gereserveerd Onbenaderbaar Demonen Expressie van verdriet, verlies en hopeloosheid Duister en angstaanjagend, verlatenheid. Associaties volgens Leonardo da Vinci Macht van de duisternis, dood, rouw, verderf, vernietiging. Advies Iemand die altijd zwarte kleding draagt geeft daarmee aan dat er iets in zijn leven ontbreekt. Als iemand wordt tegengehouden door omstandigheden waaruit hij bang is zich los te maken, kan zwart de kleur zijn waarin men zich het prettigste voelt. (Kenmerk: wensen en verlangens onderdrukken) Men wil ondoorgrondelijk en onaantastbaar blijven! Zwart dragen betekent niet verder te hoeven; zich vastklampen aan het oude vertrouwde. Zwart is een persoonlijk niemandsland; het sluit je (tijdelijk) af van de rest van de wereld. Zwart geeft discipline; het heeft iets beperkends; het schept orde uit chaos Een teveel aan zwart geeft achteruitgang in plaats van vooruitgang. Zwart reflecteert niets; het absorbeert alle kleuren licht! Zwart is machtig; het neemt slechts en geeft niets. Pubers dragen graag zwart: om afstand te nemen en zo hun eigen identiteit te zoeken. Zwart brengt geen warme gevoelens, vertrouwen of gevoelens van vriendschap over. Zwart is de kleur van de rouw omdat de zwarte rouwkleding duidelijk aangeeft dat je alle energie voor jezelf nodig hebt; je sociale leven staat op een laag pitje.
BEWUST KLEUR KIEZEN
Kies voor:
Kies niet voor:
Zwart Als basiskleur voor uw kostuum of mantelpakje
Indien u mensen op een afstand wenst te houden. Zwart maakt onbenaderbaar. Het is een kleur die aangeeft dat u op het innerlijk gericht bent, vandaar dat zwart gekozen wordt door geestelijke, rouwende, rechters en advocaten. Kies voor zwart tijdens formele diners en gelegenheden.
Indien u wenst dat mensen open tegen u zijn, u in vertrouwen nemen en u als toegankelijk ervaren. In de zakelijke sector is zwart, zeker voor de heren, de minst draagbare kleur. Voor dames beperkt; rok of pantalon.
Kernwoord uitstraling: Absoluut ontoegankelijk Uitsluitend geschikt voor formele gelegenheden.
19
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
WIT Oorsprong kleurreactie Wit is de kleur van de groeikracht en van de vruchtbaarheid. Dit heeft te maken met de witte kleur van melk; ons meest oorspronkelijke voedsel. Melk is noodzakelijk voor de aanmaak van lichaamscellen (groeikracht). Absoluut wit komt op onze aarde niet voor. Sneeuw is zo ongeveer het witste wat we kennen, maar zelfs dit absorbeert nog 3 tot 5 % van het zonlicht dat erop schijnt. Het zuiverste en helderste licht is wit, dit wit lijkt bovenaards te zijn; het is niet aan de aarde of aan materie gebonden. Om deze reden wordt de kleur wit verbonden met de hemel, het zuivere. Wit geeft de onthechting van het stoffelijke aan, daarom is in sommige culturen de rouwkleding wit. Het is niet de eigen rouw die men hier weer wil geven maar de witte kleding symboliseert het begeleiden van de ziel naar het hiernamaals. Wit betekent letterlijk: geen kleur. Het is koel, ongevoelig en gereserveerd. Het is neutraal, daarom spreekt men van een witte vlag als teken van overgave. Referenties vanuit de natuur Wolken, sneeuw, witte schuim van een ruwe zee, bloemen, duiven en andere vogels, opalen, tanden, haren, oogwit, dierlijk haar, gekookte kip en vis. Referenties vanuit de cultuur De witte duif symboliseert de vrede Het “witte huis” Presidentieel verblijf van de President van Amerika Ontsmettingsmiddelen Melk, wit brood, rijst, suiker etc. Dure sporten: witte kleding (Golf, tennis, polo) Rijkdom (witte boorden = niet zelf wassen) Referenties vanuit de historie / godsdienst De witte boord van de Priester staat symbool voor het goede. In het oude Griekenland was wit de kleur van de vreugde, op feestdagen schilderde de oude Grieken hun lijven zelfs wit. Voor de Germanen had wit een heel andere betekenis. Door de bruid en bruidsmeisjes allemaal in het wit te kleden zouden de boze geesten in verwarring worden gebracht, een sluier diende als extra bescherming, hij maakte het de demonen onmogelijk de bruid via haar mond en neus in bezit te nemen. Onderverdeling Witte kleding kan gedragen worden als bescherming tegen negatieve krachten Optische waarneming Verblindend Positieve eigenschappen Bescherming Ongerept Openheid Puur Onschuldig Ordelijk Spiritueel Waarheid Verfijning Maagdelijkheid Het onbeschreven blad
20
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
Luxe Symboliseert het verlangen naar absolute volmaaktheid Gedistingeerd en terughoudend Een voortreffelijk instinct voor voordelige zaakjes en gunstige gelegenheden Koel en zakelijk, op succes gerichte plannen maken en uitvoeren Oprecht, waarheidsgetrouw en betrouwbaar. Negatieve eigenschappen Steriel Dood, Ongenaakbaar, ongevoelig en gereserveerdheid Kritisch Psychisch leeg Star Superioriteit (arts in een witte jas) Vrouwen die onschuldig willen lijken dragen graag wit Associaties volgens Leonardo da Vinci Ongereptheid, volmaaktheid, goddelijke reinheid, onschuld, licht van geest, vrede en leegte. Advies Mensen die onder eenzaamheid gebukt gaan zouden zuiver wit zoveel mogelijk moeten mijden. Wit creëert immers afstand; wit vraagt niet om aangeraakt te worden, het moet smetteloos blijven. Hetzelfde geldt voor mensen die zich steeds weer willen afzonderen, hun hang naar perfectionisme willen beteugelen of een zeer koele / afstandelijke uitstraling hebben. Zuiver wit maakt een einde aan oude gedachten structuren en bereidt zo voor op een nieuw begin (Bruid)
BEWUST KLEUR KIEZEN
Kies voor:
Kies niet voor:
Wit / crème** Als overhemd of blouse
Om met donkere tinten een groot contrast te creëren; dit geeft u een krachtige en autoritaire uitstraling. Wit in combinatie met donkerblauw geeft de hoogste status weer; u bent belangrijk en u bezit veel kennis en macht. Wit geeft tevens weer dat u zuiver op de graat bent en niets te verbergen hebt.
In een zakelijke omgeving draagt men geen geheel witte kleding in de vorm van een kostuum, rok, pantalon of mantelpakje. Het geeft uw gehoor een afstandelijke, emotieloze, koude, steriele indruk, bovendien leidt het de aandacht af van uw gezicht indien u wit elders draagt dan dicht bij het gezicht.
** 80% van de Nederlandse bevolking oogt gezonder in een crème overhemd dan in een helder wit overhemd! Alleen mensen met een van nature getinte huid en donker haar zijn mooi in helder wit. Kernwoord uitstraling: oprecht, waarheidsgetrouw, zakelijk en terughoudend
21
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
GRIJS Oorsprong kleurreactie Grijs is onbestemd. Geen kleur, geen zwart, geen wit. Grijs lijkt niets te zijn hooguit de kleur van as. De kleur van wat verteerd en uitgeblust is, de kleur van de ouderdom (wijsheid). Maar er is ook het grijs van graniet; hard en onverzettelijk. Grijs is een neutrale, objectieve en gevoelloze kleur. Hij suggereert geslepenheid en scherpte vandaar dat grijs zakelijk veel wordt gebruikt. In de natuur ziet men niet echt veel grijs; grijze muizen, grijze duiven en het viltachtige grijs van de bladeren, leisteen, wolken mist en nevel. Hersenen worden aangeduid als “grijze cellen” of “grijze massa” vandaar de link met intelligentie. Referenties vanuit de natuur Wolken, nevel, mist, leisteen, graniet, asresten, rook, schaduwen, menselijk haar. Referenties vanuit de cultuur Beton Zilver, platina, staal en andere metalen Industriële machines Referenties vanuit de historie / godsdienst As Onderverdeling Geen specifieke onderverdeling Optische waarneming De makkelijkste kleur om waar te nemen Positieve eigenschappen Neutraal Intelligent Bescheiden Liberalisme Rust Koel Veilig Onpartijdig Wijsheid Geslepenheid Scherpte Respectabel Op de hoogte, verbanden leggen, geestelijke gezondheid Uiterlijk verheven en voornaam gedistantieerd. Zilvergrijs: hoop, technologie, de toekomst, het innovatieve Negatieve eigenschappen Ongeïnteresseerd Besluiteloos Somber Niet opvallend Men kan geen actie ontketenen in grijze kleding Associaties volgens Leonardo da Vinci Armoede, ontmoediging, ouderdom, theorie.
22
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007
Advies Een sombere kijk op de toekomst kan door grijs worden getransformeerd. Grijs herstelt de geestelijke gezondheid en maakt een einde aan zelfmisleiding. Het is erg geschikt voor mensen die roekeloos en onverantwoordelijk zijn: het heeft op hen een ontnuchterende werking. Grijs is een uitstekende kleur om geschokte zenuwen te kalmeren. Grijs geeft kracht aan iemand die zich innerlijk zwak en kwetsbaar voelt. Grijs geeft de ander de gelegenheid om te kiezen. Donkergrijs is de kleur van de dominantie Lichtgrijs is de kleur van de sensitiviteit BEWUST KLEUR KIEZEN
Kies voor:
Kies niet voor:
Antraciet grijs Als basiskleur voor kostuum of mantelpakje
Wanneer u een betrouwbare, zakelijke indruk wenst te maken. Zeer gewenst in het bankwezen. U maakt met antraciet grijs een intelligente, evenwichtige indruk wenst. Grijs geeft aan dat u scherp van geest bent en makkelijk verbanden kunt leggen
Indien u solliciteert naar een creatieve functie. Wanneer u wenst of dient op te vallen. Indien u (bijvoorbeeld tijdens een vergadering) een actie wilt ontketenen. Grijs remt alle acties af.
Kernwoord uitstraling: Neutraal en betrouwbaar Voornaam gedistantieerd
Nawoord Wees "echt" Welke kleur u ook draagt om de ander positief te stemmen, zorg er voor dat u altijd "uzelf" bent; er zijn al zoveel anderen. De meeste mensen vallen snel door de mand als ze een houding aannemen die niet bij ze past. Mochten er naar aanleiding va het trainingsmateriaal nog vragen zijn of wenst u een reactie te geven dan kunt u deze richten aan: Anke van Luyt
[email protected] Met hartelijke groeten en goede zaken toegewenst, Anke van Luyt Imagodeskundige / Trainer
23
KLEUR PSYCHOLOGIE EN SYMBOLISME MANIERA 2007