Kleur in crisistijd
VERSLAG
JEUGDWERKELOOSHEID & DIVERSITEIT
VERSLAG
EXPERTMEETING KLEUR IN CRISISTIJD
Inleiding “Erg inspirerend om steeds kennis te maken met onbekende professionals. Het levert veel nieuwe inzichten op in korte tijd”
Aan de reacties en complimenten die wij hebben mogen ontvangen, kunnen we gerust stellen dat de bijeenkomst Kleur in Crisistijd succesvol is. Succesvol in de zin dat de presentaties aansloten bij behoefte en verwachtingen van de deelnemers. Expert meeting Kleur in Crisistijd
2010
Succesvol ook omdat de gesprekken hebben geleid tot kennismaking en uitwisseling van kennis en ervaring onderling. “Wat me opvalt is dat in deze bijeenkomst veel nieuwe gezichten zijn. Meestal kom je toch veel dezelfde collega’s tegen.”
Inhoud
Presentaties
2 3 3
4
Inleiding doelstellingen
9 februari 2010
Doelstellingen De expert meeting heeft als doel het dialoog met en vooral tussen de betrokken partijen aan te trekken. De vooronderstelling was dat jongeren meer dan anderen de dupe zijn van de crisis en dat dit nog veel meer het geval is voor jonge nieuwe Nederlanders. Met de aandacht voor het behoud van werkgelegenheid en het bestrijden van de crisis lijken jongeren het aan het kortste eind te trekken. Dit is niet rechtvaardig maar ook niet wenselijk.
Presentaties We hebben het dialoog op gang gebracht met twee presentaties die vooral gericht waren op kansen en ontwikkelingen in de markt. In de agri cultuur en de zorg. Uit deze presentaties werd evident dat er veel werk aan de winkel is. Niet alleen figuurlijk, door meer te doen voor jongeren, maar ook letterlijk, in de zin dat nu al veel kansen zijn waar jongeren zich (meer) op moeten/kunnen richten.
Om dit ook in de praktijk te brengen is het echter makkelijker gezegd dan gedaan. Het vereist dat de hele waardeketen rondom de toeleiding en integratie hierin mee gaat bewegen. Dit is precies waar de bijeenkomst Kleur in Crisistijd voor bedoeld is. Uit de resultaten zien we dan ook met plezier terug dat in de discussies deze voorbeelden zijn gebruikt om na te denken over de mogelijkheden voor jongeren.
KLEUR IN CRISISTIJD 9 februari 2010
Wereld Cafe: Werken aan verbindingen Kleur in Crisistijd is vooral bedoeld om het dialoog tussen de deelnemers op gang te helpen. Met de vorm “wereld café” is dit ook zeer geslaagd. Iedereen is op deze wijze aan bod gekomen en heeft zijn eigen visie, ideeën en mening kunnen ventileren. In drie ronden zijn steeds in wisselende samenstellingen deelnemers met elkaar in gesprek gegaan. De start vraag van het wereld café was: “Wat voor kansen ziet u voor het bestrijden van jeugdwerkeloosheid in het bijzonder voor de meest kansarmen, die van de nieuwe Nederlanders?” Kansen in de zorg
“Eigenlijk is het toch zo simpel. Zet mensen bij elkaar en ze zoeken zelf wel hun weg. Dat is wat ik vandaag ook zo mooi vind. We kunnen onze eigen ei leggen.”
Participatie De opkomst is geslaagd te noemen. Kleur in Crisistijd heeft gerekend op 75 deelnemers maximaal. Er hebben zich 105 deelnemers aangemeld. 21 Daarvan zijn niet op komen dagen. Uiteindelijk hebben 84 de bijeenkomst bezocht. 12 daarvan hebben de bijeenkomst wegens andere verplichtingen gedeeltelijk gevolgd en zijn later gekomen of eerder weggegaan. Alle deelnemers hebben deelgenomen aan het wereld café en zijn zo in contact gekomen met minimaal 8 andere deelnemers. De verwachting is dat hieruit ook (her)nieuwe(de) afspraken, contacten voortkomen. Precies de doelstelling van deze bijeenkomst.
KLEUR IN CRISISTIJD 9 februari 2010
“Wat ik vandaag meeneem? In ieder geval wat nieuwe visite kaartjes. Tsja het is toch steeds weer duidelijk dat je elkaar hiervoor nodig hebt. Dat maakt deze ontmoetingen zo spannend.”
Uitkomsten In de bijlage treft u de belangrijkste uitkomsten van de kennistafels aan. Volgens het wereld café model hebben wij drie ronden gehouden. •
1e ronde:
• •
2e ronde: 3e ronde:
Startvraag: Welke kansen zie je voor het bestrijden van jeugdwerkloosheid m.n voor de kansarmen? vervolgvraag van de vorige groep oppakken en uitwerken weer aanschuiven aan een nieuwe tafel en laatste vervolgvraag beantwoorden met de nieuwe groep.
De uitkomsten zijn niet gespecificeerd naar de gehouden ronden. Voor het gemak en de helderheid hebben het in een Powerpoint Presentatie opgeslagen. Powerpoint presentaties In de bijlage treft u ook de presentaties aan van de drie sprekers: • • •
Herman van der Weijden directeur eigenaar van de Oude gracht Groep Jeffrey Spangenberg directeur Timorplein Community en SPANG 31 Forum
9 februari 2010
Samenvatting Wat duidelijk uit de reacties naar voren kwam was het inzicht dat deze Jongeren niet de dupe mogen worden van de huidige arbeidsmarkt. Zij moeten hun talenten blijven gebruiken en ontwikkelen. Een ‘jaargang’ die niet of nauwelijks aan de bak komt, kijkt al snel aan tegen een blijvende achterstand op de arbeidsmarkt. Het is eveneens duidelijk dat hiervoor extra inspanningen moeten worden geleverd. Algemene denkrichtingen De voorstellen die naar voren kwamen kunnen grofweg verdeeld worden in drie richtingen: 1. LEREN ‐ Terug
naar
school
‐
intensivering
van
de
aanpak
van
schooluitval
2. WERKEN ‐ intensief
bemiddelen:
Vacature
carrousel
en
andere
instrumenten
binnen
de
integrale
‐
een
tijdelijke
plek
bieden
wanneer
zij
klaar
zijn
voor
werk,
maar
er
voor
hen
nog
geen
betaalde
werkplek
blijkt
te
zijn:
Traineeplaatsen
bij
een
werkgever
of
in
een
Arbeidspool.
3. WERKEN / LEREN ‐ een
breed
werk‐leer‐aanbod
m.n.
voor
jongeren
met
afstand
tot
de
arbeidsmarkt
9 februari 2010
Naast de uitkomsten die al in de powerpoints zijn opgetekend staan hier nog apart een aantal onderwerp aan die wel besproken zijn maar niet (gedeeltelijk) zijn opgetekend. We willen u dit niet onthouden. Stages op Maat Wat vaak genoemd is essentieel in de strijd tegen jeugdwerkeloosheid voor de doelgroepen is om voldoende en vooral kwalitatief op maat gesneden stageplaatsen voor leerlingen in het VMBO en MBO te realiseren. De kwetsbare groepen hebben behoefte aan extra begeleiding en aan competente begeleiders. Branche specifieke aanpak Wat ook vaak naar voren kwam in de discussie is het voorstel om meer branche specifiek te werken. Te vaak wordt alles op een hoop gegooid. Dat maakt het voor de jongeren ook niet transparant maar ook niet aantrekkelijk. Voorstel is om branche-specifieke stagearrangementen te ontwikkelen, met begeleiding op niveau 1 en 2. In de arrangementen wordt gebruik gemaakt van mogelijkheden om zowel de opleiding in het bedrijf als de continuïteit te versterken.
Een belangrijke aanvullend idee is om oudere werknemers een rol in de opleiding in het bedrijf te geven. Stagemarkt en BPV code werkt Daarvoor is een goed functionerende stagemarkt van wezenlijk belang. De introductie van de kwaliteitscode BPV die in overleg met alle betrokken partijen in het PAO (onderwijs, bedrijfsleven, kenniscentra, gemeente) is vastgesteld wordt daarbij als een belangrijke stap gezien. Doel van de code is de kwaliteit van de stage te waarborgen en de communicatie tussen betrokken partijen te optimaliseren. Plusscholen is Plus Om voortijdig schoolverlaten te bestrijden en langer doorleren te stimuleren, zijn de Plusscholen effectief. De opname capaciteit is echter nog te beperkt. komen overeen: Jeugdwerkeloosheid kan het beste bestreden worden door jongeren aan de juiste startkwalificaties te helpen. Vandaar dat er nog al wat nadruk wordt gelegd op de verbetering van de doorstroom van het VMBO naar het MBO in de vorm van doorontwikkeling van vakcolleges (praktijk- gerichte vmbo-opleidingen) en VM2 (VMBO en MBO inéén traject naar een startkwalificatie).
9 februari 2010
Communicatie is het halve werk
Groen Pluk
In de communicatie tussen overheid, onderwijs en ondernemers aan de ene kant en jongeren aan de andere, mag meer gebeuren. De communicatie is vaak niet helder en ook niet in de taal geschreven van de doelgroep. Veel van deze jongeren weten niet wat van hen wordt verwacht. Ook is het vaak voor hen niet duidelijk welke rechten ze hebben.
Vooral aandacht blijven houden op werkende jongeren met een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt (nietafgemaakte opleiding, ‘groenpluk’). Deze moeten actief benaderd worden om na te gaan of en hoe zij beter gekwalificeerd kunnen worden.
Who Leads? Op de vraag wie in dit geheel het initiatief moet nemen, verwezen de meesten naar de lokale overheid. Zij hebben vooral een faciliterende taak. Vaak werd er ook op gewezen dat de overheid meer moet investeren in jeugdwerkeloosheid door de begeleiding en organisatie van ondernemers te vergoeden. Extra middelen Het extra geld dat het kabinet heeft gereserveerd voor Actieplan Jeugdwerkloosheid moet vooral leiden tot het creëren van extra plaatsen voor jongeren. Hierin zijn speciaal ook middelen gereserveerd voor de kwetsbare groepen.
Web 2.0 talenten Ondernemers en onderwijs moeten meer aandacht hebben voor de ‘nieuwe’ skills van jongeren. Dit zijn vaardigheden waar zij zelf al zwaar in hebben geïnvesteerd en wat ze blijkbaar ook prettig vinden. Dit biedt nieuwe kansen en mogelijkheden voor jongeren en zeker ook voor werkgevers. Het vereist wel een andere kijk op jongeren en talenten. Extra Inspanningen Om de kwetsbare groepen naar de arbeidsmarkt te brengen betekent vooral extra aandacht en investeringen. Er is een intensieve matching nodig om de vraag van werkgevers en de kwaliteiten van jongeren beter bij elkaar te brengen. Ook moet er meer aandacht komen voor stages en vrijwilligerswerk.
9 februari 2010
Trekkers
E- coaching
Veel beste practises en succesvolle regionale samenwerking is vaak afhankelijk van enthousiaste voortrekkers. Deze mensen zouden extra aandacht moeten krijgen. Het gaat er om dat sleutelpersonen in de regio elkaar ontmoeten en aan de slag gaan. Vaak is dat buiten de formele overleggen.
De meeste deelnemers zien coaching, begeleiding, mentoraat, gilde wezen, meester leerling of andere vormen van begeleiding als essentieel. De centrale vraag is dan ook: hoe krijg je meer betrokken professionals erbij? Met de ontwikkelingen van coaching op afstand kan veel meer met veel minder geld in minder tijd.
Arbeidsmarkt analyse Voor het goed sturen op de markt ontwikkelen is betrouwbare en actuele informatie noodzakelijk. Wat ook in de presentatie van Forum duidelijk werd is dat dit nog niet het geval is. Er zijn wel wat stappen gemaakt. Het blijft vooral zo lastig omdat de gegevens met betrekking tot culturele achtergrond niet altijd inzichtelijk is.
Het is verbazend dat deze werkwijze nog niet geïntroduceerd is in het onderwijs. Lokale economie Tenslotte werd de lokale economie gezien als een kansen sector waar nog te weinig mee gebeurd. Het MKB is immers nog altijd de banen motor van de economie. Daar zouden dus ook veel jongeren een plek kunnen krijgen. Praktijk laat zien dat veel MKB’ers nog ver af staan van het onderwijs.
“het midden- en kleinbedrijf is steeds meer doordrongen is van het –economische- belang van een divers personeelsbeleid.” Staat secretaris Klijnsma SWZ
KLEUR in CRISISTIJD Jeugdwerkeloosheid en diversiteit. Op 21 januari 2010 vindt de expert meeting ‘Kleur in crisistijd’ plaats. Deze conferentie heeft als inzet bestaande maatregelen, ideeën en initiatieven aan elkaar te koppelen en deze zo te versterken. Graag nodigen wij experts uit om
“Diversiteit in de zorg vraagt om doorpakken. Participatie van allochtone vrouwen in de zorg te laag. Sector brede aanpak is nodig.” Raad voor werk en inkomen
hun laatste inzichten en ervaringen te delen. Dit is noodzakelijk omdat er nog steeds grote verschillen zijn in aanpak, werk- en zienswijzen. Er wordt nog te vaak langs elkaar heen gewerkt en we zijn slecht op de hoogte van elkaars kennis en mogelijkheden. Wat ook nogal eens ontbreekt, is partnerschap tussen partijen. In de ‘Inspiration Room’ van restaurant Fifteen willen we deze kloof verkleinen.
“Grootste uitdaging is om jongeren zich thuis te laten voelen. Er moet meer gewerkt worden aan “hospitality” FNV
Waarom? Het vraagstuk jeugdwerkeloosheid en diversiteit is groot en raakt het onderwijs, de samenleving, het bedrijfsleven en vooral de jongeren zelf. Convenanten en andere afspraken ten spijt, de resultaten houden geen gelijke tred met de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. De kloof tussen onderwijs, arbeidsmarkt en maatregelen van de overheid
“Jeugdwerkloosheid doorgaans geassocieerd met jongens. Het werkloosheidspercentage onder laagopgeleide jongeren is onder meisjes hoger dan onder jongens.” TNO
wordt nog onvoldoende overbrugd. Zo bleek onlangs dat jonge vrouwen van allochtone afkomst met een lage of middelbare schoolopleiding vaker werkloos zijn dan allochtone jongens en autochtone meisjes. MBO 2 niveau is al voor veel van deze meisjes onvoldoende. kortom zonder extra inspanningen ontstaat er opnieuw een grote groep jongeren die zich buiten gesloten voelt, met alle consequenties van dien.
“Generatie Einstein laat zien dat jongeren in een andere wereld zijn opgegroeid en dus ook op een andere manier benaderd moet worden.” Inez Groen
Expertmeeting ‘Kleur in crisistijd’ nodigt u uit om met andere professionals uit verschillende sectoren aan de slag te gaan. Wij streven er naar om zoveel mogelijk verschillende ervaringen, praktijken en kansen uit uiteenlopende sectoren bij elkaar te brengen. Daarbij is de focus vooral op de kansrijke ontwikkelingen, zoals die in de zorg, de agricultuur en het onderwijs. Deze dienen als kapstok en voorbeeld voor andere sectoren.
PROGRAMMA LOCATIE Fifteen Amsterdam Jollemanhof 9
1019 Amsterdam
ONTVANGST
13.00 uur
13.30 uur
inleiding
13.30 uur
13.40 uur
13.40 uur
14.00 uur
14.00 uur
14.20 uur
14.20 uur
14.40 uur
pauze
14.40 uur
15.00 uur
workshops
15.00 uur
16.00 uur
plenair
16.00 uur
17.00 uur
afsluiting
1700 uur
17.30 uur
borrel
17.30 uur
18.30 uur
Sonja Sjollema directeur NSvP
presentatie 1 TIJD 21 Jan. 2010 13.00 - 18.30
Jeffrey Spangenberg Voorzittter Timorplein Community
presentatie 2 Herman van der Weide directeur Oude Gracht groep
presentatie 3 INFO SPANG 31 Timorplein 31 1094 CC Amsterdam 06 50278920
[email protected]
Rene Hanson directeur Nova college
Freek Ossel Wethouder
