Kleine school, groot engagement!
1. De hele dag taal, met het kind centraal: zowel mondelinge als schriftelijke taalvaardigheid, ook als ondersteuning in andere leergebieden
We eindigen de dag met een afsluitkring: we blikken terug op de activiteiten van de afgelopen dag, we vertellen onze mening, … Verschillende activiteiten worden vastgelegd d.m.v. foto’s en komen aan bod tijdens het gesprek in de afsluitkring.
We starten de dag met een onthaal, waar de verschillende kalenders (dagkalender, weerkalender, aanwezigheidskalender) aan bod komen. Er is ook een vertelmoment voor de kleuters.
We gebruiken in elke kleuterklas klaspoppen als didactisch hulpmiddel tijdens het onthaal, vertelmomenten, de afsluitkring en diverse activiteiten. De kleuters worden als het ware door de klaspop aangetrokken om samen met hem allerlei dingen te ontdekken van die grote omringende wereld en om op een speelse manier te leren, op gebied van taal maar ook emotioneel, sociaal, muzisch, motorisch en cognitief.
Woordenschatontwikkeling vertrekt vanuit talige activiteiten in alle leergebieden. De woordenschat van een thema wordt vastgelegd d.m.v. een woordenkastje: in de peuter- en 1e kleuterklas met concreet materiaal, in de 2 e en 3e kleuterklas met prenten.
De nieuwsgierigheid van de kleuters wordt geprikkeld door een vertelmoment aan de hand van een kamishibai (verteltheater) met vertelprenten en verhalen. Aan de hand van de kamishibai kan de leerkracht de mondelinge taalvaardigheid en het improvisatievermogen van de kleuters op een speelse en creatieve manier bevorderen.
Taalsensibilisering: vanaf de 3e kleuterklas is er elke week een lesje taalinitiatie Frans met de handpop Pistache. De kleuters ervaren hun eerste contacten met het Frans als leuk en uitnodigend in een ongedwongen sfeer.
Een taalkastje in de 3e kleuterklas: om op een speelse manier structureel aandacht te besteden aan de technische aspecten van geletterdheid.
De preventieve basiszorg tijdens momenten in kleine kring staat centraal. We nemen kinderen in een kleine groep voor pré-teaching: samen spelen van een gezelschapsspel, een prentenboek toelichten aan de kleuters die hier nood aan hebben, meespelen in het rollenspel van de kleuters, …
Schrijfdans: op muziek bewegen in de ruimte om dan met stift, potlood, verf, lijm, scheerschuim, … met beide handen de vormen neer te zetten op papier, op de grond of op het bord.
Functioneel lezen en schrijven: we maken ons eigen boek en schrijven een brief die we posten.
2. Een prentenboek als vertrekpunt van een thema: van daaruit vertrekken de leerkrachten samen met de kinderen op een themareis van drie weken rond het verhaal, de prenten, de gevoelens van en in het boek. Zo verkennen de kleuters de wereld maar breiden ze ook hun woordenschat uit, maken ze kennis met boeken en verhalen en krijgen ze zin in taal.
Dramatiseren van het verhaal
Opvoedende spelen, puzzels, …
Begrippen uit het verhaal
Creatieve activiteiten over het verhaal
Prenten over het verhaal in de boekenhoek: chronologisch rangschikken, vertellen van het verhaal a.d.h.v. prenten
Breed thema: Fruit, gezonde voeding, kleuren, van rups tot vlinder, …
Een fruitwinkel in de klas
Groepswerk over het verhaal
Op uitstap naar de winkel om fruit te kopen
3. Uitnodigende hoeken die zorgen voor een krachtige taalomgeving …
Een uitgebreide schrijfhoek in de klas: papier, kranten, enveloppes, verschillende schrijfmaterialen, figuurstempels, letterstempels, schrijfpatronen, letterpuzzels, lettermagneten, lettertje tik, …
Overzichtelijke hoeken in de klas d.m.v. aanduiding van de verschillende hoeken en materiaal in de kasten a.d.h.v. foto’s en pictogrammen.
De kleuters kunnen zelf aan de slag in de ontdekhoek aan de hand van een stappenplan.
De kleuters leren zelfstandig plannen en keuzes maken aan de hand van een hoekenbord.
In de klas hebben we een heel aantal handpoppen voor poppenkast- en rollenspelen. Ze motiveren de kleuters om zelf actief aan de slag te gaan met taal.
Verhalen worden interactief voorgelezen en in de hoeken zijn er verwerkingsactiviteiten zoals het naspelen van het verhaal met poppen, een ontdekhoek over het thema, een creatieve activiteit, werken rond een vaak voorkomende letter, …
Een krachtige geletterde klasomgeving op basis van 4 fundamenten: modelgedrag van de leerkracht, visuele boodschappen in de klas, lees- en schrijfmaterialen en interactie …
Voor elk thema wordt de woordenschat schriftelijk vastgelegd in een woordenspin met prenten voor de peuter- en 1e kleuterklas en met woorden voor de 2e en 3e kleuterklas tijdens een brainstorm over het thema samen met de kleuters.
Samen uitwerken van de themawinkel: uitkiezen van het materiaal en prijzen, letters van het reclamebord schilderen, …
Afspraken in de klas worden duidelijk gevisualiseerd. Lees- en schrijfmaterialen zijn niet alleen in de schrijfhoek aanwezig: kookboekjes en kranten in de poppenhoek, reclamefolders in de winkel, papier en stiften in de constructiehoek om een bouwwerk na te tekenen, …
De boekenhoek als centrale hoek in een taalrijke kleuterklas
Elke maand gaan we naar de bibliotheek om boeken te lenen voor onze leeshoek. Zo kunnen we de kleuters hun leeshonger aanwakkeren.
We hebben een gezellige leesruimte in elke klas en een ruime klasbibliotheek.
Prenten over het themaverhaal in de leeshoek: het nodigt de kleuters uit om te vertellen over het verhaal.
We kunnen verhalen digitaal bekijken en beluisteren door middel van Fundels op de iPad.
We nemen jaarlijks deel aan de kinder- en jeugdboekenjury: de kleuters kiezen welk boek van de 10 op de eerste plaats komt voor hen.
Elk thema werken we een prentenboek uit. De kaft van elk boek krijgt een plaatsje op de boekenboom (2e en 3e kleuterklas). De boekjes krijgen een plaatsje onderaan. Zo kunnen de kinderen steeds terugblikken.
Er is ruimte om verhalen na te spelen of te vertellen aan de hand van poppen/personages uit het boek.
Foto’s van activiteiten die aan bod komen in de afsluitkring, tekeningen van de kleuters over het thema, … worden gebundeld in een map die een plaatsje krijgt in de leeshoek. Dit zet aan tot gesprekken tussen de kleuters.
4. De stap van de 3e kleuterklas naar het 1e leerjaar
Gedurende het schooljaar werken we op een speelse manier rond 10 verschillende letters. Dit rugzakje vergemakkelijkt de stap naar het 1e leerjaar. We starten met onze lettertrein: De kleuters zoeken voorwerpen, prenten, foto’s met de beginletter waarover we leren. De lettertrein wordt gedurende het schooljaar aangevuld.
Om de 2e weken is er voor de 3e kleuterklas een integratielesje in het 1e leerjaar: spelenderwijs werken rond schrijfvaardigheid.
Letters leren herkennen en benoemen: nabouwen van letters met constructieblokken aan de hand van voorbeeldkaarten, zoeken en knippen van letters uit kranten en dagbladen, letters herkennen en aanduiden a.d.h.v. een wasknijperspel, letters naschrijven in de zoutbak, …
Elke letter waar we op een speelse manier rond werken krijgt een plaatsje in onze lettermap: prenten van voorwerpen die beginnen met deze letter, letters die we gevonden hebben in kranten en dagbladen, …
Klasoverschrijdende talige activiteiten: het eerste leerjaar komt een verhaal aan de kleuters voorlezen.
5. WO als uitgangspunt: wereldoriëntatie wil de leef- en belevingswereld van kinderen helpen verruimen, verdiepen en inzichtelijk maken. Daarom willen we samen met de leerlingen onze omgeving waarnemen, verkennen, onderzoeken, ordenen en duiden.
Elke kleuterklas heeft een eigen moestuin om planten, kruiden en groenten te kweken.
Er is een ontdekhoek in de klas naargelang het thema. Dit nodigt de kleuters uit om actief en zelfstandig aan de slag te gaan, en om hun omgeving waar te nemen, te verkennen, te onderzoeken, te ordenen en te duiden.
Onze groene omgeving is een ideaal uitgangspunt om de wereld om ons heen te verkennen …
Maar we verleggen onze grenzen ook buiten het schooldomein …
Maken van een boodschappenlijstje in de klas, op uitstap naar de winkel om fruit en groenten te kopen, iets bereiden in de klas en smullen maar!
Een thema of onderwerp bekijken we van dichtbij en levensecht d.m.v. een uitstap of leerwandeling: een bezoek aan de kinderboerderij, naar het tuincentrum om een kerstboom uit te kiezen, naar de bakker, naar het bos, …
