Kinderopvang werkt! BKK 23 november 2012 Lerende Organisaties in de Kinderopvang

Kinderopvang werkt! BKK 23 november 2012

Lerende Organisaties in de Kinderopvang Dr. Jan Peeters Vakgroep Sociale Agogiek Universiteit Gent

Onderzoek en innovatie over Lerende Organisaties in KO door Universiteit Gent en VBJK (2005-2012) • De Warme Professional: onderzoek naar soort professionaliteit dat KO nodig heeft (2005-2008) • CoRe –onderzoek in opdracht Europese Commissie: Welke competenties zijn er nodig in opvang en opvoeding jonge kinderen (20092011) • Wanda: Waarderende Praktijkanalyse, concreet model om lerende organisatie vorm te geven (2011-2012)

Welk soort professional heeft kinderopvang nodig ? De Warme Professional, (Peeters, 2008)

In staat zijn om in praktijk vastgelegde standaarden te behalen

•Vanuit praktijk nieuwe kennis en manieren van omgaan met kinderen, ouders en collega’s kunnen ontwikkelen •Mogelijkheid om aan complexe eisen in specifieke context te voldoen

Welke factoren maken van kindbegeleider een actor van verandering? (Peeters, 2008)

• Ondersteuning van pedagogista’s / pedagogisch begeleider -Analyseren van praktijksituaties: -Constructie van professionele identiteit naar buitenwereld

• Het ontwikkelen van actie-gerichte competenties: pedagogische praktijk in vraag stellen en veranderen

CoRe onderzoek opdracht Europese Commissie (2009-2011)

Overzicht literatuur

Competentie vereisten 7 voorbeelden van interessante praktijk

Stad Pistoia, Italië en Stad Gent, hoe leren PM-ers Opleidingscentrum Lyon Opleidingscentrum ‘Pedagog’ Denemarken Nationale competentieverhoging England

DRCEI, Slovenië: verschillende professionelen werken samen WTANP - Polen

Aanbevelingen

Studie voorbeelden van interessante praktijk: noodzaak van systemische benadering m.b.t. professionaliteit (CoRe) Individuele competenties

Voortdurende pedagogische begeleiding door gespecialiseerde staf

•Competent systeem

•Reflectieve competenties

Resultaten studie van interessante praktijk (CoRe) Competente praktijk veronderstelt competente ondersteuningsystemen

Pedagogisch coach die reflectie op praktijk stimuleert om tot theorie te komen Belang van het democratisch samenwerken tussen verschillende beroepsgroepen

Werken in context van diversiteit stimuleert competentieverhoging Heruitvinden van de permanente vorming

CoRe aanbevelingen 1. Evenwaardige en wederkerige relatie theorie/praktijk

Kritisch reflecteren op praktijk,

analyse van de praktijk, documenteren

2. Investeren in leiderschap 3. Competentiebeleid uitwerken voor hele systeem voor jonge kinderen • Professionalisering op elk niveau

CoRe aanbevelingen

4. Verhogen jobmobiliteit

5.Herdenken van beleid t.a.v. bijscholing en professionele ontwikkeling

• Zowel horizontaal als verticaal • Geen ‘dead end jobs’: trainingen moeten tot kwalificatie leiden

• Naar systemen van professionele ontwikkeling, die coherent zijn , op verschillende niveau’s actief zijn en duurzaam zijn

Condities voor competent systeem/ lerende organisatie Participerende aanpak: alle professionals en de ouders worden betrokken Maak de praktijk zichtbaar en bespreekbaar

Vertrekkend van gezamenlijke waarden gebaseerd op het kinderrechtenverdrag Netwerken met andere centra

Hoe leren pm-ers? Competent systeem/ lerende organisatie Gediversifieerd en coherent competentiebeleid

Begeleiding door pedagogisch coach

Stimuleren van pedagogisch reflecteren intergenerationeel

Collegiaal

Praktijk zichtbaar en bespreekbaar maken

Verhogen individuele competenties Positieve impact op kinderen

Dialoog met ouders

Directeur, middelmanagement:

Leidinggeven aan teams pedagogische visie uitwerken samen met kindbegeleiders dagelijkse leiding over de pedagogische werking de link maken met de buitenwereld HR beleid; ontwikkelt en organiseert een coherent geïndividualiseerd competentiebeleid; aanwervingen , evaluaties

Coach: Ondersteunen en coachen van de teams in dagelijkse pedagogische praktijk: combineert een brede kennis over kinderopvang met competenties over coaching van medewerkers ontwikkelt nieuwe kennis in samenwerking met opvoeders en ondersteunt de teams bij de implementatie van die nieuwe pedagogische praktijk documenteert samen met begeleiders de dagelijkse praktijk en geeft een aanzet om erover te reflecteren

The competent ECEC system

PEDAGOGISCH MEDEWERKER

TEAM / KINDEROPVANGINSTELLING

KINDEROPVANGORGANISATIE

MINISTERIE

INTERNATIONALE NETWERKEN

INTERNATIONALE ORGANISATIES

KRITISCHE FACTOREN: PEDAGOGISCH MEDEWERKER In staat zijn eigen professionele ontwikkeling te sturen

Kunnen doorstromen

Zich voortdurend informeren over nieuwe evoluties (vakbladen, conferenties..)

Basisopleiding

Kunnen kritisch reflecteren over eigen praktijk

KRITISCHE FACTOREN: TEAM/ KO INSTELLING Team meetings

Praktijkbesprekingen

Samen met ouders kwaliteit vorm geven

Pedagogische begeleiding door coach

Uitgewerkte pedagogische visie

KRITISCHE FACTOREN: KINDEROPVANGORGANISATIES/ TRAININGCENTRA Training en intervisie directeurs Onderzoek naar noden voor professionele ontwikkeling

Startmeetings voor nieuwe instellingen

Gespecialiseerd e training en documentatiecentra

Uitwisseling van ervaringen op events en studiebezoeken Collegagroepen rond gemeenschappelijke thema’s

KRITISCHE FACTOREN: MINISTERIE Kwaliteitscriteria Accreditering van coaching en training

Brede competentieprofielen

Erkenning van via coaching en training verworven competenties

Zelfevaluatieinstrumenten

Kwalificatievereisten (bachelor)

Financiële middelen voor coaching en opleiding

Een methodische aanpak om tot een Lerende Organisatie te komen: De Waarderende praktijkanalyse

• Reflectie methodiek in groep • Praktijkervaringen kritisch analyseren vanuit verschillende invalshoeken • Doel: we verruimen onze blik, komen tot nieuwe inzichten en veranderen zo professioneel handelen en kwaliteitsbeleid van voorzieningen en opleidingen Wanda is een samenwerkingsverband van Arteveldehogeschool en VBJK vzw met de steun van ESF. www.projectwanda.be

Inspiratie • Analyse de pratique / praktijkanalyse – Frankrijk • Appreciative Inquiry / waarderende benadering – VS • Probleemgerichte benadering vs focus op succesfactoren

Wanda is een samenwerkingsverband van Arteveldehogeschool en VBJK vzw met de steun van ESF. www.projectwanda.be


Fasen in praktijkanalysegesprek


•Baby slaapt ‘moeilijk’ en huilt veel • Tiener wordt ‘buitengesloten’ in de leefgroep •Stagiaire is verbaasd hoe een collega een peuter ‘negeert’ • Vader ‘bedankt’ onthaalouder onverwachts uitgebreid •Moeder wil dat kind ‘genoeg’ slaapt • Mannelijke begeleider ervaart ‘weerstand’ ouder


Bouwstenen


Samen: praktijkanalyse gebeurt in team “ Als groep studenten kom je tot meer invalshoeken en ideeën dan als individu. Dit is echt wel nodig om een situatie beter te kunnen inschatten” “Je leert niet alleen om je eigen ervaringen dieper uit te pluizen en anders te bekijken, maar je krijgt tevens de kans om ook van anderen te leren” “Wanneer je gastouder bent en 5 dagen op 7 thuis opvang voorziet, kom je niet vaak collega's tegen...en als je collega’s tegenkomt op een bijscholing, kan de teneur soms negatief zijn. In elke Wanda samenkomst wordt er opbouwend gewerkt. We geven energie aan elkaar ” Wanda is een samenwerkingsverband van Arteveldehogeschool en VBJK vzw met de steun van ESF. www.projectwanda.be

Reflecteren • Tijd nemen • ‘Denken’ en ‘doen’ integreren • Kennis én reflectie “Het is een grondige methodiek die stimuleert om te reflecteren over de praktijk. Het is een moment om stil te staan bij alles wat we ‘normaal’ vinden. Dit werkt voor mij heel verhelderend.” “Soms kan de analyse lang duren. Maar als je achteraf terugkijkt op wat je er allemaal uit hebt geleerd en hoe een situatie uiteindelijk een rijke ervaring wordt, ben je dat al snel vergeten.”


Waarderen • Respect voor kinderen, ouders, collega’s, verantwoordelijke, buurt, samenleving, … • Groeien in empathisch kijken • Vanuit verhalen waarderend onderzoeken “Het doet deugd om met elkaar ervaringen uit te wisselen. Hoe lang je dit werk al doet, je leert altijd bij en je vertrouwen in de andere groeit.” “Je staat bij alle betrokkenen stil. Niemand wordt vergeten. Over iemand niet nadenken heeft meer gevolgen voor het verdere verloop dan ik aanvankelijk dacht”



On ne change pas les autres, on change le regard! Men verandert de anderen niet, alleen de blik verandert!


Diepgaand leren “Je leert heel veel van anderen en van jezelf. Wanneer je met iets zit waarmee je geen raad weet, is een wanda sessie soms bevrijdend. Je kan je gedachten en emoties uiten en je krijgt goede raad waarmee je aan de slag kan” “Soms kan je het gevoel krijgen dat je iets niet goed doet wanneer anderen met mogelijke denkpistes komen. Soms komt het heel aanvallend over naar de persoon die een casus inbrengt”


Kennis en praktijk opbouwen “Ik vond het erg fijn om zelf te ervaren dat de stappen die we volgden ons effectief brachten tot een goed eindresultaat. Sommige situaties die in eerste instantie nadelig leken kregen toch een ‘rooskleurige kant’ door de verschillende perspectieven te bekijken.” “Je deelt je ervaringen met anderen. De anderen kunnen met een gelijkaardige situatie in contact zijn gekomen of komen hier in de toekomst misschien mee in contact. De mogelijke oplossingen die eruit kwamen, kan je vaak ook op andere manieren gebruiken.”


Denken en spreken in een ‘vrije’ ruimte • • • •

Cruciale rol van analysebegeleider Vertrouwelijkheid en veiligheid Klimaat van dialoog en participatie Accent op professionele en institutionele verandering • Belang van voorbereiding en opvolging!


Evaluatie • Wanda sluit aan bij resultaten ‘Warme professional’ en CoRe • Waarderende praktijkanalyse is een effectieve manier om aan pedagogische ondersteuning te doen • Waarderende praktijkanalyse als onderdeel van een geïntegreerd professionaliseringsbeleid en kwaliteitsbeleid • Nood aan tijd, en erkenning • Zeer positief onthaald door gastouders, kindbegeleiders (PM-ers) en studenten Wanda is een samenwerkingsverband van Arteveldehogeschool en VBJK vzw met de steun van ESF. www.projectwanda.be

-Peeters, J. (2008) De Warme Professional. Gent: Academia

Press -Urban, M. Vandenbroeck, M. ,Peeters, J. Van Laere, K. , Lazarri, A. (2011) CoRe Final repport / Research Documents. (www.vbjk.be) -Van Keulen, Del Barrio (2010). Permanent leren. SWP - Peeters, Lundt Buric, (2011), Het competentiedebat, de kracht van kinderen, ouders en opvoeders. Kinderen in Europa De Schepper, Van Laere, Devos (2012). Wa=Wanda. Gent: VBJK, Arteveldehogeschool.

CoRe A study for the European Commission Directorate Education and Culture

Kinderopvang werkt! BKK 23 november 2012 Lerende Organisaties in de Kinderopvang

Recommend Documents