Kinderdagverblijf Joki Adres Pastoor Zegersstraat 77 6542 VN Nijmegen Telefoon 024 377 43 60 E‐mail
[email protected]
Inhoud 4 4
Welkom bij…
Kinderdagverblijf Joki Hoofdstuk 1
5
Wij stellen ons voor
5
5 5 5 6 6 7 7 8 8
Bijzonder aan onze locatie Gebouw en de tuin Stamgroepen Samenwerking tussen stamgroepen Pedagogisch medewerkers Scholing pedagogisch medewerkers Vierogenprincipe Achterwacht Oudercommissie
Hoofdstuk 2
Praktische informatie
Openingstijden, brengen en halen Klapper Mandje Verzorging en voeding Ziekte en medicijnen Wennen Dagprogramma Huisregels van het kinderdagverblijf Afspraken voor pedagogisch medewerkers, ouders en kinderen Afspraken voor ouders Afspraken voor kinderen Afspraken voor pedagogisch medewerkers Taal
9 9 9 9 9 9 10 10 10 11 11 11 11 12 12
Hoofdstuk 3
14
Pedagogisch werkplan
14
Pedagogische doelen en pedagogisch beleid Pedagogische uitgangspunten Kijken en luisteren naar kinderen Emotionele veiligheid, betrokkenheid en warmte Ritme en structuur Positieve contacten tussen kinderen Respect voor anderen en de omgeving Brede uitdaging en plezier Respect voor autonomie van kinderen Fysieke veiligheid van kinderen Samenwerking met ouders en anderen uit de leefomgeving van kinderen Kind‐volg‐systeem, overdracht en signaleren Ontwikkeling pedagogische kwaliteit Samenwerking
2
14 15 15 15 16 17 17 18 19 19 20 20 21 21
Hoofdstuk 4
Algemene informatie
Plaatsing en interne wachtlijst Flexibele opvang Ruilen van dagen Incidentele opvang Nationale feestdagen Inventarisatie aanwezige kinderen tijdens vakantieperiodes Uitbreiding, wijziging, vermindering van dagdelen of opzegging Overgang van kinderdagverblijf naar buitenschoolse opvang Automatisch einde van de opvang Klachten en klantsignalen Complimenten, wensen en kritiek Omgaan met privacygevoelige informatie Kwaliteit
3
22 22 22 22 22 22 23 23 23 23 24 24 24 24 24
Welkom bij…
Kinderdagverblijf Joki Dit informatieboekje is voor jullie als ouder(s)/verzorger(s) die gebruik gaan maken van opvang bij kinderdagverblijf Joki. We hopen dat jullie je snel thuis zullen voelen bij ons. Om de start van de opvang zo soepel mogelijk te laten verlopen, vinden wij het belangrijk je te informeren over wie we zijn en wat we doen. Kortom, wat je van ons mag verwachten. Dit werkplan gaat over de groepen, de pedagogisch medewerkers en op welke manier we werken: volgens welke pedagogische uitgangspunten. Het is het resultaat van discussies binnen het team. Ook de oudercommissie heeft hierover meegepraat en advies uitgebracht. Tot slot hebben we de algemene praktische informatie verzameld, bijvoorbeeld uitleg over uitbreiding van de overeenkomst of over klantsignalen. Het pedagogisch werkplan is één jaar geldig. Om te zorgen dat het werkplan actueel blijft, houden we het één keer per jaar kritisch tegen het licht. Dit doen we onder andere op basis van de informatie uit ons kind‐volg‐systeem. Als het nodig is passen we het plan aan. Veranderingen leggen we voor aan de oudercommissie. Ouders informeren we hierover. Aanpassingen in beleid nemen we zoveel mogelijk mee maar omdat we het één keer per jaar aanpassen kan het gebeuren dat een (deel van de) tekst niet helemaal overeenkomt met de actuele situatie. Op onze website, op de locatiepagina van de bso, staat de meest actuele versie van dit werkplan. Via het digitale locatienieuws houden wij je op de hoogte van ontwikkelingen of gebeurtenissen bij kinderdagverblijf Joki. Voor algemene informatie of vragen over de overeenkomst kun je terecht bij Klantrelaties via 024 382 26 55 of
[email protected]. Voor andere vragen, opmerkingen, complimenten of tips kun je terecht bij de pedagogisch medewerkers of ondergetekende. Ik wens jullie een heel plezierige tijd toe bij ons kinderdagverblijf. Trui de Klein Clustermanager kinderdagverblijf Joki Juni 2015
4
Hoofdstuk 1
Wij stellen ons voor
Bijzonder aan onze locatie Kinderdagverblijf Joki bestaat sinds 1983 en is ontstaan vanuit project voor experimentele arbeidsplaatsen voor jongeren uit de wijk (EAJ project). Jongeren kregen de gelegenheid om een opleiding te volgen en hadden daarmee een baan. De kinderopvang heeft zich in de jaren daarna sterk ontwikkeld en is geprofessionaliseerd. Verschillende kleine kinderopvanginstellingen vonden elkaar en zijn een samenwerkingsverband aangegaan. Dat resulteerde in 1993 in Stikon en weer later in KION: Kinderopvang Nijmegen (en omgeving). Gebouw en de tuin ‘Een pareltje in de wijk, kinderdagverblijf Joki’. Dat lazen we eind 2013 in wijkblad ‘De Wester’. Zo zien wij het ook. Als je de Pastoor Zegersstraat in komt, vermoed je niet dat er achter het hoge hek aan de straat, een vriendelijk gebouwtje staat met daaromheen een zee van groene speelruimte. Joki is gehuisvest in de vroegere ‘Bethelschool’, een kleuterschool in de wijk Oud West. Het gebouw stond er al in de jaren ‘50 en is in de loop van de jaren steeds opgeknapt en voor zo ver dat kon, aangepast aan de eisen van de tijd. Het is een prettig gebouw, licht en open. Er zijn vier groepsruimten die allemaal een deur hebben naar de tuin waarin dagelijks heerlijk gespeeld wordt. Alle groepsruimten ga je in via de centrale hal. Ook van deze hal maken we veel gebruik. We spelen er met kleine groepjes kinderen apart en als er een bijzondere gezamenlijke activiteit is maken we meestal ook gebruik van de hal. Bij heel slecht weer kunnen de kinderen er even rennen of fietsen. We vinden het heel belangrijk dat kinderen naar buiten gaan. Buitenspelen is een dagelijks programmaonderdeel. De groepsruimten hebben allemaal grote ramen en een deur naar de tuin. Daardoor kunnen kinderen ook naar buiten als de pedagogisch medewerkers nog even binnen bezig zijn. De tuin is verdeeld in verschillende aparte delen. In de loop van de jaren is de tuin zó ingericht dat deze uitdagend en veilig is. De kinderen kunnen er naar hartenlust spelen met zand, blaadjes en takken, fietsen, en ander rijdend materiaal. En als ze al wat ouder zijn, en gewend op Joki, dan ontdekken ze vast ook de kabouterboom… Stamgroepen Bij deze locatie is plaats voor maximaal 64 kinderen tegelijkertijd, er wordt in principe tot 56 kinderen geplaatst. Alle kinderen, behalve kinderen die gebruik maken van flexibele opvang, zitten in een stamgroep. Er is plaats voor maximaal vier stamgroepen. Floddertje, Jip en Janneke, Dikkie Dik en Dribbel. Bij Floddertje, Dikkie Dik en Dribbel komen kinderen van nul tot vier jaar. Vanaf 1 september 2015 is Jip en Janneke een peutergroep, met kinderen van twee tot vier jaar. De kinderen worden geplaatst in een stamgroep, met toestemming van ouders soms tijdelijk in twee stamgroepen als er geen plaats is op één groep.. Bij Floddertje en Dribbel komen maximaal twaalf kinderen, op de groepen Jip en Janneke en Dikkie Dik komen maximaal zestien kinderen tegelijkertijd. In elke stamgroep, met uitzondering van Jip en Janneke, is in principe plaats voor maximaal vijf baby’s onder een jaar tegelijkertijd. In incidentele gevallen, bij tijdelijke overbezetting bijvoorbeeld, kunnen alle groepen maximaal zestien kinderen tegelijkertijd opvangen. Op de momenten dat het wenselijk is gebruiken we de hal als extra speelruimte, die daarvoor ook is ingericht.
5
Elke stamgroep heeft een eigen groepsruimte als basis. De ruimte van de groep is geschikt en aangepast aan het aantal en de leeftijd van de op te vangen kinderen. Aangrenzend aan de groepsruimtes zijn er slaapkamers. Als ouders daar toestemming voor geven, kunnen kinderen ook buiten slapen. Joki heeft twee buitenbedjes. Sommige kinderen vinden het heerlijk en slapen buiten beter dan binnen. Kinderen spelen ook regelmatig buiten de stamgroepsruimte. De tuin en de speelhal en andere leeftijdsgenootjes bieden andere spelmogelijkheden dan op de eigen groep. Afhankelijk van de situatie maken we hier gebruik van.
Samenwerking tussen stamgroepen Om het aanbod aan kinderen uit te breiden kunnen kinderen van de verschillende stamgroepen bij elkaar spelen. Daar vragen ze soms zelf om, soms bieden we het aan. Bijvoorbeeld omdat er in de andere groep een leeftijdgenootje is, of ander speelgoed. Hierdoor is er uitdaging genoeg. De hal is waar mogelijk geschikt gemaakt als speelruimte. Groepjes kinderen met dezelfde interesse kunnen samenspelen, vriendjes, broertjes en zusjes kunnen elkaar gemakkelijk opzoeken. Soms organiseren we activiteiten waar kinderen van verschillende groepen aan kunnen meedoen. Meestal doen we dat in de gezamenlijke hal. Dat zijn vaak knutselactiviteiten zoals verven op grote vellen, kleien, bewegingsspelletjes of andere activiteiten waar de grote ruimte geschikt voor is. Het komt soms voor dat we met veel kinderen samen een activiteit doen. Afhankelijk van het aantal kinderen van de stamgroep dat hieraan meedoet, zorgen we er voor dat er hierbij één of meer vertrouwde pedagogisch medewerkers uit de stamgroep zijn. De kinderen mogen zelf kiezen of ze in de hal willen spelen of in de eigen ruimte willen blijven. Vaak vinden de oudere peuters het leuk om naar de hal te gaan. Maar als het rustig is en de deur staat open gaan ook de kruipende kleintjes wel eens op ontdekkingstocht. Natuurlijk houdt er altijd iemand een oogje in het zeil. Samengevoegde groep Op sommige momenten of dagen zijn er zo weinig kinderen op de stamgroepen dat het praktischer, veiliger en efficiënter is om de stamgroepen samen te voegen. . Dat gebeurt meestal op de woensdag en de vrijdag en tijdens de vakantieperiodes. Het eerste en het laatste uur wordt niet iedere groepsruimte gebruikt. De vervroegde opvang start in één van de stamgroepen. Op het moment dat de pedagogisch medewerker van de stamgroep van het kind aanwezig is, om 8.00 uur meestal, haalt zij de kinderen op en neemt zij ze mee naar de stamgroep. Soms eindigen we de dag in een andere groep. De pedagogisch medewerkers zorgen voor een goede overdracht, zodat ze de belangrijkste dingen van de dag aan de ouders kunnen vertellen. Als we de groepen samenvoegen doen we dit zoveel mogelijk in vaste combinaties van stamgroepen. Wij noemen dat clusteren. Dribbel en Jip en Janneke vormen een cluster, evenals Floddertje en Dikkie Dik. De samengevoegde groepen die een halve dag of langer duren (meestal op woensdag en vrijdag) hebben in principe iedere woensdag of vrijdag dezelfde groepssamenstelling. Ook maken we een vast personeelsrooster. De pedagogisch medewerkers kennen alle kinderen van het kinderdagverblijf. Ze kennen ook elkaars werkwijze en zijn gemakkelijk inzetbaar in alle groepen. Als in vakantieperiodes veel kinderen afwezig zijn, voegen we ook groepen samen. Tijdens de vakanties streven we ernaar dat er van de groepen altijd minimaal één vaste pedagogische medewerker per groep per dag is. Dat lukt meestal wel, al kan het soms voorkomen ‐ door ziekte bijvoorbeeld of dat er maar twee groepen bezet zijn ‐ dat we daarvan moeten afwijken. Pedagogisch medewerkers Bij kinderdagverblijf Joki werken elf vaste pedagogisch medewerkers en daarnaast zijn er 6
zes gekoppelde invalkrachten. Zij zijn gekwalificeerd volgens de cao Kinderopvang. Het aantal pedagogisch medewerkers dat tegelijkertijd aanwezig is, hangt af van het aantal en de leeftijd van de kinderen die komen. We baseren ons hierbij op de regeling van de Wet kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen. Aan het begin en eind van de dag zijn er minder pedagogisch medewerkers. Elke stamgroep heeft in principe vertrouwde pedagogisch medewerkers die iedere week op dezelfde dagen werken. In de hal hangen bij elke groepsruimte foto’s van de medewerkers die op de dag aanwezig zijn. Zie je haar gezicht? Dan is ze aanwezig. Zie je de achterkant van haar hoofd? Dan is ze er niet vandaag. Soms is er een stagiaire in de groep. De opleiding die een stagiaire volgt en het niveau dat hij of zij hierin bereikt heeft, bepaalt de mate waarin zij of hij ondersteuning mag bieden bij het activiteitenaanbod en de begeleiding van de kinderen. De stagiaires zijn in principe boventallig (extra). De stagiaire (pedagogisch werk) doet onder begeleiding van de pedagogisch medewerker mee aan alle onderdelen van het programma. Afhankelijk van de vorderingen in de stage neemt zij het initiatief bij de kring, bereidt ze het activiteitenprogramma mee voor en begeleidt zij de activiteiten. Een stagiaire oefent met het kind‐volg‐systeem. Daarnaast verricht de stagiaire allerhande voorkomende ondersteunende taken. Als de clustermanager en de werkbegeleider vinden dat de stagiaire in staat is om onder toezicht zelfstandig verantwoordelijk te zijn voor de groep, kan zij, incidenteel en onder vastgestelde voorwaarden uit de cao Kinderopvang, worden ingezet naast een gediplomeerd pedagogisch medewerker. Scholing pedagogisch medewerkers Alle pedagogisch medewerkers zijn geschoold op het gebied van veiligheid en pedagogiek. Zij hebben allemaal een basistraining kinder‐EHBO gehad en daarnaast is een aantal van hen aangesteld als bedrijfshulpverlener. Bij alle locaties zijn actuele evacuatieplannen en doen ze, in samenwerking met de brandweer, brandoefeningen. Soms zijn ze hier vooraf van op de hoogte maar soms is een oefening onaangekondigd. Nieuwe pedagogisch medewerkers worden ingewerkt op de locatie. Er is een scholingsbudget dat we heel divers in kunnen zetten voor een specifieke scholingsbehoefte zoals bijvoorbeeld Video Interactie Begeleiding. Hierbij filmen we de interactie tussen pedagogisch medewerkers en kinderen en bespreken dit na. Een ander voorbeeld zijn workshops en werkochtenden die de afdeling Pedagogiek & Kwaliteit ontwikkelt en verschillende modules door middel van E‐learning. Vierogenprincipe Dit principe is wettelijk verplicht voor kinderen van nul tot vier jaar. Dit betekent dat op elk moment de reële kans bestaat dat er een volwassene meekijkt of meeluistert met de beroepskracht. Dit houdt in dat we ervoor zorgen dat pedagogisch medewerkers in een groep altijd gezien of gehoord kunnen worden. Joki is gehuisvest in een open en licht gebouw. Alle groepsruimtes hebben veel ramen, zowel vanuit buiten als vanuit de hal kun je de groepsruimtes ruim binnenkijken. In elke ruimte kunnen pedagogisch medewerkers in en uit lopen, op elk moment van de dag. Iets anders is het met de slaapkamers. Daarvan zijn, voor de rust voor de kinderen, de gordijnen en de deuren dicht. Pedagogisch medewerkers lopen regelmatig binnen om te kijken of de kinderen goed liggen. In elke slaapkamer is een babyfoon, zodat we alles vanuit de slaapkamer in de groepsruimten kunnen horen. Daarnaast is het zo dat er altijd meerdere volwassenen in en uit kunnen lopen. Ook als er vanwege het geringe aantal kinderen maar één pedagogisch medewerker in huis is. In die situatie is er altijd een tweede volwassene aanwezig, die regelmatig even binnenloopt. Dat kan een stagiaire zijn, de clustermanager of de medewerker administratieve ondersteuning. Tijdens pauzetijden, twee keer een half uur maximaal, blijven beide 7
medewerkers over het algemeen in huis. Als één pedagogisch medewerker, gezien het aantal en de leeftijd van de kinderen volstaat, gaat een van de twee incidenteel even de deur uit voor een wandeling of boodschap. Diegene kan elk moment weer terugkomen, is telefonisch bereikbaar en zorgt dat zij bij noodgevallen binnen tien minuten terug is bij de locatie. Dit gebeurt zelden. Een uitzondering maken we in de ochtenden tussen 7.30 en 8.00 uur en incidenteel ’s middags tussen 17.30 en 18.00 uur . Er is dan één pedagogisch medewerker aanwezig en er is een achterwacht. Tussen 7.30 en 8.00 en 17.30 en 18.00 uur komen verschillende ouders kinderen brengen en halen waardoor er regelmatig meerdere volwassenen in huis zijn. Vanaf acht uur beginnen meerdere pedagogisch medewerkers hun werkdag en alléén op vrijdag komt het voor dat er het laatste half uur één medewerker aanwezig is. We zijn ons er van bewust dat we risico’s niet 100% kunnen uitsluiten, maar we hebben een duidelijke afspraak dat we alle signalen, hoe klein ook, serieus nemen en bespreken. De uitwerking van het vierogenprincipe en de maatregelen die we hierbij nemen hebben we besproken met het team en de oudercommissie.
Achterwacht In situaties dat er op ons kinderdagverblijf heel weinig kinderen aanwezig zijn en één pedagogisch medewerker voldoet, is meestal een tweede volwassene aanwezig, maar in ieder geval altijd een tweede volwassene bereikbaar. Deze achterwacht kan binnen een kwartier op Joki zijn. Het komt niet vaak voor, behalve aan het begin van de dagen dat er vervroegde opvang is (maandag dinsdag en donderdag) en op vrijdag het laatste half uur. Op dat moment wijken we niet af van de beroepskracht‐kindratio. In het half uur tussen 7.30 en 8.00 uur is er meestal één pedagogisch medewerker aanwezig. In die tijd komen meerdere ouders op verschillende tijden hun kind brengen. In situaties dat er slechts één beroepskracht in het kinderdagverblijf wordt ingezet en er mag worden afgeweken van de beroepskracht‐kindratio, zoals tijdens pauzes en aan het begin en eind van de dag, is er altijd een tweede volwassene in het gebouw aanwezig.
Oudercommissie Alle locaties hebben een oudercommissie. Zij zijn het klankbord van de ouders en nauw betrokken bij het opstellen en evalueren van bijvoorbeeld dit pedagogisch werkplan en de veiligheid‐ en gezondheidsplannen van de locatie. Daarnaast organiseert de oudercommissie in samenwerking met ons themabijeenkomsten voor alle ouders en helpen ze met de voorbereiding en uitvoering van allerlei activiteiten. Voor onderwerpen die je onder de aandacht van de oudercommissie wilt brengen kun je gebruik maken van het postvak van de OC, dat vind je in de hal rechts naast de keuken of neem via de clustermanager contact met hen op. We vinden het erg belangrijk dat ouders meedenken en ‐praten over de kwaliteit van de opvang. Je kunt hier een bijdrage aan leveren door zitting te nemen in de oudercommissie waardoor je direct betrokken bent bij beleid, kwaliteit en continuïteit van de opvang van je kind.
8
Hoofdstuk 2
Praktische informatie
Openingstijden, brengen en halen Het kinderdagverblijf is op maandag, dinsdag en donderdag geopend van 7.30 tot 18.00 uur en op woensdag en vrijdag van 8.00 tot 18.00 uur. Voor de rust in de stamgroep vinden wij het prettig dat je je zoveel mogelijk houdt aan de vaste breng‐ en haaltijden. De breng‐ en haaltijden voor de ‘halvedag‐kinderen’ zijn 7.30/ 8.00 en 13.00 uur uur voor de ochtendkinderen, en 13.00 en 18.00 uur voor de middagkinderen. De kinderen die hele dagen komen breng je tussen 7.30 / 8.00 en 9.00 uur en je haalt ze weer op tussen 15.30 en 18.00 uur. Voor de vervroegde opvang, van 7.30 tot 8.00 uur, moet je je kind aanmelden via de afdeling Klantrelaties. In overleg met de pedagogisch medewerker kun je je kind incidenteel later brengen of eerder ophalen. Buiten breng‐ en haaltijden is de voordeur, in verband met veiligheid, gesloten. Je maakt dan gebruik van de bel bij de voordeur. Klapper Van het kinderdagverblijf krijg je een babyklapper. Deze klapper gebruiken we samen met jou om belangrijke informatie uit te wisselen. Dit doen we tot jouw kind één jaar is. Hierin staat bijvoorbeeld het voedingsschema, het slaapritme en de manier waarop je kind het liefst getroost wordt. De pedagogisch medewerker schrijft in de klapper hoe de dag van je kind verlopen is. Het is fijn als je zelf ook regelmatig iets schrijft, bijvoorbeeld hoe laat je kind die dag de eerste voeding heeft gehad of dat hij/zij goed of slecht heeft geslapen tijdens de nacht. Je kunt hiervoor de klapper mee naar huis nemen en het de volgende opvangdag in het mandje van je kind leggen. Mandje Elk kind heeft op zijn/haar stamgroep een eigen mandje. Hierin kun je de pyjama en/of slaapzak, eventueel pantoffels, knuffel, speen en de klapper kwijt. De pedagogisch medewerker zal eventuele post aan jou in het mandje van je kind leggen. Verzorging en voeding We hechten veel waarde aan de gezondheid van de kinderen die naar het kinderdagverblijf komen. Onze uitganspunten zijn de richtlijnen van de GGD die gebaseerd zijn op de adviezen van het Voedingscentrum. Op onze website vind je informatie over bijvoorbeeld de voeding die kinderen bij ons krijgen, over traktaties, verschonen en zindelijk worden, slapen en nog veel meer. Ook kun je hier lezen hoe we kinderen stimuleren zichzelf aan en uit te kleden, te eten, naar de wc te gaan, enzovoort. Met Sinterklaas maken we een uitzondering op het voedingsbeleid. We bakken in die tijd wel eens pepernoten en Sinterklaas of vaker Zwarte Piet, brengt ook pepernoten voor de kinderen mee. En omdat het een heel speciaal feest is eten we voor één keer frietjes tussen de middag. De hele kleintjes natuurlijk niet maar de oudere kinderen vinden het ieder jaar weer heerlijk. We vinden het erg leuk als een kind trakteert op zijn/haar verjaardag. We vragen nadrukkelijk geen snoep te trakteren. We hebben een speciale verjaardags‐placemat met leuke gezonde traktatie‐ideeën. En op internet vind je ook heel veel voorbeelden. Als je
9
toch snoep trakteert geven we dat mee in de mandjes van de kinderen. Zodat de ouders zelf kunnen bepalen of de kinderen het mogen eten. Heb je verder speciale wensen voor voeding, dan kun je dat met ons overleggen.
Ziekte en medicijnen Als je kind ziek wordt nemen we contact met je op en informeren we je hoe het met je kind gaat. Afhankelijk van diverse factoren (moment van de dag, hoogte van de koorts, gedrag van je kind, besmettingsgevaar voor andere kinderen) kijken we wat er op dat moment nodig is en spreken we af of en wanneer je je kind op komt halen. Een belangrijke leidraad daarbij zijn de richtlijnen over gezondheid en infecties van de Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Bij kinderen die extra medische zorg nodig hebben en bijvoorbeeld standaard medicijnen gebruiken, maken we concrete afspraken met de ouders. Wij volgen daarbij ons protocol ‘Medisch handelen en toedienen van medicijnen’. Meer informatie hierover vind je op onze website. Wennen We besteden extra aandacht aan nieuwe kinderen en hun ouders. We vinden het belangrijk dat ze zich snel thuis voelen. De kinderen bouwen de tijd dat zij op Joki zijn langzaam op, als het kan en als het nodig is. De eerste dag(en) is het fijn als het kind rond 9.00 komt, dan hebben we wat extra tijd en aandacht voor het kind en de ouders. Knuffels en spenen gebruiken de kinderen in principe alleen als zij gaan slapen. Maar in de wenperiode, als kinderen erg verdrietig zijn, mogen zij hun knuffel of speen wat langer bij zich houden. De kinderen kennen elkaar ook nog niet. We zingen tijdens het tafelmoment een liedje ‘Goedemorgen Janneke, wat fijn je weer te zien, wie zit er naast je, weet je dat misschien … ‘ Zo hebben we aandacht voor alle kinderen en leren we alle namen kennen. Langzamerhand raken de kinderen vertrouwd met de kinderen, de medewerkers en de gang van zaken op het kinderdagverblijf. Op de website vind je hierover meer informatie. Bij ruilen of incidentele opvang is de samenstelling van de groep anders dan op de dagen dat een kind gewoonlijk komt, andere kinderen en andere pedagogisch medewerkers. Zeker als de opvang met de toestemming van ouders plaats vindt in een andere groep. Wij letten er extra op dat je kind zich ook op zo’n dag prettig voelt. Als het nodig is krijgt het kind extra aandacht. We doen een spelletje met het kind en betrekken andere kinderen erbij. Dagprogramma We werken met een dagprogramma. De dag is geordend naar dagelijks terugkerende gebeurtenissen en zorgroutines die voor kinderen herkenbaar zijn. Deze programma’s geven een indruk hoe de dag er bij ons kinderdagverblijf uit ziet. De tijden zijn een indicatie. – We zijn open vanaf 7.30 / 8.00 uur. Je brengt je kind naar het kinderdagverblijf. Je kunt informatie uitwisselen met de pedagogisch medewerker en nog even met je kind spelen voordat je afscheid neemt. – Soms beginnen we rond 9.00 uur met een gezamenlijke activiteit (zoals plakken of kleien). Soms laten we de kinderen nog even vrij spelen. – ± 9.30 – 10.00 uur: Aan tafel zingen we liedjes, eten fruit en drinken sap. Daarna is het tijd voor het verschonen van de luier, het potje of de wc. – ± 10.30 – 11.30 uur: Als de allerkleinsten op bed liggen doen we met de anderen een activiteit, spelen we buiten of kunnen de kinderen vrij spelen. Er wordt in deze tijd altijd een speciale activiteit aangeboden, binnen of buiten. Hierbij zorgen we voor variëteit in het aanbod. Soms wordt er een gezamenlijke activiteit gepland. Kinderen uit verschillende groepen kunnen daar aan deelnemen.
10
– ± 11.30 – 13.00 uur: We dekken de tafel, zingen liedjes en de broodmaaltijd kan beginnen. Met de kinderstoelen en in de speciale kinderzitjes komen ook de allerkleinsten die wakker zijn erbij zitten. Ieder kind krijgt een boterham met daarop beleg naar keuze. Wel eerst een boterham met hartig‐ en daarna pas met zoet beleg naar keuze. We geven ieder kind in principe twee boterhammen. Na het eten spelen we nog even (buiten of binnen) en is het tijd voor verschonen, potje of wc en tijd vóór het middagslaapje. – ± 13.00 – 15.00 uur: De grotere kinderen, geven we de gelegenheid te rusten. Daarna doen we met hen een activiteit of is het tijd voor vrij spel. De jongere kinderen worden wakker uit hun middagslaap. – ± 15.00 – 15.30 uur: We gaan aan tafel voor sap en yoghurt met een biscuitje of soepstengel. We zingen samen met de kinderen, kletsen wat of lezen voor. – ± 15.30 – 18.00 uur: Tijd voor een activiteit, buitenspel of vrij spelen. – ± vanaf 15.30 uur: We eten en drinken soms nog wat en lezen voor en/of de kinderen spelen zelf. Je komt je kind ophalen. Na overleg vooraf kun je je kind eerder dan 15.30 uur ophalen. – 18.00 uur: We sluiten de deuren van het kinderdagverblijf.
Huisregels van het kinderdagverblijf Het kinderdagverblijf heeft algemene regels en afspraken voor pedagogisch medewerkers, ouders en kinderen. In principe houdt iedereen zich hieraan. Soms is een pedagogisch medewerker soepeler met regels als dat in een specifieke situatie kan. Het is de taak van de pedagogisch medewerkers en ouders (als ze aanwezig zijn) om kinderen bij het nakomen van de regels te helpen. Afspraken voor pedagogisch medewerkers, ouders en kinderen – We gaan met respect om met elkaar, met speelgoed, materialen, meubels en andere spullen in de ruimte. Ook buiten geldt deze regel. – Ongepast taalgebruik is niet toegestaan. Dit geldt voor pedagogisch medewerkers, ouders en kinderen. We spreken elkaar, de ouders en de kinderen daar op aan. Als kinderen vaak ongepaste woorden gebruiken dan bespreken we dit met de ouders. – Als we binnen komen begroeten we elkaar en als we weggaan nemen we afscheid. Afspraken voor ouders – Als je kind, om welke reden dan ook, later of helemaal niet naar het kinderdag verblijf komt, dan horen we dat graag vóór 9.00 uur. – Als iemand anders dan jezelf of je partner het kind komt halen, dan willen wij dit van te voren weten. Wij geven je kind uiteraard niet aan onbekenden mee. – Als je door omstandigheden, bijvoorbeeld door drukte op de weg, je kind niet op tijd kan komen halen, dan zorg je ervoor dat iemand anders je kind op tijd kan ophalen en je geeft dit door aan de pedagogisch medewerker. – Als je aanwezig bent, heb je zelf de verantwoording voor het gedrag van je kind. Afspraken voor kinderen – Speelgoed van thuis meenemen mag, maar dan mogen ook andere kinderen hiermee spelen. Zo niet, dan leggen we het speelgoed in het bakje of vakje van je kind tot hij/zij naar huis gaat. Ook als het speelgoed gevaar oplevert leggen we het meegebrachte speelgoed weg. We zijn niet verantwoordelijk als het eigen speelgoed kapot gaat of kwijt raakt. – Als een kind naar de wc is geweest, wast hij/zij daarna de handen. – Voor het eten wassen alle kinderen hun handen. Na het eten poetsen de kinderen hun handen en monden met een washandje.
11
Afspraken voor pedagogisch medewerkers – Kinderen spelen dagelijks buiten. Meestal is daar een pedagogisch medewerker bij, maar soms gaan ze vast alleen buiten spelen. De pedagogisch medewerkers houden altijd toezicht door het raam en de deur staat op een kier, zodat de kinderen ook gehoord worden. Er is ruim zicht op de buitenruimten. Het aankleedkussen maken we na iedere verschoning schoon. – De ruimtes luchten we een aantal keer per dag. Taal Bij het kinderdagverblijf is de spreek‐ en schrijftaal Nederlands.
12
13
Hoofdstuk 3
Pedagogisch werkplan
Pedagogische doelen en pedagogisch beleid In ons pedagogisch werkplan zijn de pedagogische doelen uit de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen herkenbaar. Bovendien valt dit plan binnen het pedagogisch beleidskader, dat bestaat uit het Kindbeeld en de pedagogische uitgangspunten, en binnen het pedagogisch beleid van de kinderdagverblijven. Pedagogische doelen uit de Wet kinderopvang en kwaliteitseisen peuterspeelzalen – Bieden van emotionele veiligheid – Mogelijkheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competentie – Mogelijkheid tot het ontwikkelen van sociale competentie – Overdracht waarden en normen Kindbeeld Ieder kind is uniek, heeft een eigen karakter en mogelijkheden. Elk kind heeft recht op respect voor dit eigene. De manier waarop een kind zich ontplooit, is mede afhankelijk van de mensen en de wereld om hem heen. Om zich te kunnen ontwikkelen, heeft een kind zowel veiligheid als uitdaging nodig. Een kind zoekt de veiligheid in relaties met opvoeders, broertjes en zusjes, vriendjes. De structuur die een kind ervaart, zorgt ervoor dat hij weet waar hij aan toe is. Vanuit deze veilige basis onderzoekt een kind zijn omgeving. Hij is een ontdekkingsreiziger die voortdurend nieuwe ervaringen opdoet. Soms alleen, vaak samen met anderen. Pedagogische uitgangspunten – Kijken en luisteren naar kinderen – Emotionele veiligheid, betrokkenheid en warmte – Ritme en structuur – Positieve contacten tussen kinderen – Respect voor anderen en de omgeving – Brede uitdaging en plezier – Respect voor autonomie van kinderen – Fysieke veiligheid van kinderen – Samenwerking met ouders en anderen uit de leefomgeving van kinderen Pedagogische uitgangspunten en de doelen uit de Wet kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen Onze pedagogische uitgangspunten rangschikken we onder de pedagogische doelen uit de Wet kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen (Wkkp). Het uitgangspunt ‘Kijken en luisteren naar kinderen’ is van toepassing is op alle Wkkp doelen. Doel Wkkp: – Emotionele veiligheid Onze uitgangspunten: – We bieden emotionele veiligheid, betrokkenheid en warmte – We bieden ritme en structuur – We werken samen met ouders en anderen uit de leefomgeving van de kinderen – Kijken en luisteren naar kinderen staan centraal Doel Wkkp: – Mogelijkheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competentie Onze uitgangspunten: – We bieden brede uitdaging en plezier 14
– We hebben respect voor autonomie van de kinderen – We bewaken de fysieke veiligheid van de kinderen – Kijken en luisteren naar kinderen staan centraal Doelen Wkkp: Onze uitgangspunten:
– – – –
Mogelijkheid tot het ontwikkelen van sociale competentie Overdracht waarden en normen We bevorderen positieve contacten tussen kinderen We stimuleren kinderen respect te hebben voor anderen en hun omgeving – Kijken en luisteren naar kinderen staan centraal
Pedagogische uitgangspunten Onze pedagogische uitgangspunten zijn uitgewerkt in het algemeen pedagogisch beleid van de kinderdagverblijven. Dit staat op onze website. Dit beleid geldt ook voor ons. In dit werkplan gaan we het algemeen pedagogisch beleid niet herhalen. We beperken ons tot een korte toelichting op de pedagogische uitgangspunten en geven concrete voorbeelden hoe we deze bij onze locatie realiseren. Jaarlijks kijken we of deze voorbeelden nog passen bij onze werkwijze en passen we ze zo nodig aan. Kijken en luisteren naar kinderen Wil een kind zich bij ons prettig voelen en zich kunnen ontwikkelen, dan moeten we zijn behoeften kennen en hierop inspelen. Om dit maatwerk te kunnen realiseren, moeten we het kind goed begrijpen. We kijken en luisteren goed naar kinderen. We proberen te begrijpen wat kinderen ons niet alleen letterlijk, maar ook figuurlijk ‘vertellen’. Dit doen we eigenlijk de hele dag door. Het is de basis van ons pedagogisch aanbod: ons pedagogisch handelen, de inrichting van de ruimtes, de materialen, thema’s, de opzet van de activiteiten, structuur, ritme en verzorging. Dit geldt zowel voor individuele kinderen als voor de groep in zijn geheel. Voorbeelden uit onze praktijk – Kinderen hebben periodes dat ze graag willen klimmen en klauteren. Daar gebruiken ze soms de bank voor. Op de bank klimmen om er te gaan zitten mag natuurlijk, maar over de leuningen klimmen vinden we een minder goed idee. We verzinnen dan iets anders om op te klimmen en klauteren. We halen een glijbaantje uit de hal, of een aantal klimkussens en maken daar een ‘circuitje’ van. – Als kinderen ons iets willen vertellen maken we tijd om te luisteren. We gaan op de hurken zitten, herhalen wat het kind ons vertelt en reageren er op. Kinderen vertellen niet alleen met woorden. Ze laten ook met hun lichaamstaal zien of ze zich lekker voelen of niet. Als een kind huilt kijken we goed wat hij of zij nodig heeft. Soms een knuffel, soms een gesprekje en als een baby huilt van de honger natuurlijk zo snel mogelijk een fles of hapje. – We observeren ieder kind en jaarlijks is er met een van de vaste medewerkers van de stamgroep en de ouder een evaluatiegesprek. Op deze manier wordt ieder kind gevolgd in welbevinden en ontwikkeling. Deze werkwijze noemen we bij KION ‘Kijk op Kinderen’. Emotionele veiligheid, betrokkenheid en warmte We proberen een open, warme sfeer te creëren waarin kinderen zich prettig en op hun gemak voelen. We nemen kinderen serieus. We laten merken dat we het fijn vinden dat hij/zij er is. We zijn geïnteresseerd in wat een kind bezighoudt en stimuleren zijn of haar inbreng. Het geven van positieve aandacht, waardering en stimulans vinden we belangrijk. We zijn er op attent dat we alle kinderen zien en horen. Waar nodig bieden we hulp, bescherming en steun. 15
Voorbeelden uit onze praktijk – We begroeten alle kinderen als zij binnen komen en maken even een praatje met het kind en de ouders. Als kinderen moeite hebben met afscheid nemen hebben we daar aandacht voor. Sommige kinderen willen even op schoot, andere kinderen vinden het fijner als we ze even met rust laten. Even huilen mag, dan troosten we. Soms helpen we een kind uit een huilbui door te zeggen ‘nu is het klaar’. – Kinderen die graag op schoot willen mogen dat als daar de gelegenheid toe is. Maar niet ieder kind vindt dat fijn. We letten goed op de signalen die kinderen geven. En we zorgen er voor dat we ze niet verrassen door ze bijvoorbeeld onverwacht op te pakken als een kind dat niet ziet aankomen. – Kinderen komen vaak zelf met mooie ideeën. Die respecteren we zo veel mogelijk en we spelen er op in. We verzinnen er een activiteit omheen of spelen met de kinderen mee. Het is erg leuk om met de initiatieven van de kinderen zelf aan de slag te gaan. – In de groepen zijn verschillende hoekjes gemaakt waar een kind rustig kan spelen. De grondboxen gebruiken we vaak voor de jongste kinderen zodat ze ongestoord kunnen kruipen. Maar soms gaan juist de oudere kinderen in de grondbox met de trein of de blokken. Dan kunnen ze lekker bouwen en worden ze niet gestoord in hun spel. – Als we de kinderen verschonen hebben we even één op één contact. We benoemen wat we doen en praten met het kind. Het is ook een mooi moment om kriebelspelletjes te doen.
Ritme en structuur Structuur biedt een kind houvast. Een belangrijk houvast voor de kinderen zijn de vertrouwde gezichten om zich heen, van pedagogisch medewerkers en kinderen. In een groep werken in principe vertrouwde pedagogisch medewerkers volgens een wekelijks terugkerend rooster. Zo leren de kinderen en de pedagogisch medewerkers elkaar goed kennen. Ook de andere kinderen in de groep zijn na verloop van tijd bekend en vertrouwd. Elke groep heeft een eigen, vertrouwde groepsruimte. Als een kind hieraan toe is, kan een kind de groep als uitvalsbasis gebruiken bij het ontdekken van de rest van het kinderdagverblijf. Zo leert het kind ook andere pedagogisch medewerkers en andere kinderen van het kinderdagverblijf kennen. Houvast komt ook terug in het ritme en programma van de ochtend, middag of dag, de regels en afspraken, rituelen en in de inrichting. De structuur die we bieden, hangt af van de situatie, het ontwikkelingsniveau en de behoeften van de kinderen. Voorbeelden uit onze praktijk – In principe is er elke dag één van de vaste pedagogisch medewerkers aanwezig. Pedagogisch medewerkers stemmen hun vakanties en verlof zoveel mogelijk op elkaar af. Als pedagogisch medewerkers onverhoopt toch tegelijkertijd afwezig zijn; bij ziekte, lange verlofperiodes, familieomstandigheden e.d. dan lossen we dit zoveel mogelijk op met een vaste oproepkracht, of collega. Medewerkers kennen de meeste kinderen van Joki. – Kinderen slapen in één ruimte in hun eigen bedje (dit bedje wordt vaak wel gedeeld met een kind dat op andere dagen komt, maar kinderen gebruiken wel hun eigen beddengoed). Een vaste slaapplaats is vertrouwd en veilig. Ook voor de baby’s is het belangrijk dat zij alle medewerkers van de groep en het kinderdagverblijf leren kennen. We proberen er wel voor te zorgen dat baby’s op een dag zoveel mogelijk door één persoon verzorgd wordt. – Voordat we aan tafel gaan, ruimen we met de kinderen op. Ieder kind wordt gestimuleerd om mee te helpen. We spreken kinderen direct aan: “Zullen we samen de blokken in de mand doen” of “Jij kunt vast heel goed de boekjes in de kast leggen”. We beginnen hier al heel jong mee. Een jong kind snapt misschien nog niet waarom het op moet ruimen maar vindt het wel leuk om met een blokje rond te lopen en het in de mand te stoppen. Spelenderwijs leren kinderen dat we na het spelen altijd opruimen. Zeker in een ruimte waar veel kinderen en veel materiaal gebruikt wordt is 16
het opruimen een belangrijke activiteit. Je leert kinderen netjes met materiaal omgaan. Je creëert rust in de groep als het speelgoed is opgeruimd. Er is daardoor geen afleiding meer zodat kinderen zich kunnen concentreren op een volgende activiteit. – We passen de structuur die we bieden aan, aan de behoefte van het kind, de behoefte van de groep en de situatie. – We hanteren geen onnodige regels, zodat kinderen zich niet belemmerd voelen. – Belonen werkt vaak beter dan straffen. Door te belonen kan kinderen gewenst gedrag aangeleerd worden. We belonen met woorden, het kind krijgt complimentjes, een aai over de bol of een knuffel. Soms maken we een stickerkaart. Dan belonen we een kind met een sticker, bijvoorbeeld als het naar op de wc heeft geplast. Of vanwege een andere reden zoals gedrag dat moeilijk bij te sturen is.
Positieve contacten tussen kinderen Samendoen en samenspelen is leuk en ondersteunt de ontwikkeling. Kinderen kijken naar elkaar, leren van en met elkaar, stimuleren elkaar. Vanaf jonge leeftijd zoeken kinderen contact. We stimuleren onderling positief contact en samenspel. We richten de aandacht van kinderen op elkaar, schaffen materialen aan die samenspel bevorderen, we richten de ruimte zo in dat kinderen ongestoord in groepjes kunnen spelen en doen activiteiten in kleine of grote groep. Waar nodig begeleiden we contacten tussen kinderen. Zo krijgen ze de kans van en met elkaar te leren. Voorbeelden uit onze praktijk – Als we aan tafel zitten wachten we met eten totdat iedereen wat heeft. – We praten met de kinderen, leren de kinderen elkaar uit te laten praten. – Kinderen mogen ruzie maken, we geven ze eerst de kans zelf een oplossing te vinden. Als het te lang duurt, of te vervelend wordt voor een van de kinderen, dan helpen we ze het samen op te lossen. We vinden het belangrijk dat kinderen het met elkaar goedmaken als het even niet zo lekker liep. En we geven zelf het goede voorbeeld daarin. Respect voor anderen en de omgeving We vinden het belangrijk dat een kind zich waarden, normen en gebruikelijke omgangsvormen eigen maakt, zodat het onderdeel is van de gemeenschap waarin het leeft. Voorbeelden uit onze praktijk – We groeten de kinderen en elkaar als we komen of weggaan. We zeggen ‘smakelijk eten’ voordat we gaan eten. Kinderen mogen elkaar geen pijn doen en elkaar niet plagen. – We gaan zorgvuldig om met spullen, niet gooien met speelgoed en geen dingen stuk maken. Met bepaald speelgoed, zoals puzzels bijvoorbeeld, spelen we alleen aan tafel en de boeken lezen we samen. – We leren kinderen ‘nee’ te zeggen als ze iets niet willen. ‘Nee’ betekent voor andere kinderen ‘stop’. Van de andere kant leren we kinderen om ook positieve dingen tegen elkaar te zeggen. Als een kind ons vertelt dat hij een ander kind lief vindt, suggereren we hem/haar dit ook zelf tegen dat kind te zeggen. Dat hij of zij daar blij van wordt. – Ieder kind brengt zijn eigen culturele achtergrond mee naar Joki. Het omgaan met kinderen en pedagogisch medewerkers met verschillende (culturele) achtergronden zien wij als een extra dimensie in ons werk. We kunnen veel leren van elkaar en we kunnen leren om elkaar te respecteren door open te staan voor elkaar. Daar kun je niet jong genoeg mee beginnen. Jonge kinderen staan met een open onbevangen blik in de wereld. – Door kinderen al jong met allerlei culturen in contact te brengen leer je hen tevens respect te hebben voor elkaar. Als er op Joki een kind komt met een culturele 17
achtergrond die we niet zo goed kennen, zullen we ons hierin verdiepen. Dit zullen we in eerste instantie doen door ouders ernaar te vragen. – We leren de kinderen dat ze voorzichtig en met respect om moeten gaan met de spullen uit de natuur. Je breekt niet zomaar takjes af of maakt plantjes kapot. Voorbeeld een jongetje van twee drukt alle kleine beestjes dood. Je spreekt het kind hierop aan: “Een lieveheersbeestje is een dier, dat net als jij wil spelen, die mag je toch niet zomaar doodmaken? Kijk we laten hem op een blaadje lopen en leggen het dan tussen de plantjes in de tuin”.
Brede uitdaging en plezier We vinden het belangrijk kinderen uit te dagen. We zorgen ervoor dat het aanbod aansluit bij de beleving, niveau, interesse, ideeën en leefwereld van kinderen. Zo’n aanbod vergroot hun betrokkenheid en plezier bij activiteiten. Betrokkenheid is voorwaarde voor leren en ontwikkeling. We zorgen ervoor dat in ons aanbod alle ontwikkelingsgebieden aan bod komen. We hebben de ruimte ingericht met gezellige en uitdagende speelhoeken waar kinderen ongestoord met een groepje of alleen kunnen spelen. Regelmatig kunnen kinderen ook buiten de ‘eigen’ groepsruimte terecht: in de speelhal, gang, in andere groepsruimtes, buiten. Natuurlijk doen we regelmatig allerlei activiteiten; met een klein groepje of juist met z’n allen. Vaak doen we dit aan de hand van een thema. We stimuleren kinderen om mee te doen. Sommigen hebben het nodig om hierbij even (letterlijk of figuurlijk) bij de hand genomen te worden. We vinden het belangrijk dat de kinderen bij ons de kans krijgen om allerlei verschillende ervaringen op te doen om zich zo te kunnen ontwikkelen. Voorbeelden uit onze praktijk – Soms mogen de kinderen uitgebreider verven dan alleen op papier. Met alleen het ondergoed aan, verf, grote vellen papier en kwasten gaan ze lekker aan de gang. Sommige kinderen gaan verven op het grote papier, met de kwast of de handen en voeten. Andere kinderen houden meer van bodypainten. Met een bakje warm water en een washand maken zij zichzelf daarna weer lekker schoon. En wij zorgen er voor dat de laatste restjes verf er af zijn voordat ze de kleren weer aan doen. Een van de kinderen vond het geweldig “Oh, dat heb ik op de televisie gezien maar dat heb ik nog nooit gedaan … “ – Als het regent gaan we allemaal met een parapluutje naar buiten en als het in de winter vroeg donker is, doen we soms alle lampen uit en mogen de kinderen met een zaklamp mooie vlekken op de muur en de vloer schijnen. – We spelen buiten met de fietsjes en in het zand. Maar de kinderen mogen ook met blaadjes gooien en met takken sjouwen, beestjes vangen en bekijken en proeven van de aardbeien als ze rijp zijn. – Omdat bewegen en ontdekken erg belangrijk is hebben wij hoeken gemaakt voor de baby’s zodat zij meer tot beweegactiviteiten kunnen komen. Kleine activiteiten in de babyfase zijn: op de buik liggen, omrollen, speeltje pakken. Daarna zitten, klimmen, rennen, dansen, ballen, fietsen, kleine gymspelletjes e.d. – De verstandelijke ontwikkeling omvat het verwerven van begrip en inzicht door informatie uit de omgeving te ordenen, te onthouden, toe te passen en te combineren met nieuwe situaties. Op Joki proberen wij dat door middel van kleine handelingen herhalen, regelmaat en structuur in het dagritme, kleine taken geven, spelvormen aanbieden die dit stimuleren. Wij zijn ons er van bewust dat het kind hier rustig in moet worden benaderd. Uitnodigen om een stapje verder te gaan doen we graag. Maar we letten er op dat we niet teveel stimuleren en prikkelen. – Buitenspelen vinden we belangrijk. Op Joki zijn twee plaatsen waar kinderen buiten kunnen spelen. Aan beide kanten van het gebouw hebben we twee grote speelplekken. – Aan de kant van Jip en Janneke en Dribbel staan een buitenbedje, een waterpomp, zelfgemaakte auto, wilgentenen huisje en kiekeboeschotten en bevindt zich de grote 18
zandbak. Aan de kant van Dikkie Dik en Floddertje hebben we een ontdekbosje, een wilgentenen huisje en een zandbak en een buitenbedje. Er is voldoende uitdaging voor wat grotere kinderen. Toch voelen de kleintjes zich hier ook lekker, onder begeleiding van de pedagogisch medewerkers. Kinderen wennen er ook aan om rekening met elkaar te houden. Het leuke van het buitenspelen is natuurlijk ook dat je vriendjes en vriendinnetjes van de andere groepen tegenkomt waarmee je kunt spelen. – Mocht het weer het echt niet toelaten om buiten te zijn, dan gebruiken we de hal om even lekker te rennen en te dollen. – Als kinderen buiten spelen worden ze soms vies. Ze spelen in het zand, klimmen over takken en banken, spelen met blaadjes en van alles en nog wat. Het is fijn als daar rekening mee wordt gehouden met de kleding van je kind.
Respect voor autonomie van kinderen Kinderen mogen eigen keuzes maken en ‘zelf doen’. We stimuleren ze actief om dingen zelf te proberen en respecteren de eigen ideeën en oplossingen van de kinderen. Dit draagt bij aan het zelfvertrouwen en het gevoel van eigenwaarde van kinderen. Voorbeelden uit onze praktijk – Kinderen mogen zelf kiezen wat ze op hun boterham willen. We hebben echter wel een vaste afspraak. Iedereen begint met een boterham met hartig en daarna pas met zoet. Dit doen we om het kind ook te leren dat hartig lekker en gezond is. – Kinderen mogen zelf kiezen met welke kinderen ze graag spelen. En soms wil een kind liever alleen spelen, of heeft het zin om lekker ergens te zitten en niks te doen. – Wij stimuleren de grotere kinderen om zichzelf aan en uit te kleden. Voor het slapen gaan of rusten krijgen alle kinderen een mandje. Ze mogen zich dan zelf uitkleden en hun spullen in het mandje doen. We laten ze zelf ontdekken hoe ze dit het beste kunnen doen. Soms trekken ze bijvoorbeeld eerst de schoenen aan voordat de broek aan is, maar merken al snel genoeg dat dit niet handig is. We bieden hulp waar nodig is. We stimuleren dat de kinderen elkaar helpen. We geven de kinderen positieve feedback en complimenten. – We stimuleren kinderen zelf oplossingen te bedenken voor ‘problemen’ zoals: Hoe krijg ik die bal door dat gaatje? Waar hoort dit puzzelstukje? Ik wil met die auto spelen! Hoe kom ik bij die plank? In plaats van het probleem op te lossen, stimuleren we het kind een eigen oplossing te zoeken. Indien nodig, helpen we hierbij. Een mogelijke reactie van ons zou kunnen zijn: “Lukt het niet? Tja, wat nu? Kun je het misschien ook op een andere manier doen?” Fysieke veiligheid van kinderen We doen zoveel mogelijk om ernstige ongelukken te voorkomen. De fysieke omgeving waar de kinderen verblijven is veilig en hygiënisch. Ook regels dragen bij aan deze fysieke veiligheid. Regels voor pedagogisch medewerkers zijn vastgelegd in werkinstructies. Meer informatie over fysieke veiligheid vind je op onze website. Veel inspanningen zijn gericht op een fysiek veilige omgeving. Maar we willen en kunnen kinderen niet overal tegen beschermen. Ontwikkelen betekent ook ruimte, de wereld mogen ontdekken, leren met vallen en opstaan. Kleine ongelukjes, zoals schrammen of builen, horen hierbij. We leren kinderen stap voor stap omgaan met situaties die zij spannend vinden zoals van een glijbaan glijden, ergens vanaf springen of in een boom klimmen. Zo leren ze ook hun eigen grenzen kennen en verleggen. Voorbeelden uit onze praktijk – Een kind staan boven aan de glijbaan en kijkt een beetje angstig. We geven een paar kleine aanwijzingen hoe ze eraf moet glijden en gaan er naast staan zodat het kind 19
zich veilig voelt. Zo ontdekt het kind hoe ze iets moeilijks en spannends zelf kan doen. – De kinderen spelen soms alleen buiten. We hebben altijd een oog en oor open, maar er gaat niet altijd iemand mee. – Rennen en rondfietsen mag buiten. We leren de kinderen dat ze rekening met elkaar moeten houden, maar soms gaat het mis en botst het ene kind tegen het andere. Dat kan pijn doen, dan troosten we en een eventuele buil krijgt een beetje Arnicazalf en een schaafwondje een pleister. Gelukkig komt het niet vaak voor dat een kind zich echt bezeert.
Samenwerking met ouders en anderen uit de leefomgeving van kinderen Ouders zijn eindverantwoordelijk voor de opvoeding van hun kind(eren). Daarom informeren we jullie over hoe we werken en welke keuzes we maken. Ouders zijn informatiebron en gesprekspartner als het gaat om de ontwikkeling van hun kind. Waar mogelijk stemmen we met hen af. Elke locatie heeft een oudercommissie. Voor een uitgebreidere toelichting op contacten met ouders en oudercommissie kun je terecht op onze website. Waar mogelijk werken we samen met de basisschool bij ons in de buurt. Zo dragen we bijvoorbeeld, van ieder kind dat naar school gaat, informatie over hoe het op het kinderdagverblijf ging. Uiteraard na toestemming van de ouders. Voorbeelden uit onze praktijk – Om ouders een beeld te geven van wat we doen, worden activiteiten vermeld op een whiteboard in de groep, het schriftje van een kind of via fotomateriaal in de hal. Bij iedere groep hangt een prikbord of we plakken de belangrijke informatie (roosters, verjaardag kinderen e.d.) op de deur. Ook is er een fotoboek dat de gang van zaken op Joki duidelijk in beeld brengt. Dit boek is inzichtelijk voor de ouders en ligt op of in de kast in de kleine hal. – We betrekken ouders bij feesten op Joki. Rondom het kerstfeest worden verschillende activiteiten met de kinderen georganiseerd, zoals bijvoorbeeld een kerstontbijt waar ook de ouders voor uitgenodigd worden. Ieder jaar is er een ‘Jokifeest’. Dit vindt plaats in de zomer en heeft altijd een thema. Afgelopen jaar (2013) was dat ‘1000 en één nacht’. Voor de kinderen worden er dan speciale activiteiten georganiseerd. De oudercommissie helpt hierbij. Ouders brengen allerlei zelfgemaakt lekkers mee. Verder is het een gezellig moment voor ouders, kinderen en medewerkers om elkaar op een andere manier te ontmoeten dan bij het halen en brengen. – Soms werken we met thema’s. We vragen daarvoor wel eens hulp van ouders. We kunnen daarbij denken aan voorlezen of muziek maken. Ook vragen we ouders om hulp bij de tuinwerkzaamheden. – In de eerste helft van het jaar is er een thema‐avond voor ouders. Dit thema wordt door de oudercommissie, in overleg met de clustermanager ingevuld. – Een aantal keren per jaar verschijnt er een nieuwsbrief, Locatienieuws. Deze krijg je via de mail als het e‐mailadres bij ons bekend is. – Ouders zijn altijd welkom voor een gesprekje met de pedagogisch medewerkers of de clustermanager. Als het nodig is maken we een afspraak. Kind‐volg‐systeem, overdracht en signaleren Natuurlijk houden we zorgvuldig in de gaten hoe het met de kinderen gaat. Als het nodig is, passen we daar onze manier van omgang met een kind of een groep kinderen op aan. Hiernaast volgen we het welbevinden, de ontwikkeling en het functioneren van de groep met behulp van de methode ‘Kijk op kinderen’. Ook ouders zijn hierbij betrokken. Informatie hierover is te vinden op onze website. Bij de overgang naar de basisschool vragen we toestemming aan de ouders om relevante informatie over het kind over te dragen aan school. We gebruiken hiervoor een 20
overdrachtsformulier. De informatie lichten we via een telefoongesprek of in een persoonlijk gesprek (warme overdracht) toe. Soms gebeurt dit samen met de ouders. Hierdoor kan school vanaf het begin goed inspelen op het kind. Het komt soms voor dat we ons zorgen maken over de ontwikkeling of gedrag van een kind. In dat geval bespreken we onze zorgen zo snel mogelijk met de ouders. We handelen dan op basis van een stappenplan. Hiervoor hebben we verschillende protocollen onder andere het ‘Signaleringsprotocol’ en ‘Meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld’. Meer informatie vind je op onze website. Pedagogisch medewerkers kunnen, als ze zich zorgen maken over de ontwikkeling en gedrag van een kind, ondersteuning krijgen van een zorgcoördinator. Zij denkt mee met de pedagogisch medewerkers, kan als het zinvol is het kind observeren en daarna bespreken in een multidisciplinair zorgteam. Ook kan ze pedagogisch medewerkers en ouders adviseren over de aanpak of te nemen stappen.
Ontwikkeling pedagogische kwaliteit Jaarlijks besteden we extra aandacht aan een van de pedagogische doelen uit de Wet kinderopvang en kwaliteit peuterspeelzalen. Dit doen we door het meten van twee of drie van onze pedagogische uitgangspunten. Welke uitgangspunten op dit moment aandacht hebben zijn op onze website te vinden. We hebben enkele pedagogisch medewerkers opgeleid om bij meerdere locaties als ‘aandachtsfunctionaris pedagogiek’ de teams en clustermanager daarbij te ondersteunen. Zij maken aan het begin van het jaar een nulmeting van de pedagogische kwaliteit bij elke groep van de locatie. Op basis van de resultaten voeren zij, samen met het team en de clustermanager, verbeteracties uit. Aan het eind van het jaar volgt een tweede meting om te zien of de gestelde doelen behaald zijn. De clustermanager informeert de oudercommissie over de resultaten van de eerste meting in het voorjaar, over de actiepunten die uitgevoerd worden en de resultaten van de tweede meting aan het eind van het jaar. Via Locatienieuws, de (digitale) nieuwsbrief van de locatie, brengen we ouders op de hoogte welke pedagogische uitganspunten we meten en wat de resultaten van de metingen zijn. Wil je hier meer over weten dan kun je terecht bij de clustermanager. De afdeling Pedagogiek & Kwaliteit ontwikkelt voortdurend workshops en pedagogisch ondersteuning voor teams op maat, zoals bijvoorbeeld een teamavond over oudercontacten of kinderparticipatie of individuele ondersteuning met behulp van Video Interactie Begeleiding. Hiermee scholen we pedagogisch medewerkers op specifieke onderwerpen als blijkt uit de meting dat hier extra aandacht voor nodig is. Samenwerking Samenwerking binnen cluster Tot het cluster van Joki behoort ook bso Michiel en peutergroep De Wigwam. De medewerkers werken nog niet zo veel samen maar het is de bedoeling dat we elkaar leren kennen en dat we méér kennis en materialen gaan uitwisselen. Samenwerking met anderen Naast Joki bevindt zich de Abi Bakar moskee. De buitenruimten grenzen aan elkaar. In de moskee is een winkel waar onder andere vers fruit wordt verkocht. Samen met de kinderen gaan we er soms boodschappen doen. Als het nodig is zoeken we contact met elkaar en kunnen we goed overleggen. Verder is Joki nauw betrokken bij Brede School Michiel de Ruijter. Waar nodig en mogelijk stemmen we werkzaamheden op elkaar af. 21
Hoofdstuk 4
Algemene informatie
Plaatsing en interne wachtlijst De afdeling Klantrelaties regelt de plaatsing. Het kan voorkomen dat we je (tijdelijk) andere of minder dagdelen hebben geboden dan je aanvankelijk hebt aangevraagd. Via de interne wachtlijst zal de medewerker van de afdeling Klantrelaties de gewenste dagen of de uitbreiding van dag(del)en inplannen. Mocht je na verloop van tijd op andere dagen of meer opvang nodig hebben dan kun je deze afdeling vragen om je hiervoor in te plannen. Je vult dan via de website online een mutatieformulier in. Als je liever een papieren exemplaar gebruikt dan liggen deze bij de locatie of je download en print het formulier via onze website. Je vult de gewenste dag(del)en in en stuurt het naar het adres dat onderaan op het formulier staat. Flexibele opvang Bij elke locatie kunnen we een beperkt aantal kinderen met een overeenkomst voor flexibele opvang plaatsen. Met een flexibele overeenkomst neem je op wisselende dag(del)en in de maand opvang af. Deze opvang is bedoeld voor ouders met een onregelmatig werkrooster. Je sluit een overeenkomst af met een minimum van gemiddeld één dagdeel per week. Drie weken voor het begin van elke maand lever je een ‘aanvraagformulier flexibele opvang’ in met daarop de dag(del)en van de gewenste opvang aan de hand van je rooster en vervolgens plannen wij op het kinderdagverblijf je kind in. De opvang proberen we zoveel mogelijk in dezelfde stamgroep in te plannen maar we kunnen dit niet helemaal garanderen. Het aanvraagformulier is bij alle locaties beschikbaar maar je kunt het ook downloaden en printen via onze website. Bij te laat inleveren van het formulier vervalt het automatisch recht. Beoordeling vindt dan plaats op basis van beschikbare ruimte/personeel, dezelfde criteria als bij incidentele opvang. Voor meer informatie over een overeenkomst voor flexibele opvang kun je terecht bij de afdeling Klantrelaties. Ruilen van dagen Als je een dag(deel) wilt ruilen dan vul je het formulier ‘ Aanvraag ruilen opvang’ in en geeft dit af bij de pedagogisch medewerker. Dit formulier is beschikbaar bij alle locaties of je kunt het zelf downloaden en printen via onze website. De pedagogisch medewerkers en clustermanager zullen hun uiterste best doen om aan je wens tegemoet te komen. Het kan echter voorkomen dat we door een kort tijdsbestek of hoge bezetting in de stamgroep je wens niet kunnen vervullen. De reden van afwijzing zullen we altijd toelichten. Het antwoord op de aanvraag krijg je van de pedagogisch medewerker. De richtlijnen voor ruilen staan op de achterkant van het aanvraagformulier en op onze website. Aan ruilen zijn geen kosten verbonden. Wij zijn ons ervan bewust dat deze service niet altijd tot tevredenheid kan worden gehonoreerd. Zeker bij de locaties waar de stamgroepen het maximum toegestane aantal kinderen opvangen. We willen ten alle tijden kwaliteit leveren en vanzelfsprekend volgens de wettelijke eisen werken. Wij vragen daarom je begrip als de pedagogisch medewerker of clustermanager niet aan je verzoek kan voldoen. Incidentele opvang Incidentele opvang kun je aanvragen als je een dag(deel) extra nodig hebt, dus méér uren
22
dan vastgelegd in de overeenkomst. Het ‘Aanvraagformulier incidentele opvang’ is bij alle locaties aanwezig maar je kunt het ook downloaden en printen via onze website. Dit ingevulde formulier geef je af bij de pedagogisch medewerker en zij zal je laten weten of het mogelijk is. Als wij je kind extra kunnen opvangen krijg je achteraf een aparte factuur. De kosten hiervoor kun je nakijken op de website op het tariefoverzicht. Soms is het niet mogelijk om je kind in de eigen stamgroep in te plannen voor de extra opvang. Eventueel kijken we of er plaats is in een andere stamgroep maar dan leggen we je de keus voor. Als je er mee akkoord gaat dan zal de vertrouwde pedagogisch medewerker van de ‘eigen’ groep ervoor zorgen dat de benodigde informatie over jouw kind bij de andere groep bekend is. Voorwaarden voor incidentele opvang staan op de achterkant van het aanvraagformulier en op onze website.
Nationale feestdagen Op de website staan de feestdagen waarop het kinderdagverblijf gesloten is. Inventarisatie aanwezige kinderen tijdens vakantieperiodes Ook tijdens vakantieperiodes is je kind van harte welkom. Voorafgaand aan zo’n periode inventariseert het kinderdagverblijf of je kind aanwezig is of niet. De ervaring leert namelijk dat tijdens de zomer‐ en Kerstvakantie vaak minder kinderen aanwezig zijn. Voor deze inventarisatie krijg je ruim van tevoren van ons een brief met het verzoek om aan te geven wanneer je kind er wel en niet zal zijn en de brief weer aan ons retour te geven. Na deze opgave gaan we ervan uit dat je kind dan ook daadwerkelijk komt. Wijzigingen die pas bekend zijn na het invullen van de inventarisatie horen we graag zo snel mogelijk. Heb je buiten je vastgelegde overeenkomst extra opvang nodig tijdens de vakantieperiode, dan kun je incidentele opvang aanvragen. De informatie over welke kinderen wanneer aanwezig zijn hebben wij nodig om: – te zorgen voor een optimale personele bezetting volgens de wettelijke eisen en soms is het gewenst om groepen samen te voegen; – een vakantierooster te maken voor de pedagogisch medewerkers, inclusief de inzet van (vaste) invalkrachten. Uitbreiding, wijziging, vermindering van dagdelen of opzegging Mocht je de dag(del)en waarop je kind gebruik maakt van de opvang willen uitbreiden, wijzigen/verminderen of de plaats helemaal opzeggen dan kan je dit op verschillende manieren doen; – Door een ‘Aanvraag mutaties’ in te vullen en deze opsturen naar het adres dat onder aan het formulier staat. Dit formulier is beschikbaar bij alle locaties en je kunt het desgewenst zelf downloaden en printen via ‘downloads’ op de website. – Door op de website de button ‘geef een wijziging door’ aan te klikken en daar het formulier in te vullen en online te versturen. Als je het aantal dag(del)en wilt verminderen of de hele plaats op wilt zeggen, houdt dan rekening met de opzegtermijn van één maand. Overgang van kinderdagverblijf naar buitenschoolse opvang Vanaf drie jaar kun je je kind inschrijven voor de buitenschoolse opvang. Je krijgt rond de derde verjaardag van je kind een informatiepakket thuisgestuurd over de buitenschoolse opvang met daarbij een inschrijfformulier. Je kunt je kind ook al vóór het derde levensjaar inschrijven maar hij/zij komt daarmee niet eerder op de wachtlijst.
23
Automatisch einde van de opvang De opvang van je kind stopt automatisch in de maand waarin hij/zij vier jaar wordt. Wil je hiervan afwijken, bijvoorbeeld omdat je kind nog niet direct naar de basisschool kan, dan vraag je via e‐mail een ‘verlenging van de plaats’ aan. Deze aanvraag dien je vijf maanden voorafgaand aan de vierde verjaardag van je kind in bij de afdeling Klantrelaties. In alle andere gevallen geldt de opzegtermijn van één maand. Klachten en klantsignalen Als je klachten hebt of niet tevreden bent over bepaalde zaken, dan vinden wij het prettig als je dit aankaart bij één van de pedagogisch medewerkers of de pedagogisch medewerker met wie je een probleem hebt. Lost dit je klacht of probleem niet op dan kun je bij de clustermanager terecht. Kan ook de clustermanager niets voor je doen, dan kun je je klacht schriftelijk neerleggen bij het management. Ook bestaat de mogelijkheid een onafhankelijke externe klachtencommissie te raadplegen. Jouw klacht behandelen we volgens een vastgesteld reglement dat is beschreven in de folder ‘Een klacht is voor ons een kans’. Deze folder ligt bij elke locatie en is te lezen op onze website. Natuurlijk hopen wij dat we bij klachten of problemen via een gesprek er samen met je uit kunnen komen. Complimenten, wensen en kritiek We verzamelen actief alle signalen die ouders geven over verschillende onderwerpen. Deze signalen bespreken we zowel in het teamoverleg als in het managementoverleg. Daar waar nodig en mogelijk, op basis van deze klantsignalen, verbeteren we onze dienstverlening in de breedste zin van het woord. Signalen van ouders, zowel kritiek als complimenten, gaan zo niet verloren. Op onze website staat een formulier waar je je wens, compliment of kritiek kunt melden. Omgaan met privacygevoelige informatie De Wet bescherming persoonsgegevens schrijft voor hoe wij moeten omgaan met privacygevoelige informatie. Dat betekent onder andere dat we bij het kinderdagverblijf informatie over kinderen en ouders in een afgesloten kast bewaren. Kwaliteit We zijn voortdurend bezig met de kwaliteit van onze dienstverlening. Onze visie op kwaliteit is het kennen van de verwachtingen van de klant, er naar handelen en nog wenselijker, deze verwachtingen overtreffen. Om te blijven zorgen voor een goede kwaliteit, hebben we een continusysteem van meten en verbeteren. Kwaliteit is onze basis: kwaliteit van de opvang, van ons personeel en de locaties. Al onze locaties hebben een vergunning; deze krijg je als je voldoet aan de landelijke en gemeentelijke kwaliteitseisen. Bovendien zijn alle locaties geregistreerd in het Landelijk Register Kinderopvang en Peuterspeelzalen (LRKP).
24
