Kinderdagverblijf De Papegaai
Kinderdagverblijf De Papegaai
PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN __________________________________________________________________________________________ 2015
1
Kinderdagverblijf De Papegaai
Inhoudsopgave Inleiding ..................................................................................................................................... 4 Algemeen ................................................................................................................................... 4 Missie .................................................................................................................................................. 5 Visie .................................................................................................................................................... 5
Uitwerking van de 4 pedagogische doelen / competenties......................................................... 6 Het bieden van voldoende emotionele veiligheid voor het kind ......................................................... 6 Het eigen maken van waarden en normen, cultuur (socialisatie) ........................................................ 8 Het bieden van gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties ............................. 10 Het bieden van gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competentie ....................................... 12
Voorwaarden voor een kwalitatief pedagogisch beleid ........................................................... 14 Methodieken ..................................................................................................................................... 14 3 R-en .................................................................................................................................................................... 14 Gordon .................................................................................................................................................................. 14
Kind-volgsysteem ............................................................................................................................. 14 Signaleren van ontwikkelings- en of gedragsproblemen en doorverwijzen...................................... 15 Activiteiten aanbod ........................................................................................................................... 15 Activiteiten voor kinderen van 3,5 tot 4 jaar en peuteropvang ............................................................................. 15 Opvang 4 en 5 jarigen ........................................................................................................................................... 16
Buiten spelen ..................................................................................................................................... 16 Groepsgrootte en leeftijdopbouw ...................................................................................................... 16 Personeel ........................................................................................................................................... 16 Kinderen met een beperking ............................................................................................................. 18 Stamgroep ......................................................................................................................................... 18 Afnemen van extra dag(deel) ............................................................................................................ 18 Het intakegesprek.............................................................................................................................. 18 Wennen ............................................................................................................................................. 18 Wennen voor de baby ........................................................................................................................................... 19 Wennen voor de externe peuter ............................................................................................................................. 19
Overplaatsing van baby- naar peutergroep ....................................................................................... 19 Gezondheid ....................................................................................................................................... 19 Voedselhygiëne ..................................................................................................................................................... 19 Reinheid ................................................................................................................................................................ 19 Risico-inventarisatie van gezondheidsrisico’s ...................................................................................................... 19
Ziekte, ongeval .................................................................................................................................. 20 Ziekte .................................................................................................................................................................... 20 Besmettelijke ziekte .............................................................................................................................................. 20 Ongevallen ............................................................................................................................................................ 20 Calamiteiten .......................................................................................................................................................... 20
Veiligheid .......................................................................................................................................... 21 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling .............................................................................................. 21 Verklaring van goed gedrag en opvragen referenties ............................................................................................ 21 Huisregels en gedragscode .................................................................................................................................... 21 Risico-inventarisatie veiligheidsrisico’s................................................................................................................ 21 Brandpreventie ...................................................................................................................................................... 21 Het 4-ogen principe ............................................................................................................................................... 22 __________________________________________________________________________________________ 2015
2
Kinderdagverblijf De Papegaai
Ouderbeleid ....................................................................................................................................... 22 Informatie .............................................................................................................................................................. 22 Toestemming ......................................................................................................................................................... 22 Medezeggenschap ................................................................................................................................................. 22 Klachten ................................................................................................................................................................ 23
__________________________________________________________________________________________ 2015
3
Kinderdagverblijf De Papegaai
Inleiding Wij hebben er voor gekozen dit pedagogisch beleidsplan te schrijven vanuit de kwaliteitseisen voor de kinderopvang, zoals deze zijn aangegeven in de Wet Kinderopvang 2005. Dat houdt in, dat wij naast het beschrijven van de pedagogische doelen, de werkwijze en de groepsomvang ook beschrijven hoe de huisvesting, medezeggenschap, veiligheid, gezondheid en de kwaliteit van het personeel geregeld zijn. Wij hebben het bieden van een goede kwalitatieve, verantwoorde dienstverlening hoog in ons vaandel staan. Door dit middels het pedagogisch beleidsplan vast te leggen, proberen wij het “waarom” van pedagogische keuzes en de uitvoering daarvan transparant en toetsbaar te maken. Wij denken hiermee een zodanig compleet beeld neer te kunnen zetten dat het medewerkers, ouders en externen voldoende inzicht geeft in wie wij zijn, waar wij voor staan en hoe wij werken. Wij hopen dat ouders daardoor makkelijker een bewuste keuze voor KDV De Papegaai kunnen maken. Tevens is er een werkplan gekoppeld aan dit pedagogisch beleidsplan. Hierin staat een aantal kopjes verder uitgewerkt in handvatten voor de pedagogisch medewerkers. Ook zijn alle beschikbare protocollen hierin opgenomen.
Algemeen __________________________________________________________________________________________ 2015
4
Kinderdagverblijf De Papegaai
Missie KDV De Papegaai biedt professionele en kwalitatief verantwoorde kinderopvang voor kinderen van 0-4 jaar, ongeacht de levensovertuiging. Middels vraaggestuurde dienstverlening wordt aangesloten bij de individuele behoeften van ouder en kind en wordt er ingespeeld op de maatschappelijke veranderingen. KDV De Papegaai kiest in dit kader bewust voor het werken vanuit horizontale groepen.. Tevens wordt er gewerkt vanuit herkenbare pedagogische uitgangspunten.
Visie KDV De Papegaai stelt zich als doel dat het kind zich in de eerste 4 belangrijke ontwikkelingsjaren allerlei vaardigheden eigen maakt op persoonlijk, sociaal en emotioneel vlak, zodat het soepel kan instromen in het basisonderwijs. Naast het aanleren van vaardigheden dient het kind bekend gemaakt te worden met de verschillende normen en waarden. Tevens vinden wij het belangrijk dat het kind mag spelen en zich vanuit een veilige, vertrouwde omgeving in de breedste zin positief kan ontwikkelen. Door in horizontale groepen te werken, krijgen baby’s de mogelijkheid geboden zich in een kleinere, rustigere groep te ontwikkelen met meer mogelijkheid tot individuele aandacht van de pedagogisch medewerker. Voor de peuters geldt dat zij zich in een grotere groepsruimte meer aan elkaar kunnen optrekken en spiegelen, waardoor zij kunnen komen tot samenspel en de ontwikkeling van vriendschappen. KDV De Papegaai ziet kinderopvang dus breder dan alleen opvang en het bezighouden van het kind. Wij zien de kinderopvang als verlengstuk van de gezinssituatie en spreken daarom over een gedeelde verantwoordelijkheid, waarbij ouders eindverantwoordelijk blijven. De pedagogische functie wordt zodoende duidelijk en zwaar neergezet binnen het vormgeven van de kinderopvang. Daarbij menen wij middels het inzetten van gekwalificeerd personeel tevens een functie te hebben in het signaleren van ontwikkelingsstoornissen.
__________________________________________________________________________________________ 2015
5
Kinderdagverblijf De Papegaai
Uitwerking van de 4 pedagogische doelen / competenties In de inleiding en onze visie hebben wij al aangegeven dat wij de 4 omschreven pedagogische doelen / competenties zoals aangegeven in de Wet Kinderopvang 2005 als uitgangspunt gebruiken voor ons pedagogisch beleid. Wij zijn van mening, dat 1. door het uitgebreid uitschrijven van deze doelen, 2. onze gekozen pedagogische uitgangspunten hierin, 3. de hulpmiddelen die daarvoor nodig zijn 4. en de handelswijzen die daaruit voortvloeien wij een volledige pedagogische inhoud neer kunnen zetten. Deze pedagogische inhoud vormt de basis voor al ons denken en handelen en is verweven in de totale inhoud van het pedagogische beleidsplan en de uitwerking daarvan in het werkplan.
Het bieden van voldoende emotionele veiligheid voor het kind Dit wordt gezien als het meest basale pedagogische basisdoel van de opvoeding van het kind in het gezin en in de kinderopvang. Het gaat hier om een veilige basis, een thuis waar het kind zich kan ontspannen en zichzelf kan zijn. Door dit te bieden dragen wij bij aan het welbevinden van het kind. Communicatie Eén van de randvoorwaarden waar volgens ons aan voldaan moet zijn en willen wij emotionele veiligheid kunnen bieden, is een goede communicatie. Onder communicatie verstaan wij het wederzijds signaleren en begrijpen van alle vormen van verbale en nonverbale uitingen, om van daaruit te komen tot een informatie uitwisseling en interactie tussen het kind en de pedagogische medewerker. Communicatie is dus altijd afgestemd op het individuele begripsniveau van het kind, waarbij het verbale en het non-verbale met elkaar in overeenstemming moet zijn. Tevens zijn wij van mening, dat wij hiermee de basis leggen voor het taalgebruik en komen wij tot de eerste stappen in de omgang met het kind. Wij vinden het belangrijk, dat de wederzijdse communicatie op een open, vriendelijke en respectvolle manier gebeurt. De pedagogisch medewerkers hebben daarin een voorbeeld rol naar het kind toe en dienen zelf dus goed Nederlands te spreken. Om er voor te zorgen, dat iedereen hier op dezelfde manier mee omgaat, hebben wij voor de Gordon methodiek gekozen: Het kind wordt van dichtbij benaderd, er wordt niet op afstand geroepen of gepraat. Door je eigen emoties vanuit de “ik-vorm” naar het kind te verwoorden, geef je een reflectie op het gedrag of de verbale uiting van het kind. Je laat het kind hiermee in zijn waarde en je laat merken, dat je begrip hebt voor zijn reactie. Door deze respectvolle houding kun je duidelijk zijn, je grenzen aangeven en motiveren waarom je een bepaalde keuze maakt. De communicatie wordt er bewuster en inzichtelijker door. Hiermee creëer je een positieve sfeer op de groep van waaruit het kind zich veilig kan gaan voelen. Situaties, ook vervelende, worden positief benaderd en er worden positieve afrondingen gecreëerd. Door veel tegen het kind te praten en steeds te benoemen wat je gaat doen en wat er gaat gebeuren schep je rust en duidelijkheid en geef je structuur aan de dag. Het is voor een kind belangrijk te weten wat er gaat gebeuren, zodat het zich niet overvallen voelt door onverwachte handelingen. Het kind wordt op die manier betrokken bij de dagelijkse gang van zaken en zal gaan anticiperen op wat er komen gaat. Vanuit een respectvolle houding worden de signalen van het kind opgepakt. Door ze te verwoorden en ruimte te bieden tot inspraak wordt de basis gelegd voor interactie en dus wederzijdse communicatie en participatie. Ouders spelen hier een belangrijke rol in, omdat de communicatie al begint met hun overdracht tijdens het brengen van het kind. Wij zijn van mening, dat ouders hun kind het beste kennen en zij zijn voor ons een bron van belangrijke en noodzakelijke informatie. Op basis van deze informatie geven de pedagogisch medewerkers invulling aan hun handelen en het vormt het uitgangspunt in de omgang met het kind. Niet alleen ouders spelen een belangrijke rol, ook vaste en vertrouwde pedagogisch medewerkers zijn belangrijk. Doordat zij het kind langer kennen, kunnen zij zich duidelijker profileren naar het kind toe, zodat het kind weet __________________________________________________________________________________________ 2015
6
Kinderdagverblijf De Papegaai waar het aan toe is. De grenzen worden duidelijker gesteld, zodat het kind weet tot hoever het kan gaan en door de vertrouwdheid kunnen zij het kind beter uitlokken tot communicatie. Zoals al eerder werd vermeld, wordt de communicatie afgestemd op het individuele begripsniveau van het kind. Dat betekent, dat er in de omgang met baby’s babytaal gebruikt mag worden, totdat het kind gaat brabbelen. Vanaf dat moment wordt er gewone taal gebruikt en wordt het wijzen benoemd evenals de brabbelwoordjes van het kind. Het kind leert zo de woorden kennen en kan er mee gaan oefenen. De binnen- en buitenruimte De inrichting en functie van de binnen- en buitenruimte is duidelijk en overzichtelijk. Dat betekent, dat deze ruimten zijn ingedeeld voor zowel individueel als ook groepsspel, evenals rustige activiteiten versus drukke activiteiten. Dit is gedaan, om in te kunnen spelen op de individuele spelbehoeften van het kind. Tevens biedt het de mogelijkheid druk gedrag om te buigen via een rustige activiteit. Zo is er op de groep een matras aanwezig, er is een kookhoekje, een poppenhoek, een vaste plaats voor de tafels en banken en verschoonhoek. Op de babygroepen staan verhoogde boxen. Daarnaast is er voldoende loop- en bewegingsruimte over. Iedere groep heeft zijn eigen kleur om zo herkenning te stimuleren. Het dagverblijf beschikt over aparte slaapkamers voor de baby’s en de peuters. Het kind slaapt zoveel mogelijk in hetzelfde bedje, hetgeen de rust, regelmaat en herkenning bevordert. De buitenruimte heeft een afgelegen gedeelte voor de glijbaan en voldoende fiets- en renruimte. Er is tevens een aparte babytuin om de veiligheid van de baby’s te kunnen garanderen. De groep Wij vinden het belangrijk, dat het kind de groep als een vertrouwde omgeving ervaart. Hierdoor kan het zijn persoonlijke voorkeuren voor andere personen gaan ontdekken en ontwikkelen om van daaruit te komen tot het aangaan van relaties. In dat kader hebben wij er voor gekozen de groepen horizontaal in te delen, zodat het kind verzekerd is van een vaste groepssamenstelling en een vaste leeftijdspopulatie. Activiteiten Emotionele veiligheid wordt ook ontleend aan de mate waarin een kind inspraak heeft in het meedoen aan activiteiten. Tijdens de vrij spelmomenten krijgt het kind daarom de vrijheid om zijn eigen spelvorm, spelmateriaal en speelgenootjes te kiezen. Het bepaalt dan zelf of het wil samenspelen of niet. Begeleiding vindt plaats op díe momenten, dat het zo ongeordend en druk wordt, dat het kind het overzicht dreigt te verliezen, bij conflicten en verkeerd gebruik van het speelgoed (bv. gooien) of wanneer een kind niet tot spelinitiatieven komt. Wij vinden het wel belangrijk dat er een balans zit in de hoeveelheid door de pedagogisch medewerkers bepaalde groepsgerichte activiteiten en het vrij spel. Dit omdat het kind nog niet in staat is zelf een verantwoorde balans te vinden, waardoor het kan verzanden in te eentonig spel. Hierdoor kan het voorkomen, dat bepaalde ontwikkelingsgebieden onvoldoende aan de orde dreigen te komen. Spelmateriaal Wij vinden het belangrijk dat het kind goed met het spelmateriaal leert om te gaan, zodat het weet wat er aanwezig is, wat er wel en niet mee gedaan mag worden en hoe het weer opgeruimd moet worden. Dit vergroot het gevoel van eigenwaarde en zelfstandigheid. Zo wordt er niet met binnenspeelgoed buiten gespeeld. Op de groepen ligt verantwoord, veilig en herkenbaar speelgoed, waar het kind rustig van wordt of waar het juist door uitgelokt wordt. Wij willen hiermee aansluiten op de spelbehoefte van het kind op dat moment. Daartoe is het belangrijk, dat het kind zelf het speelgoed kan uitkiezen en kan pakken, zodat het leert dat het inspraak mag hebben en dat het in zijn waarde wordt gelaten. Daarnaast wordt bepaald speelgoed in gesloten kisten bewaard, zodat het kind hierom moet vragen. Hiermee willen we voorkomen, dat het kind gaat verzanden in de hoeveelheid speelgoed die er overal aanwezig is, waardoor het niet meer tot een keuze kan komen en dus niet meer kan spelen. Wij doseren dus de hoeveelheid speelgoed en bewaken daarmee het overzicht voor het kind en maken tevens de situatie meer gestructureerd. Een __________________________________________________________________________________________ 2015
7
Kinderdagverblijf De Papegaai nevendoel is, dat we op loze momenten iets anders, verrassends te bieden hebben, zodat het kind weer opnieuw wordt uitgelokt. In dit kader wisselen de groepen soms speelgoed met elkaar uit. Het opruimen van speelgoed na vrij spel of na een gezamenlijke activiteit heeft in onze ogen een belangrijke functie. Het zorgt voor een duidelijke afronding van de activiteit en het creëert eerst een gevoel van rust, duidelijkheid en overzicht voor men weer aan het volgende begint. Vanuit deze emotionele veiligheid krijgt het kind de mogelijkheid geboden om de knop om te zetten, de emoties los te koppelen en de aandacht te verleggen naar de volgende activiteit. Om dit te bevorderen wordt het kind geleerd waar welk speelgoed hoort te liggen en dat het mee moet helpen met opruimen. Speelgoed heeft altijd een vaste plek, zodat de zelfstandigheid van het kind in het opruimen wordt bevorderd.
Het eigen maken van waarden en normen, cultuur (socialisatie) Kinderen moeten de kans krijgen om zich de waarden en normen, de cultuur eigen te maken van de samenleving waarvan zij deel uitmaken. Zowel het gezin als de kinderopvang maken deel uit van de samenleving. De kinderopvang biedt een bredere samenleving dan het gezin, omdat kinderen daar in aanraking komen met andere aspecten van cultuur en de diversiteit die onze samenleving kenmerkt. De groepssetting biedt daarom ook een aanvulling op de socialisatie en cultuuroverdracht, van waaruit de voorbereiding op de maatschappij kan beginnen. Het overbrengen van waarden en normen speelt een belangrijke rol tijdens de opvoeding van het kind, omdat het een basis legt voor de verdere persoonlijke ontwikkeling. Door spelenderwijs waarden en normen bij te brengen gaan kinderen dit als gewoon ervaren. Door het stellen van regels en het trekken van grenzen scheppen wij een kader waarbinnen wij het gedrag van het kind gaan toetsen op wat wij aanvaardbaar vinden en wat niet. Hierdoor leert een kind wat wel en niet mag en vooral waarom iets wel of niet mag. Dit biedt een kind duidelijkheid en houvast, waardoor hij zich steeds zekerder zal gaan voelen. Door hier vanuit de door ons gecreëerde veiligheid en geborgenheid aan te gaan werken, leert het kind meer assertief te worden. Het krijgt meer inzicht in de ander en in zijn eigen plaatsje binnen het grote geheel, hetgeen zijn gevoel voor eigenwaarde zal versterken en het zich uniek zal gaan voelen. Wij vinden het belangrijk hier al op hele jonge leeftijd mee te beginnen, omdat jonge kinderen nog heel open en onbevangen met dit soort zaken omgaan. Zij willen graag goed doen, helpen graag en verwachten er nog niets voor terug. Zij leren daardoor sneller en maken het zich sneller eigen. Tevens staan jonge kinderen meer open voor voorbeeldgedrag dan op oudere leeftijd en zijn zij hierin beter aan te sturen. Wij zijn er van overtuigd, dat ook het kennismaken met verschillende culturen bijdraagt aan de ontwikkeling van het kind. Het kind zal zich er vertrouwder mee gaan voelen, omdat het er bekend mee is en zal het daardoor niet als anders gaan ervaren. Wij hebben er voor gekozen ons zo neutraal mogelijk op te stellen zodat het dagverblijf toegankelijk is voor alle doelgroepen. Voor ouders houdt dat in dat we gesloten zijn op alle wettelijke vastgestelde (nationale) feestdagen. Wij hebben respect voor ieders geloofsovertuiging en proberen hier zo veel mogelijk rekening mee te houden. Wij beperken ons echter wel tot de symbolieken en geven geen invulling aan de uitoefening van het geloof. Dat houdt in, dat er met Kerstmis wel een boom wordt neergezet, maar geen stalletje, met Pasen is er een paashaas met eieren. Er wordt in principe niet gebeden voor het eten. Mochten ouders uit geloofsovertuiging niet willen dat hun kind varkensvlees o.i.d. eet, dan zorgt het kinderdagverblijf voor ander beleg. Indien ouders vanuit hun geloofsovertuiging iets willen trakteren of het kind iets willen laten maken, dan kan dat in overleg met de pedagogisch medewerkers. Wij zijn van mening, dat de pedagogisch medewerkers een cruciale rol spelen in het overbrengen van waarden en normen en het komen tot socialisatie. Zij zijn immers de aangewezen personen die hier middels voorbeeldgedrag invulling aan geven. Pedagogische medewerkers leren de kinderen welke regels er op de groep zijn, leggen uit waar de grenzen liggen en houden zich aan de gemaakte afspraken. __________________________________________________________________________________________ 2015
8
Kinderdagverblijf De Papegaai Pedagogische medewerkers hebben dus een belangrijke invloed op de ontwikkeling van empathie en sociaal gedrag. Door hun reacties ervaart het kind de grenzen van goed en slecht, van anders, van mogen en moeten. De reacties van pedagogisch medewerkers geven niet alleen richting aan en correctie op het gedrag van het kind, maar wordt door het kind ook gekopieerd in hun eigen gedrag naar andere kinderen of volwassenen toe. Daarnaast vinden wij het als organisatie belangrijk, dat het uiterlijk voorkomen van de pedagogisch medewerkers in de gaten wordt gehouden. Dat betekent, dat piercings wel mogen, maar dat daarbij de veiligheid in acht genomen moet worden; kinderen kunnen daar aan trekken. Zware zwarte oogmake-up kan baby’s erg laten schrikken en is dus niet acceptabel. Kleding mag niet aanstootgevend zijn. Het een en ander ligt daarom verwoord in de opgestelde huisregels van het kinderdagverblijf. De pedagogisch medewerker- kindinteractie Wanneer een pedagogisch medewerker iets verkeerd heeft gedaan of zich niet aan de afspraak heeft gehouden, zal zij dit verwoorden naar het kind toe. Hiermee laat zij zien, dat ook pedagogisch medewerkers wel eens iets verkeerd doen en dat het niet erg is. Door het vervolgens uit te leggen laat zij zien, dat het bespreekbaar is en het niet altijd een reden hoeft te zijn om hier boos om te worden. Het kind leert zodoende, dat het fouten mag maken en dat het daar niet om afgekraakt / afgevallen zal worden. Door er over te praten leert het, dat er andere oplossingen mogelijk zijn. Wanneer een kind verkeerd gedrag laat zien, zal het via de Gordon methode worden benaderd. Dat houdt in, dat de pedagogische medewerker het kind duidelijk zal maken, dat het gedrag wordt afgekeurd, niet het kind als persoon zijnde. Daarmee laat zij het kind dus in zijn waarde en concentreert zij zich alleen op het op dat moment niet aanvaardbare gedrag. Indien mogelijk wordt het kind gevraagd wat er in die situatie is gebeurd. Dit wordt in de “ik-vorm” terugverwoord naar het kind en er wordt een conclusie aan verbonden. Daarna wordt er aan het kind gevraagd of het een oplossing weet. Zo niet of is dit qua begripsniveau nog niet mogelijk, dan wordt er een gezamenlijke oplossing bedacht en toegepast. Het andere kind dat zich in die situatie iets heeft laten gebeuren, zal gestimuleerd worden eerder te zeggen dat het iets niet wil of niet prettig vindt. Dit alles bevordert de assertiviteit van het kind en zijn gevoel van eigenwaarde. Wij vinden het belangrijk, dat het aanpakken van niet aanvaardbaar gedrag ook voor andere kinderen een leermoment in zich heeft. Een kind leert immers het beste door herhaling en voordoen. Daarom zal er wanneer het kind een ander kind heeft gebeten of met een voorwerp heeft geslagen later in een groepsgesprek op teruggekomen worden. Er wordt dan nogmaals aan de groep uitgelegd wat er is gebeurd en waarom dat betreffende gedrag niet aanvaardbaar is. Ook zal er aan de groep worden gevraagd of zij een oplossing weten. De binnen- en buiten ruimte In de huisregels staat verwoord hoe er met elkaar om wordt gegaan in de binnen- en buitenruimte en wat er wel en niet mag. Pedagogische medewerkers kennen deze huisregels, waardoor zij het kind hierin kunnen begeleiden en bijsturen. Het kind leert zodoende dat er op het kinderdagverblijf andere regels kunnen gelden dan thuis en hoe het zich binnen deze ruimtes hoort te gedragen. De groep Wij vinden het belangrijk, dat kinderen van elkaar kunnen leren, dat hun gezichtsveld wordt verruimd en dat zij daardoor positieve ervaringen opdoen. Groepsgesprekken tijdens het eten, drinken, knutselen, etc zijn daar een goed middel voor. Het kind krijgt hier de kans een stukje eigenheid uit te dragen en aan anderen te laten zien wie het is. Door het woord te nemen wordt het even in de spotlight gezet en voelt het zich belangrijk. Tevens leert het kind op dat moment terug te denken en te verwoorden. Voor de andere kinderen is dit een goed moment om naar elkaar te leren luisteren en op de beurt te moeten wachten. Pedagogische medewerkers kunnen langs deze weg onderwerpen met de groep uitdiepen, waardoor het kind ook wordt aangesproken op zijn verbeeldingsvermogen. Activiteiten Kinderen komen in de woonwijk waar het kinderdagverblijf ligt vrijwel geen andere culturen tegen, waardoor het aansnijden van zo maar een cultureel onderwerp erg moeilijk te begrijpen is voor het kind. Daarom hebben __________________________________________________________________________________________ 2015
9
Kinderdagverblijf De Papegaai wij er voor gekozen culturele onderwerpen met het kind te bespreken op het moment dat zich daar iets spontaan in voordoet. Spelmateriaal Wij vinden het zeer belangrijk, dat spelmateriaal bijdraagt aan het ontwikkelen van normen en waarden. Zo kan het kind via rollenspel tijdens de vrij spel momenten situaties oefenen of door naspelen situaties gaan herbeleven / verwerken. Ook kan het beroepen spelen en zich identificeren met personen. Door het gebruik van spelmateriaal kan het meehelpen in de dagelijkse bezigheden, bv. helpen vegen, koken of afwassen. Voorwaardenscheppend hebben wij daarom in de groepsruimte o.a. een poppenhoek, verkleedkleren, keukenspullen, doktersspullen, een werkbank en een garage.
Het bieden van gelegenheid tot het ontwikkelen van persoonlijke competenties Met persoonlijke competentie wordt gedoeld op brede persoonskenmerken als veerkracht, zelfstandigheid en zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit. Het kind kan daar allerlei problemen adequaat mee aanpakken en kan zich goed aanpassen aan veranderende omstandigheden. Exploratie en spel zijn voor het kind de belangrijkste middelen om greep te krijgen op zijn omgeving. Wij onderscheiden verschillende ontwikkelingsgebieden bij het kind, die afhankelijk van de leeftijdsfase worden aangesproken: Emotionele ontwikkeling, Sociale ontwikkeling, Spraak/ taal ontwikkeling, Zintuiglijke ontwikkeling, Cognitieve ontwikkeling, Motorische ontwikkeling (grove en fijne motoriek). Wij zijn van mening, dat de inrichting van de ruimte moet aansluiten bij de spelbehoefte van het individuele kind. Dat betekent dat de ruimte zowel prikkelend moet zijn als ook rustige hoekjes moet bevatten. Speelgoed moet herkenbaar zijn, omdat het kind er dan vertrouwd mee is en er daardoor sneller door uitgelokt zal worden. Wij vinden het belangrijk dat het kind in deze de gelegenheid en de uitdaging krijgt voor motorisch spel, omdat dat de algehele ontwikkeling bevordert. Zo zal het kind dàt speelgoed pakken, waar het binnen zijn ontwikkeling aan toe is. Het doet hier door “trial en error” zelfvertrouwen mee op, leert daarvan en komt zodoende tot de volgende stap. Positieve ervaringen geven het kind meer zelfvertrouwen en maken het over het algemeen meer flexibel. Hierdoor wordt het kind meer uitgedaagd tot creativiteit in spel en de omgang met spelmateriaal. Kinderen leren allerlei vaardigheden spelenderwijs. Daarom staat spelen ook centraal op het kinderdagverblijf. De pedagogisch medewerkers observeren de ontwikkeling van het kind en weten in welke ontwikkelingsfase het kind zit. Van daaruit wordt een keuze gemaakt voor het spelmateriaal. De pedagogisch medewerkers kijken of het spel soepel verloopt. Zij laten het kind eerst zelf kiezen en spelen en nemen het daarbij geen initiatief uit handen. Wanneer een kind niet tot spelen komt geven de pedagogisch medewerkers hier sturing en begeleiding aan. Dit alles vraagt van de pedagogisch medewerkers, dat zij inzicht hebben in het gedrag van het kind en de achtergrond daarvan. Zij moeten vanuit een voorwaardenscheppende sfeer mogelijkheden en begeleiding kunnen bieden hetgeen uiteindelijk leidt tot ombuiging van het gedrag. Door slechts af en toe een nieuwe injectie te geven in het spel en af en toe in te springen kan een pedagogisch medewerker het spelniveau van het kind verhogen, waardoor het spel uiteindelijk verrijkt kan worden. Naarmate peuters elkaar beter leren kennen, spelen zij meer samen en is hun spel van hoger niveau; er wordt beter samengespeeld en de spelthema’s worden beter uitgesponnen. De pedagogisch medewerker- kind interactie Het kind kan nog niet geheel in zijn eentje al het spel bepalen en uitvoeren. Het heeft hier begeleiding bij nodig. De pedagogische medewerker is degene die de hele dag al het spel op de groep en buiten coördineert, stimuleert __________________________________________________________________________________________ 2015
10
Kinderdagverblijf De Papegaai en begeleidt. Zij coördineert door de hele groep te bewaken en constant voorwaardenscheppend bezig te zijn. Zij geeft de kaders aan en bewaakt de regels en afspraken. Stimuleren doet de pedagogische medewerker door spontaan (dus niet alleen bij goed gedrag) complimentjes te maken, door middel van een grapje negatief gedrag om te buigen en door te communiceren via de Gordon methode. Begeleiden gebeurt op die momenten, dat het spel niet soepel verloopt. De binnen- en buitenruimte Om veilige spelsituaties te garanderen en onveilige spelsituaties te voorkomen zijn er duidelijke afspraken gemaakt. Deze staan verwoord in het werkplan. Via een risico-inventarisatie zijn de eventuele risico’s op onveilige situaties in kaart gebracht. Wanneer er zich een gevaarlijke situatie voordoet wordt er meteen ingegrepen door de pedagogisch medewerkers. Zij bespreken het voorval met het kind, leggen uit waarom iets niet mag en bieden alternatieven. De groep Wij vinden het belangrijk, dat ieder kind als individu voldoende aan bod komt binnen de groep. Hierdoor bewaak je de persoonlijke ontwikkeling van het kind en creëer je ruimte voor het eigen ik-zijn. Dat betekent, dat wij het kind constant bij naam noemen en het ruimte geven om vanuit zijn eigen creativiteit met eigen dingen te komen, zoals liedjes, grapjes, gedragingen. Het kind leert zodoende, dat het inbreng mag hebben, gehoord wordt en gewaardeerd wordt. Dit zal het zelfvertrouwen, de zelfstandigheid en het ik-besef doen vergroten. Daar waar deze eigen dingen uitspattingen dreigen te worden, zal de pedagogische medewerker preventief ingrijpen en het in banen leiden. Activiteiten Wij vinden het belangrijk, dat het activiteitenaanbod goed aansluit op de juiste fase in de persoonlijke ontwikkeling, omdat je het kind daarmee op zijn eigen niveau aanspreekt. Hierdoor komt het makkelijker tot verdere ontwikkeling. Voorwaarde hiervoor is, dat de pedagogisch medewerkers goed inschatten waar het kind op dat moment behoefte aan heeft en wat het nodig heeft voor zijn persoonlijke ontwikkeling. Pedagogische medewerkers zijn hierin bij uitstek degenen die ruimte bieden voor eigen initiatief van het kind en eigen leermomenten kunnen onderkennen en stimuleren / begeleiden. Omdat het voor het kind ook belangrijk is, dat het zich kan spiegelen aan een ander, worden er ook activiteiten in kleine groepjes aangeboden. Spelmateriaal Wij zijn van mening, dat spelmateriaal op verschillende manieren kan aanzetten tot spel en exploratie. Daartoe beschikken wij over een uitgebreid arsenaal aan spelmateriaal, dat alle verschillende ontwikkelingsgebieden aanspreekt. Zo is er op iedere groep een basispakket aan speelgoed aanwezig. Het basispakket is zó samengesteld dat alle ontwikkelingsgebieden van òf de baby’s òf de peuters aan de orde komen. Wanneer het nieuwe jaar begint krijgen de pedagogisch medewerkers een bedrag om het kapotte basispakket speelgoed te vervangen en om speelgoed buiten het basispakket om te kopen. Het speelgoed wordt uit speciale boeken besteld vanwege de duurzaamheid. De pedagogisch medewerkers van de groep zijn verantwoordelijk voor het eigen speelgoed. Groot speelgoed wordt per groep gekocht en kan gerouleerd worden met andere groepen. Kinderen willen graag speelgoed van thuis meenemen naar het kinderdagverblijf. Wij hebben dit liever niet, omdat het speelgoed van thuis vaak niet is bedoeld voor een kinderdagverblijf. Het speelgoed gaat kapot, bestaat vaak uit kleinere onderdelen en moet gedeeld worden. Kinderen mogen hun speelgoed wel laten zien aan de pedagogische medewerker, maar daarna gaat het in hun bakje of tas. Dit geldt natuurlijk niet voor knuffels die mee gaan met slapen. Kinderen hoeven slaapknuffels ook niet te delen met andere kinderen.
__________________________________________________________________________________________ 2015
11
Kinderdagverblijf De Papegaai
Het bieden van gelegenheid tot het ontwikkelen van sociale competentie Het begrip sociale competentie omvat een scala aan sociale kennis en vaardigheden, bijvoorbeeld het zich in een ander kunnen verplaatsen, kunnen communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten voorkomen en oplossen, het ontwikkelen van sociale verantwoordelijkheid. De interactie met leeftijdsgenoten, het deel zijn van een groep en het deelnemen aan groepsgebeurtenissen biedt het kind een leeromgeving voor het opdoen van sociale competenties. Het kind in de kinderopvang krijgt al jong te maken met interactie met leeftijdsgenoten en de aanwezigheid van een groep. Hoewel dit kansen biedt voor het verwerven van sociale kennis en vaardigheden, heeft het ook een risico in zich. Het kind dat al jong veel negatieve ervaringen opdoet in de omgang met andere kinderen, loopt een verhoogd risico op de ontwikkeling van agressiviteit en sociale teruggetrokkenheid. De pedagogische medewerker speelt hierin een cruciale rol; zij moet beschikken over vaardigheden om de interacties tussen kinderen in goede banen te leiden. De pedagogisch medewerker- kind interactie Pedagogische medewerkers begeleiden het kind de hele dag door in het aangaan van contacten en de interacties die daaruit voortvloeien. Wij zijn van mening, dat er op de babygroep nog geen sprake is van vriendschappen tussen de kinderen onderling. Kinderen in deze levensfase spelen nog naast elkaar en nog niet bewust met elkaar. Wel kan er sprake zijn van een duidelijke voorkeur voor een of meerdere kinderen. Wij accepteren deze voorkeuren door hier waar mogelijk rekening mee te houden bij de overplaatsing naar de peutergroep. “Vriendjes” kunnen op verzoek van ouders of pedagogisch medewerkers indien mogelijk tegelijk overgeplaatst worden. Op de peutergroep echter kunnen vanaf ongeveer 3 jaar vriendschappen ontstaan. Wij stimuleren deze onderlinge vriendschappen, omdat deze de sociale ontwikkeling van het kind bevordert. Het kind leert rekening te houden met de ander, de communicatie wordt bevorderd, het leert samen te spelen en het ik-besef wordt verder ontwikkeld. Wij hanteren echter wel bepaalde kaders waarin wij dit toelaten, omdat wij willen voorkomen dat kinderen te veel aan elkaar gaan klitten en niet meer zonder elkaar willen en / of kunnen spelen. Dit geldt ook voor broertjes en zusjes die bij elkaar op de groep zijn geplaatst. Hoewel wij het samenspelen stimuleren, zijn wij ons er van bewust, dat hier voor het kind negatieve ervaringen uit voort kunnen vloeien. Daarom zijn wij hier zeer alert op, zeker gezien de risico’s die dit met zich mee kan brengen; een verhoogd risico op de ontwikkeling van agressie en sociale teruggetrokkenheid. Wanneer een kind toch een negatieve ervaring opdoet, zal de pedagogische medewerker het kind in die bewuste situatie individueel begeleiden. Ze zal het kind leren, dat de ander niet slecht is en dat wat er gebeurde slechts een incident was. Het kind zal worden duidelijk gemaakt, dat het daarom wel met die ander kan blijven spelen. Het kind dat het probleem veroorzaakte zal middels de Gordon methodiek worden uitgelegd, dat er andere manieren zijn om te reageren. Dat zal middels voorbeeldgedrag van de pedagogische medewerker worden uitgelegd. Samenspelen is geen must. Wij vinden het belangrijk, dat het kind uit wederzijds respect voor elkaar aan de ander vraagt of het wil samenspelen. Dat biedt de ander namelijk de kans om “nee” te zeggen wanneer het dat niet wil. Je laat elkaar daarmee in de waarde en het kind leert zodoende voor zichzelf op te komen. De pedagogische medewerker is degene die deze situaties moet begeleiden en ombuigen, daar waar het ene kind geen “nee” accepteert. Het kind moet leren dat “nee” krijgen geen permanente afwijzing is, maar een momentopname. Het kan gewoon wat anders gaan doen. De binnen- en buitenruimte Wij zijn van mening, dat er in de leeftijdsfase van 0-4 jaar nog niet gesproken kan worden van sociale controle en sociale verantwoordelijkheid. Het kind zit nog in de voorfase hiervan en komt tot een bepaalde mate van gedeelde zorg. Zo zal het signaleren en komen melden, dat een ander kind iets doet wat niet mag of dat een kind gevallen is. Pedagogische medewerkers moeten er in deze alert op zijn, dat het kind niet komt klikken. Het dient __________________________________________________________________________________________ 2015
12
Kinderdagverblijf De Papegaai dus positief beloond te worden. De pedagogische medewerker moet uitleggen wat er is gebeurd en middels voorbeeldgedrag laten zien hoe het gedrag omgebogen kan worden. De groep Wij vinden het belangrijk, dat het kind de kans krijgt binnen de veiligheid van de groep te leren. Dat betekent, dat er een goede balans moet zitten tussen de hoeveelheid nieuwe en bekende groepsgenootjes. Het kind ontleent zijn vertrouwen immers aan bekende gezichten. Daarbij vinden wij het belangrijk, dat het kind in een bepaalde leeftijdsfase de kans krijgt conflicten eerst zelf op te lossen, voor er door de pedagogisch medewerker wordt ingegrepen en overgenomen. Dit bevordert het creatief denken van het kind, het opbouwen van het zelfvertrouwen en de zelfstandigheid. Tijdens de momenten van eten, drinken, fruit eten en knutselen is er ruimte voor groepsgesprekken aan tafel. Dat bevordert het taalbegrip, het kind leert te luisteren naar anderen, op zijn beurt te wachten en creatief te denken. Speciale gebeurtenissen binnen en buiten de groep kunnen besproken worden, rekening houdend met het begripsniveau van het kind. Zo wordt er bv. gedeeld in heuglijke gebeurtenissen. Activiteiten Wij vinden het belangrijk, dat het kind de kans krijgt om met iedereen contacten aan te gaan en van daaruit tot interactie te komen. Hierdoor leert het kind, dat iedereen anders is, zich anders gedraagt en anders denkt. Daarom is het goed om individuele activiteiten af te wisselen met groepsactiviteiten en activiteiten in kleine groepjes. Door hier een goede balans in te bieden krijgt het kind steeds nieuwe impulsen en wordt zijn gezichtsveld verbreed. Spelmateriaal Op elke groep is een standaardpakket met spelmateriaal aanwezig, dat voldoende inspeelt op het gehele individuele ontwikkelingsniveau van het kind.
__________________________________________________________________________________________ 2015
13
Kinderdagverblijf De Papegaai
Voorwaarden voor een kwalitatief pedagogisch beleid Methodieken Aan de pedagogische competenties wordt gewerkt vanuit de 3 R-en methode en de Gordon methode. 3 R-en Deze staan voor Rust, Regelmaat en Reinheid. Wij hebben er bewust voor gekozen binnen KDV De Papegaai te werken met de 3 R-en methode. Dit betekent, dat er gewerkt wordt met een bekende, vaste dagstructuur, waarbinnen activiteiten en rustmomenten met elkaar in evenwicht zijn. Daarnaast vindt er een herhaling van activiteiten plaats, zodat het kind weet waar het aan toe is. Hierdoor ontwikkelt het een tijdsbesef betreffende de dag en week, waaraan het kind rust en vertrouwen ontleent. Reinheid wordt aangeboden door een goede persoonlijke hygiëne van het kind. Dit betekent niet dat een kind niet vies mag worden bij het (buiten)spelen. Kinderen slapen zoveel mogelijk in het zelfde bedje, hetgeen ook herkenning en vertrouwen biedt. Alle ruimtes binnen het kinderdagverblijf worden volgens een Gordon Dit is een methode om in te gaan op de behoeften en gevoelens van kinderen en om hun zelfstandigheid te bevorderen. Pedagogisch medewerkers leren met deze methode hun eigen gevoelens, standpunten en die van het kind duidelijk te verwoorden door: Actief te luisteren: Openstaan voor het kind. Door goed naar het kind te kijken kun je er proberen achter te komen wat het wil zeggen, zowel verbaal als non-verbaal. Het geven van ik-boodschappen: Benoemen van het onacceptabele gedrag, benoemen van je gevoel daarbij en uitleg geven over het waarom van je gevoel. Hierdoor geef je het kind de vrijheid om er op te reageren en met zijn eigen oplossingen te komen. Acceptatiedrempel / geen verlies methode: Is er sprake van een conflict dan het conflict duidelijk benoemen, samen oplossingen bedenken en afspraken maken. Hierdoor respecteer en stimuleer je de zelfstandigheid van het kind. Ouders krijgen een uitgebreidere uitleg over de Gordon methode uitgereikt tijdens het intakegesprek.
Kind-volgsysteem
KDV De Papegaai maakt gebruik van het Kind-Volg-Systeem “Doen, Praten, Bewegen”, dat is gericht op sociaal-emotioneel gedrag, de taal-spraakontwikkeling en de motoriek. Bij elk onderdeel hoort een observatielijst en een handleiding. De gescoorde resultaten worden ingevuld in een grafiekschema, waardoor inzichtelijk wordt op welke gebieden het kind zich goed ontwikkeld en waar dat misschien minder het geval is. Wanneer je alle 3 de observatielijsten invult, krijg je een compleet beeld van de ontwikkeling van baby naar peuter. Je spoort opvallendheden in de ontwikkeling op, je kunt het kind begeleiden in zijn ontwikkeling, problemen voorkomen en bepaald gedrag planmatig en doelgericht stimuleren. Het is dus ontwikkelingsvolgend en ontwikkelingssteunend. Door de ontwikkeling via dit Kind Volg Systeem te volgen en te stimuleren bereiden wij de kinderen optimaal voor op een goede aansluiting op het basisonderwijs. Nadat de lijsten op de groep zijn ingevuld, krijgende ouders ze mee naar huis om ze in te kijken en aan te vullen. Daarnaast kunnen de scoregrafieken van alle kinderen in een groep iets zeggen over een groepsgerichte aanpak. Als verschillende kinderen in een bepaald categorie “nee” scoren, kun je soms beter een groepsgerichte aanpak afspreken dan allemaal individueel. Beiden kan natuurlijk ook.
__________________________________________________________________________________________ 2015
14
Kinderdagverblijf De Papegaai
Signaleren van ontwikkelings- en of gedragsproblemen en doorverwijzen Soms komt het voor, dat pedagogisch medewerkers twijfels hebben over de ontwikkeling of het gedrag van het kind. Zij observeren het kind dan extra. Wanneer het onduidelijkheid omtrent de ontwikkeling betreft wordt er tussendoor naar de invulling van het kind-volgsysteem gekeken. Gaat het om ernstige gedragsproblemen dan wordt gehandeld zoals omschreven staat in het protocol (vermoedelijke) gedrags- en/of psychische problemen. Vervolgens bespreken zij dit met de leidinggevende en / of ouders. Indien nodig kan het kind extra geobserveerd worden, met verslaglegging, hetgeen concreet besproken wordt met de ouders. Pedagogisch medewerkers mogen geen diagnose stellen, zij kunnen ouders slechts doorverwijzen. Het is aan de ouders of zij daar werk van willen maken. Er wordt zoal doorverwezen naar de huisarts / kinderarts, consultatiebureau, wijkteam of naar MEE.
Activiteiten aanbod Kwaliteit van dienstverlening zit voor ouders o.a. in het aanbod van de activiteiten over een heel jaar en het stimuleren van de ontwikkeling van de kinderen op alle gebieden. Daarom heeft KDV De Papegaai een jaaroverzicht van activiteiten opgesteld, waarin wij proberen een uitgebalanceerd aanbod te doen voor zowel de babygroepen als de peutergroepen. Er wordt gewerkt vanuit de 4 seizoenen, waar zoveel mogelijk spontaan op ingespeeld wordt ter verduidelijking voor de kinderen. Daarnaast zijn er vaste themaweken ingesteld, die ieder jaar op dezelfde manier terugkomen. Daarmee borgen wij de kwaliteit, want zo gaat er niets meer verloren. In de thema’s wordt extra aandacht besteed aan de taalontwikkeling, de motorische ontwikkeling en de ontwikkeling van spel en fantasie. Naast de themaweken is er volop ruimte voor de pedagogisch medewerkers om zelf nog activiteiten te bedenken. Elk ontwikkelingsgebied komt per themaweek, themakist en subthema’s aan de orde. Per themaweek, themakist en subthema mag 1 platte knutsel gemaakt worden. De rest van de knutsels zijn 3D of betreffen andere activiteiten dan knutselen. Het stimuleren van de ontwikkelingsgebieden wordt bijgehouden in een schema op de groep. Zo borgen wij, dat alle ontwikkelingsgebieden aan bod komen bij alle kinderen. Door dit ook in het Kind Volg Systeem te volgen en vast te leggen wordt alles aan elkaar gelinkt . Op de deur van de groep wordt voor ouders inzichtelijk gemaakt welke ontwikkelingsgebieden bij de activiteiten horen die die dag of week plaatsvinden. Er worden geregeld foto’s gemaakt van de activiteiten die op Facebook worden gezet of worden meegegeven aan de ouders. Activiteiten voor kinderen van 3,5 tot 4 jaar en peuteropvang Kinderen vanaf ongeveer 3 jaar worden specifieker gestimuleerd en begeleid ter voorbereiding op de basisschool. Binnen de eigen groep krijgen ze een duidelijkere voorbeeldfunctie naar de jongere kinderen toe en mogen ze meer voordoen en ze helpen. Ook worden ze intensiever betrokken bij kleine huishoudelijke karweitjes als tafel dekken, afwassen, poetsen, etc. Tijdens de groepsactiviteiten en vrij spel wordt de sociaal-emotionele ontwikkeling en de taalontwikkeling extra in de gaten gehouden door bijv. uitgebreidere (kring)gesprekjes te voeren, op de beurt te wachten, aanleren van normen en waarden, de assertiviteit te trainen en te leren alleen een taakje / werkje te doen en dat ook af te maken. Er wordt goed gevolgd waar het kind interesses voor ontwikkelt en deze worden gestimuleerd. Deze kinderen kunnen op daarvoor geschikte momenten met leeftijdsgenootjes van andere groepen worden samengevoegd om zodoende op hun leeftijdsniveau en ontwikkelingsniveau afgestemde spelletjes en activiteiten te doen. Wij zijn van mening, dat wij hiermee een vergelijkbaar aanbod bieden als op de peuterspeelzalen. In de uitwerking peuteropvang staat concreet beschreven waar en hoe hier aan gewerkt wordt. Deze wordt aan ouders uitgereikt tijdens de intake. __________________________________________________________________________________________ 2015
15
Kinderdagverblijf De Papegaai
Opvang 4 en 5 jarigen Kinderen van 4 en 5 jaar die een studiedag van school hebben, kunnen voor die dag bij ons terecht. Zij worden dan op een peutergroep geplaatst en doen mee in het programma voor de kinderen van 3,5 tot 4 jaar / peuteropvang. Activiteiten worden qua moeilijkheidsgraad aangepast aan hun leeftijd en ontwikkelingsniveau. Indien er op een dag minimaal 6 kinderen zijn aangemeld, dan worden zij samen in 1 groep geplaatst met 1 pedagogisch medewerker.
Buiten spelen KDV De Papegaai vindt het erg belangrijk, dat de kinderen zo veel mogelijk buiten spelen. Daar raken ze overtollige energie kwijt door lekker te kunnen rennen, fietsen of mee te doen met spelletjes en hindernisbanen. Daarna doen ze weer positieve energie op voor de rest van het dagprogramma en bouwen ze actief aan hun weerstand. We vinden het belangrijk dat kinderen niet alleen bij droog weer buiten spelen. Mits goed aangekleed, is spelen in de regen, stampen in de plassen ook leuk om te ontdekken. Evenals zien wat sneeuw doet, proeven en ontdekken wat je er mee kunt. En natuurlijk staan er bij warm weer badjes onder de parasols! Voor de baby’s is er op beide locaties een aparte buitenspeelmogelijkheid. Op locatie Albert Schweitzersingel beschikken de baby’s over een groot dakterras met zandbak, zonwering, enz.op de locatie Ariane is een aparte omrasterde babytuin ingericht.
Groepsgrootte en leeftijdopbouw De babygroepen bestaan uit maximaal 9 kinderen in de leeftijd van ongeveer 6 weken tot 1,5-2 jaar. Qua bezetting draait er 1 pedagogisch medewerker op maximaal 5 kinderen en 2 pedagogisch medewerkers op maximaal 9 kinderen. De peutergroepen bestaan uit maximaal 14 kinderen in de leeftijd van 1,5-2 jaar tot 4 jaar. Qua bezetting draait er 1 pedagogisch medewerker op maximaal 7 kinderen en 2 pedagogisch medewerkers op maximaal 14 kinderen. Indien er wegens lage bezettingsgraad tijdelijk verticaal ( 0-4 jaar) gedraaid moet worden, draait 1 pedagogisch medewerker op maximaal 6 kinderen en 2 pedagogisch medewerkers op maximaal 12 kinderen. Er zitten maximaal 3 gediplomeerde pedagogisch medewerkers in het team van een groep. Dit bevordert de continuïteit in de relaties met de kinderen. Invallers worden niet aan een vaste groep gekoppeld, tenzij zij voor langere tijd nodig zijn, bijvoorbeeld bij langdurige ziekte, zwangerschapsvervanging of vakanties. Per dag is er maximaal 1 stagiaire aanwezig per groep.
Personeel Een zeer belangrijke voorwaarde om tot een kwalitatief verantwoorde dienstverlening te kunnen komen is beschikken over voldoende en goed opgeleid personeel. Dat betekent, dat de pedagogisch medewerkers allemaal gediplomeerd zijn met een voor de kinderopvang relevant diploma, zoals omschreven in de CAO kinderopvang. In het kader van voorbeeldgedrag en uitlokken van communicatie is het tevens noodzakelijk, dat pedagogisch medewerkers ABN spreken. Om de kwaliteit op een hoog peil te houden worden er vanuit het kinderdagverblijf geregeld bijscholingen en cursussen georganiseerd zoals kinder-EHBO, BHV, Gordon, pedagogisch inhoudelijke cursussen en thema’s in werkbesprekingen. Daarnaast vindt er jaarlijks een studiedag plaats. De pedagogisch medewerkers krijgen ondersteuning op de groep van de huishoudelijk medewerkster van de Amerpoort. Zij verzorgt de licht huishoudelijke taken en mag onder begeleiding een fles of fruithap geven. Daarnaast worden in bepaalde themaweken ouders, opa’s en oma’s en lagere scholen gevraagd om deel te nemen aan bepaalde activiteiten, zoals voorlezen. __________________________________________________________________________________________ 2015
16
Kinderdagverblijf De Papegaai
__________________________________________________________________________________________ 2015
17
Kinderdagverblijf De Papegaai
Kinderen met een beperking KDV De Papegaai stelt zich onder bepaalde voorwaarden open voor kinderen met een beperking. Het aantal kinderen met een beperking dat per groep wordt geplaatst is afhankelijk van de situatie van het kind. Dit wordt dan ook in overleg met alle partijen vastgesteld. De pedagogisch medewerkers kunnen geringe medische handelingen verrichten. Het kinderdagverblijf beschikt niet over aangepast meubilair en is niet drempelvrij. Voor kinderen die hulpmiddelen gebruiken moet dit te combineren zijn met de andere kinderen.
Stamgroep Er wordt binnen het kinderdagverblijf gewerkt met stamgroepen. Alle kinderen hebben een vaste baby- of peutergroep waar ze ingedeeld zijn. Dit is de eerste stamgroep. Daarnaast worden groepen tijdelijk samengevoegd in tijden van een geringe bezetting door bijvoorbeeld ziekte, vakantie of terugloop in kindplaatsen. Samenvoeging kan geschieden door van 2 horizontale groepen 1 horizontale groep te maken of door een baby- en peutergroep verticaal samen te voegen. Zo ontstaat de 2de stamgroep. Omdat het om een tijdelijke situatie gaat, worden ouders op het moment van samenvoegen middels een brief ingelicht. Gebeurt het op de dag zelf dat we moeten samenvoegen dan wordt er telefonisch contact opgenomen met de ouders. Er kunnen op alle dagen in de week groepjes kinderen worden gevormd op basis van leeftijd en/of ontwikkelingsniveau. Zo kunnen de pedagogisch medewerkers op een geschikt moment van de dag gerichte activiteiten aanbieden. Deze activiteiten kunnen op een andere stamgroep, buiten of in de hal plaatsvinden. Dit geldt ook voor individuele activiteiten.
Afnemen van extra dag(deel) Ouders kunnen hun kind incidenteel een extra dag(deel) laten komen, mits daar plaats voor is op de groep. Zij kunnen dit aanvragen via de website. Via de mail krijgen ouders te horen of hun aanvraag goedgekeurd is. Is er op de eigen groep geen plaats, maar wel op een andere groep of locatie, dan wordt dat met de ouders overlegd, of zij dit willen. Willen ouders structureel een extra dag(deel) afnemen, dan wordt het kind in de eigen stamgroep geplaatst. Is daar (tijdelijk) geen plaats, dan mag het kind in een 2 de stamgroep geplaatst worden. Voorwaarde is, dat het kind niet meer dan 2 stamgroepen heeft en dat het ,zodra er plaats is, doorgeplaatst wordt naar de eigen groep.
Het intakegesprek Het doel van het intakegesprek is bij de ouders zoveel mogelijk informatie in te winnen over het kind, zodat de overgang van de thuissituatie naar het kinderdagverblijf zo goed mogelijk verloopt. Het intakegesprek wordt gevoerd aan de hand van een vragenformulier. Daarnaast vertellen pedagogisch medewerkers relevante informatie over het kinderdagverblijf en krijgen ouders een aantal protocollen en formulieren uitgereikt.
Wennen Wij beseffen heel goed dat het voor ouders niet niks is om je kind ineens over te dragen aan vrijwel onbekende pedagogisch medewerkers. Daarom hebben wij ervoor gekozen om te werken met wendagdelen. Een wendagdeel duurt 4 of 5 uur en het is de bedoeling dat de ouders in die tijd naar huis gaan en hun kindje bij ons laten. Voor alle groepen geldt, dat er maar 1 kind per dagdeel kan komen wennen en dat externe kinderen maximaal 2 dagdelen boventallig mogen komen wennen. Is er in overleg met de ouders meer nodig, dan moet het kindaantal kloppen en kan het niet meer boventallig. Het protocol Wennen en overplaatsing wordt uitgereikt bij de intake.
__________________________________________________________________________________________ 2015
18
Kinderdagverblijf De Papegaai Wennen voor de baby Baby’s komen vooraf aan de plaatsing 1 à 2 dagdelen, van 10:00 tot 14:00 uur naar het kinderdagverblijf, waarin dan de intake en het wennen plaatsvindt. Tevens zit er een flesvoeding en een slaapje in. Dit zijn de twee basisbehoeften van een baby. Zijn de ouders wat vergeten te vertellen, dan kunnen wij daar na de wendag gericht vragen over stellen. Voor ouders betekent dit dat zij gedurende deze 4 uur zelf kunnen wennen aan de situatie, dat zij hun kind uit handen hebben gegeven. Na afloop kunnen zij vragen stellen. Ouders moeten wel bereikbaar zijn mocht het wennen moeizaam verlopen. Zij mogen zelf ook altijd tussendoor bellen. Wennen voor de externe peuter Peuters komen vooraf aan de plaatsing 1à 2 dagdelen van 10:00 tot 15.00 uur, waarin de intake en het wennen plaatsvindt. Er zit een maaltijd en een slaap / rustmoment in. Het doel van het wennen is dat de peuter de ruimte, de groep kinderen en de pedagogisch medewerkers leert kennen, zodat het zich snel op zijn gemak voelt. De pedagogisch medewerkers geven het kind extra persoonlijke aandacht om het vertrouwen van het kind te winnen en te kijken hoe het op bepaalde, nog vreemde situaties reageert. Het inwerktraject voor peuters staat beschreven in het protocol Wennen en overplaatsing.
Overplaatsing van baby- naar peutergroep Wanneer het kind ongeveer 1,5- 2 jaar is wordt het overgeplaatst van de baby- naar de peutergroep. Dit gaat in overleg met de pedagogisch medewerkers en ouders. De voorwaarden voor overplaatsing en het inwerktraject staan beschreven in het protocol Wennen en overplaatsing. Welke groep het wordt, wordt bepaald door de medewerker kindplanning. Ouders krijgen een brief waarop staat hoe dit in zijn werk gaat. Aan de overplaatsing gaat wederom een intake- en wenperiode vooraf. Is een kind nog niet toe aan de peutergroep, dan worden de argumenten besproken met de ouders en de leidinggevende. De overplaatsing wordt dan tijdelijk uitgesteld. Is een kind eerder toe aan overplaatsing, dan worden de argumenten ook met de ouders en leidinggevende besproken. Is er plaats op de peutergroep, dan kan het kind overgeplaatst worden.
Gezondheid Voedselhygiëne Van het kinderdagverblijf wordt verwacht dat zij hygiënisch met voeding omgaat. Het kinderdagverblijf is aansprakelijk wanneer er bijvoorbeeld voedselvergiftiging wordt geconstateerd. De GGD heeft regels opgesteld wat de hygiëne betreft waar het dagverblijf zich aan moet houden. Deze regels staan uitgeschreven in het voedselveiligheidsplan. Reinheid Al eerder werden Rust en Regelmaat beschreven als onderdeel van de 3 R-en methode. De derde R betreft Reinheid. Pedagogische medewerkers gaan zorgvuldig om met persoonlijke hygiëne, zowel bij de kinderen als bij zichzelf. Dat betekent, dat de groep de hele dag door schoon wordt gehouden met extra aandacht voor de eeten drinkmomenten, het verschonen van de kinderen en het slapen. Op iedere groep is een schoonmaakschema per dag, week, maand, kwartaal en jaar aanwezig. Dit schema is opgesteld aan de hand van de richtlijnen van de GGD. Iedere groep voegt dit schema toe aan zijn eigen werkplan en ziet toe op de uitvoering daarvan. Een schoonmaakdienst houdt 2x per week de algemene ruimten schoon. Risico-inventarisatie van gezondheidsrisico’s Jaarlijks worden de gezondheidsrisico’s in kaart gebracht en verwoord in een plan van aanpak. Doel is het op een gestructureerde manier waarborgen van de gezondheid binnen de kinderopvang. __________________________________________________________________________________________ 2015
19
Kinderdagverblijf De Papegaai
Ziekte, ongeval Ziekte Kinderen kunnen gedurende de dag ziek worden. Wanneer een kind zich duidelijk niet lekker voelt, verhoging heeft of pedagogisch medewerkers twijfelen of het op de groep kan blijven, dan wordt er contact opgenomen met de ouders en overlegd wat het beste is voor het kind. Het kinderdagverblijf hanteert de regel dat kinderen opgehaald moeten worden; - Als het te ziek is om aan het dagprogramma deel te nemen. - Als de verzorging te intensief is voor de pedagogisch medewerkers, bv. veelvuldig moeten verschonen en wassen bij diarree of overgeven. - Als het de gezondheid van andere kinderen in gevaar brengt, bv. bij besmettelijke ziekten. Voor verdere uitwerking verwijzen wij naar het protocol “Ziektebeleid kinderen”, dat aan ouders wordt uitgereikt tijdens de intake. Besmettelijke ziekte Indien er een vermoeden bestaat van een besmettelijke ziekte, dan heeft het kinderdagverblijf richtlijnen van het LCHV (Landelijk Centrum Hygiëne en Veiligheid) zoals die door de GGD worden gehanteerd t.a.v. zieke kinderen in een kinderdagverblijf. In het protocol “Ziektebeleid kinderen” staat beschreven waar ouders en pedagogisch medewerkers zich aan moeten houden bij de constatering van een besmettelijke ziekte. Ongevallen Kleine huis-tuin-en keuken ongelukjes worden door de pedagogisch medewerkers opgepakt. Alle vaste en invalpedagogisch medewerkers hebben hiervoor de cursus kinder-EHBO gevolgd. Grote en kleine ongevallen worden gemeld aan ouders en beschreven op het formulier “Registratie ongevallen kinderen”. De ingevulde formulieren worden door de leidinggevende besproken met de desbetreffende pedagogisch medewerker en gedocumenteerd op kantoor. Calamiteiten Hoe te reageren bij calamiteiten staat beschreven in het BHV plan.
__________________________________________________________________________________________ 2015
20
Kinderdagverblijf De Papegaai
Veiligheid Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Kindermishandeling / seksueel misbruik van een kind zijn moeilijke en gevoelige onderwerpen voor alle betrokken partijen. In het kader van kwaliteitszorg is voor de kinderopvang de plicht opgelegd om een meldcode te hanteren voor huislijke geweld en kindermishandeling. Het kunnen signaleren van kindermishandeling is een belangrijke competentie waarover iedere beroepskracht die met kinderen werkt dient te beschikken. De meldcode is bedoeld voor iedereen die werkzaam is binnen het kinderdagverblijf. De meldcode geeft via een stappenplan aan hoe te handelen wanneer er signalen zijn die kunnen duiden op huislijk geweld of kindermishandeling. Daarnaast is het van belang dat er een open aanspreekcultuur binnen een organisatie is. Medewerkers durven/moeten elkaar en ouders aanspreken op hun handelen. Ouders worden tijdens het intake gesprek op de hoogte gebracht van deze meldcode en van wie de aandachtsfunctionaris is. De meldcode ligt ter inzage op kantoor. Verklaring van goed gedrag en opvragen referenties Voor alle medewerkers in de kinderopvang geldt, dat zij een verklaring van goed gedrag dienen in te leveren. Een verklaring van goed gedrag geeft aan, dat op grond van onderzoek bij justitie in relatie met het doel “opvangen en verzorgen van kinderen” niet is gebleken, dat er bezwaar bestaat tegen het gestelde doel. In geval van gebleken aangifte of veroordeling van mishandeling door betreffende persoon zal de verklaring geweigerd worden en wordt deze persoon niet aangenomen. Vanaf 2013 worden pedagogisch medewerkers continue gescreend. Daarnaast is het voor kinderopvangorganisaties verplicht gesteld, dat er voor aanname van nieuwe medewerkers referenties worden opgevraagd bij de vorige werkgever of stageplaats. Huisregels en gedragscode Veiligheid binnen het kinderdagverblijf wordt vaak mede bepaald door het gedrag van de gebruikers. Daarom is het belangrijk, dat iedereen weet welke regels hiervoor gelden en hoe daarmee dient worden omgegaan. Deze veiligheidsregels worden voor zowel het hele kinderdagverblijf als voor de aparte groepen beschreven in het werkplan. De voor ouders geldende veiligheidsregels zijn opgenomen in de “Huisregels voor ouders”. Deze worden uitgereikt tijdens het intakegesprek. Daarnaast ligt er op kantoor een “Gedragscode tegen ongewenst gedrag” ter inzage voor ouders. Het doel van deze gedragscode is het scheppen van een goede, veilige en stimulerende werkomgeving in ons kinderdagverblijf. De gedragscode geeft aan welke gedragingen wij wel en niet tolereren en is gericht op het bevorderen van een goede werksfeer en het creëren van een open werkklimaat, waar iedereen elkaar durft aan te spreken. Risico-inventarisatie veiligheidsrisico’s Jaarlijks wordt de fysieke veiligheid van het gebouw geïnventariseerd en verwoord in een plan van aanpak. Doel is het scheppen van voorwaarden voor een zo veilig mogelijke kinderopvang en omgeving evenals het stimuleren dat medewerkers en kinderen om zich daarbinnen veilig gedragen. Brandpreventie Bij brand treedt het ontruimingsplan in werking dat op elke groep te vinden is en evenals bij de ingang van de locaties. Elk jaar vindt er met de kinderen een brandoefening plaats. Ouders ontvangen aan het eind van de dag een brief waarin staat dat de brandoefening is geweest en hoe die is verlopen.
__________________________________________________________________________________________ 2015
21
Kinderdagverblijf De Papegaai Het 4-ogen principe Kinderdagverblijf kiest er voor om het vierogenprincipe te plaatsen onder het kopje “Risico beheersing” van Good governance. Het gaat hierbij immers om het veilig zijn van de kinderen. De directie zorgt er voor, dat risico’s, de kans er op en de ernst ervan in beeld zijn en neemt maatregelen om risico’s te beperken. Wij hebben voor onze 2 locaties de risico’s in kaart gebracht. Het vierogenprincipe en hoe dit kan worden toegepast is besproken met de Oudercommissie.
Ouderbeleid Informatie Wij zien de kinderopvang als verlengstuk van de gezinssituatie en spreken daarom over een gedeelde verantwoordelijkheid, waarbij ouders eindverantwoordelijk blijven. Hiertoe is een goede informatie overdracht heel belangrijk. Ouders en pedagogisch medewerkers gebruiken hier met name de breng- en haalmomenten voor. Bij de baby’s wordt mondeling en via een schriftje overgedragen, bij de peuters gebeurt het alleen mondeling. Belangrijke informatie wordt opgeschreven bij de kindgegevens op de groep. Wanneer ouders zich om willekeurige reden zorgen maken over hun kind, kunnen zij te allen tijde bellen. Pedagogische medewerkers bellen ouders, wanneer zich een situatie voordoet die meer informatie behoeft. Iedere groep beschikt over een informatiebord voor ouders, dat bij de deur hangt. Hierop worden de bijzonderheden van die dag vermeld evenals verjaardagen, sluitingsdagen, mededelingen voor ouders, etc. Tevens hangt er op de peutergroepen, ter vervanging van het overdrachtschriftje, een bord met informatie over hoe de dag is verlopen. Het kinderdagverblijf heeft een eigen nieuwsblad voor ouders, “Het Papegaaitje”, dat 4x per jaar per email wordt verzonden. Hierin schrijven de baby-en peutergroepen, het management en de oudercommissie een stukje. Tevens worden thema’s uitgewerkt. Daarnaast worden ouders 6x per jaar via een digitale nieuwsbrief van de leidinggevenden op de hoogte gehouden van alle veranderingen binnen de Papegaai. Een van de kwaliteitseisen van de Wet Kinderopvang is het houden van een 10 minutengesprek met ouders. Deze worden 1x per jaar gehouden met de pedagogisch medewerkers op de groep. Indien ouders een persoonlijk gesprek met de leidinggevenden wensen, zal hieraan gehoor gegeven worden. Toestemming Er wordt ouders betreffende een aantal zaken om schriftelijke toestemming gevraagd. Dit betreft het toedienen van medicijnen, het op de buik slapen van een kind, slapen onder een lakentje of met een stabiliteitskussen, het gebruik van foto’s, video en uitstapjes. Medezeggenschap KDV De Papegaai beschikt per locatie over een oudercommissie. De oudercommissies vergaderen onderling een aantal keren per jaar over zelf te bepalen onderwerpen. Daarnaast is er ongeveer 4x per jaar overleg met de directie en leidinggevende. In dit overleg vindt informatie uitwisseling plaats over het kinderdagverblijf en hebben ouders conform de statuten adviesrecht t.a.v. een aantal pedagogische, beleids- en organisatorische zaken die het kinderdagverblijf betreffen. De oudercommissies worden betrokken bij de samenstelling van het pedagogisch beleidsplan en hebben hier adviesrecht op. Het pedagogisch beleidsplan wordt 1x per jaar met de oudercommissies doorgesproken. De oudercommissies organiseren samen met de directie 1x per jaar een ouderavond en verzorgt zelf de thema’s. Daarnaast houden zij 1x per 2 jaar een tevredenheidonderzoek onder alle ouders. __________________________________________________________________________________________ 2015
22
Kinderdagverblijf De Papegaai De oudercommissies hebben een eigen informatiebord. Deze hangen op de vestiging Ariane in de ontvangsthal en voor de locatie Albert Schweitzersingel onder bij de trap van de babygroep en zijn voor ouders makkelijk herkenbaar. Klachten Ouders die een klacht hebben over de verzorging van of omgang met hun kind kunnen daarvoor terecht bij de desbetreffende pedagogisch medewerker. Wanneer ouders en pedagogisch medewerkers er samen niet uitkomen, kan de leidinggevende ingeschakeld worden. Mochten ouders toch nog vinden, dat hun klacht ten onrechte ongegrond is verklaard, dan kunnen zij zich wenden tot de Stichting Klachtencommissie kinderopvang, waar het kinderdagverblijf bij aangesloten is. De uitspraak van deze commissie is bindend voor beide partijen. Ouders krijgen de “Klachtenprocedure ouders” uitgereikt bij het intakegesprek.
__________________________________________________________________________________________ 2015
23