KIND IN CONTEXT
"Successful parenting is a principal key to the mental health of the next generation." John Bowlby
Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen Een gezonde start voor ouder(s) en kind door samenwerking gemeenten, GGZ, JZ en JGZ……. BROODNODIG???
Feit: Wie zijn wij? Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen
1) Marja Rexwinkel Klinisch psycholoog, IMH-specialist Feit: Expertisecentrum jonge kind, Amsterdam Kinderen van ouders met
psychiatrische problemen lopen 1001 kritische dagen en het expertisecentrum risico zelf ook problemen te krijgen
2) Marij Eliëns, Projectleider Baby Extra, Feit: Combinatie Jeugdzorg Eindhoven Kinderen van ouders met Bestuursvoorzitter Stichting Babywerk, psychiatrische problemen AIT Landelijke coördinator VHT & lopen VIB
risico zelf ook problemen te Het belang van een goede hechting voor de krijgen kindontwikkeling
3) Cecilia van der Zeeuw Psycholoog/GGZ-preventiewerker Feit: Projectleider Baby Extra, GGzE
Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen Baby Extra, speciaal voor ouders met risico zelf ook problemen te problemen krijgen www.babyextra.nl
• ‘… het optimaliseren van de kansen op een goede sociaal-emotionele en gehechtheidsontwikkeling…’
Gehechtheidsysteem •
Elk kind wordt geboren met het vermogen om zich te hechten
•
Het hechtingssysteem is actief in perioden van verdriet of angst en spanning
•
nabijheid van de hechtingsfiguur
•
(Fysiek) contact met de hechtingsfiguur zorgt dat de stress vermindert
•
Als een kind rustig en tevreden is en zich veilig voelt, dan zijn andere gedragssystemen actief, zoals het exploratieen sociale gedragssysteem
•
Nabijheid zoeken (en hechtingssysteem) is aangeboren
•
Universeel en vaste volgorde
Goede gehechtheid Veilige basis
Behoefte aan bescherming en
Exploratie
geruststelling
De wereld
Goede gehechtheid • Minder afhankelijk gedrag (Sroufe, Carlson, & Shulman, 1993)
• Meer zelfvertrouwen (Sroufe, 1983) • Minder agressief gedrag (Lyons-Ruth e.a., 1993) • Betere sociale vaardigheden (Shulman, Elicker, & Sroufe, 1994)
• Beter bestand tegen stress (Pianta, Egeland, & Sroufe, 1990)
• Minder angststoornissen ( Warren e.a., 1997) • Betere probleemoplossingsvaardigheden • Gedragsproblemen en dissociatieve stoornissen ( Carlson, 1998) • Etc etc
Maar gehechtheid kan ook de hersenontwikkeling beïnvloeden en dus het brein al vroeg sensitiseren (Schore, 2002; Perry, 1995)
• Bij de foetus (in de baarmoeder), worden ongeveer 250,000,000 hersencellen per minuut geproduceerd.
Delen van positieve ervaringen met een verzorger beïnvloedt de hersenontwikkeling en de ontwikkeling van regulatie
Factoren die van invloed zijn op gehechtheidsrelatie • Mogelijkheid relatie aan te gaan (Zeanah & Boris, 2001) • Kwaliteit van de zorg / sensitiviteit (Ainsworth e.a. 1978) • Kenmerken van het kind (Belsky, 1984) • Gezinsomstandigheden
)
• Kenmerken van de ouder zelf (Marvin & Pianta, 1994
Succesvolle programma’s (Barlow, 2003/2009) • 1) Vroege screening/onderkenning risicogezinnen en ouders • 2) Begin zo vroeg mogelijk, prenataal, direct na geboorte • 3) vrijwillig • 4) goede coördinatie/samenwerking • 5) Educatie en ondersteuning voor ouders
Steun van partner
Temperament kind Eigen geschiedenis ouder
Persoonlijkheid ouder
Intelligentie ouder
Sensitiviteit kwaliteit interactie
Opleidingsniveau ouder Gehechtheid
Verdeling kind-moeder gehechtheid in gezinnen van alcoholverslaafden (Das Eiden e.a., 2000)
Feit: Pouya 7 weken en 10 weken Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen
Als er problemen zijn bij de ouder(s)…
Waarom Baby Extra? sensitiviteit
ouder Psychiatrische en psychologische problematiek Middelengerelateerde problematiek Misbruik/ verwaarlozing in het verleden
Kind Emotionele Emotionele en en gedragsproblemen gedragsproblemen Gezondheids Gezondheids problemen problemen
hechtingsproblemen
Wat is Baby Extra? • • • •
•
Een preventief programma, van een regionaal samenwerkingsverband dat de hechting tussen ouder en kind ondersteunt en stimuleert als moeder of vader kampt met : ..psychische of psychiatrisch problemen ..middelengerelateerde problemen ..een verleden van verwaarlozing of misbruik gericht op een veilige hechting van de baby’s
Als er zorgen zijn om het (aanstaande) contact tussen ouder(s) en kind, omdat ouders psychiatrische problematiek of verslavingsproblemen hebben
omdat : • ouders onervaren zijn • er een (te) klein netwerk is • ouders perfectionistisch zijn • er problemen/zorgen zijn om de baby (huilbaby tot aandoening) • de bevalling heftig/traumatisch was • ouders zelf problemen hebben (trauma’s, aandoeningen) • Ouders psychiatrische/ middelengerelateerde/ stoornis hebben. • …..
Wat kan Baby Extra betekenen voor (aanstaande) ouders
Voor aanstaande ouders: • Individueel (kort) en in groepen (elke 6 weken een themabijeenkomst) • intake en adviesgesprekken (welkomstgesprek) • voorlichtingsbeelden (beelden in de buik/1e contact na de geboorte) • contact met de baby in je buik (mindfulness) • voorbereiden op geboorte en op 1e contact met kind • herkenning en erkenning eigen problematiek en zorgen • indien nodig: • psychiatrisch consult • doorverwijzen voor begeleiding/ behandeling • Direct na de geboorte: • video-opname van 1e contact (unieke DVD)
Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische problemen lopen risico zelf ook problemen te krijgen
Voor ouders met een kindje tot 1 jaar: • Individueel (kort) en in groepen (Baby Extra oudercursus “Als je pas een baby hebt”) • intake en adviesgesprekken (welkomstgesprek) • video-opname (s) van verzorgingsmoment/ video-interactiebegeleiding met unieke DVD • wat heeft moeder en vader nodig: verwijzing en afspraken over vervolg • psychiatrisch consult • VIB door Baby Extra • ouder-baby interventie vanuit Preventie GGzE • toeleiding naar reguliere, bestaande zorg (VHT ZuidZorg/ pgtb/ ambulant CJ/ stevig ouderschap, IPG, Sterke moeders, enz)
Doelstellingen Baby Extra
Feit: Kinderen van ouders met psychiatrische zo licht als mogelijk (Baby Extra) enproblemen zo zwaar als nodig (door verwijzingen vanuit de samenwerking) lopen risico zelf ook versterken oudergevoel van moeders én vaders problemen teen krijgen verbeteren preventieve zorg versterken van de
• voorkomen van hechtings – en ontwikkelingsproblemen bij het kind, door (aanstaande) ouders te ondersteunen bij de opbouw van hun band
• •
samenhang van de totale zorg door samenwerking en ontwikkeling van nieuw aanbod
Wat onderscheidt Baby Extra Samenwerking tussen instellingen, en bundeling van specialistische kennis en ervaring mbt: • De sociaal-emotionele ontwikkeling van een kind tot het eerste jaar • De psychische/psychiatrische en middelengerelateerde problematiek van ouders • Video-interactie begeleiding • Het effect van problematiek van ouders op vroegkinderlijke sociaal-emotionele ontwikkeling • Preventie mbt een veilige hechting
CONTACT Aandacht voor contact tussen ouders en baby is ALTIJD nodig en gaat vaak vanzelf!!
Bij vragen en/of problemen meer specifieke aandacht nodig voor de interactie met de baby • Zijn de vragen van lichte aard (bij huilbaby’s, na lastige bevalling of bij perfectionistische/onervaren of erg jonge ouders), specifieke aandacht voor de ouder-kindinteractie door de JGZ • Zijn de vragen gecompliceerd of ernstiger, of is er sprake van een aandoening (trauma, psychiatrie, middelengerelateerde problematiek), meer expertise nodig op het gebied psychiatrie en ouderkindinteractie en wordt Baby Extra ingezet
De komst van een kind is een moment waarop ouders méér dan op andere momenten gemotiveerd zijn voor ondersteuning.
KIJKEN NAAR JE KIND!
• • • • • • • • •
Samenwerking Baby Extra in Eindhoven en regio GGzE Combinatie Jeugdzorg ZuidZorg Novadic-Kentron Catharina Ziekenhuis/ pop poli Máxima Medisch Centrum/ pop poli Korein Kinderplein Bureau Jeugdzorg Universiteit van Tilburg
Met financiële steun van gemeente Eindhoven, Stichting Jong, Stichting Familiefonds van Dusseldorp, Fonds Psychische Gezondheid, GGzE en het Philips de Jongh fonds
100/120 per jaar • Top 5: depressie/angst, verwaarlozing, relatieproblemen, problemen rondom zwangerschap/ geboorte, persoonlijkheidsproblematiek • 9 gemeentes doen mee • A.s ouders en ouders met baby: 50/50 • Helft van verwijzingen vanuit psychiatrie, kwart vanuit JGZ • 10% geen vervolg • 30% doet mee met cursus • 10% psychiatrisch consult • Tijdsinvestering 15-20 uur per gezin
Tevredenheid ouders • 81% zegt hun kinderen (veel) beter te begrijpen dan voorheen • 65% praat meer/veel meer tegen hun kind • 79% geniet meer/veel meer van hun baby • 83% maakt meer/veel meer contact met hun kindje • 77% voelt zich nu een (veel) betere ouder • 86% zegt nu beter te weten wat goed is voor hun kindje • 85% heeft nu meer/veel meer zelfvertrouwen als ouder • 94% denkt dat hun kindje blij mag zijn met hen als ouder • Naast de persoonlijke DVD, worden de persoonlijke aandacht, de deskundigheid en de betrokkenheid van de Baby Extra medewerkers als belangrijkste factoren gezien voor het succes van Baby Extra
