Kijkoperatie aan de schouder Schouderartroscopie H15.008-01
Inhoudsopgave Inleiding ....................................................................................................................................................... 2 Het schoudergewricht ................................................................................................................................. 2 Kijkoperatie aan de schouder ...................................................................................................................... 2 Kijkoperatie bij klachten zonder duidelijke oorzaak ................................................................................ 2 Meteen behandelen ................................................................................................................................ 3 Slijmbeursontsteking ................................................................................................................................... 3 Behandeling ............................................................................................................................................. 3 Kalk in de schouderpezen ............................................................................................................................ 3 Behandeling ............................................................................................................................................. 3 Klachten van de bicepspees ......................................................................................................................... 3 Behandeling ............................................................................................................................................. 4 Uw voorbereiding op de eerste periode ná de kijkoperatie ........................................................................ 4 De kijkoperatie: wat kunt u verwachten? .................................................................................................... 4 De ingreep ............................................................................................................................................... 4 Na de kijkoperatie ........................................................................................................................................ 5 Uitslag ...................................................................................................................................................... 5 Medicijnen ............................................................................................................................................... 5 Naar huis ................................................................................................................................................. 5 Sling (draagdoek) ..................................................................................................................................... 5 Complicaties................................................................................................................................................. 5 Controle ....................................................................................................................................................... 6 Revalidatie en herstel .................................................................................................................................. 6 Hoe lang duurt het herstel? .................................................................................................................... 6 Medicijnen ............................................................................................................................................... 6 Fysiotherapie ........................................................................................................................................... 6 Zwelling en blauwe plekken .................................................................................................................... 6 Verzorging van de wond .......................................................................................................................... 7 Wanneer waarschuwt u het ziekenhuis? ..................................................................................................... 7 Vragen .......................................................................................................................................................... 7
Pagina 1 van 7
Inleiding In overleg met uw orthopedisch chirurg krijgt u een kijkoperatie aan uw schouder (schouderartroscopie). Bij een kijkoperatie brengt de orthopedisch chirurg met een kleine camera eventuele aandoeningen in het schoudergewricht in beeld. De orthopedisch chirurg kan sommige aandoeningen tijdens de kijkoperatie meteen behandelen. In deze folder vindt u hier meer uitleg over.
Het schoudergewricht De schouder is het meest beweeglijke gewricht van ons lichaam. De schouder bestaat uit gewrichten, spieren en banden. Deze zorgen ervoor dat we de arm kunnen bewegen.
[bijschrijft] Schoudergewricht Een belangrijk onderdeel in de schouder is de zogenoemde rotator cuff. Dit is een groep van 4 spieren die vanaf het schouderblad naar de kop van de bovenarm loopt. Deze spieren zijn belangrijk voor de draaibewegingen in de schouder. Ook zorgen ze voor stabiliteit.
Kijkoperatie aan de schouder Hieronder vindt u uitleg over een aantal aandoeningen waarbij een kijkoperatie wordt gedaan. Deze aandoeningen komen vaak voor in combinatie met andere schouderklachten. Slijtage van het schoudergewicht bijvoorbeeld. Of beschadiging van een pees of ander weefsel. Bij een kijkoperatie maakt de orthopedisch chirurg 2 of 3 kleine sneetjes in de schouder. Via deze sneetjes brengt de chirurg een buisje in met een kleine camera aan het uiteinde. Met deze camera worden eventuele aandoeningen op een beeldscherm zichtbaar gemaakt. Via de sneetjes kunnen instrumenten worden ingebracht om de aandoening te behandelen.
Kijkoperatie bij klachten zonder duidelijke oorzaak Soms is de oorzaak van schouderklachten na onderzoek op de Orthopedie Polikliniek nog niet duidelijk. Dan kan uw chirurg een kijkoperatie adviseren om de oorzaak van uw klachten via een operatie nader te onderzoeken.
Pagina 2 van 7
Meteen behandelen Vaak kan de orthopedisch chirurg één of meer aandoeningen al tijdens de kijkoperatie behandelen. Als tijdens de ingreep blijkt dat dit toch niet kan, bespreekt de orthopedisch chirurg dit na afloop met u. U krijgt dan eventueel op een later moment een tweede operatie. Afhankelijk van de aandoening zal dit een operatie zijn met één grotere huidsnede, of opnieuw een kijkoperatie.
Slijmbeursontsteking Een slijmbeurs is een soort stootkussentje dat het gewricht beschermt tegen te veel wrijving. De slijmbeurs kan ontsteken bij irritatie door een vervormd schouderdak. (Een gezond schouderdak ziet u op de afbeelding hierboven.) Vervorming kan onder andere ontstaan door veroudering. Een slijmbeursontsteking kan ook ontstaan door slijtage van spieren en pezen die bij het bewegen in de knel komen. Een ontstoken slijmbeurs en beknelde spieren en pezen veroorzaken pijn aan de bovenbuitenzijde van de schouder en in de bovenarm. Vooral als u uw arm optilt of op uw schouder ligt. De pijn kan ook uitstralen naar uw nek.
Behandeling De orthopedisch chirurg maakt tijdens de operatie ruimte door wat bot van het schouderdak weg te halen. Vervolgens wordt de ruimte rondom de slijmbeurs schoongemaakt en slijmbeurs weefsel weggehaald.
Kalk in de schouderpezen In de pezen van de 4 belangrijke spieren (rotator cuff) kan een kalkophoping ontstaan. Dit kan hevige pijnklachten veroorzaken. Meestal veroorzaakt de kalk terugkerende slijmbeursontstekingen waardoor u pijn heeft in de schouder die uitstraalt naar de elleboog. De pijn verergert bij het omhoogtillen van de arm en bij de arm naar achteren bewegen. Tijdens slapen op de aangedane zijde is de schouder eveneens pijnlijk. Vaak heeft u ook last van tintelingen of een slapend gevoel in de hand.
Behandeling De kalkophoping kan via een kijkoperatie verwijderd worden. Met behulp van de camera ziet de orthopedisch chirurg de kalk in de pees en prikt deze aan met instrumenten. De orthopedisch chirurg maakt een klein sneetje in de pees om de kalk vervolgens te verwijderen. Afhankelijk van de grote van het sneetje dat de orthopedisch chirurg heeft moeten maken in de pees om de kalk te verwijderen, wordt de pees gehecht.
Klachten van de bicepspees De bicepspees zit met de zogenoemde korte en lange kop op 2 plaatsen aan de schouder vast. Irritatie of beschadiging van het bovenste deel van de lange kop van de pees, veroorzaakt pijn in de schouder. De pees is in dit gedeelte zeer gevoelig voor ontstekingen. Door scheuren in omliggende pezen kan de
Pagina 3 van 7
bicepspees minder stabiel komen te liggen. Dit veroorzaakt pijn als u uw arm draait of boven schouderhoogte beweegt. Ook kan de bicepspees zelf hierdoor (gedeeltelijk) scheuren.
Behandeling
Indien de biscepspees klachten blijft geven dan kan de orthopeed een kijkoperatie doen. De orthopedisch chirurg knipt tijdens de kijkoperatie de lange kop van de biceps in het gewricht door. Hierdoor zakken de bicepspees en de spier zelf een stukje naar beneden. Hierdoor komt uw spierbal; lager te liggen. De korte kop van de bicepspees blijft vastzitten in de schouder. Hierdoor behoudt u vrijwel volledige kracht in de arm. Deze ingreep wordt een bicepstenotomie genoemd. Zo nodig (afhankelijk van wat met u besproken is) wordt de doorgeknipte bicepspees tijdens de kijkoperatie eerst doorgekipt en vervolgens vastgezet in de bicepsgroeve. Dit als er toch kans is op lichte vermindering van spierkracht in de arm bijvoorbeeld en als dit voor u een probleem is. Bijvoorbeeld omdat u zwaar werk doet of een belastende sport beoefent. Of vanuit cosmetisch oogpunt voor slanke en/of gespierde mensen. Door het vastzetten van de bicepspees behoudt u alsnog uw spierkracht en blijven de spieren op hun plaats. Deze tweede ingreep wordt een bicepstenodese genoemd.
Uw voorbereiding op de eerste periode ná de kijkoperatie Houdt u er rekening mee dat u uw schouder en arm een aantal dagen tot 6 weken na de ingreep niet goed kunt bewegen. Het is daarom belangrijk dat u zich van tevoren goed voorbereidt op de eerste periode na de kijkoperatie.
Vraag hulp bij (zwaar) huishoudelijk werk en boodschappen doen. Oefen vóór de operatie om alleen uw gezonde arm te gebruiken. Onder andere bij toiletgang, aan- en uitkleden, eten klaarmaken, enzovoort. Leg spullen die u vaak nodig heeft vast op ooghoogte klaar. Dan hoeft u hier na de operatie niet naar te reiken.
De kijkoperatie: wat kunt u verwachten? U wordt voor de kijkoperatie 1 dag opgenomen op de Orthopedie Verpleegafdeling van het HagaZiekenhuis, locatie Sportlaan. Regel vooraf vervoer van bijvoorbeeld taxi en opvang thuis. Zelf autorijden en deelname aan openbaar vervoer is na de ingreep op de operatiedag niet toegestaan. Verder is het een vereiste om in de eerste nacht na de ingreep niet alleen thuis te zijn. Zie folder Anesthesiologie. We adviseren u om tijdens en na de operatie makkelijk zittende ruime kleding te dragen. Eventueel met een rits of knopen aan de voorkant. Algemene informatie over uw dagopname vindt u in de behandelwijzer. U heeft deze eerder gekregen na het gesprek met de arts op de polikliniek.
De ingreep U ligt tijdens de kijkoperatie op uw gezonde kant. Uw hand en onderarm aan de kant die geopereerd wordt, worden aan een beweegbare beugel vastgemaakt. Op die manier kan de chirurg uw arm in de juiste stand brengen en houden.
Pagina 4 van 7
Uw schouder wordt eerst afgedekt. Daarna maakt de orthopedisch chirurg de 2 of 3 kleine sneetjes in de schouder. Via deze sneetjes brengt de chirurg een buisje in met een kleine camera aan het uiteinde. Met deze camera worden eventuele aandoeningen op een beeldscherm zichtbaar gemaakt. Tijdens de operatie wordt er constant vloeistof in de schouder gebracht. Dit is belangrijk om goed zicht te hebben, ook voor de eventuele behandeling of verwijdering van de aandoening. De sneetjes worden na de operatie gesloten met een hechtpleister en afgedekt verband. De kijkoperatie duurt gemiddeld 30 tot 70 minuten.
Na de kijkoperatie Na de operatie gaat u naar de uitslaapkamer. U blijft hier ongeveer 1 uur. Verpleegkundigen controleren u, de wond, uw bloeddruk en hartslag en het zuurstofgehalte in uw bloed. Verder vragen ze regelmatig of en hoeveel pijn u heeft. Bent u misselijk? Zeg dit dan meteen tegen de verpleegkundige. U krijgt hier dan medicijnen voor. Als alles goed gaat, brengt een verpleegkundige u terug naar de verpleegafdeling.
Uitslag Na de operatie vertelt de orthopedisch chirurg u hoe de operatie gegaan is. Ook krijgt u uitleg over waar u de eerste tijd op moet letten.
Medicijnen U krijgt na de ingreep pijnstillers van de verpleegkundige. Voor goede pijnbestrijding is het belangrijk dat u deze meteen inneemt. Verder is het belangrijk dat u tijdens de opname nooit zomaar uw eigen medicijnen inneemt (als u die gebruikt). Overleg altijd eerst met de verpleegkundige.
Naar huis In overleg met de orthopedisch chirurg of verpleegkundige gaat u nog dezelfde dag naar huis.
Sling (draagdoek) U draagt na de kijkoperatie een zogenoemde sling. Een sling geeft net als een draagdoek of mitella steun. De sling voorkomt bovendien dat u uw arm beweegt of uw spieren aanspant. De hand hangt bij een sling hoger dan de elleboog. Uw hand wordt op die manier niet dik. Het kan zijn dat uw arm nog gevoelloos is door de verdoving. Het gevoel komt meestal binnen 24 uur terug.
Complicaties De kans is klein, maar houdt u er rekening mee dat (een van) de volgende complicaties kunnen optreden:
nabloeding wondinfectie trombose in de arm (bloedstolstel in een bloedvat)
Pagina 5 van 7
schade aan zenuwen in het operatiegebied.
Controle U krijgt bij uw ontslag 2 afspraken voor controle mee:
na 3 weken bij de verpleegkundig specialist na 10 weken bij de orthopedisch chirurg
Revalidatie en herstel Hoe lang duurt het herstel? Hoe lang uw herstel duurt, hangt mede af van de behandeling die u (eventueel) gehad heeft.
Is er een pees of weefsel gehecht? Dan mag u uw schouder ten minste 6 weken niet belasten. Is er geen pees of weefsel gehecht? Dan mag u uw schouder en arm vaak na een aantal dagen alweer belasten. Het is wel belangrijk dat u de sling draagt. Ook is het belangrijk dat u rekening houdt met eventuele pijn: forceer niets en ga niet door de pijngrens heen.
Houdt u zich voor een vlot herstel verder goed aan de adviezen van uw orthopedisch chirurg.
Medicijnen
U gebruikt na de operatie 3 tot 4 keer per dag pijnstillers. U heeft hiervoor tijdens uw bezoek aan de anesthesist een recept gekregen. Als dit niet zo is krijgt u bij uw ontslag een recept mee. U kunt de medicijnen ophalen bij uw apotheek. Verdeel de pijnstillers goed over de 24 uur en neem ze op vaste tijdstippen in. Bijvoorbeeld 3 keer per dag, om de 8 uur. Wordt de pijn minder? Dan mag u de pijnstillers zelf afbouwen. Bij sommige pijnstillers neemt u ‘s ochtends eerst een tablet in voor bescherming van de maagwand. Zie ook de folder ‘Anesthesiologie’. U heeft dan eerder hiervoor een recept gekregen van de anesthesist. In overleg met uw orthopedisch chirurg gebruikt u na de operatie dezelfde medicijnen als voor de operatie.
Fysiotherapie Uw chirurg verwijst u zo nodig voor fysiotherapie en vertelt u wanneer u hiermee kunt starten. Om complicaties te voorkomen, is het belangrijk dat u zich hier goed aan houdt. U krijgt dan bij uw ontslag een machtiging mee.
Zwelling en blauwe plekken De eerste tijd na de operatie kunnen uw schouder en het wondgebied dik en warm aanvoelen. Ook heeft u misschien blauwe plekken rondom de wond. Dit wordt geleidelijk minder en verdwijnt vanzelf.
Pagina 6 van 7
Verzorging van de wond Er zit na de operatie een verband op de wond. Deze mag u thuis de dag na de operatie eraf halen en vervangen door op elk sneetje een waterdichte pleister te plakken. U mag met deze pleister douchen. U vervangt de pleister na 5 dagen. Of zo nodig eerder, als de pleister loslaat. U krijgt deze pleisters bij uw ontslag mee. Als de wond niet (meer) lekt, mag de pleister er na 10 dagen af. Dep de wond dan na het douchen voorzichtig droog. Ga de eerste 3 weken na de operatie niet in bad. De wond wordt dan week. De wond geneest daardoor minder goed en de kans op een infectie is groter.
Wanneer waarschuwt u het ziekenhuis? Neem contact op met het ziekenhuis: als het wondgebied erg rood is als de wond (steeds meer) lekt als het wondgebied dik(ker) wordt bij pijn bij koorts (boven 38,5°C).
Vragen Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Stel ze dan gerust. U vindt de contactgegevens in de behandelwijzer. HagaZiekenhuis Locatie Leyweg, Leyweg 275, 2545 CH Den Haag Locatie Sportlaan, Sportlaan 600, 2566 MJ Den Haag www.hagaziekenhuis.nl
Pagina 7 van 7