Kiezen nu het nog kan! WoonKwaliteitOnderzoek 2011 onder 55-plussers in het Westerkwartier

Kiezen nu het nog kan! WoonKwaliteitOnderzoek 2011 onder 55-plussers in het Westerkwartier

Opdrachtgevers: Gemeenten Grootegast, Leek, Marum, Zuidhorn en woningcorporatie Wold & Waard. Onderzoek: Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn Datum: mei 2012

Onderzoeksrapport

Woonkwaliteitonderzoek 2011 onder 55-plussers

Voorwoord Voor u ligt het rapport van het WoonKwaliteitOnderzoek onder 55-plussers dat de Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn in het najaar van 2011 heeft uitgevoerd in het Westerkwartier. De huidige woningmarkt gaat door een diep dal; er is weinig beweging, veel aanbod in koopwoningen, maar ook nog steeds woningzoekenden, jong en oud. De verwachting is bovendien dat het aantal ouderen in de toekomst zal toenemen. De aanleiding voor dit onderzoek heeft bovenstaande als achterliggende gedachte gehad. “Houd bij de bouw van woningen rekening met de wensen van de toekomstige bewoners (voor een groot deel senioren) en breng mensen in de verleiding om te verhuizen, waardoor er doorstroming komt”. Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn wilde antwoord op de vraag: Wat zijn de reële wensen en eisen van senioren in het Westerkwartier bij het ontwikkelen van de ideale seniorenwoning? Antwoord op die vraag kon alleen gegeven worden middels een schriftelijke enquête onder de bewoners van deze regio. Medewerking van de 4 gemeenten in de het Westerkwartier, Leek, Grootegast, Marum en Zuidhorn was noodzakelijk en ook de woningcorporatie Wold & Waard moest achter dit plan staan. Na toezegging en medewerking van genoemde partijen heeft de Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn nog kontakten gelegd met de Hanzehogeschool te Groningen om te kijken of het onderzoek een stageproject kon zijn. Jan Jacob Posthumus, student Vastgoed & Makelaardij, zag dit wel zitten en heeft voor ons dit onderzoek uitgevoerd en de resultaten verwerkt. Op basis van de uitkomsten van het onderzoek wil de Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn met gemeente, woningcorporatie, projectontwikkelaars en architecten bespreken, hoe -vanaf de eerste bouwtekening- met de wensen van de senioren rekening kan worden gehouden. Een eerste aanzet daartoe vindt u als bijlage bij dit rapport. Arjen van der Schaaf van Architectenbureau Puur uit Stiens heeft op basis van de onderzoeksresultaten plattegronden gemaakt van de ideale seniorenwoning in diverse uitvoeringen. Onze dank is groot voor alle medewerking die wij ontvingen. Daarnaast willen wij alle 55-plussers bedanken die de moeite hebben genomen om de enquêtes in te vullen en te retourneren. Grijpskerk, mei 2012 M.L.T de Snoo-Stroom Voorzitter Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn www.vacpuntwonen.nl/zuidhorn

II

Onderzoeksrapport


Samenvatting De Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn voert samen met de gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn en woningcorporatie Wold & Waard een WoonKwaliteitOnderzoek uit onder 55-plussers in het Westerkwartier (provincie Groningen). In dit onderzoek is gekeken naar hoe de binnenkant/indeling van de woning eruit moet zien en of er extra ruimte of speciale technische voorzieningen nodig zijn. Daarnaast is onderzocht wat de wensen ten aanzien van de woonomgeving zijn. De VAC heeft WoonKwaliteitOnderzoeken uitgevoerd naar huidige en nieuwbouwwoningen voor senioren. Uitkomsten als te kleine ruimtes, niet rolstoeltoegankelijk en andere wensen en behoeften die niet voldoen aan de vraag van de senior heeft de VAC tot nadenken gebracht. Omdat de huidige woningmarkt stagneert en de markt langzamerhand van een aanbod- naar een vraaggestuurde markt verplaatst is, is het van groot belang dat het aanbod van woningen voldoet aan de vraag. Daarnaast lopen de kosten voor gemeenten hoog op, omdat veel senioren gebruik maken van de WMO subsidieregeling, die het mogelijk maakt om aanpassingen te verrichten in de huidige woning. Eerder gedane onderzoeken naar de ideale seniorenwoning leiden nog niet tot het goede antwoord op de centrale vraag: Wat zijn de, reële, wensen en eisen van senioren in het Westerkwartier bij het ontwikkelen van de ideale seniorenwoning?

Daarom heeft initiatiefnemer, de onafhankelijke Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn, samen met de gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn en woningcorporatie Wold & Waard besloten om een WoonKwaliteitOnderzoek uit te voeren onder 55-plussers in het Westerkwartier. Het doel van dit onderzoek is om informatie te verstrekken aan de betrokken gemeenten, corporatie Wold & Waard en overige vastgoedpartijen over de wensen en eisen van senioren met betrekking tot de te bouwen seniorenwoningen in het Westerkwartier. De conclusie die getrokken kan worden na uitvoering van het gehele onderzoek is in het algemeen dat de senior nog niet wil verhuizen. Hij of zij woont nog plezierig in de eigen woning en gaat pas verhuizen als de huidige situatie niet meer geschikt is. De huidige woning moet dan wel eerst verkocht zijn. Als de senior dan wil verhuizen wil deze in het dorpscentrum wonen en de woning moet alle belangrijke vertrekken gelijkvloers hebben. Daarnaast moet de woning die voorzieningen bevatten die het de senior mogelijk maakt om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen. Er is een aantal voorzieningen dat binnen een straal van 800 meter dient te zijn, zoals medische voorzieningen en winkels voor dagelijkse boodschappen. De maximale huur/koopprijs verschilt per verzamelinkomen en de voorkeur voor woonoppervlakte. Aan de hand van de uitkomsten van het onderzoek bevelen wij het volgende aan: - Houd een verhouding van 2/3 huurwoningen en 1/3 koopwoningen aan. Van de huurwoningen dient de helft sociale huur te zijn en de andere helft huurwoningen boven de sociale huurgrens. - Laat nieuwbouwprojecten altijd onderzoeken door de VAC. Dit verhoogt de woonkwaliteit van de woning en zijn omgeving, wat uiteindelijk tot tevreden bewoners leidt. - De woningen moeten in het centrum van de grote kernen gebouwd worden. - Een campagne “Langer en veilig zelfstandig thuis wonen” opstarten. Door mensen te adviseren over de mogelijkheden van het zo lang mogelijk zelfstandig laten blijven wonen in de huidige woning, worden mensen bewust over hun woonsituatie. Op deze manier kunnen toekomstige grote maatregelen voorkomen worden. - Een campagne “Kiezen als het kan, niet als het moet!” opstarten. Door mensen er bewust van te maken dat ze nu nog de keuzevrijheid hebben over hun toekomst, wordt de woningmarkt wellicht gestimuleerd. - Een aantal plattegronden, ontwikkeld door een architect, voor verschillend type woningen.

III

Onderzoeksrapport


Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1 Aanleiding tot het onderzoek 1.2 Doelstelling 1.3 Centrale vraag 1.4 Belang centrale vraag 1.5 Opbouw van het rapport

1 1 1 2 2 2

2. De opdrachtgever 2.1 Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn 2.2 Stichting VACpunt Wonen 2.3 Gemeenten in het Westerkwartier 2.4 Woningcorporatie Wold & Waard

3 3 3 3 4

3. Oriëntatie seniorenwoningen 3.1 Begripsafbakening 3.2.1 Huidige woonsituatie 3.2.2 Toekomst senioren 3.2.3 Projectontwikkelaars 3.2.4 WoonKwaliteitWijzer 3.2.5 Conclusie oriëntatie

5 5 5 6 7 7 7

4. Onderzoeksresultaten 4.1 Waar en in wat voor type woning willen senioren wonen? 4.1.1 Resultaten onderzoeksvraag 1: De huidige woonsituatie van de senior 4.1.2 Resultaten onderzoeksvraag 2: Voorkeur koop of huur 4.1.3 Resultaten onderzoeksvraag 3: Voorkeur type woning 4.1.4 Resultaten onderzoeksvraag 4: Verhuisgeneigdheid 4.1.5 Resultaten onderzoeksvraag 5: De woonomgeving 4.2 De indeling van de woning 4.2.1 Resultaten onderzoeksvraag 1: Gelijkvloerse vertrekken 4.2.2 Resultaten onderzoeksvraag 2: Gewenste indeling en inrichting van de woning 4.3 Voorzieningen in de woning 4.3.1 Resultaten onderzoeksvraag 1: Voornaamste voorzieningen in de woning. 4.4 Sociaal- economische positie 4.4.1 Resultaten onderzoeksvraag 1: Verzamel inkomen 4.4.2 Resultaten onderzoeksvraag 2: Maximaal bestedingsbedrag 4.4.3 Resultaat onderzoeksvraag 3: Belang verkoop eigen woning

8 8 8 9 9 9 10 11 11 11 18 18 19 19 20 21

5. Conclusies 5.1 Conclusie van deelvraag 1: In wat voor soort woning willen senioren wonen? 5.2 Conclusie van deelvraag 2: Wat is de gewenste indeling van de woning? 5.3 Conclusie van deelvraag 3: Wat zijn voornaamste voorzieningen die gebruikt worden? 5.4 Conclusie van deelvraag 4: Wat is de maximale huur-/koopprijs? 5.5 Conclusie over de 4 deelvragen

22 22 22 22 22 22

6. Aanbevelingen 6.1 Aanbevelingen voor het ontwerp van de senioren woning 6.2 Aanbevelingen voor de maximale koop- en/of huurprijs 6.3 Aanbevelingen voor beleid van de gemeenten

23 23 27 27

7. Tekeningen ideale seniorenwoning 7.1 Architect bureau Puur te Stiens 7.2 Plattegrond appartement A en B tekening S01 7.3 Plattegrond Seniorenrijwoning S02 7.4 Plattegrond Gezinsrijwoning S03

29 30 31 32 IV

Onderzoeksrapport


7.5 Plattegrond twee-onder-een-kap S04 7.6 Plattegrond Gezinswoning twee-onder-een-kap S05

33 34

Bijlagen: Bijlage 1 Verantwoording enquête Bijlage 2 Opmerkingen enquête Bijlage 3 Begeleidende brief en begrippenlijst enquête Bijlage 4 Algemene kenmerken respondent Bijlage 5 Leeftijd versus ondersteunende hulpmiddelen

V

Onderzoeksrapport


1. INLEIDING De onafhankelijke Adviescommissie Bouwen en Wonen Zuidhorn (hierna te noemen VAC) voert samen met de gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn en woningcorporatie Wold&Waard een woonkwaliteitonderzoek uit onder 55-plussers in het Westerkwartier. In de regio Westerkwartier staan tal van woningen die het ongedefinieerde label ‘seniorenwoning’ bevatten. We noemen dit ongedefinieerd, omdat er geen juridische definitie van een seniorenwoning bestaat. In de volksmond wordt een seniorenwoning omschreven als een woning die geschikt is voor ouderen met een slaapkamer en overige benodigde vertrekken en voorzieningen op de begane grond, dan wel gelijkvloers. De vorige alinea roept een aantal vragen op. Bijvoorbeeld: Hoe ziet de woning er dan uit? Waar staat een seniorenwoning? Hoe ziet de omgeving van de seniorenwoning eruit? Daarom wordt in dit rapport niet naar een definitie van een seniorenwoning gezocht maar naar een antwoord op de centrale vraag: Wat zijn de, reële, wensen en eisen van senioren in het Westerkwartier bij het ontwikkelen van de ideale seniorenwoning? Hierbij wordt gekeken naar hoe de binnenkant/indeling van de woning eruit moet zien en of er extra ruimtes of speciale technische voorzieningen nodig zijn. Daarnaast zal gekeken worden hoe de woonomgeving van de senior er uit moet zien. Op dit moment is hier namelijk nog geen duidelijkheid over. In een uiteindelijk advies zal antwoord worden gegeven op boven gestelde vragen. 1.1 Aanleiding tot het onderzoek Zoals aangeven in de inleiding is de definitie over seniorenwoning onduidelijk. De VAC heeft woonkwaliteitonderzoeken gedaan naar huidige- en nieuwbouwwoningen voor senioren. Hieruit is gebleken dat die niet overeenkomen met de eisen die de VAC aan een seniorenwoning stelt. Uitkomsten als te kleine ruimtes, niet rolstoeltoegankelijk en andere wensen en behoeften die niet voldoen aan de vraag van de senior heeft de VAC aan het denken gezet. De huidige woningmarkt stagneert en de markt is langzamerhand verschoven van een aanbod- naar een vraaggestuurde markt. Het is dus van groot belang dat het aanbod van seniorenwoningen voldoet aan de vraag. Daarnaast lopen de kosten voor gemeenten hoog op, omdat veel senioren gebruik maken van de WMO subsidie regeling. De WMO maakt het mogelijk om aanpassingen te financieren in de huidige woning. 1.2 Doelstelling Het doel is om de wensen en eisen van senioren in het Westerkwartier bij het ontwikkelen van de ideale seniorenwoning zo goed mogelijk in kaart te brengen. Met deze eisen en wensen kan de ideale senioren woning ontwikkeld worden, waardoor de woningen aantrekkelijker worden voor de doelgroep en mensen minder gebruik hoeven te maken van de WMO subsidie. Het streven is om de senior zo prettig mogelijk te laten wonen en leven in de regio Westerkwartier. De eerste doelstelling van de opdrachtgever luidt dan ook als volgt: Informatie verstrekken aan de betrokken gemeenten, corporatie Wold & Waard en overige vastgoedpartijen over de wensen en eisen van senioren met betrekking tot de te bouwen seniorenwoningen in het Westerkwartier. Gemeenten en corporaties kunnen hun beleid/visie hier wellicht op aanpassen. Makelaars, projectontwikkelaars en architecten kunnen hierdoor beter op de wensen van de klant inspelen. Dit verhoogt de gebruikskwaliteit van de woning en zijn omgeving, wat uiteindelijk tot tevreden en in behoefte voorziene bewoners zal leiden. De tweede doelstelling is: Achterhalen hoe de ideale seniorenwoning er uit zou moeten zien vanuit ruimtelijke perspectief en benodigde (technische) voorzieningen.

1

Onderzoeksrapport


Om beide doelstellingen te bereiken zal uit onderzoek naar voren moeten komen wat de wensen en eisen zijn van senioren met betrekking tot een seniorenwoning. 1.3 Centrale vraag Door stagnatie en een slechte doorstroming van woningen is er sprake van een slechte woningmarkt, ook voor senioren. De huidige trend is dan ook dat senioren eerder geneigd zijn om in hun eigen woning te blijven wonen. Zij maken gebruik van subsidiemogelijkheden (WMO) om hun eigen woning aan te passen aan hun nieuwe omstandigheden (drempels, liften etc.). De hoge kosten van deze subsidies zijn voor gemeenten niet aantrekkelijk. Woningcorporaties hebben geen baat bij leegstaande seniorenwoningen. Door een antwoord te geven op de centrale vraag is het mogelijk om een advies te geven aan de opdrachtgevers. Deze adviezen moeten de opdrachtgevers duidelijkheid verschaffen over het te nemen beleid met betrekking tot huisvesting van senioren. Om de centrale vraag te beantwoorden, zijn er vier deelvragen geformuleerd. 1. Waar en in wat voor type woning willen senioren wonen? 2. Wat is de gewenste indeling van de woning? 3. Wat zijn naast, de inrichting van de vertrekken, de wensen ten aanzien van de overige voorzieningen in de woning? 4. Wat is de maximale huuren/of koopprijs van de seniorenwoning? 1.4 Belang centrale vraag Omdat de huidige vastgoedmarkt stagneert en de huidige seniorenwoningen niet voldoen aan de vraag willen de opdrachtgevers de markt weer laten opleven. Door de eisen en wensen van de senioren in het Westerkwartier in kaart te brengen, kan de ideale seniorenwoning ontwikkeld worden. Ook kan gekeken worden waar en in welke mate deze woningen moeten komen te staan. Op deze manier kan zo goed mogelijk worden in gespeeld op de vraag naar seniorenwoningen, het zogenaamde consumentgericht bouwen. 1.5 Opbouw van het rapport Dit rapport begint met een bedrijfsbeschrijving van de initiatiefnemer VAC en een korte omschrijving van de opdrachtgevers. Dit staat geschreven in hoofdstuk 2. Vervolgens wordt in hoofdstuk 3 een inhoudelijke oriëntatie op het onderzoek gegeven. Aan de hand van de oriëntatie zijn deelvragen opgesteld. In hoofdstuk 4 staan de resultaten van het onderzoek. Hier zijn de resultaten van de enquête verwerkt. Aan de hand van de resultaten in hoofdstuk 4, worden in hoofdstuk 5 conclusies gegeven. In hoofdstuk 6 staan ten slotte de aanbevelingen van het onderzoek.

2

Onderzoeksrapport


2. DE OPDRACHTGEVER Het onderzoek naar woonkwaliteit onder 55-plussers in het Westerkwartier is een initiatief van de VAC Zuidhorn. Samen met de vier gemeenten in het Westerkwartier (Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn) en woningcorporatie Wold & Waard te Leek is het onderzoek tot stand gekomen. De uitvoering van het onderzoek geschiedt door de VAC. In dit hoofdstuk wordt een omschrijving gegeven wat de VAC is en wie er betrokken zijn bij deze organisatie. 2.1 Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn De Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn is initiatiefnemer van het onderzoek. VAC Zuidhorn is een lokale woonconsumentenorganisatie. Zij bestaat op dit moment uit 9 vrijwilligers die de belangen van de woonconsument op plaatselijk niveau behartigen. Financieel is VAC Zuidhorn aangewezen op subsidies en opbrengsten uit onderzoeken. De VAC Zuidhorn staat ingeschreven als stichting bij de Kamer van Koophandel. De VAC geeft adviezen over bouwplannen aan gemeenten, corporaties, projectontwikkelaars en aan de particuliere woonconsument. Het betreffen adviezen over een optimale gebruikskwaliteit van woningen. VAC Zuidhorn probeert in een zo vroeg mogelijk stadium betrokken te zijn bij het bouwproces. Dit geeft namelijk de mogelijkheid om nog wijzigingen aan te brengen in de bouwen structuurplannen, plattegronden, visies en dergelijke. Aan de hand van de WoonKwaliteitWijzer toetst VAC Zuidhorn de plannen, plattegronden of installaties op de gebruikskwaliteit. De VAC Zuidhorn wordt ondersteund door de landelijke organisatie VACpunt Wonen. 2.2 Stichting VACpunt Wonen VACpunt Wonen is de overkoepelende organisatie van lokale VACs in het hele land. Zij is het kennis- en adviescentrum voor de gebruikskwaliteit van woningen en woonomgeving. De lokale VACs zijn ongeveer 65 jaar geleden ontstaan uit onvrede. Bij de wederopbouw na de oorlog voldeden woningen vaak niet aan de eisen van de gebruiker, in die tijd vaak de huisvrouw. In de loop der jaren ontstond behoefte aan een centrale organisatie. Dit resulteerde in 1965 tot de oprichting van het Landelijk Contact van de VAC`s, voorloper van het huidige VACpunt Wonen. VACpunt Wonen verzamelt de kennis en kunde van de VACs en zorgt daarnaast voor de uitwisseling hiervan. Dit gebeurt onder andere door middel van nieuwsbrieven, het geven van cursussen en een tijdschrift. Ook is zij uitgever van de WoonKwaliteitWijzer. De WoonKwaliteitWijzer wordt door de VACs gebruikt bij het toetsen van woning en woonomgeving op de gebruikskwaliteit. 2.3 Gemeenten in het Westerkwartier Het onderzoek wordt uitgevoerd in opdracht van de vier gemeenten in het Westerkwartier: Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn. Samen tellen deze gemeenten 38 dorpen. Van de ruim 60.000 inwoners in het Westerkwartier zijn circa 17.500 senior. Al deze senioren hebben huisvesting nodig. In de woonvisie Westerkwartier 2009-2015 is te lezen dat kwaliteit voor kwantiteit gaat en inbreiding voor uitbreiding. Deze prioritering willen de gemeenten blijven behouden. Het onderzoek tracht hieraan een bijdrage te leveren.

3

Onderzoeksrapport


In de woonvisie Westerkwartier is te lezen dat de ambitie van het Westerkwartier als volgt is:

Ìn 2015 is het Westerkwartier een groene regio ten westen van de stad Groningen. Een gebied waar de vele kleine en enkele verstedelijkte kernen deel uit maken van het ` gevarieerde aantrekkelijke landschap. De kernen hebben ieder hun eigen identiteit waar sociale betrokkenheid bijdraagt aan een levendige gemeenschap’.

Hierbij stellen de gemeenten de volgende vraag: Op welke doelgroep moet de toekomstige woningbouw gericht zijn? Doormiddel van het onderzoek kan gekeken worden hoe de vraag is naar nieuwbouw en waar deze woningen gebouwd moeten worden. 2.4 Woningcorporatie Wold & Waard Woningcorporatie Wold & Waard, ook opdrachtgever van dit onderzoek, zet zich in voor de volkshuisvesting in de regio Westerkwartier. Met activiteiten op het gebied van verhuur, onderhoud, nieuwbouw en verkoop van woningen en een goede dienstverlening vervult Wold & Waard hun rol als maatschappelijke ondernemer in het Westerkwartier. Wold & Waard heeft belang bij de resultaten van het onderzoek, omdat zij ook seniorenwoningen verhuurt. Met de informatie over de ideale seniorenwoning en waar deze moet komen te staan, kan Wold & Waard wellicht haar beleid hier op aanpassen. Door te kijken naar bestaande woningvoorraad en deze te testen aan de uitkomsten van het onderzoek kan besloten worden of deze overeenkomen met de eisen en wensen van senioren in het Westerkwartier. Vervolgens kan de vraag gesteld worden: Wat te doen met de bestaande woningvoorraad en toekomstige nieuwbouwprojecten? Er kan bijvoorbeeld gerenoveerd of gesloopt worden om over te gaan tot herontwikkeling van nieuw te bouwen seniorenwoningen om aan de vraag te voldoen.

4

Onderzoeksrapport


3. ORIENTATIE SENIORENWONINGEN De opdrachtgevers hebben bij de aanleiding tot het starten van het onderzoek het onderwerp al vastgesteld. Uit een inhoudelijke oriëntatie op het onderwerp is uiteindelijk het onderzoek tot stand gekomen. In dit hoofdstuk is de inhoudelijke oriëntatie terug te vinden. 3.1 Begripsafbakening Om onduidelijkheden te voorkomen is een begripsafbakening samengesteld. De begrippen zijn hieronder in alfabetische volgorde omschreven:  Gebruikskwaliteit: Gebruikskwaliteit betekent dat woning en woonomgeving geschikt zijn om alle dagelijkse activiteiten ongehinderd uit te voeren.  Ideale seniorenwoning: Dit betreft een omschrijving van de ideale seniorenwoning qua indeling van de binnenkant, woonomgeving en (extra) speciale voorzieningen.  (Extra) speciale voorzieningen: Voorzieningen die de respondent wenst c.q. eist in zijn woning, zoals extra ruimte voor apparaten en hulpmiddelen, verlichting en/of andere elektrische voorzieningen of type ventilatie.  Volledige kern: Dit zijn de grotere dorpen in de gemeenten. Hier bevinden zich de meeste voorzieningen. Er wordt hierbij gewerkt met een A- , B- , en C- kern. De A- en B-kern zijn de dorpen die aangeduid worden als volledige kern. Hierbij beschikt een dorp uit de A-kern over een groot aantal voorzieningen en een dorp uit de B-kern uit minder voorzieningen. In de C-kern bevinden zich bijna geen voorzieningen en wordt aangeduid als onvolledige kern. Voor het Westerkwartier gelden de kernen als volgt: o A-kern: Aduard, Grijpskerk, Grootegast, Leek/Tolbert, Marum, Zuidhorn/Noordhorn o B-Kern: De Wilp, Zevenhuizen, Oldehove, Niekerk/Oldekerk, Opende o C- Kern: Briltil, Boerakker, Den Ham, Den Horn, Doezum, Enumatil, Jonkersvaart, Kommerzijl, Kornhorn, Lauwerzijl, Lettelbert, Lucaswolde, Lutjegast, Midwolde, Niebert, Niehove, Niezijl, Noordwijk, Nuis, Oostwold, Pieterzijl, Saaksum, Sebaldeburen, Visvliet  Senioren: In het onderzoek wordt onder senioren 55-plussers verstaan.  WoonKwaliteitWijzer: Dit is een handboek van VACpunt Wonen. Het bevat een gedetailleerde beschrijving van het begrip gebruikskwaliteit en dient als richtlijn voor het advies. 3.2.1 Huidige woonsituatie Het Westerkwartier telt anno 2011 ruim 60.000 inwoners, hiervan zijn circa 17.500 senioren. Per gemeente bestaat gemiddeld 29% uit 55-plussers. In tabel 1 is te zien dat in de gemeente Leek en Zuidhorn de meeste senioren wonen. Dit zijn tevens ook de twee grootste gemeenten in het Westerkwartier. Het doel van gemeenten is om zoveel mogelijk mensen in de regio te behouden. Het aantal inwoners per gemeenten is als volgt;

Totaal

Zuidhorn 18.632

Leek 19.354

Grootegast 12.141

Marum 10.470

Totaal 60.597

Senioren % senioren

5.377 29%

5.942 30%

3.270 27%

2.920 28%

17.509 29%

Tabel 1: Aantal inwoners in het Westerkwartier

De laatste jaren is de bevolkingsgroei gestabiliseerd. Alleen in de oudere leeftijdsgroepen is nog een groei zichtbaar. Hierdoor is het aandeel 55-plussers in de bevolking toegenomen tot 29 procent. De verwachting is dat de trend van vergrijzing zal blijven doorzetten. De bevolkingsgroep 45 jaar en ouder is op dit moment 39% van de totale bevolking in het Westerkwartier.

5

Onderzoeksrapport


In het Westerkwartier bestaat ruim driekwart van de woningvoorraad (76%) uit koopwoningen. 31% van de koopwoningen valt in het goedkope segment (tot €200.000, -). 29% van de koopwoningen heeft een waarde van meer dan €300.000 en de overige 40% heeft een waarde tussen de €200.000 en €300.000. De particuliere huursector speelt een beperkte rol in de woningvoorraad (2%) in het Westerkwartier. Van de woningvoorraad behoort 22% tot de sociale huursector. In het Westerkwartier is Stichting Wold & Waard de grootste sociale verhuurder. Voor seniorenwoningen geldt dat Wold & Waard en Vredewold (beide woningcorporaties) op dit moment beschikken over 1.501 seniorenwoningen. Het aanbod van seniorenwoningen in de koopsector is circa 330 en van particuliere verhuurders circa 50. De totale voorraad is hiermee 1880 seniorenwoningen, waarvan 1160 grondgebonden en 720 gestapeld. Ruim een kwart (27%) van de huishoudens behoort op basis van inkomen tot de primaire doelgroep (gezamenlijke huishoudens met een inkomen tot €33.614) van sociale huisvesting. Dit is ongeveer gelijk aan het landelijke gemiddelde (28%), maar ligt ruim onder het provinciale gemiddelde (38%). Binnen het Westerkwartier is het aandeel van de primaire doelgroep het grootst in Grootegast (31%), gevolgd door Marum (29%), Leek (27%) en Zuidhorn(23%). In 2007 is een woonkwaliteitonderzoek gedaan naar 20 senioren woningen in Zevenhuizen (gemeente Leek). In dit onderzoek werd gekeken of de woningen, in beheer van woningcorporatie Vredewold, nog wel voldoen aan de huidige woonkwaliteitseisen (volgens de WoonKwaliteitsWijzer van de VAC). Daarnaast werd naar de mening van de bewoner gevraagd. Uit het onderzoek kwam naar voren dat er dusdanige grote en dure veranderingen moeten plaatsvinden dat sloop en nieuwbouw op termijn de gevolgen zullen zijn. Bewoners kunnen bij de gemeente een beroep doen op de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). Binnen de kaders van de WMO is het mogelijk de woning aan te passen. De subsidies die hiervoor vrijgemaakt worden zijn echter niet bodemloos en kosten gemeenten geld. 3.2.2 Toekomst senioren De regio Westerkwartier heeft een grote verscheidenheid aan woningen en woonmilieus. Het woningmarktonderzoek 2007 geeft aan dat er in het Westerkwartier een grote wens is naar grondgebonden woningen. De vraag naar gestapelde woningbouw is minder groot. Uit dit onderzoek is gebleken dat 77% van de verhuisgeneigde bewoners in het Westerkwartier wil blijven wonen. Uit landelijk onderzoek van Woonkennis is gebleken dat slechts 3% van de 55-plussers actief op zoek is naar een woning. Figuur 1 laat zien dat van de woonconsumenten van 55 jaar en ouder slechts 6% verwacht dat zij minder dan 2 jaar in de huidige woning blijven wonen. De grootste groep verwacht dat zij 5 tot 10 jaar nog in de huidige woning blijft wonen. Deze groep mensen is vaak gehecht aan de woning, die vertrouwd is, en aan de woonomgeving waar sociale contacten, voorzieningen en zorg in de buurt zijn. Ook zijn ze minder snel geneigd te verhuizen vanwege persoonlijke redenen.

Figuur 1: Verwachting over volgende verhuizing

6

Onderzoeksrapport


3.2.3 Projectontwikkelaars Door stagnatie en een slechte doorstroming van woningen is er sprake van een slechte woningmarkt voor senioren. De huidige trend is dat nieuwe senioren geneigd zijn om in hun eigen woning te blijven wonen. De voornaamste oorzaak zou kunnen zijn dat het aanbod van de meeste woningen niet aansluit op de vraag. Door te komen tot een ideale woning kan de senior wellicht gestimuleerd worden om te verhuizen. Het kan ertoe leiden dat er een betere doorstroming komt. 3.2.4 WoonKwaliteitWijzer De WoonKwaliteitWijzer is een uitgave van stichting VACpunt Wonen. In het handboek zijn de kennis en ervaring verwerkt van de Adviescommissies Wonen (VACs en WACs) De WoonKwaliteitWijzer geeft een integrale visie op wonen en bevat criteria voor de gebruikskwaliteit voor nieuwbouw en bestaande bouw (renovatie) en woonomgeving. Alle criteria zijn met argumenten onderbouwd. De eisen van de WoonKwaliteitWijzer liggen boven het niveau van het geldende Bouwbesluit. Immers eisen in het huidige bouwbesluit vormen de absolute minimumvoorwaarden waaraan woningen moeten voldoen. 3.2.5 Conclusie oriëntatie Op basis van eerder gedane onderzoeken naar seniorenwoningen kan geen gedegen advies gegeven worden, omdat de eisen en wensen van senioren nogal kunnen verschillen per gebied. Ook is uit onderzoek gebleken dat huidige nieuwbouwwoningen niet voldoen aan de vraag en dat projectontwikkelaars niet goed op de hoogte zijn van wat de senior wil. Daarom is het van groot belang dat deze vraag specifiek wordt onderzocht in de regio Westerkwartier. In het onderzoek wordt de nadruk gelegd op de binnenkant/indeling van de woning, of er extra ruimte nodig is en of er speciale technische voorzieningen nodig zijn. Hierbij moet de woonomgeving van de senior niet uit het oog verloren worden. Een ideale woning en een prettige leefomgeving zorgen er voor dat de leefbaarheid in het Westerkwartier voor senioren goed is.

7

Onderzoeksrapport


4. ONDERZOEKSRESULTATEN Op basis van de onderzoeksvragen (enquêtevragen – zie bijlage 1) is het onderzoek naar de ideale seniorenwoning uitgevoerd. De resultaten van het onderzoek zijn in dit hoofdstuk te vinden. Dit zal gedaan worden per deelvraag, waarbij wordt ingegaan op de bijhorende deelvragen. Om meer inzicht te krijgen in de woonwensen van senioren zijn bij sommige vragen de antwoorden opgesplitst in drie leeftijdsgroepen namelijk: 55 tot 65 jaar, 65 tot 75 jaar en 75 jaar en ouder. Daarnaast zijn sommige vragen opgesplitst in A-, B- en C kernen en de vier gemeenten. Ten slotte is gekeken naar verschillen tussen huur en koop. In bijlage 3 staan opmerkingen die gemaakt zijn in de enquête. 4.1 Waar en in wat voor type woning willen senioren wonen? In deze paragraaf wordt antwoord gegeven op de onderzoeksvragen geformuleerd bij de deelvraag: Waar en in wat voor type woning willen senioren wonen? Om de deelvraag te kunnen beantwoorden zijn de volgende onderzoeksvragen geformuleerd: 1. Wat is de huidige woonsituatie van de senior? 2. Gaat de voorkeur uit naar koop of huur? 3. Aan welk type woning geeft de senioren de voorkeur? 4. Hoe is de verhuisgeneigdheid van senioren in het Westerkwartier? 5. Hoe moet de omgeving eruit zien? 4.1.1 Resultaten onderzoeksvraag 1: De huidige woonsituatie van de senior Algemene informatie: Populatiegrootte 11.466 adressen, verzonden 1935 enquêtes en 632 enquêtes terugontvangen; dit aantal respondenten is genoeg om te spreken van een betrouwbaar onderzoek. De meeste respondenten (72,5%) wonen in een koopwoning en 27,5% in een huurwoning. Per gemeente verschilt dit. In Marum heeft 80% een koopwoning en 20% een huurwoning. In Zuidhorn heeft 75% een koopwoning en 25% een huurwoning. Van de respondenten in Grootegast heeft 67% een koopwoning en 33% een huurwoning en in Leek is de 69% koopwoning en 31% huurwoning. In tabel 2 is te zien dat bijna de helft van de respondenten in een vrijstaande woning woont. Type woning

% respondenten

Vrijstaand

45,30%

2-onder-1 kap

18,40%

Hoekwoning

14,10%

Tussenwoning

9,50%

Appartement

8,40%

Bungalow

2,70%

Geschakeld

1,60%

Tabel 2 Type woning respondent

8

Onderzoeksrapport


4.1.2 Resultaten onderzoeksvraag 2: Voorkeur koop of huur. In totaal hebben 321 respondenten hun voorkeur voor huur of koop aangegeven. De rest heeft geen voorkeur. Van de totale groep, 109 respondenten, die binnen 5 jaar plannen heeft om te verhuizen, wil 36% naar koop en 64% naar huur. Uitgerekend naar de totale onderzoeksgroep wil 66,3% naar een huurwoning en 33,7% naar een koopwoning. Figuur 2 laat zien dat 9% van de 82 respondenten, die nu in een huurwoning wonen, hun voorkeur voor koop aangeven. Van de 239 respondenten, die nu in een koopwoning wonen, wil 43% bij een eventuele verhuizing naar een koopwoning en 57% naar een huurwoning.

Figuur 2: Voorkeur van huur naar koop of huur

Figuur 3: Voorkeur van koop naar koop of huur

Er valt dus een redelijke verschuiving van koop naar huur te zien. In tabel 3 is te zien dat de voorkeur naar huren sterker wordt naarmate de leeftijd stijgt.

Tabel 3: Voorkeur huur of koop

4.1.3 Resultaten onderzoeksvraag 3: Voorkeur type woning Van de respondenten wil de grootste groep (26,3%) naar een appartement tot de vierde verdieping, 24,5% geeft de voorkeur aan een vrijstaande woning/bungalow zonder verdieping en 11,9% een vrijstaande woning met verdieping. De vierde grote groep, 11,7%, wil wel in een hoekwoning zonder verdieping wonen. 4.1.4 Resultaten onderzoeksvraag 4: Verhuisgeneigdheid De meeste respondenten (52,8%) geven aan nog niet te willen verhuizen binnen 2 of 5 jaar, 29,6% weet nog niet wat hij of zij in de toekomst gaat doen. Echter, 9,4% geeft aan binnen twee jaar te gaan verhuizen en 8,3% zelfs binnen vijf jaar. Dit is een totaal van 109 respondenten, respectievelijk 58 en 51, die binnen een termijn van vijf jaar gaat verhuizen. 77% van deze groep bestaat uit senioren die nu in een koopwoning wonen. Vertaald naar de werkelijke populatie betekent het dat 1.077 seniorengezinnen binnen 2 jaar van plan zijn om te verhuizen en 951 binnen 5 jaar. Van de 17,7% die in de komende 5 jaar aangaven van plan zijn te gaan verhuizen, willen de meeste in de huidige woonplaats blijven wonen en anders naar de hoofdkern van hun gemeente. Tabel 4 geeft aan waar de senior dan heen zou willen verhuizen. 9

Onderzoeksrapport

Voorkeur woonplaats


Verhuizing binnen 2 jaar

Verhuizing binnen 5 jaar

Huidige woonplaats

297

279

Grootegast hoofdkern

92

37

Grootegast elders

0

0

Leek hoofdkern

204

316

Leek elders

18

18

Marum hoofdkern

111

56

0

0

167

130

0

0

185

112

Marum elders Zuidhorn hoofdkern Zuidhorn elders Buiten het Westerkwartier

Tabel 4: Voorkeur woonplaats bij verhuizing. Uitgedrukt in werkelijke cijfers.

Niet duidelijk is of dit een verhuizing naar een nieuwbouwwoning of een bestaande woning is. Van de 109 respondenten die aangaf binnen 5 jaar te willen verhuizen, heeft bijna de helft (46%) een leeftijd van 55 tot 65 jaar. Slechts 16% van de 75 jaar en ouderen geeft aan binnen 5 jaar te verhuizen. Motieven voor senioren om niet te willen verhuizen zijn: zo lang mogelijk zelfstandig in de woning te blijven wonen, men is nu nog gezond, werkzaam in het huidige gebied en verkoop eigen woning lukt niet. Motieven om in de toekomst wel te willen verhuizen zijn:  dichter in het centrum willen gaan wonen,  gezondheidsklachten, huidige woning is te groot,  tuin is te groot,  onderhoudskosten eigen woning te hoog,  huidige woning is niet levensloopbestendig en  overstappen van koop naar huur. 4.1.5 Resultaten onderzoeksvraag 5: De woonomgeving Als gevraagd wordt naar de voorkeur qua woonomgeving, wil gemiddeld 47% in het dorpscentrum wonen. Tabel 5 laat zien dat naarmate de senior ouder wordt, dit steeds belangrijker wordt. Van de 65 tot 75 jarigen kiest 57% voor het dorpscentrum en dit is 61% bij de oudste groep. De tweede voorkeur gaat uit naar een woonomgeving aan de rand van het dorp. Van de totale groep wil 30% op aan de rand van het dorp wonen en van de 55 tot 65 jarigen is dit 38%. 19% wil net buiten het dorpscentrum wonen en slechts 3% wil buiten het dorp wonen. De overige 2% wil stedelijk wonen.

Tabel 5: Voorkeur woonomgeving

Looproute in woonomgeving 75 % van de respondenten vindt vlakke bestrating belangrijk. Daarnaast is het voor 55% belangrijk dat de trottoirs voorzien zijn van op/afritten op de straathoeken. Naarmate de senior ouder wordt, is een zitplaats tussendoor belangrijker. Verder moet de looproute voldoende verlicht zijn (84%), veilig zijn (31%) en een groen (37%) karakter hebben. 10

Onderzoeksrapport


Veiligheid Wat betreft de veiligheid in en rond de woning vindt 76% het belangrijk dat er goede inbraakbeveiliging is. 60% van de respondenten wil een overzichtelijke woonomgeving. Bij appartementen wil 38% een centrale portiekafsluiting. Opvallende opmerkingen over de veiligheid van de buurt zijn: meer politie op straat, oplettende buren, voldoende verlichting op straat en in de portiek. Afstand tot de voorzieningen Aan de respondent is ook gevraagd wat de gewenste afstand van de woning tot enkele belangrijke voorzieningen zijn. Hierbij kon de respondent kiezen uit: 0 tot 400 meter, 400 tot 800 meter, 800 meter tot 2 kilometer en 2 kilometer of meer. De voorzieningen die senioren vooral dichtbij willen hebben (0 tot 400 meter) zijn de brievenbus (38,7%) en de bushalte (36,7%). Voorzieningen die binnen 800 meter moeten zijn: winkels voor dagelijkse boodschap (37,6%), het postkantoor (33,3%), een bankgeldautomaat (32,2%), medische voorzieningen (36,9%) en het park (32,3%). Voor de bibliotheek (37,9%) en het cultureel centrum (33,8%) geldt dat deze afstand tussen de 800 meter en 2 kilometer mag zijn. Het NS-station mag op een afstand groter dan 2 kilometer zijn. Echter, de 2 NS stations in het Westerkwartier bevinden zich in de gemeente Zuidhorn. Gekeken naar de respondenten uit deze gemeente, kiest 33,5% voor het NS station binnen een afstand van 800 meter tot 2 kilometer. Parkeermogelijkheden Van de respondenten die een voorkeur voor een appartement hebben kiest 58% voor een eigen parkeerplaats. Ruim de helft, 48%, wil de parkeerplaats op korte afstand van de woning hebben. Bijna de helft (49%) van de kopers wil parkeren in een afgesloten parkeergarage en bij huurders is dit bijna een derde(30%). Daarnaast geeft bijna een derde (32%) aan een fietsenstalling te willen hebben. 4.2 De indeling van de woning In deze paragraaf wordt antwoord gegeven op de deelvraag: Wat is de gewenste indeling van de woning? Om deze deelvraag te beantwoorden zijn drie onderzoeksvragen gesteld: 1. Welke vertrekken moeten tenminste gelijkvloers zijn? 2. Welke eisen en wensen worden voor de gang, woonkamer, keuken, toilet, slaapkamers, badkamer, berging, hobbykamers, parkeergelegenheid en overige ruimtes gesteld? 4.2.1 Resultaten onderzoeksvraag 1: Gelijkvloerse vertrekken Bij de woning moet de woonkamer, keuken, badkamer, toilet en minstens een slaapkamer gelijkvloers zijn. Maar liefst 89,7% geeft dit aan. 8,7% van de respondenten wil een verdieping hebben waarbij een van de genoemde ruimtes op de verdieping zit. 1,6% vindt het niet noodzakelijk. Tussen de huurders en kopers is nauwelijks een verschil. Bij het naar binnengaan van de woning geeft de meerderheid (61,8%) aan dat de toegankelijkheid gelijkvloers moet zijn. Dus geen treden en/of drempels. 4.2.2 Resultaten onderzoeksvraag 2: Gewenste indeling en inrichting van de woning Uit de vorige subparagraaf kwam naar voren dat de meeste respondenten de belangrijkste vertrekken gelijkvloers willen hebben. Hieronder wordt per ruimte aangegeven wat de gewenste indeling en inrichting is. Gewenst woonoppervlak Over het algemeen is het gewenste woonoppervlak tussen de 100 en 125 m2 (32%). In figuur 4 is te zien dat 27,1 % een woonoppervlak wenst van tussen de 75 en 100m2. Een derde grote groep, 26,2%, wil een woonoppervlak van tussen de 125 en 150m2 .

11

Onderzoeksrapport


Figuur 4: Voorkeur gewenste woonoppervlak

De gewenste oppervlakte per leeftijdsgroep loopt af naar mate de senior ouder wordt, zoals in figuur 5 te zien is. Waar 23,1% van de 55 tot 65 jarigen een oppervlakte van 75 tot 100 m2 wenst, is dit bij de 75 jaar en ouderen 44,9%.

Figuur 5: Gewenste woonoppervlak naar leeftijdsgroep

Hal/gang Meer dan de helft (60,6%) vindt voldoende ruimte voor het manoeuvreren met een rolstoel of rollator belangrijk. Respectievelijk 52,8% en 54,1% van de respondenten vinden het belangrijk dat er voldoende loopruimte en voldoende ruimte is voor een kapstok. Daarnaast vindt 44,4% dat er voldoende ruimte moet zijn om gasten binnen te laten. Enkele opvallende opmerkingen hierbij waren dat de hal/gang niet lang en smal moest zijn. Tussen huur en koop zit weinig verschil. Toilet De gewenste positie van het toilet ten opzichte van de hoofdslaapkamer is voor 64,1% van respondenten 2 tot 3 meter, 35,9% wil het toilet verder bij de hoofdslaapkamer vandaan, namelijk 4 tot 6 meter. Het toilet mag in ieder geval niet standaard zijn. Echter, bij de keuze tussen een verhoogd toilet en een hangend toilet is de keuze per leeftijdsgroep nogal verschillend. Voor de leeftijdsgroep 55 tot 65 jaar wil 50% een verhoogd toilet en bij de leeftijdsgroep 75 en ouder is dit 88%. 57% van de leeftijdsgroep 55 tot 65 jaar wil een hangend toilet en slechts 27% van de 75 jaar en ouderen wil dit. Hoe ouder des te belangrijker worden de wandhandgrepen. Bij de jongste leeftijdsgroep wil 24% wandhandgrepen en bij de oudste groep is dit 56%. Ruim een derde 38% kiest voor een klein fontein en 34% kiest voor een hoekfontein. Precies een derde vindt het belangrijk dat de afmetingen minimaal 100 cm x 140 cm zijn. Enkele opvallende opmerkingen hierbij zijn dat de afmetingen voldoende groot moeten zijn voor een draaicirkel van een rolstoel/rollator. Daarnaast is een afzuiging bij velen belangrijk.

12

Onderzoeksrapport


Figuur 6: Eisen en wensen toilet

Van de groep huurders wil 42% wandhandgrepen in het toilet en van de groep kopers is dit 28%. Daarnaast vindt de groep huurders, met 75% tegenover 57% van de groep kopers, een verhoogd toilet belangrijker. Kopers hebben liever een hangend toilet (56% kopers tegen over 42% huurders). Woonkamer

Figuur 7: eisen en wensen woonkamer

Hoe ouder de respondent, des te kleiner de woonkamer. 41% van de respondenten van 75 jaar en ouder wil de woonkamer tussen de 20 en 30m2, terwijl dit bij de leeftijdsgroep 55 tot 65 jaar 26% is. Deze groep, 62%, wil namelijk dat de woonkamer groter dan 30m2 is. Over het algemeen zegt 57% van de respondenten dat de woonkamer groter dan 30 m2 moet zijn. De ligging van de woonkamer op het zuiden heeft de voorkeur van 62% van de respondenten. 24% van de respondenten wil de woonkamer op het westen. Er is een voorkeur voor kozijnen met vensterbank(66%). De leeftijdsgroep 75 en ouder vindt dit nog belangrijker (81%). Daarnaast wil 27% van de respondenten geen inkijk in de woning en wil 38% tuingericht wonen en 47% straatgericht. Meer dan een derde, 34%, kiest voor een vrij wandoppervlak in de woonkamer. Opvallende opmerkingen hierbij zijn: een schuifpui naar de keuken, woonkamer met serre op het zuiden, ligging zuidwest, een lichte kamer. Het verschil tussen huur en koop is dat de koper met 62% een woonkamer groter dan 30 m2 wil en 27% een woonkamer tussen de 20 en 30m2, terwijl de huurders met 43% een woonkamer groter dan 30m2 wil en 40% een woonkamer tussen de 20 en 30 m2. 13

Onderzoeksrapport


Daarnaast vindt de huurder(76%) het iets belangrijker om kozijnen met vensterbank te hebben en van de kopers wil 63% dit. Ook vindt de huurder(59%) het belangrijker om straatgericht te wonen ten opzichte van de koper (44%). Keuken

Figuur 8: voorkeuren van de keuken

Figuur 8 laat zien dat voor 84% van de respondenten een standaard inrichting van de keuken niet voldoende is. Bij de leeftijdsgroep 55 tot 75 is dit 15% en bij de oudste leeftijdsgroep is dit 22%. Voor rond de 75% van de eerste twee leeftijdsgroepen is een vrije keuze van indeling van de keuken belangrijk. Voor de oudste groep is dit 63%. Ook wil 54% van de respondenten een vrije keuze qua apparatuur en 25% wil de mogelijkheid tot elektrisch koken. De keuze voor een open of een dichte keuken is respectievelijk 40 en 29%. Een raam in de keuken is ook erg belangrijk. 72% kiest namelijk voor een raam in de keuken. Opvallende opmerkingen bij de keuken waren: een woon/eetkeuken, een half/open keuken en voldoende licht in de keuken. Het verschil tussen huidige kopers en huurders is erg groot. Waar de huurders met 32% een standaard inrichting willen, eisen kopers een vrije keuze van de indeling (76% kopers tegenover 60% huurders) en vrije keuze voor apparatuur (62% tegenover 35%). Kopers eisen met 43% net iets meer een open keuken tegenover 33% van de huurders. Zij neigen iets meer(36% huurders tegenover 27% kopers) naar een dichte keuken. Er zit nauwelijks verschil tussen mogelijkheid voor elektrisch koken.

Hoofdslaapkamer De meeste senioren, 65,1%, willen de hoofdslaapkamer naast de woonkamer. Deze moet via de gang bereikbaar zijn. Kopers vinden het met 71% tegenover 50% van de huurders, belangrijker om de hoofdslaapkamer via de gang bereikbaar te hebben. De hoofdslaapkamer dient ruimte te hebben voor een tweepersoons bed. Hierbij vindt 88% van de respondenten het belangrijk dat aan beide zijden van het bed loopruimte is. 23% geeft aan loopruimte te willen hebben voor een rollator. Daarnaast is het belangrijk dat er ruimte is voor een kast en dat er een raam open kan voor ventilatie (beide 90%). Voor een lichtschakelaar bij het bed kiest 84% en 68% vindt een loze leiding ten behoeve van TV, computer en telefoon belangrijk. Kopers vinden dit met 71% tegenover 61% huurders iets belangrijker. Veel voorkomende opmerkingen voor de hoofdslaapkamer zijn dat er een ventilatierooster aanwezig moet zijn en dat de kamer voldoende groot is.

14

Onderzoeksrapport


Figuur 9: eisen en wensen hoofdslaapkamer

Tweede slaapkamer 12,6% van de senioren wil naast de woonkamer, keuken en badkamer een extra slaapkamer/hobbykamer erbij. Precies de helft wil twee slaapkamers en een derde wil drie slaapkamers. 4% geeft aan meer dan drie slaapkamers te willen hebben. Het verschil tussen de huidige huurders en huidige kopers is dat huurders (met 18% huurders tegenover 10% kopers) iets meer naar 3 kamers neigen en kopers (37% kopers tegenover 24% huurders) meer naar drie slaapkamers. Echter de keuze voor twee slaapkamers ligt bij huurders en kopers beide rond de 50%. Ruim 73% geeft aan ruimte voor een tweepersoonsbed in de logeerkamer te willen. Dit aantal neemt af naarmate men ouder wordt (van 77% voor de jongste groep en 51% tot de oudste groep). Van de huidige groep huurders wil 65% ruimte voor een tweepersoonsbed tegenover 77% kopers. 83% geeft aan dat er ruimte moet zijn voor het plaatsen van een kast. Daarnaast is het belangrijk (65% van de respondenten) dat er een lichtschakelaar bij het bed komt. Ook vindt 86% dat er een te openen raam voor ventilatie moet zijn. 49% vindt een loze leiding ten behoeve van TV, computer en telefoon belangrijk. Ook hier vinden huidige kopers(51%) een loze leiding belangrijker dan huurders 42%.

Figuur 10: eisen en wensen tweede slaapkamer

15

Onderzoeksrapport


Hobbykamer Van de respondenten die een hobbykamer willen, wil respectievelijk 91% en 82% ruimte voor een bureau en het plaatsen van een kast. Daarnaast kiest 83% voor een ventilatieraam en wil 48% een loze leiding ten behoeve van TV, computer en telefoon in de hobbykamer. Echter, hoe ouder de senior, hoe minder belangrijk loze leidingen zijn. Alle genoemde voorzieningen in de hobbykamer zijn voor kopers gemiddeld met 6% iets belangrijker dan voor de huurders. Badkamer

Figuur 11: eisen en wensen badkamer

Precies de helft van de respondenten wil de badkamer via de gang bereiken. Naarmate de senior ouder wordt, wordt dit steeds minder belangrijk. Deze groep, 73%, vindt het belangrijker dat de badkamer bereikbaar is via de hoofdslaapkamer. 58% van de totale groep kiest ervoor dat de badkamer via de hoofdslaapkamer bereikbaar moet zijn. Slechts 29% van de respondenten wil de badkamer zelf indelen. Een inloopdouche is gewenst bij 79% van de respondenten. Een bad is voor jongere senioren nog wel gewenst e (26%), maar de 75 jaar en ouderen, 91%, wil geen bad. Een 2 toilet is bij 64% van de respondenten gewenst. Een enkele wastafel heeft bij 61% de voorkeur. Voor 42% geldt dat de badkamer een draaicirkel van 150 cm moet hebben. Daarnaast vindt 36% afgeronde drempels belangrijk. 48% geeft aan ruimte te willen hebben voor voldoende assistentie bij het baden/douchen. Meer dan de helft (56%) wil vloerverwarming en een antislipvloer (67%). 69% van de senioren wil een raam voor ventilatie. Veel voorkomende opmerkingen zijn dat de douche voorzien moet zijn van wandhandgrepen en/of een zitstoel. Daarnaast geven veel respondenten aan dat afzuiging belangrijk is. Het verschil tussen de huidige groep huurders en kopers qua voorzieningen in de badkamer is redelijk groot. Echter, het verschil tussen beide groepen in de leeftijdsgroep 75 jaar en ouders is er nauwelijks. Het grootste verschil tussen de huurders en kopers is dat de groep kopers de volgende voorzieningen belangrijker vindt dan huurders:  een bad (23% kopers tegenover 9% huurders),  een inloopdouche ( 84% tegenover69%),  een tweede toilet (70% tegenover 53%),  een dubbele wastafel (35% tegenover 16%)(huurders kiezen met 70% voor een enkele wastafel),  indeling naar keuze (34% tegenover 17%),  en vloerverwarming (61% tegenover 46%). 16

Onderzoeksrapport


Inpandige berging De inpandige berging moet voor een aantal zaken voldoende ruimte bieden. Dit is ruimte voor: CV ketel/boiler (81%), gebruiksartikelen voorraad (77%), drogen van was (66%), opbergen strijkplank (73%), opbergen stofzuiger(79%) en de wasmachine/droger(95%). De ruimte moet voldoende aansluitmogelijkheden hebben. Naast de inpandige berging vindt 83% het noodzakelijk om een bijkeuken erbij te hebben. Tussen huur en koop zit weinig verschil. Met gemiddeld 4,9% vindt de groep kopers bovengenoemde voorkeuren belangrijker dan de groep huurders. Een uitschieter hierbij is dat de groep kopers met 87% tegenover 66% het belangrijker vindt om voldoende ruimte voor de CV ketel/boiler te hebben. De buiten- of benedenberging Ruim twee derde van de respondenten wil de berging op korte loopafstand van de woning hebben. De ruimte moet groot genoeg zijn voor het opbergen voor zaken als: tuinmeubelen, tenminste 2 fietsen, een oplaadpunt voor elektrische fietsen/scootmobiel en ruimte voor een scootmobiel. Daarnaast is het ook belangrijk dat de berging goede buitenverlichting heeft. De kopers vinden bovengenoemde eisen met 3,5% net iets belangrijker dan de groep huurders. Garage De meerderheid, 71,3%, vindt dat een garage bij een grondgebonden woning gewenst is. In de garage wil bijna iedereen (90%) voldoende loopruimte naast de auto hebben. Ook moet er extra ruimte voor fietsen zijn (63%). 44% van de respondenten wil een garagedeur met loopdeur en 48% een aparte loopdeur naast de garagedeur. Ruim twee derde (76%) wil een binnendeur naar de woning welke voorzien is van een lichtknop naast de binnendeur. Iets meer dan de helft (51%) wil een stortbak met kraan in de garage. Tussen huurders en kopers zit nauwelijks een verschil qua eisen van de garage. Balkon

Figuur 12: Eisen en wensen balkon

De grootte van het balkon is bij voorkeur (51%) tussen de 5 en 10m2. Een grote groep, 37%, wil een balkon dat groter is dan 10 m2. De kopers willen (44%) dat het balkon groter is dan 10m2 en huurders slechts 20%. Huurders (58% tegen over 48% kopers) neigen meer naar een balkon tussen de 5 en 10 m2. Het balkon ligt bij voorkeur op het zuiden (71%) of het westen (29%) en heeft privacy (61%). De kopers (65% tegenover 49% huurders) hechten iets meer waarde aan privacy dan de huurders. Het uitzicht op de natuur zoals groen, water, een tuin of een park heeft de voorkeur. Uitzicht op de straat en winkels heeft een voorkeur van 20%. Het balkon moet bereikbaar zijn via de woonkamer (71%) of via de keuken (26%) en moet overdekt zijn (54%).

17

Onderzoeksrapport


Tuin 45% van de respondenten geeft aan dat de tuin groter moet zijn dan 20 m. Slechts 21% van de 75-jarigen en ouder wil een tuin groter dan 20 m2. 27% van deze doelgroep wil een tuin kleiner dan 20 m2. Van de doelgroep 55 tot 65 jaar zegt 53% een tuin groter dan 20 m2 te willen hebben en 25% wil een tuin kleiner dan 20 m2. Voor alle leeftijdsgroepen geldt dat de tuin of op het zuiden (54%) of op het westen (21%) moet liggen. Daarnaast heeft de tuin privacy (54%). De groep huurders (40%) heeft het liefst dat de tuin bereikbaar is via de keuken en kopers willen de tuin bereiken via de woonkamer(42%) of keuken (40%). Meer dan de helft (55%) wil een aangelegd terras. Het verschil tussen huurders en kopers is dat de kopers iets meer eisen stellen aan de tuin. Zo vindt 48% van de kopers (tegenover 37% huurders) dat de tuin groter dan 20m2 moet zijn. Ook stellen ze meer eisen aan privacy (57% ten opzichte van 47% huurders) en neigen kopers met 58% ten opzichte van 47% iets meer naar een aangelegd terras. 4.3 Voorzieningen in de woning In deze paragraaf wordt antwoord gegeven op de deelvraag: Wat zijn naast, de inrichting van de vertrekken, de wensen over overige voorzieningen in de woning? 4.3.1 Resultaten onderzoeksvraag 1: Voornaamste voorzieningen in de woning Naast de wensen ten aanzien van de vertrekken hebben de senioren ook hun mening gegeven over overige gewenste voorzieningen. Denk aan ventilatie, verwarming, huishoudelijk afval, toegankelijkheid van de woning en elektrische voorzieningen. Ventilatie In het cirkeldiagram hieronder is te zien dat bijna de helft (47,7%) voor natuurlijke ventilatie kiest. Meer dan een kwart (26,7%) kiest voor mechanische ventilatie in de woning en bij de resterende 25,6% gaat de voorkeur uit naar gebalanceerde ventilatie.

Figuur 13: Gewenste ventilatie voorkeur

Elektrische voorzieningen De meeste respondenten, 71%, wenst per ruimte naar eigen wens de hoeveelheid, plaats en hoogte van wandcontactdozen te bepalen. Het gebruik van loze leidingen voor later gebruik heeft bij 39% de voorkeur. Kopers vinden loze leidingen met 43% iets belangrijker dan huurders 30%. Ruim een derde (36%) geeft aan een videofoon met intercomfunctie te willen hebben. Naarmate de leeftijd stijgt, wordt dit belangrijker. Dit geldt ook voor elektrisch bedienbare zonwering. Van de totale groep wil 61% elektrische bedienbare zonwering en bij de oudste leeftijdsgroep is deze 68%. Ook inbraakbeveiliging is belangrijker bij de oudste groep (78%) dan bij de groep 55 tot 65 jarigen (69%). Andere opvallende opmerkingen zijn bewegingssensoren voor ouderen en de mogelijkheid tot aansluiting van een wandcontactdoos op het terras. 18

Onderzoeksrapport


Toegankelijkheid van de woning of woongebouw Bij het naar binnengaan van de woning geeft de meerderheid( 61,8%) aan dat de toegankelijkheid gelijkvloers moet zijn. Daarnaast vinden de respondenten, 72,1%, het ook prettig als er een buitenverlichting met sensor is. Andere noodzakelijke voorzieningen zijn een afdak tegen de regen (50,7%), een seniorenslot (38,6%) en 30,5% geeft aan dat bij een appartementsgebouw de deuren automatisch open en dicht moeten gaan. Verwarming De centrale verwarming met eigen ketel heeft bij 71% de voorkeur. Bijna een derde (30%) wil de verwarming per vertrek geregeld hebben en ruim een derde (34%) wil in de gehele woning vloerverwarming hebben. Bijna de helft, 46%, wil alleen vloerverwarming in de badkamer en 24% wil alleen vloerverwarming in de keuken en de woonkamer. Kopers neigen meer dan huurders naar vloerverarming in de gehele woning. Huurders neigen iets meer naar het regelen van de verwarming per vertrek en een centrale verwarming met eigen ketel. Huishoudelijk afval De meeste senioren (89,4%) wensen hun huishoudelijk afval in de grijze en groene containers buiten op te bergen. 6,7% wenst het afval op te bergen in de keuken of elders. De overige 3,8% kiest voor andere mogelijkheden. Deze zijn onder andere een gezamenlijk afvalpunt, ondergrondse container voor afval en opbergen in de garage of berging. Daarnaast kiezen veel senioren er voor om eerst het afval in de keuken op te bergen en vervolgens het afval in de grijze en groene containers te doen. 4.4 Sociaal- economische positie Iedereen wil wel in een droomvilla wonen, maar dit is niet altijd realiseerbaar. Daarom zijn er een aantal financiële vragen aan de respondent gesteld om een reëel beeld van de eisen en wensen te krijgen. In deze paragraaf wordt antwoord gegeven op deelvraag 4: Wat is de maximale huuren/of koopprijs van de seniorenwoning? Om deze deelvraag te beantwoorden zijn de volgende onderzoeksvragen bedacht: 1. In welke klasse valt hun verzamelinkomen? 2. Welk bedragen willen bewoners maximaal te besteden aan hun toekomstige woning? 3. Verkopen senioren eerst hun woning voordat ze in een nieuwe woning trekken? 4.4.1 Resultaten onderzoeksvraag 1: Verzamel inkomen Uit het cirkeldiagram hiernaast is te zien dat bijna drie kwart van de respondenten een verzamelinkomen tot €33.614 heeft. Dit zijn de inkomens die in de primaire doelgroep vallen en in aanmerkingen komen voor sociale huur met een huurprijs tot €652,52. 14,2% bevindt zich in de middeninkomensgroep met een verzamelinkomen van €33.614 tot €43.000. De overige senioren, 20%, heeft een inkomen hoger dan €43.000. In figuur 15 is te zien dat van de groep kopers een kwart (24,9%) een inkomen heeft hoger dan €43.000 en slechts 17% heeft een inkomen lager dan €21.000. In figuur 16 is te zien dat 90% van de groep huurders een inkomen tot €33.614 heeft. Precies de helft heeft een inkomen minder dan €21.000 en 30,7% een inkomen tussen €21.000 en €29.000. Figuur 14: verzamelinkomen respondenten

19

Onderzoeksrapport


Figuur 15: Verzamel inkomen van de kopers

Figuur 16: Verzamel inkomen van de huurders

Het inkomen per leeftijdsgroep verschilt ook. In de figuren hieronder is te zien dat naarmate de leeftijdsgroep ouder is, het inkomen afneemt.

Figuur 17: Verzamelinkomen per leeftijdsgroep

4.4.2 Resultaten onderzoeksvraag 2: maximaal bestedingsbedrag. Het maximaal te besteden bedrag aan de toekomstige woning is zowel in huurprijs als in koopprijs gevraagd. Deze prijzen verschillen per inkomensklasse en voorkeur voor woonoppervlak. Uit het onderzoek zijn de volgende huur en koopprijzen geconstateerd: De gemiddelde koopprijs met een inkomen:  Minder dan € 21.000  Tussen € 21.000 en € 29.000  Tussen € 29.000 en € 33.614  Tussen €33.614 en € 43.000  Meer dan €43.000

= = = = =

€ 205.000 € 211.000 € 230.000 € 235.000 € 315.000

De gemiddelde huurprijs met een inkomen:  Minder dan € 21.000  Tussen € 21.000 en € 29.000  Tussen € 29.000 en € 33.614  Tussen €33.614 en € 43.000  Meer dan €43.000

= = = = =

€ 437,66 € 532,89 € 589,58 € 649,63 € 800, -

20

Onderzoeksrapport


De gemiddelde koopprijs met een gewenst woonoppervlak van:  Tussen de 50 en 75 m2 =  Tussen de 75 en 100 m2 =  Tussen de 100 en 125 m2 =  Tussen de 125 en 150 m2 =  Meer dan 150 m2 =

€ 245.000 € 225.000 € 235.000 € 272.000 € 338.600

De gemiddelde huurprijs met een gewenst woonoppervlak van:  Tussen de 50 en 75 m2 =  Tussen de 75 en 100 m2 =  Tussen de 100 en 125 m2 =  Tussen de 125 en 150 m2 =  Meer dan 150 m2 =

€ 455,18 € 479,48 € 531,67 € 585, € 483,33

4.4.3 Resultaat onderzoeksvraag 3: Belang verkoop eigen woning 67,5% van de respondenten wil dat de huidige woning eerst verkocht wordt, voordat ze in een nieuwe woning trekken. 6,4 % vindt verkoop van de eigen woning niet belangrijk en bij 26,1 % is dit niet van belang. Deze groep woont dan ook in een huurwoning.

21

Onderzoeksrapport


5. CONCLUSIES Op basis van de onderzoeksvragen die bij de vier deelvragen zijn opgesteld, is het onderzoek naar de ideale seniorenwoning uitgevoerd. De resultaten van deze onderzoeksvragen zijn in hoofdstuk 4 te vinden. Op basis daarvan worden in dit hoofdstuk conclusies getrokken. Dit zal gedaan worden per deelvraag. Vervolgens zullen aan de hand van de conclusies in het volgende hoofdstuk aanbevelingen worden gegeven. Deze zullen leiden tot de ideale seniorenwoning die voldoet aan alle eisen en wensen van de senior in het Westerkwartier. 5.1 Conclusie van deelvraag 1: In wat voor soort woning willen senioren wonen? De senior wil zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen in de huidige woning en is nog niet van plan om in de toekomst te verhuizen. Slechts een klein deel geeft aan binnen vijf jaar van plan is te verhuizen. Bij een verhuizing blijft de senior het liefst in de huidige woonplaats wonen en anders naar de hoofdkernen Leek of Zuidhorn. De grootste groep senioren wil naar een appartement tot de vierde verdieping met lift. Op korte afstand volgt een vrijstaande woning zonder verdieping. Huurders blijven het liefst in een huurwoning wonen. Naarmate de senior ouder wordt verschuift de voorkeur van koop naar huur. De senior heeft voorkeur voor een woning in het dorpscentrum met een brievenbus en bushalte op korte afstand, gevolgd door winkels voor dagelijkse boodschappen, het postkantoor, een geldautomaat en de medische voorzieningen. Andere voorzieningen mogen buiten een straal van 800 meter liggen. 5.2 Conclusie van deelvraag 2: Wat is de gewenste indeling van de woning? De woning heeft de belangrijkste vertrekken gelijkvloers. Er is een verschil tussen de huurders en kopers. Kopers eisen vaak net iets meer dan huurders. Ze willen bijvoorbeeld een grotere tuin en/of terras. De oudste senioren nemen daarnaast met een kleiner woonoppervlak genoegen in vergelijking met de jongste senioren. 5.3 Conclusie van deelvraag 3: Wat zijn voornaamste voorzieningen die gebruikt worden? Domotica wordt tegenwoordig steeds belangrijker. Het is daarom van groot belang dat er voldoende mogelijkheden zijn voor domotica. De bewoner wil van alle gemakken voorzien zijn. Verwarming, ventilatie, ruimte voor huishoudelijk afval etc. zou moeten worden afgestemd op de bewoner. 5.4 Conclusie van deelvraag 4: Wat is de maximale huur-/koopprijs? Er is een significant verschil tussen het verzamelinkomen van de huurders en kopers. Hieruit kan geconcludeerd worden dat de groep kopers meer te besteden heeft dan de groep huurders. Er is daarnaast een significant verband tussen het verzamelinkomen en leeftijd. De jongere senioren hebben meer te besteden dan de oudere groep senioren. Hier zal dan ook rekening mee gehouden worden met de toekomstige huur-/koopprijs van de woning. 5.5 Conclusie over de 4 deelvragen De algemene conclusie is dat de senior niet wil verhuizen. Hij of zij woont nog plezierig in de eigen woning en gaat pas verhuizen als de huidige situatie niet meer geschikt is. De huidige woning moet dan wel eerst verkocht zijn. Als de senior dan wil verhuizen wil hij/zij in het dorpscentrum wonen. De woning moet alle belangrijke vertrekken gelijkvloers hebben. Daarnaast moet de woning voorzieningen bevatten die het de senior mogelijk maakt om zo lang mogelijk zelfstandig te blijven wonen, zoals domotica. Er zijn een aantal sociale voorzieningen die binnen een straal van 800 meter dienen te zijn, zoals medische voorzieningen of winkels voor dagelijkse boodschappen. De maximale huur-/koopprijs verschilt per verzamelinkomen en de voorkeur voor woonoppervlakte.

22

Onderzoeksrapport


6. AANBEVELINGEN In het vorige hoofdstuk zijn antwoorden gegeven op de onderzoeksvragen. Hierbij zijn de belangrijkste antwoorden gegeven die van belang zijn voor de ontwikkeling van de ideale seniorenwoning. Ook is rekening gehouden met het eventueel aan te passen beleid voor de vier gemeenten en woningcorporatie Wold & Waard. Aan de hand van de antwoorden/conclusies in het vorige hoofdstuk onderzoek, is het mogelijk aanbevelingen te geven voor de ontwikkeling van de te bouwen seniorenwoning. Deze zijn te vinden in dit hoofdstuk. 6.1 Aanbevelingen voor het ontwerp van de seniorenwoning Aan de hand van de uitkomsten van dit onderzoek en op basis van de volgende beoordelingsaspecten: gebruiksvriendelijkheid, toegankelijkheid, veiligheid, gezondheid en comfort, duurzaamheid en onderhoudsvriendelijkheid, is in bijlage1 een programma van eisen samengesteld.  De aanbeveling is om een architect in te schakelen om aan de hand van het programma van eisen een woningplattegrond te tekenen. Op basis van de eisen en wensen van de senior moeten er in ieder geval een plattegrond van een vrijstaande woning (met en zonder verdieping), een appartement en een rijtjeswoning (zowel hoekwoning als tussenwoning) getekend worden. Dit moeten realistische plattegronden zijn, zowel qua ontwikkeling als prijs.  Een tweede aanbeveling is om nieuwbouwprojecten altijd op kwaliteit te laten beoordelen door de VAC. Nadat de plattegrond getekend is, is het raadzaam om de tekening door de VAC op woonkwaliteit te laten onderzoeken. Dit verhoogt de woonkwaliteit van de woning en zijn omgeving, wat uiteindelijk tot tevreden bewoners leidt. Door de woning in een zo vroeg mogelijk stadium zo levensloopbestendig te maken, des te langer kan de bewoner in de woning blijven wonen. Bovenstaande resulteert in onderstaande aanbeveling voor het ontwerpen van de seniorenwoning: Hier worden aanbevelingen gedaan voor de ontwikkeling van de nieuw te bouwen seniorenwoning. Met deze aanbevelingen kan een architect worden ingeschakeld om er een woningplattegrond van te maken. Met deze aanbevelingen en plattegronden kunnen nieuwe woningbouwprojecten gestart worden. De aanbevelingen zijn gebaseerd op de resultaten van het onderzoek en op procedures en richtlijnen die zijn vastgelegd in de WoonKwaliteitWijzer van VACpunt Wonen en andere toetsingsgronden. Deze toetsingsgronden hebben betrekking op de volgende aspecten:  gebruiksvriendelijkheid,  toegankelijkheid,  veiligheid,  gezondheid en comfort,  duurzaamheid en onderhoudsvriendelijkheid. De ideale seniorenwoning De woning moet in ieder geval goed zijn ingedeeld en voldoende ruimte bieden om de dagelijkse bezigheden van de bewoners uit te voeren. De eisen en wensen van de senior veranderen in de fase waarin hij/zij zich bevindt. Het is daardoor van groot belang dat de woning levensloopbestendig is. Dit betekent dat door een verminderde mobiliteit de woning toegankelijk moet zijn voor een rollator en/of rolstoel. De woning moet daarom drempelloos zijn en brede deuren hebben. Kortom, elk vertrek moet die indeling en voorzieningen bevatten, zodat deze levensloopbestendig is. Hierbij is comfort een belangrijk aspect. Domotica speelt hierbij een belangrijke rol. Woonoppervlak Het gewenste woonoppervlak hangt van de prijs/kwaliteitsverhouding af. Hoe groter het oppervlak, hoe duurder de woning. Voor de sociale huur dient de woning tussen de 75 en 100 m2 te zijn. Voor de hogere huuren koopwoningen mag de woning groter dan 100 m2 zijn.

23

Onderzoeksrapport


Toegankelijkheid van de woning of woongebouw Bij de toegankelijkheid van de woning moet met de volgende punten rekening gehouden worden:  De toegang van en naar de verschillende vertrekken moet gelijkvloers zijn. De drempel is niet hoger dan 2 cm. De hal moet toegankelijk zijn voor personen in een rolstoel, een scootmobiel en voor mensen met kinderwagens of looprekken;  Bij de woning moet de woonkamer, keuken, badkamer, toilet en minstens één slaapkamer gelijkvloers zijn;  Een toegangsdeur van 98 cm heeft de voorkeur voor de toegankelijkheid van rolstoelgebruikers;  Plaats bij de voordeur een buitenverlichting met sensor;  Een afdak tegen weeromstandigheden is prettig voor het leefklimaat. Daarnaast is het plaatsen van een seniorenslot handig;  Een seniorenslot, waarbij het slot boven de deurknop is geplaatst, zodat het sleutelgat beter wordt gezien, is wenselijk;  De hoofdentree ligt bij voorkeur vlak in de gevel.

Gewenste indeling en inrichting van de woning Hal/gang Aandachtspunten zijn:  Draaicirkel van 150 cm bij 150 cm;  De hal moet toegankelijk zijn voor personen in een rolstoel, een scootmobiel en voor mensen met kinderwagens of looprekken;  Voldoende ruimte voor de kapstok/garderobe (60 cm bij 60 cm of 30 cm bij 120 cm). Daarnaast voldoende ruimte om gasten te ontvangen, zowel naast als direct achter de voordeur;  Overzichtelijk en goed verlicht (met name daglicht);  Bij toepassing van domotica dient er genoeg ruimte te zijn voor de meterkast (210 cm hoog, 150 cm breed en 31 cm diep);  Het heeft de voorkeur om korte looplijnen in het huis te hebben. Onder andere de looplijn van de voordeur naar de keuken dient kort te zijn. Voor het geval er een trap aanwezig is moet met de volgende punten rekening gehouden worden:  De trap is een rechte trap. Dit in verband met de eventuele plaatsing van een traplift. Hiervoor moet zowel boven als onder de trap een vrij vloeroppervlak zijn van 120 cm bij 90 cm;  Aan tenminste één kant van de trap is een leuning;  Voor de veiligheid heeft de trap gesloten treden;  De vrije ruimte onder de trap biedt mogelijkheid voor bergruimte. Toilet Aandachtspunten zijn:  De positie van het toilet is tussen de 2 en 3 meter ten opzichte van de woonkamer en slaapkamer. De hoofdslaapkamer ligt bij voorkeur naast de woonkamer en is bereikbaar via de gang. De badkamer ligt naast de hoofdslaapkamer en is ook bereikbaar via de gang;  De voorkeur voor een verhoog of hangend toilet hangt van de keuze van de senior af;  Afmetingen van 100 cm bij 140 cm zijn comfortabel;  De ligging van het toilet is op de begane grond vlakbij de voordeur. Er zijn korte looplijnen van het toilet naar de slaapkamer en badkamer;  Een maximale drempelhoogte van 2 cm;  De wanden moeten stevig genoeg zijn voor het aanbrengen van wandhandgrepen;  Voor meer gebruiksruimte in het toilet, heeft een hoekfontein de voorkeur;  Er zijn ventilatie mogelijkheden;  Een goede isolatie van geluidsoverdracht van het toilet is wenselijk.

24

Onderzoeksrapport


Woonkamer (gezamenlijke verblijfsruimte) Aandachtspunten zijn:  Het onderzoek concludeert dat de meerderheid een woonkamer wil, die groter is dan 30m2;  De woonkamer ligt bij voorkeur op het zuiden en heeft uitzicht. De keuze tussen tuingericht of straatgericht hangt van de senior af;  De woonkamer biedt voldoende ruimte voor verschillende bezigheden;  Een vrij wandoppervlak geeft ruimte voor het plaatsen bijvoorbeeld een boekenkast of wandmeubel;  Er moet voldoende ruimte zijn voor het plaatsen van meubels en voldoende bewegingsruimte;  Plaatsing van dubbele stopcontacten in overleg met bewoner;  Aansluiting voor telefonie en televisie. Voor het wooncomfort heeft de aanwezigheid van loze leidingen een voorkeur. Extra aandachtspunten zijn:  Voor het monteren van een zonnescherm dient aan de gevel en naast de kozijnen genoeg ruimte te zijn;  Voor het woongenot begint het glas op een hoogte van maximaal 70 cm. Dit vergroot het contact met buiten en zorgt voor een goed uitzicht;  Voor de gebruiksvriendelijkheid zijn naar binnen draaiende ramen op de verdiepingen praktisch in verband met het (zelf) schoonmaken. Keuken Aandachtspunten zijn:  De plaats van de keuken ligt bij voorkeur aan de buitengevel. Hier kan een raam geplaatst worden, wat zorgt voor daglicht en natuurlijke ventilatie;  Een vrije keuze voor de indeling en apparatuur is gewenst. De keuze voor een open of een dichte keuken hangt van de voorkeur van de inwoner af;  Een ruimte van 12 m2 geeft voldoende ruimte voor een eethoek;  Voor bewoners met een handicap is een aanpasbaar keukenblok, waarvan de kastjes onder het aanrechtblad gemakkelijk verwijderd kunnen worden, wenselijk. Het is daarom verstandig om de ruimte achter het aanrechtblok alvast te betegelen;  De bovenkastjes dienen niet hoger dan 45 cm boven het werkblad te hangen;  Voor het gebruiksgemak is het verstandig om de onderkastjes te vervangen door laden. Hoofdslaapkamer Uit het onderzoek komt naar voren dat de slaapkamers geschikt moeten zijn voor verschillende activiteiten. In het ontwerp is het verstandig om te streven naar min of meer gelijkwaardige slaapkamers. Aandachtspunten zijn:  De slaapkamer is toegankelijk voor rolstoelgebruikers en biedt ruimte voor een tweepersoonsbed;  De kamer is via de gang bereikbaar;  Voldoende ruimte voor een kast;  De hoofdslaapkamer is minstens 430 cm bij 300 cm. Bij voorkeur zijn er tenminste twee kamers van dergelijke grootte;  Een goede ventilatie. De slaapkamer heeft in ieder geval een raam voor natuurlijke ventilatie;  Aanwezigheid van loze leidingen ten behoeve van TV, computer en telefoon. Het voortijdig aanleggen van extra leidingen voor vloerverwarming en domotica-toepassingen zijn belangrijk;  Voor het gebruiksgemak is het handig om draai-kiepramen te plaatsen;  Een lichtschakelaar bij het bed. Tweede slaapkamer/Hobbykamer Aandachtspunten zijn:  De slaapkamer is toegankelijk voor rolstoelgebruikers en biedt ruimte voor een tweepersoonsbed;  Voldoende ruimte voor een kast;  Voldoende ruimte voor een bureau. Voor een klein bureau moet deze moet minstens 120 cm bij 120 cm zijn. Voor een groter bureaublad, bruikbaar voor computer en printer, is minstens 150 cm bij 150 cm nodig;  Een lichtschakelaar bij het bed; 25

Onderzoeksrapport


 Aanwezigheid van loze leidingen ten behoeve van TV, computer en telefoon. Het voortijdig aanleggen van extra leidingen voor vloerverwarming en domotica-toepassingen zijn belangrijk;  Voor het gebruiksgemak is het handig om draai-kiepramen te plaatsen;  Een goede ventilatie. De kamer heeft in ieder geval een raam voor natuurlijke ventilatie. Badkamer Aandachtspunten zijn:  De badkamer is via de gang bereikbaar. Daarnaast is een extra verbinding met de hoofdslaapkamer gewenst;  Heeft een inloopdouche, een 2e toilet en een enkele wastafel, stevige wanden voor handgrepen, een antislipvloer, vloerverwarming en een raam voor natuurlijke ventilatie;  Voldoende ruimte om te kunnen draaien met een rollator. De draaicirkel moet 150 cm zijn;  Mechanische ventilatie met schakelaar in de badkamer. Dit verhoogt tevens de gebruiksvriendelijkheid;  Bij de douche is afschot;  Houd rekening met de hoogte van toiletmeubels in verband met de reikwijdte van invalide bewoners. Inpandige berging Aandachtspunten zijn:  Voor een gelijkvloerse woning is het belangrijk dat er voldoende ruimte is voor bergruimte;  Naast voldoende ruimte voor de CV ketel/boiler, wasmachine en droger is er nog minimaal 2 m2 nodig voor niet-dagelijkse spullen, zoals schoonmaak- en huishoudelijke spullen; Bovengenoemde zaken kunnen, indien aanwezig, ook in de bijkeuken opgeborgen worden. De buiten of benedenberging Aandachtspunten zijn:  De minimale grootte van de berging is 6m2;  De berging biedt voldoende ruimte voor opslag van zaken als tuinmeubelen, minstens 2 fietsen en voor elektrische fietsen/scootmobiel;  De berging heeft bij voorkeur een oplaadpunt voor elektrische fietsen/scootmobiel;  Bij de toegang van de buitenberging is een verlichting. Garage Aandachtspunten zijn:  100 cm loopruimte naast de opstelplaats van de auto;  Extra ruimte voor fietsen (70 cm bij 200 cm);  De opstelplaats van de auto is 225 cm bij 500 cm;  Voor het wooncomfort is een binnendeur naar de woning, een uitstortgootsteen met kraan en een lichtknop naast de binnendeur gewenst. Balkon Aandachtspunten zijn:  Het balkon moet ook voor een rolstoelgebruiker toegankelijk zijn;  Het balkon ligt op het zuiden en is vanwege privacy bereikbaar via de woonkamer;  De keuze voor een overdekt balkon hangt af van de voorkeur van de bewoner. Tuin Aandachtspunten zijn:  Het hangt van de kavel en de voorkeur van de inwoner af hoe groot de tuin mag zijn;  De toegang tot de tuin mag geen belemmering voor een rolstoelgebruiker vormen;  De tuin heeft privacy. Overige voorzieningen Ventilatie Aandachtspunten zijn:  Het openen van een raam of buitendeur in iedere verblijfsruimte is noodzakelijk;  De keuze voor gebalanceerde of mechanische ventilatie hangt van de voorkeur van de bewoner af. 26

Onderzoeksrapport


Elektrische voorzieningen Aandachtspunten zijn:  De woning moet minimaal voldoen aan een elektrotechnische installatie op het niveau van het basispakket WoonKeur. Echter, een levensloopbestendige installatie heeft de voorkeur. Op deze manier is het gemakkelijk om domotica toe te passen;  In elke kamer aansluitpunten voor tv, telefonie en internet;  Voldoende wandcontactdozen per verblijfsruimte; de bewoner wil inspraak mbt. de gewenste plaats hoogte van de wandcontactdozen;  Aansluitingen voor de mogelijkheden van inbraakbeveiliging;  Mogelijkheden voor het aanbrengen van elektrische zonwering. Verwarming Aandachtspunten zijn:  De CV- ketel plaatsen in een aparte kast, op zolder of in de inpandige berging;  Het voortijdig aanleggen van extra leidingen voor vloerverwarming is erg belangrijk;  Voor het plaatsen van een CV- ketel is een ruimte van 50 x 40 x 80 cm nodig. Voor een expansievat is 30 x 30 x 30 cm nodig;  De plaatsingsruimte van een radiator is 20 cm breed. Dit is over de lengte van de radiator. Parkeermogelijkheden Aandachtspunten zijn:  Een parkeergarage in een afgesloten parkeergarage. Dit bevordert het wooncomfort;  Op korte afstand van de woning;  De opstelplaats voor een auto is 250 cm bij 500 cm. Daarnaast is nog een loopruimte van 100 cm naast de auto nodig;  Bij een appartement is een eigen parkeerplek op eigen terrein of garage gewenst.

6.2 Aanbevelingen voor de maximale koop- en/of huurprijs Uit het onderzoek is naar voren gekomen dat 66,3% bij een eventuele verhuizing naar een huurwoning wil en de overige 33,7% wil naar een koopwoning. Van de senioren die binnen 5 jaar wil verhuizen, kiest 64% voor huurwoningen en 36% voor koop. De aanbeveling is dan ook om in deze verhouding nieuw te bouwen senioren woningen aan te bieden. Zo ontstaat er een gevarieerd aanbod aan koop- en huurwoningen. Dat er naar verhouding meer huurwoningen aangeboden moeten worden, komt daarnaast overeen met de trend dat de senior bij een eventuele verhuizing naar een huurwoning wil. Van de huidige groep huurders heeft 90% een inkomen tot €33.614. Deze groep huurders woont in een huurwoning tot de sociale huurgrens van €664. De aanbeveling is om een onderscheid te maken in huurwoningen tot de sociale huurgrens en huurwoningen boven deze grens. De te hanteren verhouding dient 46% sociale huur en 54% voor de rest te zijn. Bij het formuleren van de prijs voor de woning zijn de maximale huuren koopprijzen van dit onderzoek een richtlijn. 6.3 Aanbevelingen voor beleid van de gemeenten  Uitbreiding van het aantal seniorenwoningen en aanpassing van bestaande voorraad. o Bij de uitbreiding van de voorraad dient de gemeente rekening te houden met de eisen en wensen van de senior. De aanbeveling is dan ook om ouderen te betrekken bij het woningbeleid. Op deze manier sluiten vraag en aanbod beter op elkaar aan en zal de woningmarkt aangesterkt worden. De uitkomsten van dit onderzoek zijn daar een voorbeeld van. Doordat de eisen en wensen met de tijd veranderen, zouden de gemeenten met enige regelmaat (bijvoorbeeld eens per vijf jaar) moeten analyseren wat de wensen zijn van de senior. Dit kan gedaan worden bijvoorbeeld via een enquête. 27

Onderzoeksrapport

o


Gezien de woonwensen van de senioren in het Westerkwartier, moeten de gemeenten in ieder geval rekening houden met het volgende:  Het uitbreiden van de woningvoorraad moet in het centrum geschieden. Ouderen willen de belangrijkste voorzieningen als winkels, brievenbus, bushalte en medische voorzieningen op korte loopafstand van hun woning hebben.  De uitbreiding moet plaatsvinden in de vorm van appartementen en rijtjeswoningen in het centrum. Voor vrijstaande woningen is geen ruimte en deze zullen dan gebouwd moeten worden net buiten het dorpscentrum.  De woningen moeten in de grote kernen van de gemeenten gebouwd worden. In Marum is behoefte aan appartementen in het centrum. Dit geldt ook voor Leek en Zuidhorn. Op dit moment is de markt voor seniorenwoningen in Grootegast verzadigd en hoeven daar geen nieuwe woningen gebouwd te worden.

 Op de vraag waar de woning moet komen te staan, hoeveel woningen er gebouwd moeten worden en welk type woning het moet zijn, wordt het volgende aanbevolen: o Het is in ieder geval bekend dat 1.077 seniorengezinnen binnen 2 jaar van plan zijn om te verhuizen en 951 binnen 5 jaar. In tabel 4 is te zien waar de senioren naar toe willen verhuizen. De aanbeveling op de vraag of het een verhuizing naar een nieuwbouwwoning of een bestaande woning betreft is te beantwoorden door een vervolgonderzoek te starten naar het huidige woningaanbod in het Westerkwartier. Als het aanbod, dat voldoet aan de eisen en wensen, vervolgens bekend is, kan gekeken worden hoeveel nieuwbouwwoningen er gebouwd moeten worden.  De aanbevelingen voor het aanpassen en oplossen van de bestaande voorraad zijn als volgt: o Een campagne langer en veilig zelfstandig thuis wonen opstarten. Doordat de senior zo lang mogelijk zelfstandig thuis wil wonen en alleen gaat verhuizen als het echt niet meer kan, is het noodzakelijk dat ouderen bewust zijn van hun leeftijd. Door mensen te adviseren over de mogelijkheden tot het zo lang mogelijk zelfstandig laten blijven wonen in hun woning worden mensen bewust van hun woonsituatie. Hierbij kan gedacht worden aan advies over aanpassingen in het huis en domotica, zodat mensen bewust worden dat ze nu nog redelijk eenvoudige aanpassingen kunnen doen in de woning. Op deze manier kunnen toekomstige grote maatregelen voorkomen worden. Voor de gemeente is dit van belang, omdat op deze manier minder gebruik van de WMO gemaakt wordt en bewoners op deze manier langer zelfstandig blijven wonen. o Een campagne Kiezen als het kan, niet als het moet! opstarten. Door mensen er bewust van te maken dat ze nu nog de keuzevrijheid hebben over hun toekomst, wordt de woningmarkt wellicht gestimuleerd. Als men pas gaat verhuizen als het echt niet meer kan, bestaat de kans dat de keuze voor hen gemaakt wordt. Door het bewust laten maken om zelf het initiatief te nemen en te kiezen, zal er veel beter aan de vraag voldaan worden.

28

Onderzoeksrapport


29

A4


1 : 141

Onderzoeksrapport

30

A4


1 : 141

Onderzoeksrapport

31

A4


1 : 141

Onderzoeksrapport

32

A4


1 : 141

Onderzoeksrapport

33

A4


1 : 141

Onderzoeksrapport

34

Onderzoeksrapport


Opzet stichtingskosten Voorstellen Architecten Bureau Puur, ontwerp wat is gebaseerd op de WoonKwaliteitsWijzer en de mogelijkheid gelijkvloers te wonen. Afwerkingsniveau is dat van de sociale woningbouw. d.d. 03-04-2012

Bruto inhoud prijs/m3 )1 bouwkosten tek./rek. )2 kavelgrootte grondquote )3 Kavelkosten )4 leges )5 ontsluiting )6 tuin subtotaal makelaardij )7 totaal kosten verkoopprijs

)1 )2 )3 )4 )5 )6

)7

app. A 362 285 103.170 4.127

app. B 277 285 78.945 3.158

rijwoning 560 285 159.600 6.384 185 15.000

15.000

12.500

2.579 10.000 P.M. 134.876 1.950 136.826

1.974 7.000 P.M. 103.576 1.400 104.976

3.990

73.125 5.078

P.M. 184.974 1.900 186.874

P.M. 289.427 2.900 292.327

€ 195.000

€ 140.000

€ 190.000

€ 290.000

bouwkosten zijn incl. BTW 19% architect + constructeur + advieskosten E&W grondquote is in geval van sociale huur kavelkosten per m2 legekosten gezamenlijke voorzieningen als entree, trap en lift. Appartement A, blokje van 12 appartementen Appartement B, blok van 24 appartementen makelaarscourtage op basis van verkoopsom

2-1 kap senior 677 300 203.100 8.124 325

4 % 225 € 2,5 %

120.000 € 168.000 € 1 %

35

Onderzoeksrapport


Bijlage 1: Verantwoording enquête Hieronder bevinden zich de enquête vragen. De enquête begint met vragen over de huidige situatie en over toekomst plannen. Vervolgens worden vragen gesteld over de ideale woning, de woonomgeving en als afsluiting komen nog een aantal financiële vragen aanbod. 1. U woont: O Alleen O Met twee personen O Met meerdere personen: namelijk met …… personen Waarom deze vraag? Deze vraag is gesteld om de gezinssamenstelling van senioren te bepalen. Middels deze vraag kan ook een doelgroep bepaald worden om deze vervolgens met andere vragen in verband te leggen. Verantwoording: De respondent heeft de keuze tussen alleenstaand, met twee personen of met meerdere personen. Door de derde mogelijkheid open te laten kan achterhaald worden of grotere gezinnen zijn dan 2. 2. Uw leeftijd is: …………………………. Waarom deze vraag? Deze vraag is gesteld om een doelgroep te benoemen. Hierdoor kunnen verbanden worden gelegd met andere vragen. Verantwoording: De leeftijd is in jaren gevraagd. In SPSS kunnen de verschillende leeftijden in categorieën verdeeld worden. 3. Wat is uw huidige woonplaats? …………………………. Waarom deze vraag? Deze vraag is gesteld om een doelgroep te benoemen. Hierdoor kunnen verbanden worden gelegd met andere vragen. Verantwoording: De vraag is open gelaten om de uiteindelijke externe validiteit te bepalen. De verschillende woonplaatsen kunnen in SPSS verdeeld worden in de categorieën A-, B- of C- kern en in de gemeente Grootegast, Leek, Marum of Zuidhorn. 4. In wat voor type woning woont u nu? O Tussenwoning O Hoekwoning O Vrijstaande woning O Twee onder één kap woning/geschakeld O Geschakeld O Bungalow O Appartement met toegang begane grond O Appartement op verdieping met/zonder lift Waarom deze vraag? Middels deze vraag wordt er achtergekomen in wat voor type woningen senioren nu wonen. Vervolgens kunnen verbanden gelegd worden met andere vragen. Verantwoording: Alle type woningen voorkomend in het Westerkwartier zijn voorgelegd. Meerdere mogelijkheden zijn er niet. 5. Woont u in een huur- of koopwoning? O Huur O Koop Waarom deze vraag? Deze vraag is gesteld om een doelgroep te benoemen. Hierdoor kunnen verbanden worden gelegd met andere vragen. Verantwoording: Er zijn geen meerdere antwoordmogelijkheden op deze vraag. Er kan alleen sprake van huur of koop zijn. 6a. Bent u van plan in de naaste toekomst te verhuizen? O Nee → U kunt doorgaan naar vraag 8 O Ja, binnen 2 jaar, omdat…………………………………………………………………………… O Ja, binnen 5 jaar, omdat…………………………………………………………………………… O Nog niet bekend, omdat…………………………………………………………………………… a

Onderzoeksrapport


Waarom deze vraag? Om erachter te komen of de senior in de toekomst wil verhuizen en binnen welk termijn. Verantwoording: Bij keuze `nee` kon de respondent doorgaan naar vraag 8. Vraag 6b en 7 hebben namelijk betrekking op een verhuizing. Er is gekozen voor een termijn van 2 en 5 jaar om te kijken of de senior op korte termijn gaat verhuizen en/of een iets langere termijn. De termijn van bijvoorbeeld 10 jaar is te ver vooruit. Tenslotte had de respondent de keuze voor `nog niet bekend`, omdat er ook senioren zijn die het simpelweg nog niet weten. Bij elke vraag gevraagd òmdat` om zo informatie te krijgen over hun toekomst plannen. 6b. Waar gaat bij een eventuele verhuizing u voorkeur naar uit? Een verhuizing: O Binnen mijn huidige woonplaats O In de gemeente: O Grootegast O Hoofdkern O Elders in de gemeente, namelijk: …………………………. O Leek O Hoofdkern O Elders in de gemeente, namelijk: …………………………. O Marum O Hoofdkern O Elders in de gemeente, namelijk: …………………………. O Zuidhorn O Hoofdkern O Elders in de gemeente, namelijk: …………………………. O Overig…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Deze vraag is gesteld om er achter te komen waar de senior wil gaan wonen. Is dit ergens in het Westerkwartier of buiten het Westerkwartier. Vervolgens kan gekeken worden waar de vraag het grootste is. Voor toekomstige bouwplannen is dit handig om te weten waar de woningen moeten komen te staan. Verantwoording: Bij de antwoordmogelijkheden zijn alle mogelijkheden genoemd. Daarnaast is er de keuze om aan te geven waar de senior anders heen wil dan ergens in het Westerkwartier. 7. Waar gaat bij verhuizen uw voorkeur naar uit O Koop O Huur Waarom deze vraag? Deze vraag is opgesteld om te weten of de senior in een koop- of huurwoning wil gaan wonen. Verantwoording: Meer keuzes dan koop en huur zijn er niet. Uw ideale woning De volgende vragen hebben betrekking op de gewenste indeling van de woning. Daarnaast worden er vragen gesteld met betrekking tot gewenste voorzieningen. 8a. Welke woning heeft uw voorkeur: O Grondgebonden woning zonder verdieping, namelijk een: O Tussenwoning O Hoekwoning O Vrijstaande woning/ bungalow O Twee onder één kap woning/geschakeld O Geschakelde woning O Grondgebonden woning met verdieping, namelijk een: O Tussenwoning O Hoekwoning O Vrijstaande woning O Twee onder een kap woning/geschakeld O Geschakelde woning O Appartement in woongebouw tot 4 verdiepingen O Appartement in woongebouw met meer dan 4 verdiepingen O Anders……………………………………………………………………………

b

Onderzoeksrapport


Waarom deze vraag? Om er achter te komen in wat voor type woning de senior wil gaan wonen. Verantwoording: Alle type woningen zijn benoemd. Echter de mogelijkheid ànders` is benoemd omdat de senior ook nog bijvoorbeeld naar een verzorgingstehuis zou kunnen gaan. Echter dergelijke type woontypen hebben geen betrekking op dit onderzoek. 8b. Wat is de gewenste woonoppervlak van uw woning of appartement? O 50 tot 75 m² O 75 tot 100 m² O 100 tot 125 m² O 125 tot 150 m² O Anders, namelijk……………..m² Waarom deze vraag? Op deze manier kan de gewenste grootte van de woning of appartement bepaald worden. Verantwoording: Ten eerste zijn vier veel voorkomende categorieën benoemd. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 9. Welke voorzieningen zijn voor u noodzakelijk bij de entree van uw woning: meerdere keuzes zijn mogelijk O Afdak tegen de regen O Buitenverlichting met sensor O Een seniorenslot (slot boven kruk) O Toegankelijkheid gelijkvloers O Lichtschakelaar aan de slotzijde van de toegangsdeur O Anders…………………………………………………………………………… Bij appartementsgebouw extra: O Deuren automatisch open of door een schakelaar Waarom deze vraag? Om te achterhalen welke voorzieningen de entree van de woning nodig heeft. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 10. Wilt u de woonkamer, keuken, badkamer, toilet, en tenminste een slaapkamer gelijkvloers? O Ja O Nee O Niet noodzakelijk Waarom deze vraag? Om erachter te komen of er rekening gehouden moet worden met welke vertrekken er tenminste gelijkvloers moeten komen. Verantwoording: Respondenten kunnen kiezen voor ja of nee, maar er zijn ook respondenten die het wellicht niet uit maken. 11. Aan welke eisen moet de hal/gang voldoen: meerdere keuzes zijn mogelijk O Voldoende ruimte voor een kapstok O Voldoende loopruimte O Voldoende ruimte om gasten binnen te laten O Voldoende ruimte manoeuvreren met rollator/rolstoel O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Om erachter te komen hoe de hal/gang er moet komen te zien. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 12. Waaraan moet de woonkamer voldoen: meerdere keuzes zijn mogelijk O Tussen de 20 en 30m2 c

Onderzoeksrapport

O O O O O O O O O O O


Groter dan 30m2 Ligging op het Noorden Ligging op het Oosten Ligging op het Zuiden Ligging op het Westen Kozijnen met vensterbank Grote kozijnen zonder vensterbank Geen inkijk Straatgericht wonen Tuingericht wonen Vrij wandoppervlak

O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun woonkamer. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 13. De keuken moet aan de volgende eisen voldoen: meerdere keuzes zijn mogelijk O Standaard inrichting is voldoende (keukenblok van 1.80 m. breed met boven op twee kastjes) O Vrije keuze van indeling van keuken O Vrije keuze van apparatuur O Mogelijkheid voor elektrisch koken O Open keuken O Dichte keuken O Raam in de keuken O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun keuken. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 14. Welke inrichting is voor het toilet gewenst: meerdere keuzes zijn mogelijk O Standaard toiletpot O Verhoogd toilet O Hangend toilet O Wandhandgrepen O Hoekfontein O Klein fontein O Afmeting minimaal 1.00 x 1.40 m. of …………………… O Anders…………………………………………………………………. Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun toilet. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze.

15. Wat is de gewenste afstand van het toilet ten opzichte van de hoofdslaapkamer: O 2-3mtr O 4-6mtr Waarom deze vraag? Om te bepalen waar het toilet ten opzichte van de hoofdslaapkamer moet komen. d

Onderzoeksrapport


Verantwoording: Er worden twee keuze benoemd. Eentje dichtbij de slaapkamer en eentje iets verder daarvan af. Verder dan 6 meter is niet gevraagd, omdat dit niet zal voorkomen. 16. Hoeveel slaapkamers c.q. hobbykamers heeft u naast de woonkamer, keuken en badkamer nodig voor uw dagelijkse activiteiten: O 1 O 2 O 3 O meer dan 3 Waarom deze vraag? Om te onderzoeken hoeveel kamers er naast de bovengenoemde kamers noodzakelijk zijn. Verantwoording: Keuzes 1 tot en met 3 zal waarschijnlijk het meest voorkomen. Meer dan 3 zal sporadisch voorkomen. 17. Wat is de gewenste ligging van de hoofdslaapkamer t.o.v. de woonkamer? O In directe verbinding met de woonkamer O Naast de woonkamer, via de gang bereikbaar Waarom deze vraag? Om te onderzoeken waar de hoofdslaapkamer ten opzichte van de woonkamer moet komen te staan. Verantwoording: Er zijn eigenlijks maar twee mogelijkheden. Of hij is in directe verbinding met de woonkamer of hij is bereikbaar via de gang. 18. Wat zijn de gewenste ruimte en voorzieningen in de hoofdslaapkamer: meerdere keuzes zijn mogelijk O Loopruimte aan beide zijden van het bed O Loopruimte aan 1 zijde 90cm voor rollator O Lichtschakelaar bij het bed O Ruimte voor een kast O Te openen raam voor ventilatie O Loze leiding ten behoefte van TV, computer en telefoon O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun hoofdslaapkamer. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 19. Wat zijn de gewenste voorzieningen in een tweede slaapkamer of logeerkamer: meerdere keuzes zijn mogelijk O Ruimte voor 1 persoonsbed O Ruimte voor 2 persoonsbed O Ruimte voor het plaatsen van een kast O Lichtschakelaar bij bed O Te openen raam voor ventilatie O Loze leiding ten behoefte van TV, computer en telefoon O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun tweede slaapkamer of logeerkamer. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 20. Wat is de gewenste ruimte en voorzieningen in een eventuele hobbykamer: meerdere keuzes zijn mogelijk O Ruimte voor bureau/werktafel e

Onderzoeksrapport

O O O O


Ruimte voor het plaatsen van een kast Te openen raam voor ventilatie TV aansluiting Anders……………………………………………………………………………

Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun eventuele hobbykamer. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 21. Waaraan moet de badkamer voldoen: meerdere keuzes zijn mogelijk O Bereikbaar via gang O Bereikbaar via de hoofdslaapkamer O Bad O Inloopdouche O 2e toilet O Enkele wastafel O Dubbele wastafel O Indeling naar keuze O Draaicirkel van 150 cm (geschikt voor rolstoel) O Afgeronde drempel O Vloerverwarming O Voldoende ruimte assistentie bij het baden/douchen O Antislipvloer O Te openen raam voor ventilatie O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun badkamer. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 22. Is een bijkeuken noodzakelijk bij een grondgebonden woning? O Ja O Nee O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Om te achterhalen of een bijkeuken noodzakelijk is bij een voorkeur van een grondgebonden woning. Verantwoording: De keuze ànders` is benoemd om extra informatie te verkrijgen betreffende een bijkeuken. 23. Een inpandige berging heeft bij voorkeur (meerder keuzes zijn mogelijk): O Ruimte en aansluiting wasmachine/droger O Ruimte voor CV ketel/boiler O Ruimte voor gebruiksartikelen voorraad O Ruimte voor drogen van was O Ruimte voor opbergen strijkplank O Ruimte voor opbergen stofzuiger O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun inpandige berging. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze.

f

Onderzoeksrapport


24. Uw ideale balkon bij een appartementsgebouw? meerdere keuzes zijn mogelijk O Is kleiner dan 5 m2 O Is tussen de 5 en 10 m2 O Is groter dan 10 m2 O Ligt op het Zuiden O Ligt op het Oosten O Ligt op het Noorden O Ligt op het Westen O Heeft privacy O Geeft uitzicht op O groen O water O een tuin O winkels/marktplein O natuur O open ruimte O Is vanuit de keuken te bereiken O Is vanuit slaapkamer te bereiken O Is vanuit de woonkamer te bereiken O Frans balkon O Overdekt balkon

O O

straat park

O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun balkon. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 25. Uw ideale tuin: meerdere keuzes zijn mogelijk O Is groter dan 20 m2 O Is kleiner dan 20 m2 O Ligt op het zuiden O Ligt op het Oosten O Ligt op het Noorden O Ligt op het Westen O Heeft privacy O Is vanuit de keuken te bereiken O Is vanuit slaapkamer te bereiken O Een aangelegd terras O Is vanuit de woonkamer te bereiken O Ik wil geen tuin O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun tuin. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 26. De buiten- of benedenberging heeft bij voorkeur: meerdere keuzes zijn mogelijk O Korte loopafstand van de woning O Ruimte voor tuinmeubelen O Ruimte voor tenminste 2 fietsen O Ruimte voor scootmobiel O Oplaadpunt elektrische fietsen/scootmobiel O Buitenverlichting berging

g

Onderzoeksrapport


O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun berging. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 27. Is een garage bij een grondgebonden woning gewenst? O Ja O Nee Indien Ja, wat zijn dan de gewenste voorzieningen? meerdere keuzes zijn mogelijk O Voldoende loopruimte naast auto O Extra ruimte voor fietsen O Garagedeur met loopdeur O Aparte loopdeur naast garagedeur O Binnendeur naar de woning O Lichtknop naast de binnendeur naar woning O Stortbak met kraan Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun garage. Verantwoording: Ten eerste werd gevraagd of deze gewenst is of niet. Ten tweede zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 28. Welke wensen heeft u m.b.t. een parkeerplaats (Alleen bij voorkeur voor appartement): meerdere keuzes zijn mogelijk O Eigen parkeerplaats O In een afgesloten parkeergarage O Korte afstand naar woning O Een fietsenstalling O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun woonkamer. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 29. Waar wenst u uw huishoudelijk afval op te bergen? O Keuken of elders in de woning O Grijze en groene container buiten O Anders …………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Om te onderzoeken waar men hun huishoudelijke afval wenst op te bergen Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 30. Wat zijn uw wensen voor de verlichting en andere elektrische voorzieningen naast de standaard voorzieningen: meerdere keuzes zijn mogelijk O Wandcontactdoos per ruimte naar eigen wens O Keuze in hoogte van wandcontactdozen O Loze leidingen later gebruik O Videofoon met intercomfuntie (bij appartementen) O Elektrisch bedienbare zonwering O Inbraakbeveiliging h

Onderzoeksrapport


O Anders ……………………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan de verlichting en andere elektrische voorzieningen naast de standaard voorzieningen. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 31. Hoe wilt u dat de ventilatie wordt geregeld ( zie begrippenlijst voor uitleg): meerdere keuzes zijn mogelijk O Natuurlijke ventilatie O Mechanische ventilatie O Gebalanceerde ventilatie Waarom deze vraag? Deze vraag is gesteld om te onderzoeken wat voor soort ventilatie men in hun woning willen. Verantwoording: De drie meest voorkomende ventilatie mogelijkheden zijn benoemd. In de begrippenlijst zijn deze nader uitgelegd ter verduidelijking. 32. Welke verwarming heeft uw voorkeur: meerdere keuzes zijn mogelijk O Centrale verwarming met eigen ketel O Collectieve verwarming O Vloerverwarming in gehele woning O Vloerverwarming in O badkamer O keuken O woonkamer O gang O toilet O slaapkamer O Verwarming per vertrek te regelen (niet bij vloerverwarming) Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden op de manier waarop zij hun woning willen verwarmen. Verantwoording: Hierbij zijn alle mogelijke antwoordmogelijkheden benoemd. Een prettige woonomgeving Naast een comfortabele woning zijn wij ook benieuwd naar uw gewenste woonomgeving. 33. Waar gaat uw voorkeur qua woonomgeving naar uit: O Dorpscentrum O Buiten dorp centrum O Rand van dorp O Buiten dorp O Stedelijk Waarom deze vraag? Naast de toekomstige woonplaats, is het ook van belang waar de woning moet komen te staan. Middels deze vraag wordt onderzocht waar de woning moet komen te staan. Met deze vraag kan ook verband worden gelegd met andere vragen. Verantwoording: Alle mogelijke woonomgevingen zijn in de vraag benoemd. 34. Aan welke wensen moet een looproute in uw woonomgeving voldoen: meerdere keuzes zijn mogelijk O Vlakke bestrating O Trottoir met op/afritten op straathoeken O Hellingbaan bij hoogteverschillen O Zitplaats tussendoor voor eventuele rust O Duidelijke routemarkering O Oriëntatiemogelijkheden O Voldoende verlichting O Anders: O veiligheid O veilig met betrekking tot verkeer i

Onderzoeksrapport

O


groen

Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan hun looproute in de woonomgeving. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 35. Wat ziet u graag om uw veiligheid te garanderen: meerdere keuzes zijn mogelijk O Inbraakbeveiliging O Overzichtelijke woonomgeving O Centrale portiekafsluiting O Anders…………………………………………………………………………… Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden met betrekking tot het garanderen van de veiligheid. Verantwoording: Ten eerste zijn de belangrijkste keuze voorgesteld. Als laatste keuze nog een open antwoordmogelijkheid om de respondent vrij te laten in zijn antwoordkeuze. 36. Voorzieningen: tot 400m

400-800m

0,8-2km

> 2km

Winkels voor dagelijkse boodschap Brievenbus Postkantoor Bankgeldautomaat Bibliotheek Cultureelcentrum Bushalte NS station Park Groen en speelvoorzieningen Medische voorzieningen Waarom deze vraag? Door deze vraag te beantwoorden kan worden onderzocht wat senioren belangrijk vinden aan voorzieningen in de buurt. Verantwoording: Er zijn hierbij vier antwoordcategorieën benoemd. Op deze manier kan gekeken worden welke voorzieningen prioriteiten hebben of niet. Om een goed beeld te krijgen van uw wensen, in relatie tot het inkomen, verzoeken wij u om de volgende vragen te beantwoorden: 37. Welke bedrag wenst u maximaal te besteden aan uw toekomstige woning: O Huurwoning (maandhuur): € ……….. per maand O Koopwoning (koopprijs):

€ ………..............................v.o.n.

Waarom deze vraag? Om te bepalen hoeveel senioren willen besteden aan hun toekomstige woning. Met het antwoord op deze vraag kan vervolgens rekening gehouden worden met de toekomstige woning. Men kan wel heel wat willen maar het moet ook betaalbaar zijn. Verantwoording: De senioren heeft de keuze tussen een koop- en/of huurwoning. 38. In welke klasse valt uw verzamel inkomen: O Minder dan € 21.000 O € 21.000 tot € 29.000 O € 29.000 tot € 33.614 O € 33.614 tot € 43.000 O Meer dan € 43.000 j

Onderzoeksrapport


Waarom deze vraag? Deze vraag is nodig om een doelgroep te bepalen. Met deze vraag kunnen verbanden worden gelegd met andere vragen. Verantwoording: Mensen weten vaak wel hoeveel hun verzamel inkomen is. De klassen zijn opgedeeld in verzamel inkomens onder de primaire doelgroep (inkomens tot €33.614,-) en inkomens met betrekking tot de secundaire doelgroep. 39. Is het van belang dat u eerst uw huidige woning verkoopt voordat u gaat verhuizen? O Ja, mijn huidige huis moet eerst verkocht zijn O Nee, is niet nodig O N.v.t. Waarom deze vraag? In deze tijden van een slechte woningmarkt geldt vaak dat de woning eerst verkocht moet worden voordat men in een nieuwe woning trekt. Middels deze vraag wordt onderzocht of dit ook voor de senior geldt. Verantwoording: Er bestaan eigenlijk drie keuzes. Ja, de woning moet verkocht worden alvorens de respondent gaat verhuizen. Nee, is niet noodzakelijk en n.v.t. omdat de respondent in een huurwoning woont. 40. Hebt u nog opmerkingen of suggesties: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………...

k

Onderzoeksrapport


Bijlage 2: Brief gemeente

Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn Jol 21 9801MK Zuidhorn 0594 503659 [email protected] Zuidhorn, Marum, Grootegast of Leek, november 2011 «Naam» «Adres» «Postcode»

«Plaats»

Betreft: woonkwaliteitonderzoek 2011 onder 55 plussers in het Westerkwartier Geachte bewoner(s), De onafhankelijke Adviescommissie Bouwen en Wonen (VAC) Zuidhorn, vindt het belangrijk dat u als 55 plusser comfortabel woont en in een prettige omgeving leeft. De VAC adviseert gemeenten en woningcorporaties bij het ontwikkelen van bouw-, woningen omgevingsplannen en vertegenwoordigt (toekomstige) bewoners. Om in de toekomst zo veel mogelijk aan uw wensen tegemoet te komen, is besloten een woonkwaliteitonderzoek te starten onder 55 plussers in het Westerkwartier. Enquête De VAC heeft samen met de vier gemeenten in het Westerkwartier, Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn en woningcorporatie Wold&Waard een enquête opgesteld over de woonwensen van 55 plussers. De doelstelling van dit onderzoek is een goed beeld te krijgen van de wensen waaraan de ideale woning van 55 plussers moet voldoen. Wilt u huren of kopen, een appartement of toch liever een tuin. Uw naam en adres zijn geselecteerd via een willekeurige steekproef onder onze inwoners. Wij willen u vragen even de tijd te nemen voor het invullen van deze vragenlijst. Het invullen van de enquête kost u ongeveer 10 minuten. U kunt de ingevulde vragenlijst voor 18 november 2011 retourneren in bijgevoegde envelop (postzegel is niet nodig). De resultaten van het onderzoek zijn in de loop van februari 2012 gereed. We maken deze bekend via de gemeentelijke informatiepagina en websites en de media. Vragen? Hebt u nog vragen over dit onderzoek, dan kunt u contact opnemen met:  de heer J. Posthumus, onderzoeker namens VAC, telefoonnummer 06- 53 27 24 36 of  de heer F. Postema, secretaris VAC, telefoonnummer 06-41 24 21 36. We danken u alvast hartelijk voor uw medewerking! Met vriendelijke groet, College van burgemeester en wethouders gemeente....

burgemeester

secretaris

l

Onderzoeksrapport


Bijlage 3: Begrippenlijst enquête (behorende bij de brief gemeente en de enquête) Mocht u tijdens het invullen van de enquête een bepaald woord de betekenis niet weten? Hieronder staan een aantal begrippen ter verduidelijking van de enquête. Indien u nog meer vragen heeft, kunt u altijd contact met ons opnemen.

Appartement Een appartement is een specifiek type woning welke onderdeel uitmaakt van een woongebouw, dan wel van een gebouw met meerdere functies naast de woonfunctie, kan er bijvoorbeeld winkels en parkeren voor auto’s zijn. Bungalow Vrijstaand huis dat alle kamers op de begane grond heeft

Inpandige berging Een berging die in de woning is en los staat van de buitenberging.

Frans balkon Op de verdieping van een gebouw bevinden zich in een gevel een stel naar binnen draaiende deuren. Aan de buitenzijde bevindt zich voor de deuren een balustrade (hekwerk).

Gebalanceerde ventilatie De naam zegt het eigenlijk al: bij gebalanceerde ventilatie brengt het systeem de aan- en afvoer van lucht in huis met elkaar in balans. Zowel het afzuigen als het inblazen van lucht verloopt mechanisch, in tegenstelling tot 'gewone' mechanische ventilatie, die alleen lucht afvoert. In energiezuinige woningen wordt dit systeem vaak toegepast gecombineerd met warmte terugwinning (WTW). In een WTW wordt de warmte van de vuile lucht die naar buiten gaat afgegeven aan de verse lucht die naar binnen wordt gezogen. Als het buiten warmer is dan binnen, dan wordt de kou afgegeven aan de verse lucht die naar binnen wordt gezogen. Geschakelde woning Een geschakelde woning is een eengezinswoning waarbij de muren of muren van aanbouwen gedeeltelijk aan (aanbouwen van) andere woningen grenzen.

Grondgebonden woning Woning die rechtstreeks toegankelijk is op het straatniveau en waarvan één van de bouwlagen aansluit op het grondoppervlak. Grondgebonden woningen hebben meestal een terras en/of een tuin.

m

Onderzoeksrapport


Hoekwoning Een hoekwoning is een eengezinswoning die grenst aan een aanliggende woning. De hoekwoning ligt op het begin of einde van de reeks woningen en heeft (extra) grond aan de zijkant van de woning.

Levensloopbestendige woning Een woning die geschikt is of eenvoudig geschikt is te maken voor bewoning tot op hoge leeftijd, ook in geval van fysieke handicaps of chronische ziekten van bewoners.

Mechanische ventilatie Een geforceerde ventilatie die tegenwoordig overal wordt toegepast om `verbruikte` leeflucht naar buiten te brengen.

Natuurlijke ventilatie Het mondjesmaat verversen van de lucht door natuurlijke stroming van de buitenlucht de woning in en (binnen)lucht de woning uit.

Senioren slot Een seniorenslot is een slot dat u boven de handgreep opent en afsluit. U hebt zo een goed zicht op het slot, ook als u met de andere hand de handgreep vasthoudt. Een seniorenslot heeft daarnaast een breed sleutelkanaal. Zo kunt u er gemakkelijker een sleutel insteken. Handig voor mensen die last hebben van trillende handen. Tussenwoning Een tussenwoning is een eengezinswoning waarbij de tussenmuren aan andere panden grenzen en waarbij de woningen ten opzichte van elkaar in een gelijk vlak of lijn liggen. Ook de woning die de hoek vormt van een gesloten bouwblok (twee reeksen woningen zijn verbonden met elkaar) is een tussenwoning. Twee onder een kap woning/geschakeld Een 2-onder-1-kapwoning is een eengezinswoning waarvan het hoofdgebouw is verbonden met het hoofdgebouw van één andere gelijksoortige en gelijkvormige woning (niet zijnde een tussenwoning). Ook wanneer de woningen elk een afzonderlijke dakconstructie hebben, vallen deze onder de definitie van de 2onder-1-kapwoning. 2- onder-1-kapwoningen worden ook wel aangeduid als "helft van een dubbel".

Verzamel inkomen Het inkomen dat de belastingdienst vaststelt op basis van het inkomen uit werk en woning en eventuele opbrengsten uit sparen/beleggen.

n

Onderzoeksrapport


Bijlage 4: Opmerkingen enquête Opmerkingen vraag 6a -Bedrijfsovername -Willen graag in appartement 2x -Werkzaam in huidig gebied -Nu nog gezond, ligt er dus aan, kortom nog geen plannen 50x -Kleiner willen wonen 6x -Zo lang mogelijk blijven wonen in huidig huis, kortom nog niet aan toe 28x nog niet aan toe -Ja binnen 2 jaar omdat ik op nieuwe seniorenwoning wacht met tuin -Gezondheidsklachten 8x -Huis te groot 9x -Terug naar geboortedorp 2x -Tuin te groot 7x -Onderhoudskosten eigen huis te hoog -Wonen nu in sloopwoning (huur) -Willen vertrekken gelijkvloers 5x aanbod is nu zeer beperkt. -Wil naar nieuwbouw -Willen gaan huren -Vanwege leeftijd 9x -Huizen verkoop wil niet x -Na pensioen graag naar de stad -Nog thuis wonende kinderen, weten daarnaast waar de dan heen zouden gaan -Wacht op plan Oosterbrucht -Dichter bij het centrum wil Voorkeur 6b -Tolbert 3x -Nog niet bekend 25 x -Grijpskerk (nu Lauwerzijl en Pieterzijl) 2x -Groningen -Drenthe 2x -Als het maar een goede woning is -Ander gebied in Nederland -Friesland Opmerkingen vraag 8a -Aanleun of verzorgingshuis 3x -Nog niet bekend 3x, hangt af van aanbod -Appartement tot 2 verdiepingen 4x (hierdoor bescheiden gemeenschap -Appartement met meer dan vier verdiepingen -Levensloopgeschikte -Appartement op begane grond Opmerkingen vraag 8b -Grootte 160 – 380 m2 -200 m2 10x -700 2x -300 -180 -350 -Grote woonkamer daarbij past ook grote hal. Hangt dus van de grote af -500 o

Onderzoeksrapport


-150 Opmerkingen vraag 9 -Permanente verlichting van de gemeente op straat -Thomas v/d dijk entree Opmerkingen vraag 11 -Geen lange smalle gang Opmerkingen vraag 12 -Schuifpui naar tuin/balkon 5x -Woonkamer met serre op het zuiden -Vrij uitzicht 1x -Ligging zuidwest -Vensterbanken niet hoog zodat vanuit de stoel naar buiten kan kijken. Opmerkingen vraag 13 -Half open keuken 3x -Onder kastjes met laden -Goede ventilatie en voldoende licht 4x -Woon/eetkeuken 3x -Weet nog niet Opmerkingen vraag 14 -Afmetingen 2x2 7x -Afmetingen 1,50 x 1,50 4x -Afmetingen 1,30 x 1,30 -Afmetingen 1,40 x 1,40 2x -Afmetingen 1,20 x 1,60 2x -Afmetingen 1,10 x 1,70 -Groter 17x -Afmetingen 1,50 x 1,70 3x -Afmetingen 1,50 x 2,00 3x -Toegankelijk voor rolstoel 16x -Levensloop toilet -Afzuiging -Aangepast toilet ivm ziekte partner -90 x 1,60 Opmerkingen vraag 18 -Erg ruim -Houd rekening met 2 x 90 cm bedden -3,50 breed en 5 meter lang -Ventilatie rooster Opmerkingen vraag 19/20 -Geen extra kamer nodig 2x (leeftijd 91,81) -Ventilatierooster -Pc / telefoon aansluiting 46x

p

Onderzoeksrapport


Opmerking vraag 19 -Wastafel 5x Opmerkingen vraag 21 -Afzuiging 6x -Zitstoel voor het douchen 3x -Handgrepen in de douche 3x -Bubbelbad Opmerkingen bij vraag 23 -Graag een raam erin e -Aansluiting vriezer/2 koelkast 3x -Maar natuurlijk ook bergen rollator, rolstoel, zuurstof etc. Opmerkingen vraag 24 -Een beetje tuinieren op balkon -Balkon 25 m2 -Niet overdekt Opmerkingen bij vraag 25 -Balkon is voldoende -Buitenkraan 5x -Vanuit garage bereikbaar Opmerkingen bij vraag 26 -Kraan voor tuinslang -Binnen verlichting automatisch -Ruimte voor tuin gereedschap -Berging moet ruim zijn, liefst extra bijgebouw Opmerkingen vraag 28 -Niet nodig -Eigen garage Opmerkingen vraag 29 -Eerst afval in de keuken en dan volle zak in de container (enquête 2) 2x -Grote afvalcontainer bij appartement (e3) 2x -In de garage/berging 10x -Verzamel punt afval 3x -Grondcontainer voor gezamenlijk afval 5x Opmerkingen algemeen vertrekken -Voldoende stopcontacten -Stopcontacten

q

Onderzoeksrapport


Opmerkingen vraag 30 -Bewegingssensoren -Op terras aansluiting wandcontactdoos -Internet kabels Opmerkingen vraag 32 -Vloerverwarming per vertrek te regelen. Kan voor vrijstaande woningen. Opmerkingen vraag 35 -Verlichting in portiek -Goede straat verlichting 2x -Meer politie activiteit -Oplettende buren Opmerkingen vraag 37 -Onder de huurtoeslag norm Opmerkingen 40 -Mogelijkheid tot open haard/houtkachel. In het dak geïntegreerde zonne panelen. Warm watercollector, cvketel met elektriciteit opwekking. -Erg goed om deze enquête te houden. Ook ouderen wonen graag goed en royaal, wat mij betreft. -Huidige woning voldoet aan eigen wensen -Gaat in de toekomst naar het zuiden. Daarom niet zinvol -In Marum is echt behoefte aan seniorenwoningen in het centrum. Zowel huur als koop. -Slecht doordachte vragenlijst 2x -Bouw eens wat ruimere appartementen -Zuidhorn heeft geen goed aanbod. -Weg uit Westerkwartier door slechte ov-verbinding avonds. Daarnaast is het aanbod aan seniorenwoningen in het Westerkwartier te klein -Grote woonkamer -Goed initiatief. Hopen dat het wordt omgezet in een bouwplan. Huidige bouwplannen voldoen niet. -Veel zonnepanelen! -Aanbod in Den Horn qua senioren woningen is zeer laag

r

Onderzoeksrapport


Bijlage 5: Algemene kenmerken respondent

De populatie bestond uit 11.466 adressen, hier zijn 1.933 enquêtes naartoe gestuurd. Van de 1.933 toegestuurde enquêtes zijn 659 enquêtes binnen de gestelde termijn teruggestuurd. 27 enquêtes zijn niet tot vrijwel niet ingevuld. De 632 ingevulde enquêtes geven een respons van32,7%. Van alle 55 plussers woont 27% alleen, 65% met 2 personen en rest (8%) met 3 personen of meer.

Figuur B1: Leeftijd van de respondenten in procenten. Uit figuur B1, hierboven, is te zien dat 49% een leeftijd van 55 tot 65 jaar heeft, 34% heeft een leeftijd van 65 tot 75 jaar, 15% een leeftijd 75 tot 85 jaar en 2% is 85 jaar en ouder. De oudste respondent is 91 jaar. In figuur B2 is te zien dat 69,1% in de A kern woont, 14,1% woont in de B kern en 14,5% in de C kern. Figuur B3 laat zien dat vanuit de vier gemeenten 36,8% in Leek, 34,7% in Zuidhorn, 16,8% in Marum en 11,7% in Grootegast woont. In bijlage 6 staat een overzicht van de respons per woonplaats.

Figuur B2: Afkomst respondent in A-, B- of C- kern

Figuur B3: Afkomst respondent per gemeente

s

Onderzoeksrapport


In het figuur B4 hieronder is te zien dat de jongste leeftijdsgroep (55 tot 65 jaar) de grootste gezinssamenstellingen hebben. In deze groep heeft 14% een gezinssamenstelling van 3 of meer personen. In de leeftijdsgroep 65 tot 75 jaar heeft 71,2% van de respondenten een gezinsomvang van 2 personen en in de oudste groep is dit nog maar 48,1%.

Figuur B4: Grootte gezinsomvang per leeftijdsgroep

t

Onderzoeksrapport

type kern

plaats

A

Aduard Grijpskerk Grootegast Leek Noordhorn Tolbert Zuidhorn Marum


Totaal inwoners

% Totaal

Totaal C

460 536 619 2331 253 874 1458 1010 7288 300 251 167 382 546 322 2221 121 54 44 73 188 46 89 133 34 40 150 79 53 95 108 40 25 99 64 82 37 119 135 49 1957

4,01% 4,67% 5,40% 20,33% 2,21% 7,62% 12,72% 8,81% 63,56% 2,62% 2,19% 1,46% 3,33% 4,76% 2,81% 19,37% 1,06% 0,47% 0,38% 0,64% 1,64% 0,40% 0,78% 1,16% 0,30% 0,35% 1,31% 0,69% 0,46% 0,83% 0,94% 0,35% 0,22% 0,86% 0,56% 0,72% 0,32% 1,04% 1,18% 0,43% 17,07%

Eindtotaal

11466

100,00%

Totaal A B

Totaal B C

Niekerk Oldehove Oldekerk Opende Zevenhuizen De Wilp Boerakker Briltil Den Ham Den Horn Doezum Enumatil Kommerzijl Kornhorn Lauwerzijl Lettelbert Lutjegast Midwolde Niehove Niezijl Oostwold Pieterzijl Saaksum Sebaldeburen Visvliet Noordwijk Lucaswolde Niebert Nuis Jonkersvaart

% Respondenten 2,80% 5,10% 4,90% 21,00% 1,60% 8,70% 15,50% 8,70% 68,30% 1,60% 2,10% 0,80% 2,10% 4,40% 2,70% 13,70% 1,10% 0,30% 0,00% 0,50% 1,30% 0,60% 1,10% 1,40% 0,50% 0,30% 1,10% 0,30% 0,50% 0,90% 0,90% 0,80% 0,20% 0,60% 0,20% 0,50% 0,20% 1,30% 1,90% 0,30% 18,00%

Tabel 6: Respons per woonplaats vergeleken met werkelijke situatie

u

Onderzoeksrapport


Bijlage 6: Leeftijd versus ondersteunende hulpmiddelen en vervolgens de gerelateerde woninggrootte Een abstract verhaal, doordat deze gegevens gebaseerd zijn op het quotiënt per leeftijd. In het algemeen is te zeggen dat na het 75e levensjaar, hulpmiddelen per leeftijd ten behoeve van invaliditeit meer gewenst, dan niet gewenst zijn. Geen mens is gelijk, dat blijkt ook uit hoe verschillend dit onderdeel per individuele enquête is ingevuld. Voor het overzicht -uit het onderzoek 55-plussers- zie figuur 18. De grootte van het gewenste woonoppervlak wordt gemiddeld per leeftijd kleiner naar gelang de leeftijd oploopt, zie figuur 19.

v

Onderzoeksrapport


Aantekeningen:

w

Kiezen nu het nog kan! WoonKwaliteitOnderzoek 2011 onder 55-plussers in het Westerkwartier

Recommend Documents