Beleidsuitgangspunten implementatie in het Westerkwartier voor 2015

33

Uitgangspuntennota Transitie Sociaal Domein Beleidsuitgangspunten implementatie 90 in het Westerkwartier voor 2015

Samenwerkende gemeenten Westerkwartier:

Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn Versie 23-05-2014

Samenvatting    Mensen doen een steeds groter beroep op de overheid voor ondersteuning en hulp. Door ontgroening,  vergrijzing en onhoudbare kostenstijging hevelt het Rijk taken over naar gemeenten in de vorm van drie  decentralisaties  (jeugd,  AWBZ  en  participatiewet).  Gemeenten  krijgen  daarbij  de  opdracht  mee  deze  taken en andere samenhangende huidige taken anders op te pakken.     Samen in het Westerkwartier Om de nieuwe taken die op ons afkomen goed te kunnen oppakken (en met de gemeentelijke herindeling  in  het  vizier)  hebben  de  gemeenten  in  het  Westerkwartier  het  bestuurlijk  besluit  genomen  deze  grote  opgaven  gezamenlijk  op  te  pakken.  Om  doelgericht  aan  de  slag  te  gaan  is  in  samenwerking  met  de  maatschappelijke partners in het Westerkwartier de Visie Sociaal Domein Westerkwartier beschreven en  vastgesteld. Deze visie vormt de kapstok voor de verdere uitwerking van het beleid in het sociale domein.  Tegelijkertijd  met  de  vaststelling  van  de  visie  is  de  ambtelijke  organisatie  verder  ingericht  door  het  vastgestelde programmaplan Sociaal Domein Westerkwartier. In het  programmaplan is op procesniveau  op  hoofdlijnen  aangegeven  welke  aanpak  de  gemeenten  in  het Westerkwartier  voor  ogen  heeft  om  de  nieuwe taken die op ons afkomen te implementeren.    Uitgangspuntennota Transitie Sociaal Domein Westerkwartier De  wijze  waarop  wij  de  transities  in  het  Westerkwartier  gaan  regelen,  staat  beschreven  in  de  ‘Uitgangspuntennota Transitie Sociaal Domein’ die hier nu voorligt. De notitie is opgesteld door de leden  van het programmateam Sociaal Domein Westerkwartier, met feedback uit de ambtelijke organisatie en  uit het breed portefeuillehoudersoverleg Westerkwartier. De nota beschrijft de uitgangspunten voor de  implementatie van de nieuwe taken in het Westerkwartier. Wij richten ons hierbij op wat absoluut gereed  moet  zijn  op  1  januari  2015  om  ervoor  de  zorgen  dat  onze  inwoners  met  een  ondersteuningsvraag  kunnen worden geholpen (transitie). Wat nodig is om op lange termijn een beter, duurzaam, efficiënt en  goedkoper ondersteuningsaanbod te bieden (transformatie) wordt verder in de tijd gepositioneerd.  

Uitgangspunten Hieronder  sommen  wij  de  uitgangspunten  op  zoals  die  zijn  geformuleerd  in  deze  nota.  De  te  maken  keuzes  bij  de  verschillende  uitgangspunten  en  de  toelichting  hierop,  staan  in  de  verschillende  hoofdstukken beschreven.     1. Wij  hanteren  het  Functioneel  Model  Westerkwartier  voor  het  hele  Sociale  Domein  in  het  Westerkwartier;    2. In  de  toekomst  organiseren  wij  een  integrale  uitvoering  van  ondersteuning  en  hulp  op  lokaal  niveau  (Westerkwartier).  Voor  2015  richten  wij  ons  met  name  op  de  organisatie  van  nieuwe  taken  waar  wij  verantwoordelijk  voor  worden.  Uitgangspunt  hierbij  is  zorg  in  natura,  geleverd  door  gekwalificeerde  aanbieders.  Als  wordt  aangetoond  dat  er  geen  passend  maatwerkgericht  aanbod beschikbaar is, kan onder voorwaarden een PGB worden verstrekt;    3. De gemeenten in het Westerkwartier zijn solidair zowel financieel als op beleidsniveau;    4. Wij  sluiten  voor  2015  aan  bij  de  sturingsprincipes  en  prestatie­indicatoren  die  provincie  breed  worden ontwikkeld. We  werken in de toekomst toe  naar een nieuwe geharmoniseerde set van  prestatie­indicatoren  voor  het  Westerkwartier,  in  samenwerking  met  de  Rijksoverheid  en  23  Groninger gemeenten.         

Toekomst Met  het  vaststellen  van  de  uitgangspunten  en  de  bijbehorende  keuzes  die  in  deze  nota  worden  beschreven, leggen we de basis voor het beleidsplan Sociaal Domein en verschillende verordeningen die  voor  1  november  2014  moeten  worden  vastgesteld  door  de  colleges  en  gemeenteraden  in  het  Westerkwartier. Wij komen voor de besluitvorming op inhoud dus nog bij u terug.      Wij wensen u veel leesplezier.    Het programmateam,    Hermien de Bruijn­Franken  Nienke Bos  Carola van Engeland  Esther Knol  Manon Pruim  Niels Scholtens 

Inhoudsopgave Samenvatting   ......................................................................................................................................... 3    Inhoudsopgave   ......................................................................................................................................... 5    Hoofdstuk 1: Inleiding ..................................................................................................................................... 7    Hoofdstuk 2: Kaders ........................................................................................................................................ 9  2.1 Visie Sociaal Domein Westerkwartier ....................................................................................................... 9  2.2 Programmaplan Sociaal Domein Westerkwartier ................................................................................... 10  2.3 Samenwerking 23 gemeenten ................................................................................................................. 10  2.3.1 Regionaal Transitie Arrangement Jeugd .............................................................................................. 11  2.3.2 Continuïteitsarrangement AWBZ ......................................................................................................... 11  2.3.3 Participatiewet ..................................................................................................................................... 12    Hoofdstuk 3: Analyse cijfers Westerkwartier ................................................................................................ 14  3.1 O­meting Westerkwartier ....................................................................................................................... 14  3.2 Cijfers Westerkwartier ............................................................................................................................ 15  3.2.1 Demografische gegevens ..................................................................................................................... 15  3.2.2 Doelgroep AWBZ, inclusief Wmo hulp bij het huishouden .................................................................. 16  3.2.3 Jeugdzorg   ....................................................................................................................................... 16  3.2.4 Arbeidsparticipatie ............................................................................................................................... 18  3.2.5 Schuldulhulpverlening en WSNP .......................................................................................................... 19  3.2.6 Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) ..................................................... 19    Hoofdstuk 4: Toegang tot ondersteuning en zorg ........................................................................................ 20  4.1 Het Functioneel Model Westerkwartier.................................................................................................. 20  4.2 Uitwerking verschillende niveaus Functioneel Model Westerkwartier .................................................. 21  4.3 Beschikken   ....................................................................................................................................... 23  4.4 Rechtsbescherming en cliëntondersteuning ........................................................................................... 24    Hoofdstuk 5: Organisatie ondersteuning en hulp ......................................................................................... 25  5.1 Inleiding   ....................................................................................................................................... 25  5.2 Keuzevrijheid Zorg in Natura of persoon gebonden budget (pgb) .......................................................... 26  5.2.1 Huidige situatie..................................................................................................................................... 26  5.2.2 Trekkingsrecht ...................................................................................................................................... 26  5.2.3 Zorg in natura of een persoonsgebonden financiering? ...................................................................... 26  5.3 Eigen bijdrage   ....................................................................................................................................... 27    Hoofdstuk 6: Contracteren ............................................................................................................................ 28  6.1 Deelfonds Sociaal Domein ....................................................................................................................... 28  6.2 Uitname deelfonds Sociaal Domein ........................................................................................................ 29  6.3 Solidariteit   ....................................................................................................................................... 30  6.4 Inkoop/aanbesteding in het Westerkwartier .......................................................................................... 31  6.5 Kiezen en uitvoeren van inkoopmodellen ............................................................................................... 31  6.6 Inkoop/aanbestedingsprocedure ............................................................................................................ 32           

Hoofdstuk 7: Bedrijfsvoering ......................................................................................................................... 33  7.1 Inleiding   ....................................................................................................................................... 33  7.2 Sturingsprincipes ..................................................................................................................................... 33  7.3 Kwaliteit en toezicht ................................................................................................................................ 35  7.4 Sturing op resultaat via inkoop ............................................................................................................... 36  7.5 Sturing in de uitvoeringsorganisatie........................................................................................................ 37    Hoofdstuk 8: En nu verder! ........................................................................................................................... 39  8.1. Uitwerking en implementatie ................................................................................................................ 39  8.2. Besluitvormingsproces uitgangspuntennota.......................................................................................... 39  8.3. Planning   ....................................................................................................................................... 40    Bijlage 1   Communicatie............................................................................................................... 42  Bijlage 2   Verklarende woordenlijst ............................................................................................. 44       

Hoofdstuk 1: Inleiding  In de afgelopen decennia heeft de Rijksoverheid  in Nederland voor kinderen, jongeren, volwassenen en  ouderen  met  een  lichamelijke,  verstandelijke,  zintuiglijke  of  psychische  beperking  een  systeem  van  langdurige ondersteuning, begeleiding en zorg gerealiseerd. Mensen doen een steeds groter beroep op  de  overheid  voor  ondersteuning  en  hulp.  Deze  trend  willen  en  kunnen  we  niet  voortzetten  (door  ontgroening, vergrijzing en onhoudbare kostenstijgingen). Vanuit het Rijk staan tot 2015 drie transities en  meerdere  ontwikkelingen  op  stapel  waarmee  gemeenten  een  groot  aantal  nieuwe  taken  krijgen  toebedeeld. Gemeenten krijgen daarbij de opdracht mee deze taken en daarmee samenhangende huidige  taken anders op te pakken dan dat onder de bestaande regelingen wordt gedaan: dichter in de buurt van  de  inwoners  en  met  minder  middelen.  Het  Rijk  hevelt  deze  taken  over  omdat  zij  effectiever  kunnen  werken:  gemeenten  weten  beter  wat  er  speelt  bij  hun  inwoners,  zijn  op  de  hoogte  van  aanwezige  voorzieningen en kunnen beter inspelen op de ondersteuningsbehoefte. Hervormingen zijn nodig om een  betere  kwaliteit  van  ondersteuning  en  zorg  te  bieden,  mensen  zo  lang  mogelijk  zelfstandig  te  kunnen  laten wonen en om de zorg houdbaar en betaalbaar te maken. Dit vraagt een kanteling in denken en doen  bij inwoners, gemeenten en maatschappelijke partners; ook wel ‘transformatie’ genoemd.     Eén aanpak voor het Westerkwartier Om  de  nieuwe  taken  die  op  ons  afkomen  goed  op  te  kunnen  pakken,  is  het  werken  in  congruente  samenwerkingsverbanden  een  voorwaarde  die  door  de  Rijksoverheid  aan  gemeenten  wordt  gesteld.  Al  vele jaren werken de gemeenten Grootegast, Leek, Marum en Zuidhorn op verschillende sociale dossiers  intensief samen. Het besluit om deze grote opgaven gezamenlijk (Westerkwartier waar het kan en samen  met de 23 Groninger gemeenten waar dat moet of wenselijk is) op te pakken, spreekt dan ook voor zich.  Met de herindeling in het vizier streven wij naar harmonisatie van inhoud en aanpak van de transities in  het Sociaal Domein Westerkwartier. Dit vraagt een getransformeerde blik van alle betrokkenen: inwoners,  aanbieders van ondersteuning, het  ambtelijk apparaat en politiek bestuur, waarin het  algemeen belang  voor de inwoners van het Westerkwartier boven  de lokale belangen van een gemeente gaan. Natuurlijk  blijft  er  aandacht  voor  de  verschillen  in  de  lokale  uitvoering.  Deze  uitgangspuntennota  is  geschreven  vanuit dit algemeen belang.     Transitie en transformatie De wetgevingstrajecten voor de Participatiewet en Wmo zijn bij het schrijven van deze nota nog in volle  gang,  waardoor  het  voor  ons  op  een  aantal  punten  niet  mogelijk  is  definitieve  besluiten  te  nemen  of  verdiepingsslagen te maken. Daarnaast zijn wij in afwachting van regels en uitvoeringsbesluiten die door  het Rijk verplicht aan gemeenten worden opgelegd. Ook hebben wij te maken met het overgangsrecht in  de verschillende wetten en zijn vanuit dat kader verplicht onze inwoners met een lopende indicatie tot 1­ 1­2016 continuïteit te bieden in het ondersteunings­ of hulpaanbod dat zij op dit moment afnemen.    Wij  kiezen  nu  daarom  noodgedwongen  voor  een  harde  knip  in  tijd  en  inhoud.  We  maken  onderscheid  tussen de transitie (wat moet er absoluut gereed zijn op 1­1­2015 om onze inwoners goed te bedienen)  en  transformatie  (wat  is  er  nodig  om  op  lange  termijn  een  beter,  duurzaam,  efficiënt  en  goedkoper  ondersteunings­ en hulpaanbod te bieden aan onze inwoners). Deze uitgangspuntennota gaat alleen over  wat er op 1­1­2015 gereed moet zijn om geen inwoners tussen wal en schip te laten vallen.    Uitgangspuntennota In de uitgangspuntennota geven wij op hoofdlijnen weer hoe wij ervoor willen zorgen dat wij de nieuwe  taken en de daarbij horende verantwoordelijkheden op 1 januari 2015 goed kunnen uitvoeren. Het doel  van deze nota is om gemeenteraden een aantal uitgangspunten te laten vaststellen waarop de verdere  noodzakelijke organisatie van de decentralisaties in het Sociaal Domein kan worden vormgegeven.  De uitgangspuntennota is het richtinggevend kader voor de overkoepelende beleidsnota jeugd, Wmo en  participatie  en  de  bijbehorende  verordeningen  die  vastgesteld  moet  worden  voor  1  november  2014  7

(wettelijke verplichting).  Het  samenhangend geheel van deze nota, de beleidsnota en de verordeningen  kunnen effect hebben op bestaande beleidsnota’s in de verschillende gemeenten.   Voorbehoud Zoals  eerder  aangegeven  zijn  de  wetgevingstrajecten  nog  niet  afgerond,  zijn  besluitvormingsprocessen  nog volop gaande en beschikken we nog niet over alle benodigde gegevens (over bijvoorbeeld aantallen  cliënten en financiën). We zullen de komende maanden dan ook nog ingehaald worden door de tijd en dit  zal  ongetwijfeld  leiden  tot  aanpassingen  van  hetgeen  in  deze  notitie  verwoord  is.  Wij  zullen  deze  aanpassingen  en  de  laatste  standen  van  zaken  (actualisering)  meenemen  bij  de  uitwerkingen  van  de  opdrachten  die  in  de  verschillende  werkgroepen  plaats  zullen  vinden.  De  inhoud  van  deze  notitie  is  bijgewerkt tot en met 15 april 2014.  Leeswijzer In deze uitgangspuntennota worden achtereenvolgens de volgende onderdelen uitgewerkt:    Hoofdstuk 1 Kaders  In  dit  hoofdstuk  beschrijven  we  welke  afspraken  er  provincie  breed  en  in  het  Westerkwartier  zijn  gemaakt  en  vastgelegd,  als  basis  voor  de  verdere  implementatie  van  de  transities.  De  Visie  Sociaal  Domein Westerkwartier is hierbij onze kapstok.   Hoofdstuk 2 Analyse Westerkwartier   In  dit  hoofdstuk  geven  wij  een  cijfermatige  analyse  van  de  doelgroep  die  gebruik  maakt  van  ondersteuning en  zorg  in  het  sociaal  domein  in  het  Westerkwartier.  Het gaat  hierbij  om  een  0­meting,  een startpunt voor het Westerkwartier dat in de toekomst verder wordt uitgewerkt.  Hoofdstuk 3 Toegang tot ondersteuning en hulp  In dit hoofdstuk beschrijven we de uitgangspunten over de wijze waarop onze inwoners hun weg kunnen  vinden als ze behoefte hebben aan advies, ondersteuning en hulp. Ook beschrijven we de wijze waarop  wij om willen gaan met de wijze waarop onze inwoners indien nodig aan de hand genomen wordt om tot  de juiste ondersteuning en/of hulp te komen.  Hoofdstuk 4 Organisatie van de ondersteuning en hulp  In dit hoofdstuk beschrijven wij de wijze waarop wij de ondersteuning en hulp in het Westerkwartier voor  onze inwoners willen organiseren. We maken hier keuzes over bijvoorbeeld het persoonsgebonden  budget en een eigen bijdrage.   Hoofdstuk 5 Contracteren  In dit hoofdstuk beschrijven wij hoe in 2015 de inkoop van de ondersteuning provinciaal hebben  georganiseerd en op welke wijze solidariteit hierbij van belang is. Ook geven wij een eerste inzicht in de  nu bekende middelen die gemeenten straks beschikbaar hebben om de nieuwe taken uit te voeren.  Hoofdstuk 6 Bedrijfsvoering  In dit hoofdstuk beschrijven wij uitgangspunten voor de borging van de veiligheid en kwaliteit van de  ondersteuning en hulp. Ook beschrijven wij in dit hoofdstuk de uitgangspunten met betrekking tot de  informatisering en automatisering die nodig is om de uitvoeringsorganisatie te ondersteunen in haar  werk.  Hoofdstuk 7 En nu verder!  In dit hoofdstuk beschrijven we de verdere uitwerking en implementatie. Ook wordt hier het  besluitvormingsproces beschreven en een tijdspad van invoering weergegeven.   

8

Hoofdstuk 2: Kaders  2.1 Visie Sociaal Domein Westerkwartier  Vanuit  het  Rijk  staan  voor  2015  drie  transities  op  stapel  waarmee  gemeenten  een  groot  aantal  nieuwe  taken  krijgen  toebedeeld.  Om  doelgericht  aan  de  slag  te  kunnen  gaan  bij  het  verder  uitwerken  en  vormgeven van taken en verantwoordelijkheden, het ontwikkelen van efficiënte en effectieve werkwijzen  en  samenwerking  met  ketenpartners,  is  de  Visie Sociaal Domein Westerkwartier  ontwikkeld.  In  de  visie  wordt de maatschappelijke ambitie beschreven en uitgewerkt. De Visie Sociaal Domein Westerkwartier is  de  kapstok  voor  de  verdere  uitvoering  van  de  transities  en  daaraan  gekoppeld  de  hervorming  van  het  sociale domein in onze regio.    Sociaal Domein  Onder  het  Sociaal  Domein  verstaan  wij  het  overheidsbeleid  dat  gericht  is  op  de  verschillende  levensgebieden  van  onze  inwoners.  Deze  levensgebieden  betreffen:  werk  en  inkomen,  onderwijs,  vrije  tijd, maatschappelijke en sociale participatie, opvoeden en opgroeien, fysieke en geestelijke gezondheid,  veiligheid,  wonen  en  mobiliteit.  Samenvattend  zijn  in  de  Visie  op  het  Sociaal  Domein  de  volgende  maatschappelijke ambities op onderstaande onderdelen beschreven:     1. Zelfredzame inwoners, ingebed in hun omgeving Het  uitgangspunt  is  dat  de  inwoners  van  het  Westerkwartier  zelfstandig  en  zelfredzaam  zijn.  Ze  voeren zelf de regie op hun eigen leven en organiseren  zelf  de  verschillende  aspecten  in  het  sociale  domein  zoals  inkomen,  wonen,  vrije  tijd,  werk,  etc.  Inwoners  hebben een eigen sociaal netwerk en doen een beroep  hierop,  als  dit  nodig  blijkt  te  zijn.  Als  blijkt  dat  de  zelfredzaamheid  van  een  inwoner  en  diens  netwerk  ontoereikend  is,  kan  het  nodig  zijn  uit  preventieve  overwegingen professionele ondersteuning in te zetten.  2. Professionele ondersteuning De  ondersteuning  is  er  primair  op  gericht  dat  mensen  (weer) zelfstandig/zelfredzaam worden. De eigen kracht  wordt  optimaal benut en versterkt. Dit betekent dat er  verschillen kunnen bestaan in de manier waarop  en de  mate  waarin  ondersteuning  wordt  geboden  aan  inwoners.  Iedere  inwoner  heeft  immers  andere  mogelijkheden,  zowel  individueel  (fysiek  en  mentaal)  als  met  betrekking  tot  zijn/haar  netwerk.  De  leefwereld  van  de  inwoner  is  het  uitgangspunt.  Dit  vraagt  om  een  integrale  aanpak.  Een  integrale  benadering betekent daarom niet  alleen samenwerking op de verschillende domeinen, maar ook dat er  één integraal plan wordt gemaakt met en voor het hele gezin.  3. Rol van maatschappelijke organisaties De maatschappelijke organisaties spelen een belangrijke rol bij het  bevorderen van de zelfredzaamheid  van de inwoners. Hun medewerkers bewegen zich op het snijvlak van de ‘leefwereld’ van inwoners en de  ‘systeemwereld’ waarin  de professionele ondersteuning is georganiseerd. Maatschappelijke organisaties  zijn  proactief  in  hun  samenwerking.  Zij  weten  elkaar  te  vinden,  kennen  elkaar  en  elkaars  expertise  en  mogelijkheden/beperkingen.  Maatschappelijke  organisaties  zoeken  elkaar  op  om  samen  integrale  oplossingen te ontwikkelen en uit te voeren.  

9

4. Rol van de gemeente Wij  sluiten  aan  bij  en  werken  in  opdracht  van  de  gemeenschap.  De  gemeenschap  is  op  sociaal  gebied  ‘samenvoorzienend’  en  maatschappelijke  organisaties  en  gemeenten  houden  voeling  met  de  gemeenschap om eventuele signalen op te pikken. We bemoeien ons er alleen mee als die gemeenschap  er zelf niet goed uit komt. Onze inzet draagt bij aan het bereiken van het doel ‘elke inwoner doet mee’:  elke inwoner is – naar vermogen – zelfredzaam, met een stevige verankering in zijn sociale omgeving. Als  het  mogelijk  is  speelt  werken  daarbij  een  belangrijke  rol.  Als  betaalde  arbeid  (nog)  niet  mogelijk  is  kan  vrijwillige  inzet  een  oplossing  zijn.  Dit geldt  zowel  voor  mensen  met  een  uitkering  als  mensen  met  een  beperking.  (Arbeids)participatie  moet  daarbij  meer  het  uitgangspunt  zijn  van  ondersteuning  dan  het  einddoel. Wij bieden maatwerk. Dit betekent dat onze rol sterk afhankelijk is van de situatie die zich op  dat  moment voordoet. Onze rol is daarom flexibel en wisselt. Dit betekent dat  op het ene moment een  sterk sturende rol gewenst is, terwijl op andere momenten een meer faciliterende rol wordt opgepakt. 

2.2 Programmaplan Sociaal Domein Westerkwartier  Tegelijkertijd met de vaststelling van de Visie Sociaal Domein Westerkwartier is de ambtelijke organisatie  verder  ingericht  door  het  vastgestelde  programmaplan Sociaal Domein Westerkwartier.  In  dit  programmaplan  is  aangegeven  op  welke  wijze  (op  procesniveau)  de  vier  gemeenten  in  het  Westerkwartier de verschillende transities een plek geven in het sociale domein. In het programmaplan  zijn  het  programmadoel  en  de  programmaresultaten  benoemd  en  is  weergegeven  op  welke  wijze  de  programmaorganisatie  is  vormgegeven.  Ook  is  in  hoofdlijnen  beschreven  welke  aanpak  en  fasering  het  Westerkwartier  voor  ogen  heeft  om  de  nieuwe  taken  die  op  1  januari  2015  op  afkomen  te  implementeren.  

2.3 Samenwerking 23 gemeenten  De  Groninger  gemeenten  en  de  provincie  Groningen  hebben  in  2012  besloten  om  gezamenlijk  op  te  trekken  als  het  gaat  om  de  transitie  en  transformatie  van  de  Jeugdzorg  vanuit  het  besef  dat  samenwerking noodzakelijk is. Voor het veranderproces is de “Routekaart transitieplan zorg voor de jeugd  in de Provincie Groningen” vastgesteld, waarin een aanpak die bestaat uit zes stappen wordt beschreven.  Ook voor de decentralisatie van de AWBZ­taken werken de 23 Groninger gemeenten constructief samen,  vanuit een gemeenschappelijk belang. Bij beide transities wordt bekeken welke onderwerpen op lokaal,  regionaal  of  provinciaal  niveau  opgepakt  worden.  Op  een  aantal  onderwerpen  gaat  het  hierbij  om  kennisdeling  of  de  intentie  tot  provinciale  samenwerking.  Op  een  aantal  andere  onderwerpen  gaat  het  om keuzevrijheid of door het Rijk opgelegde verplichte samenwerking.     Onderdelen waarop de 23 Groninger gemeenten onder andere samenwerken, betreffen bijvoorbeeld het  continuïteitsarrangement  AWBZ  en  het  Regionaal  Transitie  Arrangement  Jeugdzorg  Groningen  (hierna:  RTA). Voor de huidige cliënten geldt voor 2015 een overgangsrecht. Voor het overgangsjaar 2015 moeten  met  de  huidige  aanbieders  afspraken  worden  gemaakt  in  de  vorm  van  een  arrangement  waarin  de  condities zijn opgenomen waaronder de zorg kan worden gecontinueerd.     Het proces voor de invoering van de participatiewet is iets anders ingestoken dan voor de andere twee  transities.  Reden  hiervoor  is  dat  de  invoering  van  de  participatiewet  opgepakt  moet  worden  met  niet  alleen de gemeenten in het Westerkwartier maar ook met de ISD Noordenkwartier waar naast Marum en  Leek ook de gemeente Noordenveld deel van uitmaakt. Daarnaast is er ook nog de aanwezigheid van de  gemeenschappelijke regeling Novatec ten aanzien van de WSW. Binnen de arbeidsmarktregio Groningen  (23 Groninger gemeenten en 4 gemeenten in de kop van Drenthe) nemen de gemeenten het initiatief tot  het opzetten van het Werkbedrijf. Het werkbedrijf is de schakel tussen de garantiebanen en mensen met  een arbeidsbeperking. Werkgevers en overheid hebben gezamenlijk toegezegd 125.000 van deze banen  te  realiseren.  In  elke  arbeidsmarktregio  komt  er  één  werkbedrijf:  dit  is  een  samenwerkingsverband van  gemeenten,  werkgevers(vertegenwoordigers),  werknemersvertegenwoordigers  en  UWV  (eventueel  10 

aangevuld met  sociale werkvoorzieningen en onderwijsinstellingen). Op dit moment wordt gewerkt aan  de invulling van dit Werkbedrijf.  2.3.1 Regionaal Transitie Arrangement Jeugd  Het  Rijk, VNG  en  IPO  hebben  afspraken gemaakt  over  ‘overgangsrecht’  in  2015.  Zij  hebben gemeenten  gevraagd om uiterlijk op 31­10­2013 een Regionaal Transitie Arrangement (RTA) in te dienen. In dit RTA  geven de Groninger gemeenten aan hoe zij:   � de continuïteit van zorg voor jeugd realiseren;  � de hiervoor benodigde infrastructuur waarborgen;  � de frictiekosten als gevolg van de transitie per 1­1­2015 beperken.     De Groninger gemeenten beperken zich niet tot het overgangsrecht voor 2015, maar gebruiken het RTA  om  tot  uiterlijk  2018  met  de  aanbieders  en  gebruikers  van  zorg  toe  te  groeien  naar  een  nieuw  jeugdstelsel.  Als  inhoudelijke  leidraad  hanteren  we  hiervoor  het  Groninger  Functioneel  Model.  Deze  leidraad vertalen we de komende maanden met aanbieders in een transformatieagenda.  In  oktober  2013  hebben  de  23  Groninger  gemeenten  samen  met  het  kernteam  van  instellingen  (een  vertegenwoordiging van  instellingen die op dit  moment jeugdzorg leveren) dit RTA door de colleges, en  later ook door de gemeenteraden laten vaststellen.   2.3.2 Continuïteitsarrangement AWBZ  In de nieuwe Wmo wordt een overgangsrecht opgenomen voor de huidige AWBZ cliënten die vanaf 2015  onder  de  verantwoordelijkheid  van  de  nieuwe  Wmo  (gemeenten)  vallen.  Voor  het  overgangsjaar  2015  moeten  met  de  huidige  aanbieders  afspraken  worden  gemaakt  waarin  de  condities  zijn  opgenomen  waaronder de ondersteuning voor inwoners met een indicatie kan worden gecontinueerd.     Met het afsluiten van een AWBZ­arrangement willen we bereiken dat:  � voor die mensen met een op 1 januari 2015 doorlopende indicatie voor de te decentraliseren  onderdelen uit de AWBZ de geïndiceerde zorg (conform indicatie) waar mogelijk wordt  gecontinueerd;  � deze zorg zoveel mogelijk door de huidige aanbieder/begeleider wordt geleverd;  � de korting op het budget (25%) in het arrangement is opgenomen (derhalve wordt de  gemeentelijke korting onderdeel van de vergoeding voor de te leveren zorg);  � een deel van het beschikbaar budget ingezet wordt voor het initiëren van noodzakelijke  verandering in de wijze waarop zorg wordt georganiseerd, de aard van de zorg en de omvang van  de zorg (transformatie);  � er zo min mogelijk onrust onder cliënten ontstaat (er dus geen kwetsbare mensen tussen wal en  schip vallen);  � er een goede verbinding is gelegd tussen dit arrangement en het transitiearrangement jeugd;  � er voldoende informatie bij aanbieders en gebruikers is opgehaald om het gesprek over  verandering c.q. transformatie, te kunnen starten (teneinde nieuwe cliënten en AWBZ­cliënten  waarvan de indicatie afloopt op een andere wijze te ondersteunen bij hun hulpvraag).    Veel  aanbieders  zijn  werkzaam  in  meerdere  gemeenten  en  daarom  willen  we  gezamenlijk  afspraken  maken. Bovendien staan we samen sterker bij de gesprekken met de aanbieders.   De  invulling  van  het  continuïteitsarrangement  wordt  op  dit  moment  verder  uitgewerkt.  Deelnemende  gemeenten geven hierbij enige ruimte uit handen met betrekking tot het proces. Hiertegenover staat dat  onder leiding van de gemeente Groningen gezamenlijk gewerkt wordt aan het continuïteitsarrangement.  Belangrijk om te noemen is dat de besluitvorming rond het continuïteitsarrangement op lokaal niveau in  het Westerkwartier (colleges en raden) nog plaatsvindt. 

11 

Financiële consequenties Het arrangement moet passen binnen de beschikbare budgetten (meicirculaire 2014) en ruimte laten om  transformatie  op  korte  termijn  actief  te  stimuleren.  Daarbij  komt  dat  de  eventuele  frictiekosten  (eventuele afbouw personeel, afbouw van huisvesting etc.) voor alle zorgaanbieders op alle niveaus nog  nader moet worden bepaald.    Besluitvorming continuïteitsarrangement De verwachte besluitvorming is als volgt:   � Mei: arrangement ter vaststelling naar het college;  � Juni: besluitvormend naar de raad;  � Juli: verwerken effecten (financieel) meicirculaire.  2.3.3 Participatiewet  Bestuurlijk is besloten om de samenwerking tussen de vijf gemeenten (Westerkwartier + Noordenveld) op  het gebied van de participatiewet tot de  herindeling in het Westerkwartier in de huidige vorm voort te  zetten. Dit brengt met zich mee dat:  � de afdelingen Sociale Zaken van Grootegast en Zuidhorn blijven bestaan;  � de ISD Noordenkwartier in de huidige vorm blijft bestaan;  � de  algemeen  directeuren/gemeentesecretarissen  van Grootegast  en  Zuidhorn,  de  directeur  ISD Noordenkwartier en de directeur Novatec zorg dragen voor een zo effectief en efficiënt  mogelijke samenwerking, waarbij de samenhang met de overige decentralisaties geborgd is;  � de werkgeversdienstverlening (Matchpunt) wordt verder geïntensiveerd;  � de  afbouw  van  Novatec  en  het  onderbrengen  van  huidige  SW­medewerkers  naar  reguliere  bedrijven, blijft onverminderd doorgaan;  � Novatec als klein bedrijf voor beschut werken overblijft;  � door het beter stroomlijnen van de organisaties van Novatec en Novawork moet een betere  financiële  balans  tussen  beide  organisaties  worden  gevonden  en  moet  efficiënter  worden  gewerkt.     Vanuit een eenduidige werkgeversdienstverlening zal de totale onderkant van de arbeidsmarkt benaderd  worden. Om dit zo goed mogelijk vorm te geven wordt de werkgeversdienstverlening binnen Matchpunt  Werkt! verder geïntensiveerd.     Verder zijn er landelijke afspraken om te komen tot een werkbedrijf in de arbeidsmarktregio. Dit   werkbedrijf  moet aan de volgende voorwaarden voldoen:  1. Er is een marktbewerkingsplan waarin aandacht wordt besteed aan de kansen en  mogelijkheden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.   2. Er is een basispakket aan faciliteiten voor werkgevers beschikbaar, wanneer zij mensen met  een arbeidsbeperking in dienst nemen. Dat pakket bestaat in ieder geval uit:  a. Een vaste contactpersoon  b. Eén loonwaardesystematiek  c. Een no risk polis  d. Proefplaatsingen, (groeps­)detacheringen en beschut werk  e. Begeleiding/jobcoaching  f. Werkplekaanpassingen  g. Continuering faciliteiten bij verhuizing  h. Expertise op het gebied van jobcarving en jobcreation  3. Er is een eenduidige en uniforme procedure waarin deze faciliteiten worden aangevraagd en  afgehandeld.    12 

Zoals aangegeven is voor de invoering van de drie decentralisaties in het Westerkwartier gekozen voor een gezamenlijk invoering van de decentralisatie Jeugd en AWBZ met de vier gemeenten van het Westerkwartier. Voor de invoering van de Participatiewet is gekozen voor een samenwerking tussen het Westerkwartier en de gemeente Noordenveld, het werkgebied van de GR Novatec. Vanuit deze samenwerking dient de invoering Participatiewet, daar waar nodig en mogelijk, aan te sluiten bij de opgeleverde of in voorbereiding zijnde producten van de decentralisaties Jeugd en AWBZ. Ook aansluiting op de voorwaarden en bij het basispakket aan faciliteiten van het Werkbedrijf is van groot belang hierbij.

13

Hoofdstuk 3: Analyse cijfers Westerkwartier 3.1 O­meting Westerkwartier Via verschillende kanalen en aanbieders worden geanonimiseerde gegevens over inwoners die een beroep doen op zorg of ondersteuning in de huidige regelingen beschikbaar gesteld. De gegevens die worden aangeboden zijn verschillend opgebouwd voor wat betreft de inhoud en het peiljaar. Hierdoor is het lastig om cijfers goed met elkaar te vergelijken. Gedetailleerde gegevens op cliëntniveau worden vanwege de privacyregelingen op dit moment niet door het Rijk of het zorgkantoor vrijgegeven. Pas na de publicatie van de verschillende wetgevingstrajecten in het Staatsblad, worden gepersonaliseerde gegevens aan de individuele gemeenten verstrekt. Pas dan kan op detailniveau de doelgroep analyse verder worden uitgewerkt. We hebben daarom voor deze uitgangspuntennota gekozen voor een 0­meting op basis van de gegevens van het Centraal Bureau van de Statistiek (waarstaatjegemeente.nl). In deze 0­meting geven wij een eerste inzicht in het aantal inwoners met een regeling op het gebied van de Wmo huishoudelijke hulp, de jeugdzorg, AWBZ en Participatiewet. Door deze 0­meting zijn wij niet in staat in deze fase een benchmark uit te voeren en onze gegevens te vergelijken met provinciale en landelijke gegevens. Dit vormt gezien de tijdsdruk niet de prioriteit. De wijze waarop wij onze benchmark vorm willen geven zal in de toekomst verder worden uitgewerkt. Kanttekeningen bij de cijfers: � Bij een deel van de cijfers wordt als peiljaar het jaar 2011 gehanteerd. Alle cijfers die in deze tabel zijn verwerkt, zijn de meest recente cijfers die het CBS op dit moment kan leveren; � Het CBS heeft op dit moment geen cijfers voor de jeugdzorg beschikbaar. Om deze reden hebben wij de bestaande cijfers van Cebeon1 in deze 0­meting ingevoegd. Dit betekent dat er een overlap te zien is in de cijfers van het CBS en Cebeon als het gaat om de jeugdigen met een AWBZ­ indicatie. Deze groep gaat namelijk over van de huidige AWBZ naar de nieuwe Jeugdwet; � Bij deze cijfers gaat het om aantal inwoners en niet om volumes van ondersteuning of zorg en bedrag per inwoner. Wij realiseren ons dat juist de laatste twee onderdelen van belang zijn om de intensiteit van de ondersteuning of hulp te bepalen. Een verdere inhoudelijke uitwerking van de doelgroepenanalyse en het actualiseren van cliëntgegevens tot op detailniveau zal in een aparte werkgroep (na het vrijkomen van de landelijke gegevens) worden opgepakt. In deze werkgroep zullen ook de volumes en bedragen per inwoner meegenomen moeten worden om een helder beeld te krijgen over de intensiteit van de ondersteuning en hulp en de daaraan gekoppelde kosten. In bijlage 2 is een afkortingenlijst te vinden.

1

Centrum Beleidsadviserend Onderzoek bv. houdt zich sinds 1975 bezig met beleidsgericht onderzoek

14

3.2 Cijfers Westerkwartier 3.2.1 Demografische gegevens In onderstaande tabellen worden enkele algemene demografische gegevens van inwoners in het Westerkwartier weergegeven, waaronder het aantal inwoners in het Westerkwartier, een uitsplitsing van onze inwoners in leeftijdscategorie en de verdeling van de huishoudens in het Westerkwartier.

Tabel 1: Aantal inwoners uitgesplitst naar leeftijd (2013) Grootegast

Leek

Marum

Zuidhorn

Totaal

Inw. 15 t/m 64 jaar

7.833

12.346

6.793

11.662

38.634

Inw. 65 jaar en jonger

10.291

15.912

8.701

15.517

50.421

Inw. 65 jaar en ouder

1.931

3.699

1.681

3.182

10.493

Inw. Jonger dan 5 jaar

693

1.015

526

1.185

3.419

Inw. 5 tot 10 jaar

849

1.207

619

1.285

3.960

Inw. 10 tot 15 jaar

916

1.344

763

1.385

4.408

Inw. 15 tot 20 jaar

826

1.198

710

1.289

4.023

Inw. 20 tot 25 jaar

648

837

528

803

2.816

Inw. 25 tot 45 jaar

2.969

4.493

2.462

4.318

14.242

Inw. 45 tot 65 jaar

3.390

5.818

3.093

5.252

17.553

Inw. 65 tot 80 jaar

1.487

2.845

1.328

2.518

8.178

Inw. 80 jaar of ouder

444

854

353

664

2.315

19.611

10.382

18.699

60.914

Totaal aantal inwoners 12.222 * Bron: Waarstaatjegemeente.nl

15

Tabel 2: Aantal huishoudens Westerkwartier (2013) Aantal huishoudens

Eenpersoonshuishoudens

Meerpersoonshuishoudens

Grootegast 4.814

1.242

3.572

Leek

8.299

2.531

5.768

Marum

4.155

1.050

3.105

Zuidhorn

7.548

2.098

5.450

Totaal

24.816

6.921

17.895

Meerpersoonshuishoudens

Meerpersoonshuishoudens zonder kind(eren)

Meerpersoonshuishoudens met kind(eren)

Grootegast 3.572

1.520

2.052

Leek

5.768

2.700

3.068

Marum

3.105

1.357

1.748

Zuidhorn

5.450

2.385

3.065

Totaal

17.895

7.962

9.933

* Bron: Waarstaatjegemeente.nl

3.2.2 Doelgroep AWBZ, inclusief Wmo hulp bij het huishouden Onderstaande tabel geeft het aantal inwoners in het Westerkwartier weer, die in 2011 gebruik maakten van een regeling binnen de AWBZ of Wmo. Gemeenten worden vanaf 1­1­2015 verantwoordelijk voor de AWBZ begeleiding. Begeleiding in de AWBZ is bedoeld om de zelfredzaamheid van inwoners te bevorderen, te behouden of te compenseren zodat een verblijf in een instelling zo lang mogelijk wordt uitgesteld waarbij verwaarlozing wordt voorkomen. Begeleiding binnen de AWBZ is mogelijk in de vorm van individuele begeleiding of als begeleiding in groepsverband. Het gaat bijvoorbeeld om woonbegeleiding, dagbesteding, logeeropvang, thuishulp en dagactiviteiten. Voor de Wmo hulp bij het huishouden zijn gemeenten al verantwoordelijk. Bij persoonlijke verzorging gaat het om alles wat mensen gebruikelijk als zelfzorg uitvoeren. Dat geldt niet alleen voor de persoonlijke verzorging die iedereen nodig heeft (zoals wassen, eten), maar ook voor de persoonlijke verzorging die nodig is in verband met een gezondheidsprobleem. Bij verpleging gaat het onder andere om voorbehouden handelingen die moeten worden uitgevoerd bij gezondheidsproblemen van inwoners (katheteriseren, het aanleggen van infusen, etc.). De zorgverzekeraar wordt per 1­1­2015 verantwoordelijk voor de persoonlijke verzorging en de verpleging.

Tabel 3: Aantal inwoners met regeling AWBZ (2011) WMO hulp bij het huishouden

AWBZ persoonlijke verzorging

AWBZ verpleging AWBZ individuele begeleiding

AWBZ groepsbege­ leiding

Grootegast 230

180

110

55

40

Leek

495

340

185

120

80

Marum

180

140

90

35

40

Zuidhorn

295

250

130

65

60

Totaal

1.200

910

515

275

220

* Bron: Waarstaatjegemeente.nl

3.2.3 Jeugdzorg In onderstaande tabellen worden algemene cijfers weergegeven van inwoners met een indicatie voor jeugdzorg. Wij maken hierbij onderscheid tussen de provinciale jeugdzorg, jeugdzorg vanuit de huidige AWBZ en jeugdzorg vanuit de Zorgverzekeringswet. Bij elke tabel wordt een korte toelichting gegeven over de soort jeugdzorg. 16

Provinciale jeugdzorg is onder te verdelen in Jeugd­ en opvoedhulp en Justitiële jeugdzorg (jeugdbescherming en jeugdreclassering). Organisaties met jeugd en opvoedhulp ondersteunen kinderen en hun opvoeders bij vragen op het gebied van opgroeien en opvoeden. Ook pleegzorg valt hieronder. Onder justitiële jeugdzorg wordt verstaan de tenuitvoerlegging van een straf of maatregel in de vorm van jeugdreclassering of plaatsing in een justitiële jeugdinrichting. Ook de gezinsvoogdij valt hieronder.

Tabel 4: Aantal cliënten* provinciale jeugdzorg per zorgvorm naar gemeente in 2011 (bron: SCP/ Cebeon) – absolute aantallen Jeugd­ en Opvoedhulp

Justitiële jeugdzorg

0­17­ jarigen (1­1­ 2011)

Unieke cliënten totaal

Totaal J&O†

Zonder verblijf

Pleegzorg

Met verblijf

JB

JR

Grootegast

3.038

35

20

10

10

0

10

10

Leek

4.372

110

60

30

20

15

50

20

Marum

2.455

55

25

15

10

5

30

15

Zuidhorn

4.725

65

50

25

15

10

15

10

Totaal

14.590

265

155

80

55

30

105

55

* Aantallen zijn afgerond op 5­tallen. Optelsom van de drie zorgvormen hierbinnen.

De jeugdzorg (18­) die eerder onder de AWBZ viel, gaat op 1­1­2015 over naar de nieuwe Jeugdwet. Het gaat hierbij onder andere om kinderen en jongeren die dagbesteding of begeleiding ontvangen of worden ondersteund door een instelling in de Geestelijke Gezondheidszorg (bijvoorbeeld Lentis en Accare). Deze zorg wordt zowel geleverd uit de AWBZ als de Zorgverzekeringswet.

Tabel 5: Aantal cliënten Awbz (GGZ en gehandicapten) in 2011 – absolute aantallen unieke cliënten en per 1.000 jeugdigen absolute aantallen unieke cliënten*

cliënten per 1.000 jeugdigen

0­17­ jarigen (1­1­ 2011)

totaal AWBZ

zonder verblijf

met verblijf

totaal AWBZ

zonder verblijf

met verblijf

Groote­ gast

3.038

135

130

0

44

43

0

Leek

4.372

175

165

10

40

38

2

Marum

2.455

95

90

5

39

37

2

Zuidhorn

4.725

210

200

5

44

42

1

Totaal

14.590

615

585

20

167

160

5

* Aantallen zijn afgerond op 5­tallen. Bronnen: Vektis en CIZ, bewerkt door SCP/Cebeon

17

Tabel 6: Aantal cliënten Zvw (GGZ) in 2010 – absolute aantallen unieke cliënten en per 1.000 jeugdigen Unieke cliënten en per 1.000 jeugdigen absolute aantallenunieke cliënten*

Cliënten per 1.000 jeugdigen

0­17­ jarigen (1­1­ 2011)

totaal Zvw

eerste lijn

2e lijn, zonder verblijf

2e lijn, met verblijf

totaal Zvw

eerste lijn

2e lijn, zonder verblijf

2e lijn, met verblijf

Groote­ gast

3.038

275

25

250

0

91

8

82

0

Leek

4.372

395

80

345

10

90

14

79

2

Marum

2.455

240

35

210

0

98

14

86

0

Zuidhorn

4.725

405

45

365

5

86

10

77

1

Totaal

14.590

1.315

185

1.170

15

365

46

324

3

* Aantallen zijn afgerond op 5­tallen. Het totaal Groningen is als gevolg daarvan niet precies gelijk aan de optelsom in de kolom. Bron: APE, bewerkt door SCP/Cebeon.

In onderstaande tabel gaat het om het aantal aanmeldingen dat is gedaan bij Bureau Jeugdzorg Groningen in het vrijwillig kader in 2011. Het kan gaan om vragen om ondersteuning, maar ook om verzoeken tot indicatiestelling. Ook wordt in onderstaande tabel het aantal meldingen van kindermishandeling in 2010 weergegeven.

Tabel 7: Aantal geaccepteerde aanmeldingen BJZ (vrijwillig kader) in 2011 en meldingen kindermishandeling AMK (2010): absolute aantallen en per 1.000 jeugdigen Absolute aantallen*

Per 1.000 jeugdigen

0­17­ jarigen (1­1­ 2011)

Geaccepteerde Meldingen aanmeldingen kindermishandeling BJZ

Geaccepteerde Meldingen aanmeldingen kindermishandeling BJZ

Grootegast

3.038

55

10

18

3

Leek

4.372

110

10

25

2

Marum

2.455

55

15

23

5

Zuidhorn

4.725

105

15

23

3

Totaal

14.590

325

50

89

13

* Aantallen zijn afgerond op 5­tallen. Het totaal Westerkwartier is als gevolg daarvan niet precies gelijk aan de optelsom in de kolom. Bronnen: Jeugdzorg Nederland (aanmeldingen BJZ) en Verwey­Jonkerinstituut (meldingen kindermishandeling), bewerkt door SCP/Cebeon.

3.2.4 Arbeidsparticipatie In onderstaande tabellen worden algemene cijfers weergegeven van inwoners met een indicatie of betrekking op het gebied van arbeidsparticipatie. Het gaat onder andere om regelingen op het gebied van werkloosheid, bijstand en arbeidsongeschiktheid. De afkortingen zijn in bijlage 2 te vinden. Inmiddels is er een officiële aanvraag ingediend voor het opvragen van gegevens met betrekking tot de Wajong. De verwachting is dat deze gegevens op gemeenteniveau beschikbaar komen in mei 2014.

18

abel 8: Aantal inwoners met regeling arbeidsparticipatie (2011) WWB

WAO

WIA

WAZ

Wa­ jong

WW

IOAW

IOAZ

WSW indi­ catie

WSW wacht­ lijst

WSW dienst betrek king

WSW regulier dienst­ verband

Groote­ gast

155

275

75

45

130

430

0

0

80

30

95

15

Leek

390

445

120

35

415

745

15

0

110

45

165

15

Marum

155

245

80

20

145

410

0

0

65

30

70

10

Zuidhorn

215

335

105

35

205

525

10

0

80

30

85

10

Totaal

915

1.300

380

135

895

2.110

25

0

335

135

415

50

* Bron: Waarstaatjegemeente.nl

3.2.5 Schuldhulpverlening en WSNP Onderstaande tabel geeft een beeld van hoeveel inwoners is het Westerkwartier gebruik maken van budgetbeheer, schuldhulpverlening of de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen. WSNP is een wettelijk schuldsaneringstraject, waarbij de rechter beslist of het traject gevolgd mag worden. De betreffende inwoner komt bij dit traject onder toezicht te staan van een bewindvoerder met als doel de schuld zoveel mogelijk af te betalen binnen een bepaalde termijn.

Tabel 9: Aantal inwoners met regeling Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (2011) WSNP

Schuldhulpverlening

Budgetbeheer

Grootegast

15

50

10

Leek

50

149

60

Marum

15

52

37

Zuidhorn

25

52

21

Totaal

105

303

128

* Bron: Waarstaatjegemeente.nl

3.2.6 Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg) Mensen met een chronische ziekte of een handicap hebben vaak extra kosten door hun aandoening. Zij kunnen een compensatie krijgen via de Wet tegemoetkoming chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). De Wtcg regelt dat gehandicapten, chronisch zieken, ouderen en arbeidsongeschikten een tegemoetkoming kunnen ontvangen voor de extra kosten die zij maken i.v.m. de ziekte. Vaak moeten er extra kosten gemaakt worden vanwege de ziekte of beperking te denken valt aan: extra kosten voor kleding, beddengoed, vervoer naar zorginstelling, extra energiekosten, etc. Voor dit soort kosten kan een tegemoetkoming uit de Wtcg worden aangevraagd.

Tabel 10: Aantal inwoners met regeling Wet Tegemoetkoming Chronisch Zieken en Gehandicapten (2011) WTCG Grootegast

1.230

Leek

2.360

Marum

1.080

Zuidhorn

1.830

Totaal

6.500

* Bron: Waarstaatjegemeente.nl

19

Hoofdstuk 4: Toegang tot ondersteuning en zorg Uitgangspunt 1: Wij hanteren het Functioneel Model Westerkwartier voor het hele Sociale Domein in het Westerkwartier. Wij maken hierbij de volgende keuzes: 1. Enkelvoudige ondersteuningsvragen worden in de sociale omgeving of basisondersteuning opgepakt; 2. Bij (vermoedelijke) meervoudige ondersteuningsvragen in de basisondersteuning wordt een Multi Disciplinair Overleg (MDO) belegd; 3. Flexibele en specialistische ondersteuning wordt vanuit de basisondersteuning met eventuele hulp van een expertpool en de flexibele of specialistische ondersteuning opgepakt; 4. Wij komen voor het gesprek over ondersteuning voor een inwoner altijd bij de inwoner thuis (keukentafelgesprek). Voor de Participatiewet gebruiken we dit gesprek vooral voor ondersteuning op het gebied van re-integratie/participatie; 5. Wij betrekken altijd het eigen netwerk van de inwoner bij het gesprek; 6. Wij leggen de regie altijd bij de inwoner, tenzij wij de inwoner daartoe niet in staat achten; 7. Er is één fysieke ingang per gemeente waar inwoners terecht kunnen met vragen over en/of vragen op het gebied van ondersteuning, informatie, advies en hulp op alle leefgebieden uit het sociale domein; 8. De basisondersteuning (waaronder de fysieke ingang) beschikt over professionals met een zo breed mogelijk algemene expertise van hulp en ondersteuningsvragen in het sociale domein. 9. Wij zorgen voor onafhankelijke cliëntondersteuning, voor al onze inwoners; 10.Wij waarborgen de rechtsbescherming van onze inwoners en hebben één meldpunt waar onze inwoners terecht kunnen met hun klachten en mogelijke bezwaar en beroep; 11.Wij zullen onze inwoners vroegtijdig betrekken, geven hen invloed en vragen hen mee te denken (burgerparticipatie). Onze keuzes worden in dit hoofdstuk verder toegelicht.

4.1 Het Functioneel Model Westerkwartier In het door de 23 Groninger gemeenten ontwikkeld Groninger Functioneel Model (afgekort GFM) wordt een inhoudelijk kader geschetst, dat als basis fungeert voor een gemeentelijk aangestuurd "nieuw 20

stelsel". Dit inhoudelijk kader heeft u reeds vastgesteld. Het vormgeven van de basisondersteuning en de flexibele ondersteuning is een lokale aangelegenheid en kan dus per subregio verschillen, daarom kiezen wij er voor om het Groninger Functioneel Model door te ontwikkelen naar het "Functioneel Model Westerkwartier" (FMW). De intensieve ondersteuning regelen we op het niveau van de 23 gemeenten. Het Functioneel Model Westerkwartier kent (evenals het GFM) drie niveaus: 1. Het gewone opvoeden, leren en opgroeien en ondersteunen vanuit maatschappelijke en collectieve voorzieningen; 2. Het ondersteunen van opgroei­ en opvoedvragen en/of problemen vanuit laagdrempelige gemeentelijke basisvoorzieningen; 3. Meer intensieve of langdurige ondersteuning. Deze niveaus zijn verder uitgewerkt aan de hand van een beschrijving van een aantal te onderscheiden clusters van vergelijkbare/gemeenschappelijke ondersteuningsactiviteiten. Deze zijn als volgt gedefinieerd: 1. Versterking van de sociale omgeving; 2. Basisondersteuning (waaronder de toegang); 3. Flexibele ondersteuning; 4. Expertpool; 5. Intensieve ondersteuning. In schema ziet de Functioneel Model Westerkwartier er als volgt uit:

4.2 Uitwerking verschillende niveaus Functioneel Model Westerkwartier In deze paragraaf lichten wij per cluster de uitwerking van het functioneel Model Westerkwartier toe. 1. Versterking van de sociale omgeving en voorliggend veld Indien er ondersteuning gewenst is in de eigen sociale omgeving van de inwoner, is deze gericht op het versterken van de eigen kracht en de zelfregie. Hulpbronnen vanuit de directe omgeving van de inwoner worden daarbij opgespoord en aangesproken. Zowel de inwoner, het gezin, het netwerk als de sociale omgeving wordt actief betrokken bij het vinden van effectieve oplossingen. De professional maakt samen met de inwoner hierin een zorgvuldige afweging. De ondersteuning wordt zoveel als mogelijk in de context van de eigen leefomgeving en sociale netwerken georganiseerd en geboden. Ondersteuning ter 21

versterking van de sociale omgeving bestaat uit interventies die werkzaam en effectief zijn; deze worden op een planmatige wijze uitgevoerd door bevoegde professionals. Ondersteuning is passend: licht waar kan, maar zwaar waar nodig. Daar waar lichtere inzet mogelijk is, wordt er afgeschaald; indien nodig kan er meer intensieve ondersteuning worden toegevoegd/ c.q. kan worden opgeschaald. 2. Basisondersteuning (waaronder de fysieke ingang) De basis van het Functioneel Model Westerkwartier wordt gevormd door de basisondersteuning. Dit zijn samenwerkende instellingen (zoals bijvoorbeeld: welzijnswerk, maatschappelijk werk en sociaal cultureel werk) die preventief werken en inwoners met een lichte hulpvraag ondersteunen. Onderdeel van de basisondersteuning is een team van generalisten die werken vanuit onze fysieke ingang. Regulier casemanagement is een taak die uitgevoerd wordt door hiertoe bekwame uitvoerende professionals op verschillende niveaus. Beslissingen over de ondersteuning en het uitvoeren van casemanagement vinden in eerste instantie plaats vanuit de basisondersteuning. Basisondersteuning is erop gericht dat de inwoner versterkt wordt in zijn eigen kracht zodat de professional het weer kan loslaten. Bij mensen thuis In het Westerkwartier willen we zoveel mogelijk bij mensen thuis het gesprek laten plaatsvinden over wat mensen (zelf) kunnen en waar ondersteuning nodig is. Via een huisbezoek kom je veel meer te weten: je ervaart, hoort, ruikt en ziet met eigen ogen hoe de situatie van mensen is. Hierdoor ligt maatwerk afgestemd op de persoonlijke situatie meer voor de hand. En er kan meteen als dat nodig is gesproken worden over hoe het gaat op álle leefgebieden. Dit geldt dus ook voor werk en participatie waarbij we bij het huisbezoek samen aan de keukentafel vorm gaan geven aan een re­integratie­/participatietraject, startend bij de eigen kracht. Mantelzorger(s) en andere vertrouwde familieleden, vrienden, kennissen of buren worden betrokken bij het keukentafelgesprek. De inwoner stelt bij voorkeur samen met het netwerk vast wat ze op welke manier in gezamenlijkheid willen aanpakken. Ze maken zelf een plan en afspraken over wie wat doet en waar mogelijk professionele ondersteuning bij nodig is. Oplossingen worden gezocht van ‘binnen­naar­buiten’, volgens de schil uit onze visie op het sociale domein. Kortom: het zogenaamde keukentafelgesprek en de netwerkbenadering staan centraal bij het bepalen van de toegang tot ondersteuning of hulp. De meeste inwoners hebben een enkelvoudige ondersteunings­ of hulpvraag. Als zij rechtstreek bij onze basisvoorzieningen terecht kunnen met hun ondersteuningsvraag, dan krijgt de betreffende organisatie de ruimte hiermee aan de slag te gaan. Indien tijdens het traject blijkt dat er meer nodig is, dan bespreekt de betreffende organisatie de ondersteuningsvraag met de professionals uit de fysieke ingang. Fysieke ingang Wij organiseren één fysieke ingang per gemeente waar inwoners terecht kunnen met vragen op het gebied van ondersteuning en hulp op alle leefgebieden uit het sociale domein. Dit betekent niet dat de medewerkers van de fysieke ingang niet dorps­ of wijkgericht kunnen werken. Sterker nog wij organiseren dit juist op lokaal niveau, op een wijze die aansluit bij de lokale situatie en bestaande structuren. Wij willen echter geen gescheiden loketten meer hanteren, maar een plek waar inwoners van 0 tot 100 terecht kunnen. We hanteren in het Westerkwartier eenzelfde werkwijze. Op deze manier weten onze inwoners waar ze moeten zijn. Daarnaast fungeert de fysieke ingang als plek waar professionals terecht kunnen voor collegiale consultatie. De professionals die werken in de fysieke ingang functioneren als team en zijn in staat om in dialoog met inwoners en vanuit de eigen professionele kaders, de onderliggende hulpvraag (de vraag achter de vraag) te formuleren. Zij maken een zorgvuldige inschatting van de mogelijkheden en beperkingen van de inwoner en zijn omgeving (als draagkracht en draaglast, functioneren netwerk, de sociaal economische situatie) en de onderlinge interactie tussen de verschillende componenten en komt daarbij ook achter de voordeur van de inwoner. Zij maken een juiste inschatting van de zwaarte van de problematiek en zijn in staat ontwikkelingsbedreigingen (problemen rondom veiligheid) te herkennen en 22

de eventuele zorgen met de omgeving te bespreken en de ondersteuning op gang te brengen. De professional maakt gebruik van een verslag of plan op basis van de uitkomsten van het gesprek met de inwoner en de omgeving of onderzoek, hanteert het uitgangspunt dat er zo weinig mogelijk hulpverleners bij het gezin betrokken worden, zorgt voor één contactpersoon (casemanager) en één plan voor het gezin. Ook een eventueel noodzakelijk MDO wordt in de fysieke plek belegd. In het MDO bekijken de professionals in samenhang wat de (meervoudige) hulpvraag van een inwoner is en welke oplossing het meest passend is voor de hulpvraag. Dit doen zij samen met de betreffende inwoner(s). Het MDO is creatief en innovatief in de benadering van (soms complexe) problemen en schakelt tijdig de expertpool in bij de analyse van de hulpvraag. De fysieke plek werkt uiteraard nauw samen en heeft korte lijnen met de natuurlijke vindplaatsen (school, kinderopvang, huisarts, etc.), de basisvoorzieningen (welzijnswerk, maatschappelijk werk, etc.) en het informele (vrijwillige) netwerk (sportverenigingen, klaverjasclubs, etc.) zodat signalen soepel opgepakt en teruggekoppeld kunnen worden. 3. Expertpool Bij meer complexe ondersteuningsvragen, die de eigen competenties overstijgen, of wanneer er zorgen zijn over de veiligheid, kunnen medewerkers voor consultatie en advies een beroep doen op medewerkers uit de expertpool. Deze pool bestaat uit diverse deskundigen met uiteenlopende kennisgebieden, zoals specialistische casemanagers, medewerkers Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling, etc. De bijdrage van de expertpool bestaat uit drie onderdelen: � Meewerken aan het in kaart brengen van (complexe) problematiek en het oplossingsgericht handelen, zowel bij de start van ondersteuning, als ook gedurende het ondersteuningstraject; � Een bijdrage leveren aan de deskundigheidsbevordering van professionals in het werkveld; � Advisering over de inzet van specialistische zorgtrajecten en niet vrij toegankelijke hulp. 4. Flexibele ondersteuning Indien vanuit de basisondersteuning aanvullende specifieke/integrale ondersteuning van individuele inwoners of gezinnen wordt gevraagd, kan er gebruik gemaakt worden van inzet van uitvoerende professionals uit de flexibele ondersteuning. De flexibele ondersteuning is aanvullend op de basisondersteuning en is in te zetten indien er voldaan wordt aan een aantal criteria. Het aanbod is lokaal, maar kan centraal georganiseerd worden. Dit zijn bijvoorbeeld korte specifieke behandeltrajecten en/of specifieke trainingen gericht op gezinnen, de inzet van langdurige ‘leun en steun’ contacten (zoals weekendopvang) of de inzet van ondersteuning bij een verstandelijke beperking. 5. Intensieve ondersteuning Bij ernstige en/of complexe ondersteuningsvragen kan de inzet van de intensieve ondersteuning nodig zijn in bijvoorbeeld de vorm van poliklinische trajecten, 24­uurs zorg, pleegzorg, hulp in het gedwongen kader en verschillende vormen van begeleiding en dagbesteding. De intensieve ondersteuning wordt veelal decentraal georganiseerd maar zoveel als mogelijk uitgevoerd in de leefomgeving van de inwoner. Intensieve ondersteuning is gericht op het voorkomen van plaatsen en het voorkomen van terugval. De ondersteuning is niet vrij toegankelijk.

4.3 Beschikken Inzet vanuit de basisondersteuning, de expertpool en de flexibele ondersteuning is preventief en/of algemeen van aard. Deze ondersteuning en hulp wordt toegewezen zonder indicatie en dus ook zonder beschikking. Dit betekent dat professionals rechtstreeks door kunnen verwijzen. Intensieve ondersteuning is niet vrij toegankelijk. Voor deze vormen van ondersteuning heeft de inwoner een verleningsbeschikking nodig. De term indiceren laten we in de nieuwe situatie los. 23

Zoals in de inleiding al aan werd gegeven zijn de wetgevingstrajecten nog gaande en bestaat er nog veel onzekerheid over of er wel of niet beschikt moet worden en op welke wijze dat moet gebeuren (de Wmo en de Jeugdwet zijn hier nu nog tegenstrijdig in). Wij zullen bij de uitwerking van de opdrachten meer duidelijkheid geven de wettelijke verplichtingen en zullen met een voorstel komen hoe om te gaan met het onderwerp beschikken.

4.4 Rechtsbescherming en cliëntondersteuning Cliëntondersteuning vindt in principe plaats vanuit de basisondersteuning door alle betrokken professionals en maakt deel uit van het casemanagement. Cliëntondersteuners kunnen werken vanuit een professionele autonomie waarbij het belang van de betrokkene(n) uitgangspunt is. Vanuit het Rijk zijn wij verplicht om een vangnet te organiseren om de rechtsbescherming van cliënten op een zorgvuldige manier te regelen. De rechtsbescherming van onze inwoner wordt op de volgende manier gewaarborgd: 1. Inwoners kunnen een beroep doen op de klachtenregeling van de betrokken instelling waarvan zij een voorziening afnemen; 2. Inwoners hebben het recht om zich bij te laten staan door cliëntondersteuner van hun keuze of kunnen een beroep doen op onafhankelijke cliëntenondersteuning van de gemeente; 3. We ontwikkelen in het Westerkwartier een onafhankelijk meldpunt voor klachten, calamiteiten en geweld voor het totale Sociaal Domein; 4. Als er sprake is van een blijvend meningsverschil staat voor de betreffende inwoner de reguliere mogelijkheid van bezwaar en beroep open. Als onderdeel van de vaststelling van de nieuwe verordening wordt de borging van de rechtsbescherming, cliëntondersteuning, klachtenregeling en het bezwaar en beroep verder uitgewerkt.

24

Hoofdstuk 5: Organisatie ondersteuning en hulp Uitgangspunt 2: In de toekomst organiseren wij een integrale uitvoering van ondersteuning en hulp op lokaal niveau (Westerkwartier). Voor 2015 richting wij ons met name op de organisatie van nieuwe taken waar wij verantwoordelijk voor worden. Uitgangspunt is zorg in natura geleverd door gekwalificeerde aanbieders. Als wordt aangetoond dat er geen passend maatwerkgericht aanbod beschikbaar is, kan onder strikte voorwaarden een pgb worden verstrekt. Wij maken hierbij de volgende keuzes: 1. Waar wenselijk, noodzakelijk en verplicht organiseren wij hulp en ondersteuning op provinciaal of arbeidsmarktregionaal (23 gemeenten) niveau; 2. Waar mogelijk organiseren wij dit lokaal (Westerkwartier); 3. De mogelijkheid van een persoonsgebonden budget (pbg) blijft bestaan. Wij organiseren dit onder strikte voorwaarden die fraude, misbruik en oneigenlijk gebruik tegen gaat; 4. Wij bespreken tijdens ieder keukentafelgesprek de mogelijkheid en voorwaarden van een pgb; 5. Wij stellen (naast de wettelijke voorwaarden) de volgende aanvullende voorwaarden aan een pgb: a. ondersteuning die kan worden uitgevoerd in de sociale omgeving, wordt niet bekostigd door middel van een pgb. Er kan worden afgeweken, als blijkt dat de noodzaak bestaat om 24 uur per dag ondersteuning op afroep te bieden en deze zonder persoonsgebonden financiering redelijkerwijs niet gerealiseerd kan worden; b. het verlenen van een pgb wordt door ons periodiek gevolgd door met de pbg-houder een gesprek te voeren over de passendheid en kwaliteit van de ingekochte ondersteuning. 6. Waar wettelijk toegestaan vragen wij voor de ondersteuning een inkomensafhankelijke eigen bijdrage. De hoogte van de eigen bijdrage wordt in de verordening opgenomen. Onze keuzes worden in dit hoofdstuk verder uitgewerkt.

5.1 Inleiding Op 1 januari 2015 richten wij ons op de implementatie van de nieuwe taken. Het vormgeven van het gehele samenhangende pakket aan lokale/regionale ondersteuning is onderdeel van de transformatie en wordt in uitvoering later in de tijd gepositioneerd. De keuzes in dit hoofdstuk zijn daarop gebaseerd. Dit betekent dat we in deze nota niet volledig de diepte ingaan, maar eerst op een overkoepelend niveau een 25

aantal keuzes maken bijvoorbeeld over de mogelijkheid van een pbg en de keuze om al dan niet een eigen bijdrage te vragen van de inwoner.

5.2 Keuzevrijheid Zorg in Natura of persoon gebonden budget (pgb) 5.2.1 Huidige situatie In de huidige wetgeving heeft de inwoner keuzevrijheid tussen zorg in natura (zin) of een pgb. Het pgb is een geldbedrag dat mensen krijgen toegekend om binnen bepaalde regels ondersteuning en zorg zelf in te kopen en te organiseren. De voordelen hiervan zijn dat de inwoner zelf regie heeft over de ondersteuning en invloed kan uitoefenen op aspecten zoals door wie, op welke tijdstippen, op welke plaatsen en in welke vorm ondersteuning wordt geboden. Het pgb biedt de mogelijkheid om de ondersteuning te laten aansluiten op een specifieke vraag, bijvoorbeeld als zin niet passend is. Pgb­ tarieven kunnen lager zijn dan tarieven voor zin als het bedrag alleen voor de feitelijke ondersteuning wordt ingezet en niet voor overhead en andere niet ‘zorg’ gerelateerde kosten die onderdeel zijn van de tarieven voor zin. Er kleven echter ook een aantal nadelen aan het pgb. Het pgb is een vorm van werkgeverschap. De cliënt moet een administratie bijhouden en verantwoording afleggen. Het pgb kan door mensen ook worden gebruikt voor het betalen van ondersteuning door niet­professionele ondersteuners. Dit kan ondermijnend zijn voor het principe van de ‘civil society’: het principe dat inwoners elkaar helpen zonder inmenging van de overheid. Wanneer het pgb wordt gebruikt voor het betalen van niet professionele ondersteuning, wordt informele ondersteuning eigenlijk omgezet in een individuele voorziening. De afgelopen jaren zijn er signalen geweest over fraude en oneigenlijk gebruik van het pgb. Ook blijkt dat het pgb een aanzuigende werking heeft gehad op een groep mensen die zonder de mogelijkheid van het pgb nooit een beroep zou hebben gedaan op de AWBZ. Deze paragraaf gaat uit van de situatie dat een inwoner een keukentafelgesprek heeft gehad (zie hoofdstuk 3) waarvan de uitkomst is dat hij in aanmerking komt voor een pgb. De afspraken over wat de inwoner zelf kan doen met behulp van zijn netwerk en welke algemene voorzieningen en maatwerkvoorzieningen kunnen worden ingezet zijn al gemaakt. 5.2.2 Trekkingsrecht Om fraude, misbruik en oneigenlijk gebruik van het pgb tegen te gaan is in de AWBZ vanaf 2013 gefaseerd het trekkingsrecht ingevoerd. Daarbij krijgen mensen het geld niet meer op de rekening, maar krijgt de Sociale VerzekeringsBank (SVB) de opdracht om het pgb te beheren voor haar budgethouders. De SVB verzorgt op basis van een zorgverleningsovereenkomst en declaraties de betalingen aan zorgverleners. Zowel de gemeente als de budgethouders ontvangen betalingsoverzichten. Dit trekkingsrecht wordt in de wet verplicht, uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank, zowel voor de jeugdwet als Wmo. In het keukentafelgesprek bespreken wij de mogelijkheden van zowel zorg in natura als een pgb en de voorwaarden die hieraan verbonden zijn. 5.2.3 Zorg in natura of een persoonsgebonden financiering? Wettelijke voorwaarden Op het moment dat een inwoner een voorkeur heeft voor een pgb, wordt door de gemeente getoetst of de inwoner aan een aantal voorwaarden voldoet om in aanmerking te komen voor het budget. Deze voorwaarden zijn wettelijk verankerd en door het Westerkwartier aangevuld met onze eigen voorwaarden. De eerste voorwaarde is dat het college de aanvrager in staat moet achten dat de aan het budget verbonden taken en verplichtingen op een verantwoorde wijze kan uitvoeren. De tweede voorwaarde is dat de aanvrager zich gemotiveerd op het standpunt stelt dat hij de ondersteuning niet geleverd wenst te krijgen door middel van zorg in natura. Als derde voorwaarde geldt dat de ondersteuning die door middel van het budget wordt ingekocht naar het oordeel van de gemeente van goede kwaliteit is en in ieder geval niet duurder dan de zorg in natura. 26

Aanvullende voorwaarden Westerkwartier Mantelzorg en vrijwilligerswerk zijn vormen van zorg en/of ondersteuning die door het eigen netwerk of door een vrijwilligersnetwerk worden geboden. In het licht van de ‘civil society’ vallen deze vormen van ondersteuning en hulp in de sociale omgeving. Voor mantelzorgers en vrijwilligers wordt in het te schrijven beleidsplan vastgelegd (verplicht vanuit het Rijk) op welke wijze zij kunnen worden ondersteund. Gemeenten worden daarnaast ook verplicht om bij verordening vast te leggen op welke wijze zij de waardering voor mantelzorgers en vrijwilligers laten blijken. Dit kan een waardering in natura of in de vorm van een geldbedrag zijn (bijvoorbeeld het mantelzorgcompliment). Wij hanteren het uitgangspunt dat mantelzorg en vrijwilligerswerk per definitie niet mag worden betaald met een pgb. Uitzonderingen hierop zijn denkbaar, bijvoorbeeld indien er een noodzaak bestaat om 24 uur per dag ondersteuning op afroep te bieden en deze zonder persoonsgebonden financiering redelijkerwijs niet gerealiseerd kan worden. Voor gemeenten biedt een persoonsgebonden financiering in zulke situaties een meer doelmatige oplossing dan professionele ondersteuning. Om ervoor te zorgen dat de met een pgb ingekochte zorg gedurende de verleningstermijn passend is en van goede kwaliteit is, zullen wij met de pbg­houder periodiek in gesprek gaan om het pbg te evalueren.

5.3 Eigen bijdrage De keuze voor het opleggen van een (inkomensafhankelijke) eigen bijdrage is door het Rijk bij de individuele gemeenten neergelegd. Niet voor elke vorm van ondersteuning mag een eigen bijdrage worden gevraagd. De hoogte van de eigen bijdrage kan voor de verschillende soorten voorzieningen verschillend worden vastgesteld. De hoogte van de onderdelen waar een eigen bijdrage voor mag worden gevraagd, mag niet hoger zijn als de kostprijs van de geleverde ondersteuning. De soorten voorzieningen en hoogte van een eigen bijdrage moeten in de verordening worden vastgelegd. Als voor een eigen bijdrage wordt gekozen, moet voor het opleggen hiervan per cliënt een formeel besluit (beschikking) worden genomen. Gemeenten zijn straks verplicht de inning van de eigen bijdragen te laten uitvoeren door het CAK, onder andere om stapeling van eigen bijdragen in de zorg te voorkomen (anticumulatiebeding). Het is een mogelijkheid om het proces en de administratie van de eigen bijdrage die nodig is richting CAK neer te leggen bij één van de gemeenten in het Westerkwartier of bij het CAK zelf. Hiertoe zal de toegangspoort bij inzet van langdurige zorg of ondersteuning een melding moeten maken richting de te kiezen instantie.

27

Hoofdstuk 6: Contracteren  Uitgangspunt 3: De Westerkwartiergemeenten beleidsniveau.

zijn

solidair,

zowel

financieel

als

op

We maken hierbij de volgende keuzes: 1. In beginsel voeren wij de nieuwe taken binnen de budgetten die wij hiervoor vanuit het Rijk ontvangen uit; 2. Wij zorgen voor een financieel vangnet als een inwoner tussen wal en schip dreigt te vallen; 3. Wij hebben een basisondersteuning die in de verschillende Westerkwartier gemeenten gelijkwaardig is aan elkaar/van een gelijkwaardig niveau is. Dit zien wij als een resultaatverplichting; Onze keuzes worden in dit hoofdstuk verder uitgewerkt. 

6.1 Deelfonds Sociaal Domein   De financiën die toebehoren aan de nieuwe taken worden overgeheveld in de vorm van één ontschot ‘sociaal  deelfonds’.  Het  Rijk  stelt  voor  een  periode  van  drie  jaar  bestedingsvoorwaarden  aan  het  deelfonds  sociaal  domein. In het kader van deze notitie zijn de volgende voorwaarden van belang:  1. De middelen in het deelfonds sociaal worden geoormerkt verstrekt via een apart (nieuw en tijdelijk)  begrotingsartikel in het gemeentefonds en kunnen alleen vrij worden besteed aan de onderscheiden  doelen van het sociaal deelfonds.   2. Het financieel risico ligt bij gemeenten; gemeenten zijn verantwoordelijk voor eventuele financiële  tekorten in het sociale domein.   3. Op lokaal niveau vindt zoals gebruikelijk horizontale verantwoording over de besteding van de  middelen in het deelfonds sociaal domein plaats in de gemeenteraad. Er vindt geen verticale  verantwoording plaats aan het Rijk over de besteding van het budget voor het sociaal domein.     De verschillende decentralisaties worden geconfronteerd met verschillende kortingen:  Bezuiniging AWBZ Bij  de  decentralisatie  van  AWBZ  naar  Wmo  boekt  het  kabinet  een  bezuiniging  in  van  25%  van  het  huidige  budget  voor  begeleiding  en  daarnaast  wil  het  kabinet  op  de  WMO­huishoudelijke  hulp 40%  bezuinigen.  Bovendien schrapt het kabinet in de AWBZ zorgzwaartepakketten 1 t/m 4. Het gevolg is dat een grote groep  mensen thuis blijft wonen en daar extramurale zorg ontvangt. De VNG verwacht hierdoor een groter beroep  op gemeentelijke voorzieningen voor in ieder geval welzijn, gezondheid en wonen.     Bezuiniging Jeugd Deze decentralisatie gaat gepaard met een bezuiniging van 15% waarvan op dit moment niet helder is of dit  toereikend is.         

28 

Bezuiniging Participatiewet De  grote  risico's  zitten  echter  in  de  participatiewet.  Het  kortingspercentage  hierop  is  nog  niet  bekend  gemaakt, maar uit  de eerste  aankondigingen lijken we te moeten concluderen  dat  met het over te hevelen  budget slechts een deel van de taken kunnen worden gerealiseerd. Vooral de huidige Wsw populatie lijkt een  groot beslag te gaan leggen op het budget dat beschikbaar komt.  Meicirculaire 2014 In de meicirculaire 2014 ontvangen de gemeenten de definitieve bedragen voor de nieuwe taken voor 2015.  Onder voorbehoud zijn op dit moment onderstaande bedragen bekend voor de individuele gemeenten in het  Westerkwartier (bron: decembercirculaire 2013). Het gaat hierbij om middelen die gemeenten ontvangen om  de  nieuwe  taken  voor  gemeenten  vorm  te  geven.  Naast  deze  bedragen  ontvangen  gemeenten  ook  de  reguliere middelen Wmo en de reguliere middelen voor het preventief jeugdbeleid.   Gemeente Jeugd 2015 Wmo 2015 Participatie Totaal Grootegast  € 3.022.800  € 1.866.876  nb  Leek  € 5.018.974  € 2.954.221  nb  Marum  € 2.703.372  € 1.512.520  nb  Zuidhorn  € 4.960.110  € 2.117.827  nb  Totaal € 15.765.256  € 8.451.444 nb

6.2 Uitname deelfonds Sociaal Domein   Voor  2015  wordt  een  groot  deel  van  het  deelfonds  Sociaal  Domein  ingezet  voor  het  overgangsrecht  van  inwoners  met  een  indicatie.  Dit  is  vastgelegd  in  het  Regionaal  Transitie  Arrangement  Jeugd  (RTA)  en  het  continuïteitsarrangement AWBZ. De instandhouding van Novatec zal ook zijn beslag leggen op het budget in  het deelfonds.   Voorbeslag middelen RTA In  het  RTA  zijn  onder  voorbehoud  van  de  hoogte  van  de  rijksmiddelen  afspraken  gemaakt  over  zorgcontinuïteit,  het  in  standhouden  van  zorginfrastructuur,  het  beperken  van  frictiekosten  en  de  inhoudelijke  transformatie.  Gemeenten  en  jeugdzorgaanbieders  hebben  afspraken  gemaakt  over  de  wijze  waarop  de  beschikbare  budgetten  in  2015  worden  verdeeld. De  verdeling  is  nu  gebaseerd  op  percentages,  zodra  landelijke  bedragen  bekend  zijn  kunnen  deze  percentages  omgezet  worden  naar  budgetten.  In  de  verdeling is  voor  2015  uitgegaan  van  het  totale  budget  2015  waar  3% van  het  budget wordt gereserveerd  voor de inrichting van de basisvoorzieningen in het Westerkwartier.     Voorbeslag middelen continuïteitsarrangement Wmo Inmiddels is een eerste inzicht gegeven in het budget Wmo 2015 en de verdeling daarvan per gemeente. Met  dit inzicht  ontstaat  voor  gemeenten  onder  voorbehoud  van  de  definitieve  budgetten  duidelijkheid  over  de  verantwoordelijkheid  die  gemeenten  in  2015  krijgen  voor  de  ondersteuning  van  mensen  op  grond  van  de  Wmo 2015 en het daarvoor beschikbare budget. In het continuïteitsarrangement worden met 22 gemeenten  in Groningen  (exclusief  Bellingwedde)  afspraken gemaakt  over de  inkoop van ondersteuning voor inwoners  die vallen onder het overgangsrecht. Voor de Wmo/AWBZ is nog niet bekend hoe de gemeenten gezamenlijk  het continuïteitsarrangement  gaan  financieren en  wat  dit  betekent voor  het voorbeslag op  de middelen uit  het deelfonds Sociaal Domein. Hier worden op korte termijn afspraken over gemaakt.  Voorbeslag middelen Participatiewet Bij de  verdeling van gelden voor  het  inkomensdeel  van de WWB (straks Participatiewet)  is het goed  om  de  vinger aan  de pols te  houden. Op dit moment wordt er  hard gewerkt  aan  een  nieuw verdeelmodel  voor  de  Participatiewet  (nu  nog WWB inkomensdeel).  Hiervoor zijn nu  nog  vier modellen  in beeld.  Op korte termijn 

29 

komt  er  naar  verwachting  duidelijkheid  over  het  verdeelmodel.  Een  groot  deel  van  het  budget  dat via  het  Sociaal Deelfonds beschikbaar komt voor 2015 zal voor wat betreft participatie ingezet moeten worden voor  de transitie van Novatec/Wsw. 

6.3 Solidariteit  Solidariteit  speelt een  belangrijke rol  in  de  vormgeving van  het  zorgstelsel  in  de  provincie  Groningen  maar  zeker ook in het Westerkwartier, zowel voor de Wmo, Jeugd en Participatiewet. Solidariteit valt daarbij uiteen  in een beleidsmatig en financieel deel. Beleidsmatig Een  belangrijke  vraag  is  hoe  de  Groninger  gemeenten  in  gezamenlijkheid  de  ondersteuning  en  hulp  vorm  willen  geven.  Met  de  23  Groninger  gemeenten  is  zowel  voor  de  AWBZ  (Groet’n  uut  Grunn  en  de  Bouwstenennota)  als  voor  de  Jeugdwet  (het  bestuursakkoord  jeugd  2013­2016  en  de  Routekaart  Gronings  Jeugdstelsel)  een visie  geformuleerd  en  gezamenlijke  ambities  vorm  gegeven,  van  waaruit  sturing  gegeven  wordt  aan  deze  nieuwe  taken.  Daarnaast  vloeit  uit  het  Groninger  Functioneel  Model  voor  jeugd  en  AWBZ  voort dat het noodzakelijk is om afspraken te maken over solidariteit daar waar het gaat om onder andere,  jeugdbescherming en jeugdreclassering, het AMHK en een aantal gespecialiseerde vormen van ondersteuning  en  hulp.  De  mate  waarin  de  23 Groninger  gemeenten  solidair  willen  zijn in  het  gezamenlijk  aanbieden  van  zorg en ondersteuning beïnvloedt rechtstreeks de afspraken die gemaakt moeten worden over onder andere  de toegang, volumebepaling, organisatie basiszorg, enz. Die solidariteit zet zich voort in het Westerkwartier.  De basisvoorzieningen (nu nog per gemeente lokaal georganiseerd) moeten van dezelfde kwaliteit en niveau  zijn. Het is niet denkbaar dat een gemeente bijvoorbeeld op het maatschappelijk werk bezuinigt en door de  bezuiniging een grotere druk legt op de specialistische niet vrij toegankelijke (en duurdere) voorzieningen. De  basisvoorzieningen in het Westerkwartier moeten daarom van gelijkwaardig niveau zijn.    Ook voor de Participatiewet speelt beleidsmatige solidariteit een grote rol. Vanuit het op te richten  werkbedrijf voor de arbeidsmarktregio Groningen (23 Groninger gemeenten + 4 Noord Drentse gemeenten)  worden afspraken gemaakt over een gezamenlijk marktbewerkingsplan  waarin aandacht wordt besteed aan  de kansen en mogelijkheden van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daarnaast komt er voor de  hele regio een basispakket aan faciliteiten  voor werkgevers beschikbaar, wanneer zij mensen met een  arbeidsbeperking in dienst nemen. Dat pakket bestaat o.a. uit vaste contactpersonen, een no­risk polis, 1   loonwaardesystematiek, afspraken over proefplaatsingen, (groeps­) detacheringen, begeleiding/jobcoaching,  werkplekaanpassingen, continuering faciliteiten bij verhuizing, expertise op het gebied van jobcarving en  jobcreation. Daarnaast komt er een eenduidige en uniforme procedure waarin deze faciliteiten worden  aangevraagd en afgehandeld. Ook deze solidariteit zet zich voort in het Westerkwartier (+Noordenveld). Dit  loopt via Matchpunt werkt! Van waaruit we de afspraken vanuit de arbeidsmarktregio voor onze eigen regio  willen doorvertalen richting werkgevers.   Financieel Een belangrijk vraagstuk betreft de financiële solidariteit. Hierbij kan gedacht worden aan solidariteit voor het  gezamenlijk dragen van de financiële risico’s met betrekking tot de inzet van de dure, niet door de gemeente  te  sturen  specialistische  ondersteuning.  Daarnaast  kan  ook  gekozen  worden  voor  financiële  solidariteit  op  basis van een gedeelde visie op de vormgeving van de functionele modellen AWBZ en Jeugd. De gemeenten  zullen een keuze moeten maken welk financieel model het beste past bij de diverse gradaties van solidariteit.  Dit  zal  direct  consequenties  hebben  voor  het  lokale  beschikbare  budget  en  de  mate  waarin  afspraken  gemaakt moeten worden over een uitvoeringsorganisatie. Het onderwerp solidariteit zal door de provinciale  werkgroepen  AWBZ  en  Jeugd  verder  gezamenlijk  worden  uitgewerkt  en  in  de  loop  van  2014  ter  besluitvorming worden voorgelegd. 

30 

Voor de Participatiewet geldt dat voor een aantal van de genoemde faciliteiten bekeken moet worden of er  een  gezamenlijke  financiering  gerealiseerd  kan  worden.  Hierbij  moet  nader  uitgewerkt  worden  uit  welke  financieringsstromen  dit  bekostigd  kan  worden.  Dit  zal  de  komende  periode  uitgewerkt  worden  vanuit  het  Werkbedrijf.  

6.4 Inkoop/aanbesteding in het Westerkwartier  Jeugd In de Jeugdwet staat dat gemeenten op bovenlokaal niveau moeten samenwerken, indien dat noodzakelijk is.  Deze  samenwerking  geldt  in  ieder  geval  voor  een  aantal  taken,  zoals  de  uitvoering  van  kinderbeschermingsmaatregelen, jeugdreclassering en bepaalde vormen van specialistische zorg en gesloten  jeugdhulp in het kader van ernstige opgroei­ en opvoedingsproblemen en het AMHK. Bij de zorgvormen die  regionaal en bovenregionaal georganiseerd (en ingekocht) gaan worden, zoeken we een vorm van onderlinge  solidariteit.  Specialistische jeugdzorg wordt vooral regionaal of bovenregionaal georganiseerd. Dat heeft te maken met de  gevraagde expertise voor  een goede  inkoop (vooral  bij zeer gespecialiseerde  voorzieningen),  risicospreiding  (opvang  fluctuatie  benodigd  aantal  specialistische  voorzieningen),  efficiency  (in  het  inkoopproces)  en  een  sterkere  positie  ten  opzichte  van  zorgaanbieders.  In de  meeste  gevallen  is  het  regionale  niveau  het  meest  geëigend of anders bovenregionaal (AMHK, crisisdienst, jeugdbescherming en jeugdreclassering). Bovendien  zijn er nog een aantal landelijk werkende voorzieningen waarvoor landelijke afspraken gemaakt worden. Dit  betreft bijvoorbeeld hoog gespecialiseerde kennis­ en behandelcentra (ook wel aangeduid als topreferente of  topklinische zorg). Het gaat hier om centra met een relatief kleine doelgroep en (zeer) hoge kosten.  Wmo In  vergelijking  met  het  onderdeel  Jeugd,  is  er  voor  het  onderdeel  Wmo/AWBZ  minder  verplichting  om  gezamenlijk  in  te  kopen.  De  Groninger  gemeenten  hebben  samen  afspraken  gemaakt  over  het  continuïteitsarrangement  Wmo  2015.  Daarnaast  is  de  ondersteuning  voor  bijzondere  groepen  één  van  de  andere  onderdelen  die  naar  verwachting  gezamenlijk  ingekocht  zal  worden  door  de  23  gemeenten.  Definitieve besluitvorming hierover heeft nog niet plaatsgevonden.     Participatiewet Voor  de  Participatiewet  hoeft  er,  net  als  bij  de  Wmo,  niet  veel  verplicht  gezamenlijk  worden  ingekocht.  Onderdelen  waarbij  wel  gedacht  kan  worden  aan  gezamenlijke  inkoop  zijn  de  werkplekaanpassingen  die  gedaan  moeten  worden,  begeleiding  op  de  werkplek,  het  bepalen  van  de  loonwaardesystematiek,  het  inkopen  van  een  No­riskpolis.  Deze  onderwerpen  zullen  allemaal  opgepakt  worden  vanuit  verschillende  werkgroepen vanuit het Werkbedrijf. 

6.5 Kiezen en uitvoeren van inkoopmodellen  Jeugd Gemeenten  krijgen  de  bevoegdheid  om  zelf  over  subsidie­  of  inkooprelaties  te  beslissen.  De  Groninger  gemeenten hebben de keuze uit vele contractmodellen. Wanneer instellingen voor meerdere gemeenten of  regio’s werken kan dit een knelpunt opleveren. Vanuit de programmaorganisatie wordt naar de verschillende  mogelijkheden voor contracteren gekeken. Hierbij wordt een link gelegd met de decentralisatie van de AWBZ.     In  de Jeugdwet is opgenomen dat de jeugd­GGZ de eerste jaren  door  de zorgverzekeraars wordt  ingekocht,  net als  in  de  huidige  situatie.  Hoe daarin  samenwerking  met gemeenten  wordt vormgegeven is  onderwerp  van  bespreking  tussen  de  VNG  en  de  zorgverzekeraars.  Deze  afspraken  zullen  vervolgens  vertaald  worden  naar de Groningse situatie. 

31 

Wmo De  werkgroep  contracteren  heeft  in  VGG  verband  de  opdracht  om  een  eerste  aanzet  te  maken  voor  het  contracteren van de extramurale AWBZ per 2015. Het gaat om het contracteren van de ondersteuning voor  bijzondere groepen. Bij het contracteren worden de volgende uitgangspunten gehanteerd: meerwaarde voor  gemeenten,  inwoners  en  instellingen.  Er  zal  voor  contractmodellen  worden  gekozen  die  de  samenwerking  tussen instellingen bevorderen en de eigen kracht en verantwoordelijkheid van de inwoners stimuleren.     Participatiewet Voor  de  in  hoofdstuk  6.4  genoemde  faciliteiten  die  eventueel  gezamenlijk  ingekocht  of  aanbesteed  moeten/kunnen worden zal de komende periode in werkgroepen bekeken worden op welke wijze de inkoop  of aanbesteding moet gebeuren.   

6.6 Inkoop/aanbestedingsprocedure  De gemeenten in het Westerkwartier hebben met de andere Groninger gemeenten afspraken gemaakt over  de  continuïteit  van  ondersteuning  voor  2015.  Voor  jeugd  is  het  Regionaal  Transitiearrangement  opgesteld,  hierin zijn afspraken gemaakt over de continuïteit van zorg tot en met 2017. Voor de Wmo/AWBZ hebben de  Groninger gemeenten afspraken gemaakt in het continuïteitsarrangement. Binnen het Westerkwartier is een  werkgroep Inkoop en aanbesteding actief die als doel heeft om voor 1 juli 2014 helderheid te verschaffen wat  er  op  Westerkwartierniveau  ingekocht  moet  worden  voor  de  decentralisaties.  Dat  wat  aanvullend  aan  het  RTA  en CA  in het Westerkwartier  ingekocht  moet  worden, wordt dat door  deze  werkgroep gedaan. Ook de  manier van financieren (aanbesteden, subsidiëren etc.) wordt in deze werkgroep belegd. 

32 

Hoofdstuk 7: Bedrijfsvoering Uitgangspunt 4: Wij sluiten voor 2015 aan bij de sturingsprincipes en prestatie-indicatoren die provincie breed worden ontwikkeld. We werken in de toekomst toe naar een nieuwe geharmoniseerde set van prestatie-indicatoren voor het Westerkwartier, in samenwerking met de Rijksoverheid en 23 Groninger gemeenten. Wij maken hierbij de volgende keuzes: 1. Wij sluiten aan bij het kwaliteitsbeleid dat met de Groninger gemeenten wordt ontwikkeld. De mogelijke landelijk opgelegde kwaliteitsstandaarden van het Rijk nemen wij in deze uitwerking mee. De samenwerking met de Rijksinspecties wordt verder uitgewerkt. 2. Privacy staat onze dienstverlening niet in de weg; 3. Wij sluiten voor wat betreft het overgangsrecht op korte termijn aan bij het gekozen financieringssystematiek vanuit het RTA en het Continuïteitsarrangement AWBZ uitgevoerd door het Regionaal Inkoopbureau Groninger Gemeenten (RIGG). 4. Wij leggen het gezamenlijk afwegingskader in het Westerkwartier vast in de vorm van één beleidsplan Sociaal Domein, één verordening jeugd, één verordening Wmo en meerdere verordeningen Participatie (omdat dat niet anders kan) voor het Westerkwartier. Onze keuzes worden in dit hoofdstuk verder uitgewerkt.

7.1 Inleiding Onder bedrijfsvoering verstaan we de informatisering, automatisering, administratieve werkprocessen die nodig is om de werkzaamheden van de betrokkenen te vergemakkelijken en privacy van de inwoner te waarborgen. Daarnaast beschrijven wij in dit hoofdstuk ook de wijze waarop wij willen sturing willen hebben op de ondersteuning en hulp en op welke wijze wij dit in het Westerkwartier willen vormgeven. Wij gaan er hierbij van uit dat wij sturen op resultaat. In dit hoofdstuk beschrijven wij de wijze waarop wij de transitieopgaven aansturen. De bedrijfsvoering kan worden uitgesplitst in de volgende 4 onderdelen: 1. Sturingsprincipes en prestatie­indicatoren; 2. Kwaliteit en toezicht; 3. Sturing op resultaat via inkoop; 4. Faciliteren van de uitvoeringsorganisatie.

7.2 Sturingsprincipes Het kiezen en ontwikkelen van sturingsprincipes gebeurt samen met de 23 Groninger gemeenten (Jeugd en AWBZ). Hiervoor is een provinciale werkgroep ingesteld die zich bezig houdt met kwaliteit in de breedste zin van het woord. Bij het schrijven van deze nota wordt gewerkt aan één provinciale integrale werkgroep kwaliteit, die onder andere de taak heeft om sturingsprincipes en prestatie­indicatoren te ontwikkelen voor

33

de korte termijn (Regionaal Transitie Arrangement Jeugd en continuïteitsarrangement AWBZ). Wij sluiten in het Westerkwartier aan bij sturingsmodel dat in de provincie worden ontwikkeld. Bij die ontwikkelingen monitoren of onderstaande uitgangspunten uit het Westerkwartier worden meegenomen in de ontwikkeling in de provincie: �� Op basis van resultaten en niet op input: de meting van de resultaten zet de aanbieders ertoe aan om de ondersteuningsprocessen zó in te richten dat de vooraf afgesproken resultaten worden gehaald en op basis van deze resultaten de ondersteuning voortdurend verbeterd wordt; �� Zo eenvoudig mogelijk: het gaat om het bepalen van de essentie van wat we willen bereiken, vastgelegd in een beperkt aantal prestatie indicatoren, zodat de administratieve lasten in vergelijking met de huidige systematiek afnemen; �� In samenspraak met instellingen: het bepalen van de essentie doen we in overleg met de instellingen. Het gaat hier om het overeenstemming krijgen over de inhoud van de prestatie indicatoren en de totstandkoming van deze indicatoren. Hierbij gaat het om door de aanbieders beïnvloedbare prestaties; �� Meting van kwaliteit: het gaat om het meten van de kwaliteit en de wijze van meten. Met instellingen stemmen we de te hanteren meetinstrumenten af. Bij de meting is het oordeel van de burger over de geboden ondersteuning een belangrijk onderdeel. Prestatie indicatoren Om effectief en efficiënt beleid te kunnen maken voor het sociale domein, verzamelen gemeenten en het Rijk beleidsinformatie. In de huidige situatie kennen de verschillende sectoren van de ondersteuning en hulp elk een eigen set van prestatie­indicatoren en beleidsgegevens. De komende jaren zullen gemeenten en Rijk met alle betrokken partijen werken aan het vaststellen en toegankelijk maken van een nieuwe, geharmoniseerde set van indicatoren. Uitgangspunt is dat gegevens over het hele sociale domein zoveel mogelijk gestandaardiseerd worden om integrale ondersteuning van cliënten te bevorderen. Tot die tijd ontwikkelen wij prestatie­indicatoren die moeten bijdragen aan: � De effectiviteit van de geboden ondersteuning en hulp in termen van zelfredzaamheid, participatie en veiligheid; � De tevredenheid van onze inwoners in het Westerkwartier door middel van een ervaringsonderzoek onder cliënten; � Het terugdringen van specialistische zorg (o.a. gedwongen kader, uit huisplaatsing). Het stimuleren van de samenwerking (tussen instellingen onderling en met de collectieve gemeentelijke aanpak); � De vergroting van de ruimte van beroepskrachten om maatwerk te bieden. Dit doen wij door het volgende te monitoren en evalueren in het Westerkwartier: � De toename van de tevredenheid van inwoners over de wijze van ondersteuning; � De toename van de zelfredzaamheid van onze inwoners; � De toename van het percentage inwoners, dat actief is als vrijwilliger of mantelzorger; � De afname van het gebruik van individuele specialistische vormen van ondersteuning; � De afname van inwoners die een beroep doen op professionele ondersteuning; � De afname jeugd in het gedwongen kader.

34

7.3 Kwaliteit en toezicht Een belangrijke reden van de transities is het verbeteren van de kwaliteit van en toezicht op de ondersteuning en hulp. Het sturen op kwaliteit is daarmee een belangrijkste opgave voor de gemeenten in de transities. Kwaliteit Kwaliteit kan worden uitgesplitst in de volgende onderdelen: 1. Kwaliteitseisen van het Rijk Het Rijk heeft een aantal kwaliteitseisen zo fundamenteel geacht, dat deze in de jeugdwet en de nieuwe Wmo uniform worden geregeld. Met de verankering van kwaliteitseisen van het Rijk wordt aan zorginstellingen een verplicht kwaliteitskader opgelegd. Op dit moment wordt door het Rijk gewerkt aan een nieuwe set landelijke kwaliteitstandaarden voor de zorginstellingen die als basis gaan dienen voor de te bieden ondersteuning en hulp (o.a. wetgeving, beroepscodes, inspecties). Aan de instellingen die jeugdbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering uitvoeren worden nog extra eisen gesteld. Deze instellingen moeten gecertificeerd zijn. Er is een normenkader opgesteld waaraan de instellingen moeten voldoen en er is een certificerende instelling aangewezen. Daarnaast is er via wetgeving een professionaliseringstraject ingezet voor beroepsbeoefenaren, waaronder de professionals in de jeugdhulp. 2. Kwaliteit binnen het Functioneel Model AWBZ en Jeugd en Functioneel Model Westerkwartier Provinciaal Gemeenten kunnen naast de wettelijke kwaliteitseisen zelf nog kwaliteitseisen formuleren. Om aanbieders van ondersteuning en hulp in de regio Groningen niet bovenmatig te belasten, werken de gemeenten voor beide transities in provinciaal verband op dit moment aan nadere kwaliteitseisen voor de verschillende clusters in de functionele modellen AWBZ en Jeugd. Deze kwaliteitseisen kunnen aanvullend zijn op de kwaliteitseisen die gemeenten lokaal met betrekking tot het preventieve aanbod (van bijvoorbeeld de welzijnsinstellingen) al hebben vastgesteld. Westerkwartier Onderdeel van de kwaliteit binnen het Functioneel Model Westerkwartier is de borging van de klachtenprocedure, een meldpunt calamiteiten/geweld en de bezwaar­ en beroepsprocedure. De gemeente wordt op basis van de nieuwe Wmo verplicht in de verordening te bepalen welke eisen zij stelt aan de afhandeling van klachten van een cliënt over gedragingen van een zorgaanbieder. Indien een inwoner zich onheus bejegend voelt door de wijze waarop de gemeente zich heeft gedragen, kan de inwoner op basis van de Algemene Wet Bestuursrecht (AWB) een klacht indienen bij de gemeente. De gemeente moet zorg dragen voor een behoorlijke behandeling van klachten over gedragingen van personen die onder haar verantwoordelijkheid werkzaam zijn. Het gaat in casu niet om de reguliere bestuursrechtelijke rechtsbescherming van de AWB. Een cliënt, die het niet eens is met een beslissing van de gemeente op zijn aanvraag om ondersteuning, kan daartegen bezwaar (volledige heroverweging door de gemeente) en beroep (bij de rechtbank) aantekenen. Hij kan ingeval van een spoedeisend belang ook een voorlopige voorziening vragen. 3. Kwaliteit binnen de instellingen die zorg leveren Niet iedere aanbieder mag door de gemeenten bekostigde zorg leveren. Contracteren vindt pas plaats als een zorgaanbieder voldoet aan alle toelatingscriteria. Deze toelatingscriteria omvatten vanzelfsprekend de landelijk vastgestelde kwaliteitseisen en de nog door de gemeenten in de regio Groningen op te stellen kwaliteitseisen binnen het functioneel model. Voor 2015 worden deze eisen vastgelegd in het Regionaal Transitie Arrangement Jeugd en het continuïteitsarrangement AWBZ.

35

Toezicht 1. Toezicht Jeugd In het huidige jeugdstelsel is sprake van vijf inspecties in het domein jeugd (Inspectie Jeugdzorg, Inspectie voor de Gezondheidszorg, Inspectie Veiligheid en Justitie, Inspectie van het onderwijs en Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid). Het Rijk heeft het Samenwerkend Toezicht Jeugd opgericht om ervoor te zorgen dat de vijf inspecties elkaar versterken in plaats van overlappen. Met de jeugdwet wordt de Inspectie Jeugdzorg omgevormd tot de Inspectie Jeugd. De Inspectie Jeugd en de Inspectie Gezondheidszorg hebben als taak de kwaliteit van de ondersteuning en hulp in algemene zin te onderzoeken. De inspectie Veiligheid en Justitie heeft een taak bij het toezicht op de uitvoering van strafrechtelijke beslissingen. Daarnaast voeren de inspecties Jeugd en Gezondheidszorg namens het rijk de wettelijk vastgelegde handhavende taak uit. Deze taak is gekoppeld aan het toezicht op de naleving en heeft betrekking op jeugdhulpaanbieders en gecertificeerde instellingen. Handhaving gaat over maatregelen die de inspectie treft als de kwaliteit van jeugdhulp en veiligheid van een jongere in het geding zijn. 2. Toezicht Wmo De decentralisatie van verantwoordelijkheden van het Rijk naar gemeenten brengt met zich dat de gemeenten integraal verantwoordelijk zijn voor de kwaliteit van de uitvoering van de bij Wmo opgedragen taken, de handhaving en het toezicht daarop. Gemeenten zijn niet uitsluitend integraal verantwoordelijk voor de kwaliteit van het beleid en uitvoering van de maatschappelijke ondersteuning, maar ook voor het toezicht op de uitvoering en de handhaving. De inkoop van maatwerkvoorzieningen door gemeenten speelt hierbij een cruciale rol. De aanbieders van maatwerkvoorzieningen zijn op grond van het wetsvoorstel verplicht een set kwaliteitsindicatoren en ervaringen van cliënten over te leggen aan het Zorginstituut Nederland. Het Zorginstituut Nederland maakt deze informatie openbaar op zodanige wijze dat vergelijking tussen aanbieders van maatwerkarrangementen mogelijk wordt. Die informatie ondersteunt de gemeenten bij hun inkoop van maatwerkarrangementen. Daarnaast kunnen gemeenten hierbij steunen op de activiteiten van de rijkstoezichthouder, vooral de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) die belast zal worden met het directe toezicht op de aanbieders van de maatschappelijke ondersteuning. Het kader voor dit toezicht vormen de landelijk te ontwikkelen professionele kwaliteitsstandaarden voor de (individuele) maatwerkvoorzieningen. De rijksinspectie rapporteert haar bevindingen gevraagd en ongevraagd aan de gemeentebesturen. Het publieke toezicht van de zijde van gemeenten vormt het sluitstuk van kwaliteitsborgende maatregelen in de wet, het gemeentelijk beleid en de uitvoering daarvan. De gemeente is hiervoor eindverantwoordelijk. In navolging van het beoogde integrale toezicht in het kader van de jeugdwet zal ook in het kader van het toezicht op de uitvoering van de Wmo de samenwerking van de betrokken rijksinspecties nader worden uitgewerkt. Hierbij ligt een meer integrale toezichtbenadering door de IGZ, Inspectie Jeugdzorg (IJZ), de Inspectie van het Onderwijs (IvhO) en de Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid (ISZW) zeer voor de hand. In 2014 zullen gemeenten met de verschillende Inspecties afspraken maken over de wijze waarop de Inspecties en gemeenten met elkaar samenwerken op thema’s als informatieverstrekking, vragen om extra onderzoek naar zorgaanbieders en dergelijke.

7.4 Sturing op resultaat via inkoop De sturing op resultaat via inkoop hangt nauw samen met de inrichting van het financieringssysteem dat wordt gekozen om ondersteuning en hulp in te kopen. Het geven van de juiste financiële prikkels aan zorgaanbieders speelt hierbij een belangrijke rol. Op korte termijn sluiten wij voor wat betreft het overgangsrecht voor cliënten aan bij de gekozen systematiek van de gezamenlijke gemeenten in de provincie Groningen, in de vorm van het Regionaal Transitie Arrangement Jeugd en het continuïteitsarrangement AWBZ, uitgevoerd door het RIGG. Op lange termijn zullen we (in het licht van de transformatie) kijken welke vormen van inkoopsystematiek in het Westerkwartier onze voorkeur heeft. Wij bekijken hierbij dan ook of de

36

wijze van de samenwerkende gemeenten in de provincie Groningen aansluit bij de systematiek die het Westerkwartier voor ogen heeft. De volgende financiële prikkels moeten bij de inrichting van het financieringssysteem en inkoop/contracteren worden meegenomen: � een prikkel tot samenwerking en ontschotting; � een prikkel tot voorkomen van dure, intensieve en langdurige zorg; � stimuleren van innovatie en kanteling (richting aanvullen op eigen kracht); � een prikkel tot volumebeheersing; � een prikkel tot het vinden van een balans tussen ‘ zo licht mogelijk’ en toch ‘zwaar genoeg voor de juiste hulp en veiligheid voor de inwoner’; � een prikkel tot budgetbeheersing.

7.5 Sturing in de uitvoeringsorganisatie De nieuwe Jeugdwet, de nieuwe Wmo en de Participatiewet verplicht gemeenten in een verordening regels vast te stellen over toegang, toewijzing en toekenning van voorzieningen en budgetten. Ook moeten in een verordening o.a. regels worden opgenomen over een eigen bijdrage, de toekenning van een PGB en het kwaliteitsbeleid. De gemeentelijke verordening is daarmee een essentieel document voor de concrete uitwerking van het beleid van een gemeente met betrekking tot ondersteuning van zelfredzaamheid, participatie en hulp en opvang. Om tot een gezamenlijk afwegingskader te komen, willen we komen tot dezelfde criteria voor het Westerkwartier in onze gemeentelijke verordeningen. Met deze synchronisatie van onze verordeningen in het Westerkwartier zorgen we ervoor de dat de wijze waarop wij de ondersteuning en hulp voor onze inwoners regelen op dezelfde manier wordt vormgegeven. Daarnaast willen we uiteenlopende uitvoeringspraktijken en toename van de administratieve lasten met de synchronisatie van de verordeningen in het Westerkwartier voorkomen. Wij gebruiken hiervoor de modelverordeningen die op dit moment door de VNG worden ontwikkeld als uitgangspunt. De werkgroep verordeningen is verantwoordelijk voor het ontwikkelen en (laten) vaststellen van de diverse verordeningen door de colleges en raden van het Westerkwartier voor 1 november 2014. Om tot die gezamenlijke verordeningen te komen zal gebruik worden gemaakt van de modelverordeningen van de VNG. Uit die concept­modelverordeningen blijkt dat de gemeenteraad op drie verschillende manieren haar invloed op de totstandkoming van de verordeningen kan uitoefenen. � � �

variant A: Raad legt zaken op hoofdlijnen vast en delegeert de uitwerking aan het college; variant B: Raad legt zaken gedetailleerd in de verordening vast; variant C: Raad delegeert de bevoegdheid naar het college.

De meest gebruikelijke wijze van invloed uitoefenen zoals die tot op heden door de gemeenteraad wordt toegepast, is variant A. Daarmee bepaalt de gemeenteraad op hoofdlijnen de inhoud van de verordening, maar laat de nadere invulling daarvan over aan het college. Het voordeel van deze variant is dat niet iedere wijziging opnieuw aan de raad hoeft worden voorgelegd. Alleen wanneer men de hoofdlijnen van de verordening wil veranderen, zal dit opnieuw aan de raad moeten worden voorgelegd. Voor de werkgroep Verordeningen is het noodzakelijk, alvorens zij zich kunnen buigen over de inhoud van de verordeningen, te weten welke vorm van invloed de gemeenteraad op verordeningen wenst te uit te oefenen. Gezien de korte invoeringstermijn heeft de werkgroep de colleges alvast gevraagd te kiezen voor variant A en de werkgroep opdracht gegeven deze variant in de uitvoering verder uit te werken. Dit alles onder voorbehoud van instemming van de gemeenteraden. Automatisering/informatisering De automatiseringsvraag is op dit moment moeilijk te beantwoorden doordat er geen compleet beeld is van de benodigde informatie, de mogelijkheden van de bestaande systemen en de architectuur daarvan. De 37

verschillende  domeinen  zijn  niet  vergelijkbaar  qua  processen,  gegevensdefinities,  uitwisselingsformaten  en  informatiesystemen. Ze spreken elkaars taal simpelweg niet, taal die overigens vaak in de wet verankerd ligt.  Daarnaast spelen er nog landelijke privacy­ en organisatorische aspecten bij de uitwisseling van gegevens. Er  zal  eerst  duidelijkheid  moeten  zijn  over  het  integraal  perspectief  op  het  beheer  en  doorontwikkeling  van  landelijke standaarden en voorzieningen,  alvorens  we over kunnen gaan tot  het  realiseren/inrichten van  de  informatievoorziening  en  automatisering.  We  kiezen  er  voor  om  op  termijn  tot  één  gestandaardiseerde  uitwisseling  te  komen  tussen  de  verschillende  betrokken partijen  in  het  Sociaal  Domein.  Duidelijk  is  dat  de  automatisering  van  de  informatievoorziening  volgend  moet  zijn  op  de  wijze  waarop  we  de  sociale  infrastructuur  (volgens  het  Functioneel  Model  Westerkwartier)  inrichten  en  faciliterend  moet  zijn  voor  de  betrokkenen en de privacy van onze inwoners moet waarborgen. 

38 

Hoofdstuk 8: En nu verder!  8.1. Uitwerking en implementatie  Het vaststellen van de uitgangspuntennota is de volgende stap in de verdere implementatie van de transities  in het Sociale Domein Westerkwartier. De uitwerking hiervan is gezien de tijd al volop bezig in bestaande, dan  wel nieuw geformeerde werkgroepen in het Westerkwartier. De vastgestelde uitgangspunten geven de (reeds  gestarte)  werkgroepen  richting  om  de  daadwerkelijke  inrichting  op  inhoud  en  uitvoering  verder  vorm  te  geven.  De  uitwerking  voor  het  Westerkwartier  vindt  plaats  in  11  verschillende  werkgroepen.  Deze  werkgroepen zijn bemand met verschillende (beleids)ambtenaren uit de gemeenten in het Westerkwartier. In  elke werkgroep is een lid van het programmateam vertegenwoordigd. Het gaat om de volgende werkgroepen  in willekeurig volgorde:    Werkgroep 1: Verordening  Werkgroep 7: Cliëntenondersteuning  Werkgroep 2: Communicatie  Werkgroep 8: Bedrijfsvoering  Werkgroep 3: Financiën  Werkgroep 9: Hulp bij het Huishouden  Werkgroep 4: Inkoop en aanbesteding  Werkgroep 10: Doelgroep analyse  Werkgroep 5: Functioneel Model Westerkwartier  Werkgroep 11: PGB  Werkgroep 6: Doelgroepenvervoer    Elke werkgroep heeft aan de hand van een uniform format inmiddels een opdracht, de te behalen resultaten  en  op  te  leveren  producten  geformuleerd  gekregen.  De  opdrachten  die  voortvloeien  uit  de  verschillende  werkgroepen,  zullen  gedurende  het hele jaar  worden  uitgevoerd  en  de  conceptuitwerkingen  zullen  aan  de  vier colleges en gemeenteraden worden voorgelegd. 

8.2. Besluitvormingsproces uitgangspuntennota  Hieronder geven wij een schematische weergave van de besluitvormingsmomenten voor de  uitgangspuntennota.  Wat

Wanneer

Ambtelijke bespreking uitgangspuntennota

1 mei 2014 

Versturen uitgangspuntennota naar Wmo-adviesraden Westerkwartier

6 mei 2014 

Versturen uitgangspuntennota naar POW en betrokken afdelingshoofden Westerkwartier

6 mei 2014 

Bespreking uitgangspuntennota gezamenlijke Wmo-adviesraden Westerkwartier

15 mei 2014 

Behandeling uitgangspuntennota in colleges Westerkwartier

27 mei 2014 

Behandeling uitgangspuntennota in ‘technisch beraad’ gemeenteraden Westerkwartier

5 juni 2014 

Behandeling uitgangspuntennota in commissies en vaststelling in gemeenteraden Westerkwartier

Juni/ juli 2014 

39 

8.3. Planning  Onderstaande tijdsplanning geeft op hoofdlijnen weer op welke momenten er besluitvorming plaats vindt op een aantal onderdelen.  MEI

  

JUNI

JULI

   Uitgangspuntennota Transformatie Sociaal Domein

2014 2014 2014 Uitgangspuntennota  Uitgangspuntennota  Publiceren     vastgesteld door  vastgesteld door  uitgangspuntennota  colleges   gemeenteraden  

Verordening Sociaal Domein Westerkwartier

 

 

 

Beleidsplan Sociaal Domein Westerkwartier

  

 

Uitvoering

Uitwerking en  implementatie  verschillende  werkgroepen 

Uitwerking en  implementatie  verschillende  werkgroepen 

AUGUSTUS

SEPTEMBER

OKTOBER

NOVEMBER

DECEMBER

2014

2014

2014

2014

2014

  

  

  

Betrekken  Wmo­ adviesraden 

Verordeningen  vastgesteld  door college     Verordeningen  opiniërend  besproken in  gemeenteraden  

Verordeningen  Publiceren     besluitvormend  verordeningen  in  gemeenteraden  

 

 

Beleidsplan  Publiceren  besluitvormend  beleidsplan  in  gemeenteraden 

  

Uitwerking en  implementatie  verschillende  werkgroepen 

Uitwerking en  implementatie  verschillende  werkgroepen 

Beleidsplan  vastgesteld  door colleges    Beleidsplan  opiniërend  besproken in  gemeenteraden  Uitwerking en  implementatie  verschillende  werkgroepen 

Uitwerking en  implementatie  verschillende  werkgroepen 

Uitwerking en  implementatie  verschillende  werkgroepen 

Uitwerking en  implementatie  verschillende  werkgroepen 

  

40 

Inkoop en  contracteren 

Inkoop en  contracteren 

Inkoop en  contracteren 

Inkoop en  contracteren 

Inkoop en  contracteren 

Inkoop en  contracteren 

  

  

 

Werkprocessen  inrichten 

Werkprocessen  inrichten 

Werkprocessen  Werkprocessen  inrichten  inrichten 

Werkprocessen  inrichten 

  

  

 

Administratieve  organisatie  inrichten 

Administratieve  organisatie  inrichten 

Administratieve  Administratieve  Administratieve     organisatie  organisatie  organisatie  inrichten  inrichten  inrichten 

  

Communicatie 

Communicatie 

Communicatie 

Communicatie 

Communicatie 

Communicatie 

Communicatie  Communicatie 

 

41 

Bijlage 1  

Communicatie 

  Communicatie  is  een  belangrijk  onderdeel  in  het  transitieproces.  Wij  willen  graag  in  gesprek  komen én  blijven met  onze (gemeente)besturen, instellingen en cliënten die gebruik maken van ondersteuning en  hulp. Immers, de ervaring van onze inwoners en de professionals zijn van grote waarde voor de inrichting  van de transities. De Wmo­adviesraden en het  platform gehandicapten vervullen daarom in de verdere  uitwerking  een  grote  rol.  Ook  van  instellingen  vragen  wij  om  (over  de  grenzen  van  de  eigen  instelling  heen) mee te denken over de transities en de hervorming van het sociale domein. Vanzelfsprekend zullen  de gemeenteraden, de colleges van B&W in het Westerkwartier, de verschillende adviesraden en externe  organisaties periodiek worden geïnformeerd over de ontwikkelingen in het sociaal domein.     In de communicatie rondom de transities in het sociale domein zijn drie veranderingen te onderscheiden:  1. De harde verandering (intern en extern) Het gaat bij deze verandering om de overdracht van wettelijke taken, de verantwoordelijkheid op een  andere  plaats  en  de  ontwikkeling  van  de  nieuwe  structuur  om  het  werk  te  kunnen  uitvoeren.  Dit  vraagt om herhaaldelijke vormen van communicatie op procesniveau.   2. Zachte verandering (intern en extern) Het  gaat  bij  deze  verandering  om  een  cultuuromslag  die  nodig  is  voor  het  succes  van  het  veranderingsproces  (de  transformatie).  Het  gaat  over  het  realiseren  van  een  nieuwe  cultuur,  een  nieuwe manier van denken en handelen. Cultuuromslag is niet op korte termijn te realiseren, dit kost  tijd  en  structurele  inzet  van  communicatie  én  dialoog  en  draagvlak,  waarbij  betrokkenen  worden  meegenomen in de verandering.     3. De persoonlijke verandering (extern) Het  gaat  bij  deze  verandering  om  (kwetsbare)  inwoners  waarbij  mogelijkerwijs  wijzigingen  gaan  plaatsvinden  op  de  inhoud,  frequentie  en/of  duur  van  de  zorg­  of  ondersteuning  waar  zij  nu  van  rechtswege recht op hebben. Dit vraagt om vorm van communicatie op persoonlijk niveau.    Bovenstaande  drie  veranderingen  moeten  op  verschillende  niveaus  in  het  Westerkwartier  worden  verankerd in onze communicatie­uitingen. In onze communicatiestrategie in het Westerkwartier gaan we  uit van onderstaand schema. 

42 

Toelichting 1. o o o

Overkoepelende communicatie vanuit het programma decentralisaties Inhoud: overkoepelende informatievoorziening op hoofdlijnen; Vorm van communicatie: intern en extern; Thema: de harde verandering en de zachte verandering.

2. o o o

Communicatie vanuit de drie verschillende decentralisaties Inhoud: inhoudelijke informatie over de verschillende decentralisaties; Vorm van communicatie: intern en extern; Thema: harde verandering, zachte verandering, persoonlijke verandering.

3. o o o

Communicatie vanuit deelprojecten van een van de decentralisaties Inhoud: communicatie over verschillende deelprojecten binnen een decentralisatie; Vorm van communicatie: intern en extern; Thema: harde verandering, zachte verandering, persoonlijke verandering.

Heldere, herhaaldelijke communicatie voor alle betrokkenen is ons uitgangspunt. Onze communicatiedoelstellingen hierbij zijn: �� Alle betrokkenen (inwoners, zorgprofessionals, instellingen, bedrijven en cliëntenvertegen­ woordigers) zijn herhaaldelijk geïnformeerd over de toekomstige veranderingen in het sociale domein, de verschillende transities en de stappen die in dit proces worden gezet; �� De betrokken cliënten (inwoners met een zorg­ of ondersteuningsvraag en/of bestaande indicatie) zijn geïnformeerd en weten wat de nieuwe situatie voor hen persoonlijk betekent; �� Alle lagen van onze interne organisatie (het ambtelijk apparaat, de colleges en gemeenteraden in het Westerkwartier) zijn op de hoogte van het transitieproces. De bij de transitie betrokken medewerkers, bestuurders en raad weten wat hun rol is in het proces. Bij de invulling van het communicatieplan zullen wij onderstaande vragen minimaal moeten beantwoorden: � Hoe zorgen we ervoor dat de inhoud van de veranderingen aankomt bij alle betrokkenen? � Hoe en op welke manier bereiken wij onze inwoners het beste? � Kunnen de verschillende doelgroepen de tekst en boodschap goed lezen en begrijpen? � Zijn onze beleidsplannen en uitvoeringsplannen digitaal toegankelijk? � Waar kunnen betrokkenen terecht met vragen en opmerkingen? De wijze waarop zal in een apart communicatieplan in samenwerking met de communicatieadviseurs verder worden uitgewerkt.

43

Bijlage 2 AMK AWBZ Begeleiding

BJZ

CAK

CIZ

CJG

Dagbesteding

Eigen kracht

Gesloten jeugdhulp Jeugdhulp

Ggz Ioaw Jeugd­ggz

Jeugdbescherming

Verklarende woordenlijst Advies­ &meldpunt kindermishandeling. Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten Wettelijke verzekering voor langdurige en onverzekerbare niet­geneeskundige zorg. Het geven van (beroepsmatige) ondersteuning op het terrein van structuur, dagritme en praktische hulp bij taken, zoals huishouden en administratie, gericht op het bevorderen, behouden of vergroten van de zelfredzaamheid van mensen met een beperking. Bureau Jeugdzorg. Centrale ingang (in de huidige situatie) voor de provinciaal geïndiceerde jeugdzorg, de jeugd­ggz en de jeugd­vg. Bureau Jeugdzorg voert daarnaast de jeugdbescherming en jeugdreclassering uit en omvat het AMK en de kindertelefoon. Centraal Administratie Kantoor Eén van de kerntaken is het berekenen en innen van de eigen bijdragen voor zorg vanuit de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) en de Wmo. Daarnaast is het verantwoordelijk voor de financiering van AWBZ­instellingen en voor de uitbetaling van de Compensatie eigen risico (Cer) en de algemene tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten (Wtcg). Centrum Indicatiestelling Zorg. landelijke organisatie die verantwoordelijk is voor de indicatiestelling (vaststellen van recht op zorg) voor alle zorg die betaald wordt uit de AWBZ. Centrum Jeugd en Gezin. Centrum voor informatie en advies, hulp en ondersteuning voor alle ouders en opvoeders die vragen hebben over de opvoeding, het opgroeien of de gezondheid van het kind. Dagbesteding (ook wel begeleiding groep vanuit de AWBZ). Een voorziening voor mensen met een beperking. Biedt voorzieningen op het gebied van ontmoeten, sociale en educatieve activiteiten. Biedt voorzieningen met een arbeidsmatig karakter (leveren van producten of diensten). Biedt voorzieningen die gekoppeld zijn aan behandeling. Gaat over zelf kunnen. Inwoners hebben het vermogen en het recht om zelf oplossingen voor hun vragen of problemen te bedenken. Eigen kracht verwijst naar het vermogen van burgers om zelf of samen oplossingen te bedenken voor hun eigen problemen en deze (deels) ook zelf uit te voeren. Opname, verblijf en jeugdhulp in een gesloten accommodatie op basis van een machtiging afgegeven door de kinderrechter. Ondersteuning van en hulp en zorg, niet zijnde preventie, aan jeugdigen en hun ouders bij het verminderen, stabiliseren, behandelen en opheffen van of omgaan met de gevolgen van psychische problemen en stoornissen, psychosociale problemen, gedragsproblemen of een verstandelijke beperking van de jeugdige, opvoedingsproblemen van ouders of adoptie gerelateerde problemen. Geestelijke gezondheidszorg. Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers. De jeugd­ggz biedt hulp aan kinderen en jongeren met psychiatrische of psychosociale klachten die zo ernstig zijn dat zij hierdoor in hun ontwikkeling worden belemmerd en/of bedreigd. De jeugd­ggz valt momenteel onder de Zorgverzekeringswet (Zvw). Als een opname in een ggz­instelling langer dan een jaar duurt, valt deze zorg onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De jeugdbescherming voert door de kinderrechter opgelegde maatregelen uit ter bescherming van kinderen die ernstig in hun ontwikkeling worden bedreigd. Het 44

Jeugdreclassering

Maatschappelijke opvang MDO Participatiewet

Passend Onderwijs

Persoonlijke verzorging PGB

Pleegzorg

POW Regionaal werkbedrijf RIGG SHG SHV SVB Wajong Wao Wia Wmo Wlz Wsnp Wsw Wtcg Ww Wwb Zvw ZIN

opleggen daarvan betekent dat wordt ingegrepen in het privéleven van jeugdigen en diens ouders. De jeugdreclassering voert strafrechtelijke beslissingen uit in de vorm van toezicht en begeleiding. Het doel van begeleiding door de jeugdreclassering is het voorkomen van recidive en/of het realiseren van een gedragsverandering bij de betrokken jongere, teneinde participatie en integratie van de jongere in de samenleving te bevorderen. Het tijdelijk bieden van onderdak, begeleiding, informatie en advies aan personen die door een of meer problemen, al dan niet gedwongen, de thuissituatie hebben verlaten en niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving. Multi Disciplinair Overleg Wie kan werken, hoort niet afhankelijk te zijn van een uitkering. Toch kunnen mensen met een bijstandsuitkering of met een lichamelijke, verstandelijke beperking vaak mar moeilijk werk krijgen. De participatiewet biedt deze mensen de ondersteuning die nodig is. In deze wet wordt de Wet Werk en Bijstand (WWB), de wet sociale werkvoorziening (Wsw) en een deel van de Wajong (jonggehandicapten) samen. Op 1 augustus 2014 gaat de wet Passend Onderwijs in en wordt het onderwijs verplicht om, binnen de scholen van het samenwerkingsverband, ieder kind een passende onderwijsplek te bieden. De samenwerkingsverbanden voor het basis­ en voortgezet onderwijs hebben hiertoe ondersteuningsplannen opgesteld, en die met de gemeenten besproken. Het ondersteunen bij, het overnemen van lichaamsgebonden zorg, zoals wassen, aankleden, hulp bij het eten en drinken of bij toiletgebruik. Persoonsgebonden budget. Een geldbedrag dat mensen krijgen om binnen bepaalde regels ondersteuning en zorg zelf te kopen en te organiseren. Cliënten moeten zelf hun administratie bijhouden en deze verantwoorden. Vorm van jeugdzorg waarbij een kind tijdelijk wordt opgenomen in een pleeggezin en waarbij het pleegkind, de pleegouders en de eigen ouders worden begeleid door de instelling van pleegzorg. Portefeuillehouders Overleg Welzijn Het regionaal werkbedrijf is er om mensen naar regulier werk te bemiddelen, waar nodig met ondersteuning. Het werkbedrijf richt zich daarnaast in haar dienstverlening naar de werkgevers in de regio. Regionaal Inkoopbureau Groninger Gemeenten Steunpunt Huiselijk Geweld. Schuldhulpverlening. Sociale Verzekerings Bank. Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten. Wet op de Arbeidsongeschiktheidsverzekering. Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen. Wet maatschappelijke ondersteuning. Wet langdurige zorg. Wet schuldsanering natuurlijke personen. Wet sociale werkvoorziening. Wet Tegemoetkoming Chronisch zieken en Gehandicapten. Werkloosheidswet. Wet werk en bijstand. Zorgverzekeringswet. Zorg in Natura

45