Keuzes van aanbesteders vóór of in het kader van een aanbesteding vergen juridische en economische inzichten Public Procurement Research Centre Een samenwerkingsverband van de Universiteit Utrecht en de Universiteit Twente
Prof. mr. E.R. Manunza
Public Procurement Research Centre (PPRC) – www.pprc.eu
IDENTITEIT PPRC 2
• Onderzoek verrichten vanuit multi- en interdisciplinair invalshoek • met het doel via nieuwe inzichten innovatieve oplossingen te formuleren. • Frits van Oostrom in ‘Grenzen overstijgen in een hokjesland – Vijf vignetten over innovaties en hun voedingsbodem’:
Don’t invent – Connect!
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
AANDACHTSPUNTEN 5
•
Keuzes bij de inrichting van een aanbestedingsprocedure vergen naast een juridische – vooral een economische visie op aanbesteden: • •
door aanbesteders door rechters.
1. Keuze om voor publieke samenwerking of inbesteding te kiezen vergt naast multidisciplinaire juridische kennis ook bedrijf- en bestuurskundige inzichten.
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
GROTE HERVORMINGEN IN 2013-2014 6
Grootste marktsector in EU: - overheidsopdrachten = 2155 mld euro! 18% BNP
Interne markt in 1992-2009: - 2,75 miljoen extra banen; - jaarlijkse economische groei van 1,85%
Vernieuwde interne markt vanaf 2012: - jaarlijkse 4% economische groei in daarop volgende tien jaar
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
7
NIEUWE MAATREGELEN VOOR INTERNE MARKT VOOR OVERHEIDSOPDRACHTEN: Op 20.12.2012 drie nieuwe richtlijnen ingediend: • MKB; • Stimulering private investeringen (duurzaamheid en innovatie); • Versimpeling juridisch kader; • ook Richtlijn voor dienstenconcessies. Wel nodig om systeem eenvoudiger, doeltreffender, minder belastend te maken
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
AANBESTEDINGSWET 2012 8
Implementatie nieuw EU juridisch aanbestedingskader: te voltooien in de loop van 2014! Dit zal geen eenvoudige exercitie zijn: • sterk politiek getinte EU-voorstellen; • Harmonisatietechniek is toolbox-techniek. Tijdsbestek waarin Aanbestedingswet 2012 operationeel kan zijn: zeer kort;
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
INHOUD AANBESTEDINGSWET 2012 9
1) Eenvoudige regeltjes ter beperking van administratieve lasten 2) Hernieuwde implementatie richtlijnen 3) Codificatie jurisprudentie HvJ EU: - Zijn er nieuwe vraagtechnieken ingevoerd?
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
10
MOTIVERINGSPLICHT BIJ DE KEUZES VOOR DE INRICHTING VAN DE PROCEDURE IN ART. 1.4: 1. Een aanbestedende dienst die of een speciale-sectorbedrijf dat voornemens is een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel tot het verrichten van werken, leveringen of diensten te sluiten, bepaalt op basis van objectieve criteria: a. de keuze voor de wijze waarop de aanbestedende dienst of het speciale-sectorbedrijf voornemens is de overeenkomst tot stand te brengen;
b. de keuze voor de ondernemer of ondernemers die worden toegelaten tot de aanbestedingsprocedure. 3. De aanbestedende dienst of het speciale-sectorbedrijf verstrekt een ondernemer op diens schriftelijk verzoek de motivering van de in het eerste lid, onderdelen a en b, bedoelde keuze.
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
MOTIVERINGSPLICHT BIJ SAMENVOEGING IN ART. 1.5: 11
1. Een aanbestedende dienst (…) voegt opdrachten niet onnodig samen. Alvorens samenvoeging plaatsvindt, wordt in ieder geval acht geslagen op: a. de samenstelling van de relevante markt en de invloed van de samenvoeging op de toegang tot de opdracht voor voldoende bedrijven uit het midden- en kleinbedrijf; b. de organisatorische gevolgen en risico’s van de samenvoeging van de opdrachten voor de aanbestedende dienst, het specialesectorbedrijf en de ondernemer; c. de mate van samenhang van de opdrachten. 2. Indien samenvoeging van opdrachten plaatsvindt, wordt dit (…) gemotiveerd in de aanbestedingsstukken. 3. Een aanbestedende dienst (…) deelt een opdracht op in meerdere percelen, tenzij hij dit niet passend acht, in welk geval (hij) dit motiveert in de aanbestedingsstukken. 27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
12
PROPORTIONALITEIT BEGINSEL: ART. 1.10, 1.13 (EN 1.16) ‘REDELIJKE VERHOUDING TOT DE OPDRACHT’ 2. Bij de toepassing van het eerste lid slaat de aanbestedende dienst (…), voor zover van toepassing, in ieder geval acht op: a. het al of niet samenvoegen van opdrachten; b. de uitsluitingsgronden; c.
de inhoud van de geschiktheidseisen;
d. het aantal te stellen geschiktheidseisen e. de te stellen termijnen; f.
de gunningscriteria;
g. een vergoeding voor hoge kosten van een inschrijving; h. de voorwaarden van de overeenkomst.
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
ART. 2.114: UITGANGSPUNT IS EMVI 13
1. De aanbestedende dienst gunt een overheidsopdracht op grond van de naar het oordeel van de aanbestedende dienst economisch meest voordelige inschrijving. 2. Een aanbestedende dienst kan, in afwijking van het eerste lid, gunnen op grond van de laagste prijs. In dat geval motiveert de aanbestedende dienst de toepassing van dat criterium in de aanbestedingsstukken.
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
PUBLIEKE SAMENWERKING EN INBESTEDEN 14
• Zie Visienota ‘Bestuur en bestuurlijke inrichting: tegenstellingen met elkaar verbinden’ (okt.2011) * Doel: Compacte en efficiënte overheid * Interbestuurlijke en Pbl-Prv Samenwerking (p.5): groei aantal samenwerkingsverbanden tussen verschillende bestuursorganen, in publiekrechtelijke én privaatrechtelijke vorm (Wgr, Wgr-plus, stichtingen, BV, coöperaties, etc.); In 2010 = 698 publiekrecht. en 1.022 privaatrecht. tussen gemeenten, provincies en waterschappen in steeds weer wisselende territoriale indelingen.
• Steeds minder markt: WMO, openbaar vervoer,…
27-5-2013
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu
15
KEUZE ‘MARKT OF OVERHEID’ TE MAKEN AAN DE HAND VAN JURIDISCHE ÉN ECONOMISCHE TOETS
Overheid mag kiezen tussen:
Publieke weg
27-5-2013
Private weg = in competitie verstrekken
Public Procurement Research Centre - www.pprc.eu