Keuze vrijheid & schaal voordelen

Nummer 2 . april 2012

12 mULTIDISCIPLINAIR TEAM BESLIST OVER ZESTIG VRIEZERS



14 EN... WAT GELEERD? TERUGBLIK NEVI Zorgcongres

19 Onderzoek implementatie innovaties

Keuze vrijheid & schaal voordelen

Kleinschalig wonen daagt inkoop uit

hoe ef e l r e v o T ik DOZ ? V Z n e > pagina

7

interieurs

die doen leven

Interieurspecialist voor zorginstellingen

Maak eens een afspraak met ónze specialisten.

www.blomprojekten.nl Tel: 0515 - 33 41 00

februari 2012

inhoud

Hoe overleef ik…

Veranderende regels en wetten (invoering DOT, Ziekenhuis Verplaatste Zorg) zorgen dat je als organisatie voortdurend creatief moet manoeuvreren. Hoe houd je je – als inkoper, als organisatie – staande? Interview met bestuurder Marcel Visser (St. Elisabeth Tilburg).

›

7



Keuzevrijheid en schaalvoordelen

Bij kleinschalig wonen heeft iedere woning zijn eigen huishouden: de bewoners en hun verzorgers doen zelf de was en koken wat ze willen. Wat betekent dit voor inkoop?

12

›

Redactieadres Axioma Custom Media Postbus 176, 3740 AD Baarn Tel: (035) 548 81 40 Fax: (035) 542 58 20 E-mail: [email protected] Redactieraad Meindert Engwerda (Flevoziekenhuis) Guus van den Tweel (St Jansdal) Annemiek ten Brink (Tergooiziekenhuizen) Kars Sterenborg (Smeets'adviesgroep) Jan Bos (LNAG) Addie Bouwman Wiebeke Sittrop (NEVI) Karen Feenstra (Axioma) Advertentie-exploitatie Axioma Custom Media afdeling sales Tel: (035) 548 81 54 Adverteren in inSkoop Sluitingsdata van nr.3 - 2012 Reserveren: 19 april 2012 Aanleveren: 26 april 2012 Abonnementen Springer Media b.v. Postbus 246 3990 GA Houten Tel: (030) 638 37 36 InSkoop is een uitgave van Axioma Custom Media en verschijnt zes keer per jaar. Leden van NEVI Zorg kunnen inSkoop ontvangen bij hun lidmaatschap. Een ‘los’ jaarabonnement bedraagt € 69,95,- (incl. BTW). Wilt u een ‘los’ abonnement? Stuur een e-mail naar: [email protected]. Het abonnement wordt per kalenderjaar verlengd tenzij het twee maanden voor afloop van het kalenderjaar schriftelijk wordt opgezegd.

En... nog wat nieuws gehoord?

Vier bezoekers blikken terug op het NEVI Zorgcongres. Welke spreker heeft hen geïnspireerd, wat is er met de opgedane kennis gedaan?

14

›

Succes zit ‘m in details Hans Bax (Manager Inkoop) deed onderzoek naar de adoptie van innovaties bij medische apparatuur. Kort verslag van de resultaten.

›

Concept & realisatie Axioma Custom Media Tel: (035) 548 81 40 In opdracht van NEVI ISSN 1572-1051

19

Mutaties en/of opzeggingen van abonnementen van leden van de verenigingen, bij: NEVI : [email protected] VHIG : www.vhig.nl NVLO : www.nvlo.nl

en verder

Nieuws Feiten, cijfers en evenementen 4 LNAG Een multidisciplinair team en zestig vriezers16

april 2012

3

nieuws Is u iets opgevallen binnen uw vakgebied? Mail het naar [email protected].

KORT

Kansen en bedreigingen volgens NHS

› Erik de Bruine is per 1 mei 2012

Supply Chain Management-experts van BravoSolution hebben onlangs een rapport gepubliceerd. Daarin worden kansen en bedreigingen geanalyseerd en inkoopricht-lijnen uiteengezet voor het Britse openbare gezondheidszorgstelsel, de National Health Service (NHS). Het rapport beschrijft vijf stappen die kunnen bijdragen aan succes in het huidige economische klimaat. Begrijp je uitgaven: organisaties dienen allereerst hun kostenstructuur duidelijk in kaart te brengen, om de resultaten van inkoopstrategieën of verbeterinitiatieven goed te kunnen beoordelen. S trategic sourcing via e-Sourcing: Hoe haal je het maximale uit elke investering, zonder afbreuk te doen aan kwaliteit of innovatie? Het rapport adviseert om processen en templates te standaardiseren, en geeft adviezen over aanbestedingstrajecten en prijsevaluaties. Contractbeheer: BravoSolution benadrukt hoe belangrijk het is om informatie inzichtelijk en makkelijk toegankelijk te maken voor alle stakeholders. Ook wordt aanbevolen om contracten te standaardiseren en tijdige waarschuwingen in het achterliggende proces in te bouwen. Identificeren en verbeteren van vaardigheden: dus niet alleen processen moderniseren en verbeteren, maar ook inkoopmedewerkers doorlopend bijscholen en belonen. Kennis delen: Bij de NHS houden 5.000 mensen zich beroepsmatig bezig met inkoop. Het delen van kennis en ‘best practices’ is dan ook onontbeerlijk. De publicatie geeft een inkijk in de ontwikkelingen binnen het Britse systeem, maar bevat tevens een aantal observaties en handreikingen die zich laten vertalen naar Europese markten.

benoemd tot Algemeen Directeur van NEVI-Purspective. De Bruine was de afgelopen jaren respectievelijk Directeur Concern Inkoop (CPO) en Directeur Facility Management bij Rabobank Nederland. In 2007 werd hij verkozen tot CPO van het jaar.

1 2 3 4 5

Meer op: www.bravosolution.com, klik op Resources/Analyst and Industry Reports.

›Algemene ziekenhuizen hoeven

geen aanbestedingsprocedure te doen voor overheidsubsidie. Dat heeft de Raad van State onlangs bepaald. De uitspraak maakt een einde aan een langlopende juridische strijd tussen het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en het Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis. Bron: zorgvisie.nl

›Het aantal mensen dat riskante

kunstheupen heeft gekregen, loopt wereldwijd in de honderdduizenden. Dat melden het British Medical Journal (BMJ) en BBCprogramma Newsnight. Bron: skipr.nl

›Begin februari vond de eerste

sessie plaats van de Masterclass BVP, gesponsord door NEVI. Vijf organisaties (GGZ Centraal, Aveant, Altrecht, ’s Heerenloo en UMCU) kregen een impressie van prestatieinkoop en brachten eigen praktijkcases in waarmee gedurende de hele masterclass wordt gewerkt. Meer info: nevi.nl/bvp

4

april 2012

Door patiënten de rekening te laten betalen wanneer ze niet komen opdagen voor een afspraak, kunnen de zorgkosten met honderden miljoenen euro’s omlaag.

Totale no show ziekenhuizen (per jaar):

€300.000.000

Bron: skipr.nl

column Addie Bouwman werkt als zelfstandig projectmanager/adviseur.

Agenda Ronde Tafel Maatschappelijk Facilitair Contracteren 19 I 04 I 2012

Kosten: Gratis (niet vrijblijvend) Locatie: Groot Heideborgh, Garderen Meer informatie: www.nevi.nl

Functioneel specificeren en het opstellen van een Programma van Eisen (NEN) 09 I 05 I 2012 en 10 I 05 I 2012 Kosten: € 1250 Locatie: Hotel & Restaurant Groot

Warnsborn, Arnhem Meer informatie: www.nen.nl

Maatschappelijk verantwoord inkopen in de zorg 06 | 06 | 2012 Kosten: € 60 Locatie: Centraal in Nederland Meer informatie: www.nevi.nl

Meer interessante bijeenkomsten op www.nevi.nl

Nieuwe spellen voor training artsen Vier Nederlandse gamebedrijven hebben een week lang spelconcepten ontworpen om artsen in opleiding te trainen op het gebied van patiëntveiligheid. De prototypes zijn samen met het Academisch Medisch Centrum (AMC) en onder leiding van Dutch Game Garden gemaakt. De games zijn gemaakt om de onderlinge communicatie en het houden van

overzicht tijdens gecompliceerde operaties te trainen. Deze aandachtspunten zouden volgens intern onderzoek van het AMC de patiëntveiligheid kunnen vergroten. Onveilige situaties ontstaan door gebrekkige communicatie, onervarenheid met bepaalde situaties in het ziekenhuis of stress in de operatiekamer. De kosten hiervan worden geschat op zo’n 167 miljoen euro per jaar. Bron: zorgvisie.nl

Overeenkomst NEVI en MVO

Nederland

Om duurzaam inkopen een stap verder te brengen, gaan NEVI en MVO Nederland Academie nauwer samenwerken. Eind februari tekenden Jan Willem van der Meer, directeur NEVI Netwerk, en Mark Huis in ’t Veld, hoofd Partners en Producten MVO Nederland, daartoe een samenwerkingsovereenkomst. Beide partijen nemen zelf het initiatief om overheidsinkopers en in- en verkopers uit het bedrijfsleven voldoende bagage te geven voor het nieuwe duurzaam inkopen. Zij doen dat onder andere door gezamenlijk aanbieden van workshops, trainingen en masterclasses over dit onderwerp.

IJsmeester

Voorlichtingsfilm Hoe concreter patiënten weten wat er bij een operatie komt kijken, hoe minder spanning zij ervaren. Dit blijkt uit diverse onderzoeken. Reden voor het Diakonessenhuis om een voorlichtingsvideo aan te bieden over de verschillende stappen rond een kijkoperatie aan een liesbreuk (www.liesbreukcentrum.nl). Met behulp van een voorlichtingsvideo wordt de patiënt en de behandeling centraal gezet en kan de patiënt zich beter inleven en voorbereiden op de behandeling. Het Diakonessenhuis werkt samen met Onswerk.tv dat zich al langer inzet om de voorlichting in de gezondheidszorg met video's te verbeteren.

Kunnen inkopers goede ijsmeesters zijn? Half februari stond in het teken van: ‘it giet oan’. Onder bezielende leiding van de ijsmeester werd een leger van ijskrabbers, ijsdweilers, ijsvegers, ijsmeters en ijsweters ingezet. Alle informatie over de staat van het ijs en het gehele parcours werd verzameld. U kent het resultaat: ‘it giet net oan’. Een goed voorbeeld voor de ziekenhuizen, die in het kader van Ziekenhuis Verplaatste Zorg te maken krijgen met lange ketens. Zoals de Negatieve Druk Therapie (NDT). Op miraculeuze wijze genezen grote open wonden met behulp van negatieve druk. Alsof een wak dichtvriest in het ijs. De behandeling gebeurt deels in het ziekenhuis, maar grotendeels thuis. Dan is het wel van belang om, net als de ijsmeester, de keten in kaart te hebben en kwaliteitseisen te stellen. De inkoper maakt dus voor de héle keten, met leveranciers en gebruikers duidelijke afspraken over efficiënte en veilige toepassing van materialen én bijbehorende kosten. Overigens is een ziekenhuis wel anders dan een thuisomgeving, waar een ‘leger’ aan hulpverleners en mantelzorgers de patiënt verzorgt. En dan komt die Elfstedentocht weer in beeld. Ook hier waren veel ‘ijs-hulpverleners’ in de weer, met een ijsmeester aan het roer. Overigens heb ik serieus overwogen hem te bellen. Ik wist nog wel een manier om de Bonkervaart dicht te krijgen. Principe: ‘onder druk wordt alles vloeibaar en onder vacuüm alles vast’. Ik zag het al helemaal voor me. Overal van die kleine NDT-pompjes, dapper zuigend aan het Friese ijs, onder het toeziend oog van ons Vaderlandse leger.

april 2012

5

Nu ook verkrijgbaar bij

“Van Beek uit Sneek” De uiterst budget vriendelijke

CIRCULAIRE CHEX STAPLER

De kracht van Lopital Door constant met u mee te denken, kunnen onze producten perfect worden geïntegreerd in uw werkwijze en uw zorgvoorziening.

www.lopital.nl

Ons laparoscopisch productengamma nog verder uitgebreid! Maak vrijblijvend een afspraak met één van onze product specialisten.

medicor An ARSEUS MEDICAL company

NIEUW

T: E: W: W:

0515-431965 info@vanbeekmedical www.vanbeekmedical.nl www.medicor.nl

Voor elk afwasaanbod is er een Miele Reiniging op de afdeling    

Hygiënisch. Perfecte reiniging van serviesgoed Snel. Korte programmatijden van 6 tot 25 minuten Robuust. Hoge prestaties en geschikt voor intensief gebruik Effectief. Geen transport van serviesgoed

Als u meer vraagt van uw afwasautomaat

Miele Professional. Een zorg minder.

Voor meer informatie: www.miele-professional.nl Telefoon: (0347) 37 88 84

inzicht St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg omarmt het principe ‘lean’ als bedrijfsfilosofie: www.lidz.nl

Marcel Visser op leandenkenindezorg.blogspot.com: "Goede zorg is ook het schouderklopje van de arts”

Hoe overleef ik..? Op koers dankzij strategie en tactiek

De zorg is volop in beweging. Zo veranderde begin 2012 de regelgeving weer eens ingrijpend (DOT) en hebben ziekenhuizen te maken met ZVZ. Hoe overleef je bij alle wijzigingen als zorgorganisatie, of, meer in het bijzonder, als inkoper? Antwoorden komen van onder meer Marcel Visser, Raad van Bestuur van het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg. Tekst: Egbert Jan Riethof

april 2012

7

hoe overleef ik..?

D

OT, ZVZ, je kunt de gevolgen van veranderende regelgeving en hoe je ermee omgaat op diverse niveaus bekijken. Vanuit dat van de inkoper zelf (waarover verderop), of dat van een bestuurder als Marcel Visser. Het steeds veranderende speelveld in de zorg vergelijkt hij met een voetbalveld. “De bal gaat voortdurend andere richtingen uit, gedragen door de wind die komt van de overheid, de wetgever, NMa, NZa, patiënten, verzekeraars… Dan kun je als spelers steeds maar weer met z’n allen blind achter die bal aanrennen, zoals de kleinere junioren. Beter is het om als ziekenhuis een eigen strategie te bepalen en daaraan vast te houden. Wij en andere ziekenhuizen zijn ons, ook

gemotiveerd door andere ontwikkelingen, gaan richten op waar we goed in zijn. Daarom profileert het St. Elisabeth zich als neuro- en traumacentrum. Die medisch-inhoudelijke specialisatie is – mede – een strategie om bij al die wisselende winden als zorginstelling toch de kalmte te bewaren.” Constitentie Ook eigen organisatorische doelstellingen bepalen de consistentie van de koers. Het St. Elisabeth omarmde ‘lean’ als bedrijfsfilosofie (zie ook www. lidz.nl), waarbij het om efficiency gaat, maar wil ook ‘lief’ zijn voor de patiënt. “Lean en lief; op beide doelstellingen hebben we een groot programma lopen, respectievelijk met Achmea en met CZ. Samen met hen en andere zorginstellingen ontwikkelen we deze programma’s.” Vanuit deze invalshoeken houdt het St. Elisabeth zichzelf op koers in een omgeving waar steeds die nieuwe winden opsteken. Marcel Visser: “Zo moet een zorgorganisatie dat doen. Ik zeg zeker niet dat wij het beter doen dan anderen. Een ander beleid is ook goed, het gaat om de consistentie. Voor ons betekent het dat wij veel zelf doen, gelovend in de kracht van de eigen medewerkers. Daarom huren we bijvoorbeeld weinig adviesbureaus in.” Ziekenhuis Verplaatste Zorg Als voorbeeld voor die eigen koers noemt Marcel Visser de regelgeving voor de Ziekenhuis Bestuurder Marcel Visser

“Vooral in een zo onzekere omgeving als de onze moeten inkopers blijven meepraten en meedenken over identiteit en beleid”

8

april 2012

inzicht Merit Boersma is woordvoerder namens espertisecentrum DBC Onderhoud: www.dbconderhoud.nl

discussie op Linkedin NEVI Zorg: Hoe zijn de eerste ervaringen met DOT? Praat mee!

DOT in ‘t kort

Verplaatste Zorg (ZVZ), die in 2012 al is veranderd voor TNF-alfaremmers. In 2013 zal die er voor meer middelen en behandelingen anders uitzien. De TNF-alfaremmers die in de thuissituatie worden toegediend, voorgeschreven door de specialist, komen nu op het budget en onder verantwoordelijkheid van het ziekenhuis. “Dat stelt ons voor de vraag: gaan we het zelf doen of een extern bedrijf contracteren? Dus make of buy. In dat laatste geval hoeven we alleen de rekening te betalen, want het geld van de verzekeraar komt nu bij ons binnen. Maar wij kiezen ervoor om zicht te behouden op de hele keten van behandelingen. De meerwaarde: we kunnen het contact met de patiënt intensiever vormgeven en onze verantwoordelijkheid beter voelen. Daarnaast ontvangen we informatie die nodig is om te taxeren of de behandeling wel effectief is.” Ontwikkel visie De beweging naar eigen regie over de ZVZ is in het St. Elisabeth een omvangrijke operatie, die in kleine stappen wordt uitgevoerd. Marcel Visser vertelt over de aanpassing van informatiesystemen en een andere organisatie van inkoop. “We denken na over de distributie van poliklinische geneesmiddelen naar de mensen in de eerste lijn. Dat doen we via een eigen politheek in de hal van het ziekenhuis. Die was eerst eigendom van apotheken in de stad, maar die we hebben overgenomen. Kortom, vooruitlopend op wat eraan komt, zijn we instrumenten aan het klaarzetten. Voor de twee ziekenhuizen in Tilburg zal het gaan om een budget van tussen de 10 en 20 miljoen euro per jaar. Dat is nogal wat. Ik zou als advies willen meegeven: handel niet reactief, maar ontwikkel een duidelijke visie die bij je past, neem deel aan de ontwikkeling ervan, en bepaal van daaruit hoe je als instelling nieuwe zaken gaat aanvliegen.” Meedenken Velen zijn betrokken bij de ontwikkeling van een filosofie; Inkoop is daarbij een belangrijke partij,

vindt Marcel Visser. “Inkopers worden vaak in beslag genomen door dagelijkse operaties, maar vooral in een zo onzekere omgeving als de onze moeten zij ook blijven meepraten en meedenken over onze visie en ons beleid. Ze moeten weten wat er speelt, waar het naartoe gaat. Inkopers kunnen hun rol dan beter invullen en daardoor toegevoegde waarde leveren.” Een ander voorbeeld van de veranderende rol van inkoop binnen het St. Elisabeth Ziekenhuis is die bij het ontwikkelen van een eigen Elektronisch Patiënten Dossier (EPD). Ook hier koos het ziekenhuis ervoor om zelf te ontwikkelen en niet een kant-en-klaar product aan te kopen. Bij die ontwikkeling heeft Inkoop een belangrijke rol. Marcel Visser: “Dat vereist professionalisme, nieuwe vaardigheden en inzichten van inkopers, omdat ze met veel partijen, intern en extern, moeten samenwerken op verschillende gebieden. Ze opereren daardoor als netwerkregisseurs, op basis van de strategie van dit ziekenhuis.” DOT Ook het St. Elisabeth zit midden in de complexe veranderingen die de invoering van DOT (zie kader, red.) met zich meebrengt. Velen zijn ermee bezig. Inkopers hebben niet rechtstreeks te maken met onderhandelingen met verzekeraars over de prijs van DBC-zorgproducten (nieuwe, tweedegeneratie-DBC’s binnen de DOT-regelgeving). Wel indirect, want bij investeringsbeslissingen speelt de prijs van DOTs een rol: er moet immers gecalculeerd worden of de aankoop voldoende gaat opleveren. Marcel Visser is van mening dat er met de implementatie van DOT voor de inkoopfunctie weinig verandert. “Wel wordt de impact van investeringen en exploitatie veel duidelijker inzichtelijk in onze kostprijzen, en daarmee wordt het effect van de inkoopfunctie veel duidelijker. Daardoor kunnen we, met ondersteuning van de afdeling Inkoop, veel beter sturen op de kosten.” Ook Merit Boersma, woordvoerder expertisecentrum DBC Onderhoud (www.dbconderhoud.nl), stelt dat DOT op zichzelf voor inkopers niet veel

Sinds 1 januari 2005 bestaat de DBC (Diagnose Behandel Combinatie). Een DBC omschrijft het totale traject dat een patiënt doorloopt in het ziekenhuis: van de diagnose en behandeling tot en met de laatste controle. DBC’s worden gebruikt om zorg te registreren en declareren. Er bestaan (bestonden) ruim 30.000 DBC’s. Het systeem is bedoeld als een bekostigingssysteem dat de zorgaanbieder beloont naar prestatie, waar voorheen met een vast budget werd gewerkt. De overheid wil de marktwerking ermee stimuleren. Op 1 januari 2012 is DOT – ‘DBC’s Op weg naar Transparantie’ – ingevoerd. De volgende stap op weg naar betere en meer efficiënt georganiseerde zorg. DOT zou het declaratiesysteem stabieler, vollediger en transparanter moeten maken. De verbeterde DBC’s heten binnen DOT: DBC-zorgproducten. Het zijn er circa 4400 en ze zijn beter gegroepeerd, meer uniform en doorzichtiger van samenstelling. Ze zijn medisch beter herkenbaar en laten ook de zorgzwaarte beter tot uitdrukking komen. Binnen DOT wordt het DBC-zorgproduct niet meer vooraf gedefinieerd, zoals bij DBC’s van de eerste generatie; dat doet nu een Grouper (een centrale webapplicatie) achteraf. Zorgaanbieders melden de Grouper welke zorg zij geleverd hebben (diagnose, zorgactiviteiten als scans, behandelingen). Een goede basisregistratie van de geleverde zorgactiviteiten is daarbij erg belangrijk. De Grouper leidt af van welk DBCzorgproduct sprake is, waarna de instelling die kan declareren bij de verzekeraar. Er zijn nu minder zorgproducten, maar een veel groter deel van het geheel is onderhandelbaar voor zorgaanbieders en -verzekeraars. De administratieve lasten zouden lager moeten worden, controles overzichtelijker en eenvoudiger. Meer info: www.belonennaarprestaties.nl www.prestatiebekostiging2012.nl www.dbconderhoud.nl

april 2012

9

hoe overleef ik..?

veranderingen zal meebrengen. Toch verandert de wijze waarop zij in hun rol staan. “DOT is het middel dat bekostiging naar prestatie mogelijk maakt. Vooral de overgang naar prestatiebekostiging brengt veranderingen met zich mee. De zorginstelling is minder zeker van de inkomsten en zal die per patiëntgroep en diagnose moeten binnenhalen bij de zorgverzekeraar. Daar kan de inkoper aan bijdragen door concurrerender te zijn op het gebied van kosten en/of kwaliteit. Er zijn dus kansen voor hem en zijn strategisch beleid; hij kan de onderhandelaar van de zorginstelling instrumenten aanreiken. Er kan nu immers over een groter deel van de DBC’s vrij onderhandeld worden.”

René Muller

“Het wordt spannend als je een mooi innovatief product kunt aanschaffen dat handelingen over­ bodig maakt, maar die je onder DOT vervolgens niet betaald krijgt”

10

april 2012

Proactiever Ook inkopers zelf hebben hun gedachten. Zo bevestigt René Muller, hoofd inkoop van Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede, de waarneming van Merit Boersma. “De consequentie van DOT is dat de inkoper proactiever moet zijn. Hij moet zorgen dat degenen die namens zijn organisatie onderhandelen over prijzen voor DBCzorgproducten, het weten als er belangrijke veranderingen in kostprijzen zijn, bijvoorbeeld van pacemakers. De onderhandelaar kan, bij een lagere prijs, besluiten of hij de hogere winstmarge wil behouden of dit inzetten in de onderhandelingen en concurrerender worden.” Wel ontstaat volgens hem onder DOT een spanningsveld voor de inkoper. Dat ligt bij de impact van schijnbaar dure innovatieve producten in de nieuwe systematiek. “Het ziekenhuis voert in de Grouper (zie kader, red.) verrichtingen in. Het wordt spannend als je een mooi innovatief product kunt aanschaffen dat handelingen overbodig maakt, maar die je onder DOT vervolgens niet betaald krijgt. Vroeger kon je een vaste prijs voor veel DBC’s incasseren. Nu kun je geen handelingen invoeren die je niet gedaan hebt. Daar krijg je vervolgens ook geen geld voor. Vaak waren die handelingen lucratief voor een ziekenhuis. De vraag is dus: moet ik als inkoper die innovatie wel introduceren?” René Muller heeft advies ingewonnen. “Ja, die innovatieve producten moet je inzetten. Als het

een goede leverancier is, met kennis van de DBCsystematiek, kan hij uitleggen waar de voordelen zitten. Veiliger, patiënt eerder naar huis, minder nazorg, minder medicijnen… Met het overzicht van te verwachten voordelen gaat de inkoper naar de afdelingsmanager en de arts, vervolgens naar de onderhandelaar. Die kan een positieve business case voorleggen aan de zorgverzekeraar: de voor een nieuw product extra gemaakte kosten zijn legitiem; en aangezien er diverse andere handelingen overbodig worden, is het per saldo voordeliger voor u, verzekeraar. De onderhandelaar kan proberen de gemiste winstmarge op de nietverrichte handelingen in de nieuwe prijs verdisconteerd te krijgen.” Wel hoopt Muller dat ze deze soesa niet bij elk innovatief product krijgen. “Dit is een extra complicatie die wordt veroorzaakt door marktwerking. Positief voor onze functie – die toch al steeds ruimer en boeiender wordt – is dat je met DOT voor je instelling weer meer toegevoegde waarde kunt leveren.” ■

Wat gebeurt er met

de ZVZ?

De nieuwe regelgeving rond de Ziekenhuis Verplaatste Zorg (ZVZ) is nog maar ten dele ingevoerd. Steeds vaker is na het afsluiten van het verblijf in het ziekenhuis, dus in de thuissituatie, medisch-specialistische nazorg nodig. Voorheen werden hulp- en geneesmiddelen betaald uit de AWBZ, vanaf 2013 zullen de ziekenhuizen grotendeels verantwoordelijk zijn voor deze bekostiging. Welke hulp- en geneesmiddelen wel en welke daarvoor niet in aanmerking komen is nog onduidelijk. Dat betekent een dilemma voor de inkopers: is nu al actie nodig? Hoe aanbesteden: kopen of huren? Hoe kunnen we risico’s indekken? Er zijn nog geen concrete antwoorden. Maar, zie elders op deze pagina’s, het advies is: wacht niet af. De problemen zijn in te kaderen en hanteerbaar te maken.

Inkoop bij kleinschalig wonen Carin Geeris werkt als facilitair manager bij MagentaZorg: www.magentazorg.nl

Keuzevrijheid & schaalvoordelen Kleinschalige woonvormen gaan vaak gepaard met een hoge mate van autonomie voor de wooneenheden, maar hoe hou je in zo’n situatie de inkoopkosten in de hand? MagentaZorg vond een goede balans tussen keuzevrijheid voor wooneenheden en schaalvoordelen ‘aan de achterkant’. Tekst: Mirjam Hulsebos

E

nkele jaren geleden ging psychogeriatrisch verpleeghuis Zuyder Waert volledig op de schop. De grootschalige woonzorgvoorziening van MagentaZorg werd omgebouwd tot een complex bestaande uit kleinschalige woonvormen. De gesloten afdelingen verdwenen, ervoor in de plaats kwamen vier ‘wijken’ van ieder zes woningen. Iedere woning biedt plaats aan zeven cliënten, met een gezamenlijke woonkamer, keuken en tuin en de beschikking over een eigen ruime (slaap)kamer. Anders dan bij kleinschalige woonvoorzieningen in de wijk grenzen de voordeuren in de Zuyder Waert niet aan de openbare weg – met alle gevaren van dien – maar aan een gang. Je kunt het complex alleen in of uit via de centrale hal, waar een glazen afscheiding ervoor zorgt dat de veelal dementerende bewoners niet zo maar naar buiten kunnen. “Deze opzet biedt onze bewoners veel vrijheid”, vertelt facilitair manager Carin Geeris.

“Ze kunnen gaan en staan waar ze willen, maar blijven toch in een veilige omgeving. De wijken en woningen hebben allemaal een andere kleur, waardoor de meeste mensen de weg naar hun eigen huis zelfstandig kunnen terugvinden.” Buurtsuper De wijken komen allemaal uit op een centraal plein, met naast een koffiehoek ook een kapper en een supermarktje, dat in beheer is van MagentaZorg. “Iedere woning heeft zijn eigen huishouden: de bewoners en hun verzorgers doen

12

april 2012

zelf hun was, bepalen samen wat er de komende week op het menu staat en koken zelf”, aldus inkoopadviseur Brenda Nootenboom. De supermarkt lijkt op een campingwinkeltje: alle droge kruidenierswaren en non-food producten worden hier verkocht, maar het is niet de plek voor de bulk-inkopen. “De woningen bestellen hun versproducten aan de hand van de menulijst voor de komende week. Een leverancier levert die drie keer per week in een koelbox aan de voordeur af. Zo hebben de wooneenheden maximale vrijheid in wat ze willen eten, maar hoeven ze niet die vervelende wekelijkse ‘grote boodschappen’ te doen.” Wél kunnen de bewoners, met hun familie of een begeleider, ‘een boodschapje’ doen: een kaartje halen voor iemand die ziek of jarig is, koekjes voor bij de koffie of badschuim in hun favoriete geur. De ‘buurtsuper’ is een schot in de roos. Hiermee vindt MagentaZorg, dat diverse vormen van ouderenzorg levert in de regio Noord-Kennemerland, de juiste balans tussen enerzijds autonomie en keuzevrijheid voor de wooneenheden, anderzijds het behalen van inkoopvoordelen. Bewoners én medewerkers vinden de supermarkt zo fijn dat MagentaZorg ook op locaties met grootschalige voorzieningen een supermarkt wil openen en daarmee de magazijnfunctie wil laten vervallen. “Waarom zou dit niet passen binnen een grootschalig concept?” stelt Nootenboom de retorische vraag. Het was geen sinecure om een leverancier voor de levensmiddelen te vinden die aan de eisen van MagentaZorg kon voldoen: drie keer per week leveren op woningniveau. Nootenboom: “Ik verbaas me erover dat er al een jaar of vijftien kleinschalige woonvormen bestaan, maar dat leveranciers daar nog nauwelijks op inspelen. Dat begint nu pas een beetje van de grond te komen.” Ze hoopt dat de ontwikkeling zich versneld doorzet. “Ik zou graag meer keus hebben in leveranciers.” Risico’s van lokale inkoop Waar Nooteboom voor de 24 wooneenheden in Zuyder Waert nog wel een leverancier kon vinden die aan de eisen voldoet, lukt dat nog niet voor de

best practice Brenda Nootenboom is werkzaam bij MagentaZorg als Inkoopadviseur

er bestaan al een jaar of vijftien kleinschalige woonvormen, maar leveranciers spelen daar nog nauwelijks op in

kleinschalige wooneenheden die MagentaZorg in de wijken heeft. Die kopen hun levensmiddelen meestal in bij Albert.nl, terwijl verpleegartikelen en incontinentiemateriaal wel meeliften op de centrale inkoop. “Het is prima dat iedere wooneenheid zijn eigen boodschappen bij zijn eigen supermarkt doet, maar het geeft drie problemen: je hebt minder grip op de kosten, je benut de inkoopvoordelen die er liggen niet, en het is administratief een enorme rompslomp om alle boodschappen – van toiletpapier tot levensmiddelen – op de juiste kostenplaats te boeken”, zegt Nootenboom. Behalve bij Albert.nl wordt er ook nog wel eens wat bij een plaatselijke supermarkt gekocht. Hier kleeft een risico aan. “Je hebt minder controle op de voedselkwaliteit. Het kan te makkelijk gebeuren dat versproducten te lang in de auto blijven liggen. Hierop is geen controle. En dat terwijl in de grootschalige locaties met strenge eisen gewerkt wordt omtrent te voedsel­veiligheid.” Zoeken naar balans De verschillende locaties van MagentaZorg kochten van oudsher veel artikelen zelfstandig in. Het leidde tot een ellenlange lijst met leveranciers en

contracten die niet waren gestandaardiseerd. In 2011 is een start gemaakt met het centraliseren van inkoop. Er is nu een eenduidig inkoopbeleid, waar onder meer in staat dat het aantal leveranciers daar waar mogelijk wordt gereduceerd. Die mogelijkheid is er gezien het grote aantal woonvormen dat MagentaZorg aanbiedt niet altijd: het is zoeken naar een balans tussen diversiteit en standaardisatie. Nootenboom stelt raamcontracten op voor artikelen en diensten die alle vestigingen nodig hebben, zoals levensmiddelen, verpleegartikelen en technisch onderhoud. “Aan de ene kant ervaren vestigingen dat soms als een inperking van hun vrijheid, want ze mogen ineens geen zaken meer doen met de leverancier waar ze al vijftien jaar inkopen. Anderzijds zien de meeste medewerkers ook het voordeel dat zij de inkoop niet meer zelf hoeven te regelen”, ziet ze. Een voorbeeld zijn de tilliften, die voorheen op de locaties door verschillende typen medewerkers werden aangeschaft: door het locatiehoofd, de ergotherapeut, iemand van de technische dienst. Over onderhoud dacht lang niet iedereen even goed na. Deze bestellingen lopen nu centraal via inkoop en het onderhoud via de technische dienst. “We besparen hiermee kosten én ontlasten medewerkers. Een win-win situatie dus.” ■

2005 Aantal locaties:

166

Aantal plaatsen:

4.442

2010 Aantal locaties:

432

Aantal plaatsen:

12.000

april 2012

13

zorgcongres 2012

‘Interesssant, actueel, praktisch, waardevol’, het NEVI Zorgcongres 2012 in een paar trefwoorden. Vier bezoekers geven hun visie op het congres. Wat hebben ze gezien, gehoord, geleerd, en wat hebben ze met die kennis gedaan?

Een soort marktplaats, waar je vraag en aanbod bij elkaar laat komen, kan financieel voordeel opleveren

En... nog wat Roy van Dijk, hoofd stafdienst inkoop Academisch Ziekenhuis Maastricht:

Karen Plantenga, Sectorhoofd Inkoop & Logistiek Ruwaard van Putten Ziekenhuis:

“Twee dagen was ik op het NEVI Zorgcongres, en ik moet zeggen: het was een mooi congres. De lezingen waren interessant, ze sloten goed op elkaar aan. De thema’s waren actueel, sommige dingen spelen ook bij ons, zoals het personele vraagstuk. Daarom vond ik de presentatie van Rick Nillesen van Randstad heel waardevol. Het heeft goed geholpen bij de beeldvorming van onze problematiek. Inkoop moet veel meer betrokken worden bij het inhuren van personeel. Een soort marktplaats, waar je vraag en aanbod bij elkaar laat komen, kan financieel voordeel opleveren. Het stimuleert marktwerking, levert meer concurrentie op. Daarin kunnen wij nog een stap maken. Inmiddels heb ik een kostennota geschreven om de discussie aan te gaan. Morgen ga ik met wat ideeën naar de Raad van Bestuur om te kijken wat we ermee kunnen. De directe reden om naar het congres te gaan, was dat ik bezig ben met een strategisch plan voor 2013 – 2016. Wat ga ik daarin verkondigen? Wat is de missie van Inkoop? Hoe kunnen we Inkoop verder profileren? Hoe kun je als Inkoop de business helpen met het behalen van de doelstellingen, meer waarde creëren? Ik heb een hoop gezien en gehoord. Zinvolle informatie. Ik kijk met genoegen op het congres terug.”

“Het congres was wat mij betreft een prima netwerkevent, met een aantal goede presentaties. Lezingen van Frank Rozemeijer zijn altijd interessant; hij is een begenadigd spreker. En het was boeiend om van Ning Qu te horen hoe zorginkoop in China werkt. Vergeleken met die cijfers (de grootte van de branche en het aantal mensen dat daar opgeleid wordt) is wat wij hier in Nederland aan inkoopvolume bij elkaar brengen, echt peanuts. Een ander prettig aspect van het congres is de samenkomst van inkopers: als inkoper heb je binnen het ziekenhuis wel veel collega’s, maar in een klein ziekenhuis zijn er weinig inkoopcollega’s om mee te spiegelen. De uitspraak ‘interne klanten zijn mijn collega’s’ van Hans Büller (Erasmus MC) sprak me erg aan. We doen het tenslotte met zijn allen. Uit zijn presentatie kwam verder naar voren dat de Raden van Bestuur van ziekenhuizen Inkoop steeds meer gaan zien als middel om hun organisatie te sturen. Een interessante ontwikkeling! Voor mij was het congres vooral een opfrismoment voor zaken waar ik niet dagelijks mee te maken heb, al kwamen bij sommige presentaties onderwerpen voorbij die ik al vaker in mijn loopbaan heb gehoord. Mijn suggestie zou zijn om voor het volgende congres meer vernieuwende presentaties in te plannen, bijvoorbeeld over ICT-zaken en internationale ontwikkelingen. Dan blijft de materie ook uitdagend voor mensen die al langer als inkoper werken. Het is een mooie gelegenheid om te netwerken, dus ik ben er de volgende keer zeker weer bij.”

Vergeleken met China is wat wij hier in Nederland aan inkoopvolume bij elkaar brengen, echt peanuts 14

april 2012

terugblik Kijk voor alle presentaties op www.nevi.nl/zorgcongres

nieuws gehoord?

“Voor mij was bijzonder om met zoveel inkopers in de zorg samen te zijn. Dat ben ik nooit! Het accent had wat mij betreft dan ook wel iets meer op die tandem bestuurder/inkoper mogen liggen. Ook in de driehoek met de klant werd gezamenlijke kracht maar weinig aan bod. Wat ik sterk vond, was de boodschap: kom uit die underdog-positie. Het empoweren van de inkoper. Laat je gelden, maak jezelf ook verantwoordelijk voor strategisch beleid en het daarvan afgeleide strategische inkoop. Samen moet je het doen. Ik zal deze koppeling zelf ook meer moeten maken en nadrukkelijker in het managementteam bespreken. Met name de workshops vond ik waardevol. ‘Gunnen op waarde’ van Jaap Kraaijenhagen en Gert van Millingen, vond ik briljant. Welke parameters spelen er allemaal een rol bij het aankopen van een product, en hoe anders kunnen we die waarde bepalen? Niet alleen de prijs, ook de snelheid van bijvoorbeeld een koffie-apparaat heeft invloed op de waardebepaling. En de smaak heeft invloed. Elke minuut dat een medewerker op zijn kopje koffie moet wachten, kost zoveel euro. Maar dat de koffie zeer gewaardeerd wordt, levert weer zoveel euro op als je dit bekijkt vanuit het perspectief van tevreden medewerkers die minder verloop en verzuim genereren. Het is me niet helemaal helder geworden hoe het precies werkt en wat je ermee kunt, maar het heeft me heel nieuwsgierig gemaakt. Ik heb ze mijn kaartje gegeven en ga het in de gaten houden. Hier wil ik wat mee.”

Joris van Camphout, Sales Manager Hospitals Wissner-Bosserhof Nederland: “Het was erg interessant om alle inkopers bij elkaar te zien en te horen welke belangstelling er is vanuit de verschillende ziekenhuizen. Er was veel animo tot samenwerking en het uitwisselen van ideeën. Zeker voor ons, de leveranciers, is dat van belang. We kunnen laten zien op welke manier wij naar zorginkoop kijken en waar we staan qua innovatie. Het congres was voor mij vooral een relatiegericht evenement, al heb ik ook een paar presentaties bijgewoond. Het kijkje in de keuken bij Erasmus MC, waar ze de juiste balans zoeken tussen innovatie en kostenbesparing enerzijds en kwaliteitsbehoud anderzijds, was leuk om te volgen. De volgende keer zal ik zeker meer lezingen bijwonen. Uit het congres kwam verder de trend naar voren om ziekenhuizen, inkopers en leveranciers niet meer als losse entiteiten te zien. Ik kan me daar goed in vinden en zou op een volgend congres graag meer inhoudelijke interactie met leveranciers zien. Nu waren de contactmomenten met inkopers bijna uitsluitend tussen de lezingen en parallelsessies door. Door bijvoorbeeld eens een leverancier in de parallelsessies te zetten, zou je de theorie uit de lezingen gelijk om kunnen zetten naar een praktische discussie over aanvragen en offertes. Op die manier kunnen leveranciers eerder in het proces inspelen op de behoefte aan nieuwe producten die inkopers en ziekenhuizen wellicht hebben, zodat we ze vervolgens beter kunnen faciliteren.”

Met name de workshops vond ik waardevol; ‘Gunnen op waarde’ vond ik briljant!

Het kijkje in de keuken bij Erasmus MC, waar ze de juiste balans zoeken tussen innovatie en kostenbespa­ ring enerzijds en kwaliteitsbehoud anderzijds, was leuk om te volgen

Achtergrondfoto: Jan Bos

Carla Cornuit, bestuurder LuciVer:

april 2012

15

lnag Dirk Jan Stoeken is assortimentscoördinator van het LUMC, www.lumc.nl

In het LUMC was een wildgroei aan vrieskasten ontstaan. Een incident uit de categorie ‘Murphy’s Law’ deed de Raad van Bestuur beseffen dat hier iets drastisch moest veranderen. De vriezers bevatten onderzoeksmateriaal ter waarde van zo’n 1 miljoen euro! Tekst: Heidi Huls

Multidisciplinaire aanpak bij

aankoop zestig vr

V

an een verouderde vriezer deed het signaallampje het niet meer, waarop de bewaking de stekker eruit trok. Dat was voor de Raad van Bestuur de druppel. De verouderde, niet goed functionerende apparatuur moest vervangen worden. De Raad van Bestuur gaf opdracht voor de aanschaf van zestig nieuwe vriezers. Anders dan bij reguliere aanschaftrajecten waarbij Inkoop en een paar gebruikers betrokken zijn, werd dit project opgepakt binnen een multidisciplinair team. Het ging namelijk niet alleen om de aanschaf, er moest ook rekening worden gehouden met de ontwikkelingen op een hoger niveau rond effectieve monsteropslag. Zoals Project Parelsnoer, waarin door alle Nederlandse UMC’s wordt samengewerkt aan een infrastructuur voor het verzamelen van klinische data en opzetten van biobanken. Ook moest het aanschafteam wensen meenemen ten aanzien van ruimte-en energiebesparing. Het team werd gevormd door de energiecoördinator, twee mensen van de afdeling Inkoop, de projectleider – van de afdeling infrastructuur – die de verbouwing van de vriezerruimte begeleidde, een afgevaardigde van Instrumentele zaken voor het onderhoud en technisch zaken, de hoofdanalist

De energiecoördinator: meten is weten

van het Endolab en de facilitaire managers van de twee grootste en belangrijkste lab divisies binnen het LUMC. Energieverbruik Dirk Jan Stoeken, assortimentscoördinator van het LUMC, participeerde vanuit Inkoop aan het team. Hij legt uit waar het team tegenaan liep. Stoeken: “De meeste prioriteit had standaardisatie, vanwege de bestaande grote diversiteit aan soorten en merken. Daarnaast hadden we te maken met ruimtegebrek, waardoor we moesten overschakelen naar kleinere energieonzuinige kasten. Deze kasten gebruiken meer energie doordat bij openen de koude ‘eruit valt’. Er moest dus extra gelet worden op het energiegebruik.” Doel voor het projectteam werd de aanschaf van een vrieskast met de laagste Total Cost of Ownership (TCO) en leverbaar in zowel luchtgekoelde als watergekoelde uitvoering. Het verhoogde energieverbruik moest gecompenseerd worden in de aanschafprijs. Dat bleek een complex proces. Stoeken: “Waterkoeling is vele malen energiezuiniger dan luchtkoeling, maar vergt infrastructurele en dus kostbare aanpassingen. In de

Vanwege het hoge energieverbruik zijn ziekenhuizen verplicht structureel aandacht te besteden aan het terugdringen van het energieverbruik. Dit is vastgelegd in hun milieuvergunning. De stijgende zorgproductie, aandachtverschuiving van klinische naar ambulante zorg en een stijging van het gebruik van apparatuur kan ook de komende jaren een stijging in het energieverbruik veroorzaken. Energie besparen in de zorg is geen eenvoudige opgave. De bedrijfsvoering van een ziekenhuis is erop gericht zorg te bieden aan de patiënt. De patiënt staat centraal. Een complex samenspel van factoren beïnvloedt het energieverbruik, zoals de kwaliteit van de gebouwschil, de toegepaste (medische) apparatuur, maar ook het gedrag van medewerkers. In veel ziekenhuizen is daarom tegenwoordig een energiecoördinator aanwezig.

Hij kan inkopers helpen om:

16

april 2012

Energiebesparing TNO Centrum Zorg en Bouw, www.tno.nl

De -80-graden-vriezers zijn per definitie energieverslinders. De nieuwe kasten leveren het LUMC een kostenbesparing op van 4.000 tot 5.000 euro per maand

iezers aanschaf speelde de energiecoördinator een zeer belangrijke rol. Hij had de regie in de testopzet en verwerking van de resultaten van zowel de waterals de luchtgekoelde modellen. Verder speelde instrumentale zaken een belangrijke rol in verband met onderhoud. En natuurlijk hadden de gebruikers een inbreng.“ veiligheid Ook ging men te rade bij de Expert Groep Medische apparatuur (EGMA); bijzonder omdat de EGMA zich voornamelijk richt op patiëntveiligheid en het hier om gebruikers ging. Stoeken: “Door standaardisatie en geborgd onderhoud is ook de veiligheid van gebruikers beter geborgd. Om een voorbeeld te geven: als alle vriezers gebruikmaken van dezelfde ladesystematiek, hoef je als gebruiker minder na te denken en dus ontstaat er minder kans op fouten. Door gebruik te maken van de EGMA-richtlijnen, waar de afdeling Veiligheid en Milieu ons bij geholpen heeft, kan in zo’n proces ook energie en milieu worden meegenomen bij de keuze van een vriezer.” Tijdens het project werd ook nauw overlegd met de andere academische ziekenhuizen in

Nederland, want door energieverbruik als belangrijkste criterium te benoemen, is een enorme bezuiniging mogelijk. Stoeken: “De -80-gradenvriezers zijn per definitie energieverslinders. De nieuwe kasten leveren het LUMC een kostenbesparing op van 4.000 tot 5.000 euro per maand, op basis van energiegebruik, onderhoud en aanschaf.” Breed gedragen Inmiddels zijn de vriezers in gebruik genomen, waarbij een groot aantal gebruikers afscheid moest nemen van vertrouwde apparatuur. Het feit dat de aanschaf in de organisatie breed gedragen werd, speelde een cruciale rol bij de acceptatie, volgens Stoeken. “Energiebesparing begrijpt iedereen. En we hadden een goed onderbouwd verhaal. De nieuwe apparatuur was dan wel goedkoper, maar kwam nu onder de investeringsgrens. Dat betekende dat de aankoop niet meer uit het algemene ziekenhuisbudget werd gefinancierd, maar dat de afdelingen de vriezers zelf moesten budgetteren. Maar ook dat werd geaccepteerd. ‘Het zij zo’ was een reactie die we veel hoorden.” Wat had beter gekund? “Doordat we zo gericht waren op het energieverbruik, hebben we misschien iets minder gelet op de ergonomische aspecten, zoals de hoogte van de vriezer in relatie tot de meest handige plek van de temperatuurmeter. Een leerpunt dat we de volgende keer zullen meenemen.” ■

Inzicht te krijgen in energieverbruik van apparaten en de tijden waarop het energieverbruik het hoogst is Medewerkers bewust te maken van energieverbruik Maatregelen aan te dragen om bewuster met energie om te gaan Testversies van nieuwe apparatuur te beoordelen

Volgens een verkenning van TNO Centrum Zorg en Bouw kunnen

ziekenhuizen gemiddeld circa

12% energie besparen vooral op het gebied van verlich­ ting, ventilatie en luchtbe­voch­tiging.

TNO heeft

ervaring opgedaan met het

Low Carbon Building Health Program,

een Europees programma om

duurzaam

in te kopen binnen ziekenhuizen te faciliteren

Offertes te beoordelen op het vermogen en energiegebruik van apparatuur

april 2012

17

w eu Ni

Dutch

MedTrade

in samenwerking met

Wij zijn gespecialiseerd in: Infuuspalen en statieven Docking Carts Hygiene Center Onderzoekslampen Plafond rail systemen Wand rail systemen

T. 010 - 720 08 10 www.dutchmedtrade.nl

Voor meer informatie www.heijnemanmedical.nl

Adverteren in inSkoop Uw product onder de aandacht brengen van inkopers? Op zoek naar een inkoper om uw team te versterken? U bereikt uw doelgroep via inSkoop, hét vaktijdschrift voor inkopers en assortiments­ coördinatoren in de zorg. Magazine inSkoop is een uitgave van de Sectie Zorg, onderdeel van NEVI (Nederlandse Vereniging voor Inkoopmanagement) Doelgroep • managers inkoop en logistiek in de cure en care sector • assortimentscoördinatoren • leidinggevenden op OK’s • ziekenhuishygiënisten Verschijning 6 keer per jaar Oplage 750 exemplaren

de volgende nt inskoop verschij ni ju 7 sluitingsdatum advertenties 19 april

84% n ra adt inSkoop aa ar ha of n zij bij colleg a’s



Inko pers wa arderen inSkoop me t een

7.0

Weten wat de advertentiemogelijkheden zijn? T (035) 548 81 54 E [email protected]

onderzoek Hans Bax, Manager Inkoop van het Universitair Medisch Centrum Groningen ([email protected])

Het ontwikkelen van langdurige partnerships en het proactiever scannen van de markt zijn twee dingen die academische ziekenhuizen beter kunnen doen waar het gaat om leveranciersmanagement en procurement. Daarbij dienen fabrikanten en leveranciers de eindgebruiker nadrukkelijker te betrekken in het ontwikkelproces. Dit blijkt uit onderzoek van Hans Bax (UMCG). Tekst: Koos Plegt

Adoptie en implementatie innovatieve medische producten

Wat bepaalt succes of falen? In het kader van zijn MBA-studie aan de Nyenrode Business Universiteit, deed Hans Bax, Manager Inkoop van het Universitair Medisch Centrum Groningen, onderzoek naar de adoptie van innovaties bij medische apparatuur. Door macrotrends als vergrijzing en technische ontwikkelingen, een tekort aan gekwalificeerd personeel en oplopende kosten is innovatie steeds belangrijker. Eenvoudig is het echter allerminst, zo blijkt. Bax: “Het implementeren van innovaties in de zorg is een langzaam en diffuus proces, met veel stakeholders.” Inkoopbril In zijn onderzoek keek Bax alleen naar innovaties door leveranciers. Innovaties gedaan binnen de eigen organisatie vallen buiten het onderzoek. “Ik kijk met een inkoopperspectief”, zegt Bax. “Daarin ben ik gefascineerd door succes of falen. Want hoe komt dat nou?” Maar liefst vijftig procent van de nieuwe producten haalt het uiteindelijk niet, blijkt uit onderzoek door Gartner. Ze passen bijvoorbeeld niet in bestaande processen, ziekenhuizen ervaren de aanschafprijs als te hoog of het nieuwe product is een te kleine verbetering ten opzichte van een bestaand product. Arts als uitgangspunt De focus van het onderzoek lag niet op het volledige spectrum van medisch materieel, maar op gebruikersspecifieke apparaten. “De reden daarvoor is dat de factoren achter succes of falen zijn terug te brengen tot een individuele arts die er

een beslissing over neemt. Bij een generiek product als handschoenen heb je al snel veel gebruikers, waarbij verschillende factoren een rol spelen.” Bax nam de arts als uitgangspunt en vroeg hun 25 veel voorkomende eigenschappen van innovatie te scoren op belangrijkheid. Hij vroeg leveranciers hetzelfde te doen, maar dan uitgaande van wat zij dachten wat deze artsen belangrijk vonden. Veel overeenkomsten Een opvallend resultaat is dat deze twee groepen grotendeels dezelfde kenmerken noemden, met een overlap van maar liefst 80 procent. Zo kwam Bax tot een definitie van het ideale innovatieve medische apparaat: “Een apparaat met een onbetwistbare mate van verbetering voor arts of patiënt, in samenwerking ontwikkeld en in te passen in bestaande behandelprocedures, routines, het budget en gebruiksvriendelijk.” In de aanbevelingen die hij deed, is een duidelijke rol weggelegd voor de inkoop. “Deze moet veel proactiever de markt scannen om interessante producten te identificeren. Maar hij moet ook langdurige partnerships ontwikkelen met strategische leveranciers, wat co-creatie mogelijk maakt.” Het past naadloos in zijn aanbeveling voor de algemene bedrijfscultuur, waarin hij spreekt over 'embedded innovative awareness': een organisatie moet altijd voorbereid zijn om het gebruik van een bepaald product te stoppen en een verandering door te voeren. ■

de inkoper kan ook langdurige partnerships ontwikkelen met strategische leveranciers, wat co-creatie mogelijk maakt

april 2012

19

multicare intensive care

THE NEW ICU STANDARD | KNOW-HOW TO CARE! wissner-bosserhoff Nederland · Keerweer 42 · 3316 KA Dordrecht · Tel.: +31 (0) 78 652 18 50 · Fax: +31 (0) 78 652 18 55 · E-mail: [email protected] · www.wi-bo.com wissner-bosserhoff Belgium · Egide Walschaertsstraat 15/15 · 2800 Mechelen · Tel.: +32 (0) 15 21 08 41 · Fax: +32 (0) 15 29 14 64 · E-mail: [email protected] · www.wi-bo.be