Keten United: Een terugblik

Keten United: Een terugblik 2007 – 2012

Ontstaan Keten United De opkomst van de keten, de leegloop van de soosen en de behoefte van de jeugd aan een eigen ruimte heeft ervoor gezorgd dat Stichting Welzijn De Wolden op het verzoek van het college van gemeente De Wolden in april 2005 de aanwezige keten heeft geïnventariseerd. Het aantal keten lag rond de 30, waarbij opgemerkt dat het een momentopname betrof, keten komen en gaan.

Naar aanleiding van dit onderzoek is er door Stichting Welzijn De Wolden een aanbeveling gedaan, deze luidde als volgt: “Repressie zal tot gevolg hebben dat de keten terugtreden in de anonimiteit en illegaliteit. Tegemoet treden met een positieve houding en niet zwijgen over de bezorgdheid leidt ongetwijfeld tot meer resultaat”. De gemeenteraad plaatste vervolgens het onderwerp keten hoog op de prioriteitenlijst van het jeugdbeleid. Er werd een beleidsnota ‘keten en caravans in de gemeente De Wolden’ opgesteld en deze werd getoetst aan de mening van een breed samengestelde klankbordgroep. In deze klankbordgroep waren de volgende groepen vertegenwoordigd: gemeente De Wolden (handhaving en welzijn), Stichting Welzijn De Wolden (opbouwwerk en jeugden jongerenwerk), plaatselijk belang, keetbewoners en ouders, horeca (lokaal en belangenorganisatie), de raad, de politie en VNN (Verslavingszorg Noord Nederland). In 2006 werd door het college het ketenbeleid vastgesteld en in 2007 werd er een start gemaakt met Keten United. Hoofdmotto in het beleid: Van registratie via voorlichting en advies naar preventie.

1 Keten United: Een terugblik 2007-2012

Inhoudsopgave Inleiding ............................................................................................................................................... 3 Hoofdstuk 1. Terugblik 2007- 2012 .......................................................................................... 4 Hoofdstuk 2. Cijfers 2007-2012 ................................................................................................. 6 Hoofdstuk 3. Voorwaarden Keten United .............................................................................. 10 Hoofdstuk 4. Samenwerking ...................................................................................................... 12 Hoofdstuk 5. Keten United in een breder perspectief ...................................................... 15 Hoofdstuk 6. Aanbevelingen Keten United ........................................................................... 16 Dankwoord ........................................................................................................................................ 18 Bijlagen .............................................................................................................................................. 19


Inleiding Keten is plezier maken, gezellig de boel op stelten zetten. Keten zijn schuilplaatsen op werkplekken in de buitenlucht. Keet betekent huis in het Zuid-Drents. Keten betekent ook ketting. En tot slot een samenwerkingsverband; deel van een geheel. Het keten en caravanbeleid: ‘Keten United’ bestaat inmiddels 5 jaar, een periode waarin er veel gebeurd is. De goede samenwerking tussen gemeente De Wolden (afdeling samenleving en afdeling VROM), Stichting Welzijn De Wolden (jeugden jongerenwerk) en de medewerking van diverse andere partijen heeft geresulteerd in een succesvolle uitvoering van het beleid. Dit rapport is geschreven om een kort en bondig overzicht te geven van de gebeurtenissen in de afgelopen jaren. In dit rapport kunt u lezen welke ontwikkelingen het project Keten United heeft doorgemaakt en hoe het beleid wordt uitgevoerd. Tevens worden er aanbevelingen gedaan richting de voorzetting van het beleid. Met dit verslag hopen wij een goed beeld te creëren van de Keten United periode 2007-2011. Regiegroep Keten United Beleidsambtenaar afdeling samenleving, gemeente De Wolden - Geert Tijms Werkcoördinator handhaving, gemeente De Wolden - Sijtze Dijkstra Regisseur jeugdbeleid Stichting Welzijn De Wolden - Titus Kok Jeugd- en jongerenwerker, Stichting Welzijn De Wolden - Lotte Koolhof Jeugd- en jongerenwerker, Stichting Welzijn De Wolden – Yvonne Hooijer Jeugd- en jongerenwerker, Stichting Welzijn De Wolden - Dieuwertje Jansen November 2012


Hoofdstuk 1. Terugblik 2007- 2012 In vijf jaar tijd is er veel gebeurd rondom het keten en caravanbeleid: ‘Keten United’. Een overzicht van de belangrijkste en meest opmerkelijkste gebeurtenissen is in dit hoofdstuk opgenomen. Publicaties in de krant Om Keten United zoveel mogelijk onder de aandacht te brengen bij de inwoners van gemeente De Wolden is er met regelmaat iets te lezen geweest over het ketenbeleid in onder meer de lokale kranten. Een aantal van deze berichten is terug te vinden in bijlage 1. Communicatie De website van Keten United was één van de communicatiemiddelen voor de jongerenwerker om de keetjongeren te informeren. In 2009 is de website gehackt, waardoor de website niet meer bruikbaar was. Er is toen besloten geen nieuwe site te ontwikkelen. Officiële aankondigingen van het jeugden jongerenwerk en de gemeente worden via brieven aan de contactpersonen van de keten gestuurd. Verder wordt er veel gebruik gemaakt van sms- en e-mailcontact. Folder Keten United In 2010 is er de folder ‘Een keet mag dat ? NEE! Maar….’ uitgebracht met daarin relevante informatie voor jongeren, ouders, keeteigenaren, grondeigenaren en omwonenden met betrekking tot Keten United. De folder heeft de website vervangen. Bij zowel het jongerenwerk als bij de gemeente kwamen er regelmatig vragen binnen over Keten United. Middels deze folder wordt een groot deel van deze vragen beantwoord. Deze folder is verspreid onder alle keten, de verenigingen van dorpsbelangen en onder de gemeenteraad om het beleid weer extra onder de aandacht te brengen. Ook wanneer de gemeente een handhavingsverzoek verstuurt wordt deze folder meegestuurd. Tevens nemen de jeugden jongerenwerker de folder mee als zij keten bezoeken. Bezoek VNG Op 26 september 2008 is er door een afvaardiging van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) een bezoek gebracht aan De Wolden om zich te laten informeren over Keten United. Hierbij was onder andere directieraadslid Sandra Korthuis aanwezig. Het doel van het bezoek was om inzicht in en een beeld van dit unieke keten en caravanbeleid te krijgen. Bij dit bezoek was niet alleen het jongerenwerk aanwezig, maar ook een afvaardiging van gemeente De Wolden. Er is die avond een presentatie gegeven over Keten United, er was gelegenheid om vragen te stellen en vervolgens zijn er een drietal keten bezocht. Men was erg te spreken over Keten United en mede naar aanleiding hiervan is Keten United aangemerkt als ‘best practice’ op de website van de VNG. Bezoek Agnes Wolbert PvdA Enkele maanden na het bezoek van de VNG aan De Wolden, in november 2008, is Tweede Kamerlid voor de PvdA, Agnes Wolbert, op bezoek geweest om zich te laten infomeren over Keten United. Bij dit bezoek waren zowel de jeugden jongerenwerkers als een afvaardiging van de gemeenteraad aanwezig. Door middel van een presentatie is het beleid toegelicht. Mevrouw Wolbert was onder de indruk van Keten United.


Verenigingen dorpsbelangen De verschillende verenigingen van dorpsbelangen zijn geïnformeerd over Keten United tijdens een gezamenlijk overleg in maart 2009. In 2010 hebben zij allen de folder van Keten United ontvangen. Daarnaast zijn de jeugden jongerenwerkers gevraagd door Plaatselijk Belang Alteveer/Kerkenveld om tijdens de jaarvergadering het beleid toe te lichten. Tevens is het jeugden jongerenwerk benaderd door vereniging van dorpsbelangen in Echten en Ruinen. Contacten andere gemeenten Regelmatig zijn leden van de regiegroep benaderd door andere gemeenten om informatie uit te wisselen en advies te geven over het ontwikkelen van een keten en caravanbeleid. Zo is er contact geweest met de gemeenten: Rijssen-Holten, Staphorst, Hardenberg, Kampen en Zwartewaterland. Daarnaast heeft er op 28 januari 2011 een landelijke bijeenkomst plaatsgevonden ‘de waarde van jongerenketen’, georganiseerd door MOVISIE. Hierbij heeft Geert Tijms (beleidsambtenaar afdeling samenleving) namens gemeente De Wolden het keten en caravanbeleid toegelicht. Keten United Zaalvoetbal Toernooi Sinds de start van Keten United heeft er elk jaar een zaalvoetbaltoernooi plaats gevonden. Dit toernooi wordt sinds de start al goed bezocht. Er doen jaarlijks zo’n twaalf keten aan mee met een totaal aantal bezoekers van 120 à 150 per keer. Daarnaast is er in november 2009 eenmalig een krachttoernooi georganiseerd waarbij jongeren konden deelnemen aan diverse activiteiten. Alcoholvrij op weg Aan het project ‘Alcoholvrij op weg’ hebben in juni 2009 vijf jongeren vanuit de keten deelgenomen. Op een circuit in Emmen kregen de jongeren de mogelijkheid om onder begeleiding van een rij-instructeur een parcours af te leggen, zowel nuchter als onder invloed. Het doel van het project was jongeren bewust te maken van de effecten van alcoholgebruik op hun rijgedrag, om te voorkomen dat zij onder invloed van alcohol deelnemen aan het verkeer. Afscheid genomen van wethouder Damming Sinds de start van Keten United is Bert Damming intensief betrokken geweest bij de ontwikkeling van het beleid. Na de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2010 is hij gestopt als wethouder. Tijdens de uitreiking van de certificaten voor 2010 is er op gepaste wijze afscheid van hem genomen door hem te benoemen tot erelid van Keten United. Sinds de verkiezingen van voorjaar 2010 heeft Liesbeth Koster het stokje van hem als verantwoordelijk wethouder overgenomen. In april 2012 is het project overgedragen aan Mirjam Pauwels Landelijk nieuws In juli 2010 heeft het RTL nieuws aandacht besteed aan het ketenbeleid door een nieuwsitem te maken. In Zwartewaterland liep destijds een rechtszaak over het al dan niet in strijd handelen door de keten met de Drank- en Horecawet. RTL wilde laten zien dat een keten en caravanbeleid wel degelijk succesvol kan zijn, hiervoor werd het beleid van de gemeente De Wolden uitgelicht. Wethouder Liesbeth Koster en een jeugden jongerenwerker zijn geïnterviewd over Keten United. Dit alles vond plaats bij ‘Keet achter Ansen’.


Hoofdstuk 2. Cijfers 2007-2012 In dit hoofdstuk een overzicht van de cijfers in de periode 2007-2012. Er is te lezen hoeveel keten er zijn geweest, hoeveel jongeren en ouders er zijn bereikt met de alcoholvoorlichting en de cijfers van de afdeling handhaving worden weergegeven. Aantal gecertificeerde keten Toen er in 2006 werd gestart met de voorbereidingen voor het keten en caravanbeleid is er met 35 keten contact gelegd door het jeugden jongerenwerk. Uiteindelijk zijn er tijdens de eerste certificering 22 keten aangesloten bij Keten United. In de afgelopen jaren is dit aantal verminderd. In In In In In

2007 hebben 22 keten het Keten United certificaat behaald. 2008/2009 hebben 13 keten het Keten United certificaat behaald. 2010 hebben 12 keten het Keten United certificaat behaald. 2011 hebben 14 keten het Keten United certificaat behaald. 2012 hebben 12 keten het keten United certificaat behaald.

Aantal gecertificeerde keten 25 20 15 10 5 0 2007

2008/2009

2010

2011

2012

Er zijn verschillende redenen waarom keten zich afmelden bij Keten United. Hieronder de meest voorkomende redenen. -

De keet is in een zeer slecht bouwstaat waardoor de keetjongeren besluiten om de keet af te breken en geen nieuwe neer te zetten, de keetjongeren zijn ouder dan 23 jaar en komen niet of nauwelijks meer in de keet, de keetjongeren hebben ergens anders een plekje gevonden en hebben geen behoefte meer aan de keet, de samenstelling van de vriendengroep verandert dermate waardoor er geen behoefte meer is aan een keet.


Jeugd- en jongerenwerk Het jeugden jongerenwerk brengt minstens twee keer per jaar een bezoek aan elke keet tijdens een keetavond. Uitgaande van een gemiddeld aantal bezoekers van acht jongeren per keet en twee bezoeken per jaar van de jongerenwerker per keet kunnen de volgende cijfers weergeven worden: 2007: 2008: 2009: 2010: 2011: 2012:

22 24 17 12 14 12

keten keten keten keten keten keten

bezocht bezocht bezocht bezocht bezocht bezocht

= = = = = =

352 jongeren gesproken. 384 jongeren gesproken. 272 jongeren gesproken. 192 jongeren gesproken. 224 jongeren gesproken. 96 jongeren gesproken (eerste helft 2012).

Aantal jongeren gesproken 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2007

2008

2009

2010

2011

2012

Handhaving Er zijn in de periode 2007 tot en met augustus 2012 totaal 36 eigenaren van illegaal geplaatste keten en caravans aangeschreven. Hiervan vielen er 21 in de categorie jongerenketen. Het is één keer voorgekomen dat een keet, naar aanleiding van een verzoek om handhaving, op last van de gemeente werd verwijderd. Tijdens de controles in de gemeente worden ook keten en caravans ontdekt die niet zijn gecertificeerd. Veelal wordt er direct in gesprek gegaan met perceeleigenaar. In bijna tien gevallen is een keet, die buiten het keten en caravanbeleid viel, verwijderd zonder dat er door de gemeente een waarschuwingsbrief verstuurd hoefde te worden. De afdeling handhaving heeft samen met de jeugden jongerenwerkers jaarlijks circa vijfentwintig individuele keetbezoeken afgelegd. In veel gevallen heeft er een gesprek met de keetjongeren of ouders plaatsgevonden. Hierbij kon desgewenst het beleid nader worden toegelicht en werd de folder afgegeven. Door op deze manier in gesprek te gaan worden er direct afspraken gemaakt over het aanmelden van de keet. Hiermee wordt voorkomen dat er officiële berichten uit moeten gaan. Alcoholvoorlichting Sinds 2007 zijn er gezamenlijke voorlichtingsavonden gehouden voor ouders en jongeren. De certificering van 2008 en 2009 is samengevoegd, mede door het vertrek van de jeugden jongerenwerker in 2008. In 2009 is er voor gekozen om een workshopavond te organiseren waarbij verschillende onderwerpen aan bod kwamen


zoals verkeersveiligheid, alcoholvoorlichting, EHBO en brandweer. In 2010 zijn er aparte voorlichtingsavonden georganiseerd voor ouders en daarnaast hebben keetjongeren deelgenomen aan de IVA cursus, IVA staat voor Instructie Verantwoord Alcoholschenken. In 2011 hebben de nieuwe keten ook deze IVA cursus gevolgd samen met hun ouders. De bestaande keten zijn in 2011 bezocht door een ambulant jongerenwerker van VNN samen met een jeugden jongerenwerker van Stichting Welzijn De Wolden. Ze zijn met de jongeren in gesprek gegaan over de keet, de huisregels en dan met name het alcoholgebruik. Zijn bevindingen zijn terug te lezen in bijlage 2. In 2012 hebben twee nieuwe keten een IVA cursus gevolgd, twee keten zijn bezocht door de jongerenwerker van VNN en zes keten hebben deelgenomen aan het project ‘alcohol vrij op weg’ in Emmen. Daarnaast heeft één ‘oudere’ keet alcoholvoorlichting verzorgd voor een ‘jongere’ keet in Ansen, waarop een positief geluid uit de samenleving kwam.

In 2007 hebben 172 jongeren en 59 ouders deelgenomen aan de alcoholvoorlichting. (een aantal keten heeft niet deelgenomen aan de voorlichtingsavond en hebben een vervangende opdracht moeten doen.) De certificering van 2008 en 2009 is samengevoegd en heeft in januari 2009 plaatsgevonden. In 2009 hebben 40 jongeren en 20 ouders deel genomen aan de alcoholvoorlichting (een aantal keten heeft niet deelgenomen en hebben een vervangende opdracht moeten doen.) In 2010 hebben 49 jongeren en 39 ouders deel genomen aan de alcoholvoorlichting. In 2011 hebben 89 jongeren en 37 ouders deel genomen aan de alcoholvoorlichting. In 2012 hebben 60 jongeren en 12 ouders deel genomen aan de alcoholvoorlichting. 200 180 160 140 120 100 80 60 40 20 0 2007

Rood

2008/2009

= Aantal ouders

2010

2011

2012

Blauw = Aantal jongeren

In de grafiek is te zien dat het aantal jongeren sinds 2010 weer is gestegen. Dit heeft er mee te maken dat er in 2009 is besloten om de eis te stellen dat minimaal vijf jongeren per keet aanwezig zijn bij de alcoholvoorlichting. De daling in 2012 heeft te maken met de deelname aan ‘alcoholvrij op weg’ waar maar 2 jongeren per keet aan deel konden nemen.


Bij het aantal ouders is te zien dat er eerst een lichte stijging was en in 2011 weer een lichte daling. Ouders geven aan dat zij vinden dat hun kinderen oud genoeg zijn om zelf de verantwoordelijkheid te dragen. De keetjongeren die vanaf het begin van het ketenbeleid zijn aangesloten bij Keten United zijn inmiddels rond de 20 jaar daarom is er voor gekozen om dit jaar geen voorlichting aan ouders te geven. In 2012 zijn ouders alleen bij de IVA cursus en bij het bezoek van de jongerenwerker van VNN aanwezig geweest.


Hoofdstuk 3. Voorwaarden Keten United Keten die deelnemen aan Keten United moeten voldoen aan een aantal voorwaarden om in aanmerking te komen voor het jaarlijkse certificaat. In dit hoofdstuk een overzicht van deze voorwaarden. Huisregels Elke keet moet huisregels opstellen in het format van Keten United. In deze huisregels moet worden vermeld aan welke afspraken de jongeren zich moeten houden tijdens een keetbezoek. Denk hierbij aan regels rondom alcoholgebruik en het voorkomen van lawaai en overlast. Vaak heeft de groep zelf al (huis)regels opgesteld of zijn er onderling afspraken gemaakt waar iedereen zich aan dient te houden. Deze regels moeten dan in het format worden ingevuld. (Deze is terug te vinden in bijlage 3.) Daarbij is het ook belangrijk dat de ouders, vaak perceeleigenaar, hiermee instemmen. Inmiddels hebben de keten die al langer deelnemen aan Keten United de huisregels een keer herschreven. Het is belangrijk om elke twee jaar de huisregels met de groep te evalueren, omdat afspraken veranderen naar mate de jongeren ouder worden. Brandweercontrole Elke keet moet jaarlijks worden goedgekeurd door de brandweer. De brandweer controleert op verschillende punten waaronder aanwezigheid van een brandblusser van minimaal zes kg en een extra vluchtweg. Ook wordt er gekeken naar de versiering in een keet. Vlaggen, T-shirts en gordijnen moeten worden geïmpregneerd. Electra moet in orde zijn en de eventuele verwarming van de keet moet veilig zijn. Sinds 2010 wordt er gecontroleerd op een aantal extra punten, zoals de aanwezigheid van een blusdeken en een EHBO koffer, dit is niet verplicht. In de meeste gevallen blijkt dat de keten dit zelf al hebben aangeschaft. Tevens kijkt de brandweer naar de veiligheid rondom de keet. Zo mogen er geen obstakels op de vluchtroute liggen en moet de keet makkelijk bereikbaar zijn voor de hulpdiensten. Als er punten zijn die moeten worden verbeterd dan krijgen de jongeren een bepaalde tijd hiervoor. Mocht het dan nog niet in orde zijn dan zal de keet geen certificaat ontvangen. Alcoholvoorlichting Van elke keet moet een minimum aantal bezoekers en ouders jaarlijks een alcoholvoorlichting volgen. Een onderdeel in het beleid is het volgen van een alcoholvoorlichting, zowel door de jongeren als door de ouders. Elk jaar wordt er gekozen voor een andere aanpak zodat de jongeren niet elk jaar hetzelfde verhaal te horen krijgen. Het doel van de alcoholvoorlichting is de jongeren en hun ouders bewust maken van de gevaren van alcoholgebruik. Ruimtelijke inpasbaarheid Elke keet moet voldoen aan regels rondom ruimtelijke inpasbaarheid gesteld in het beleid. Door de handhaving wordt gecontroleerd op de zogenaamde ruimtelijke inpasbaarheid. Dit zegt onder andere iets over de locatie van de keet op het perceel. De keet moet volgens het beleid binnen het bouwblok en dicht tegen bestaande bebouwing zijn geplaatst. De oppervlakte van de keet mag niet groter zijn dan 35m2 en de afstand tot bebouwing van naastgelegen percelen moet minimaal 50 meter bevatten. Ook de kleurstelling van de keet kan door de gemeente worden afgekeurd. In sommige gevallen


wijkt een keet af van de beleidsregels. In dat geval wordt in overleg met de jongeren en eigenaar van het perceel naar de best mogelijke oplossing gezocht. Belangrijk is dat de gemeente op de hoogte is van de feitelijke situatie. Leeftijdgrens en groepsgrootte De keetjongeren mogen niet ouder zijn dan 23 jaar en de groep in de keet mag niet groter zijn dan 15 personen. In het beleid is er duidelijk voor gekozen dat de keten bedoeld zijn als ontmoetingsplek voor jeugdige vriendengroepen. De leeftijdsgrens van 23 jaar wordt ook binnen het jeugden jongerenwerk gehanteerd. Bij de groepsgrootte wordt uitgegaan van een vriendengroep. De leeftijdsgrens levert weinig problemen op, het is een natuurlijk verloop dat de jongeren bij het bereiken van de leeftijd van 23 jaar vanzelf de keet vaarwel zeggen. Soms wordt de keet dan doorverkocht of gaat de keet over naar een jonger familielid. Ook de groepsgrootte is bijna nooit een probleem, vaak bestaan de vriendengroepen uit minder dan 15 personen of is niet iedereen uit de groep aanwezig. Certificaat Pas als een keet aan alle voorwaarden voldoet wordt het certificaat uitgereikt. Het certificaat heeft een geldigheidsduur van één jaar. Als een keet niet direct voldoet aan de voorwaarden dan krijgen de jongeren in overleg met het jeugden jongerenwerk een herkansing. Voldoen zij na een vastgestelde periode nog niet aan de voorwaarden dan is het jeugden jongerenwerk genoodzaakt dit te bespreken in de regiegroep waarna bijvoorbeeld een handhavingstraject wordt opgestart. Ook kan bij een overtreding van de voorwaarden het certificaat worden ingetrokken. Het certificaat wordt jaarlijks door de wethouder of burgemeester uitgereikt tijdens een speciaal georganiseerde avond of zoals in 2011 tijdens het frisfeest Fresssh.


Hoofdstuk 4. Samenwerking Binnen Keten United wordt er met diverse partijen samengewerkt. In dit hoofdstuk een overzicht van de samenwerkingspartners. Regiegroep Deelnemers aan de huidige regiegroep zijn: een medewerker van de afdeling samenleving cluster welzijn van gemeente De Wolden, een medewerker handhavingsdienst Zuidwest Drenthe (voorheen afdeling VROM cluster handhaving van gemeente De Wolden), de regisseur jeugdbeleid vanuit Stichting Welzijn De Wolden en de verantwoordelijke jeugden jongerenwerkers van Stichting Welzijn De Wolden. De samenstelling van de regiegroep is in de afgelopen jaren veranderd. Vanuit de handhaving neemt er nog één medewerker deel aan het overleg, daarnaast neemt de directeur van Stichting Welzijn De Wolden geen deel meer aan het overleg. Eens in de zes tot tien weken komt de regiegroep bij elkaar. Tijdens de vergaderingen wordt de voortgang besproken, vraagstukken behandeld en beslissingen genomen aangaande Keten United. Ook de (landelijke) trends en berichtgeving uit de (landelijke) pers komen aan bod. De regiegroep fungeert als klankbord voor de jeugden jongerenwerkers. De regiegroep geeft input voor beleid en gezamenlijk worden de processen bewaakt. Tevens worden actuele beleidsstukken besproken. De regiegroep speelt in op de wensen en eisen van de raad en het college. Het jeugden jongerenwerk geeft vanuit hun ervaring en deskundigheid advies. Jeugd- en jongerenwerk Stichting Welzijn De Wolden Het jeugden jongerenwerk is uitvoerder van het beleid. Het jeugden jongerenwerk brengt minstens twee keer per jaar een bezoek aan elke keet, dit naast de reguliere bezoeken met de brandweer en handhaving. Dit gebeurt zowel aangekondigd als onaangekondigd. Mochten er bijzonderheden zijn of is er extra controle nodig dan gaat de jongerenwerker vaker op bezoek bij een keet. Ook wordt het jeugden jongerenwerk soms gevraagd door derden om een bezoek te brengen aan de keten door bijvoorbeeld een wijkagent, in het teken van koppelwerk, of door een plaatselijke politieke partij voor een werkbezoek, dit gebeurt dan altijd wel in overleg met de jongeren. Door regelmatig de keet te bezoeken houdt het jeugden jongerenwerk contact met de keetjongeren en krijgen zij een indruk van wat er speelt en leeft in de keet en onder de jongeren. De keten zijn een belangrijke vindplaats voor de jeugden jongerenwerkers. Tijdens het bezoek van het jeugden jongerenwerk aan de keet worden actuele onderwerpen besproken uit bijvoorbeeld het dorp of de directe omgeving. Ook wordt er gekeken of de huisregels wel worden nageleefd. Onderdeel van de huisregels is het alcoholgebruik, vaak onderwerp van gesprek tijdens een bezoek. De jongeren zijn vaak erg spraakzaam en vertellen over hun bezigheden, maar gaan ook regelmatig in discussie met het jeugden jongerenwerk over het ketenbeleid. Regelmatig komen de jongeren ook zelf met vragen. Tijdens een bezoek aan de keet zijn er ook wel eens ouders aanwezig op het erf, daar wordt dan ook een gesprek mee aangegaan.


Naast de bezoeken die het jeugden jongerenwerk aflegt aan de keten is het jongerenwerk ook verantwoordelijk voor de organisatie van de certificering. Dit houdt in het inplannen van de bezoeken van de brandweer en handhaving en het organiseren van de alcoholvoorlichting in samenwerking met VNN. Tevens wordt het jeugden jongerenwerk regelmatig gevraagd om informatie en advies te geven. Daarnaast is er nog het jaarlijks terugkerend zaalvoetbaltoernooi dat het jeugden jongerenwerk organiseert. Handhavingsdienst Zuidwest Drenthe (voorheen afdeling VROM cluster handhaving van de gemeente De Wolden) Sinds 2008 is de samenwerking tussen het jongerenwerk en de handhavingsdienst geïntensiveerd. Door een betere samenwerking is het opsporen van nieuwe keten en het leiden naar Keten United meer gestructureerd. Het jeugden jongerenwerk gaat samen met een medewerker van de handhaving op bezoek bij adressen waar sterk het vermoeden is dat er een jeugdkeet op het terrein aanwezig is. Er wordt dan ter plekke uitleg gegeven over het beleid en eventueel een afspraak gepland om een bezoek te brengen aan de keet. Sinds 2009 controleert de medewerker handhaving samen met de jeugden jongerenwerkers jaarlijks de stand van zaken van de keten. De keten worden gecontroleerd op ruimtelijke inpasbaarheid en bouwstaat. Het bijhouden van een gezamenlijk administratie zorgt ervoor dat gegevens up-to-date blijven en hiermee wordt voorkomen dat er misverstanden ontstaan. Het keten- en caravanbeleid betekent echter niet dat de jongerenketen onaantastbaar zijn zolang ze voldoen aan de gestelde criteria van het keten en caravanbeleid. Als een verzoek om handhaving wordt ingediend zal de gemeente in haast alle gevallen niet anders kunnen besluiten dan de keet te handhaven. De gemeente zal wel eerst kijken of een ongewenste situatie gelegaliseerd kan worden. In geval van jongerenketen blijkt altijd dat er strijdigheid is met de voorschriften van het bestemmingsplan. Om het keten en caravanbeleid geloofwaardigheid mee te geven is actief handhaven op keten en caravans, niet jongerenketen zijnde, een noodzakelijk. Alcoholvoorlichting: Samenwerking VNN (verslavingszorg Noord Nederland) Om er voor te zorgen dat er jaarlijks een alcoholvoorlichting is voor de keetjongeren en hun ouders is al sinds het begin van Keten United de samenwerking gezocht met VNN. Door de nauwe samenwerking heeft er elk jaar een op maat gemaakte voorlichting plaatsgevonden. Elk jaar wordt er samen met de medewerkers van VNN gekeken naar een nieuwe uitdagende vorm om de alcoholvoorlichting plaats te laten vinden. Om meer aan te sluiten bij de wensen van de jongeren vindt de alcoholvoorlichting zo dicht mogelijk bij de eigen omgeving plaats. Brandweercontrole: Samenwerking Brandweer Sinds de start van Keten United werkt het jeugden jongerenwerk samen met de brandweer van De Wolden. Elk jaar brengt het jeugden jongerenwerk samen met de brandweer een bezoek aan de keten. De keten worden gecontroleerd op diverse punten rondom de (brand)veiligheid van de keet. De jongeren hechten veel waarde aan de controle die jaarlijks wordt uitgevoerd. Het contact tussen de brandweermannen en de keetjeugd is erg goed. De brandweer adviseert de jeugd en de perceeleigenaar, dit advies wordt vaak als zeer waardevol ervaren.


Brandblussers: Samenwerking Schuldink Allround keuringen en Univé Elke keet is verplicht een brandblusser van zes kg te hebben in de keet. De brandblusser moet om het jaar worden gekeurd. Onze partner hierin is Schuldink Allround Keuringen uit Hoogeveen. Het aanschaffen van een nieuwe brandblusser is behoorlijk prijzig, daarom zijn er afspraken gemaakt met Univé. Univé komt de keten tegemoet door een brandblusser beschikbaar te stellen voor een nieuwe keet na de betaling van €20,- borg. Hiervoor wordt een overeenkomst ondertekend. Zodra de jongeren stoppen met de keet zijn zij verplicht om de brandblusser retour te doen. Als de brandblusser in goede staat verkeerd ontvangen zij hun borg retour.


Hoofdstuk 5. Keten United in een breder perspectief Het keten en caravanbeleid staat niet op zichzelf maar heeft veel raakvlakken met andere beleidsterreinen en heeft een brede sociale functie. In dit hoofdstuk een weergave hiervan. Maatschappelijke functie Keten hebben een sociale en maatschappelijke functie. Keten United richt zich op vriendengroepen tot 23 jaar die bijeenkomen in een keet. De afgelopen jaren is gebleken dat de jongeren uit de keet zich als groep vaak inzetten voor het dorp waarin zij wonen. Zo organiseren diverse keten sporttoernooien, helpen mee in het dorpshuis, zijn betrokken bij het project dorpsvisies, actief bij de dorpsactiviteiten en zijn bereid de handen uit de mouwen te steken als er iets moet gebeuren in het dorp. Op deze manier laten zij zien dat zij niet alleen maar een groep jongeren zijn die zitten te drinken in een hokje waar geen toezicht op is, zoals vaak gedacht wordt door buitenstaanders en ook dikwijls zo in de media wordt belicht. De jongeren hebben een eigen (ontmoetings)plek gecreëerd waarbij er sociale controle en maatschappelijke betrokkenheid is. Er wordt vaak gezegd dat de jongeren in de keet de vrijwilligers van de toekomst zijn. Ze weten hoe ze zich moeten organiseren. Beleidsnota’s Keten United vraagt om een integrale aanpak. Het is dan ook begrijpelijk dat het in verschillende beleidsnotities is geïntegreerd. Keten United is opgenomen in de kadernota integraal veiligheidsbeleid 2010-2014. Daarnaast is er in 2010 een start gemaakt met de uitvoering van het alcoholmatigingsbeleid ‘Nuchter bekeken’ van gemeente De Wolden. Het geven van een alcoholvoorlichting aan keetjongeren en ouders is hier een onderdeel van. Een deel van de jongeren binnen De Wolden wordt via de verplichte alcoholvoorlichting voor keetbezoekers en hun ouders bereikt. Ook is het keten en caravanbeleid opgenomen in de nota Integraal jeugdbeleid 2010-2014. Koppelwerk en het wijkagentenoverleg Het koppelwerk bestaat uit een intensieve samenwerking tussen de politie en het jeugden jongerenwerk. Tijdens het koppelwerk worden ook jongerenketen bezocht. Waar nodig wordt bij een overlastsituatie actie ondernomen. Hierdoor kunnen ook nieuwe keten ontdekt worden. Tijdens het wijkagentenoverleg komen de keten ook als vast agendapunt aan de orde. Aan dit wijkagentenoverleg nemen onder andere deel: de jeugden jongerenwerkers, de wijkagenten, een medewerker handhaving en een medewerker openbare orde en veiligheid. Centrum voor Jeugd en Gezin Er zijn nog geen direct hulpvragen van jongeren uit de keten of hun ouders bij het CJG binnengekomen. Op het gebied van voorlichting en preventie zijn er wel verbanden gelegd, de jaarlijks terugkerende alcoholvoorlichting is hier een voorbeeld van. Inpandige keten Keten United richt zich met name op uitpandige keten, dit zijn vaak stacaravans. De inpandige keten, in bijvoorbeeld een schuur, zijn lastig om op te sporen. Daarom is de medewerking van bijvoorbeeld vereniging van dorpsbelangen en politie belangrijk bij het opsporen van deze plekken. De regiegroep merkt dat inwoners van de gemeente De Wolden voorzichtig zijn met melden.


Hoofdstuk 6. Aanbevelingen Keten United In dit hoofdstuk zijn de aanbevelingen opgenomen van het jeugden jongerenwerk en van de regisseur jeugdbeleid. Jeugd- en jongerenwerk – Dieuwertje Jansen en Lotte Koolhof Keten United is een uniek en ontzettend mooi keten en caravanbeleid om als jongerenwerker uitvoering aan te geven. We merken dat het keten en caravanbeleid breed wordt gedragen door de samenleving, alhoewel men nog moeite heeft met het melden van keten. Wij denken dat het brede draagvlak een succes is van de samenwerking vanaf het begin met diverse partijen in de klankbordgroep. Er mag dan wel een taboe rusten op het melden van keten, maar zodra een keet is aangemeld en deelneemt aan Keten United is er geen tot weinig weerstand te ontdekken. De jongeren en ouders ervaren de meerwaarde van het keten en caravanbeleid en laten dit aan ons merken. Natuurlijk zijn er wel zaken waar wij vanuit het jeugden jongerenwerk tegen aan lopen. Wij zijn van mening dat er aanpassingen mogelijk zijn waardoor het keten en caravanbeleid nog sterker zal worden en beter tot zijn recht komt. We hopen hiermee nog meer draagvlak te creëren onder jongeren, ouders en overige inwoners van De Wolden. De keten komen en gaan, maar er zijn ook keten die vanaf het begin van het project al aangemeld zijn. Deze jongeren zijn inmiddels begin twintig. Toch moeten zij elk jaar, om het certificaat te behalen, een alcoholvoorlichting volgen. Daarbij moet ook een aantal van hun ouders aanwezig zijn. Deze jongeren zijn ondertussen zo zelfstandig dat we ons af moeten vragen of een jaarlijkse alcoholvoorlichting voor hen en hun ouders nog een toegevoegde waarde heeft. Hiervoor zouden nieuwe voorwaarden moeten worden geschreven. Keten United richt zich alleen op (niet commerciële) jongerenketen. Vanuit signalen weten we dat er in meerdere dorpen ook inpandige, commerciële of 23+ keten zijn. Deze keten kunnen niet mee doen met Keten United maar het blijkt ook moeilijk om hier actie op te ondernemen. Hierdoor ontstaat er bij jongeren soms een vertekend beeld, jongeren vragen zich af waarom zij mee moeten doen met Keten United en de inpandige, commerciële of 23+ keten zonder certificaat open kunnen blijven. Dit blijft een heikel punt binnen het beleid waar eigenlijk geen passende oplossing voor is. We zouden het fijn vinden als de politiek hier aandacht aan zou besteden. Een aanpassing in het beleid zou bijdragen aan de werkbaarheid voor ons als jeugden jongerenwerkers. Gaandeweg heeft de samenwerking met de brandweer en handhavingsdienst meer handen en voeten gekregen. Zo zijn controlepunten tijdens de brandweercontrole uitgebreid en worden de keten in beeld gebracht in samenwerking met de handhaving. Daarnaast gaan de wijkagenten in het kader van het koppelwerk ook af en toe mee langs de keten. Al deze verbeteringen worden als positief ervaren door zowel de jeugd, ouders, perceeleigenaren als voor ons als jeugden jongerenwerkers.


Aanbevelingen:   

De regels rondom alcoholvoorlichting zouden moeten worden herzien. De politiek moet een standpunt innemen over inpandige, commerciële en 23+ keten die niet binnen het keten en caravanbeleid vallen. Wij pleiten ervoor dat Keten United moet worden voortgezet aangezien het een belangrijke vindplaats is voor het jeugden jongerenwerk en daarmee de relatie naar het CJG en het Koppelwerk kan worden behouden.

Regisseur jeugdbeleid – Titus Kok Het aanmelden van keten en caravans voor Keten United geschiedt langs twee wegen. Groepen jongeren melden zichzelf bij de jeugden jongerenwerkers en Afdeling VROM spoort de keten actief op. Het ketenproject is jarengeleden opgezet omdat de overheid en allerlei instellingen zich zorgen maakten omtrent het alcoholgebruik van een grote groep jongeren, in allerlei hokken en keten. Alcoholgebruik is onderdeel van onze cultuur. Alcohol(mis)bruik aan de kaak stellen is vooral opboksen tegen opvattingen als: -

“ach, het gaat vanzelf wel over”, “wij zijn ook jong geweest”, “ze lopen niet in zeven sloten tegelijk” enz.

Soms lijkt het vechten tegen “de bier”kaai! Toch moeten we ervoor waken niet uitsluitend de aandacht te vestigen op het alcoholgebruik. De keten zijn in belangrijke mate “door de jongeren zelf georganiseerde ontmoetingsplekken”. De keet doe je met z’n allen: organisatie, overleg, onderhoud, gezamenlijke activiteiten, aandacht voor elkaar en je ook verantwoordelijk voelen voor elkaar. En zelf doen is een belangrijk onderwerp in de WMO en de Civil Society. De verenigingen van dorpsbelangen komen op voor de belangen van dorpsbewoners, dus dorpsbelangen dienen ook aandacht te besteden aan de doelgroep jongeren. Het lijkt me belangrijk in het kader van Keten United dat jeugden jongerenwerk, met als onderdeel zorgen om alcoholgebruik van jongeren, ook een aandachtspunt wordt van de verenigingen van dorpsbelangen. Ik zou willen dat dorpsbelangen actief keten opspoort om vervolgens de jongeren van nieuwe keten te stimuleren zich aan te melden bij het Keten United. It needs a village to raise a child! Aanbeveling: 

Dorpen moeten actief betrokken zijn bij het jeugden jongerenwerk en daarbij zou vereniging van dorpsbelangen actief keten moeten opsporen en melden bij het jeugden jongerenwerk in het belang van de eigen jeugd.


Dankwoord Binnen Keten United wordt er samengewerkt door diverse partijen. Wij willen graag alle organisaties en personen die hebben samengewerkt in de periode 2007-2011 om Keten United tot een succes te maken bedanken. Gemeenteraad gemeente De Wolden Verantwoordelijke wethouders 2005 – 2010 Bert Damming 2010 – 2012 Liesbeth Koster 2012 Mirjam Pauwels Deelnemers van de klankbordgroep bij het vormgeven van het beleid: De keetbezoekers De ouders van de keetbezoekers De perceeleigenaren Raadsleden Ambtenaren van gemeente De Wolden Medewerkers Stichting Welzijn De Wolden Horeca De Wolden Horeca Nederland VNN Politie Vereniging van dorpsbelangen De keten De keetbezoekers De ouders van de keetbezoekers De perceeleigenaren Verslavingszorg Noord Nederland Medewerkers afdeling voorlichting en preventie Brandweer De Wolden onderdeel van brandweer Zuidwest Drenthe De (vrijwillige) brandweermannen Politie Zuidwest Drenthe Wijkagenten De Wolden Univé Reest Aa en Linde Schuldink Allround keuringen Meewerkende en meedenkende partijen Veilig Verkeer Nederland; EHBO Vereniging Zuidwolde; Belangenverenigingen en –groepen van de diverse dorpen. Alle overige medewerkers die hebben bijgedragen Keten United tot een succes te maken.


Bijlagen Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage

1. 2. 3. 4.

Keten United in de pers Format Huisregels Keten United Bevindingen van jongerenwerk VNN Verhaal van een keetouder

19 23 25 26





Bijlage 2. Format Huisregels HUISREGELS VAN KEET:

Deze huisregels dienen zichtbaar voor iedereen in de keet te hangen en alle bezoekers dienen op de hoogte te zijn van deze regels. Jaarlijks worden deze huisregels geëvalueerd. 1. BEZOEKERS Wie mogen er allemaal binnenkomen (en wie niet)?

Minimum en maximum leeftijd?

Maximum aantal bezoekers (zie beleidsnota “Keten en caravans in de Wolden”: maximum aantal voor een “legale keet” is 15 bezoekers.)

Openingstijden?

2. DRANK- EN DRUGSGEBRUIK De wettelijke minimum leeftijd voor alcohol (max. 15% alc.) is 16 jaar, hoe gaat de keet hiermee om?

Maximum aantal alcoholische consumpties?

Is softdrugs gebruik toegestaan in de keet? (Wettelijke minimum leeftijd hiervoor is 18 jaar. Harddrugs is onder alle omstandigheden verboden)

Wat wordt er gedaan als iemand te veel heeft gehad? (Braken, niet meer kunnen lopen, agressiviteit)

Mensen die met de auto of brommer komen? BOB? (Wettelijke maximum promillage is 0,2 promille voor alle snor- en bromfietsers en voor automobilisten met rijbewijs korter dan 5 jaar. 0,2 promille ben je met één flesje bier al voorbij )

Hoe zorgen de keetbezoekers ervoor dat zij op de hoogte zijn van de gevolgen van alcoholmisbruik en (indien van toepassing) van drugsmisbruik?   

Volgen van alcoholvoorlichting door VNN (verplicht onderdeel van Keten United) Foldermateriaal aanwezig? Posters over alcoholmisbruik aanwezig?


3. GEDRAG Wat mag er wel en vooral ook wat niet?

Wat wordt er gedaan als iemand zich niet aan deze gedragscode houdt?

4. BRANDVEILIGHEID (Vastgesteld in de beleidsnota Keten en Caravans de Wolden.)    

De keet heeft een hoofdingang én een extra vluchtweg van min 50x80cm, die ten aller tijden van binnen geopend kan worden, zonder sleutel. De keet beschikt over een jaarlijks goedgekeurd brandblusmiddel (min 6 liter) die gebruiksklaar is en een branddeken. Geen open vuur zoals kaarsen of olielampen in de keet. Meubilair en versiering moeten als brandveilig gekeurd zijn door de brandweer. Eventuele verwarming moet als deugdelijk gekeurd zijn door de brandweer.

5. OMWONENDEN Gedragsregels buiten, rond en in de keet ivm eventuele geluids- en verkeersoverlast voor omwonenden?

Wat wordt er gedaan als er toch sprake is van overlast? Wat kunnen omwonenden doen? En wat zullen de keetbezoekers doen?

6. HANDHAVING Wie zorgt ervoor dat deze regels worden nageleefd, en corrigeert indien regels overtreden worden?

Wat is de rol van de ouders van de bezoekers van de keet als het gaat om naleven van de regels?



De eigenaar van het perceel waar de keet staat, moet op de hoogte zijn van deze huisregels en ermee instemmen. Mocht er iets gebeuren, dan is hij (grotendeels) aansprakelijk. Wat is de rol van de eigenaar met betrekking tot deze huisregels? (bijv. controle, corrigeren, of zelfs sluiting bij vaak overtreden?)

7. ONDERTEKENING Ondergetekenden gaan akkoord met bovenstaande huisregels en zullen naar beste kunnen ervoor zorgen dat deze regels gehandhaafd worden. Datum en plaats: Hoofd keetbezoeker(s): Eigenaar perceel (of betrokken ouder(s)):


Bijlage 3. Bevindingen van jongerenwerk VNN VNN – Erwin Noorman Indrukken van jongerenwerker Erwin Noorman VNN over “Keten in De Wolden.” Op uitnodiging van jongerenwerk De Wolden, in de personen van Lotte Koolhof en Dieuwertje Jansen heeft de jongerenwerker van Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) de keten die meedoen aan Keten United bezocht. In de voorgaande jaren zijn de contacten namens VNN verzorgd door de afdeling Preventie en Voorlichting. De jongeren en ouders die bij de keten betrokken zijn hebben uitgebreide voorlichting gehad over alcohol (IVA = Instructie Verantwoord Alcoholgebruik) en drugs. De richtlijnen van de gemeente De Wolden schrijft ook voor dat deze voorlichting verplicht bijgewoond moet worden. De jongerenwerkers van De Wolden hebben dit jaar enkele veranderingen doorgevoerd. Eén van die veranderingen is dat dit jaar de keten bezocht worden en niet zelf op pad hoeven. Ondergetekende, jongerenwerker Erwin Noorman van VNN, is afwisselend op pad gegaan met Lotte en Dieuwertje en samen hebben ze alle 9 keten bezocht. Bij alle keten waren ouders aanwezig en jongeren, alle jongeren overigens (ruim) boven de 16 jaar. Vooraf had ik een vrij somber beeld van keten. Uit de media komt een beeld naar boven van jongeren die alleen maar willen zuipen en gek willen doen, ouders die geen verantwoordelijkheid nemen, wanhopige gemeentes die handhaven op privé terrein lastig vinden, woedende horecaondernemers die omzetdalingen melden en politie die de keten als mogelijke bron van criminaliteit zien. Zonder al te uitvoerig vooruit te willen lopen kan ik nu reeds verklappen dat dit beeld ongefundeerd en onjuist is. Dat ze (stevig) alcohol drinken is geen geheim. Dat ze zelf, door alle voorlichting die ze gehad hebben, inmiddels weten dat alcohol in grote hoeveelheden slecht voor een mens is, is ook een gegeven. Daar wil ik echter de kanttekening bij plaatsen dat er vrijwel géén drugs gebruikt worden, dat er voor zover bekend, nooit iemand uit een keet in het ziekenhuis is beland door onveiligheid of onvoorzichtigheid. Tot zover nog niet veel nieuws onder de zon. Zonder één specifieke keet bij naam te willen noemen ben ik wél verrast door de onverwachte positieve aspecten die uitgaan van deze (gereguleerde) keten. De jongeren die bij een keet zijn aangesloten nemen verantwoordelijkheid voor een eigen plek, organiseren zichzelf en verdelen taken. Ze regelen hun eigen inkoop/verkoop. Ze plannen, financieren en voeren verbouwingen aan de keet uit. Ze organiseren activiteiten. Ze houden elkaar in de gaten, ze spreken elkaar aan, ze vermaken elkaar. Ze overleggen met de eigenaar van de grond, ze houden zich aan afspraken, ze gedragen zich voornamelijk zodanig dat de overlast in de buurt beheersbaar blijft. Al met al is mijn beeld van de keten niet onnodig optimistisch maar ook zeker niet meer onnodig pessimistisch gekleurd. Keten vervullen een nuttige functie. De consumptie van alcohol mag ongetwijfeld nog steeds naar beneden maar de consumptie van drugs daarentegen is vrijwel nihil.


Bijlage 4. Verhaal van een keetouder Een keet is een samenleving op zich. Een keet is een ontmoetingsplek voor vriendengroepen die veel betekent voor jongeren en hun ontwikkeling. Het zijn niet alleen – zoals velen denken - ordinaire zuipplekken. (Citaat uit ‘Het jaar in beeld’ van Stichting Welzijn De Wolden). Alhoewel het woord ‘ordinair’ me tegen staat, ben ik het met de rest helemaal eens. Inderdaad, ‘de keet’ is níet alléén, maar soms wèl een zuipplek…… Helaas, het zij zo. Elke ouder zal echt z’n best wel doen of (in ons geval) gedaan hebben om het alcoholgebruik bij zijn keetganger tot een minimum te beperken. Dit alles op verschillende manieren, maar waarschijnlijk met hetzelfde resultaat: Weinig tot géén resultaat. Ik wees één van onze jongens eens op een filmpje waarin uitgelegd werd dat alcohol de hersenen aantast. Hij reageerde met: “Och, ik kan wel een beetje missen”. Tja, we hopen dus gewoon dat ze er verstandig mee om gaan, wat moet je anders? Zo hoorde ik eens een moeder daadkrachtig zeggen (terwijl ze genoot van een glas rode wijn): “Nee ik wil gewoon níet dat mijn zoon alcohol gebruikt”. ‘Ik wil ook wel eens wat niet” dacht ik, maar ik zei zwakjes “tja, ik heb het liever ook niet”, haalde m’n schouders op en draaide me om. Het enige advies dat ik haar als moeder van drie zonen kon geven (maar niet deed) was: Word zelf onmiddellijk lid van De Blauwe Knoop, verlies je zoon nóóit uit het oog, verbied hem de toegang tot de voetbalkantine en sta nóóit maar dan ook nóóit toe dat je zoon naar de keet gaat. Want in dat laatste geval heb je hopeloos verloren. U begrijpt dat wij inmiddels al op álle fronten hebben verloren…… Maar desalniettemin geniet ik met volle teugen van onze eigen knapen èn die van anderen, want op doorreis naar de keet of het voetbalveld komt er nogal eens wat van ‘dat spul’ over de vloer. In een mum van tijd staat en ligt onze oprit dan vol met fietsen zodat er geen doorkomen meer aan is. ’t Is maar goed dat op zo’n moment de oudijzerboer niet langs komt; hij zou spontaan beginnen met opladen want de meeste fietsen zien er gelukkig net zo uit als die van onze jongens. Wrakken! “Moi”, klinkt het dan meerdere keren achter elkaar bij binnenkomst. En bij vertrek ”Jooooow!” “Kalm an hè” roep ik dan meestal nog even. Waarop dan weer meerdere keren “Joooow!” komt. Soms moet er ook nog even wat geregeld worden voor ze verder kunnen: Er kan nog een telefoontje gepleegd moeten worden terwijl het beltegoed op is. Er hangt hier nog steeds een vaste telefoon dus … Er kan nog een band opgepompt moeten worden, de fietspomp hangt hier in de schuur dus ….. Men heeft hoge nood, we hebben een wc dus ….. Of men heeft een stijve nek en de tijgerbalsem thuis was niet te vinden, dus… haal ik dat even bij ons uit de kast en overhandig dat aan de betreffende knaap, waarop de rest van de aanwezigen belangstellend vraagt: “Wat heb ie daor?” “Oh tijgerbalsem, ‘k heb een stieve nakke”. En dan klinkt het onmiddellijk in koor: “Meuj an de roepe smeren!”.En nu gaan bij sommigen van u de mondhoeken behoorlijk hangen (tenminste wanneer bekend is wat een ‘roepe’ is). Misschien vindt u dit onverschillig of zelfs asociaal. Nou, ik kan u geruststellen, het zijn gewoon jongens onder elkaar. Jongens die lol maken, niet zeuren maar overleggen. Jongens die elkaar accepteren zoals ze zijn en, indien nodig, elkaar corrigeren! U merkt het, ik kan geen kwaad van ze horen.


Het deed me dan ook goed dat ik laatst een opa hoorde zeggen dat hij deze ‘mannen’ ook wel begreep. Hij vertelde dat hij een keer ging helpen met wat timmerwerk bij de keet, maar de jongens eerst wel verzocht om de pikante plaatjes van de wand te halen. Deze werden zonder tegenstribbelen verwijderd, zodat hij zonder afgeleid te worden zijn werk kon doen. Als dank voor de gedane arbeid ontving hij later uit naam van allen een exemplaar van een maandblad waarop hijzelf geen abonnement had of misschien durfde te nemen. “Ach” zei hij, “die keet is een vorm van beleving, een saamhorigheidsgeveul, net zo as we’j det vrogger hadd’n toen ik mit de kameraoden naor ’t café gung” en hij voegde er nog aan toe dat het maar goed was dat datgene wat zij allemaal hadden uitgespookt niet in de openbaarheid was gekomen. Ja, dat door schade en schande wijs worden is dus van alle tijden. (En daar moet je dus wel de gelegenheid voor krijgen). Maar dat saamhorigheidsgevoel, dat is iets om te koesteren. En ondanks dat wij en andere ouders (dat weet ik) niet altijd even blij zijn met het doen en laten van onze zonen, vind ik dat we alle redenen hebben om ontzettend gelukkig te zijn met het feit dat zij zo’n leuke vriendengroep hebben en nog weten en ervaren wat saamhorigheid is en inhoudt. En dat is iets wat je ze niet kunt leren volgens mij, ’t is iets dat groeit. Maar hoe? Is dat dan misschien begonnen op dat kleine schooltje dat ze allemaal bezochten? Nooit zal ik vergeten hoe onze oudste als kleutertje van amper vier jaar oud stond te sukkelen met de zware deur van de school, hij kreeg hem niet open. Eén van de ‘stoere’ jongens van de bovenbouw zag dit, verliet zijn groep en hield achteloos de deur voor hem open. Misschien vindt u dit vanzelfsprekend, ik niet. Maar ik vond het heel goed om te zien. Was dit misschien een moment waarop het “wij-gevoel” al een beetje werd overgebracht? “Wij, van onze school?”. En misschien hebben we als ouders onbewust aan het creëren van dat saamhorigheidsgevoel bijgedragen door ze bij toerbeurt naar de peuterklas, zwemles of voetbal te brengen. Niet allemaal apart in de auto. Nee, samen met elkaar in één auto. Oh, dat is misschien nog wel even leuk om te vertellen, mijn verhaal is toch al veel te lang: Het is inmiddels meer dan tien jaar geleden, maar het blijft me altijd bij: Ik had de auto volgeladen met jongetjes en reed richting Ruinen. Het was om deze tijd van het jaar en het gesprek ging over Sinterklaas. Ik luisterde alleen maar, heerlijk! Maar het zweet brak me op een gegeven moment uit, want ons eigen zoontje legde even haarfijn uit hoe het eigenlijk in mekaar zat met ‘Die Sinterklaas”. Ja, hij was natuurlijk al lang wijzer gemaakt door zijn twee oudere broertjes, maar ik wist niet hoe het met de rest van de passagiertjes zat. Maar gelukkig, vier van de vijf jongetjes waren het er roerend over eens: Sinterklaas bestond niet! Klaar, duidelijk dus! Uitgepraat! En toen klonk er opeens heel duidelijk vanaf de achterbank (het vijfde jongetje): “Nee, Sinterklaas bestaat niet”, maar hij voegde daar onmiddellijk aan toe: “Maar Zwarte Piet wel!”. En wat ik toen nog niet besefte, maar nu wel, is dat ze elkaar toen al in hun waarde lieten. De andere jongetjes keken elkaar eens aan, lachten wat, maar lieten hun kameraadje gewoon in de waan. Maar goed, misschien werd het door dit samen rijden, (en is het nu nog steeds) vanzelfsprekend om bij elkaar langs te gaan en samen op pad te gaan. Nieuwsgierig geworden over welke jongens ik het nou eigenlijk heb? Nou, ze noemen elkaar: Kappie (geloofde lang in Zwarte Piet), Bakker, Berend, Pronk, Japsol, Klaos, Drank, Elmo, Haanze, De Mao, Boof en Greppel. En dan mag u raden welke naam


er op hun geboortekaartje stond! Wat me altijd opvalt aan deze jongens, hoe verschillend ze ook zijn, is dat ze in één opzicht allemaal gelijk zijn. Ze weten namelijk over het algemeen geen van allen wat er zich in het gezin afspeelt waarvan ze zelf deel uitmaken. Wanneer je vraagt “Hebt oen va en moe het mooi had op vekaansie?” krijg je als antwoord “Oh, vaste wel”. En op mijn vraag: “Hoe is het oen va vandaag egoane ien’t ziekenhuus?” was de wedervraag: “Mus hij naor’t ziekenhuus dan?”. Nee, de jongens weten over het algemeen niet zo veel van het thuisfront. Het gekke is wèl dat ze altijd belangstellend en attent zijn wanneer ze hier over de vloer komen: “Hebt jullie het mooi had?” of “Hoe geet het?” en nooit zullen ze je vergeten te feliciteren wanneer je jarig bent of bent geweest. Ze weten dus veel meer dan wij in de gaten hebben, alleen niet van hun eigen familie. Maar, ze weten wél van elkaar. Ze hebben inderdaad hun eigen samenleving. Misschien romantiseer ik het hele gebeuren rond de keet wel, maar ik geniet nou eenmaal van die knapen. En wanneer ik weer eens lees dat die zogenaamde ‘jeugd van tegenwoordig’ een afspiegeling is van onze maatschappij, dan komt er maar één gedachte in me op: Was het maar waar! Kobie Kijk in de Vegte


Keten United: Een terugblik

Recommend Documents