Kerstlicht is veelkleurig

UITGAVE VAN DE PROTESTANTSE GEMEENTE TE LEIDEN EN DE EVANGELISCH-LUTHERSE GEMEENTE TE LEIDEN E.O.

Kerstlicht is veelkleurig 22e jaargang december 2011 - nr. 1

Over het mysterie van God en de ondoorgrondelijke rijkdom van Christus (Efeziërs 3: 8-10)

Kerstfeest De bomen in het centrum zijn feestelijk verlicht. Groen siert de straten. In de huizen verschijnen kerststerren en feestelijk verlichte bomen. Kerst is een lichtfeest. Al duizenden jaren wordt op het noordelijk halfrond eind december de winterwende van de zon gevierd. Met het ontsteken van vreugdevuren.

Omdat de dagen weer gaan lengen. Vanaf de 4e eeuw wordt 25 december, de dag van Sol Invictus (de onoverwinnelijke zon), omgedoopt tot Kerstmis: de geboortedag van Christus, die de kerk ziet als ‘het licht van de wereld’, ‘het licht van den beginne’. Uit de katholieke traditie is het woord Kerstmis afkomstig. In de oosterse kerken, die de Juliaanse kalender volgen, wordt het geboortefeest 13 dagen later gevierd.

Kerstlicht Uiterst interessant is het om na te gaan welke rol het licht in het kerstevangelie heeft. In de Nieuwe Bijbelvertaling wordt de ervaring in de kerstnacht omschreven als stralend licht. Dat ‘stralend’ geeft al aan,

Hett hierr afgebeelde kunstwerk k van Machteld d Teekenss laat hett thema ‘moederr en kind’’ anderss zien. Ontleend d aan de Etrusken, schildertt zij een uiterstt kleurrijke, sterke, stralende vrouw. All iss zijj duidelijk k de voedster, ze druktt haar kind d niett beschermend aan de borst. Ze heft hett op de schouder, zodatt hett op gelijke hoogte kan meekijken naarr de toekomst.

dat het niet over gewoon licht gaat. In oudere vertalingen wordt het minder doorzichtig aangeduid als heerlijkheid van de Heer. Om die uitdrukking te begrijpen moet je bij de bijbelse traditie te rade gaan. De oude verhalen vertellen er over. Het is een verhullende aanduiding van hett mysterie God. Daarom vaak verbonden met een wolk. Zie de woestijnverhalen in Exodus 16:10 en 24: 16. Het onbenaderbare en ontzagwekkende zie je in de verbinding met vuur, dat niet verteert. Zie Mozes bij het brandende braambos in Exodus 3:2.

Vervolg op pagina 2

DECEMBER Roze zondag. Bedoeld wordt zondag Gaudete, de derde zondag van de Advent. Deze term is afkomstig uit de gregoriaanse hymne die aan het begin van de mis gezongen wordt en met deze woorden begint. De tekst is uit Filippenzen 4:4: Laat de Heer uw vreugde blijken. Ik zeg u nogmaals: weest altijd verheugd! Op deze zondag is de liturgische kleur roze. Iets feestelijker dan het ingetogen paars omdat het feestelijke wit van kerst er al doorheen schemert. Of, zoals Willem Barnard het verwoordde: “De derde week van de Advent is zoiets moois, wanneer de paarse kleur der ingetogenheid opheldert tot het roze van een meisjesachtig, opgetogen verlangen, een heilige verkneutering dat Hij tòch komt, een blos van geloof in de loodgrauwe winter”. Irma Pijpers

Leids Kerkblad | 1

Vervolg van pagina 1

zo kleurrijk als de regenboog, die kleurrijke boog van licht, als een beschermende hand over onze wereld.

De reactie op dat ‘licht’ is telkens hetzelfde: terugdeinzen, ‘grote vreze’, hevige schrik, diep onder de indruk zijn. En de reactie op die schrik is ook telkens hetzelfde: ‘vrees niet’. Het is goed! Het is ontzagwekkend goed! Het kerstlicht is feestlicht voor de hele wereld.

Kerstkleuren De gebruikelijke kleuren van Kerst zijn groen en rood. Dat is wel mooi, maar onvoldoende. Het ‘stralende licht’ van de kerstnacht is heerlijkheid d van de Heer. Dat is niet minder dan aanduiding voor God, de Altijdaanwezige, zélf. Daarom

Colofon

Daarom zo kleurrijk als de regenboog, die beschermende hand van licht. Dat doet je in eerste instantie wat terugdeinzen. Tegelijk lokt het je, onweerstaanbaar, net als Mozes bij het brandende braambos. Dit geloofsvuur is gaan branden, de eeuwen door. Je wilt er méér van weten, dichter bij het geheim komen, je erdoor laten verrassen, het ondoorgrondelijke doorgronden, in alle schakeringen. Ook de voor jou nog niet zichtbare kleuren horen bij het spectrum. Precies zo is het

Bij dit kerstnummer

Dit blad verschijnt 8x per jaar; tussentijds wordt (wijk-)informatie verspreid. Redactieraad De redactieraad wordt gevormd door de scriba’s off andere vertegenwoordigers van de wijken en kerkelijke organen en is verantwoordelijk voor deze uitgave.

Fotoredactie Voor gebruik van de in dit blad gepubliceerde foto’s door derden is voorafgaande schriftelijke toestemming vereist van de redactie. N. Bavelaar mw. H. van den Broek P. Hulsken T. Snepvanangers mw. M. van Vliet

H. Bertram J. van Duuren H. Labots mw. J. Takken F. Voets

Advertentieredactie R. Favier, e-mail:[email protected] Administratie, abonnementen en klachten over bezorging enz.: Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, telefoon: 5764145 [email protected] rekening 2533285, t.n.v. Leids Kerkblad Het volgende nummer Verschijnt op 13 januari De kopij moet uiterlijk op woensdag 28 december om 09.00 uur zijn ingeleverd: wijkberichten bij de scriba, algemene berichten bij de redactie: [email protected] Vormgeving en druk Groen Media Leiden

2 | Leids Kerkblad

Kerstlicht heeft de kracht om de hele wereld het licht te laten zien. Herkenbaar voor iedere een, vanuit je eigen (on) geloofsschakerin ng. Het veelkleurige licht zet jou in het liccht, waardoor je jezelf omstraald voelt, omarmd d door d d de heerlijkheid d van de Heer, r door het mysterie God zélf. ds. A. Alblas

VAN DE REDACTIE

Leids Kerkblad is een uitgave van de Protestantse Gemeente te Leiden en de Evangelisch-Lutherse Gemeente te Leiden e.o.

Redactie ds. A. Alblas, hoofdredacteur mw. H. Eshuis-Boter, eindredactie ds. H.J. Hemstede, interviews E. van der Plicht, algemeen mw. J.I. Schoonwater, jongerenredactie mw. E.E. Veenstra-Monteban, algemeen mw. S.G. Visscher, eindredactie en website

met de nog niett ontdekte aspecten van Kerst. Ook voor jou nog ongekende aspecten van he et mysterie van God d en de ondoorgrondelij ijke rijkdom van Christus. Dat verhindert elke claim op de ‘waarheid’, en daagt uit tot eindeloze zoektochten naar méér.

Meerkleurendruk Met vreugde en enige trots presenteren wij het Leids Kerkblad in meerkleurendruk. Dat geeft kleur aan ons blad en doet recht aan de beelden. Het draagt bij aan een frisse en eigentijdse uitstraling. De veranderde vormgeving is door de redactie en redactieraad - geadviseerd door de fotografen - unaniem gekozen. Er is duidelijke aansluiting bij de vorige vorm en tegelijk is het een inhaalslag die ons kerkblad onderscheidt tussen de vele andere post en reclamefolders.

Niet duurder Met evenveel trots kunnen we waarmaken, wat al eerder is gesteld: ‘wel mooier, niet duurder’. Dat heeft te maken met de goede afspraken met onze nieuwe drukker GROEN MEDIA. Daarbij zijn we blij met de adverteerders die met de prijsverhoging meegingen en met de nieuwe contacten, die zich graag in ons kerkblad presenteren.

Met een knipoog naar deze eerste meer-kleurenuitgave heb ik boven het voorpagina artikel het thema ‘veelkleurige Kerst’ gezet. Daarbij sluit de ‘moeder en kind’ afbeelding van Machteld Teekens mooi aan. Zij werd geïnspireerd door Etruskische kunst, zoals die momenteel is te zien in het Rijksmuseum voor Oudheden. Zij is ook te gast bij ‘mens in beeld’. Een ander thema dat met kleur te maken heeft, is natuurlijk de regenboog. Nu prijs ik me gelukkig de kunstenaar Nico Palat te kennen, de natuurkundeleraar die ook over theologie nadenkt en daarbij imponerende kunstwerken schept. De verbinding met Kerst is gelegen in de woordknipoog van de ark van Noach naar de kribbe van Jezus. In ons eigen Leidse wereldje zijn we onder meer de theoloog Piet Dirksen rijk, die lange tijd in Egypte werkte en ons informeert over ‘kerst in de bakermat van het christendom’ De oud-dirigent van COV V ‘Con Amore’, Piet Kiel jr., was graag bereid ons te informeren over het Weihnachtsoratorium. Verder hebben de wijkberichten en andere vaste kolommen het nodige te melden in deze mooie decembermaand, waarover het kerstlicht valt. Een synodeverslag en financiële gegevens zetten ons weer met beide benen op de grond. De begeleidingscommissie informeert ons over de ontwikkelingen rond het thema ‘vitaliteit’ in onze Protestantse Gemeente Leiden. ds. Ad d Alblas

Jong Ans van Broekhuizen [email protected] Jacqueline Schoonwater [email protected]

Tweemaal in het zonnetje gezet! Bakkerij met allerlei spelactiviteiten voor een grote groep kinderen en tijdens de uitgaansdag voor cliënten van de maatschappelijke opvang en verslavingszorg. Twee spontane meiden van het Stedelijk Gymnasium die met groot enthousiasme graag hun steentje bijdragen aan een leefbare samenleving voor iedereen. Naast een schitterende bronzen penning ontvingen ze ook een oorkonde waarop te lezen stond dat ze voortaan de titel Held d van Leiden mochten dragen. M25 Leiden is dan ook apetrots op de twee jonge helden!

Tijdens het jubileumsymposium van De Bakkerij werd voor de doelgroep van het diaconaal jongerenproject M25 Leiden een kersvers stripalbum gepresenteerd met de titel Hett Geheim van De Bakkerij van de Vlaamse striptekenaar Geert De Sutter. Namens de jongeren waren Iza Keuter en Souhailla Hadji aanwezig om de eerste exemplaren van het stripalbum in ontvangst te nemen.

Vrijdag 18 november ontvingen twee jongeren van M25 Leiden, Iza Keuter en Machteld van der Wouden in de Burgerzaal van het stadhuis uit handen van locoburgemeester Roos van Gelderen Het Leidse Jeugdlintje voor hun bijzondere inzet voor de Leidse samenleving. Machteld en Iza waren dit voorjaar bij M25 Leiden onder meer actief tijdens de Internationale Vrouwendag in De

Gluren bij de buren We hebben het al eens een keer eerder gedaan: op bezoek in een andere kerk dan die waar je normaal heengaat. Om elkaar beter te leren kennen, heeft

Youth United Leiden (YUL) al ruim een jaar geleden het idee opgevat om met de jongeren bij toerbeurt langs te gaan bij de verschillende Leidse kerken. Afgelopen jaar zijn we met een hele club naar de Marekerk gegaan. We hebben de dienst meegemaakt en dat was bijzonder. Dat had er onder meer mee te maken dat de jongeren van de Marekerk zelf een grote inbreng in de dienst hadden. Ze speelden bijvoorbeeld een sketch. Na de dienst hebben we

in de kerk nog even wat gedronken en zijn we met z’n allen naar het Marehuis gegaan om op de gezellige zolder nog wat na te praten over onze ervaringen. Leuk om mee te maken hoe het er in een andere kerk aan toegaat! In het nieuwe jaar is de Hooglandse Kerk aan de beurt. We gaan langs op zondag 29 januari 2012. Het wordt een bijzondere dienst. Wat er precies gaat gebeuren, wordt nog niet bekend gemaakt, maar een ding is zeker: onze komst zal niet ongemerkt voorbijgaan. We verzamelen om 9.45 bij de ingang van de kerk, die in de winter aan de Nieuwstraat is, om vervolgens met z’n allen naar binnen te gaan en de dienst bij te wonen. Leuk als je meegaat.

Leids Kerkblad | 3

Bijzonder Kerkenwerk Leiden Predikant: Secretaris: Penningmeester: Bankrekeningnr.:

ds. A. Alblas, , Jac.P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 071 - 5232488, [email protected] mw. R.G.S. Jongsma, Schubertlaan 195, 2324 CT Leiden A. Zeilstra, Carneoolstraat 17, 2332 KA Leiden, tel. 071 - 5763061 783995 t.n.v. penningmeester Bijzonder Kerkenwerk

Kerstvieringen

nood. Naast en na dit sociale kerstmotief, plaatsen we het christelijke ‘moeder-motief’ en het spirituele van de ‘moeder in ieder van ons’. Door het grote Van Haagerbeerorgel begeleid zingen we met elkaar de oude bekende liederen, al gehoord op straat, nu samen in de eeuwenoude kerk. Een koperensemble o.l.v. Dominiq Sierat laat het koperwerk schallen en begeleidt een aantal samenzangliederen. Het bekende en bekroonde gospelkoor Elijah zingt rustige en swingende kerstgospels.

Traditiegetrouw zijn er op kerstavond twee (identieke) kerstnachtvieringen in de Pieterskerk, om 20.30 uur en om 22.30 uur. Daarvóór is er al een kinderkerstfeest gehouden om 18.30 uur. Gezien de enorme belangstelling voldoet dit aan veler behoefte. Bijzonder Kerkenwerk Leiden trekt hiervoor, in samenwerking met de Leidse Binnenstadsgemeente, alles uit de kast. De stijl is toegankelijk, de muziek gevarieerd, de samenzang traditioneel en de vertolking van het kerstevangelie eigentijds.

Inspraak

Kinderkerstfeest Honderden kinderen komen met hun ouders al vroeg in de avond naar de sfeervol verlichte Pieterskerk. Op de openingsvraag ‘wat vieren we vandaag?’ klinkt een massaal antwoord. Dat is ook niet zo moeilijk te bedenken, want het grote orgel heeft al een poosje kerstliedjes gespeeld, en we zingen ‘komt allen tesamen’…., dan weet je wel hoe laat het is. Het kerstverhaal wordt verteld door ds. Ad Alblas en meegespeeld door kinderen. Onder het thema ‘moeder in nood’ leven we enorm mee met Maria en Jozef. Bij de scènewisseling zingen we samen met Case op de gitaar kerstliederen. Uit de jeugd zingt Renée Delhaas eigen gekozen liedjes, die iets met Kerst te

Column

Op zaterdagmorgen 17 december om 11.00 uur is Open Kerk Leiden op locatie in de Pieterskerk. Hier gaan belangstellenden in gesprek met de voorganger van de kerstnachtdienst in de Pieterskerk over thema’s die aan de orde moeten komen. maken hebben. Na ongeveer drie kwartier klinkt het ‘Ere zij God’ en lopen de kinderen in een lange stoet langs de kerststal om een kerstgeschenkje te halen.

Kerstnachtdiensten Met het Glazen Huis in de stad was het niet moeilijk een thema te vinden: ‘moeder in nood’. Ook wij doen mee met de actie van Serious Request, gericht op moeders in

Marten Stol

Examens Mijn eerste examen was het verkeersexamen. Gezakt. Mijn tweede het toelatingsexamen voor de middelbare school. Met sommen over twee fietsers die met, respectievelijk zonder, tegenwind elkaar tegemoet rijden: waar komen ze elkaar tegen? Jaren van repetities en examens volgden. En toen het laatste, voor rijbewijs B. Ik was zestig en rechts bleek voorrang te hebben. Aha, daarom was ik vijftig jaar geleden gezakt! Toen ik voor de derde keer opkwam, ging het gesprek over het levenseinde van de moeder van de examinator, vol medeleven, en ik kon niet meer falen. De godsdienstige opvoeding was ook vol toetsen. Psalmversje opzeggen op de maandagmorgen. Ik werd opstandig toen ik

4 | Leids Kerkblad

Oudejaars-cantatedienst Het oude jaar wordt om 17.00 uur uitgeluid met cantate 107 van J.S. Bach ‘Vergnügte Ruh, beliebte Seelenlust’, uitgevoerd door het Leids Cantate Consort o.l.v. Leonard Evers, met Kaspar Kröner als altus. In het meditatieve avondgebed horen we de teksten tegen de achtergrond van de tikkende klok, wat vragen aan de orde stelt als ‘wat heeft je vreugde gegeven?’. We kijken terug om vooruit te zien.

na de ochtenddienst ook nog eens naar de zondagsschool van de hervormde evangelisatie moest en daar weer een versje moest leren. Afgedrukt op een cellofaantje dat opkrulde op je warme hand. Daarna kwam de openbare middelbare school en we moesten stukken van heidense latijnse dichters ‘memoriseren’. Ik protesteerde: “Ik dacht dat ik daar nou van af was.” — “Goed voor uw geheugen, meneertje.” Ondertussen hadden we ook nog catechisatie en de tijd was net voorbij dat je de Heidelberger moest leren. Wel zegden we nog op wat onze enige troost is, beide in leven en sterven. Daarop volgde het belijdenis doen en ouderling Melse stelde vragen. Wat is een sacrament? Iedereen keek glazig. Een Teken en Zegel; zondag 25! Toch toegelaten, allemaal. Mag je bidden voor een examen? Natuurlijk mag dat als ge in nood zijt gezeten, dus ook voor deze ure. Toch heb ik niet gebeden voor het theorie-examen. “Val Hem/Haar daar nou eens niet mee lastig”. Maar wel voor de praktijk en ja hoor, iemand gaf me in Wassenaar geen voorrang en ik remde krachtig, net op tijd. Dat noemen we ‘bewaring’.

Mens in Beeld Kunstenares Machteld Teekens geïnspireerd door Etrusken Formello ‘Op 6 januari van dit jaar naar Amsterdam, om in het atelier van een bevriende kunstenaar de laatste hand te leggen aan zes grote inkttekeningen op papier. Een maand later zouden ze op een tentoonstelling hangen vlak bij Rome, in het dorp Formello. In de poortzaal van

Sinds de zomer van 2010 hielden die grote keramische beelden mij ook in hun greep.

Apollo Allereerst het beeld van de volwassen Apollo. Je kunt niet om hem heen, om zijn dwingende gestalte, zijn open gezicht. Het is alsof hij zó uit een toneelstuk is ontsnapt. Maar zijn armen zijn eraf gebroken, en mijn aandacht ging naar de mogelijke stand van die armen. Bespeelde hij de lier? Hanteerde hij de boog? Wat vertegenwoordigde hij eigenlijk? Ik las over de Apollocultus van vóór Plato en ineens begon het te leven. De tempelrites, de rol die genezing erin speelde, van ziekte of kwellingen van de ziel.

het kasteel dat aan het antieke dorpsplein is gebouwd. Vlak bij dat dorp liggen de ruïnes van Veïi, een Etruskische stad. Bij de tempelruïne van die stad werden honderd jaar geleden de beelden gevonden die het tempeldak hebben gesierd, vanaf vijf eeuwen voor Christus.

De zonsopgang was het moment. De priesters, die de grondleggers waren van de filosofi fi fie en op wie Plato zijn leer bouwde, lazen geen boeken maar ze lazen de ochtendhemel. De zon is opgekomen uit het dodenrijk en brengt voor elke dag een andere boodschap mee. In dromen, vlak voor het opstaan. Zo kan de mens pas verlicht worden als hij de onderwereld heeft leren kennen, is afgedaald. Apollo was een gids, een bemiddelaar. Als kind een slangendoder om zijn goddelijke afkomst te bewijzen, maar later degene die de slang rechtop zet. Gedoceerd gif kan genezend zijn.

Leto Aan het eind van mijn maandenlange uiteenzetting met Apollo - het was inmiddels bijna Kerst 2010 ontdekte ik een ander keramisch beeld uit Veíi: Leto met baby Apollo. Dezelfde vitale uitstraling. Het linkerdeel van het bovenlichaam is vermist. Van het kind dat op haar schouder zat zijn alleen de benen nog te zien. Genoeg oningevulde ruimte om een eigen reconstructie te maken. Dat deed ik op 6 januari in Amsterdam. Met een Chinees penseel, op een fel gekleurde ondergrond. Het hoofdje van het kind rust tegen het hoofd van de moeder. Zij drukt hem met haar linkerhand tegen zich aan. Hij kijkt dromerig, duim in de mond. Maar niet slaperig, eerder peinzend. De moeder blikt de wereld in en heeft de vaart erin gezet. Moeder en kind zijn één.

Moeder en kind Vóór ik in februari naar Rome vertrok, stuurde ik een foto van de tekening rond. Een vriendin mailde: ‘Wat een verrassing. Dit is precies een antwoord op ons gesprek laatst. Het kan niet anders, het moet over het innerlijk kind gaan, dat je alleen zelf kan genezen door het te troosten’. En ze heeft gelijk. Onder de mantel van de archeologie is het ontstaan, een mantel die ik deel met velen. Maar dan is het af. Apollo, in de liefdevolle greep van zijn moeder Leto, op weg naar de eerste slang van zijn leven, is een lichtkind en Christus is zijn opvolger. Maar misschien is hij ook ons bange hart, dat we zelf kunnen troosten terwijl we ons onderdompelen in die verhalen’. Machteld d Teekenss iss beeldend d kunstenaarr en schrijver. Meerr overr ditt project en de betekeniss van de traditie vindtt u op de blog gedeelde mantel.blogspot. com en www.machteldteekens.nl

Leids Kerkblad | 5

Inspiratie Kunstenaar Nico Palar over regenbogen In aansluiting op het hoofdartikel over kleurrijke Kerst hierbij een informatieve en inspirerende kijk op regenbogen en halo’s. Nico Palar heeft lang natuurkunde gegeven. Toen hij stopte met lesgeven mocht hij een kleine spectroscoop meenemen. Dat heeft letterlijk en figuurlijk zijn kunstenaarskijk krachtig beïnvloed.

Regenboog Dit uiterst fascinerende natuurverschijnsel neem je het scherpst waar als je met je rug naar de zon staat. De geoefende waarnemer ziet dat het binnen in de regenboog lichter is dan daar buiten. Afhankelijk van de afmetingen van de waterdruppels die het licht weerkaatsen worden de kleuren fel of minder fel. De intensiteit van de kleur hangt samen met de atmosfeer waarop het licht valt. Je kunt één, twee of drie regenbogen waarnemen: enkelvoudige, dubbele en gereflecteerde fl regenbogen. In een watergebied kan je het treffen, dat de voet van de regenboog in het water

nadenken over het oneindige én het oneindig kleine. Zijn geloof bracht hem tot studie, en ook Nico Palar komt tot de verrukte uitroep over wat hij ziet in het licht van regenbogen en halo’s “het is geniaal!”

Regenboog en geloof

halo te zien een fl flink stuk naast de zon kijken: “strek je hand uit, richt je duim op de zon en kijk in de richting van je pink”. De halo ziet er uit als een ‘frietzakje met 2 punten, de open zijde naar de zon, de punt de andere kant op.

Hoe halo’s ontstaan

begint: dan zie je er óók nog één in tegengestelde richting.

Halo’s zien Even kleurrijk als de regenbogen, maar niet afhankelijk van water zijn de halo’s, in het Engels ‘sundogs’ genoemd, in het Nederlands ‘ bijzonnen. Nico Palar heeft eens, samen met een hele groep, maar liefst 6 ‘zonnen’ waargenomen. “Daar val je stil bij: het is een stap in een onbekende wereld, die je fascineert, en dat houdt maar niet op”. De halo verschijnt meestal aan het einde van de middag bij nevelige bewolking, vanaf een uur of drie. Je moet om de

6 | Leids Kerkblad

De halo’s ontstaan door ijsdeeltjes hoog in de lucht, op 10 à 15 km hoogte. Er zijn drie soorten: zeshoekig volgens de eigenschappen van water, platte deeltjes met de afmeting van een dropje en verbindingen van die beide. Er zijn wel 50 varianten, van hele en halve bogen of elliptische bogen. Zie voor meer informatie: www.atopics.co.uk.

Wat denk je daarbij? De ontdekking van Nico begon bij die kleine spectroscoop, waarmee hij door een dakraampje keek. “Dat is een soort poort naar het heelal voor mij”. Als natuurkundeleraar was Palar enorm onder de indruk van Newton. Die was vooral theoloog en heeft vanuit zijn theologisch denken schitterende dingen gevonden, die leidden tot de ontwikkeling van de wiskunde. Newton leerde

De vertrouwde uitleg ziet de regenboog als teken van hoop. Juist als de hemelsluizen open gaan en het water stijgt tot de lippen, verschijnt dit teken aan de wolken. Palar ziet er meer een teken van afwijzing in: “dat nooit meer!” zegt God. In een hieraan gewijd kunstwerk heeft hij in vreemde en bekende talen het woordje ‘nee’ bij de regenboogafbeelding gezet. Van de joods-chassidische Friedrich Weinreb leerde Nico te kijken naar de getalswaarde van de woorden. Dat geeft aan de ark onder de regenboog de betekenis van ‘woord’, ‘drager van boodschap’. Zo gelezen wordt de wereld gered door het woord. Het is niet moeilijk om de verbinding ark-kribbe te maken. Noach, Mozes, Jezus, ze zijn gered door het woord van God. In volle kleurenpracht waarin alles is omvat, bestraalt het licht van de eeuwige morgen mens en wereld. Ad d Alblass in gesprek k mett Nico Palar

Kerk wereldwijd Kerst in de bakermat van het christendom Ondanks alle politieke en economische problemen in ons land en in heel West Europa kunnen wij toch in alle rust en als kerk onbedreigd kerstfeest vieren. Helaas geldt dat voor veel Christenen elders in de wereld niet. Triest genoeg hebben vooral de kerken in het Midden Oosten het zwaar te verduren. De bakermat van de kerk is Palestina, vanwaar het christelijk geloof al vrij spoedig het hele Midden Oosten inkleurde. In de vroege kerkgeschiedenis nemen steden als Alexandrië, Antiochië en Constantinopel een centrale plaats in. Het Midden Oosten zorgt regelmatig voor nieuws, al is dat veelal niet echt opwekkend. Maar de laatste tijd lijken de gebeurtenissen daar een positieve kant op te gaan; althans zo kijken wij er graag tegen aan. We spreken zelfs van de ”Arabische lente”. We hopen uiteraard van harte dat die lente zich doorzet en tot een echt voorjaar wordt, om van een zomer nog maar niet te spreken. Hoe dan ook, het is op een afstand dat wij de ontwikkelingen volgen en ondertussen vieren we in relatieve rust ons kerstfeest. De kerken ter plekke moeten die rust helaas ontberen. Ze zitten niet alleen in een gebied dat in een onrustige overgangsfase (naar wat?) zit, maar ze hebben alle reden om zich zorgen te maken over hun voortbestaan als kerken. Het Midden Oosten heeft geen ervaring met het verschijnsel democratie, zeker als het iets meer en iets anders is dan de macht van de meerderheid en ook respect voor de minderheid, en vrijheid van meningsuiting, dus ook van godsdienst, insluit. De regimes in Irak, Egypte en elders, hoe verderfelijk of onbemind ze ook waren, hielden fanatieke religieuze groepen - zeg maar moslimfundamentalisten - in toom, desnoods heel hardhandig. Christenen voelden zich dan ook als zodanig redelijk op hun gemak. Het wegvallen van die vastheid en het ontstaan van een zwak regime, zo niet van een machtsvacuüm, opent de

mogelijkheid voor godsdienstige groepen om zich te laten gelden en een greep naar de macht te doen, al dan niet door “eerlijke” verkiezingen. Naast de “gematigde moslims”, zijn er echter de echte fundamentalisten, die geweld niet schuwen. Deze activisten zijn weliswaar een minderheid, maar ze kunnen een hoop ellende veroorzaken. Sinds de val van Saddam zijn er in Irak vele kerken in brand gestoken en zijn christenen gemolesteerd, soms vermoord. Ook in Egypte zijn na de aanvankelijke euforie kerken in brand gestoken. Recentelijk kwamen in Caïro meer dan 25 kopten om het leven bij anti-christelijke rellen. Het gevolg is een uittocht van inmiddels honderdduizenden christenen uit Irak en Egypte. Is dit het begin van het einde van de christelijke aanwezigheid in het dan puur islamitische en “christen-vrije” Midden Oosten, zoals sommigen vrezen? Dit is geen academische vraag, zeker niet voor de christenen, met name in Irak en Egypte, die tot nu toe gebleven zijn. Zij maken zich zorgen en voelen zich bedreigd. Met Kerst vieren wij dat God zich naar deze wereld heeft toegewend. Laten we Hem bidden voor onze broeders en zusters in het Midden Oosten. Moge de toekomst door Gods leiding voor hen meer vrijheid en veiligheid brengen. En laten wij ondertussen met hen meeleven, en waar mogelijk ondersteunen – langs politieke en kerkelijke weg. dr. Piett Dirksen woonde jarenlang in Caïro waarr hijj werkte alss docentt Oude Testamentt aan hett Koptisch Evangelisch seminarie.

Leids Kerkblad | 7

Restauratie / Renovatie / Utiliteitsbouw / Woningbouw [email protected]

Dat was pas een mooie uitvaart. Maar hoe regel je zoiets?

www.openkerkleiden.nl twitter: @openkerkleiden Facebook: Open Kerk Leiden

Van muziekk tot rouwauto: in Monuta Uitvaartwens kunt u al uw w wensen vastleggen. Kijkk op monuta.nl off bel ons voorr een afspraak.

Bij Monuta in Leiden denken we graag met u mee.

Bel 071 - 521 32 31 Monuta Van derr Luit Willem de Zwijgerlaan 179, Leiden

Bel 071 - 573 08 30

ž;LMKHEEHQRQVJRHGJHKRRUGHQJHVWHXQG G K G W G JHYRHOG(HMXLVWHSULRULWHLWHQNZDPHQLQGH JRHGHYROJRUGHŸ

Monuta ‘t Leidse Huys & Soek Gitstraat 1, Leiden www.monuta.nl

0DQJH:RRUW3HJVWJHHVWW%WWHQGR9LWYDDUW]RUJQO

ZAALBERG makelaardij

Lid LMV

Korevaarstraatt 35 - Tel. 071-514 91 47

- snellee transactiee - snellee taxatiess - scherpee tarieven

“Rijks beëdigd makelaar” web: www.zaalbergmakelaardij.nl email: [email protected]

Verhuur van zaalruimte voorr vergaderingen, recepties, cursussen, bijeenkomsten e.d. Beheerderr : R. van Heyningen Watermolen 1, 2317 ST Leiden Tel. 071 - 52 128 58

ICHTHUS

BOEKHANDEL BIJBELS, BOEKEN EN MUZIEK www.ichthusboekhandel.nl Korevaarstraat 2e ‹LLPKLU‹;LSLMVVU!

*** HAARHUIS VA N TO N G E R E N Kappersbenodigdheden Pruiken - Toupets

mett recht ht van kkoop BARNING PIANO’S sinds 1921 Rijkstraatweg 22d, 2171 ALL Sassenheim www.barning.com 8 | Leids Kerkblad

Breestraatt 32 LEIDEN Telefoon 071-5125212 Dijkmanschans 198 ZOETERMEER Telefoon 079-3312993

www.haarhuisvantongeren.nl

Kerk en Cultuur Dirigent Piet Kiel jr. over het Weihnachtsoratorium van Bach Inhoud

Van wereldlijke naar kerkmuziek

De eerste cantate is een typische trompetcompositie. De kopertoonsoort D-Dur geeft een feestelijk decor aan het begin van dit oratorium. De tweede cantate ademt met de pastorale (herderszang) de kerstgedachte en de aankondiging van de Engel met de boodschap van het komende kerstkind, in de stad van David. In de tweede cantate zit ook het jubelende: “Ehre sei Gottt in derr Höhe” ” met een enerverende muzikale uitbeelding. De derde cantate begint met “Herrscherr dess Himmels”. Het verhaal van de herders, op weg naar Bethlehem is beeldend getoonzet, evenals de piëtistische tekst van het koraal “Ich willl dich mitt Fleisch bewahren”.

Door troubadours, trouvères en Minnesänger werden omstreeks 1000 tot 1300 wereldlijke liederen geschreven en scenisch uitgevoerd. Niet zelden werd een bestaande vocale compositie voorzien van een nieuwe tekst. Een dergelijke verandering noemen we een contrafact. Een mooi voorbeeld hiervan is het wereldse lied “Ich komm’aus fremde Landen her” ” dat Maarten Luther ter gelegenheid van het kerstfeest heeft gebruikt om op de bestaande melodie een lied te maken met de fraaie tekst “Vom Himmell hoch da komm’ich her”. Het voordeel is dat de zangers de melodie al kennen en dat de aandacht meteen naar de tekst kan gaan.

Achtergrond Johann Sebastian Bach heeft in zijn ambt als cantor van de Thomaskirche in Leipzig zo’n 60 cantates per jaar geschreven. Veel daarvan is verloren gegaan en thans resteren ons nog een kleine 220 cantates, waarvan een aantal wereldlijke. Uit deze enorme voorraad kon Bach putten bij het componeren van het Weihnachtsoratorium, wellicht nodig door tijdnood. In een aantal delen van dit oratorium wordt gebruik gemaakt van composities uit vroegere cantates. Voorbeeld hiervan is het openingskoor van cantate I met de tekst “Jauchzet, frohlocket, auf, preisett die Tage”, afkomstig uit cantate BWV V 214 “Tönet, ihrr Pauken, erschallet, Trompeten.” ” Deze feestcantate werd geschreven ter gelegenheid van de “Geburtstag der Königin von Polen und Kurfürstin zu Sachsen am 8. Dezember 1733”. Binnen het jaar werkte Bach deze cantate om tot het openingsdeel van het Weihnachtsoratorium. Ook de delen 8, 15 en 24 zijn afkomstig uit deze feestcantate.

Opbouw Het Weihnachtsoratorium omvat 6 delen. De cantates van Bach werden afwisselend in de Thomaskirche en de Nicolaïkirche uitgevoerd. In het gedrukte tekstboekje bij de eerste uitvoeringen

van het Weihnachtsoratorium is het schema te zien van de jaarwisseling 1734-1735: Cantate I voor Eerste Kerstdag, Cantate II voor Tweede Kerstdag, Cantate III voor 27 december, Cantate IV V voor nieuwjaarsdag; Cantate V voor de eerste zondag in het nieuwe jaar en Cantate VI voor Driekoningen. De tekst van de complete compositie komt uit het Evangelie van Lucas en Matteüs, kerkliederen en madrigaalstukken. De teksten uit deze laatste groep komen waarschijnlijk van Henrici, alias Picander. Het is niet uitgesloten dat Bach zelf heeft bijgedragen aan de tekstinhoud en de vormgeving.

Bij de vierde cantate voor Nieuwjaarsdag zijn de twee hoorns kleurbepalend. De intieme manier van de toonzetting en van de beschrijving van het woord ”Immanuël” in beide recitatieven voor de bassolist ontstijgt de werkelijkheid. In 1734/1735 ontbrak de zondag tussen Kerst en Nieuwjaar; er was echter wel een zondag tussen Nieuwjaar en Driekoningen. De vijfde cantate werd daarom uitgevoerd op de eerste zondag na nieuwjaarsdag. In deze cantate wordt het bezoek van de wijzen uit het oosten aan koning Herodes bezongen. Cantate VI is bedoeld voor Driekoningen. Deze laatste cantate vertelt van het bezoek van de wijzen uit het oosten aan Jezus (Driekoningen). In dit deel staat centraal, dat de vijandelijke machten het Christuskind geen kwaad kunnen berokkenen.

Piett Kiell jr. studeerde in 1959 9 aff aan hett toenmalige Amsterdamss Conservatorium, hoofdvak k orgel. Laterr behaalde hijj de diploma’ss voorr koor- en orkestdirectie. Gedurende 38 8 jaarr wass hijj muziekschooldirecteurr in o.m. Leiden. Daarnaastt wass hijj vele jaren alss begeleiderr werkzaam bijj de NCRV V en de NOSS en dirigentt van een aantall oratoriumkoren, waaronderr COV V “Con Amore” ” te Leiden. Bijj muziekuitgeverijj Harmonia zijn 120-tall titelss van zijn hand verschenen. Na zijn pensionering iss hijj o.m. werkzaam in examencommissiess koordirigenten en alss adviseurr betrokken bijj de stichting “Cantate Domino” ” te Leiden.

Leids Kerkblad | 9

Diaconie Secretariaat: Coördinator: Diaconaal werker: Redactie diaconie-pagina: Bankrekeningnrs: Website: Stichting Hofjes Hervormde Diaconie:

Petje op voor de diaconie! Op zaterdag 12 november ontvingen de protestantse en rooms-katholieke diaconie van Leiden 150 gasten in het Kinderrechtenhuis. De Bakkerij sloot het jaar, waarin het 25-jarig bestaan van het Diaconaal Centrum werd gevierd, af met het jubileumsymposium Wordtt hett weer brood d en soep uitdelen?? Ton Snepvangers, coördinator van De Bakkerij, vroeg zich in zijn welkomstwoord af hoe beide diaconieën moeten reageren op de veranderende maatschappij. Weer terug naar de ouderwetse liefdadigheid van soep en brood? Of iets anders? Mr. John Steegh, oud-wethouder van Leiden voor Groen Links, sprak over ‘De staatt van de stad, Leiden in de maalstroom van de 21ste eeuw’. In 1986, bij het ontstaan van De Bakkerij, vertoonde de verzorgingsstaat al haarscheurtjes. Nu, 25 jaar later, hebben we nog wel de ABWZ en de AOW W en onze hoge belastingmoraal, maar toch kraakt het. De crisis doet het vertrouwen in de toekomst afnemen. ‘Solidariteit erodeert door de liberale stelling dat iedereen alleen voor zichzelf verant-

woordelijk is en voor zichzelf moet zorgen. Leve de zelfredzaamheid, maar beschermen we nog wel wie niet mee kan?’ Voor De Bakkerij ziet Steegh, refererend aan de Werken van Barmhartigheid, de kans vrijwilligers te organiseren en te ondersteunen om aandacht te geven aan ouderen, jongeren, gedetineerden, zieken en vreemdelingen. Én de mogelijkheid het maatschappelijke debat aan te zwengelen over zaken die fout lopen. Mevrouw Els Koster, voorzitter van de Raad van Bestuur van Libertas Leiden, sprak over Welzijn en zorg in de stad: gaatt hett anders?? Zij ziet dat er óók in de huidige prestatiemaatschappij nog voldoende mensen zijn die zich willen inzetten voor een ander. Evenals in De Bakkerij gaat het bij Libertas Leiden om relatie, ontmoeting van mens tot mens en verantwoordelijkheid. Libertas biedt de mogelijkheden daartoe (bijvoorbeeld in buurthuis en speeltuin), levert kennis en kunde (professionals, aanjagen van vrijwilligerswerk) om de kwaliteit van leven te verbeteren. Els Koster merkte op dat er wel het een en ander gaat

Geertt de Sutterr signeertt Hett geheim van De Bakkerij.

10 | Leids Kerkblad

De Bakkerij, Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected] Ton Snepvangers, [email protected] Jacqueline Schoonwater, [email protected] Henriëtte van den Broek, [email protected] 97065 t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden; 7820129 t.n.v. Vrienden van De Bakkerij www.debakkerijleiden.nl Oude Rijn 44b/c, 2312 HG Leiden, tel. 071 - 5144965, [email protected]

Aan hett werk k op de ideeënmarkt.

veranderen: de zorg zal zich verplaatsen naar de buurt, zodat mensen langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Maar mensen zullen veel meer zelf moeten betalen en het grootste deel van het werk zal door vrijwilligers gedaan moeten worden. De rol van instellingen als Libertas Leiden zal veel meer het karakter krijgen van zorgen dát dan zorgen vóór. Prof. dr. Peterhans van den Broek, oud-voorzitter van de Hervormde Diaconie/Gezamenlijke Diaconieën liet in zijn inleiding 25 5 jaarr De Bakkerij: omzien om te veranderen de ontwikkeling van de verzorgingsstaat tussen 1942 en 1965 zien. In de verslagen van de diakenvergaderingen uit 1970 – 1980 ging hij na wat het effect hiervan was op het diaconale werk. De Bakkerij fungeerde vaak als waakhond van het sociaal beleid in de stad en als gangmaker van talloze initiatieven, zoals de opvang van dak- en thuislozen, het vluchtelingenwerk, het inloophuis psychiatrie, de voedselbank, gezondheidszorg voor illegalen, de zorg voor uitgeprocedeerde vluchtelingen,

steun aan ex-gedetineerden en het straatpastoraat. De huidige stand van zaken was te zien in de Jubileumfilm fi Rondom De Bakkerij. Na het aanbieden van de eerste exemplaren van het kleurrijke stripboek Het Geheim van De Bakkerij aan Iza Keuter en Souhailla Hadji, leerlingen van het Stedelijk Gymnasium en deelnemers van M25 Leiden, signeerde striptekenaar Geert de Sutter zijn boek. Tijdens de lopende lunch werden de symposiumgangers met veel enthousiasme uitgedaagd hun ideeën over de arme, de jongere, de oudere, de ontheemde, de vreemdeling en de verre naaste te noteren op grote aanplakborden. Met het bekende ‘petje-op-petje-af’ konden zij vervolgens door het opzetten van een geel petje bij elk thema aangeven wat het belangrijkste item was, om zo een diaconaal programma voor de komende tijd te kiezen. Wat er uit de bus kwam: t
IFU
UJKEJH
TJHOBMFSFO
WBO
HSPFQFO
mensen die buiten de boot dreigen te vallen t
IFU
BDUJWFSFO
WBO
KPOHFSFO
PN
WSJKXJM lig actief te worden t
IFU
WFSCJOEFO
WBO
HFOFSBUJFT
[PEBU kennis, kunde en ervaring gedeeld kan worden en het sociaal isolement doorbroken wordt t
IFU
TUFVOFO
WBO
LMFJOTDIBMJHF
ontwikkelingsprojecten t
IFU
WFSCJOEFO
WBO
NFOTFO
WBO
verschillende culturele achtergronden Belangrijk bij dit alles blijft dat De Bakkerij als kerkelijk hulpverleningscentrum haar toegankelijkheid moet bewaren als een gastvrije plek waar mensen gehoor vinden, een dak boven hun hoofd, een laatste vluchtplaats, wat broodnodige boodschappen, een uitweg uit de schulden, een treinkaartje naar de ambassade… Ten slotte nam Bert Verweij, voorzitter van de protestantse diaconie, zijn petje af voor allen die meewerkten aan het symposium. En toen werd het toch nog (een zakje Cup-a-)soep uitdelen bij de uitgang! De dag werd op informele wijze afgesloten met een drankje in De Bakkerij. Speciale gast was Ilona Fülop, die in Leiden was om de contacten te verstevigen en met fondsen en diaconieën te overleggen over steun voor de uitbreiding van het bejaardenhuis in Targu Mures.

Kerstcollecte 2011 De diaconale collecte op kerstavond en Eerste Kerstdag is dit jaar bestemd voor de kerstbonnenactie. Ook dit jaar worden er vanuit Diaconaal Centrum De Bakkerij op basis van aanvragen vanuit

Stripboek Het bij voorintekening bestelde stripboek Het Geheim van De Bakkerij kan afgehaald worden in De Bakkerij, maandag t/m donderdag van 9.00 – 16.00 uur en vrijdag van 9.00 – 12.00 uur. Het stripboek is voor € 12,00 te koop in De Bakkerij en in verschillende Leidse boekhandels.

Inzameling voorr Baby y Hope Gooi uw ongebruikte kraammaterialen niet weg, u kunt er levens mee redden! Aanstaande en jonge ouders, maar ook grootouders, kunnen hun steentje bijdragen door het kraampakket dat niet, of deels gebruikt wordt, ter beschikking te stellen van de Stichting Baby Hope. Deze landelijk werkende stichting zamelt overgebleven zaken uit de kraampakketten in en stuurt die naar landen in Afrika, India, Zuid-Amerika en Oost-Europa, waardoor vele kinderen en moeders gered worden omdat de bevalling hygiënischer verloopt. De Leidse werkgroepen ZWO en MOV V ondersteunen deze actie. Ongebruikte materialen uit het kraampakket kunnen ingeleverd worden bij de pastorie van de St. Petrusparochie, Lorentzkade 16a, 2313 GB Leiden (tel. 071 – 5121912) maandag t/m vrijdag van 9.30 – 11.30 uur. Zie voor meer inzamelpunten www.stichtingbabyhope.org. Van harte aanbevolen!

Nieuwjaarsbijeenkomst Op vrijdag 20 januari bent u van harte welkom op de traditionele Nieuwjaarsontmoeting van beide diaconieën in De Bakkerij, van 16.30 – 18.00 uur. Er wordt een boekje gepresenteerd over het jubileumsymposium Wordt het weer brood en soep uitdelen?

Multicultikoken Hollandse pot stond er 18 november op het menu! De 13 gasten in De Bakkerij lieten zich de pompoensoep, de hutspot met draadjesvlees, de Leidse stamppot en het toetje, ijs met kersen en slagroom, goed smaken. Het principe van de Multicultikookclub is dat een paar mensen koken. Wie mee wil helpen komt om 17.00 uur; wie alleen mee wil eten is welkom tussen 18.30 en 19.00 uur. De kosten worden hoofdelijk omgeslagen en bedragen niet meer dan € 10,- per persoon. Na afloop fl wordt afgesproken wie de volgende keer kookt. In januari is de volgende Multicultikookclub. Info bij Jacqueline Schoonwater. Graag vooraf opgeven via [email protected].

de professionele hulpverlening, parochies en wijkgemeenten, weer kerstbonnen uitgegeven aan mensen die het financieel fi moeilijk hebben of aan de rand van de samenleving staan. Kerstbonnen zijn tegoedbonnen, die vrij

te besteden zijn in een grote supermarkt in Leiden. Even wat extra financiële fi ruimte voor de komende feestdagen in december. De Diaconie Protestantse gemeente Leiden en de RK Diaconie Leiden organiseren de uitgifte van de kerstbonnen samen met de Stichting Urgente Noden (SUN). SUN stelt ook dit jaar weer een bedrag van € 15.000,- beschikbaar. Voor de rest van het bedrag wordt een beroep gedaan op bijdragen van diaconieën en parochiële caritas instellingen uit de regio, fondsen, bijdragen van particulieren en de diaconale Kerstcollecte 2011 van de Protestantse gemeente Leiden. Uw bijdrage is van harte welkom op giro 97065, t.n.v. Diaconie Protestantse gemeente Leiden, o.v.v. Kerstcollecte 2011.

Leids Kerkblad | 11

Leidse Binnenstadsgemeente Predikant: ds. A. Alblas, Jac. P. Thijsselaan 43, 2341 PM Oegstgeest, tel. 0654 797 098, tel. spreekuurr dagelijks 08.00-09.00 uurr (voorr spoedgevallen 0654 797 098), [email protected] Secretariaat: Nieuwstraat 20, 2312 KC LeidenScriba: R.G. Vanhaelen, tel. 071 - 5224162 Penningmeester: mw. G. Betgen, Multatuliplein 10, 2332 EC Leiden Bankrekeningnr.: 703141 t.n.v. penningmeesterr Binnenstadsgemeente; doel s.v.p. vermelden Wijkkerk: Hooglandse Kerk, Nieuwstraat/Middelweg Wijkgebouw: Het Hooglandsche Huys, Moriaansteeg 7, 2312 KD Leiden Website wijkgemeente: www.leidsebinnenstadsgemeente.nl Website Hooglandse Kerk: www.hooglandsekerk.com; Koster/beheerder: R. Hartsuiker, tel. 071 – 5149636, [email protected]

GEMEENTELEVEN Kerst grachten en bruggen zijn verlicht, het groen hangt in de straten. Kerst is in aantocht. In de kerk worden de adventskaarsen ontstoken op weg naar het licht. De kerstnacht heeft motieven van de paasnacht. In beide nachten breekt het licht door als teken van een nieuwe tijd. Thuis geurt de kerstboom en twinkelen kaarsen. Kerstfeest spreekt mensen aan.

De kerk speelt daarop in en weet zich ‘hoedster’ van het oude verhaal, waar het in onze cultuur om begonnen is. In de kerstnachtdiensten samen met Bijzonder Kerkenwerk Leiden komt naar voren dat dit hoeden van het grote geheim van God bij de mensen het nodige verlangt: ‘Moeder in nood’. Op de kerstmorgen vieren we het feest in de prachtige Hooglandse Kerk. De Leidse Cantorij verleent (kerst-)medewerking. Daar vóór is op 13 december een kerstfeest in het Hooglandsche Huys, vanouds voor ouderen maar nu alle belangstellenden. Prachtige bijdragen aan de kerstvoorbereiding levert de Leidse Cantorij in het befaamde Adventsconcert, dit jaar op 18 december om 20.15 uur. We wensen elkaar gezegende en gezellige dagen toe met veel licht in huis en in je ziel. Jaarwisseling Dit jaar valt de jaarwisseling in het weekend. Dat biedt goede mogelijkheden om de kerkelijke vieringen mee te maken. Oudejaarsavond is er om 17.00 uur een avondgebed met Cantate 170 en een oudejaarsmeditatie onder het

12 | Leids Kerkblad

thema: ‘Wat er was, zal er altijd weer zijn’. Nieuwjaarsmorgen valt op zondag, dus is er gewoon dienst, al zal het geen gewone dienst worden maar een ochtendgebed met nieuwjaarsontmoeting vooraf. Het thema is ‘Alles zit in de naam’ die je aan mensen, aan dingen, aan de tijd geeft. Nieuwe ambtsdragers Als schakel tussen Pastorale en Diaconale Raad en Wijkkerkenraad gaat Colette Stam fungeren. Zij is 45 jaar oud en 25 jaar werkzaam in de zorg voor mensen met een beperking. Momenteel geeft zij leiding aan een team bij Kentalis, voorheen Effatha, voor communicatief beperkte medemensen. Zij accepteert de uitdaging als een manier om iets voor de kerk en de ander te betekenen. De LBG

heeft zij ervaren als ‘thuiskomen’. Tegen vergaderingen ziet zij wel eens op, maar wonderlijk genoeg geeft dat gezamenlijk gebeuren ook energie. Als kostersdochter woonde Geertrui Betgen-Vroomans in de kerk. Zij was ook koster-beheerder van de Hooglandse Kerk en treedt nu als ouderling-kerkrentmeester aan. Het zakelijke aspect is bij haar in goede handen, mede gezien haar ervaring als hoofd administratie bij het LUMC. Het ouderlingaspect van haar ambt boeit haar even sterk. Ze ervaart het omzien naar elkaar als belangrijkste

taak in Gods naam. En wil graag voor de kerk werken: ’Ik hou van mijn kerk, klinkt wel kneuterig, maar het is echt zo’. Pasen is voor haar het mooiste feest en haar vertrouwen in God is grenzeloos; daarom wil ze samen met allen er voor gáán. Geboren Op 11 november is Jelka Ruth de Leeuw geboren. Haar gelukkige ouders zijn Marike Gelinck en Michiel de Leeuw. Die gaven woorden van Huub Oosterhuis mee bij de geboorte van Jelka: ’Met een neus vol levensadem, met een buik vol begeren, met een hoofd niet in de wolken, wel geheven naar de zon.’ Van harte gefeliciteerd met elkaar! Rouwgroep ‘Op reis door een land waar je de weg niet kent’ Het omgaan met verlies na een overlijden lijkt op een tocht waarin iedere reiziger zelff zijn weg moet vinden. Voor iedereen verloopt deze weg anders. Ieder verlies is uniek en ingrijpend. Naast verdriet zijn er emoties als boosheid, schuld, eenzaamheid en angst, die een stempel op je leven kunnen drukken. Soms lijkt de bodem van je bestaan weggeslagen. Het is voor iedereen - oud of jong - een moeilijke weg. In het besef dat leren omgaan met verlies een grote impact heeft en het niet iedereen lukt om zelf de weg te vinden, kan het zinvol zijn om steun buiten de familie of vriendenkring te zoeken. Het is soms fijn fi als iemand die wat verder van je af staat een stuk

meeloopt. Dat kan door je een poosje met iemand vanuit de kerk te verbinden of door deelname aan een groep voor mensen die verlies hebben meegemaakt. Lilian de Rek, 071-5232800.

DIENEN Adventsacties Met de werkgroep Diaconie van de Leidse Studentenekklesia biedt de ZWO-werkgroep tijdens de Advent de mogelijkheid om na de vieringen nader kennis te maken met organisaties die het Licht in de wereld willen verspreiden door concrete actie. Al eerder waren Unicef en Wereldwinkel te gast; op 11 december is dat Minka Wasi; op 18 december Amnesty International. Leeskring Compassie De leeskring Compassie is gestart. Daarin behandelen we het boek van Karen Armstrong over de twaalf stappen naar Compassie. In zes avonden zoeken we aanknoping voor het compassievol handelen in ons dagelijks leven. Het boek biedt handvatten en een theoretisch kader, maar de focus ligt voornamelijk op hoe we dit in de praktijk kunnen brengen. Compassie kun je niet denken, je kunt het alleen doen. Informatie bij André Potters-Kemp, 06-41439627, [email protected].

LEREN

Afscheiding). Steeds blijkt wat lang geleden gebeurde niet alleen interessant is, maar dat we er ook nu betekenis aan kunnen geven. Het verleden blijkt niet voorbij te zijn. Voor kerkmensen is dat eigenlijk niet zo verrassend. Nieuwe deelnemers welkom. Jan den Boeft, 071-5132657. Leerhuis Job We hebben de dialoog tussen Job en de vrienden besproken. Daarna hebben we gekeken naar zijn indrukwekkende slotpleidooi. Hij bepleit zijn onschuld en legt zijn zaak voor aan God. De komende bijeenkomst staat het antwoord van God aan Job centraal. We

hopen de vraag te beantwoorden: Op welke manier helpt Gods redevoering Job tot een beter inzicht in zijn situatie? Hoe maakt God duidelijk dat in het licht van Jobs lijden, Jobs onschuld èn Gods zuivere bestuur naast elkaar kunnen bestaan? Jan Boersema zal zijn licht laten schijnen over deze hoofdstukken (38-41); 13 december, 20.00 uur, Hooglandsche Huys, matthijsjdejong@ gmail.com. Kerstgroet Een hartelijke groet voor wie dit leest in verbondenheid door het Kind van Kerst. ds. Ad d Alblas

VIEREN Op 11 december kleurt het paars naar roze; het is dan zondag ‘Gaudete’ (verheugt u). We lezen met het Adventsproject de verhalen mee uit het boek Richteren. Menoach en zijn vrouw krijgen een bijzonder bericht: ze krijgen een zoon, die zal ‘groot zijn in de ogen van God’. Het is niet moeilijk de verbinding te zien met de ‘groten’ Johannes en Jezus. Zondag 18 december lezen we uit het evangelie over het bezoek van Gabriël bij Maria. Ons gemeentelid Rianne de Reus zal in de dienst voorgaan. De kerstnacht van 24 december viert de wijkgemeente samen met de Commissie Bijzonder Kerkenwerk met drie diensten in de Pieterskerk onder het thema ‘moeder in nood’.

Belijdenisgroep Bewust geloven Zoals vorig jaar gaat deze groep die voorbereidt op het doen van Openbare Belijdenis en ook toegankelijk is voor iedereen die niet direct aan belijdenis doen denkt, maar vanuit een open geest wil meedenken over geloof. Aanmelding graag zo spoedig mogelijk bij de wijkpredikant.

Het kerstfeest op 25 december wordt muzikaal verrijkt door de geweldige zang van de Leidse Cantorij onder leiding van Hans Brons. We denken met de kinderen na over ‘het kind’ en bidden voor alle kinderen in nood. Het lichtend middelpunt van de dienst is het Kerstevangelie over het Kind in de kribbe: ‘de hemel op aarde’.

Bijbelse Kernfiguren Op 2 november bracht Martine ons in de belevingswereld van Jaïrus en zijn dochter. Op 24 november nam Katinka ons mee naar het oerverhaal van de vloed. Zij beleefde de vrouw van Noach met een focus op haar vertrouwen. Op 12 december zijn we weer bij elkaar in het Hooglandsche Huys. De kring is rond maar wie wil kan aanschuiven.

Op oudejaarsavond laten we ons in de meditatieve verkondiging meenemen door de wijsheid van Prediker over de tijd.

Gesprekskring Kerkgeschiedenis Dit is geen geleerd genootschap maar een groep van17 die eens in de drie weken op donderdagochtend bijeenkomt om te praten over onderwerpen uit de geschiedenis van het Christendom. Over personen en hun tijd (Augustinus, Erasmus, Franciscus, Hildegard von Bingen, Abraham Kuyper) of instituties en stromingen (kloosters, martelaarschap, Moderne Devotie, Reformatie,

Nieuwjaarsmorgen met de vaste lezing over de besnijdenis en naamgeving van Jezus is zoiets als ‘het nieuwe jaar dopen’ of ‘de tijd besnijden’. Een goed begin. Op 8 januari vieren we het feest van Epifanie (de verschijning van de Heer) met het Doopfeest van de Heer. Alle gedoopten, in het bijzonder de kinderen en hun ouders die de afgelopen jaren bij de doop betrokken waren, worden uitgenodigd om dit feest mee te vieren. Wie een doopkaars heeft, neme die mee. Voor anderen is een ‘Doopgedachteniskaarsje’ en voor de niet-gedoopten hebben we ook een kaars. We baden op dit oude feest in het licht van de open hemel. Zondag 15 januari is Michiel de Leeuw voorganger. Hij is lid van onze gemeente en predikant in het Diaconessenhuis te Leiden. Op 22 januari zal gemeentelid dr. Ab Ridder de dienst leiden.

Leids Kerkblad | 13

Leidse Studenten Ekklesia Secretariaat: Rapenburg 100, 2311 GA A Leiden, 071-5134558, [email protected], www.ekklesia.leidenuniv.nl, www.ekklesialeiden.nl Studentenpastores: drs. Elise Woertman (RK), 06-45100439, [email protected]; ds. Rob van Waarde (PKN), 06-41935997, [email protected] Participantenpastores: wnd. ds. Henkk Schouten (PKN), 071-5218723, [email protected] Academiepredikante: prof. dr. Christiane Berkvens-Stevelinckk (rem.), 020-6714568, [email protected] Rekeningnummers: Leidse Studenten Ekklesia: 2635559 t.n.v. Stichting Materiële Voorzieningen LSE te Leiden; Diaconaat: 3313366 t.n.v. Stichting Diaconaal Fonds Hulpverlening LSE te Leiden Vereniging LSE: Amos Kater, [email protected], Marga Bakker, vicevoorzitter, Wim Schouten, [email protected], Johan de Groot, [email protected]

Hooglandse Vieringen Iedere zondag iss err om 11.45 5 uurr een oecumenische viering van de Leidse Studenten Ekklesia in de Hooglandse Kerk. Deze vieringen worden niett alleen doorr studenten bezocht, maarr ook k door anderen die aangesproken willen worden in een taall die niett dogmatisch is, maarr ook k niett vrijblijvend. In de Adventtijd is de Messias de centrale fi figuur, ruim opgevat als de figuur fi die ons geluk brengt en de wereld anders of beter maakt. Deze Messias laat op zich wachten. Dit wachten is het onderwerp van de dienst op 11 december. Maar ja, als hij komt, wat dan? Verwelkomen we hem met vreugde, of zitten we toch wel een beetje met zijn komst in onze maag? Daar zullen we ons op 18 december op bezinnen. De dienst op kerstavond begint om 22.30 uur (deur open 21.45 uur). Op kerstochtend is de dienst weer om 11.45 uur. Op zondag 1 januari 2012 zal er een korte dienst zijn met daarna gelegenheid elkaar geluk te wensen. In januari staan we stil bij het evangelie van Matteüs. De keuze is op de Bergrede (hoofdstukken 5-7) gevallen. Zou Jezus inderdaad een berg opgegaan zijn om zijn leerlingen met zo’n prachtig gecomponeerde redevoering te onderrichten? De vraag is verkeerd gesteld. Dat de evangelist Jezus een berg laat opgaan, moeten we niet letterlijk opvatten. Hij wil ermee herinneren aan die vroegere Leraar, Mozes, die ook een berg opging. De symboliek is duidelijk: vanaf een berg kun je de dingen beter overzien en ben je dichter bij het “hogere”. Het is duidelijk dat we bij Matteüs aan iemand uit de joodse traditie moeten denken. Het overheersende thema is de Wet (de Thora): hoe moeten we die begrijpen en actualiseren? Opvallend zijn de radicalisering en de verinnerlijking. Dat heeft de christenheid gedurende eeuwen heel wat hoofdbrekens gekost. Dient de Bergrede tot onze verootmoediging om ons des te ontvankelijker voor de Genade te

14 | Leids Kerkblad

maken? Is het een programma dat alleen uitvoerbaar is voor mensen die zich in een klooster uit de wereld terugtrekken? Is het een blauwdruk voor politiek handelen? Of laat het ons zien hoe het in het komende Koninkrijk zal toegaan? Na een inleidende dienst waarin ook de zaligsprekingen aan de orde komen (hoofdstuk 5), is de tweede dienst aan de radicalisering gewijd (idem) en de derde aan de verinnerlijking (hoofdstuk 6).

Allerzielen In de dienst van zondag 30 oktober zijn de overledenen uit de LSE-gemeenschap herdacht. Voor Ton de Wit, Clare Wesselius, Hein Visser en anderen is een kaars aangestoken. Moge hun zielen rusten in vrede.

Eerste algemene ledenvergadering In juni is de nieuwe Vereniging LSE opgericht. Op 26 oktober is in een feestelijke sfeer de eerste ledenvergadering gehouden. Ruim tachtig leden waren aanwezig. Het bestuur van de nieuwe vereniging presenteerde zich. Op de website ekklesialeiden.nl zijn zij alle tien te vinden. Het dagelijks bestuur bestaat uit: Amos Kater, Marga Bakker, Wim Schouten en Johan de Groot. De contributie werd vastgesteld op € 25,00 per lid per jaar, voor studenten en juniorleden € 12,50. Deze is laag gehouden om geen belemmering te vormen voor het lidmaatschap. Daarnaast wordt een vrijwillige bijdrage gevraagd van gemiddeld ongeveer € 300,00 per lid. De

vereniging heeft een anbi-verklaring waardoor de jaarlijkse bijdrage aftrekbaar is. De mogelijkheid om collectebonnen in te voeren zal worden onderzocht. Ten slotte werd de meerjarenbegroting toegelicht. De beroepingscommissie voor de opvolger van Ranfar Kouwijzer is voortvarend te werk gegaan. In het decembernummer van Kerkinformatie is een advertentie geplaatst voor een predikant voor 0,7 fte gedurende vier jaar. Aan de participanten zal een programma worden aangeboden. Begonnen zal worden met een korte serie bijeenkomsten met inleiders rond het onderwerp “Geloof en brein”. Nadere informatie volgt. Ten slotte werd afscheid genomen van de bestuursleden van de nu opgeheven LSE-raad die zo’n twintig jaar heeft gefunctioneerd. Lovende woorden

werden gesproken en het glas werd geheven.

Rapenburg 100: expositie Jakob de Jonge Deze expositie staat in het teken van het jaarthema 2011-2012 van de LSE “Step out of your comfort-zone”. Jakob de Jonge (1982) zit in het laatste jaar van de Koninklijke Academie van Beeldende

Agenda De zondagse vieringen zijn altijd d in de Hooglandse Kerk, Middelweg 2, Leiden. Zondag 11 december, 11.45 uur Wachten op de komende Messias - pastor Corine van der Loos Zondag 18 december, 11.45 uur En als hij komt? - ds. Christiane Berkvens Zondag 24 december, 22.30 uur (deur open 21.45 uur) Kerstnachtdienst - ds. Rob van Waarde Maandag 25 december, 11.45 uur Eerste Kerstdag - ds. Jan Delhaas Zondag 1 januari, 11.45 uur ds. Co Kooman Zondag 8 januari, 11.45 uur Zaligsprekingen - ds. Henk Schouten, doopdienst Zondag 15 januari, 11.45 uur Gij hebt gehoord, maar ik zeg u - pastor Christiane van den Berg Zondag 22 januari, 11.45 uur De binnenkamer - ds. Karin van den Broeke Kunsten, Den Haag. Hij maakt kleurrijke schilderijen, vaak met een meer of minder politieke lading. Zijn schilderijen laten een andere wereld zien, een reflectie van de ons vertrouwde wereld. Grote contrasten komen aan bod: hoop en vrees, ideaal en werkelijkheid, vertrouwen en cynisme, echtheid en schijn, eerlijkheid en hypocrisie. Zie www. jakobdejonge.com

Cluster Binnenstad Contactadres: dhr C. van Vliet e-mail: [email protected] De Leidse Studenten Ekklesia, de Marewijkgemeente en de Leidse Binnenstadsgemeente hebben als onderdeel van de samenwerking binnen het Binnenstadscluster op 13 november hun jaarlijkse Vesperdienst gehouden. In de dienst kwam een dubbel drieluik naar voren: de drie voorgangers van de geloofsgemeenschappen en de drie koren verleenden hun medewerking. Het onderwerp Diaconie stond centraal, een logische keuze gezien de nauwe verbondenheid met het werk van de jubilerende diaconie in de Bakkerij.

Zondag 29 januari, 11.45 uur ds. Henk Schouten

niet in gediend worden, maar in dienen. Geloven gaat om spiritualiteit en solidariteit. Een gezegende te zijn om tot zegen te zijn. Ds. Rob van Waarde ging in op het bij elkaar houden van geloven en handelen. Dit naar aanleiding van de vraag van de rijke jongeling naar waar het ten diepste om gaat. De kern van de diaconie is het aanzien van de ander die mij in beweging kan brengen. Diaconie als gestalte van het Koninkrijk Gods dat inspireert en mensen in beweging zet. Ds. Ton Jacobs sloot het drieluik af met

door de ogen van de hulpbehoevende te kijken naar de werkelijkheid. Dit naar aanleiding van Ruth. Wie diaconie zegt, zegt helpen. Het geheim van waardig helpen en geholpen worden ligt in het Bijbelse begrip liefhebben. De drie koren – Mare Vocale, Schola Cantorum en de Leidse Cantorij – zongen prachtige liederen afzonderlijk, gezamenlijk en met de aanwezigen. Zij onderstreepten op een goed afgestemde wijze de diaconale setting van de dienst. Theo Visser speelde orgel en piano. Centt van Vliet

Als toonzettende samenvatting werd “De tafel der armen” als eerste lied gezongen. Ds. Ad Alblas zag diaconaat als kernwaarde van de gemeente van Christus, de Ekklesia van God. De nabijheid van de Heilige is ervaarbaar in mensen. Als christelijke kerk kiezen we voor de navolging van Jezus. Deze bijzondere mens van God zocht zijn levensvervulling niet in eer en macht,

Leids Kerkblad | 15

Hervormde Marewijkgemeente Predikant: ds. T. Jacobs, Edelkarperr 28, 2318 NK K Leiden, tel. 071- 8870207, [email protected] Scriba: Jan en Tineke Domburg, Loevestein 42, 2352 KP Leiderdorp, tel. 071 – 5897816, e-mail: [email protected] Penningmeester: P. Jasperse, Postbus 62, 2300 AB Leiden, tel. 071 - 5610122, [email protected] Bankrekeningnr.: 1720266 t.n.v. Hervormde MarewijkgemeenteWijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Wijkkerk: Marekerk, Lange Mare 48, 2312 GS Leiden, tel. 071 - 5121208 Beheerder kerk en wijkgebouw: P. Breedijk, tel. 06 - 57721473 Website: www.marekerk.nl

Kerst De kindernevendienst heeft dit jaar voor het kerstproject Spoor van Licht gekozen van “Vertel Het Maar”. Wij volgen de evangelist Lucas in alles wat er voor en op Kerst gebeurde. Voor in de kerk hangt een prachtige vijfpuntige ster. En iedere week gaat er een punt meer verlicht worden totdat we op Kerst het feest van het Licht mogen vieren. Op zaterdag 24 december hebben wij ‘s avonds onze kerstavonddienst. We beginnen om 19.30 uur. De voorbereidingen zijn al in volle gang. Dit jaar willen we luisteren naar de kerstboodschap van de engel(en). Het thema is “luchtpost” geworden. Het belooft een dienst te worden met veel zang; zowel gemeentezang als koorzang van MareVocale. Nodigt zoveel mogelijk mensen uit voor deze dienst, want iedereen is welkom!

Geboren Wij feliciteren de ouders Georgios en Elizabeth, en de kinderen Stephanos en Eleonorah met de geboorte van Elias (Nhf_n). Hij is op 5 november geboren. Hun adres is Purperforel 20, 2318 MK Leiden. God zegene jullie.

Huwelijk Op D.V. 19 januari willen Jan de Vries en Jojanneke Dekker in het huwelijk treden. De trouwdienst begint om 18.30 uur in de Marekerk en zal geleid worden door ds. Aaldert Gooijer uit Berkel en Rodenrijs. Hij is een goede studievriend van Jojanneke. Aangezien zowel Jan als Jojanneke deel uit maken van MareVocale, wil ons koor in deze dienst haar bijdrage leveren. Hun toekomstig adres is Diamantlaan 100, 2332 GP Leiden. Wij wensen jullie een hele mooie trouwdag toe en een gezegend leven met elkaar.

Overleden Op woensdag 9 november is mw. M. Distelvelt-van Strater (Rijn en Vliet; kamer 603, Aaltje Noordewierlaan 1 te Leiden) overleden op de leeftijd van 83 jaar. Zij bezocht de ouderendagen van onze gemeente. Op maandag 14

16 | Leids Kerkblad

november is zij begraven op Rhijnhof. Tijdens de afscheidsplechtigheid heb ik gesproken naar aanleiding van Johannes 14. Wij wensen deze bedroefde familie Gods zegen toe.

Studieverlof Met ingang van 2 januari mag ik beginnen aan het tweede deel van mijn studieverlof. Eens in de vijf jaar mag (mocht) een predikant zich 3 maanden terugtrekken uit de gemeente om zich te wijden aan de theologische studie. In de eerste helft heb ik mij verdiept in contextueel pastoraat. Nu wil ik een Bijbelstheologisch onderwerp bij de horens vatten. Ik hoop me met name te gaan verdiepen in de theologische gevolgen van de ballingschap van het joodse volk. Te zijner tijd zal ik verslag uitbrengen van mijn bevindingen. Ook wil ik het gaan gebruiken bij een prekenserie uit het Oude Testament. Het studieverlof eindigt op 18 februari. Voor pastorale zaken kunt u in deze periode contact opnemen met ouderling Gerrit Sirag (071-5892028; [email protected]). Voor meer algemene zaken kunt u aankloppen bij het scribaat, Jan en Tineke Domburg ([email protected]). ds. Ton Jacobs

Bijbelkringen Binnen de Marewijkgemeente hebben gesprekskringen een centrale plaats. Het zijn bijeenkomsten van een kleine groep mensen (7-10 personen), meestal bij iemand thuis. De kringen komen eens in de twee of drie weken bij elkaar. Naast gemeenteleden zijn er ook niet-gemeenteleden die de kringen volgen. Een aantal jaren geleden is er gekozen voor een nieuwe opzet van de kringen. Waar er voorheen horizontale kringen waren waarbij mensen van ongeveer dezelfde leeftijd bij elkaar op kring zaten, zijn er nu verticale kringen: mensen van diverse leeftijden vormen een kring. Hiervoor is gekozen om het contact tussen de diverse generaties in

de kerk te bevorderen. Dit heeft erg goed gewerkt. Mensen van ongeveer dezelfde leeftijd kennen elkaar toch wel en juist de ontmoeting met andere generaties leidt tot verdieping. De kringen worden eens per twee jaar ingedeeld aan de hand van een voorkeursthema en voorkeursavond. De meeste mensen volgen een gewone Bijbelkring. Er doen ongeveer 70 mensen aan mee. Daarnaast vormt de belijdenisgroep van het afgelopen jaar samen een kring onder leiding van meer ervaren gemeenteleden. Ook is er een gesprekskring voor ouderen die op dinsdagochtend gehouden wordt in het Marehuis onder leiding van ds. Jacobs. Ten slotte is er nog een ‘ontdek de bijbel’ kring waar mensen die niet bekend zijn met het christelijk geloof meer leren over de Bijbel en hoe je die kunt lezen. De belangrijkste elementen van een kring zijn ontmoeting, pastoraat, gebed en Bijbelstudie. Door elkaar regelmatig te zien, leer je elkaar echt goed kennen. De sociaal culturele en kerkelijke achtergrond van gemeenteleden is zeer divers. Elkaar leren kennen leidt direct tot verbreding van het persoonlijk blikveld. Het persoonlijke karakter van de ontmoeting geeft de ruimte om ook over persoonlijke zorgen en geloofszaken te praten. Ontmoeting en pastoraat gaan dan hand in hand. In het gezamen-

Agenda Zondag 11 december Derde Adventszondag, ‘s morgens zal in de voorbede extra aandacht zijn voor de zieken

lijk gebed wordt dankbaarheid geuit richting God en worden ook persoonlijke, kerkelijke en maatschappelijke zorgen bij God gebracht. Ten slotte wordt er iedere kring gedurende ongeveer een uur een Bijbelstudie gehouden aan de hand van een Bijbelgedeelte en een Bijbelstudieboekje met gespreksvragen. Kortom, wil je betrokken gemeentelid zijn en blijven, dan is een kring dé manier om dit vorm te geven. Het is leuk, leerzaam, persoonlijk en daarmee soms ook verrassend en spannend!

Zondag 18 december Vierde Adventszondag Zaterdag 24 december Kerstavonddienst m.m.v. MareVocale; aanvang 19.30 uur Zondag 25 december Eerste Kerstdag, ‘s morgens m.m.v. MareVocale (‘s middags geen dienst) Zaterdag 31 december Oudejaarsdienst, aanvang 19.30 uur Zondag 1 januari Nieuwjaarsdienst, bevestiging en afscheid ambtsdragers, aanvang 10.30 uur! (‘s middags geen dienst)

Bass van derr Hoeven, kringcoördinator

Donderdag 19 januari Trouwdienst van Jan de Vries en Jojanneke Dekker in de Marekerk om 18.30 uur.

Missionair Stadswerk

Zondag 22 januari Alphadienst, aanvang 19.30 uur.

Missionair ouderling Marewijkgemeente: Herman Paul, [email protected]

Kerstavonddienst Elk jaar op kerstavond ondergaat de Marekerk een gedaantewisseling om met elkaar te vieren dat Jezus, de zoon van God, geboren is. Ook dit jaar zal, Deo Volente, op zaterdag 24 december een kerstavonddienst plaatsvinden. De dienst begint om 19.30 uur en onze wijkpredikant dominee T. Jacobs zal deze leiden. De weken voor Kerst zijn voor veel mensen een periode vol gezelligheid, drukte, boodschappen in huis halen en de kerstboom optuigen. Het hele huis wordt klaargemaakt voor een paar gezellige dagen met familie en vrienden. Op de avond voor Kerst willen wij samenkomen om stil te staan bij de blijde gebeurtenis van de geboorte van een kind. God heeft Zijn eigen zoon naar deze wereld gezonden om de relatie tussen Hem en de mensen te herstellen. Dit jaar is het thema van de dienst “Luchtpost”. Soms zouden we in deze bewogen tijden een briefje uit de hemel willen met een bemoedigend bericht van God. Of een engelenkoor met een boodschap van vrede, zoals de herders in het veld. Ook nu zoekt God contact met, en wil Hij betrokken zijn, bij mensen. In deze kerstavonddienst willen

we met elkaar stilstaan bij hoe God communiceert en ons persoonlijk aanspreekt. Toen, in de kerstnacht van 2000 jaar geleden en nu.

Bij een feest hoort ook muziek. De muziek zal worden verzorgd door Henk Gijzen op het orgel, in samenspel met het koor MareVocale. De kinderen van de gemeente zullen ook een muzikale bijdrage leveren. Er zullen twee collecten worden gehouden. Uiteraard zal dit jaar weer een goed doel worden gesteund met de opbrengst van deze collecte. De andere collecte is voor de onkosten van de avond.

kerstavond in de Marekerk

Luchtpost datum: aanvang: muziek: spreker:

24 december 19.30 uur MareVocale ds. T. Jacobs

Marekerk - Lange Mare 48 - Leiden w w w . m a r e k e r k . n l

De kerstavonddienst is bij uitstek een dienst waar veel mensen heengaan die niet gewoon zijn wekelijks een kerk te bezoeken. Iedereen die wil komen wordt dan ook hartelijk uitgenodigd om zijn of haar familie, vrienden en kennissen mee te nemen! Na afl floop is er gelegenheid om samen een kop lekkere warme chocolademelk of glühwein te drinken in de behaaglijke kerk of buiten in de warmte van de vuurkorven. Traditioneel is er voor iedereen, jong en oud, een klein aandenken.

Leids Kerkblad | 17

Maranathawijk Wijkpredikant: Kerkelijk werker: Consulent: Scriba: e-mail: Giro Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden: Wijkkerk: Internet: Kerkdienst op internet: Wijkcentrum: Beheerder Wijkcentrum:

vacant M. Boelen, tel. 06 - 5190 3576, e-mail: [email protected] zie bij Vredeskerk mw. E.J.F. Venekamp-van Hal, Hoge Morsweg 63, 2332 HH Leiden, tel.: 5767607 [email protected] 240776, ten name van Protestantse Maranathawijkgemeente Leiden Vredeskerk, Van Vollenhovekade 24, 2313 GG www.vredeskerk-leiden.nl www.kerkomroep.nl Topaaslaan 23, 2332 JC Leiden K. Bakker, Smaragdlaan 45, tel.: 5765158 Teksten zonderr ondertekening zijn afkomstig van de scriba.

December: ‘feestmaand’, ‘maand van de verloren voorwerpen’

vinden elkaar in de hoop en het geloof dat God óns heeft gezocht en gevonden.

Als je in de trein je paraplu laat liggen, dan bel je met de afdeling ‘gevonden voorwerpen’ van de NS. Daar wordt alles bewaard wat onbeheerd wordt aangetroffen. De naam van die afdeling wekt valse hoop, niet alles wat verloren is is ook weer teruggevonden. Afhankelijk van wat verloren is, zijn mensen hopeloos, verdrietig, boos of teleurgesteld. Het is in dit klimaat immers rampzalig je paraplu kwijt te zijn. Maar nog erger is het wanneer je íemand verloren bent. Óf omdat iemand het contact verbroken heeft, óf omdat iemand overleed. Iemand die te mooi, te lief, te jong of te hulpeloos is om kwijt te raken. Partner, ouder, kind, of vriend. Boosheid, verdriet, teleurstelling en terneergeslagenheid bedekken je. Zelf zoekgeraakt in eenzaamheid en pijn van ..... (God weet wat!). Juist in deze december’feest’maand besef je weer kwijt te zijn wat, of wie je zo dierbaar was. En het besef je misschien zélf verloren te zijn.

Moge dat uw Kerst vreugdevol maken. Mario Boelen

De reis naar mijn adoptiekind in Ethiopië Op een zonnige nazomermiddag was een aantal leden van de Maranathawijkgemeente naar het kerkelijk centrum ‘De Wijkplaats’ getogen voor de eerste maandelijkse koffi fie-/inloopmiddag na de zomer. Nu zijn deze middagen nooit ‘gewoon’, maar deze was wel extra bijzonder omdat ouderlinge Lia van der Laan een presentatie gaf van haar reis naar Ethiopië. Zij ging daar heen om het meisje te bezoeken dat zij via de organisatie Compassion financieel fi heeft geadopteerd. Compassion is een internationale, christelijke kindsponsororganisatie die in 26 ontwikkelingslanden meer dan 1,2 miljoen kinderen de kans geeft op een leven zonder armoede. Je kunt kinderen, moeders en baby’s en studenten sponsoren en op allerlei andere manieren betrokken raken. Zoals Lia vertelde over ‘haar’ kindje Eyerusalem. Al geruime tijd sponsort Lia haar en haar familie financieel fi via

18 | Leids Kerkblad

Popcorn en nootjes mett zaden, ook k in Ethiopië een lekkernij.

Behalve de armoede en het gebrek, is daar ook vaak de gezinssituatie erbarmelijk. Kinderen die door de grootouders moeten worden opgevoed zijn er geen uitzondering. En toekomstperspectief heb je eigenlijk alleen met een goede opleiding. Hoewel je ziet dat degenen met een gedegen opleiding veelal het land verlaten. Al met al was dit voor Lia vanzelfsprekend een indrukwekkende reis die zij niet snel zal vergeten. Op 9 oktober, na de kerkdienst, zal zij haar verhaal nogmaals vertellen in de Vredeskerk. Van harte aanbevolen! Meer informatie vindt u ook op www.compassion.nl.

Binnenkort Kerst, ‘feest’ van verloren én gevonden ‘voorwerpen’. We denken aan wie we verloren, maar vinden ook mensen terug die we ‘kwijt’ waren. We zoeken elkáár weer en vinden elkaar in herinneringen, in gezelligheid, in het besef elkaar nodig te hebben. We worden zelf het gevonden muntje, het verloren gewaande schaap, een teruggekeerde zoon. Kwijt blijft vaak kwijt. Kerst is niet het loket ‘gevonden voorwerpen’. Maar we

Compassion. Verder vertelde ze over de leefwijze in Ethiopië, de gezondheidszorg, en de strijd die het overleven in dit land vaak is als gevolg van armoede en tekort. Maar ook vertelde Lia over de liefde die je ervaart als je daar bent. Zo trof het haar dat kinderen de lekkernijen die ze had meegebracht altijd als eerste in de mond van de gever wilden stoppen.

Verslag van de presentatie van Lia van derr Laan, 15 5 september.

Giften

Lia verteltt “mett compassie”.

We hadden voorr deze maand d te veel kopij, duss de verantwoording van de giften kuntt u volgende keerr in het kerkblad d lezen.

Agenda Afscheid van diaken Henk Middelkoop In begin jaren ’70 kregen wij huisbezoek van een ouderling - dat gebeurde toen nog - waarbij ik de opmerking maakte dat er in de kerkenraad wel veel oudere ambtsdragers zaten. Prompt kwam er enkele weken later een verzoek of ik jeugdouderling wilde worden met als taak het opzetten van een jongensclub naast het andere kerkenraadswerk. Dat heb ik met veel plezier een aantal jaren gedaan. Na het sluiten van de Beloftekerk in 1975 en mijn verhuizing naar de Merenwijk ben ik gast geworden in de Petrakerk. Daar werd ook al snel een beroep op mij gedaan. Ik werd diaken met weer als taak een jongensclub op te richten. Ook het Breehuys, gereformeerd jeugdhuis, moest op zaterdagavond bezocht worden om te kijken of alles daar goed verliep en er niet teveel herrie gemaakt werd. Na het sluiten van de Petrakerk een nieuwe termijn als diaken in de Bethlehemkerk. De start van Samen Op Weg was toen een belangrijk agendapunt. Later stond ook het sluiten van de Bethlehemkerk en de Oude Vestkerk op de agenda. Daarna een periode van diaken in de Binnenstadsgemeente. Na het overlijden van mijn vrouw en mijn verhuizing naar de Stevenshof in 1997 ben ik in de Maranathakerk gaan kerken. Daar liet men mij een poos met rust, maar in 2000 heeft de kerkenraad mij gevraagd om diaken te worden. Na de sluiting van de Maranathakerk in 2006 ben ik in de Vredeskerk gewoon doorgegaan met mijn taak als diaken van de Maranathawijkgemeente. Mijn ambtsperiodes zijn altijd in het teken geweest van sluiting van een kerkgebouw wat de nodige nare discussies met zich meebracht. Gelukkig mocht ik in de Vredeskerk een kleine bijdrage leveren aan de renovatie van het kerkgebouw, dat was weer eens wat anders dan praten over een kerksluiting. Na 30 jaar wil ik nu graag als gewoon gemeentelid kerken in de Vredeskerk. Ik blijf nog wel werkzaamheden voor de Maranathawijk verrichten, maar niet als ambtdrager. Henk k Middelkoop

Ter nagedachtenis aan Marijtje Zijlstra–van Egmond Op donderdag 27 oktober is op 88-jarige leeftijd overleden mw. Marijtje Zijlstravan Egmond, weduwe van Dirk Zijlstra, met wie zij vijf kinderen kreeg. Zelf kwam zij uit een groot timmermansgezin met negen kinderen. Lange tijd woonde

6 december 20.00 uur, kerkenraadsvergadering en afscheid aftredende ambtsdragers 7 december 15.30 uur, bijbelkring in Schouwenhove 7 december 19.30 - 20.00 uur , Oecumenische Adventsvespers in de Oud-Katholieke Kerk (Zoeterwoudse Singel 50) 14 december 19.30 - 20.00 uur,oecumenische Adventsvespers in de Oud-Katholieke Kerk (Zoeterwoudse Singel 50) 15 december 14.30 uur, inloopmiddag Wijkplaats 16 december 15.00 - 17.00 uur, themabijeenkomst “Mijn uitvaart” 17 december vanaf 9.30uur, uitreiking kerstgroet aan ouderen in de wijk 18 januari 15.00 uur, kerkdienst in Schouwenhove

het gezin in Rijnsburg. Dat was een tijd vol geluk. Mw. Zijlstra werd de laatste jaren verzorgd in de Robijnhof. Haar familie typeert haar als vrijgevig, bescheiden, gelovig. Maar ook ijdel, temperamentvol en ondeugend. Zeer zeker was zij een gelovig mens, getuige de vele verhalen rond de door haar geliefde psalmen. In de opvoeding van de kinderen heeft zij zich ervoor beijverd hen de liefde van de Nabije mee te geven. Haar kleinkinderen mochten haar allemaal zeer graag. Zij werd, volgens haar kinderen, op een goede manier, met veel aandacht, verwend door haar man. En zij, op haar beurt, verwende weer graag de kinderen en de kleinkinderen. ‘Mijn oog is op u’ (Psalm 32:8) stond er boven de rouwkaart. Die tekst heeft veel betekend voor mw. Zijlstra. Ook op moeilijke momenten, bijvoorbeeld toen zij op betrekkelijk jonge leeftijd haar man verloor. Deze Psalm werd dan ook gelezen, overdacht en gezongen in de dienst van woord en gebed in de Antoniuskerk, ter harer gedachtenis. De begrafenis heeft aansluitend plaatsgevonden op Rhijnhof. Moge het oog van de God van Abraham, Isaak, Jacob en Jezus van Nazareth, troostvol zijn en blijven op hen die achterblijven.

weten wat ze moeten doen als het zover is. Zodat je uitvaart zal verlopen, zoals je zelf graag wilt. Zodat het afscheid recht zal doen aan de overledene, diens leven én aan degenen die rouwen. Gepast, waardig en troostvol. Misschien zelfs hoopvol. Maar wat, en hoe? Hoe bereid je je voor op je uitvaart? Wat zijn de mogelijkheden en hoe kun je je wensen vastleggen? Wat wil je, en wat kan en mag er allemaal? En een kerkelijke uitvaart, geleid door een geestelijke, wat mag je daarvan verwachten? Wilt u meer weten over de mogelijkheden om (gedeeltelijk) zelf je uitvaart vorm en inhoud te geven? WELKOM! Datum: vrijdag 16 december Tijd: van 15.00 tot 17.00 uur Locatie: Maranathawijkgemeente ‘De Wijkplaats’, Topaaslaan 23, 2332 JC Leiden Informatie: Mario Boelen

Mijn uitvaart ‘Memento Mori’ (Gedenk te sterven), zo luidt het devies van de Trappistenkloosterorde (bekend van het goede, traditioneel gebrouwen bier). Ofwel: wees erop voorbereid te zullen sterven. Zodat degenen die achterblijven

Leids Kerkblad | 19

Vredeskerk Predikant: dr. G.J. Venema, Van den Brandelerkade 24, 2313 GW W Leiden, tel. 071 – 5137919, [email protected] Scriba: mw. R. Smit, p/a Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, [email protected] Penningmeester: Th. Weizenbach, Van Vollenhovenkade 5, 2313 GG Leiden, tel. 071 – 5149092 Bankrekeningnr.: 8285572 t.n.v. Protestantse wijkgemeente Vredeskerk Wijkkerk: Vredeskerk, Van Vollenhovenkade 24, 2313 GG Leiden, tel. 071 - 5142317 Koster/beheerder: H. Holswilder, [email protected] Wijkcentrum ‘Staalwijk’: Herenstraat 45, 2313 AF Leiden, tel. 071 – 5143666; verhuurr via mw. J. van Rossen, tel. 071 – 5128692, [email protected] Website: www.vredeskerk-leiden.nl

Gedachtenis Op 13 november overleed Henk van der Horn, 69 jaar oud. Henk was geruime tijd ziek. Ondanks de pijnen waaraan hij leed, heeft hij enkele jaren zijn best gedaan om het dagelijks leven vol te houden. Ook kwam hij - als het kon graag op zondag naar de dienst. De laatste maanden waren moeilijk. Na een val werd hij opgenomen in het ziekenhuis en vervolgens in verpleeghuis Leythenrode waar zijn gezondheid snel achteruit ging. Op vrijdag 18 november hebben we in de Vredeskerk afscheid genomen, met de woorden uit Psalm 4:9: ‘In vrede leg ik mij neer / en meteen slaap ik in / want u, HEER, laat mij wonen / in een vertrouwd en veilig huis’. Daarna hebben we Henk naar Rhijnhof gebracht om hem - in het graf verenigd met zijn intens geliefde vrouw - in handen van God te geven. Geheel onverwacht overleed op 16 november Jan Verhoogt, 63 jaar oud. Jan was met zijn vrouw Anneke pas verhuisd van de Herenstraat naar het Van Vollenhovenplein. Tijdens een bezoekje aan zijn oude woning is hij overleden. Jan voelde zich thuis in de Vredeskerk, nam deel aan de Bijbelkring en de volwassenencatechisatie. Hij zocht God in de dingen die hij deed, en in de gesprekken die hij voerde. Op 23 november hebben we in de Vredeskerk de woorden uit Psalm 33 gelezen, die Jan en Anneke sinds hun huwelijk vijf jaar geleden hebben begeleid: ‘Het oog van de HEER is op wie Hem vrezen / en hopen op zijn trouw: / Hij zal hen redden in doodsgevaar.’ Daarna hebben we Jan naar zijn rustplaats op begraafplaats Rhijnhof gebracht. De gedachtenis van Hendrik Willem van der Horn en Johannes Andreas Gerardus Maria Verhoogt zij ons allen tot zegen.

Geboorte We ontvingen vrolijk bericht. Op 28 september is geboren Neele Salomé,

20 | Leids Kerkblad

dochter van Elise en Raoul van der Vleugel (Leuvenstraat 65). We feliciteren de ouders en natuurlijk de drie grote zussen Fien, Wieke en Alba! Dat Neele als jongste van vier meiden haar eigen weg in het leven moge vinden, vol vrede en geluk!

Oecumene In december en januari worden verschillende activiteiten samen met de Oud-Katholieke parochie en de Evangelisch Lutherse Gemeente georganiseerd. Op woensdag 14 december vieren we de laatste van de drie vespers uit de Adventstijd in de Oud-Katholieke kerk aan de Cronesteinkade. In een half uurtje van zang, stilte en gebed kom je tot rust en groeit het besef dat je naar Kerst toeleeft. Aanvang van de vesper19.30 uur. Eveneens op woensdag 14 december in de Oud-Katholieke kerk is de tweede avond van een oecumenisch leerhuis over de apostel Paulus. Prof. Bert Jan Lietaert Peerbolte spreekt over zijn boek Paulus en de rest. U kunt desgewenst

aansluitend op de vesper eerst koffie fi drinken en dan het leerhuis bezoeken. Aanvang van het leerhuis 20.15 uur. Op zondag 22 januari vieren we een oecumenische dienst in de Vredeskerk. We volgen deze keer de calvinistische ritus, dus de orde zoals we gewend zijn in de Vredeskerk. Aan de dienst wordt meegewerkt door de cantorij van de Vredeskerk o.l.v. Liesbeth Boertien.

Actie voor het Glazen Huis Kinderen en jongeren in de Vredeskerk zijn al een tijdje bezig met de actie van 3FM/Serious Request, ofwel: het Glazen Huis dat binnenkort op de Beestenmarkt staat. Een goed doel letterlijk zo dicht in de buurt maakt ze nog enthousiaster! Vooral tijdens de bollenmarkt op 29 oktober: er werd viool gespeeld, als levend standbeeld gestaan, cake, taart en ‘kniepertjes’ gebakken en hiermee een bedrag van € 278,00 ingezameld! Het geld is bestemd voor moeders die getroffen zijn door oorlogs- of conflictsifl tuaties. Eerder was al € 16,00 opgehaald met de inzameling van lege flessen, fl

maar het bedrag zal zeker nog groter worden. Rond Kerst zullen de kinderen, jongeren en leiding de opbrengst ter plekke aanbieden.

Tuin op de schop Afgelopen mei zocht de inrichtingscommissie contact met de afdeling Groen van de gemeente Leiden. Aanleiding was de tuin aan de achterzijde, al jaren een woestenij. De klimop heeft bomen compleet ingekapseld. Verwilderde struiken verhinderen dat er daglicht door de ramen valt waardoor de buitenverlichting overdag spontaan aangaat! We hebben onze wensen kenbaar gemaakt: meer licht en een beter toegankelijk gebied, liefst met gras, waarin de huidige appel- en kersenbloesembomen mooi uitkomen, en aanpassing van de bosschages bij de brug van de De Sitterlaan. Dit heeft geleid tot een herinrichtingsplan waarvan de eerste fase begin december van start gaat: het opschonen van de achterzijde van de Vredeskerk, waarbij twee bomen die te dicht op de gevel staan, gerooid zullen worden. Wat betreft de volgende fasen zijn wij nog met de gemeente in overleg. Vast staat wel dat er flink wat te gebeuren staat rond de Vredeskerk!

Vredeskerk steunt Exodus Leiden De afgelopen weken hebben (oud-) bewoners van Exodus Leiden, samen met studentenhuis Doedoleith, geld ingezameld voor een jeugdgevangenis in Kampala, Oeganda. Op 5 november vond in dit kader een manifestatie plaats in de Vredeskerk; op de foto ziet u hiervan een impressie. Op 13 november, tijdens een dienst die

Pastoraat/wijkkas via ds. Venema 4 x € 50,00, € 60,00, € 65,00, 2x € 100,00, en € 200,00; via dhr. Zwijsen 2x € 50,00, € 65,00, € 70,00 en € 100,00; via dhr. Boter € 20,00, 3x € 50,00 en € 60,00; via mw. Hulsman € 200,00 via mw. Van Zwieten € 50,00; Jeugdwerk: via dhr. Boter € 260,00; Ontmoetingsdag: via ds. Venema € 200,00; Collecte PGL: via dhr. Boter € 50,00;

Voedselbank: via dhr. Vis 3x € 50,00 en 2x € 60.00, en via dhr. Boter 2x € 50,00; Bloemenfonds: van mw. S € 15,00; Allen hartelijk dank voor uw gaven! Dit dank-je-wel geldt natuurlijk ook voor alle bijdragen op onze rekening bij de ING! Theo Weizenbach Penningmeesterr Protestantse Wijkgemeente Vredeskerk ING bankrekening 8285572

Rondom de eredienst Advent Op de derde zondag van Advent, 11 december, is er een primeur! Aan de dienst zal worden meegewerkt door Leiden English Choir. Voorganger is dominee Venema. Dominee Wolthaus zal voorgaan op zondag 18 december, de vierde zondag van Advent. Kerstfeest voorr kinderen uit de wijk Op zaterdagmiddag 24 december is er kerstfeest voor alle kinderen uit de Professoren- en Burgemeesterswijk. De kinderen van de Vredeskerk voeren een kerstspel op, waarin ze op zoek gaan naar een goede koning, maar onderweg hele rare figuren tegenkomen! Kinderen, ouders en grootouders zijn van harte welkom! Vredeskerk, 16.00-17.00 uur Kerstmaaltijd Op kerstavond is er van 18.30-19.30 uur een gezellige broodmaaltijd, voorafgaand aan de avonddienst. Iedereen is van harte welkom. Graag vooraf opgeven door het invullen van het strookje op de orde van dienst of door een e-mail te sturen naar: info@ vredeskerk-leiden.nl Kerstavond: Festival of Lessons and Carols Het beroemde ‘Festival of Lessons and Carols’ is een viering voor kerstavond met lezingen en carols uit de anglicaanse traditie. In een recent verschenen uitgave zijn de vertrouwde Engelse carols voorzien van Nederlandse teksten, die nieuw en verrassend zijn. Aanleiding om in de Vredeskerk op kerstavond in de voetsporen van de anglicaanse traditie te treden. Een gelegenheidskoor o.l.v. Peter-Bram ’t Hoen zal in afwisseling met de gemeente carols zingen, lectoren verzorgen de schriftlezingen, liturg is dominee Venema. De dienst begint om 20.00 uur. Kerst Op kerstmorgen is er een dienst voor jong en oud, met medewerking van de cantorij o.l.v. Liesbeth Boertien. Op dit hoge feest vieren we een dienst van Schrift en Tafel. Voorganger is dominee Venema.

wij samen met Exodus vierden, heeft de diaconie van de Vredeskerk voor dit project een bedrag van € 1.400,00 aangeboden. Maar dat was nog niet alles: ook Exodus Leiden mocht een bedrag van € 1.400,00 in ontvangst nemen!

Nieuws van de penningmeester Het jaar is bijna voorbij, tijd om de contante giften t/m november 2011 te verantwoorden! (Alle ‘NN’):

1 januari Op zondag 1 januari gaat het anders dan gewoonlijk. We beginnen om 10.00 uur met koffie en wensen elkaar een goed jaar toe. Daarna volgt een korte dienst en aansluitend brengen we een dronk uit op het nieuwe jaar! Voorganger is dominee Venema, gastheer onze koster Henk Holswilder. Ik hoop dat u in de vieringen rust zult vinden in een tijd vol drukte en dat het licht van Christus u vreugde zal schenken. Allen een goede viering van Kerst gewenst en een gezegende start van het nieuwe jaar! Mett een hartelijke groet, dominee René Venema

Leids Kerkblad | 21

Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Predikant: Jongerenwerker: Missionair-diaconaalwerker: Scriba: Penningmeester: Bankrekeningnr.: Geluidsopname vieringen: Wijkkerk: Wijkcentrum: Website:

Piet Warmenhoven, tel. 071 – 3100007, [email protected] Pieterr Nauta, tel. 06 81494568, [email protected] Sityy Smedinga, tel. 06 81118017, [email protected] H. van derr Vlist, Tommyy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 mw. E.T. van derr Vlist-Zandstra, Tommyy Dorseykade 1, 2324 LB Leiden, tel. 071 – 5790677 534930 t.n.v. penningmeesterr Protestantse wijkgemeente Leiden Zuidwest Siem Roosendaal, Jacob van Campenlaan 100, 2321 GG Leiden, tel. 071 – 5728274 Antoniuskerk, Boshuizerlaan 11, 2321 TS Leiden (vieringen: zondag 09.15 uur) ‘De Verdieping’, Stevensbloem 269, 2331 JD Leiden, tel. 071 – 8882393 http://leidenzuidwest.protestantsekerk.net

Onze pastorale situatie (2) De weg die Jezus wijst in Matteüs 18-25 is die van leven uit de vergeving en alle nadruk ligt op wat wij als zijn volgelingen betekenen voor onze medemensen: Wat je gedaan hebt aan de minste van mijn broeders of zusters, dat heb je mij gedaan (Matteüs 25:40). En wat je voor hen niet gedaan hebt, heb je voor mij niet gedaan (Matteüs 25:45). Woorden waar mensen vaak angstig van zijn geworden! En ook, in termen van veertig jaar geleden, puur horizontaal! Toch deed Jezus in de praktijk niets anders dan angstige mensen opzoeken en hen in de naam van de barmhartige vader bevrijden. En hij vroeg juist niet als voorwaarde vooraf wat mensen voor anderen betekenden, nee, hij verzamelde mensen om zich heen die voor anderen niets of enkel iets negatiefs betekenden. Maar als het resultaat van gered zijn en kind van God worden een leven was waarin de naaste niet van harte werd bijgestaan in zijn nood, dan zegt Jezus in alle klaarheid: Ga weg van mij, mensen zonder tora, ik heb jullie nooit gekend! Die felheid en strengheid hoort bij (de Jezus van) Matteüs! Dit schrijf ik om u, kleine maar hechte schare van Leiden Zuidwest, te bemoedigen en u te vragen voort te gaan op de weg die ingeslagen is. In alle openheid proberen een praktisch en menselijk christendom voor te leven en uw kracht niet te zoeken in krachtige geloofstaal.

22 | Leids Kerkblad

ingegaan. Ook was de jeugdwerker van jeugd- en jongerenwerk Midden Holland aanwezig. Hij wees op de noodzaak van jeugdwerk om de leefbaarheid in de wijk te verbeteren.

Dat spreekt sommige mensen aan, die houden van klare taal, maar voor anderen is het juist afstotend. Het doet ook geen recht aan onze voortdurende zoektocht naar God. Een kerk die zichzelf overschreeuwt en die vromer wil zijn dan de Bijbel maakt mensen huichelachtig of angstig. Zulke kerken zijn er wel genoeg geweest! Ik vraag u wel vriendelijk op elkaar te blijven letten en voelsprieten en ogen te zijn en het door te geven als u van iemand weet dat die door verdriet, moeilijkheden of ziekte dreigt geveld te worden. Want daar willen we zijn en zo mogelijk ondersteunen. Dat kan niet zonder u! ds. Piett Warmenhoven

Zaterdag 5 november: een buurtwandeling door Zuidwest Op zaterdag 5 november vond onder leiding van Herman IJzerman, predikant in het oude wijkenpastoraat in Rotterdam, een hernieuwde kennismaking met de wijk plaats. Samen met een aantal gemeenteleden ben ik letterlijk de wijk

Na de kennismaking ging iedereen apart de buurt in om zichzelf door de wijk te laten ontvangen. In het nagesprek bleek hoezeer de wijk in verandering is en islam er een rol speelt. Kinderen van de voetbalclub kopen bij een Marokkaans buurtwinkeltje halal vlees en niets in de eigen voetbalkantine. Bij de Haagweg zijn plannen voor een nieuwbouwmoskee. Vertrouwde buurtwinkeltjes verdwijnen en immigranten openen op dezelfde plaats iets nieuws. Verder van de hoofdwegen af zie je veel verpaupering en verloedering. Desalniettemin heeft iedereen leuke ontmoetingen op straat. Mijn collega constateert dat er veel jongeren zijn in het straatbeeld, maar dat je bij een samenkomst van het buurtcomité grotendeels oudere mensen treft. In de kerk lijkt het net zo te gaan. Zou je vanuit de kerk niet méér kunnen doen voor het welzijn van kinderen, die hier in moeilijke situaties opgroeien? Kinderwerk met een diaconaal accent. In Den Haag doen ze zoiets in een oude buurtwinkel. Die noemen ze de kinderwinkel. In opdracht van de kerkenraad onderzoeken we nu of we hier iets vergelijkbaars zouden kunnen opzetten. Pieterr Nauta

Agenda Kerst 2011 Op kerstavond zal ook dit jaar weer een activiteit plaatsvinden in De Verdieping. Daarover hoort u later meer. Ook dit jaar bereiden we de dienst op kerstmorgen voor met een groep gemeenteleden. Als wij samenkomen op de vroege kerstmorgen, zal een gelegenheidskoor de dienst verrijken met een aantal mooie kerstliederen. Dit jaar lezen we uit Jesaja 52:7-10 en Marcus 1:1-8. Dit is weer eens wat anders dan het gewone kerstverhaal. We gaan met elkaar op zoek naar de manier waarop deze teksten voor ons opnieuw betekenis kunnen geven aan Kerst. Jesaja schrijft over een vreugdebode die vrede aankondigt en goed nieuws brengt. Op een plaats waar God verdwenen lijkt te zijn, zal Hij zich op een nieuwe manier manifesteren. Van buiten onze bestaande werkelijkheid en ordening wordt ons opnieuw het heil aangezegd. Marcus gaat door in het spoor van de profeet Jesaja. In onze menselijke woestijn, waar wij regelmatig in aanraking komen met de dood en de eindigheid, zal een stem klinken zoals we nog nooit hebben gehoord: Maak de weg van de Heer gereed, maak recht zijn paden. Ja maar, toch zeker niet meer bij ons in Leiden Zuidwest? Sluit maar niets uit. Pieterr Nauta

In memoriam Willy Wijnand Brakhoven, 10 maart 1935 Leiden - 18 oktober 2011 Niemand van ons kende Wil Brakhoven goed, al was hij een trouwe kerkganger. Wij allen kennen zijn vrouw Adrie. Hij was lutheraan en bezocht jaren met zijn moeder, later alleen, de lutherse kerk. Zij kregen twee zonen. ’s-Zomers waren zij vaak in hun stacaravan in Woubrugge. Ds. Mosterd, oud-predikant van de Lutherse Gemeente, leidde de rouwdienst op Rhijnhof over Openbaring 21:1-7. Aan het eind klonk ‘Een vaste burcht’.

In memoriam Agatha van den Berg-Schoten, 22 maart 1917 Leiden - 23 oktober 2011 Ze was een lieve moeder, schoonmoeder, grootmoeder en een humoristisch en lief mens. Zeer nuchter was ze, stond stevig in het leven, hield van dat leven en ging altijd haar eigen weg. Ze kon met iedereen praten, was zorgzaam en vriendelijk. ‘Had ze dan niets verkeerds?’ vroeg ik. ‘Ja’, zeiden de kinderen, ‘ze had een ijzeren geheugen en dat was wel eens lastig!!’ Ik heb haar maar één keer ontmoet, op de Bijbelkring in de Parelvissers, over Ruth 1. Ze had het duidelijk naar haar

14 december - 16.00 uur Kerstviering ouderen Leiden Zuidwest en Soos Rosenburch 15 december, 5 en 19 januari - 10.00 uur Bijbelkring, Antoniuskerk 15 december, 5 en 19 januari - 13.30 uur Bijbelkring, Verdieping 21 december en 11 januari - 14.30 uur Bijbeluur, Parelvissers 26 december - 10.00 uur Kerkdienst, Zuydtwijck 4 januari - 14.00 uur Bijbeluur, Parelvissers 4 januari - 15.30 uur Bijbeluur, Statenhof 10 januari - 14.30 uur Soos, dagkapel Antoniuskerk 17 januari - 15.00 uur Bijbeluur, Rosenburch 18 januari - 10.00 uur Themaochtend, Antoniuskerk 25 januari - 10.00 uur Mantelzorg-ontmoeting, Antoniuskerk 27 januari - 18.00 uur Maaltijd en levensvragen, Verdieping

zin en deed intensief mee. In de rouwdienst hebben we Ruth 1 gelezen.

Ouderenwerker in Leiden Zuidwest Dinsdagavond 22 november is er in de Algemene Kerkenraad onder anderen gesproken over het voorstel van onze wijkkerkenraad om op zoek te gaan naar een ouderenwerker voor onze wijk. Er is goedkeuring verleend om voor de periode van één jaar, met kans op verlenging, een ouderenwerker te benoemen. In het boekje Woorden van geloof, hoop

en liefde staat een tekst van Godfried Bomans. Ik ben gaan inzien dat het geloof een organisme is dat groeit met de tijd. Blijft het stabiel, dan sterft het. Wil het voortleven dan moet het kunnen veranderen. Dat is ook de toon geweest van de gemeentebijeenkomst van zondag 20 november toen wij het met elkaar hadden over vitaliteit. Willen wij een vitale kerk blijven dan zullen wij mee moeten groeien. Eén jaar kan misschien als een teleurstelling worden ervaren, maar ook wij zullen ons steentje bij moeten dragen. Totdat duidelijk is waar wij, de kerk van Leiden, aan toe zijn zullen er geen langlopende verplichtingen worden aangegaan, daar hoort dus ook onze wijk bij. Hanss van derr Vlist, scriba

Actie Kerkbalans Elk jaar in oktober/november beginnen we met de voorbereiding voor de Actie Kerkbalans. En elk jaar vraag ik me weer af, zal het dit jaar weer lukken om alles rond te krijgen? Wil en kan iedereen weer mee doen? Dit jaar komt daar de Stevenshof ook nog bij. Daarom moeten we nog meer mensen vragen of ze mee willen doen. En wat is het dan fijn om te zien dat het weer lukt. Dat er in Leiden Zuidwest zo’n 50 mensen zijn die zich in willen zetten voor de Actie Kerkbalans. Al deze mensen hartelijk bedankt. Corrie Heijligers

Leids Kerkblad | 23

Oecumenische geloofsgemeenschap Merenwijk Pastores: pastorr J.A. van derr Bie, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5220655, [email protected], ds. J.F. Boon, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5222723, [email protected] mw. ds. E.S. Smidt, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5284909, [email protected] Wijkkerkenraad: voorzitterr ds. J.F. Boon, [email protected]; scriba O. Bloem, [email protected] Algemene Kerkelijke Merenwijkraad: voorzitterr mw. Ingrid (I.J.A.M.) Weitenberg, p/a Watermolen 1, 2317 ST Leiden, tel. 071 - 5211963, [email protected], secretaris mw. A.J. Delleman, [email protected] Bankrekeningnr: ING 2581191 t.n.v. Algemene Kerkelijke Merenwijkraad Kerkelijkk Centrum de Regenboog, Watermolen 1 2317ST Leiden,tel. 071 - 5212858 Koster-beheerder: R. van Heijningen: [email protected] Website: www.deregenboogmerenwijk.nl

Tijd om snuisterijen te doneren!! De snuisterijenmarkt in kerstsfeer op 17 december (van 11.00 tot 16.00 uur) komt al dichterbij. U bent van harte uitgenodigd om dit winterse feest, ten bate van het goede doel, met ons mee te vieren. Neem zoveel mogelijk familieleden en vrienden mee, want er zal genoeg te kopen, te eten, te drinken, te kijken en te luisteren zijn.

Om de tafels te vullen met aantrekkelijke verkoopartikelen nodigen wij iedereen uit om thuis op zoek te gaan naar bijzondere en vooral goed verkoopbare snuisterijen. Uw spulletjes kunt u in de Regenboog inleveren op maandag 12 december van 19.30 tot 20.30 uur, woensdag 14 december van 10.30 tot 12.00 uur, en van 19.30 tot 21.00 uur, op donderdag 15 december van 10.30 tot 12.00 uur en op vrijdag 16 december van 19.30 tot 21.00 uur. Zoals al eerder aangekondigd komt de opbrengst van de verkoop ten goede aan de projecten in Brazilië, een opvangcentrum voor kinderen en een opvangcentrum voor daklozen. Deze projecten zijn aangedragen door ons werkgroeplid Wim Goossens, die jarenlang als priester in deze regio heeft gewerkt. We hebben inmiddels al een behoorlijk aantal leuke prijzen voor de loterij. De trekking is om 15.00 uur. Vlak daarvoor, om 14.30 uur, worden twee werkelijk prachtige kerstgroepen uit Malawi geveild. Deze houtsnijwerken, beide uit

24 | Leids Kerkblad

één stuk gemaakt, zijn uniek want met de hand vervaardigd. Zij verdienen een top opbrengst. Als iedereen een goed humeur en een goed gevulde portemonnee meebrengt wordt het een succesvolle markt.

Kerstconcert Ook dit jaar kunt u weer deelnemen aan de gezellige kerstsamenzangavond op zondag 18 december om 19:30 uur, de toegang is gratis. Voor de pauze zingen we samen de bekende kerstliederen. Vanwege het veertigjarig jubileum zal het Regenboogkoor, samen met de Christelijk Gemengde Zangvereniging ‘Excelsior’ uit Lisse, na de pauze de ‘Promise of Christmas’ van Dan Burgess uitvoeren. Een prachtige muzikale getuigenis van het kerstverhaal. Het stuk bestaat uit meerdere delen, die zeer afwisselend zijn in ritme en melodie, maar in woord en muziek prachtig harmoniëren. U zult genieten van melodieën die variëren van ingetogen tot triomfantelijk, ontroerend en feestelijk en die moeiteloos in elkaar overlopen en elkaar afwisselen. De muzikale leiding is in handen van Marja Goudzwaard. Na afl floop zal aan de deur een collecte worden gehouden voor een speciaal ‘kerstdoel’. Meer over dat doel hoort u tijdens de avond.

Bij de vieringen Vierde Advent Op 18 december is het alweer de laatste zondag van de Advent. In deze viering klinken bekende woorden: ‘wees gegroet Maria, je bent begenadigd, de Heer is met je’. In deze lezing klinken echo’s uit het Oude Testament. Het is niet voor het eerst dat de geboorte van een kind wordt aangekondigd aan een vrouw die dit kind niet verwacht had. Voor Sarah, Rebecca en de moeder van

Simson was het niet vanzelfsprekend om zwanger te worden. In de Bijbel drukken deze verhalen uit dat mensen niet bij machte zijn zelf heil en redding voort te brengen. Uiteindelijk moeten heil en redding bij de Allerhoogste vandaan komen. Zo draagt dit kind, dat Maria aangekondigd wordt, de belofte in zich. Kerstnacht In de kerstnacht gedenken we de geboorte van Jezus. Het verhaal uit Lucas staat centraal. Wat heeft Lucas ons willen vertellen met de engelenzang en het bezoek van de herders? Verstaan en zien wij ook wat zij gehoord en aanschouwd hebben? Het is in ieder geval een zoektocht waard. Het Regenboogkoor o.l.v. Marja Goudzwaard en Wilfred van de Wal aan het orgel zetten deze zoektocht luister bij met hun muzikale bijdrage. De viering begint om 21.30 uur. Weet u van harte welkom. Oudejaarsdienst Op 31 december komen we bij elkaar voor een meditatief moment in de vorm van een Avondgebed. Het moment van de jaarwisseling is een drempelmoment, zoals geboorte, volwassen worden, iemand trouw beloven en sterven drempelmomenten in het leven zijn. Je sluit af wat je bekend en vertrouwd geworden is en je staat op de drempel naar iets nieuws. Om die drempel te markeren, zodat we niet ongemerkt van het een in het ander glijden, en om ons te helpen die drempel over te gaan zijn er rituelen: in dit geval de oudejaarsdienst. Het is een moment van omzien en bezinnen, en van even de adem inhouden en nadenken voor we de stap vooruit zetten; niet alleen in de gezinnen en met de oliebollen en de conferenciers of op de feesten waar veel jonge mensen samen het nieuwe jaar in gaan, maar in de nabijheid van de

Agenda Eeuwige die niet loslaat wat Zijn hand begon. ds. Inge Smidtt en ds. John Boon

Repetitie Spetters: elke maandag van 18.30 tot 19.15 uur Morgengebed: elke woensdag van 09.30 tot 09.45 uur Inloop koffieochtend: elke woensdag van 10.00 tot 12.00 uur Repetitie Regenboogkoor: elke woensdag van 20.00 tot 22.00 uur

Kinderkerstviering 24 december, 18.00 uur

Inzamelen oud papier, metaal en kleding: elke eerste donderdag van de maand van 09.00 tot 21.00 uur

Goed nieuws voor iedereen!

Mothers Prayers: elke eerste vrijdag van de maand van 10.30 tot 12.00 uur

Op kerstavond wordt de Regenboog even omgetoverd in ‘Herberg De Vijf Sterren’. Iedereen is daar welkom om te genieten van luxe in overvloed. Of toch niet iedereen? Want wat gebeurt er als laat op de avond nog een eenvoudig paar aanklopt, op zoek naar een slaapplaats? De geschiedenis is bekend: dan is de herberg vol! Dit is het begin van het kerstspel dat kinderen van De Regenboog samen met kinderkoor Spetters dit jaar op het podium zetten. Kom kijken wat er verder gebeurt, opdat de verkondiging van de engel in vervulling gaat: de geboorte van Jezus is ‘goed nieuws voor iedereen’! Het kerstspel is onderdeel van de kinderkerstviering van dit jaar, waarin ds. Inge Smidt zal voorgaan. Het thema ‘Goed nieuws voor iedereen’ zet ons, groot en klein, aan het denken. Wat is dat goede nieuws dan? Hoe zorgen we dat iedereen het kan horen? En wie is

Regenboog wordtt “Herberg De Vijff Sterren”.

‘iedereen’? Hoor ik daar ook bij? De kinderkerstviering is gericht op kinderen van ca. 4 tot 12 jaar. Voor de allerkleinsten is er een crèche. De viering begint om 18.00 uur (zaal open om 17.45 uur). Wij hopen dat ‘Herberg De Vijf Sterren’ die avond vol zal zitten!

Nieuwjaarsontmoeting 1 januari 2012 Zoals gebruikelijk organiseert de AKM aansluitend aan de eerste viering in het nieuwe jaar, een bescheiden Nieuwjaars-

Regenboogdis: elke laatste vrijdag van de maand van 18.00 tot 20.00 uur Regenboog open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur Stiltecentrum open: elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur borrel. Dit jaar is dat meteen al op 1 januari, een echte Nieuwjaarsontmoeting dus. Na de viering - die een uur later dan normaal, dus pas om 11 uur begint om u de gelegenheid te geven bij te komen van de middernachtelijke jaarwisseling - schenken we behalve koffie ook een glaasje en is er volop gelegenheid elkaar een gezegend of zalig nieuwjaar te wensen. U bent van harte uitgenodigd het glas met ons te heffen.

Leerhuis Oude Testament Een aantal jaren heeft Ab Ridder het leerhuis Oude Testament verzorgd. Daarvoor zijn we hem zeer erkentelijk. Voor het komend seizoen moesten we uitzien naar een nieuwe leermeester. Ds. Piet Warmenhoven uit Leiden Zuid-West is graag bereid zijn brede kennis en jarenlange ervaring op dit gebied met ons te delen. Het wordt vermoedelijk op de vrijdagmiddag. Belangstellenden kunnen zich opgeven bij mij.

De AKM

Driekoningenkoffieconcert 8 januari Om het nieuwe jaar feestelijk te beginnen en alvast een voorproefje te nemen op alle muzikale hoogtepunten die in 2012 in de Regenboog gaan plaatsvinden, organiseert de AKM op zondag 8 januari een ‘Driekoningenkoffieconcert’. Voor u treden op Ben Hurrelbrinck (piano) en Sjef Weijers (klarinet en saxofoon). Zij bieden u een afwisselend programma rondom het thema : Driekoningen. In de pauze is er ‘driekoningenkoek’ met een verrassing voor wie een boon aantreft in zijn/haar stuk koek. Het concert is niet alleen voor de Regenboog, maar voor iedereen die van muziek houdt. Neem dus vooral uw vrienden en familie mee. Het concert begint om 12.00 uur en zal tussen 13.30 en 14.00 uur afgelopen zijn. Toegang € 3,00.

John Boon: [email protected]

Scratchdag voor musici Op zaterdag 21 januari wordt in de Regenboog een instrumentale scratchdag gehouden. We hebben Hendrik Jan Brethouwer bereid gevonden de leiding van deze scratchdag op zich te nemen. Hij is dirigent van een aantal orkesten in Leiden en omgeving. Zijn deskundigheid en enthousiasme staan borg voor een inspirerende dag. Het scratch-programma bestaat onder anderen uit: Beethoven - Europees Volkslied, Saint Saens - Danse Macabre en Smetana - Moldau. Kaarten voor het bijwonen van de scratchuitvoering om 20.00 uur zijn à € 7,50 verkrijgbaar aan de zaal off vooraf te reserveren door overmaking van € 5,00 op bankrekening 2581191 t.n.v. Algemene Kerkelijke Merenwijkraad te Leiden. Deze scratchdag wordt mede mogelijk gemaakt door de bijdrage van www.fonds1818.nl

Hendrik k Jan Berthouwer

Leids Kerkblad | 25

Evangelisch-Lutherse Gemeente Predikant: vacature Voorzitter kerkenraad/ kerkrentmeester: mw. G. Graner-Bijma, Westerdreeff 145, 2161 GR Lisse, tel. 0252 – 414887, [email protected] Secretaris kerkenraad: mw. C.C. Pet-Vonk, Muiderkring 217, 2332 BP Leiden, tel. 071 – 5762782, [email protected] Bankrekeningnrs: 103946 en 451024303 t.n.v. ELG Leiden te Lisse Kerk en consistorie: Hooglandse Kerkgracht 26 en 28, 2312 HV V Leiden, tel. 071 – 5140783, [email protected] Kosterij: mw. H.J. Schotsman, Middelweg 36, 2312 KL Leiden, tel. 071 – 5140783, [email protected] Website: www.luthersekerkleiden.nl

Advent - Kerstmis – Epifaniën Advent: aankomst, nadering. De tijd waarin we ons voorbereiden op de nadering, de komst van Christus. In veel adventsliederen komen we de voorbereiding op deze komst tegen. Denk maar aan de woorden van lied 126: “Verwacht de komst des Heren, o mens, bereid u voor”. Maar hoe bereid je je voor in deze tijd? De wereld is vol onzekerheden, twijfel en onrust. Mag je nog blijven hopen of moet je juist blijven hopen met een hart vol van verlangen naar zijn komst? Wachten tot er iets gebeurd, is dit dan niet iets te passief. Vraagt het van ons dan geen actie om ons voor te bereiden op de komst van Christus? En wat moet die actie dan zijn? Is het de weg voorbereiden in je hart en ruim baan voor Hem maken om Hem te ontmoeten. Vragen naar zijn gebod, blijven bidden en waken, zodat zijn heil bij jou kan binnenkomen. Of is het de

Frans den Harder in het onderstaand kerstlied beschrijft.

Adventsontbijt

liefde van God die je wilt uitstralen naar de ander, die je wilt delen met de ander, omdat zijn komst voor iedereen is. Maar delen met de ander, is wel jezelf geven. Zoals God zijn Zoon aan ons heeft gegeven. In de komende adventstijd kan het licht in ons ontbranden zodat wij zijn Woord kunnen verstaan en geluk en vrede onder ons kan brengen, zoals

Kerstlied voor 2011 De Heerr heeftt in onss hartt hett kerstlichtt aangestoken, wijj zoeken naarr hett Kind d datt in de kribbe ligt. Voorr heell de aarde iss Zijn zonlichtt doorgebroken en straaltt zijn vreugde uitt op iederss aangezicht. Maria wass de vrouw w die Hem blijj mochtt ontvangen, zijj legde Hem voll trotss zachtt in Zijn wiegje neer. Zo hulpelooss wass Hijj en zo voll blijj verlangen wistt zijj datt Hij, haarr Kind, de naam kreeg van haarr Heer. Wijj knielen samen neerr en wijj aanbidden teder bijj Jezuss in wienss hand d de Heerr de wereld d gaf. Hijj maakte Hem voorr onss tott trouwe plaatsbekleder Die daag’lijkss voorr onss pleitt en onss bevrijdtt van straf. Wijj horen naarr hett Woord, ’tt iss in ditt Kind d begonnen, hett brengtt de mensen troostt en leertt onss dankbaarr gaan. Hett brengtt geluk k en vreê en heeftt onss all gewonnen te bidden in gelooff datt eeuwig blijftt bestaan. Het licht met Kerstmis in ons aangestoken zal met Epifaniën, de verschijning van de Heer, stralen als een morgenster zoals dat is weergegeven in het prachtige lied 157, een lied van Philipp Nicolai, de zoon van een Luthers predikant.

26 | Leids Kerkblad

Zondag 18 december, Vierde Advent, zullen we ons, inmiddels traditionele, adventsontbijt houden. Als u zich nog niet heeft opgegeven via de lijst in de consistorie dan kunt u dit nog doen per telefoon (0252 414887) of e-mail [email protected] vóór 15 december. Het adventsontbijt begint om 9.30 uur en aansluitend zal om 10.45 uur een mette worden gehouden.

Overleg Op 30 oktober heeft er na de dienst overleg plaatsgevonden tussen gemeenteleden en de kerkenraad. De voorzitter gaf aan dat er gesprekken zijn geweest met een delegatie van de Vredeskerken Maranathawijkgemeente en de Binnenstadsgemeente. Ook met het Regionaal College voor Behandeling van Beheerszaken en de Classis zijn er gesprekken geweest om na te gaan welke mogelijkheden er nog voor de Evangelisch-Lutherse gemeente Leiden zijn. Conclusie: een fulltime predikant is niet meer haalbaar. Een kerkelijk werker voor twee dagen voor het pastoraat is een optie. We kunnen dan met twee diensten per maand(vanaf januari 2012 elke tweede en vierde zondag) nog een aantal jaren zelfstandig blijven. De aanwezigen reageerden op deze informatie, dat zij met de optie van een kerkelijk werker en twee diensten per maand kunnen instemmen. Tijdens een broodje werd er nog wat informeel nagepraat.

Vanuit de kerkenraad Let u goed op de aanvangstijd van de dienst op kerstavond, 24 december. Deze is om 20.00uur.

Agenda Activiteiten van A tot Z

Op dit moment is het voor de kerkenraadsleden moeilijk te overzien wie van onze gemeenteleden een bezoekje op prijs stelt. Daarom vragen wij aan u om zelf contact op te nemen met één van de kerkenraadsleden. Wij komen graag bij u thuis. Wilt u liever met een predikant spreken, laat dat ook weten, dan kunnen we samen kijken wie van onze gastpredikanten daarvoor gevraagd kan worden.

Adventsontijbijt 18 december, 9.30 uur Adventsvesper 14 december om 19.30 uur in de OKK Erediensten 11 december 18 december 24 december 25 december 1 januari 8 januari 15 januari 22 januari

Nu de tijd van het onregelmatig houden van diensten bijna voorbij is, wil de kerkenraad u mededelen dat met ingang van januari 2012 er elke tweede en vierde zondag van de maand dienst zal worden gehouden. Eventuele uitzonderingen zullen de christelijke feestdagen zijn als deze niet op één van deze zondagen vallen.

Kerkenraad 13 december en 10 januari om 20.00 uur in de consistorie Nieuwjaarsreceptie 8 januari na de dienst Redactiecommissie Contactpersoon Lenie de Jongh (0348 419778) Periode van het volgende Leids Kerkblad is van 15 januari t/m 26 februari 2012. Inleverdatum kopij: 27 december per mail bij [email protected]

In het vorige nummer van het Leids kerkblad heeft onze consulent zich aan u voorgesteld. Helaas was er in het blad geen ruimte meer om een foto van hem te plaatsen. Daarom bij deze.

kennen gegeven dat hij zijn ambt van organist wil beëindigen. Hij zal ons niet direct verlaten, zodat de kerkenraad de tijd heeft om een vervanger te vinden. Ook Geerten van de Weetering zult u niet meer op ons orgel horen spelen. Na de dienst op 20 november hebben we hem bedankt voor zijn muzikale inbreng van de afgelopen tijd.

In memoriam

Sietse van derr Kammen

Naar aanleiding van het overleg met de gemeenteleden is er in de kerkenraad uitvoerig met de consulent gesproken over de wens, die door velen geuit is, aangaande de toekomst van onze Lutherse gemeente. De kerkenraad zal daartoe het initiatief nemen om kerkelijk werkers op te roepen om op de functie van pastoraal medewerker te solliciteren. Omdat Sylvania Oosterling het ambt van ouderling niet goed meer kan combineren met haar werk, heeft zij tot haar spijt dit ambt moeten teruggeven. De kerkenraad bedankt haar voor haar werk en inzet van de afgelopen tijd. Anton de Boer, onze organist, heeft te

ds. K. van der Horst 10.45 uur metten 20.00 uur mw. N. Pronk ds. G.W. Scholten, viering Heilig Avondmaal geen dienst ds. H.J. Hemstede geen dienst oecumenische dienst in de Vredeskerk

Op 18 oktober is toch nog geheel onverwachts na een moedige strijd vol wilskracht van ons heengegaan Willy Wijnand Brakhoven in de leeftijd van 76 jaar. De gemeente verliest in hem een trouwe kerkganger. Hij nam actief deel aan het gemeenteleven. Na zijn pensionering heeft hij gedurende een aantal jaren de functie van kerkrentmeester bekleed. In de dienst van 20 november, de laatste zondag van het liturgisch jaar, hebben wij zijn naam genoemd samen met die van de gemeenteleden, die in het afgelopen kerkelijk jaar zijn overleden.

De mensen van voorbij, wij noemen ze hierr samen. De mensen van voorbij,wij noemen ze bij name. Zo vlinderen ze binnen, in woorden en in zinnen En zijn we even bij elkaar, aan ’tt einde van het jaar De mensen van voorbij, zij blijven mett ons leven. De mensen van voorbij, zij zijn met ons verweven In liefde en verhalen, die wij zo graag herhalen.

In bloemengeuren, in een lied dat opklinktt uit verdriet. De mensen van voorbij; zij worden niett vergeten. De mensen van voorbij zijn in een anderr weten. Bij God mogen zij wonen, daarr waarr geen pijn kan komen. De mensen van voorbij zijn in hett licht, zijn vrij uit: ‘Met andere woorden’ van Hanna Lam

Elisabeth Francisca Nieboer-Schröder, Lauwerina Trinette Wilhelmina Verhoeven-Ossewaarde, Johanna Elisabeth de Haan-Kottmeier, Hendrika Johanna Noordervliet-Kramer, Johan Karel Schendelaar, Kitty de la Rie, Joop Baak, Wijbe Nijholt, Willy Wijnand Brakhoven. Voor een ieder in de wereld, die niet bij naam genoemd is. Zo werden er tien kaarsen aangestoken aan de paaskaars, omdat de overledenen én ook wij ons samen mogen bevinden in het Licht van Christus.

Van de kerkrentmeesters In de maanden augustus t/m oktober ontvangen aan collecten: kerk € 561,40; diaconie € 81,20; Imkerproject € 193,05; Straatpastoraat € 137,80. Collecten in de Lunterenweek k voor Stichting Doe een Wens € 320,00. Opbrengst verkoop appeltaart en cake op de startzondag voor Doe een Wens € 86,50. Giften: mw. R. € 500,00.

Leids Kerkblad | 27

Vereniging van Vrijzinnig Protestanten Predikant: mw. ds. M. Driessen, Lammenschansweg 51, 2313 DJ Leiden, tel. 071 – 5131422, [email protected] Voorzitter: G. Eegdeman, Laan van Arenstein 23, 2341 LS Oegstgeest, tel. 071 – 51538865 Secretaris: mw. E. Kromhout, Ridderspoorlaan 25, 2343 TV V Oegstgeest, tel. 071 – 5157567, [email protected] Bankrekeningnr.: 175067 t.n.v. 2e penningmeesterr VVP Leiden-Oegstgeest Kerkdiensten: Gemeentecentrum, Lijtweg 9, 2341 HA A Oegstgeest Website: www.vvpleidenoegstgeest.nl

Kerstmaaltijd Traditiegetrouw komen we weer samen op 20 december om met elkaar Kerstmis te vieren. Muziek neemt daarbij een belangrijke plaats in. Annechien van Zuiden zal een pianostuk van Schubert spelen. Martijn van KogelenKoorboek k uitt de Pieterskerk berg zal, met eigen gitaarbegeleiding, Russische en Franse liederen en een aantal kerstliederen van Jules de Corte en Fons Jansen zingen. We zullen wat vertellen over de achtergrond van onze kerstliedjes als ‘Maria die zoude naar Bethlehem gaan’ en ‘Stille

nacht’ en zullen ze natuurlijk ook zingen, met begeleiding van orgel of gitaar. Ad de Haan zorgt voor een eigentijdse kerstinbreng. De viering begint om 17:30 uur.

Kerstdienst Op eerste kerstdag zullen we stil staan bij een aantal vragen. Welk geboortefeest vieren we eigenlijk? Dat van baby Jezus, van de Madonna met kind? Jezus, inspirator en spelbreker? Het licht der wereld? En wat betekent dat voor ons nu? Het koor, weer onder de inspirerende leiding van Monique Schendelaar zal prachtige liederen ten gehore brengen.

Activiteiten In de kring Literatuur en Religie zal de middaggroep in januari ‘Asta’s ogen’ over de levenskracht van een Indische familie lezen. De schrijver is Eveline Stoel. Inspiratie en spiritualiteit zal in het teken staan van een korte film: fi Paris je t’aime.

Agenda 12 december 14:00 uur, Literatuur en Religie, Gemeentecentrum 13 december 14:30 uur, Vrouwengroep-kerstviering, Gemeentecentrum 20 december 17:30 uur, Kerstmaaltijd, Gemeentecentrum 16 januari 20:00 uur, Literatuur en Religie, Gemeentecentrum 17 januari 14:00 uur, Literatuur en Religie, Gemeentecentrum 17 januari 14:30 uur, VVP vrouwengroep, Vredeskerk 23 januari 20:00 uur, Kerkenraadsvergadering, Gemeentecentrum 24 januari 10:00 uur, Gesprekskring,Vredeskerk 29 januari 17:00 uur, Inspiratie en spiritualiteit à la carte, Gemeentecentrum

28 | Leids Kerkblad

De vorige keer kwamen we naar aanleiding van litho’s en etsen van Cea Maat (zie illustratie) in gesprek. Nu zullen we nu naar aanleiding van deze fi met film elkaar van gedachten Ets Cea Maat wisselen over existentiële ervaringen. Geeft u zich wel op bij mij (071-5131422) met het oog op de maaltijd die we tot slot hebben?

In memoriam Jaap Hoftijzer Op 8 november is op 85 jarige leeftijd Jacob Hoftijzer overleden. Hij was emeritus hoogleraar in het Hebreeuws, Israelitische oudheden en Ugaritisch aan de RUL, een eminent geleerde. Tot zes maanden geleden was hij nog aan het werk voor zijn boek over het werkwoordsysteem in het bijbelse Hebreeuws. In zijn jonge jaren is hij ook voorganger geweest in vrijzinnige gemeentes. Jaap was een formele en vriendelijke man, met belangstelling voor anderen en een open mind. Zijn dochters lazen bij zijn afscheidsdienst in het Groene Kerkje een gedicht van J. van der Waals ‘Sinds ik het weet’ en van A. van Collum ‘De dood, dat is niet meer de zon zien’. In het bijbelgedeelte, het voorwoord van Jezus Sirach, dat over het proces van zorgvuldig vertalen van de hebreeuwse wet en profeten gaat, herkenden we de inzet, bevlogenheid en toewijding voor zijn vak. Wij wensen zijn dochters en kleinzoon heel veel kracht toe bij het verwerken van dit verlies. Een gezegende kersttijd d gewenst, Marjan Driessen

Eglise wallonne Pasteur: Mme Françoise Weber, Houtlaan 15, 2334 CJ Leiden, tel. 071 – 5177533, [email protected] Presbytère: Houtlaan 15, 2334 CJ Leyde Président du consistoire: H.J. de Jonge, Zeemanlaan 47, 2313 SW W Leiden. [email protected] Trésorier: Frankk E. H. van Egmond, Herensteeg 16, 2311 SJ Leiden Compte de l’Eglise: ING bankk 5370099 au nom de: Eglise wallonne de Leyde à Leiden Temple: Breestraat 62, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139 Compte de la diaconie: 575834431 au nom de Diaconie Waalse Kerkk Leiden. Salle Loeber: Breestraat 62, 2311 CS Leiden Marguillier et organiste: Erikk van Bruggen, Breestraat 64, 2311 CS Leiden, tél. 071 – 5134139, [email protected] Site web: http://www.eglisewallonne.vze.com Secrétariat: [email protected]

Rencontre des Chrétiens francophones 2012 ‘‘Vivre la foi dans un contexte de crise’’ La Rencontre des Chrétiens francophones de la région aura sa seconde édition le samedi 21 janvier 2012 de 12h30 à 17h30, à La Haye. Dans le cadre de la semaine de l’Unité des Chrétiens, des églises francophones catholiques et

midi sera aussi diverse, en voici le programme: 12h30 : accueil avec goûter, 13h pendant le lunch: danses des enfants, 13h30: pour les adultes: ateliers de réflexion fl ‘Vivre la foi dans un contexte de crise’, pour les enfants et les adolescents: jeux et apprentissage des chants. 15h: pause café et compte rendu des ateliers sous forme d’affiches. fi 15h30: grand quizz biblique. 16h30: prière de clôture avec chants de Taizé. Renseignements pratiques sur notre site web, inscription auprès de l’église protestante fr.weber@yahoo. fr ou auprès de l’église catholique a.vanaarle@ willibrordoegstgeest.nl. Participation gratuite, collecte pendant le culte.

Diaconie

protestantes de la région se rassemblent pour une après-midi mêlant rencontres conviviales, échanges de réfl flexion, détente et prière, le tout dans une atmosphère fort familiale, égayée par la présence de nombreux africains, dont une église nous sert de lieu d’accueil. Cette année, nous nous pencherons sur le thème de la crise: comment, en tant que chrétiens, partager sa foi dans un contexte de crise religieuse, et comment, en tant qu’église, partager son argent dans un contexte de crise économique ? La production des échanges sera communiquée le lendemain dans nos paroisses respectives. Les Églises participantes sont, pour l’instant: l’Église réformée wallonne de la Haye, la Communauté des Églises Pentecôtistes d’Afrique Centrale, la Paroisse Catholique de la Haye, l’Église Évangélique de la Haye, l’Église wallonne de Leyde et la Paroisse catholique Willibrord d’Oegstgeest, fréquentée par de nombreux francophones. Mais l’après-

Dimanche 11 décembre, nous récolterons un soutien pour l’orphelinat et la maison de personnes âgées de Batu en Indonésie, afin fi d’acheter du riz et des affaires. Ce projet est soutenu par la famille Becu, qui nous en exposera les

détails pendant le café après culte. Dimanche 25 décembre: la deuxième collecte sera destinée au projet “Enfants dans l’embarras” (Kind in de knel), une des branches de l’oeuvre diaconale “Eglise en action” de la PKN. Le projet soutient des organismes à l’étranger qui prêtent de l’aide à des enfants vivants dans des situations humiliantes. Dimanche le 1er janvier: collecte diaconale pour Oudezijds 100, œuvre sociale œcuménique au centre d’Amsterdam.

Noël Dimanche 25 décembre nous essayerons de comprendre le mystère de l’incarnation, du Verbe divin fait homme. Le Verbe s’est fait chair, et il a habité parmi nous. Le Christ vient nous chercher pour nous ramener à son Père et nous réconcilier avec lui. Il se fait semblable à nous pour que nous puissions retrouver notre ressemblance avec Dieu. Il s’est humilié pour que nous ressuscitions avec lui. Nous commémorons tout cela en célébrant la Sainte-Cène qui, en gestes et en actes, signifie fi notre communion à la personne de ce Christ.

Rendez-vous à l’Église wallonne CYCLES DES PRÉDICATIONS Fin du cycle ‘Être nommé, être appelé’ Dimanche 18 décembre Luc 1, 57-66: L’annonce du nom à une femme nommée Elizabeth Dimanche 25 décembre Luc 2, 1-20: L’annonce de l’enfant à des bergers Cycle ‘Jésus grandissait et se fortifiait’ Dimanche 1er janvier Luc 2, 41-52: Jésus, enfant Dimanche 8 janvier Luc 4, 1-13: Jésus, jeune adulte Dimanche 15 janvier Luc 4, 14-30: Jésus, adulte accompli Dimanche 29 janvier Luc 5, 1-11: Jésus, adulte reconnu

Leids Kerkblad | 29

BMS Netwerk Notarissen

persoonlijk, betrokken en altijd dichtbij

> Alle rechtsgebieden

Notarissen mr. R.H. Breedveld

> Combinatievoordeel bij gelijktijdig passeren van verschillende akten

mr. E.J. Moolenaar mr. M. Schwarze

Nico Soek begeleidt en verzorgt de uitvaart, ook als u elders verzekerd bent.

> Gratis abonnement op onze elektronische nieuwsbrief

Plantsoen 25 2311 KG Leiden T (071) 516 29 30 F (071) 516 29 35 E [email protected]

> Eigen parkeerterrein 16458

www.bmsnotarissen.nl

in online Schrijf u

GRAFMONUMENTEN Sinds 1902 de leverancierr van grafmonumenten in de regio.

- Lisse Meer en Duin 21-23 Tel. 0252-413307 [email protected] 2163 HB Lisse Fax. 0252-419664

voor d

ieuw tis n e gr a

f

071 - 57 20 076 dag en nacht www.arumuitvaartzorg.nl

Vestigingen

- Leiderdorp Hoogmadeseweg 68 Tel. 071-5425806 [email protected] 2351 CV Leiderdorp Fax. 071-5422376

5KLMQKRI²FHQWUXPYRRUEHJUDYHQHQFUHPHUHQ

www.bootlisse.nl

$OPHHUGDQMDDULV5KLMQKRIHHQELM]RQGHUHEHJUDDISODDWVPHWHHQSUDFKWLJHQDWXXU +HWQLHXZHJHGHHOWHPHWPRRLDDQJHOHJGHYLMYHUVHQKDJHQNZDPLQJHUHHG 'HEHJUDDISODDWVELHGWHHQUXLPHNHX]HDDQPRJHOLMNKHGHQYRRUEHJUDYHQHQDVEHVWHPPLQJHQ

EFFECTIEF NETWERKBEHEER HEEFT VAAK

NIETS MET ICT TE MAKEN

Succesvol netwerkonderhoud vergt de inzet van zorgvuldig geselecteerde ‘precious presents’ op een met zorg gekozen ogenblik. Voor de keuze van het moment, vertrouwt u op uw zakengevoel. Voor perfecte ‘precious presents’ ROOSEVELTSTRAAT 16 vertrouwt u op de 2321 BM LEIDEN adembenemende THE NETHERLANDS keuzerijkdom in T: 071 532 45 00 PRECIOUS PRESENTS F: 071 532 24 58 het assortiment van M: 06 547 815 77 Griffioen Precious Presents

riffioen

E: [email protected]

JUWELIER VOOR HET BEDRIJFSLEVEN | MAKELAAR IN RELATIEGESCHENKEN | SPECIALIST IN KERSTPAKKETTEN | GEEFT ‘ACTE DE PRÉSENTCE’ OP ELK GESCHENKMOMENT |

30 | Leids Kerkblad

e sbri

/$$17(5+,-1+2) +=/(,'(1 7(/ )$;

2SHQLQJVWLMGHQNDQWRRULQKHW3RRUWJHERXZ RSZHUNGDJHQYDQWRWXXU HPDLOLQIR#UKLMQKRIQO ZHEVLWHZZZUKLMQKRIQO

leidend in communicatie productie Rietschans 72 - 2352 BB Leiderdorp Tel. (071) 579 75 00 - wwww.groenmedia.nl

X

Kerst- en Nieuwjaarswensen

W

Den Elzen schoenen wenstt u prettige kerstdagen en een voorspoedig en gezond d 2012 Kopermolen 25 - Leiden Tel. 071-5218572

EBHFMJKLT
PQFFO EBHFMJKLT
PQFO ,PGmF
t
-VODI
t
%JOFS #PSSFM
+

TPPSUFO
CJFS

8F
[JFO
V
HSBBH van BEUKERING MAKELAARS

)PPJHSBDIU

t
-FJEFO
t
5



 0QFO
WPPS
MVODI
EPOEFSEBH
UN
[POEBH

DBGFPMJWJFSCF t etenbij.nl

Gelukkige kerstdagen en voorspoedig 2012

Wijj wensen u fijne fi kerstdagen en veell geluk k in hett nieuwe jaar

Th.Weizenbach BBV V. Boekhouding, Belast Belasting l i & Verzekering

Van Vollenhovenkade 5, 2313 GG Leiden Telefoon 071 - 5149092

Verzorgt en adviseert: Boekhoudingen, Belastingzaken & Verzekeringen Voor particulieren, midden- en kleinbedrijf

Lammenschansweg 138 Q Leiden Q (071) 532 38 48

w ww. w j - z i r k ze e .n l

Wij wensen u een heel gelukkig kerstfeest en een voorspoedig en veilig 2012

Sleutels bijmaken! Lips cilinder- en autokontaktsleutels klaar terwijl u wacht! Sloten, Lips, Yale, beveiligingen en onderdelen. NIEUWE BEESTENMARKT 7-11, LEIDEN TEL. 071-5126627 - FAX X 5125399

Voorr eenn regelrechtee sfeerverademing! KŶƚǁĞƌƉ DĞƵďŝůĂŝƌǀĞƌŚƵƵƌ ZĞĂůŝƐĂƟĞ ĞĐŽƌǀĞƌŚƵƵƌ ƵƐŝŶĞƐƐůŽĞŵŝƐƚ'ƌĞĞŶƐƚLJůŝŶŐtŽƌŬƐŚŽƉƐǀĞŶƚĚĞĐŽƌĂƟĞ ŶĞƌŐŝĞǁĞŐϭϲŽĞƚĞƌǁŽƵĚĞϬϳϭͲϱϭϮϬϴϮϵǁǁǁ͘ŶŝĞƵǁĞŶďƵƌŐ͘Ŷů

Leids Kerkblad | 31

Kerk in Nederland Uit de synode Visienota De hartslag van ons leven aanvaard Van 10 t/m 13 november waren ca 130 synodeleden bijeen in Congreshotel De Werelt te Lunteren. Eén van de belangrijkste agendapunten - de bespreking van de visienota De hartslag van ons leven (titel ontleend aan een versregel uit gezang 426) - stond centraal op de eerste dag van deze synodezitting. Er was veel waardering voor deze nota, die gezien moet worden als opvolger van Leren leven van de verwondering uit 2005. De openingszin werd door velen als een waardevol begin ervaren: “het is

een voorrecht om te geloven en bij de kerk te horen. Geloof opent de ogen voor wat we zelf niet bedenken en zelf niet maken”. Maar de nota laat ook ruimte voor de zorgen over de toekomst van de kerk. Kern van de visienota vormt de hoop dat er toekomst is voor geloof en kerk, “omdat er meer is dan onze mogelijkheden en onmogelijkheden. Dat meer wordt ons gegeven door de levende Geest. Met die hartslag is er

32 | Leids Kerkblad

toekomst voor het geloof, toekomst voor de kerk”. Meer dan 30 sprekers maakten opmerkingen bij de visienota of gaven een toelichting op een door hen ingediend amendement of motie. Veel op- en aanmerkingen betroffen tekstuele wijzigingen, waardoor de nota aan helderheid zou winnen. Sommigen konden zich echter onvoldoende in de nota vinden. Er was naar hun mening te weinig ruimte voor hen, die in het spoor van Hendrikse en Kuitert twijfelen en aan de rand van geloof en kerk staan. Anderzijds vonden anderen dat de geloofszekerheid en bijvoorbeeld het verzoeningswerk van Christus wel wat meer aandacht hadden mogen krijgen. Scriba Arjan Plaisier, de auteur van de nota, zegde toe om de tekst nog eens door te lopen en waar mogelijk, gehoord de discussie, wijzigingen aan te brengen. Daarin kon niet iedereen zich vinden, zodat de visienota met twee stemmen tegen werd aanvaard. De nota zal dienen als bouwsteen voor het beleid van de kerk en kan voorts dienen voor het gesprek op plaatselijk vlak.

Vierjaarlijks verslag van het Generaal College voor de visitatie Eens in de vier á vijf jaar worden gemeenten gevisiteerd. Doel daarvan is te achterhalen hoe het in de gemeente gaat en om - waar nodig - adviezen te geven voor verbetering. Aan de hand

van de rapportages van de regionale visitaties wordt door het landelijk (Generaal) college voor de visitatie eens per vier jaar een nota samengesteld, waarin mogelijkheden en onmogelijkheden van de gemeenten in beeld worden gebracht. Uit onderzoek kwam onder anderen naar voren, dat mensen steeds meer moeite hebben met het ambt en met de inhoud van het ambt. Wat betekent het om ambtsdrager te zijn? Verder bleek dat veel gemeenten erover nadenken om missionaire gemeente te zijn, maar niet altijd mogelijkheden zien om daaraan handen en voeten te geven. De synode nam met waardering kennis van dit rapport en besloot dat de genoemde vraagpunten onderwerp moeten zijn van het beleid van de kerk.

En verder.… De synode nam verder onder anderen besluiten over een aantal kerkordewijzigingen, stelde een aantal gedragsregels vast voor predikanten en kerkelijk werkers, en besloot dat predikanten op wie een tuchtmaatregel van kracht is vanwege sexueel gedrag in een pastorale relatie, in beginsel het ambt niet langer mogen uitoefenen. De synode wenste unaniem een veilige kerk. Hanss Karstens, afgevaardigde naarr de synode

Algemene Kerkenraad Algemene Kerkenraad Protestantse Gemeente te Leiden preases: J.K. Radder, Marelaan 42, 2341 LE Oegstgeest, tel. 071 – 5174803 J.F. Nagelkerke, Eli Heimanshof 74, 2341 PH Oegstgeest, tel. 071 – 5215365 scriba: postadres: Kerkelijk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden telefoon: 071 – 5764145 e-mail: [email protected] De Algemene Kerkenraad heeft op 22 november de begroting 2012 van de Diaconie van de Protestantse Gemeente te Leiden (PGL) voorlopig vastgesteld. De staat van baten en lasten treft u met een toelichting aan in dit Leids Kerkblad. Voordat de Algemene Kerkenraad deze begroting definitief kan vaststellen, kunnen gemeenteleden ervan kennisne-

men: óf door de volledige begroting aan te vragen bij het Kerkelijk Bureau (tel. 5764145) óf door de volledige begroting op het Kerkelijk Bureau in te zien (Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG; 3 t/m 5 en 10 t/m 12 januari 2012). De Algemene Kerkenraad wil deze begroting op 17 januari definitief vaststellen. Vragen en opmerkingen kunt u tot

uiterlijk 16 januari schriftelijk richten aan de scriba (postadres Kerkelijk Bureau). Met ingang van januari 2012 neemt Foort van Oosten de voorzittershamer over van Jasper Radder. J.F. Nagelkerke

Toelichting bij de begroting 2012 van de Diaconie van de Protestantse Gemeente te Leiden De begroting voor het jaar 2012 vertoont een klein begroot batig saldo. Dit ligt in lijn met de begroting voor het jaar 2011. Voor de meeste posten heeft indexering plaatsgevonden op grond van verwachte salaris- en prijsontwikkelingen. Er zijn echter enkele ontwikkelingen, die het waard zijn om enige nadere toelichting te verstrekken:

gevonden, waardoor de “lasten” van de diaconie PGL vooral bestaan uit het ondersteunen en begeleiden van de projectmedewerkers door onze vaste personeelsleden. In 2011 werd besloten de reeds enige tijd leegstaande voormalige dagopvang voor dak- en thuislozen om te bouwen tot en in te richten als kantoorruimte. Hierdoor konden enkele organisaties, waarmee de diaconie affiniteit heeft en eigen personeel en stagiairs (betere) huisvesting worden geboden.

Zowel onder de lasten als de baten zijn twee belangrijke nieuwe projecten opgenomen: - M25 regionaal. Dit project beoogt jongeren de werken van barmhartigheid van Matteüs 25 in de praktijk te laten brengen door ondersteuning van activiteiten van organisaties en instellingen die zich inzetten voor kwetsbare groepen in onze samenleving (vluchtelingen, zieken, bejaarden, gehandicapten, dak- en thuislozen etc.). De doelgroep is met name leerlingen in het voortgezet onderwijs in relatie tot hun maatschappelijke stage. - Werk onder Franstalige Afrikanen in Leiden e.o. De aan te stellen diaconaal projectmedewerker voor Franstalige Afrikanen in Leiden e.o. - die overigens al enige tijd als stagiair voor de diaconie actief is heeft als taken het verbreden van het netwerk binnen de doelgroep, het

verlenen van pastorale ondersteuning en diaconale begeleiding en belangenbehartiging. Voor beide projecten is, in principe voor enkele jaren externe financiering

Nu eind 2011/begin 2012 de opknapwerkzaamheden aan de beide woningen in ons complex zijn afgerond kan de onderhoudstoestand van het gehele onroerend goed van de diaconie redelijk tot goed genoemd worden. Onderhoud zal in meerdere of mindere mate echter doorlopend nodig zijn. Op grond van inspecties en het opgestelde meerjaren onderhoudsplan wordt beslist wat uitgevoerd gaat worden. Gebaseerd op het meerjaren onderhoudsplan wordt ook voor 2012 een bedrag van € 40.000,00 voor groot

Vervolg op pagina 34

Leids Kerkblad | 33

College van Kerkrentmeesters Secretaris: J.P. Karstens, tel. 071 – 5212087 Postadres: Kerkelijkk Bureau, Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden, tel. 071 – 5764145, [email protected] Bankrekeningnrs: 41878 t.n.v. Protestantse Gemeente te Leiden (voorr giften) 121554 t.n.v. Actie kerkbalans Leiden (voorr vrijwillige bijdragen) Kerkelijk Bureau: Geopend: Collectebonnen: E-mail:

Van Vollenhovenkade 22, 2313 GG Leiden maandag t/m donderdag van 09.00-12.00 uur, tel. 071 – 5764145 verkrijgbaarr van € 0,75 van € 15,00 perr vel; bonnen van € 1,20 van € 24,00 perr vel en bonnen van € 2,00 van € 40,00 perr vel [email protected] Mutaties in verband met verhuizing, huwelijk, geboorte off overlijden gaarne melden bij het Kerkelijkk Bureau ten behoeve van de verwerking in de ledenadministratie.

Geslaagde vrijwilligersdag. Op zaterdag 12 november verzamelden zich ruim 90 vrijwilligers van de Hooglandse Kerk en de Marekerk in het Hooglandsche Huys. Jaarlijks worden de vrijwilligers die zich inzetten voor de exploitatie van beide kerken (hulp bij catering, schoonhouden

gebouw, klaarzetten van stoelen, openstelling Hooglandse Kerk etc.) door het college van kerkrentmeesters onthaald op een gezellige middag. Ditmaal waren er films uit het Leidse verleden. Namens het college sprak Hans Karstens de vrijwilligers toe, waarin hij hen bedankte voor hun enorme inzet. De omzet van de Hooglandse Kerk bedroeg in 2010 € 340.000,00 en de

Vervolg van pagina 33 onderhoud begroot. Dit bedrag wordt toegevoegd aan de voorziening voor groot onderhoud, waaruit naar behoefte wordt geput. Ook in 2012 kunnen zich weer projecten voordoen waarmee bij het opstellen van de begroting geen rekening is gehouden. Hiervoor is zowel onder de

34 | Leids Kerkblad

verwachting is dat dit bedrag ook dit jaar weer gehaald zal worden. De omzet van de Marekerk steeg in 2010 naar € 36.000,00 en zal naar verwachting in 2011 verder stijgen naar € 45.000,00. En dat terwijl in 2010 zowel de Pieterskerk als de Stadsgehoorzaal - met de nieuwe Aalmarktzaal - weer volledig beschikbaar waren voor concerten, evenementen en recepties! Voorwaar een prestatie van de beide beheerders en alle vrijwilligers om ondanks het ruimer zalenaanbod in onze stad en de economische problemen dit resultaat te behalen. De gewone onderhoudskosten van de Hooglandse Kerk kunnen gefinancierd fi worden uit de opbrengst van de verhuur en drukken daardoor niet op de exploitatie van de gemeente. Dankzij de openstellingsploeg konden ruim 25.000 bezoekers de schoonheid van onze Hooglandse Kerk bewonderen tijdens de openstelling in de zomermaanden. Na de dankwoorden van het college was

er weer een heerlijk buffet dat de aanwezigen zich goed lieten smaken!

lasten als de baten een pm-post opgenomen. Gezien de beperkte financiële fi ruimte zal ook dit jaar weer gelden dat voor projecten met belangrijke fi finan ciële implicaties altijd externe fi financiering gevonden zal moeten worden, zodat er per saldo geen resultaatgevolgen zijn. Daarnaast is er natuurlijk voor deze projecten vrijwel altijd inbreng van menskracht en van ruimten en faciliteiten van de diaconie.

Het kleine begrote batig saldo stemt tot tevredenheid, maar dwingt ook om de vinger voortdurend aan de pols te houden; tegenvallers leiden al snel tot een tekort. Namenss de Diaconie van de Protestantse Gemeente te Leiden, W. Nieboer, penningmeester

Eindejaarscollecte Deze maand worden weer de acceptgiro’s voor de Eindejaarscollecte bezorgd. Wij weten dat sommige mensen wel eens zuchten onder de hoeveelheid acceptgiro’s die in de bus vallen. Maar anderzijds grijpen mensen zo’n actie aan om nog eens iets extra’s te doen. Meestal brengt deze actie ca € 10.000,00 op. Een bedrag dat we niet kunnen missen. Met de opbrengst van deze actie betalen we een deel van de verplichte bijdrage, die wij moeten afdragen aan de landelijke kerk.

Nalatenschappen. We worden er een beetje stil van, zo vaak wij dit jaar melding mochten maken van een nalatenschap. Nu weer werden wij verblijd met een legaat uit de nalatenschap van mevrouw W.H. de Jong. Wij ontvingen een bedrag van € 4.538,00, dat krachtens haar laatste wil bestemd zal worden voor het onderhoud van de Marekerk. Uit de ontvangen bijdragen uit nalatenschappen met als bestemming de Marekerk kunnen wij nu de eerstkomende 5 jaren het gewone onderhoud van deze kerk bekostigen en drukt het onderhoud niet op de exploitatie van de kerkelijke gemeente als geheel. J.P. Karstens

Kerkdiensten Q Zondag 11 december Derde Advent, zondag ‘gaudete’

Deurcollecte: landelijk pastoraat

Evangelisch-Lutherse Kerk

Marekerk

09.30 u. adventsontbijt 10.45u. Metten

10.00 u. ds. T. Jacobs, m.m.v. MareVocale

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.30 u. mw. E. Kromhout, Oegstgeest

Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk Vredeskerk

Hooglandse Kerk

Waalse Kerk

10.00 u. ds. A. Alblas 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. pastor C. van der Loos

10.30 u. ds. F. Weber

10.00 u. ds. G.J. Venema, dienst van Schrift en Tafel, m.m.v. de cantorij

Zorgcentrum Groenhoven

Antoniuskerk

10.00 u. R. Rus, Oegstgeest

Marekerk

Overrhyn

09.15 u. PP.A.A. Nauta, m.m.v. een gelegenheidskoor

10.00 u. ds. T. Jacobs 17.00 u ds. C. van Andel, Amsterdam

11.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp

De Regenboog

Maranathawijk

10.00 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp

10.00 u. pastor J.A. van der Bie, m.m.v. Arcobaleno

10.00 u. zie Vredeskerk

LUMC Diaconessenhuis

Evangelisch-Lutherse Kerk

Vredeskerk

10.15 u. pastor H. van Breukelen

10.15 u. G.W. Scholten, Heilig Avondmaal

10.00 u. ds. G.J. Venema, m.m.v. Leiden English Choir

Dienst voor doven

Gemeentecentrum Oegstgeest

Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): 10.00 u. ds. F. van Dijke

10.30 u. mw. ds. M. Driessen

Antoniuskerk

09.15 u. mw. S. Smedinga De Regenboog

10.00 u. pastor J.A. van der Bie

Q Zaterdag 24 december Kerstnacht

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. ds. K. van der Horst Gemeentecentrum Oegstgeest Waalse Kerk

Hooglandse Kerk

10.30 u. ds. F. Weber

22.30 u. oecumenische studentendienst, ds. R. van Waarde (kerk open 21.45 u.)

10.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp Overrhyn

11.00 u. mw. Pastor E. Kromhout, Oegstgeest LUMC

10.00 u. ds. A.J. Hammer Diaconessenhuis

10.15 u. ds. A.C. Kooijman

18.30 u ds. A. Alblas, kinderkerstfeest 20.30 u ds. A. Alblas, mmv Elijah en trombonegroep 22.30 u ds. A. Alblas, mmv Elijah en trombonegroep Marekerk

19.30 u. ds. T. Jacobs, m.m.v. MareVocale

15.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest

Vredeskerk

Oud-Katholieke Kerk

19.30u oecumenische vesper Q Zondag 18 december Vierde advent, zondag ‘rorate’

Deurcollecte: onderhoud kerkelijke gebouwen

Maranathawijk

20.00 u. zie Vredeskerk 16.00 u. kinderkerstfeest 18.30 u. kerstmaaltijd 20.00 u. ds. G.J. Venema, m.m.v. een gelegenheidskoor De Regenboog

18.00 u. mw. ds. E.S. Smidt, kinderkerstfeest, m.m.v. kinderkoor de Spetters 21.30 u. ds. J.F. Boon, m.m.v. het Regenboogkoor Evangelisch-Lutherse Kerk

20.00 u. mw. N. Pronk LUMC

Hooglandse Kerk

10.00 u. mw. R. de Reus 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. Chr. Berkvens-Stevelinck

20.00 u. mw. ds. M.A. de Vries, kerstconcert m.m.v. Collegium Musicum Diaconessenhuis

Vredeskerk

11.00 u mw. E. Kromhout, Oegstgeest LUMC

10.00 u. pastor H. van Breukelen, m.m.v. de cantorij LUMC Diaconessenhuis

10.15 u. ds. M. de Leeuw Q Maandag 26 december Tweede Kerstdag

Zuydtwijck

10.15u. pastor H. van Breukelen en mw. pastor M. Wassenaar Q Zaterdag 31 december Oudejaarsdag

Deurcollecte: eindejaarscollecte Hooglandse Kerk

17.00 u. ds. A. Alblas, cantatedienst m.m.v. het Leids Cantate Consort Marekerk

19.30 u. ds. T. Jacobs Antoniuskerk

16.30 u. pastor W. van Erp en mw. H. Boom, oecumenische dienst De Regenboog

19.00u. mw. ds. E.S. Smidt Q Zondag 1 januari Nieuwjaarsdag, ‘Epifanie’

Deurcollecte: wijkkas Q Zondag 25 december Eerste Kerstdag

Maranathawijk

10.00 u. zie Vredeskerk

10.00 u. J. van Wallinga, Leiderdorp

20.00 u. ds. A.C. Kooijman

Marekerk

10.00 u. ds. R.H.M. de Jonge, Katwijk a/d Rijn 17.00 u. ds. J. Smit, Katwijk a/d Rijn

Zorgcentrum Groenhoven

Pieterskerk

Dorpskerk Leiderdorp: Dienst voor mensen met een verstandelijke beperking

Q Woensdag 14 december

10.30 u. ds. F. Weber Overrhyn

Deurcollecte: opbouw Protestantse Gemeente Leiden

10.30 u. pastor H. van Breukelen Zorgcentrum Groenhoven

Waalse Kerk

Deurcollecte: Opbouw Protestantse Gemeente Leiden

10.00 u. ds. J.R. Wolthaus

Hooglandse Kerk

10.00 u. ds. A. Alblas, nieuwjaarsmorgengebed 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. J.J. Kooman Marekerk

Antoniuskerk

Hooglandse Kerk

10.30 u. ds. T. Jacobs

09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven

10.00 u. ds. A. Alblas, m.m.v. de Leidse Cantorij 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. J. Delhaas

Maranathawijk

De Regenboog

10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt

10.00 u. zie Vredeskerk

Leids Kerkblad | 35

Vredeskerk

Q Zondag 15 januari

10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk

09.15 u. dienst met gemeenteleden

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. Deurcollecte: opbouw Protestantse Gemeente Leiden

De Regenboog

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.30 u. ds. E.P. Meijering, Oegstgeest Waalse Kerk

10.00 u. pastor H. van Breukelen

Hooglandse Kerk

10.30 u. H.J. de Jonge

Evangelisch-Lutherse Kerk

Zorgcentrum Groenhoven

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.00 u. ds. M. de Leeuw 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. pastor Chr. van den Berg-Seiffert

10.30 u. geen viering

Marekerk

11.00 u. mw. S. Poppe-Rienks, Oegstgeest

Waalse Kerk

LUMC

10.30 u. ds. F. Weber

10.00 u. ds. A. Christ, Katwijk aan Zee 17.00 u. ds. B.F. Bakelaar, Alphen a/d Rijn

Zorgcentrum Groenhoven

Maranathawijk

10.00 u. ds. A.J. Hammer, m.m.v. cantorij Voorburg

10.00 u. nog niet bekend

10.00 u. zie Vredeskerk

Diaconessenhuis

Overrhyn

Vredeskerk

10.15 u. ds. M. de Leeuw

11.00 u. geen dienst

10.00 u. ds. G.J. Venema

LUMC

Antoniuskerk

Dienst voor doven Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal):

10.00 u. geen viering

09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven

10.00 u.

Diaconessenhuis

De Regenboog

10.15 u. ds. A.C. Kooijman, dienst van Woord en Tafel

10.00 u. pastor J.A. van der Bie, m.m.v. het Regenboogkoor

Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): Dienst voor doven

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.00 u. G. de Best

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.15 u. geen dienst

Q Zondag 8 januari ‘Doop van de Heer’

10.15 u. geen dienst 10.30 u. mw. ds. I. Hasselbach-Jongsma, Leiderdorp

Overrhyn

Q Zondag 29 januari

Deurcollecte: onderhoud kerkelijke gebouwen Hooglandse Kerk

10.00 u. ds. G.F. Smaling, Oegstgeest

10.00 u. ds. A. Alblas 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. R. van Waarde 19.00 u. ds. A. Alblas, cantatedienst m.m.v. Brederode Consort

Waalse Kerk

10.30 u ds. F. Weber Deurcollecte: opbouw Protestantse Gemeente Leiden

10.00 u. R. Rus, Oegstgeest

Zorgcentrum Groenhoven Overrhyn

Marekerk

Hooglandse Kerk

11.00 u. ds. G. Binnendijk, Noordwijk

10.00 u. ds. A. Alblas, doop van de Heer 11.45 u. oecumenische studentendienst, ds. H.E. Schouten, doopdienst

LUMC

10.00 u. ds. J. Ouwendijk, Alphen a/d Rijn 17.00 u. ds. C. Hendriks, Ede

10.00 u. pastor C.A.M. van Haasteren, m.m.v. het Regenboogkoor

Maranathawijk

Marekerk

Diaconessenhuis

Vredeskerk

10.00 u. ds. J. Quist, Scheveningen 17.00 u. ds. B. Brunt, Valkenburg

10.15 u. ds. A.C. Kooijman

10.00 u. ds. G.J. Venema Antoniuskerk

Maranathawijk

Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): Dienst voor doven

10.00 u. zie Vredeskerk

10.00 u. ds. F.C. van Dijke

De Regenboog

Q Zaterdag 21 januari

Zuydtwijck

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.15 u. mw. pastor M. Wassenaar

10.30 u. ds. A. Klamer, Hilversum

De Regenboog

10.00 u. ds. J.F. Boon

Waalse Kerk Q Zondag 22 januari

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. ds. H.J. Heemstede, Leiderdorp

Evangelisch-Lutherse Kerk

10.15 u. Oecumenische dienst in de Vredeskerk

Antoniuskerk

09.15 u. ds. P.F. Warmenhoven, Heilig Avondmaal

09.15 u. mw. S. Smedinga 10.00 u. pastor H. van Breukelen

Vredeskerk

10.00 u. M. Boelen

10.00 u. zie Vredeskerk

10.30 u. ds. F. Weber Zorgcentrum Groenhoven

Deurcollecte: oecumene / Marekerk: GZB

Gemeentecentrum Oegstgeest

10.00 u. mw. J.K. Borreman-la Fleur, Leiderdorp Overrhyn

10.30 u. ds. A. van der Hoek, Sassenheim

Hooglandse Kerk

11.00 u. mw. Pastor E. Kromhout

Waalse Kerk

LUMC

Zorgcentrum Groenhoven

10.00 u. A.W. Ridder 11.45 u. oecumenische studentendienst, mw. ds. K. van den Broeke

10.00 u. nog niet bekend

Marekerk

Diaconessenhuis

Overrhyn

10.15 u. ds. A.C. Kooijman

11.00 u. R. Leijdekker

10.00 u. ds. A. Hamstra, Broek op Langendijk 17.00 u. ds. D. Verboom, Rijnsburg

LUMC

Maranathawijk

Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): Dienst voor doven

10.00 u. pastor J.H.S. Evers, m.m.v. de cantorij LUMC

10.00 u. zie Vredeskerk

10.00 u. mw. P.A. de Jong-vd Zwaard

Diaconessenhuis

10.00 u. oecumenische dienst

10.15 u pastor H. van Breukelen

Antoniuskerk

Scheppingskerk Leiderdorp (kapelzaal): Dienst voor mensen met een verstandelijke beperking

10.00u. pastor I. Elling en mw. S. Smedinga, oecumenische dienst

15.00 u. ds. C. de Jong, Oegstgeest

10.00 u. mw. ds. E.S. Smidt, m.m.v. kinderkoor de Spetters

10.30 u. ds. F. Weber

36 | Leids Kerkblad

10.00 u. mw. ds. H.C. Pasterkamp, m.m.v. Jeruel Rijnsburg

Vredeskerk

De Regenboog

In de week tussen Kerst en Oud en Nieuw is het Kerkelijk Bureau gesloten.