KERNPUNTEN PROFIEL EN MISSIE TOEGEVOEGDE WAARDE

IMTECH N.V. JAARVERSLAG 2005

SAMEN SUCCESVOL

Imtech N.V. Quinterium Offices l Kampenringweg 45a 2803 PE Gouda Postbus 399 2800 AJ Gouda Nederland Telefoon +31 182 54 35 43 Fax +31 182 54 35 00 [email protected] www.imtech.nl Investor Relations Telefoon +31 182 54 35 04 Fax +31 182 54 35 00 [email protected] www.investors.imtech.nl

JAARVERSLAG 2005

IMTECH: TOEGEVOEGDE WAARDE KERNPUNTEN

*

2005: goede prestatie EBITA: 86,3 miljoen euro, + 19,9% (autonoom + 3,1%)* Totaal opbrengsten: 2.379 miljoen euro, + 18,0% (autonoom + 9,5%) Nettowinst: 50,8 miljoen euro, + 15,4%* Winst per aandeel voor amortisatie en impairment van immateriële activa: 2,06 euro, + 17,7%* Handhaving dividend: 1,07 euro per gewoon aandeel Orderportefeuille 2005 is van goede kwaliteit en neemt met 12,4% toe tot 2.396 miljoen euro Vooruitzichten 2006: hogere autonome EBITA-groei

Imtech levert een bijdrage aan het oplossen van actuele maatschappelijke vraagstukken.

veiligheid

water

energiebesparing

lucht

milieu

voedsel

mobiliteit

zorg

Vóór in 2004 getroffen bijzondere last inzake overtreding Nederlandse Mededingingswet.

PROFIEL EN MISSIE

EEN DUURZAME, LEEFBARE SAMENLEVING

Imtech is een Europese technische dienstverlener met circa 14.500 medewerkers, 2,4 miljard euro aan opbrengsten en meer dan 200 vestigingen in Europa. Imtech staat voor de integratie van technologieën (elektrotechniek, ICT, werktuigbouw) en de samenwerking van gedreven mensen met visie. Imtech bundelt innovatief vermogen, professionals met drive en ambitieuze opdrachtgevers. Mensen die geboeid zijn door de meerwaarde van technologie. Mensen die ervan overtuigd zijn dat technologie businessprocessen kan veranderen en toegevoegde waarde kan bieden. Imtech biedt meetbare toegevoegde waarde in de vorm van integrale en multidisciplinaire totaaloplossingen die leiden tot ‘change in business’: betere bedrijfsprocessen en meer rendement voor opdrachtgevers én van de klanten die zij op hun beurt bedienen. Imtech realiseert die waardecreatie door diepgaand inzicht in en kennis (van de primaire en secundaire processen) van de klant, intensieve samenwerking met en voor de klant en goede domeinkennis van de markten waarin deze klanten actief zijn. Imtech biedt ook oplossingen die het leven van ons allen kunnen veraangenamen of zelfs de wereld kunnen helpen verbeteren. Bijvoorbeeld door duurzame antwoorden te formuleren op belangrijke vraagstukken zoals veiligheid, mobiliteit, het milieu of de behoefte aan energie.

CHANGE IN BUSINESS! Weten wat de klant wil en wat de klanten van de klant willen. Dát vormt de sleutel tot succes. Opdrachtgevers concentreren zich op hun corebusiness. Imtech neemt de complete verantwoordelijkheid voor alle technologische oplossingen, veelal gedurende de complete levensloop hiervan: duurzaam en innovatief. Dit kan doordat Imtech een multidisciplinaire technische totaaloplosser is die primaire en secundaire processen bij klanten succesvol ondersteunt.

IMTECH = TECHNOLOGIE DIE WERKT Imtech biedt: klantgerichtheid multidisciplinaire visie (elektrotechniek, ICT, werktuigbouw) kennis van elke technologische oplossing ontelbare referenties gedreven medewerkers de beste combinatie van innovatie en proven technology

TOEGEVOEGDE WAARDE

Imtech is in staat om de technologieën elektrotechniek, ICT en werktuigbouw over de volle breedte en diepte van het technologisch spectrum te bundelen tot integrale en multidisciplinaire totaaloplossingen die opdrachtgevers meetbare toegevoegde waarde bieden. Imtech bestrijkt hierbij de combinatie van design, engineering, implementatie, maintenance services & management en consultancy gedurende de complete levenscyclus van de technologie en bedrijfsprocessen bij klanten. Imtech bezit sterke posities in de markten van utiliteit, industrie, marine, infra en telecom in België, Duitsland, Luxemburg, Nederland, Spanje en de UK en is ook actief in een aantal landen in Oost-Europa, alsmede in een beperkt aantal nichemarkten buiten Europa. In deze landen bedient Imtech meer dan 10.000 opdrachtgevers.

INHOUD 2 Kerncijfers

56 JAARREKENING

4 Informatie over het aandeel Imtech

56 Geconsolideerde winsten verliesrekening

6 Voorwoord Raad van Bestuur

57 Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat

8 Organisatie, marktsegmenten en competenties

58 Geconsolideerde balans

9 Bericht van de Raad van Commissarissen

60 Geconsolideerd kasstroomoverzicht

12 Personalia (Raad van Commissarissen, Raad van

61 Toelichting op de geconsolideerde jaarrekening

Bestuur en Directieraad)

61 Belangrijke grondslagen voor financiële verslaggeving

13 VERSLAG RAAD VAN BESTUUR

100 Vennootschappelijke balans van Imtech N.V.

13 Nieuwe groeifase

101 Vennootschappelijke winsten verliesrekening van Imtech N.V.

15 Acquisities

102 Toelichting op de vennootschappelijke balans en

15 Dividendvoorstel

de winsten verliesrekening van Imtech N.V.

16 Corporate Governance 17 Strategie

111 OVERIGE GEGEVENS

20 Benelux 28 Duitsland, UK en Spanje

111 Accountantsverklaring

39 ICT & Technology

112 Onafhankelijkheidsverklaring

45 Financiën en middelen

112 Statutaire bepaling inzake winstbestemming

47 Risicobeheersing en interne risicobeheersingsen

112 Voorstel tot winstbestemming

controlesystemen

112 Bijzonder statutair recht inzake zeggenschap

50 Personeel & Organisatie 52 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 54 Doelstellingen en vooruitzichten

Van dit jaarverslag is een Engelse versie beschikbaar. An English translation of this annual report is available.

Electrical engineering

ICT

Mechanical engineering

Consultancy

Engineering

Maintenance Management

Implementation

Maintenance Services

Buildings

Industry

Maritime

Infrastructure

Telecom

De strategische competentiepiramide van Imtech: toegevoegde waarde door integrale en multidisciplinaire totaaloplossingen.

ADDED VALUE

A D D E D VA L U E

Design

KERNCIJFERS 1 in miljoen euro

Totaal opbrengsten

2005

2004

2003

5

2002

2.379

2.016

2.126

1.977

EBITA

86,3

72,0

4

73,9

68,4

6

EBIT

83,2

70,7

4

70,8

66,7

6

2.396

2.132

2.086

2.088

3,5

3,5

13.100

13.780

44

42

44

42

Orderportefeuille EBITA-marge (%)

3,6

3,6

14.519

12.836

Nettowinst 2

51

44

2

51

36

Aantal medewerkers

Nettowinst Kasstroom

Eigen vermogen ultimo boekjaar 2 Nettokaspositie (%) 2

4

4

73

55

67

65

288

265

311

295

102

92

124

132

19,2

14,2

14,9

14,7

Nettorendement gemiddeld eigen vermogen (%) 2

18,4

13,9

14,5

14,4

Eigen vermogen : balanstotaal

0,22

0,25

0,34

0,33

Lang vermogen : totaal vaste activa

1,88

2,25

3,00

3,05

Vlottende activa : kortlopende verplichtingen

1,29

1,41

1,69

1,69

Nettorendement eigen vermogen per 1/1

7,3

8,9

11,5

13,3

Aantal uitstaande aandelen in miljoenen (ultimo boekjaar)

26,1

26,0

25,9

25,8

Aantal uitstaande aandelen in miljoenen (gemiddeld)

26,2

25,9

25,8

25,8

2,78

2,13

2,61

2,50

2,06

1,75

1,82

1,68

1,94

1,39

1,70

1,61

11,05

10,17

12,02

11,44

1,07

1,07

1,07

1,07

63

66

Rentedekking

Per aandeel van 2,40 euro nominaal Kasstroom 2, 3 Nettowinst voor amortisatie en impairment van immateriële activa Nettowinst

2, 3

2, 3

Eigen vermogen

2

Dividend

55

Pay-out in %

1

5

63

4

4

Imtech in haar huidige vorm heeft een korte historie, derhalve is een tienjarenoverzicht niet representatief.

2

Toe te rekenen aan eigen aandeelhouders.

3

Op basis van gemiddeld aantal uitstaande aandelen.

4

Vóór bijzondere last ad 8 miljoen euro inzake overtreding Nederlandse Mededingingswet.

5

Op basis van voorheen toegepaste verslaggevingsstandaarden (NL GAAP).

6

De cijfers over 2002 zijn voor vergelijkingsdoeleinden aangepast. Voorheen verantwoorde buitengewone baten en lasten worden niet meer als zodanig aangemerkt.

2

6

KERNCIJFERS

86,3

90 80 70

68,4 1,2

73,9 2

2.250

72,0 3

2.000

50

1.250 1.000

30

750

20

500

2.016

2005

2004

2003

Opbrengsten in miljoen euro

in miljoen euro

14.519 13.100

12.836

2.396

1.750

10.500

1.500

8.750

1.250

7.000

1.000

5.250

750

3.500

500

2.132

250

Aantal medewerkers

2005

2005

2004

2003

2.086

2.000

12.250

2002

2.088

2004

2.250

2003

2.500

15.750

2002

17.500 13.780

2002

2005

2004

2003

2002

250

EBITA

1.750

2.126 2

1.750

40

14.000

1.977 2

1.500

60

10

2.379

2.500

100

Orderportefeuille in miljoen euro

Private kantoren

Overheidsgebouwen 15%

Telecom

Design, Engineering & Consultancy

17%

18%

7%

6%

6% 12%

Infra

Maintenance, Services & Management

Overig

Zorg

12%

Maritiem

9% 70%

28% Industrie

Implementation

Opbrengsten per activiteit

Opbrengsten per marktsegment in %

in %

ICT & Technology

Werktuigbouw ICT

45%

20%

9% 3%

Duitsland, Engeland en Spanje 46%

Overig

34%

43% Benelux

Elektrotechniek

Opbrengsten per technologie

Opbrengsten per cluster

in %

in %

3

1

Voor vergelijkingsdoeleinden aangepast.

2

Op basis van NL GAAP.

3

Vóór bijzondere last inzake overtreding Nederlandse Mededingingswet.

INFORMATIE OVER HET AANDEEL IMTECH

Beurzen

Industrie

Aantal geplaatste aandelen

26.886.549

Aantal uitstaande aandelen

26.080.436

Euronext, Amsterdam / Seaq, Londen / Xetra, Frankfurt Business Support Services (classificatienummer ICB: 2791)

STATUTEN

LIQUIDITY PROVIDERS

Imtech kent slechts aandelen op naam, die via het girale

ABN AMRO Bank, F. van Lanschot Bankiers, ING Bank, Rabo

systeem worden verhandeld. De aandelen die Imtech in

Securities en Kempen & Co. treden op als Liquidity

haar eigen kapitaal houdt tellen niet mee voor de bereke-

Providers voor het aandeel Imtech. Strikt genomen

ning van een voor uitkering op aandelen bestemd bedrag.

behoeft Imtech volgens de Euronext-criteria geen Liquidity Providers in het fonds aan te stellen. Niettemin is Imtech

DIVIDENDBELEID

van mening dat een toenemende en geordende handel in

Het dividendbeleid is 40% van de nettowinst uit te keren.

haar aandeel van belang is voor de onderneming en haar

In 2005 wordt hier, evenals in voorgaande jaren, positief

aandeelhouders.

van afgeweken. De voorgestelde winstuitkering bedraagt 55%.

INKOOP EIGEN AANDELEN / UITOEFENING OPTIES

DIVIDENDRENDEMENT

In het verslagjaar zijn 214.113 aandelen ingekocht ter dek-

Het dividendrendement op basis van de slotkoers 2005

king van de verplichtingen uit hoofde van toegekende

bedraagt 3,9%.

opties aan werknemers, alsmede ter dekking van voorwaardelijk toegekende aandelen aan de Raad van Bestuur.

GROOTAANDEELHOUDERS

In 2005 zijn 245.000 opties uitgeoefend. Het aantal inge-

De bij Imtech laatst bekende stand van zaken betreffende

kochte aandelen ultimo 2005 bedroeg 806.113 (2004:

de aangemelde belangen op basis van de Wet Melding

837.000).

Zeggenschap is:

INVESTOR RELATIONS

Internationale-Nederlanden Groep N.V. (ING)

10,0%

Imtech hecht aan een actieve en open communicatie met

Fortis Utrecht N.V.

6,1%

investeerders en analisten ter verduidelijking van haar

Navitas B.V.

5,8%

strategie, financiële resultaten en actuele aangelegen-

AVIVA Plc / Delta Lloyd Verzekeringsgroep N.V.

5,2%

heden. Ter ondersteuning van een evenwichtige waar-

Delta Deelnemingen Fonds N.V.

5,2%

dering van het aandeel en een bredere spreiding van het aandelenbezit is in 2005 een groot aantal presentaties gegeven aan analisten, institutionele en particuliere

HET AANDEEL IN 2005 in euro

2005

2004

2003

Koers hoog

30,62

26,17

20,58

Koers laag

23,50

16,65

10,20

Koers slot

27,50

25,95

20,58

3,9

4,1

5,2

14,1

18,7

12,1

37.905

37.164

52.458

Aantal uitstaand (ultimo boekjaar)

26.080.436

26.049.549

25.864.549

Aantal uitstaand (gemiddeld)

26.150.651

25.948.716

25.828.966

Dividendrendement op slotkoers in % Koerswinstverhouding (ultimo boekjaar) Beursomzet (gemiddeld aantal per dag)

4

INFORMATIE OVER HET AANDEEL IMTECH

Koersverloop aandeel Imtech ten opzichte van de Midkap-index ( januari 2003 t/m december 2005 op basis van gemiddelde weekkoersen) 250

225

200

175

150

125

100

75

50

2005

2004

2003

Koers Imtech Koers Midkap

beleggers. Voor beleggers en overige geïnteresseerden in

schappijen en een aantal vaste adviseurs. De Secretaris van

het aandeel Imtech werden diverse bijeenkomsten geor-

de Vennootschap is aangesteld als Compliance Officer en

ganiseerd, waaronder bezoeken aan de Hoge School in

is belast met het toezicht op de naleving van de gedrags-

Arnhem en het Kruisheren Hotel in Maastricht. Voor finan-

code en de communicatie met de Autoriteit Financiële

ciële analisten organiseerde Imtech in München een ana-

Markten.

listenbijeenkomst met als thema de positie van Imtech in Duitsland. Hierbij kwamen zowel de opbouw van deze

FINANCIËLE AGENDA

positie als relevante marktontwikkelingen aan de orde en

werd een rondleiding verzorgd in de Audi-autofabrieken in

11 april 2006 Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Ingolstadt. Imtech is hier onder meer verantwoordelijk voor de technische infrastructuur en energievoorzienin-

13 april 2006 Notering ex-dividend

gen. Op de Imtech-website (www.imtech.nl) kan uitgebreide informatie worden gevonden over strategie, persberich-

21 april 2006 Betaalbaarstelling dividend

ten, analistenpresentaties en financiële data. Imtech

15 augustus 2006

streeft naar een zo duidelijk en transparant mogelijke pro-

Publicatie halfjaarcijfers 2006, persconferentie en

filering van haar activiteiten en strategie. In dit kader ver-

analistenbijeenkomst

zorgt Imtech via haar website al enige jaren een webcast van de presentatie van haar (half)jaarcijfers.

27 februari 2007 Publicatie jaarcijfers 2006, persconferentie en analistenbijeenkomst

INTERN REGLEMENT INZAKE VOORWETENSCHAP

10 april 2007 Algemene Vergadering van Aandeelhouders

Binnen Imtech is een reglement inzake de melding en reglementering van transacties in effecten Imtech N.V. (en overige daartoe aangewezen effecten) van kracht voor de Raad van Commissarissen, Raad van Bestuur, Directieraad en overige daartoe aangewezen personen (onder wie stafmedewerkers), het management van de werkmaat5

VOORWOORD RAAD VAN BESTUUR onvoldoende rendement op projecten die in 2004 onder zeer concurrerende marktomstandigheden zijn verworven. In de ICT-markt werd nog onvoldoende geprofiteerd van de marktverbeteringen. De activiteiten in België, Luxemburg, Duitsland, Spanje en Dr. Ir. R.J.A. (René) van der Bruggen

de UK ontwikkelden zich in 2005 goed. In België en

Mr. B.R.I.M. (Boudewijn) Gerner

Luxemburg werd door kleinere overnames de positie versterkt. Imtech Deutschland (opbrengsten ruim 833 miljoen

HOGERE AUTONOME GROEI VANAF 2006

euro) kende voor het achtste jaar op rij autonome groei en

Imtech N.V. heeft in 2005 belangrijke stappen gezet in haar

wordt een partij met een marktpositie (marktleider) en

strategie uit te groeien tot een multidisciplinaire techni-

schaalomvang die het mogelijk maken projecten van grote

sche dienstverlener van Europees formaat, met mondiale

omvang te ontwikkelen, te plannen, te beheren en uit te

posities in enkele nichemarkten. Gegeven deze posities, de

voeren. Het aantal partijen in de Duitse markt dat zich

bereikte toegevoegde waarde voor klanten én de verwach-

hieraan kan meten is zeer beperkt. In 2005 heeft Imtech

ting van aantrekkende markten en prijsvolumes, is er een

Deutschland een orderingang van één miljard euro weten

stevige basis gelegd voor een gezonde groei in de komende

te bereiken. Hiermee werd de leidende positie bevestigd.

jaren.

In Oost-Europa is sprake van een gestage groei van de activiteiten, voornamelijk voor Westerse opdrachtgevers

De opbrengsten stegen in 2005 met 18,0% tot 2.379 mil-

die in de nieuwe EG-lidstaten investeren. Imtech is inmid-

joen euro en het bedrijfsresultaat voor amortisatie en

dels actief in Polen, Tsjechië en Roemenië. De activiteiten

impairment van immateriële activa (EBITA) kwam uit op

worden op projectbasis vanuit Duitsland uitgevoerd en

86,3 miljoen euro (+ 19,9%). Goede resultaten die onder

aangestuurd.

niet altijd optimale marktcondities – met name in de Benelux – zijn gerealiseerd. Opnieuw werd een autonome

Ook in Spanje en de UK werd autonome groei bereikt. Hier

groei gerealiseerd van thans 3,1%. Daarnaast groeide

werd bovendien door acquisities voortgang geboekt in het

Imtech sterk door Europese overnames.

bereiken van de gewenste omvang en marktposities. In Spanje werd met de overname van Mavisa, een industriële

Mede als gevolg van gunstige marktomstandigheden

dienstverlener met opbrengsten op jaarbasis van circa

bedroeg de autonome groei in het verleden (de periode tot

100 miljoen euro, een stap gezet naar het gewenste niveau

en met 2002) vijf tot tien procent op jaarbasis. In 2002

van opbrengsten van circa 250 miljoen euro. In de UK werd

begonnen de economische omstandigheden in een aantal

Goodmarriott & Hursthouse overgenomen, een multi-

voor Imtech relevante markten te haperen. Als gevolg hier-

disciplinaire technische dienstverlener met opbrengsten

van nam het autonome groeipercentage van Imtech af. In

van 35 miljoen euro op jaarbasis en een sterke positie in de

2006 verwacht Imtech het keerpunt bereikt te hebben en

regio Midlands. Het totaal aan opbrengsten op jaarbasis

voorziet een herstel van de autonome groei naar de niveaus

van Imtech in de UK nam toe tot ruim 200 miljoen

van voor 2003. De kwaliteit van de orderportefeuille ultimo

euro. De doelstelling hier ligt op een niveau van circa

2005 is over de hele breedte beter dan die van vorig jaar. Dit

350-400 miljoen euro.

heeft mede te maken met de implementatie van de strategie die leidt tot een steeds hogere toegevoegde waarde met

In de maritieme markt is de positie inmiddels uitgebreid

bijbehorende hogere marges. Deze orderportefeuille bereik-

tot de Chinese markt, waar voor in totaal ruim 80 miljoen

te ultimo 2005 een niveau van 2.396 miljoen euro, een toe-

euro aan orders werd verworven voor technologische

name van 12,4% ten opzichte van 2004 (2.132 miljoen euro),

oplossingen aan boord van ruim 130 schepen. Dit bevestigt

waarvan een substantieel deel autonoom.

de mondiale positie die Imtech de afgelopen jaren in deze nichemarkt heeft opgebouwd. Ook de technology-

MARKTEN EN MARKTPOSITIES

activiteiten ontwikkelden zich goed, vooral op gebied van

In Nederland stonden de marges in met name de markten

procestechnologie.

utiliteit, infra en telecom nog onder druk, mede door 6

VOORWOORD RAAD VAN BESTUUR

STRATEGIE EN MARKTBENADERING

Om dit proces grensoverschrijdend beter te kunnen aan-

De ontwikkelingen in 2005 bevestigen de juistheid van de

sturen is in 2005 de Directieraad uitgebreid met het

gemaakte strategische keuzes. Als multidisciplinaire tech-

management van de UK en Spanje. Om de positionering

nische dienstverlener biedt Imtech een breed aanbod van

en herkenbaarheid in de markt te versterken is voorts

expertise op het gebied van elektrotechniek, ICT en werk-

besloten dat de werkmaatschappijen in de loop van 2006

tuigbouw. Een breed aanbod dat bovendien geografisch

onder het corporate Imtech-label gaan werken.

wordt gespreid over een aantal markten: Nederland, België, Luxemburg, Duitsland, de UK en Spanje. Naast deze

TOEKOMST

geografische groei-as beschikt Imtech ook over een tech-

De vooruitzichten voor 2006 geven aanleiding tot opti-

nologische groei-as met (deels) mondiale activiteiten in de

misme. In Nederland wordt verwacht dat het herstel in de

markten van ICT, Technology, Maritiem en Telecom. Vanuit

voor Imtech relevante markten, dat enige tijd op zich heeft

deze basis wordt door interne samenwerking en vanuit

laten wachten, nu toch zal gaan doorzetten. Dat was eind

goede domeinkennis van klanten en de markten waarin

2005 al waarneembaar met groei van werkaanbod en

deze actief zijn extra toegevoegde waarde bereikt, bijvoor-

orderportefeuille. In de ICT-organisatie is een beperkte

beeld in de zorg, op het gebied van integrale veiligheid en

reorganisatie doorgevoerd. Ook de concentratie van de

in food & feed. Op het gebied van energiemanagement

telecom-activiteiten zal leiden tot verdere versterking. De

excelleert Imtech, met name in Duitsland. Hierbij wordt bij

markten in België en Luxemburg zijn goed en met de ver-

klanten voor meer jaren de complete verantwoordelijkheid

sterking van de positie in deze markten wordt verdere

genomen voor de energieleveringen, het implementeren

groei verwacht. In Duitsland blijft de marktpositie met

en upgraden van de technologie, alsmede het volledige

name goed in de geografische gebieden waar Imtech sub-

onderhoud en beheer. Hierdoor besparen opdrachtgevers

stantieel actief is en in sectoren die profiteren van de

aanzienlijk op energiekosten.

groeiende export. Imtech Deutschland heeft verder het voordeel dat maar weinig partijen in staat zijn over de

De versterking van de positie op de Europese markten en

grenzen van de regio’s heen op grote schaal te opereren. In

in de mondiale nichemarkten verandert ook de benade-

Spanje en de UK blijft de marktsituatie gunstig. De ver-

ring van Imtech in die markten. Imtech kan zich steeds

sterkte positionering in beide markten biedt uitzicht op

meer op een hoger niveau in de markt positioneren. De

verdere groei. Hetzelfde geldt voor de maritieme activi-

benchmark, de bedrijven waarmee Imtech zich vergelijkt

teiten, de technology-activiteiten, alsmede in de niche-

en concurreert, wordt daardoor anders. Dat vraagt een

markten van zorg, integrale veiligheid, food & feed en op

andere benadering van projecten en (potentiële) klanten

het gebied van energiemanagement.

en het stelt hogere eisen aan concepten, diensten, medewerkers en management.

Samenvattend verwachten wij voor 2006 een hogere autonome EBITA-groei.

TOEGEVOEGDE WAARDE Gouda, 27 februari 2006

Betere afstemming op de wensen van eindgebruikers staat centraal in de marktbenadering van Imtech. Dit houdt in dat Imtech de complete verantwoordelijkheid op zich neemt voor de technologie, veelal gedurende de complete levensduur hiervan. Imtech zorgt er niet alleen voor dat technologische oplossingen vlekkeloos functioneren en aansluiten op de procesgang van de klant, maar gaat een stap verder door te adviseren hoe een betere inzet van

Dr. Ir. R.J.A. (René) van der Bruggen, voorzitter

technologie kan leiden tot een hogere efficiency, kostenbesparingen, een beter resultaat en de laagste ‘cost of ownership’. Imtech is eveneens in staat door middel van technologie een bijdrage te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken op het gebied van milieu, energie en veiligheid.

Mr. B.R.I.M. (Boudewijn) Gerner 7

Elektrotechniek ICT Werktuigbouw

Een volledige lijst van werkmaatschappijen van Imtech N.V. is verkrijgbaar bij de Kamer van Koophandel Rotterdam.

BENELUX Imtech Care & Cure

Imtech UK

Imtech Security

Meica Services Ltd.

Imtech Food & Feed

Meica Process Ltd. Goodmarriott & Hursthouse Ltd.

Imtech Projects B.V. Imtech Projects Noord-Oost B.V.

Imtech España

Imtech Projects West B.V.

Imtech España Projects S.L.

Imtech Projects Utiliteit West B.V.

Imtech Intesa S.A.

Imtech Industry B.V.

Imtech Novocalor S.A.

Imtech Projects Zuid B.V.

Imtech Mavisa S.A.

Imtech Maintenance B.V. Imtech Projects Telecom (mobile)

ICT & TECHNOLOGY

Sprinkler Solutions

Imtech ICT

Imtech Automation Solutions B.V.

Imtech ICT Consultancy B.V.

Energy Solutions

BrightHouse Management B.V.

Measurement Solutions

Imtech ICT Information Technology B.V.

Special Products & Contracting

Business Solutions

Imtech-Vonk B.V.

Technical Systems Dynamic Solutions

Imtech Infra B.V.

Eniac B.V.

Imtech Nettenbouw

Imtech ICT Communications Solutions B.V.

Imtech Infratechniek

Imtech ICT Brocom B.V.

Imtech Control Systems B.V.

BEEP! Easy Mobile Tickets B.V. (49%)

Imtech Infra Data B.V. Infra Engineering B.V.

Imtech Marine & Offshore

Imtech Infra Telecom (fixed)

Imtech Marine & Offshore B.V.

Imtech Infra N.V. (België)

Imtech Marine & Offshore Ltd. (UK) Imtech Marine & Offshore GmbH

Imtech Belgium N.V.

Imtech Marine & Offshore S.A.S. (France)

Imtech Projects N.V.

HDW-Hagenuk Schiffstechnik GmbH

Imtech Maintenance N.V.

HDW-Hagenuk Marine Electronics

Van Looy Group N.V.

(Shanghai) Co. Ltd (China) Dirkzwager B.V. (54%) IHC Systems B.V. (50%)

Imtech Luxemburg Paul Wagner & Fils S.A. (60%)

Imtech Technology / Imtech Telecom

DUITSLAND, UK, SPANJE

Saval B.V.

Imtech Deutschland

Knowsley Ltd.

Imtech Deutschland GmbH & Co. KG

Ventilex B.V.

Imtech Contracting GmbH & Co. KG

Imtech Toegangstechniek B.V.

Imtech ICT Deutschland GmbH (Networks)

WPS Parking Systems B.V.

Schiffbau-/Dockbautechnik

Imtech Telecom B.V.

Kraftwerks- und Energietechnik Umweltsimulation und Prüfstandtechnik Forschung und Entwicklung Reinraum- und Medientechnik Imtech Polska Sp. z.o. (Polen) KTS-CZ s.r.o. (Tsjechië)

8

Markten

Competenties

Elektrotechniek ICT Werktuigbouw

Competenties

Utiliteit Industrie Infra Maritiem Telecom

Markten

Utiliteit Industrie Infra Maritiem Telecom

ORGANISATIE, MARKTSEGMENTEN EN COMPETENTIES

BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN Hierbij bieden wij aan de aandeelhouders de door de Raad

Omtrent de verschillende activiteiten van Imtech gaven

van Bestuur opgestelde jaarrekening over het boekjaar

divisiedirecteuren presentaties. Voorts werd aandacht

2005 ter vaststelling aan. Deze jaarrekening is gecontro-

besteed aan de operationele gang van zaken en de beheer-

leerd en van een goedkeurende verklaring voorzien door

sing van risico’s, de interne risicobeheersingsen controle-

KPMG Accountants N.V. (‘KPMG’). Wij adviseren aandeel-

systemen, het opvolgen van de aanbevelingen uit de inter-

houders de jaarrekening vast te stellen. De statutaire

ne controle, alsmede de invloed van de economische

winstbestemming staat vermeld op pagina 107. Na overleg

omstandigheden op de markten waarop Imtech actief is.

met de Raad van Bestuur stellen wij voor het dividend over

Uitgangspunt blijft het creëren van aandeelhouders-

2005 per gewoon aandeel vast te stellen op 1,07 euro in

waarde op de lange termijn. Gegeven de marktomstandig-

contanten (een winstuitkering van 55%) en een bedrag van

heden heeft Imtech naar onze mening goed gepresteerd.

22,9 miljoen euro toe te voegen aan de reserves. Gelet op het vertrouwen van de onderneming in de toekomst,

Nu het aantal medewerkers in het buitenland het aantal in

wordt evenals over de voorgaande jaren hierbij positief

Nederland overstijgt – veroorzaakt door de buitenlandse

afgeweken van het vigerende reserverings- en dividend-

acquisities in 2005 – valt Imtech onder een vrijstelling van

beleid (zoals besproken in de aandeelhoudersvergadering

het structuurregime. Imtech heeft de keus uit drie varianten:

van april 2005 gericht op een winstuitkering van 40%).

1

vrijwillige handhaving van structuurregime;

2

toepassing van het zogenaamde gemitigeerde structuurregime;

In het verslagjaar hebben wij in zes vergaderingen de Raad 3

van Bestuur met advies terzijde gestaan en, met inachtne-

afschaffing van het structuurregime.

ming van de belangen van de ’stakeholders‘, toezicht gehouden op het beleid van de Raad van Bestuur en op de

Deze keuze (en benodigde aanpassing van statuten) wordt

algemene gang van zaken binnen Imtech. De Audit

in de komende vergadering aan de aandeelhouders voor-

Commissie kwam tweemaal bijeen, de Honorerings-

gelegd. Het verschil tussen de (huidige) variant 1 en de

commissie tweemaal en de Benoemingscommissie twee-

voorgestelde variant 2 is dat bij de laatste de leden van de

maal. De aanwezigheid van commissarissen bij al deze ver-

Raad van Bestuur niet door de Raad van Commissarissen

gaderingen was nagenoeg volledig. Aan de twee overleg-

worden benoemd, maar door de Algemene Vergadering

vergaderingen met de Centrale Ondernemingsraad waarin

van Aandeelhouders. Variant 3 is niet opportuun, omdat

speciale thema’s werden behandeld (‘financiën’ en

als gevolg daarvan een aantal dochtermaatschappijen

‘Corporate Governance’) werd steeds door twee leden van

zelfstandig als structuurvennootschap zouden gaan kwali-

onze Raad deelgenomen.

ficeren, hetgeen tot ongewenste gevolgen zou leiden. Toepassing van het gemitigeerde structuurregime (variant

In 2005 is Imtech verder versterkt conform de besproken

2) heeft de voorkeur van de Raad van Commissarissen en

en vastgestelde ‘strategische blauwdruk’. Daartoe werden

de Raad van Bestuur. Voor deze variant heeft de Centrale

– naast diverse kleinere acquisities – met de overnames

Ondernemingsraad een positief advies gegeven.

van Mavisa (technische industriële dienstverlener in Spanje), Goodmarriott & Hursthouse (technische dienstverlener in de UK) en Synerco (Belgische infraspecialist),

Comfortabel

met in totaal circa 1.580 medewerkers en opbrengsten van

vijfsterrenhotel in

165 miljoen euro op jaarbasis, belangrijke stappen gezet.

Maastricht

Daarnaast groeide Imtech in diverse landen in OostEuropa, zowel door vanuit Duitsland voor bestaande

In

opdrachtgevers daar te werken, als door de export daar-

Kruisherenhotel

naar toe van maritieme technologie en industriële proces-

Maastricht verzorgde

technologie. Ten slotte richtte Imtech zich succesvol op

Imtech de complete

nieuwe productmarktcombinaties als bijvoorbeeld zorg,

lucht- en klimaattechnologie en de sanitaire

veiligheid en energiemanagement, door haar competen-

voorzieningen in het voormalige klooster en de

ties (elektrotechniek, ICT, werktuigbouw) daarvoor gebun-

aanpalende gotische kerk.

deld aan te bieden. 9

het

vijfsterren in

BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

Op het personele vlak werd gesproken over management

de betrokken bedrijven. De peer group is aangepast en

development. Ook het (eigen) functioneren van zowel de

bestaat thans uit: ABB, AMEC, BAM, Getronics, Stork,

Raad van Commissarissen als de Raad van Bestuur en hun

Suez, Vinci, Siemens en Bilfinger Berger. Dit laatste

leden werd geëvalueerd in een vergadering buiten aan-

bedrijf is toegevoegd en vervangt Heijmans.

wezigheid van de Raad van Bestuur.

Het bezoldigingsbeleid heeft ten doel om gekwalificeerde

Realisatie van de kortetermijndoelstellingen wordt beloond via een jaarlijkse bonus in contanten. Het behalen van de langetermijndoelstellingen wordt

en ervaren bestuurders met bedrijfstakervaring aan te

na drie jaar beloond via een bonus in aandelen.

trekken, te motiveren en te behouden. De beloningsstruc-

Besloten is het aantal voorwaardelijk toe te kennen

tuur is gericht op een optimale verhouding tussen de

aandelen ten opzichte van het niveau 2004 te verho-

kortetermijnresultaten van de onderneming en haar doe-

gen, voor de Voorzitter van de Raad van Bestuur met

len voor de langere termijn. Op voorstel van de Honore-

een factor 2,67 en voor de CFO met een factor 2. Door

ringscommissie is de Raad van Commissarissen voor-

deze verhoging wordt rekening gehouden met het ver-

nemens het bezoldigingsbeleid voor de Raad van Bestuur

vallen van het aantal opties, waartoe de leden van de

te wijzigen. Bij het te wijzigen van het bezoldigingsbeleid

Raad van Bestuur voorheen waren gerechtigd.

is een vergelijking gemaakt met hetgeen gebruikelijk is bij

Aanvankelijk werd de blokkeringsperiode van vijf jaar

andere grotere Nederlandse ondernemingen en daarover

gerekend vanaf het moment van de onvoorwaardelijke

is geadviseerd door Hay Group. Het gewijzigde bezoldi-

verkrijging van de bonus in aandelen. Het wordt thans

gingsbeleid wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de

in overeenstemming met best practice geacht om deze

algemene vergadering van aandeelhouders in de aan-

termijn te laten aanvangen op de datum van de voor-

staande jaarlijkse vergadering.

waardelijke toekenning van de aandelen. De Aandelenregeling Raad van Bestuur zal hiertoe worden aangepast.

De hoofdlijnen van het gewijzigde bezoldigingsbeleid zijn

als volgt:

De Honoreringscommissie kan per doelstelling afwij-

Het basissalaris is ongewijzigd gesteld op het medi-

ken van de ’at target‘ (niveau 100%) vastgestelde

aanniveau van de referentiemarkt voor bestuurders

bonus in contanten of aandelen. Bij excellente perfor-

van grotere Nederlandse ondernemingen.

mance bedraagt deze bonus maximaal 150% van het

De hoogte van de variabele beloning is afhankelijk van

‘at target’ vastgestelde bedrag of het aantal aandelen,

vooraf vastgestelde doelstellingen, en kan bij (‘at tar-

welk percentage kan teruglopen tot nihil bij het niet behalen van de doelstellingen.

get’) realisatie daarvan 135% (2004: 85%) toevoegen

aan het basissalaris van de Voorzitter van de Raad van

De secundaire arbeidsvoorwaarden blijven ongewijzigd.

Bestuur en 80% (2004: 60%) aan het basissalaris van de CFO. Deze doelstellingen richten zich met betrek-

king tot de Voorzitter van de Raad van Bestuur en de

Het basissalaris voor 2006 van de Voorzitter Raad van

CFO voor 40% respectievelijk 50% (2004: 65%) op de

Bestuur blijft ongewijzigd op 467.000 euro. Het basissala-

korte termijn (één jaar) en voor 60% respectievelijk

ris van de CFO is conform trendontwikkelingen met 1%

50% (2004: 35%) op de lange termijn (drie jaar).

verhoogd naar 312.090 euro, maar ligt onder de mediaan.

Doelstellingen voor het variabel inkomen korte termijn liggen op het vlak van EBITA-groei (50%), omzetgroei

Het behaalde niveau variabele beloning korte termijn

(30%), en persoonlijke doelstellingen (20%).

2004 (uitbetaald in 2005) bedraagt voor de Voorzitter Raad

Doelstellingen voor het variabel inkomen lange ter-

van Bestuur 33% van het basissalaris (‘at target’ 55%) en

mijn liggen op het vlak van strategische doelstellingen

voor de CFO 41% (‘at target 40%). Bij het vaststellen van

(tezamen 50%), en Total Shareholders Return (TSR) ten

het variabel inkomen korte termijn en meer in het bijzon-

opzichte van de peer group (50%). In plaats van de pro-

der de realisatie van de EBITA-doelstelling, is het effect van

centuele verandering van de koerswinstverhouding

de bijzondere last inzake overtreding van de Nederlandse

wordt thans gekozen voor TSR. Uitgangspunt van de

Mededingingswet in de berekening voor de Voorzitter

berekening is de gemiddelde ranking over drie jaar van

Raad van Bestuur meegenomen.

de jaarlijkse koersstijging plus uitgekeerd dividend van 10

BERICHT VAN DE RAAD VAN COMMISSARISSEN

In de aandeelhoudersvergadering van 18 april 2005 werd

houdersvergadering van 18 april 2005. De taakverdeling en

de heer Jacobs herbenoemd (voor een periode van één

werkwijze van de Raad van Commissarissen en zijn com-

jaar) en werd de heer Van der Meer benoemd voor vervul-

missies zijn vastgelegd in reglementen. Zowel de profiel-

ling van de vacature door het aftreden van de heer Van

schets als de reglementen zijn via de website van Imtech

Veen. De heer Van der Meer volgde de heer Van Veen

(www.imtech.nl) toegankelijk.

tevens op in zijn functies als voorzitter van de Honoreringscommissie en voorzitter van de Benoemings-

Naar de letter van de Nederlandse Corporate Governance

commissie.

Code is de huidige voorzitter van de Raad van Commissarissen niet onafhankelijk van Imtech, aangezien hij com-

Voorts werd in deze vergadering kennis gegeven van het in

missaris is bij ING Groep NV, welke vennootschap een

2006 volgens rooster aftreden van de heren Jacobs en

belang van 10% in Imtech heeft aangemeld. De overige

Van Amerongen. De heer Jacobs is gezien het feit dat hij

leden van de Raad zijn onafhankelijk van Imtech. Er zijn

binnenkort de 70-jarige leeftijd bereikt, niet voor herbe-

geen transacties waarbij tegenstrijdige belangen van com-

noeming beschikbaar. De Raad van Commissarissen

missarissen of bestuurders spelen.

spreekt zijn grote waardering uit voor de wijze waarop de heer Jacobs leiding heeft gegeven aan de Raad en zijn bij-

KPMG heeft aan ons gerapporteerd over haar onafhanke-

zondere deskundigheid heeft ingezet ten bate van Imtech.

lijkheid ten opzichte van Imtech. In dit kader is onder meer

De heer Van der Meer zal de heer Jacobs opvolgen in zijn

aandacht besteed aan de honoraria van KPMG voor zowel

functie als voorzitter, en de heer De Vries zal worden

de controle, aan controle verwante werkzaamheden en

benoemd tot vice-voorzitter.

overige werkzaamheden. Voorts heeft KPMG bevestigd dat zij van Imtech onafhankelijk is in overeenstemming met de geldende beroepsvoorschriften.

De heer Van Amerongen heeft zich herkiesbaar gesteld en wordt door de Raad van Commissarissen op voorstel van de Benoemingscommissie voorgedragen voor herbenoe-

Wij danken de Raad van Bestuur en alle medewerkers voor

ming voor een periode van vier jaar. Voor vervulling van de

de in het afgelopen jaar geleverde prestatie.

vacature door het aftreden van de heer Jacobs draagt de Gouda, 27 februari 2006

Raad van Commissarissen op voorstel van de Benoemingscommissie de heer Van Tooren voor benoeming voor een periode van vier jaar voor. Gezien zijn bij een grote beursvennootschap opgedane kennis en ervaring op finan-

namens de Raad van Commissarissen

cieel administratief/accounting terrein geldt de heer Van

Drs. A.G. Jacobs, voorzitter

Tooren als financieel expert. Met beide benoemingen

Ir. R.M.J. van der Meer, vice-voorzitter

stemt de Centrale Ondernemingsraad in. Zowel in de vergaderingen van ons College als in de vergaderingen van de Audit Commissie, waar een en ander meer

Veilig en gezond

uitgebreid aan bod kwam, werden de kwartaal-, halfjaar-,

water South

en jaarcijfers besproken (wat betreft de halfjaar- en jaarcij-

Staffordshire Water

fers in aanwezigheid van KPMG), alsmede de rapportages van KPMG, de jaarverwachting en de begroting voor 2006.

South

Blijvende aandacht werd met name door de Audit

Water is een Engels

Commissie geschonken aan risicomanagement, de voor-

waterbedrijf dat de

Staffordshire

zieningen, het werkkapitaal en de kaspositie. Regelmatig

watervoorziening voor

werden de rapporten van analisten over Imtech besproken.

1,25 miljoen mensen verzorgt in het gebied van Ashbourne tot Halesowen en van Burton on

De profielschets waarborgt specifieke deskundigheid van

Trent tot East to Kinver. Imtech realiseert de

commissarissen ten aanzien van de aard van de onder-

technologie hiervoor.

neming en haar activiteiten, en is besproken in de aandeel11

PERSONALIA RAAD VAN COMMISSARISSEN

1

Drs. A.G. Jacobs (69)

Commissariaten

Belangrijke nevenfuncties

Voorzitter, benoemd in 2001, lopende termijn tot 2006

Joh. Enschedé BV (voorzitter), Royal Dutch Shell

Lid Stichtingsraad Prinses Beatrixfonds,

Lid van de Audit Commissie

(voorzitter), VNU NV (voorzitter), Buhrmann NV

Lid Raad van Toezicht Stichting Nationaal Fonds

Lid van de Honoreringscommissie

(vice-voorzitter), SBM Offshore (vice-voorzitter),

Kunstbezit

Lid van de Benoemingscommissie

ING Groep NV

Voormalig Voorzitter Raad van Bestuur ING Groep NV

Ir. R.M.J. van der Meer (60)

Commissariaten


Vice-voorzitter, benoemd in 2005, lopende termijn tot 2009

Norit International B.V. (voorzitter), ING Bank N.V.

Lid Bestuur Universiteitsfonds Delft, Lid Bestuur

Voorzitter van de Honoreringscommissie

en ING Verzekeringen Nederland B.V.

Stichting Techniek en Marketing (STEM)

Prof.Dr. B. de Vries (67)

Commissariaten


Benoemd in 1995, lopende termijn tot 2007

F. van Lanschot Bankiers NV (voorzitter), NV Eneco,

Voorzitter van de Stichting START, Voorzitter START

Voorzitter van de Audit Commissie

Quest International Nederland BV (voorzitter),

Foundation, Voorzitter Centrale Plan Commissie,

Voormalig Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

USG NV

Voorzitter Bestuur Stichting Het Expertise Centrum

Mw. Drs. G.J. de Boer-Kruyt (61)

Commissariaten



C/TAC NV (voorzitter), Sara Lee/DE NV,

Raad van Toezicht Netherlands Development

Persoonlijk adviseur

Reed Elsevier NV, Allianz Nederland Groep NV

Organisation (SNV), Raad van Toezicht Common

Voorzitter van de Benoemingscommissie Voormalig Lid Raad van Bestuur Akzo Nobel N.V.

Purpose

Drs. P.J. Groenenboom (70)

Commissariaten



Philips Electronics Nederland BV (voorzitter),

Vice-voorzitter Marketing Committee UEFA,

Lid van de Audit Commissie

Electrabel Nederland NV (voorzitter), Q-Park NV

Lid Bestuur NOC*NSF, Vice-voorzitter Koninklijk

Voormalig Voorzitter Raad van Bestuur Internatio-Müller NV

(voorzitter), Tapijtfabriek H. Desseaux NV

Instituut voor de Tropen, Voorzitter Fonds voor de

(voorzitter)

Topsport, lid Bestuur Benificiantenraad Lotto

E.A. van Amerongen (52)

Commissariaten



Lucent Technologies Nederland BV (voorzitter),

Voorzitter Raad van Toezicht Universiteit Twente,

Voormalig CEO Koninklijke Swets & Zeitlinger NV

HITT NV, Corus Group Plc (non executive board

Voorzitter Raad van Toezicht Centraal Bureau

member), ASM International NV, Koninklijke Swets

Rijvaardigheid

& Zeitlinger NV

2

RAAD VAN BESTUUR

DIRECTIERAAD

Dr. Ir. R.J.A. (René) van der Bruggen (58)

K. (Klaus) Betz (50)

J. (Javier) Llanos Acuña (47)

Voorzitter

Lid directie Imtech Deutschland

Algemeen directeur Imtech España

Mr. B.R.I.M. (Boudewijn) Gerner (54)

Ir. J.A. (Jan) Casteleijn (56)

Drs. C.A. (Kees) van Rooden RA (54)

Algemeen directeur Imtech Infra

Financieel directeur

Drs. Ing. A.L.A. (Aart) van Gelder (59)

Mr. M.E.J. (Mark) Salomons (44)

Algemeen directeur Imtech Projects

Secretaris van de vennootschap

A.F. (Jos) Graauwmans (48)

H.B. (Harry) Siertsema MSc. (47)

Directeur Personeel & Organisatie

Algemeen directeur Imtech Marine & Offshore

Dipl.-Ing. P. (Peter) Kronenberg (48)

J.M. (Jim) Steele (58)

Lid directie Imtech Deutschland

Algemeen directeur Imtech UK

1

Alle commissarissen bezitten de Nederlandse nationaliteit.

2

De leden van de Raad van Bestuur maken deel uit van de

Ir. C.A.J. (Cees) van Laarhoven (57)

Dr. Ir. D.E. (Dirk) Torfs (40)

Directieraad.

Algemeen directeur Imtech Technology

Algemeen directeur Imtech Belgium

Ir. P. (Piet) Veenstra (57) Algemeen directeur Imtech ICT

12

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR

KERNPUNTEN

2005: goede prestatie

EBITA: 86,3 miljoen euro, + 19,9% (autonoom + 3,1%)*

Totaal opbrengsten: 2.379 miljoen euro, + 18,0% (autonoom + 9,5%)

Nettowinst: 50,8 miljoen euro, + 15,4%*

Winst per aandeel voor amortisatie en impairment van immateriële activa: 2,06 euro, + 17,7%*

Handhaving dividend: 1,07 euro per gewoon aandeel

Orderportefeuille 2005 is van goede kwaliteit en neemt met 12,4% toe tot 2.396 miljoen euro

Vooruitzichten 2006: hogere autonome EBITA-groei

in miljoen euro

2005

2004

2003 **

Totaal opbrengsten

2.379

2.016

2.126

EBITA EBITA -marge

86,3

72,0 *

73,9

3,6

3,6 *

3,5

50,8

Nettowinst

2.396

Orderportefeuille Werkzaam vermogen, exclusief geldmiddelen Aantal medewerkers per 31 december

44,0 * 2.132

44,0 2.086

362

338

339

14.519

12.836

13.100

*


**


NIEUWE GROEIFASE

maritieme en technology-markten. En dat terwijl ook in

2005 is voor Imtech goed verlopen. In niet altijd optimale

deze landen en markten de omstandigheden niet altijd

marktomstandigheden werd met zowel een hoger resul-

eenvoudig waren. Ook de ICT-activiteiten groeiden, maar

taat als hogere opbrengsten goed gepresteerd. Het

minder dan verwacht. De industriële activiteiten groeiden

bedrijfsresultaat voor amortisatie en impairment van

in alle landen. Het aandeel van de activiteiten in mainte-

immateriële activa (EBITA) nam met 19,9% toe tot 86,3 mil-

nance services & management nam wederom toe.

joen euro (2004: 72,0 miljoen euro vóór bijzondere last inzake overtreding Nederlandse Mededingingswet), waar-

Naast de – conform de vorig jaar uitgesproken verwach-

van 3,1% autonoom. De opbrengsten groeiden met 18,0%

tingen – bereikte groei, is met name de ontwikkeling van

tot 2.379 miljoen euro (2004: 2.016 miljoen euro), waarvan

de orderportefeuille positief gebleken. De kwaliteit hier-

9,5% autonoom. De orderportefeuille per 31 december

van is over de hele breedte beter dan die van vorig jaar. Dit

2005 ontwikkelde zich positief – zowel in omvang als kwa-

heeft mede te maken met de implementatie van de strate-

liteit – en nam met 12,4% toe tot 2.396 miljoen euro. De

gie die leidt tot een steeds hogere toegevoegde waarde

nettowinst bedroeg 50,8 miljoen euro, een toename van

met bijbehorende hogere marges. Dit, alsmede de in de

15,4%. De winst per aandeel voor amortisatie en impair-

loop van 2005 bereikte groei, geeft veel vertrouwen voor

ment van immateriële activa steeg met 0,31 euro naar 2,06

de toekomst. De bereikte samenstelling van het

euro (+ 17,7%), gebaseerd op het gemiddeld aantal uit-

activiteitenpalet in Europa, met sterke marktposities in

staande aandelen gedurende het verslagjaar.

alle landen en technologische markten waarin Imtech actief is, maakt verdere groei mogelijk.

De toename van het bedrijfsresultaat kwam – ondanks nog steeds aanwezige druk in de Nederlandse markten

In met name Nederland herstelden de marktomstandig-

van utiliteit, infra en telecom – tot stand door enerzijds

heden in de markt van utiliteit langzaam maar zeker,

acquisities en anderzijds een goede gang van zaken in

de activiteiten trokken eind 2005 aan. De ingezette initia-

België, Luxemburg, Duitsland, de UK en Spanje en in de

tieven op het gebied van Publiek Private Samenwerking 13


(PPS), zorg, integrale veiligheid en energie hebben zich in

In 2006 zal Imtech naar verwachting een hogere autono-

2005 goed ontwikkeld, waarmee de basis is gelegd voor

me groei van de EBITA bereiken. Daarnaast blijft de strate-

toenemend succes. In de Nederlandse inframarkt is sprake

gie gericht op versterking van het aanwezige strategische

van een lichte toename van het prijsniveau. In deze markt is

portfolio aan activiteiten door middel van synergetische

Imtech één van de weinige grotere spelers. De vorig jaar

overnames. Imtech is klaar voor een volgende groeifase.

bereikte positieversterking, bijvoorbeeld op het gebied van rail en verkeersmanagement, geeft vertrouwen. Bovendien

ACQUISITIES

is Imtech in de markt voor omvangrijke design & construct-

In 2005 heeft Imtech zich in diverse landen versterkt met

projecten. Ook in de industriële markt is sprake van groei-

de volgende overnames:

ende continuïteit, mede door het toenemende aantal meer-

in Spanje: de industriële technische dienstverlener

jarige onderhoudscontracten. De investeringen trekken

Mavisa met een sterke positie op de Spaanse markt

licht aan.

voor industrieel technische dienstverlening (700 vaste medewerkers, opbrengsten: 100 miljoen euro);

In België en Luxemburg wordt voortgaande groei verwacht.

in de UK: de technische dienstverlener Goodmarriott &

Ook al omdat door middel van acquisities in beide landen de

Hursthouse, een multidisciplinaire technische dienst-

posities zijn versterkt.

verlener met een sterke positie in de markten van utiliteit en industrie in de Midlands (220 medewerkers,

Ondanks per land en markt wisselende economische en

opbrengsten: 35 miljoen euro);

marktomstandigheden hebben de activiteiten in Duits-

in de Benelux: de Belgische technische dienstverlener

land, UK en Spanje een schaalomvang en marktpositie die

Synerco, diverse onderhoudscontracten in de Belgische

een stabiele ontwikkeling van opbrengsten en resultaat

inframarkt en de maintenance-activiteiten van ABB

waarborgen. In Duitsland is Imtech veruit de grootste

Building Services in Luxemburg (in totaal 310 mede-

technische dienstverlener. In de UK en Spanje is vorig jaar

werkers, opbrengsten: circa 30 miljoen euro).

de positie aanzienlijk versterkt door goed passende over-

In totaal was met deze acquisities een koopprijs (inclusief

names en is sprake van autonome groei in de (water)indus-

earn-out) van 56,3 miljoen euro gemoeid. In 2005 droegen

trie. Het succesvolle ‘trackrecord’ uit het verleden en de

deze acquisities voor 110,3 miljoen euro aan de opbreng-

sterke positionering maken dat er voldoende ruimte is

sten en voor 9,8 miljoen euro aan de EBITA bij.

voor verdere resultaatverbetering.

DIVIDENDVOORSTEL Bij de ICT & Technology-activiteiten is in 2005 een reorga-

Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal een

nisatie uitgevoerd in een beperkt deel van de ICT-organisa-

dividend in contanten worden voorgesteld van wederom

tie. Voor dit deel wordt in 2006 herstel verwacht. In

1,07 euro per aandeel. Dit voorstel komt neer op een winst-

Nederland zijn de installatieactiviteiten voor mobiele en

uitkering van 55% van de nettowinst (2004: 63%). Doel-

vaste netwerken (voorheen deel van Imtech Telecom)

stelling is 40% van de nettowinst uit te keren aan aandeel-

ondergebracht bij Imtech Projects en Imtech Infra. De

houders.

Technology-activiteiten staan goed gesteld voor verdere groei. De parkeeractiviteiten, die in 2004 tegenvielen, heb-

Innovatief stadion

ben zich in 2005 hersteld. In de procesindustrie wordt ver-

Arsenal Emirates,

dere vooruitgang verwacht. Door succesvolle integratie

Londen

van in 2004 overgenomen maritieme activiteiten in Duitsland en China en voortgaande innovatie en samen-

Arsenal

werking met sterke internationale marktpartijen staan de

realiseert een innova-

maritieme activiteiten van Imtech aan de vooravond van

tief stadion in Londen

een volgende fase van internationale groei.

met

een

Emirates

capaciteit

van ruim 60.000 toeschouwers. Imtech verzorgt een deel van de technologie in dit nieuwe stadion.

15


CORPORATE GOVERNANCE

Het bestuur van de Stichting Imtech bestaat uit: de heren

Besluiten die een belangrijke verandering van de identiteit

Drs. A.G. Jacobs, Drs. J.H. Holsboer, Prof. Mr. M.P. Nieuwe

of het karakter van Imtech of haar onderneming met zich

Weme en BV Trustkantoor Gestor (voorzitter), vertegen-

meebrengen worden goedgekeurd door de Algemene

woordigd door de heer Mr. L.J.J.M. Lutz. In zijn functie als

Vergadering van Aandeelhouders. Voorts zijn in de statu-

bestuurder van Stichting Imtech heeft de heer Jacobs geen

ten en in artikel 164 lid 1 boek 2 BW besluiten van de Raad

stemrecht. Na de komende vergadering zal de heer Jacobs

van Bestuur opgesomd die onderworpen zijn aan de goed-

aftreden en worden opgevolgd door de heer Van der Meer.

keuring van de Raad van Commissarissen. De bevoegdheid tot het vaststellen van de jaarrekening komt aan de

Structuurregime

Algemene Vergadering van Aandeelhouders toe.

Imtech N.V. is een structuurvennootschap (onder volledig regime) met een Raad van Commissarissen en een Raad

De Raad van Commissarissen heeft uit zijn midden een

van Bestuur. De leden van de Raad van Commissarissen wor-

Audit-, een Honorerings- en een Benoemingscommissie

den door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders

ingesteld. De profielschets en de reglementen van de Raad

benoemd. Dit gebeurt op voordracht door de Raad van

van Commissarissen en de commissies zijn te raadplegen

Commissarissen op basis van de profielschets, voor een

op de website van Imtech (www.imtech.nl).

derde van de leden na aanbeveling van de Centrale Ondernemingsraad. De profielschets wordt bij wijziging

De Algemene Vergadering van Aandeelhouders stelt het

besproken in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders

bezoldigingsbeleid voor de leden van de Raad van Bestuur

en met de Centrale Ondernemingsraad. De Raad van Com-

vast en keurt de aandelenregeling voor hen goed.

missarissen benoemt op voorstel van de Benoemings-

Aanpassingen van het bezoldigingsbeleid en de aandelen-

commissie de leden van de Raad van Bestuur, na de

regeling worden in de komende vergadering aan de aan-

Algemene Vergadering van Aandeelhouders daarvan voor-

deelhouders ter vaststelling c.q. goedkeuring voorgelegd

af in kennis te hebben gesteld. Aan de aandeelhouders

(zie bericht Raad van Commissarissen). Binnen het kader

wordt in de komende vergadering voorgesteld het gemiti-

van het bezoldigingsbeleid geschiedt de vaststelling van

geerde regime te gaan toepassen (zie bericht Raad van

de beloning van individuele bestuurders (inclusief de toe-

Commissarissen).

kenning van aandelen) door de Raad van Commissarissen op voorstel van de Honoreringscommissie. Het bezoldi-

Verantwoording Nederlandse Corporate Governance

gingsbeleid, het remuneratierapport en de aandelenrege-

Code

ling zijn te raadplegen op de website van Imtech

Uitgangspunten van de Nederlandse Corporate Gover-

(www.imtech.nl).

nance Code (hierna ‘Code’) zijn goed ondernemerschap (integer en transparant handelen door het bestuur) en

Stichting Imtech

goed toezicht hierop (inclusief de verantwoording daar-

Imtech N.V. heeft aan de Stichting Imtech een optie op pre-

over). De Code is uitgewerkt in principes en concrete

ferente aandelen in de Vennootschap verleend tot een

bepalingen. Imtech onderschrijft deze principes volledig.

maximum van zestig miljoen preferente aandelen in haar aandelenkapitaal, met dien verstande dat door de

Groei maritieme

Stichting niet meer preferente aandelen kunnen worden

activiteiten in China

genomen dan tot een totaal nominaal bedrag gelijk aan het totale nominale bedrag van alle ten tijde van de desbe-

De maritieme activi-

treffende uitoefening van het recht uitstaande gewone

teiten vertonen snel-

aandelen en financierings preferente aandelen. De

le

internationale

Stichting zal bij volledige uitoefening van de optie maxi-

groei.

Imtech

maal 50% van de stemmen in een algemene vergadering

een Chinese opdrach-

van aandeelhouders kunnen uitoefenen. In het verslagjaar

tenportefeuille voor technologische oplossin-

stonden bij de Stichting geen preferente aandelen uit.

gen aan boord van ruim 130 schepen met een totale waarde van 80 miljoen euro.

16

bezit


Nagenoeg alle bepalingen zijn inmiddels geïmplemen-

Beheersing van het

teerd in reglementen, statuten, alsmede overige rege-

zorgproces

lingen en codes, en zijn zo veel mogelijk openbaar gemaakt via de website (zie www.imtech.nl).

Imtech Care & Cure biedt betere beheer-

Imtech past alle bepalingen van de Code toe, met uit-

sing van het zorg-

zondering van de volgende afwijkingen:

proces en zorgt voor

de domotica voor de

bestaande contractuele afspraken met bestuurders (ten aanzien van zowel de benoemingstermijn als de

Zorgcluster Leidschenveen, IP Telephony in het

ontslagvergoeding) zullen worden geëerbiedigd waar-

Diaconessenhuis Leiden en de renovatie van het

bij het Nederlandse arbeidsrecht als uitgangspunt zal

Thorax Centrum in Erasmus Medisch Centrum

dienen. Voor toekomstig te benoemen bestuurders zal

in Rotterdam.

de Code worden gehanteerd;

van de bepaling die het aantal commissariaten in Nederlandse beursfondsen tot vijf beperkt, is ten

STRATEGIE

aanzien van de heer A.G. Jacobs (voorzitter Raad van

Imtech levert een samenhangend pakket van technische

Commissarissen) voor een overbruggingsperiode tot

dienstverlening in de Benelux, Duitsland / UK / Spanje en

de Algemene Vergadering van Aandeelhouders in 2006

de deels mondiale markt van ICT & Technology (ICT,

afgeweken, teneinde in zijn opvolging als voorzitter te

Technology, Maritiem en Telecom). Het gaat om de combi-

kunnen voorzien.

natie van drie technologieën (elektrotechniek, ICT en werktuigbouw) en vijf activiteiten (design, engineering, imple-

Overige regelgeving

mentatie, maintenance services & management en

De activiteiten van de afdeling Risk Management werden

consultancy) die in vijf markten (utiliteit, industrie, infra,

verder uitgebreid en er vond een introductie van een risico-

maritiem en telecom) wordt aangeboden. Deze combina-

assesmentsysteem plaats (zie pagina 47).

tie is in samenhang met de bereikte schaalgrootte onderscheidend en geeft Imtech een uniek profiel in Europa.

De Imtech Business Principles werden geactualiseerd en

Bovendien is Imtech (financieel) krachtig, betrouwbaar en

bij alle medewerkers opnieuw onder de aandacht

onafhankelijk.

gebracht. Tevens werd een klokkenluiderregeling geïntroduceerd. Deze zijn ook op de website van Imtech te vinden

De markt van technische dienstverlening is een gefrag-

(zie ook pagina 54).

menteerde markt waarin veel concurrenten in één discipline opereren. Imtech kan vanuit één aanspreekpunt

Door de NMa (Nederlandse Mededingingsautoriteit) werd

hoogwaardige en duurzame technologische totaaloplos-

in verband met overtredingen van de Mededingingswet

singen aanbieden, dus de combinatie van elektrotechniek,

door de Nederlandse installatiebranche in de periode vóór

ICT en werktuigbouw over de volle breedte en diepte van

eind 2001 een boete van 5,6 miljoen euro opgelegd. Thans

de technologie. Imtech creëert deze oplossingen tegen de

onderzoekt de NMa de deelsector Kabels & Leidingen,

laagste integrale kostprijs. Dit maakt toegevoegde waarde

waarbij Imtech is betrokken. Imtech heeft bij deze NMa-

mogelijk. Imtech neemt hierbij de verantwoordelijkheid

onderzoeken alle medewerking verleend. De ten laste van

voor de complete technologie, veelal gedurende de com-

het resultaat 2004 getroffen bijzondere last van 8 miljoen

plete levensloop. Doel is verbetering van (primaire en

euro is naar verwachting toereikend voor zowel de boetes

secundaire) processen en daarmee de bedrijfsvoering bij

als alle bijkomende ( juridische) kosten.

klanten, betere afstemming op wensen van eindgebruikers en lagere total cost of ownership (de totale exploitatie-

Op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Onder-

kosten gedurende de levensloop van een technologische

nemen (MVO) werd een begin gemaakt met een Europese

oplossing). Dit vraagt in toenemende mate om partner-

uitwerking van het Imtech-beleid op dit gebied (zie

ship met klanten en significante domeinkennis van de

pagina 52).

processen van opdrachtgevers en de markten waarin deze acteren. Imtech anticipeert hiermee op de ontwikkeling bij 17


opdrachtgevers om niet-kernactiviteiten, zoals enginee-

Kostenefficiënt

ring, services en maintenance, niet meer zelf uit te voeren,

onderhoud stations-

maar uit te besteden aan bij voorkeur grote, multidiscipli-

gebouw Namur

naire spelers met één aanspreekpunt. In Namur in België is Imtech is in staat door middel van technologie een bijdrage

Imtech op meerjaren-

te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraag-

basis

stukken als het verbeteren van de mobiliteit, een betere

lijk voor de multidis-

doorstroming van het verkeer en het verminderen van

ciplinaire maintenance services & management

files, hogere veiligheid, verhoging van de proceskwaliteit in

in het monumentale stationsgebouw.

verantwoorde-

de zorgsector, het realiseren van schonere lucht door minder uitstoot van schadelijke gassen en energiebesparing. Het aandeel van technologie binnen de maatschappelijk verantwoorde context krijgt steeds meer gewicht. Sterke punten zijn:

het gecombineerd aanbieden van elektrotechniek, ICT en werktuigbouw met één aanspreekpunt voor de

Zwakkere punten zijn:

klant, waardoor tevens de interne ‘cross selling’ tussen

de financiële kracht en onafhankelijkheid die klanten

de ontwikkeling van het kennispotentieel en manage-

vertrouwen geeft in continuïteit van de onderneming;

mentvaardigheden in relatie tot de snelheid van de

‘leadership’ door schaalgrootte met sterke nationale

ontwikkeling van de markten waarop Imtech actief is;

en technologische posities (top-3 marktposities) en

het nog onvoldoende beschikken over volledige en optimale domeinkennis van klanten;

deze technologieën wordt bevorderd;

het decentrale business-model, dat het optimaal intern

onderscheidende technische innovatie;

samenwerken soms bemoeilijkt, omdat de zelfstandi-

strategische allianties met derden en partnership-

ge organisatie-eenheden ieder voor zich worden afge-

relaties met leveranciers van specifieke technologie-

rekend op hun prestaties.

producten;

een decentrale en flexibele klantgerichte organisatie,

Kansen zijn:

die snel kan inspelen op wijzigende marktomstandig-

vraagstukken van klanten, zodat deze zich beter kunnen

relatief lage overhead;

concentreren op hun eigen kernactiviteit(en);

succesvolle integratie van overnames in de organisatie,

toenemende vraag van klanten naar duurzame

die als ‘multiplier’ voor verdere groei kunnen dienen;

technologische oplossingen tegen de laagste kostprijs

oplossingen die zich kenmerken door de combinatie

gedurende de complete levenscyclus van een tech-

van ‘proven technology’ en innovatie;

nische oplossing, gekoppeld aan de specifieke kennis

de geboden kwaliteit en het bewezen vakmanschap

van prestatiecontracten en ervaring in Publiek Private Samenwerking, projecten planontwikkeling;

van medewerkers;

het overnemen van alle niet-strategische technische

heden, met goed ontwikkeld ondernemerschap en een

de aanwezigheid van ontelbare referenties in elke

het afdekken van de complete dienstverleningskolom

technologische oplossing in alle voor Imtech relevante

in de voor Imtech relevante markten en landen gedu-

landen en technologische markten.

rende de gehele levenscyclus van specifieke producten of diensten (Supply Chain Management);

het nemen van initiatieven die leiden tot vroegtijdige en totale betrokkenheid bij projecten (total contracting);

de toename van hoogwaardige ICT binnen technologische oplossingen;

toenemende vraag naar sterke, (merk)onafhankelijke technische dienstverleners;

18


groeiende vraag in marktniches van energiemanage-

High-tech research-

ment, zorg en integrale veiligheid;

faciliteiten

productverbreding en ‘cross selling’ bij het bestaande klantennetwerk;

Imtech is vaste tech-

de toenemende mogelijkheid om maatschappelijk

nologiepartner

verantwoorde oplossingen aan te bieden.

een aantal Europese

van

onderzoeksinstellinBedreigingen zijn:

gen. Voor zowel het

toenemende concurrentie door voorwaartse integratie

Max Planck Institut als het researchinstituut

door leveranciers, verbreding van disciplines en

IPP

diensten door civiele aannemers en concurrentie van

werden

hightech

uitbreidingen

van

researchfaciliteiten uitgevoerd.

aanbieders uit andere landen;

het toenemende risico bij de trend naar verdere juridisering van de maatschappij in de vorm van verhoogde

niek gespecialiseerde bedrijven en verdere geo-

aansprakelijkheid en claims;

grafische uitbouw van industriële activiteiten;

toenemende afhankelijkheid van grote leveranciers en

vergroten van activiteiten in een aantal landen in OostEuropa, vanuit bestaande marktposities (met name

onderaannemers.

vanuit Duitsland);

Mede op basis van deze SWOT-analyse heeft Imtech een

versterking van de infra-activiteiten met technologi-

strategische blauwdruk opgesteld voor verdere groei.

sche competenties en mogelijke overnames in

De strategie richt zich op:

Duitsland (grensgebied) en de UK;

handhaven van autonome groei;

acquireren van hoogwaardige diensten met bijbeho-

positie in de internationale maritieme markt door

rende marge in met name:

acquisities.

verdere internationalisering en versterking van de

–

informatie- en communicatietechnologie;

–

ontwerp en advies (design en engineering);

Acquisities moeten passen in de strategie, direct bijdragen

–

maintenance services & management.

aan de winst per aandeel, meetbare toegevoegde waarde

voortzetting van de Europese expansie, teneinde

realiseren, beschikken over capabel management en

verdere schaalgrootte te bereiken.

synergetische mogelijkheden bieden.

Concrete actiepunten in de uitwerking van deze strategie

Imtech beschikt voor een groot deel van deze strategische

zijn:

trajecten over voldoende ruimte voor het financieren van

acquisities.

sterke focus op groeimarkten, zoals energiemanagement, zorg en integrale veiligheid, door bundeling van technische competenties en ‘cross selling’;

versterking van de industriële activiteiten in Nederland door één of meer gerichte acquisities op het gebied van werktuigbouwkundig (‘mechanical’) onderhoud;

overnames op het gebied van ICT in met name Duitsland, de UK en België, teneinde hier de reeds sterke posities in de technische competenties elektrotechniek en werktuigbouw te completeren;

versterking van de positie in de UK, zowel in de utiliteit als industrie (in die geografische markten waarin Imtech nog niet actief is) als in de waterindustrie (water- en afvalwateringzuivering);

afronden van de nationale positie in Spanje door middel van één of meer overnames van in elektrotech19

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, BENELUX

BENELUX De activiteiten in de Benelux gaven in 2005 een wisselend beeld te zien. Bij een goede toename van de opbrengsten met 20,6% (797 miljoen euro tegenover 661 miljoen euro in 2004) steeg de EBITA licht tot 24,7 miljoen euro, tegen 23,9 miljoen euro in 2004, een toename van 3,3%. De orderportefeuille groeide met 7,7% tot 825 miljoen euro per 31 december (2004: 766 miljoen euro). In Nederland stonden met name de activiteiten in de markten utiliteit en infra onder druk, maar deze activiteiten groeiden in België en Luxemburg. In de industriële markt, alsmede op het gebied van maintenance services & management in zowel utiliteit als industrie realiseerde Imtech een gezonde groei in alle landen. Door acquisities werd de positie op de inframarkt in België versterkt. 2005

2004

2003 **

Opbrengsten

797

661

730

EBITA

24,7

23,9 *

29,3

3,1

3,6 *

4,0

in miljoen euro

EBITA-marge

825

Orderportefeuille Werkzaam vermogen, exclusief geldmiddelen Aantal medewerkers per 31 december

*

Vóór bijzondere last inzake overtreding Nederlandse Mededingingswet.

**


766

766

88

84

70

6.176

5.630

5.810

TOEGEVOEGDE WAARDE

in renovatie, maintenance services & management.

In alle marktsegmenten waarin Imtech actief is, worden

Imtech heeft in Nederland twee divisies: Imtech Projects

nieuwe, innovatieve wegen betreden naar een bredere en

(opbrengsten 458 miljoen euro) en Imtech Infra (opbreng-

uitgebreidere dienstverlening en een volledige integratie

sten 161 miljoen euro). In België is Imtech actief via Imtech

van alle gebruikersprocessen. Tegelijkertijd slaagt Imtech

Belgium (opbrengsten 147 miljoen euro). Hier heeft Imtech

er steeds vaker in de maatschappelijke verantwoordelijk-

Infra ook een positie opgebouwd. In Luxemburg opereert

heid en het ecologisch denken en handelen tot vaste

Imtech via dochteronderneming Paul Wagner et Fils

bestanddelen van zijn ondernemingsfilosofie te maken.

(opbrengsten 31 miljoen euro). Met een zestigtal vestigingen en competentiecentra beschikt Imtech over complete dekking in de Benelux.

De strategie richt zich op het aanbieden van totaaloplossingen met een steeds hogere toegevoegde waarde voor haar klanten. Partnership met klanten krijgt een extra

De toenemende vraag naar hoogwaardige automatise-

dimensie door bundeling van technische competenties en

ringsconcepten leidde tot bundeling van kennis, referen-

intensieve samenwerking zowel binnen als buiten de

ties én capaciteit op het gebied van industriële automati-

eigen organisatie. Steeds meer opdrachtgevers zien

sering vanuit zowel Imtech Projects als Imtech ICT (zie ook

Imtech als een sterke marktpartij voor outsourcing en het

pagina 40). Onder de naam Imtech Automation Solutions,

integraal uitvoeren van diensten op basis van het principe

een nieuwe business unit met ruim tweehonderd auto-

Design, Build & Maintain (DBM). Consultancy, engineering,

matiseringsspecialisten die deel uitmaakt van Imtech

projectmanagement, treasury en Publiek Private Samen-

Projects, is Imtech nu één van de sterkste marktspelers op

werking (PPS) kunnen hierbij deel uitmaken van de aange-

dit gebied in Nederland.

boden dienstverlening. De installatieactiviteiten voor mobiele netwerken (zie ook

ORGANISATIE EN ONTWIKKELING

pagina 40) zijn ondergebracht binnen Imtech Projects en

Imtech is één van de sterkste multidisciplinaire technische

die voor vaste netwerken binnen Imtech Infra. In beide

dienstverleners in de Benelux in de markten utiliteit,

organisaties was op dit terrein al kennis aanwezig. De

industrie en infra. Zowel op het gebied van nieuwbouw als

bredere dekking aan opdrachten biedt een betere basis 20


voor succes. In de Nederlandse inframarkt is samen met

Op het gebied van energiemanagement werd progressie

spoorwegbouwer Dura Vermeer en ingenieursbureau

geboekt. De activiteiten in gecertificeerde energie(be)-

Arcadis de joint venture Asset Rail opgericht, gespeciali-

metering groeiden gestaag. Additioneel werden nieuwe

seerd in onderhoud aan de railinfrastructuur. Dit leidt tot

diensten ontwikkeld als de energie-quickscan, besparing-

positieversterking in de railinframarkt, één van de strategi-

advisering, energiemonitoring

sche doelstellingen van Imtech.

Advisering (EPA), dat in 2006 verplicht wordt in grotere

en

Energie

Prestatie

gebouwen. Projecten werden uitgevoerd in het World In de Belgische inframarkt heeft Imtech met de overname

Trade Center en bij ABN AMRO in Amsterdam. Voor de Zorg

van Synerco en diverse onderhoudscontracten van het

Balans Groep werd een substantiële energiebesparing

Vlaamse Gewest een stap voorwaarts gemaakt. Synerco is

bereikt. Ook bij de Vrije Universiteit werden energie-

in Vlaanderen over een breed front actief in de infra-

voorzieningen vernieuwd.

structurele markt. Omdat Imtech hier in deelmarkten van hoogspanning en energie reeds over een goede positie

In de zorgsector dringen technologische oplossingen

beschikte, behoort Imtech nu tot de grotere infrabedrijven

steeds verder door, niet alleen in de gebouwen maar ook in

in België.

de werkprocessen rondom het medische proces. Imtech Care & Cure biedt toegevoegde waarde door complete

Met de overname van ABB Building Services Luxemburg

technologische oplossingen met als doelstelling betere

versterkte Imtech haar positie in de markt van services en

beheersing van het zorgproces. Mede door professionele

maintenance management in Luxemburg.

domeinkennis van vraaggestuurde zorg (waarbij de patiënt centraal staat) en strategisch vastgoedmanage-

GANG VAN ZAKEN

ment werden innovatieve concepten ontwikkeld. Imtech is

In 2005 was sprake van een groeiende orderportefeuille.

onder meer betrokken bij domotica voor de Zorgcluster

Ook de kwaliteit van de opdrachten was beter dan in 2004.

Leidschenveen, verbetering van de brandveiligheid in het

Dit heeft mede te maken met de implementatie van de

Bronovo Ziekenhuis in Den Haag, IP Telephony in het

strategie die leidt tot een steeds hogere toegevoegde

Diaconessenhuis Leiden, upgrading en meerjarenonder-

waarde met bijbehorende hogere marges. Ook de gekozen

houd bij het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC),

deelmarkten waarin Imtech wenst te acteren, spelen hier-

de renovatie van de Isola Klinieken in Zwolle en de tech-

bij een rol. Bij een iets hoger prijsniveau was overigens nog

nologische inrichting van poliklinieken in het Albert

steeds sprake van scherpe concurrentie. Ondanks dat de

Schweitzer Ziekenhuis Dordrecht.

projecten in uitvoering voornamelijk in voorgaande jaren tegen lagere prijzen zijn verworven, is het resultaat van

Er werd een bijdrage geleverd aan een betere beheersing

Imtech in de Benelux toch nog enigszins verbeterd.

van de veiligheid in Nederland. Imtech Security levert integrale, gecertificeerde oplossingen voor de security-

Utiliteit

problematiek van klanten met een waarborg voor

Hoewel in Nederland het aantal nieuwbouwprojecten in

continuïteit en bedrijfszekerheid. Optimale afstemming

de kantorenmarkt nog steeds beperkt is, trok de markt voor technologische renovatie en upgrading in 2005 aan.

Renovatie Paleis op

Technologische renovatie stelt hoge eisen. Imtech is in

de Dam, Amsterdam

staat dit soort complexe projecten volledig te managen. Voorbeelden in de private sector waren de renovatie,

Het Koninklijk Paleis

upgrading en uitbreiding van de hoofdkantoren van Essent

op

in Den Bosch en NAM in Assen. In de publieke sector was

Amsterdam

Imtech betrokken bij de upgrading van de tijdelijke huis-

gerenoveerd. Imtech

vesting van het Ministerie van Financiën in Den Haag, het

is onder meer verant-

Provinciehuis in Zwolle en een kantoorlocatie van

woordelijk voor moderne data- en telecommu-

Rijkswaterstaat in Utrecht. Ook bij de Geneeskundige

nicatie, ICT-infrastructuur

Gezondheidsdienst Amsterdam werd een renovatie uitge-

veiligheid.

voerd en verwierf Imtech een meerjaren onderhoudscontract. 21

de

en

Dam

de

in

wordt

integrale


van organisatorische, bouwkundige en technologische

Renovatie en nieuw-

maatregelen in een gecertificeerd veiligheidsplan biedt

bouw hoofdkantoor

toegevoegde waarde. Orders waren er van diverse minis-

Essent, Den Bosch

teries, banken, onderwijsinstellingen en industriële ondernemingen. Tevens werd er een innovatief technisch

Bij

managementplatform ontwikkeld (Areneox®) waarmee

Essent is Imtech ver-

alle beveiligingssystemen bij klanten in één beheersmodule

antwoordelijk voor de

kunnen worden ondergebracht.

complete technische infrastructuur

In de onderwijsmarkt dienen schoolgebouwen te voldoen

in

zowel

het

energiebedrijf

te

renoveren

bestaande gebouw als in de geïntegreerde

aan de laagste integrale kostprijs gedurende de totale

nieuwbouw. In totaal worden hier 1.900 mede-

levensduur. In dit kader werd in Publiek Private

werkers gehuisvest.

Samenwerking (PPS) een begin gemaakt met de vorig jaar verworven opdracht voor het Montaigne Lyceum in Den Haag. Imtech is samen met haar partners voor een periode

tiecontracten met verregaande resultaatverplichting bleef

van dertig jaar verantwoordelijk voor ontwerp, bouw,

groeien. Imtech heeft op dit gebied een uitstekende repu-

exploitatie, financiering, inrichting, beheer, onderhoud en

tatie.

facilitaire services. Ook werd de complete technologie met alle energievoorzieningen gerealiseerd in het Opleidings-

In België heeft Imtech de laatste jaren een vooraanstaande

instituut Zorg en Welzijn (OZW) bij het VU-ziekenhuis in

marktpositie opgebouwd. De toegevoegde waarde werd

Amsterdam.

vergroot door synergie tussen de technische competenties. De reputatie groeide, zowel in de regio Brussel als in

In de markt werd positief gereageerd op de voorgenomen

de gewesten Vlaanderen en Wallonië. De goede marktpo-

overdracht van de telecomactiviteiten voor mobiele

sitie in de regio Brussel werd gecontinueerd, hoewel spra-

(‘mobile’) netwerken van Imtech Telecom naar Imtech

ke was van prijsdruk. De uitbreiding van de Europese Unie

Projects. De orderportefeuille vertoonde een positieve ont-

en groeiende investeringen door financiële instellingen en

wikkeling. Met grote telecomoperators als KPN, Vodafone,

hotels boden compensatie. Grote projecten als de 109

Orange en Telfort is Imtech in gesprek over uitbreiding van

meter hoge Dexia-toren en het hoofdkantoor van Toyota

lopende werkzaamheden. Met T-Mobile werd een mantel-

waren in uitvoering. Nieuwe multidisciplinaire projecten

contract getekend voor engineering en nieuwbouw van

waren het SAS Radisson hotel, het project ‘City Garden’ in

UMTS-sites en de upgrading van bestaande GPRS-sites.

Brussel en een opdracht van het bierconcern InBev in Leuven. In Vlaanderen werd de marktpositie versterkt.

Imtech is marktleider in sprinklertechnologie in Neder-

Imtech was betrokken bij een grote vastgoedontwikkeling

land. Hoewel de concurrentie toenam, heeft Imtech deze

rond het Kievitsplein (stationsplein) in Antwerpen, waar

positie versterkt. Opmerkelijke opdrachten waren bijvoor-

ook aan de technische infrastructuur van een nieuwe

beeld de 145 meter hoge woontoren ‘Strijkijzer’ in Den

stationstunnel wordt gewerkt. Andere projecten waren de

Haag en het ‘Cargo Forum’, een groot logistiek verzamel-

provinciale bibliotheek in Hasselt en het binnenstedelijk

gebouw bij de luchthaven Eindhoven.

project ‘Stadsfeestzaal’ (winkels, restaurants, appartementen) in Antwerpen. In Wallonië werd de groei met succes

In maintenance services & management onderscheidde

geïntensiveerd. In opdracht van de ontwikkelaar Immo

Imtech zich door innovatieve prestatiecontracten. De

Eckelmans en de bouwer Interbuild werd gewerkt aan

marktomstandigheden en prijsconcurrentie vergden veel

diverse middelgrote kantoorpanden. In Luik verzorgde

inzet en creativiteit om groei van activiteiten tegen goede

Imtech de energiezuinige klimaatvoorzieningen in de

marges te waarborgen. In dit kader werd de buitendienst

multifunctionele sportzaal Country Hall, waarin het WK

geautomatiseerd, een ‘Customer Care Center’ ingesteld en

Tafeltennis plaatsvond.

de backoffice verbeterd. Belangrijke contracten waren er van Essent, Philips, ABP, Urenco en Vodafone. De markt voor outsourcing van deze activiteiten door middel van presta23


Automatisering bij

beheer. Op energiekosten wordt bespaard en de uitstoot

Teijin Twaron

van schadelijke broeikasgassen vermindert.

Bij Teijin Twaron, pro-

Industrie

ducent van de arami-

In de industrie in Nederland namen de investeringen in

devezel Twaron®, is

2005 toe als gevolg van initiatieven tot procesoptimali-

Imtech

verantwoor-

satie, acties om energiekosten te reduceren, toenemende

delijk voor de techni-

milieueisen en de noodzaak om te komen tot minder uit-

sche automatisering en inrichting bij de uit-

stoot van schadelijke broeikasgassen. Het werkaanbod

breiding van productielijnen in Emmen en

was goed, maar de prijzen bleven nog achter. De activiteiten waren gericht op partiële uitbreiding, stops, revamps,

Delfzijl.

upgrading, renovatie en optimalisatie. De multidisciplinaire activiteiten op het gebied van main-

Doelstelling is het bieden van toegevoegde waarde aan

tanance services & management groeiden wederom.

klanten op het gebied van industriële contracting (profes-

Imtech ontwikkelde zich als specialist in Technical Facility

sioneel projectmanagement, inclusief engineering), indus-

Management (TFM) via prestatiecontracten met verre-

triële installaties (inclusief panelenbouw), industrial main-

gaande resultaatverplichting. Aan energiemanagement

tenance (meerjarige onderhoudscontracten) en industriële

werd extra aandacht geschonken. De bereikte landelijke

automatisering. Deze diensten worden primair aangebo-

dekking kwam de operationele slagkracht ten goede.

den in de marktsegmenten van olie & gas, energie, food &

Imtech onderhoudt bijvoorbeeld meer dan duizend kanto-

feed en chemie.

ren van ING, KBC en Fortis. Nieuwe onderhoudscontracten werden gesloten voor Exxon Mobile, honderd kantoren van

Bij industriële contracting werden complexe projecten

ManPower, Loyds Pharma en het nieuwe hoofdkantoor van

uitgevoerd. Als total contractor is Imtech eindverant-

InBev.

woordelijk

voor

bijvoorbeeld

een

hoogrendement-

afvalverwerkingscentrale van het Afval Energie Bedrijf In Luxemburg is Imtech de enige grote multidisciplinaire

Amsterdam en voor een project van DPO (Defensie

technische dienstverlener. In publieke gebouwen stabili-

Pijpleidingen Organisatie) in Noordwijk. Op basis van

seerde de markt zich, maar de private markt liep terug.

‘operational excellence’ worden de laagste exploitatie-

Compensatie bood de uitbreiding van de Europese Unie.

kosten bereikt.

Als gevolg hiervan zoeken diverse EU-instellingen en de financiële sector naar nieuwe huisvesting. Imtech was

Bij industriële installaties worden modificaties, kleine uit-

betrokken bij grote projecten. De kantoortoren ‘Tour Vazon’

breidingen en regiecontracten uitgevoerd. Imtech was over

in Kirchberg werd aan de Europese Gemeenschap overge-

een breed front actief bij IAMS, ADM Cacao, Akzo, Corus,

dragen. Een nieuw project is een bankgebouw van 73.000

DSM, NedCar, Philips, Thermofoss en Auto Kompu.

m2 in Kirchberg. Meerjarige onderhoudscontracten op basis van met klanOp het gebied van maintenance services & management

ten overeengekomen prestatie-indicatoren behoren van

werd progressie geboekt. Het dienstenpakket werd uit-

oudsher tot de sterkste Imtech-activiteiten. Imtech werkt

gebreid tot facility management. Van IKB Deutsche

onder andere voor Shell, Corus, DSM, KPE, Wärtsilä, Akzo,

Industriebank werd een meerjarencontract verworven

Essent, Nederlandse Gasunie, Sabic, Nerefco en BP. Op basis

voor gebouwen in Luxemburg en Duitsland. Energie-

van partnership wordt duurzame procesoptimalisatie tot

management is een additionele markt voor Imtech. Zo

stand gebracht. De concentratie ligt op elektrotechniek en

werd er een vijftienjarig contract afgesloten voor diverse

instrumentatie, maar wordt stap voor stap – autonoom en

publieke gebouwen, waaronder het gerechtsgebouw, het

door middel van samenwerking – steeds verder uitgebreid

Paleis van het Groothertogdom en het gemeentehuis.

naar werktuigbouwkundig (mechanical) onderhoud, waar-

Hierbij neemt Imtech de complete verantwoordelijkheid

mee Imtech in staat is opdrachtgevers over het volledige

voor energieleveringen, upgrading en onderhoud en

technologische spectrum van dienst te zijn. 24


De activiteiten op het gebied van industriële automati-

het slechte investeringsklimaat in de auto-industrie wist

sering namen toe. Belangrijke projecten waren de automa-

Imtech haar volume uit te breiden. Het marktaandeel nam

tisering van melkontvangst bij Friesland Foods en diverse

toe. Belangrijke opdrachten waren er van Opel en Volvo. In

productie-uitbreidingen bij Teijin Twaron. Bijzondere mul-

de overslagindustrie waren er projecten bij Eurosilo en Talke.

tidisciplinaire projecten waren er bij de waterbedrijven

Strategisch wenst Imtech ook in België actief te zijn in het

Vitens, Evides en Hydron. Imtech draagt hier niet alleen bij

marktsegment van de chemie. In 2005 vond dit plaats en

aan een hogere productie-output, maar levert ook een bij-

werden er projecten uitgevoerd bij Degussa, BRC, Lanxess en

drage aan het verbeteren van de waterkwaliteit en het tot

Total. Imtech beschikt inmiddels over een omvangrijk

een minimum reduceren van de milieuvervuiling.

bestand aan industriële klanten. Met veel opdrachtgevers wordt al jaren samengewerkt. In 2005 traden ook Red Band,

De food & feed-activiteiten lieten een gezonde groei zien.

Umicore en Metallo Chemique tot de klantenkring toe. Dit

Het op basis van proceskennis multidisciplinair aanbieden

zijn positieve signalen voor de toekomst. Op het gebied van

van alle technische competenties in de volledige keten van

midden- en hoogspanning werd voor de telecombedrijven

de voedsel- en diervoederindustrie biedt toegevoegde

Belgacom en Proximus gewerkt. De jarenlange samen-

waarde. Een voorbeeld was de inrichting van de besturing

werking werd door beide klanten herbevestigd met raam-

en automatisering bij een futuristische upgrading van

contracten voor meer jaren. De engineering-contracting-

veevoederbedrijf SaWeCo in Oirlo.

activiteiten in de logistieke sector (warehousing, distributiecentra etc.) groeiden licht. Orders waren er van Johnson &

De export van industriële technologie in het marktsegment

Johnson en Columbus Foods. Ook in de farmaceutische

olie & gas naar met name Afrika en Azië groeide onder

industrie was Imtech actief met opdrachten van Tibotec.

invloed van stijgende olieprijzen. Grote projecten in dit

Voor de technologische inrichting van een laboratorium van

segment waren de upgrading van vijf flowstations in het

de Katholieke Universiteit Leuven wist Imtech een selectie

Cawthorne Channel Further Oil Development Project en de

winnend af te sluiten.

realisatie van een innovatief meteringsysteem voor Khalda Infra

Petroleum uit Egypte.

In Nederland nam onder invloed van een toenemend In België waren de industriële investeringen stabiel, maar

werkaanbod de orderportefeuille toe. De terugtredende

Imtech realiseerde desondanks groei. Bundeling van techno-

overheid biedt door middel van omvangrijke design & con-

logische competenties levert ook hier aantoonbaar voordeel

structprojecten kansen op het terugkeren van ‘normale’

voor klanten. De groeiende reputatie maakte dat Imtech

marktverhoudingen. De kwaliteit van de portefeuille was

over een breed front betrokken was bij uitbreiding en upgra-

beter dan die van vorig jaar. Het prijsniveau was licht

ding van de industriële productie, met name in de farmacie,

hoger. Doordat projecten in uitvoering voornamelijk in

voedings- en biermarkt. Dit leidde tot orders van klanten als

voorgaande jaren zijn verworven – waarin sprake was van

Pfizer, Jansen Pharmaceutica, Tate & Lyle en InBev. Ondanks

slechte marktprijzen – stelde het resultaat, hoewel positief, wat teleur. Dit ondanks goede progressie in diverse deelsegmenten.

Duurzame elektriciteit

Bij grote en complexe infrastructurele projecten neemt de

uit afval

concurrentie af. Slechts weinig ondernemingen zijn in het

staat om aan de hoge eisen van partiële financiering, engi-

projec tmanagement

neering, contracten projectmanagement met bijbehoren-

over een nieuwe HR

de risicoparagrafen te voldoen. In dit kader werd binnen

(Hoog

Imtech Infra een aparte afdeling Grote Projecten opge-

Imtech

voert

Rendement)

richt.

centrale van het Afval Energie Bedrijf van de gemeente Amsterdam. Deze centrale levert

Imtech richt zich op het creëren van hoge toegevoegde

duurzame elektriciteit voor het jaarverbruik

waarde en groeit naar een proactief ‘kennisbedrijf’ met

van 156.000 Amsterdamse huishoudens.

uitvoerings-, beheer- en onderhoudscapaciteit ter beheer25


Technische infra-

keersmanagement in Hongkong werd ook de techno-

structuur

logische renovatie van het verkeersmanagement in de Lion Rock Tunnel (de oudste verkeerstunnel in Hongkong)

Statentunnel

verworven. Hiermee werd bewezen dat het exporteren van Voor

RandstadRail

Imtech-kennis van belang is. In het marktsegment van

wordt

in

opdracht

verkeerssystemen introduceerde Imtech, samen met een

van de bouwcombi-

Duitse partner, innovatieve verkeersregelautomaten en

natie Saturn de com-

-lantaarns.

plete technologische inrichting in de nieuw te Voor RandstadRail werd van de bouwcombinatie Saturn

bouwen Statentunnel verzorgd, een lightrail-

opdracht verkregen voor de complete technologische

vervoersverbinding voor het traject Rotterdam

inrichting in de nieuw te bouwen Statentunnel, een light-

– Den Haag.

rail-vervoersverbinding voor het traject Rotterdam – Den Haag. In Amsterdam werd de technologie in de Zeeburgertunnel en Coentunnel gerenoveerd.

sing van de totale infraketen. Hiervoor wordt strategische samenwerking met derden aangegaan en vinden acquisities in buurlanden plaats. Op alle fronten werd voor-

In samenwerking met Philips werd in het marktsegment

uitgang geboekt.

openbare verlichting ingespeeld op de behoefte aan dynamische verlichting waarbij de lichtintensiteit voortdurend

De positie op de railinframarkt werd versterkt. Imtech is

afgestemd wordt op het gebruik. Het resultaat hiervan is

betrokken bij deeltrajecten van de Hogesnelheidslijn Zuid,

energiebesparing en reductie van lichtvervuiling. Een min

aanpassing van de spoorbeveiliging op het emplacement

of meer vergelijkbare activiteit is actieve markering in

Utrecht-Noord en het verbeteren van de veiligheid op 230

natuurgebieden. In plaats van standaard openbare verlich-

overwegen. Samen met partners is Imtech verantwoorde-

ting wordt de route in het wegdek met energiezuinige

lijk voor de complete technologie voor de besturing,

LED-verlichting gemarkeerd. Innovatieve lichtmetingen

beveiliging en communicatie in vijf tunnels in de 160 kilo-

vonden ook plaats op de luchthaven Schiphol. Dit om te

meter lange Betuweroute. Met innovatieve baancode-

analyseren of de luchthaven aan de hoge veiligheidseisen

gevers helpt Imtech haar klant ProRail de bezettingsgraad

van de internationale luchtvaart voldeed, waarna diverse

en veiligheid op het spoor te verbeteren. Asset Rail, waarin

verbeteringen werden doorgevoerd. Ook op andere lucht-

Imtech een substantieel aandeel bezit, kreeg een eerste

havens was Imtech actief. De militaire luchthaven

onderhoudscontract voor de Hogesnelheidslijn binnen.

Leeuwarden werd technologisch aangepast aan hoge

Daarnaast is de joint venture in de race voor grootschalige

NAVO-normen en op de luchthaven Maastricht-Aachen

onderhoudscontracten op de bestaande railinfrastructuur.

Airport werden de technische infrastructuur en aanvliegverlichting gerenoveerd.

Met management- en andere informatiesystemen voor het wegverkeer levert Imtech een bijdrage aan het ver-

In de markt van technologische inrichting en automati-

strekken van reizigersinformatie, het voorkomen van files

sche besturing van gemalen, sluizen en rioleringen werd

en het bevorderen van de doorstroming bij calamiteiten. In

vooruitgang geboekt. Zo werd de capaciteit van het Bos

opdracht van Rijkswaterstaat Utrecht onderhoudt Imtech

Gemaal IJmuiden, het grootste gemaal van Europa, door

voor vijf jaar de Verkeerscentrale Oudenrijn en het

een innovatief besturingssysteem uitgebreid. Dit gemaal

Verkeersinformatie Centrum Nederland. Dit is inclusief al

vervult een sleutelfunctie in de controle van het water-

het technologische onderhoud op een traject van 200

niveau in een groot deel van Nederland. In Ridderkerk werd

kilometer snelweg. Imtech is ook betrokken bij de

een Europees voorbeeldproject uitgevoerd voor techno-

VerkeersCentrale Zuid Nederland (VCZN) en is mede

logische upgrading van het supervisie- en besturings-

verantwoordelijk voor de gemeenschappelijke besturing

systeem waarbij de vuilemissie werd gereduceerd.

(software en systeemarchitectuur) van alle verkeerscentrales in Nederland. Aansluitend op de vorig jaar in een

In de markt van infrastructureel informatiemanagement

internationale combinatie verworven order voor het ver-

(dataconversie en -verwerking) heeft Imtech zich in 26


2005 stevig ontwikkeld. Naast dienstverlening aan de

In Luxemburg is Imtech in toenemende mate actief met

Nederlandse energie- en landbouwsector werden grotere

veiligheidsvoorzieningen in verkeerstunnels.

projecten voor ProRail en het Ierse energiebedrijf ESB (Electricity Supply Board) uitgevoerd. De combinatie van

TOEKOMST

een Nederlandse frontoffice met een backoffice in Turkije

De kwaliteit van de orderportefeuille is over de hele

biedt klanten de mogelijkheid tot intelligente capaciteit

breedte beter dan in voorgaande jaren. Dit geeft veel

tegen een lage prijs. Imtech onderscheidt zich met een

vertrouwen in de toekomst.

volledig open en web-based platform. In 2005 werd gestart met het verlenen van (detailed) engineering-

In de Nederlandse utiliteitsmarkt zal Imtech zich verder

diensten volgens dit concept.

ontwikkelen naar een marktgericht en proactief ‘kennisbedrijf’ met meerwaarde voor klanten. Bestaande initiatie-

Een interessante markt is die van het individueel meten

ven op het gebied van PPS, in de zorg, op het gebied van

van het verbruik van gas, water en elektriciteit. Imtech

integrale veiligheid en energiemanagement zullen wor-

werkt mee aan de plaatsing van 300.000 individuele

den doorgezet.

watermeters in Amsterdam, waardoor een waterbesparing van 12 procent wordt verwacht. Toekomstige wetgeving

In de Nederlandse industriële markt zal Imtech zich vanuit

maakt periodieke metingen voor energie- en waterbedrij-

de multidisciplinaire benadering richten op het complete

ven verplicht. Dit kan alleen met digitale meters. Imtech

pakket aan industriële diensten met toegevoegde waarde.

positioneert zich met partners in deze markt. Daarnaast

De focus zal gericht worden op groeisegmenten als olie &

zijn de telecomactiviteiten voor vaste (‘fixed’) netwerken

gas, energie, food & feed en chemie. De activiteiten op het

van Imtech Telecom naar Imtech Infra verplaatst. Hier werd

gebied van industriële automatisering zijn veelbelovend.

voor Versatel gewerkt aan het project ‘Live Eredivisie’.

Daarnaast wordt door middel van acquisities gestreefd

Ook werden opdrachten van Tiscali, Scarlet en Tele-2 uitge-

naar uitbreiding van het dienstenpakket op het gebied van

voerd en 400 KPN-sites gereed gemaakt voor ‘Triple Play’-

werktuigbouwkundig (‘mechanical’) onderhoud.

diensten. In de Nederlandse inframarkt zullen bestaande samenIn België is Imtech op de inframarkt sterk gegroeid, deels

werkingsverbanden verder geïntensiveerd worden. Daar-

door autonome groei (op het gebied van hoogspanning

naast wordt bezien of Imtech versterkt kan worden met

en energietechniek) en deels door overnames. Voor Elia,

technologische activiteiten. Tevens wordt breed geïn-

de beheerder van het Belgische hoogspanningsnet,

vesteerd in asset management voor verschillende doel-

werden projecten in Desteldonk en Zeebrugge uitgevoerd.

groepen. De positie op de Belgische inframarkt zal

Daarnaast werden diverse meerjarige onderhoudscontrac-

autonoom verder worden versterkt. In Duitsland (grens-

ten voor het Vlaams Gewest in de provincies Antwerpen,

gebied) en de UK wordt gekeken naar mogelijke acquisitie-

Vlaams-Brabant en Limburg overgenomen. In augustus

kandidaten.

werd het Belgische Synerco overgenomen. Door deze overname hebben de Belgische infra-activiteiten een stevige

Verbetering beveili-

basis gekregen. Synerco is actief op het gebied van hoog-

ging spoorwegover-

en laagspanning, verlichting, energie en de integratie van

gangen Nederland

interactieve tv, internet en telefonie. Er zijn meerjarencontracten bij de provider Telenet (internet en digitale

In

televisie), Netmanagement (de beheerder van het

ProRail,

Belgische elektriciteitsnet) en telecomprovider Belgacom.

landse beheerder van

opdracht de

van Neder-

Daarnaast wordt op projectbasis gewerkt voor de nationa-

de railinfrastructuur,

le waterzuiveringsmaatschappij Aquafin. In 2006 zal de

verzorgde Imtech de technologische herinrich-

samenwerking met de Nederlandse moederorganisatie

ting van 230 spoorwegovergangen in Neder-

verder geïntensiveerd worden.

land met als doel een betere veiligheidssituatie te realiseren.

27

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, BENELUX, DUITSLAND, UK EN SPANJE

Speerpunten in België en Luxemburg zijn het continueren

In alle landen zullen de activiteiten op het gebied van

van de autonome groei en – ook hier – verhoging van de

maintenance services & management verder groeien.

toegevoegde waarde door het systematisch aanbieden van alle technische competenties in de markt van utiliteit.

Samen met de Imtech-bedrijven in Duitsland, de UK en

Door uitbreiding van het klantenbestand en het continu-

Spanje is een plan in voorbereiding om op supranationaal

eren van de vorig jaar gestarte activiteiten in de chemie en

niveau vanuit één coördinatiepunt aan grote industriële

petrochemie wordt ook in de industrie verdere groei ver-

Europese opdrachtgevers services en diensten aan te

wacht. De engineering-contractingactiviteiten zullen de

bieden voor hun nationale vestigingen.

focus meer op contracting leggen. Een eventuele acquisitie zou ook in België tot de mogelijkheden behoren.

D U I T S L A N D, U K E N S PA N J E Imtech Deutschland, Imtech UK en Imtech España konden 2005 met meer dan gemiddeld goede resultaten afsluiten. Opbrengsten, EBITA en orderportefeuille namen sterk toe, zowel autonoom als ten gevolge van de acquisities van Goodmarriott & Hursthouse in de UK en Mavisa in Spanje. De opbrengsten namen met 21,4% toe tot 1.096 miljoen euro (2004: 903 miljoen euro). De EBITA nam sterk toe tot 50,1 miljoen euro, tegen 39,8 miljoen euro in 2004, een toename van 25,9%. De orderportefeuille nam eveneens toe met 14,8% tot 1.049 miljoen euro (2004: 914 miljoen euro). Door de gedane versterkingen in de UK en Spanje behoort Imtech in deze landen inmiddels tot de grotere technische dienstverleners. 2005

Opbrengsten

1.096

903

961

50,1

39,8

35,1

EBITA EBITA-marge Orderportefeuille Werkzaam vermogen exclusief geldmiddelen Aantal medewerkers per 31 december *

2004

2003 *

in miljoen euro

4,6

4,4

3,7

1.049

914

943

144

129

117

5.596

4.173

4.324


TOEGEVOEGDE WAARDE

markt van onroerendgoed- en projectontwikkeling vroeg-

In Duitsland is Imtech met opbrengsten van 833 miljoen

tijdig onderkend en consequent op oplossingsgerichte

euro veruit de grootste multidisciplinaire technische

wijze voor zijn klanten in praktijk gebracht. In combinatie

dienstverlener op de industriële en utilitaire markt. In 2005

met het brede scala van verleende diensten maakt dit

heeft Imtech Deutschland voor het eerst een orderingang

Imtech in Duitsland tot een onderscheidende multi-

van één miljard euro weten te bereiken. Deze mijlpaal was

disciplinaire dienstverlener met hoogwaardige technische

het resultaat van de consequente strategie die voorziet in

competenties.

bundeling van alle technische competenties en dienstenIn de UK (opbrengsten 2005: 154 miljoen euro, inclusief de

concepten. Imtech is hiermee uniek in Duitsland.

overname van Goodmarriott & Hursthouse) biedt Imtech De economische waarde van de technische infrastructuur

in de regio Groot-Londen in de markten van utiliteit en

in gebouwen en de daarmee samenhangende geoptimali-

industrie kwaliteit door professioneel projectmanagement

seerde gebruikerseigenschappen nemen in de huidige

en value-engineering. In de inframarkt beschikt Imtech op

markt veelal een belangrijkere plaats in dan klassieke

het gebied van de waterindustrie over hoogwaardige ken-

bouwkundige waarde. Imtech heeft deze omslag op de

nis van ontwerp, bouw, onderhoud en beheer van drink28

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, DUITSLAND, UK EN SPANJE

Uitbreiding

Bovendien is Imtech Deutschland ook in een aantal landen

productiecapaciteit

in Oost-Europa actief. De competentiecentra zijn tegelijkertijd ontwerpers en ontwikkelaars, installatiebouwers,

Cepsa, Spanje

dienstverlenings- en innovatiecentra. Hieronder wordt op deze competentiecentra ingegaan.

Voor Cepsa, de tweede olie-onderneming in Spanje, verzorgde

Projectontwikkeling

Imtech de innovatie-

Imtech bundelt alle factoren in de ontwerp- en levens-

ve technologie in een ‘light naftakraker’ bij de

cyclus van een gebouw tot een harmonieus, duurzaam en

Rabida raffinaderij. Hierdoor werd op jaarbasis

succesgericht totaalconcept. Met name in het speciale segment voor de sport-, recreatie- en hotelsector, zwemba-

de productie uitgebreid: benzine met 222.000

den en multifunctionele stadions wordt gedetailleerde ken-

ton en waterstof met 75.000 ton.

nis van de markt met een uitgebreide competentie op het gebied van Publiek Private Samenwerking (PPS) gebundeld. water- en afvalwaterzuiveringsinstallaties. Dit leidt tot

Met vernieuwende bouwprojecten in ouderenhuisvesting,

onderscheidend vermogen door zowel goede proceskennis

verzorgingscentra en sociale huisvestingsprogramma’s

als integrale concepten die bijdragen aan energievermin-

wordt ook dit terrein inmiddels goed ontsloten. De know-

dering en reductie van milieuvervuiling. Het resultaat is

how op het gebied van de projectontwikkeling omvat de

dat miljoenen consumenten en honderdduizenden bedrij-

hele markt: nieuwbouw, verbouwing, uitbreiding en reno-

ven van veilig en schoon drinkwater worden voorzien.

vatie.

In Spanje (opbrengsten 2005: 109 miljoen euro, inclusief de

Research & Development

overname van Mavisa) voorziet Imtech in complete werk-

Hierbij staat de ontwikkeling van nieuwe, toekomstgerich-

tuigbouwkundige dienstverlening met geavanceerde

te processen en producten op het gebied van de verwar-

management- en controlesystemen.

mings-, lucht-, stromings- en klimaattechnologie centraal. Tegen de achtergrond van de afnemende fossiele energie-


bronnen en de integratie van ecologie en veiligheid voor de

In Duitsland heeft Imtech zijn historisch gegroeide techni-

moderne gebouwentechnologie, verricht Imtech onder-

sche kerncompetenties de afgelopen jaren consequent

zoeks- en ontwikkelingsactiviteiten. Zowel door groot-

aangepast aan de marktomstandigheden en technische

schalige modelproeven als door complexe softwaregeba-

ontwikkelingen. Daardoor is er thans sprake van een uit-

seerde energiestroom- en luchtstroomberekeningen van

gebreid state-of-the-art dienstenpakket vanuit één aan-

installaties of gebouwen worden hierbij technologische

spreekpunt.

mijlpalen gerealiseerd. Met de gepatenteerde ontwikkeling van de zogenaamde ‘Drallabsaugung’ (spiraalafzui-

Rondom technische kerncompetenties als warmte-, koel-,

ging) werd een innovatieve oplossing gecreëerd die

klimaattechniek, sanitaire technologie, brandbeveiliging,

belangrijke voortgang mogelijk maakt op het gebied van

communicatietechnologie en elektrotechniek is een fijn-

de brandrookafzuiging in grote openbare gebouwen,

mazig netwerk van duurzame en klantgerichte diensten

verkeerstunnels en bij het optimaliseren van stoffige of

opgebouwd. Daarnaast bezit Imtech hoogwaardige

rokerige werkomgevingen. Het researchcentrum van

competentiecentra op innovatiegebieden als projectont-

Imtech in Hamburg is één van de meest toonaangevende

wikkeling, research & development, realisatie van energie-

instellingen in Europa en ontwikkelt, test en optimaliseert

centrales, contracting en energiemanagement, cleanroom-

oplossingen voor alle technische disciplines van Imtech

technologie, meet- en regeltechniek, milieusimulatie,

Deutschland. Tegelijkertijd worden ook externe onder-

testengineeringtechnologie en maritieme technologie. Bij

zoeksprojecten uitgevoerd.

elkaar vormt dit een onderscheidend dienstverleningsportfolio met een hoogwaardige technologische performance. Hierbij worden klanten vanuit een netwerk van ruim zestig vestigingen door heel Duitsland bediend. 29


Energiecentrales

Cleanroomtechnologie

Imtech ontwerpt, ontwikkelt en is verantwoordelijk

Imtech is in staat te voldoen aan complexe technische ver-

voor de volledige contracting van innovatieve energiecen-

eisten in de veeleisende industriële sectoren van de halfge-

trales die decentrale energievoorzieningen waarborgen.

leidermarkt, de farma- en biotechnologie en de gezond-

Hierbij staat met name de benutting van het volledige

heids- en levensmiddelenindustrie. Het gaat hierbij om

scala van herwinbare energiebronnen centraal. Het capaci-

innovatieve cleanroomtechnologie in de vorm van indivi-

teitsspectrum van de centrales reikt tot 50 MW. In samen-

duele totaaloplossingen. Imtech beheerst het hele spec-

werking met de competentiecentra Research & Develop-

trum van productie en dienstverlening, van analyse en ont-

ment en Contracting worden op maat gesneden energie-

werp via integratie van alle relevante productieprocessen

centrales en -componenten gerealiseerd, die met het oog

tot en met de implementatie, onderhoud en service.

op de toekomstige energievoorziening, de ecologische verantwoordelijkheid en minimalisering van de CO2-emissies

Milieusimulatie en testengineering

een rendabele en veilige toekomst een stuk dichterbij

Imtech verzorgt wereldwijd de ontwikkeling, bouw en

brengen.

servicegerichte exploitatie van uiterst geavanceerde testengineeringsonderdelen en complete installaties voor de

Contracting en energiemanagement

auto- en toeleveringsindustrie. Zowel voor de ontwikke-

Imtech bundelt het hele spectrum van energie tot een effi-

ling van nieuwe automobieltechnieken als voor kwaliteits-

ciënt en toekomstgericht, duurzaam aanbod van techni-

testen van voertuigen of onderdelen levert Imtech innova-

sche producten en diensten voor bedrijfsleven en overheid,

tieve oplossingen voor het testen en simuleren van alle

mede op basis van een uitgebreide emissie-knowhow.

relevante

De dienstverlening omvat de totale levenscyclus van ener-

ervaring en het allerhoogste technische niveau hebben

gievoorzieningen. Van analyse en ontwerp van alle ener-

geleid tot een succesvolle en duurzame samenwerking

gierelevante installaties en technische eisen tot en met de

met gerenommeerde automobielfabrikanten en toeleve-

financiering, uitvoering, exploitatie en renovatie. Niet

ranciers.

klimaat-

en

wegcondities. Decennialange

alleen worden nieuwe, toekomstgerichte technologieën met uitgebreide leverings- en prestatiegaranties gereali-

Maritieme technologie

seerd, maar Imtech richt zich ook expliciet op efficiency-

Imtech bundelt alle klimaat-, communicatie-, veiligheids-

aspecten die met name voor energie-intensieve indus-

en technische elementen in state-of-the-art systemen met

trieën van grote betekenis zijn. Proactief worden bedrijfs-

één aanspreekpunt. Imtech staat op cruiseschepen, marine-

en productieprocessen in het energieproces geïntegreerd

schepen en jachten borg voor een soepel en efficiënt

en verfijnd met innovatieve oplossingen, zowel op het

bedrijfsverloop. Imtech vervult met name de complexe

gebied van dienstverlening als technology.

eisen die in deze bijzondere markt direct voortvloeien uit de beperkte ruimte, de zeer uiteenlopende klimatologische omstandigheden en de strenge veiligheidsnormen.

Technologische

In de UK bezit Imtech met Meica goede posities op de

inrichting in

markten van utiliteit, infra en – nog in mindere mate – industrie. De activiteiten in utiliteit en industrie zijn sterk

Stuttgarter Messe

geconcentreerd in de regio Zuidoost-Engeland (GrootIn de nieuwe 100.000 m 2 grote Stuttgarter

Londen), waar sprake is van een substantieel marktvolume.

Messe is Imtech ver-

waterindustrie is Imtech nationaal actief en behoort tot de

antwoordelijk

landelijke top-5.

Imtech behoort in deze regio tot de sterkste spelers. In de

voor

alle elektrotechnische oplossingen, de elektroMet de overname van Goodmarriott & Hursthouse, een

nische beveiliging en de technologische inrich-

multidisciplinaire technische dienstverlener in de markten

ting van futuristische communicatieoplossin-

van utiliteit en industrie, is de schaalgrootte van Imtech in

gen voor beursdeelnemers en pers.

de UK toegenomen. Met ruim 220 medewerkers behoort 30


Goodmarriott

&

Hursthouse

met

vestigingen

in

Duurzaam partner-

Nottingham (hoofdkantoor) en Osset (in West Yorkshire,

ship met Audi

nabij Leeds) tot de sterkste spelers in de regio Midlands. Op het gebied van contracting biedt de onderneming

Bij

toegevoegde waarde in de vorm van engineering en

Duitsland produceert

projectmanagement, aangevuld met professionele onder-

Audi per dag 2.000

houdsservices.

modellen van de Audi

Ingolstadt

in

A-3 en A-4. Imtech In Spanje is Imtech met name in de belangrijkste economi-

zorgt voor de duurzame energievoorziening

sche regio’s rond Barcelona, Madrid, Vallodalid en Valencia

met een probleemloze stroomlevering, stoom-

actief. De nadruk ligt op de utiliteit, maar vanuit Vallodalid

en hitteproductie, perslucht, koeling en verwar-

worden ook de industrie, met name de chemie en auto-

ming.

industrie, bediend. Met de overname van Mavisa, Mantenimiento y Montaje

Imtech Deutschland kon desondanks opnieuw aanzienlijke

de Tuberiás SA, heeft Imtech een top-5 positie in de

vorderingen boeken. De toegevoegde waarde nam toe,

Spaanse markt van technisch-industriële dienstverlening

Imtech bewees zijn leidende positie op de markt en reali-

verworven. Mavisa is met acht vestigingen in Spanje een

seerde een autonome groei in opbrengsten en resultaat.

specialist met hoge toegevoegde waarde in industriële assemblage, maintenance, shut-downs en revamping

Met zes regiokantoren, diverse competentiecentra en ruim

services. Mavisa heeft een goede reputatie en telt 700

zestig vestigingen kan de klant altijd rekenen op een snelle

vaste medewerkers. Afhankelijk van het aantal industriële

levering van de producten en diensten van Imtech

shut-downs en revamps wordt deze bezetting aangevuld

Deutschland. Ter uitbreiding van de Imtech-activiteiten in

met extra personeel op tijdelijke basis, uit arbeidspools en

andere EU-lidstaten werd in diverse Oost-Europese landen

via onderaannemers. Hierdoor is sprake van flexibiliteit. Er

een aantal steunpunten opgezet, met name in Polen,

is een klantenbestand van ruim 200 grotere industriële

Tsjechië en Roemenië, die in 2005 voor een duurzame groei

ondernemingen, waaronder nationale en internationale

zorgden.

opdrachtgevers als Repsol-YPF, Cepsa, BP, GE Plastics, Aceralia (Grupo Arcelor), BASF en Acerinox. Er is een con-

Van de verschillende regio’s blonken Zuidoost (München)

centratie in de (petro)chemie en staalindustrie in Zuid-

en Zuidwest (Stuttgart) het meest uit, terwijl de prestaties

Spanje, Madrid en Puertollano. Daarnaast is Mavisa actief

van de regio’s Oost (Berlijn) en Noord (Hamburg) goed tot

in de voedings- en genotmiddelenindustrie, farmaceuti-

redelijk waren. De regio’s West (Düsseldorf) en Midden

sche industrie, auto-industrie en op het gebied van milieu

(Frankfurt)

en energie.

Contracting (energiemanagement), Imtech ICT en mari-

bleven

iets

achter. De

business

units

tieme technologie presteerden uitstekend, waarbij vooral

GANG VAN ZAKEN

de vorderingen van Contracting opvielen. Op het gebied

Duitsland

van energiemanagement is Imtech één van de snelst

De Duitse economie wordt met een bescheiden groei in

groeiende spelers.

2005 hoofdzakelijk gedragen door een sterke export en de groei van de automobiel- en toeleveringsindustrie, die circa vijftig procent van de Duitse economie direct of indirect beïnvloedt. Investeringen door het bedrijfsleven, de grote energiebedrijven en de overheid hebben onverminderd een daling laten zien. De zwakke marktactiviteiten hebben tegelijkertijd de concurrentieomstandigheden veranderd. Nieuwe concurrenten, met name grote bouwondernemingen, drukken een steeds grotere stempel op de dienstenmarkt. 31


Utiliteit

Veilige luchthaven

De markt wordt onverminderd gekenmerkt door een

Düsseldorf

beperkte nieuwbouwactiviteit en vanwege de aanhoudend zwakke investeringen tevens door een grote

In de nieuwe terminal

voorraad aan technisch verouderde gebouwen. Imtech is

op

deze ontwikkeling vroegtijdig tegemoet getreden met

Düsseldorf verzorgde

strategische concepten. Met name op de terreinen project-

Imtech de complete

ontwikkeling, renovatie van bestaande gebouwen (al of

technologische inrich-

niet met doorgaande exploitatie) en energiemanagement

ting waaronder een gepatenteerde spiraal-

werden nieuwe kansen gecreëerd. De renovatie en sane-

afzuiging die bij brand het gebouw vrijwaart

ring van gebouwen worden in de regel gekenmerkt door

de

luchthaven

van schadelijke rook.

een verhouding van circa dertig procent bouwen afbouwactiviteiten tegenover zeventig procent aan technologische activiteiten. Hiervan kon Imtech dankzij haar unieke

zorgt Imtech de complete technische infrastructuur en

producten- en dienstenspectrum optimaal profiteren en

voert technologische verbeteringen uit. Dit resulteert in

nieuwe klanten werven. Successen konden onder andere

een aanzienlijke energiebesparing en een verminderde uit-

worden geboekt bij de renovatie van het Holiday Inn in

stoot van broeikasgassen. Imtech handelt voor zijn klanten

München en het SAS Radisson Hotel in Düsseldorf. Beide

bovendien in CO2-certificaten, een activiteit die een groot

hotels bleven tijdens de renovatie geopend. Ook werden

verantwoordelijkheidsbesef vraagt. De voor vijftien jaar

het bestaande expocentrum in Offenburg/Ortenau, het

verkregen order van het energiemanagement van de circa

Bundeskriminalamt in Wiesbaden en een kantorencom-

150.000 m2 grote campus van Infineon in München

plex aan de Friedrichstraße in Berlijn gesaneerd, zonder te

(‘Campeon’) werd uitgebreid. Ook voor het SLK-Klinikum

hoeven sluiten.

Heilbronn, het ziekenhuis van de Universiteit van Heidelberg, is Imtech voor een periode van vijftien jaar

Met succes werd de knowhow van het competentie-

verantwoordelijk voor de energievoorziening. Daarbij legt

centrum Projectontwikkeling in de markt gezet. Op basis

Imtech het accent onder meer op het optimaliseren van de

daarvan konden een aantal gerenommeerde projecten

warmtetoevoer en op het energiegebruik. Van de

worden geïnitieerd, die de strategische oriëntatie van

Rheinische Kliniken, een zorgcentrum in Bonn, ontving

Imtech op de rol van technische dienstverlener in de

Imtech een onderscheiding voor de aanzienlijke energie-

utiliteitsmarkt ondersteunen.

besparingen die zijn gerealiseerd.

Vanuit de competentiecentra Contracting en Research &

In het segment van het speciaal onroerend goed en speciale

Development levert Imtech diensten en knowhow, die voor

projecten, bijvoorbeeld twee grote multifunctionele

de meest uiteenlopende projecten goed waren voor

stadions in Mannheim en Düsseldorf en het nieuwe

doorslaggevende, innovatieve oplossingen en een boven-

belevenisbad in Fürth, kon Imtech innovatieve gebouw-

gemiddelde bijdrage leverden aan het resultaat van

technologie in praktijk brengen. In verband met het

Imtech Deutschland.

Wereldkampioenschap Voetbal 2006 werd een groot aantal hotelprojecten gerealiseerd, zoals de nieuwbouw van

In de markt van energiemanagement heeft Imtech inmid-

het Intercontinental Hotel en het Astron Hotel (beide in

dels de positie van sterkste marktpartij verworven.

Düsseldorf). Dankzij haar integrale aanpak sleepte Imtech

Vanwege de gestegen kosten voor de primaire energie-

bovendien de orders voor de nieuwbouw van expocentra

voorziening ontwikkelde de vraag naar een decentrale,

in Stuttgart en Freiburg in de wacht.

toekomstzekere energievoorziening zich in alle industriesectoren tot een kernthema. Imtech is in staat voor alle

In de zorgsector kon Imtech haar positie opnieuw verster-

strategisch belangrijke energievoorzieningen (warmte,

ken, met name door de activiteiten van het competentie-

stroom en koeling) de complete verantwoordelijkheid te

centrum Projectontwikkeling. Daarbij droegen vooral de bij-

nemen ten aanzien van alle bedrijfs- en technische aspec-

zondere markt-knowhow en de aanwezige PPS-competen-

ten en de bedrijfskosten. Naast de inkoop van energie ver-

tie bij tot een succesvolle uitvoering van gerenommeerde 33


projecten zoals de

twee Hamburger ziekenhuizen

Een ander technologisch werkgebied is dat van (motor)-

Barmbek en Diakonie, twee medische centra in Bremen

test-engineering en simulatie in de automobielindustrie.

en Düsseldorf, alsmede het gecombineerde woonzorg-

Al jaren is Imtech op dit terrein actief voor de Duitse auto-

complex voor ouderen ‘Martha Maria’ in Fürth.

mobielindustrie, zowel voor vrijwel alle autofabrieken als voor de toeleveringssector. Opererend vanuit deze basis en

Ook op het gebied van datacommunicatie en ICT-infra-

in samenwerking met naar het Verre Oosten expanderende

structuur was sprake van een toename van de bedrijfs-

opdrachtgevers, is Imtech nu alweer enige jaren actief in

activiteiten, met name bij internettelefonie (VoIP), hybride

onder meer Thailand, Maleisië en China. Ook voor lokale

netwerken en IT-security en -storage. Belangrijke orders

klanten worden activiteiten verricht.

waren afkomstig van de Belastingdienst van de deelstaat Beieren, Porsche en VW. Op deze markt heeft Imtech zich

Imtech was in de industriesector over een breed front

door de bundeling van de afdelingen telecommunicatie en

actief, veelal op basis van meerjarencontracten. Voor-

netwerktechnologie ontwikkeld tot een middelgrote

beelden zijn er te over: in de farmaceutische sector bij

speler met landelijke dekking. Dit wordt mede mogelijk

Stada, Roche en Altana, in de automobielindustrie bij

gemaakt door de interne overdracht van de telecommuni-

BMW, DaimlerChrysler, MAN en Audi, in de halfgeleider-

catie-activiteiten vanuit Imtech Telecom begin 2006.

industrie bij Infineon en Zeiss, in de chemie bij BASF, en in de productie-industrie bij Bosch. Voor VW verzorgde

Op het gebied van maintenance services & management

Imtech de technologie in een nieuw distributiecentrum.

heeft Imtech een naam hoog te houden. De desbetreffen-

Van Airbus werd de order binnengehaald voor de techni-

de activiteiten leverden bovendien een aanzienlijke bijdra-

sche inrichting van een tweede ruim 16.000 m2 grote lak-

ge aan het resultaat. Enkele voorbeelden zijn de verlenging

hal voor het aanbrengen van laklagen op de Airbus A-380,

van het contract met de Bundesbahn voor service en

het grootste passagiersvliegtuig ter wereld.

onderhoud van meerdere stations, alsmede contracten met een groot aantal ziekenhuizen en beheerders van kan-

Bij het opzetten van verkoop- en productiecapaciteiten in

toorgebouwen.

Oost-Europa staat Imtech onder andere het tabaksconcern BAT (British American Tobacco) en de supermarktketens

Industrie

Selgros en Metro ter zijde. Imtech neemt daarbij zowel

Imtech beschikt in deze sector sinds lange tijd over een

de technologie als het bouwmanagement voor haar

omvangrijk klantenbestand, dat verder kon worden uitge-

rekening.

breid. Een belangrijk meerjarencontract werd gesloten met de automobieltoeleverancier TDM Friction Group in Leverkusen en Hamm, alsmede in het Britse Cleckheaton. Doelstelling is de energiekosten hier met circa 45% op jaarbasis te reduceren. Imtech richtte zich onder meer op hittetechnologie en de technologie die gebruikt wordt voor de milieubewuste verwijdering van (schadelijke) stoffen die vrijkomen bij de productie. Spin-off van de kennis van

Innovatie voor Airbus

energiemanagement zijn de realisatie en het onderhoud van milieuvriendelijke energiecentrales. In Heiligenkreuz

Voor de Airbus A-380,

in Oostenrijk werd vooruitgang geboekt bij de realisatie

het grootste passa-

van een houtgestookte energiecentrale voor ecostroom.

giersvliegtuig

Deze innovatieve centrale, die een groot deel van de pro-

wereld,

vincie Burgenland van ecostroom gaat voorzien, betekent

Imtech een tweede

een doorbraak op de Oostenrijkse markt.

lakhal waarin innova-

ter

verzorgt

tieve technologie een krachtige gepreconditioOp het gebied van simulaties heeft het R&D Center diverse

neerde luchtstroom produceert waarmee de lak

studies afgerond ter verbetering van de afvoer van gevaar-

op vliegtuigen snel droogt.

lijke stoffen die vrijkomen bij productieprocessen. Hiervoor werd een innovatieve technologie ontwikkeld. 34


Maritiem

Utiliteit

In de markt voor maritieme technologie is Imtech met

In 2004 en de eerste helft van 2005 trok de markt van

name actief in de segmenten cruiseschepen, marinesche-

(zeer) luxe appartementen in Londen aan. Imtech wist de

pen en luxe jachten. Bij deze activiteiten wordt veelal

projecten Paddington Walk in Paddington en Falcon Wharf

samengewerkt tussen Imtech Marine & Offshore in

in Wandsworth te verwerven. Een ander prestigieus appar-

Nederland en de Duitse Imtech-bedrijven Schiffbau-/

tementenontwikkeling is Clarence Dock in Leeds.

Dockbautechnik en HST (HDW-Hagenuk Schiffstechnik). De markt voor cruiseschepen stortte na september 2001 in

In de onderwijsmarkt was sprake van een licht positieve

en trok pas in 2003 en 2004 weer iets aan. In 2005 zette

ontwikkeling. Imtech verzorgde de technologie in de Lillian

deze trend door.

Bayless School, de Tower Hamlet Schools en het King’s College London. In de Midlands was Imtech betrokken bij de nieuwbouw van de Loughborough University.

Door Imtech zijn onder meer orders verworven voor diverse cruiseschepen van de Duitse Meyer Werft en voor luxejachten van Thyssen Krupp Marine Systems in samen-

De retailmarkt was stabiel. Hier werkte Imtech in Londen

werking met de werven Blohm+Voss, Nobiskrug, de

aan de upgrading van het Riverside Shopping Centre in

Lürssen/Kröger-werf en Peters Schiffbau. Daarnaast is

Hemel Hempstead en de nieuwbouw van het Kingsland

Imtech betrokken bij het nieuwe fregattenprogramma van

Shopping Centre.

de Duitse en Poolse marines. Ook vervulde Imtech met succes de opdracht van de Royal Navy voor de engineering

De kantorenmarkt viel licht terug, maar een nieuw

van de lucht- en klimaattechnologie aan boord van een

Londens project was een kantoor voor Nike-Phoenix. In de

nieuw vliegdekschip.

Midlands was Imtech in Nottingham betrokken bij diverse kantoorgebouwen in Sherwood Park en het LandMark

UK

House. Hoogtepunt van het jaar was de overdracht van het

In de UK is Imtech in drie segmenten actief, te weten:

nieuwe hoofdkantoor van farmaceut Roche.

de regio Groot-Londen met brede scope aan activiteiten in voornamelijk de markt van utiliteit (retail,

De utilitaire markt in de publieke sector trok aan. Nabij

kantoren, onderwijs, luxe appartementen, zorg, events)

Leeds is Imtech betrokken bij de nieuwe Wealston-gevan-

en in mindere mate de markt van industrie;

genis.

de regio Midlands met een eveneens brede scope aan activiteiten, verdeeld over circa zestig procent in de

De investeringen in de zorg namen aanzienlijk toe. In de

utiliteit (onder meer retail, kantoren, luchthavens,

UK worden veel regionale multidisciplinaire zorgcentra

recreatie, zorg, onderwijs) en veertig procent in de

opgericht waarin diverse specialisten vanuit één coördi-

industrie (waaronder farmacie, voedings- en genot-

natiepunt zorg bieden. In de Midlands was Imtech betrok-

middelen, productie-industrie en energie);

ken bij centra in Carlton, Staplefort en Clifton. In Coventry

de landelijke inframarkt van drinkwater- en afvalwaterzuivering.

Complexe technologie Farnborough

De goede spreiding aan marktsectoren, alsmede uitsteken-

Airport

de contacten met investeerders, projectontwikkelaars, publieke organisaties, bouwers, quantity surveyors, consul-

Op de privé-luchtha-

tants en construction managers, bieden langjarige conti-

ven

nuïteit. In dit netwerk zijn de hoge kwaliteit en reputatie

Airport

van Imtech goed bekend. Dit leidt in veel gevallen tot

Imtech

Farnborough verzorgde de

techno-

‘recurring business’. Afhankelijk van rendement, de ont-

logische inrichting van zowel de verkeerstoren,

wikkelingen in de diverse marktsegmenten en het investe-

een nieuwe hangar en een nieuwe terminal.

ringspatroon van klanten, wordt flexibel ingespeeld op de

Jaarlijks vindt hier een beroemde Air Show

kansen in de diverse marktsectoren.

plaats.

35


Comfortabele

logische als logistieke performance. Imtech was ook

appartementen

betrokken bij het verbeteren van de veiligheid van Railtrack.

Londen verzorgt

Infra

energie-

In de waterindustrie kiezen steeds meer Water Boards,

zuinige en state-of-

regionale waterbedrijven die verantwoordelijk zijn voor

the-art

technologie

het beheer van de watervoorzieningen, voor de toegevoeg-

in de (zeer) luxe appartementencomplexen

de waarde van Imtech. Het vorig jaar verworven contract

Albion Riverside in Battersea, Paddington Walk

met Dwr Cymru Welsh Water met een totale contractwaar-

In

Londen

Imtech

de

de van circa 300 miljoen euro, waar Imtech voor een perio-

in Paddington en Falcon Warf in Wandsworth.

de van tien jaar verantwoordelijk is voor het management en upgrading van alle technische voorzieningen op het werd de technologie verzorgd in een psychiatrisch

gebied van afvalwaterzuivering in Wales en enige aan-

behandelcentrum van het Coventry Walsgrave Hospital.

grenzende gebieden in Engeland, verliep goed. In 2005

Een eerste project in Londen was een centrum voor dagbe-

werd een meerjarencontract verworven voor South

handeling in Oost-Londen.

Staffordshire Water. Imtech werd eveneens door Anglian Water Services geselecteerd als partner in het BioSolids-

Op het gebied van events verzorgde Imtech de technologi-

programma. De maximale contractwaarde bedraagt 30

sche inrichting van het nieuwe evenemententerrein

miljoen euro tot eind 2009. Het BioSolids-programma

Wembley Park, dat pal naast het nieuwe Wembley Stadion

bestaat uit het milieuvriendelijk behandelen, reinigen en

ligt, en was betrokken bij de upgrading van de Broadway

verrijken van slib, dat vervolgens in de vorm van BioSolids

Cinema in Nottingham. In de stadionmarkt floreerde

wordt aangeboden aan de landbouwsector. Aan bestaan-

Imtech met een belangrijke elektrotechnische bijdrage in

de slibbehandelingsfabrieken wordt de mogelijkheid van

het nieuwe stadion van Arsenal Emirates.

milieubewuste processen als thermische voorbehandeling, anaërobe afbraak en warmtekrachtkoppeling toege-

Ook in de luchthavenmarkt werden successen geboekt.

voegd. Het feit dat Imtech over het ISO 14001-milieucertifi-

Na de technologische inrichting van zowel de verkeersto-

caat beschikt, is in deze markt een belangrijk pluspunt.

ren als een grote hangar op Farnborough Airport werd hier Spanje

een nieuwe terminal ingericht.

Spanje vertoonde een positief beeld, opbrengsten en resulIndustrie

taat namen opnieuw toe. In de utiliteit is sprake van afne-

In de Midlands trokken de investeringen in de industrie

mende investeringen in kantoorgebouwen. Reeds vorig

licht aan. Imtech was onder meer betrokken bij een uit-

jaar verlegde Imtech de focus naar winkelcentra, hotels,

breiding van de Boots site in Beeston in Nottingham. Als

musea, expocentra en speciale gebouwen. Deze trend

vaste technologiepartner is Imtech hier al jaren actief.

werd in 2005 met succes vervolgd. Daarnaast werd

Andere medische en farmaceutische opdrachtgevers

gewerkt aan additionele groei door geografische expansie

waren AstraZeneca en Vernon Carus. In de voedselindus-

en het verwerven van een positie in de maintenance

trie werden diverse uitbreidingen en upgradingen ver-

markt.

zorgd voor onder andere Savoury Foods, Melton Foods en Bradgate Bakery. Ook in de personal health sector was

Utiliteit

Imtech actief met een uitbreiding bij scheermesjesfabri-

In Madrid is Imtech door general contractor Eralan

kant Wilkinsons. Voor het woonwarenhuis Ikea werd de

Construcciones gekozen tot technologiepartner in het

technische infrastructuur in een grote uitbreiding van een

240.000 m2 grote Plenilunio leisure- en winkelpark. Een

distributiecentrum gerealiseerd. Industriële opdrachten in

tweede winkelcentrum in Madrid werd uitgevoerd in

Londen waren de renovatie en upgrading van twee sta-

opdracht van de Nederlandse vastgoedontwikkelaar AM.

tions van London Underground in Tufnell Park en Burnt

In Madrid en Toledo werd de technologie gerealiseerd in de

Oak. Beide stelden hoge eisen aan zowel de techno-

hotels Auditorium Madrid (het grootste hotel in Europa), 36


Imagen en Cigarral ‘El Bosque’. Imtech is ook betrokken bij

contracten voor de raffinaderijen in Algeciras, Huelva en

‘Plaza Elíptica’, een modern en grootschalig transferium

Tenerife verlengd. Voor Cepsa werd de productie uitgebreid

waar forensen kunnen parkeren en overstappen op snelle

met de bouw van een ‘light naftakraker’ bij de Rabida-raffi-

bus- en metroverbindingen. Voor verzekeraar Mapfre wer-

naderij. Voor de staalfabriek van Acerinox in Palmones

den diverse projecten uitgevoerd.

werden zowel onderhoud als een succesvolle shut-down uitgevoerd.

In Barcelona was Imtech betrokken bij de realisatie van een nieuw gebouw voor Justitie en de ontwikkeling van het

Met het oog op verdere groei van Imtech Mavisa in de

zogenoemde 22@district, een nieuw business park. Voor

toekomst werden nieuwe marktsegmenten betreden. Voor

de vastgoedontwikkelaar Metrovacesa realiseerde Imtech

Iberdrola, de grootste Spaanse producent en distributeur

hier een deel van de technologie in twee nieuwe kantoor-

van elektriciteit, werden de eerste activiteiten uitgevoerd.

gebouwen, waarvan één bestemd voor de Open Univer-

Hierbij werd samengewerkt met een elektrotechnische

siteit Catalonië.

Spaanse partner. Andere nieuwe marktsegmenten waren waterzuivering en de automobielindustrie.

In Valencia, de vierde economische regio in Spanje, werd een nieuwe vestiging geopend. Deze had meteen succes

TOEKOMST

met de verwerving van de technologie in het nieuwe

Dankzij het marktleiderschap, de onderscheidende tech-

winkelcentrum Cartagena, eveneens een opdracht van

nologische kennis, het uitgebreide en complete diensten-

AM. In Malaga is Imtech betrokken bij het circa 100.000 m2

pakket en de hoge toegevoegde waarde van activiteiten

grote winkelcentrum Vialia Malaga.

ziet Imtech in Duitsland de toekomst met vertrouwen tegemoet. Dit ondanks de nog steeds niet verwachte posi-

Naast geografische uitbreiding werd een separate

tieve algemene economische ontwikkeling. Het bewezen

business unit voor maintenance services & management

‘trackrecord’ zal worden gecontinueerd, waarbij de focus

opgericht, die een aantal meerjarige onderhoudscontrac-

nog meer op de industrie wordt gericht. De omvang en

ten verwierf, waaronder het technisch beheer en onder-

kwaliteit van de huidige orderingang geven vertrouwen in

houd voor het Barcelona Science Park (een 20.000 m2

de toekomst. Aan de aantrekkende export en het samen

groot laboratorium) en het winkelcentrum Espacio Léon in

met Duitse klanten ontwikkelen van productiefaciliteiten

Léon, nabij Valladolid (waarvoor Imtech in 2004 een deel

in Oost-Europa zal extra aandacht worden geschonken.

van de technologie heeft verzorgd). Dit winkelcentrum

Een eerste marktverkenning naar mogelijke acquisitie-

werd door brand deels verwoest en Imtech was bij de

kandidaten in Oost-Europa vindt plaats. De markt voor

wederopbouw betrokken.

decentrale energiecentrales biedt kansen, evenals die voor energiemanagement. Op de maritieme markt wordt de

Industrie

samenwerking tussen Imtech Marine & Offshore, HST en

Vanuit de vestiging in Valladolid (Noordwest-Spanje) vond

Imtech Schiffbau-/Dockbautechnik verder geïntensiveerd.

autonome groei plaats door zich naast de utiliteit ook te richten op de industriële markt in de regio’s Castilla y Léon,

Milieuvriendelijk

Asturias en Cantaria. Er werden onder meer opdrachten

lucht en klimaat

verworven van GlaxoSmithKleene, Michelin (in zowel

in Expo Forum

Valladolid als Aranda de Duero) en Renault.

Barcelona

Imtech Mavisa bleek succesvol in haar corebusiness: indu-

In het Expo Forum

striële assemblage, maintenance, shut-downs en revam-

in

ping services. Er werd goede progressie geboekt. Dit

Barcelona, een 67.000 m2 grote

ondanks het feit dat één van de grootste opdrachtgevers

exporuimte met een capaciteit van 15.000

haar onderhoudsactiviteiten dit jaar tot een minimum

bezoekers, verzorgde Imtech de milieuvriende-

beperkte en verschoof naar 2006. Groei werd gerealiseerd

lijke en energiezuinige lucht- en klimaatoplos-

door drie nieuwe klanten: Enagas, Iberdrola en CLH. Bij de

singen.

petrochemische gigant Cepsa werden de onderhouds37

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, DUITSLAND, UK EN SPANJE, ICT & TECHNOLOGY

In de UK biedt de omvangrijke en kwalitiatief goede order-

Comfort in

portefeuile mogelijkheden voor verdere groei. Imtech

sportarena

zoekt naar verdere versterking door middel van overna-

Mannheim

mes, met name in die regio’s waarin Imtech momenteel niet actief is. Daarnaast worden op de markt voor drinkwa-

Imtech realiseert alle

ter- en afvalwaterzuivering, verdere versterkingen niet uit-

technische oplossin-

gesloten. Met het oog op de Olympische Spelen 2012 in

gen in de multifunc-

Londen is een supranationaal team geformeerd dat de

tionele sportarena in

kansen voor Imtech in kaart brengt.

Mannheim. De overdekte arena kan 15.000 toeschouwers huisvesten en wordt gebruikt voor

Ook in Spanje is de orderportefeuille van goede omvang en

ijshockey, basketbal en ruitersportevenemen-

kwaliteit. Hier blijft de strategie erop gericht de elektro-

ten.

technische competentie door middel van één of meer overnames in huis te halen. Dit teneinde conform de strategie ook in Spanje multidisciplinaire technische oplossingen te kunnen aanbieden. De positie op de industriële markt in

Samen met de Imtech-bedrijven in de Benelux is een plan

het zuiden en midden van Spanje zou autonoom of door

in voorbereiding om op supranationaal niveau vanuit één

middel van een acquisitie ook naar het noorden uitgebreid

coördinatiepunt aan grote industriële Europese opdracht-

kunnen worden. Daarnaast zal het beleid erop gericht zijn

gevers services en diensten aan te bieden voor hun natio-

industriële activiteiten in additionele marktsegmenten te

nale vestigingen.

verwerven.

ICT & TECHNOLOGY De activiteiten in de cluster ICT & Technology maakten per saldo een positieve ontwikkeling door. De opbrengsten namen toe met 7,5% tot 486 miljoen euro (2004: 452 miljoen euro). De EBITA bedroeg 22,5 miljoen euro, tegen 18,0 miljoen euro in 2004, een toename van 25,0%. Ook de orderportefeuille steeg met 15,5% tot 522 miljoen euro per 31 december (2004: 452 miljoen euro). In de onderliggende activiteiten was het beeld wisselend. De ICT-activiteiten vertoonden een redelijke groei, maar bleven achter bij de verwachtingen. Imtech Technology presteerde aanzienlijk beter dan vorig jaar. De maritieme activiteiten vertoonden opnieuw een sterke groei en droegen uitstekend bij aan de EBITA. Bij Imtech Telecom groeiden de activiteiten in met name de UK en België. In Scandinavië was sprake van stabiele ontwikkeling, terwijl Nederland opnieuw tegenviel. in miljoen euro

2005

2004

2003

Opbrengsten

486

452

435

EBITA

22,5

18,0

18,7

EBITA-marge Orderportefeuille Werkzaam vermogen exclusief geldmiddelen Aantal medewerkers per 31 december

4,6

4,0

4,3

522

452

377

74

93

84

2.716

3.003

2.939

TOEGEVOEGDE WAARDE

sten van 144 miljoen euro tot de grotere ICT-bedrijven.

Imtech ICT is een full service ICT-dienstverlener met een

Daarnaast zijn er kleine vestigingen in België en Spanje.

geïntegreerd pakket ICT-diensten gericht op consultancy,

Bovendien is er een separate business unit (Dirkzwager),

projectmanagement, Information Technology en ICT-infra-

gericht op maritieme informatie en communicatie.

structuren. In Nederland behoort Imtech ICT met opbreng39

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, ICT & TECHNOLOGY

Innovatieve biome-

Imtech Projects (zie pagina 20) als Imtech ICT heeft plaats-

trische identificatie

gevonden.

Biometrische identifi-

Bij Imtech Technology werden de activiteiten op het

catie aan de hand

gebied van camerabewaking overgebracht van de business

van unieke persoons-

unit parkeren naar de in toegangstechnologie gespeciali-

kenmerken neemt in

seerde business unit. De toenemende focus op veiligheid

de markt van integra-

krijgt hierdoor een extra stimulans.

le veiligheid een grote vlucht. Imtech is opdrachtgevers van dienst

met

In Nederland en Duitsland zijn de installatieactiviteiten

handader-

voor mobiele en vaste netwerken (voorheen deel van

scanners, irisscanners en vingerprintlezers.

Imtech Telecom) ondergebracht bij Imtech Projects, Imtech Infra en Imtech Deutschland (zie ook pagina’s 20 en 34). Imtech Marine & Offshore biedt met vestigingen in

Imtech Telecom kan zich zo sterker dan voorheen concen-

Nederland, Duitsland, Frankrijk, de UK, Polen en China als

treren op de toegevoegde waarde van een ‘kennisbedrijf’.

‘full service contractor’ integrale totaaloplossingen met hoge toegevoegde waarde op de internationale maritieme

Teneinde het aandeel van informatie- en communicatie-

markt. De opbrengsten bedroegen 163 miljoen euro.

technologie verder te versterken, zal Dirkzwager, gericht

Imtech behoort in de maritieme markt tot de grotere en

op maritieme informatie en communicatie, van Imtech ICT

meest innovatieve wereldspelers.

overgaan naar Imtech Marine & Offshore.

Imtech Technology is met opbrengsten van 101 miljoen

GANG VAN ZAKEN

euro internationaal actief in de markten van brandbestrij-

ICT in utiliteit, zakelijke dienstverlening en industrie

ding, toegangscontrole, parkeren en de procesindustrie-

Het volume en de prijzen in de ICT-markt trokken voor-

met hoogwaardige systeemoplossingen.

zichtig aan, maar binnen het strategische portfolio van Imtech nam de concurrentie toe. Om verdere groei te

Imtech Telecom is een Europees kennisbedrijf dat full-ser-

waarborgen zijn de samenwerking en ‘cross selling’ tussen

vice-oplossingen aanbiedt aan internet service providers,

de diverse business units van Imtech ICT versterkt.

operators van vaste en mobiele netwerken in telecom en

De prestaties verschilden per deel van het portfolio.

broadcasting, alsmede aan operators van grotere corporate netwerken. Imtech Telecom heeft vestigingen in

Op de markt van consultancy en projectmanagement

Nederland, België, Duitsland, de UK en Scandinavië en

werd vooruitgang geboekt. Met name bij bestaande

realiseerde opbrengsten van 78 miljoen euro.

opdrachtgevers namen de activiteiten op het gebied van strategische businessadvisering toe. Imtech wil geen


volumespeler zijn, maar wil zich onderscheiden door

Bij Imtech ICT vonden in 2005 diverse veranderingen

domeinkennis, kennis van de processen van de klant en

plaats. Imtech en KPN zijn een joint venture aangegaan in

gedreven medewerkers. De concentratie lag in de energie-

BEEP!, een snelgroeiende digitale ticketprovider. Hiertoe is

en watersector, de bouw en op verkeer en vervoer. Voor

51% van de aandelen in BEEP! verkocht aan KPN. Doel van

waterbedrijf Vitens werd een voorbeeldproject op ERP-

de samenwerking is versterking van de positie van BEEP! in

gebied

Nederland en in andere landen van Europa.

Hiermee werden de werkprocessen voor de administratie,

Polar Systems, een nichespeler in meet- en validatieoplos-

voorraadbeheer, storingsverwerking en aansturing van de

singen voor de olie- en gasindustrie, is vanwege haar

buitendienst geoptimaliseerd. Vitens is hiermee één van

geringe schaalgrootte verkocht aan Krohne Oil & Gas.

de modernste en efficiëntste waterbedrijven van Europa

De toenemende vraag naar hoogwaardige automatise-

geworden. Bij bouwer Volker Wessels en de Nederlandse

ringsconcepten heeft er eind 2005 toe geleid dat er een

politiekorpsen werden dit soort activiteiten eveneens uit-

bundeling van kennis, referenties én capaciteit op het

gevoerd. Ook bij diverse banken en op de luchthaven

gebied van industriële automatisering vanuit zowel

Schiphol was Imtech actief. 40

(Enterprise

Resource

Planning)

gerealiseerd.


In de markt van software services is Imtech marktleider

In de markt van ICT-infrastructuren behoort Imtech tot de

met de IBM-software. Met IBM WebSphere kunnen via

sterkere spelers in Nederland. De activiteiten zijn enerzijds

webtechnologie bestaande databases en achterliggende

gericht op storage (consolidatie), servertechnologie, werk-

bedrijfsprocessen naar een hoger niveau worden gebracht,

plekautomatisering en anderzijds op telefonie en de con-

waarmee ‘change in business’ kan worden gerealiseerd.

vergentie tussen data en spraak door Voice-over-IP, waarbij

Het resultaat is een hogere toegevoegde waarde tegen

het datanet wordt gebruikt om te telefoneren. Imtech is

lagere kosten. Bij Greif en Yamaha bijvoorbeeld werd

merkonafhankelijk en biedt toegevoegde waarde door

wereldwijd optimaal voorraadbeheer en ‘just-in-time’

maatwerk. In deze markt nam de concurrentie aanzienlijk

levering naar verkooppunten mogelijk gemaakt. Imtech is

toe, hetgeen veel inventiviteit van de organisatie vergde.

ook betrokken bij de automatisering en efficiency-

De complexiteit van ICT-infrastructuren bij klanten neemt

vergroting van de materieelafdelingen van diverse Neder-

snel toe. Als gevolg hiervan wordt het beheer steeds vaker

landse bouwondernemingen, waaronder BAM, Dura

uitbesteed. Imtech biedt advies, implementatie en beheer

Vermeer en Ballast Nedam. Omdat ook in de ICT-infrastuc-

met als uitgangspunt het duurzaam verbeteren van de

tuurdienstverlening gebruik wordt gemaakt van IBM-

bedrijfsprocessen van klanten. Een voorbeeld daarvan is

oplossingen, kon de ‘cross selling’ tussen soft- en hardware

een innovatief plan van aanpak voor maximale werkplek-

worden bevorderd. Voor Marine Harvest, ’s werelds groot-

beschikbaarheid tegen de laagste kostprijs. Een ander

ste producent en leverancier van vis, werd de IT-omgeving

voorbeeld is op ITIL (Information Technology Infrastructure

opnieuw ingericht.

Library, een gestructureerd referentiekader voor het inrichten en ondersteunen van een ICT-organisatie) gebaseerde

Ook op het gebied van ‘business intelligence’ was Imtech

beheerdiensten. Mede op basis hiervan kozen onder meer

succesvol. Imtech is op dit vlak de enige Cognos Certified

DaimlerChrysler Nederland en Fortis ervoor om hun volle-

Solution Partner in Nederland. Imtech beschikt over hoog-

dige ICT-infrastructuur aan Imtech te outsourcen. Andere

waardige kennis en ervaring op het gebied van corporate

opdrachten waren het verhogen van de opslagcapaciteit

performance management. Klanten als Bolletje, Bakker

van de Informatie Beheer Groep en de upgrading van de

Bart en G-Star zijn daardoor in staat hun bedrijfsdata via

infrastructuur bij de Hogere Economische School (HES) in

Cognos-oplossingen te vertalen naar stuurinformatie voor

Amsterdam. Hier werd ook een nieuw telefonieconcept

het onderbouwen van strategische besluiten. Ook met

gerealiseerd. Voor de provincie Drenthe werd een flexibel

Microsoft ontwikkelde en geïmplementeerde totaaloplos-

telefonieplatform met 800 toestellen ingericht. In een

singen kunnen bedrijfsprocessen naar een hoger niveau

futuristisch woonhotel in Rotterdam kunnen gasten dank-

worden gebracht. Bijvoorbeeld een applicatie die klanten

zij Imtech op één netwerk telefoneren en high-speed inter-

van Ernst & Young informatie geeft over subsidiemogelijk-

netten.

heden. Voor de Bibliotheek van Rotterdam is de architectuur voor het digitaliseren van het primaire proces van de bibliotheek in kaart gebracht. Op het gebied van technische automatisering was de

‘Business

progressie bevredigend. Imtech verzorgde een upgrading

Intelligence’ voor

bij Corus, leverde een bijdrage aan de Gasunie voor gas-

Bolletje

export naar de UK en verzorgde de automatisering van de besturing van diverse fabrieken van Hoek Loos.

Ook op het gebied van ‘Business Intelli-

Binnen een beperkt deel van de IT-organisatie werd een

gence’ is Imtech de

reorganisatie uitgevoerd. Dit resulteerde in minder vesti-

enige Cognos Certi-

gingen, kleinere ondersteunende staf en sterke concentra-

fied Solution Partner in Nederland. Voor de

tie op de core-business. De maatregelen voorzien in een

A-merkfabrikant Bolletje vertaalt Imtech via

resultaatverbetering in 2006, want de uitgangspositie is

Cognos bedrijfsdata naar stuurinformatie voor

goed.

het onderbouwen van strategische besluiten.

41


Als onderdeel van het dienstenpakket van Imtech Care &

panelenbouw uitgebreid naar integrale oplossingen. Er

Cure (zie pagina 21) zijn de oplossingen ook steeds vaker in

was succes in het jachtensegment, bijvoorbeeld de techno-

ziekenhuizen te vinden, bijvoorbeeld het Onze Lieve

logische upgrading en renovatie van een groot bestaand

Vrouwe Gasthuis (OLVG) in Amsterdam dat, mede dankzij

jacht in opdracht van de werf Nobiskrug in Rensburg.

Imtech, als best bereikbare ziekenhuis van Nederland te

Naast de Duitse is ook de Nederlandse jachtenmarkt met

boek staat. Een voorbeeld van een innovatief concept was

succes bewerkt. Imtech was actief op bijna alle werven,

Full Service Telephony, waarbij de integrale kostprijs van

veelal vanuit reeds jarenlange relaties. Vanuit deze kennis

telefonische bereikbaarheid per werkplek flexibel en laag

vindt ook internationale export plaats naar bijvoorbeeld

wordt gehouden op basis van een heldere behoefte-

Rusland en Taiwan. Ook het jachtenservicecentrum in Côte

analyse.

d’Azur in Frankrijk ontwikkelde zich positief. Plannen voor andere internationale steunpunten zijn in voorbereiding. Ook al omdat er spin-off plaatsvindt naar nieuwbouw.

Maritiem In de maritieme en offshore markt heeft Imtech zich ontwikkeld tot een internationale speler van formaat met een

Zowel via HST, dat deel uitmaakt van een Chinese joint

hoge mate van innovatie. De focus is gericht op defensie-

venture, als op eigen kracht is Imtech in toenemende mate

schepen (fregatten, korvetten, patrouillevaartuigen en

actief op de groeiende Chinese markt. In 2005 is hier een

onderzeeboten), passagiersschepen en luxe jachten, als-

portefeuille opgebouwd voor ‘pakketleveringen’ (onder

mede op ‘speciale schepen’ als bagger-, hef- en werksche-

andere platformautomatisering, instrumentatie, elektro-

pen. Ook op boorplatforms voor de winning van olie en gas

techniek, aandrijving en navigatie- en communicatie-

vinden activiteiten plaats. Imtech beschikt over de combi-

oplossingen) voor ruim 130 schepen op meer dan tien

natie van hoogwaardige (platform)automatisering, brug-

werven. Het grote aantal schepen en de brede technolo-

gen voor integraal scheepsmanagement, innovatieve elek-

gische spreiding bieden continuïteit in de orderverwer-

trische voortstuwing, elektrotechniek, communicatie- en

ving. Een andere omvangrijke Chinese opdracht was de

navigatie-oplossingen en lucht- en klimaatbehandeling.

technologische inrichting aan boord van de ‘Tianji’,

Dit maakt Imtech tot een ‘full service contractor’ die inte-

’s werelds grootste kraanschip dat wordt gebouwd op de

grale oplossingen aanbiedt. Hierbij richt Imtech zich niet

Zhejiang Shipyard.

uitsluitend op scheepswerven maar in toenemende mate In de markt voor defensieschepen werd het Nederlandse

op eigenaren en gebruikers en hun ontwerpbureaus.

fregattenprogramma afgerond en vond goede voortgang Belangrijk was de integratie in 2005 van het overgenomen

plaats met de realisatie van amfibische schepen voor de

HST (HDW-Hagenuk Schiffstechnik) in Duitsland met ves-

Nederlandse Marine en de Engelse Royal Navy. Hierbij

tigingen in Hamburg, Kiel, Bremerhaven en Rostock. Door

wordt intensief samengewerkt met scheepswerf De

intensieve samenwerking werd het dienstenpakket naast

Schelde en technologiepartner Thales. Inmiddels is er in

bestaande communicatie- en navigatieoplossingen en

Nederland politieke overeenstemming over de ontwikkeling van een nieuw maritiem defensieprogramma, bestaande uit onder meer bevoorradingsschepen en

Landing Platform

lange-afstandpatrouillevaartuigen. Imtech was in 2005

Docks Royal Navy

ook actief in het Duitse, Poolse en Griekse fregattenprogramma, alsmede in het onderzeebotenprogramma en

In opdracht van BAE

bij de voorbereiding van een nieuw vliegdekschip voor de

Systems

Swan

Royal Navy. Ook in andere landen is Imtech betrokken bij

verzorgt

de bouw van nieuwe marineschepen. De toegevoegde

Imtech voor de Royal

waarde van de technologie van Imtech bestaat, door de

Navy de platformau-

hoge automatiseringsgraad, uit optimale cost of owner-

tomatisering en complete technische infra-

ship door een combinatie van hoge veiligheid en zeker-

structuur aan boord van vier amfibische trans-

heid, maximale taakflexibiliteit aan boord en een beperkte

Hunter

en

bemanning.

portschepen (‘Landing Platform Docks’).

42


Onder invloed van de toenemende behoefte aan olie en

en ook in Katar en Kazachstan was Imtech actief. Op de

gas is de positie van Imtech in de offshoremarkt versterkt

Noordzee werd een NAM-platform van een innovatief

door hightech-oplossingen aan boord van offshore- en

brandblussysteem voorzien. Om ook in koude streken bij

kraanschepen. In opdracht van Allseas wordt van een 225

oliewinning de brandveiligheid te verbeteren werd ‘Polaris’

meter lang offshoreschip, dat pijpleidingen legt voor

ontwikkeld: duurzame brandbestrijding met een verhoog-

exploitatie van olie en gas. In Singapore wordt gewerkt

de weerbestendigheidsfactor. In Sakalin en Kazachstan

aan een ‘heavy’ kraanschip, dat ook als pijpenlegger kan

werden hiervoor opdrachten verworven. Imtech installeer-

functioneren.

de de brandblustechnologie in vijf tunnels van de Betuweroute. Het aandeel van onderhoud, beheer en services nam toe.

Innovatie staat bij Imtech hoog in het vaandel. In de maritieme markt leidde dit tot successen. Bijvoorbeeld op het gebied van dieselelektrische voortstuwing, samen met

In de markt van toegangstechnologie is Imtech in

partners Wärtsilä en Kongsberg. De Imtech-technologie

Nederland marktleider en onafhankelijk leverancier van

biedt maximale ontwerpvrijheid, grotere wendbaarheid,

een brede range aan topmerken. Imtech richt zich op geau-

reductie van uitstoot van schadelijke stoffen en een lager

tomatiseerde persoons- en voertuigdoorgangen en toe-

trillings- en geluidsniveau. Opdrachten waren er onder

gangscontrole. Onder invloed van de toenemende behoef-

meer voor een Nederlandse pijpenlegger en een boeienleg-

te aan veiligheid vertoonden de activiteiten verdere groei.

ger voor Bahrein. Ook de innovatieve Blue Line®, de basis-

Het dienstenpakket werd door samenwerking en product-

versie van de geïntegreerde digitale Imtech-brug, brak

ontwikkeling uitgebreid met observatiesystemen, elektro-

definitief door. Deze levert met name aan boord van

nische toegangscontrole en innovatieve biometrische

koopvaardijschepen toegevoegde waarde. Innovatief was

systemen. De samenwerking binnen Imtech Security was

ook de technologische renovatie van de platformautomati-

positief. Zo werd een innovatief technisch management-

sering en geïntegreerde brug van vier highspeed passa-

platform ontwikkeld (Areneox®) waarmee alle beveiligings-

giersschepen van Stena Line. Een andere innovatie is de

systemen bij klanten in één beheersmodule kunnen wor-

‘rudder-roll-reductie’, een stabiliteitssysteem met lage

den ondergebracht. Voor Vialis Wonen werd een integraal

onderhouds- en brandstofkosten. Deze technologie werd

plan voor beveiliging gemaakt. Ook werd de toegangscon-

onder meer toegepast bij schepen voor de Duitse marine en

trole van het nieuwe Euroborg Stadion van FC Groningen

aan boord van drie schepen in Korea.

uitgevoerd. Grotere orders waren er van European Space Agency (ESA), Rijksgebouwendienst en het Openbaar Ministerie.

Technology in utiliteit en industrie De Technology-activiteiten maakten per saldo een goed jaar door. Op het gebied van brandbeveiliging, toegangs-

Op het gebied van betaald parkeren is Imtech via WPS

controle en procestechnologie werd vooruitgang geboekt.

Parking Systems wereldwijd actief voor beheerders en

De parkeeractiviteiten, die in 2004 minder goed presteer-

exploitanten van parkeergarages en -voorzieningen. De

den, toonden herstel. De samenwerking binnen Imtech

activiteiten herstelden zich van een ‘dip’ in 2004. Door

Security leverde extra resultaat op.

productontwikkeling zijn de Imtech-parkeersystemen uitgebreid met databases, webservices en geavanceerde

In brandbeveiliging is Imtech actief met de topmerken

video-/audiocommunicatie. Met name de positie in de UK

Saval en Knowsley. De focus is zowel gericht op de markt

ontwikkelde zich goed. Door diverse opdrachten van super-

voor brandblusapparaten en branddetectiesystemen in

markten in de regio Parijs werd ook hier een positie

Nederland en België als de internationale markt voor

bereikt. Een belangrijk contract was er van de gemeente

brandblussystemen in de olie- en (petro)chemiemarkt.

Groningen in Nederland.

Onder invloed van de afnemende investeringen in de utiliteit nam de vraag naar brandblussystemen licht af. Dit

Imtech is wereldwijd actief met unieke procestechnologie

werd grotendeels gecompenseerd door de groeiende

(Fluid Bed Technology) en luchtontvochtiging in de primaire

behoefte aan geavanceerde brandblussystemen in de olie-

processen van klanten in onder andere de chemie,

en gasmarkt. In Nigeria werd een groot contract verwor-

voedings- en genotmiddelenindustrie en farmacie. De

ven, een boorplatform in de Kaspische Zee werd beveiligd

markt wordt vanuit zowel Nederland als de USA bewerkt. 43


De activiteiten vertoonden verdere groei. De upgrading en

De markt richtte zich op convergentie van dienstverlening

uitbreiding van een PVC-fabriek in Valcea van het

en integratie van technologieën. Via het Internet Protocol

Roemeense Oltchim verliep goed. Ook DSM plaatste een

(IP) kan bundeling van spraak, data, video en audio (‘Triple

grote order. Door een technologische innovatie leverde

en Quadriple Play’) met een uitstekende bereikbaarheid,

Imtech een bijdrage aan de kwaliteitsverbetering in de

hoge kwaliteit en optimale veiligheid worden bereikt. Met

amandelverwerkende industrie in de USA. Na een succes-

name hierop waren de activiteiten van Imtech Telecom

vol uitgevoerde opdracht voor gelatinedrogers bij Nitta

gericht. In Nederland werden opdrachten van Telfort en

Canada werd een vergelijkbare opdracht bij Nitta USA

Vodafone ontvangen voor het verbeteren en optimaliseren

uitgevoerd. Door productontwikkeling (onder andere vries-

van GSM-/UMTS-dekking in gebouwen en tunnels.

drogen in voedselindustrie) en uitbreiding van de produc-

Daarnaast werden voor diverse providers netwerkmigra-

tiefaciliteiten wordt ingezet op verdere groei.

ties uitgevoerd met behulp van producten van Juniper en Extreme. In België was Imtech actief voor Mobistar en

Telecom

Proximus. Het bestaande contract voor upgrading van en

Concentratie op de corebusiness van hoogwaardige net-

onderhoud aan het netwerk van het Ministerie voor de

werkoplossingen voor de telecommunicatie- en broadcas-

Vlaamse Gemeenschap werd verder uitgebreid. In Zweden

tingmarkt maakt het mogelijk meer toegevoegde waarde

was Imtech betrokken bij uitbreiding van de netwerken

te bieden. Daarbij wordt intensief samengewerkt met

van TDC Song en Teracom, alsmede – samen met Juniper

internationaal gerenommeerde systeemleveranciers als

en Allied Telesyn – bij de substantiële upgrading van het

Juniper, Lucent Technologies, World Wide Packets, IP

Metro/City-netwerk van Telge. In de UK excelleerde Imtech

Access, Ellacoya, QoSMetrics en Extreme. Op basis van visie,

en was betrokken bij het opzetten van breedbandactivitei-

kennis van netwerken van klanten en de systemen van de

ten voor Lancaster University. Hier werd een compleet

strategische partners, alsmede specialistische dienstverle-

Triple Play Core en Access Netwerk ingericht met de appa-

ning op het gebied van consultancy, integratie, operations

ratuur van Juniper. Daarnaast speelde Imtech een promi-

en maintenance wordt toegevoegde waarde geboden.

nente rol in de implementatie van de op ethernet geba-

Deze kernactiviteit van Imtech Telecom vertoonde een

seerde diensten van Telewest en NTL. Innovatief waren de

gestage groei, maar door de kosten van de ontvlechting van

activiteiten rondom het meten en upgraden van de kwali-

de installatie-activiteiten stond het resultaat, met name in

teit en performance van IP-infrastructuren. Mede door de

Nederland en Duitsland, onder druk.

producten van Ellacoya en de dienstverleningsconcepten van Imtech was Plusnet in de UK in staat om aanzienlijke besparingen op de infrastructuurkosten te realiseren.

TOEKOMST De vooruitzichten voor de ICT-activiteiten zijn goed, mede door de verwachte verdere groei in de ICT-markt. Partnerships met IBM, Cognos en Microsoft en de dienTriple Play:

tengevolge hoge toegevoegde waarde van Imtech staan

tv, telefonie én

garant voor een gezonde groei. De in 2005 uitgevoerde

internet

reorganisatie in een deel van de IT-organisatie zal leiden tot een beter resultaat. Cross selling tussen soft- en hard-

Imtech is in Neder-

ware vormt een belangrijk aandachtspunt. Gekeken wordt

land en België betrok-

naar mogelijke overnames in Duitsland en België.

ken bij de integratie van tv, telefonie én

Ook de Technology-activiteiten zijn goed gepositioneerd

internet en werkt onder andere voor Scarlet en

voor groei. De strategie is gericht op interne samenwer-

Telenet. Voor Versatel verzorgt Imtech het pro-

king op het gebied van Security en het mogelijk versterken van de parkeeractiviteiten in Europa. De activiteiten in de

ject ‘Eredivisie Live’ waarmee consumenten live

procesindustrie zullen door verdere innovatie en voorziene

naar voetbalwedstrijden kunnen kijken.

uitbreiding van de productiecapaciteit zorgen voor additionele groei. 44

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, ICT & TECHNOLOGY, FINANCIËN EN MIDDELEN

Door voortgaande innovatie, samenwerking met sterke

Veiligheid NAM

internationale marktpartijen en mogelijke overnames

offshoreplatform

staan de maritieme activiteiten van Imtech aan de voor-

Noordzee

avond van een volgende fase van internationale groei. Complementaire diensten en intensieve samenwerking

Imtech realiseerde de

tussen Imtech Marine & Offshore, HST en Imtech

upgrading

Schiffbau-/Dockbautechnik maken additionele groei in

brandbeveiliging (met

Duitsland en andere Europese landen mogelijk. In China

een hoge druk ‘delu-

zal de goede positie gecontinueerd worden. De service-

ge’ watersproeisysteem) op het NAM K14-FA1

punten voor luxe jachten zullen worden uitgebreid. De

offshoreplatform in de Noordzee. Hiermee wor-

bestaande samenwerking met een groot aantal marines in

van

de

den zowel de oliewininstallaties als medewer-

tientallen landen zal leiden tot verdere betrokkenheid bij

kers optimaal beveiligd.

maritieme defensieprogramma’s. Imtech Telecom richt zich op verdere invulling van haar positie als ‘kennisbedrijf’. Versterking van de Europese marktpositie door middel van aanvullende partnerships en/of overnames wordt niet uitgesloten.

FINANCIËN EN MIDDELEN In het navolgende worden de financiën en middelen van Imtech nader toegelicht. OPBRENGSTEN De

opbrengsten

FINANCIËLE BATEN EN LASTEN met

Het saldo financiële baten en lasten kwam met 11,4 mil-

363 miljoen euro ten opzichte van 2004, zowel autonoom

zijn

in

2005

toegenomen

joen euro negatief op een lager niveau uit in vergelijking

(9,5%) als door middel van acquisities (8,5%). Deze

met 2004 (-/- 7,1 miljoen euro). Rentelasten samenhan-

opbrengsten zijn voor 34% gerealiseerd in de cluster

gend met pensioenvoorzieningen bedroegen 24,8 miljoen

Benelux, voor 46% in de cluster Duitsland/UK/Spanje en

euro, terwijl het verwachte rendement over fondsbeleg-

voor 20% in de cluster ICT & Technology. Naast Nederland

gingen 18,7 miljoen euro bedroeg. De stijging van de rente-

(39%) wordt een groot deel van de opbrengsten in

lasten vloeide voort uit een lagere nettokaspositie gedu-

Duitsland (37%) behaald.

rende het jaar als gevolg van gepleegde acquisities, alsmede het seizoenspatroon.

EBITA / EBIT De EBITA nam toe van 72,0 miljoen euro in 2004 (vóór bij-

Het resultaat geassocieerde deelnemingen en joint ventu-

zondere last inzake overtreding Nederlandse Mede-

res is evenals in 2004 uitgekomen op 0,7 miljoen euro.

dingingswet) tot 86,3 miljoen euro in 2005. Dit is een toename van 19,9% (3,1% autonoom). Aan deze toename droe-

BELASTINGEN

gen alle clusters bij.

De belastingen bedroegen 20,4 miljoen euro, 1,3 miljoen euro meer dan in 2004. De effectieve belastingdruk was

Het bedrijfsresultaat (EBIT) steeg ten opzichte van 2004

aanzienlijk lager en kwam uit op 28,1% (2004: 33,9%). Bij

met 20,6 miljoen euro tot 83,2 miljoen euro, een toename

het bepalen van de belastinglatenties is rekening gehou-

van 32,8%.

den met de daling van het nominale tarief in Nederland.

45

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, FINANCIËN EN MIDDELEN

WINST BOEKJAAR

zijn. Een belangrijk deel van deze faciliteiten wordt vers-

De winst over het boekjaar bedroeg 52,1 miljoen euro

trekt door Internationale-Nederlanden Groep, tevens

(2004: 37,2 miljoen euro), waarvan toe te rekenen aan

grootaandeelhouder in Imtech, onder condities die markt-

eigen aandeelhouders 50,8 miljoen euro (22o4: 36,0 mil-

conform zijn. Imtech beschikt over voldoende financie-

joen euro) en aan minderheidsbelangen 1,3 miljoen euro

ringsruimte voor verdere groei door acquisities.

(2004: 1,2 miljoen euro). Het nettorendement op het gemiddeld eigen vermogen toe te rekenen aan eigen

Het aantal ingekochte aandelen in het verslagjaar ter dek-

aandeelhouders bedroeg 18,4% (2004: 13,9%).

king van optierechten en de aandelenregeling bedroeg 214.113. In verband met uitgeoefende optierechten nam het aantal uitstaande aandelen toe met 245.000.

De orderportefeuille bedroeg ultimo 2005 2.396 miljoen euro (ultimo 2004: 2.132 miljoen euro). De kwaliteit van de orderportefeuille is over de hele breedte verbeterd ten

INVESTERINGEN EN AFSCHRIJVINGEN

opzichte van 2004.

De investeringen in materiële vaste activa bedroegen 20,1 miljoen euro (2004: 16,9 miljoen euro) en de afschrij-

FINANCIËLE POSITIE

vingen bedroegen 18,7 miljoen euro (2004: 17,9 miljoen

Het balanstotaal is toegenomen met 253 miljoen euro tot

euro). Naar verwachting zullen de investeringen in 2006

1.310 miljoen euro ultimo 2005 (2004: 1.057 miljoen euro).

eveneens op een hoger niveau dan de afschrijvingen uitko-

Deze stijging vloeit vooral voort uit de in 2005 geëffectu-

men. Desinvesteringen omvatten een bedrag van 2,8 mil-

eerde acquisities, groei in onderhanden werk en vorderin-

joen euro (2004: 5,4 miljoen euro).

gen.

KASSTROOM De eigenvermogenspositie is toegenomen uit hoofde van

Imtech genereert een positieve kasstroom, waarmee de

toevoeging van het resultaat over 2004 ten bedrage van

beoogde groei gefinancierd kan worden. De kasstroom uit

8 miljoen euro. Het eigen vermogen komt ultimo 2005 uit

bedrijfsactiviteiten steeg ten opzichte van 2004 met

op 293 miljoen euro (ultimo 2004: 269 miljoen euro), een

78,3 miljoen euro tot 121,4 miljoen euro, met name door

toename van 24 miljoen euro.

betere beheersing werkkapitaal. De kasstroom uit investeringsactiviteiten bedroeg 72,0 miljoen euro negatief, tegen

De solvabiliteitspositie nam af. Ultimo 2005 bedroeg deze

33,1 miljoen euro negatief in 2004, met name veroorzaakt

22% (ultimo 2004: 25%). De rentedekking kwam uit op 7,3

door

(2004: 8,9). De nettokaspositie bedroeg 102 miljoen euro

Hursthouse. De financiering vond plaats uit beschikbare

(2004: 92 miljoen euro). Op 31 december 2005 beschikte

liquiditeiten.

Imtech over 160 miljoen euro aan geldmiddelen en ruime bankfaciliteiten, die voor een belangrijk deel niet benut

Energiemanagement Paleis Groothertogdom Luxemburg Energiemanagement is in Luxemburg een groeiende

markt.

Imtech verwierf een meerjarig contract voor het Paleis van het Groothertogdom en neemt de verantwoordelijkheid voor de energieleveringen, upgrading en het technologische onderhoud en beheer.

46

acquisities

van

Mavisa

en

Goodmarriott

&

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, RISICOBEHEERSING EN INTERNE RISICOBEHEERSINGS- EN CONTROLESYSTEMEN

RISICOBEHEERSING EN INTERNE RISICOBEHEERSINGSEN CONTROLESYSTEMEN Voor een technische dienstverlener met Europese scope is de beheersing van operationele, financiële en marktrisico’s van groot belang voor de continuïteit van het concern. Risicobeheersing is dan ook een van de strategische pijlers van het beleid. RISICOBEHEERSING

naar aanleiding daarvan zullen in de loop van 2006 een

De Raad van Bestuur van Imtech is verantwoordelijk voor de

aantal aanpassingen plaatsvinden.

opzet en werking van interne risicobeheersingsen controlesystemen. Deze systemen hebben tot doel de belangrijkste

Met inachtneming van het bovenstaande is de Raad van

risico’s waaraan een onderneming is blootgesteld zo goed

Bestuur naar beste weten van oordeel dat de interne

mogelijk te beheersen, betrouwbare realisatie van opera-

risicobeheersingsen controlesystemen van Imtech (i) een

tionele en financiële doelstellingen mogelijk te maken en

redelijke mate van zekerheid verschaffen dat de financiële

naleving van weten regelgeving te waarborgen.

verslaglegging geen materiële onjuistheden bevat, (ii) in het verslagjaar naar behoren hebben gewerkt, en (iii) er

Imtech kent een systeem van periodieke interne rappor-

geen indicaties zijn dat deze systemen in het lopende jaar

tages en een begrotingscyclus, volgens vaste procedures

niet naar behoren zouden werken.

en gedetailleerde richtlijnen. De financiële rapportages worden centraal beoordeeld in vergelijking met de goed-

Daarnaast zijn de activiteiten van de afdeling Risk

gekeurde begrotingen. Prognoses worden per kwartaal

Management verder uitgebreid teneinde met name opera-

getoetst en waar nodig aangepast. Er zijn vaste procedures

tionele risico’s te signaleren en beheersen.

voor investeringen en desinvesteringen, evenals voor de

OPERATIONELE RISICO’S

beoordeling en goedkeuring van acquisities.

Ook in 2005 is Imtech’s aandeel in grootschalige en comJaarlijks worden, op basis van risicoanalyse, prioriteiten

plexe projecten verder toegenomen. Imtech participeert

vastgesteld voor onderzoek naar de opzet en het functio-

inmiddels in aantal Design & Construct (D&C), Design,

neren van de administratieve organisatie en interne con-

Build, Finance & Operate (DBFO) en Design, Build &

trole bij de werkmaatschappijen. De uitkomsten van deze

Maintain-projecten (DBM). Vergeleken met de traditionele

onderzoeken worden regelmatig besproken. De Raad van

bestekmatige uitvoering van projecten is bij de uitvoering

Bestuur brengt tweemaal per jaar verslag uit aan de Audit

van dit soort projecten niet alleen sprake van een toename

Commissie en de Raad van Commissarissen.

van de marges, maar ook van risico’s. Binnen bijna alle marktsegmenten is het aantal prestatiecontracten en con-

De Raad van Bestuur is zich ervan bewust dat dergelijke

tracten met een summiere bestekomschrijving de laatste

systemen, hoe professioneel dan ook, geen absolute zeker-

jaren toegenomen.

heid kunnen bieden dat de ondernemingsdoelstellingen gerealiseerd worden, noch dat deze systemen onjuist-

Luxe jacht in Taiwan

heden van materieel belang, verlies, fraude en overtredingen van wetten en regels geheel kunnen voorkomen.

De van

orderportefeuille Imtech

in

het

Imtech heeft in 2005 een ‘self assessment’ door haar werk-

segment luxe jachten

maatschappijen laten uitvoeren met betrekking tot de

is groter dan 100 mil-

adequaatheid en effectiviteit van de interne risicobeheer-

joen euro. In Taiwan

sings- en controlesystemen. Vervolgens zijn deze beoorde-

is Imtech verantwoor-

lingen geanalyseerd en geëvalueerd. Op basis hiervan

delijk voor de complete automatisering, navi-

heeft een onafhankelijk adviseur aanbevelingen gedaan

gatie en communicatie aan boord van een

voor verbetering van de adequaatheid en effectiviteit van

zeventig meter lang jacht.

deze systemen. De uitkomsten van deze analyse en aanbevelingen zijn met de Audit Commissie besproken. Mede 47


Imtech hanteert reeds sedert een aantal jaren een metho-

Project Status Rapportages. Op grote projecten wordt aan

de met als doelstelling projectrisico’s vroegtijdig te identi-

het projectmanagement een contractmanager toege-

ficeren, te waarderen en te beheersen. Hierdoor worden

voegd.

verrassingen gedurende de projectlooptijd voorkomen. Dit geschiedt door de afdeling Risk Management met een

Risk Management ontwikkelt zich van een faciliterende

specifiek door en voor Imtech ontwikkelde en geïmple-

stafafdeling naar een auditerende kennisorganisatie met

menteerde risicobeheersingsprocedure die uit de volgende

een eigen kennisdomein, waarbij de methode integraal

modules bestaat :

binnen Imtech gebruikt wordt. Het proactief gebruik van

registratie van nieuw aan te bieden projecten;

deze risico-inventarisatie leidt tot een hoger risicobewust-

een risico-inventarisatiemodule met voorstellen tot

zijn. De afdeling Risk Management werkt nauw samen

risicobeperking, inclusief risk pricing;

met divisiejuristen, proposal- en contractmanagers.

managementmodule waarin projecten voortdurend

Incidenteel vinden projectaudits plaats, zowel financieel

gevolgd worden vanaf het moment van aanbieding tot

als juridisch. In de organisatie worden er op de diverse

oplevering.

niveaus workshops Risk- en Contractmanagement gege-

ven, waarbij praktijkvoorbeelden van contractbeoordeling, De registratieprocedure is er expliciet op gericht dat grote

inkoop en uitvoeringsproblemen besproken en geëvalu-

complexe projecten bij de start van de aanbiedingsfase

eerd worden.

worden aangemeld. Dit geschiedt bij de afdeling Risk Management die zorg draagt voor risico-inventarisatie en

Een belangrijke ontwikkeling, in 2005 gestart en gereed in

een risicoplan. Deze procedure is verplicht voor projecten

het voorjaar van 2006, is het web-based maken van de

die voldoen aan een der volgende criteria:

methodiek. Projectrisico’s worden via intranet in het sys-

projectoffertes boven vier miljoen euro;

teem ingevoerd. Centraal worden door Risk Management

projecten die geografisch gezien buiten het land van

zowel het proces als de resultaten bewaakt. Op elk

vestiging van het betreffende Imtech-bedrijf liggen;

moment is de status van een project bekend, alsmede

projecten waarbij sprake is van consortiumdeelname,

de wijze waarop in de aanbieding met risico’s wordt

bouwcombinaties of andere samenwerkingsverbanden;

omgegaan.

projecten met een extra hoog risicoprofiel, bijzonder complexe projecten of waar sprake is van bijzondere

Productaansprakelijkheid is bij Imtech nauwelijks aan de

contracten van de zijde van de klant.

orde, omdat Imtech nauwelijks eigen producten ontwikkelt, maar voornamelijk inkoopt bij een groot aantal

In het kader van de risico-inventarisatie wordt onder meer

verschillende leveranciers, die voor hun eigen producten

aandacht besteed aan: klant, contractvorm en voorwaar-

verantwoordelijk zijn. Voor ondernemings- en uitvoerings-

den, samenstelling van de projectorganisatie, technologie,

risico’s is een adequaat verzekeringspakket afgesloten dat

locatie van het beoogde project, ontwerp, materialen,

mogelijke schade dekt.

organisatorische en technische uitvoeringsaspecten, prijsopbouw, samenwerking met derden, tijdsfasering en vei-

De voorraadrisico’s zijn vrijwel nihil daar Imtech – binnen

ligheid. Door betrokken divisiejuristen worden contracten

door Procurement afgesloten raamcontracten – met name

in de offertefase juridisch getoetst en dient aan afwijkin-

per project of deel daarvan inkoopt, waardoor voorraad-

gen van het beleid goedkeuring te worden gegeven door

vorming niet aan de orde is.

de Raad van Bestuur. Zonodig worden de geïnventariseerde risico’s ‘geprijsd’. De rapportages dienen als advies in de

Het beleid op het gebied van veiligheid en ARBO richt zich

projectgoedkeuringsprocedure door de Raad van Bestuur.

op goede bescherming van werknemers, waardoor risico’s van bedrijfsongevallen en mogelijk daaruit voortvloeiende

Na gunning wordt het risicoplan periodiek gemeten en

claims beperkt zijn.

wordt er over de voortgang gerapporteerd. Voorts worden cashflowontwikkeling, projectvoortgang, resultaat- en

In het verslagjaar is Imtech gestart met risicomanagement

risico-ontwikkeling van deze grote complexe projecten

op het gebied van vastgoed en huisvesting. De vastgoedri-

periodiek aan de Raad van Bestuur gerapporteerd via

sico’s vanuit de gebruikersoptiek van Imtech zijn risico’s op 48


het gebied van (ontwikkeling van) de vastgoedmarkt,

sioenregeling, ondergebracht bij het eigen pensioenfonds

financiële risico’s en procesrisico’s die voortvloeien uit

(CPIM). In Duitsland is sprake van een pensioenvoorziening

zowel vastgoedexploitatie, eigendom als ontwikkeling.

in eigen beheer. In de overige landen gelden voornamelijk

Uitgangspunt hierbij is leegstand te voorkomen en kosten

‘Defined Contribution’-regelingen. Backserviceverplich-

te besparen. In dit kader is inmiddels een centrale vast-

tingen met betrekking tot pensioenregelingen beperken

goeddatabase

zich, gegeven de middelloonregeling, tot de indexatie.

ontwikkeld

en

geïmplementeerd

die

gebruikt gaat worden voor strategische accommodatie-

MARKTRISICO’S

planning, behoefte-analyses en financiële analyses.

De conjunctuurcycli van de verschillende markten waarop

FINANCIËLE RISICO’S

Imtech actief is verschillen van elkaar, waardoor Imtech

Imtech beschikt over ruime bankfaciliteiten waarbinnen

minder conjunctuurgevoelig is dan bedrijven die slechts op

het dagelijkse beheer van werkkapitaal en het aangaan

één of enkele van deze markten opereren. De combinatie

van obligo’s (onder meer bankgaranties en letters of cre-

van technologieën (elektrotechniek, ICT en werktuig-

dit) plaatsvindt. Daarenboven staat een portefeuille mid-

bouw), de geografische spreiding en de verschillende

dellange standby-faciliteiten ter beschikking tot een

markten maken Imtech minder gevoelig voor wisselende

totaalbedrag van ruim 100 miljoen euro. Met betrekking

marktomstandigheden.

tot deze faciliteiten worden geen zekerheden verschaft; wel worden gangbare financiële convenanten overeenge-

De marktrisico’s omvatten mede economische, politieke en

komen. Imtech beschikt niet over een officiële ‘credit

sociale risico’s. Imtech opereert hoofdzakelijk in West-

rating’. Gezien de sterke balanspositie en positieve cash-

Europa op markten, waarbij de hieraan verbonden risico’s

flow heeft Imtech een goede kredietwaardigheid en daar-

in termen van instabiliteit minimaal zijn.

mee ruime toegang tot overige, zowel openbare als onderBinnen een aantal marktsegmenten is de tendens om

handse, financieringsbronnen.

van uitvoeringsgerichte bestekken over te gaan naar presValutarisico’s spelen binnen Imtech een zeer bescheiden

tatiebestekken, waarbij Imtech zelf het ontwerprisico

rol. Van de geldstromen bestaat ruim 90% uit euro, de rest

loopt. Aansprakelijkheid voor een juiste en tijdige uitvoe-

voornamelijk uit het Britse pond en de US dollar.

ring maakt geleidelijk plaats voor aansprakelijkheid voor

De geringe translatierisico’s uit hoofde van buitenlandse

performance van systemen voor langere tijd, via bijvoor-

deelnemingen worden niet afgedekt. De eveneens geringe

beeld total costs of ownership of alliantieconcepten (onder

transactierisico’s uit hoofde van inkoop van materialen

andere PPS). Deze ontwikkelingen beïnvloeden het markt-

dan wel afzet in het buitenland worden zo veel mogelijk

risicoprofiel.

afgedekt met valuta-termijncontracten. De omvang hiervan bedraagt enkele tientallen miljoenen euro. Imtech heeft meer dan 10.000 klanten, uiteenlopend van groot tot klein en daardoor een zeer gespreid debiteurenrisico. Van kredietverzekering wordt, behoudens in enkele

Productie-uitbreiding

exporttransacties, geen gebruik gemaakt. Wel wordt in

Repsol-YPF, Spanje

veel gevallen gebruik gemaakt van kredietinformatie van daarin gespecialiseerde instellingen.

Voor Repsol-YPF, het grootste oliebedrijf in

Financiële verplichtingen uit hoofde van lease- en huur-

Spanje,

contracten behelzen onder meer het wagenpark en een

Imtech de piping en

belangrijk deel van het in gebruik zijnde onroerend goed.

mechanische

verzorgde oplos-

singen in een nieuw te bouwen chemische Pensioenvoorzieningen zijn voor het grootste deel onder-

kraakinstallatie. Hiermee werd de benzine-

gebracht bij bedrijfstakpensioenfondsen. Voor het hoger-

productie aanzienlijk uitgebreid.

en middenmanagement kent Imtech een additionele pen49

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, PERSONEEL & ORGANISATIE

P E R S O N E E L & O R G A N I S AT I E In het verslagjaar werd extra aandacht besteed aan de verdere uitwerking van Management Development, sociale wetgeving en pensioenen, alsmede het internationaal P&O-beleid. MANAGEMENT DEVELOPMENT

diverse MD-programma’s in 2006. In 2006 zal aandacht

In 2005 is het Management Development (MD) programma

gegeven worden aan de leiderschapsontwikkeling van de

verder uitgewerkt en zijn door de P&O-afdelingen van de

internationale topgroep. In een belangrijk deel van de

diverse bedrijfsonderdelen voorbereidingen getroffen voor

ondernemingen is competentiemanagement ingevoerd en

implementatie van diverse deelprogramma’s op elk niveau

in 2006 zal deze implementatie worden voortgezet. Naast

in de organisatie. Naast het trainingsaspect is de aandacht

het genoemde MD-programma blijft er sprake van een ver-

hierbij nadrukkelijk uitgegaan naar opvolgingsvraag-

sterkte aandacht voor technische opleidingen en het uit-

stukken. Deze topdown-benadering van de opvolgings-

wisselen van technische knowhow tussen de bedrijven.

problematiek maakt zowel kwalitatief als kwantitatief de behoefte aan managementontwikkeling zichtbaar.

ONTWIKKELING PERSONEELSBESTAND De omvang van het personeelsbestand is in 2005 met 1.683

Imtech heeft in 2005 in dit MD-programma substantieel

medewerkers (13,1%) toegenomen van 12.836 tot 14.519

geïnvesteerd en zal dat de komende jaren blijven doen.

medewerkers, met name als gevolg van de acquisities. De

In de deelprogramma’s wordt de nadruk gelegd op de per-

eerste tekenen van een aantrekkende arbeidsmarkt die-

soonsontwikkeling van medewerkers en de vaardigheden

nen zich aan en de behoefte aan goed technisch personeel

die benodigd zijn om strategische keuzes te kunnen

blijft onverminderd aanwezig.

maken. Daarnaast wordt er aandacht gegeven aan de samenhang tussen de activiteiten in de diverse bedrijfson-

De instroom van medewerkers nam toe tot 10,1% (2004:

derdelen en de wijze waarop de interne samenwerking

6,0%). De uitstroom daalde daarentegen tot 5,9% (2004:

geoptimaliseerd kan worden. Zowel commercieel als vanuit

10,5%). De uitstroom op eigen verzoek steeg licht tot 5,4%

het oogpunt van imago is de kwaliteit van de medewer-

(2004: 4,0%). Dit beeld past bij aantrekkende markten in

kers immers van doorslaggevende betekenis.

de loop van 2005 en vormt een signaal van toenemende dynamiek op de arbeidsmarkt.

In 2005 hebben de P&O-afdelingen een trainingsprogramma gevolgd voor de begeleiding en ondersteuning van de

Categorie

Ken- en stuurgetallen

Algemeen

Aantal medewerkers per 31 december

2005

2004

14.519

12.836

Instroompercentage (exclusief acquisities)

10,1

6,0

Uitstroompercentage

5,9

10,5

Uitstroompercentage op eigen verzoek

5,4

4,0

Effectiviteit

Winst voor belasting per FTE (in duizend euro)

5,3

5,0*

Efficiency

Loonkosten per FTE (in duizend euro)

Flexibiliteit

50,3

48,7

Trainingskosten (als % loonkosten)

2,1

2,0

Gemiddelde leeftijd

41

41

Aantal medewerkers in leeftijdscategorie 30-45 jaar (%) Gemiddeld aantal dienstjaren per medewerker (%) Beroepsmatig

Gemiddeld ziekteverzuim per medewerker (%)

Gezondheid en veiligheid

Ongevallenfrequentie per miljoen gewerkte uren

* Vóór bijzondere last inzake overtreding Nederlandse Mededingingswet.

50

46

47

12,4

12,3

4,3

4,6

0,28

0,30

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, PERSONEEL & ORGANISATIE

De winst voor belasting per FTE is verbeterd. De gemiddelde

Comfort en veilig-

loonkosten per FTE stegen naar 50.300 euro (2004: 48.700

heid op cruiseschip

euro). De trainingskosten stegen licht tot 2,1% van de loon-

Norwegian Jewel

kosten (2004: 2,0%). De flexibiliteit bleef op min of meer gelijk niveau met een lichte daling van het percentage

In

medewerkers in de leeftijdsgroep van 30-45 jaar en een frac-

lange

tionele toename van het gemiddeld aantal dienstjaren tot

Norwegian Jewel was

12,4 jaar. Beide kengetallen zijn een indicatie voor de conti-

Imtech

het

294

meter

cruiseschip verantwoor-

nuïteit van de onderneming. Het gemiddeld ziekteverzuim

delijk voor de geluidloze airconditioning, de

per medewerker daalde tot 4,3% (2004: 4,6%). De ongeval-

luxe verwarming en de veiligheid door middel

lenfrequentie per miljoen gewerkte uren daalde licht van

van moderne sprinklers. Het schip heeft capaci-

0,30 naar 0,28 ongevallen per miljoen gewerkte uren.

teit voor 2.240 passagiers.

SOCIALE WETGEVING EN PENSIOENEN In de Nederlandse bedrijven zijn als gevolg van het over-

VERTEGENWOORDIGEND OVERLEG

heidsbeleid wijzigingen voorbereid en doorgevoerd in de

In 2005 is er een goed en intensief overleg geweest met

pensioenregelingen. Zowel voor het eigen pensioenfonds

het vertegenwoordigend overleg. Tijdens speciale thema-

(CPIM) als vanuit het bedrijfstakpensioenfonds (MN

vergaderingen zijn onderwerpen zoals Corporate Gover-

Services) is de regeling aangepast aan de wettelijke eisen.

nance, Risk Management, Corporate Culture, Business

Hierbij is de mogelijkheid gehandhaafd om eerder dan de

Principles en de klokkenluiderregeling behandeld. Tevens is

65-jarige leeftijd te stoppen met werken. In belangrijke mate

er bijzondere aandacht gegeven aan de werkwijze,

verrichten de Imtech-medewerkers fysieke arbeid en blijft

procedures en rapportages van de financiële afdelingen

de mogelijkheid om eerder uit te treden gewenst.

binnen Imtech. Daarnaast waren de Nederlandse medezeggenschapsorganen betrokken bij de voortgang, ont-

Voor 2006 is ervoor gekozen een collectieve ziektekosten-

wikkeling en besluitvorming omtrent het nieuwe ziekte-

verzekering aan de medewerkers aan te bieden. Door

kostenstelsel en Maatschappelijk Verantwoord Onder-

gunstige inkoopvoorwaarden hebben medewerkers hier

nemen.

voordeel bij. In 2005 zijn verdere voorbereidingen getroffen om in 2006

INTERNATIONAAL P&O-BELEID

te komen tot een bijzondere onderhandelingsgroep voor

De afgelopen jaren is Imtech in Europa sterk gegroeid en

de oprichting van een Europese medezeggenschapsraad.

in 2005 werd de omvang van het aantal werknemers buiten Nederland groter dan daarbinnen. Hoewel een sterke

De Raad van Bestuur waardeert de informele, positieve,

‘local for local’-benadering prevaleert, zijn er op de hoog-

constructieve en open wijze waarop met de overlegorga-

ste

verbindingen

nen besprekingen plaatsvinden en is erkentelijk voor de

gemaakt. Naast het uitbreiden van de Directieraad met de

ontspannen sfeer in de vergaderingen. De proactieve en

eindverantwoordelijke directeuren in de UK en Spanje, is er

ondernemende rol van de medezeggenschap ondersteunt

uniformiteit gebracht in de beloningsstructuur van het

de onderneming bij de realisatie van de bedrijfsdoel-

topmanagement. Naast vergelijkbaarheid in functie-

stellingen.

managementniveaus

een

aantal

zwaarte zijn er vergelijkende onderzoeken gedaan naar inkomens, rekening houdend met lokale omstandigheden. Daarnaast is een eerste aanzet gemaakt om met algemene kaders richting te geven aan het P&O-beleid in de verschillende landen. Verdere verbindingen worden gemaakt door uitwisselings- en stageprogramma’s, alsmede internationale trainingsprogramma’s.

51

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN

M A AT S C H A P P E L I J K V E R A N T W O O R D O N D E R N E M E N Imtech heeft inmiddels de oriëntatiefase van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) achter zich gelaten en definieert MVO als het tegemoet komen aan maatschappelijke wensen en (impliciete) verwachtingen van stakeholders op sociaal en ecologisch gebied, die verder gaan dan datgene wat wettelijk verplicht is. Imtech richt zich op de vraagstelling hoe de eigen primaire

van een keten. Samenwerking en overleg binnen de keten

bedrijfsactiviteiten bij kunnen dragen aan een duurzame

– het zogenoemde ‘ketendenken’ – zijn dan ook essentieel

ontwikkeling. Imtech is voorstander van een op reeds

voor het realiseren van doelstellingen op het gebied van

bestaande processen gebaseerde pragmatische aanpak en

duurzaam ondernemen.

wenst in het kader van benchmarking te acteren als een bewust actieve onderneming die, zonder ‘frontrunner’ te

In 2006 zal op het gebied van MVO een aantal concrete

zijn, een bijdrage levert aan ‘corporate sustainability’.

beleidsuitwerkingen tot stand worden gebracht, met name op het gebied van veiligheid (onder andere stakehol-

In voorgaande jaren is een MVO-beleidsnotitie opgesteld

dermanagement, ketendenken) en milieu (bijvoorbeeld

en met zowel de Raad van Commissarissen als Centrale

energiemanagement en milieubescherming).

Ondernemingsraad besproken. Op basis hiervan is een beleidskader vastgesteld waarbinnen Imtech wenst te

BEDRIJFSZORGSYSYTEMEN

opereren. In 2005 is een internationale werkgroep samen

Alle Imtech-bedrijven voldoen aan de hoogste eisen ten

met adviseurs een onderzoek gestart naar de invulling van

aanzien van zowel kwaliteit, veiligheid, arbo, gezondheid

het MVO-beleid. In dit kader werd onder meer een eendui-

als milieu. Dit biedt klanten, maatschappij en medewerkers

dige Imtech-definitie voor MVO opgesteld en heeft een

maximale zekerheid. De bedrijven zijn gecertificeerd op

benchmarkonderzoek plaatsgevonden. In 2006 zal aan de

basis van relevante ISO-kwaliteitsstandaarden, beschikken

hand van interviews met leidinggevende functionarissen

over veiligheidscertificaten en zijn daarnaast extra gecerti-

in de organisatie én een MVO-medewerkersprogramma de

ficeerd voor specifieke projecten. Kwaliteit, veiligheid, arbo,

concrete invulling van het MVO-beleid verder worden

gezondheid en milieu zijn vastgelegd in een integraal

vormgegeven. In de uitwerking richt Imtech zich op het

bedrijfszorgsysteem dat periodiek door het management

zoeken haar evenwicht tussen technologie en ecologie en

wordt getoetst en waar nodig wordt geoptimaliseerd. Van

tussen economie en normen en waarden. Het evenwicht

toeleveranciers wordt op dezelfde manier een garantie

tussen deze factoren is dynamisch van aard. Nergens gaan

voor hun producten en diensten gevraagd. Dit systeem

de ontwikkelingen immers zo snel als in de technologie.

omvat – binnen de randvoorwaarden van ISO 9001:2000

MVO blijft binnen Imtech niet beperkt tot één onder-

en VCA – het totale bedrijfsproces: van selectie, inkoop en

neming. Iedere afzonderlijke onderneming maakt deel uit

implementatie tot en met onderhoud en beheer. De verantwoordelijkheid is zo diep mogelijk in de organisatie neer-

Bijdrage aan

gelegd. Alle medewerkers, van directie tot en met uitvoe-

filebestrijding in

rende medewerkers, dragen hun eigen verantwoordelijk-

Nederland

heid voor kwalitatief hoogwaardig, veilig, gezond en milieubewust werken. Jaarlijks worden hun prestaties en in

doelstellingen op dit gebied getoetst via de functiebeoor-

opdracht van Rijks-

deling en waar nodig verbeterd door nadere opleiding of

waterstaat

instructie.

Imtech

voor technische

onderhoud

en

verzorgt

vijf

Utrecht jaar

beheer

in

het

VEILIGHEID

de

Zorg voor arbeidsomstandigheden staat bij Imtech hoog in

Verkeerscentrale Oudenrijn en het Verkeers-

het vaandel. Concreet houdt dit in: het bereiken van een

informatie Centrum Nederland, inclusief een

zo groot mogelijke veiligheid, een zo goed mogelijke

traject van tweehonderd kilometer snelweg. Dit

bescherming van de gezondheid en het bevorderen van

draagt bij aan een afname van de filevorming.

het welzijn, alsmede een zo goed mogelijke beheersing 52

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN

van ziekteverzuim en het voorkomen van ziekte en

Innovatieve

arbeidsongeschiktheid van medewerkers, inclusief tijdelijk

dieselelektrische

personeel en het personeel van (onder)aannemers. Daaruit

voortstuwing

voortvloeiend is het beleid mede gericht op het voorkomen van persoonlijk letsel voor direct of indirect betrok-

Imtech rust, samen

kenen. Voorzover gevaren onvermijdelijk zijn richt Imtech

met partners Wärtsilä

zich op een zodanige projectorganisatie dat onaanvaard-

en Kongsberg, tien-

bare risico’s worden uitgesloten. In de risico-inventarisatie

tallen

schepen

uit

in het werkvoorbereidende stadium, bij interne en externe

met dieselelektrische voortstuwing. Deze tech-

audits, alsmede bij de introductie van medewerkers op

nologie biedt maximale ontwerpvrijheid, grote-

de werkplek en in maandelijkse werkplekinspecties zijn

re wendbaarheid, reductie van uitstoot van

controlepunten opgenomen om arbeidsgebonden risico’s

schadelijke stoffen en een lager trillings- en

en milieubelasting te voorkomen. Er vindt ook maandelijkse

geluidsniveau.

voorlichting aan medewerkers plaats in de vorm van zogenoemde ‘toolbox meetings’.

De Raad van Bestuur heeft een veiligheidsverklaring opgeIn 2005 is binnen Imtech een stuurgroep veiligheid opge-

steld waarin het Imtech-veiligheidsbeleid wordt uiteenge-

richt, om op basis van ‘best practice’ de prestaties op het

zet. Deze is zowel intern als extern (onder opdrachtgevers)

gebied van veiligheid verder te verbeteren.

verspreid en maakt deel uit van een bredere veiligheidscampagne. Doelstelling hiervan is de noodzaak tot veilig

De eigen, gecertificeerde Imtech Arbodienst staat borg

werken verder te benadrukken en zowel de persoonlijke

voor deskundige, praktische maar ook beleidsmatige bege-

betrokkenheid als eigen verantwoordelijkheid van mede-

leiding en (medisch) advies. Imtech Arbodienst geeft

werkers te optimaliseren teneinde het aantal (bijna)onge-

adviezen op het gebied van bedrijfsgezondheidszorg,

vallen verder te reduceren.

ziekteverzuim en reïntegratie, bedrijfsveiligheidszorg, arbeid en organisatiekunde en milieuvraagstukken.

MILIEU

Specifieke onderzoeken worden verricht om het niveau

Op het milieugebied kent Imtech zowel interne als externe

van blootstelling aan risico’s te meten en dragen bij om

initiatieven.

deze te beperken en voorkomen. Enige voorbeelden van initiatieven in 2005 zijn lawaai op de werkplek en het wer-

Intern is sprake van een actieve milieuzorg. Hieronder ver-

ken op daken. Tevens werd de interne procesgang geopti-

staat Imtech het voorkomen van lucht-, water- en bodem-

maliseerd door middel van introductie van digitale appli-

verontreiniging, geluids- en andere hinder zoals de emissie

caties voor het melden, onderzoeken en registeren van

van koudemiddelen en het bij voorbaat zo veel mogelijk

bedrijfsongevallen en werden bestaande V&G-plannen

beperken van schade als gevolg van gebeurtenissen die

(plannen voor veiligheid en gezondheid) getoetst op risico-

zich desondanks kunnen voordoen. Het milieubeleid wordt

management en de integratie hiervan in projectplannen.

geborgd door externe audits en is gecertificeerd conform

Toetsing van de prestaties van de Arbodienst vindt plaats

de relevante punten uit ISO 9001:2000 en VCA en voldoet

door regelmatige interne en externe audits en bijeen-

aan alle eisen van SCIOS en STEK. Op projectlocaties wor-

komsten binnen het CIA (College van Industriële Arbo-

den milieubelastende materialen afgevoerd conform de

diensten). Daarnaast wordt intensief overlegd met beroeps-

wettelijke voorschriften. Teneinde emissie van broeikas-

en brancheverenigingen zoals Uneto-VNI en FME-CWM. In

gassen en ozonlaagaantastende gassen te beperken en te

opdracht van Uneto-VNI ontwikkelde Imtech een cd-rom

voorkomen zijn medewerkers speciaal opgeleid en gecerti-

met een update van een risico-inventarisatie en -evaluatie

ficeerd. Op de kantoorlocaties wordt het klein afval

voor de installatiebranche, waarmee ondernemers in de

gescheiden verzameld en door een gecertificeerd bedrijf

branche zelf de risico’s van een werk kunnen inventarise-

afgevoerd volgens de wettelijke voorschriften. In de UK

ren en een plan van aanpak kunnen opstellen.

beschikt Imtech over het ISO 14001-milieucertificaat.

53

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN, DOELSTELLINGEN EN VOORUITZICHTEN

Multifunctioneel

verminderen van files, veiligheidsbevordering, zorg, het

stadion

realiseren van schonere lucht door minder uitstoot van schadelijke gassen en energiebesparing. Deze betekenis

FC Groningen,

van technologie binnen de maatschappelijk verantwoorde

Nederland

context krijgt steeds meer aandacht. In het verslagjaar zijn In

het

voetbalstadion FC

vele voorbeelden zichtbaar (zie de verslagen van de diverse

nieuwe

clusters).

van

Groningen

is

Imtech met partners verantwoordelijk voor de

BUSINESS PRINCIPLES

complete technologie en toegangscontrole.

In de Business Principles wordt het beleid verwoord op het gebied van onder meer gedragsnormen, belangen van

In en rond het stadion is ook ruimte voor een

betrokken stakeholders, de bijdrage die Imtech levert aan

hoge school, kantoren en appartementen.

maatschappelijke eisen op het gebied van veiligheid en milieu, alsmede de grote waarde die Imtech hecht aan Aan medewerkers worden bij het toepassen van mogelijk

integriteit, kwaliteit en innovatie. In 2005 heeft Imtech

milieubelastende stoffen en materialen via intranet heldere

haar Business Principles geactualiseerd en intern opnieuw

gecertificeerde procedures, instructies, alsmede eventuele

onder de aandacht gebracht. Deze zijn geregistreerd bij

deskundige bijstand aangeboden. Materialen en stoffen

SBIB (Stichting Bevordering Integriteit Bouwnijverheid) en

die een mogelijk gevaar kunnen opleveren voor mens en

op de website en het Imtech-intranet te vinden. Elke

milieu zijn geïnventariseerd en door een systeem van

manager en medewerker heeft deze Business Principles in

informatiebladen voor elke medewerker toegankelijk.

zijn bezit en zich hieraan gecommitteerd. De Business Principles worden actief aan opdrachtgevers en andere

Extern geldt dat milieueisen een vast criterium vormen bij

belanghebbenden bij de onderneming verstrekt. Als afge-

het ontwikkelen en uitvoeren van diensten en producten.

leide hiervan publiceerde Imtech ook een zogenoemde

Imtech is in staat door middel van technologie een bijdrage

‘klokkenluiderregeling’, met een procedure die het voor

te leveren aan het oplossen van maatschappelijke vraag-

medewerkers mogelijk maakt onregelmatigheden binnen

stukken, bijvoorbeeld het verbeteren van de mobiliteit, het

de onderneming te melden.

DOELSTELLINGEN EN VOORUITZICHTEN

DOELSTELLINGEN

8% voor de technologische activiteiten op het gebied van ICT & Technology (circa 25% van de opbrengsten).

Imtech streeft naar een niveau van opbrengsten van circa 3 miljard euro in 2008 (2005: 2,4 miljard euro).

Afhankelijk van de mate van ontwikkeling in de voor Onder ‘normale’ marktomstandigheden streeft Imtech

Imtech relevante landen en technologische marktsegmen-

naar een operationele margedoelstelling van circa 6%. De

ten zal Imtech in staat zijn deze margedoelstelling te

uitwerking van deze doelstelling is aangepast en luidt als

halen.

volgt:

5% voor de multidisciplinaire technische diensten in de Benelux (circa 35% van de opbrengsten);

5% voor de multidisciplinaire technische diensten in Duitsland, de UK en Spanje (circa 40% van de opbrengsten);

54

VERSLAG RAAD VAN BESTUUR, DOELSTELLINGEN EN VOORUITZICHTEN

VOORUITZICHTEN 2006 Voor 2006 is Imtech goed gepositioneerd voor een nieuwe groeifase. Het jaar 2006 wordt met vertrouwen tegemoet gezien. Dit vertrouwen wordt mede gebaseerd op het feit dat de kwaliteit van de orderportefeuille ultimo 2005 over de hele breedte van goede kwaliteit is. Bovendien heeft Imtech een sterk strategisch portfolio van samenhangende activiteiten opgebouwd. Daarnaast is de Europese positie van Imtech in 2005 verder versterkt door kwalitatief goede acquisities en is er – naar de huidige inzichten – sprake van aantrekkende marktomstandigheden in de voor Imtech relevante landen en marktsegmenten in de technologie. Naar de huidige inzichten verwacht de Raad van Bestuur voor 2006 een hogere autonome EBITA-groei.

55

GECONSOLIDEERDE WINST- EN VERLIESREKENING in duizend euro

2005

Opbrengsten

2.369.780 9.392

4 Overige opbrengsten 1, 2 Totaal opbrengsten

2.009.938 6.399 2.379.172

Grond- en hulpstoffen en handelsgoederen Uitbesteed werk en andere externe kosten 5 Personeelskosten Afschrijvingen materiële vaste activa Amortisatie immateriële activa Bijzondere waardevermindering immateriële activa 6 Overige bedrijfskosten Bijzondere last inzake overtreding NMa

724.995 677.138 688.602 18.659 2.277 829 183.443 0

Totaal bedrijfslasten Bedrijfsresultaat vóór financieringslasten Financieringsbaten Financieringslasten

2.016.337 600.390 537.026 620.618 17.941 1.375 0 168.333 8.000

2.295.943

1.953.683

83.229

62.654

22.990 – 34.417

7 Nettofinancieringslasten

25.195 – 32.254 – 11.427

– 7.059

657

734

72.459

56.329

– 20.363

– 19.080

Winst over het boekjaar

52.096

37.249

Toe te rekenen aan: Aandeelhouders van de moedermaatschappij (nettowinst) Minderheidsbelang

50.843 1.253

36.046 1.203


52.096

37.249

1,94 1,93 2,06 2,05

1,39 1,38 1,75 1,74

Aandeel in resultaat geassocieerde deelnemingen en joint ventures Winst vóór belastingen 8 Winstbelastingen

Gewone winst per aandeel (euro) Verwaterde winst per aandeel (euro) Gewone winst per aandeel (euro)* Verwaterde winst per aandeel (euro)*

*

2004

Vóór amortisatie en bijzondere waardevermindering immateriële activa en vóór in 2004 getroffen bijzondere last inzake overtreding Nederlandse Mededingingswet.

56

GECONSOLIDEERD OVERZICHT VAN HET TOTAALRESULTAAT In duizend euro

2005

Valutaomrekeningsverschillen Kosten van optierechten en aandelenregeling Kasstroomafdekking: effectief deel van veranderingen in de reële waarde

565 340 – 266

Nettowinst rechtstreeks verwerkt in het eigen vermogen

2004

– 417 647 – 639

230


52.096

37.249

Totaalresultaat over het boekjaar

52.735

37.479

Toe te rekenen aan: Aandeelhouders van de moedermaatschappij Minderheidsbelang

51.482 1.253

Totaalresultaat over het boekjaar

36.276 1.203 52.735

57

37.479

GECONSOLIDEERDE BALANS In duizend euro

31 december 2005

31 december 2004

Activa 10 Materiële vaste activa

94.364 122.734 2.071 26.871 18.309

11 Immateriële activa 12 Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures 13 Langlopende vorderingen 14 Uitgestelde belastingvorderingen

Totaal vaste activa

87.911 78.784 648 11.506 21.187 264.349

15 Voorraden

31.621 268.471 583.788 1.963 160.261

16 Te vorderen van opdrachtgevers 17 Handels- en overige vorderingen 9 Te vorderen winstbelasting 18 Geldmiddelen en kasequivalenten

200.036 28.999 186.381 518.707 303 123.023

Totaal vlottende activa

1.046.104

857.413

Totaal activa

1.310.453

1.057.449

58

GECONSOLIDEERDE BALANS

31 december 2005

Eigen vermogen Geplaatst kapitaal Agio Reserves Onverdeeld resultaat

64.528 36.120 136.600 50.843

19 Eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders van de moedermaatschappij

Minderheidsbelang Totaal eigen vermogen

31 december 2004

64.528 36.120 128.341 36.046 288.091

265.035

4.484

3.747

292.575

268.782

Verplichtingen 21 Rentedragende leningen en overige financieringsverplichtingen

32.838 134.525 7.922 28.627

22 Personeelsbeloningen 23 Voorzieningen 14 Uitgestelde belastingverplichtingen

Totaal langlopende verplichtingen

19.846 130.357 8.780 22.040 203.912

18 Rekening-courantkredieten banken

21.157 4.674 179.668 586.093 8.421 13.953

21 Rentedragende leningen en overige financieringsverplichtingen 16 Verplichtingen aan opdrachtgevers 24 Handelsschulden en overige te betalen posten 9 Te betalen winstbelasting 23 Voorzieningen

Totaal kortlopende verplichtingen

181.023 8.066 2.655 103.581 465.663 8.747 18.932

813.966

607.644

Totaal verplichtingen

1.017.878

788.667

Totaal eigen vermogen en verplichtingen

1.310.453

1.057.449

59

GECONSOLIDEERD KASSTROOMOVERZICHT In duizend euro

2005

Kasstroom uit bedrijfsactiviteiten Bedrijfsresultaat vóór financieringslasten Aanpassingen voor: Afschrijvingen materiële vaste activa Amortisatie en bijzondere waardeverminderingen immateriële activa Resultaat op verkochte vaste activa Kosten van op aandelen gebaseerde betalingstransacties Operationele kasstroom vóór mutaties in werkkapitaal en voorzieningen

2004

83.229

62.654

18.659 3.106 -7.770 340

17.941 1.375 – 1.169 647 97.564

Mutatie in voorraden Mutatie in te vorderen van/verplichtingen aan opdrachtgevers Mutatie in handels- en overige vorderingen Mutatie in handelsschulden en overige te betalen posten Mutatie in voorzieningen en personeelsbeloningen Kasstroom uit operationele activiteiten

– 2.282 11.344 – 35.818 78.604 – 3.387

Betaalde rente Betaalde winstbelasting Nettokasstroom uit bedrijfsactiviteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten Ontvangsten uit de verkoop van materiële vaste activa Ontvangsten uit de verkoop van financiële vaste activa Ontvangen rente Ontvangen dividend Afstoting van dochterondernemingen Verwerving van dochterondernemingen Verwerving van materiële vaste activa Verwerving van immateriële activa Verwerving van financiële vaste activa Nettokasstroom uit investeringsactiviteiten

6.655 406 4.429 657 4.038 – 49.569 – 20.115 – 705 – 17.797

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Uitoefening optierechten Verkoop/inkoop van eigen aandelen Mutatie opgenomen leningen Betalingen uit hoofde van financiële-leaseverplichtingen Betaald dividend Nettokasstroom uit financieringsactiviteiten

5.578 – 6.060 8.215 – 2.078 – 28.460

81.448 1.421 – 4.665 – 21.914 12.523 – 8.615

48.461

– 21.250

– 9.854 – 14.724 121.447

– 6.230 – 10.849 43.119

6.524 5.159 4.788 808 0 – 31.887 – 16.947 – 1.429 – 158 – 72.001

– 33.142

3.213 300 – 2.204 731 – 29.027 – 22.805

– 26.987

Nettotoename van geldmiddelen en rekening-courantkredieten banken Geldmiddelen en rekening-courantkredieten banken in verworven deelnemingen en deconsolidaties Geldmiddelen en rekening-courantkredieten banken op 1 januari Koers- en omrekeningsverschillen op geldmiddelen en rekening-courantkredieten banken

26.641 – 3.305 114.957 811

– 17.010 5.120 127.092 – 245

Geldmiddelen en rekening-courantkredieten banken op 31 december

139.104

114.957

60

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING

BELANGRIJ KE GRON DSLAGEN VOOR FINANCIËLE VERSLAGGEVING

De hierna uiteengezette grondslagen voor financiële verslaggeving zijn consistent toegepast voor alle gepresenteerde perioden in deze geconsolideerde jaarrekening, alsmede bij het opstellen van de IFRS-openingsbalans op 1 januari 2004 in het kader van de overgang naar IFRS met uitzondering dat IAS 32 en IAS 39 worden toegepast met ingang van 1 januari 2005.

Imtech N.V. is statutair gevestigd te Rotterdam, Nederland. De geconsolideerde jaarrekening van de Vennootschap over het boekjaar 2005 omvat de Vennootschap en haar dochterondernemingen (tezamen te noemen de ‘Groep’). Artikel 402 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek wordt toegepast.

De grondslagen voor financiële verslaggeving zijn door de tot de Groep behorende entiteiten consistent toegepast.

De Raad van Bestuur heeft op 27 februari 2006 de jaarrekening opgemaakt.

(c) Grondslagen voor consolidatie (i) Dochterondernemingen Dochterondernemingen zijn die entiteiten waarover de Vennootschap zeggenschap heeft. Er is sprake van zeggenschap indien de Vennootschap de mogelijkheid heeft om, direct of indirect, het financiële en operationele beleid van een entiteit te bepalen teneinde voordelen te verkrijgen uit de activiteiten van de entiteit. Bij de beoordeling of er sprake is van zeggenschap wordt rekening gehouden met potentiële stemrechten die op dat moment uitoefenbaar of converteerbaar zijn. De jaarrekeningen van dochterondernemingen zijn in de geconsolideerde jaarrekening opgenomen vanaf de datum waarop voor het eerst sprake is van zeggenschap, tot aan het moment waarop deze eindigt.

(a) Overeenstemmingsverklaring De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met International Financial Reporting Standards (IFRS) zoals aanvaard binnen de EU. Dit is de eerste geconsolideerde jaarrekening van de Groep opgemaakt onder IFRS. Bij de opstelling van deze jaarrekening is IFRS 1 toegepast. Een verklaring van de invloed van de overgang naar IFRS op de gerapporteerde financiële positie, financiële resultaten en kasstromen van de Groep is opgenomen in onderdeel 29 van de toelichting. (b) Gehanteerde grondslagen bij de opstelling van de jaarrekening De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro, afgerond op het dichtstbijzijnde duizendtal. De jaarrekening is opgesteld op basis van historische kosten, met dien verstande dat de volgende activa en verplichtingen zijn gewaardeerd tegen reële waarde: afgeleide financiële instrumenten en financiële instrumenten geclassificeerd als beschikbaar voor verkoop.

(ii) Geassocieerde deelnemingen Geassocieerde deelnemingen zijn die entiteiten waarin de Groep invloed van betekenis heeft op het financiële en operationele beleid, maar waarover zij geen zeggenschap heeft. De geconsolideerde jaarrekening omvat het aandeel van de Groep in het totaalresultaat van geassocieerde deelnemingen volgens de ‘equity’-methode, vanaf de datum waarop de Groep voor het eerst invloed van betekenis heeft, tot aan de datum waarop voor het laatst sprake is van invloed van betekenis. Wanneer het aandeel van de Groep in de verliezen groter is dan de waarde van het belang in een geassocieerde deelneming, wordt de boekwaarde van de entiteit in de balans van de Groep afgeboekt tot nihil en worden verdere verliezen niet meer in aanmerking genomen behalve voorzover de Groep een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting is aangegaan of betalingen heeft verricht namens een geassocieerde deelneming.

Voor verkoop aangehouden vaste activa en groepen activa die worden afgestoten, worden gewaardeerd op de laagste van de boekwaarde en de reële waarde minus verkoopkosten. De opstelling van de jaarrekening in overeenstemming met IFRS vereist dat de leiding oordelen vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa en verplichtingen, en van baten en lasten. De schattingen en hiermee verbonden veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen uit het verleden en verschillende andere factoren die gegeven de omstandigheden als redelijk worden beschouwd. De uitkomsten hiervan vormen de basis voor het oordeel over de boekwaarde van activa en verplichtingen die niet op eenvoudige wijze uit andere bronnen blijkt. De daadwerkelijke uitkomsten kunnen afwijken van deze schattingen.

(iii) Joint ventures Joint ventures zijn die entiteiten waarover de Groep gezamenlijke zeggenschap heeft, en waarbij deze zeggenschap in een overeenkomst is vastgelegd. De geconsolideerde jaarrekening omvat het aandeel van de Groep in het totaalresultaat van joint ventures volgens de ‘equity’methode, vanaf de datum waarop voor het eerst gezamenlijke zeggenschap wordt uitgeoefend tot aan de datum waarop deze eindigt.

De schattingen en onderliggende veronderstellingen worden voortdurend beoordeeld. Herzieningen van schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien, indien de herziening alleen voor die periode gevolgen heeft, of in de periode van herziening en toekomstige perioden, indien de herziening gevolgen heeft voor zowel de verslagperiode als toekomstige perioden.

(iv) Eliminatie van transacties bij consolidatie Intragroepssaldi en eventuele niet-gerealiseerde winsten en verliezen op transacties binnen de Groep of baten en lasten uit dergelijke transacties worden bij de opstelling van de geconsolideerde jaarrekening geëlimineerd. Niet-gerealiseerde winsten uit hoofde van transacties met geassocieerde deelnemingen en entiteiten waarover gezamenlijk de zeggenschap wordt uitgeoefend, worden geëlimineerd naar rato van het belang dat de Groep in de entiteit heeft. Niet-gerealiseerde verliezen worden op dezelfde wijze geëlimineerd als niet-gerealiseerde winsten, maar slechts voorzover er geen aanwijzing is voor een bijzondere waardevermindering.

Door de leiding gevormde oordelen bij de toepassing van IFRS die belangrijke gevolgen hebben voor de jaarrekening, en schattingen die een aanmerkelijk risico in zich bergen van een materiële aanpassing in het volgende jaar zijn vermeld in onderdeel 28 van de toelichting.

61


(d) Vreemde valuta (i) Transacties in vreemde valuta Transacties luidend in vreemde valuta worden in euro’s omgerekend tegen de geldende wisselkoers per de transactiedatum. In vreemde valuta luidende monetaire activa en verplichtingen worden per balansdatum in euro’s omgerekend tegen de op die datum geldende wisselkoers. De bij omrekening optredende valutakoersverschillen worden in de winsten verliesrekening opgenomen. Niet-monetaire activa en verplichtingen die in een vreemde valuta luiden en op basis van historische kosten worden gewaardeerd, worden omgerekend tegen de wisselkoers per de transactiedatum.

(f) Afdekking (i) Kasstroomafdekking Wanneer een afgeleid financieel instrument wordt aangewezen als afdekking van de variabiliteit van de kasstromen van een opgenomen actief, verplichting, of een hoogst waarschijnlijk verwachte transactie, dan wordt het effectieve deel van een winst of verlies op het afgeleide financiële instrument rechtstreeks in het eigen vermogen verwerkt. Indien de verwachte transactie vervolgens leidt tot de opname van een niet-financieel actief of niet-financiële verplichting, wordt de hiermee verband houdende cumulatieve winst of het hiermee verband houdende cumulatieve verlies verwijderd uit het eigen vermogen en opgenomen in de kostprijs bij eerste opname van het niet-financiële actief of de nietfinanciële verplichting. Leidt een afdekking van een verwachte transactie tot de opname van een financieel actief of een financiële verplichting, dan worden de daarmee verbonden winsten of verliezen die rechtstreeks in het eigen vermogen werden opgenomen, overgeboekt naar de winsten verliesrekening, in dezelfde periode of perioden waarin het verkregen actief of de aangegane verplichting van invloed is op de winst of het verlies. Ten aanzien van kasstroomafdekkingen geldt dat, behoudens de kasstroomafdekkingen die onder de voorgaande twee grondslagen vallen, de hiermee verbonden winst of het hiermee verbonden verlies wordt overgeboekt van het eigen vermogen naar de winsten verliesrekening, in dezelfde periode of perioden waarin de afgedekte verwachte transactie van invloed is op de winst of het verlies. Het niet-effectieve deel van eventuele winsten of verliezen wordt onmiddellijk in de winsten verliesrekening opgenomen.

(ii) Jaarrekening van buitenlandse activiteiten De activa en verplichtingen van buitenlandse activiteiten, met inbegrip van goodwill en bij consolidatie ontstane reële-waardecorrecties, worden in euro’s omgerekend tegen de geldende koers per balansdatum. De opbrengsten en kosten van buitenlandse activiteiten worden in euro’s omgerekend tegen de koers die de wisselkoers op de transactiedatum benadert. Valutaomrekeningsverschillen worden direct in een afzonderlijke component van het eigen vermogen opgenomen. (iii) Netto-investering in buitenlandse activiteiten Valutakoersverschillen als gevolg van de omrekening van de netto-investering in buitenlandse activiteiten, en van hiermee verbonden afdekkingstransacties worden verwerkt in de reserve omrekeningsverschillen. Zij worden bij afstoting overgeboekt naar de winsten verliesrekening. In overeenstemming met IFRS 1 geldt dat verschillen, betrekking hebbend op alle buitenlandse activiteiten, die vóór 1 januari 2004, de overgangsdatum naar IFRS zijn ontstaan, op nihil zijn gesteld.

Wanneer een afdekkingsinstrument afloopt of wordt verkocht, beëindigd of uitgeoefend, of wanneer de entiteit de aanwijzing van de afdekkingsrelatie intrekt, maar de afgedekte verwachte transactie naar verwachting nog steeds zal plaatsvinden, blijft de cumulatieve winst of het cumulatieve verlies op dat moment in het eigen vermogen opgenomen en wordt deze winst of dit verlies verwerkt overeenkomstig bovenvermelde grondslag wanneer de transactie plaatsvindt. Indien niet langer wordt verwacht dat de afgedekte transactie zal plaatsvinden, wordt de cumulatieve niet-gerealiseerde winst of het cumulatieve niet-gerealiseerde verlies dat in het eigen vermogen is opgenomen, onmiddellijk overgeboekt naar de winsten verliesrekening.

(e) Afgeleide financiële instrumenten De Groep maakt gebruik van afgeleide financiële instrumenten om de valutarisico’s af te dekken die voortvloeien uit bedrijfs-, financierings- en investeringsactiviteiten. In overeenstemming met het treasurybeleid houdt de Groep geen derivaten aan voor handelsdoeleinden en geeft de Groep deze ook niet uit. Derivaten die echter niet in aanmerking komen voor hedge accounting worden verwerkt als handelsinstrumenten. Afgeleide financiële instrumenten worden gewaardeerd tegen reële waarde. De winst of het verlies uit herwaardering naar reële waarde wordt onmiddellijk in de winsten verliesrekening opgenomen. Indien derivaten echter voor hedge accounting in aanmerking komen, is de opname van een resulterende winst of een resulterend verlies afhankelijk van de aard van de post die wordt afgedekt (zie grondslag f). De reële waarde van valutatermijncontracten is de genoteerde marktprijs per balansdatum, zijnde de contante waarde van de genoteerde termijnkoers.

(ii) Afdekking van monetaire activa en verplichtingen Wanneer een afgeleid financieel instrument wordt gebruikt als economische afdekking van het valutarisico van een opgenomen monetair actief of monetaire verplichting, wordt geen hedge accounting toegepast en wordt een winst of verlies op het afdekkingsinstrument in de winsten verliesrekening opgenomen. (iii) Afdekking van een netto-investering in een buitenlandse activiteit Het gedeelte van de winst of het verlies op een instrument dat wordt gebruikt om een netto-investering in een buitenlandse activiteit af te dekken, waarvan wordt vastgesteld dat sprake is van een effectieve afdekking, wordt rechtstreeks in het eigen vermogen opgenomen. Het niet-effectieve deel wordt in de winsten verliesrekening opgenomen.

62


(g) Materiële vaste activa (i) Activa in eigendom Materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen kostprijs of veronderstelde kostprijs verminderd met cumulatieve afschrijvingen (zie hierna) en bijzondere waardeverminderingsverliezen (zie grondslag n). De kostprijs van zelfvervaardigde activa omvatten materiaalkosten, directe arbeidskosten, de eerste schatting, voorzover relevant, van de ontmantelings- en verwijderingskosten van het actief en de herstelkosten van de locatie waar de activa zich bevinden, en een redelijk deel van de indirecte productiekosten. Bepaalde materiële vaste activa worden gewaardeerd op basis van de veronderstelde kostprijs, te weten de geherwaardeerde waarde op 1 januari 2004. Wanneer materiële vaste activa bestaan uit onderdelen met een ongelijke gebruiksduur, worden deze als afzonderlijke posten onder de materiële vaste activa opgenomen.

gerekend aan kasstroomgenererende eenheden en wordt niet stelselmatig geamortiseerd. In plaats daarvan wordt jaarlijks getoetst of er sprake is van een bijzondere waardevermindering (zie grondslag n). Voor geassocieerde deelnemingen wordt de boekwaarde van goodwill opgenomen in de boekwaarde van de investering in de geassocieerde deelneming. Negatieve goodwill die bij een overname ontstaat, wordt direct in de winsten verliesrekening opgenomen. Met betrekking tot bedrijfsovernames die hebben plaatsgevonden vanaf 1 januari 2004 komt goodwill overeen met het verschil tussen de kostprijs van de overname en de netto reële waarde van de overgenomen identificeerbare activa en (voorwaardelijke) verplichtingen. Bij overnames vóór deze datum is goodwill gebaseerd op de waarde die hieraan op grond van de voorheen toegepaste GAAP werd toegekend. De classificatie en verwerking van bedrijfscombinaties die vóór 1 januari 2004 hebben plaatsgevonden, is niet aangepast voor de opstelling van de IFRS-openingsbalans per 1 januari 2004 (zie onderdeel 29 van de toelichting).

(ii) Geleasde activa Leaseovereenkomsten waarbij de Groep vrijwel alle aan het eigendom verbonden risico’s en voordelen overneemt, worden geclassificeerd als financiële leases. Vaste activa die via financiële lease zijn verworven, worden gewaardeerd op de laagste van de reële waarde en de contante waarde van de minimale leasebetalingen bij aanvang van de lease, verminderd met cumulatieve afschrijvingen (zie hierna) en bijzondere waardeverminderingen (zie grondslag n). De verwerking van leasebetalingen geschiedt in overeenstemming met grondslag v.

(ii) Onderzoek en ontwikkeling Uitgaven voor onderzoeksactiviteiten, die worden verricht met het vooruitzicht nieuwe technische kennis en inzichten te verwerven, worden als last in de winsten verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. Uitgaven voor ontwikkelingsactiviteiten, waarbij de onderzoeksresultaten worden aangewend voor een plan of ontwerp voor de productie van nieuwe of wezenlijk verbeterde producten en processen, worden geactiveerd indien het product of proces technisch en commercieel haalbaar is en de Groep over voldoende middelen beschikt om de ontwikkeling te voltooien. De geactiveerde uitgaven omvatten de materiaalkosten, directe arbeidskosten en een redelijk deel van de indirecte kosten. De overige ontwikkelingskosten worden als last in de winsten verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. De geactiveerde ontwikkelingskosten worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve amortisatie (zie hieronder) en bijzondere waardeverminderingsverliezen (zie grondslag n).

(iii) Kosten na eerste opname De Groep neemt in de boekwaarde van een materieel vast actief de kostprijs op van de vervanging van een deel van dat actief wanneer die kosten worden gemaakt, indien het waarschijnlijk is dat de toekomstige economische voordelen met betrekking tot het actief aan de Groep zullen toekomen, en de kostprijs van het actief betrouwbaar kan worden bepaald. Alle andere kosten worden als last in de winsten verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gemaakt. (iv) Afschrijving Afschrijvingen worden ten laste van de winsten verliesrekening gebracht volgens de lineaire methode op basis van de geschatte gebruiksduur van ieder onderdeel van een materieel vast actief. Op terreinen wordt niet afgeschreven. De geschatte gebruiksduur luidt als volgt: gebouwen 30 jaar machines en installaties 10 – 12 jaar inventaris 3 – 5 jaar belangrijke componenten 10 jaar De restwaarde wordt, tenzij insignificant, jaarlijks beoordeeld.

(iii) Overige immateriële activa De overige door de Groep verworven immateriële activa worden gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve amortisatie (zie hieronder) en bijzondere waardeverminderingsverliezen (zie grondslag n). (iv) Uitgaven na eerste opname Uitgaven na eerste opname voor geactiveerde immateriële activa worden uitsluitend geactiveerd, wanneer hierdoor de toekomstige economische voordelen toenemen die zijn besloten in het specifieke actief waarop zij betrekking hebben. Alle overige uitgaven worden als last in de winsten verliesrekening opgenomen wanneer zij worden gedaan.

(h) Immateriële activa (i) Goodwill Alle bedrijfscombinaties worden administratief verwerkt via toepassing van de overnamemethode. Goodwill betreft een bedrag dat voortvloeit uit de overname van ondernemingen, geassocieerde deelnemingen en joint ventures. Goodwill wordt gewaardeerd tegen kostprijs verminderd met cumulatieve bijzondere waardeverminderingsverliezen. Goodwill wordt toe-

(v) Amortisatie De amortisatie geschiedt lineair ten laste van de winsten verliesrekening op basis van de geschatte gebruiksduur van de immateriële activa, tenzij deze gebruiksduur onbepaald is.

63


Met betrekking tot goodwill en immateriële activa met een onbepaalde gebruiksduur wordt ieder jaar systematisch per balansdatum getoetst of zich een bijzondere waardevermindering heeft voorgedaan. De amortisatie van de overige immateriële activa start zodra de activa gebruiksklaar zijn. De geschatte gebruiksduur luidt als volgt: software 3 – 10 jaar klantenbestanden 5 jaar geactiveerde ontwikkelingskosten 3 – 5 jaar

(m) Geldmiddelen en kasequivalenten Geldmiddelen en kasequivalenten bestaan uit kas- en banksaldi en andere direct opvraagbare deposito’s. Rekening-courantkredieten die direct opeisbaar zijn en die een integraal deel van het middelenbeheer van de Groep vormen, maken in het kasstroomoverzicht deel uit van geldmiddelen en kasequivalenten. (n) Bijzondere waardeverminderingen De boekwaarde van de activa van de Groep uitgezonderd voorraden (zie grondslag l), onderhanden projecten in opdracht van derden (zie grondslag k) en uitgestelde belastingvorderingen (zie grondslag w), wordt per iedere balansdatum opnieuw bezien om te bepalen of er aanwijzingen zijn voor bijzondere waardeverminderingen. Indien dergelijke aanwijzingen bestaan, wordt een schatting gemaakt van de realiseerbare waarde van het actief (zie grondslag n(i)). Voor goodwill, activa met een onbepaalde gebruiksduur en immateriële activa die nog niet gebruiksklaar zijn, wordt per iedere balansdatum de realiseerbare waarde geschat. Er wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies opgenomen wanneer de boekwaarde van een actief of de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort, hoger is dan de realiseerbare waarde. Bijzondere waardeverminderingsverliezen worden in de winsten verliesrekening opgenomen.

( j) Beleggingen (i) Beleggingen in schuldbewijzen en aandelen Beleggingen in schuldbewijzen en aandelen worden geclassificeerd als voor verkoop beschikbaar, en worden gewaardeerd tegen reële waarde, waarbij de daaruit voortvloeiende winsten of verliezen rechtstreeks in het eigen vermogen worden verwerkt, behoudens bijzondere waardeverminderingsverliezen en, in geval van monetaire posten zoals schuldbewijzen, valutakoersverschillen. Wanneer deze beleggingen niet langer in de balans worden opgenomen, wordt de cumulatieve winst die, of het cumulatieve verlies dat, rechtstreeks in het eigen vermogen is verwerkt, opgenomen in de winsten verliesrekening. Voorzover zij rentedragende beleggingen betreffen, wordt de rente op basis van de effectieve-rentemethode in de winsten verliesrekening opgenomen. De reële waarde van de financiële instrumenten geclassificeerd als aangehouden en beschikbaar voor verkoop is de genoteerde biedprijs per balansdatum.

Bijzondere waardeverminderingsverliezen opgenomen met betrekking tot kasstroomgenererende eenheden worden eerst in mindering gebracht op de boekwaarde van eventueel, aan kasstroomgenererende eenheden (of groepen van eenheden) toegerekende goodwill en vervolgens naar rato in mindering gebracht op de boekwaarde van de overige activa van de eenheid (of groep van eenheden). Goodwill en immateriële activa met een onbepaalde gebruiksduur zijn op 1 januari 2004, de overgangsdatum naar IFRS, getoetst op bijzondere waardevermindering, ook als er geen aanwijzing voor een bijzondere waardevermindering bestond.

(k) Handels- en overige vorderingen (i) Onderhanden projecten in opdracht van derden Onderhanden projecten in opdracht van derden worden gewaardeerd tegen kostprijs plus tot dan toe opgenomen winst (zie grondslag u), verminderd met een voorziening voor voorzienbare verliezen en verminderd met gefactureerde termijnen naar rato van de voortgang van het project. De kostprijs omvat alle uitgaven die rechtstreeks verband houden met specifieke projecten en een toerekening van de gemaakte vaste en variabele indirecte kosten in verband met de contractactiviteiten van de Groep op basis van de normale productiecapaciteit.

(i) Berekening van de realiseerbare waarde De realiseerbare waarde van tegen geamortiseerde kostprijs gewaardeerde vorderingen wordt berekend als de contante waarde van de verwachte toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de oorspronkelijke effectieve rente (dat wil zeggen de effectieve rente berekend bij eerste opname van deze financiële activa). Vorderingen met een korte resterende looptijd worden niet contant gemaakt. Voor de overige activa is de realiseerbare waarde gelijk aan de opbrengstwaarde, of de bedrijfswaarde indien deze hoger is. Bij het bepalen van de bedrijfswaarde wordt de contante waarde van de geschatte toekomstige kasstromen berekend met behulp van een disconteringsvoet vóór belasting die een afspiegeling is van zowel de actuele markttaxaties van de tijdswaarde van geld als van de specifieke risico’s met betrekking tot het actief. Voor een actief dat geen kasontvangsten genereert die in hoge mate onafhankelijk zijn van die van andere activa, wordt de realiseerbare waarde bepaald voor de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort.

(ii) Handels- en overige vorderingen Handels- en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs minus bijzondere waardeverminderingsverliezen (zie grondslag n). (l) Voorraden De voorraden worden opgenomen tegen kostprijs, of netto-opbrengstwaarde indien deze lager is. De netto-opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs in het kader van de normale bedrijfsvoering, verminderd met de geschatte kosten van voltooiing en de verkoopkosten. De kostprijs van de voorraden is gebaseerd op het ‘eerst in, eerst uit’-beginsel (fifo) en omvat de uitgaven gedaan bij verwerving van de voorraden en het naar de bestaande locatie en in de bestaande toestand brengen daarvan. De kostprijs van voorraden gereed product en onderhanden werk omvat een redelijk deel van de indirecte kosten op basis van de normale productiecapaciteit.

64


(ii)Terugneming van bijzondere waardeverminderingen Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking tot een tegen amortisatiewaarde gewaardeerde vordering wordt teruggenomen indien de stijging, na opname van dit verlies, van de realiseerbare waarde objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die zich heeft voorgedaan nadat dit bijzondere waardeverminderingsverlies werd opgenomen. Een bijzonder waardeverminderingsverlies met betrekking tot een belegging in een eigen-vermogensinstrument geclassificeerd als beschikbaar voor verkoop wordt niet via de winsten verliesrekening teruggenomen. Als de reële waarde van een voor verkoop beschikbaar schuldbewijs stijgt, en de stijging objectief in verband kan worden gebracht met een gebeurtenis die plaatsvond na de opname van het bijzondere waardeverminderingsverlies in de winsten verliesrekening, dient het bijzondere waardeverminderingsverlies te worden teruggenomen, waarbij het bedrag van de terugname in de winsten verliesrekening wordt opgenomen. Met betrekking tot goodwill worden geen bijzondere waardeverminderingsverliezen teruggenomen. Voor andere activa wordt een bijzonder waardeverminderingsverlies teruggenomen als de schattingen zijn veranderd aan de hand waarvan de realiseerbare waarde was bepaald. Een bijzonder waardeverminderingsverlies wordt uitsluitend teruggenomen voorzover de boekwaarde van het actief niet hoger is dan de boekwaarde, na aftrek van afschrijvingen of amortisatie, die zou zijn bepaald als geen bijzonder waardeverminderingsverlies was opgenomen.

(ii) Toegezegd-pensioenregelingen De nettoverplichting van de Groep uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen wordt voor iedere regeling afzonderlijk berekend door een schatting te maken van de pensioenaanspraken die werknemers hebben opgebouwd in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. Deze pensioenaanspraken worden gedisconteerd om de contante waarde te bepalen, en de reële waarde van de fondsbeleggingen wordt hierop in mindering gebracht. De disconteringsvoet is het rendement per balansdatum van obligaties met een waardering van de kredietwaardigheid van AAA waarvan de looptijd de termijn van de verplichtingen van de Groep benadert. De berekening wordt uitgevoerd door een erkende actuaris volgens de ‘projected unit credit’-methode. Wanneer de pensioenaanspraken uit hoofde van een regeling worden verbeterd, wordt het gedeelte van de verbeterde pensioenaanspraken dat betrekking heeft op de verstreken diensttijd van werknemers lineair als last in de winsten verliesrekening opgenomen over de gemiddelde periode totdat de pensioenaanspraken onvoorwaardelijk worden. voorzover de aanspraken onmiddellijk onvoorwaardelijk worden, wordt de last onmiddellijk in de winsten verliesrekening opgenomen. Alle actuariële winsten en verliezen per 1 januari 2004, de overgangsdatum naar IFRS, zijn opgenomen. Met betrekking tot de actuariële winsten en verliezen die na 1 januari 2004 ontstaan bij het berekenen van de verplichting van de Groep uit hoofde van een pensioenregeling, voorzover eventuele niet-opgenomen cumulatieve actuariële winsten of verliezen meer bedragen dan 10% van de contante waarde van de brutoverplichting uit hoofde van de toegezegd-pensioenregeling, dan wel van de reële waarde van de fondsbeleggingen indien deze hoger is, wordt dat gedeelte in de winsten verliesrekening opgenomen over de verwachte gemiddelde resterende diensttijd van de werknemers die aan de regeling deelnemen. Voor het overige wordt de actuariële winst of het actuariële verlies niet opgenomen.

(o) Aandelenkapitaal (i) Inkoop van eigen aandelen Bij inkoop van aandelenkapitaal dat als eigen vermogen in de balans is verwerkt, wordt het bedrag van de betaalde vergoeding, met inbegrip van de rechtstreeks toerekenbare kosten, als mutatie in het eigen vermogen opgenomen. Ingekochte aandelen worden geclassificeerd als ingekochte eigen aandelen en gepresenteerd als aftrekpost op het totale eigen vermogen.

Wanneer de berekening resulteert in een positief saldo voor de Groep, wordt de opname van het actief beperkt tot een bedrag dat maximaal gelijk is aan het saldo van eventuele niet-opgenomen actuariële verliezen en pensioenkosten van verstreken diensttijd en de contante waarde van eventuele toekomstige terugstortingen door het fonds of lagere toekomstige pensioenpremies.

(ii) Dividend Dividenden worden als verplichting verwerkt in de periode waarin zij worden gedeclareerd. (q) Opgenomen rentedragende leningen Opgenomen rentedragende leningen worden bij de eerste opname verwerkt tegen kostprijs verminderd met toerekenbare transactiekosten. Na de eerste opname worden rentedragende leningen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, waarbij een verschil tussen de kostprijs en het aflossingsbedrag op basis van de effectieve-rentemethode in de winsten verliesrekening wordt opgenomen over de looptijd van de leningen.

(iii) Langetermijnpersoneelsbeloningen De nettoverplichting van de Groep uit hoofde van langetermijnpersoneelsbeloningen, met uitzondering van pensioenregelingen, is het bedrag van de toekomstige beloning dat werknemers hebben verdiend in ruil voor hun diensten in de verslagperiode en voorgaande perioden. De verplichting wordt berekend met behulp van de ‘projected unit credit’-methode en wordt gedisconteerd tot de contante waarde, waarna de reële waarde van eventuele daarop betrekking hebbende activa in mindering wordt gebracht. De disconteringsvoet is het rendement per balansdatum van obligaties met een waardering van de kredietwaardigheid van AAA waarvan de looptijd de termijn van de verplichtingen van de Groep benadert.

(r) Personeelsbeloningen (i) Toegezegde-bijdrageregelingen Verplichtingen in verband met bijdragen aan pensioenregelingen op basis van toegezegde bijdragen worden als last in de winsten verliesrekening opgenomen wanneer de bijdragen verschuldigd zijn.

65


(iv) Op aandelen gebaseerde betalingstransacties De aandelenoptieregeling stelt werknemers van de Groep in staat om aandelen in de Vennootschap te verwerven. Aan de leden van de Raad van Bestuur worden aandelen voorwaardelijk toegekend. Deze voorwaardelijke toekenning is gekoppeld aan vervulling van de lange termijn (drie jaar) prestatiecriteria die vermeld staan in de paragraaf ‘Bezoldigingsbeleid Raad van Bestuur’ in het bericht van de Raad van Commissarissen. De reële waarde van de toegekende opties en aandelen wordt opgenomen als een personeelslast, met een overeenkomstige opboeking van het eigen vermogen. De reële waarde wordt bepaald per de toekenningsdatum en verdeeld over de periode tot aan het moment waarop de werknemers en de leden van de Raad van Bestuur onvoorwaardelijk recht krijgen op de opties respectievelijk aandelen. De reële waarde van de toegekende opties en aandelen wordt bepaald met behulp van een binomiaal model, waarbij rekening wordt gehouden met de voorwaarden waartegen de opties en aandelen zijn toegekend. Het als last opgenomen bedrag wordt aangepast voor het daadwerkelijke aantal aandelenopties respectievelijk aandelen die onvoorwaardelijk worden, behoudens aandelenopties waarvan de toekenning niet onvoorwaardelijk wordt als gevolg van het feit dat de aandelenkoers een bepaalde drempel niet heeft bereikt. De vergelijkende cijfers zijn ten aanzien van op aandelen gebaseerde betalingen aangepast.

(iii) Verlieslatende contracten Er wordt in de balans een voorziening voor verlieslatende contracten opgenomen wanneer de door de Groep naar verwachting te behalen voordelen uit een overeenkomst lager zijn dan de onvermijdbare kosten om aan de verplichtingen uit hoofde van de overeenkomst te voldoen. (t) Handelsschulden en overige te betalen posten Handelsschulden en overige te betalen posten worden gewaardeerd tegen kostprijs. (u) Opbrengsten (i) Verkoop van goederen en verlening van diensten Opbrengsten uit de verkoop van goederen worden in de winsten verliesrekening verwerkt wanneer de belangrijke risico’s en voordelen van het object aan de koper zijn overgedragen. Opbrengsten uit hoofde van verleende diensten worden in de winsten verliesrekening opgenomen naar rato van het stadium van voltooiing van de transactie op balansdatum. Het stadium van voltooiing wordt bepaald op basis van de bestede kosten ten opzichte van de totaal te verwachten kosten. Er worden geen opbrengsten opgenomen indien er belangrijke onzekerheden bestaan ter zake van het innen van de verschuldigde vergoeding, de hiermee verband houdende kosten of eventuele retouren van goederen, en tevens wanneer er sprake is van aanhoudende betrokkenheid bij de goederen.

(s) Voorzieningen Een voorziening wordt in de balans opgenomen wanneer de Groep een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting heeft als gevolg van een gebeurtenis in het verleden, het waarschijnlijk is dat voor de afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is en deze verplichting betrouwbaar kan worden geschat. Indien het effect daarvan materieel is, worden de voorzieningen bepaald door de verwachte toekomstige kasstromen contant te maken op basis van een disconteringsvoet vóór belasting die een afspiegeling is van de actuele markttaxaties van de tijdswaarde van geld en, waar nodig, van de specifieke risico’s met betrekking tot de verplichting.

(ii) Onderhanden projecten in opdracht van derden Zodra een betrouwbare schatting kan worden gemaakt van het resultaat van een onderhanden project in opdracht van derden, worden de contractuele opbrengsten en lasten in de winsten verliesrekening verwerkt naar rato van het stadium van voltooiing van het project. Bij projecten groter dan 2 miljoen euro kan in de regel pas nadat circa 25% van de kosten is gemaakt een betrouwbare schatting van de winst worden gemaakt. Tot dat moment worden de gemaakte kosten geactiveerd. Het stadium van voltooiing wordt bepaald op basis van de bestede kosten ten opzichte van de totaal te verwachten kosten. Verwachte verliezen op projecten worden onmiddellijk in de winsten verliesrekening opgenomen.

(i) Garanties Er wordt een garantievoorziening opgenomen wanneer de onderliggende producten of diensten worden verkocht respectievelijk opgeleverd. De voorziening is gebaseerd op historische garantiegegevens en met een weging van alle mogelijke uitkomsten op basis van de waarschijnlijkheid dat deze zich zullen voordoen.

Onderscheid wordt gemaakt tussen opbrengsten uit het hoofdcontract, wijzigingen op het hoofdcontract (‘variations’), claims en incentives. Goedgekeurde wijzigingen op het hoofdcontract worden op dezelfde wijze verantwoord als het hoofdcontract. Onder claims worden onder meer begrepen kosten van vertragingen die zijn ontstaan door de opdrachtgever, fouten in specificaties en ontwerp en betwiste wijzigingen in het contractwerk. Opbrengsten uit hoofde van claims worden pas verantwoord als de onderhandelingen met de opdrachtgever in een vergevorderd stadium zijn en het waarschijnlijk is dat de opdrachtgever de claim zal accepteren. Opbrengsten uit hoofde van incentives worden pas verantwoord als het werk zover gevorderd is dat het waarschijnlijk is dat de incentive zal worden ontvangen.

(ii) Herstructurering Herstructureringsvoorzieningen worden opgenomen wanneer de Groep een gedetailleerd en geformaliseerd herstructureringsplan heeft goedgekeurd, en een aanvang is gemaakt met de herstructurering of deze publiekelijk bekend is gemaakt. Er wordt geen voorziening getroffen voor toekomstige bedrijfslasten.

66


(iii) Overheidssubsidies Subsidies ter compensatie van door de Groep gemaakte kosten worden systematisch als opbrengsten in de winsten verliesrekening opgenomen in dezelfde periode waarin de kosten worden gemaakt. Subsidies ter compensatie van de Groep voor de kosten van een actief worden systematisch als overige bedrijfsopbrengsten in de winsten verliesrekening opgenomen gedurende de gebruiksduur van het actief.

op basis van de balansmethode, waarbij een voorziening wordt getroffen voor tijdelijke verschillen tussen de boekwaarde van activa en verplichtingen ten behoeve van de financiële verslaggeving en de fiscale boekwaarde van die posten. Voor de volgende tijdelijke verschillen wordt geen voorziening getroffen: fiscaal niet aftrekbare goodwill, de eerste opname van activa of verplichtingen die noch de commerciële noch de fiscale winst beïnvloeden, en verschillen die verband houden met investeringen in dochterondernemingen voorzover zij in de voorzienbare toekomst waarschijnlijk niet zullen worden afgewikkeld. Het bedrag van de voorziening voor uitgestelde belastingverplichtingen is gebaseerd op de wijze waarop de boekwaarde van de activa en verplichtingen naar verwachting zal worden gerealiseerd of afgewikkeld, waarbij gebruik wordt gemaakt van de belastingtarieven die zijn vastgesteld op balansdatum, dan wel waartoe materieel reeds op balansdatum besloten is. Er wordt uitsluitend een uitgestelde belastingvordering opgenomen voorzover het waarschijnlijk is dat er in de toekomst belastbare winsten beschikbaar zullen zijn die voor de realisatie van de actiefpost kunnen worden aangewend. Het bedrag van de uitgestelde belastingvorderingen wordt verlaagd voorzover het niet langer waarschijnlijk is dat het daarmee samenhangende belastingvoordeel zal worden gerealiseerd. Additionele winstbelastingen naar aanleiding van dividenduitkeringen worden op hetzelfde moment opgenomen als de verplichting tot uitkering van het desbetreffende dividend.

(v) Lasten (i) Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing Leasebetalingen uit hoofde van operationele leasing worden lineair over de leaseperiode in de winsten verliesrekening opgenomen. Vergoeding ontvangen als stimulering voor het sluiten van leaseovereenkomsten worden in de winsten verliesrekening verwerkt als integraal deel van de totale leasekosten. (ii) Leasebetalingen uit hoofde van financiële leasing De minimale leasebetalingen worden deels als financieringskosten opgenomen en deels als aflossing van de uitstaande verplichting. De financieringskosten worden zodanig aan iedere periode van de totale leasetermijn toegerekend, dat dit resulteert in een constante periodieke rentevoet over het resterende saldo van de verplichting. (iii) Nettofinancieringslasten De nettofinancieringslasten omvatten onder meer de rentelasten op opgenomen gelden berekend met behulp van de effectieve-rentemethode, oprenting van de voorziening voor personeelsbeloningen, het verwacht rendement op fondsbeleggingen, dividendopbrengsten, valutakoerswinsten en -verliezen en winsten en verliezen op afdekkingsinstrumenten die in de winsten verliesrekening worden opgenomen (zie grondslag f).

(x) Gesegmenteerde informatie Een segment is een duidelijk te onderscheiden onderdeel van de Groep dat goederen levert of diensten verleent (bedrijfssegment), of dat die goederen levert of diensten verleent in een bepaalde economische omgeving (geografisch segment), dat een van andere segmenten afwijkend risico- en rendementsprofiel heeft. (y) Vaste activa aangehouden voor verkoop en beëindigde bedrijfsactiviteiten Onmiddellijk voorafgaand aan de classificatie als aangehouden voor verkoop wordt de waardering van de activa (en alle activa en verplichtingen van een groep af te stoten activa) geactualiseerd in overeenstemming met IFRS. Vervolgens worden vaste activa en groepen activa die worden afgestoten, bij eerste opname als aangehouden voor verkoop, gewaardeerd op de laagste van de boekwaarde en de reële waarde minus verkoopkosten.

Rentebaten worden in de winsten verliesrekening opgenomen naarmate deze oplopen, door middel van de effectieve-rentemethode. Dividendbaten worden in de winsten verliesrekening opgenomen op het moment dat het recht van de entiteit op betaling wordt gevestigd. In geval van genoteerde effecten is dit de datum waarop het dividend wordt uitgekeerd. De rentecomponent van de financiële-leasebetalingen wordt in de winsten verliesrekening opgenomen met behulp van de effectieverentemethode.

Bijzondere waardeverminderingsverliezen bij de eerste classificatie als aangehouden voor verkoop worden in de winsten verliesrekening opgenomen, zelfs indien er sprake is van een herwaardering. Hetzelfde geldt voor winsten en verliezen bij latere herwaardering.

(w) Belasting naar de winst De belasting naar de winst of het verlies over het boekjaar omvat de over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare winstbelastingen en uitgestelde winstbelastingen. De winstbelasting wordt in de winsten verliesrekening opgenomen, behoudens voorzover deze betrekking heeft op posten die rechtstreeks in het eigen vermogen worden opgenomen, in welk geval de belasting in het eigen vermogen wordt verwerkt. De over het boekjaar verschuldigde en verrekenbare belasting is de naar verwachting te betalen belasting over de belastbare winst over het boekjaar, berekend aan de hand van belastingtarieven die zijn vastgesteld op balansdatum, dan wel waartoe materieel reeds op balansdatum is besloten, en correcties op de over voorgaande jaren verschuldigde belasting. De voorziening voor uitgestelde belastingverplichtingen wordt gevormd

Een beëindigde bedrijfsactiviteit is een onderdeel van de activiteiten van de Groep dat een afzonderlijke belangrijke bedrijfsactiviteit of een afzonderlijk belangrijk geografisch bedrijfsgebied vertegenwoordigt, of is een dochteronderneming die uitsluitend is overgenomen met de bedoeling te worden doorverkocht. Classificatie als beëindigde bedrijfsactiviteit geschiedt bij afstoting of, indien dit eerder is, wanneer de bedrijfsactiviteit voldoet aan de criteria voor classificatie als aangehouden voor verkoop. Een groep af te stoten activa die wordt opgeheven, kan hier ook aan voldoen.

67


1

Gesegmenteerde informatie Er wordt gesegmenteerde informatie verstrekt over de bedrijfssegmenten en de geografische segmenten van de Groep. De primaire segmentatiebasis, die van bedrijfssegmenten, berust op de bestuurlijke structuur en de interne rapportagestructuur van de Groep. De prijzen voor transacties tussen segmenten worden op een zakelijke, objectieve grondslag bepaald. De resultaten, activa en verplichtingen van een segment omvatten posten die rechtstreeks, dan wel op basis van redelijkheid aan het segment kunnen worden toegerekend. Niet-toegerekende posten bestaan voornamelijk uit inkomsten-genererende activa en opbrengsten, rentedragende leningen, opgenomen gelden en kosten, alsmede algemene bedrijfsactiva en -lasten. De investeringsuitgaven van een segment betreffen het totaal van de in de verslagperiode gemaakte kosten voor de verwerving van activa van het segment die naar verwachting langer dan één verslagperiode in gebruik zullen zijn. Bedrijfssegmenten Imtech is een Europese technische dienstverlener op het gebied van informatie- en communicatietechnologie, elektrotechniek en werktuigbouw. Imtech onderscheidt de volgende hoofdbedrijfssegmenten: Projecten ICT & Technology Het hoofdbedrijfssegment Projecten betreft overwegend ‘local for local’-business en omvat onder meer installatieen onderhoudsactiviteiten. In het hoofdbedrijfssegment ICT & Technology vinden activiteiten plaats die technologisch van aard zijn op het gebied van ICT, maritieme technologie, procestechnologie, brandbeveiliging, toegangstechnologie, parkeren en telecom. Geografische segmenten Bij de presentatie van informatie op basis van geografische segmenten wordt voor de opbrengsten van het segment in principe uitgegaan van de geografische locatie van de afnemers. Voor de activa van de segmenten wordt uitgegaan van de geografische locatie van de activa. Clusters Dit betreft de segmenten zoals die in de interne rapportering worden gebruikt.

2005

Informatie per cluster

Totaal

in miljoen euro

opbrengsten

Benelux Duitsland/UK/Spanje Projecten ICT & Technology

797 1.096 1.893 486 2.379 – 2.379

Groepsbeheer

* Vóór bijzondere last inzake overtreding Nederlandse Mededingingswet.

68

2004 Totaal

EBITA

24,7 50,1 74,8 22,5 97,3 – 11,0 86,3

opbrengsten

661 903 1.564 452 2.016 – 2.016

EBITA*

23,9 39,8 63,7 18,0 81,7 – 9,7 72,0

TOELICHTING OP DE GECONSOLIDEERDE JAARREKENING Alle bedragen in duizend euro tenzij anders aangegeven.

Niet-gealloceerd/ 1 Informatie per bedrijfssegment

Projecten

ICT & Technology

eliminaties

Geconsolideerd

2005

2004

2005

2004

2005

2004

2005

2004

Informatie winsten verliesrekening Opbrengsten uit transacties met derden: Verkopen goederen Diensten Onderhanden projecten in opdracht van derden

9.260 420.737 1.463.574

6.824 332.021 1.224.340

109.325 130.071 246.205

121.274 119.723 211.372

0 0 0

0 0 783

118.585 550.808 1.709.779

128.098 451.744 1.436.495

Totaal opbrengsten transacties met derden Opbrengsten transacties andere segmenten

1.893.571 1.128

1.563.185 4.427

485.601 10.502

452.369 7.375

0 – 11.630

783 – 11.802

2.379.172 0

2.016.337 0

Totaal opbrengsten

1.894.699

1.567.612

496.103

459.744

– 11.630

– 11.019

2.379.172

2.016.337

73.875

63.655

20.316

16.678

0

0

94.191

80.333

– 10.962 83.229 – 11.427

– 17.679 62.654 – 7.059

657 – 20.363

734 – 19.080

52.096

37.249

Resultaat van het segment Niet-toegerekende kosten Bedrijfsresultaat Nettofinancieringslasten Aandeel resultaat geassocieerde deelnemingen en joint ventures Winstbelastingen

6

65

544

744

107

– 75


Investeringsuitgaven Afschrijving en amortisatie Bijzondere waardeverminderingsverliezen op materiële vaste activa en immateriële activa

Informatie balans Activa van het segment Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures Niet-toegerekende activa Totaal activa

70.464 14.626

10.652 12.994

3.550 6.118

36.362 6.241

518 192

809 81

74.532 20.936

47.823 19.316

0

0

829

0

0

0

829

0

1.113.224

880.456

240.439

235.877

1.353.663

1.116.333

1.109

174

1.541

474

1.114.333

880.630

241.980

236.351

Verplichtingen van het segment Niet-toegerekende verplichtingen

905.990

685.048

178.328

167.832

Totaal verplichtingen

905.990

685.048

69

178.328

167.832

– 45.860

– 59.532

2.650 – 45.860

648 – 59.532

– 45.860

– 59.532

1.310.453

1.057.449

– 66.440

– 64.213

1.084.318 – 66.440

852.880 – 64.213

– 66.440

– 64.213

1.017.878

788.667


Totaal opbrengsten

2 Geografische segmenten

Benelux Duitsland UK/Spanje Buiten EU-landen Geconsolideerd

3

uit transacties

Activa van het

met derden

segment

Investeringsuitgaven

2005

2004

2005

2004

2005

2004

1.136.730 887.874 324.783 29.785 2.379.172

1.005.485 768.094 212.164 30.594 2.016.337

516.775 530.513 250.477 12.688 1.310.453

455.176 463.203 127.503 11.567 1.057.449

18.572 4.747 49.964 1.249 74.532

41.369 5.507 738 209 47.823

Overname van dochterondernemingen In het verslagjaar heeft Imtech 100% belang en stemrecht verworven in de volgende ondernemingen: Mavisa Op 25 april 2005 heeft Imtech de Spaanse technische industriële dienstverlener Mavisa overgenomen. De overnamesom, inclusief een earn-out, bedraagt circa vijf keer de EBIT over 2004. Mavisa is opgericht in 1986 en bezit een top 5 positie in Spanje in de markt van technisch industriële dienstverlening. De opbrengsten over 2004 bedragen circa 100 miljoen. Circa 40 procent van de opbrengsten is gerelateerd aan industrial maintenance met bijbehorende hogere marge. Mavisa telt 700 vaste medewerkers. Goodmarriott & Hursthouse Op 21 juni 2005 heeft Imtech de Engelse technische dienstverlener Goodmarriott & Hursthouse overgenomen. De overnamesom, inclusief een earn-out, bedraagt circa vijf keer de EBIT over 2004. Goodmarriott & Hursthouse is een multidisciplinaire technische dienstverlener die de technische competenties elektrotechniek, werktuigbouw (lucht- en klimaattechnologie) en control aanbiedt in de markten van utiliteit en industrie. Met ruim 220 medewerkers werd in 2004 circa 35 miljoen euro aan opbrengsten gerealiseerd. De organisatie bestaat uit een contracting divisie en een divisie gespecialiseerd in technisch onderhoud en beheer. Synerco Op 25 augustus 2005 heeft Imtech de Belgische infraspecialist Synerco overgenomen. De overnamesom, inclusief een earn-out, bedraagt circa vijf keer de genormaliseerde EBIT over 2004. Synerco is een onafhankelijke Belgische technische dienstverlener. Met circa 250 medewerkers werden in 2004 opbrengsten gerealiseerd van ruim 18 miljoen euro. De onderneming is over een breed front actief in de infrastructurele markt, onder meer op het gebied van gas, water, elektriciteit, TV, telefonie, internet, openbare verlichting, verkeer, waterzuivering, sluizen en bruggen. ABB Building Services Luxemburg Op 14 december 2005 heeft Imtech ABB Building Services Luxemburg overgenomen, bestaande uit diverse serviceen managementcontracten ter waarde van ruim twee miljoen euro en circa 20 onderhoudsspecialisten. Alle acquisities zijn in contanten voldaan. Eventuele earn-out bedragen zijn gepassiveerd. Sinds de datum van acquisitie tot en met 31 december 2005 bedroeg de bijdrage van deze dochterondernemingen aan de geconsolideerde nettowinst over het boekjaar 5,9 miljoen euro, waarvan Mavisa 4,3 miljoen euro. Indien de overnames op 1 januari 2005 hadden plaatsgevonden, zouden de opbrengsten en de nettowinst van de Groep respectievelijk 2.421 miljoen euro en 52,4 miljoen euro hebben bedragen.

70


Effect van overnames Het effect van de overnames op de activa en verplichtingen van de Groep was als volgt:

Saldo activa en verplichtingen van Mavisa op overnamedatum

Opgenomen Reële waardewaarden

Materiële vaste activa Immateriële activa Overige vaste activa Voorraden en onderhanden werk Handels- en overige vorderingen Geldmiddelen en rekening-courantkredieten banken Rentedragende en overige financieringsverplichtingen Uitgestelde belastingverplichtingen Handelsschulden en overige te betalen posten

4.211 5.000 46 12.820 25.618 – 8.208 – 6.587 – 1.260 – 23.470

Saldo van identificeerbare activa en verplichtingen Goodwill bij overname

8.170 30.416

Kostprijs

38.586

Saldo activa en verplichtingen van de overig geacquireerde bedrijven op overnamedatum

aanpassingen

5.000

– 1.750

3.250

Opgenomen Reële waardewaarden

Materiële vaste activa Overige vaste activa Voorraden en onderhanden werk Handels- en overige vorderingen Geldmiddelen en rekening-courantkredieten banken Rentedragende en overige financieringsverplichtingen Handelsschulden en overige te betalen posten

3.482 8 7.055 4.327 2.475 – 1.593 – 8.650

Saldo van identificeerbare activa en verplichtingen Goodwill bij overname

7.104 10.603

Kostprijs

17.707

aanpassingen

Boekwaarden

4.211 0 46 12.820 25.618 – 8.208 – 6.587 490 – 23.470 4.920

Boekwaarden

3.482 8 7.055 4.327 2.475 – 1.593 – 8.650 0

7.104

Bij de overnames is goodwill ontstaan als gevolg van winstpotentieel en klantrelaties die niet aan de criteria voldeden voor opname als immaterieel actief op de overnamedatum. De totale kostprijs van de acquisities in 2005 bedraagt 56,3 miljoen euro, waarvan 14,4 miljoen euro wordt betaald als aan bepaalde winstdoelstellingen in de komende jaren wordt voldaan. Hiervan heeft 10 miljoen euro betrekking op Mavisa. In het verslagjaar werd 7,7 miljoen euro betaald aan earn-outs van acquisities verricht in voorgaande jaren. De effecten van de overnames verricht in 2005 zijn voorlopig berekend, omdat de eerste balansen na overname nog niet definitief zijn vastgesteld.

71


4

Overige opbrengsten

Resultaat op vervreemding van materiële vaste activa Resultaat op verkoop groepsmaatschappijen Overige

2005

2004

3.899 3.871 1.622

1.169 0 5.230

9.392

6.399

2005

2004

561.913 110.459 8.373 7.258 259 340

504.710 100.926 7.003 7.332 0 647

688.602

620.618

5 Personeelskosten

Lonen en salarissen Verplichte sociale-zekerheidsbijdragen Bijdragen aan toegezegde-bijdrageregelingen Toename verplichting uit hoofde van toegezegd-pensioenregelingen Toename verplichting uit hoofde van jubilea Op aandelen gebaseerde betalingstransacties

De Groep verstrekt aan bestuurders naast hun salaris een beloning in natura en draagt namens hen bij aan een toegezegd-pensioenregeling. Voor de Voorzitter van de Raad van Bestuur is een eindloonregeling van toepassing, voor het lid van de Raad van Bestuur een middelloonregeling. Leidinggevende functionarissen nemen deel aan de aandelenoptieregeling van de Groep (zie pagina 104 en 105 van de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening). Voor de vereiste toelichting op de personeelsbeloning van bestuurders en commissarissen wordt verwezen naar pagina 104 tot en met 109 van de toelichting op de vennootschappelijke jaarrekening.

72


6 Overige bedrijfskosten 2005

2004

4.482 1.061 177.900

5.293 3.922 159.118

183.443

168.333

2005

2004

Rentebaten Verwacht rendement over fondsbeleggingen (personeelsbeloningen)

4.246 18.744

4.961 20.234

Financiële baten

22.990

25.195

Rentelasten Rente over verplichting personeelsbeloningen Nettovalutakoersverlies

– 9.427 – 24.766 – 224

– 6.640 – 25.389 – 225

Financiële lasten

– 34.417

– 32.254

Nettofinancieringslasten

– 11.427

– 7.059

2005

2004

12.277 210

21.369 – 681

12.487

20.688

11.562 – 1.048 – 2.638

289 – 1.897 0

7.876

– 1.608

20.363

19.080

Toename voorzieningen Bijzonder waardeverminderingsverlies op handelsvorderingen Overige indirecte kosten

7 Nettofinancieringslasten

8 Winstbelastingen Verschuldigde winstbelastingen Verslagjaar Correcties van voorgaande jaren

Uitgestelde winstbelastingen Ontstaan en afwikkeling van tijdelijke verschillen Verlaging belastingtarief Bate uit hoofde van opgenomen fiscale verliezen

Winstbelastingen

73


Aansluiting met het effectieve belastingtarief

Winst vóór belastingen Gewogen gemiddelde wettelijk winstbelastingtarief Mutatie winstbelastingtarief Niet-aftrekbare kosten Opbrengsten vrijgesteld van belasting Opgenomen fiscale verliezen Nagekomen belastingbate/-last uit voorgaande boekjaren

2005

2004

72.459

56.329

33,6% – 1,5% 1,3% – 2,0% – 3,6% 0,3%

24.386 – 1.048 927 – 1.474 – 2.638 210

35,2% – 3,4% 6,5% – 3,2% – – 1,2%

19.847 – 1.897 3.648 – 1.837 – – 681

28,1%

20.363

33,9%

19.080

Rechtstreeks in het eigen vermogen opgenomen uitgestelde winstbelastingen Er zijn in 2005 geen uitgestelde winstbelastingen rechtstreeks in het eigen vermogen verantwoord (2004: nihil). 9 Belastingvorderingen en -verplichtingen De huidige belastingverplichting van per saldo 6,5 miljoen euro (2004: 8,4 miljoen euro) heeft betrekking op nog te betalen belasting over de verslagperiode en voorgaande perioden.

10 Materiële vaste activa Andere vaste Terreinen

Machines

en gebouwen en installaties

bedrijfs–

In

middelen

uitvoering

Totaal

Kostprijs Saldo per 1 januari 2004 Verworven via overnames Verworven, overig Afgestoten Valutaomrekeningsverschillen

84.760 0 0 – 5.007 –3

23.731 0 1.978 – 1.539 –5

118.034 786 14.914 – 6.903 – 14

2.612 0 55 – 2.192 0

229.137 786 16.947 – 15.641 – 22

Saldo per 31 december 2004

79.750

24.165

126.817

475

231.207

Saldo per 1 januari 2005 Verworven via overnames Verworven, overig Afgestoten Valutaomrekeningsverschillen

79.750 775 2.196 – 3.247 21

24.165 3.718 2.966 – 1.346 17

126.817 3.200 12.376 – 16.410 164

475 0 2.577 – 475 0

231.207 7.693 20.115 – 21.478 202


79.495

29.520

126.147

2.577

237.739

74


Afschrijving en bijzondere waardeverminderingsverliezen

Andere vaste Terreinen

Machines

en gebouwen en installaties

bedrijfs–

In

middelen

uitvoering

Totaal

Saldo per 1 januari 2004 Afschrijvingslast boekjaar Afgestoten Valutaomrekeningsverschillen

25.943 2.569 – 3.686 –1

18.351 2.401 – 989 –8

89.161 12.927 – 3.418 – 31

2.226 43 – 2.192 0

135.681 17.941 – 10.286 – 40


24.825

19.755

98.639

77

143.296

Saldo per 1 januari 2005 Afschrijvingslast boekjaar Afgestoten Valutaomrekeningsverschillen

24.825 2.746 – 1.344 – 60

19.755 2.764 – 1.357 10

98.639 13.124 – 15.841 114

77 25 – 102 0

143.296 18.659 – 18.644 64


26.167

21.172

96.036

0

143.375

Boekwaarde Per 1 januari 2004 Per 31 december 2004

58.817 54.925

5.380 4.410

28.873 28.178

386 398

93.456 87.911

Per 1 januari 2005 Per 31 december 2005

54.925 53.328

4.410 8.348

28.178 30.111

398 2.577

87.911 94.364

Waarvan geleasd: Per 31 december 2004 Per 31 december 2005

3.313 3.118

0 0

138 66

0 0

3.451 3.184

Bijzondere waardevermindering en terugneming na opname Bijzondere waardeverminderingen hebben zich niet voorgedaan. Er zijn ook geen bijzondere waardeverminderingen teruggenomen in het verslagjaar. Zekerheid Per 31 december 2005 waren terreinen en gebouwen met een boekwaarde van 12,9 miljoen euro (2004: 12,0 miljoen euro) bezwaard met een schuldbekentenis op naam als zekerheid voor bankleningen.

75


11 Immateriële activa KlantenGoodwill

Software

bestanden

Kostprijs Stand per 1 januari 2004 Verworven via overnames Verworven, overig Valutaomrekeningsverschillen

47.689 25.106 0 – 142

4.153 0 1.429 0

0 4.000 0 0

51.842 29.106 1.429 – 142

Stand per 31 december 2004

72.653

5.582

4.000

82.235

Stand per 1 januari 2005 Verworven via overnames Verworven, overig Aanpassing verkrijgingsprijs Afgestoten Valutaomrekeningsverschillen

72.653 41.019 0 – 227 0 760

5.582 0 705 0 – 590 3

4.000 5.000 0 0 0 0

82.235 46.019 705 – 227 – 590 763

114.205

5.700

9.000

128.905

Amortisatie en bijzondere waardeverminderingsverliezen Stand per 1 januari 2004 Amortisatie boekjaar Valutaomrekeningsverschillen

– – –

2.077 1.175 –1

0 200 0

2.077 1.375 –1


–

3.251

200

3.451

Stand per 1 januari 2005 Amortisatie boekjaar Bijzondere waardeverminderingsverliezen Afgestoten Valutaomrekeningsverschillen

– – 829 0 0

3.251 727 0 – 387 1

200 1.550 0 0 0

3.451 2.277 829 – 387 1


829

3.592

1.750

6.171

Boekwaarde Per 1 januari 2004 Per 31 december 2004

47.689 72.653

2.076 2.331

0 3.800

49.765 78.784

Per 1 januari 2005 Per 31 december 2005

72.653 113.376

2.331 2.108

3.800 7.250

78.784 122.734


76

Totaal


Bijzondere waardeverminderingsverliezen en terugneming na eerste opname De waarde van de geactiveerde goodwill terzake van vier in 2003/2004 geacquireerde bedrijven in ICT & Technology is aangepast met 0,8 miljoen euro op basis van schattingen van de realiseerbare waarde van het actief op basis van de verwachte kasstroom. Er zijn geen bijzondere waardeverminderingen teruggenomen in het verslagjaar.

Toetsing op bijzondere waardevermindering voor kasstroomgenererende eenheden die goodwill bevatten De volgende eenheden bevatten belangrijke goodwillposten.

2005

2004

17.061 30.416 20.161

17.288 – 19.471

67.638

36.759

Overig

45.738

35.894

Totaal

113.376

72.653

Eniac Mavisa Meica

De realiseerbare waarde van de kasstroomgenererende eenheden is gebaseerd op berekeningen van de bedrijfswaarde. Bij deze berekeningen wordt uitgegaan van kasstroomprognoses op basis van de verwachting voor het lopende jaar, het budget voor het komende jaar en het ondernemingsplan voor de twee jaar die hierop volgen. De kasstromen voor de jaren erna worden verondersteld gelijkblijvend te zijn aan de EBIT van het laatste jaar van het ondernemingsplan. Er wordt derhalve geen groeivoet toegepast. De geprognosticeerde kasstromen worden contant gemaakt tegen een disconteringsvoet vóór belasting die varieert tussen 10,7 en 14,3%. Deze disconteringsvoet is afgeleid van de gemiddelde gewogen vermogenskostenvoet na belasting zoals die af te leiden is uit externe gegevens, gecorrigeerd voor verschillen tussen de segmenten en belastingvoeten per land. De kasstromen van Eniac, Mavisa en Meica zijn contant gemaakt met een disconteringsvoet vóór belasting van respectievelijk 11,4%, 11,8% en 11,3%. De belangrijkste veronderstellingen die aan het budget en ondernemingsplan ten grondslag liggen zijn het volume aan orders en het prijsniveau. Er zijn geen kasstroomgenererende eenheden waar op grond van de huidige inzichten een redelijkerwijs mogelijke negatieve bijstelling van de verwachte toekomstige kasstromen tot gevolg zou hebben dat de realiseerbare waarde zodanig daalt dat dit tot een afboeking van de goodwill zou moeten leiden.

77


12

Investeringen in geassocieerde deelnemingen en joint ventures In 2005 zijn de belangrijkste geassocieerde deelnemingen Beep! Easy Mobile Tickets B.V. te Nederland (49%-belang) en Shanghai HAO-HUA Electrical Engineering Corp. Ltd. te China (38%-belang). De belangrijkste joint ventures zijn IHC Systems B.V. te Nederland (50%-belang) en Betuwelijn Combinatie GTI Imtech v.o.f. (50%) te Nederland. Het aandeel van Imtech in de activa, verplichtingen, opbrengsten en resultaten van de geassocieerde deelnemingen en joint ventures kan als volgt worden weergegeven:

2005 Eigen Activa

Verplichtingen

vermogen

Winst / Opbrengsten

verlies (–)

Geassocieerde deelnemingen Joint ventures

3.170 13.495

1.812 12.782

1.358 713

3.937 34.170

232 425

Totaal

16.665

14.594

2.071

38.107

657

2004 Eigen Activa

Verplichtingen

vermogen

Winst / Opbrengsten

verlies (–)

Geassocieerde deelnemingen Joint ventures

948 6.980

550 6.730

398 250

0 2.672

81 653

Totaal

7.928

7.280

648

2.672

734

2005

2004

12.182 14.689

8.558 2.948

26.871

11.506

1.919 6.077 6.105

1.177 2.455 6.103

14.101

9.735

Rente < 1 jaar Rente 1 – 5 jaar Rente > 5 jaar

641 2.457 1.106

346 1.429 2.006

Totaal

4.204

3.781

Bruto investering in de lease < 1 jaar Bruto investering in de lease 1 – 5 jaar Bruto investering in de lease > 5 jaar

2.560 8.534 7.211

1.523 3.884 8.109

18.305

13.516

13 Langlopende vorderingen De langlopende vorderingen kunnen als volgt onderverdeeld worden: Financiële-leasevorderingen Overige langlopende vorderingen

De financiële-leasevorderingen vervallen als volgt: Contante waarde van de minimale leasebetalingen < 1 jaar Contante waarde van de minimale leasebetalingen 1 – 5 jaar Contante waarde van de minimale leasebetalingen > 5 jaar Totaal

Totaal

78


14 Uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen De uitgestelde belastingvorderingen en -verplichtingen zijn als volgt toe te rekenen: Activa

Materiële vaste activa Immateriële activa Te vorderen van opdrachtgevers Handels- en overige vorderingen Personeelsbeloningen Voorzieningen Overige posten Fiscale waarde van opgenomen voorwaartse verliesverrekening Belastingvordering (–)/ -verplichting Saldering van belastingvorderingen en -verplichtingen Netto belastingvordering (–)/ -verplichting

Verplichtingen

Verschil

2005

2004

2005

2004

2005

2004

128 801 179 2.716 19.478 0 2.690

429 1.012 5.109 8.795 18.085 470 2.243

– 3.216 – 1.455 – 31.150 – 34 0 – 983 – 5.010

– 1.813 – 1.294 – 30.318 0 0 0 – 8.180

– 3.088 – 654 – 30.971 2.682 19.478 – 983 – 2.320

– 1.384 – 282 – 25.209 8.795 18.085 470 – 5.937

5.538

4.609

0

0

5.538

4.609

31.530

40.752

– 41.848

– 41.605

– 10.318

– 853

– 13.221

– 19.565

13.221

19.565

0

0

18.309

21.187

– 28.627

– 22.040

– 10.318

– 853

Per 31 december 2005 is geen uitgestelde belastingverplichting met betrekking tot investeringen in dochterondernemingen verantwoord (2004:nihil). In sommige landen waarin de Groep actief is, bepaalt de lokale wetgeving dat de winst bij vervreemding van bepaalde activa is vrijgesteld van belasting, mits deze winst niet wordt uitgekeerd. Per balansdatum bestonden geen belastingreserves die tot een belastingverplichting zouden leiden op het moment dat de dochterondernemingen over zouden gaan op het uitbetalen van dividend.

Niet in de balans opgenomen uitgestelde belastingvorderingen Voor de volgende posten zijn geen uitgestelde belastingvorderingen in de balans opgenomen:

2005

2004

69.129

75.603

Fiscale verliezen

Van het totaal ultimo 2005 aan bestaande fiscale verliezen ter zake waarvan geen uitgestelde belastingvorderingen zijn opgenomen, vervalt een bedrag van 2,1 miljoen euro binnen twee tot tien jaren.

79


Mutaties in uitgestelde belastingen gedurende het boekjaar

Materiële vaste activa Immateriële activa Te vorderen van opdrachtgevers Handels- en overige vorderingen Personeelsbeloningen Voorzieningen Overige posten Fiscale waarde van opgenomen voorwaartse verliescompensatie

Stand

Acquisities/

Opgenomen

Stand

1 januari

Deconsolida-

in resultaat

31 december

2004

ties 2004

2004

2004

– 2.054 – 318 13.441 – 694 – 975 – 4.003 – 1.311

– 1.384 – 282 – 25.209 8.795 18.085 470 – 5.937

– 2.478

4.609

1.608

– 853

670 1.296 – 38.650 9.489 19.060 4.473 – 4.938

– 1.260

312

7.087 – 1.513

Materiële vaste activa Immateriële activa Te vorderen van opdrachtgevers Handels- en overige vorderingen Personeelsbeloningen Voorzieningen Overige posten Fiscale waarde van opgenomen voorwaartse verliescompensatie

– 948

Stand

Acquisities/

Opgenomen

Stand

1 januari

Deconsolida-

in resultaat

31 december

2005

ties 2005

2005

2005

291

– 1.704 888 – 5.762 – 6.404 1.393 – 1.453 3.617

– 3.088 – 654 – 30.971 2.682 19.478 – 983 – 2.320

4.609

– 620

1.549

5.538

– 853

– 1.589

– 7.876

– 10.318

2005

2004

17.387 1.455 12.779

16.603 1.500 10.896

31.621

28.999

– 1.384 – 282 – 25.209 8.795 18.085 470 – 5.937

– 1.260

15 Voorraden

Grond- en hulpstoffen Goederen in bewerking Gereed product

80


16 Te vorderen van opdrachtgevers/verplichtingen aan opdrachtgevers Cumulatief bestede kosten plus naar rato van de voortgang genomen winst minus voorzieningen voor verliezen Gefactureerde termijnen

Als volgt gepresenteerd: Te vorderen van opdrachtgevers: Onderhanden projecten in opdracht van derden Onderhanden projecten dienstverlening

Verplichtingen aan opdrachtgevers: Onderhanden projecten in opdracht van derden Onderhanden projecten dienstverlening

Saldo

2005

2004

1.047.503 958.700

952.446 869.646

88.803

82.800

246.399 22.072

155.720 30.661

268.471

186.381

161.283 18.385

87.982 15.599

179.668

103.581

88.803

82.800

Per 31 december 2005 omvat te vorderen van opdrachtgevers posten van in totaal 4,2 miljoen euro (2004: 3,9 miljoen euro) die pas worden voldaan indien met betrekking tot contracten voor onderhanden projecten in opdracht van derden bepaalde voorwaarden zijn vervuld (retenties). Op 31 december zijn er voorwaardelijke vorderingen op opdrachtgevers uit hoofde van claims niet tot waardering gebracht. De financiële gevolgen van deze claims kunnen slechts binnen een ruime bandbreedte worden geschat. De beste schatting is dat deze claims in de toekomst zullen worden gerealiseerd voor een bedrag van 30 miljoen euro (2004: 44 miljoen euro).

17 Handels- en overige vorderingen 2005

2004

991 579.094 2.094 1.609

286 517.233 1.188 0

583.788

518.707

2005

2004

Banksaldi Direct opvraagbare deposito’s Overige geldmiddelen en kasequivalenten

159.604 215 442

88.323 34.256 444

Geldmiddelen en kasequivalenten Rekening-courantkredieten banken

160.261 – 21.157

123.023 – 8.066

Geldmiddelen en rekening-courantkredieten banken in het kasstroomoverzicht

139.104

114.957

Handelsvorderingen op geassocieerde deelnemingen en joint ventures Overige handelsvorderingen en vooruitbetaalde posten Kortlopend deel van langlopende vorderingen Derivaten tegen reële waarde

18 Geldmiddelen en rekening-courantkredieten banken

81


Toe te rekenen aan de aandeelhouders van de moedermaatschappij

19 Eigen vermogen

Mutatieoverzicht van het eigen vermogen

Stand per 1 januari 2004 Totaalresultaat Saldo inkoop eigen aandelen Uitgeoefende optierechten Toevoeging aan reserves Dividend aan aandeelhouders Stand per 31 december 2004

Reserve Aandelen-

Reserve

omrekenings- Afdekkings-

kapitaal

Agio

64.528

36.120

verschillen

reserve

voor eigen

Ingehouden Onverdeeld

aandelen

winsten

resultaat

Totaal

– 27.655

136.048 647

43.965 36.046

16.205

– 16.205 – 27.760 36.046

253.006 36.276 300 3.213 0 – 27.760 265.035

– 417 300 3.213

64.528

36.120

– 417

0

– 24.142

152.900

Minder-

Totaal eigen

heidsbelang

vermogen

3.811 1.203

– 1.267 3.747

256.817 37.479 300 3.213 0 – 29.027 268.782

Toe te rekenen aan de aandeelhouders van de moedermaatschappij Reserve Aandelen-

Stand per 1 januari 2005 Totaalresultaat Saldo inkoop eigen aandelen Uitgeoefende optierechten Toevoeging aan reserves Dividend aan aandeelhouders Stand per 31 december 2005

Reserve

omrekenings- Afdekkings-

kapitaal

Agio

64.528

36.120

verschillen

– 417 565

voor eigen

Ingehouden Onverdeeld

reserve

aandelen

winsten

resultaat

Totaal

0

– 24.142

152.900 340

36.046 50.843

8.102

– 8.102 – 27.944 50.843

265.035 51.482 – 6.060 5.578 0 – 27.944 288.091

– 266 – 6.060 5.578

64.528

36.120

148

– 266

– 24.142

161.342

Minder-

Totaal eigen

heidsbelang

vermogen

3.747 1.253

– 516 4.484

268.782 52.735 – 6.060 5.578 0 – 28.460 292.575

Aantal gewone aandelen

Aandelenkapitaal

2005

2004

Uitstaand per 1 januari Ingekochte eigen aandelen Uitgegeven tegen betaling in contanten

26.049.549 25.864.549 – 214.113 0 245.000 185.000

Uitstaand per 31 december – volgestort

26.080.436 26.049.549

Tevens heeft de Groep aandelenopties uitgegeven. Per 31 december 2005 bestond het maatschappelijk aandelenkapitaal uit 120 miljoen aandelen (2004: 120 miljoen). De aandelen hebben een nominale waarde van 2,40 euro. Het is verdeeld in 40.000.000 gewone aandelen van elk 2,40 euro elk, 60.000.000 preferente aandelen van 2,40 euro elk en 20.000.000 financierings preferente aandelen van 2,40 euro elk. Het geplaatste kapitaal bedraagt 26.886.549 gewone aandelen, waarvan ultimo 2005 806.113 aandelen gehouden worden door de vennootschap. Alle geplaatste aandelen zijn volledig gestort. Aan de Stichting Imtech is een optierecht toegekend op de preferente aandelen (zie hoofdstuk Corporate Governance).

82


De houders van gewone aandelen zijn gerechtigd tot dividend zoals dit van tijd tot tijd wordt gedeclareerd en hebben het recht om per aandeel één stem uit te brengen bij besluitvorming in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Met betrekking tot aandelen in de Vennootschap die door de Groep worden gehouden (zie hierna), worden alle rechten opgeschort totdat deze aandelen opnieuw worden uitgegeven. Reserve omrekeningsverschillen De reserve omrekeningsverschillen omvat alle valutaverschillen op vreemde valuta die ontstaan door de omrekening van de jaarrekening van buitenlandse activiteiten die niet integraal deel uitmaken van de activiteiten van de Vennootschap, evenals door de omrekening van verplichtingen waarmee de netto-investering van de Vennootschap in een buitenlandse dochteronderneming wordt afgedekt. Afdekkingsreserve De afdekkingsreserve bestaat uit het effectieve deel van de cumulatieve nettomutatie in de reële waarde van kasstroomafdekkingsinstrumenten met betrekking tot afgedekte transacties die nog niet hebben plaatsgevonden. Reserve voor eigen aandelen De reserve voor eigen aandelen van de Vennootschap omvat de kostprijs van de aandelen van de Vennootschap die door de Groep worden gehouden. Per 31 december 2005 hield de Groep 806.113 (2004: 837.000) aandelen in de Vennootschap. Dividend Na de balansdatum is door de bestuurders het onderstaande dividendvoorstel gedaan. Het dividendvoorstel is niet in de balans verwerkt en er zijn geen gevolgen voor de winstbelasting.Het voorgestelde dividend over 2005 bedraagt 1,07 euro per in aanmerking komend gewoon aandeel (2004: 1,07 euro). 20 Winst per aandeel Gewone winst per aandeel Bij de berekening van de gewone winst per aandeel per 31 december 2005 is uitgegaan van de aan houders van gewone aandelen toe te rekenen winst van 50.843.000 euro (2004: 36.046.000 euro) en een gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen dat gedurende 2005 heeft uitgestaan van 26.150.651 (2004: 25.948.716), als volgt berekend:

Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen 2005

2004

Geplaatste gewone aandelen per 1 januari Effect van gehouden eigen aandelen

26.886.549 26.886.549 735.898 937.833

Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen

26.150.651 25.948.716

83


Verwaterde winst per aandeel Bij de berekening van de verwaterde winst per aandeel per 31 december 2005 is uitgegaan van de aan houders van gewone aandelen toe te rekenen winst van 50.843.000 euro (2004: 36.046.000 euro) en een gemiddeld aantal gewone aandelen dat gedurende 2005 heeft uitgestaan van 26.282.393 euro (2004: 26.048.927), gecorrigeerd voor potentiële verwatering, als volgt berekend: Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen (verwaterd) 2005

2004

Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen Effect van aandelenopties Effect van aandelenregeling

26.150.651 25.948.716 102.227 92.269 29.515 7.942

Gewogen gemiddeld aantal gewone aandelen (verwaterd)

26.282.393 26.048.927

21 Rentedragende leningen en overige financieringsverplichtingen Deze toelichting bevat informatie over de contractuele bepalingen van de rentedragende leningen en overige financieringsverplichtingen van de Groep. Voor meer informatie over het door de Groep gelopen renterisico wordt verwezen naar onderdeel 25 van de toelichting.

Langlopende verplichtingen

Onderhandse leningen Financiële-leaseverplichtingen

2005

2004

26.639 6.199

11.569 8.277

32.838

19.846

2005

2004

3.864 810 21.157

2.225 430 8.066

25.831

10.721

Kortlopende verplichtingen

Kortlopend deel van onderhandse leningen Kortlopend deel van financiële-leaseverplichtingen Kredieten in rekening-courant

Voorwaarden en aflossingsschema Onderhandse leningen en lease-overeenkomsten zijn aangegaan tegen gangbare condities. De gemiddelde resterende looptijd bedraagt 3,3 jaar en de gemiddelde rente van de verplichtingen die langer dan één jaar uitstaan bedraagt 4,0%. Voor de bankleningen zijn terreinen en gebouwen bezwaard met een boekwaarde van 12,9 miljoen euro (2004: 12,0 miljoen euro).

84


Financiële-leaseverplichtingen 2005

2004

Contante waarde van de minimale leasebetalingen < 1 jaar Contante waarde van de minimale leasebetalingen 1 – 5 jaar Contante waarde van de minimale leasebetalingen > 5 jaar

810 2.721 3.478

430 3.057 5.220

Totaal

7.009

8.707

Rente < 1 jaar Rente 1 – 5 jaar Rente > 5 jaar

319 1.055 508

185 891 1.097

Totaal

1.882

2.173

Hoofdsom < 1 jaar Hoofdsom 1 – 5 jaar Hoofdsom > 5 jaar

1.129 3.776 3.986

615 3.948 6.317

Totaal

8.891

10.880

2005

2004

144.832 451.119 – 437.382

121.710 412.848 – 397.612

Contante waarde van nettoverplichtingen

158.569

136.946

Niet-opgenomen actuariële winsten en verliezen Niet opgenomen lasten over verstreken diensttijd

– 28.860 – 1.443

– 12.589 0

Opgenomen verplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten Verplichting uit hoofde van jubilea

128.266 6.259

124.357 6.000

Totaal personeelsbeloningen

134.525

130.357

22 Personeelsbeloningen

Contante waarde niet-gefinancierde verplichtingen Contante waarde van gefinancierde verplichtingen Reële waarde van fondsbeleggingen

85


Mutaties in de in de balans opgenomen nettoverplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten

2005

2004

Nettoverplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten per 1 januari Betaalde premies In winsten verliesrekening opgenomen last (zie hieronder) Mutatie als gevolg van verwerving dochteronderneming Uitkeringen van niet-gefinancieerde verplichtingen Overdracht/afgestoten

124.357 – 4.610 13.280 0 – 4.414 – 347

119.495 – 4.435 12.487 1.181 – 4.100 – 271

Nettoverplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten per 31 december

128.266

124.357

2005

2004

7.248 24.766 – 18.744 10

7.332 25.389 – 20.234 0

13.280

12.487

2005

2004

7.258 24.766 – 18.744

7.332 25.389 – 20.234

13.280

12.487

Brutoverplichting uit hoofde van toegezegde pensioenrechten Voornaamste actuariële veronderstellingen per balansdatum (in gewogen gemiddelden):

2005

2004

Disconteringsvoet per 31 december Verwacht rendement op fondsbeleggingen per 31 december Toekomstige loonsverhogingen Toekomstige pensioenstijgingen

4,0% 4,5% 2,0% 2,0%

4,75% 4,8% 2,0% 2,0%

In winsten verliesrekening opgenomen last

Aan dienstjaar toegerekende pensioenkosten Rente over de verplichting Verwacht rendement op fondsbeleggingen Actuariële verschillen

De last is opgenomen onder de volgende posten in de winsten verliesrekening:

Personeelskosten Financieringslasten Financieringsbaten Totaal

Het overgrote deel van de werknemers in Nederland neemt deel in een bedrijfstakpensioenregeling uitgevoerd door ‘Pensioenfonds Metaal en Techniek’. Deze regeling zegt onder andere een levenslang pensioen vanaf leeftijd 65 en een nabestaandenpensioen toe afhankelijk van het niveau van het salaris van de werknemer en wordt gefinancierd door middel van doorsneepremies. Het is niet mogelijk om de contante waarde van de pensioenverplichtingen en de waarde van de pensioenbeleggingen van Imtech te berekenen, omdat de bedrijfstakpensioenregeling de deelnemende ondernemingen aan een veelheid van risico’s blootstelt die niet op een consistente en

86


betrouwbare basis aan de deelnemende ondernemingen zijn toe te rekenen. Op basis van de richtlijnen en grondslagen van het bedrijfstakpensioenfonds bedraagt de dekkingsgraad 129% (beleggingen gedeeld door verplichtingen) op basis van de door het pensioenfonds gebezigde grondslagen ultimo 2005.

23 Voorzieningen Garanties

Herstruc-

en claims

turering

Stand per 1 januari 2005 Gedurende het boekjaar getroffen voorzieningen Gedurende het boekjaar gebruikte voorzieningen Vrijval van voorzieningen gedurende het boekjaar Valutaomrekeningsverschillen

23.356 3.509 – 7.140 – 1.451 5

2.219 2.424 – 2.998 0 – 155

2.137 0 – 31 0 0

27.712 5.933 – 10.169 – 1.451 – 150


18.279

1.490

2.106

21.875

Langlopend deel Kortlopend deel

5.882 12.397

31 1.459

2.009 97

7.922 13.953

18.279

1.490

2.106

21.875

Herstelkosten

Totaal

Garanties en claims De voorziening voor garantieverplichtingen heeft voornamelijk betrekking op projecten die gedurende de boekjaren 2004 en 2005 zijn opgeleverd. De voorziening is gebaseerd op schattingen aan de hand van historische garantiegegevens met betrekking tot vergelijkbare projecten. De Groep verwacht dat de verplichting zich in de komende twee jaar zal voordoen. Tegen de Groep zijn verschillende claims ingediend. De claims worden met kracht bestreden. Voor de verwachte uitstroom van middelen uit hoofde van claims is een voorziening gevormd. De afwikkeling hiervan kan meerdere jaren duren.

24 Handelsschulden en overige te betalen posten

Handelsschulden aan geassocieerde deelnemingen Overige handelsschulden Derivaten tegen reële waarde Overige schulden en overlopende passiva

2005

2004

511 356.072 484 229.026

1.045 295.579 0 169.039

586.093

465.663

25 Financiële instrumenten In het kader van de normale bedrijfsvoering loopt de Groep krediet-, rente- en valutarisico. Het risico van schommelingen in vreemde valutakoersen en rentepercentages wordt indien noodzakelijk afgedekt met behulp van afgeleide financiële instrumenten.

87


Kredietrisico De leiding heeft een kredietbeleid vastgesteld en het kredietrisico wordt voortdurend bewaakt. Bij alle leveringen hoger dan een bepaald bedrag, wordt de afnemer aan een kredietbeoordeling onderworpen. Op balansdatum was er geen sprake van belangrijke concentraties van kredietrisico. Het maximale kredietrisico is de balanswaarde van elk financieel actief, met inbegrip van afgeleide financiële instrumenten. Renterisico Afdekking Het beleid van de Groep is erop gericht te waarborgen dat een redelijk deel van het renterisico op opgenomen leningen is gebaseerd op een vaste rente. De Groep is in euro’s luidende renteswaps aangegaan om, binnen het beleid van de Groep, een goede verhouding te bewerkstelligen tussen de blootstelling aan een vaste rente en aan een variabele rente. De swaps vervallen in de komende tien jaar, waarbij de looptijd van de daarmee verband houdende leningen wordt gevolgd. Per 31 december 2005 had de Groep renteswaps met een gecontracteerd referentiebedrag van 7 miljoen euro (2004: nihil). De Groep classificeert renteswaps als kasstroomafdekking en waardeert ze tegen reële waarde. Valutarisico De Groep loopt valutarisico op verkopen en inkopen die luiden in een andere valuta dan de euro. De valuta’s die dit risico doen ontstaan, zijn voornamelijk het Britse pond en de Amerikaanse dollar. De Groep dekt vrijwel alle verwachte kasstromen uit hoofde van verkochte projecten en inkopen die in een vreemde valuta luiden, af. De Groep maakt voor de afdekking van het valutarisico gebruik van valutatermijncontracten. De valutatermijncontracten hebben een looptijd van maximaal een jaar. Indien nodig worden de valutatermijncontracten op de afloopdatum verlengd. Wat betreft monetaire activa en verplichtingen die in andere valuta’s dan de euro worden aangehouden, zorgt de Groep ervoor dat het nettorisico op een aanvaardbaar niveau blijft, door zonodig vreemde valuta’s tegen contantkoers aan te kopen of te verkopen om kortdurende onevenwichtigheden op te heffen. Het translatierisico is beperkt tot hoofdzakelijk de netto-investeringen in de groepsmaatschappijen in het Verenigd Koninkrijk en wordt niet afgedekt. In de balans opgenomen activa en verplichtingen Veranderingen in de reële waarde van valutatermijncontracten waarmee in vreemde valuta luidende monetaire activa en verplichtingen in economische zin worden afgedekt en waarvoor geen hedge accounting wordt toegepast, worden in de winsten verliesrekening verantwoord. Zowel de veranderingen in de reële waarde van de termijncontracten als de valutakoersverschillen met betrekking tot de monetaire posten, worden opgenomen onder netto-financieringslasten. Gevoeligheidsanalyses Bij het beheer van de rente- en valutarisico’s streeft de Groep ernaar de invloed van kortetermijnschommelingen op het groepsresultaat te beperken. Op langere termijn echter zullen blijvende wijzigingen in valutakoersen en rentetarieven invloed hebben op het geconsolideerde resultaat. Per 31 december 2005 zou een algemene stijging van de rente met één procentpunt naar schatting leiden tot een marginale invloed op het resultaat vóór belastingen van de Groep. Bij deze berekening is rekening gehouden met de renteswaps. Een algemene stijging van de waarde van de euro met één procentpunt ten opzichte van andere valuta’s zou eveneens een zeer beperkt effect hebben gehad op het resultaat vóór belastingen van de Groep. Bij deze berekening is rekening gehouden met de valutatermijncontracten.

88


Effectieve rente en verdeling naar renteherzieningsdatum De onderstaande tabel geeft voor rentedragende financiële activa en financiële verplichtingen de effectieve rente per de balansdatum en de termijn waarop renteherziening plaatsvindt.

2005 Effectieve

Leasevorderingen Overige langlopende vorderingen Geldmiddelen en kasequivalenten Bankleningen tegen onderpand: EUR-leningen, vaste rente EUR-leningen, variabele rente Bankleningen zonder verstrekte zekerheden EUR-leningen, variabele rente Effect van renteswaps Financiële-leaseverplichtingen Rekening-courantkredieten banken

rente

Totaal

0 – 1 jaar

1 – 5 jaar

> 5 jaar

5,0-7,0% 4,5% 1,0-2,2%

14.101 14.864 160.261

1.919 175 160.261

6.077 4.825 0

6.105 9.864 0

3,7% 3,0%

– 13.182 – 2.949

– 2.062 0

– 3.646 – 2.949

– 7.474 0

3,4% 0,2% 6,0% 2,75-4,0%

– 14.372 0 – 7.009 – 21.157

– 1.802 0 – 810 – 21.157

– 12.570 – 7.000 – 2.721 0

0 7.000 – 3.478 0

130.557

136.524

– 17.984

12.017

2004 Effectieve

Leasevorderingen Overige langlopende vorderingen Geldmiddelen en kasequivalenten Bankleningen tegen onderpand: EUR-leningen, vaste rente EUR-leningen, variabele rente Bankleningen zonder verstrekte zekerheden Financiële-leaseverplichtingen Rekening-courantkredieten banken

89

rente

Totaal

0 – 1 jaar

1 – 5 jaar

> 5 jaar

5,0-7,0% 0,0% 1,0-2,2%

9.735 2.959 123.023

1.177 11 123.023

2.455 1.217 0

6.103 1.731 0

7,4% 3,0%

– 11.501 – 2.293

– 20 0

– 3.137 – 2.293

– 8.344 0

6,8% 2,75-4,0%

– 8.707 – 8.066

– 430 – 8.066

– 3.057 0

– 5.220 0

105.150

115.695

– 4.815

– 5.730


Reële waarde Het onderstaande overzicht bevat de boekwaardes van de financiële instrumenten. Leasevorderingen Overige langlopende vorderingen Handels- en overige vorderingen Geldmiddelen en kasequivalenten Renteswaps: Activa Verplichtingen Valutatermijncontracten: Activa Verplichtingen Bankleningen tegen onderpand Bankleningen zonder verstrekte zekerheden Financiële-leaseverplichtingen Handelsschulden en overige te betalen posten Rekening-courantkredieten banken

Boekwaarde

Boekwaarde

2005

2004

14.101 14.864 580.085 160.261

9.735 2.959 517.519 123.023

0 – 128

– –

1.609 – 356 – 16.131 – 14.372 – 7.009 – 585.609 – 21.157

– – – 13.794 0 – 8.707 – 465.663 – 8.066

De boekwaarde van de financiële instrumenten benadert de reële waarde op balansdatum. Schatting van de reële waarde Onderstaand worden de belangrijkste methoden en veronderstellingen vermeld die worden gebruikt bij het schatten van de reële waarde van financiële instrumenten die in het overzicht zijn opgenomen. Derivaten Valutatermijncontracten worden gewaardeerd op basis van genoteerde marktprijzen of door de actuele contantprijs in mindering te brengen op de gedisconteerde contractuele termijnprijs. Bij toepassing van contante-waardetechnieken zijn de geschatte toekomstige kasstromen gebaseerd op de beste schattingen van de leiding, en de disconteringsvoet is een marktgerelateerde voet voor een vergelijkbaar instrument per de balansdatum. Rentedragende leningen De reële waarde wordt berekend op basis van de gedisconteerde toekomstige aflossingen en rentebetalingen. Financiële-leaseverplichtingen De reële waarde wordt geschat op de contante waarde van de toekomstige kasstromen, gedisconteerd tegen de rente voor homogene leaseovereenkomsten. De geschatte reële waarde weerspiegelt verandering in de rente. Handels- en overige vorderingen / handelsschulden en overige te betalen posten Voor vorderingen en schulden die binnen één jaar vervallen wordt de nominale waarde geacht een afspiegeling te zijn van de reële waarde. Alle overige vorderingen en schulden worden contant gemaakt om de reële waarde te bepalen.

90


26 Operationele leaseovereenkomsten Leaseovereenkomsten waarbij als lessee wordt opgetreden De verschuldigde bedragen uit hoofde van niet-opzegbare operationele leaseovereenkomsten vervallen als volgt: < 1 jaar 1 – 5 jaar > 5 jaar

2005

2004

46.492 115.391 25.636

41.274 97.438 30.624

187.519

169.336

De Groep huurt gebouwen en overige materiële vaste activa op basis van operationele leases. De leaseovereenkomsten kennen doorgaans een looptijd van een beperkt aantal jaar, met een optie tot verlenging daarna. Bij geen van de leaseovereenkomsten is sprake van voorwaardelijke leasebetalingen. In het boekjaar 2005 werd uit hoofde van operationele leasing een last van 57,0 miljoen euro in de winsten verliesrekening opgenomen (2004: 56,5 miljoen euro). 27 Verbonden partijen Identiteit van verbonden partijen Er is sprake van een relatie tussen verbonden partijen tussen de Groep en haar dochterondernemingen, geassocieerde deelnemingen, joint ventures en de bestuurders en commissarissen. Transacties met managers op sleutelposities De bestuurders en commissarissen van de Vennootschap en hun naaste verwanten hebben geen zeggenschap over de stemgerechtigde aandelen in de Vennootschap.

91


Overige transacties met verbonden partijen Geassocieerde deelnemingen Transacties met geassocieerde deelnemingen vinden plaats op een zakelijke, objectieve basis, maar zijn niet van materieel belang. Joint ventures Gedurende het boekjaar 2005 kochten joint ventures goederen en diensten van de Groep voor een bedrag van 27 miljoen euro (2004: nihil); per 31 december 2005 waren joint ventures 10 miljoen euro (2004: 5 miljoen euro) aan de Groep verschuldigd. Transacties met joint ventures vinden plaats op een zakelijke, objectieve basis. 28 Schattingen en oordeelsvorming door de leiding De leiding heeft met de Auditcommissie gesproken over de ontwikkeling en keuze van, en informatieverschaffing over de kritische grondslagen voor financiële verslaggeving en schattingen, alsook de toepassing van deze grondslagen en schattingen. Belangrijkste bronnen van schattingsonzekerheden Toelichting 11 bevat informatie over de veronderstellingen en hiermee samenhangende risicofactoren met betrekking tot de bijzondere waardevermindering van goodwill. Veronderstellingen ten aanzien van pensioenen De Groep gaat uit van een rendement op de activa van 0,5 procent boven de disconteringsvoet. Indien deze zou afnemen, dan zouden de niet-opgenomen actuariële verliezen van de Groep buiten de bandbreedte toenemen, hetgeen zou leiden tot hogere lasten in de toekomst. 29 Verklaring van de overgang naar IFRS Zoals vermeld op pagina 61 in onderdeel a is dit de eerste geconsolideerde jaarrekening die is opgesteld in overeenstemming met IFRS. De op pagina 61 tot en met 67 uiteengezette grondslagen voor financiële verslaggeving zijn toegepast bij het opstellen van de jaarrekening over 2005, de in deze jaarrekening gepresenteerde vergelijkende informatie over 2004 en bij het opstellen van de IFRS-openingsbalans per 1 januari 2004 (de overgangsdatum van de Groep). Bij de opstelling van de IFRS-openingsbalans heeft de Groep in voorgaande jaarrekeningen gerapporteerde bedragen aangepast, die waren opgesteld in overeenstemming met de voorheen toegepaste verslaggevingsstandaarden (voorheen toegepaste GAAP). Een verklaring van de invloed van de overgang van de voorheen toegepaste GAAP naar IFRS op de financiële positie, financiële resultaten en kasstromen van de Groep, is uiteengezet in de volgende overzichten en de toelichting op die overzichten. Samenvatting gevolgen overgang naar IFRS De overgang van NL GAAP naar IFRS heeft geen invloed op de operationele bedrijfsvoering van Imtech en dientengevolge ook niet op de cash flow. De IFRS veranderingen beperken zich voornamelijk tot de financiële verslaggeving. Bij de eerste toepassing van IFRS is sprake van een (eenmalig) effect op het eigen vermogen per 1 januari 2004 van ongeveer 58 miljoen euro negatief. Dit cijfer wijkt in lichte mate af van het eerder gepubliceerde voorlopige effect. In vergelijking met NL GAAP is onder IFRS sprake van enkele nieuwe aspecten die het jaarresultaat beïnvloeden. Dit betreft: het vervallen van de jaarlijkse goodwillafschrijving; andere methodiek van bepalen pensioenlasten; kosten van optieplan en aandelenregeling. De overige effecten van IFRS op het jaarlijks resultaat zijn van relatief beperkte omvang.

92


In overeenstemming met IFRS, worden de grondslagen voor financiële instrumenten (IAS 32/39) toegepast met ingang van 1 januari 2005. De gewijzigde presentatie van de werken in uitvoering en de toepassing van IAS 32 zorgt voor een aanzienlijk verlenging van het balanstotaal. Voornamelijk als gevolg van de balansverlenging en van de eenmalige impact op het eigen vermogen per 1 januari 2004 daalt de solvabiliteit door de IFRS-transitie van ongeveer 34% naar circa 24%. Beschrijving belangrijkste wijzingen IFRS Goodwill (‘business combinations’) Vanaf 2002 is goodwill betaald bij acquisities geactiveerd en systematisch afgeschreven over de economische levensduur. Onder toepassing van IFRS 3 zal de goodwill niet worden afgeschreven. Wel zal jaarlijks een impairmenttest worden uitgevoerd. IFRS 3 wordt niet toegepast met terugwerkende kracht. Dit betekent dat de voor 2002 afgeboekte goodwill niet in de balans wordt opgenomen. Materiële vaste activa Imtech verhuurt materiële vaste activa voor een beperkt bedrag. Deze verhuur wordt gekwalificeerd als een financial lease. Om pragmatische redenen werden deze activa als materiële vaste activa verantwoord. Onder IFRS worden deze contracten als leasevorderingen behandeld. De materiële vaste activa dalen hierdoor met 5,8 miljoen euro op 1 januari 2004. Een voor een huur van grond en een gebouw opgerichte bijzondere vennootschap wordt met ingang van 1 januari 2004 onder IFRS geconsolideerd. Dit leidt tot een verhoging van de materiële vaste activa en leningen van 12,1 miljoen euro op 1 januari 2004. Voorts zijn enkele leasecontracten geherrubriceerd als een financial lease, hetgeen leidt tot een verhoging van de post materiële vaste activa met 4 miljoen euro op 1 januari 2004. Imtech maakt gebruik van de optie om voor enkele gebouwen en de daarbij behorende grond, de reële waarde op 1 januari 2004 als ‘deemed cost’ te hanteren. Het effect hiervan is een afwaardering van 12 miljoen euro. Op beperkte schaal werden onder de oude waarderingsgrondslagen kosten van software geactiveerd. Dit betrof met name ERPprojecten. Deze kosten werden gerubriceerd onder materiële vaste activa. Onder IFRS worden deze kosten (2,1 miljoen euro op 1 januari 2004) begrepen onder immateriële activa. Immateriële activa De wijziging ten opzichte van de Nederlandse grondslagen betreft de rubricering van ERP-software als immaterieel actief. Er is een nieuwe categorie immateriële activa ontstaan als gevolg van de introductie van IFRS die met name betrekking heeft op de activa die bij acquisities werden overgenomen, zoals klantenbestanden. Onderhanden werken en handelsvorderingen De waardering en presentatie van onderhanden werken worden in overeenstemming gebracht met IAS 11 (constructie onderhanden werken) respectievelijk IAS 18 (overig onderhanden werk). Tot nu toe werd slechts op projecten met een aanneemsom groter dan 2 miljoen euro en een looptijd langer dan één jaar winst genomen naar rato van de voortgang. Onder IFRS wordt voor alle projecten groter dan 500.000 euro winst genomen naar rato van de voortgang. Om pragmatische redenen wordt voor projecten met een aanneemsom kleiner dan 500.000 euro geen winst naar rato van de voortgang genomen. Het effect op het eigen vermogen en resultaat indien wel winst naar rato van de voortgang zou worden genomen is verwaarloosbaar. Voor projecten met een aanneemsom groter dan 2 miljoen euro wordt in beginsel pas winst genomen nadat 25% van de kosten gemaakt zijn, aangezien bij deze complexere projecten de winst pas dan betrouwbaar te schatten is. Het effect hiervan is een 9,1 miljoen euro hoger eigen vermogen op 1 januari 2004 (vóór belastingeffect). IAS 11 kent verder een belangrijke wijziging van de waardering van meerwerk en claims op opdrachtgevers. IAS 11 onderscheidt opbrengsten uit hoofde van het hoofdcontract, wijzigingen op het hoofdcontract (‘variations’), claims en incentives. Onder claims worden onder meer begrepen kosten van vertragingen die zijn ontstaan door de opdrachtgever, fouten in specificaties en ontwerp en betwiste wijzigingen in het contractwerk. Onder Nederlandse grondslagen kunnen claims worden gewaardeerd tot het bedrag waarvoor het waarschijnlijk is dat deze worden gerealiseerd. Onder IAS 11 geldt een extra voorwaarde, namelijk dat de onderhandelingen met de opdrachtgever in een vergevorderd stadium zijn en het waarschijnlijk is dat de opdrachtgever de claim zal accepteren. Met name in Duitsland is het usance dat grote opdrachten uitmonden in belangrijke claims waarover langdurig wordt onderhandeld en/of geprocedeerd. Onder IFRS kunnen dergelijke claims pas worden verantwoord als opbrengst indien er (zo goed als) overeenstemming is bereikt met de opdrachtgever. Dit betekent dat claims onder IFRS later als opbrengst worden verantwoord dan tot nu toe het geval is.

93


Verder ontstaat er een element van onvoorspelbaarheid over het moment waarop dergelijke opbrengsten kunnen worden verantwoord. Het effect op het eigen vermogen (vóór belastingeffect) van de lagere waardering van claims bedraagt 42 miljoen euro op 1 januari 2004. Onder Nederlandse grondslagen werd in geval van verliesgevende projecten, een voorziening getroffen op basis van de integrale kostprijs. Onder IFRS wordt algemene overhead gezien als periodekosten en derhalve wordt geen voorziening getroffen voor de algemene overhead bij verliesgevende projecten. Het effect hiervan op het eigen vermogen bedraagt 2,0 miljoen euro op 1 januari 2004. Onder de Nederlandse grondslagen werden offertekosten voor grotere projecten opgenomen in het onderhanden werk voor zover de verkoopinspanningen succesvol zijn geweest. Onder IFRS is dit niet toegestaan, hetgeen leidt tot een afwaardering van het onderhanden werk van 1,5 miljoen euro op 1 januari 2004. IAS 11 betekent een belangrijke wijziging in de presentatie van onderhanden werken. Onder Nederlandse grondslagen werd slechts het nettobedrag van het onderhanden werk in de balans gepresenteerd. Onder IAS 11 wordt het onderhanden werk gesplitst in werken waar het saldo te vorderen op opdrachtgevers positief is en werken waar het saldo op opdrachtgevers negatief is. Pensioenverplichtingen en personeelsbeloningen Imtech heeft diverse ‘defined benefit’-regelingen. Toepassing van IAS 19 leidt tot een hogere pensioenverplichting van 34,0 miljoen euro op 1 januari 2004. Imtech kiest voor toepassen van de zogenaamde corridor, waarbij gebruik wordt gemaakt van de optie in IFRS 1 om de corridor niet met terugwerkende kracht toe te passen. Een aantal ‘defined benefit’-regelingen in Nederland wordt uitgevoerd door bedrijfstakpensioenfondsen. Aangezien deze bedrijfstakpensioenfondsen de vereiste informatie niet beschikbaar stellen, zijn deze pensioenregelingen als een ‘defined contribution’-regeling verwerkt. Voor jubileumverplichtingen is onder IAS 19 een bedrag van 6,0 miljoen euro voorzien op 1 januari 2004. Voorzieningen Onder Nederlandse grondslagen werd geen voorziening voor latente belasting gevormd voor de permanente kern van het fiscaal lager gewaardeerde onderhanden werk. Onder IFRS wordt hiervoor wel een voorziening getroffen. Dit leidt tot een hogere belastinglatentie van 6,4 miljoen euro op 1 januari 2004. Op de verschillen tussen IFRS en Nederlandse grondslagen wordt, voor zover van toepassing, het belastingeffect verwerkt in de voorziening voor latente belastingen respectievelijk wordt een actieve belastinglatentie verwerkt. De overige voorzieningen worden onder IFRS contant gemaakt. Het effect hiervan is zeer beperkt. Presentatie Het kortlopend deel van langlopende vorderingen, langlopende schulden en voorzieningen wordt onder IFRS geherrubriceerd naar vlottende activa en kortlopende verplichtingen. Invloed op de resultatenrekening Waarderingsgrondslagen hebben geen invloed op de onderliggende kasstromen en daarmee op de winst over de gehele bestaansduur van de onderneming, maar wel op het moment waarop winsten of verliezen worden genomen. IFRS beïnvloedt het resultaat op een aantal manieren. Voorts zal de presentatie van enkele posten wijzigen. De belangrijkste verschillen zijn: Goodwill en overige immateriële activa Onder toepassing van IFRS 3 zal er niet langer systematisch worden afgeschreven op de geactiveerde goodwill. Daarentegen wordt wel afgeschreven op immateriële activa verkregen bij acquisities. In 2004 bedroeg de afschrijving op goodwill 4,7 miljoen euro. Anderzijds zal de goodwill jaarlijks op impairment moeten worden getoetst. Door het niet meer systematisch afschrijven op goodwill zal er in de toekomst wellicht eerder sprake zijn van de noodzaak tot het verantwoorden van een impairment. Pensioenen Verantwoording van pensioenlasten volgens IAS 19 leidt tot een andere toerekening aan de jaren. Het effect voor 2004 bedraagt circa 0,6 miljoen euro hogere last dan onder de Nederlandse grondslagen.

94


Opties IFRS 2 schrijft voor dat de kosten van optie- en aandelenregelingen, berekend volgens een bepaalde systematiek, ten laste van de winsten verliesrekening moeten worden gebracht, voor voorwaardelijk toegekende opties na 7 november 2002 die op 1 januari 2005 nog niet onvoorwaardelijk zijn geworden. Bij Imtech zijn de opties tot en met 2004 onvoorwaardelijk verstrekt. Vanaf 2005 is de optieregeling aangepast, waarbij voorwaarden zijn geïntroduceerd. Daarnaast is in 2004 voor de Raad van Bestuur een voorwaardelijke aandelenregeling geïntroduceerd. De kosten hiervan in 2004 bedragen 0,6 miljoen euro. Onvoorspelbaarheid moment verantwoorden van claims op opdrachtgevers Zoals aangegeven bij onderhanden werk kunnen claims op opdrachtgevers pas worden verantwoord als de onderhandelingen met de opdrachtgever in een vergevorderd stadium zijn en het waarschijnlijk is dat de opdrachtgever de claim zal accepteren. Daardoor ontstaat er een element van onvoorspelbaarheid over het moment waarop dergelijke opbrengsten kunnen worden verantwoord. Ten opzichte van de Nederlandse grondslagen ontstaat hierdoor in 2004 onder IFRS een lager resultaat vóór belasting van 1,9 miljoen euro. Financiële instrumenten Het merendeel van de activiteiten van Imtech vindt plaats in de euro-valuta. Voorzover andere valuta’s worden gebruikt is het beleid van Imtech om valutarisico’s af te dekken. Voor het merendeel van de valutatermijncontracten zal cash flow-hedge accounting worden toegepast. Het effect van IAS 32 / 39 op de resultatenrekening is verwaarloosbaar.

95


Verkorte balans per 1 januari 2004 in miljoen euro

IFRS

Materiële vaste activa Immateriële vaste activa Overige vaste activa

NL GAAP

93 50 40

95 48 12

Vaste activa

183

155

Liquide middelen Overige vlottende activa

139 744

139 622

Vlottende activa

883

761

1.066

916

Eigen vermogen Aandeel derden

253 4

311 4

Groepsvermogen

257

315

Voorzieningen Langlopende schulden Vlottende passiva

15 175 619

28 123 450

1.066

916

Totaal activa

Totaal passiva

Aansluiting eigen vermogen per 1 januari 2004 IFRS

Eigen vermogen volgens NL GAAP per 1 januari 2004 Lange termijn (personeels)beloningen/pensioenen Claims/meer- en minderwerk Onroerend goed Belastingen PCM-effect

– 40 – 42 – 12 27 9

Eigen vermogen volgens IFRS per 1 januari 2004

253

96

NL GAAP

311


Verkorte balans per 31 december 2004 in miljoen euro vóór winstbestemming

Materiële vaste activa Immateriële vaste activa Overige vaste activa

IFRS

NL GAAP

88 79 33

91 71 7

Vaste activa

200

169

Liquide middelen Overige vlottende activa

123 734

123 664

Vlottende activa

857

787

1.057

956

Eigen vermogen Aandeel derden

265 4

324 3

Groepsvermogen

269

327

Voorzieningen Langlopende schulden Vlottende passiva

9 172 607

27 125 477

1.057

956

Totaal activa

Totaal passiva

Aansluiting eigen vermogen per 31 december 2004 in miljoen euro

IFRS

NL GAAP

Eigen vermogen volgens NL GAAP per 31 december 2004 Lange termijn (personeels)beloningen/pensioenen Claims/meer- en minderwerk Onroerend goed Belastingen PCM-effect Amortisatie goodwill

– 40 – 44 – 12 27 6 4

Eigen vermogen volgens IFRS per 31 december 2004

265

Financiële instrumenten

324

–

Eigen vermogen volgens IFRS per 1 januari 2005

97

265


Verkorte winsten verliesrekening boekjaar 2004 in miljoen euro

IFRS

NL GAAP

2.016,3

2.001,9

Opbrengsten vóór afschrijvingen en bijzondere last inzake Nederlandse Mededingingswet

89,9

96,4

Afschrijving/waardevermindering: Materiële vaste activa Immateriële vast activa Bijzondere last inzake Nederlandse Mededingingswet

17,9 1,4 8,0

18,4 4,6 8,0

27,3

31,0

62,6 – 7,0 0,7

65,4 – 6,4 0,6

56,3 – 19,1

59,6 – 21,1

Resultaat uit gewone bedrijfsvoering ná belastingen Aandeel derden in resultaten groepsmaatschappijen

37,2 – 1,2

38,5 – 1,1

Nettoresultaat

36,0

37,4

Totaal opbrengsten

Bedrijfsresultaat Rentebaten en -lasten Resultaat uit deelnemingen Resultaat uit gewone bedrijfsvoering vóór belastingen Belastingen

Verkort kasstroomoverzicht boekjaar 2004 in miljoen euro

IFRS

Beginstand geldmiddelen Netto kasstroom uit: Operationele activiteiten Investeringsactiviteiten Financieringsactiviteiten

127,1

127,1

43,1 – 33,1 – 27,0

48,7 – 40,3 – 25,4

Mutatie

– 17,0

– 17,0

5,1

5,1

– 0,2

– 0,2

115,0

115,0

Geldmiddelen in verworven deelnemingen Koers- en omrekeningsverschillen op geldmiddelen en rekeningcourantkredieten banken Eindstand geldmiddelen

98

NL GAAP


Aansluiting nettoresultaat 2004 in miljoen euro

IFRS

Netto resultaat volgens NL GAAP Personeelsbeloningen Claims / meer- en minderwerk Belastingen PCM-effect Amortisatie goodwill Hogere afschrijvingslast Overige

– 1,3 – 1,9 2,0 – 3,6 4,7 – 0,9 – 0,4

Nettoresultaat volgens IFRS

36,0

NL GAAP

37,4

Overgang naar IAS 39 IAS 39 wordt toegepast met ingang van 1-1-2005. Het effect hiervan op het eigen vermogen per 1 januari is verwaarloosbaar.

99

VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS VAN IMTECH N.V. in duizend euro, voor winstbestemming

31 december 2005

31 december 2004

566

728

37.180

36.692

1 Materiële vaste activa 2 Immateriële activa 3 Deelnemingen in en vorderingen op groepsmaatschappijen

323.847 140

4 Overige effecten en vorderingen

313.658 415

Financiële vaste activa

323.987

314.073

Totaal vaste activa

361.733

351.493

14.026

6.207

Liquide middelen

110.227

74.440

Totaal vlottende activa

124.253

80.647

Totaal activa

485.986

432.140

5 Vorderingen

6 Geplaatst kapitaal

64.528 36.120 136.600 50.843

7 Agio 8 Overige reserves 9 Onverdeeld resultaat

Eigen vermogen

64.528 36.120 128.341 36.046 288.091

265.035


4.947

4.137

11 Voorzieningen

8.619

15.131

26.538

23.573

12 Uitgestelde belastingverplichtingen

Schulden aan banken Schulden aan groepsmaatschappijen 13 Overige schulden

137.202 5.407 15.182

103.470 8.129 12.665

Kortlopende schulden

157.791

124.264

Totaal eigen vermogen en verplichtingen

485.986

432.140

100

VENNOOTSCHAPPELIJKE WINST- EN VERLIESREKENING VAN IMTECH N.V. in duizend euro

Resultaten uit deelnemingen na belastingen Overige baten en lasten na belastingen

101

2005

2004

61.939 – 11.096

36.283 – 237

50.843

36.046

TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS EN DE WINST- EN VERLIESREKENING VAN IMTECH N.V. Alle bedragen in duizend euro, tenzij anders aangegeven.

Grondslagen voor financiële verslaggeving De vennootschappelijk jaarrekening is opgesteld overeenkomstig Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. De waardering van de activa en passiva en de bepaling van het resultaat zijn geschied overeenkomstig de grondslagen van de geconsolideerde jaarrekening behoudens deelnemingen. Deze worden gewaardeerd op nettovermogenswaarde in plaats van de kostprijs. Hierdoor zijn het eigen vermogen en het nettoresultaat van Imtech N.V. gelijk aan die volgens de geconsolideerde overzichten. Als gevolg van het toepassen van de waarderingsgrondslagen die in de geconsolideerde jaarekening worden gehanteerd, is in de vennootschappelijke jaarrekening sprake van een stelselwijziging. Voorheen werd de vennootschappelijke jaarrekening opgesteld volgens de in titel 9 Boek 2 Burgerlijk Wetboek genoemde waarderingsgrondslagen. De vergelijkende cijfers over 2004 zijn aangepast voor het effect van de stelselwijziging. Het effect van de stelselwijziging kan als volgt worden weergegeven.

Eigen vermogen op 31 december

Resultaat

2004

over 2004

323.692 – 58.657

37.364 – 1.318

265.035

36.046

2005

2004

728 0 – 162

0 809 – 81

Boekwaarde per 31 december

566

728

Als volgt samengesteld: Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen

809 243

809 81

Volgens in 2004 toegepaste grondslagen Effect stelselwijziging

1 Materiële vaste activa

Het verloop van de onder dit balanshoofd opgenomen activa is als volgt: Boekwaarde per 1 januari Investeringen Afschrijvingen

102

TOELICHTING OP DE VENNOOTSCHAPPELIJKE BALANS EN DE WINST- EN VERLIESREKENING VAN IMTECH N.V.

2 Immateriële activa

Het verloop van de onder dit hoofd opgenomen activa blijkt uit het onderstaande overzicht.

Overige immateriële Goodwill

activa

Totaal

Boekwaarde per 1 januari 2005 Aanpassing verkrijgingsprijs Investeringen Amortisatie

36.692 222 0 –

0 0 296 – 30

36.692 222 296 – 30

Boekwaarde per 31 december 2005

36.914

266

37.180

Als volgt samengesteld: Aanschaffingswaarde Cumulatieve afschrijvingen

36.914 –

296 30

37.210 30

2005

2004

Aandelen Vorderingen in rekening-courant

317.998 5.849

306.172 7.486

Totaal

323.847

313.658

3 Deelnemingen in en vorderingen op groepsmaatschappijen

Hieronder zijn begrepen:

Aandelen De aandelen zijn gewaardeerd op nettovermogenswaarde, onder aftrek van de op deze maatschappijen betrekking hebbende voorzieningen. Het verloop van de nettovermogenswaarde van de deelnemingen is als volgt:

2005

2004

Stand per 1 januari Nieuwe deelnemingen Uitbreiding van deelnemingen Deconsolidaties Resultaten Ontvangen winstuitkeringen Koersverschillen Overige mutaties*

306.172 0 6.935 47 61.939 – 55.438 759 – 2.416

233.344 5.000 10.000 278 36.283 – 27.154 – 450 48.871

Balans per 31 december

317.998

306.172

Een lijst van deelnemingen in groepsmaatschappijen en andere deelnemingen conform artikel 379 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, is ten kantore van het Handelsregister te Rotterdam gedeponeerd.

*

Interne herfinanciering deelnemingen in 2004.

103


4 Overige effecten en vorderingen

Hieronder zijn begrepen:

2005

2004

Effecten Vorderingen

15 125

15 400

140

415

2005

2004

4.305 9.721

3.347 2.860

14.026

6.207

5 Vorderingen

Vorderingen op maatschappijen waarin wordt deelgenomen Overige vorderingen en overlopende activa

6 Gestort en opgevraagd kapitaal

Het aantal uitstaande gewone aandelen van 2,40 euro nominaal bedraagt: 1 januari 26.049.549 31 december 26.080.436 Het aantal geplaatste aandelen bedraagt 26.886.549. Ultimo 2005 bedroeg het aantal door de vennootschap ingekochte aandelen 806.113 ter dekking van de verplichtingen uit hoofde van tot en met 2005 verstrekte personeelsopties en voorwaardelijke aandelentoekenning Raad van Bestuur. Aan een aantal leidinggevende functionarissen, onder wie de leden van de Directieraad, zijn in 2005 en voorgaande jaren opties op gewone aandelen Imtech N.V. toegekend tegen een uitoefeningsprijs die gebaseerd is op de beurskoers van gewone aandelen ten tijde van de verlening van de optierechten. Tot en met 2004 bedroeg de looptijd van de opties 5 jaar en bestond er geen lock-up periode. Voor de optieseries vanaf 2005 geldt een looptijd van 7 jaar en een lock-up periode van 3 jaar. Bij beëindiging van het dienstverband vervallen de voorwaardelijk toegekende optierechten en dienen de onvoorwaardelijk verworven optierechten binnen 3 maanden te worden uitgeoefend. Het aantal nog uitstaande opties verleend aan (voormalige) bestuurders en (voormalige) werknemers bedroeg per 31 december 2005:

Verstrekt in

2000 2001 2002 2003 2004 2005

Aantal

222.000 237.000 236.000 174.000 184.000 190.500 1.243.500

104

Uitoefenprijs

20,80 27,00 24,25 14,11 22,98 24,91

Uitgeoefend

Uitgeoefend

Uitstaand

vóór 2005

in 2005

31-12-2005

114.000 0 2.000 98.000 2.000 0

108.000 46.000 48.000 7.000 36.000 0

0 191.000 186.000 69.000 146.000 190.500

216.000

245.000

782.500


Op aandelen gebaseerde betalingstransacties In 2004 heeft de Groep een aandelenregeling ingevoerd voor de Raad van Bestuur. De voorwaarden van de toegekende rechten zijn vermeld op pagina 108.

Reële waarde van aandelenopties en veronderstellingen 2005

2004

Reële waarde op de waarderingsdatum

31,13 euro

28,73 euro

Aandelenkoers Uitoefenprijs Verwachte volatiliteit (uitgedrukt als gewogen gemiddelde volatiliteit gehanteerd in het binomiale model) Looptijd optie (uitgedrukt als gewogen gemiddelde looptijd gehanteerd in het binomiale model)

24,91 euro 24,91 euro

22,98 euro 22,98 euro

30%

30%

5,24 jaar

n.v.t

5%

5%

3%

3,5%

Verondersteld dividend Risicovrije rentevoet (gebaseerd op nationale overheidsobligaties)

De verwachte volatiliteit is gebaseerd op de historische volatiliteit (berekend op basis van de gewogen gemiddelde resterende looptijd van de aandelenopties), aangepast voor eventuele verwachte wijzigingen in de toekomstige volatiliteit als gevolg van openbaar beschikbare informatie. Aandelenopties worden toegekend onder een voorwaarde die is gerelateerd aan het dienstverband.

105


Personeelskosten 2005

2004

Aandelenopties toegekend in 2004 Aandelenopties toegekend in 2005 Aandelen toegekend in 2004 Aandelen toegekend in 2005 Effect van de verandering in de reële waarde van de toegekende aandelen

0 183 50 107 –

612 – 35 – –

Totaallast opgenomen onder personeelskosten

340

647

2005

2004

36.120

36.120

8.593 27.527

8.593 27.527

36.120

36.120

2005

2004

Stand per 1 januari Verkoop/inkoop eigen aandelen Uitoefening opties gewone aandelen Aandelen- en optieplan Winstbestemming Mutatie hedge reserve deelnemingen Koersverschil waardering deelnemingen

128.341 – 6.060 5.578 340 8.102 – 266 565

108.393 300 3.213 647 16.205 0 – 417


136.600

128.341

7 Agio

Stand per 31 december Bestaande uit: Fiscaal belast uitkeerbaar Fiscaal onbelast uitkeerbaar

8 Overige reserves

In de overige reserves begrepen wettelijke reserves zijn niet van materieel belang. De stand van de reserve valuta koersverschillen per ultimo 2005 bedraagt 0,1 miljoen euro. De kostprijs van de ingekochte aandelen is in mindering gebracht op de overige reserves.

106


9 Onverdeeld resultaat

Voorstel winstbestemming

Dividend gewone aandelen Toevoeging aan de algemene reserve

2005

2004

27.906 22.937

27.873 8.173

50.843

36.046


Bezoldiging voor leden van de Raad van Bestuur over 2005 was in euro als volgt: Pensioen- en Brutosalaris

Bonus

sociale lasten Totaal

Totaal

2005

2004

2005

2004

2005

2004

2005

2004

Dr. Ir. R.J.A. van der Bruggen Mr. B.R.I.M. Gerner

467.400 312.090

467.400 309.000

156.778 128.573

163.000 130.563

198.175 128.377

164.545 124.284

822.353 569.040

794.945 563.847

Totaal

779.490

776.400

285.351

293.563

326.552

288.829 1.391.393 1.358.792

Daarnaast ontvangen de leden van de Raad van Bestuur een tegemoetkoming in de kosten die, in het kader van afspraken met de fiscus, ten dele wordt gebruteerd. Voor de leden van de Raad van Bestuur wordt de ontwikkeling van het vaste inkomen jaarlijks vergeleken met de Nederlandse honoreringsmarkt van bestuurders van grotere ondernemingen. De functiezwaarte en -niveaus zijn bepalend als uitgangspunt voor de marktvergelijking. De variabele beloning van de Raad van Bestuur wordt vastgesteld op basis van een combinatie van financiële doelstellingen van de groep en het realiseren van persoonlijke doelstellingen. De doelstellingen zijn in belangrijke mate respectievelijk geheel behaald. De opgenomen bonus betreft de in het boekjaar betaalde bonus die is vastgesteld op basis van de prestaties in het voorgaande jaar. Voor wat betreft de pensioenvoorziening is voor de Voorzitter van de Raad van Bestuur een eindloonregeling van toepassing en voor het lid van de Raad van Bestuur een middelloonregeling; het variabele deel van het inkomen maakt deel uit van de pensioengrondslag. Tot en met 2004 werden aan de Raad van Bestuur opties toegekend met een looptijd van vijf jaar.

107


De leden van de Raad van Bestuur houden geen aandelen in Imtech N.V. Een overzicht van verstrekte optierechten aan leden van de Raad van Bestuur is hieronder opgenomen. De voorwaarden zijn hetzelfde als voor alle andere optiehouders (zie pagina 104).

Stand Verstrekt in

Dr. Ir. R.J.A. van der Bruggen

2000 2001 2002 2003 2004 2002 2003 2004

Mr. B.R.I.M. Gerner

Totaal

Uitoefenprijs

20,80 27,00 24,25 14,11 22,98 24,25 14,11 22,98

01-01-2005

Stand Uitgeoefend

31-12-2005

40.000 40.000 15.000 15.000 15.000 15.000 15.000 15.000

40.000

– 40.000 40.000 15.000 15.000 15.000 15.000 15.000

170.000

40.000

130.000

In 2004 zijn voor de laatste keer onvoorwaardelijke optierechten (15.000) over 2003 toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur. Daarnaast zijn aan de voorzitter 4.068 aandelen en aan het lid van de Raad van Bestuur 2.286 aandelen voorwaardelijk toegekend. Deze voorwaardelijke toekenning is gekoppeld aan vervulling van de lange termijn (drie jaar) prestatiecriteria . Definitief toegekende aandelen moeten ten minste vijf jaar worden aangehouden of tot het einde van het dienstverband, indien die periode korter is. De waarde van deze aandelen is gebaseerd op de koers op de datum van de voorwaardelijke toekenning, te weten de eerste dag dat de aandelen Imtech exdividend noteren. Deze koers was 22,98 euro. In 2005 zijn aan de voorzitter 12.498 aandelen en aan het lid van de Raad van Bestuur 4.761 aandelen voorwaardelijk toegekend onder vergelijkbare voorwaarden als in 2004, met uitzondering dat de blokkeringsperiode van 5 jaar aanvangt op de datum van voorwaardelijke toekenning (zie pagina 10). De koers op de datum van de voorwaardelijke toekenning was 24,91 euro.

De bezoldiging van de leden van de Raad van Commissarissen in 2005 bedroeg (in euro):

Drs. A.G. Jacobs*, voorzitter Ir. M.C. van Veen, vice-voorzitter tot 18 april 2005 Ir. R.M.J. van der Meer, vice-voorzitter vanaf 18 april 2005 Prof. Dr. B. de Vries* Drs. G.J. de Boer-Kruyt Drs. P.J. Groenenboom* E.A. van Amerongen Totaal *

Lid Audit Commissie.

108

2005

2004

36.498 9.757 19.514 26.044 24.445 26.044 24.044

36.089 28.924 _ 25.759 24.160 25.759 23.759

166.346

164.450


De leden van de Audit Commissie ontvangen een extra vergoeding die in bovengenoemde bedragen is begrepen (op jaarbasis 2.000 euro). Daarnaast ontvangen de leden van de Raad van Commissarissen een tegemoetkoming in de kosten die, in het kader van afspraken met de fiscus, ten dele wordt gebruteerd. Geen van de leden van de Raad van Commissarissen houdt ultimo 2005 aandelen in Imtech N.V. of opties op aandelen. Ingevolge een besluit van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders wordt de honorering van de Raad van Commissarissen jaarlijks aangepast aan de ontwikkeling van de index CAO-lonen particuliere bedrijven.

De beloning (in euro) van bestuurders en commissarissen kan als volgt worden samengevat: Korte termijn personeelsbeloningen Sociale lasten Vergoedingen na uitdiensttreding Beloningen in de vorm van eigen-vermogensinstrumenten

2005

2004

1.231.187 11.552 315.000 157.048

1.234.413 10.829 278.000 134.809

1.714.787

1.658.051

11 Voorzieningen

Stand per 1 januari 2005 Onttrekkingen

Garanties

Reorgani-

en claims

saties

Totaal

14.357 – 5.738

774 – 774

15.131 – 6.512

8.619

0

8.619

2005

2004

Stand per 1 januari Dotaties Onttrekkingen

23.573 5.730 – 2.765

29.644 425 – 6.496


26.538

23.573

2005

2004

148 15.034

260 12.405

15.182

12.665

Balans per 31 december 2005

12 Uitgestelde belastingverplichtingen

13 Overige schulden

De samenstelling van deze post is als volgt: Belastingen en premies sociale verzekeringen Diverse schulden

109


Niet uit de balans blijkende verplichtingen Voor het merendeel van de Nederlandse dochtermaatschappijen heeft Imtech N.V. een verklaring van aansprakelijkstelling op grond van artikel 403 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek afgegeven. Daarnaast heeft Imtech N.V. afzonderlijke concerngaranties afgegeven ten behoeve van dochtermaatschappijen tot meerdere zekerheid voor de nakoming van specifiek omschreven contractuele verplichtingen jegens derden. Deze concerngaranties betreffen voornamelijk zogenaamde vooruitbetalingsgaranties in de technische aanneming en enkele zuivere nakomingsgaranties. Nagenoeg alle concerngaranties zijn afgegeven voor bedrijven, waarvoor reeds bovenbedoelde verklaring van aansprakelijkstelling is afgegeven en ten kantore van het Handelsregister is gedeponeerd. De schulden van deze dochtermaatschappijen bedroegen per balansdatum 334 miljoen euro (2004: 282 miljoen euro). Gouda, 27 februari 2006

Raad van Commissarissen Drs. A.G. Jacobs Ir. R.M.J. van der Meer Prof. Dr. B. de Vries Drs. G.J. de Boer-Kruyt Drs. P.J. Groenenboom E.A. van Amerongen

Raad van Bestuur Dr. Ir. R.J.A. van der Bruggen Mr. B.R.I.M. Gerner

110

OVERIGE GEGEVENS

Accountantsverklaring Opdracht Wij hebben de jaarrekening van Imtech N.V. te Gouda (statutair gevestigd te Rotterdam) gecontroleerd. De jaarrekening bestaat uit de geconsolideerde en de vennootschappelijke jaarrekening. De jaarrekening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de leiding van de huishouding. Het is onze verantwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken.

Onafhankelijkheidsverklaring De Raad van Bestuur van Imtech N.V. en het bestuur van Stichting Imtech verklaren hiermede dat naar hun gezamenlijke oordeel voldaan is aan de ten aanzien van de onafhankelijkheid van de bestuurders van de Stichting Imtech gestelde eisen als bedoeld in artikel A.2.D van bijlage X, hoofdstuk A-2.7, van boek II Algemeen Reglement Euronext Amsterdam Stock Market. Gouda, 27 februari 2006

Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die de leiding van de huishouding daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel. Oordeel met betrekking tot de geconsolideerde jaarrekening Wij zijn van oordeel dat de geconsolideerde jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2005 en van het resultaat en de kasstromen over 2005 in overeenstemming met International Financial Reporting Standards zoals aanvaard binnen de Europese Unie en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW voorzover van toepassing. Tevens zijn wij nagegaan dat het jaarverslag voorzover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de geconsolideerde jaarrekening. Oordeel met betrekking tot de vennootschappelijke jaarrekening Wij zijn van oordeel dat de vennootschappelijke jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 31 december 2005 en van het resultaat over 2005 in overeenstemming met in Nederland aanvaarde grondslagen voor financiële verslaggeving en voldoet aan de wettelijke bepalingen inzake de vennootschappelijke jaarrekening zoals opgenomen in Titel 9 Boek 2 BW . Tevens zijn wij nagegaan dat het jaarverslag voorzover wij dat kunnen beoordelen verenigbaar is met de vennootschappelijke jaarrekening.

Rotterdam, 27 februari 2006

KPMG ACCOUNTANTS N.V. W. Riegman RA

111

Imtech N.V.

Stichting Imtech

Raad van Bestuur

Bestuur

OVERIGE GEGEVENS

Statutaire bepaling inzake winstbestemming De regeling van de winstbestemming is vervat in artikel 24.3 t/m 24.6 van de statuten van de Vennootschap en luidt zakelijk weergegeven als volgt.

Bijzonder statutair recht inzake zeggenschap Er zijn geen personen die een bijzonder statutair recht inzake de zeggenschap in de Vennootschap kunnen laten gelden. Evenmin zijn winstbewijzen uitgegeven.

Preferente aandelen Op preferente aandelen wordt een dividend uitgekeerd overeenkomstig de gemiddelde Eurobasisrente zoals toegepast door ABN AMRO Bank NV, verhoogd met twee procent. Indien en voorzover de winst niet voldoende is om deze uitkering volledig te doen, kan de Raad van Bestuur besluiten het tekort uit te keren ten laste van de reserves. Financierings preferente aandelen Vervolgens wordt op elk financierings preferent aandeel van een serie een dividend uitgekeerd overeenkomstig het effectieve rendement op staatsleningen met een (resterende) looptijd van acht tot negen jaar, zoals gepubliceerd in de Officiële Prijscourant van Euronext Amsterdam NV, voorafgaande aan de uitgifte van de desbetreffende serie, eventueel verhoogd of verlaagd met een opslag ter grootte van maximaal tweeënhalf procentpunt dan wel afslag ter grootte van maximaal een half procentpunt al naar gelang de marktomstandigheden, welke opslag dan wel afslag kan verschillen per serie. Eens per tien jaar zal het dividendpercentage van de desbetreffende serie worden aangepast aan het alsdan geldende rendement van de hiervoor bedoelde staatsleningen, eventueel verhoogd of verlaagd met voornoemde opslag dan wel afslag. Indien en voorzover de winst niet voldoende is om deze uitkering volledig te doen, zal het tekort worden uitgekeerd ten laste van de reserves. Indien en voorzover deze uitkering ook niet ten laste van de reserves kan worden gedaan, wordt uit de winst die in de daaropvolgende jaren wordt geboekt eerst een zodanige uitkering aan de houders van financierings preferente aandelen gedaan dat het tekort volledig is aangezuiverd alvorens op gewone aandelen kan worden uitgekeerd. Gewone aandelen De Raad van Bestuur bepaalt met goedkeuring van de Raad van Commissarissen welk gedeelte van de na toepassing van het hiervoor bepaalde resterende winst wordt gereserveerd. Het gedeelte van de winst dat resteert staat ter beschikking van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Voorstel tot winstbestemming Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders zal worden voorgesteld het nettoresultaat ad 50,8 miljoen euro als volgt te bestemmen: een bedrag van 27,9 miljoen euro aan houders van gewone aandelen en het restant ad 22,9 miljoen euro over te brengen naar de reserves. Het dividendvoorstel is vermeld op pagina 15 van het Verslag van de Raad van Bestuur.

112

IMTECH: TOEGEVOEGDE WAARDE KERNPUNTEN

*

2005: goede prestatie EBITA: 86,3 miljoen euro, + 19,9% (autonoom + 3,1%)* Totaal opbrengsten: 2.379 miljoen euro, + 18,0% (autonoom + 9,5%) Nettowinst: 50,8 miljoen euro, + 15,4%* Winst per aandeel voor amortisatie en impairment van immateriële activa: 2,06 euro, + 17,7%* Handhaving dividend: 1,07 euro per gewoon aandeel Orderportefeuille 2005 is van goede kwaliteit en neemt met 12,4% toe tot 2.396 miljoen euro Vooruitzichten 2006: hogere autonome EBITA-groei

Imtech levert een bijdrage aan het oplossen van actuele maatschappelijke vraagstukken.

veiligheid

water

energiebesparing

lucht

milieu

voedsel

mobiliteit

zorg


PROFIEL EN MISSIE

EEN DUURZAME, LEEFBARE SAMENLEVING

Imtech is een Europese technische dienstverlener met circa 14.500 medewerkers, 2,4 miljard euro aan opbrengsten en meer dan 200 vestigingen in Europa. Imtech staat voor de integratie van technologieën (elektrotechniek, ICT, werktuigbouw) en de samenwerking van gedreven mensen met visie. Imtech bundelt innovatief vermogen, professionals met drive en ambitieuze opdrachtgevers. Mensen die geboeid zijn door de meerwaarde van technologie. Mensen die ervan overtuigd zijn dat technologie businessprocessen kan veranderen en toegevoegde waarde kan bieden. Imtech biedt meetbare toegevoegde waarde in de vorm van integrale en multidisciplinaire totaaloplossingen die leiden tot ‘change in business’: betere bedrijfsprocessen en meer rendement voor opdrachtgevers én van de klanten die zij op hun beurt bedienen. Imtech realiseert die waardecreatie door diepgaand inzicht in en kennis (van de primaire en secundaire processen) van de klant, intensieve samenwerking met en voor de klant en goede domeinkennis van de markten waarin deze klanten actief zijn. Imtech biedt ook oplossingen die het leven van ons allen kunnen veraangenamen of zelfs de wereld kunnen helpen verbeteren. Bijvoorbeeld door duurzame antwoorden te formuleren op belangrijke vraagstukken zoals veiligheid, mobiliteit, het milieu of de behoefte aan energie.

CHANGE IN BUSINESS! Weten wat de klant wil en wat de klanten van de klant willen. Dát vormt de sleutel tot succes. Opdrachtgevers concentreren zich op hun corebusiness. Imtech neemt de complete verantwoordelijkheid voor alle technologische oplossingen, veelal gedurende de complete levensloop hiervan: duurzaam en innovatief. Dit kan doordat Imtech een multidisciplinaire technische totaaloplosser is die primaire en secundaire processen bij klanten succesvol ondersteunt.

IMTECH = TECHNOLOGIE DIE WERKT Imtech biedt: klantgerichtheid multidisciplinaire visie (elektrotechniek, ICT, werktuigbouw) kennis van elke technologische oplossing ontelbare referenties gedreven medewerkers de beste combinatie van innovatie en proven technology

TOEGEVOEGDE WAARDE

Imtech is in staat om de technologieën elektrotechniek, ICT en werktuigbouw over de volle breedte en diepte van het technologisch spectrum te bundelen tot integrale en multidisciplinaire totaaloplossingen die opdrachtgevers meetbare toegevoegde waarde bieden. Imtech bestrijkt hierbij de combinatie van design, engineering, implementatie, maintenance services & management en consultancy gedurende de complete levenscyclus van de technologie en bedrijfsprocessen bij klanten. Imtech bezit sterke posities in de markten van utiliteit, industrie, marine, infra en telecom in België, Duitsland, Luxemburg, Nederland, Spanje en de UK en is ook actief in een aantal landen in Oost-Europa, alsmede in een beperkt aantal nichemarkten buiten Europa. In deze landen bedient Imtech meer dan 10.000 opdrachtgevers.

IMTECH N.V. JAARVERSLAG 2005

SAMEN SUCCESVOL

Imtech N.V. Quinterium Offices l Kampenringweg 45a 2803 PE Gouda Postbus 399 2800 AJ Gouda Nederland Telefoon +31 182 54 35 43 Fax +31 182 54 35 00 [email protected] www.imtech.nl Investor Relations Telefoon +31 182 54 35 04 Fax +31 182 54 35 00 [email protected] www.investors.imtech.nl

JAARVERSLAG 2005

KERNPUNTEN PROFIEL EN MISSIE TOEGEVOEGDE WAARDE

Recommend Documents