Kerkdiensten in de komende periode

Protestantse gemeente te Eelde-Paterswolde Kosterijweg 2 9761 GE Eelde www.pkn-eelde.nl

Kerkdiensten in de komende periode 8 dec

10.00 uur da. F.S.Karelse

Kk/K

15 dec 10.00 uur ds. K.v.d.Plas

Kk/TL

22 dec 10.00 uur da. F.S.Karelse

Kk/K

24 dec 18:30 uur ds. K.v.d.Plas 21:00 uur ds. K.v.d.Plas 22:30 uur ds. K.v.d.Plas

C Cantatekoor

25 dec 10:00 uur da. F.S.Karelse

Kk/C

29 dec 10:00 uur ds. K.v.d.Plas 16:00 uur ds. K.v.d.Plas 19:00 uur Vesper

Kk/TL TOP2000 kerkdienst

31 dec 19:30 uur ds. K.v.d.Plas

Avondgebed

5 jan

K/Kk/nieuwjaar

10:00 uur da. F.S.Karelse

Kk: er is kinderkerk en kinderoppas K:

gelegenheid elkaar te ontmoeten na de viering met koffie/thee

TL: deze viering wordt uitgezonden door radio Tynaarlo Lokaal C:

de cantorij verleent medewerking aan deze viering

2

Inhoud Advent in de kinderkerk

5

Kerstmiddag voor senioren 21 dec.

5

Wat er op je afkomt

6

Uit de kerkenraadsvergadering

8

De bloemen uit de kerk….

10

TOP2000 ‘a Pilgrimage’

11

Wisseling van de wacht

11

Kort verslag gemeenteberaad

12

Kinderkerstfeest kerstavond

13

Bericht vanuit Schipborg

14

Neem en lees

15

De bloemen gingen naar…

16

Collecteopbrengsten

17

Agenda

18

Inleveren kopij

18

Vanuit de diaconie, kerstpakketten

19

Nieuwjaarsinstuif van de wijken 1, 2 en 3.

19

Kerkenraadsdag

20

In herinnering

21

Aanschaf nieuw liedboek

22

Kerstdecoratie avond wijk 2

22

Heropening Wereldwinkel

23

Van uit de diaconie

26

Wat betekent de kerk voor mij?

28

Van het kerkelijk buro

33

Puzzel

33

Colofon

35 3

Voorwoord Voor u ligt het december nummer van KC. Een goed gevuld blad met verslagen, aankondigingen van activiteiten en nog veel meer interessante artikelen; voor ieder wat wils. De rubriek " wat betekent de kerk voor mij" gaat zo goed, dat we als redactie moeten vragen om de lengte van het artikel te beperken tot hooguit een A4tje. Maar..... blijf de pen aan elkaar door geven. De laatste maand van het jaar alweer, door al zijn feesten een bijzondere maand. Het kan ook een hele donkere maand zijn. Juist nu moeten we gericht zijn op de mensen om ons heen. Wat kunnen we delen en geven. Laten we er met elkaar een feestelijke maand van maken "Of je Hem nu als Vriend ziet Vader God of sterke Held Vredevorst of Kerstkind het is Zijn Liefde die telt" Namens de redactie wens ik u een goede december maand, Antje van Til-Renkema

4

Advent in de kinderkerk Centraal in het project van dit jaar staat een doorgaand verhaal van Jozef en Maria. Jozef en Maria die zich voorbereiden op de geboorte van hun kindje Jezus. In zo'n periode moet er van alles gebeuren. Maar het is ook een tijd van terugkijken. Een tijd waarin aanstaande ouders hun familieboeken er eens bijhalen en hun stamboom gaan uitzoeken. Jozef en Maria kijken naar het familiealbum van Jozef. Hierin komen ze sterke vrouwen tegen: Tamar, Rachab, Ruth en Batseba. Al bladerend in het album komen ze hun verhalen op het spoor. Elke week gaan we met de kinderen op zoek naar deze verhalen en wat geven deze verhalen, deze vrouwen ons mee. Voor in de kerk staat elke week een foto van de vrouw die centraal staat. Voordat de kinderen naar de kinderkerk gaan zingen we samen het stapellied 'Sporen van de tijd' . De kinderkerkleiding

Kerstmiddag voor senioren 21 dec. De diaconale seniorencommissie nodigt u van harte uit voor de kerstmiddag van gemeenteleden van 75 jaar en ouder. Deze viering wordt gehouden op zaterdag 21 december in 't Loughoes vanaf 14.30 uur. We zingen o.a. bekende kerstliederen en na de dienst is er een hapje en een drankje. Wanneer u familie of vrienden, die ook senior zijn, wilt meenemen, zijn die ook van harte welkom. Als u geen persoonlijke uitnodiging hebt ontvangen en toch graag wilt komen, kunt u zich tot 10 december opgeven bij onderstaande personen. Wilt u ook aangeven of u vervoer nodig heeft. Zo ja, ook graag melden of een rollator of rolstoel mee moet. Graag tot ziens op 21 december. Wil Nijdam Harma Löhr Riet Gort

tel. 3092918 tel. 3643227 tel. 3092663

namens de seniorencommissie: Riet gort 5

Wat er op je afkomt 29 november was Robert Dijkgraaf op televisie: een Nederlandse topwetenschapper, die in een programma genaamd “DWDD College” probeerde uit te leggen wat de bijdrage van Albert Einstein aan de natuurwetenschap is. Dijkgraaf is directeur van het Amerikaanse wetenschapsinstituut waar Einstein zelf in de eerste helft van de 20e eeuw gewerkt heeft. In een decor vol illustratieve voorwerpen voerde de Nederlander ons mee langs Einsteins baanbrekende theorieën over tijd en ruimte: Dat we allemaal eigenlijk voortdurend ‘vallen’ bijvoorbeeld, maar dat niet merken omdat alles om ons heen met dezelfde snelheid valt, de aarde inclusief. En dat de tijd bovenop een hoge toren net iets langzamer gaat dan er onder (of was het andersom..?) En dat je kunt spreken over een tijdruimtecontinuüm (dat zoeken we nog even op). Het werd goed uitgelegd, maar tegelijkertijd was het erg ingewikkeld. Toch is het geen mens vreemd om tijd en ruimte met elkaar te verbinden. Dat doen we steeds. Het zijn de belangrijkste eigenschappen van de wereld waarin we ons bevinden. We zijn ‘altijd’ ‘ergens’. En we zijn ‘nooit’ ‘nergens’, dat zijn woorden waar we ons minder bij kunnen voorstellen. Bij alles wat we doen gaan we uit van vaste patronen. Meestal zonder dat we dat ons bewust zijn. We ‘voorspellen’ wat er zal gebeuren als… Als ik mijn gaspedaal indruk dan kom ik sneller vooruit. Als ik naar links stuur op mijn fiets dan manoeuvreer ik om dat paaltje heen. Als ik mijn handen snel daarheen beweeg dan vang ik die bloemenvaas op. Het valt pas op dat we steeds aan het voorspellen zijn, als onze voorspelling een keer niet uitkomt. Het bekende ‘dan’ blijkt niet te volgen op het vertrouwde ‘als’. We krijgen te maken met een gevolg waaruit blijkt dat er nog een andere oorzaak in het spel is. De motor slaat af omdat we verkeerd geschakeld hebben. Ons stuur zit niet goed vast en we sturen naar links maar gaan rechtdoor (au). De vaas valt sneller dan we inschatten en strijkt langs onze vingertoppen om dan uit elkaar te spatten op de grond. Maar het valt ook wel eens mee in plaats van tegen. ‘Als ik normaalgesproken roep dat hij moet stoppen, dan gaat hij gewoon door. Maar nu was hij opeens stil!’

6

Soms gaat het mis. Hebben we het bij het verkeerde eind. Blijkt onze vanzelfsprekende voorspelling van ‘hoe het afloopt als…’ niet te kloppen. Tot onze schrik. Tot onze vreugde. ‘Dit had ik niet verwacht, waarom…’ zeggen we teleurgesteld of boos. ‘Wat een gelukkig toeval…’ zeggen we verbaasd. Of: ‘goddank…’ We lezen in de kerk Bijbelverhalen als voorbeelden van hoe het zou kunnen gaan. We maken ons patronen van oorzaak en gevolg eigen waarbij God een rol speelt. Het zijn tegendraadse patronen. We lezen hoe het kwade zijn eigen ondergang kiest en het goede overwint. We lezen over positieve verwachtingen die plotseling uitkomen en over negatieve verwachtingen die ten goede worden omgekeerd. Toch nog. Dat is ook hoe we lezen in Advent. ‘Hij komt op ons toe’, betekent dat letterlijk. In ons spreken vallen tijd en ruimte vaak samen. ‘Die tijd ligt achter ons’. ‘Je hebt nog een heel leven voor je’. En de toekomst ‘komt op je af.’ Maar over God praten we als Eeuwige. En eeuwig betekent dus niet ‘een hele lange tijd’. Want een hele lange tijd heeft een begin en een eind, en dat is anders dan eeuwig. God Eeuwige noemen is zeggen dat hij boven ruimte en tijd uitgaat. (Daarom hoor je het Onze Vader eigenlijk niet af te sluiten met ‘tot in Eeuwigheid’- er is geen tot, geen punt in de tijd in de eeuwigheid.) God Eeuwige noemen is zeggen dat hij misschien wel macht over ruimte en tijd heeft: “mijn tijden zijn in uw hand” (Psalm 31:16) Eeuwig: eigenlijk kun je er je niets bij voorstellen. Nog minder dan bij nergens en nooit. Op grond van wat we in de Bijbelverhalen aan mogelijkheden krijgen aangereikt, kun je je wel iets voorstellen. Dat je mag verwachten dat het ooit, ergens goed zal komen. En daarom kun je vooruit blijven leven. De toekomst vol vertrouwen tegemoet gaan. Zelf gaan, of met kalm gemoed wachten en zien wat er op ons afkomt. Gezegende Advent! Kaj van der Plas

7

Uit de kerkenraadsvergadering Kaj opent de vergadering van 26 november 2013 met de vraag waar we aan denken als we het hebben over ‘vertrouwen’. Kort wisselen we onze denkbeelden uit waarna Kaj voorgaat in gebed. Het advies van de werkgroep Eredienst om alle gemeenteleden de mogelijkheid te bieden het nieuwe Liedboek aan te schaffen wordt door de Kerkenraad overgenomen. Er zal zo snel mogelijk via de diverse kanalen over worden gecommuniceerd. Intekenlijsten liggen klaar op het Gemeenteberaad en op de zondagen 1, 8 en 15 december in de Dorpskerk en in ‘t Loughoes. Van het breed moderamen van de Classis Assen heeft de kerkenraad bericht ontvangen dat aan da. Frederique Karelse met ingang van 10 februari 2014 eervolle ontheffing is verleend als predikant van onze gemeente. Zij heeft vanaf dat moment de status van beroepbaar predikant onder behoud van de bevoegdheid tot het bedienen van het Woord en de Sacramenten. De afscheidsdienst zal plaatsvinden op zondag 9 februari. Frederique zal zelf voorgaan in de ochtenddienst. Nadere informatie volgt. Hielle doet verslag van de Inspiratiedag Middengeneratie die in Zuidlaren is gehouden. Er zijn diverse inleidingen en workshops gehouden. Over de wijze van communiceren met elkaar, openstaan voor de Middengeneratie en de rol van Social Media in de Kerk. Het wordt ongetwijfeld vervolgd. De laatste hand wordt gelegd aan de herziening van de Plaatselijke Regeling. Deze herziening is noodzakelijk in verband met wijzigingen in de Kerkorde. De Gemeente zal hierover worden geïnformeerd op het Gemeenteberaad. Eventuele op- en aanmerkingen zullen worden meegenomen door de Kerkenraad waarna de Regeling zal worden vastgesteld. Op het Gemeenteberaad van 28 november staan verder de volgende zaken geagendeerd: Begroting en Meerjarenraming 2014 van CvK en Diaconie, de aanpassing van ‘t Loughoes, aanschaf Liedboek en de stand van zaken rondom het vertrek van Frederique. Zaterdag 30 november komt de Kerkenraad de gehele dag bijeen om (verder) te praten over de Visie voor de toekomst. We koersen op concrete resultaten. Frederique maakt melding van een doopaanvraag. De kerkenraad is positief. De doopdienst zal gehouden worden op zondag 22 december om 10.00 uur in de Dorpskerk. In verband met opname van resterend verlof zal zij na 15 jan. 2014 feitelijk niet meer werkzaam zijn. Over de gevolgen van het vertrek 8

van Frederique vinden inmiddels gesprekken plaats tussen Kerkenraad en ds. Kaj van der Plas. Aan de hand van een door Kaj opgestelde notitie zal in de komende kerkenraadsvergaderingen verder worden gesproken en zal besluitvorming plaatsvinden. Het preekrooster voor 2014 wordt –behoudens nog enkele in te vullen kerkdiensten vastgesteld. Ook het collecterooster 2014 wordt besproken en vastgesteld. Kaj licht zijn verzoek toe om een bijzondere dienst te organiseren waarbij religieuze liederen te horen zullen zijn uit de Top2000. Toelichtingen op de liederen zullen in verhalende vorm worden gegeven. De kerkenraad juicht het initiatief toe en gaat akkoord. De dienst zal gehouden worden op zondag 29 december om 16:00 uur in de Dorpskerk. Verdere informatie volgt. De voorbereidingen voor het “Feest van de Geest” waaraan ook onze gemeente deelneemt zijn in volle gang. Dit vindt plaats tussen Hemelvaart en Pinksteren volgend jaar. De gemeente zal er tijdig verder over worden geïnformeerd. In het voorjaar van 2014 zullen weer huiskamerbijeenkomsten worden georganiseerd. De voorbereidingen zijn zo goed als afgerond. Het thema is door de werkgroep Pastoraat vastgesteld. De uitnodigingen zullen tegelijk met Kerkbalans worden verzonden. Het terugkerend agendapunt vacatures ambtsdragers is en blijft een zorgpunt. Besproken wordt welke mensen zijn benaderd en wat dat heeft opgeleverd. In de dienst van 12 januari 2014 zullen Geert Hof en Piet Voogd afscheid nemen. Verheugend is het te kunnen melden dat Roel Kikkers en Peter Adams als hun opvolgers in dezelfde dienst zullen worden bevestigd. Geert Hof sluit de vergadering met het uitspreken van een gebed. Hielle Tillema, scriba

9

De bloemen uit de kerk…. Die kun je beter niet hebben natuurlijk maar dat heb je niet zelf in de hand, gelukkig, en dan zijn die bloemen gewoon een keer voor jou ! En hoe ! Op zondag 3 november kwamen Johanna en Henk Lieben na de dienst in Ter Borgh met een prachtige bos: namens U allemaal... In die dienst ging het over aandacht.. met grote aandacht kijk ik naar al die namen op de bijgevoegde kaart, ik probeer de gezichten bij die namen te zetten, de meeste herken ik, helaas niet alle.... het zijn er ook zoveel...! Op 21 oktober ben ik in het UMCG geopereerd aan mijn hart. Op jeugdige leeftijd had ik reuma en dat bleek slecht voor mijn aortahartklep. Steeds dacht ik de dans voor een verder ingrijpen te ontspringen, maar die operatie bleek nù noodzakelijk: ik kreeg een nieuwe, organische klep. Het gaat wonderwel heel goed met mij ook de revalidatie thuis gaat boven verwachting snel en voorspoedig. Ik wil u allemaal zeer bedanken voor uw mee-leven: in het ziekenhuis en thuis. De meest mooie kaarten: met prachtige fotografie van vogels, bloemen, landschappen, eigen werk ook! De lieve wensen voor beterschap, telefoontjes, bezoekjes, kaarten met veel namen uit “boelens“ en ”koffietied”, met zorg uitgekozen boeketjes bloemen, te veel om op te noemen. Heel erg bedankt voor al uw aandacht die voor mij de nodige zonnetjes opleverde!! Met een hartelijke groet Joop Kadijk

10

TOP2000 ‘a Pilgrimage’ Livemuziek, interactie, in een kroeg-achtige opstelling: zondagmiddag 29 december worden muziek en religie samengebracht in de Dorpskerk. Uit de ‘populairste hitlijst van het jaar’ worden die nummers gespeeld die gaan over, of geïnspireerd zijn door religieuze verhalen. Wat dacht je bijvoorbeeld van Turn, turn, turn van The Byrds: een letterlijk citaat uit het bijbelboek Prediker? En wist je dat Bono van U2 allerlei beeldtaal uit het Oude en Nieuwe testament in zijn nummers verwerkt? Welkom van 16.00 - 17.00 uur, tussen Kerst en Oud & Nieuw in de Dorpskerk! Hanneke Jager Kaj van der Plas Jack Schoo

Wisseling van de wacht Na 13 jaar oud papier ingezameld te hebben namens de DorpskerkEelde heb ik besloten om met de organisatie hiervan te stoppen. Maar wel met het voornemen dat O.P.A. door zal gaan! En dat is gelukt. Met ingang van het volgende jaar zullen Popko de Jonge en Marcel Huisman, beide wonend aan de Beethovenweg en al enige ervaring met het stapelen in de container, de oud papier aktie voortzetten. Er veranderd eigenlijk niet zoveel, de container blijft op dezelfde plaats, mischien dat de openingstijden iets veranderen. Wel is het gewenst dat er nog een derde persoon als het ware "standby" zich aanmeldt. Een zinvolle bezigheid, zo heb ik het altijd ervaren,en wat fijn dat het wordt voortgezet. Met vriendelijke groet, Jan Brands

11

Kort verslag gemeenteberaad De voorzitter Dick Hoogendoorn opent op 28 november de avond met lezing en gebed. De zaal is gevuld met ongeveer 45 gemeenteleden. Geert Hof geeft een toelichting op de begroting en de meerjarenraming 2014 van de CvK. Na het beantwoorden van enkele vragen geven allen met applaus aan achter de cijfers te kunnen staan. Jan Menno Medendorp licht daarna de begroting en meerjarenraming 2014 van de Diaconie toe. Ook hier krijgt de Diaconie het vertrouwen van alle aanwezigen ondersteund met applaus. Beide stukken zullen in de eerstvolgende Kerkenraad worden vastgesteld. De herziening van de Plaatselijke Regeling is in de Kerkenraad voorlopig vastgesteld en wordt nu voorgelegd aan de gemeente. Tom van der Velde geeft een toelichting. De herziening is nodig in verband met de vele wijzigingen in de kerkorde of de ordinanties. De aanpassingen zien met name toe op de samenstelling van de (kleine) kerkenraad, taakgroepen, kerkrentmeesters en verkiezingsregels. Onder dank van de gemaakte opmerkingen uit de zaal zal Tom de regeling aanpassen, waarna deze in de kerkenraadsvergadering van januari zal worden besproken en vastgesteld. Dick geeft vervolgens de stand van zaken aan rondom het vertrek van Frederique. Hij meldt dat de kerkenraad bericht heeft ontvangen van het breed moderamen van de Classis dat zij met ingang van 10 februari 2014 eervolle ontheffing heeft gekregen van haar ambt als gemeentepredikant van onze gemeente, beroepbaar predikant blijft met behoud van de bevoegdheid tot het bedienen van het Woord en de Sacramenten. De afscheidsdienst zal plaatsvinden op zondag 9 februari. Frederique zal zelf voorgaan in de ochtenddienst. Inmiddels zijn gesprekken gaande tussen (een afvaardiging van) de kerkenraad en Kaj aan de hand van een door hem opgesteld werkdocument. In de komende kerkenraadsvergaderingen zal daarover verder gepraat worden. Desgevraagd deelt Dick mee dat het de nodige inspanning heeft gekost het preekrooster voor 2014 rond te krijgen, maar dat dat nu op 2 zondagen na gevuld is. Klaas Schipper geeft vervolgens een toelichting op de aanpassingen die zijn gedaan aan de grote zaal van ‘t Loughoes waarin wij vertoeven. Uitgangspunt bij alle aanpassingen is dat ‘t Loughoes dezelfde intieme sfeer uitademt als onze Dorpskerk. Complimenten uit de zaal bevestigen dat de commissie daar zeer goed in is geslaagd. Er zullen 12

hier en daar nog wijzigingen (bijv. optimalisering van de verlichting) volgen. Tom meldt dat de gemeente op de zondagen 1, 8 en 5 december via een intekenlijst het nieuwe liedboek kan aanschaffen. Een aantal suggesties voor de feitelijke aanschaf zullen worden meegenomen. Overige zaken: Kaj licht de opzet van een te organiseren bijzondere dienst op zondagmiddag 29 december in de Dorpskerk toe. Zie verdere informatie in KC. Dick maakt melding van het feit dat in de dienst van 12 januari afscheid wordt genomen van de voorzitter en de penningmeester van de CvK. In dezelfde dienst zullen de nieuwe voorzitter Peter Adams en de nieuwe penningmeester Roel Kikkers worden bevestigd. Van de rondvraag wordt geen gebruik gemaakt. Dick bedankt vervolgens Jaap Lubbers die na een lange periode van dienst vanavond voor de laatste keer heeft genotuleerd en overhandigt bloemen. De voorzitter bedankt een ieder voor zijn/haar komst en inbreng en besluit de avond met gebed. Hielle Tillema, scriba

Kinderkerstfeest kerstavond Vorig jaar een musical, de jaren ervoor Kerstfeest in een boerderij in de Vosbergen: over speciale kerstfeesten hebben we niet te klagen de laatste jaren! De kinderkerk probeert voor dit jaar weer een geschikte plek te vinden om met kinderen van binnen en buiten de gemeente een sfeervol uur te hebben. Houd Dorpsklanken en de website in de gaten: we laten snel weten waar het kerstfeest wordt georganiseerd. Zoals het er nu uitziet is dat gewoon in onze sfeervolle, vertrouwde Dorpskerk. De leiding van de Kinderkerk

13

Bericht vanuit Schipborg ‘Je bent zeker zo langzamerhand aan het afbouwen?’, vroeg iemand mij een paar weken geleden. Ineens drong het wat meer door: het moment van afscheid nemen komt nu wel heel snel dichterbij. Afbouwen? Nee, wel een poging om te gaan afronden. En onder ogen te zien dat afscheid nemen ook pijn doet, ook al is het een bewuste keuze geweest om een andere weg in te slaan. Partir, c’est mourir un peu: afscheid nemen is een beetje sterven, soms verdrietig, dan weer gedeelde warmte en verbondenheid, langzaam loslaten, herinneringen verzamelen in een doosje dat meegaat. Zo voelt het in deze tijd. Als je weet dat je afscheid neemt van de gemeente, dan neem je je voor om iedereen die ik de afgelopen jaren ontmoet heb, nog een bezoek te brengen. Maar voor je het weet, is het al december en zijn de voorbereidingen in volle gang voor de Adventvieringen, een doopdienst en het seniorenkerstfeest . Het pastoraat gaat door, er is veel ziekte en verdriet in de gemeente, soms lijkt het zich samen te ballen tegen het einde van het jaar. De gespreksgroepen in ‘t Loughoes en in het Else van der Laanhuis worden afgerond, de kloostergroep komt in het nieuwe jaar nog een keertje bij elkaar om zo mogelijk een volgend kloosterverblijf te organiseren en ook om te overleggen hoe we in de toekomst daaraan vorm kunnen geven. Het is de bedoeling om een ‘kloosterbestand’ aan te leggen, dat wil zeggen een lijst met namen van oud- en toekomstige kloostergangers uit Eelde-Paterswolde en omringende dorpen. Mocht u denken: ik zou wel eens mee willen naar een klooster, komt u dan naar deze bijeenkomst op 9 januari, 20.00 uur in ‘t Loughoes. U kunt zich ook opgeven om in het kloosterbestand opgenomen te worden ([email protected]). De komende tijd tot half januari hoop ik een aantal van u nog te kunnen bezoeken. U zult begrijpen, dat ik, hoe graag ik dat ook zou willen, niet iedereen meer kan zien en spreken. Wat dat betreft is en blijft het parttime werken in het predikantschap een ‘crime’. Zoals u in deze KC kunt lezen, vindt het afscheid plaats op 9 februari a.s. Het is mijn grote wens om dit in ‘alle eenvoud’ te doen: een ochtenddienst, die waarschijnlijk met een aantal diakenen zal worden voorbereid; een dienst rondom ontmoeting en Woord, en niet gericht op afscheid. Dat komt daarna, en daarover mocht ik niets zeggen……. werd mij verteld. Op het moment dat u dit leest is het bijna de 2e advent. Elke zondag wordt een nieuwe kaars ontstoken aan de Paaskaars. Licht in het donker, lichtjes waarin je soms je eigen tranen ziet, lichtjes die je raken, vertrouwen geven. Licht dat je doet besluiten om niet in het 14

donker te blijven zitten, Licht dat je toch blijft zoeken, omdat je weet dat het je eigen leven in een nieuw licht zet. Want telkens gaat God zijn ongekende gang door onze wereld, door onze levens. Dat dit Licht met ons meegaat op weg naar Kerstmis. da. Frederique Karelse

Neem en lees Dan toch weer een paar aanwinsten voor de bibliotheek in ’t Loughoes. Aanbevolen voor de decembermaand! Ter gelegenheid van het verschijnen van het Liedboek – zingen en bidden in huis en kerk kwam Boekencentrum onlangs met twee uitgaven over onze nieuwe gezangbundel. In de Toer reeks – een serie boekjes die het gesprek in de gemeente over allerlei thema’s willen stimuleren – verscheen Van horen zingen; wegwijs in het nieuwe Liedboek; acht zeer leesbare bijdragen van kerkmusici en predikanten, onder redactie van Nienke van Andel, die het ontstaan van het liedboek van dichtbij heeft gevolgd en o.a. daarover interessante dingen vertelt. Veel informatie over hoe het boek tot stand is gekomen, over de indeling, de gebruikte bronnen, de betekenis van de liederen voor liturgie, maar ook voor pastoraat. De tweede aanwinst is geschreven door de musicoloog dr. Jan Smelik: Het nieuwe liedboek in woord en beeld. In dit met veel mooie illustraties uitgegeven boek stelt de schrijver allereerst de veelgehoorde vraag: waarom dit nieuwe liedboek? Daarna volgt een beschrijving van de wijze waarop de bundel tot stand is gekomen, met veel aandacht voor de opzet om de behoefte aan pluriformiteit te honoreren. Verder komen de achtergronden van de verschillende liedgenres aan de orde, zoals tijd van ontstaan en de theologische invloeden. Veel aandacht krijgt ook de geschiedenis van het kerklied, van de vroege kerk tot en met het “oude” liedboek uit 1973. Wie in Assen de tentoonstelling De Dode Zee rollen in het Drents museum heeft gezien (maar ook wie er nog niet toe gekomen is; u hebt nog de tijd tot 5 januari!) wil zich misschien nog verdiepen in Qumran en de bijbel; over ontstaan, overlevering en vertaling van de 15

bijbel, onder redactie van Matthijs de Jong en Jaap van Dorp. Vijfenzestig jaar geleden werden bij toeval de eerste boekrollen van Qumran ontdekt. Het onderzoek dat sindsdien is gedaan naar de Dode Zee rollen heeft spectaculaire informatie opgeleverd, die onze kijk op de bijbel voorgoed veranderde. Dit boek gaat in een aantal bijdragen in op de vraag wat wij aan de vondsten hebben voor de uitleg en het vertalen van de bijbel. Een poosje geleden schonk een vriend mij de uitvoerige levensbeschrijving van dr. J. Geelkerken door de kerkhistoricus Maarten Aalders, getiteld Heeft de slang gesproken? Een veelzeggende titel voor wie afweet van het conflict over de gereformeerde visie op de Schrift dat in 1926 leidde tot de afzetting van de Amsterdamse predikant Geelkerken. Die daarna een eigen kerkverband oprichtte dat al spoedig het “Hersteld verband” ging heten, een kleine, maar zelfbewuste en oecumenisch georiënteerde groepering. Zij voegde zich in 1946 bij de Hervormde kerk. Ik begreep dat er in onze gemeente hier en daar belangstelling is voor dit stukje kerkgeschiedenis, daarom leg ik het boek samen met de andere hier aangekondigde uitgaven bij de nieuwe aanwinsten in de bibliotheek. Jan Nuiver

De bloemen gingen naar… 20 oktober

dhr. Both, Vermeerweg 27 mw. Hijszeler-Schouwenaar, Alberdina Beerlinglaan 27 27 oktober dhr. Schierbeek, Meerweg 281 3 november dhr. Wassenaar Hooiweg 16E dhr. Kadijk, Schelfhorst 1 10 november fam. Jager, Hoofdweg 97c fam. Buikema, Stoffer Holtjerweg 17 november mw. Wals, Boterdijk 1b mw. Van Bergen-Banning, Brinkhovenlaan 10 24 november mw. Zonneveld, Hooiweg 18 1 december fam. Koning, Jan Steenweg 26 16

Collecteopbrengsten oktober 2013

6 6 13 13 20 20 27 27

bestemming

€

Diaconie plaatselijk werk Verwarming Werelddiaconaat Jeugd- en jongerenwerk Diaconie plaatselijke ondersteuning Onderhoud dorpskerk ZWO-project Kindernevendienst

138,95 105,88 151,40 117,51 160,20 115,39 108,87 77,00

Totaal

975,20

november 2013

3 3 10 10 17 17 24 24

bestemming

€

Kerk in Actie najaarszendingsweek Jeugdkerstdienst Plaatselijk diaconaal werk Onderhoud kerk Binnenlands diaconaat Eredienst Diaconie plaatselijke ondersteuning Ouderenpastoraat

113,87 99,56 272,91 152,87 196,69 142,85 234,53 200,50

Totaal

1.413,78

17

Agenda 11 december kerstdecoratieavond wijk 2 19.30u ‘t Loughoes 21 december kerstmiddag senioren 14.30u. ’t Loughoes 29 december Top2000 16.00u. Dorpskerk 9 januari Bijeenkomst kloostergangers 20.00u. ‘t Loughoes 11 januari nieuwjaarsinstuif wijken 1,2,3 14.30u. ‘t Loughoes Lezing van generatie op generatie 20.00u. 't Loughoes 20 januari 2014 – thema De sociale media 24 maart 2014 – thema Levenswijsheid Koffietied in 2013: 4 december OPA in 2013: 20, 21 december De container staat langs de Mozartweg nabij de vijver. Open: Vrijdag 8.00 tot 17.00 uur en zaterdag tot 16.00 uur. Activiteiten die buiten onze gemeente plaats vinden: 8 december om 18.45u, Noorderplantsoen, Wereldlichtjesdag. A Festival of Nine Lessons and Carols. Vocaal Ensemble "Magnificat" uit Emmen presenteert dit jaar opnieuw een sfeervolle opmaat naar Kerst. Op 14 december 2013 in de Grote Kerk te Emmen. Op 15 december 2013 in de Dorpskerk te Vries. Aanvang: 20.00 uur. ([email protected])

Inleveren kopij Website

[email protected]

Kerkelijk contact: Kopij voor het volgende nummer tot en met vrijdag 27 december 2013, 24.00 uur per email naar [email protected]. Handgeschreven berichten kunt u in de brievenbus van ’t Loughoes deponeren o.v.v. “redactie KC”. Dorpsklanken kerkelijke kopij voor “Dorpsklanken” vrijdags voor 18:00 uur naar Greet Hartman, email: [email protected] Zondagsbrief Donderdagavond voor 20:00 uur per email: [email protected]

18

Vanuit de diaconie, kerstpakketten Ook dit jaar zal de diaconie weer de gebruikelijke kerstpakkettenactie houden in ons dorp. Wij hebben inmiddels een bestand aan adressen bij wie wij een pakket bezorgen, een bestand dat wij ieder jaar zorgvuldig checken. Mocht u een persoon of gezin kennen in onze gemeente die volgens u ook in aanmerking komt voor een kerstpakket, dan kunt u dat melden bij de diaconie. Wij zijn van mening dat het uitdelen van kerstpakketten niet alleen een zaak is van de diaconie, maar van de hele gemeente. U bent dus uitgenodigd om hieraan mee te werken en te helpen. De vorige jaren was deze actie een groot succes. Wat u kunt doen: Goederen of overtollige kerstpakketten bij ’t Loughoes inleveren, of geld storten. 1) U kunt een volledig pakket, of losse goederen als koffie, suiker, meel, chocola, of anderszins meenemen naar ‘t Loughoes, als het maar houdbaar is en goed verpakt. 2) U kunt een gift storten op rekening NL20 RABO 0315 8091 91 t.n.v. Diaconie Prot. Gem. Wij zorgen voor de rest, namens u, namens onze gemeente, namens iedereen die omziet naar de ander vooral in deze kersttijd. Namens de diaconie, Joke Lambour Tel. 3095292 NB: U kunt uw goederen of kerstpakketten inleveren bij ’t Loughoes van 11 t/m 18 december tussen 10 en 12 uur, of ’s avonds (behalve vrijdag de 13e) tussen 19 en 22 uur.

Nieuwjaarsinstuif van de wijken 1, 2 en 3. Op zaterdag 11 januari zijn alle mensen van deze wijken tussen half drie en half vijf hartelijk welkom in ’t Loughoes voor de Nieuwjaarsontmoeting. Noteert u de datum alvast? Aaltje Lubbers 19

Kerkenraadsdag Gemeenteleden die namens de anderen een tijdje bestuurswerk doen: dat is de kerkenraad. Samen handelen ze dagelijkse vragen af (over diaconaat, pastoraat, kerkdiensten, begroting, activiteiten en gebouwen) en proberen ze verstandige besluiten te nemen voor de toekomst. Het afgelopen jaar is een visie geformuleerd voor de komende jaren. Om bij de besluiten richting te geven: dit vinden we belangrijk. Vanuit de gemeente is daar nog aanvulling op gekomen. Dit najaar was het tijd voor een volgende stap: concreet vormgeven aan onze voorbereiding op de toekomst. 30 november kwamen de gemeenteleden die lid van de kerkenraad zijn bij elkaar voor een 'kerkenraadsdag'. Om elkaar nog weer beter te leren kennen (het vergemakkelijkt de communicatie enorm als je weet 'met wie' je praat en elkaar begrijpt en vertrouwt), en om concrete plannen te maken. Het is gelukt! Onder (bege)leiding van Benno Vermeer en Kaj van der Plas. Na een verrassende oefening waaruit blijkt hoe je elkaar kunt aanvullen vanuit je verschillende persoonlijkheden en vaardigheden, hebben we teruggeblikt op het visieproces. Ontmoeting is een kernwoord, dat in allerlei verhalen over wat we als gemeente doen concreet zichtbaar is. We moeten die verhalen blijven vertellen en steeds nieuwe verhalen toevoegen. Toen was de toekomst aan de beurt. Er werden twee scenario's gepresenteerd van 'de kerk in 2023'. Daarbij werd uitgegaan van drie ontwikkelingen. Ten eerste: de komende tien jaar hebben we nog menskracht en middelen, daarna nemen die af. Willen we iets veranderen, dan de komende tien jaar. Ten tweede: de aansluiting van de kerk bij de levens van mensen tussen de 30 en 50 kan beter: maar verandering zoeken binnen de structuur en de vormen die we gewend zijn is niet productief. Ten derde: de vorm waarin mensen zich verbinden in netwerken is minder plaats- en stromingsgebonden, meer vraaggestuurd en minder langdurig. Met deze perspectieven en geleid door de visie gaat de kerkenraad vanaf 2014 onderzoeken hoe we binnen of naast de bestaande 20

gemeente(vormen) een platform kunnen geven aan verandering 'van onderaf'. Visie (2013): - Onze Dorpskerk is een plek waar zoveel mogelijk mensen zich thuis voelen, - Onze Dorpskerk biedt mogelijkheden tot (geloofs)verdieping en helpt mensen zich als ‘Gods mensenkind’ te ontplooien, - Onze Dorpskerk stimuleert en faciliteert ontmoeting én verbinding tussen mensen, - Onze Dorpskerk voedt zich met wat de christelijke geloofstraditie tot op de dag van vandaag, - Onze Dorpskerk heeft open oog, hart en hand voor de noden van de naaste in de wereld. De kerkenraad

In herinnering De toekomst is al gaande, Een bron in de woestijn Zingt tegen het vergaan in: De dood zal niet meer zijn. In God met ons verbonden, gingen ons voor in de dood: Dhr. M.P. Schippers * 05-03-1923 † 23-10-2013 Dhr. W.A. van Dingen * 24-08-1929 † 23-10-2013

21

Aanschaf nieuw liedboek De Kerkenraad heeft in september besloten ook in onze gemeente het nieuwe Liedboek te gaan gebruiken. Een mooi startmoment was de Liedboekzondag van 13 oktober. Vanaf dat moment zijn de gebruikte liederen afgedrukt in de liturgie. In de kerkenraadsvergadering van 26 november is besloten alle gemeenteleden de gelegenheid te bieden het liedboek aan te schaffen. Door deze collectieve aanschaf kan het liedboek tegen een gereduceerd tarief ingekocht worden. Er kan gekozen worden tussen een blauw/groene en een rood/gele editie. De normale prijs is €25. De uiteindelijke korting zal mede afhangen van het aantal inschrijvingen. U kunt intekenen voor één of meerdere exemplaren op zondag 1 december, zondag 8 december en zondag 15 december. De intekenlijst treft u aan in de hal van de Dorpskerk en/of in ’t Loughoes. De aanschaf door de kerk van een aantal exemplaren voor eventuele gasten laat nog even op zich wachten. Dit houdt verband met het feit dat een werkgroep op dit moment de mogelijkheden en de haalbaarheid van het gebruik van audiovisuele middelen onderzoekt. Deze werkgroep zal de Kerkenraad daarover begin volgend jaar adviseren. Overigens zal het dan gaan om een beperkt aantal, met name bestemd voor gasten. Het zou fijn zijn als u uw eigen liedboek steeds meeneemt naar de kerkdiensten. Namens de kerkenraad, Hielle Tillema scriba

Kerstdecoratie avond wijk 2 Op woensdag 11 december gaan we weer een mooie kerstdecoratie maken. Deze keer een krans voor buiten of voor binnen. U kunt kiezen, zolang de voorraad strekt. Er zijn nog enkele plaatsen vrij, ook voor mensen uit andere wijken. Informatie en opgave bij Anna Mihl, tel: 309 1747.

22

Heropening Wereldwinkel Het is al even geleden, maar op 28 september jl. werd de Wereldwinkel, onder enorme belangstelling, heropend. In juli vond, ondanks tropische temperaturen een metamorfose van de winkel plaats door toedoen van vele helpende handen. Niet alleen de muren kregen nieuwe kleuren maar ook het interieur onderging een metamorfose. De etalagetafels en de toonbank werden donkergrijs met steigerhouten planken waardoor alle artikelen nog meer tot hun recht komen. Kaj van der Plas werd gevraagd om de officiële opening te verrichten en een woordje te doen….. Nu, dat kan hij en wij willen u deze ‘woordjes’ niet onthouden. Eerst hield Kaj een inleiding en daarna volgde een mooi verhaal over de herkomst van de recyclede emmertjes die in de Wereldwinkel te koop zijn. Ik hoop dat u er net zo van kunt genieten als wij deden. Namens de Wereldwinkel, Anke Crielaard (Zie hieronder het verhaal) Ieder mens heeft een verhaal. We zijn erop gebouwd. Met feiten alleen kunnen we niet leven. Als ik jou vraag wie je bent, dan heb ik niets aan een droge beschrijving van data, plekken en situaties. Ik heb er een verhaal bij nodig, een verband dat is ingekleurd door sfeer en emotie, door jouw persoonlijkheid, om echt te kunnen zeggen dat ik iets van je weet. Als je mij alleen de feiten geeft, kleur ik de kenmerken van jouw persoonlijkheid vanuit mijn vooroordelen in. Zo, dus je komt uit Paterswolde (“kouwe kak”) en je bent in 1948 gebeuren (“babyboomer”). Het kost iets meer tijd, een verhaal. Tijd en aandacht. Zorgvuldig en eerlijk vertellen. Invoelend en nauwgezet luisteren. Maar dan gaat er ook wat stromen tussen zender en ontvanger. Mensen vergeten vaak te luisteren. Ze zijn meer bezig ons verstaanbaar te maken, dan te proberen een ander te verstaan, of de wereld om zich heen. Dat heeft alles te maken met haast en stress. Soms een beetje met onkunde of onvermogen. Of onwil, tijd is immers geld. Je moest eens weten hoeveel tijd het scheelt als even je wacht. Hoeveel je hoort als je even geen vraag stelt. Hoeveel sneller je je doel bereikt als je even je pas inhoudt. Als je de tijd vergeet levert dat winst op allerlei manieren. Alles krijgt meer kwaliteit. Want je krijgt het hele verhaal. Dat is een geschenk dat je ontvangt. En andersom geef je een kado als je een ander je aandacht schenkt.

23

Op een plek als de wereldwinkel zijn alle voorwaarden voor kwaliteit aanwezig. Het gaat hier namelijk niet om winst, het gaat om het verhaal, het gaat om de aandacht. Je hebt alle tijd om hier rond te neuzen, de dingen door je handen te laten gaan. Je mag hier met lege handen weer vandaan zelfs. Want hoe je hier ook weer weggaat, je bent in aanraking gekomen met fair trade. En wie fair trade hoort, realiseert zich dat er ook unfair trade is. Dat is handel waarbij het verhaal van de maker er niet toe doet. Het feit dat hij of zij een mens is, met een leven, waarvoor voorwaarden noodzakelijk zijn, dat maakt niet uit. Het gaat om de producten, de prijs. Om de profit en niet om de people. Wat mis je dan een hoop. De producten hier dragen de handafdruk van hun makers. Ieder product is uniek. De aandacht die er door de maker aan is besteed, kun je voelen, zien en ruiken. De meeste non-food producten zijn van gerecycled materiaal: ook de grondstoffen hebben al een levensverhaal. Door deze duurzame benadering koop je hier met mooie en goede producten niet alleen eerlijke handel, een menswaardig bestaan, maar ook toekomst voor onze planeet. De wereldwinkel is een Winkel Vol Verhalen. Het verhaal van deze wereldwinkel begon vorig jaar 25 jaar geleden: koffie, thee en wijn werden verkocht vanuit de kast onder de trap (overigens niet illegaal). Alweer 10 jaar kun je de prachtige producten zien en aanraken op deze plek aan de Hoofdweg, maar er is iets veranderd. Met ingang van mei dit jaar is de wereldwinkel aangesloten bij een nieuwe organisatie, Wereldwinkels Nederland. Daar hoort een nieuwe huisstijl bij: er is keihard gewerkt om de winkel nog eigentijdser te maken dan ze al was. Daaruit blijkt dat de geschiedenis van de wereldwinkel ook het verhaal van de vrijwilligers is die ons hier ontvangen. Jullie werk is een groot applaus waard. Jullie geven daarin alle ruimte aan het verhaal van fair trade: verantwoorde prijzen en werkomstandigheden, geen kinderarbeid of slavernij, gelijke kansen voor vrouwen en mannen, langdurige overeenkomsten, duurzaamheid en transparantie. Ik en velen met mij hopen dat jullie op deze plek in EeldePaterswolde nog lang een onderdak zullen geven aan je idealen, en dat er steeds mensen de weg naar deze winkel vol verhalen blijven vinden. Ik ben een emmers geworden….. Ik weet niet waar ik vandaan ben gekomen. Maar ik voel dat ik oud ben. Zo oud als de stenen van de aarde waarop ik sta. Ineens was ik er: gloeiend rood en heet tot ik met water werd afgekoeld. Je had het moeten zien, het spektakel van de elementen. De mannen die me als een plaat tevoorschijn trokken moesten hun ogen en handen beschermen. Een spectaculair begin. Ik bereidde me voor op een spectaculair en zinvol leven! Ik werd geboren in een ruwe wereld, waarin niets lang bleef wat het was. Achterop een vrachtwagen met een heleboel anderen werd ik uit mijn

24

moederfabriek weggevoerd. Naar een loods waar het donker was en koud, met een voortdurende brom van machines op de achtergrond. Na een paar dagen liggen was ik aardig gewend aan mijn vorm. Groot, rechthoekig en plat. Makkelijk te stapelen, heel gezellig bovenop anderen met dezelfde vorm. Maar was ik net gewend, werd ik met een magneet opgetild en op een band gelegd om met vliegende vaart door een geribbelde wals te gaan. Knetterende automatische las en... ineens omvatte ik lege ruimte. Ik kreeg een kleurtje opgespoten. Toen ik werd opgetild en achterin een vrachtauto werd neergezet klonk ik hol. Ik wilde liever vol zijn. Zinvol. Nou, vol werd ik. Gatverdarrie, wat ze in me stopten! Zwarte derrie ergens middenin de hitte van een woestijn. Ik kreeg door wat ik was. Een vat. Een gebruiksvoorwerp. Als ik vol van hun derrie zat rolden ze me voorzichtig en stapelden me op een pallet samen met anderen. Maar eenmaal leeg en schoongemaakt rammelden ze me door elkaar. Niks zinvol. Toen ze vonden dat ik genoeg deuken en butsen had werd ik afgedankt. Mijn huid dun en vol littekens. Ik kwam op een grote hoop terecht met vreemden en bekenden die kreunend lagen te verteren. En dat gaat niet snel helaas. Ons wachtte vernietiging, zoveel was wel duidelijk. En dan misschien opnieuw samengevoegd tot nieuwe vaten. Ik moest er niet aan denken! Niet nog eens. Niet nog eens. Niet nog eens. Die gedachte bleef door mijn lege binnenste malen tot ik op een morgen werd opgepakt door... mensenhanden. En voorzichtig achterop een klein open vrachtautootje geladen. Door druk en lawaaiig verkeer naar een kleine loods. Opnieuw waren daar die handen Zonder Handschoenen! Er werd contact met me gemaakt. Ik werd waarderend beklopt en kalm in een hoek gezet. Ik voelde me gezien. Toen het licht in de loods uitging werd ik even bang, maar van de anderen in mijn buurt die er al langer waren ging geruststelling uit. Dat was terecht: toen het weer licht werd waren daar weer die kalme handen. Ik werd tegen een borst gedrukt en op de grond gezet en in drieën geknipt en met de hand zonder geweld in een nieuwe vorm gebracht. Ik ben dus blauw. En ik ben drie. En ik ben geen vat meer, nooit meer zal ik een vat zijn! Ik ben emmers geworden. Unieke emmers, liefdevol en rustig in elkaar gedraaid door dappere trefzekere blote mensenhanden. Je hebt zin, vertelden die handen me, want ik zie wat in je. Ik maak je nieuw, geef je een nieuwe bestemming. Blauw en drie sta ik hier. Met vele anderen. Ik heb zin en kan niet wachten tot ik weer word volgemaakt. Kaj van der Plas September 2013

25

Van uit de diaconie Zaterdag 9 november, de 118e Landelijke Diaconale Dag. Thema dit jaar: ‘ieder mens telt’, met als subtitel ‘geloof in diaconale kracht’. We gaan dit jaar met 2 diakenen: ondergetekende en de kersverse diaken Jan Reinder. Jan Reinder blijkt een gezellige reisgenoot. We nemen de trein van 7.31 uur uit Haren. De reis verloopt dit keer voorspoedig. We komen op tijd aan in Utrecht en in de Beatrixhal. Gelukkig wacht ons daar koffie met een feestelijke muffin met het logo van Kerk in Actie. Het is namelijk de 125e keer dat een dag als deze gehouden wordt. Heerlijke muffin, feestelijk begin van de dag. We zijn op tijd in de zaal om nog te kunnen meezingen met de overige 900 diakenen, ‘Breng het feest naar binnen, breng het feest nabij, breng het rijk van liefde zo voor jou en mij’. Evert Jan Hazeleger heet ons welkom en dan begint de liturgische opening o.l.v. Dr. Arjan Plaisier, scriba van de PKN. We zingen een paar mooie diaconale liederen (altijd weer imponerend, klinkend uit die honderden diaconale kelen). Daarna houdt ds. Dick Couvée van de Pauluskerk in Rotterdam een zeer bezielende en inspirerende lezing. Voor de diaken: 1 e bepaal je de positie in de kerk, een diaken komt in rangorde niet op de 3 e plaats, na de dominee en de ouderling, nee, het diaconaat is het hart van de kerk. 2e blijf niet staan bij barmhartigheid alleen, nee, het zoeken naar gerechtigheid, in kerk en samenleving, is (ook) een taak van de diaken. Het Christendom is in de kern sociaal: liefde, solidariteit, delen. ‘De samenleving als maaltijd van de Heer’ is zijn motto. ‘Maak van je gemeente een gastvrije gemeente’, ‘doe iets praktisch’, ‘maak een platform, sluit aan bij andere instanties’. Een van de andere onderdelen van het ochtendprogramma is het cabaret door medewerkers van Kerk in Actie en ICTO, bijzonder en komisch. Men verbeeldt een tv-studio in India, waar een aantal vrouwen kond deden van een vreselijke schaliegasramp in Nederland (Boxtel) en een benefietgala hielden: ‘Hart for Holland’. De burgemeester van Boxtel geeft aan dat men vooral levensmiddelen nodig heeft, zoals Wifi en coffeepads. Het inwilligen van asielaanvragen vindt men geen goed plan…

26

Ondertussen vindt een inzameling plaats van goederen (die de diakenen hebben meegenomen) voor de armste gemeente in Nederland, Oldambt. Dozen vol artikelen verdwijnen in dozen om met een busje noordwaarts te worden gebracht. Als slot van het ochtendprogramma vertelt Carla van der Vlist ons over het nieuwe, 3e, armoedeonderzoek in Nederland. Vraag ook hier weer: ‘wat kunnen diakenen doen’, maar ook ‘in hoeverre werken wij mee aan het toedekken van armoede (barmhartigheid’ > gerechtigheid (signalen naar de overheid, die de uiteindelijke verantwoordelijkheid draagt!). ’s Middags, na de biologische lunch (met lekkere broodjes) en het bezoeken van de diverse bekende stands, kiezen wij voor de 1e workshop, die bezocht wordt door wel 100 diakenen ‘Armoedebestrijding in de praktijk’, begeleid door Heleen Haasdijk, gemeenteadviseur en Meta Floor van Kerk in Actie, in interactie met de zaal. Vooral deze praktische kant trekt ons: ‘Wat kunnen kerken doen’. Dit volgens de 3 leidende diaconale principes: ‘helpen waar geen helper is’ (barmhartigheid, individueel of groepsgewijs), helpen onder protest’ (de verantwoordelijkheid voor armoede ligt in feite bij de verantwoordelijke politici en bestuurders) en ‘helpen met perspectief’ (het duurzaam oplossen van problemen). Het is een boeiende, interactieve workshop. Wilt u meer lezen over de lezingen van deze dag, bekijk dan de site van Kerk en Actie, landelijke diaconale dag 2013. De terugreis verloopt vlot. Er is zelfs koffie in de trein, waarbij we nog een meegesmokkelde muffin nuttigen. Om 18.30 uur komen we in Haren aan, voldaan en tevreden over de dag. Helaas hebben we geen diaconale zusters of broeder uit EVZ getroffen, maar wel uit Glimmen. Namens de diaconie, Joke Lambour

27

Wat betekent de kerk voor mij? (een momentopname) ‘Yn iere moarntiid, tsjuster wie it noch, binne wy gien, een kear, mei yn ús hart it nearne fan’e nacht. Om wat wy sochten, mar wat sochten wy ?’ 1948. Mijn heit en mem die ieder op eigen manier, na ‘het formulier om de heilige doop aan kinderen te bedienen’ aangehoord te hebben, de 3e doopvraag en hun antwoord daarop ter harte namen: “Belooft gij dit kind, waarvan gij de ouders zijt, naar uw vermogen te onderwijzen en te doen onderwijzen in de waarheid Gods en het een voorbeeld van een christelijke levenswandel te geven”? Aan tafel, na elke maaltijd, las mijn vader steevast uit de Friese Bijbelvertaling. Zodoende is het Fries (memmetaal), mij ook als geloofstaal (het boek fan Heit) zeer vertrouwd geworden en gebleven. In mijn gezin van herkomst ben ik een nakomer, de 2e wereldoorlog zit tussen mij en mijn oudere brussen. Dat heeft betekenis, welke weet ik niet precies, gaandeweg ontdek ik die. Mijn eerste bewuste herinnering is de watersnood van 1953, Wij hadden daarna een tijdje een 13-jarig zeeuws-meisje in huis. In het dorp waren drie groepen, Gereformeerd, Hervormd en Niets. Drie scholen, twee kerken. Niets voetbalde op zondag. 10 januari 1957 het overlijden van beppe (pleegmoeder van mijn moeder), voor zover ik mij herinner heeft ze altijd bij ons in huis gewoond, tot ze dement werd; ik was 9 en voor een moment ontroostbaar. Rutger Kopland over zijn dementerende moeder in ‘de moeder het water’: ‘als voer zij over stille waat’ren naar een oneindig daar en later, haar God. Er is geen God, maar ik bezwoer Hem Zijn beloften na te komen, haar te bewaren’. Zondags twee keer naar de kerk (mijn vader één keer, zondagsmiddags deed hij een dutje). De kerk is een gebouw. De gemeente is een huis. Het geloof is de adem. Het geluid is een lied. De zee is de branding. In het bos is een bron. De lucht is van stilte. Op het wad waait altijd de wind en waarheen zij wil. Een wijde blik verruimt het denken. Een herinnering, 1959, een Rotterdamse predikant naar het noordfriese Ferwert gereisd, vertelde tijdens de collecte een verhaaltje over een vermiste kat, die uiteindelijk in een vuilnisvat werd gevonden. 28

Later dacht ik hieraan terug toen ik een leermeester over geloven hoorde zeggen: het verhaal omvat het begrip en niet omgekeerd. Zo ‘hoor’ ik ook de prachtige verhalen van domina Frederique Karelse en dominee Kaj van der Plas. In een kerkdienst komt in een uur zo ongeveer alles voorbij wat voor een mensenleven van belang is. In beweging komen, begroet worden en moed verzamelen, klagen en zingen, bidden en spreken, (de doop ondergaan,) stil worden en het uitzingen, rouwen en feesten, luisteren en leren, vragen stellen en antwoord geven, (het avondmaal vieren,) danken, gezegend worden en opnieuw in beweging komen. Mede daarom houd ik van ‘kleine’ eenvoudige liturgie (bijv. een vesper/avondgebed) en tegelijk ook van grote uitbundige, ‘losbandige’ (bijv. Pasen, daarvoor kun je volgend jaar naar The Passion in Groningen op de Grote Markt) Natuurkundeleraar Schaapman (inderdaad de vader van). 1965, Ik was onnozel, hij behoorlijk nozel, in mijn ogen. Het was alsof hij en lerares Frans Willy Baars (waarschijnlijk de moeder van) mij desondanks, of was het dankzij, goed begrepen. Tussen 1966(HBS-B examen) en 1970 van God los ( ) daarna ging ik theologie studeren. Zonder God heb ik meer met God, dan ik zondermeer heb met God. (zie * verderop) Deze geinige/genadige woordspeling draag ik sinds een tijdje met mij mee. Voor mij dateert die uit 1968. Geloven kan, bidden moet. En als je niet goed weet wat je zult bidden, kun je altijd nog het alfabet opzeggen. De Eeuwige hoort de letters wel in de juiste volgorde (een rabbi). In 1976 scoorde ik het winnende doelpunt (penalty) om het voetbalkampioenschap van Kampen. Jaap Stam speelde toen als F-je bij DOSK. De medaille en de aanvoerdersband, (goedgekeurd door het simplistisch verbond) bewaar ik als aandenken. (‘ouwe roem stinkt’) Ik deed belijdenis in 1972, trouwde in 1973 met Sytske (De waardering voor mijn schoonouders stijgt nog steeds) We kregen een dochter in 1976, Hadewey, ik werd dominee in Metslawier 1979

29

Dag Hammarskjöld: “Ik weet niet wie, of wat, de vraag stelde. Ik weet niet wanneer zij gesteld werd. Ik herinner me niet dat ik antwoordde. Maar eens zei ik ja, tegen iemand, of iets.” In 1980 werd Hartman Harm geboren en in 1984 Hanne. Drie keer hebben Sytske en ik de mooiste baby van de hele wereld gezien. Dat waren wij zelf destijds ook en warempel bij de eerste aanblik van de kleinkinderen bleek het nog steeds te kloppen. Van 1981 t/m 1986 volgde ik met tussenpozen een cursus Klinisch Pastorale Vorming in psychiatrisch centrum ‘Licht en Kracht’ te Assen. Okke Jager: ‘Verraad ons aller angst zich niet, in wie het leven weerloos liet. De krokus wijst beton een grens, hoe kostbaar is een kwetsbaar mens.’ Van Jan van Kilsdonk, ‘pater van Amsterdam’, heb ik een keer een brief (1998) gekregen. Ik bewaar die als een kostbaar gevolg van een bijzondere ontmoeting. In zijn memoires ‘raadsman in delicate zaken’ lees ik: “De verkwikkende en vervullende zekerheid in het geloof die vele christenen kennen, heb ik nooit gekend. Als geloof allemaal illusie was, dan was het wel een mooie illusie, een prachtige illusie, een zeer creatieve illusie, de allerbeste illusie die je hebben kunt. Je kunt geen gewichtiger motief hebben om op niveau te handelen, dan dat geloofsmotief.” Tussen 1984 en 1988 werkte ik als vaste pastor voor de Stichting Pastoraat Werkers Overzee. Een ‘zeemans’bestaan. Ik was destijds ingeënt tegen alles wat me maar zou kunnen overkomen. Slikte bijna permanent malariapillen. Alleen tegen heimwee is geen kruit gewassen. Ik had er volgens mij niet teveel last van, maar heb wel beter leren begrijpen wat het was/is. Heimwee is ongeneeslijk. Stoppen met reizen helpt niet. (en de reis naar binnen blijft de langste) Het werk was fantastisch, het bracht mij op plaatsen waar ik nog nooit geweest was en op sommige waar ik ook nooit meer zal komen. En intussen mensen, eindeloze gesprekken over eindeloze ervaringen, eindeloos boeiend. Tegelijk over niets anders dan wat zich ook in Eelde/Paterswolde/Eelderwolde/TerBorch en omstreken tot en met de Peizermaden afspeelt (alles gebeurt binnen een straal van 6 kilometer zei Jopie Huisman, schilder te Workum).

30

Een rabbijn en gezinstherapeut in Washington: ‘Het gras is alleen groener aan de andere kant van de heuvels als je niet goed zorgt voor je eigen gazon.’ Een filosoof over heimwee: thuiskomen op een plaats waar je nog nooit bent geweest. Gerard Rothuizen, leer- en vooral leefmeester, theoloog met hart en ziel: Het leven springt voordurend uit de band, hetzij feestelijk; je gaat uit je dak, hetzij bodemloos; je zakt door de grond. Het leven is niet rond te krijgen, zonder God niet en met God ook niet. Van 1991 t/m 1993 volgde ik in Amsterdam een Voortgezette Opleiding Pastorale Gespreksvoering Etty Hillesum (‘het denkende hart van de barak’/Westerbork): ‘Dat leven en de menselijke verhoudingen eindeloos genuanceerd zijn, dat er nergens iets absoluut geldig is, dat weet ik, maar dat weten moet ook in je bloed, in je zelf zitten, niet alleen in je hoofd, je moet het ook leven’. Van 2002 t/m 2005 volgde ik een master Geestelijke Leiding in Tilburg. Het begin was een week verblijf in een klooster. In de kapel van de abdij Koningshoeven (waar ze ook het allerHeerlijkste bier brouwen, letterlijk ‘leven in de brouwerij’) staat op het altaar ‘Quoniam unus panis, unum corpus multi sumus, omnes qui de uno pane participamus. In de NieuweBijbelVert (N.T.) ‘Omdat het één brood is zijn wij, hoewel met velen, één lichaam, want wij hebben allen deel (participeren) aan dat ene brood.’ Premier Rutte denkt misschien dat hij met participatie-samenleving (woord van 2013) in de troonrede iets nieuws heeft uitgevonden, het is in een weliswaar anders bezield verband al veel eerder opgemerkt (of eigenlijk kun je in oecumenische zin ook zeggen: de hele aarde draait om één as). We verhuisden in 1988 (april) naar Eelde, Ik werkte van 1 okt 1987 t/m 31 december 2012 als geestelijk verzorger/ziekenhuispredikant in het AZG/UMCG te Groningen. Wie denkt dat dit in relatie met het eerdere pastorale reizen een pas op de plaats was, heeft het niet helemaal begrepen.

31

Een patiëntje op de kinderkliniek: ‘Ik ben geen duracellbatterij, ik ga niet twee keer zolang mee.’ Ze zei het met twinkelende, schitterende, sprankelende ogen. Een patiënte in het UMCG: “Hoe meer ik kwijtraak, hoe meer ik overhoud”. Zij had volgens mij wel enig recht van spreken, gezien haar toestand en ze zei het met twinkelende, schitterende, sprankelende ogen. Tot nu toe heb ik geluk gehad (ongeluk gekend ook). Dat geluk heeft te maken met keuzes waarvan ik voornamelijk niet precies weet hoe ze gemaakt zijn. Geluk ontleend aan de ontdekking van mijn afkomst, een Friese vader(1914/1984) en een Hongaarse moeder(1915/2005) en aan de achteraf te constateren merkwaardige regelmaat van om de 10 jaar een ‘cursus’. En het is dan ook toevallig dat Sytske en ik dit jaar 40 jaar (4x10) getrouwd zijn, dat is een ‘cursus’ op zich en een groot feest waard. En over cursus en levenskunst gesproken, van het leven blijf ik een jongleerling. * De woordspeling is ontleend aan Meister Eckhart, 1300: ‘God ontberend, ontvangt men God eigenlijker, dan God ontvangend’. Een geinige woordspeling (zie eerder) omdat de gein mij steeds opnieuw laat proberen speelsheid en ernst in evenwicht te houden. De cabaretgroep ‘Geloofsafval’ was zo’n poging en ook de musical ‘Ester’. Eén van de mooiste muziekstukken is voor mij de Missa Solemnis van Beethoven. ‘von Herzen, möge es wieder zu Herzen gehn’ schreef hij erbij. Liefst life concertgebouw, maar ook te beluisteren op youtube, bijvoorbeeld ‘Credo’ en/of ‘Gloria’, ‘van hart tot hart’. Vergeet wat mij betreft trouwens ook ‘The Rolling Stones‘ niet ‘Shine a Light’ ! Waarover je niet kunt spreken, daarover moet je zwijgen, maar als je het niet kunt zeggen, zing het dan. laaf mij graag met (ver)gezichten, van een leeg gemoed vervuld; de reikwijdte open dichten, van werkelijkheid die zich verhult. Als fragment, maar oerverbonden, en doorzichtig levensecht; gaandeweg in God uitmonden, wie het uitzingt, komt ooit heel terecht.

32

De dorpskerk is de mooiste kerk van het hele land; de dorpskerk is de mooiste kerk van de hele wereld; de dorpskerk is de mooiste kerk van het dorp. In de kerk heb ik je ontmoet, in de kerk blijf ik naar je uitkijken. Jaap Koopmans, van Tom Stellingwerf, fijnzinnig mens, kreeg Ik de pen, ik geef die door aan GertJan Schaapman.

Van het kerkelijk buro Ingekomen: Dhr. Y.P. Groenveld Mw. S. de Wit – Veenstra

van: Groningen Assen

Vertrokken: Fam. L. Klaver Mw. S.A. Dullaart

van: naar: Kwikstaartweg 11 Amstelveen Veldstukken 39 Groningen

Verhuisd: Dhr. F.E. Dussel

van: Hoofdweg 2

naar: Hooiweg 18

Verhuisd (tijdelijk): Mw. A.A. Steunebrink

van: Borgstukken 42

naar: Vries

Gedoopt op 17 november 2013: Fleur Hannah Adrianne v.d. Ham Jesper Klaas van Calker Marit Alma Hekman en Joris Friso Hekman

naar: Molenweg 16 Hooiweg 18

Cunera van Wahrenlaan 29 H. Hartliefslaan 15 Alberdina Beerlinglaan 24

Puzzel De oplossing van de vorige puzzel was: het oude en nieuwe testament. Nu heb ik een kruiswoordpuzzel gemaakt. De oplossing is de letters die bij de cijfers 41.14.17.41.18.16. 25. 46. 15. 24 horen. Succes!!!! [email protected] Ina Rawée. 33

1

2

3

4

9

5

10

15

16

17

20

11

7

12

13

18

27 30

25

28

29

31

32

35

36

39

47

43 48

33

34

37

40 42

14

22 24

26

8

19

21

23

46

6

38 41

44

45 49

50

51 Horizontaal 1. letterkeer 6. papegaai 9. bismut 10. spelleiding 13. hert 15. wintersporter 18. erkentelijk 20. vervelende 22. ziekte 23. wond 24. ophijsen 26. plaats in Overijssel 27. deel van het gelaat 29. sportevenement 30. drank 33. bijbelse figuur 35. opluchting 38. pers. voornaamwoord 39. kenau

40. plant 16. tikje 42. wij spelen ik… 17. meisjesnaam 45. geacht 19. deel van Frankrijk 46. nota bene 21. glans 48. besturen 24. deelteken 50. wetering 25. pronkkastje 51. beroep (meerv) 28. bespreking Verticaal 31. strop 1. bijbelse figuur 32. gym toestel 2. element 34. meedelen 3. plant 35. familielid 4. voertuig 37. middag 5. ook 39. rand 6. aanstellerig 41. deel van een bloem 7. mondeling 43. voor 8. dons 44. ik 11. bevel 47. lingerie 12. indiaan 49. muzieknoot 14. en anderen 34

Colofon Dit is een uitgave van de Protestantse gemeente te Eelde-Paterswolde en verschijnt op de eerste zaterdag van de maand (behalve in juli en augustus). Kopij dient uiterlijk 8 dagen voor verschijnen van Kerkelijk Contact (KC) te zijn ingediend.

Ledenadministratie/adreswijzigingen Mw. A. Crielaard, tel. 050-3095482 E-mail: [email protected] Bezorging Dhr. H. Lieben, tel. 050 3093228

Postadres Kosterijweg 2 9761 GE Eelde

Bank en girorekeningen: Diaconie NL20 RABO 0315 8091 91 t.n.v. Diaconie Prot. Gem. Eelde-P’wolde, voor alle bijdragen, o.v.v. de bestemming van de gift

Website www.pkn-eelde.nl Centrale redactie Editha Huisman, Hannah Matter, Johan Matter, Joke Lambour, Wim Schoolderman, Jack Schoo, Antje van Til, Tom van der Velde

ZWO-werkgroep NL70 ASNB 0635 8017 28 t.n.v. Z.W.O. werkgroep

E-mail [email protected] Handgeschreven kopij ’t Loughoes (o.v.v. KC) Predikanten Ds. K.M. van der Plas, tel. 050 5494081; [email protected] Da. F.S. Karelse, tel. 050 4027475; [email protected]; aanwezig op maandag, dinsdag en woensdagochtend. Scriba Hielle Tillema, tel. 050 3091016 Scriba PKN [email protected] College van Kerkrentmeesters Voorzitter: Dhr. P.J. Voogd Penningmeester: Dhr. G. Hof Administrateur: Dhr. B. Beelen tel. 06 132 19 556 E-mail: [email protected] Diaconie Voorzitter: E-mail:

Dhr. J. Kadijk [email protected]

Koster/beheerder ‘t Loughoes Peter en Marjan Dijk, tel. 050-3092308, E-mail: [email protected] Drukwerk Peter Dijk

Kerk NL67 FVLB 0699 8789 34 t.n.v. Prot. Gem. Eelde-Paterswolde NL48 FVLB 0699 8789 85 idem inzake Kerkbalans NL37 RABO 0315 8027 74 t.n.v. Prot. Gem. Eelde-Paterswolde. (betalingen s.v.p. onder vermelding van de bestemming: vrijwillige bijdrage, collectebonnen [aantal, soort] enz.) Copyright Copyright van teksten, foto's en grafische voorstellingen berust bij de centrale redactie. Foto's, teksten en grafische voorstellingen e.d. in een uitgave van KC mogen zonder schriftelijke toestemming van de centrale redactie niet worden overgenomen, gedownload, openbaar worden gemaakt of vermenigvuldigd. Disclaimer De centrale redactie heeft elke uitgave en de daarin vermelde informatie zorgvuldig en naar beste weten samengesteld. Niettemin is het mogelijk dat de aangeboden informatie niet volledig of niet juist is. De Protestantse gemeente te Eelde-Paterswolde, de centrale redactie en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van het gebruik van informatie in uitgaven van KC.

35

36