kerkblad09voorsplitter **01 GEBRUIKSAANWIJZING KERKBLAD laten VOORLEZEN door een COMPUTER of (DAISY)-speler. Windows:Klik na het downloaden op het icoontje van de adobe reader in de bovenhoek van het scherm of op het lijsticoontje in de rechterbovenhoek en kies: chrome opnieuw opstarten op het bureaublad.(windows 8 of 10). Ga daarna naar de onderkant en klik opnieuw op de adobe afbeelding. Daarna worden de bladwijzers en de punaises zichtbaar. Door op een van beide te klikken begint het voorlezen vanaf het gekozen gedeelte. Ipad,Iphone en Ipod:Voiceover gebruiken en met de bladwijzers de hoofdstukken kiezen die daarna worden voorgelezen. Android tabletgebruikers kunnen de gedownloade mp3 bestandjes laten voorlezen. Het (daisy-)nummer in te tekst is dan bruikbaar voor de leesvolgorde. Als je alle bijlages van de PDF kopieert naar een CD is dat automatisch een DAISY-CD geschikt voor een DAISY-speler, zoals alle BLINDE en SLECHTZIENDE mensen in Nederland gratis van de ZORGVERZEKERING vergoed krijgen. Kopieren naar een DAISY mp3-speler, zoals VICTOR en PLEXTALK die voor ongeveer 200 euro aanbieden ( zonder scherm en zonder CD-lezer of recorder, maakt het mogeljk zonder Pagina 1
kerkblad09voorsplitter PC en intermetverbinding met gesproken bedieningsinstrukties,naa ons KERKBLAD te luisteren. Ook in de BIBLIOTHEEK worden DAISY-CD's uitgeleend en is een CD met ons kerkblad bij de balie verkrijgbaar. De APP van ANDERS LEZEN of een speciaal programma dat gratis van de website mag worden gedownload naar een PC of tablet, maakt voorlezen met de DAISY-structuur, het gebruik van daisy-nummers voor de hoofdstukken en het plaatsen en springen naar door je zelf geplaatste BLADWIJZERS mogelijk. Dat maakt het lezen veel prettiger. Alle mp3 naar je SMARTPHONE DOWNLOADEN vanaf de PDF is natuurlijk ook een mogelijkheid! **02 INDEX en HOOFDSTUKKEN. 01 GEBRUIKSAANWIJZING. 02 INDEX en HOOFDSTUKKEN. 03 Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Bussum – Jaargang 26, nr. 9– 18 september 2015. 04 AGENDA. 05 Van de redactie. 06 Busreis naar Doesburg. 07 COLUMN: Woorden die mij raken. 08 Pleisterplaats, informatie, uitwisseling en bewustwording’, een serie lezingen en studiebijeenkomsten. 09 Goede mensen die slecht doen Pagina 2
kerkblad09voorsplitter 10 FANTASIERIJKE EXPOSITIE. 11 MENSEN: Stagiaire Rineke: de Spieghelkerk past goed bij mij. 12 MENSEN: Stichting Vrienden van de Spieghelkerk draagt bij aan instandhouding Spieghelkerk. 13 Lustrumconcert 10 jaar Voices. 14 Spieghelavond:Lezing op dinsdag 22 september 2015 om 14.30 uur 15 OP REIS MET SJAAK VERBOOM. 16 Cantatediensten in Bussum seizoen 2015-2016. 17: MENSEN: Jeugdwerker Maaike Graafland in Bussum aan de slag. 18 WIJKBERICHTEN:West Spieghelkerk. 19 DE ANTHONIUSHOF. 20 Sion Spieghelkerk. 21 IN MEMORIAM: Sara van Ooijen-de Wit. 22 Frits A. Mehrtens. 23 Lien van Zanten-Rebergen. 24 Alida Christina (Lidy) Klees. 25 Niklaas Stijve. 26 Centrum Wilhelminakerk & Oost Verlosserkerk. 27 KERKDIENSTEN. 28 TOT SLOT: MIJN BIJBELTEKST. 29 NA DE VAKANTIE. **03 Kerkblad van de Protestantse Gemeente te Bussum – Jaargang 26, nr. 9– 18 september 2015. CCIV start nieuw seizoen met uitgebreid cursusprogramma pagina 3. Anton Verstoep ingeleid als kerkelijk werker bij Sion pagina 11. Pagina 3
kerkblad09voorsplitter Nieuw gezicht in de Spieghelkerk pagina 9. JEUGDWERKER VAN J.O.P. AAN DE SLAG IN BUSSUM pagina 8. **04 AGENDA. Elke zaterdag en dinsdag 10.00 – 12.00 uur Verlosserkerk Stiltecentrum Elke donderdag 12.30 uur Mariakerk/Koepelkerk Middagpauzegebed Elke 2de dinsdag van de maand 9.00 – 9.30 uur Verlosserkerk Gebed Zondag 20 september 10.00 uur kerk Vrije Evangelische Gemeente oecumenische viering Dinsdag 22 sept 14.30 uur Antonius Hof Lezing Dinsdag 22 sept 20.00 uur Wilhelminakerk Openingsavond CCIV Woensdag 23 sept 19.30 uur Koepelkerk Avondgebed voor de Vrede Zaterdag 26 sept 10.00-14.00 uur Antonius Hof Open dag Vivium Vrijdag 2 okt laatste datum inzending kopij voor nr. 10 Vrijdag 2 okt 14.30 uur Pagina 4
kerkblad09voorsplitter Antonius Hof Boekpresentatie Donderdag 8 okt 20.00 uur Spieghelkerk Spieghelavond Zondag 11 okt 15.30 uur Grote Kerk Naarden Lustrumconcert Voices Vrijdag 16 okt verschijnt Bussum Onderweg nummer 10. **05 Van de redactie. Een nieuw kerkelijk seizoen is begonnen. Voor de wijkgemeenten Oost en Centrum zal het een bijzonder seizoen zijn. De samenwerking wordt geïntensiveerd en het samengaan van de beide kerkenraden tot één kerkenraad Centrum-Oost is een feit. Ze zijn het seizoen gestart met een gezamenlijke startzondag. De start van het nieuwe seizoen betekent ook een start voor Maaike Graafland, die als JOP-Jeugdwerker in dienst is getreden van onze kerken. Ik had met haar en Femmy van der Ploeg van de Jeugdraad een gesprek over de taken en plannen voor het jeugdwerk in Bussum. In wijkgemeente West is nog een nieuw gezicht te zien: theologiestudente Rineke van Ginkel zal het komende jaar als stagiaire in de Spieghelkerk aan het werk gaan. Zo zal ze enkele keren voorgaan in de dienst, en wel Pagina 5
kerkblad09voorsplitter voor het eerst op 8 november. Verder leest u over de dienst waarin Anton Verstoep ingeleid werd als kerkelijk werker bij Sion: nog een nieuw gezicht. Een interview met hem heeft u kunnen lezen in de juli-uitgave van Bussum Onderweg. We wensen de nieuwkomers veel werkplezier in onze kerken. Met de start van het nieuwe seizoen staan er veel activiteiten op stapel. De eerste Spieghelavond kunt u binnenkort bezoeken, het cursusseizoen van CCIV begint deze maand en de cantatediensten en concerten van Voices zijn gepland en kunt u in de agenda noteren. Inge de Groot. **06 Busreis naar Doesburg. Op 2 september hebben velen in de Wilhelminakerk bij het starten van de Spelletjessoos de film bekeken van de busreis naar Doesburg van 26 mei 2015 en er enorm van genoten. Via YouTube kunt u nu ook de film bekijken. Hierbij de link om de film van de busreis te bekijken: http//youtube//04_2AeZmQ3g. Tekst en foto: Wim Vonk. Pagina 6
kerkblad09voorsplitter **07 COLUMN: Woorden die mij raken. Als we afscheid nemen van vrijwilligers bidden we dat de Heer het werk van hun handen zal zegenen en vruchtbaar maken. We kunnen er blijkbaar niet zomaar vanuit gaan dat alles wat we doen vruchtbaar is en iets bijdraagt aan de oogst. Er is ook nog zoiets als “het geheim van het groeien”- en dat is iets anders dan de “output” van al onze activiteiten. Er is zoveel dat je met hart en ziel doet, en waar je energie en tijd aan geeft: je werk, je kinderen, je vriendschappen... Je hebt gezaaid en je weet niet of er ooit oogst komt. Dat moet je afwachten. Ik hoor mensen vaak zeggen als ze hun kinderen hebben los gelaten, dat ze het nu zelf moeten doen. Dat je ze van alles meegeeft, je betrokkenheid bij de kerk, je geloof en allerlei andere dingen die je waardevol vindt, maar dat je maar moet afwachten wat ze er mee doen. En lange tijd is het onzichtbaar en vraag je je af of het allemaal wel zin heeft gehad. In coachingstrajecten wordt vaak de vraag gesteld: “Wat wil je nalaten?” Wat wil je dat er ooit, Pagina 7
kerkblad09voorsplitter als je er niet meer bent, over jou gezegd wordt?” Zo’n vraag kan helpen nu bezig te zijn met dingen die je belangrijk vindt. Maar het laat geen ruimte voor het onverwachte. Want dat wat je kunt oogsten is vaak klein en het is de kunst het te ontvangen als iets wat je toevalt en niet als iets waar je recht op hebt op grond van al je inspanningen. ds. Heleen van Beelen. **08 Pleisterplaats, informatie, uitwisseling en bewustwording’, een serie lezingen en studiebijeenkomsten. Voor de 45ste keer organiseert de Centrale Commissie voor Interkerkelijk vormingswerk (CCIV) een serie lezingen en studiebijeenkomsten voor de Raad van Kerken te Naarden-Bussum. Ze zijn bedoeld als een serie oases in de reis door de geschiedenis zoals die door de bewoners van Gooi-Noord worden ervaren. Op dinsdagavond 22 september om Pagina 8
kerkblad09voorsplitter 20.00 uur is de Wilhelminakerk de pleisterplaats voor een ontmoeting met plaatsgenoot prof. dr. Herman Pley, bekend van zijn optredens in het televisieprogramma De Wereld Draait Door. Daarna volgen er het gehele jaar door veel verschillende ontmoetingen, van een soms heel bijzonder karakter. Jan Amos Komenski In oktober gaat het CCIV een samenwerking aan met het Comenius Museum te Naarden in een serie lezingen over de pedagoog, filosoof en theoloog Jan Amos Komenski, wiens mausoleum in de vesting is te vinden. Prof.dr. Henk Woldring van de VU zal ons inleiden in het leven en denken van deze tijdgenoot van Rembrandt. Ontmoetingen met moslimgemeenschap Ook bijzonder in oktober is de ontmoeting met de moslimgemeenschap met bijeenkomsten in de Wilhelminakerk en de Moskee aan de Havenstraat. De voorzitter van de Islamitische vereniging van de moskee Atakwa, Youssef Azarfane, zal ons inleiden in de Islam en de relatie tot het Christendom. Eigen predikanten en gasttheologen Pagina 9
kerkblad09voorsplitter – Nico den Bok, Henk van Dijk, Eep Talstra, Peter Korver, Rick Benjamins, Stephan de Jong en Jurjen Zijlstra – bespreken vanuit hun perspectief de ontwikkelingen in de theologie en de kerk. De meeste kerkgebouwen zullen ruimte bieden aan één of meerdere bijeenkomsten. Naast de theologische inbreng zijn er bijdragen van deskundigen op internationaal terrein, op het terrein van de Nederlandse samenleving, historici, biologen, medici, natuurwetenschappers en filosofen. Het geheel is gebundeld in de programma-brochure “Pleisterplaats, informatie, uitwisseling en bewustwording” van het CCIV. Daar zijn ook de plaatsen, tijden en kosten van de bijeenkomsten in opgenomen. De brochure is in alle kerkgebouwen te verkrijgen, benevens in de bibliotheek. Snelle inschrijving op de cursussen wordt van harte aanbevolen. De CCIV-commissie. **09 Goede mensen die slecht doen Film uitgelicht: ‘Victoria’ van Sebastian Schipper, gezien in het Filmtheater van Hilversum. Pagina 10
kerkblad09voorsplitter Een belangrijk principe in de opvoeding is niet het kind te veroordelen, maar zijn gedrag. “Je bent niet verkeerd, maar je doet verkeerde dingen”. Zoiets. Het is een gulden regel die veel kwaad kan voorkomen denk ik, en er voor kan zorgen dat een kind een gezonde dosis zelfvertrouwen ontwikkelt. De Duitse film “Victoria” is niet alleen technisch knap, maar ook inhoudelijk interessant. De camera volgt een nacht lang de Spaanse Victoria en vier Duitse jongens die ze bij het weggaan uit een discotheek, ergens in Berlijn, heeft ontmoet. Victoria is alleen naar de discotheek gegaan en voelt zich eenzaam. Ze woont sinds drie maanden in Berlijn maar heeft eigenlijk geen contacten. Ze is blij dat ze de vier jongens treft met wie ze eindelijk kan “feesten”. Ze sluiten vriendschap en vooral tussen Victoria en Sonne klikt het. Ze vertrouwt hem een bittere ervaring toe, nadat ze op een cafépiano voor hem heeft gespeeld. Ze had pianiste willen worden maar Pagina 11
kerkblad09voorsplitter op het conservatorium in Madrid is haar verteld dat ze dat uit haar hoofd moet zetten. Ze is niet goed genoeg. En dan zegt ze iets, wat denk ik een Leitmotiv is in de film: “het is misschien maar beter zo, want die wereld maakt je slecht, omdat je gaat hopen dat een ander faalt in haar pianospel, zodat jij er uitspringt”. Is een mens goed, of slecht? Ik denk allebei. De omstandigheden kunnen het slechtste in je naar boven roepen, maar ook het beste. We hebben ieder moment de keuze het leven te kiezen, staat ergens in Deuteronomium. Het is eigenaardig hoe je tegelijk van Victoria kunt houden en aan de andere kant aanziet hoe ze met haar vrienden het criminele pad op gaat. Waarbij er geen weg terug is en de misdaad tot het uiterste wordt uitgevoerd. Omdat, lijkt het, het verlangen naar vriendschap en verbinding het wint van de stem van het geweten. ds. Heleen van Beelen. Pagina 12
kerkblad09voorsplitter **10 FANTASIERIJKE EXPOSITIE. De tentoonstellingscommissie van wijk Oost heeft een nieuwe tentoonstelling ingericht met werk van Cocky van Bueren. De expositie wordt gekenmerkt door een grote variëteit aan onderwerpen, die vaak in de vorm van duo’s zijn uitgewerkt, namelijk twee schilderijen, die op een of andere manier onderling samen met elkaar verbonden zijn. Zo zijn er twee dames, één uiterst degelijk en één bijzonder joyeus, waarbij hun karakters ook in hun hoeden tot uitdrukking komen. In één van de vitrines staan allerlei kikkers opgesteld als symbool voor nieuw leven. Een kikker vervelt regelmatig en eet daarbij zijn oude huid op, waardoor de kikker in de folklore symbool is voor nieuw leven. Cocky heeft tientallen kikkers verzameld in allerlei landen. In de twee andere vitrines zijn voorwerpen opgesteld die Cocky eveneens van overal heeft verzameld en die in enigerlei relatie staan tot afbeeldingen op de door haar vervaardigde schilderwerken. Aldus vormt de Pagina 13
kerkblad09voorsplitter expositie een harmonisch geheel met veel gerelateerde elementen en dwarsverbindingen. De tentoonstelling getuigt van grote fantasie en kleurgevoeligheid. De tentoonstelling in Trefpunt loopt tot medio december en is geopend op dinsdag en zaterdag van 10.00 tot 12.00 uur. Henk P.J. van Bueren. **11 MENSEN: Stagiaire Rineke: de Spieghelkerk past goed bij mij. Binnenkort is er een nieuw gezicht te zien in de Spieghelkerk: stagiaire Rineke van Ginkel (24 jaar). Zij studeert theologie aan de Protestantse Theologische Universiteit in Amsterdam. Bussum Onderweg stelde haar enkele vragen. Je zit in het laatste jaar van je studie. Er zijn dus nog steeds jongeren die theologie willen studeren! Ik ben theologie gaan studeren omdat mij dat de interessantste studie leek en bovendien een die het beste leek aan te sluiten op mijn interesses (taal, cultuur, religie). Ik had geen idee wat ik ermee wilde gaan doen, behalve dat ik wel graag ‘iets met God en geloof’ zou willen doen. Door de jaren heen ben ik eigenlijk stap Pagina 14
kerkblad09voorsplitter voor stap gekomen waar ik nu ben, namelijk bij de predikantsopleiding. Ik ben niet gaan studeren met het idee om deze predikantsmaster te doen of om predikant te worden, en weet ook eerlijk gezegd nog steeds niet goed of dat na mijn studie mijn bestemming wordt. Het lijkt mij bijvoorbeeld ook bijzonder interessant om in het buitenland aan de slag te gaan, bijvoorbeeld voor Kerk in Actie, of om met een pioniersplek te beginnen, een andere vorm van kerk-zijn. Predikant is dan ook niet het enige wat je met deze studie kan: verder gaan in wetenschappelijk onderzoek is ook een optie. Maar wat ik nu heb gezien en meegemaakt van het predikantschap, in de opleiding en een eerdere stage, bevalt mij eigenlijk bijzonder goed. Ik kan het me daarom ook wel weer goed voorstellen dat ik uiteindelijk wel ergens als gemeentepredikant aan de slag ga. Ik heb de kerk altijd een prettige plek gevonden, wat misschien tegenwoordig als een zeldzaamheid klinkt uit de mond van een jongere. Wat mij trekt in Pagina 15
kerkblad09voorsplitter het werk voor de kerk is vooral dat ik me bezig mag houden met de verbinding tussen God en mens en daarmee ook in een eeuwenoude traditie sta. En dat ik in dit werk met vele verschillende mensen een stukje mee kan lopen op hun weg door het leven. Wat ga je precies doen in de wijkgemeente West? Waarom heb je specifiek gekozen voor de Spieghelkerk? Mijn werkzaamheden in West zullen heel divers zijn. Kort gezegd word ik geacht komend jaar alles te doen wat een predikant ook doet. Deels zal dat inhouden dat ik opdrachten uitvoer die ik vanuit de universiteit krijg, bijvoorbeeld het vormgeven en leiden van een gespreksgroep. Deels zal ik ook eigen initiatieven uitvoeren. Zo hoop ik wat te kunnen betekenen in de pioniersplek die in Bussum komend jaar van de grond komt. Ook zal ik regelmatig bij activiteiten in de gemeente te zien zijn, te beginnen met de startzondag. Om meerdere redenen heb ik voor de Spieghelkerk gekozen. Praktisch gezien is het Pagina 16
kerkblad09voorsplitter dicht bij mijn woonplaats Baarn. Daarnaast kreeg ik van een bevriende predikant de tip om eens bij deze gemeente in de Spieghelkerk te gaan kijken: hij dacht dat het wel bij mij zou passen. Dat denk ik zelf ook. Mijn indruk is dat wijkgemeente West een gemeente is waar ik met plezier een heleboel kan leren, onder goede leiding van Stephan de Jong. **12 MENSEN: Stichting Vrienden van de Spieghelkerk draagt bij aan instandhouding Spieghelkerk. Zoals wellicht bij u bekend kunnen kerk- en niet-kerkleden die ons fraaie rijksmonument een warm hart toedragen, zich aansluiten bij de Stichting Vrienden van de Spieghelkerk. De stichting is opgericht om het gebouw de Spieghelkerk een zo breed mogelijke betekenis voor de hele gemeenschap te geven. Daartoe organiseert zij uiteenlopende activiteiten. De inmiddels in Bussum bekende Spieghelavonden zijn hiervan het meest sprekende voorbeeld. Deze avonden, waarin cultuur en muziek met elkaar Pagina 17
kerkblad09voorsplitter worden verbonden, trekken jaarlijks zo’n elfhonderd bezoekers. Ook beoogt de stichting de instandhouding van de Spieghelkerk te bevorderen. Vanuit deze laatste doelstelling heeft de Protestantse Gemeente te Bussum (PGB) recent een bijdrage van de stichting Vrienden van de Spieghelkerk mogen ontvangen om tot een structurele oplossing te komen voor het afvoeren van het hemelwater. Dit was nodig omdat de huidige afvoer vanuit de diverse dakvlakken niet meer toereikend was om regenwater bij fikse buien het hoofd te bieden. Met diverse lekkages en potentiële gevelschade tot gevolg. Met de voorspelling dat dergelijke heftige regenbuien vaker zullen voorkomen, was iedereen het erover eens dat er iets moest gebeuren. Samen met Monumentenwacht is een aanpassing aan de afvoeren bedacht waarbij de kosten door de stichting zijn voldaan. Ook heeft de stichting toegezegd de kosten voor het vernieuwen van de verlichting boven de kansel op zich te nemen, iets wat binnen de wijkgemeente al langer op het wensenlijstje stond. Het nieuwe Pagina 18
kerkblad09voorsplitter lichtsysteem kan de kansel en het podium straks egaal en met diverse kleursferen verlichten. Het is mooi dat de Stichting Vrienden van de Spieghelkerk in goede samenwerking met de PGB middels deze bijdrage en toezegging invulling kan geven aan haar missie. Voor toekomstige (noodzakelijke) aanpassingen aan ons kerkgebouw treedt het College van Kerkrentmeesters (CvK) namens de PGB periodiek in overleg met het stichtingsbestuur. Met vriendelijke groet namens het CvK en Stichting Vrienden van de Spieghelkerk, Gertjan Post en Simon Huijzer. **13 Lustrumconcert 10 jaar Voices. Vocaal ensemble Voices geeft op 11 oktober om 15.30 uur een lustrumconcert bij gelegenheid van hun 10-jarig bestaan in de Grote kerk van Naarden. Onze vaste begeleider Wybe Kooijmans verzorgt de begeleiding op de diverse orgels van deze kerk. Het programma omvat werken uit de 16e eeuw tot de 20e eeuw. Enkele a-capella werken worden afgewisseld met werken voor koor en orgel, met onder andere het grote Anthem voor koor en orgel “Blessed Pagina 19
kerkblad09voorsplitter be the God and Father” van Samuel Sebastian Wesley. Medewerkenden zijn Vocaal ensemble Voices en Wybe Kooijmans, orgel. De volgende concerten van Voices zijn op: Zaterdag 7 november 201520:00 uur, Grote of Laurenskerk Weesp: benefietconcert t.b.v. restauratie Batzorgel in de Grote of Laurenskerk van Weesp, met medewerking van het Radio Filharmonisch orkest en Vocaal ensemble Voices. Zaterdag 19 maart 201620:00 uur, Grote of Laurenskerk Weesp: Johannes Passion, BWV 245, J.S. Bach. **14 Spieghelavond:Lezing op dinsdag 22 september 2015 om 14.30 uur De Spieghelavonden: Literatuur & Muziek van niveau, naast ontmoeting en een drankje. Het seizoen wordt geopend op donderdag 8 oktober door schrijver P.F. Thomése en het Vivezza Trio. Thomése is een veelzijdig romancier, essayist, polemist, verhalenverteller en scherp cultuurcriticus. Het Vivezza Trio biedt levendige en fantasierijke programma’s. De gesproken toelichtingen door de musici voeren het publiek mee in het Pagina 20
kerkblad09voorsplitter verhaal achter de muziek. Kaarten zijn te verkrijgen bij boekhandel Los, de bibliotheek en op de avond zelf in de Spieghelkerk. De bijdrage bedraagt € 10,-. Aanvang: 20.00 uur. **15 OP REIS MET SJAAK VERBOOM. Lezing in de Antonius Hof, Lange Heul 32 te Bussum. Al enige jaren houdt de heer Sjaak Verboomzich actief bezig met het maken en vertonen van zogenaamde HDAV-shows (de digitale opvolger van de ‘oude’ dia-overvloeipresentatie). Deze zijn ontstaan uit de combinatie van een tweetal uit de hand gelopen hobby’s: muziek en natuurfotografie. Onder de noemer ‘Muzikale verBeelding’ zorgt hij voor een ontmoeting tussen natuur, fotografie en muziek. De combinatie van muziek en beeld levert voor het publiek een intense ervaring op. Muziek en beeld vormen een eenheid en zorgen voor een ware (natuur) belevenis. Op deze middag gaan we op reis. Voor de pauze doen we het prachtige land Mongolië aan. De beelden zijn getoonzet op de muziek van Moussorgsky’s Pagina 21
kerkblad09voorsplitter “Schilderijententoonstelling”. Naast natuur zal ook cultuur en historie aan bod komen. Na de pauze vertrekken we naar Afrika (Tanzania), IJsland en Schotland, een aantal landen die qua natuur en uitstraling enorm verschillen en met elkaar verenigd worden in de show ‘Werelden.’ Als muzikale drager is hier de 3e symfonie van Saint Saêns gebruikt. Deze middag biedt dus de mogelijkheid om, zonder hiervoor daadwerkelijk op reis te hoeven gaan, kennis te maken met de grote diversiteit die onze wereld te bieden heeft. Iedereen is op onze gespreksmiddagen van harte welkom. De toegang is gratis. Wel wordt een bijdrage gevraagd als tegemoetkoming in de kosten. Anneke van Dijk, secretaresse Werkgroep Gespreksmiddagen **16 Cantatediensten in Bussum seizoen 2015-2016. Hieronder vindt u een beknopt overzicht met data en tijden van de cantatediensten voor het seizoen 2015-2016. Diverse musici en ensembles verlenen hun medewerking aan deze diensten evenals verschillende voorgangers uit Pagina 22
kerkblad09voorsplitter de regio. De cantatediensten zijn een gemeenschappelijk initiatief van de vier PKN wijkgemeentes in Bussum en hebben een gemiddelde tijdsduur van één uur. De toegang is vrij, maar een collecte ter bestrijding van de kosten voor deze diensten wordt van harte aanbevolen. Ter indicatie: deze diensten kosten gemiddeld €7,50 per bezoeker aan drukwerk, instrumentalisten, solisten en bladmuziek. Tijdens alle diensten is kinderoppas aanwezig. Medewerkenden zijn het Vocaal ensemble Voices, Anglican singers Amsterdam & The Choir of the Anglican Church Haarlem, diverse vocale solisten, het Wilhelminaconsort voor de orkestbegeleidingen, Wybe Kooijmans, Bram Brandemann en James Pollard, orgel. Zondag 25 oktober 2015 17.00 uur, Wilhelminakerk Requiem van Gabriël Fauré, „Unser Leben ist ein Schatten“ van J.S. Bach Zondag 22 november 2015 17.00 uur, Wilhelminakerk Cantate BWV 21 “Ich hatte viel Bekümmernis”, J.S. Bach Zaterdag 12 december 2015 19.00 uur, Spieghelkerk Pagina 23
kerkblad09voorsplitter Advent Evensong Zondag 13 december 2015 Wilhelminakerk Meezing-/speel- Kerstconcert Zaterdag 19 december 2015 19.00 uur, Spieghelkerk A Festival of Nine Lessons and Carols Zondag 21 februari 2016 17.00, uur Wilhelminakerk Cantatedienst/Evensong Zondag 20 maart 2016 14.30 uur, Wilhelminakerk Johannes Passion, BWV 245, J.S. Bach Zondag 17 april 2016 17.00 uur, Wilhelminakerk Choral cantate „Wer nur den lieben Gott lässt walten“, Felix Mendelssohn **17: MENSEN: Jeugdwerker Maaike Graaflandin Bussum aan de slag. Deze maand is Maaike Graafland in dienst getreden bij de Protestantse Gemeente te Bussum (PGB). Ze gaat aan de slag als jeugdwerker. Ze is aangesloten bij JOP, de Jeugdorganisatie van de Protestantse Kerk, en is voor twee jaar in deeltijd aangenomen in Bussum. Ik had een gesprek met Maaike en met Femmy van der Ploeg, coördinator van de Jeugdraad van de PGB. In
2013
heeft
de
Algemene Pagina 24
Kerken-raad (AK)
kerkblad09voorsplitter naar aanleiding van het rapport ‘Meer dan de som der delen’ nieuw beleid vastgesteld om te zorgen voor een financieel en geestelijk gezonde toekomst van de PGB. U heeft er al vaker over gelezen in Bussum Onderweg. Kort gezegd is het credo van het beleid: bezuinigen waar nodig, investeren waar mogelijk. Eén van de aanbevelingen uit dat rapport luidde: “[dat] de Commissie Jeugdraad, ondersteund door professionals (JOP), een concreet plan ontwikkelt voor nieuwe kansrijke initiatieven, zowel voor de wijkgemeenten als voor Bussum-breed.” Femmy van der Ploeg legt uit dat de Jeugdraad met die aanbeveling aan de slag is gegaan. “Het jeugdwerk heeft lange tijd stil gelegen. Er zijn niet veel jongeren in onze kerken; de Spieghelkerk heeft nog de meeste jonge ouders, maar die worden ook ouder. Wat voor nieuwe aanwas heb je vervolgens? In de Verlosserkerk is die aanwas klein, dus ook het aantal kinderen dat naar de kerk komt, is laag. Hoe kun je ervoor zorgen dat die aanwas er wel is?” Ze vervolgt: “Het is belangrijk dat je jonge ouders in de kerk hebt. De gemeente is in Pagina 25
kerkblad09voorsplitter de loop van de tijd flink verouderd. Als er eens iemand van 40 in de kerk is, dan denk je: “wat jong”. En mijn idee is: heb je de ouders niet, dan heb je de kinderen ook niet.” Daar moest Bussum-breed werk van gemaakt worden en dat betekent investeren. Er volgden gesprekken met een begeleidster van JOP, waarbij de vraag werd gesteld: “Hoe kunnen we als vier wijkgemeentes gezamenlijk het jeugdwerk meer ‘body’ geven?” Uit die gesprekken kwam naar voren dat het van groot belang is dat er ondersteuning zou komen van een jeugdwerker. De AK stemde daarmee in. Femmy vindt het een pre dat elke wijkgemeente in de Jeugdraad is vertegenwoordigd; het is een samenwerking tussen de vier wijken. Ze vindt dat je de jeugd niet moet opdelen in wijken. “Dan heb je er twee daar, twee daar en misschien vier daar. Dat spreekt de jeugd niet aan. Tot een jaar of acht gaan kinderen meestal nog mee naar de kerk, maar dat ligt soms al moeilijk, omdat ouders niet elke zondag naar de kerk komen. De kinderen uit verschillende gezinnen zien elkaar dan amper. En als je op school geen andere kinderen Pagina 26
kerkblad09voorsplitter kent die naar de kerk gaan, sta je als kind best alleen.” De leden van de Jeugdraad brainstormen met elkaar en bedenken samen hoe de dingen worden aangepakt. Daarbij hoort ook ‘out of the box’-denken. Investeren in jongeren en jeugdwerk is net als het pionierswerk een impuls die de AK wil geven. Daarbij krijgt de Jeugdraad nu – met de komst van Maaike – ondersteuning van een professional. Maaike is begin van deze maand begonnen in Bussum en heeft haar werkplek in het Honk in de Wilhelminakerk. Ze is voor 16 uur in dienst bij de PGB en is in principe op dinsdag en donderdag in Bussum te vinden. Daarnaast werkt ze 5 uur in de week bij JOP; ze krijgt van JOP begeleiding en wordt gecoacht. Via JOP heeft ze collega-jeugdwerkers. Dat geeft een goed gevoel. Maaike heeft een werkplan mee gekregen met meerdere taken. Zo zal ze zich richten op de randkerkelijke gezinnen. Dat zijn bijvoorbeeld gezinnen die hun kind laten dopen, maar die je daarna niet meer in de kerk ziet. “Die gezinnen hebben kennelijk niet de behoefte om naar de kerk te Pagina 27
kerkblad09voorsplitter gaan. De bedoeling is te inventariseren waar zij wel behoefte aan hebben. Ze laten hun kind dopen; er is dus wel iets van geloof, iets van God dat ze waarschijnlijk wel herkennen. Wat hebben deze gezinnen dan wel nodig als de kerk niet bij hun behoeftes aansluit of er niet in past? We zullen proberen activiteiten op te zetten die wel aanspreken. En zoals Femmy al zei: “als je de ouders niet hebt, heb je de kinderen ook niet.” Met de kinderen van die gezinnen zouden we ook graag iets doen. Dat hoort ook tot mijn taken.” “Verder is het de bedoeling dat het jeugdwerk nieuw leven wordt ingeblazen en dat we het jeugdwerk in de vier wijkgemeenten gaan samenbinden: we zullen kijken wat er samen gedaan kan worden. Er worden op die manier al activiteiten ontplooid, zoals bijvoorbeeld Honkslag. We gaan inventariseren waar tieners behoefte aan hebben en of de activiteiten die er zijn uitgebreid kunnen worden en een groter draagvlak kunnen krijgen. Vervolgens kunnen we kijken of de randkerkelijke jongeren bij bestaande activiteiten betrokken kunnen worden.” Pagina 28
kerkblad09voorsplitter “Omdat de kerkdienst een kind vaak niet aanspreekt, zullen we ons ook bezig houden met waar kinderen behoefte aan hebben”, zegt Femmy. “Hoe kun je ze bereiken, en wat kun je ze bieden? En voor jonge ouders geldt dat ook. Hebben ze bijvoorbeeld behoefte aan een gespreksgroep over opvoeding?” Een ander onderdeel van het takenpakket van Maaike is het benaderen van maatschappelijke organisaties in Bussum. Zij denkt dan onder andere aan scholen, het Centrum voor Jeugd en Gezin en verloskundigenpraktijken. “Ik ga uitzoeken hoe de kerk aanwezig kan zijn bij dat soort organisaties. Bij een verloskundige komen jonge ouders. De geboorte van een kind is een ingrijpende gebeurtenis. Het zou mooi zijn als de kerk op een of andere manier via de verloskundigenpraktijken al aanwezig kan zijn in het leven van jonge ouders.” Verder zal Maaike zich bezig houden met het toerusten en coachen van vrijwilligers. “Het is de bedoeling dat we met elkaar nadenken over het beleid en de visie voor het jeugdwerk. Ik begeleid de vrijwilligers bij het proces dat we ingaan zodat ze daarna zelf Pagina 29
kerkblad09voorsplitter door kunnen”, zegt Maaike. Ze is nu bezig een plan van aanpak te maken om haar taken goed te kunnen uitvoeren. Ze kan daarbij terugvallen op ervaring van andere JOPjeugdwerkers. En de komende weken zal Maaike voornamelijk gebruiken voor kennismaking en voor het vormen van een beeld van de PGB. Ze wil zoveel mogelijk vrijwilligers spreken en activiteiten bezoeken. Vanaf volgende maand zal ze in Bussum Onderweg een eigen rubriekje vullen, zodat gemeenteleden kunnen volgen waar Maaike zich mee bezig houdt en zodat iedereen kan weten dat er een jeugdwerker in Bussum actief is. Tekst en foto’s (deze en voorpagina): Inge de Groot. Foto: Maaike (links) en Femmy (rechts) op de bank in het Honk in de Wilhelminakerk. ‘Heb je de ouders niet, dan heb je de kinderen ook niet.’ ‘Investeren in jeugdwerk is een impuls die de AK wil geven.’ Pagina 30
kerkblad09voorsplitter Honkslag. In het najaar van 2013 is Honkslag opgezet, een ontmoetingsplaats voor tieners van alle Bussumse PKN-kerken en hun vrienden en vriendinnen. Eens in de twee weken op vrijdagavond komt de jeugd bij elkaar in het Honk boven de Wilhelminakerk. Daar kunnen ze terecht om te kletsen, spelletjes te doen, gek te doen of gewoon om te hangen. Een hechte club jongens en meiden weet de weg naar het Honk inmiddels te vinden en onderling houden ze contact via Whatsapp. Maaike Graafland(22 jaar) is opgegroeid in Gouda in een gezin dat is aangesloten bij de Gereformeerde Bond. Ze was al jong met het geloof bezig en ging naar een reformatorische school in Gouda. Op haar vijftiende kreeg Maaike een vriendje, dat bij de evangelische kerk hoorde. Uiteindelijk maakte ze een overstap naar zijn kerk. Op haar zestiende heeft ze zich daar vervolgens laten dopen. Maaike kan goed met andere mensen omgaan en vindt het leuk om hen te helpen. Die interesse heeft ze een belangrijke rol laten spelen bij de keuze van een vervolgopleiding. Een opleiding Pagina 31
kerkblad09voorsplitter tot sociaal werker vond ze te beperkt, omdat ze daar haar geloof niet bij kon betrekken. Daarom koos ze voor de opleiding Godsdienst Pastoraal Werk aan de Christelijke Hogeschool Ede. Ze specialiseerde zich in het pastoraat. In vier jaar tijd rondde ze de opleiding af; ze was 21 jaar maar vond zichzelf nog niet klaar voor het vak van pastoraal werker. Omdat ze al op jonge leeftijd overwoog lerares te worden, deed Maaike aanvullend de opleiding Leraar Godsdienst/Levensbeschouwing aan dezelfde Hogeschool. Na een jaar haalde ze haar diploma. “Ik heb voor die opleiding een jaar voor de klas gestaan in de eerste en tweede klas van een HAVO/VWO-school. Ik vond het heel leuk en spannend. Je moet opeens voor de klas staan zonder ervaring.” Het werk als leraar ging haar goed af en ze zocht naar een baan in het onderwijs. Dat is nog niet gelukt. De vacature van jeugdwerker bij de PGB kwam als geroepen; de functie spreekt haar erg aan; ze werd aangenomen. Het is haar eerste echte baan en ze hoopt – omdat de baan van jeugdwerker een deeltijdfunctie is – hiernaast toch nog een baan in het onderwijs te vinden. Femmy van der Ploegis lid van Pagina 32
kerkblad09voorsplitter wijkgemeente Oost (Verlosserkerk). Ze is coördinator van de Jeugdraad van de PGB en daardoor nauw betrokken bij het nieuw leven inblazen van het jeugdwerk en de gesprekken met JOP, die uiteindelijk resulteerden in het aannemen van Maaike. **18 WIJKBERICHTEN:West Spieghelkerk. DOOP Op zondag 27 september zal Floris worden gedoopt, zoon van Matthew Beelaerts van Blokland en Madelien Hoes. START GESPREKSGROEPENDe (minstens) vijf gespreksgroepen binnen de Spieghelkerk beginnen weer aan een nieuw seizoen. Met oude en nieuwe elementen. In de weekbrief Spieghelingen vindt u informatie over de bijeenkomsten. ds. Stephan de Jong EEN REISJE LANGS DE RIJN.... Eindelijk is het er dan toch van gekomen en is de wens van de heer Zijderveld vervuld. Van maandag 17 tot en met zaterdag 22 augustus maakte hij samen met zijn vrouw een riviercruise op de ‘Salvinia’ van Arnhem naar Rüdesheim en weer terug. Pagina 33
kerkblad09voorsplitter Dankzij de hulp van hun trouwe Sawedah-bezoekster en haar man, die ook meehielpen om de reis voor te bereiden, gingen zij zondagavond al aan boord in Arnhem. “We hebben de koffers ingepakt en eenmaal thuis weer uitgepakt en verder werd alles voor ons gedaan”, vertelt het enthousiaste echtpaar. Meneer Zijderveld maakte lang geleden, aan boord van het schip van zijn zwager, al eens een reis van Antwerpen naar Basel. De vaarroutekaart die hij toen gebruikte kwam ook dit keer goed van pas. Daarmee kon je goed bepalen waar het schip langs voer. “Prachtig! We kwamen, zoals de schippers het noemen, door het gebergte en langs glooiende druivenhellingen”. Ondanks haar eerdere aarzeling om met deze cruise mee te gaan, genoot ook mevrouw Zijderveld met volle teugen. “We gingen niet mee met de stadswandelingen, dat is voor ons te vermoeiend, we zijn allebei 88 jaar, maar we genoten van de wandelingen langs de boulevard. Daar houden wij meer van.” Vooral de wandelpromenade in het plaatsje Boppard zal het echtpaar niet gauw vergeten. Pagina 34
kerkblad09voorsplitter Wat het wel lastig maakte om van en aan boord te gaan was de waterstand die zo laag was. Daarom stond de loopplank nogal steil omhoog en moest de heer Zijderveld geholpen worden om van en aan boord te komen. Toch was het geen probleem, want hij werd of door andere passagiers of door het personeel op sleeptouw genomen. Ze zaten ook graag in de stuurhut, daar hadden ze een mooi uitzicht en konden ze een praatje maken met de kapitein. Mevrouw Zijderveld heeft twee vriendinnen waarvan de zoons beiden op een binnenvaartschip varen. Zo af en toe is er contact met beide mannen, ze zijn ook weleens bij ze aan boord geweest, maar vaak gebeurt dat niet, want ze zijn altijd onderweg. En wat gebeurde er op deze reis? Bij een van de bezoekjes aan de stuurhut zag mevrouw Zijderveld een schip achter het cruiseschip aankomen en riep ze naar haar man: “Kijk toch eens Arie, daar komt de ‘Roelanda’ aan!” Een van de bovengenoemde schepen! De kapitein stuurde een boodschap: “Hartelijke groeten van tante Maaike en oom Arie.” Ongelooflijk dat ze op Pagina 35
kerkblad09voorsplitter deze reis dit schip tegen kwamen. En het verhaal wordt nog mooier, want de volgende dag kwam er een oproep door de intercom: ”Willen de passagiers die interesse hebben in de ‘Hanzestad’ naar de stuurhut komen?” De kapitein had dit schip op de radar al zien aankomen en bracht ook aan de bemanning van dit schip, dat van Hongarije op weg naar Nederland was met aan boord de andere bevriende eigenaar, de groeten over. Maaike en Arie raken er niet over uitgepraat! Op de laatste dag van deze cruise deed het schip Emmerich aan en daar ging het echtpaar wel de stad in omdat de winkelstraat op loopafstand van het schip was. Ze genoten van de bezichtiging van een mooie kerk, die versierd werd voor een huwelijk en brachten nog een bezoek aan het Rijnmuseum. “Het was de reis van ons leven”, verzucht mevrouw Zijderveld. Een mooier compliment kunnen de mensen die dit mogelijk hebben gemaakt toch niet krijgen! Wil Keetelaar. **19 DE ANTHONIUSHOF. TERUGBLIK OP BIJBELS BUFFET Dinsdag 1 september hebben Hilde Pagina 36
kerkblad09voorsplitter Honderd en ondergetekende met de deelnemers van de bijbelkring de serie over de uittocht uit Egypte tot aan het beloofde land afgesloten met een bijbels buffet. Het verhaal van de verspieders met de enorme druiventrossen hebben we voor deze dag bewaard. De tafel lag vol druiventrossen. Maar met verschillende hapjes passeerden alle woestijnverhalen de revue. De lamsballetjes van het Pesachmaal, matzes met houmous en kaneelkaas, witte mannakoekjes, gevulde kwakkeleitjes, woestijnsoep, honingwijncake en olijven. Het was een mooie ochtend. Indrukwekkend vond ik het dat een aantal dames zei: “Wij leven nu in het land van melk en honing, echt waar, daar zijn wij elke dag dankbaar voor”. OPEN DAG Op zaterdag 26 september houdt Vivium een Open dag van 10.00 tot 14.00 uur. Jong en oud zijn van harte welkom in de Antonius Hof. Een springkussen buiten, een praatcafé binnen, de duo-fiets, het fietslabyrint, de levensverhalenmarkt, een open atelier en natuurlijk een kraam binnen en één buiten voor alles wat met de geestelijke verzorging Pagina 37
kerkblad09voorsplitter te maken heeft. PRESENTATIE “AL MIJN DROMEN STAAN IN DE BIJBEL”Op vrijdagmiddag 2 oktober om 14.30 uur bent u van harte welkom bij de presentatie van mijn boek: “Al mijn dromen staan in de Bijbel”, verrassende gesprekken in een verpleeghuis. Een boek met 52 columns uitgaande van de uitspraken van mensen van de bijbelkringen. Graag wil ik die middag het boek weer “thuisbrengen” bij de mensen die de verhalen verteld hebben. De werkwijze van en ervaring met deze levensverhalen-bijbelkringen doen we samen uit de doeken en natuurlijk lees ik enkele stukjes uit het boek voor. Uiteraard kunt u ook een exemplaar kopen. DIENSTEN 4 EN 18 OKTOBER Op 4 oktober vieren we de eenheid van Gods schepping met Fransiscus van Asisi. In deze bijzondere feestelijke dienst zijn mensen én dieren van harte welkom. Op 18 oktober danken we God voor de overvloedige oogst van ons leven, in materieel en immaterieel opzicht. We vieren in deze dienst het Heilig Avondmaal en houden ook een inzameling voor de Voedselbank. U kunt vrijdag 2, zaterdag 3 en zondag 4 oktober houdbare Pagina 38
kerkblad09voorsplitter spullen meenemen en bij de receptie inleveren. Wij zorgen dat deze oogst bij de Voedselbank gebracht wordt. ds. Jacomette de Blois. **20 Sion Spieghelkerk. INLEIDING ANTON VERSTOEP ALS KERKELIJK WERKER Op zondagmiddag 30 augustus hadden we een bijzondere dienst waarin Anton Verstoep werd ‘ingeleid in de bediening als kerkelijk werker’, met de speciale opdracht gemeenteopbouw en missionair werk, in en voor wijkgemeente Sion in de Protestantse Gemeente van Bussum. Deze dienst werd geleid door onze wijkpredikant, ds. Aalt Visser, die voor de verkondiging de geschiedenis van Filippus en de kamerheer uit Handelingen 8 had gekozen. Het thema van zijn preek was ‘Verlangen naar meer’. Bemoedigend in de dienst was met name de verkondiging: Filippus was gehoorzaam aan de stem die hij hoorde. Gods Geest stuurde hem naar de kamerheer die op de weg was, terug naar Ethiopië. En wanneer hij bij de wagen komt, vraagt Filippus “Begrijpt u wel wat u leest...?” Het blijkt dat hij de boekrol van de profeet Jesaja leest en zijn antwoord is duidelijk: Pagina 39
kerkblad09voorsplitter “Hoe zou ik dat kunnen als niemand mij de weg wijst...” Klip en klaar maakt Filippus dan duidelijk over wie het gaat in Jesaja. Vers 36 zegt: “Filippus opende zijn mond” en uitgaande van dat Schriftwoord (de boekrol van Jesaja) verkondigde hij hem Jezus. De kamerheer moest het niet met een vage boodschap doen of het advies “doe maar goed je best”. Geen prestaties van een mens, maar ook hier gaat het om geloof - vertrouwen - in het offer van Jezus Christus, voor hem volbracht aan een kruis. Verlangen naar meer? De man op de wagen ontdekt wie Jezus is, komt tot geloof en laat zich dopen. En wanneer Filippus plotseling ‘buiten beeld’ raakt, is hij niet teleurgesteld; integendeel. Hij vervolgt zijn weg naar Ethiopië zelfs met blijdschap. Een bemoedigende compacte ‘preek’ van Filippus, voor ons als voorbeeld; ook in 2015. Hoeveel mensen zoeken niet, zoals de kamerheer, naar meer, naar geluk en rust? Een bekend gezegde is: ‘De kerk is uit en religie is in’. Dat betekent dat de tijd meer dan rijp is om juist de vele verdwaalden en zoekenden te ontmoeten. De oproep was om ook vandaag deze mensen met een heldere boodschap over de Pagina 40
kerkblad09voorsplitter Heiland, Jezus Christus, te benaderen; met geduld en in liefde. De bijbelse boodschap mag en moet helder doorgegeven worden. Christenen zijn toch ‘wegwijzers’...? Niet naar zichzelf en onze acties, maar naar de Ander, Jezus Christus. Een goede boodschap, ook voor hen die teleurgesteld zijn in de kerk (dat zijn er velen)... Niet minder voor ons. Na de preek en de toelichting over het werk van een missionair werker, werd Anton Verstoep namens de Algemene Kerkenraad welkom geheten door scriba Peter David. Wim Blanken, de voorzitter van onze kerkenraad, sprak eveneens woorden van dank en welkom namens wijkgemeente Sion. In zijn dankwoord bedankte Anton de sprekers en de vele aanwezigen en vertelde iets over zijn achtergrond en motivatie. Hij vatte zijn taak samen met de tekst: “Om de heiligen toe te rusten tot dienstbetoon, tot opbouw van het lichaam van Christus” (Efeze 4:12). Het was ook bemoedigend dat er veel gasten waren. Voor een deel familie en vrienden van Anton, onder andere uit Polsbroek en Barneveld, waar de familie Verstoep woont en Anton ook werkt. Er was ook een royale vertegenwoordiging van de Pagina 41
kerkblad09voorsplitter andere Bussumse wijkgemeenten, enkele predikanten, de diaconie en het college van kerkrentmeesters. Wijkgemeente Sion ziet dankbaar terug op zondag 30 augustus en hoopt dat Anton Verstoep, samen met ds. Visser en leden van onze wijkgemeente, met zegen hun werk mogen doen; tot eer van God en uitbreiding van Zijn Koninkrijk. Tekst: Jaap Mouissie Foto: JAN Mauritz. **21 IN MEMORIAM: Sara van Ooijen-de Wit. Ze hoopte dat ze rustig zou sterven, in haar slaap. Zo is het ook gebeurd. ‘s Middags voelde ze zich een beetje moe en was op tijd naar bed gegaan. Die nacht is ze langzaam weggegleden uit het leven. Saar groeide op in Dubbeldam, op het landgoed waar haar vader de tuinen verzorgde. De liefde voor de natuur is daar begonnen. Samen met haar man Leo ging ze wonen in Groede, waar hun vier kinderen opgroeiden. Saar ging vaak met ze naar het strand. Ze was graag buiten, en hield er een strak huishoudschema op na zodat er zoveel mogelijk tijd overbleef voor leuke dingen: het strand Pagina 42
kerkblad09voorsplitter en de duinen, dieren en planten, langlaufen en fietsen. Ze hield van kinderen en het huis was altijd vol. Toen haar ei gen kinderen kinderen kregen, deed ze niets liever dan met hen spelen en gekke dingen uithalen. Zij was het die met haar kleinzoons meeging om vuurwerk te kopen op Oude jaarsdag, en zat te genieten als het die nacht werd afge stoken. Voor ieder klein- en achterkleinkind breidde ze een knuffeldier en ook het kleinkind dat op z’n eenentwintigste bij de commando’s ging kreeg een breisel van oma mee. Ze had een groot hart en een vrolijk hart, vol liefde. Soms was ze eigenwijs en vasthoudend; het kostte veel moeite haar over te halen zich aan te sluiten bij andere bewoners in de Gooische Warande, en samen met hen te eten. Ze had eigenlijk nooit veel mensen nodig gehad buiten het ge zin en de familie. Ze werd begraven in Eerbeek, waar ook haar man begraven is. In de dankdienst lazen we Pagina 43
kerkblad09voorsplitter Psalm 98: “Juich de Heer toe, heel de aarde, juich en jubel, zingt het uit. ....Laat bruisen de zee en alles wat daar leeft, laat jui chen de wereld met haar bewoners, laten de rivieren in de handen klappen en samen met de bergen jubelen voor de Heer”. In de dienst staken de achterkleinkinderen kaarsjes aan en op het kerkhof werden vrolijke ballonnen opgelaten. De liefde van oma Saar was voelbaar. En de dankbaarheid ook. Aan een lang en gezegend leven was een einde geko men. We hebben haar overgegeven in de handen van God, haar Schepper.’ ds. Heleen van Beelen. **22 Frits A. Mehrtens. Het is de moeite waard om even stil te staan bij het leven van Frits Mehrtens (geboren op 12 mei 1922 – overleden op 29 augustus 1975). Hij was cantor organist van de Pagina 44
kerkblad09voorsplitter Maranatha-kerk te Amsterdam en bekend van zijn program ma’s op radio en televisie. Hij was gewaardeerd en geliefd om de manier waarop hij op eenvoudige wijze aandacht vroeg voor de liturgie en de muziek in de kerk, met name ook over het nieuwe liedboek dat in 1973 in gebruik werd genomen. Hij werkte samen met de dichter ds. Willem Barnard, die predikant was, ook in de Maranat hakerk. Frits Mehrtens woonde evenals ik in Naarden. Hij nodigde mij uit mee te werken met mijn can torij onder andere aan zijn televisie programma ‘Zingend geloven’ en het ‘Lied van de week’, dat elke za terdagavond werd uitgezonden ter introductie van het nieuwe liedboek. Ik mocht hem als organist in de dien sten in de Maranathakerk vervan gen als hij verhinderd was. Hij had bijzondere ideeën. Hij vertelde mij eens dat hij het plan had op Eerste Paasdag op een begraafplaats in alle vroegte met een koperorkest Paas liederen uit te voeren. Het is deze week veertig jaar geleden dat hij bij Pagina 45
kerkblad09voorsplitter een afschuwelijk auto-ongeluk op 53-jarige leeftijd is omgekomen. Ik vind het ongelooflijk dat het al weer zo lang geleden is. Wij, zijn mede werkers, en vele anderen waren ver bijsterd door deze gebeurtenis. In mijn werk als kerkmusicus is hij altijd mijn grote voorbeeld gebleven. Meneer Van der Neut, die als Wim Pendrecht bekend was als dichter, heeft op voortreffelijke wijze onze gevoelens weergegeven in het vol gende gedicht: Oorverdovende stilte Frits Mehrtens – overleden vrijdag 29 augustus 1975 vrijdag van nu af geteld de dag van de oorverdovende stilte niet meer de opheffing van zijn handen de verheffing van zijn stem de muziekmakende gebaren zijn naam uit de ether hij wandelde op geluidsgolven geen zee te hoog zijn handen tekenden verhalen vol fuga’s en contrapunten hij voegde de toon bij het woord het is godgeklaagd stil want het is vrijdag geweest en hoe moet het nu verder de zevende dag en de eerste? Pagina 46
kerkblad09voorsplitter Het feestvieren moet toch doorgaan met het lied elke week op de lippen en opstanding onder de leden? gezegend die daar komt heeft hij ons leren zingen maar nu is hij buiten adem zijn stilte maakt moe en droevig en dood valt niet goed te praten het blijft godgeklaagd leeg” Wim Vijfvinkel oud-cantor-organist van PKN Bussum Naschrift: In de kerkdienst van donderdag 27 augustus in De Godelinde stond Wim Vijfvinkel, vaste pianist in die kerk diensten, stil bij de veertigste sterf dag van Frits Mehrtens. Er werden in die dienst uitsluitend liederen van Frits Mehrtens gezon gen en Wim Vijfvinkel las het bo venstaande door hem geschreven In Memoriam voor. Het was een bijzon dere dienst en de aanwezigen waren onder de indruk. **23 Lien van Zanten-Rebergen. Op donderdag 6 augustus is Lien van Zanten-Rebergen in vertrouwen op haar Heer en Heiland heengegaan. Zij mocht de leeftijd bereiken van 85 jaar. Een paar jaar Pagina 47
kerkblad09voorsplitter geleden kwam zij vanuit Veenendaal in ‘de Warande’ te Bussum wonen. In 2012 moest zij afscheid nemen van haar man Kees van Zan ten, waarmee zij 64 jaar getrouwd was geweest. Ondanks het feit dat het gemis bleef, probeerde zij met haar positieve levensinstelling er wat van te maken. Ze trok erop uit, ze hield van de natuur, familiebijeenkomsten, haar kinderen, kleinkinderen en zelfs achterkleinkind. Ze hield van (orgel) muziek, wandelen en van het voordragen van gedichten. In de Warande deed ze mee met een gespreksgroepje van de kerk en bezocht ook de vieringen. Op 18 oktober 1929 werd ze geboren in Zeist en trouwde met Kees van Zanten. Ze ontvingen drie zonen Jaap, Kees en Wout, drie schoondoch ters, vijf kleinkinderen en een achterkleinkind. Ze was en bleef als een moeder met zeer veel liefde op hen betrokken. Niet alleen schonk ze hen, maar ook anderen die op haar Pagina 48
kerkblad09voorsplitter pad kwamen veel aandacht. Met humor en warmte won ze veel genegenheid bij anderen. Toch bleef ze in eenvoud en afhankelijkheid van God dankbaar voor alles wat ze mocht ontvangen. Op veel plaatsen heeft ze vanwege het werk van haar man bij de posterijen in ons land gewoond. Op woensdag 12 augustus hebben we haar na een dank dienst in de aula Munnikenhof te Veenendaal naar haar laatste rustplaats bij haar man ter ruste gelegd. In de dank dienst, waarbij veel liederen en de tekstkeuze door haar zelf waren uitgekozen, deelden de kinderen en kleinkinde ren hun dankbaarheid door het vertellen van veel goede en fijne herinneringen aan en met haar. We stonden stil bij de troostrijke woorden uit Deuteronomium 32: 11: “Zoals een arend over zijn jongen waakt en voortdurend erboven blijft zweven, zijn vleugels uitspreidt en zijn jongen daarop draagt”. Zo wist zij zich gedragen door God, die zo genadig Pagina 49
kerkblad09voorsplitter en getrouw in haar leven is geweest. Mogen de kinderen, kleinkinderen en achterkleinkind(eren) zich gedragen we ten door God, die zo getrouw en sterk is en die in Zijn Zoon Jezus Christus ons beloofd heeft: “Zie Ik ben met u al de dagen tot aan de voleinding der wereld (Math 28:20)”. ds J.W. Wind, Veenendaal/ Westervoort **24 Alida Christina (Lidy) Klees. Lidy genoot van de mooie dingen van het leven. Haar drie zoons, uit haar eerste huwelijk, met An dries Kooijman, behoorden daar op de eerste plaats toe, samen met de drie kleinkinderen. Het lesgeven be hoorde ertoe; ze was docente Neder lands. Op latere leeftijd leerde ze Simon Sluis kennen en samen hadden ze goe de jaren. Toen ze zevenenzeventig was figureerde ze in een film van haar zoon en reed ze nog achterop een scooter door Amsterdam. Lidy was actief in kerk en verenigingen, ze zong bij de cantorij Pagina 50
kerkblad09voorsplitter en bij het koor Bellefleur. Daarbij had ze een open oog voor de mensen om haar heen. Lidy was een sterke vrouw. Ze doorstond moeilijke perioden: de vroege dood van haar moeder en even later haar vader - Lidy was nog maar vijftien - twee echtscheidingen, het be richt dat ze kanker had - een jaar terug - en de moeilijke maanden van thera pie, vooruitgang en achteruitgang. Op 16 augustus stierf ze, tachtig jaar oud. Bij dat alles was haar geloof voor haar belangrijk. Ze vertelde te ervaren dat God er was als een stille kracht in en om haar. Die geborgenheid vonden we terug in de woorden van Psalm 23: ‘De Heer is mijn herder’. ds. Stephan de Jong. **25 Niklaas Stijve. Op 12 juli is overleden Ni klaas Stijve, op de leeftijd van net geen 95 jaar. Hij woon de sinds kort in de Antoni ushof, waar zijn vrouw Hil lie al langer Pagina 51
kerkblad09voorsplitter verbleef. Tot op heel hoge leeftijd kerngezond gebleven, kwam zijn overlijden voor de kinderen en klein kinderen toch nog onverwachts. In amper drie weken ging hij heen, rustig, na een rijk leven. Als zee werktuigkundige heeft hij de hele wereld gezien. Als krijgsgevangene zat hij vier jaar in Japan, maar hield daar geen trauma of haat aan over. Hij en Hillie kregen drie zonen, waar van de oudste twee in Hongkong ge boren werden. Nico Stijve had een grote intelligentie en een zeer brede interesse, van bv wiskunde tot archi tectuur en sociologie. Hij was heel feitelijk gericht en nieuwsgierig naar ‘hoe iets werkt’. Hij bleef leren, zo las hij de middelbare schoolboeken van zijn kleinkinderen met rode oor tjes. Opgegroeid in een Hervormd Gronings gezin was het geloof iets, dat hij altijd vanzelfsprekend bij zich had, ook toen zijn blik zeer verruim de door alles wat hij ervoer en las. Op 17 juli hebben we in een sobere, kleurrijke dienst in de Antoniushof van hem afscheid genomen. We hoorden zijn levensverhaal, de in drukken van kleinkinderen, van een vriend, we hoorden een scheppings Pagina 52
kerkblad09voorsplitter psalm (104), die oproept te wachten op God die alle dingen hun tijd geeft – ook familierelaties. De liturgie had hijzelf grotendeels uitgekozen, ook het lied dat centraal stond en dat hem als liefhebber van de zee te kende (OLB 56): ‘Ga in het schip zegt Gij, steek van het strand, vaar naar de overkant, wacht daar op Mij.’ ds. Nico den Bok. **26 Centrum Wilhelminakerk & Oost Verlosserkerk. DE KERK IS ER NIET VOOR ZICHZELF. Als ik deze woorden aan het beeldscherm toevertrouw, stromen duizenden nieuwe vluchtelingen Europa binnen. Er zijn veel Syriërs bij. Wat tot voor kort een probleem op afstand leek, komt nu letterlijk steeds dichterbij, dwars door alle grenzen heen. Wij vragen ons vertwijfeld af wat we kunnen doen. Wij zijn als individuele mensen ook maar alleen, en sommigen van ons zijn ook best bang voor wat er allemaal op ons afkomt. ‘De boot in’ – het was het thema van de startzondag op 6 september waar we samen met de Verlosserkerk met plezier op Pagina 53
kerkblad09voorsplitter terugkijken. Tegelijkertijd was het juist in het weekend van de startzondag ook een ingewikkeld thema, vanwege al die mensen op de vlucht die heel wat minder vrolijk ‘de boot in’ gingen en gaan. Bij alle enthousiasme over ons werk aan de samenvoeging van de twee wijkgemeentes Oost en Centrum, bepaalde het ons ook bij de rauwe werkelijkheid van de wereld waarin wij leven. Het gewone leven van een kerkelijke gemeente gaat ook verder. Graag breng ik opnieuw onder uw aandacht dat er op de zondagen 18 oktober, 22 november en 13 december bijzondere diensten plaatsvinden in de Wilhelminakerk, respectievelijk een Dienst voor Jong & Oud, een bijzondere gedachtenisdienst en een tienerdienst op Derde Advent, de roze zondag van de drie adventszondagen. Voor deze diensten die worden georganiseerd vanuit de commissie Eredienst, nodigen we u en jou van harte uit voor een voorbereidende ontmoeting. Deze vinden plaats op 21 september (voor de Dienst van Jong & Oud), op 26 oktober (voor de gedachtenisdienst) en op 24 november Pagina 54
kerkblad09voorsplitter voor de tienerdienst op Derde Advent. Vind je het leuk of zinvol om mee te doen (hetgeen niet betekent dat je per se iets moet doen in de dienst zelf), meld je dan bij de dominee via
[email protected]. Ondertussen hebben we op zondag 13 september afscheid genomen van Enno Dekker als de scriba van onze wijkgemeente en van Ineke van Biemen als coördinator van de kinderkerk. Veel dank voor jullie inzet voor de gemeente. Even blij zijn wij met respectievelijk Wil Hoeve en Iet Vermunt die jullie taken hebben overgenomen. ds. Wielie Elhorst. **27 KERKDIENSTEN. Zondag 20 september Oost Verlosserkerk 10.00 ds. J. de Vries, Kindertijd, 0-12 jr. Centrum Wilhelminakerk 10.00 Geen dienst, Oecumenische dienst Vrije Evangelisch Gemeente te Bussum West Spieghelkerk 10.30 mw. ds. G. de Vries, Kindernevendienst, 4-13 jr Sion Spieghelkerk 08.55 ds. J.P.J. Voets, Crèche en Kinderkerk 17.00 ds. R.R. Eisinga Naarderheem 10.30 mw. L.A. Versluis Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 Geen dienst, Oecumenische dienst Vrije Evangelisch Pagina 55
kerkblad09voorsplitter Gemeente te Bussum De Antonius Hof 10.30 mw. C. Bezemer Donderdag 24 september Huize Godelinde 15.00 ds. A.W. Berkhof Zondag 27 september Oost Verlosserkerk 10.00 mw.ds. H.W. van Beelen, Kindertijd, 0-12 jr. Centrum Wilhelminakerk 10.00 mw. ds. H. Honderd, Kindernevendienst, 4-12 jr,Crèche West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, Crèche Sion Spieghelkerk 08.55 ds. H.E. Dankers, Crèche en Kinderkerk 17.00 ds. A. Visser Naarderheem 10.30 pastor M.H.J. Potjer Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 ds. W.F. Metzger, HA De Antonius Hof 10.30 pastor G. van Liebergen Zondag 4 oktober Oost Verlosserkerk 10.00 ds. N.W. den Bok, Kindertijd, 0-12 jr., HA Centrum Wilhelminakerk 10.00 Geen dienst, gezamenlijke dienst in de Verlosserkerk West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, Crèche Sion Spieghelkerk 08.55 ds. B. Oosterom, Crèche en Kinderkerk 17.00 ds. B.E. Weerd Naarderheem 10.30 mw.ds. P.J. ViveenMolenaar Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 mw.ds. G. Blom De Antonius Hof 10.30 mw. ds. J.M.E. de Blois, HA Dinsdag 6 oktober Pagina 56
kerkblad09voorsplitter De Gooise Warande 14.30 pastor A. SchilderVerhoef, Middagwijding Donderdag 8 oktober Huize Godelinde 15.00 pastor A. Visser Patria 10.00 ds. S. de Jong, HA Zondag 11 oktober Oost Verlosserkerk 10.00 ds. H.W. van Beelen, Kindertijd, 0-12 jr. Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. W.A. v.d. Lugt, Kindernevendienst, 4-12 jr, Crèche West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, Crèche Sion Spieghelkerk 08.55 ds. P. Wijnberger, Crèche en Kinderkerk 17.00 ds. G.J. Roest Kerk in de Meent 10.00 ds. P. Korver Naarderheem 10.30 ds. D. Quant Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 ds. W.F. Metzger De Antonius Hof 10.30 pastor G. van Liebergen Patria 10.00 ds. S de Jong, HA Donderdag 15 oktober De Zandzee 10.00 ds. S de Jong. **28 TOT SLOT: MIJN BIJBELTEKST. Elke maand vertelt een lezer wat zijn of haar favoriete bijbeltekst is. Dit keer is dat Greet van Niekerk. De tekst die Greet van Niekerk heeft gekozen is Psalm 23 : 6 uit de Naardense bijbel, een vertaling van Pieter Oussoren: Pagina 57
kerkblad09voorsplitter ‘Mij achtervolgen slechts goedheid en vriendschap, al de dagen van mijn leven; terugkeren mag ik in het huis van de Ene tot in lengte van dagen!’ De afgelopen vier jaar, nadat haar een groot verdriet is overkomen, probeert Greet een nieuw leven op te bouwen. Deze vertaling van psalm 23 is haar op het lijf geschreven. “Dat woord achtervolgen vind ik zo bijzonder: goedheid en vriendschap blijven je achtervolgen. Zij blijven je achterna gaan. Het is net of je er niet onderuit kan. Ik ervaar goedheid en vriendschap van mensen, ik ben daar dankbaar voor, maar het heeft ook zeker te maken met God. ‘De mens is voor een tijd een plaats van God.’ , zegt Gerrit Achterberg in zijn gedicht ‘Deïsme’. “Ik vind ook zo mooi de regel dat je mag terugkeren in het huis van de Ene. God wordt hier de Ene genoemd. Aan het eind van het leven, als je alles moet loslaten, ook de goedheid en de vriendschap, mag je terugkeren in het huis van de Ene.” Greet vindt het verwonderlijk dat ze dit alles nu zo duidelijk ervaart. Deze Pagina 58
kerkblad09voorsplitter tekst maakt dat zij door moeilijke tijden heen komt. Pieter Oussoren blijft dicht bij de grondtekst: “Het zal niet zo makkelijk in het gehoor liggen, maar bekende woorden gaan voor mij opnieuw leven.” Tekst & foto: Wil Keetelaar. **29 NA DE VAKANTIE. Elke maand vraagt de redactie een lezer een column te schrijven. De vakantie is weer voorbij, de dagelijkse dingen gaan weer beginnen. De laatste mooie zomeravond heb ik zes buurgezinnen op mijn terras en met een hapje en een drankje wisselen ze hun vakantieverhalen uit. Ook de kinderen hebben hun aandeel. Hoe groot en mooi het zwembad was, hoeveel ijsjes ze gegeten hebben. Een buurmeisje was in een echte kerk geweest en mocht er een kaarsje aansteken. Ik woonde vlak na de oorlog met een groot gezin op een boerderij. Wij gingen niet op vakantie. We kregen een taak, sperziebonen voor de wek en aardbeien en bessen plukken, appels en peren zoeken in het gras. Ook was het hooitijd: alle kinderen moesten meehelpen. De Pagina 59
kerkblad09voorsplitter grote kinderen moesten kantjes uitharken en de kleine brood en koffie naar het land brengen. Er was geen speelgoed. Tussendoor speelden we verstoppertje, boompje verwisselen en we maakten van steentjes een hinkelpot. Als de hooibouw klaar was, dronk mijn vader met de buren een borreltje en kregen wij bessensap. Nu gaan de kinderen weer naar school en worden er dagelijks pakjes gebracht: nieuwe schoolkleding, besteld via internet. Ook wij kregen andere kleding als we weer naar school gingen. Alles wat nog draagbaar was, schoof een kind op. Ik was de oudste en kreeg een (nieuwe) jas: mijn moeder tornde een oude grote jas uit elkaar, keerde hem en maakte er voor mij weer een jas van. Ik mocht de knopen uitzoeken uit de grote knopenbus. Is deze tijd beter of slechter? Ik denk het niet, het is nu heel anders. We waren er toen tevreden mee. Riet Hogenberg.
Pagina 60
