> Tussen regels en rijden > Ab van Ravestein, nieuwe directeur RDW > VIN: Altijd controleren > Nieuw model rijbewijs
> Kentekencard, een jaar later
nummer 2/2014
8>
Nieuwe directeur Ab van Ravestein
20 >
Snellere verwerking ‘wacht op keuren’ na ongeval RDWijzer 2/2014
2
10 >
4> Invoering Europese APK-richtlijn
12 > Werkgroep Trends
5> Nieuwe Toezichtbeleidsbrief per 1 januari 2015
15 > Scherpe daling ombouw MMBS-voertuigen
5> Online cursus identiteitsvaststelling voor erkende bedrijven
15 > Kenteken en rijbewijs landbouwvoertuigen
6> Stoere spuitgast
16 > Kentekencard met praktijkervaring
8> Ab van Ravestein 10 > Tellerfraude kan ook u treffen 11 > Betere registratie zorgt voor minder onlogische tellerstanden
22>
16 >
20 > Snellere verwerking ‘Wacht op keuren’ 22 > Nieuw model rijbewijs 23 > VIN: altijd controleren 24 > RDW denkt mee met erkenninghouders 25 > Vogelgriep
18 > Ambitie Nederland: gidsland zelfrijdende voertuigen
26 > Trending topics #RDW
19 > RDW helpt verkeersveiligheid Marokko verbeteren
27 > Koninklijk onderscheiden: Johan Hakkenberg en Hans van der Bruggen
Krijgt u de RDWijzer niet toegestuurd, maar wilt u dat wel? Vul deze bon dan zo volledig mogelijk in en stuur ’m op naar: RDW, afdeling Communicatie, Postbus 777, 2700 AT Zoetermeer.
Bedrijfsnaam : Contactpersoon :
m/v*
Adres : Postcode/ Woonplaats : *S.v.p. doorhalen wat niet van toepassing is.
3
RDWijzer 2/2014
Invoering Europese APK-richtlijn De Europese APK-richtlijn is op 20 mei 2014 gepubliceerd. Hierin zijn de minimale Europese eisen voor de Algemene Periodieke Keuring vastgelegd. Ieder land is echter vrij hoe deze richtlijn in de nationale wetgeving ingevoerd gaat worden. Wel zijn er een aantal vaste deadlines voor vastgesteld. Zo moet op 20 mei 2017 de richtlijn
De werkgroepen hebben tot uiterlijk
Niet alleen om informatie uit te wisselen,
geïmplementeerd zijn in onze eigen
1 maart 2015 de tijd om hun inbreng
ook ‘best practices’ en specifieke APK-
nationale wetgeving en uiterlijk een jaar
voor het advies te leveren. De RDW moet
kennis stonden centraal. Verder werd de
later worden toegepast. Het ministerie
vervolgens het implementatieadvies voor
tweedaagse conferentie ingevuld met
van Infrastructuur & Milieu heeft de RDW
1 april 2015 aanbieden aan het ministerie.
verschillende workshops, presentaties en demonstraties over deze nieuwe Europese
opdracht gegeven om te adviseren over de invoering.
Gelijke eisen
De RDW doet dit niet alleen, verschillende
Iedere Europese lidstaat is verplicht om
branchepartijen gaan hierbij ook voor input
aan deze nieuwe APK-richtlijn te voldoen.
Film
zorgen. Er zijn daarvoor vier werkgroepen
In Europa zijn er weliswaar verschillende
Tijdens de APK-bijeenkomst is aan de
ingericht, waarin deze partijen en de RDW
APK-systemen, maar uiteindelijk moet
aanwezigen een korte film vertoond over
vertegenwoordigd zijn:
ieder land aan dezelfde eisen voldoen.
het unieke Nederlandse APK-systeem.
Dit is voor de RDW reden geweest om
Wilt u deze film ook eens bekijken? Dat kan.
• Land- en bosbouwtrekkers (LBT)
alle APK-organisaties uit te nodigen in
Hij staat op het YouTube-kanaal van de
• Frequentie
Nederland. Maar liefst achttien verschil-
RDW en heeft als titel The Dutch PTI :
• Keuringseisen
lende Europese landen waren op 5 en 6
http://youtube.com/C98XhWOprEY.
• Apparatuur en controlefaciliteiten
november in Amsterdam aanwezig.
RDWijzer 2/2014
4 4
APK-richtlijn.
Nieuwe Toezichtbeleidsbrief per 1 januari 2015 Met ingang van 1 januari 2015 geldt de vernieuwde Toezichtbeleidsbrief Erkenninghouders RDW en de Bijlage keurmeester APK.
Wat is er veranderd? Ten opzichte van de Toezichtbeleidsbrief van januari 2014 is een aantal zaken veranderd. De meest opvallende zijn:
Online cursus identiteitsvaststelling voor erkende bedrijven
• Het verdwijnen van de voorwaardelijke intrekking.
Of u nu een nieuwe auto op naam zet of een
DE BELANGRIJKSTE REGELS
• Veranderingen in de opschortende
proefrit aanbiedt: u wilt zeker weten dat de
Het kentekenregister wordt onder
persoon die u voor u hebt ook is wie hij zegt
andere gebruikt om na te gaan wie de
dat hij is. Sinds 2014 moet u bovendien
eigenaar is van een bepaald voertuig.
het ondertekenen van de wilsverklaring
naast het rijbewijs ook het paspoort en
Erkenninghouders moeten daarom
bij tenaamstellen.
de ID-kaart kunnen beoordelen. De RDW
de identiteit van hun klanten goed
helpt u met een online cursus ‘Wie ben ik?’
controleren. Sinds 1 januari 2014 zijn
werking bij bezwaar. • Het in het proces naar voren halen van
• De invoering per 1 april 2015 van
de regels rond legitimatie veranderd.
verplichte CVO-kentekening bij versnelde inschrijving zonder
• Hoe controleer ik of een rijbewijs,
Zo moet bij een machtiging ieder
onderzoek.
paspoort of ID-kaart echt is?
erkend bedrijf het legitimatiebewijs
• Hoe controleer ik of een rijbewijs,
van de gemachtigde controleren.
Lees de vernieuwde versie
paspoort of ID-kaart geldig is?
Toegestaan zijn een geldig
De Toezichtbeleidsbrief en de Bijlage
• Wat moet ik doen als ik vermoed dat ik
Nederlands rijbewijs, een paspoort
keurmeester APK zijn zwaarwegende
een vervalst legitimatiebewijs aantref?
en een ID-kaart. Personen met
naslagwerken voor de Erkenning-houder
• Hoe controleer ik of het legitimatie-
andere legitimatiemiddelen moeten
en/of APK-keurmeester.
bewijs hoort bij de persoon die voor
naar een RDW-locatie toe. Bij het
Deze worden per post aan alle
mij staat?
tenaamstellen op het voertuigbedrijf mag de nieuwe voertuigeigenaar- of
Erkenninghouders en APK-keurmeesters gestuurd. Dit gebeurt halverwege de
Antwoorden op deze vragen zijn te vinden
houder zich behalve met het rijbewijs
maand december 2014. Ook is de Toezicht-
in de online cursus identiteitsvaststelling
ook met een Nederlands paspoort of
beleidsbrief en de Bijlage keurmeester
op de website van de RDW. Deze online
ID-kaart legitimeren.
APK te vinden op www.rdw.nl.
leermodule is ontwikkeld als ondersteuning voor erkende bedrijven bij de controle
Wij adviseren u de Toezichtbeleidsbrief en
van de echtheid en geldigheid van
de Bijlage keurmeester APK goed door te
legitimatiebewijzen.
lezen. Na 1 januari 2015 kunt u zich niet met succes beroepen op de onbekendheid
De leermodule staat in het online loket van
met de nieuwe toezichtbeleidsbrief van de
de RDW. Daar klikt u op de homepage van
RDW.
het bedrijvenportaal. U logt in met uw certificaat. Vervolgens klikt u op Online leermodule identiteitsvaststelling. Daar kunt u de leermodule starten. 5
RDWijzer 2/2014
STOERE SP
RDWijzer 2/2014
6 6
PUITGAST
Getest op het RDW testcentrum in Lelystad Een bepaald niet alledaagse en nogal imponerende politieauto
is al voorgekomen dat een spuitwagen daardoor met hoge
is deze spuitwagen, die ingezet wordt om, indien nodig,
snelheid gekanteld is. Om dat te voorkomen heeft de politie
mensenmenigten uit elkaar te drijven. Dat gebeurt met behulp
besloten om iedere spuitwagen op stabiliteit te laten testen op
van de twee futuristisch ogende waterkanonnen op het dak.
het RDW testcentrum in Lelystad. Met hoge bochtsnelheden
Die verbruiken veel water, vandaar dat de spuitwagen van
wordt daar getest hoeveel G-krachten deze spuitwagens nog
grote watertanks voorzien is. Wanneer die echter leeg raken,
veilig kunnen weerstaan, zodat gevaarlijke situaties vermeden
verandert ook de wegligging van de spuitwagen ingrijpend. Het
kunnen worden.
7 7
RDWijzer 2/2014
Ab van Ravestein In oktober maakte Ab van Ravestein de overstap van directeur-generaal van RVO.nl naar algemeen directeur van de RDW. Van een beleids- naar een productieorganisatie. Heeft hij zijn weg al gevonden binnen de organisatie? Hoe benoemt hij zijn eigen doelstellingen en wat is zijn managementstijl? RDWijzer 2/2014
8
“De kop is eraf! Eerste werkdag bij @RDWnl met een warm welkom
Uiteraard met de klanten en hun belangen en doelen voor ogen.
en veel nieuwe informatie. Krijg er nog meer zin in!” luidde de
Wil je dat succesvol doen, dan zijn het de mensen die daarvoor
eerste tweet van Ab van Ravestein (60) op woensdag 1 oktober.
zorgen. Wat me direct opviel, waren de professionaliteit,
Kwam de opvolger van Johan Hakkenberg in een voor hem nieuwe
de vriendelijkheid en zeker ook de openheid die ik tegen ben
wereld terecht? “Wel wat betreft de wereld waarin de RDW zich
gekomen. Bij de RDW investeren we ook veel in de medewerkers,
beweegt. Mobiliteit, voertuigen, parkeren, cards, registraties.
qua opleiding en ontwikkeling.”
Maar qua organisatie niet echt, er was zeker geen sprake van een cultuuromslag. Als organisatie is RVO.nl natuurlijk anders; het
“Als er niets meer verandert in de buitenwereld, zijn we klaar.
werkterrein is ook heel divers. Van agrarische subsidies tot wind-
Dan is de RDW als organisatie gewoon af. Maar zo is het niet, de
molens, van octrooien tot duurzaam ondernemen. Beide organisa-
realiteit is gelukkig anders. Waarbij we als RDW ook impulsen
ties kennen een eigen bedrijfsvoering. Waar RVO.nl als integraal
geven om veranderingen in te voeren of te versnellen. Een goede
deel van het ministerie van Economische Zaken functioneert,
samenwerking met Rijkswaterstaat en daarmee het ministerie
is de RDW via zijn tarieven kostendekkend gefinancierd.
van Infrastructuur en Milieu en uiteraard ook de andere betrokken
Daarnaast hebben de activiteiten van de RDW een grotere
overheden, is daarvoor belangrijk. Ook de RDW maakt deel uit van
reikwijdte. In feite heeft vrijwel ieder Nederlands gezin weleens
de netwerkeconomie, en een toenemende goede samenwerking
met de RDW te maken en dat maakt het zo bijzonder.”
met het bedrijfsleven en de Rijksoverheid neemt daarbij een
Scherpte
in ketens is een heel goed vertrekpunt. In samenwerking met
Waarom koos Ab voor de RDW? “Waarom zou je niet veranderen?
ketenpartners de dienstverlening aanpassen en verbeteren.
Veranderen is goed, op elke leeftijd! Het houdt niet op bij zestig,
Door die samenwerking hebben we van de APK een succes
je moet scherpte in je eigen bestaan blijven brengen. En die scherpte
gemaakt, een keuringsmodel dat uniek is in Europa. En het nieuwe
vind ik bij de RDW.” Nieuwe uitdagingen dus? “Natuurlijk. Dat geldt
parkeerdomein heeft alles in zich om ook zo’n succes te worden.
cruciale plaats in. Het hierbij ontwikkelde denken en handelen
niet alleen voor mij als persoon, ook voor de RDW als organisatie is
Hierbij gaat het niet alleen om registratie, maar ook bijdragen
het belangrijk om steeds weer geprikkeld te worden. En impulsen
aan handhaving. Met de RDW als facilitator, bijvoorbeeld op het
voor innovatie komen altijd van buiten. Daarom is het netwerk
gebied van open data. Met onze kennis op het gebied van digitale
met de klanten zo belangrijk. De RDW staat aan de vooravond
dienstverlening kunnen we een goede bijdrage leveren aan het
van belangrijke veranderingen. De technologie is voortdurend
uitbouwen van het succes van de e-overheid. Niet in de laatste
in beweging, de mobiliteit verandert steeds. En dan zijn er de
plaats door kennis van card- en chiptechnologie. In Europa heeft de
maatschappelijke ontwikkelingen. Onze manier van rijden verandert,
RDW dat ook gedaan met het netwerk Eucaris. Geen overkoepelend
denk aan de opkomst van de zelfrijdende auto. Nederland wil voor-
supersysteem, maar een slimme manier van samenwerken die in
oplopen in de ontwikkelingen en dan moeten we als RDW mee
de praktijk heeft bewezen zeer effectief te zijn.”
vooroplopen. Ik noem als voorbeeld het binnenhalen van Tesla, die voor Nederland koos vanwege de enorme expertise die hier
Complexe processen
nu al beschikbaar is.”
“Nu, na zo’n twee maanden bij de RDW, beginnen alle puzzelstuk-
“We gaan wezenlijk anders denken over mobiliteit. Delen is het
jes steeds meer samen te komen. Dat levert een totaalbeeld op.
nieuwe hebben. We zien een verschuiving van bezit naar gebruik.
De inhoud van het werk is anders, maar de functie is vergelijkbaar.
De RDW gaat hier niet alleen in mee, we anticiperen op deze
Daarom valt het in werk mee.”
ontwikkelingen. Al lang gaat het bij de RDW niet alleen meer om
Speelt daar de eigen achtergrond een bepalende rol in?
de bouten en moeren. Ik heb geconstateerd dat de RDW een
(Ab van Ravestein is in Rotterdam afgestudeerd als econometrist,
trekkende rol speelt in Europa. Onze knowhow op het gebied
de wetenschap van wiskundig economisch modelleren). “Sommige
van het beheer van grote registers en digitale dienstverlening is
eigenschappen zitten in je, andere kun je leren, is mijn overtuiging.
bijvoorbeeld leidend in Europa.”
Het belangrijkste dat ik in mijn studie geleerd heb, is logisch nadenken. En dat komt me iedere dag weer van pas.” Valt verant-
Eigen ambities
woordelijkheid zwaar? “Verantwoordelijkheid nemen is nooit
Hoe zou Ab van Ravestein de managementstijl willen omschrijven
zwaar wanneer het goed gaat. In zwaar weer komen de minder
die nodig is om deze doelstellingen te realiseren? “In het kort;
leuke facetten naar voren. Maar gelukkig is dit bij de RDW zeker
het voornaamste is dat je de organisatie de eigen ambities laat
niet het geval. Want met dank aan mijn voorgangers mag ik de
waarmaken. Het is aan mij om te begeleiden, te stimuleren. Om de
conclusie trekken dat de RDW een schoolvoorbeeld is van een
eigen kracht te mobiliseren. Die ambities zitten al in de organisatie
geslaagde ZBO. Een prachtig bouwwerk dat solide staat, inspirerend
ingebakken. Jazeker, de RDW is een ambitieuze organisatie die de
en tegelijkertijd uitdagend om dat in de komende jaren verder uit
eigen grenzen steeds weer, heel zorgvuldig, weet te verzetten.
te mogen bouwen.”
9
RDWijzer 2/2014
Tellerfraude kan ook u treffen Heeft u er wel eens bij stilgestaan dat ook u slachtoffer kan worden van tellerfraude? Controleer daarom altijd of een tellerstand logisch is als u een voertuig inkoopt. Dat voorkomt ellende als u het voertuig wil verkopen. Honderden autobedrijven hebben het al meegemaakt. Wilden ze
• Ook kunt u de complete tellerhistorie opvragen. Die mogelijkheid
een tellerrapport aanvragen voor dat mooie autootje dat ze te koop
is ingebouwd in uw Dealer Management Systeem. De dienst geeft
wilden zetten, bleek de tellerstand onlogisch. Zo’n voertuig krijgt
het volledige tellerstandoverzicht van een voertuig, zodat u zelf
geen tellerrapport. Dat maakt de economische waarde van het
kan checken of de tellerstand logisch is. Staat het voertuig nog
voertuig lager en het verkopen een stuk lastiger.
niet in bedrijfsvoorraad dan heeft u wel het rijbewijsnummer van de huidige eigenaar/houder nodig.
Campagne Samen met de Vereniging Aanpak Tellerfraude start de RDW een
Verkopen
campagne om erkende bedrijven te waarschuwen dat ze ook zelf
Blijkt u toch een voertuig met onlogische teller in bedrijfsvoorraad
slachtoffer van tellerfraude kunnen worden. Vijf procent van alle
te hebben? Het verkopen van voertuigen met teruggedraaide teller
voertuigen heeft een teruggedraaide tellerstand, zo blijkt uit
is in principe niet strafbaar, maar niet goed voor het imago van het
onderzoek. Met tal van maatregelen werken de autobranche en de
bedrijf. Wees in ieder geval duidelijk dat de tellerstand niet logisch
RDW eraan om dat percentage te verlagen. Maar toch blijft de kans
is. Alleen voor voertuigen met een logische tellerstand, krijgt u
bestaan dat een erkend bedrijf in de val trapt.
trouwens een NAP-weblabel.
Zelf maatregelen nemen
Tellerdokters
U kunt zelf maatregelen nemen om geen slachtoffer te worden van
Ieder erkend bedrijf speelt een belangrijke rol in de strijd tegen
tellerfraude. Die maatregelen kunt u het best nemen voordat u het
tellerfraude. Door geen voertuigen met teruggedraaide teller
voertuig inkoopt of overneemt. Staat een voertuig met een onlo-
meer in te kopen, wordt de markt voor deze auto’s kleiner.
gische tellerstand eenmaal in bedrijfsvoorraad, dan is het lastig
Tellerdokters – of mensen die hun tellerstand laten terugdraaien –
om van die kwalificatie af te komen. U zult dan moeten aantonen
kunnen die voertuigen dan moeilijker verkopen. Volgend jaar
dat een eerder ingevoerde tellerstand onjuist is. Bij voertuigen die
begint de RDW een campagne om ook consumenten te
niet van u afkomstig zijn, is dat uitermate lastig.
waarschuwen. Zo sluit het net om de tellerdokters zich langzaam. Nog beter is het natuurlijk om tellerdokters te betrappen en te
Tellerstand controleren
berechten. Met het strafbaar stellen van terugdraaien is dat laat-
U kunt op twee manieren zelf controleren of de tellerstand logisch is.
ste eenvoudiger geworden. Samen met het Landelijk
• De dienst ‘Tellerstand controleren’ geeft aan of een tellerstand
Informatiecentrum Voertuigcriminaliteit is de RDW hard bezig
logisch of onlogisch is. Deze gratis dienst vindt u op de website van de RDW. Voertuigen met een logische tellerstand hebben een oplopende reeks tellerstanden. Er wordt geen oordeel gegeven als: -e r te weinig tellerstanden geregistreerd staan om iets over de reeks te kunnen zeggen; - het voertuig geïmporteerd is; -d e laatste tellerstand van vóór 1 januari 2014 is en een onlogische reeks veroorzaakt; -h et voertuig een afwijkende teller heeft of de teller eens vervangen is.
RDWijzer 2/2014
10
om resultaten te boeken.
Betere registratie zorgt voor minder onlogische tellerstanden
TELLERRAPPORT VOOR VOERTUIGEN IN BEDRIJFSVOORRAAD Wilt u een tellerrapport voor een voertuig in uw bedrijfsvoorraad? Dat kan nu ook via sommige providers en dealermanagementsystemen. Voorheen kreeg je alleen een tellerrapport via de RDW-website. Informeer bij uw provider of zij het tellerrapport aanbieden of wanneer het in productie gaat.
MEER TELLERREGISTRATIES Het aantal tellerregistraties neemt in sneltreinvaart toe. Per voertuig staan nu gemiddeld 12 tellerstanden geregistreerd.
Erkende bedrijven krijgen het registreren
Die toename komt doordat alle erkende bedrijven sinds 1 januari
van tellerstanden steeds beter onder de
tellerstand vaker doorgegeven worden. Voor de APK bestond
knie. Maar nog steeds maken bedrijven
de verplichting al langer. Sinds 1 januari 2014 moet het ook bij
kleine of grote fouten bij de invoer.
inbouwafmeldingen en reparaties, onderhoud en bandenwissels
2014 tellerstanden moeten registreren. Bovendien moet de
opname in bedrijfsvoorraad, op naam zetten, export, demontage, met een waarde van meer dan € 150 incl. btw.
In oktober van dit jaar heeft de RDW twee wijzigingen doorgevoerd die voor een betere registratie van tellerstanden zorgen. Zo krijgt
Internationale doorbraak
een erkend bedrijf direct een waarschuwing op zijn scherm als de
Een doorbraak is dat het registreren van de tellerstand bij een
kilometerstand die hij in wil voeren een onlogische reeks
APK in de hele Europese Unie verplicht wordt. Dat staat in de
veroorzaakt. Hij kan de ingevoerde stand dan zo nodig nog corri-
nieuwe richtlijn over de APK die uiterlijk in 2018 in alle landen
geren. Blijft de tellerstand een onlogische reeks veroorzaken, dan
moet worden toegepast. In veel landen is registreren nog niet
stuurt de RDW een brief naar de eigenaar/houder. Per dag gaan
verplicht. Lidstaten hebben nu de plicht om de maatregel de
gemiddeld bijna 400 brieven de deur uit. Met de brief wil de RDW
komende jaren door te voeren.
autobezitters informeren over de onlogische tellerstand en vertellen wat ze kunnen doen om de juiste tellerstand in het kentekenregister te krijgen.
Minder fouten en onlogische tellerstanden Voertuigbedrijven krijgen het goed registreren van tellerstanden steeds beter onder de knie. Sommige bedrijven hebben daar hulp en aansporing bij nodig gehad. De RDW heeft bedrijven die opvallend vaak een onlogische tellerstandenreeks veroorzaken een brief gestuurd waarin de juiste werkwijze nog een keer is uitgelegd.
Reparatie, onderhoud en bandenwissel Bij reparatie, onderhoud en bandenwissel gaat het registreren nog wel eens mis, blijkt uit analyses van de RDW. Bedrijven noteren de tellerstand na afloop van de reparatie, maar geven hem pas later door aan de RDW. Als tussendoor een andere (hogere) stand wordt
VIER VEELGEMAAKTE FOUTEN
ingevoerd, dan lijkt het of de tellerstand onlogisch is. Geef daarom
Sommige fouten bij het vastleggen van tellerstanden komen
de stand meteen bij het afronden van de werkorder door.
steeds terug. Hier de vier meestgemaakte missers:
Ook blijken erkende bedrijven de registratie van een tellerstand
1. Typefouten in de tellerstand
soms af te breken wanneer bij het invoeren een waarschuwing op
2. Verkeerde eenheid (km/mijl) opgeven
het scherm verschijnt. Van de vier meldingen worden er drie niet
3. Te laat een tellerstand doorgeven (geef bij reparatie,
afgemaakt. Dat is niet de bedoeling, want het is een verplicht registratiemoment. Ook nu is het van belang dat u de ingevoerde tellerstand controleert en de juiste stand alsnog invoert.
onderhoud en bandenwissel de tellerstand meteen bij het afronden van de werkorder door) 4. Bij de ene auto de tellerstand van een andere auto invoeren
11
RDWijzer 2/2014
MARIJE STAM:
‘De wereld verandert en de RDW verandert mee.’ RDWijzer 2/2014
12
Wat is een trend? Volgens Van Dale luidt de definitie: 1. Ontwikkelingslijn, met name het algemene verloop van statistische cijfers > Neiging, richting, tendens. 2. Nieuwe mode, heersende toon. In de wetenschappelijke wereld wordt echter vaak deze simpele, maar heldere betekenis gegeven: ‘een duurzame maatschappelijke ontwikkeling.’
De maatschappij verandert in hoog tempo. De voertuigbranche merkt dat dagelijks. Ook de RDW bereidt zich voor op een andere toekomst. Dan is het noodzakelijk om trends te herkennen en daar op in te spelen.
gesteld waarin medewerkers uit alle RDW-divisies deel van uitmaken. Met de vrijheid om ‘out of the box’ te denken en los van de eigen functie. Het resultaat daarvan is dat we zes trends gedefinieerd hebben. Waarom zes? Dat was geen streefgetal, maar toeval. Ook al omdat sommige trends elkaar overlappen, het is geen exacte wetenschap.”
Herkenbaar Verschillende trends zijn heel herkenbaar. Het woord crisis wordt regelmatig aan de keukentafel gebruikt, de benzineprijs is altijd actueel en digitalisering is aan de orde van de dag. “Klopt, het doel was om inzicht te krijgen op basis van wat er in het hier en nu al zichtbaar is. Door terug te werken van trends naar de huidige situatie is het mogelijk om te bepalen welke strategie of acties
Informatiemanager Marije Stam geeft een aantal heldere
ondernomen moeten worden. De werkgroep heeft met een
voorbeelden: “Voor grote groepen in onze maatschappij is het
literatuurstudie als het ware van binnen naar buiten gekeken en
bezit van een auto niet interessant meer. Die leggen de nadruk
met kritische externen van buiten naar binnen. Dat leverde deze
op het praktische gebruik er van. Tegelijkertijd merkt de branche
zes trends op. En uiteraard zijn ze herkenbaar, dat is nu eenmaal
dat de rol van de auto binnen de verdienmodellen anders wordt.
een kenmerk van een trend”, lacht Marije.
Verkoopvolumes dalen, de werkplaats gaat steeds meer de kant van een digitaal werkstation op. En de zelfrijdende auto is al lang
“Als organisatie willen we niet voor voldongen feiten worden
geen utopie meer. Het zijn voorbeelden van trends die bepalend
geplaatst. We willen op tijd kunnen inspelen op nieuwe situaties,
zijn voor de komende jaren en dus voor de RDW belangrijk zijn.”
kansen pakken en risico’s vermijden. Trends voorspellen gaat dan
Marije heeft met de werkgroep Trends van de RDW zes trends
ook over de kunst van het vooruitkijken. Nee, we kunnen niet in de
gedefinieerd die in de komende jaren op alle niveaus bij
toekomst kijken en die ook niet voorspellen. Wat we wel kunnen is
beslissingen en uitvoerende taken meegenomen zullen worden.
inzichten verwerven op basis van wat er nu al zichtbaar is. Daarmee is het mogelijk om te bepalen welke strategie of welke
“De tijd dat de overheid vanuit haar ivoren toren omlaag keek
acties ondernomen moeten worden. Dit trendonderzoek heeft
en de wereld aan zich voorbij zag gaan ligt al jaren achter ons.
ertoe geleid dat we een zestal ‘robuuste’ maatregelen hebben
Als organisatie moet je met beide benen in de maatschappij staan,
gedefinieerd. Ook hebben we een toekomstbeeld gemaakt van
daar deel van uitmaken en meegaan in de veranderingen.”
de RDW over vijf jaar, waarin we deze trends verwerkt hebben.”
Marije vervolgt: “Trends zijn daarbij een belangrijk onderdeel van
En, hoe staat de RDW er dan voor? Marije Stam: “Heel kort
het innovatieve leven van de RDW. Vandaar dat we de vraag kregen
samengevat: de RDW blijft onafhankelijk en betrouwbaar en is
van de directie om te onderzoeken wat we in de komende jaren
een expert op het gebied van duurzame mobiliteit. De RDW blijft
als organisatie op ons af kunnen zien komen. Zijn we ons daar
ook dan ontwikkelingen en trends monitoren om in te spelen op
ook bewust van en goed in staat om er op in te spelen? Om daar
wijzigingen.”
antwoord op te geven hebben we eerst een werkgroep samen-
13
RDWijzer 2/2014
Zes trends -------------------------TREND 1: ALLES DIGITAAL
-------------------------TREND 4: RESOURCES MATTER
Alles wordt data, alles gaat open, alles moet snel, simpel en
Innovatie én de variëteit van alternatieve en duurzame brandstoffen,
persoonlijk; alles wordt digitaal. De ICT-infrastructuur verschuift
onderdelen en voertuigen nemen in hoog tempo toe. Onderdelen
naar de cloud. De mobiliteitsketen produceert ‘big data’die worden
wordt steeds vaker gerecycled: afval wordt een nieuwe grondstof
gebruikt voor maatschappelijke vraagstukken. Data zijn
(recycling) en er worden hogere eisen gesteld aan transparantie
dynamisch. Burgers en bedrijven staan centraal, de overheid
en eerlijke informatieverstrekking over het verbruik van auto’s,
is digitaal en de kosten zijn minimaal.
de uitstoot en het geluid.
-------------------------TREND 2: HET NIEUWE VERVOEREN
-------------------------TREND 5: TERUG NAAR JE KERN
Mensen willen voertuigen gebruiken in plaats van bezitten.
is het de vraag wie je bent. Nu is het noodzakelijke moment om
Voertuigen worden in toenemende mate onafhankelijk van de
terug te gaan naar de kern. Waarom doe je bepaalde zaken wel
eigenaar door deelgebruik. Daarnaast worden voertuigen door
of niet? Hoe anticipeer je op nieuwe ontwikkelingen? Hoe ga je
ICT-toepassingen onafhankelijk van de bestuurder. Wat blijft is
om met je afnemers?
dat de mens zich wil verplaatsen. Gemiddeld 73 minuten en vijf verplaatsingen per dag. Het voertuig is een informatiesysteem in de mobiliteitsketen. Data zorgen voor een veiliger en schoner wegverkeer, waarbij voertuigen veel tot alle taken van de bestuurder hebben overgenomen. Door het voertuigdelen is de groei van het wagenpark tot een einde gekomen.
De moderne tijd is er één van crisis; dit zijn de momenten waarop echt iets verandert. Nu netwerken steeds belangrijker worden,
-------------------------TREND 6: GET THE TALENT! Get talent or get lost: wanneer de RDW zich als organisatie niet
-------------------------TREND 3: GLOBALISATIE. THINK GLOBAL, ACT LOCAL Europa en de wereld zijn belangrijk. Nederland draagt in de mobiliteitsketen bij aan het creëren van nieuwe mondiale en Europese standaarden. Nederland is het pilotland qua ontwikkelingen en innovatie. Beleid is mondiaal of Europees gestandaardiseerd en geharmoniseerd, de uitvoering is lokaal dicht bij de burger, ondersteund door een gedigitaliseerde dienstverlening. De toezichtrol op de mobiliteitsketen groeit naar hoogwaardig systeemtoezicht.
RDWijzer 2/2014
14
aanpast aan de ontwikkelingen van de 21e eeuw, dan verliest de organisatie de aansluiting op de arbeidsmarkt. De RDW is een innovatieve en aantrekkelijke werkgever. De uitstroom als gevolg van de vergrijzing is door de RDW opgevangen door nieuwe, getalenteerde medewerkers aan te trekken.
--------------------------
Scherpe daling ombouw MMBS voertuigen Verscherpte criteria moeten oneigenlijke ombouw van gewone personenauto’s tot voertuigen met een beperkte snelheid (MMBS-voertuigen) beperken. Vooral jonge bestuurders lieten gewone auto’s registreren als
Kenteken en rijbewijs landbouwvoertuigen
MMBS, door bijvoorbeeld de boordcomputer de snelheid te laten
In de afgelopen jaren is een hele reeks van maatregelen
begrenzen of door enkele versnellingen te blokkeren. Na de
genomen om de verkeersveiligheid verder te verhogen. Nu is de
keuring werd deze snelheidsbegrenzing in een aantal gevallen
categorie landbouwvoertuigen aan de beurt om een inhaalslag
echter weer verwijderd. Het kon dus voorkomen dat 16-jarigen
op dit gebied te maken.
zonder rijbewijs met feitelijk een normale personenauto zonder snelheidsbeperking aan het verkeer deelnamen. Een ongewenste
Uit jaarlijkse ongevallencijfers bleek dat er echt iets gedaan
situatie die door de RDW is aangepakt door binnen de bestaande
moest worden aan de verkeersveiligheid van landbouwvoertuigen.
definities die voor MMBS gelden, verscherpte criteria in te voeren.
De maatregelen die ingevoerd worden, zijn gebaseerd op twee
In de praktijk heeft dit snel tot resultaat geleid.
hoofdpunten: Het kentekenen van landbouwvoertuigen, zoals dat
Het aantal aanvragen voor de keuring van tot MMBS omgebouwde
in vrijwel alle Europese landen al gebeurt. En het invoeren van
voertuigen is sinds de verscherpte criteria meer dan gehalveerd.
een speciaal rijbewijs voor deze categorie, zodat het straks is
Voor de specifieke doelgroep waarop deze maatregelen gericht
toegestaan om vanaf 16 jaar met rijlessen te beginnen en het
waren, is het daarmee aantoonbaar onaantrekkelijk geworden om
rijexamen af te leggen.
nog voertuigen tot MMBS om te bouwen. Aanvullend op de verscherpte criteria voor ombouw, is het de
Met het kentekenen van landbouwvoertuigen is niet alleen de
bedoeling dat ook MBBS-voertuigen in de toekomst een kenteken
handhaving gediend. Aanvullende veiligheidsmaatregelen kunnen
krijgen. Daarnaast gaat het T-rijbewijs voor deze voertuigen
ook alleen doorgevoerd worden als het landbouwvoertuig een
gelden. Met de invoering daarvan is het straks dus niet meer
technische goedkeuring en een kenteken heeft. Na het kentekenen
mogelijk om zonder rijbewijs te rijden op een MMBS.
kan er een APK op T5-tractoren komen en kan er gezorgd worden voor een betere ontheffingverlening. Wegbeheerders kunnen dan lokaal besluiten deze soms zeer grote voertuigen ook gebruik te
Binnen de wetgeving nemen MMBS-voertuigen een heel
laten gaan maken van provinciale N-wegen. Daarmee worden de
aparte plaats in. De afkorting staat voor ‘Motorrijtuig Met
vaak smalle en voor dit verkeer totaal niet geschikte lokale
Beperkte Snelheid’. MBBS-motorvoertuigen zijn voertuigen
wegen en straten ontlast. Voor bepaalde voertuigen kan ook een
die ingericht of omgebouwd zijn voor het uitvoeren van speci-
snelheidsverhoging naar 40 km per uur worden gerealiseerd.
fieke werkzaamheden. Er is geen kenteken nodig en voor het besturen van een MMBS is geen rijbewijs nodig, de eis is
De invoering van het rijbewijs voor bestuurders van landbouw- en
alleen dat de bestuurder ouder is dan 16 jaar.
bosbouwtrekkers (LBT) en motorrijtuigen met beperkte snelheid
Er zijn drie categorieën voertuigen. De eerste categorie
(MMBS) is uitgesteld van 1 januari 2015 naar 1 juli 2015. Reden is
waren Z1-voertuigen. Dat zijn voertuigen die goederen
dat de Eerste Kamer pas op 2 december een besluit heeft genomen
afleveren op dicht bij elkaar gelegen locaties, zoals bijvoor-
over dit wetsvoorstel.
beeld de SRV-man. Omdat de snelheid van deze voertuigen zo laag was (maximaal 25 km per uur) was een rijbewijs niet
De RDW werkt in samenwerking met het ministerie aan de
nodig. Later zijn daar nog de categorieën Z2 en Z3 bijgeko-
uitvoeringstoets voor de kentekening van landbouwvoertuigen.
men. Dat zijn voertuigen die op, aan of langs de wegen
Daarnaast wordt gewerkt aan de implementatie van de Europese
werkzaamheden uitvoeren of wegtreintjes. Een omgebouwd
verordening ipv nieuwe Kaderverordening 167/2013 (goedkeuring
voertuig moet een begrensde maximale snelheid van 25km/u
van en markttoezicht op landbouw- en bosbouwvoertuigen).
hebben voor de categorie Z1 en 45 kilometer uur hebben voor
Ook wordt uitvoering van richtlijn 2014/45/EU; de verplichte APK
Z2 en Z3 en moet door de RDW als MMBS-goedgekeurd zijn.
voor T5-tractoren, voorbereid.
15
RDWijzer 2/2014
Kentekencard met praktijkervaring De invoering van de nieuwe kentekencard op 1 januari 2014 was één van de grootste projecten ooit binnen de RDW. Hoe denken mensen die in de praktijk met de kentekencard te maken hebben over het nieuwe kentekenen?
Karin Heemskerk Van Leeuwen Autobedijf BV Bij Van Leeuwen is Karin Heemskerk onder meer verantwoordelijk voor het tenaamstellen en vrijwaren van de kentekens. “Met de invoering van de nieuwe kentekencard is het voor ons makkelijker geworden, er zijn minder handelingen. Wel moet je aan, veelal oudere klanten, goed uitleggen
Clements Schoonderwoerd PostNL Postkantoor Plus van Ee
dat ze het kenteken niet meteen meekrijgen, maar dat ze dat na een dag thuis gestuurd krijgen. Ook gaan ze nogal eens
De Plus in de Goudse wijk Korte Akkeren wordt goed bezocht. Het PostNL postkantoor is al
slordig met de uitgeprinte code om, dat ziet
even druk. Medewerker Clements Schoonderwoerd: “We zijn maar vier dagen per jaar niet
er ook niet erg officieel uit, eerlijk gezegd.
open. We zijn 82 uur per week geopend, ook op zondag. Vergelijk dat eens met de oude
Misschien is het een idee om daar groot
postkantoren, die nog tussen de middag dichtgingen. We werken met 16 gecertificeerde
een RDW-logo op mee te laten printen. Dan
medewerkers, die stuk voor stuk alle handelingen mogen uitvoeren, ook het overschrijven
zie je beter dat het een waardepapier is.”
van kentekens. Vergeleken met vroeger gaat dat een stuk makkelijker, wanneer je nauwkeurig werkt, kan het eigenlijk niet misgaan. Het is nu even omslachtig omdat we twee systemen naast elkaar hebben lopen: de oude papieren kentekens en de nieuwe kentekencard. Het is belangrijk dat wij onze klanten helder uitleggen hoe het werkt. Dat bijvoorbeeld de uitgeprinte code geen kassabonnetje is. We omcirkelen ook de meldcode en dan merk je dat het allemaal vlot verloopt.“ Yvonne de Haas, productmanager van PostNL, vult aan: “We zijn trots op het nieuwe systeem. Door goede afstemming en samenwerking met RDW is er een geheel nieuw en vereenvoudigd proces tot stand gekomen. Simpeler en duidelijk was het doel, daar zijn we zeker in geslaagd.”
RDWijzer 2/2014
16
Wouter Dekker salesmanager Morgan en TVR, Suzuki-wagenparkbeheerder
Denis Donkervoort Donkervoort Automobielen B.V.
Nick Streefkerk student logistiek manager
Een onafhankelijke Nederlandse auto-
Als student zijn je financiële middelen
Tussen uiterst begeerlijke merken als
producent met een eigenzinnige bedrijfs-
beperkt, vandaar dat Nick een tweede-
Morgan en TVR bestrijkt Wouter Dekker
filosofie, succesvol op de nichemarkt van
handsscooter kocht om mobiel te zijn.
vrijwel het hele scala van de automotive
bijzondere sportwagens. Dat is Donkervoort
“Van mijn broer, om precies te zijn.
branche: importeur (Morgan), dealer
in het kort, een merk dat al sinds 1978
Het is een Piaggio Zip 2000 en bij het
(Morgan en TVR) en wagenparkbeheerder
razendsnelle bolides met de hand bouwt.
overschrijven heb ik die kleine kentekencard
(Suzuki). “De invoering van de kenteken-
“Ons kenmerk is natuurlijk de lichtgewicht
gekregen. Handig, omdat je die heel makkelijk
card was wennen. Maar door nauwkeurig
constructie van onze auto”, vertelt Denis
altijd bij je kan hebben. Moet ook, want ik
de procedures te volgen wende het snel.
Donkervoort. “Iedere gram telt voor ons en
gebruik de scooter dagelijks om van Gouda
We hebben een aparte afdeling die de
dan betekent zo’n lichtgewicht kentekencard
naar Rotterdam te rijden. Ik ben een keer
tenaamstellingen verzorgt, ik zorg dat ze
toch weer winst. Bovendien is de card veel
aangehouden bij een algemene politie-
daar de juiste gegevens krijgen. We werken
handiger mee te nemen dan dat grote
controle en daar moest ik de kentekencard,
ook veel met tenaamstellingen voor bedrijven
meerdelige oude papieren kentekenbewijs.
die ik dus inderdaad bij me had, laten zien.”
en het is zaak om dat zorgvuldig te doen.
We zijn er als autofabrikant vooral blij mee
Dan verloopt het allemaal probleemloos.
dat er minder administratieve handelingen
Zeker in het begin keken particulieren je
nodig zijn voor het kentekenen én dat de
nogal eens glazig aan wanneer je uitlegde
kentekencard rechtstreeks naar de eigenaar
hoe het met die codes gaat. Wat vervolgens
wordt gestuurd. Dat geeft ons de zekerheid
goed werkt, is de begeleidende brief die
dat de card op het juiste adres komt.”
particulieren en bedrijven samen met de kentekencard ontvangen. Die is helder en dan zijn er vrijwel geen vragen meer.”
Sacha van Gils Van Gils Automotive Met 2500 vierkante meter onderdelen is autodemontagebedrijf Van Gils Automotive een schoolvoorbeeld van moderne bedrijfsvoering. Het bedrijf heeft dagelijks te maken met vrijwaringsbewijzen van auto’s die gedemonteerd moeten worden. Sacha van Gils: “Grootste voordeel voor ons is de snelheid waarmee de processen verlopen. Met de ‘papieren’ kentekens ging alles per post en dat kon dagen duren. Nu knippen we de kentekencard door en de vrijwaring komt per e-mail. Dat is prettig voor onze klanten, zaken als het opzeggen van bijvoorbeeld de verzekering gaan nu vrijwel in real time. We merken dat particulieren al aan de kentekencard gewend zijn, alleen missen ze wel het oude vrijwaringbewijs. Dat zag er officieel uit. Nu krijgen ze een soort kassabonnetje, dat komt minder serieus over.”
17
RDWijzer 2/2014
Ambitie Nederland:
gidsland zelfrijdende voertuigen Het is geen toekomstmuziek meer: de zelfrijdende auto wordt realiteit. Voor het zover is, moeten er nog een paar lastige problemen worden opgelost. Bijvoorbeeld hoe zo’n
dat zich met zelfrijdende voertuigen bezighoudt: “De technische innovatie verloopt in een snel tempo. Zoals zo vaak kan de weten regelgeving de ontwikkelingen niet bijhouden. Een voorbeeld daarvan zijn de toelatingsprocedures voor traditionele voertuigen. Die zijn gebaseerd op gedegen testprotocollen en in een ‘handboek’ voor Europese typegoedkeuringen vastgelegd. Maar voor
zelfrijdende auto in het verkeer getest kan
zelfrijdende voertuigen is in de wetgeving weinig te vinden. Wel zijn
worden. Daarvoor is aanpassing van de
er openingen in de reglementen voor sturen (ECE R79) en remmen
wet- en regelgeving nodig.
bijvoorbeeld eisen beschreven. Ook zijn er verkeersregels, zoals
(ECE R13). Voor het automatisch inparkeren en remmen zijn afstand houden tot je voorganger. Als voertuigen in een kolonne
De minister van Infrastructuur en Milieu Melanie Schultz van
met een virtuele koppeling op enkele meters afstand van elkaar
Haegen wil graag dat Nederland een stimulerend klimaat biedt én
gaan rijden, dan mag dat nu niet. Daarom worden er de komende
gidsland wordt voor de ontwikkeling van zelfrijdende auto’s. Zij ziet
tijd nationaal en internationaal toelatingseisen ontwikkeld.”
hier een kans om Nederland wereldwijd op de kaart te zetten als land waar innovaties als deze kunnen plaatsvinden. Grootschalige
Er zijn partijen in de mobiliteitssector die al veel ervaring hebben
tests op de openbare weg zijn nodig om de verwachte voordelen
met zelfsturende voertuigen. Arjan: “Denk aan de luchtvaart,
van zelfrijdende voertuigen te onderzoeken.
met de automatische piloot. Ook in de ruimtevaart en bij de spoorwegen komen we zelfsturende voertuigen tegen. In die
Regels en eisen
bedrijfstakken is er een schat aan ervaring beschikbaar die
Experts verwachten dat de zelfrijdende auto op termijn gaat
gebruikt kan worden bij het samenstellen van nieuwe protocollen.”
bijdragen aan het verbeteren van de doorstroming, de verkeersveiligheid en de leefbaarheid. Arjan van Vliet van het RDW-team
RDWijzer 2/2014
18
RDW helpt verkeersveiligheid Marokko verbeteren
De verkeersveiligheid kan op verschillende manieren vergroot
Verder worden betere gegevensuitwisselingen tussen de instanties
worden. Door betere wegen, opleidingen en voertuigkeuringen
en handhaving van onder meer de APK-eisen geadviseerd. De RDW
bijvoorbeeld. Of gewoon door op iedere drukke hoek van de
is bij uitstek gekwalificeerd om bij het invoeren van veel van deze
straat een agent neer te zetten.
aanbevelingen te helpen. Wanneer de Marokkaanse RDW, de ministeries, het Openbaar
Dat laatste gebeurt nu vaak in Marokko. Niet de meest efficiënte
Ministerie en de politie beter gegevens kunnen uitwisselen, kan er
langetermijnoplossing. Als resultaat van een samenwerkingsproject
ook veel beter gehandhaafd worden. Nu lijken overtreders soms
tussen Nederland en Marokko zijn nu door de SWOV (Stichting
aan houderschapsverplichtingen te kunnen ontsnappen. Zelfs taxi’s,
Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid) en de RDW
die onder een streng keuringsregime vallen, rijden desondanks
meer dan honderd aanbevelingen aangereikt om de Marokkaanse
vaak rond met slechte of ontbrekende verlichting, gladde banden
verkeersveiligheid te verbeteren. De samenwerking is gestart naar
en niet-werkende gordels. Omdat juist veel oudere voertuigen in
aanleiding van een bezoek van de Marokkaanse minister van
Marokko betrokken zijn bij ongevallen, zijn goed toezicht en
Transport aan zijn ambtgenoot Schultz van Haegen (minister
registratie noodzakelijk voor een betere handhaving van de regels.
van Infrastructuur en Milieu) betaald door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
Handhavingsinstanties moeten dan ook online toegang krijgen tot alle relevante gegevens. Want hoewel er een wettelijke basis
Dat die veiligheid dringend verbeterd moet worden, blijkt uit de
voor de APK bestaat, lijken veel voertuigen niet aan de APK-eisen te
cijfers: de kans op een dodelijk ongeval is in Marokko met 18 doden
voldoen. De RDW kan met de nodige expertise zorgen dat dit in de
per 100.000 mensen maar liefst een factor vijf hoger dan in Nederland,
toekomst wel het geval is. Handhaving in Marokko vindt nu vooral
waar dat aantal op 3,9 doden ligt. Marokko erkent dan ook de
plaats door politieagenten op straat. De noodzaak om op veel
noodzaak om de veiligheidssituatie op de wegen te verbeteren.
plaatsen politieagenten in te zetten komt voort uit het feit dat er
De SWOV adviseert onder meer om een coördinerend instituut
weliswaar verschillende informatiesystemen in Marokko bestaan,
in het leven te roepen ten behoeve van de verkeersveiligheid.
maar dat deze niet aan elkaar gekoppeld zijn. Juist door het uitwisselen van de registers (rijbewijzen, kentekens) en die van bijvoorbeeld ongevalsstatistieken, kan gericht beleid ontwikkeld worden. Het goede nieuws is dat Marokko op de goede weg is. De laatste maanden neemt het aantal verkeersslachtoffers al sterk af. Invoer van de nieuwe maatregelen met hulp van de Nederlandse expertise zal die positieve ontwikkeling in een stroomversnelling moeten brengen. > In Marokko regelen politieagenten het verkeer op drukke kruispunten
19
RDWijzer 2/2014
Snellere verwerking ‘wacht op keuren’ De RDW en de Stichting Verzekeringsbureau Voertuigcriminaliteit hebben een convenant gesloten waarin afspraken zijn vastgelegd over gegevensuitwisseling van schadevoertuigen. Daarmee willen partijen de risico’s voor verkeersveiligheid, fraude en andere vormen van voertuigcriminaliteit beperken.
RDWijzer 2/2014
20
Wanneer een voertuig, bijvoorbeeld na een ongeval, niet veilig
Sneller plaatsen WOK-signaal
genoeg meer is om mee te kunnen rijden, wordt in het kenteken-
Niet ieder schadevoertuig dat ervoor in aanmerking komt, is
register een aantekening geplaatst: het wacht-op-keuren-signaal
voorzien van een WOK-signaal. Wanneer met een onveilig voertuig
(‘WOK-signaal’). De geldigheid van het kentekenbewijs wordt daar-
toch op de weg wordt gereden, betekent dit een risico voor de
door opgeschort en het voertuig mag niet meer de weg op tot het is
verkeersveiligheid. Ook kan het onterecht achterwege blijven van
goedgekeurd door de RDW.
een WOK-signaal leiden tot fraude met het voertuig. Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer een handelaar het voertuig verkoopt of
Geldigheid kenteken
exporteert voordat een WOK-signaal is geplaatst.
De politie kan de geldigheid van het kenteken ook opschorten. Vanaf 1 januari 2014 neemt de politie geen Voertuigbewijs (Deel IA)
De RDW heeft met ketenpartners onderzocht hoe het plaatsen van
van het papieren kentekenbewijs meer in bij zware schade. Het
het WOK-signaal kan worden verbeterd. Eén van de verbeter-
kentekenbewijs op creditcardformaat wordt ook niet ingenomen.
punten is het maken van duidelijke afspraken over de uitwisseling
De politie geeft in het kentekenregister met een WOK-signaal aan
van gegevens over schadevoertuigen tussen de RDW en de verze-
dat het voertuig gekeurd moet worden. Ook schade-experts kun-
keraars. In juli hebben de RDW en de Stichting Verzekeringsbureau
nen de RDW verzoeken om een WOK-signaal in het kentekenregis-
Voertuigcriminaliteit afspraken hierover vastgelegd in een conve-
ter te plaatsen. Zij beoordelen namens de verzekeraar de (zware)
nant. In het convenant zijn ook afspraken gemaakt over het doen
schade aan een voertuig.
van nader onderzoek naar een schadevoertuig. Zo kan worden gecontroleerd of alle voertuigen die niet meer veilig zijn om mee te rijden daadwerkelijk zijn voorzien van een WOK-signaal. Daarmee worden de risico’s voor verkeersveiligheid, fraude en andere voertuigcriminaliteit beperkt. Bovendien zorgt het convenant voor een goede informatie-uitwisseling tussen betrokken partijen over de staat van het voertuig. De regie over en het toezicht op de procedures liggen bij de RDW. Met registervergelijkingen en registraties wordt de handhaving van de afspraken in het convenant gecontroleerd. Wanneer het voertuig weer hersteld is, maakt de geregistreerde eigenaar/ houder een keuringsafspraak op een keuringsstation van de RDW. Controle van de identiteit is een belangrijk onderdeel van de schadekeuring. Daarnaast wordt ook gecontroleerd of het schadeherstel goed en vakkundig uitgevoerd is, door zorgvuldig de carrosserie en de uitlijning van de wielen te inspecteren. Zodra het voertuig is goedgekeurd, wordt het WOK-signaal verwijderd en mag het voertuig weer op de openbare weg rijden. Er wordt geen nieuw kentekenbewijs aangemaakt, het ‘oude’ kentekenbewijs is gewoon weer geldig.
Zelf WOK-melding controleren?
Bedrijfsvoorraad
Dat kan heel eenvoudig op www.rdw.nl. Op de openingspagina
Sinds 1 oktober 2014 wordt bij een controle van de erkenning
van de website staat rechtsonder ‘Voertuiggegevens raadplegen’.
bedrijfsvoorraad gekeken of er voertuigen in de bedrijfsvoorraad
Nadat hier het kenteken is ingevuld en ‘Gegevens opvragen’ is
zijn opgenomen met ernstige zichtbare schade die niet de status
aangeklikt, komt een pagina met voertuiggegevens naar voren.
WOK in het kentekenregister hebben. Wordt zo’n voertuig
Daar is onder het kopje ‘Status van het voertuig’ direct te zien
aangetroffen, dan neemt de bedrijvencontroleur foto’s en
of er een WOK-melding van toepassing is.
maakt een rapport op. Op basis daarvan beoordeelt de RDW of een registeraanpassing moet plaatsvinden of dat het voertuig wordt opgeroepen voor een keuring bij een RDW-keuringsstation.
21
RDWijzer 2/2014
Nieuw model rijbewijs De RDW introduceert een nieuw rijbewijs. Onder andere door toevoeging van een chip is het nieuwe rijbewijs nog moeilijker na te maken. Europese regelgeving stelt bij gebruik van een chip ook een ‘Machine-Readable Zone’ verplicht.
Na het paspoort en de identiteitskaart bevatten nu alle Nederlandse identiteitsdocumenten een chip en een MachineReadable Zone. De RDW gaat het rijbewijs zelf personaliseren,
QR-code
net als met de kentekencard gebeurt. Per jaar zal de RDW ongeveer
Het rijbewijs heeft aan de achterzijde een
1,4 miljoen rijbewijzen personaliseren. Voor de burgers verandert
QR-code. Dit is een grafisch patroon dat
er niets in het aanvraagproces. Als de geldigheid van het oude
met een smartphone gescand kan worden.
rijbewijs afloopt, krijgt men bij het vernieuwen automatisch
Met behulp van de QR-code kan het rijbe-
het nieuwe model.
wijs bijvoorbeeld door handhavers als de politie snel en foutloos uitgelezen worden.
Machine-Readable Zone
Echtheidskenmerken
De chip kan alleen uitgelezen worden met
Het nieuwe rijbewijs heeft een aantal echt-
behulp van de ‘Machine-Readable Zone’.
heidskenmerken. Sommige zijn met het
Dit is een regel met cijfers en letters die
blote oog te zien, voor andere zijn hulpmid-
op de voorkant van het rijbewijs staat.
delen nodig. Zo is er op bepaalde plaatsen voelbaar reliëf aangebracht. En is er een
Chip
opvallend doorzichtig rondje, een clear
Het is niet te zien, maar er zit wel degelijk
window, te zien. Dit is door middel van
een chip in het rijbewijs. Op de chip staan
lasergravering voorzien van de letters NL
gegevens die ook op het rijbewijs te zien
en de laatste twee cijfers van het geboorte-
zijn, zoals de categorieën, de foto en de
jaar. Op het rijbewijs is ook een hologram
handtekening.
aangebracht dat van kleur verandert als het rijbewijs wordt gekanteld. Welke echtheidskenmerken het rijbewijs nog meer bevat, is te lezen op de speciale rijbewijsapp en op rijbewijs.nl.
RDWijzer 2/2014
22
VIN: ALTIJD CONTROLEREN Het VIN geeft een voertuig een unieke identiteit. Het wordt niet voor niets de ‘vingerafdruk’ van het voertuig genoemd. Controle op de aanwezigheid en leesbaarheid van het VIN is dan ook belangrijk.
Officieel staat de afkorting voor ‘Vehicle Identification Number’,
niet (goed) leesbaar is, of anders is dan het VIN dat volgens het
in goed Nederlands is het gewoon het Voertuig Identificatie
kentekenregister bij het specifieke voertuig behoort, óf als het VIN
Nummer en in de praktijk wordt het vaak chassis/framenummer
ontbreekt, dan neemt de bedrijvencontroleur van de RDW foto’s
genoemd. Het nummer staat ingeslagen of gegraveerd in een
van het voertuig en neemt de bevindingen op in een rapportage.
vast deel van het voertuig en is door de voertuigfabrikant aan
Na beoordeling van de rapportage en de foto’s kan het voertuig
het voertuig toegekend.
voor een nader onderzoek bij een keuringsstation van de RDW worden opgeroepen.
Bij (verkeers)controles door de politie is een leesbaar en een identiteit, het vormt ook een belangrijk wapen in de strijd
Wat nu te doen bij een onleesbaar of zelfs ontbrekend chassis/framenummer?
tegen fraude. Om het beruchte klonen en de handel in gestolen
Als het chassis/framenummer onleesbaar, veranderd, verwijderd
onderdelen tegen te gaan, is het controleren van de aanwezigheid
of niet ingeslagen is, kan online een keuringsafspraak gemaakt
en leesbaarheid van het chassis/framenummer bijvoorbeeld van
worden bij een RDW-keuringsstation voor een zogeheten identiteits-
groot belang. De erkenninghouder heeft hierin ook een belangrijke
onderzoek. Indien de identiteit van het voertuig door de RDW wordt
verantwoordelijkheid.
vastgesteld, kan onder voorwaarden een (her)inslag van het VIN
correct VIN belangrijk. Niet alleen geeft het VIN een voertuig
plaatsvinden.
APK Bij verschillende gelegenheden moet het chassis/framenummer
Veel van deze problematiek kan overigens ondervangen worden
gecontroleerd worden. De meest bekende is de controle tijdens de
dankzij de digitalisering van de autotechniek. VIN uitlezen via het
APK-keuring. Wanneer het chassis/framenummer niet goed lees-
EOBD bijvoorbeeld. En bij de snel opkomende zelfsturende
baar is, mag het voertuig niet goedgekeurd worden. Als het VIN
voer-tuigen kan het VIN zelfs al digitaal op afstand worden
ontbreekt, moet de keuring zelfs gestaakt worden. De aanvrager
uitgelezen. Daarmee kan dan fraudebestrijding als een vrijwel
van de keuring moet in beide gevallen naar een keuringsstation
geautomatiseerd proces afgehandeld worden.
van de RDW worden verwezen. Wordt het voertuig toch goedgekeurd en valt het voertuig in een steekproef, dan kan de keurings-
Een gangbaar misverstand is dat het chassis/framenummer
bevoegdheid voor minimaal zes weken worden ingetrokken.
uitsluitend het VIN voor het gehele voertuig bepaald. Onder bepaalde omstandigheden kan een ander VIN dan
Bedrijfsvoorraad
het leesbare chassis/framenummer van toepassing zijn op
Het chassis/framenummer moet ook gecontroleerd worden bij het
het voertuig. Er wordt geen VIN vastgesteld als een hoofd-
in bedrijfsvoorraad nemen van een voertuig. Controleer in dat
onderdeel (chassis, carrosserie, frame en aandrijflijn) van het
geval eerst de aanwezigheid en leesbaarheid van het chassis/
voertuig niet te identificeren is of van diefstal afkomstig blijkt
framenummer. Sinds 1 oktober 2014 wordt bij een controle van de
te zijn. De wijze waarop de RDW het VIN voor een voertuig
Erkenning Bedrijfsvoorraad gekeken of het VIN van een voertuig
vaststelt, vindt u in Bijlage I behorende bij artikel 2.1 lid 3
leesbaar is. Blijkt tijdens de controle dat het chassis/framenummer
van de Regeling voertuigen.
23
RDWijzer 2/2014
RDW denkt mee met erkenninghouders Voor de RDW vormen de circa 24.000 erkenninghouders een belangrijke groep waarmee intensief contact onderhouden wordt. Niet alleen om de noodzakelijke informatie en gegevens uit te wisselen, maar ook om de bestaande, en toekomstige, procedures zo klantvriendelijk en efficiënt mogelijk te maken. Vandaar dat de regelgeving voortdurend in beweging is en, waar mogelijk, aangepast wordt aan de wensen die na overleg met branche en erkenninghouders naar voren zijn gekomen. Enkele van de veranderingen die zowel klant als erkenninghouder raken, noemen we hier. Wilsverklaring verdwijnt uit TV-applicatie De wilsverklaring (de verklaring waarin een particulier
Wijzigingen bedrijfsvoorraden en exportprocessen
verklaart dat hij instemt met de tenaamstelling van het kenteken
Vanaf medio april 2015 is het niet meer nodig om een tijdelijk
op zijn naam) gaat binnenkort verdwijnen uit de Tenaamstelling
documentnummer aan te vragen bij het overschrijven van de
Voertuigen applicatie zoals die door erkende bedrijven gebruikt
ene bedrijfsvoorraad naar de andere bedrijfsvoorraad.
wordt. In plaats daarvan komt een digitale machtiging.
Een voorbeeld: er wordt een voertuig vanuit de bedrijfsvoorraad
Op verzoek van de branche wordt deze procedure aangepast,
verkocht en de nieuwe eigenaar wil het voertuig ter verkoop in
zodat de machtiging al eerder ondertekend kan worden.
zijn bedrijfsvoorraad zetten. In dat geval moet bij de RDW aange-
Bijvoorbeeld wanneer het koopcontract wordt getekend.
geven worden dat voertuig verkocht gaat worden en de gegevens van de koper moeten worden doorgegeven. De RDW geeft dan
Vanaf 7 januari 2015 moet in de tenaamstellingsapplicatie een
het tijdelijk documentnummer digitaal af aan de koper. Dit is niet
machtigingsnummer worden ingevuld. Daarvoor moet vooraf-
zichtbaar in de applicatie. De koper ziet dus geen tijdelijk docu-
gaand aan de tenaamstelling op naam van een natuurlijk per-
mentnummer. Vervolgens kan de koper het voertuig op basis van
soon, in plaats van een wilsverklaring een digitale machtiging
kenteken-meldcode in de bedrijfsvoorraad opnemen. Op dat
worden aangemaakt (via www.rdw.nl). Deze machtiging moet
moment zijn ook de vrijwaringsgegevens direct in te zien.
ondertekend worden door de nieuwe eigenaar/houder. Op de digitale machtiging staat het machtigingsnummer. De digitale
Kentekencard voor export
machtiging heeft de functie van de wilsverklaring gekregen.
Vanaf medio april 2015 verandert de werkwijze voor het bewaren van de kentekencard voor export (natuurlijk persoon). Nu wordt
Het voordeel hiervan is dat de klant niet meer persoonlijk aan-
het toestemmingsformulier aangemaakt tijdens de opname in de
wezig hoeft te zijn bij de tenaamstelling zelf. Het erkende bedrijf
bedrijfsvoorraad. Straks kan dit niet meer en moet het formulier
kan de tenaamstelling uitvoeren op een moment dat het voor de
voorafgaand aan de opname in de bedrijfsvoorraad gedownload
klant het beste uitkomt. Overigens is die vanaf de tenaamstelling
worden en ondertekend worden door de eigenaar. Het formulier
al wel aansprakelijk voor het voertuig. Het is dan ook raadzaam
is te downloaden van www.rdw.nl. Bij de opname in de bedrijfs-
om met de klant af te spreken wanneer het voertuig op naam
voorraad moet aangegeven worden dat het toestemmings-
gezet wordt. De klant kan dan op tijd zaken als bijvoorbeeld de
formulier aanwezig en ondertekend is.
verzekering regelen. Tot deze wijziging is doorgevoerd, moet de nieuwe eigenaar/houder van het voertuig tijdens de tenaam-
Meer informatie over het nieuwe proces is te vinden op
stelling nog steeds aanwezig zijn en moet de wilsverklaring ter
www.rdw.nl. en vanaf april 2015 ook in de Informatiemap
plekke ondertekend worden. De wilsverklaring kan overigens
voor de voertuigbranche.
alleen worden aangemaakt en ondertekend wanneer het kentekennummer van het nieuwe voertuig bekend is. Meer informatie over het nieuwe proces is te vinden op www.rdw.nl.
RDWijzer 2/2014
24
Digitale opslag machtigingen en wilsverklaringen Vanaf 1 januari 2015 is het toegestaan om ondertekende machtigingen en wilsverklaringen digitaal op te slaan.
Vogelgriep RDW faciliteert bij bestrijding
Om dit op een veilige en controleerbare manier te kunnen doen, zijn er wel een aantal voorwaarden aan verbonden.
Om de vogelgriep te bestrijden is voor vervoer binnen regio’s een eigen sticker nodig. Pluimveehouders krijgen deze
• De digitale opslag moet beveiligd zijn, zodat onbevoegden
sticker nadat zij hun kenteken laten registreren bij een RDW-
geen toegang hebben tot de opgeslagen gegevens.
keuringsstation.
• De digitaal opgeslagen machtiging/wilsverklaring moet tijdens een controle binnen een redelijke termijn aan de
Nederland is opgedeeld in vier regio’s om de contacten tussen de
bedrijvencontroleur getoond kunnen worden.
pluimveehouders tot een minimum te beperken en besmetting te
• De getoonde digitale machtiging/wilsverklaring moet goed
voorkomen. De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
leesbaar zijn en de handtekening erop moet goed zichtbaar zijn.
en het ministerie van Economische Zaken (EZ) zijn verant-
• Op verzoek van de bedrijvencontroleur moet de digitale
woordelijk voor deze maatregel. De RDW faciliteert, zorgt voor
machtiging/wilsverklaring binnen redelijke termijn geprint
een werkplek, registreert de kentekens en biedt ICT-
kunnen worden.
ondersteuning.
• De digitaal opgeslagen machtigingen/wilsverklaringen moeten tot minimaal 2 jaar na de tenaamstelling bewaard
Keuringsstation vaker geopend
worden en moeten uiterlijk 3 jaar na de tenaamstelling
Door de invoering van de maatregel is een aantal keuringsstations
vernietigd worden.
op zondag 23 november open geweest. Op maandag 24 november waren deze keuringsstations vanaf 06.00 uur geopend, zodat de
De RDW adviseert om een back-up te maken, zodat ook bij
pluimveehouders in alle vroegte geholpen konden worden.
een eventuele crash van het systeem nog steeds de gevraagde
Zolang het nodig is wordt er op keuringsstations van de RDW
gegevens aan de bedrijvencontroleur getoond kunnen
gewerkt aan het registreren van kentekens en het uitdelen
worden.
van stickers.
Het is overigens geen verplichting om machtigingen en wilsverklaringen digitaal te bewaren. Het blijft mogelijk om de
Vogelgriep
ingevulde en ondertekende documenten in een afsluitbare
Om de vogelgriep zo goed mogelijk te bestrijden is op zondag
voorziening op uw bedrijfsadres te bewaren.
23 november 2014 een nieuwe regeling ingegaan: ‘Maatregel regio’s bestrijding vogelgriep 2014’.
Tip: aanvragen kentekencard voor voertuig in bedrijfsvoorraad
Vogelgriep is een verzamelnaam voor verschillende griepvi-
Wacht na de aanvraag van een kentekencard vijf minuten
kalkoenen. Sommige soorten vogelgriep kunnen ook
voordat u het voertuig aanmeldt voor export. Zo voorkomt u
mensen besmetten. Sinds 16 november 2014 is vogelgriep
dat uw aanvraag voor een kentekencard en het aanmelden
vastgesteld bij 3 pluimveebedrijven. Net als bij een eerdere
voor export elkaar kruisen. In dat geval kan het gebeuren dat
uitbraak in 2003 helpt de RDW mee bij de bestrijding er van.
russen die gevaarlijk zijn voor onder meer kippen, eenden en
de kentekencard niet wordt aangemaakt en verzonden.
Correctieformulier tenaamstelling snel opsturen Een dringend advies wanneer het correctieformulier tenaamstelling gebruikt wordt: stuur de correctie zo snel mogelijk door en niet pas aan het einde van de dag. Geef in het onderwerp al aan dat het om een correctie gaat. Zo kan de RDW ervoor zorgen dat correcties die ingediend worden voor 16.00 uur, in principe nog dezelfde dag worden verwerkt.
25
RDWijzer 2/2014
Trending topics #RDW De allersnelste manier om over de RDW te communiceren is natuurlijk je Twitter-account gebruiken. Een greep uit de #RDW tweets van het afgelopen half jaar.
Tweet van: @freekterwee
Tweet van: @KooSpee
Tweet van: @Miranda0036
U wilt ook zo’n moderne kenteken card?
Als je auto een andere kleur heeft dan
@RDWnl Hoe kan een gekeurde personen-
Vraag deze eenvoudig aan goo.gl/... en
op het kentekenbewijs kan je dat
auto een motorvoertuig beperkte
haal @lathouwers een bijpassend
digitaal bij de RDW wijzigen. Hoe? Zie
snelheid worden? Kan dit gestopt
Kenteken mapje.
Wegmisbruikers vanavond 20.30
worden door het voertuigreglement?
Tweet van: @StevenLepra
Tweet van: @AutoJosVDartel
Tweet van: @newslockauto
@RDWnl Ik heb net me rijbewijs
Sinds we nieuwe werkkleding hebben,
Brief van RDW bij onlogische kilometer-
opgehaald, me zus heeft er een foto
genieten we toenemende aandacht van
stand
van op internet gezet is dit een
de #RDW. De ene na de andere steek-
kwalijke zaak?
proef...
Tweet van: @MarielleSlooff
Tweet van: @reinierschurer
Tweet van: @Miss_Samsation
RT @AgentschapBPR: Samenwerken
Vandaag controle op groot transport
Volgens @RDWnl tijd om m’n zwaar
loont! Maar liefst 81 gemeenten, RDW,
snelweg gedraaid met in-/externe
versleten en veelvuldig gebruikte
KMar, Politie en RDW strijden nu samen
partners o.a. #RDW #Belastingdienst
#rijbewijs op te zoeken, af te stoffen en
tegen #identiteitsfraude.tubantia.nl/...
#NVWA #ILT
in te ruilen voor een hipper exemplaar.
Tweet van: @POL_MBurgman
Tweet van: @abvanravenstein
De 9 bromfietsers met een te hoge
De kop is er af! Eerste werkdag bij
constructiesnelheid, lopend verder en
@RDWnl met een warm welkom en veel
afspraak maken bij RDW om bromfiets
nieuwe informatie. Krijg er nog meer
te laten keuren. #opeigenkosten
zin in!
Tweet van: @Janvossius
Tweet van: @M_Sepers
RT @startduck: Examendag , pfffffffg.
#Weetje over het nieuwe kentekenbewijs.
Iets te laat bij #RDW , vriendelijke
Papier omwisselen voor een kentekencard
keurmeesters We voelen de spanning 😳
voor 9,70 euro #RDW
@STARTDeltion #StartDuck
Colofon > RDWijzer is een uitgave van de RDW, bestemd voor de voertuigbranche. Redactie > Thérèse de Vroomen (hoofdredacteur) > Derk Evers Fotografie > RDW > Volvo > Rijkswaterstaat > Thomas Fasting > Target Press > Marco van Leeuwen Vormgeving > Ping-pong Design, Rotterdam Drukwerk > Scholma Druk, Bedum Redactieadres > RDW, afdeling Communicatie, Postbus 777, 2700 AT Zoetermeer
RDWijzer 2/2014
26
Koninklijk onderscheiden: Johan Hakkenberg en Hans van der Bruggen Oud-algemeen directeur Johan Hakkenberg en oud-adjunct-
Oud-adjunct-directeur Hans van der Bruggen van de RDW ontving
directeur Hans van der Bruggen van de RDW zijn beiden kort
uit handen van de Nederlandse ambassadeur Bea ten Tusscher in
geleden los van elkaar koninklijk onderscheiden vanwege hun
Oslo de onderscheiding van Ridder in de Orde van Oranje-Nassau.
bijzondere verdiensten voor overheid, burgers en Europa.
Hans van der Bruggen kreeg de onderscheiding als blijk van waardering voor zijn bijzondere inspanningen als oprichter en
Johan Hakkenberg ontving op zijn afscheidsreceptie als algemeen
voorzitter van het Europese EUCARIS-netwerk. Dit is in de jaren
directeur van de RDW van minister Melanie Schultz de koninklijke
negentig mede door Hans van der Bruggen ontwikkeld om
onderscheiding van Officier in de Orde van Oranje-Nassau. Bij het in
voertuigdiefstal en fraude bij de registratie van voertuigen en
aanmerking komen voor een benoeming tot Officier, speelden zijn
rijbewijzen in verschillende Europese landen te bestrijden.
brede bedrijfsmatige en maatschappelijke verdiensten een
Inmiddels kent het systeem kent vele toepassingen en is het
belangrijke rol. Als algemeen directeur heeft Johan Hakkenberg
succesvol. Alle lidstaten van de EU en van de EVA (Europese
zich sterk ingezet voor een kwalitatief goede en betrouwbare
Vrijhandels-Associatie) kunnen dankzij EUCARIS uiteenlopende
dienstverlening voor burgers en bedrijven tegen zo laag mogelijke
transportgerelateerde gegevens uitwisselen. Het draagt er onder
tarieven. Onder zijn leiding heeft de RDW een leidende rol gehad
meer aan bij dat geen gestolen voertuigen in de aangesloten
in het terugdringen van fraude en criminaliteit rond voertuigen
landen ingevoerd worden en dat gestolen rijbewijzen niet
en voertuigdocumenten. Hij voerde daarvoor de nieuwe rij- en
omgewisseld kunnen worden.
kentekenbewijzen in. De inzet van Johan Hakkenberg diende in de eerste plaats het belang van de RDW. Toch is zijn bijdrage juist vooral ook van grote waarde geweest voor het totale Nederlandse publieke domein.
> Johan Hakkenberg ontvangt de koninklijke onderscheiding uit handen van de minister
> Hans van der Bruggen krijgt de onderscheiding voor zijn inspanningen voor EUCARIS
>
RDW verspreid over Nederland
Klantenservice voor ondernemingen
Beide servicenummers kosten 10 cent
Meer informatie?
Telefoon: 0900 97 39 (0900 ZRDW)
per minuut. De openingstijden van de
Klik voor meer informatie op de
Klantenservice voor particulieren
Klantenservice zijn van 08.00 tot 17.00 uur.
internetsite van de RDW, www.rdw.nl
Telefoon: 0900 07 39 (0900 0RDW)
