Kennis ontwikkelen en kennis delen voor het omgevingsbeleid Ruimteconferentie Workshop 11 21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
1
Inhoud presentatie § Context – Kennis en decentralisatie omgevingsbeleid – Rol van kennis in ‘systeem’
§ Aanpak onderzoek – Interviews, pilotstudies
§ Voorlopige bevindingen § Discussie over aanbevelingen
2
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
Omgevingsbeleid gedecentraliseerd § Beleid voor fysieke leefomgeving overgedragen aan gemeenten, provincies, waterschappen § Het Rijk behoudt op nationaal niveau systeemverantwoordelijkheid voor het omgevingsbeleid: – Vormgeving via Bestuurlijk, juridische en praktische kaders – Resultaatverantwoordelijk voor Europese regelgeving
§ Soms opereert Rijk parallel aan decentrale overheden § Vormgeving van ‘systeem’ en vertaling naar afspraken over doelen, rollen, middelen – Bepalen of decentralisatie helder, doelmatig uitvalt – Bepalen of totaal aan overheden beter aan wensen van burger tegemoet komt 3
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
Is de strategische kennisvoorziening van decentrale overheden op orde? § Tweede Kamer vraagt aandacht voor strategische kennisbehoefte van decentrale overheden § SVIR: “Decentrale overheden betrekken bij kennisontwikkeling en – deling; voorkómen fragmentatie en duplicatie” § Kabinet vraagt PBL om aanvullend onderzoek Hoofdvraag: § ‘Hoe kan het Rijk vanuit zijn systeemverantwoordelijkheid voor het omgevingsbeleid de strategische kennisbehoefte van decentrale overheden faciliteren?’
4
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
PBL start project in de vorm van pilots § Doel: conclusies en aanbevelingen voor het systeem – 2013 § Wederzijds leren en ervaren § Criteria voor keuze van pilots – Kennis- en informatiebehoefte decentrale overheden is vertrekpunt – Aansluiting ‘kennis en kunde’ PBL – Integrale invalshoek gericht op samenhangen – Geen concurrentievervalsing private markt
5
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
Pilotstudies als onderzoekmethode Fasen beleidscyclus
verkenning Economie en verstedelijking
beleidsvorming
uitvoering
monitor en evaluatie
NB-Concurrentie-positie topsectoren
Mobiliteit Energie/klimaat Water beleidsthema's
Cultuurhistorie Natuur
DR-NVK
GLD-herijking EHS
IPO/CieJansen-verdeling natuurgelden
Ruimtelijke ordening
MIRT (o.a. Deltaprogramma)
NH/ZHMonitor Ruimte
ZL/NB/ZH-ZWD
provincies gemeenten
waterschappen
Aanvullen met interviews en literatuurstudie 6
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
Opschalen van pilotstudies, informatie vergaren via interviews, aanvullen met literatuurstudie § Strategische kennisbehoefte § Veranderingen door recente decentralisaties § Geschiktheid huidige kennisinfrastructuur § ‘Ideale’ vormgeving van kennis ontwikkelen en delen § Positie systeem Rijk
7
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
PBL kijkt in de spiegel! § Aanwijzingen planbureaus: Decentraal werk behoort niet tot basispakket van PBL § Meerwaarde van verbinden bovenregionale systeemkennis van PBL met decentrale beleidsproces § PBL kennis en kunde heeft beperkingen oa door toepasbaarheid van modelinstrumentarium § Doorvertalen van PBL-kennis naar regionaal niveau is maatwerk, arbeidsintensief en rendement is onzeker § Landing (structurele) decentrale kennisbehoefte in jaarlijks werkprogramma van PBL vergt nadere uitwerking
8
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
Voorlopige bevindingen (afronding medio juli) § Op meeste beleidsdossiers vooralsnog geen grote additionele kennisbehoefte door decentralisatie – ‘Beleid verandert voortdurend, dus niets nieuws onder de zon’ – Decentralisatie geleidelijk verlopen, kennisinfrastructuur is op orde – ‘Water’ sterke kennistraditie
§ Trends in decentrale kennisbehoefte – Integraliteit in kennisbehoefte neemt toe, nu nog stapeling van dossiers – Beleidscyclus ‘compleet’ maken, inclusief sturingsvragen – Door terugtrekkende Rijk: vrees voor gaten in data- en informatiestructuur – Meer verkennende en agenderende vragen: ‘Wat komt er op ons af?’ – Wél toegenomen kennisvraag op thema natuur, samenwerking tussen IPO, provincies en Rijk wortelt in systeem en kennisinfrastructuur 9
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
Voorlopige bevindingen: kansen en risico’s § ‘Je gaat erover of niet’ voor programmering van kennis geen goed idee § Ruimte in (rijks)kennisprogramma’s voor Multilevel Governance vraagstukken kan leiden tot efficiencywinst § Continuïteit van data- en informatievoorziening punt van zorg – Zorgen over beschikbaarheid van betrouwbare beleidsrelevante informatie
§ Decentrale overheden hebben onderling verantwoordelijkheid voor kennisdelen en –ontwikkelen § Decentrale overheden hebben moeite om heldere verkennende kennisvragen te articuleren
10
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
Aanzet aanbevelingen… graag discussie! § Wat moet er in bestuurlijk traject geregeld worden? § IenM, EZ: ‘ga in op inhoud, organisatie en financiën!’
11
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen
Aanzet aanbevelingen… graag discussie! § Is het nog te vroeg? – Doordring relevante actoren van het belang van strategische kennis
§ Organiseer een gezamenlijk proces met Rijk en decentrale overheden om te komen tot adequate kennisinfrastructuur – Bepaal eerst inhoud van gewenste kennisinfra, daarna bekostigingsvraagstuk (prio: data en informatie) – Basisprincipe voor kennisinfra: ‘Kennis volgt taak’ – Gebruik good practices (bijv GGDs, Stowa, Uitvoeringsdiensten) – Creëer ruimte voor decentrale vraag in rijkskennisinfrastructuur – Heroverweeg rol voor koepelorganisaties
12
21-05-2013 | Jeannette Beck, Lia van den Broek, Olav-Jan van Gerwen