www.debascule.com
Verkort
Jaarverslag 2006 De Bascule De Bascule is een academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie voor de regio Amsterdam en omstreken. Wij richten ons op kinderen en jeugdigen van nul tot achttien jaar en op hun ouders of verzorgers. De Bascule werkt nauw samen met beide universiteiten in Amsterdam. Door een brug te slaan tussen wetenschap en praktijk bieden wij wetenschappelijk verantwoorde behandeling, ondersteuning en onderwijs. Wij spelen flexibel in op nieuwe ontwikkelingen door middel van snelle programmaontwikkeling en methodiekimplementatie.
Kennis vergaren, kennis delen De kinder- en jeugdpsychiatrie - en dus ook de Basculebevindt zich in een overgangssituatie en dat gold des te meer voor 006. De Geestelijke Gezondheids Zorg (GGZ) en daarmee de kinder- en jeugdpsychiatrie valt onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) . Maar per 1 januari 008 zal Harrie van leeuwen deze zorg volledig onder de Zorgverzekeringswet gaan vallen. Dat betekent dat er meer ruimte zal zijn voor marktwerking en daarmee samenhangende concurrentie. Het gevolg is dat het bedrijfsrisico groter wordt en er meer onzekerheden, maar ook meer kansen zijn. De overgangsjaren 006 en 007 worden door instellingen gebruikt om hun toekomstige koers uit te zetten. Dat geldt ook voor de Bascule. Onze koers is gestoeld op een aantal kernwaarden, die ook voor de toekomst van belang zijn. Zo willen wij binnen ons verzorgingsgebied kinderen en jeugdigen de best mogelijke psychiatrische zorg bieden. Dat betekent dat deze zorg bij voorkeur empirisch wetenschappelijk gefundeerd is en op zijn effectiviteit is onderzocht. We vinden dat het onze
plicht is om steeds oog te hebben voor groepen die tot dusver onvoldoende bediend werden. We zijn er dan ook trots op dat we in het afgelopen jaar voor zo’n groep - de kinderen uit de jeugdbeschermingssector - twee evidence based programma’s hebben geïntroduceerd. Een ter voorkoming van mishandeling (Parent Child Interaction Therapy) en een ander om het trauma na huiselijk geweld te behandelen (Trauma-Focused Cognitive Behavioral Therapy). Met het oog op de specifieke aanpassing die de culturele achtergrond van jongeren soms vraagt, is het schakelprogramma voor Marokkaanse jongeren met een (dreigende) delinquente ontwikkeling opgestart. Dit zijn slechts enkele voorbeelden van een groot aantal zorginnovaties. Als academisch centrum vinden we het tenslotte belangrijk om kennis te vergaren en te delen met anderen, zowel met studenten als collega’s en collega-instellingen. Veel meer dan voorheen zal de komende jaren een goede bedrijfsvoering een kritische succesfactor blijken bij het verder uitbouwen van het maatschappelijk ondernemersschap dat we voorstaan. Het afgelopen jaar is hieraan erg hard gewerkt door de medewerkers van de ondersteunende diensten.
Harrie van Leeuwen, Raad van Bestuur
1
Alle ogen gericht op nieuwe behandelvormen De Bascule streeft naar kwaliteit. We willen de best mogelijke zorg bieden en zoeken actief naar nieuwe veelbelovende behandelprotocollen. In de loop van 2006 is de Bascule gestart met de invoering van behandelmethodieken die bewezen effectief zijn, of te wel: evidence based. In 2006 zijn we gestart met:
PMTO
EMDR
(Parent Management Training Oregon) met name in het cluster Kinderen, voor kinderen met gedragsproblemen.
(Eye Movement Desensitisation Reprocessing) en cognitieve gedragstherapie voor getraumatiseerde kinderen.
Ook zijn in 2006 de voorbereidingen getroffen om de volgende behandelmethodieken in te voeren:
PCIT
TF-CBT
MTFC-P
(Parent Child Interaction Therapy) voor live-coaching van ouders in interactie met hun jonge kind (2 tot 7 jaar) om de kwaliteit van de ouder-kind relatie te verbeteren en ouders te leren weer regie in de opvoeding te nemen.
(Trauma Focused Cognitive Behavior Therapy). In deze vorm van psychotherapie worden traumasensitieve interventies gecombineerd met cognitieve gedragstherapie, ouders en kinderen leren vaardigheden om met hun trauma om te gaan.
(Multidimensional Treatment Foster Care for Pre-schoolers) heeft als uitgangspunt dat effectieve behandeling van jonge pleegkinderen plaatsvindt binnen een functioneel gezinsklimaat, opvoedouders hebben binnen het behandelprogramma een primaire rol.
Evidence based programma De Bascule streeft er naar dat ieder cluster in 2008 beschikt over minstens één evidence based programma. Begin 2006 beschikte de Bascule al over een groot aantal geprotocolleerde behandelingen en evidence based
behandelmethodieken, zoals: FFT (Functionele Gezinstherapie) een vorm van gezinstherapie voor gezinnen met jongeren die in aanraking zijn gekomen met het strafrecht. En de Mandometermethode, voor jongeren met eetstoornissen.
In 2006 waren er op 31 december 723 personeelsleden in loondienst.
PCIT werkt echt!
Het succes van Bascule Extern Bascule Extern is een bijzondere school voor bijzondere jongeren. De school geeft speciaal onderwijs op Havo en Vwo-niveau aan jongeren met een psychiatrische stoornis. Naast onderwijs geeft Bascule Extern hen ook begeleiding en poliklinische behandeling. Bascule Extern is een samenwerkingsproject tussen het Altra College en de Bascule. Het Altra College verzorgt het onderwijs en de Bascule neemt de behandeling voor haar rekening.
Per 1 januari 2007 zijn de afdelingen Psychiatrische Gezinsbehandeling en Therapeutische Gezinsverpleging samengevoegd tot cluster Gezinnen.
PCIT (Parent Child Interaction Therapy) is een effectief bewezen ouderkind interactietherapie uit Amerika waarbij ouders gecoacht worden in de omgang met hun kind. De therapeut staat achter een one-way-screen en coacht de ouder die in een speelruimte met het kind zit. Het is een effectief bewezen therapie voor jonge kinderen met ernstige gedragsproblemen en de behandeling duurt ongeveer 15 weken. Er zijn in Nederland nog weinig behandelingen voor kinderen met gedragsproblemen die bewezen effectief zijn.
inspirerend. Ik ben erg enthousiast over de behandeling want het werkt echt, dat is uitgebreid aangetoond in Amerika. Als hulpverlener geeft dit programma mij een trots en voldaan gevoel. Je ziet dat het werkt en dat een gezin weer op de goede weg komt. De problemen nemen af en de kwaliteit van de ouder-kind relatie neemt toe. Ze hebben thuis meer plezier met elkaar. Ouders zijn meer ontspannen en de gedragsproblemen van hun kind nemen af. Met PCIT bereik je echt iets.”
Enige in Nederland Frederique Coelman is bij de Bascule manager van het cluster Gezinnen en projectleider van PCIT. Zij heeft zich verdiept in de behandeling en geeft zelf therapie. In Nederland is de Bascule de enige instelling die met PCIT werkt.
“In Nederland is de Bascule de enige instelling die met PCIT werkt.” Volgens Frederique zijn de medewerkers ook erg enthousiast over de therapie. De therapie is goed beschreven middels een uitgebreide handleiding. Daardoor geeft het programma veel houvast en duidelijkheid aan de therapeuten. Dit betekent voor de therapeuten dat ze deze handleiding ook moeten volgen en dat ze veel formulieren en vragenlijsten moeten invullen. De therapeuten worden getoetst in de uitvoering van de behandeling.
Frederique Coelman Frederique: “Het is erg interessant en spannend om een Evidence Based Programma uit Amerika in Nederland te starten. Spannend is het contact leggen en informatie uitwisselen met Amerikaanse collega’s en het uitzoeken of de behandeling ook in Nederland gegeven zou kunnen worden. Uiteindelijk is er een plan gemaakt om de therapie hier in Nederland uit te zetten. Dit was heel
Begin 2007 zijn de eerste gezinnen gestart met de behandeling.
Veilig leerklimaat In augustus 2003 startte Bascule Extern met twee groepen voor jongeren met psychiatrische problemen op Havo/ Vwo-niveau. Voornamelijk voor jongeren met een aan autisme verwante stoornis Autisme Spectrum Stoornis (ASS), omdat er voor hen onvoldoende passend aanbod was. Maar ook jongeren met andere problematiek kunnen bij Bascule Extern terecht. Daarbij wordt altijd goed afgewogen of het leerklimaat veilig blijft voor de leerlingen. Adriaan Verkade, teamleider en leerkracht van Bascule Extern: “Wij kijken scherp naar de klassenindeling. Angststoornissen en andere internaliserende problematiek passen wel bij leerlingen met ASS. Maar leerlingen met externaliserende problematiek overheersen de ASSleerlingen te sterk. Die worden dan angstig en weten zich er geen raad mee.”
tie. Groepstrainingen, zoals bijvoorbeeld sociale vaardigheidstraining, worden in de klas samen met de schoolmentor verzorgd. De behandelaars vinden het belangrijk dat ouders en jongeren zelf verantwoordelijk blijven en worden aangesproken op hun eigen competen-
De komende jaren zal Bascule Extern werken aan een verdere versterking van de kwaliteit. Verwacht wordt dat er nog winst geboekt kan worden in optimalisering van de samenwerking tussen de leerkrachten en behandelaars. Ook de rol van de ouders blijft een punt van
“Van twee naar zeventien klassen met 140 leerlingen.” ties, waarbij we hen altijd laagdrempelig, open en transparant bij de schoolgang en de behandeling proberen te betrekken.” Versterking van kwaliteit Inmiddels is Bascule Extern explosief gegroeid: van twee klassen van elk zeven leerlingen naar zeventien klassen met in totaal 140 leerlingen. Er werken nu 32 leerkrachten en tien behandelaars.
Zelf verantwoordelijk blijven Bij Bascule Extern zijn behandeling en onderwijs zeer nauw op elkaar afgestemd. Dit betekent dat ook de hulpverleners en de onderwijskrachten nauw moeten samenwerken. Ber van der Stegen, hoofd zorglijn autisme spectrum stoornissen en psychosen, van de Bascule: “De hulpverlening is bedoeld ter aanvulling op en ondersteuning van de schoolgang. Niet alle jongeren krijgen automatisch een hulpaanbod, al is dat meestal wel het geval. Het kan gaan om psychiatrische begeleiding, (psycho)therapie, individuele coaching, muziektherapie en ouderbegeleiding. Daarnaast bieden we individuele trainingen zoals psycho-educa
aandacht. Ber van der Stegen: “Ouders zijn onmisbaar, goede zorg voor de cliënt is een samenwerkingsdriehoek tussen ouders, onderwijs en behandeling.” Bron: Op het schoolplein, Onderwijs en jeugdzorg: van flirt tot vaste verkering. Artikel: Bascule Extern, de gouden greep voor leerlingen met een stoornis in het autistisch spectrum, door H. Offerman. Uitgave van Altra en SWP, 2007.
Ouders als partners in de zorg! De Centrale Cliëntenraad is er voor ouders of verzorgers van kinderen en jongeren die in behandeling zijn bij de Bascule. De raad denkt mee over de kwaliteit en de manier waarop de zorg geleverd wordt. Zij is de gesprekspartner van de Raad van Bestuur van de Bascule, namens alle ouders/verzorgers, kinderen en jongeren. Het gaat hierbij om belangrijke zaken als: voeding, veiligheid, klachtrecht, bejegening, kwaliteit van de zorg, nieuwbouw en dergelijke. Heidi Kuitert is moeder van een zoon van 12 jaar die in behandeling was bij de Bascule. Heidi is sinds 2002 lid van de Centrale Cliëntenraad en momenteel bekleedt zij de functie van secretaris. Het werk kost best veel tijd maar zij doet het met veel plezier en het geeft haar veel voldoening. Volgens Heidi is een Centrale Cliëntenraad van levensbelang voor
aan de vraag in hoeverre de Bascule de ouders ziet als partners in de zorg. Er is overeenstemming bereikt met de Raad van Bestuur om de inspraak van ouders in het behandelplan van hun
“Wij willen graag dat alle clusters vertegenwoordigd zijn in de Centrale Cliëntenraad.” kind voortaan via een protocol te regelen. Dit protocol zal in 2007 ontwikkeld worden en Basculebreed in gebruik worden genomen.
Heidi Kuitert een organisatie als de Bascule. Het is erg belangrijk dat cliënten en ouders of verzorgers gehoord worden en inspraak hebben in hetgeen hen aangaat. “Ouders of verzorgers zijn de specialisten op het gebied van hun eigen kind, als zij achter de behandeling staan heeft deze meer kans van slagen, Zij moeten thuis immers met hun kind werken aan de behandeling en zitten met de problemen als deze niet aanslaat”, legt Heidi uit. In 2006 werd er in de Centrale Clientenraad aandacht besteed
Samenspraak Volgens Heidi is de Centrale Cliëntenraad in 2006 erg druk geweest met verschillende zaken. “Wij willen graag dat alle clusters vertegenwoordigd zijn in de Centrale Cliëntenraad. Dit is nog niet voor alle clusters het geval. Wij zijn hier druk mee bezig en hopelijk kan dit in 2007 gerealiseerd worden. In 2006 hebben wij foldermateriaal gemaakt om andere ouders te werven. Daarnaast is er in samenspraak met de Raad van Bestuur in 2006 een ondersteuner aangenomen zodat we meer feedback kunnen krijgen vanuit de Bascule maar ook feedback kunnen geven aan de Bascule. Ook hebben we samen met de
Op de dagbehandeling bij de Bascule Stijn is 15 jaar en is sinds september 2006 in dagbehandeling bij de Bascule. Hij heeft 2006 bij de Bascule ervaren als een goed jaar. Persoonlijk heeft hij veel veranderingen meegemaakt. Hij heeft de afgelopen tijd veel jongeren en behandelaars zien
ook van alles mee kan bespreken. Als ik in het logeerhuis ben gaan we wel eens een dagje uit. Dan gaan we bijvoorbeeld karten of naar het Aviodrome”, vertelt Stijn. De jongeren hebben op de dagbehandeling ook inspraak in de
“Je kunt goed je verhaal doen.” komen en gaan. Dat vond hij af en toe wel jammer. Stijn: “Toch heb ik in 2006 veel vrienden gemaakt. In het begin was het heel erg wennen om bij een groep jongeren binnen te komen want ik was best in mezelf gekeerd.” Nu vindt Stijn het erg leuk om samen met andere jongeren binnen de Bascule dingen te doen. Tijdens de ontspanningsuren op de dagbehandeling vindt hij het leuk om met vrienden te tafeltennissen. In het weekend zit hij graag achter de computer. Daarnaast doet hij aan de Braziliaanse vechtdans Capoeira. “Één keer per maand verblijf ik een weekend in het logeerhuis. Daar vind ik het heel leuk en heb ik een goede vriend waar ik
leuke dingen die gedaan worden. Iedereen mag zijn wensen en voorkeur op papier zetten. Tijdens de schoolvakantie zijn ze naar Artis geweest en hebben ze gebowld. De mentorgesprekken vindt hij fijn. “Je kunt goed je verhaal doen en alles zeggen wat je wilt. Ook de sociotherapeuten luisteren heel goed naar je.” Als ik Stijn vraag naar wat hij leuk vindt binnen de Bascule zegt hij: “Muziektherapie. En dat zou ik graag nog vaker willen.” In de toekomst wil hij graag leraar worden in het basisonderwijs en speciaal onderwijs.
stafmedewerkerster interculturalisatie nagedacht over hoe ook allochtone ouders bereikt kunnen worden voor deelname aan de Centrale Cliëntenraad. Verder hebben we ons bezig
gehouden met het verbeteren van de looproute van de metro bij het AMC naar de Bascule aan de Meibergdreef. De Centrale Cliëntenraad zorgt ervoor dat, op onder andere deze punten, actie wordt ondernomen. De samenwerking van de Bascule met de Centrale Cliëntenraad is zeer positief.”
Hulpverleners kunnen cliënten aanmelden door contact op te nemen met het Centraal Aanmeld- en Informatiepunt 020-8901901
Kerngegevens 006
Aantal cliënten
Aantal medewerkers op 31 dec 2006
7
Budget de Bascule totaal
�
.7.689
- waarvan budget Jeugdhulpverlening (JHV) (zorglijn therapeutische pleegzorg)
�
.819.9
- waarvan subsidie scholen speciaal onderwijs
�
6.1.680
- waarvan budget cluster speciaal onderwijs en zorg
�
..098
Poliklinisch
18
Dag/deeltijd
0
Dag-en-nachtbehandeling
0
Pleegzorg
Productie 2006 Aantal AWBZ cliënten in zorg op 1 dec 006
.09
- aantal dagen dag-en-nachtbehandeling AWBZ
17.16
- aantal deeltijdbehandelingen AWBZ
6.8
- aantal poliklinische contacten AWBZ
71.6
Capaciteit Jeugdhulpverlening (zorgprogramma’s: behandeling, diagnostische opname, projectpleegzorg, weekend/steunpleegzorg, specialistische diagnostiek pleegzorg en adoptie, therapeutische pleegzorg hulp bij interlandelijke adoptie)
1
Totale capaciteit 2007 - aantal dagbehandelingsplaatsen
17
- aantal dag-en-nachtbehandeling plaatsen
100
- aantal logeerhuisplaatsen
6
79
Op 1 december 006 waren er totaal 09 cliënten in behandeling. Het totaal van het overzicht hiernaast is hoger omdat clienten in een jaar, zowel poliklinisch, in dagbehandeling als in dag-en-nachtbehandeling geplaatst kunnen zijn.
Aantal cliënten per cluster 1600 171
Actief wachtlijstbeheer Er is binnen de clusters steeds meer aandacht voor zaken als doorlooptijden, wachtlijsten en wachttijden. Ook de toekenning van extra wachtlijstmiddelen hebben geresulteerd in maandelijkse interne monitoring van de tijd tussen aanmelding en behandeling.
100 100 109 1000
Er zijn wachttijden tussen de inschrijving en de start van de behandeling van gemiddeld 7 dagen voor de poliklinische en de dagbehandeling en gemiddeld 69 dagen voor de dag-en-nachtbehandeling. Wanneer een norm van 98 dagen (standaard norm in de GGZ) wordt gehanteerd, wordt deze norm bij 0-% van de cliënten overschreden.
7
800
98
600
8
70 00 18
00
9
Therapeutische Gezinsverpleging
Forensische jeugdpsychiatrie
Psychiatrische Gezinsbehandeling
Regionaal Centrum voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie Gooi en Vechtstreek (RCKJP)
Jeugd
Psychiatrie voor kinderen en jeugdigen met een verstandelijke beperking
Het ziekteverzuimpercentage over 2006 was 4,2%
Orthopsychiatrische Residentiële Voorziening Amsterdam
1
0 Kinderen
Klachten In het jaar 006 heeft de klachtencommissie zeven klachten ontvangen. Daarvan zijn er twee door bemiddeling afgerond, de andere zijn in behandeling genomen. Naar aanleiding van de (gedeeltelijk) gegrond verklaarde klachten zijn een aantal concrete verbeteracties ondernomen. Dit zijn: • Het ontwerpen van een heldere regeling over de mogelijkheden en onmogelijkheden tot verlof en vakantie voor jongeren die dagbehandeling of dag-ennachtbehandeling bij de Bascule krijgen. De hoofdzaken van deze regeling zullen in het foldermateriaal voor ouders/verzorgers en/of jongeren worden opgenomen. • Een aanscherping van de verplichting van de Bascule medewerkers om bij ontslag van een jeugdige adequate nazorg te regelen. • Hernieuwde aandacht voor de verantwoordelijkheid van de Bascule medewerkers om zorg te dragen voor een ontslagbrief conform de HKZ normen.
6
Academisch centrum hoogleraar kinder- en jeugdpsychiatrie bij het AMC: ”Dit doen we omdat we beter willen begrijpen hoe die stoornissen ontstaan en waarom een bepaalde behandeling werkt. Met behulp van de uitkomsten van die onderzoeken kunnen we behandelingen verbeteren.”
Frits Boer De Bascule is een academisch centrum voor kinder- en jeugdpsychiatrie. Maar waar staat dat ‘academisch’ dan precies voor? Academisch betekent in de eerste plaats dat de Bascule meewerkt aan wetenschappelijk onderzoek. In samenwerking met het AMC, VUmc en de vakgroep sociale wetenschappen van de VU doet de Bascule onderzoek op het gebied van psychiatrische stoornissen en de behandeling daarvan. Frits Boer,
Meer zicht op de werking Bij een onderzoek worden cliënten gevraagd of ze willen meewerken. Als ze willen meewerken vullen ze diverse vragenlijsten in over de problematiek, de behandeling en de voortgang. Door ook tijdens de behandeling te meten wat de resultaten zijn, hopen de onderzoekers meer zicht te krijgen op de werking van een behandeling. Als duidelijk is waarom iets werkt, kunnen de onderzoekers daarmee in de toekomst behandelingen verbeteren en nieuwe behandelingen ontwikkelen. Cognitieve gedragstherapie Frits Boer is betrokken bij verschillende onderzoeken binnen de Bascule: “In 2006 is het buikpijnonderzoek gestart. Hierbij doen we onderzoek bij kinderen met onverklaarbare chronische
Wim slot buikpijn. We behandelen deze kinderen met cognitieve gedragstherapie (door het beïnvloeden van de denkbeelden van de cliënt, kan deze zijn gevoelstoestand in gunstige zin veranderen, waardoor zijn gedrag verandert en zijn klachten verminderen). Door deze therapie leren kinderen en ouders anders om te gaan met de pijn, waardoor de klachten verminderen of soms zelfs verdwijnen. Vervolgens vergelijken we de resultaten van de behandeling met kinderen die alleen door een kinderarts zijn behandeld. Hierdoor krijgen we meer inzicht in de werking van de therapie en voor welke kinderen het werkt.” Een onderzoek duurt gemiddeld drie tot vier jaar. Met de uitkomsten kunnen bepaalde behandelingen ontwikkeld of aangepast worden. Nieuw materiaal PI Research, de dochteronderneming van de Bascule, coördineert het sociaal wetenschappelijk onderzoek dat de Vrije Universiteit uitvoert in de Bascule. De VU bestudeert de problemen van de kinderen vanuit verschillende invalshoeken: de neuropsychologie, de ontwikkelingspsychologie en de orthopedagogiek. Daarnaast verricht PI Research in opdracht van derden onderzoek op het gebied van jeugdzorg en speciaal onderwijs. Wim Slot, directeur van PI Research en bijzonder hoogleraar jeugdbescherming, vertelt: “In die onderzoeken komen theorie en praktijk samen, wat resulteert in nieuw
10
“PI Research heeft een grote rol gespeeld bij de ontwikkeling van de behandelprogramma’s.” materiaal voor hulpverleners die met moeilijke jongeren werken.” PI Research heeft een grote rol gespeeld bij de ontwikkeling van de behandelprogramma’s voor de Koppeling, het besloten behandelcentrum voor jongeren met ernstige gedragsproblemen. Verder heeft PI Research zich in 2006 bezig gehouden met de omzetting van het Amerikaanse PMTO (Parent Management Training Oregon) naar een Nederlandse versie. PMTO is een bewezen effectieve training voor ouders van kinderen met zeer lastig gedrag. Inmiddels wordt deze training door de Bascule gegeven. Doordat de Bascule nauw betrokken is bij wetenschappelijk onderzoek zijn de medewerkers op de hoogte van de meest actuele ontwikkelingen en hebben ze beschikking over de nieuwe behandelmethodes. Frits Boer:
“Wij zien het als een verplichting om deze kennis ook over te dragen aan de nieuwe generatie van hulpverleners. Zo geven verschillende medewerkers onderwijs aan studenten geneeskunde en aan studenten psychologie en orthopedagogiek.” Praktijkervaring Een ander aspect van het academische karakter betreft de opleidingsactiviteiten van de Bascule. De Bascule verzorgt onderdelen van de opleiding tot kinderen jeugdpsychiater, klinisch psycholoog, GZ-psycholoog en master ontwikkelingspsychologie en -orthopedagogiek. Dit houdt in dat studenten die in opleiding zijn, bij de Bascule praktijkervaring kunnen opdoen. Zij worden daarin intensief begeleid door medewerkers van de Bascule. Daarnaast is er de 11
mogelijkheid voor SPH studenten om bij de Bascule een stage te lopen. Op die manier draagt de Bascule bij aan de professionalisering van nieuwe medewerkers in de jeugdzorg.
In 2006 zijn er in totaal 263 medewerkers een nieuw dienstverband aangegaan en zijn er 160 medewerkers vertrokken.
Interculturalisatie is bij ons vanzelfsprekend Interculturalisatie is in een werkgebied, waarin meer dan 60% van de kinderen en jeugdigen van nietNederlandse herkomst is, één van de belangrijkste doelstellingen van de Bascule. Een aantal clusters heeft hun behandelprogramma’s aangepast aan de verschillende culturele achtergronden van hun cliënten, bijvoorbeeld bij de functionele gezinstherapie (met specifieke aanpassingen voor Marokkaanse en Creools-Surinaamse gezinnen) of door meer outreachend te werken bij gezinnen die niet makkelijk bij de Bascule aankomen. Christie ter Haar en Erwinia Haimé zijn beide sociotherapeut op de dagbehandeling locatie Konijnenstraat van het cluster Forensische Jeugdpsychiatrie. Dit is een voorziening voor jongeren die met justitie in aanraking zijn gekomen of dreigen te komen, en bij wie sprake is van gedrags- en andere psychiatrische stoornissen. Binnen de dagbehandeling wordt gewerkt in een multicultureel en multidisciplinair team. Veelzijdigheid van mensen Bij de term interculturalisatie denken Christie en Erwinia aan de veelzijdigheid van mensen. Binnen de Bascule en hun werk zien zij de verschillende achtergronden en gewoontes van collega’s en cliënten. “De veelzijdigheid van collega’s kun je gebruiken in je werk. De weerspiegeling van de samenleving zie je terug in de gemixte cliëntengroep. De Bascule als geheel is een mix, zowel wat betreft cliënten als medewerkers,” legt Christie uit. Erwinia vindt het belangrijk dat er mensen van verschillende afkomst binnen een organisatie werken omdat het een afspiegeling is van de samenleving.
Christie ter Haar en Erwinia Haimé
“Je hebt te maken met cliënten van verschillende afkomst. Cliënten vinden
gewend bent om te gaan met verschillende culturen leer je om mensen niet
“Binnen een multicultureel team is het belangrijk om transparant te zijn.” misschien ook sneller aansluiting wanneer er mensen van verschillende afkomsten binnen een organisatie werken.” Respect Het werken in een multicultureel team heeft zo zijn voordelen. “Doordat je 12
te beoordelen op hun achtergrond en respect te hebben voor hun normen en waarden. Dit kun je ook weer gebruiken in het werken met de cliënten van verschillende afkomst.” vertelt Christie. Zij vinden het beiden prettig om in een multicultureel team te werken.
Erwinia: “Naast dat je veel van elkaar kunt leren, werken wij in een ontzettend leuk team. Wij hebben veel respect voor elkaar. Ik vind ook echt dat je in een stad als Amsterdam met een divers team moet werken. Van mensen die bij de Bascule komen werken verwacht je een open houding ten opzichte van andere culturen en dat de vooroordelen die er zijn direct bespreekbaar gemaakt worden. Binnen een multicultureel team is het belangrijk om transparant te zijn.”
Toegankelijkheid Het voordeel van een multicultureel team voor de cliënten en hun ouders is dat het drempelverlagend is. “Het biedt toegankelijkheid”, zegt Erwinia. Volgens Christie en Erwinia wordt er binnen de Bascule goed met de verschillende culturen omgegaan. Interculturalisatie is geen beladen onderwerp waarmee iedereen de hele dag bezig is. “Het is bij ons vanzelfsprekend!”, besluiten Christie en Erwinia.
13
In 2006 waren er bij de Bascule 188 vacatures.
Gemeenschappelijke Verantwoordelijkheid om een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid voor de cliëntenpopulatie. Veel cliënten bevinden zich namelijk in het grensvlak tussen de kinder- en jeugdpsychiatrie en de jeugdhulpverlening. Daarom is het vanuit het cliëntenperspectief noodzakelijk dat we samenwerken. Door samenwerking is het bovendien mogelijk om een beter zorgproduct aan te bieden waardoor de kwaliteit van de zorg verhoogd wordt.”
Mark Bent De Bascule werkt veel samen met andere instellingen op het gebied van jeugdzorg. Een van die instellingen is Spirit, een instelling voor jeugdhulpverlening in Amsterdam. De koppeling Een gesprek met Mark Bent, Raad van Bestuur van Spirit: De Bascule en Spirit werken samen in diverse projecten: de twee instellingen hebben de Orthopsychiatrische Residentiële Voorziening Amsterdam opgericht en werken samen bij de werving en selectie van pleegouders. Daarnaast biedt de Bascule psychiatrische zorg in het JOC (de gesloten opvang voor jongeren van Spirit) en bij Beter met Thuis van Spirit. In 2006 spitste de samenwerking zich vooral toe op de voorbereidingen van de opstart van de Koppeling, het besloten behandelcentrum voor jongeren met gedragsproblemen die voorheen in jeugdgevangenissen werden geplaatst.
Twee systemen Mark Bent is vooral betrokken bij de samenwerking op bestuurlijk niveau. Ook is hij goed op de hoogte van de
Mark Bent heeft inmiddels veel ervaring in de samenwerking met de Bascule en moet de organisatie dus wel een beetje kennen. Als ik vraag naar zijn visie op de Bascule, vertelt hij: “Ik zie de Bascule vooral als innovatief, zowel in de zorgontwikkeling als in de samenwerking met de jeugdhulpverlening. Daar is men in den lande nog wel eens jaloers op, hoe wij het hier geregeld hebben.” Hij vertelt dat de Bascule-medewerkers gewaardeerd worden om hun knowhow en vermogen tot samenwerken met collega’s van andere instellingen. Bescheiden concurrentie Tegenwoordig zitten Spirit en de Bascule ook vaker in elkaars werkveld. Door de wijziging in financieringsstromen kunnen instellingen in de jeugdhulpverlening hun aanbod uitbreiden richting de kinder- en jeugdpsychiatrische zorg en omgekeerd. Dit is ook het geval bij Spirit en de Bascule. Maar er is volgens Mark Bent slechts
Denken in kansen Altra is een van de samenwerkingspartners van de Bascule. Altra biedt jeugdzorg én via het Altra College ook bijzonder voortgezet onderwijs. De Bascule en Altra werken samen bij projecten als Bascule Extern (zie het artikel elders in dit blad), het Transferium (een voorziening van Altra voor leerlingen die van school zijn gestuurd of helemaal geen school meer hebben) en de Koppeling (het besloten behandelcentrum voor jongeren, samenwerkingsverband van Altra, Spirit en de Bascule). Daarnaast verzorgt het Altra College het onderwijs voor onder andere cliënten van cluster Jeugd.
“Zowel de Bascule als Spirit hebben hun eigen voorschriften en procedures.” situatie in de praktijk. Alhoewel de medewerkers uit verschillende bedrijfsculturen komen wordt er goed samengewerkt. Mark Bent: “Ook op de werkvloer gaat het heel goed, de medewerkers voelen zich vooral collega’s. Het ingewikkelde zit meestal in de twee systemen: zowel de Bascule als Spirit hebben hun eigen voorschriften en procedures, het is dan lastig om uit te vinden hoe en bij wie je zaken moet regelen. Daardoor duurt het soms lang voordat zaken geregeld zijn.” Maar, zo voegt hij snel toe: “dat ligt niet aan de bereidwilligheid van de mensen, maar aan de verschillende systemen van de jeugd GGZ en de jeugdhulpverlening.”
Ketenpartners Naast de samenwerking in gezamenlijke projecten, zijn de Bascule en Spirit ook ketenpartners. Ze zitten met andere instellingen in diverse overleggen die gericht zijn op de onderlinge afstemming en samenwerking in de jeugdzorg in Amsterdam. Volgens Mark Bent is het heel goed dat de jeugdpsychiatrie en de jeugdhulpverlening meer met elkaar samenwerken dan vroeger.”Het gaat 14
sprake van een bescheiden concurrentie. De uitbreiding met kinder- en jeugdpsychiatrische zorg van Spirit is bovenal gericht op de eigen cliënten en bovendien zeer gering. “Je hoeft geen concurrent van elkaar te zijn, zolang je de kernexpertise van de ander maar respecteert. De nieuwe financieringsstromen bieden juist meer mogelijkheden tot samenwerking.” Hij is van mening dat dit in de toekomst alleen maar zal toenemen: “Een goede ontwikkeling.” Mark Bent ziet voor de toekomst nog talloze andere mogelijkheden van samenwerking met de Bascule. “De Bascule is een logische partner, de eerste waar we aan denken.”
En Altra is voor de Bascule weer van belang vanwege de signalerende functie: door de toegang tot de scholen, heeft Altra een belangrijke taak in de vroegtijdige signalering van psychiatrische problematiek.
Mareike Koster Een gesprek met Mareike Koster, Raad van Bestuur van Altra “Vroeger”, zo vertelt Mareike Koster, “had de kinder- en jeugdpsychiatrie de naam nog wel eens arrogant te zijn. De kinder- en jeugdpsychiatrie kon je vergelijken met de Bijenkorf en de jeugdhulpverlening met de HEMA.” Maar tegenwoordig is dat niet meer zo, Mareike Koster heeft nog nooit zoveel met de kinder- en jeugdpsychiatrie te maken gehad als in de afgelopen vijf jaar. “We zijn tot het besef gekomen dat we samen verantwoordelijk zijn voor de kinderen in Amsterdam. En dat we niet zonder elkaar kunnen.” Zo biedt de Bascule kinder- en jeugdpsychiatrische expertise aan Altra.
Coördinatie en afstemming De samenwerking tussen de jeugdhulpverlening en de kinder- en jeugdpsychiatrie wordt vaak bemoeilijkt door de verschillende stelsels met andere financiering en andere regelgeving. “Daar moeten we inventief mee omgaan, want de samenwerking tussen de instellingen zal in de toekomst alleen
ling. Bij dergelijke samenwerkingsverbanden spelen alle betrokken partners een essentiële rol. Volgens Mareike was er zonder een van de samenwerkingspartners niets gebeurd. Aanbod verplaatsen Ook voor de toekomst ziet Mareike nog nieuwe kansen in de samenwerking tussen de twee instellingen. Bijvoorbeeld door niet de kinderen te verplaatsen van de ene naar de andere instelling, maar door het aanbod te verplaatsen. Een kind wordt dan niet van Altra naar de Bascule verwezen, maar blijft in zijn eigen groep en wordt
“We zijn tot het besef gekomen dat we samen verantwoordelijk zijn voor de kinderen in Amsterdam.” maar intensiever worden”, legt Mareike uit. Ze wijst echter wel op het belang van coördinatie en afstemming: “Bij samenwerking is een goede regie nodig, want het gaat echt niet vanzelf!” Op het gebied van de samenwerking stond het jaar 2006 voor Altra in het teken van het Transferium en de Koppe15
daar behandeld door een psycholoog of psychiater van de Bascule. Mareike: “We moeten denken in kansen. Waar het uiteindelijk allemaal om gaat bij samenwerkingsprojecten is dat we de kwaliteit van het aanbod verbeteren en als je nadelen tegenkomt, dan doe je daar wat aan. Uiteindelijk is samenwerking pure winst.”
Organisatiestructuur de Bascule Raad van Commissarissen
Raad van Bestuur Afdeling O, O & O Cliëntenraad Ondernemingsraad Medezeggenschapsraad
1ste Geneeskundige
Ondersteunende diensten
Clusters Speciaal Onderwijs & Zorg
Kinderen
Autisme
Forensische Jeugdpsychiatrie
Scholen
Regionaal Centrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie RCKJP
Gedragsstoornissen
Therapeutische Gezinsverpleging
Jeugd
Psychiatrie voor Kinderen en Jeugdigen met een Verstandelijke Beperking
Zorglijnen Emotionele stoornissen
Psychiatrische Leerling Ondersteuning
Psychiatrische Gezinsbehandeling
Autisme
Gedragsstoornissen
Emotionele stoornissen
Zorglijnen Autisme en Psychose
Adressen Bezoekadres IJsbaanpad 6 1076 CV Amsterdam Postadres Postbus 0 111 ZG Duivendrecht Telefoon (00)890 19 00 E-mail
[email protected] www.debascule.com
Gedragsstoornissen
Colofon Dit is het verkorte jaarverslag 006 van de Bascule. Het wordt verspreid onder relaties en medewerkers. Exemplaren van het verkorte jaarverslag en het volledige Jaardocument 006 zijn te bestellen bij de Bascule via 00 890 17 00. Oplage 00
Emotionele stoornissen
Redactie Guus de Beer: bestuurssecretaris Clara Vollaard: beleidsmedewerker communicatie Marjolein Hoozemans: beleidsmedewerker projecten Vormgeving en productie Meyson Communicatie Druk xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
16
