Kenmerken samenwerkingsvormen ten behoeve van de provincie Zuid-Holland -overzicht ten behoeve van discussiedoeleinden-
Inleiding en uitgangspunten De provincie Zuid-Holland heeft te maken met verbonden partijen. Dat zijn zowel publiekrechtelijke als privaatrechtelijke verbindingen. Bij deze verbindingen spelen governancevraagstukken: op welke wijze geeft de provincie vorm aan sturing, beheersing, verantwoording en toezicht? In 2014 zijn door de provincie Regionale Ontwikkelingsmaatschappijen opgezet en thans bestaat het voornemen om twee nieuwe fondsen op te zetten, voor energie en de veren. In al deze gevallen spelen de genoemde governancevraagstukken. Daarnaast is in 2015 door de Randstedelijke Rekenkamer een rapport over verbonden partijen opgesteld, met een aantal aanbevelingen. Onderhavige ‘factsheet’ dient in deze kaders te worden geplaatst en is met name bedoeld om de verdere gedachtenvorming op gang te brengen. Bij het aangaan van verbindingen kan worden gekozen uit diverse samenwerkingsvormen. De keuze voor een samenwerkingsvorm kan medebepalend zijn voor de inrichting van de governance. Het is dus belangrijk om inzicht te hebben in de (on)mogelijkheden van bepaalde samenwerkingsvormen en op basis daarvan tot een gerichte keuze te komen voor de vorm waarin verbindingen worden aangegaan. Om een eerste afweging voor een bepaalde samenwerkingsvorm te kunnen maken, is in onderstaand overzicht een aantal juridische en fiscale kenmerken van mogelijke privaatrechtelijke samenwerkingsvormen opgenomen. In dit overzicht is onderscheid gemaakt tussen samenwerkingsvormen zonder rechtspersoonlijkheid (“contractuele samenwerkingsvormen”), zoals: samenwerkingsovereenkomst; maatschap; vennootschap onder firma (VOF); en commanditaire vennootschap (CV), en samenwerkingsvormen met rechtspersoonlijkheid (“rechtspersonen)”, zoals: stichting; besloten vennootschap en naamloze vennootschap (BV/ NV); en coöperatieve vereniging. Dit memo is gebaseerd op de huidige wet- en regelgeving. Het is bedoeld om een indruk te geven van de mogelijkheden en bijbehorende kenmerken. Voorts merken wij op dat ter zake van de verdere verdieping van, keuze voor en implementatie van een bepaalde samenwerkingsvorm ondersteuning van gespecialiseerde juristen en fiscale en financiële adviseurs noodzakelijk is.
De fiscale gevolgen (vennootschapsbelasting, btw en eventuele ANBI-status) van de samenwerkingsvormen zijn op hoofdlijnen weergegeven. Afhankelijk van de feiten en omstandigheden zullen per geval de fiscale gevolgen nader onderzocht dienen te worden. Met het oog op het behouden en/of verkrijgen van de eventuele ANBI-status dient in alle gevallen aan de geldende algemene voorwaarden te worden voldaan. Deze algemene voorwaarden hebben zowel betrekking op de regelgeving (zoals de statuten) als de feitelijke uitvoering van de samenwerkingsvorm. Voor de loonheffingen is de vorm waarin de samenwerking wordt gegoten niet relevant; vandaar dat wij hier in de schema’s niet op in gaan. Indien de samenwerkingsvorm personeel in dienst neemt of in het geval personeel wordt overgedragen aan de samenwerkingsvorm, dient wel aan een aantal administratieve verplichtingen te worden voldaan. In het overzicht wordt niet nader ingegaan op de schenkbelasting en overdrachtsbelasting omdat deze belastingsoorten te zeer zijn gebonden aan het specifieke feitencomplex. Uw contactpersonen: Hans Linders (
[email protected]), Ronald Lantman (
[email protected]), Frank van Kommer (
[email protected]) en Joop Kluft (
[email protected]).
Kenmerken en mogelijkheden van contractuele samenwerkingsvormen 1/2 Kenmerken
Samenwerkingsovereenkomst
Maatschap
VOF
CV
samenwerkingspartners behouden ieder hun eigen identiteit
overeenkomst tot samenwerking (beroep of bedrijf) gericht op voordeel door inbreng
bijzondere maatschap (uitsluitend bedrijf)
VOF met beherend en commanditaire (stille) vennoten
vormvrij / (onderhandse) overeenkomst
vormvrij / (onderhandse) overeenkomst
vormvrij / (onderhandse) overeenkomst
vormvrij / (onderhandse) overeenkomst
inbreng/ financiering
n.v.t.
inbreng geld / (genot van) goederen/ arbeid
inbreng geld / (genot van) goederen/ arbeid
inbreng geld / (genot van) goederen/ arbeid
organen
n.v.t.
vergadering der maten
vergadering der vennoten
vergadering der vennoten
n.v.t. behoudens volmachtverlening
maten gezamenlijk*
iedere vennoot*
iedere beherend vennoot*
iedere samenwerkingspartner voor eigen handelen
maten elk voor gelijke delen
hoofdelijke aansprakelijkheid vennoten
hoofdelijke aansprakelijkheid beherend vennoten / beperkte aansprakelijkheid commanditaire vennoten
toetreding nieuwe samenwerkingspartners
door aangaan samenwerkingsovereenkomst
door toetreding tot maatschap / aangaan maatschapsovereenkomst
door toetreding tot VOF / aangaan VOF-overeenkomst
door toetreding tot CV / aangaan CVovereenkomst
uittreding
door beëindiging samenwerkingsovereenkomst
door opzeggen maatschap (leidt tot ontbinding en vereffening vermogen maatschap*)
opzeggen VOF (leidt tot ontbinding en vereffening vermogen VOF*)
opzeggen CV (leidt tot ontbinding en vereffening vermogen CV*)
resultaten niet zelfstandig belast, Vpbgevolgen afhankelijk van Vpb-positie achterliggende partijen
resultaten niet zelfstandig belast, Vpbgevolgen afhankelijk van Vpb-positie achterliggende partijen
resultaten niet zelfstandig belast, Vpb-gevolgen afhankelijk van Vpbpositie achterliggende partijen
open CV: altijd vpb-plichtig, tenzij vrijstelling. besloten CV: resultaten zelfstandig belast indien onderneming, tenzij vrijstelling
maatschap mogelijk btw-ondernemer; maten mogelijk apart btw-ondernemer
VOF mogelijk btw-ondernemer; maten afzonderlijk niet tenzij zelfstandige prestaties
CV mogelijk btw-ondernemer; participanten mogelijk apart btwondernemer
alert zijn op eventuele overwegende overheidsinvloed / overheidsbedrijf / aanbestedingsplicht
alert zijn op eventuele overwegende overheidsinvloed / overheidsbedrijf / aanbestedingsplicht
alert zijn op eventuele overwegende overheidsinvloed / overheidsbedrijf / aanbestedingsplicht
algemeen
oprichting
vertegenwoordigingsbevoegdheid aansprakelijkheid
vennootschapsbelasting (Vpb) btw
aandachtspunten bij participatie/zeggenschap van de provincie
samenwerkingsverband mogelijk btwondernemer; voor zelfstandige prestaties kunnen participanten apart btw-ondernemer zijn alert zijn op eventuele overwegende overheidsinvloed / overheidsbedrijf / aanbestedingsplicht
*) contractueel kan anders worden overeengekomen
Kenmerken en mogelijkheden van contractuele samenwerkingsvormen 2/2 Mogelijkheden
Samenwerkingsovereenkomst
Maatschap
VOF
CV
gemeenschappelijke (handels)naam
-
+
+
+
lage complexiteit samenwerking
+
+
+
+
zeggenschap
-
+/-
+/-
+/-
differentiatie zeggenschap
-
+/-
+/-
+/-
mogelijkheid van aantrekken kapitaal
-
+/-
-
-
winstverdeling
+
+
+
+
+/-
+/-
+/-
+/-
flexibiliteit
+
+/-
+/-
+/-
ANBI-status mogelijk?
-
-
-
-
+/-
+/-
+/-
+/-
financiële controle
‘not-for-profit’ karakter
Kenmerken en mogelijkheden van rechtspersonen 1/2 Kenmerken
Stichting algemeen
oprichting
inbreng/ financiering
organen
vertegenwoordigingsbevoegdheid
aansprakelijkheid
toetreding nieuwe samenwerkingspartners uittreding
vennootschapsbelasting (Vpb)
btw aandachtspunten bij participatie/zeggenschap van de provincie
BV/ NV
Coöperatieve vereniging
doelvermogen met ledenverbod en uitkeringsverbod
in aandelen verdeeld kapitaal
bijzondere vereniging gericht op materieel voordeel van haar leden
notarieel / statuten
notarieel / statuten
notarieel / statuten
lening / schenking
storting op aandelen, minimumkapitaal: € 0,01 bij BV; € 45.000 bij NV
contributie leden / ledenkapitaal
bestuur (en desgewenst raad van toezicht)
bestuur, algemene vergadering van aandeelhouders (en desgewenst raad van commissarissen)
bestuur / algemene ledenvergadering (en desgewenst raad van commissarissen)
bestuur*
bestuur*
bestuur*
stichting als rechtspersoon aansprakelijk; bestuur slechts bij onbehoorlijk bestuur mogelijk aansprakelijk
BV/NV als rechtspersoon aansprakelijk; aandeelhouders in beginsel niet aansprakelijk; bestuur slechts bij onbehoorlijk bestuur mogelijk aansprakelijk
coöperatie als rechtspersoon aansprakelijk; leden niet aansprakelijk (in geval van coöperatie U.A.); bestuur slechts bij onbehoorlijk bestuur mogelijk aansprakelijk
toetreding tot bestuur van de stichting
uitgifte / overdracht aandelen
lidmaatschap coöperatie
uittreding uit bestuur
overdracht aandelen
opzegging lidmaatschap
Vpb-plichtig, indien en voor zover er een onderneming wordt gedreven en/of in concurrentie wordt getreden; eventueel beroep op een vrijstelling/fiscale faciliteit mogelijk om Vpb te reduceren.
hoofdregel: Vpb-plichtig; eventueel beroep op een vrijstelling/fiscale faciliteit mogelijk om Vpb te reduceren.
hoofdregel: Vpb-plichtig; eventueel beroep op een vrijstelling/fiscale faciliteit mogelijk om Vpb te reduceren.
stichting in beginsel btw-ondernemer, winststreven niet van belang; extra alert op mogelijke btw-vrijstelling
BV/NV in beginsel btw-ondernemer; extra alert op mogelijke btw-vrijstelling
coöperatie in beginsel zelfstandig btwondernemer. Btw-ondernemerschap leden zelfstandig beoordelen
alert zijn op eventuele overwegende overheidsinvloed / overheidsbedrijf / aanbestedingsplicht
alert zijn op eventuele overwegende overheidsinvloed / overheidsbedrijf / aanbestedingsplicht
alert zijn op eventuele overwegende overheidsinvloed / overheidsbedrijf / aanbestedingsplicht
*) bij bestuursbesluit kunnen gevolmachtigden/procuratiehouders worden aangewezen
Kenmerken en mogelijkheden van rechtspersonen 2/2 Mogelijkheden
Stichting
BV/ NV
Coöperatieve vereniging
gemeenschappelijke (handels)naam
+
+
+
lage complexiteit samenwerking
-
+
+
+/-
+
+
differentiatie zeggenschap
-
+
+
mogelijkheid van aantrekken kapitaal
-
+
+
winstverdeling
-
+
+
financiële controle
+
+
+
flexibiliteit
-
+/-
+
ANBI-status mogelijk?
+
-
-
‘not-for-profit’ karakter
+
-
+/-
zeggenschap