Keel Neus Oren HOOR WAT JE ZIET GEDIPLOMEERDE OPTICIENS TESTEN GRATIS UW GEHOOR

september 2007

‘Ga met astma niet zelf dokteren. Laat je adviseren door de longarts’ Kortademigheid, hoesten en ‘piepen’. Pagina 5

Keel Neus Oren

Van lelijke luisterhoorn tot hip hoortoestel

Als een hoortoestel niet volstaat...

Een snotneus, niemand ontkomt er aan

Log, lelijk en onhandig. Jarenlang was een hoortoestel een apparaat waar je liever niet aan begon. Pagina 10

Hoorimplantaat kan oplossing bieden bij geïrriteerde oren of een ernstige gehoorbeschadiging. Pagina 15

We hoesten, proesten en snotteren wat af.

e 2 digital tellen hoortoes rijs voor de p van één!



Pagina 16

HOOR WAT JE ZIET GEDIPLOMEERDE OPTICIENS TESTEN GRATIS UW GEHOOR Zie achterzijde van deze bijlage voor meer informatie over de hoorservice van Specsavers!

Een onafhankelijke themabijlage van Mediaplanet, gedistribueerd met HET AD DE INHOUD VAN DEZE BIJLAGE VALT NIET ONDER DE VERANTWOORDELIJKHEID VAN DE AD-REDACTIE

Zien en Horen www.specsavers.nl/horen



Themabijlage Keel Neus Oren

Keel, neus en oren   zijn teamspelers Genieten van een ijsje, de geur van bloemen, een mooi concert of een goed gesprek. Voor wie problemen heeft met reuk, smaak, gehoor en/of stem zijn zulke alledaagse dingen niet vanzelfsprekend. De KNOarts verricht dan ook belangrijk werk. Door LISETTE DE JONG

A

ls KNO-artsen richten wij ons op het bovenste deel van luchtwegen en spijsverteringskanaal: het traject van mond en neusgaten tot aan slokdarm en longen. Hier bevinden zich organen en zintuigen die onmisbaar zijn voor communicatie, ademhaling en ervaren van genot. Zonder reuk en smaak smaakt een lekkere maaltijd naar niets. Een boswandeling is maar half zo leuk zonder de zoete geur van dennennaalden. Wie doof is, begrijpt andere mensen vaak verkeerd. Zonder stem is het moeilijk duidelijk te maken wat je bedoelt. Ook allergie, slikproblemen, snurken of evenwichtsstoornissen kunnen iemands leven behoorlijk beïnvloeden. Wat we het meeste tegenkomen, zijn infecties. Bij kinderen zijn dat vooral infecties aan het middenoor en aan de neus- en keelamandelen. Ook allergie zien we veel in deze leeftijdsgroep. Twintigers en dertigers kampen, naast allergie, vaak met voorhoofd- en bijholteontstekingen. Mensen van veertig jaar en ouder hebben weer veel last van luchtweginfecties. Daarnaast komen ze vaak bij ons met klachten als gehoorverlies, oorsuizingen en duizeligheid. Uitdaging Het stellen van de juiste diagnose en de behandelingskeuze zijn een grote uitdaging voor de KNO-arts. Keel, neus en oren zijn met elkaar verbonden, waardoor afwijkingen aan het ene orgaan zich soms uiten als klachten in het andere orgaan. Zo kan een zware verkoudheid leiden tot tijdelijke doofheid. Het kan ook zijn dat

achter ogenschijnlijk kleine kwaaltjes, zoals heesheid of bloedverlies, een ernstiger aandoening schuilgaat. Het functioneren van keel, neus en oren hangt bovendien samen met dat van andere organen. Zo hebben mensen met allergie vaker last van astma en kan iemand met neurologische afwijkingen gehoorproblemen hebben. Als KNO-artsen onderhouden we dan ook intensief contact met bijvoorbeeld de huisarts, de longarts, de neuroloog, de kinderarts en de oncoloog. De vereniging van KNO-artsen streeft naar een optimale uitoefening van het vak. Ons uitgangspunt is: liever voorkomen dan genezen en zo min mogelijk medicijnen gebruiken. We geven voorlichting aan zowel patiënten als huisartsen, bijvoorbeeld over de relatie tussen roken en overmatig alcoholgebruik, en over KNO-aandoeningen. Ook werken we mee aan onderzoek naar nieuwe behandelingsmethoden. Om er voor te zorgen dat

KNO-artsen ‘bij’ blijven op hun vakgebied organiseren we wetenschappelijke bijeenkomsten en cursussen. Ook toetsen we bestaande behandelingen aan de laatste wetenschappelijke stand van zaken. Goede voorlichting Zo hebben we onlangs in samenwerking met huisartsen, kinderartsen, anesthesiologen en patiëntenverenigingen een standpunt ontwikkeld ten aanzien van ontstoken amandelen: wanneer en hoe moeten ze worden verwijderd? In hoeverre is antibioticagebruik op zijn plaats? Welke nazorg is nodig? Zo’n gemeenschappelijk standpunt komt zowel de medische zorg als de voorlichting aan patiënten ten goede. De invloed van patiënten op de uitoefening van ons vak wordt groter en die ontwikkeling juich ik toe. Waar ik me tegelijkertijd zorgen over maak, is de groeiende bureaucratie. Die is voor ons artsen nu al verstikkend. Over-

heid en verzekeringsmaatschappijen lijken soms een dubbele rol te spelen. Ze streven naar controle en efficiëntie en willen voorkomen dat de burger te veel geld kwijt is aan medische zorg en medicijnen. Tegelijkertijd verlangen ze de best mogelijke zorg op ieder gewenst moment. Samenwerking We gaan in de toekomst nog beter samenwerken met andere disciplines en dat zal de zorg ten goede komen. Het lichaam is immers een geheel en geen verzameling losse bouwstenen. Ook verwacht ik positieve ontwikkelingen in het voorkomen en behandelen van onderste- en bovensteluchtwegproblemen en van gehoor­beschadigingen.

°

INHOUD

° Goed ventileren, wel zo gezond!

P. 3

° Allergie p. 4 ° Ga met astma niet zelf dokteren p. 5 ° Longziekte COPD p. 6 ° Van stotteren naar vloeiend spreken p. 7 ° Fijngevoelig oor houdt niet van lawaai p. 8 ° Kleine potjes hebben grote oren p. 9 ° Van lelijke luisterhoorn tot hip hoortoestel p. 10

Kees (CJ) Brenkman, voorzitter van de Vereniging voor Keel-, Neus- en Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofdhalsgebied.

° Het gemak van een bril én een hoortoestel p. 10 ° Eindelijk een hoortoestel p. 11 ° De audicien p. 12 ° Audiologisch Centrum (AC) p. 14 ° Als een hoortoestel niet volstaat… p. 15 ° Een snotneus, niemand ontkomt er aan p. 16 ° Het griepseizoen komt er aan! p. 18 ° Slikproblemen… Meer dan een brok in de keel p. 19 ° Slimmeriken stoppen met roken p. 19

Kees Brenkman, voorzitter van de Vereniging voor Keel-, Neus- en Oorheelkunde en Heelkunde van het Hoofdhalsgebied en tevens KNO-arts   in het Leids Universitair Medisch Centrum en het Diaconessenhuis in Leiden onderzoekt patiëntje Jette.

Mediaplanet produceert, financiert en ontwikkelt themakranten In pers, online en via broadcasting. www.mediaplanet.com

Keel Neus Oren - publicatie Mediaplanet publishing house

KEEL NEUS OREN, IN SAMENWERKING MET: NEDERLANDSE VERENIGING VOOR   KEEL-NEUS-OORHEELKUNDE EN   HEELKUNDE VAN HET HOOFD-HALSGEBIED

Mediaplanet is de leidinggevende Europese uitgever van themakranten in pers, online en via broadcasting. Als u zelf een idee heeft over een onderwerp, of misschien wel een heel thema, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen.

Project manager: Roy Puik, Mediaplanet Publishing House +31 20 7077 007 • Graphic Design: poe.nu Production manager: Judith Kloppenburg, Mediaplanet Publishing House +31 20 7077 003 • Repro: Ordbild Tekst: Lisette de Jong, Judith Kloppenburg

Roy Puik, Project manager

Stelt u zich eens voor...

Mediaplanet Publishing House, Kristiina Kansen, Country Manager tel: +31 20 70 77001 www.mediaplanet.com [email protected] Gedistribueerd met het AD, september 2007

De Sebotek PAC

VQ-721 De SeboTek PAC 721, het eerste digitale hoorsysteem met het unieke deep-fitting concept waarmee u weer comfortabel en discreet kunt genieten van geluid en dat kleur geeft aan uw gehoor.

Vraag uw vakaudicien of kijk op www.progresshearing.nl

Themabijlage Keel Neus Oren



Goed ventileren, wel zo gezond! Schone lucht binnenshuis is prettig en kan ook nog eens klachten als hoofdpijn en allergie voorkomen. Zorg daarom de hele dag door voor een goede ventilatie. DOOR LISETTE DE JONG

W

e brengen maar liefst 85% van onze tijd in gebouwen door, waarvan 70% in eigen huis. De luchtkwaliteit binnenshuis is daarmee van grote invloed op de gezondheid. In elk gebouw – school, kantoor, café of woning – komen stoffen vrij waarvan we beter niet te veel kunnen inademen.

Enkele voorbeelden zijn stof, huismijt, haren en schilfers van huisdieren, sigarettenrook, en kookluchtjes. Slechte ventilatie kan er voor zorgen dat deze stoffen zich ophopen en klachten veroorzaken als hoofdpijn, allergie, keelpijn en concentratieproblemen. Mensen met luchtwegaandoeningen zoals astma en allergie, jonge kinderen, en mensen

Ventilatietips Badkamer/toilet Probleem: vocht en schimmelplekken op de muren. Oplossing: zet na het douchen minstens een uur lang het raam open of zet de ventilator aan. Keuken Probleem: vocht, kookluchten. Oplossing: laat na het koken de afzuigkap nog een kwartier aanstaan. Vervang kunststoffilters op tijd en maak metalen filters tijdig schoon. Zet als het even kan ook het raam open.

ventilatieroosters regelmatig schoon. Zorg bij roken of huisdieren voor extra ventilatie. Slaapkamer Probleem: vocht, te weinig frisse lucht. Huisstofmijt in gordijnen, beddengoed en vloerbedekking. Oplossing: laat klapraampjes of ventilatieroosters altijd (voor minstens de helft) open, ook in de winter. Reinig de ventilatieroosters regelmatig. Overige ruimtes Probleem: vocht, stof, schimmel.

Woonkamer Probleem: vocht, te weinig frisse lucht, huisstofmijt in gordijnen, meubilair en vloerbedekking. Schilfers en haren van huisdieren.

Oplossing: verwijder bijvoorbeeld kranten uit ventilatiekanalen. Controleer of de roosters in de kruipruimte en spouwmuren open zijn. Laat de mechanische ventilatie periodiek reinigen.

Oplossing: laat klapraampjes of ventilatieroosters altijd (voor minstens de helft) open, ook in de winter. Maak de

Bron: (te downloaden) ventilatiekaart op www.vrom.nl

met een verminderde afweer lopen meer risico dan anderen. Ook ouderen die vaak binnen zitten hebben meer kans op gezondheidsklachten. Niet bewust Mensen zijn zich er vaak niet van bewust dat hun klachten misschien het gevolg zijn van een slechte luchtkwaliteit binnenshuis. Toch bevat ruim 80% van de Nederlandse woningen een schadelijke concentratie huisstofmijt en heeft bijna 20% last van vochtplekken en/of zichtbare schimmels. Andere boosdoeners zijn tabaksrook en schilfers en haren van huisdieren. Ook het van nature in de lucht aanwezige metaal radon vormt een probleem. De gemiddelde radonconcentratie in nieuwbouwwoningen is sinds de jaren zeventig met ruim 50% toegenomen, onder andere doordat woningen steeds beter worden geïsoleerd. De overheid heeft daarom afspraken gemaakt met het bedrijfsleven om de concentratie radon in woningen niet verder te laten toenemen. Ook zijn er bouwtechnische voorschriften waaraan gebouwen minimaal moeten voldoen.

na een half uur weer verdwenen, waarna ongezonde stoffen zich alsnog ophopen. Goed ventileren betekent daarom 24 uur per dag ventileren, bijvoorbeeld door de ventilatieroosters in de ramen altijd een stukje open te laten. Wie geen roosters heeft, kan een (klap)raam op een kier laten staan, vanzelfsprekend met een anti-inbraakstang of een speciaal slot. Nieuwbouwwoningen zijn vaak voorzien van mechanische ventilatie, waarbij een ventilator de binnenlucht continu naar buiten afvoert. Zorg er wel voor dat dit ventilatiesysteem altijd aanstaat.

luchtreiniger installeren, bijvoorbeeld in de slaapkamer. Een luchtreiniger blaast de lucht via een ventilator door een filter dat kleine deeltjes en nare luchtjes, bijvoorbeeld van sigaretten, wc-geur of etenslucht, opvangt. Er zijn ook luchtfilters die ionen de ruimte in blazen en daar stofdeeltjes, allergenen, schimmels, virussen en bacteriën wegvangen. Ze zouden ook de zuurstofbalans in de lucht herstellen en daardoor een verfrissend en concentratieverhogend effect hebben.

Luchtreiniger Wie nog wat extra wil doen, kan een

Doe de test op www.vrom.nl/ventilatie.

Vierentwintig uur per dag Behalve de overheid en bouwbedrijven kunnen ook bewoners zelf wat doen aan de luchtkwaliteit binnenshuis: ventileren. Dat gaat veel verder dan een tijdje het raam openzetten. Er komt dan wel frisse lucht het huis binnen, maar die is

Woon ik Gezond

Foto: Roald Beuving

Unieke plasmacluster zuiveringstechniek vermindert klachten Er is tegenwoordig veel te doen over de kwaliteit van lucht buitenshuis. Schonere lucht leidt tot een gezonder leefklimaat. Daarom is het van belang dat we hier zoveel mogelijk aandacht aan besteden. Gek genoeg besteden we veel minder aandacht aan de kwaliteit van lucht in het huis. Terwijl we hier veel meer invloed op kunnen uitoefenen en er direct de vruchten van kunnen plukken. Betere isolatie leidt tot meer klachten Door gebrek aan ventilatie in de steeds beter geïsoleerde woningen is het klimaat binnenshuis vaak verontreinigd met de meest uiteenlopende stofdeeltjes. Klachten over stank, stof, hoofdpijn, vermoeidheid, allergische reacties, concentratieverlies, en irritaties aan keel en neus kunnen aanzienlijk gereduceerd worden. Sharp ontwikkelde daarom een uniek zuiveringssysteem dat zich kenmerkt door de luchtzuiverende plasmacluster-ionen. Plasmacluster-ionen techniek Behalve de zuivering via een HEPA- en een koolstoffilter maken de luchtreinigers van Sharp gebruik van luchtzuiverende plasmacluster-ionen. Door deze twee reinigingsmethodes tegelijkertijd toe te passen vindt een zeer efficiënte luchtzuivering plaats. De plasmacluster-ionen gaan een actieve reactie aan met ongewenste geurtjes en

schadelijke stoffen en breken deze daadwerkelijk af in de ruimte zelf. Bacteriën, schimmels, virussen en huisstofmijt worden hierbij onschadelijk gemaakt. Bij de meeste luchtreinigers wordt de lucht naar het apparaat toegezogen en vindt de zuivering plaats in het apparaat. Alleen de lucht in de luchtstroom wordt zo gezuiverd. Dat betekent dat in een ruimte met veel hoeken de stilstaande lucht onbehandeld blijft. Met plasmacluster luchtreinigers worden ionen door de gehele ruimte verspreid om hun luchtzuiverende werk te doen. Deze komen zo ook achter kasten en onder banken. Dit maakt de plasmacluster luchtreiniger zeer geschikt voor mensen met allergische klachten. De plasmacluster luchtreinigers van Sharp zijn uitgerust met sensoren. Na signalering van enige vorm van luchtverontreiniging wordt de actieve reiniging direct in gang gezet.

U heeft geen omkijken naar het apparaat en werkt alleen indien er aanleiding toe is. Gebruiksvriendelijk Naast de functionele kant van de luchtreiniger heeft Sharp veel aandacht besteed aan het uiterlijk en de bediening van de luchtreinigers. Deze zijn dan ook eenvoudig te bedienen en voorzien van aparte rook- en pollenprogramma’s. De luchtreinigers zijn makkelijk te verplaatsen en produceren weinig geluid. Er zijn modellen verkrijgbaar met een capaciteit tot maximaal 55 m2.

Wetenschappelijk onderzoek Allergische klachten kunnen grote overlast veroorzaken. Wereldwijd wordt veel onderzoek gedaan naar de oorzaak en het verhelpen van deze klachten. Uit testresultaten is gebleken dat de plasmacluster-ionen techniek substantieel kan bijdragen in het verhelpen en voorkomen van dergelijke klachten. De onderzoeken die gedaan zijn hebben voornamelijk betrekking op schimmelsporen, bacteriën, virussen, allergische stoffen en huisstofmijt. De onderzoeksresultaten kunt u terugvinden op de website van Sharp. Dankzij de bewezen luchtzuiverende technologie worden de luchtreinigers van Sharp niet alleen tot grote tevredenheid gebruikt door veel mensen met astmatische en/of allergische klachten. Ook vinden de luchtreinigers van Sharp steeds meer hun weg bij, (tand)artsenpraktijken, kinderdagverblijven en zelfs hotels.

Met de plasmacluster luchtreiniger blijft de ruimte altijd fris en worden nare geurtjes direct in de ruimte afgebroken. Voor meer informatie over luchtzuivering, kijk op www.sharp.nl.



Themabijlage Keel Neus Oren

Allergie

Klachten verminderen

Het hoesten en proesten voorbij Een verstopte neus, of juist een loopneus. Jeukende ogen, een lamlendig gevoel en de ene niesbui na de andere. Mensen met hooikoorts of andere luchtwegallergieën weten er alles van. Gelukkig zijn de klachten tot een minimum te beperken.

• Kies voor gemakkelijk schoon te houden meubilair en een gladde vloer, zoals parket of linoleum • Houd het huis goed schoon • Ventileer 24 uur per dag • Bescherm matrassen, kussens en dekbedden met allergeendichte hoezen • Zet bij kinderen geen pluche beesten op bed • Laat huisdieren niet in de slaapkamer komen • Mijd bij hooikoorts de ‘pollenrijke’ dagen (pollenkalender op www.lumc.nl).

Door LISETTE DE JONG

N

ormaal zorgt ons afweersysteem er voor dat mogelijke ziekteverwekkers die het lichaam binnendringen, zoals virussen en bacteriën, worden opgeruimd. Bij mensen met een allergie reageert dit systeem overgevoelig op stoffen (allergenen) die doorgaans onschadelijk zijn. Dat kan leiden tot klachten als een verstopte of loopneus, niesbuien, jeukende ogen en benauwdheid. “De meeste mensen krijgen rond hun achttiende levensjaar de eerste klachten. Dat komt doordat een allergie pas ontstaat als iemand een aantal keer met een allergeen in aanraking is gekomen. Overigens heeft de een meer aanleg voor de ontwikkeling van een allergie dan de ander”, zegt Evert Rijntjes, als KNOarts verbonden aan het Haga-ziekenhuis in Den Haag. Zwevende deeltjes Bij luchtwegallergie zijn rondzwevende deeltjes in de lucht de boosdoener. Allergie voor stuifmeel van bomen, grassen en/of onkruid (hooikoorts), (poepjes van) huisstofmijten, en huidschilfers van honden en katten komen verreweg het meeste voor. De laatste dertig jaar is het aantal mensen met een allergie toegenomen. Daarvoor bestaan verschillende verklaringen, “Er is meer aandacht gekomen voor de aandoening en de diagnosemethoden zijn verbeterd. Met de bloedtesten van tegenwoordig kunnen we ruim vijfennegentig procent van alle allergieveroorzakende stoffen opsporen. Dan is er nog de ‘hygiënehypothese’. Doordat we de laatste decennia schoner zijn gaan leven, wordt ons afweersysteem mogelijk te weinig getraind”, vertelt Rijntjes.

Bron: www.allerfre.nl

Allergieën zijn niet te voorkomen, maar de klachten zijn wel tot een minimum te beperken. “Houd je huis, en dan vooral de slaapkamer, allergeenarm door het goed schoon te houden. Ben je allergisch voor huisstofmijt, doe dan een hoes om je matras en zet bij kinderen geen pluche beesten op bed”, adviseert de KNO-arts. “Ook zijn er middelen verkrijgbaar die de symptomen bestrijden, zoals sprays tegen een verstopte neus en pillen die er voor zorgen dat er geen histamine vrijkomt. Deze middelen zijn tegenwoordig nagenoeg vrij van bijwerkingen.” Immunotherapie Een andere mogelijkheid is immunotherapie, die er voor zorgt dat allergiepatiënten minder heftig of niet meer reageren op de stoffen waarvoor zij allergisch zijn. “Binnen twee tot drie jaar zijn de allergieklachten vaak een stuk verminderd en het wordt nog vergoed door de zorgverzekeraar ook”, zegt Rijntjes. Immunotherapie gebeurde voorheen altijd met injecties met daarin geleidelijk aan opgebouwde doses allergenen. Sinds een jaar of tien zijn deze allergenen ook via druppeltjes op de tong toe te dienen. “Voordeel is dat patiënten dit zelf kunnen doen. Je weet echter niet precies hoe nauwkeurig zij de druppeltjes aanbrengen. Immunotherapie met druppeltjes onder de tong lijkt te werken, maar is mogelijk iets minder effectief dan injecties.”

Allergisch? Doe de test op www.ishetallergie.nl

Themabijlage Keel Neus Oren



‘Ga met astma niet zelf dokteren.   Laat je adviseren door de longarts’ Kortademigheid, hoesten en ‘piepen’. Voor de half miljoen astmapatiënten in Nederland zijn zulke symptomen eerder regel dan uitzondering. Astma is niet te genezen, maar met de juiste voorzorgsmaatregelen is er prima mee te leven. Laat je adviseren door de longarts, zo benadrukken (ervarings)deskundigen. DOOR LISETTE DE JONG

B

ij astma is er sprake van een ongeneeslijke chronische ontsteking van de luchtwegen. Deze worden snel geprikkeld door allerlei stoffen, wat leidt tot korte of langere periodes van kortademigheid, hoesten en een piepende ademhaling. “We onderscheiden twee typen: allergische en niet-allergische astma. Het merendeel van de mensen kampt met allergische astma. Deze aandoening zie je vooral bij jonge mensen en is het gevolg van allergieën, bijvoorbeeld tegen huisstofmijt, pollen of sigarettenrook. Niet-allergische astma ontwikkelt zich vaak op latere leeftijd en zien we vooral bij vrouwen. Wellicht spelen hormonale veranderingen hierbij een rol”, vertelt Gert-Jan Braunstahl, longarts in het Rotterdamse Sint Franciscus Ziekenhuis.

met vrienden, dan was ik de volgende dag ziek vanwege de sigarettenrook. En heb ik stress, dan wordt de astma erger.” Sporten De aandoening weerhield Stienstra er niet van om te gaan sporten of dwarsfluit te gaan spelen: “Je traint daarmee je longen en dat is alleen maar goed.” Braunstahl beaamt dat: “Er zijn zelfs topsporters met astma. Als astmapatiënt kun je alles doen, mits je de juiste voorzorgmaatregelen neemt.” Maatregel nummer een is het vermijden van prikkels. “Weet voor welke stoffen je gevoelig bent en vermijd deze als het even kan. Houd je huis goed schoon, kies voor een gladde vloer en een luchtfilter in de slaapkamer. Ben je allergisch voor honden, neem dan geen hond. Zorg voor voldoende ontspanning en beweging, en blijf weg bij sigarettenrook”, adviseert de longarts. Ook de juiste medicatie is belangrijk. “Heb je licht astma, dan zijn luchtwegverwijders voldoende. Deze inhalatiemedicijnen werken meteen en zorgen er voor dat de verkrampte spieren in de luchtpijp ontspannen”, zegt Braunstahl. Voor mensen die minstens één keer per week een astma-aanval krijgen zijn luchtwegverwijders alleen niet genoeg. “Je hebt dan ook iets nodig dat de ont-

Erfelijk De aanleg voor prikkelbare luchtwegen is erfelijk. Een kind van ouders zonder astma of allergie heeft 5 tot 10% kans op astma. Is een van beide ouders astmatisch of allergisch, dan is de kans 50%. De aandoeningen ontwikkelen zich pas na regelmatig contact met prikkelende stoffen. Overigens lijkt er ook een verband te bestaan tussen overgewicht en astma. “De toename in overgewicht is waarschijnlijk medeverantwoordelijk voor het groeiende aantal astmapatiënten”, aldus Braunstahl. Dat astma een grote invloed heeft op het dagelijks leven staat als een paal boven water. Monique Stienstra, wiskundelerares aan het Stedelijk Gymnasium in Nijmegen en van jongs af aan astmatisch, weet erover mee te praten: “Ik kon als kind niet op bezoek bij vriendjes of vriendinnetjes waarvan de ouders rookten, want dan kreeg ik het benauwd. Tijdens mijn studie kreeg ik last van mijn Banner_266x50mm_Def®.pdf longen omdat de gebouwen van de uni-26-07-2007 versiteit te stoffig waren. Ging ik uit

steking remt. Doe je dat niet, gaat de luchtwegfunctie achteruit.” De longarts is enthousiast over een paar nieuwe medicijnen. “Zo is er nu een middel op de markt dat IgE wegvangt, een stof die astmatische en allergische klachten veroorzaakt. Dit middel mag vooralsnog alleen gebruikt worden bij ernstig allergisch astma.” Ten slotte is er bij ernstig astma de mogelijkheid van revalidatie, zoals sporten onder begeleiding van een fysiotherapeut, of een ‘time-out’ in de zuivere berglucht van Davos. Stienstra heeft dat gelukkig niet nodig en leidt een actief leven. “Ik sport regelmatig en het lokaal waar ik les geef, wordt extra goed schoongehouden. Voor mijn medicijnen laat ik me adviseren door de longarts.” Alleen uit (eten) gaan blijft een struikelblok: “Dat kan alleen als ik in een goede periode zit en er een rookvrij gedeelte is. Gaat het slecht met mijn astma, dan kan ik nergens naartoe, ook niet naar gelegenheden met een afzuiginstallatie.” Zelftest Wie wil weten of hij gezond leeft met astma of COPD, kan de zelftest doen op de website van het Astma Fonds. www.astmafonds.nl

Sporters met astma zoeken hun grenzen op, op www.astmaaltijdanders.nl

Grenzen verleggen   op astma altijd anders.nl De marathon van New York: 42 kilometer lang, twee miljoen juichende toeschouwers. Het parcours is zwaar en voor iedere hardloper een uitdaging. Voor astmapatiënten is deelname bijna ondenkbaar. Toch gaan 25 Nederlanders met astma dit jaar de marathon van New York lopen, waaronder Karin de Bie. Zij liep een halve marathon ter voorbereiding: “Op een gegeven moment dan weet je, voel je, je gaat hem uitlopen. Nooit verder gekomen dan 14 km in een training en nu rende ik daar ver weg van huis, in Zeewolde, en ik ging het gewoon halen!” Karin en anderen delen hun ervaringen op www.astmaaltijdanders.nl. Hier kunnen astmapatiënten informatie vinden, vragen stellen aan longartsen en weblogs lezen. Ook kunnen ze hun eigen grensverleggende project starten, of dat nu een sportieve prestatie is of een week naar hun werk zonder benauwdheid.

16:12:23

Foto: Gert-Jan Braunstahl

Verleg je grenzen tdaging? Wat is jouw ui

Xol 132 Banner Weerlucht:Xol 132 Banner Weerlucht

16-08-2007

09:24

Pagina 1

Je kunt vaak meer dan je denkt met astma. Laat je inspireren door grensverleggende projecten, weblogs en astmacoaches op www.astmaaltijd anders.nl

is een initiatief van

weerlucht.nl Op WeerLucht vindt u informatie om beter met uw ernstig allergisch astma om te kunnen gaan WeerLucht is een initiatief van de Vereniging Nederland Davos en de Astmapatiëntenvereniging VbbA/LCP en wordt financieel mogelijk gemaakt door Novartis Pharma



Themabijlage Keel Neus Oren

Longziekte COPD  Tijdig ingrijpen kan erger voorkomen Heeft u jarenlang gerookt? Moet u altijd slijm ophoesten en bent u kortademig bij het traplopen en stofzuigen?   Dan heeft u mogelijk last van de chronische longziekte COPD. Wie er op tijd bij is, kan ergere klachten voorkomen. DOOR LISETTE DE JONG

C

OPD staat voor ‘chronic obstructive pulmonary disease’, de verzamelnaam voor chronische bronchitis en longemfyseem. Na hart- en vaatziekten en kanker is deze ziekte de belangrijkste doodsoorzaak in Nederland. Op dit moment lijdt 1% van de veertigjarigen aan de ziekte, bij mensen van tachtig jaar en ouder is dit bijna het dubbele. Het RIVM verwacht dat het aantal patiënten tot 2025 met nog eens 60% zal toenemen. Huib Kerstjens, hoogleraar longziekten in het Universitair Medisch Centrum Groningen, legt uit wat er bij COPD gebeurt: “De long is opgebouwd uit longblaasjes, die als druiven in een tros aaneen zitten. Tijdens het ademhalen vullen deze blaasjes zich via de ‘steeltjes’ met lucht, om daarna weer leeg te lopen. Bij COPD is sprake van een chronische ontsteking die leidt tot slijmvorming en er voor zorgt dat er minder lucht door de luchtpijpjes kan. Blijft deze situatie te lang bestaan, dan zwellen sommige blaasjes steeds verder op en gaan ze kapot.” Boosdoener Roken is de belangrijkste boosdoener bij

sombere voorspellingen over het toenemende aantal patiënten heeft Kerstjens hoop voor de toekomst. “COPD is grotendeels te voorkomen, zolang mensen maar niet roken. Er zijn verschillende middelen op de markt die mensen kunnen helpen bij het stoppen met roken en ik verwacht dat er meer bij komen. Ook de plannen van de overheid om alle horecagelegenheden rookvrij te maken, zullen een belangrijke bijdrage leveren”, aldus de longarts.

het ontstaan van deze longziekte. “We denken dat circa negentig procent van de COPD-gevallen in Nederland het gevolg is van actief en/of passief roken. Sigaret, sigaar of pijp, het is allemaal even slecht. Heeft iemand al COPD, dan leidt roken tot een verergering van de klachten. De kans op COPD neemt toe met de leeftijd en rokende vrouwen zijn er gevoeliger

voor dan rokende mannen. Daarnaast spelen bij het ontstaan van de ziekte factoren mee als fijnstof in uitlaatgassen en niet goed geventileerde lucht binnenshuis. Verder is van één zeldzame erfelijke aandoening, alpha-1-antitrypsine-deficiëntie, bekend dat zij de kans op COPD vergroot”, vertelt Kerstjens. COPD is niet te genezen. Tijdige di-

? ? ?

Chronisch verstopte neus?

Ontstoken amandelen?

Snurkproblemen of slaap-apneu?

agnose en stoppen met roken kan voorkomen dat de klachten verergeren. Ook zijn er medicijnen om te inhaleren, de zogenaamde ‘pufjes’. “Deze medicijnen zetten de luchtpijp meer open en/of remmen de ontstekingsverschijnselen. Helaas bieden ze niet bij iedereen soelaas”, aldus Kerstjens. Ondanks de ernst van de ziekte en de

Doorbraken Kerstjens verwacht daarnaast binnen vijf tot tien jaar een aantal interessante doorbraken in de farmaceutische en medische hoek. “Op dit moment onderzoeken we of het mogelijk is gebieden met overmatig grote longblazen op ‘non-actief’ te stellen. Ook wordt getest of het inbrengen van stents – extra stukjes adempijp – de ademhaling effectiever kan maken. Hoewel nog in de experimentele fase, denk ik dat we hiermee veelbelovende behandelingsmethoden in handen hebben.” Meer weten? Kijk dan op www.astmafonds.nl

Doe de

COPDtest

Dan is wellicht de coblatie-techniek de oplossing voor u! • veilige behandeling • minder pijnlijk • spoedig herstel Dankzij de zeer veilige coblatie-techniek, waarbij weefsel minimaal wordt aangetast, worden ingrepen aan deze aandoeningen aanzienlijk minder traumatisch dan bij traditionele ingrepen. Met deze techniek zijn wereldwijd al meer dan twee miljoen ingrepen aan de chronisch verstopte neus, snurkproblemen, slaap-apneu en het verwijderen van amandelen succesvol uitgevoerd. In Nederland wordt de coblatie-techniek op dit moment in diverse ziekenhuizen toegepast.

Normaal ademhalen door uw neus Snel weer beter met weinig pijn Een goede nachtrust voor allebei

Wilt u weten of ook u behandeld kunt worden met de coblatie-techniek? Raadpleeg dan uw KNO arts! Distributeur in Nederland: Atos Medical BV Postbus 574 • 2700 AN Zoetermeer Telefoon: +31 (0)79 5935000 • Fax: +31 (0)79 5935009 E-mail: [email protected] • www.atosmedical.com © Atos Medical AB, MC0310_CoNL, 200708

www.COPDtest.nl

Themabijlage Keel Neus Oren



Van stotteren   naar vloeiend spreken Ongeveer 175.000 volwassen Nederlanders stotteren. Ze hebben moeite met de timing van hun spreekbewegingen waardoor klanken en lettergrepen worden herhaald of verlengd. Vaak belemmert stotteren het sociale leven. Mensen ondervinden problemen bij sollicitaties en het maken van sociale contacten. Stotteren hoeft succes echter niet in de weg te staan. Door Judith Kloppenburg

Rust De exacte oorzaak van stotteren is nog niet wetenschappelijk achterhaald. Er zijn aanwijzingen dat een coördinatiestoornis in de hersenen veroorzaakt dat mensen niet altijd vloeiend kunnen spreken. Niet alle mensen die gevoelig zijn voor stotteren gaan ook stotteren. ,,Stotteren speelt meestal op bij jonge kinderen die een stresssituatie ervaren ”, vertelt Mark Pertijs, logopedist en docent logopedie aan de Hogeschool Utrecht. ,,Dit kan een spannende of opwindende gebeurtenis zijn, een onrustige leefomgeving, of als het kind sneller wil spreken dan het vloeiend kan. Individuele aandacht en voldoende rust zijn dan ook belangrijk voor peuters en kleuters.” Ongeveer 80 procent

van de kinderen groeit, al dan niet met therapie, over stotteren heen. Verschillende vormen Er zijn verschillende therapievormen beschikbaar en het is per persoon verschillend welke vorm het meest geschikt is. Pertijs: ,,Kort samengevat zorgen bijna alle therapievormen ervoor dat de spanning tijdens het spreken afneemt en de coördinatie van het spreken wordt verbeterd, vaak door het spreektempo te verlagen.” Er is ook verschil in therapie voor kinderen en therapie voor volwassenen. Bij kinderen leren ouders hoe zij hun kind kunnen helpen om vloeiender te spreken. Bij volwassenen bevat de therapie behalve spreektechnieken ook aan-

dacht voor emoties, gedachten over het spreken en communicatietraining. Het stotteren heeft immers al jaren impact op het leven. Elektronische apparaten Rond 400 voor Christus dacht Socrates overigens al de oplossing voor stotteren te hebben gevonden; hij gaf mensen die stotterden het advies naar het strand te gaan en een schelp tegen het oor te houden. Door het lawaai van de brekende golven zou de spraak van de stotteraar vloeiender worden. Tegenwoordig zijn er naast therapieën ook draagbare elektronische apparaten verkrijgbaar die het stotteren kunnen verminderen. In de loop der jaren hebben deze zich ontwik-

keld van formaat mobiele telefoon tot een bijna onzichtbaar hoortoestel. ,,De apparaten nemen de stem van de stotteraar op, vertragen het geluid met een fractie van een seconde en laten de spraak met een andere toon weer horen. Hierdoor kan het stotteren verminderen.”, legt Pertijs uit. De stotteraar hoort zichzelf dus, net als bij de schelp van Socrates, anders terug. Onder controle Het volgen van spraaktherapie en het gebruik van elektronische apparaten garanderen niet dat het stotteren volledig over gaat, maar met behulp van deze middelen kunnen de gevolgen van het spraakprobleem wel worden verminderd. Stot-

teren hoeft een gelukkig sociaal leven of een succesvolle carrière niet in de weg te staan. Hoe eerder men deskundige hulp zoekt, hoe groter de kans is dat de invloed van het stotteren beperkt blijft. Meer informatie: www.stotteren.nl

Beroemde stotteraars: Bruce Willis Tom Cruise Marilyn Monroe Theodore Roosevelt Charles Darwin Aristoteles

Honderden stotteraars in Nederland spreken vloeiend met

SpeechEasy Ook u kunt in 90 minuten weten Ik ben José Monnichmann, bijna 43 jaar en stotter al vanaf mijn 6e jaar. Het stotteren beschouw ik als een ernstige handicap met veel belemmeringen in het dagelijkse leven. Als volwassen vrouw wordt ik regelmatig in mijn gezicht uitgelachen en wordt ook dikwijls de telefoon opgehangen als ik niet snel genoeg uit mijn woorden kan komen. Ik kan iedere stotteraar aanraden om de SpeechEasy 30 dagen uit te proberen en te starten met een leven waarin je vloeiend kunt spreken.

of u gaat

Maak nu een vrijblijvende afspraak

Born, Epe, Franeker, Harmelen, Landsmeer,

Optiek Jack van Oorschot Robert Bos Opticiens Boddeüs Brillen & Contactlenzen Reyer Lafeber Oogzorg Van Dijk Optiek

voor adressen kijk op www.medsy.nl



Themabijlage Keel Neus Oren

Fijngevoelig oor houdt niet van lawaai

Verzorging • Peuter niet in het oor • Haal alleen zichtbaar oorsmeer weg, met een wattenstaafje • Laat na zwemmen of baden het water uit de gehoorgang lopen • Ga met jeuk, pijn of een verminderd gehoor naar de huisarts • Vermijd cosmeticaproducten als die de huid irriteren • Loop regelmatig even weg van de dansvloer en dans niet vlak naast een speaker

Het oor is een van de gevoeligste organen in het lichaam. Op een stukje ter grootte van een knikker bevinden zich tienduizend cellen die zelfs de zachtste geluidssignalen opvangen en doorgeven aan de hersenen. Deze fijngevoeligheid maakt het oor wel kwetsbaar voor bijvoorbeeld lawaai.

• Zet de volumeknop van de muziekinstallatie lager dan je eerste neiging en luister niet te lang achtereen • Werkzaam in een lawaaiige omgeving? Volg voorschriften voor gehoorbescherming op en ga bij signalen van gehoorbeschadiging naar de huisarts voor advies

DOOR LISETTE DE JONG

Bronnen: www.oorcheck.nl, www.kno.nl/voorlichting

H

Beltone introdu­ ceert superklein   hoortoestel Deze maand introduceert Beltone de Beltone Marq, een hoortoestel dat zo klein en zo licht is dat je hem amper ziet en nauwelijks voelt. De Beltone Marq is slechts 6mm breed, 21mm lang en weegt (incl. batterij) maar 1.4 gram. De Beltone Marq is dan ook het allerkleinste hoortoestel in zijn klasse. Het toestel wordt geleverd in diverse kleuren, volledig afgestemd op huidtint en haarkleur. Ondanks zijn kleine afmetingen is de Beltone Marq wel een hoortoestel van formaat. Door gebruik te maken van de nieuwste digitale technieken biedt de Beltone Marq vele geavanceerde functies als Speech Spotter, Sound Cleaner, Adaptieve AFC, Silencer en Satisfy. Dit alles voor een natuurlijke, prettige, probleemloze en vrijwel onzichtbare hooroplossing (luisterervaring). Kijk voor meer informatie op www.beltone-marq.com of www.beltone.nl

Afbeelding op ware grootte

et oor is een vernuftig sys­ teem, opgebouwd uit het buitenoor, het middenoor en het binnenoor. Het buitenoor bestaat uit de oorschelp, bedekt door een laagje beschermend oorsmeer. Het middenoor bestaat uit het trommelvlies, dat is verbonden met de drie gehoorbeentjes in het middenoor. De gehoorbeentjes versterken geluidstrillingen en geven deze door aan het binnenoor. Dit gaat het beste als de druk aan beide kanten van het trommelvlies hetzelfde is. Hiervoor zorgt de buis van Eustachius, een open verbinding tussen het middenoor en de neus- en keelholte. Het achterste gehoorbeentje, de ‘stijgbeugel’, is verbonden met het ‘ovale venster’. Hierachter begint het binnenoor. Daar bevinden zich het evenwichtsorgaan en het spiraalvormige ‘slakkenhuis’, met het orgaan van Corti: een kanaaltje gevuld met vloeistof en trilhaartjes. Komt er een geluid binnen, dan komt de vloeistof in beweging en gaan de haartjes golven. Zij geven zo een elektrisch signaal af aan de tienduizend haarcelletjes in het binnenoor, die de informatie doorsturen naar de zenuwen en de hersenen. Kwetsbaar Zijn fijngevoeligheid maakt het oor kwetsbaar voor invloeden van buitenaf. Wat veel voorkomt, is de ‘prop’ in het oor. Hierbij is de gehoorgang geblokkeerd door oorsmeer, bijvoorbeeld door gebruik van een wattenstaafje. Dit kan

leiden tot slechthorendheid, een drukkend gevoel op het oor en soms zelfs oorontsteking. Als de huisarts of de doktersassistent de prop uit het oor spuit, is het probleem meestal zo verholpen. Een aandoening waar ongeveer één op de tien mensen mee te maken krijgt, is het ‘zwemmersoor’: een ontsteking van de huid in de gehoorgang, veroorzaakt door een bacterie of schimmel. Een zwemmersoor kan het gevolg zijn van zwemmen of baden, oorpeuteren, overmatige haargroei, allergie of het gebruik van cosmetische producten die de huid soms irriteren. Wanneer de huisarts het probleem niet kan oplossen, verwijst hij de patiënt door naar de KNO-arts. Deze zal het oor reinigen en eventueel oordruppels voorschrijven. Ook het middenoor is, vooral bij kinderen, gevoelig voor infecties en irritaties.

achteruitgang in het gehoor. Dit komt door slijtage van de haarcellen. Een bijeffect van een gehoorbeschadiging zijn oorsuizingen: iemand hoort dan continu geluiden die er niet zijn, zoals gepiep of gefluit. Oorsuizingen zijn vervelend en niet te verhelpen. Gelukkig bestaan er hoortoestellen die de geluiden onderdrukken.

Ten slotte kunnen problemen in het binnenoor ook duizeligheid veroorzaken. Dit kan met het evenwichtsorgaan te maken hebben, maar ook met problemen aan de ogen of in de hersenen. De huisarts kan een patiënt voor nader onderzoek doorverwijzen naar de KNO-arts of neuroloog.

Lawaai Het binnenoor is misschien nog wel het kwetsbaarst van allemaal. Een harde knal kan leiden tot blijvende gehoorbeschadiging. Datzelfde geldt voor langdurige blootstelling aan te harde geluiden in de disco of op het werk – denk bijvoorbeeld aan de timmerman, de bouwvakker, of de fabrieksmedewerker – of aan net iets te luide muziek op de iPod. Harde geluiden brengen de vloeistof in het binnenoor zo heftig in beweging dat de haarcellen beschadigd raken. Tuitende en suizende oren zijn een eerste signaal dat je moet oppassen. Ook veroudering leidt tot een

Microlux® Het kleinste hoortoestel Comfortabel en onzichtbaar Exclusief verkrijgbaar bij Alfonso Corti Kom langs bij Alfonso Corti audiciens. Praat eens met aansluit. Alfonso Corti heeft een breed assortiment één van onze ervaren audiciens om samen met U een van in- en achter- het oor toestellen van alle bekende keuze te maken die het beste bij Uw wensen en verlies merken. U bent van harte welkom. Graag tot ziens.

www.alfonsocorti.com Den Haag

Eindhoven

Groningen

Haarlem

Rotterdam

Zwolle

070-345 28 86

040-293 83 66

050-318 13 61

023-551 59 39

010-485 03 87

038-426 59 16

A_Alfonsocorti.indd 1

27-08-2007 14:44:09

Themabijlage Keel Neus Oren



Kleine potjes hebben grote oren. Maar niet altijd. Kleine potjes hebben grote oren, zo luidt het gezegde. Kinderen horen alles, ook wat niet voor hen bestemd is. Toch zijn veel kinderen tijdelijk of zelfs chronisch slechthorend en dat kan grote gevolgen hebben. DOOR LISETTE DE JONG

I

n Nederland wordt een op de tienduizend kinderen doof geboren of verliest het gehoor voordat het heeft leren praten. Gehoorproblemen kunnen aangeboren zijn of het gevolg van een ziekte of medicijngebruik van de moeder tijdens de zwangerschap. “Veel kinderen zijn tijdelijk slechthorend, bijvoorbeeld als gevolg van irritaties of infecties aan het (midden)oor. Bij kinderen is de buis van Eustachius naar verhouding kort, waardoor ziekteverwekkers gemakkelijk kunnen binnendringen. Bij heel jonge kinderen is het afweersysteem nog niet goed ontwikkeld, wat ze extra vatbaar maakt voor infecties”, zegt Jaap Veldhuizen, KNO-arts in het Kennemer Gasthuis Zuid in Haarlem. Driekwart van de kinderen jonger dan zes jaar heeft wel eens een middenoorontsteking. Een antibioticakuur biedt meestal uitkomst. Lijmoor Het komt heel regelmatig voor dat de buis van Eustachius bij kinderen tijdelijk niet goed werkt. Deze buis verbindt de keel met het middenoor en houdt daar de druk gelijk met die in de buitenwereld. Bij kinderen is de buis kort en slap, waardoor hij gemakkelijk dichtgaat. Er ontstaat dan onderdruk in het middenoor, waardoor het slijmvlies geïrriteerd raakt en vocht gaat afscheiden. “Dit wordt ook wel een lijmoor genoemd. Het vocht veroorzaakt gehoorverlies en kan gepaard gaan met pijn, een drukkend gevoel op het oor of een ontsteking”, aldus de KNO-arts. De aandoening gaat binnen een maand of drie meestal vanzelf weer over. Heeft een kind vaak of langdurig last

van een lijmoor, dan krijgt het buisjes. Dit is een kleine ingreep waarbij onder narcose een klein buisje in het trommelvlies wordt geplaatst. Het buisje blijft enkele maanden tot jaren zitten en wordt door het oor zelf weer naar buiten gewerkt. Meestal is één ingreep voldoende. Ontwikkeling Chronische gehoorproblemen kunnen grote gevolgen hebben voor de taal- en spraakontwikkeling van het kind. Peuters en kleuters leren er normaal gezien dagelijks gemiddeld tien nieuwe woorden bij. Dat geldt niet voor slechthorende kinderen. Oudere kinderen kunnen op school leerproblemen krijgen of problemen in de omgang met andere kinderen. Sinds enkele jaren ondergaan alle in Nederland geboren kinderen de eerste weken thuis een gehoortest. “Hierdoor wordt het mogelijk ouders en kind tijdig ondersteuning te bieden, wat de ontwikkeling van het kind ten goede komt. Doof geboren kinderen krijgen tegen-

De kracht van natuurlijk horen

woordig al voor het eerste levensjaar een cochleaire implantatie, een elektronische binnenoorprothese. Daardoor kunnen ze toch hun spraak ontwikkelen”, vertelt Veldhuizen. Gehoorproblemen? Als een kind slecht reageert op geluiden, schrikachtig is, achterloopt met de spraak of gedragsproblemen heeft, kan er sprake zijn van een verminderd gehoor. Ouders moeten dan contact opnemen met de huisarts die het kind zonodig doorstuurt naar de KNO-arts. Blijkt een kind langdurig slechthorend, dan verwijst de KNO-arts ouder en kind door naar een audiologisch centrum voor advies en begeleiding. Bij ernstige slechthorendheid of doofheid gaat het kind naar een peuterspeelzaal of basisschool voor doven en slechthorenden. Ouders kunnen cursussen Nederlandse Gebarentaal volgen. Ook is er persoonlijke gezinsbegeleiding om ouders, kind, broertjes en zusjes te leren omgaan met de gevolgen van doofheid.

Hulp voor kinderen die moeite   hebben met rumoer in de klas Een klaslokaal is niet de meest stille ruimte en vaak ook akoestisch niet optimaal. Er is een afstand tussen de leerkracht en de kinderen. Dit kan extra problemen opleveren voor kinderen die specifieke ontwikkelingsproblemen hebben. Voor deze kinderen is er speciale apparatuur ontwikkeld, EduLink, die kan helpen om afstand en omgevingslawaai te overbruggen. Welke kinderen hebben moeite met verstaan in de klas? EduLink is niet voor kinderen met een gehoorverlies, maar voor kinderen met problemen in de auditieve verwerking. Auditieve verwerkingsproblemen hebben hun oorsprong niet in het oor, maar in de hersenen. Het gehoororgaan geeft de geluiden goed door, maar de hersenen kunnen het niet goed verwerken. Dit kan een op zichzelf staand probleem zijn, maar auditieve verwerkingsproblemen kunnen ook voorkomen in combinatie met andere problematiek, zoals dyslexie, ADHD of ADD. Waaraan herken je auditieve verwerkingsproblemen? Deze problemen kunnen zich op veel verschillende manieren uiten. Vaak hebben deze problemen effect op de taalvaardigheid of het gedrag van een kind. Het kan zijn dat een logopedist heeft geconstateerd dat de taalontwikkeling niet voldoende op niveau is. Soms blijven ook de

schoolresultaten achter, ondanks een normale intelligentie. Wat zeker is is dat deze kinderen erg veel moeite hebben om te verstaan en te leren als er rumoer is of als de afstand tussen de bron en hun oren groter is. Ze hebben behoefte aan gunstigere signaal/ruis-verhouding. Wat kun je er aan doen? Om de signaal/ruis-verhouding in de klas gunstiger te maken kan EduLink gebruikt worden. De leerkracht draagt een microfoon en de leerling draagt een FM-ontvanger met een kleine luidspreker in het oor (EduLink). Hiermee wordt de stem van de leerkracht rechtstreeks en helder op het oor van het kind aangeboden, zodat afstand en omgevingslawaai worden overbrugd. Resultaten van veldtesten laten zien dat kinderen zich beter kunnen concentreren en beter presteren in de klas. Wilt u meer weten over EduLink? Vraag een brochure aan op [email protected] of via telefoonnummer 030-6008850 of kijk op www.edulink.nl

Ú bepaalt wat u wilt horen Iedereen is anders. We zien er anders uit, denken anders, en nemen ook geluiden op verschillende wijze waar. Mensen willen zelf kunnen bepalen welke geluiden ze wél of juist niet willen horen. Bij de ontwikkeling van ReSound Azure vormde de manier waarop de hersenen bepalen welke geluiden `voorrang´ moeten krijgen op anderen, het uitgangspunt. De technologie die dit mogelijk maakt heet Brain Balanced Directionaliteit. Dit stelt u in staat het gesprek te volgen én u bewust te blijven van de dingen die om u heen gebeuren. Natuurlijke versterking Soms klinken omgevingsgeluiden te hard, terwijl u tóch moeite heeft het gesprek te volgen. Environmental Optimizer™ stelt uw audicien in staat om in te spelen op de subtiele verschillen in de wijze waarop u geluidsniveau´s ervaart. Het toestel kiest dan automatisch de juiste versterking in iedere luistersituatie. Accessoires Hoortoestellen maken gebruik van knoopcelbatterijen, maar bij ReSound Azure kunt u ook kiezen voor een oplaadsysteem. U plaatst de toestellen dan ´s avonds in de oplader en de volgende dag zijn ze weer klaar voor gebruik. De Bluetooth® headset is de ultieme accessoire voor uw hoortoestel. Gebruik hem voor uw werk of privé en iedere keer zult u verrast worden door de uitstekende geluidskwaliteit. Vraag ernaar bij uw audicien!

M500354-NL-07.07 Rev.A.indd 1

13-07-2007 10:11:23

Themabijlage Keel Neus Oren

10

Van lelijke luisterhoorn tot hip hoortoestel

Twee in één. Het gemak van   een bril én een hoortoestel

Log, lelijk en onhandig. Jarenlang was een hoortoestel een apparaat waar je liever niet aan begon. Met de komst van de nieuwe generatie   digitale hoortoestellen is dat verleden tijd. Ze zijn goed inregelbaar, zien er leuk uit of zijn zelfs onzichtbaar.

Gemak dient de mens. Voor de slechtzienden en – horenden onder ons, behoort de hoorbril dan ook tot de mogelijkheden. Zien en horen in één.

DOOR LISETTE DE JONG

D

e geschiedenis van het hoortoestel of gehoorapparaat gaat terug tot de luisterhoorn in de vijftiende eeuw. Afgelopen eeuw kwamen nieuwe technologische ontwikkelingen in een stroomversnelling – van akoestische apparaten via elektronische technieken tot aan de digitale hoortoestellen van dit moment. Muziekinstallatie Vroeger werkte een gehoorapparaat als een muziekinstallatie: binnenkomende signalen werden versterkt, gecomprimeerd en zodanig gefilterd dat de frequenties die belangrijk zijn voor de verstaanbaarheid naar voren werden gehaald. Een veel gehoorde klacht was dat de apparaten vaak álle geluiden versterkten en begonnen te piepen. Digitale apparaten hebben deze nadelen niet en zijn nauwkeurig instelbaar. Ze werken als een minicomputer: geluidsignalen worden net als computerdata gecodeerd en zijn hierdoor tot in detail te bewerken. Het resultaat wordt eerst omgezet in een analoog signaal en vervolgens in een hoorbaar geluid. De moderne apparaten zijn verkrijgbaar in allerlei uitvoeringen, variërend van achter-het-oor-toestellen (AHO’s), in-het-oor-toestellen (IHO’s) en

gehoorkanaaltoestellen tot compleet-in-het-gehoorkanaal-toestellen (CIC’s). Acceptatie De verbeterde geluidkwaliteit, de toename in gebruikgemak en het ruime assortiment hebben er voor gezorgd dat de acceptatie van hoortoestellen is gestegen. De gemiddelde leeftijd waarop men besluit tot een hoortoestel is dan ook met tien jaar gedaald. Bovendien laten mensen het apparaat niet meer in de kast liggen. Het aantal hoorwinkels groeit en er zijn steeds meer mensen die zich voor aanschaf uitgebreid oriënteren op de mogelijk­ heden. De aanschaf van een hoortoestel wordt gedeeltelijk of helemaal vergoed door de zorgverzekeraar. Voorwaarde is wel dat iemand die voor het eerst een hoortoestel nodig heeft een ‘recept’ en een audiogram van KNO-arts of Audiologisch Centrum kan laten zien. Soms moet het aangeschafte toestel ook goedgekeurd worden door de arts. Met het recept en het audiogram kan iemand zich bij een audicien (hoorwinkel) een toestel laten aanmeten. Hierna volgt een proefperiode waarin het hoortoestel tot in detail wordt aangepast aan de wensen van de gebruiker.

In de juiste richting Ongeveer 1,5 miljoen Nederlanders hebben problemen met hun gehoor. Tegenwoordig krijgen mensen op steeds jongere leeftijd, mede door (pop)concerten en MP3-spelers, moeite spraak te verstaan in gezelschappen en in een lawaaiige omgeving. Daarom beschikken moderne hoortoestellen over een vorm van richtwerking. De spreker waar je naar kijkt wordt opgepikt door de microfoon. Geluid dat van achteren of opzij komt wordt niet opgepikt waardoor je de spreker beter verstaat. In veel omstandigheden, denk aan verkeerssituaties, moet je echter bewust zijn van alle geluiden om je heen. Daartoe beschikken hoortoestellen over meerdere instellingen; één waarbij geluid van alle kanten opgevangen wordt en de ander waarbij vooral geluid van voren binnenkomt. Schakelen kan met de hand, maar in de praktijk blijkt dit lastig. Daarom zijn er automatische toestellen ontwikkeld die op grond van de geluidssituatie zelf schakelen tussen beide standen. Probleem hierbij is echter dat de toestellen zich autonoom gedragen. Er wordt geen gebruik gemaakt van de capaciteit in onze hersenen om zelf het gewenste geluid de meeste aandacht te geven. Dit is mede onderkend door Brian Walden, onderzoeker aan het Walter Reed Army Medical Center in Washington. Hij bepleit de zogenaamde asymmetrische aanpassing. Op het beste oor, het ‘focus oor’, wordt een hoortoestel mét richtwerking geplaatst. Op het andere oor, het ‘monitor oor’, een toestel dat geluid van alle kanten opvangt. Schakelen tussen verschillende standen is niet meer nodig. De hersenen creëren een natuurlijk geluidsbeeld en kunnen weer kiezen naar welk geluid de aandacht gaat. Spraak van vo-

ren wordt goed verstaan, terwijl men toch bewust blijft van alle geluiden rondom. Ook wordt het eenvoudiger te bepalen uit welke richting geluiden komen, waardoor bijvoorbeeld de verkeersveiligheid toeneemt. Wim Soede, audioloog bij het Leids Universitair Medisch Centrum en ontwikkelaar van diverse hulpmiddelen met richtwerking, erkent dat de filosofie van Walden, zoals nu geïmplementeerd in de nieuwe Azure van het Deense ReSound (Brain Balanced Directionaliteit), hem aanspreekt omdat het recht doet aan de ervaringen die hij bij zijn ontwikkelingen opgedaan heeft: “de hoortoesteldrager wenst eenvoudige bediening, optimaal spraakverstaan en veiligheid”. Bovendien geeft deze filosofie ook aan dat het aanpassen van twee toestellen een duidelijke meerwaarde heeft.

DOOR Judith Kloppenburg

De hoorbril is een combinatie van bril en hoortoestel. Aan de brilpoot zit een hoortoestel bevestigd dat het geluid versterkt. Er zijn twee soorten hoorbrillen. Exemplaren die het versterkte geluid via een oorstukje doorgeven en de versie waarbij het geluid wordt doorgegeven via beenbegeleiding. Dit houdt kortweg in dat het geluid via een trilblokje achter de oorschelp naar het binnenoor gaat. Voordeel van de hoorbril is dat het apparaat aangepast kan worden aan het gehoorverlies van de gebruiker. Nadeel is dat het een logge verschijning is en al het geluid wordt versterkt, dus ook ruis. Echter, in de moderne tijd waarin we momenteel leven wordt alles aan verbetering onderworpen, zo ook de hoorbril. Medewerkers van de TU Delft hebben na jarenlang onderzoek een hoorbril ontwikkeld die geluid beter filtert en van voren versterkt. Daarnaast is de bril ook nog eens stylish verantwoord. De vinding bestaat uit een collectie brillen met in de brilpoot een accu en vier microfoontjes ingebouwd. De batterij en de microfoons zijn onopvallend klein en

ongeveer 80 mm uit elkaar geplaatst. Door deze constructie kunnen slechthorenden een beter en natuurlijker geluid ontvangen, ook in een rumoerige omgeving. Bij de ontwikkeling is nagedacht over het sociale aspect; omdat de microfoontjes voor het oor geplaatst zijn in plaats van achter het oor, wordt het geluid in de kijkrichting versterkt waardoor de gebruiker zijn gesprekspartner aan kan blijven kijken en geen problemen met het ontvangen van het geluid ondervindt. De hinderlijke bijgeluiden worden namelijk verzwakt. De accu is oplaadbaar, waardoor deze 20 uur mee gaat. De brillen zijn op dit moment verkrijgbaar in Nederland, België en Duitsland. Meer informatie: www.hoorwijzer.nl www.soundcontrol.tudelft.nl/hoorbril www.varibel.nl

Problemen ? r o o h e g met uw HEBT U DE INDRUK DAT DE MENSEN OM U HEEN MAAR WAT MOMPELEN? Vindt u het moeilijk om spraak in een rumoerige omgeving te kunnen verstaan? Zeggen anderen dat uw TV wel wat erg hard staat zonder dat u daar erg in hebt? Als u op deze vragen met ‘JA’ moet antwoorden, dan zou u wel eens veel baat kunnen hebben bij een hoortoestel. Ga daarom eens langs bij een audicien voor een gratis hoortest en vraag naar Inteo ‘s werelds meest geavanceerde hoortoestel.

Stuur onderstaande bon naar Veenhuis Medical Audio - Antwoordnummer 10068 2800 VB Gouda - voor een brochure en een lijst met audiciens bij u in de buurt of stuur een email naar [email protected] JA, stuur mij vrijblijvend informatie over de Widex Inteo en audiciens bij mij in de buurt Naam: Adres: Postcode + plaats:

Themabijlage Keel Neus Oren

11

Eindelijk een hoortoestel.   ‘De eerste keer dat ik hem droeg, was een feest’ Mensen stellen de aanschaf van een hoortoestel liefst zo lang mogelijk uit. Ze hebben geen zin in ‘zo’n ding achter het oor’ of vinden dat er niets mis is met hun gehoor. Voor wie de sprong wél waagt, gaat er een wereld open. Dat benadrukken Ruud van Lieshout, Jan Zuidema en Karel Gillissen, drie trotse en tevreden bezitters van een hoortoestel. DOOR LISETTE DE JONG

R

uud van Lieshout (57 jaar), voormalig brigadier bij de regiopolitie Rotterdam- Rijn-

mond: “Door problemen met de trilharen in mijn binnenoor gaat mijn gehoor geleidelijk aan steeds verder achteruit, waardoor ik in de toekomst helemaal niets meer hoor. Dit heeft me na negenentwintig jaar mijn uniform gekost. Op dit moment ben ik werkzaam als logistiek medewerker. Met mijn rechteroor kan ik inmiddels vijfennegentig procent van de hoge tonen niet meer horen. Ik moest dus op zoek naar een nog gevoeliger gehoortoestel. Inmiddels ben ik met mijn vierde hoortoestel bezig, dit keer een van Phonak. Ik heb het idee dat ik met deze toestellen in combinatie met de smartlink een tijdje vooruit kan. Dat is een hele geruststelling. Ik kan nu weer redelijk meedoen met vergaderingen, lezingen bijwonen en GSM-telefoontjes beantwoorden. Met de smartlink - een soort bluetooth voor de GSM - wordt het inkomende gesprek rechtstreeks naar mijn gehoorapparaten doorgeschakeld, waardoor ik het gesprek beter kan verstaan. Bij een lezing of briefing vraag ik de

spreker de smartlink om te hangen. Ik kan het geluid dan tot op een afstand van vijfendertig tot veertig meter op mijn gehoortoestellen ontvangen.” Jan Zuidema (50 jaar), hypotheekadviseur in Naaldwijk: “Door een virusinfectie is mijn gehoor vorig jaar flink verslechterd. Ik had het zelf eerst niet door, maar mijn vrouw wel. Ze kreeg zere oren omdat de TV zo hard stond en ik ging aan de telefoon steeds luider praten. Ik bracht een bezoek aan een bekende hoorwinkel, maar daar vond ik niet wat ik zocht. Daarna kwam ik terecht bij Alfonso Corti en daar slaagde ik wel. Ik draag nu in beide oren een microluxhoortoestel en ben zeer tevreden. Het is duurder dan sommige andere hoortoestellen, maar dan heb je ook wel wat. De eerste keer dat ik het apparaat droeg, was een feest. Ik kon ineens weer zoveel geluiden horen! Het toestel geeft een natuurlijk geluid, is comfortabel en zit bijna helemaal verscholen in de gehoorgang. Als je heel goed kijkt, zie je hooguit het steeltje in mijn oorschelp zitten. Daar ben ik blij mee, want ik had geen zin in zo’n ding achter mijn oor. Ik heb

er eigenlijk geen omkijken naar. In de proefperiode waren maar een paar kleine aanpassingen nodig en nu hoef ik alleen om de vier dagen het batterijtje te vervangen.” Karel Gilllissen (56 jaar), interim manager en organisatie adviseur eigen onderneming: “Ik merkte tijdens vergaderingen dat de spraakverstaanbaarheid slechter werd. Ik kon mensen niet goed meer verstaan. Na

Ruud van Lieshout

onderzoek bleek ik slechthorend te zijn. Via de gehoorspeciaalzaak heb ik een geschikt gehoorapparaat aangepast gekregen. Ik gebruik op dit moment de ReSound Azure. Dit apparaatje klinkt heel natuurlijk omdat het mij in staat stelt mensen weer te verstaan én te blijven horen wat er om mij heen gebeurt. Bovendien heeft het mij ook van mijn tinnitusklachten verlost. Het is een klein, onopvallend apparaatje dat achter het oor gedragen wordt. Daarnaast is het zil-

Jan Zuidema

Karel Gillissen

DE EERSTE STEINWAY MET EEN CHIP

H

EARING

E

X C E L L E N C E C R E AT E D B Y

ver- / antracietkleurig en ziet het er best mooi uit. Al is een goede werking natuurlijk het belangrijkste. Ik ben dan ook erg tevreden met dit exemplaar. Mijn gehoor is stukken beter en belemmert mijn werkzaamheden niet meer. Een leuke bijkomstigheid is de headset die ik erbij kan gebruiken om bluetooth verbinding te maken met mijn mobiele telefoon. Erg handig!”

P

HONAK

12

Themabijlage Keel Neus Oren

De audicien

‘Hoortoestel is straks net zo normaal als bril of contactlenzen’ Steeds meer slechthorenden besluiten tot de aanschaf van een hoortoestel. Geen wonder, want met de goede en slim vormgegeven hoortoestellen van tegenwoordig mag je best gezien worden. Bovendien zijn er steeds meer ‘hoorwinkels’ waar men voor advies terecht kan. Als het aan de audicien ligt, wordt de aanschaf van een hoortoestel straks net zo normaal als die van een bril of contactlenzen. Dat komt naar voren uit een gesprek met Hans Anders-directeur John   Keijsers en Marcel Kamps, manager sales support bij Phonak. DOOR LISETTE DE JONG

Hoe toegankelijk is de audicien? John Keijsers, directeur Hans Anders: “Veel mensen weten pas sinds kort dat ze een hoortoestel niet alleen via het ziekenhuis, maar ook bij een hoorwinkel kunnen bestellen. Een hoorwinkel maakt de drempel tot aanschaf minder hoog. En dat is belangrijk, want we schatten dat maar een klein deel van de mensen die een hoortoestel nodig heeft er ook echt een koopt. Wie voor een vergoeding in aanmerking wil komen, moet op dit moment een hele procedure doorlopen. Je kunt je pas een toestel laten aanmeten als je in het bezit bent van een ‘recept’ en audiogram van KNO-arts of audiologisch centrum. Hier moet de huisarts je eerst naar doorverwijzen. Na de aanpassingsperiode moet je vaak weer langs de KNO-

arts voor een bewijs van goedkeuring. Wij vinden dat dit traject korter en eenvoudiger kan. Vanuit onze eigen branchevereniging bespreken we hiervoor de mogelijkheden met zorgverzekeraars en medische instanties. Uiteindelijk moet de aanschaf van een hoortoestel net zo normaal worden als die van een bril of contactlenzen.” Wanneer spreek je van een goed hoortoestel? Marcel Kamps, manager sales support bij Phonak: “Een goed hoortoestel geeft in verschillende situaties automatisch een optimaal geluid. Het ene geluid is het andere niet. Zo maakt het veel uit of je met één of twintig mensen in een ruimte zit. Steeds meer mensen beginnen op jongere leef-

Dhr. Keijsers

Dhr. Kamps

tijd aan een hoortoestel. Zij hebben vaak een actief leven met complexe en uiteenlopende ‘hoorsituaties’. Daarbij komt dat je een hoortoestel vaak aanschaft voor een periode van vijf tot zeven jaar; dat heeft te maken met de vergoeding door de zorgverzekeraar. Het toestel moet daarom meegroeien met de mogelijk verande-

rende gehoorfunctie van de bezitter. De proefperiode, waarin de gebruiker de mogelijkheid krijgt om de instellingen van het hoortoestel te wijzigen, is erg belangrijk. Dé slechthorende bestaat niet en iedereen moet zelf kunnen bepalen wanneer hij wat wil horen. Er bestaan handige zelflerende toestellen waarmee

de gebruiker zelf instellingen kan aanpassen, zoals het geluidsvolume. Het toestel onthoudt daarna wat het moet doen. Overigens is het met de kwaliteit van hoortoestellen over het algemeen goed gesteld. En die kwaliteit wordt alleen maar beter, want de ontwikkelingen gaan razendsnel.”

1 S JK T WF SH F M JK L J O H 
" M M F F O
C JK
) B O T
" O E F ST
[ JK O
B M M F
E J H J U B M F
I P P S UP F T UF M M F O
( 3 "5 * 4  7FFM
BBOCJFEFST
WBO
IPPSUPFTUFMMFO
SPFQFO
EBU
[JK
FFO
UPFTUFM
HSBUJT
BBOCJFEFO
0OEFS[PFLTCVSFBV
*5$
*OUFSOBUJPOBM
#7
IFFGU
JO
PQESBDIU
WBO
)BOT
"OEFST
POEFS[PDIU
XBU
EBBS
JO
EF
QSBLUJKL
WBO
UFSFDIU
LPNU
&O
XBU
CMJKLU
"MMFFO
)BOT
"OEFST
CJFEU
BMMF
EJHJUBMF
IPPSUPFTUFMMFO
HSBUJT
BBO
;FMGT
EF
NFFTU
MVYF
JOIFUPPS
VJUWPFSJOHFO
XBBSWPPS
FMEFST
FFO
FJHFO
CJKESBHF
XPSEU
HFWSBBHE
EJF
LBO
PQMPQFO
UPU
NFFS
EBO
 
QFS
IPPSUPFTUFM
#JK
)BOT
"OEFST
JT
VX
IPPSPQMPTTJOH
PPL
OPH
FFOT
TOFM
HFSFHFME
JODMVTJFG
HSBUJT
QSPFGUJKE
FO
EFDMBSBUJF
CJK
VX
[PSHWFS[FLFSBBS
6JUFSBBSE
JT
EF
CFHFMFJEJOH
WBO
EF
IPPSUPFTUFMTQFDJBMJTU
IJFSCJK
PPL
HSBUJT
%VT
XJMU
V
XFUFO
PG
V
IPPSU
[PBMT
IFU
IPPSU
,PN
EBO
HFXPPO
FFOT
MBOHT
WPPS
NFFS
JOGPSNBUJF
PG
CFM
EF
)BOT
"OEFST
IPPSUPFTUFMMFOMJKO

VJUFSBBSE
HSBUJT 
8BOU
FFO
BGTQSBBL
WPPS
FFO
HSBUJT
HFIPPSUFTU
JT
[P
HFNBBLU

# F U F S
) P SF O

4DIPPOFOCFSH

-P L B M F BVEJDJFO

)BOT
"OEFST

 

   

   

 

   

   

   

 

% J H J U B B M
B D I U F S I F U  P P S
U P F T U F M
  L B O B B M T

C B O E F O
N F U
W P M V N F  SF H F M B B S
F O
Q SP H SB N N B T D I B LF M B B S

 

 

H F F O
QSJKTPQHBWF

 

% J H J U B B M
J O  I F U  P P S
U P F T U F M
LBOBBMT
BVUPNBUJTDI

 

 

 

 

% J WF ST F
M V YF
I P P SP Q M P T T J O H F O % J H J U B B M
B D I U F S I F U  P P S
U P F T U F M
LBOBBMT
BVUPNBUJTDI % J H J U B B M
B D I U F S I F U  P P S
U P F T U F M
LBOBBMT
NFU
0QFO
&BS
UPFQBTTJOH

#PWFOTUBBOEF
UBCFM
JT
HFCBTFFSE
PQ
FFO
POEFS[P F L
O B B S
E F
Q S JK [ F O
WB O
E J WF ST F
M V YF
E J H J U B M F
I P P S UP F T UF M M F O
C JK
T Q F D J G J F L
P N T D I SFWF O
I P P S Q SP C M F N F O 
% F
H F O P F N E F
C F E SBH F O
C F U SF G U

EF
FJHFO
CJKESBHF
QFS
IPPS UPFTUFM
OB
BG USFL
WBO
E F
T U B O E B B SE WF SH P F E J O H
WB O
E F
[ P SH WF S [ F LF SB B S
  
7P P S
N F F S
J O G P S N B U J F
PWF S
I F U
P O E F S [ P F L
[ J F
P P L
X X X I P P S UP F T UF M Q S JK [ F O  O M

# F M
WP P S
N F F S
J O G P S N B U J F

PG
F F O
H F I P P S UF T U
        

Vraag een gratis sample aan op

14

Themabijlage Keel Neus Oren

Audiologisch Centrum (AC): Kenniscentrum voor gehoor-  en taalspraakproblemen

Oorsuizen of Tinnitus Heeft u last van geluiden die niet van buitenaf komen zoals: suizen – fluiten - sissen – ruisen – snerpen en andere beschrijvingen van geluiden in de oren, hoog, laag, continu, afwisselend hard en zacht? Dan is er wellicht sprake van oorsuizen, ook wel Tinnitus genoemd. Het is mogelijk dat dit samen gaat met slechthorendheid of overgevoeligheid voor geluid (hyperacusis).

Volwassenen en kinderen met gehoor- of taalspraakproblemen worden door de huisarts, maar ook regelmatig door een kno-arts of kinderarts, doorverwezen naar een Audiologisch Centrum (AC). Op zo’n 30 locaties - verspreid over het hele land - worden jaarlijks tussen de 75.000 en 80.000 patiënten behandeld. De kosten daarvan worden vergoed door de zorgverzekeraars.

Tinnitus speelt een grote rol in het dagelijks leven van patiënten en ook in dat van anderen in hun omgeving. Het bezoeken van de site www.tinnitus.nl biedt voor beide partijen veel informatie.

Door NETTIE VAN DOORN

‘In een Audiologisch Centrum (AC) werkt een team van deskundigen’ vertelt Marco Strik, directeur van de Federatie Nederlandse Audiologische Centra (FENAC), de brancheorganisatie voor Audiologische Centra in Nederland. ‘In die teams werken audiologen, logopedisten, maatschappelijk werkers, psychologen en soms een psycholinguïst of spraak/taalpatholoog. Zij houden zich bezig met onderzoek, revalidatie en begeleiding bij gehoorproblemen die zich voordoen bij volwassenen én bij kinderen.’ Dat betekent onder meer dat in de centra de gehoorscherpte wordt gemeten, de meetresultaten en de consequenties daarvan met de betrokkenen worden besproken, er advies wordt gegeven over hoorhulpmiddelen en dat er begeleiding wordt geboden bij de acceptatie van slechthorendheid en bij het gebruik van hoorhulpmiddelen. Niet alléén een hoortoestel ‘In de ruim dertig jaar dat patiënten naar AC’s worden doorverwezen, is het duidelijk geworden dat gehoorproblemen vaak niet alléén met een hoortoestel kunnen worden opgelost’, zegt Strik. ‘Mensen die slecht horen of doof zijn, lopen vaak ook tegen andere problemen aan. Zo heeft communicatie met anderen er nogal eens onder te lijden, met alle gevolgen van

dien voor de werksituatie en het sociale leven van patiënten en hun directe omgeving. Daarom hebben de AC’s heel bewust gekozen voor een multidisciplinaire aanpak, waarbij een op dat moment noodzakelijke deskundige kan worden ingeschakeld. Daarmee wordt een verbinding gelegd tussen opsporing en diagnostiek, onderwijs en gezondheidszorg, cure en care en tussen zintuiglijke beperking en techniek. De AC’s vormen op die manier een krachtige schakel binnen de totale zorg voor slechthorenden, doven en mensen met taal- en spraakmoeilijkheden.’ Contacten met derden Om hun kerntaken goed te kunnen uitvoeren, onderhouden de audiologische centra hechte contacten met de doorverwijzende artsen, logopediepraktijken, thuiszorgorganisaties, ziekenhuizen, audiciens en andere behandelaars en instellingen. Ook worden de centra regelmatig ingeschakeld als er een diagnose moet worden gesteld ten behoeve van door de AWBZ gefinancierde zorg, voor het speciaal onderwijs en ten behoeve van beroepskeuze, aanpassingen op de werkplek, uitkeringsinstanties etcetera. ‘Uit dit alles blijkt dat de AC’s zich bij hun werkzaamheden niet alleen richten op de patiënt met een zorgvraag, maar

zeer nadrukkelijk ook op de omgeving – in de meest brede zin van het woord – van die patiënt’, legt Strik uit. Aandacht voor jonge kinderen Van alle patiënten die naar een AC worden doorverwezen, is zo’n 60 procent volwassen en 40 procent onder de zestien jaar. Strik: ‘Omdat de ervaring heeft geleerd, dat vroege onderkenning van taalspraakstoornissen bij kinderen zijn vruchten afwerpt, is het testen van drie dagen oude baby’s landelijk beleid geworden. Dat wordt nu standaard gedaan, tegelijk met de ‘hielprik’. Als daar aanleiding voor is, worden ook deze heel jonge kinderen al doorverwezen naar een AC en daar samen met hun ouders behandeld en begeleid.’ Kwaliteitseisen Alle Audiologische Centra in Nederland voeren de hier genoemde kerntaken uit. Wel bestaat er variatie in de manier van werken en de intensiteit van de verschillende kerntaken. Een variatie, die vooral is terug te voeren naar de ‘achtergrond’ van de centra: er zijn er die geheel zelfstandig werken terwijl andere deel uitmaken van een grotere organisatie, zoals een ziekenhuis of andere gezondheidszorginstelling. FENAC-directeur Marco Strik: ‘Alle

bij de FENAC aangesloten AC’s hebben gemeen dat zij voldoen aan de kwaliteitseisen die door de branche zelf zijn opgesteld. Daar wordt - terecht - scherp op toegezien. Richting patiënten en andere betrokkenen personen en instanties laten de AC’s daarmee zien dat ze hun werk én hun doelstelling - een solide Kenniscentrum zijn voor gehoor- en taalspraakproblemen - serieus neemt.’

Foto: Jeroen Taalman

Foto: Jeroen Taalman

AUDIOLOGISCHE CENTRA Naam

Straat

Postcode/ Plaats

Audiologisch Centrum Holland Noord Audiologisch Centrum Flevoland (KEGG) Audiologisch Centrum Amersfoort (Pento) Audiologisch Centrum Amsterdam (KEGG) Audiologisch Centrum VU medisch centrum Audiologisch Centrum AMC, KNO Audiologisch centrum Apeldoorn (Pento) Audiologisch Centrum Drenthe (Pento) Audiologisch Centrum Bergen op Zoom (Auris) Audiologisch Centrum Breda (Libra) Samenwerkende Audiologische Centra Eindhoven Audiologisch Centrum Sint Marie Audiologisch Centrum Goes (Auris) Audiologisch Centrum Den Haag (KEGG) Stichting Audiologisch Centrum Twente (Pento) Audiologisch Centrum Viataal, lokatie ʻs Hertogenbosch Hoensbroeck Audiologisch Centrum (SRL) Stichting Audiologisch Centrum Friesland (Pento) Audiologisch Centrum Leids Universitair Medisch Centrum Audiologisch Centrum Academisch Ziekenhuis Maastricht Audiologisch Centrum van het St.Radboudziekenhuis Nijmegen Audiologisch Centrum Erasmus MC Audiologisch Centrum Rotterdam (Auris) Audiologisch Centrum Viataal Audiologisch Centrum Tilburg (Libra) Audiologisch Centrum UMC, afd. KNO Audiologisch Centrum Utrecht (Auris) Venlo Audiologisch Centrum (SRL) Stichting Audiologisch Centrum Zwolle (Pento)

Rubenslaan 2-6 Spoordreef 34 Zangvogelweg 150 Derkinderenstraat 1 De Boelelaan 1117 Meibergdreef 9 Albert Schweitzerlaan 31 Beilerstraat 205 A Boerhaaveplein 3b Adriaan van Bergenstraat 232 Castiliëlaan 8 Castiliëlaan 8 Nassaulaan 8 Lange Lombardstraat 35 Geerdinksweg 139-35 Hervensebaan 4 Zandbergsweg 111 Verlengde Schrans 35 Albinusdreef 2 P. Debyelaan 25 Philips van Leydenlaan 15 ʼs-Gravendijkwal 230 Heer Bokelweg 143 Theerestraat 42 Dr. Deelenlaan 15 Heidelberglaan 100 Reinder Blijstralaan 69 Tegelseweg 210 Oosterlaan 20

1816 1315 3815 1062 1081 1105 7334 9401 4624 4811 5629 5629 4461 2512 7555 5232 6432 8932 2333 6229 6525 3015 3032 5271 5042 3584 3571 5912 8011

Federatie van Audiologische Centra

Christiaan Krammlaan 8-10

3571 AX Utrecht

adv_nieuw.indd 1

MB Alkmaar GP Almere DP Amersfoort BE Amsterdam HV Amsterdam AZ Amsterdam DZ Apeldoorn PJ Assen VT Bergen op Zoom SW Breda CH Eindhoven CH Eindhoven SX Goes VP ʻs-Gravenhage DL Hengelo (ov) JL ʻs-Hertogenbosch CC Hoensbroek NJ Leeuwarden ZA Leiden HX Maastricht EX Nijmegen CE Rotterdam AD Rotterdam GD Sint Michielsgestel AD Tilburg CX Utrecht AS Utrecht BL Venlo GC Zwolle

Telefoon

(072) 514 (036) 535 (033) 475 (020) 669 (020) 444 (020) 566 (055) 581 (0592) 33 (0164) 26 (076) 520 (040) 291 (040) 241 (0113) 25 (070) 384 (074) 291 (073) 699 (045) 528 (058) 280 (071) 526 (043) 387 (024) 361 (010) 463 (010) 413 (073) 558 (013) 462 (030) 250 (030) 275 (077) 320 (038) 421

10 90 51 10 09 40 82 06 65 41 18 35 03 83 73 87 29 15 24 75 91 32 22 84 87 77 91 50 87

50 30 33 33 83 13 02 41 99 30 88 15 42 00 01 33 00 86 40 93 76 90 80 51 00 22 00 97 11

(030) 276 99 02

Website

www.nsdsk.nl www.acflevoland.nl www.acamersfoort.nl www.ac-amsterdam.nl www.vumc.nl/kno/audiologie www.amc.nl www.acapeldoorn.nl www.acdrenthe.nl www.auris.nl www.actilburg.nl www.ac-eindhoven.nl www.sintmarie.nl www.auris.nl www.acdenhaag.nl www.actwente.nl www.viataal.nl www.srl.nl www.acfriesland.nl www.lumc.nl/audc www.keelneusoor.nl www.eur.nl/fgg/kno www.auris.nl www.viataal.nl www.actilburg.nl www.umc.utrecht.nl www.auris.nl www.srl.nl www.aczwolle.nl www.fenac.nl

23-08-2007 09:52:51

Themabijlage Keel Neus Oren

15

Als een hoortoestel niet volstaat... kan een hoorimplantaat oplossing bieden

Feiten & cijfers • 10% van de Nederlanders is doof of slechthorend, boven de 75 jaar is dit zelfs 75% • Ongeveer 27% van de doven en slechthorenden draagt een hoortoestel • Op dit moment dragen in Nederland 2.000 mensen een cochleair implantaat, waarvan 700 kinderen • Ongeveer 2.500 mensen hebben een Baha. Het aantal doven en slechthorenden dat kiest voor een CI of Baha neemt gestaag toe

Voor de meeste doven en slechthorenden biedt het hoortoestel uitkomst. Dat geldt niet voor mensen met geïrriteerde oren of een ernstige gehoorbeschadiging. Voor hen zijn er alternatieven voorhanden: een cochleair implantaat of een Baha. Door LISETTE DE JONG De Nucleus® Freedom™   geluidsprocessor van Cochlear™

V

eel doven en slechthorenden ervaren hun hoortoestel als een verademing: ze kunnen de wereld om zich heen weer horen en voelen weinig tot niets van het apparaatje in hun oor. Bij sommige mensen is het trommelvlies of slakkenhuis in het binnenoor echter zodanig beschadigd dat ze ook met een hoortoestel weinig of geen geluiden kunnen waarnemen. Anderen krijgen met een hoortoestel last van ontstekingen of een ‘loopoor’. Weer anderen missen een deel van de gehoorgang of het middenoor waardoor ze geen hoortoestel kunnen dragen. Ad Snik, als hoogleraar audiologie verbonden aan het Universitair Medisch Centrum Sint Radboud in Nijmegen: “Dit zijn potentiële kandidaten voor een implantaat. Een cochleair implantaat is daarbij bedoeld voor mensen met een defect slakkenhuis, een Baha voor mensen die een gewoon hoortoestel niet verdragen.”

Onder de huid Zijn collega Emmanuel Mylanus, hoofd cochleaire implantaten bij kinderen, legt uit hoe het werkt: “Een cochleair implantaat bestaat uit een uitwendig geluidsontvangertje, een spraakprocessor en een inwendig gedeelte verbonden met elektroden. Het inwendige gedeelte wordt operatief ingebracht onder de hoofdhuid, achter of boven de oorschelp. Het cochleaire implantaat zet geluiden om in elektrische signalen die het slakkenhuis direct stimuleren, zodat mensen met een defect slakkenhuis weer geluiden kunnen waarnemen.” Overigens verandert een CI niets aan de doofheid zelf. Na uitschakeling van de CI hoort iemand nog steeds weinig tot niets.

De Baha werkt anders dan het CI: “De Baha is een hoortoestel verankerd aan het bot. Het bestaat uit een titaniumschroef met daarop een toestel dat geluid omzet naar trillingen. Via de schroef, die operatief in de schedel wordt geplaatst, worden de trillingen door het slakkenhuis waargenomen en in geluid vertaald. Het is een relatief eenvoudige ingreep waarbij plaatselijke verdoving voldoende is”,

vertelt Mylanus. Over de CI bestaat de nodige discussie, want er kleven ook nadelen aan deze oplossing. “Je moet ervoor geopereerd worden en de geluidskwaliteit is niet zo goed als die van een hoortoestel. Ook met CI is het moeilijk om in een rumoerige omgeving geluiden van elkaar te onderscheiden”, legt Mylanus uit.

Tussen wal en schip Verenigingen voor doven en slechthorenden vinden dat mensen met een CI tussen wal en schip dreigen te vallen. Zij horen noch tot de horende wereld, noch tot de dovenwereld. “Zeker bij kinderen die hun spraak nog moeten ontwikkelen kan dat een probleem zijn. We pleiten daarom voor een goede patiëntenbegeleiding. Een waarborg hiervoor is dat de zorg door gespecialiseerde CI-centra wordt geleverd, in samenwerking met een Stichting Gezinsbegeleiding en in overleg met de patiëntenverenigingen”, aldus Snik. Goed gehoor? www.kinderhoortest.nl (voor kinderen) www.hoortest.nl (voor volwassenen) www.oorcheck.nl (voor jongeren)

Het Nucleus® Freedom™ cochleair   implantaat van Cochlear™

Meer weten? Het Baha®-systeem

www.cochleaireimplant.nl www.onici.be www.nvvs.nl

8JF
TMFDIU
IPPSU
IPPSU
CJK
EF
/774


Hearing is our passion Cochlear™ is een toonaangevend Australisch bedrijf in de wereld van gehoortechnologie en marktleider op het gebied van implanteerbare oplossingen voor doven en slechthorenden. Dit jaar viert Cochlear twee belangrijke verjaardagen. Het is precies 25 jaar geleden dat het eerste commercieel beschikbare cochleaire implantaatsysteem (C.I.) werd geïmplanteerd en 30 jaar geleden dat de eerste Baha® werd geplaatst. Ondertussen maken wereldwijd meer dan 87.000 mensen gebruik van een Nucleus® C.I. en zijn er reeds meer dan 35.000 Baha gebruikers. Bij Cochlear speelt technologische innovatie een uitermate belangrijke rol bij de productontwikkeling. Deze innovatie is zowel gericht op het design als op de prestaties van de producten. Hear now. And always. Met deze filosofie wil Cochlear levenslang nieuwe, gebruiksvriendelijke oplossingen blijven aanbieden waardoor mensen met ernstige gehoorproblemen (opnieuw) kunnen horen, communiceren en participeren in de samenleving. Indien u meer informatie wenst, breng dan een bezoek aan een KNO-arts of audioloog in uw buurt of neem een kijkje op: www.cochlear.nl. Cochlear en het elliptische logo zijn handelsmerken van Cochlear Limited Nucleus en Baha zijn geregistreerde handelsmerken van Cochlear Limited

ad_AH.indd 1

8/16/07 2:20:25 PM

%F
/FEFSMBOETF
7FSFOJHJOH
WPPS
4MFDIUIPSFOEFO
/774
[FU
[JDI
JO
WPPS
NFOTFO
NFU
FFO
IPPSQSPCMFFN
[PEBU
[JK
[P
HPFE
NPHFMJKL
LVOOFO
GVODUJPOFSFO
JO
EF
TBNFO MFWJOH
%BU
EPFU
EF
/774
EPPS
POBGIBOLFMJKLF
WPPSMJDIUJOH

UF
HFWFO
PWFS
TMFDIUIPSFOE IFJE
EF
[JFLUF
WBO
.nOJoSF

UJOOJUVT
FO
IZQFSBDVTJT
FO

FFO
CSVHIPFLUVNPS


%

F
/774
MBBU
PPL
MVJE
FO
EVJEFMJKL
WBO
[JDI
IPSFO
CJK
EF
QPMJUJFL
PWFS IFJE
[JFLUFLPTUFOWFS[FLFSBBST
FO
EF
IPPSUPFTUFMMFOJOEVTUSJF
&O
EBU
XFSLU
.FEF
EPPS
PO[F
JO[FU
XFSE
POEFSUJUFMJOH
JO
EFDFNCFS

CJK
XFU
WFSQMJDIU
)PPSU
V
TMFDIU
%BO
IPPSU
V
CJK
POT

6X
TUFVO
WPPS
POT
XFSL
JT
PONJTCBBS
8PSE
EBBSPN
MJE
PG
EPOBUFVS
WJB


XXXOWWTOM
PG

UFM









%F
/774
CJFEU
PPL
WPPSMJDIUJOH
PWFS
FFO
DPDIMFBJSF
JNQMBOUBUJF
FO
#")"
IPPSUPFTUFMMFO
.FFS
JOGPSNBUJF
WJOEU
V
PQ
XXXOWWTOMDJ
FO
XXXOWWTOMCBIB

16

Themabijlage Keel Neus Oren

Een snotneus,   niemand ontkomt er aan We hoesten, proesten en snotteren wat af. Jong of oud, niemand ontkomt vroeg of laat   aan een verkoudheid. “Er zit niets anders op dan rustig uitzieken”, zegt Hendrik Verschuur,   KNO-arts in Medisch Centrum Haaglanden in Den Haag. Door LISETTE DE JONG

I

n 2004 kwamen 1,2 miljoen mensen bij de huisarts met klachten van neusverkoudheid of keelpijn. “In werkelijkheid komt verkoudheid veel vaker voor, want veel mensen gaan hiervoor niet naar de dokter”, zegt KNO-arts Hendrik Verschuur. Gemiddeld wordt een volwassene jaarlijks een tot tweemaal verkouden, kinderen wel zes tot acht keer. “Dat verklaart meteen de term snotaap”, lacht Verschuur. Een neusverkoudheid wordt veroorzaakt door een rhinovirus, waarvan wel honderd verschillende soorten bestaan. Keelpijn is meestal het gevolg van een infectie met virussen en soms bacteriën. Een verkoudheid verzwakt de weerstand, waardoor andere bacteriën en virussen meer kans krijgen om toe te slaan. “Dat kan bijvoorbeeld leiden tot oorontsteking, griep, bronchitis of een voorhoofden bijholteontsteking. Vaak duurt de verkoudheid dan langer dan week en heeft iemand ook last van koorts en hoofdpijn”, aldus de KNO-arts.

Gemakkelijk overdraagbaar Een verkoudheid is niet te voorkomen. Rhinovirussen zijn namelijk heel gemakkelijk overdraagbaar. Je kunt al verkouden worden door iemand een hand te geven die net zijn neus heeft gesnoten of door naast iemand te staan die hoest zonder hand voor zijn mond. Wel is het zo dat een verminderde weerstand mensen extra vatbaar maakt. Zorg daarom voor voldoende nachtrust en gezonde voeding, drink niet te veel alcohol en rook niet. “Eén sigaret kan het lokale afweersysteem in de keel al voor twee weken lamleggen. En koel je lokaal te sterk af, dan krijgt je afweersysteem een opdonder. Daar komt bij dat rhinovirussen het best gedijen bij een lage temperatuur. Je hoeft echter ook weer niet binnen te blijven als je verkouden bent”, illustreert Verschuur. Rustig aan Wie eenmaal verkouden is, rest maar een ding: rustig aan doen. “Er bestaan geen medicijnen die de kwaal genezen. Wel zijn

NATTERMAN ZORGT DAT JE ER WEER TEGEN KAN.

Novum Pharma BV • Postbus 253 • 2200 AG Noordwijk • [email protected] KOAG-nr. 2579-0707-0811

er allerlei middelen die de klachten verlichten”, zegt de KNO-arts. Bij een verstopte neus bieden een fysio­ logische zoutoplossing of xylometazolineneusdruppels uitkomst. Gebruik deze laatste neusdruppels echter nooit langer dan zeven dagen achtereen omdat ze dan blijvende schade aan het neusslijmvlies kunnen veroorzaken. “Ook stomen kan helpen omdat het slijm in de neus dan vochtiger wordt en gemakkelijker te verwijderen is”, zegt Verschuur. Vastzittende of kriebelhoest Tegen hoest bestaan, afhankelijk van de soort, middelen met een verzachtend, slijmoplossend of hoestprikkeldempend effect. Bij keelpijn kun je gorgelen met een fysiologische zoutoplossing of sabbelen op een snoepje of zuurtje. Hoeveel verlichting een middel ook brengt, de verkoudheid zal er helaas niet sneller mee verdwijnen. “Trek er gerust maar een week voor uit”, aldus Verschuur.

Dokter raadplegen? Kinderen: Voor een gewone verkoudheid hoeft een kind niet naar de huisarts. Een gewone verkoudheid gaat vanzelf over, ook al kan het hoesten, niezen of snotteren soms een paar weken duren. Ook als een verkoudheid langer duurt of als het snot van kleur verandert, heeft het geen zin antibiotica te geven. Antibiotica werken alleen tegen bacteriën en niet tegen (verkoudheids)virussen. Neem wel contact op met de huisarts als het kind bij een verkoudheid klachten krijgt als benauwdheid, piepende ademhaling of sufheid, als het slecht drinkt (minder dan de helft van normaal) of bij koorts (temperatuur boven de 38°C) die langer aanhoudt dan drie volle dagen (bij baby’s als de koorts langer aanhoudt dan 24 uur). Als het kind koorts heeft gehad en na enkele dagen opnieuw koorts krijgt, is dat ook een reden om contact op te nemen. Bron: http://nhg.artsennet.nl Volwassenen: Bij volwassenen is het raadzaam contact op te nemen bij koorts boven 39°C, koorts die langer dan 48 uur aanhoudt, suffigheid en/of extreme hoofdpijn. Zowel voor volwassenen als kinderen geldt: bel bij twijfel altijd de huisarts.

Kg^ZcYZcY^ZWWdX[bb[d

Kgda^_`Zckp_[a

If[jj[h[dZeaZo^Zg

J\Zc^ZidejlZ^\Zc bVc^ZgkVc][bk_Z 9VVgdbaj^hiZgZcdcoZ ]ddgheZX^Va^hiZccVVg Zc`g^_\ijYZWZhiZ ]ddgdeadhh^c\debVVi# H]ddgVYk^ZhW^_j^c YZWjjgi!WZa%.%%")%)%*%% d[\VcVVglll#WZiZg]dgZc#ca

M[Xh[d][d][bk_Zjejb[l[d ad`VVaiVg^Z[

18

Themabijlage Keel Neus Oren

Het griepseizoen komt er aan! De winter staat voor de deur en dat betekent dat er griepvirussen op de loer liggen. Voorkomen is beter dan genezen, dus wees gewapend met een goede weerstand. Ouderen, hart-, long- en nierpatiënten en diabetici doen er goed aan een griepprik te halen.

Steeds meer   bedrijven ver­ goeden griepprik Inmiddels wordt zo’n 25% van de Nederlanders ieder jaar ingeënt tegen Influenza. Dat was eind vorige eeuw maar 6%. Jaap Eterman van Solvay Pharma verwacht een forse groei van bedrijfsvaccinatie, zodra bedrijven weten wat het hen kan opleveren, zoals 10% daling van het ziekteverzuim en minder werkdruk bij ‘gezonde’ werknemers. Werknemers die met griep blijven doorwerken zijn voor 50% effectief en kunnen collega’s infecteren. Het lusteloze gevoel van een grieppatiënt duurt zo’n 2 weken. Eterman: “Er heerst nog steeds veel onwetendheid, zowel bij werkgevers als werknemers. Men denkt bijvoorbeeld dat je ziek wordt van de griepprik, dat griep hetzelfde is als een zware verkoudheid of dat griep goed is voor je weerstand. Voor werkgevers hebben wij een programma ontwikkelt om uit te rekenen wat de bedrijfseconomische gevolgen zijn van bedrijfsvaccinatie. www.influtec.com

Door LISETTE DE JONG

G

riep wordt, net als verkoudheid en keelpijn, veroorzaakt door een virus. In dit geval is dat het influenzavirus, waarvan verschillende soorten bestaan. Ze leiden tot min of meer dezelfde verschijnselen: vermoeidheid, misselijkheid of zelfs overgeven, hoofdpijn, koude rillingen, koorts, spierpijn, keelpijn, loopneus en een gevoel van ‘niet meer op je benen kunnen staan’. De symptomen komen binnen 24 tot 72 uur na besmetting met het virus opzetten. Het afweersysteem van het lichaam draait bij griep op volle toeren. De kans op besmetting met andere virussen of met bacteriën wordt daardoor groter. Razendsnel Griepvirussen grijpen vaak razendsnel om zich heen en kunnen hele epidemieën veroorzaken. We kennen het allemaal wel uit de dagelijkse praktijk: plotseling is een kwart van de medewerkers ziek of krijgt de helft van de kinderen in het kinderdagverblijf koorts. Griep is dan ook erg besmettelijk en wordt al overgebracht door te hoesten, elkaar de hand te schudden of met elkaar te praten. De kwaal treedt meestal op in de winter en vroeg in het voorjaar. Besmetting met het griepvirus is niet te voorkomen, het krijgen van de ziekteverschijnselen wel. Een goede weerstand helpt. Weerstand bouw je op met een goede voeding, bijvoorbeeld met voldoende groente en fruit, voldoende nachtrust, lichaamsbeweging en af en toe een moment van ontspanning. Griepprik Voor sommige mensen is gezond leven alleen niet voldoende. Mensen van 65 jaar en ouder, hart-, long- en nierpatiënten, diabetici en mensen die om andere redenen verzwakt zijn doen er goed aan zich vooraf-

gaand aan het griepseizoen – eind oktober – te laten inenten tegen griep. Bij deze groepen kan griep ernstige gevolgen hebben. Zo kan hij bij astmapatiënten leiden tot ernstige longontsteking. De griepprik, die dode of verzwakte influenzavirussen bevat, verkleint de kans op het krijgen van griep. Iemand uit een risicogroep die ondanks de inenting griep krijgt, moet contact opnemen met de dokter. Vanwege de steeds veranderende vorm van griepvirussen is jaarlijks herhalen van de inenting noodzakelijk. De inenting wordt op doktersrecept verstrekt en voor risicogroepen vergoed door de zorgverzekeraar. Met ingang van oktober 2008 hebben ook mensen tussen de 60 en 65 jaar recht op een gratis griepprik. Ook gezonde mensen kunnen zich laten inenten. Sommige werkgevers vergoeden dit voor hun medewerkers. Rustig uitzieken Toch geveld door het griepvirus? Dan is rustig uitzieken het devies. Zorg voor voldoende (nacht)rust, warmte en ontspanning. Drink bij koorts, overgeven en diarree voldoende water om uitdroging te voorkomen. Worden de ziekteverschijnselen na drie tot vier dagen niet minder, raadpleeg dan de dokter. Er bestaan geen medicijnen tegen griep, maar er zijn wel middelen die de symptomen onderdrukken. Paracetamol en ibuprofen – verkrijgbaar bij drogist, apotheek en tegenwoordig ook sommige supermarkten – werken bijvoorbeeld koortsverlagend. Daarnaast zijn er producten op de markt tegen neusverkoudheid, keelpijn en misselijkheid.

Ontspannen luisteren in rumoer Een hoorrevolutie: de Varibel hooroplossing. Een bril waarmee u ongestoord hoort in de richting waarin u kijkt. Want dankzij de vier microfoons in elk brillenpootje wordt het geluid van voren versterkt en lawaai rondom gedempt. Zodat u moeiteloos aan gesprekken kunt deelnemen en ontspannen kunt luisteren naar uw favoriete muziek. Bovendien oogt Varibel zoals het hoort: prachtig.

Voor meer informatie: 0800 827 42 35 (0800 VARIBEL) of

www.varibel.nl

Themabijlage Keel Neus Oren

19

Slikproblemen

Meer dan een brok in de keel We hebben allemaal wel eens een brok in de keel. De klacht is meestal onschuldig en gaat vanzelf weer over. Soms is er meer aan de hand of ontstaan serieuze slikklachten. Een bezoek aan de KNO-arts is dan op zijn plaats. Door LISETTE DE JONG

H

et gevoel van een brok in de keel komt vaak voor en heeft meestal geen ernstige oorzaak. Soms is er stress in het spel, waardoor de keel- en halsspieren zich overmatig inspannen. Het kan ook zijn dat er als gevolg van verkoudheid en allergie meer slijm in de keelholte aanwezig is. Blijft de brok in de keel bestaan of ontstaan er serieuze slikklachten, dan kan er meer aan de hand zijn. Soms is sprake van een uitstulping laag in de keelholte, een vergrote tongamandel, een vergrote schildklier of een chronische keelontsteking. “Slikklachten kunnen ook het gevolg zijn van spier- of zenuwaandoeningen, problemen met de coördinatie of een operatie in het hoofd-halsgebied. Vooral oudere mensen kampen met slikklachten, omdat de spierkracht en het coördinatievermogen met de jaren achteruit gaan”, zegt Frits Smit, als KNO-arts verbonden aan het VU Medisch Centrum en het Waterlandziekenhuis in Purmerend. Verslikken Slikklachten kunnen ertoe leiden dat

mensen te weinig gaan eten en zich vaak verslikken, met alle gevolgen van dien. “Voedselresten kunnen bijvoorbeeld terecht komen in de longen en daar een ontsteking veroorzaken”, legt de KNOarts uit. Wie voortdurend een brok in de keel heeft of steeds moeite heeft met slikken, doet er goed aan een bezoek te brengen aan de huisarts. Die kan de patiënt zonodig doorverwijzen naar de KNOarts. Smit: “Door goed onderzoek van de keelholte is de oorzaak van de klachten vaak te achterhalen. Soms is aanvullend röntgenonderzoek nodig om aan de hand van röntgenbeelden de juiste diagnose te stellen. Bij hardnekkige slikproblemen kan sliktraining een uitkomst bieden. Een enkele keer is een operatie nodig.”

Slimmeriken stoppen met roken We weten het allemaal: roken is slecht voor de gezondheid, het kost geld en het stinkt. Helemaal stoppen met roken is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Een gezonde dosis wilskracht en een slimme aanpak vergroten de kans van slagen. Door LISETTE DE JONG

R

oken is in meerdere opzichten verslavend. Sigaretten, pijp en sigaren bevatten nicotine, net als cafeïne een opwekkende stof waaraan het lichaam geleidelijk gewend en van afhankelijk raakt. Ongeveer de helft van de mensen die stopt met roken ondervindt de eerste weken ontwenningsverschijnselen, zoals een slecht humeur of een onrustig gevoel. Net zo verslavend zijn de psychologische effecten van roken. Mensen vinden het gezellig om in de kroeg een sigaret op te steken en hebben graag iets in hun handen, zeker als ze gespannen zijn. Sommige vrouwen roken omdat ze bang zijn om aan te komen. Afleiding Stoppen met roken is dus niet gemakkelijk. Het is echter niet onmogelijk. Een gezonde dosis wilskracht en een slimme aanpak vergroten de slagingskans aanmerkelijk. Zet daarom vooraf alle argumenten om te stoppen nog eens op een rijtje. Kies een stopdag en zorg voor afleiding tijdens zwakke momenten. Ga bijvoorbeeld even sporten of boodschappen doen, of loop een ommetje als collega’s een sigaret opsteken. Beloon uzelf voor het niet-roken, bijvoorbeeld met

een leuk tijdschrift. Mensen die stoppen met roken voelen zich na een paar weken vaak beter dan ooit, en dat is natuurlijk al een beloning op zich. Probeer verder gezond te eten en niet te veel te snoepen zodat u op gewicht blijft. Laat u niet verleiden tot het roken van één sigaretje. Mocht het toch gebeuren, zet de stoppoging dan gewoon door. In de winkel zijn verschillende middelen verkrijgbaar die een handje helpen, zoals nicotinepleisters en -kauwgum en medicijnen tegen de ontwenningsver-

schijnselen. Verder is het mogelijk om groepstherapie te volgen of persoonlijke begeleiding te krijgen van (huis)arts, telefonische coach of gedragstherapeut. Ook acupunctuur en softlasertherapie zouden ontwenningsverschijnselen aanpakken. Of dat ook echt zo is, staat wetenschappelijk nog niet vast. Stoppen met roken? Kijk op www.stivoro.nl/hulpbijstoppen

Meer lucht na Prostop Lasertherapie Tabaksrook is de voornaamste oorzaak van aandoeningen aan de luchtwegen. Overwin de verslaving en voorkom verdere schade. Prostop Lasertherapie biedt hét hulpmiddel om te stoppen.

Prostop werkt met een uitgebalanceerd behandelprotocol. De therapie is een vorm van acupunctuur die werkt door stimulatie van zorgvuldig gekozen punten. De behandeling is volkomen veilig en pijnloos. Doordat specifieke punten op het lichaam worden behandeld met een softlaser, neemt de lichamelijke drang naar nicotine sterk af. Ook de ontwenningsverschijnselen zullen aanzien-

lijk verminderen. De door het roken verstoorde energiebalans herstelt na de behandeling. De lichamelijke behoefte aan nicotine wordt verzadigd door de aanmaak van lichaamseigen endorfine. De Radboud Universiteit Nijmegen heeft onderzoek gedaan naar de methode van Prostop Lasertherapie. Uit de resultaten blijkt dat ruim 40%

.!¡¡."%(!.$%,).'6!.(%42/+%.!&

van de mensen één jaar na de behandeling nog steeds is gestopt. Bij de nicotinepleisters en -kauwgom is dat percentage slechts 17%. En wanneer men zonder hulpmiddel stopt met roken is de kans van slagen slechts 3%. Stoppen geeft vaak vervelende ontwenningsverschijnselen, die een grote invloed hebben op de kans van slagen. Naast de overtuiging dat het beter is voor de gezondheid is het noodzakelijk dat er motivatie is om te stoppen. De wil is immers de beste drijfveer om door te kunnen zetten. De laserbehandeling in combinatie met de persoonlijke begeleiding maakt dat Prostop Lasertherapie zo’n hoog succespercentage heeft. Met ruim 10 jaar ervaring en meer dan 10.000 behandelingen per jaar is Prostop marktleider in Nederland. Een behandeling van ongeveer 50 minuten inclusief intakegesprek kost €157,50. Een eventuele nabehandeling van 30 minuten binnen een half jaar is geheel gratis.

Steeds meer zorgverzekeraars vergoeden een deel van de behandeling, waaronder PWZ Achmea, Groene land Achmea, Interpolis Achmea, Zilveren kruis Achmea, Menzis, OZF, Trias en Zorg en Zekerheid.

Voor informatie, een brochure, of een stoppen-met-roken-afspraak bel gratis: Prostop 0800-77 67 867 of kijk op: www.prostop.nl Prostop heeft praktijken in Almere, Amsterdam, Amersfoort Apeldoorn, Arnhem, Boxtel, Deventer, Dronten, Eindhoven, EttenLeur, Goes, Groesbeek, Heerhugowaard, Hengelo, Hillegom, Hilversum, Hoogeveen, Raamsdonksveer, Rijswijk, Schiedam, Tiel, Tilburg, Uffelte, Woerden, Zwolle en Zaandam.

Gratis or o d t s e t hoor erde e m o l p i ged ns audicie

GENIETEN NA DE GRATIS HOORTEST Voortaan kunt u bij Specsavers ook terecht voor professionele hoorservice. Laat gratis uw gehoor testen door een gediplomeerde audicien, zodat u zeker weet dat u alles hoort. Als u hoortoestellen nodig heeft, dan krijgt u bij Specsavers 2 hoortoestellen voor de prijs van 1 uit de Specsavers Digitale Advance serie. Hiermee kunt u weer genieten van alles wat er te horen valt. Ervaar het zelf, maak kennis met Specsavers professionele hoorservice. Voor de vergoeding van de kosten van uw hoortoestel werkt Specsavers samen met een groot aantal zorg verzekeraars. In de winkel vertellen we u hier graag meer over.

2 DIGITALE HOORTOESTELLEN VOOR DE PRIJS VAN ÉÉN

Zien en Horen www.specsavers.nl/horen