KB Thermische Omgevingsfactoren (TOF) Initiële RIE & beheersplan
1.
Wat leert ons het KB TOF
2. Praktisch bij Mireille : •
Inventaris van relevante activiteiten
•
Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid
•
Bekijken van uitgevoerde taken/activiteiten voor klassering in metabolisme categorie (fysieke belasting
•
Bepalen van meetplan “hittebelasting” voor 2014
•
Rol PA-AG
3. Effecten van blootstelling aan overmatige warmte- warmtetolerantie
KB TOF
KB TOF : Over wat gaat het ? •
Interactie mens / TOF en invloed ervan op de warmtebalans
•
Uitgebreide (soms verwarrende) terminologie rond thermische omgevingsfactoren – Wat zijn de geldende definities? – Wat zijn de afkortingen, grootheden en eenheden?
• Verschillende invalshoeken voor een risico-evaluatie thermische omgevingsfactoren – Gematigde omstandigheden: comfort – Extreme omstandigheden: hitte – Extreme omstandigheden: koude •
Aanpak
KB TOF Warmtebalans (1) • S = (M - W) = interne warmteproductie • M Het metabolisme M levert energie om het lichaam in staat te stellen • W arbeid/werk W te verrichten • S is het verschil tussen beiden als maat voor warmteaccumulatie • De balans heeft drie basistoestanden – S = 0 de balans is in evenwicht kerntemperatuur rond 36,7 °C – S > 0 = het lichaam accumuleert warmte meer huiddoorbloeding, zweten,… – S < 0 = het lichaam verliest warmte minder huiddoorbloeding, rillen
KB TOF
Warmtebalans (2) • S = (M - W) = +/- K +/- C +/- R + E • K Conductie of geleiding: warmteuitwisseling (+/-) door rechtstreeks contact met de huid • C Convectie: warmteuitwisseling (+/-) tussen lichaam en omgevende lucht • •
Huid (temperatuursverschil huid-lucht en luchtsnelheid) Luchtwegen
• R Straling: warmteuitwisseling (+/-) door elektromagnetische stralen (infrarood en zichtbaar licht en beetje ultraviolet) • E Evaporatie: warmteafgave (+) door verdamping thv huid en luchtwegen afhankelijk van relatieve vochtigheid, luchtsnelheid en temperatuurverschil • •
perspiratio insensibilis : transepidermale diffusie zweten: secretie van water (99%) en NaCl en verdamping op de huid
KB TOF
Primaire klimaatfactoren die een rol spelen in de warmtebalans • Kennis nodig over fysische grootheden van de thermische omgeving en hoe deze te meten • Genormeerd in NBN EN ISO 7726 • Basisgrootheden: – Luchttemperatuur in Kelvin (Ta) of graden Celsius (ta) – Gemiddelde stralingstemperatuur in Kelvin (Tr ) of graden Celsius (tr) en Vlakstralingstemperatuur in Kelvin (Tpr) of graden Celsius (tpr) –Absolute luchtvochtigheid uitgedrukt als partieel dampdruk van water in kilopascal (Pa) – Luchtsnelheid in meter per seconde (Va)
KB TOF
Thermische isolatie (clo) • Accurate kennis nodig over kledij: thermische isolatie en effecten op de verdampingssnelheid • Genormeerd in NBN EN ISO 9920 • Samengevat: –Bepalen van de isolatiewaarden van kledij •via tabellen: Annex A voor ensembles, Annex B voor stukken •via meting: Annex D op een thermische pop, Annex E op echte mensen –Bepalen van de dampweerstand van kledij via meting of via tabellen •Via tabellen: Annex C voor ensembles •Via meting: Annex D op een thermische pop, Annex E op echte mensen • Metingen zijn complex, tabellen zeer uitgebreid en specifiek (Annex A – C = 70 pagina’s)
KB TOF
Thermische isolatie Eenvoudige tabel cfr NBN EN ISO 7730 als praktisch handvat
KB TOF
(
Fysieke belasting
• Accurate kennis nodig over het energiemetabolisme • Genormeerd in NBN EN ISO 8996 • Basis: sobane-principe • Screening: classificatie volgens beroepen en activiteiten Annex A • Observatie: classificatie volgens workload, betrokken lichaamsdelen, lichaamshouding, activiteiten Annex B • Analyse: bepalen metabolisme op basis van hartritme Annex C • Expertise: berekenen van het metabolisme op basis van het zuurstofverbruik (VO2 max meting) Annex D
KB TOF
Fysieke werkbelasting • • • • •
Zeer licht werk : < 117 Watt Licht werk : 117 - 234 Watt Halfzwaar werk : 235 - 360 Watt Zwaar werk : 361- 468 Watt Zeer zwaar werk : > 468 Watt
KB TOF
Hittebelasting indexen •WBGT •Genormeerd in NBN EN ISO 7243 •Basis: –Wijd geaccepteerd, basis voor vele standaarden –Er wordt in het nieuwe KB letterlijk naar verwezen
KB TOF
Hittebelasting indexen • WBGT • Genormeerd in NBN EN ISO 7243 • Basis: – Beoordeling warmtebelasting via WBGT • • •
Op groepsniveau Niet voor korte perioden Niet voor het comfortgebied (kantoren)
– Meting en weging WBGT verschillende hoogten vereist indien een verticale temperatuursgradiënt wijst op >5% verschil
KB TOF
Hittebelasting indexen Actiewaarden uit het nieuwe KB: WBGT
KB TOF
Praktisch bij Mireille •
Inventaris van relevante activiteiten
•
Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid
•
Bekijken van uitgevoerde taken/activiteiten voor klassering in metabolisme categorie (fysieke belasting)
•
Bepalen van meetplan “hittebelasting” voor 2014
•
Rol PA-AG
KB TOF
Praktisch
1.Inventaris van bronnen, identificatie van gevaren Overzicht afdelingen, kledij, activiteiten/taken in een tabel om de volgende stappen te kunnen uitvoeren
KB TOF
Praktisch 2. Verkennende meting van WBGT en luchtstroomsnelheid
gebruikt voor metingen
:
Praktisch 3. Bepalen van fysieke belasting: methodologie (1)
• het metabolisme per arbeidscyclus werd bepaald vanuit het metabolisme van de verschillende taken (deelactiviteiten), • de voornaamste lichaamshouding en • respectievelijke duur van de taken.
:
Praktisch 3. Bepalen van fysieke belasting: methodologie (2) Het metabolisme voor een arbeidscyclus kan bepaald worden vanuit het metabolisme van de verschillende deelactiviteiten en van hun respectievelijke duur door:
Waar • M = het gemiddelde metabolisme van een arbeidscyclus, in watt • Mi = het metabolisme van een activiteit i, in watt • ti = de duur van een activiteit, in seconden of minuten • T = de duur, in seconden, van de desbetreffende arbeidscyclus, deze is gelijk aan de som van de partiële duurtijden ti
KB TOF
Praktisch 3. Bepalen van fysieke belasting: voorbeeld Blootstellingsgroep: Sorteren, intekenen, mangel, opgeef, strijk, plooien, herstellingen, inpak Al deze activiteiten zijn onder één noemer geplaatst. Er is hier vanuit gegaan dat het merendeel van de dag, rechtstaande wordt gewerkt gekombineerd met hand- en armbewegingen, een kleiner deel gebeurt voorovergebogen. Het tillen en dragen van de plastiek zakken (tot max 20 kg) is meegenomen en de rest van de shift is stappen.
De metabolische waarden per type activiteit zijn opgelijst in de desbetreffende handleiding “Thermische Omgevingsfactoren” van de FOD WASO en tevens in de internationale norm ISO 8996 "Bepaling van de metabolische warmteproduktie”.
Nr
Taak
1 rechtstaande met hand en armbewegingen 2 voorovergebogen met hand en armbewegingen 3 lopend met gewicht tot 20 kg 4 lopend zonder belasting
TOTAAL Gemiddeld Metabolisme
Metabolisme Duur activiteit Product in Watt v/taak in minuten (ti Mi x tiProduct (Mi)Metabolisme Mi x ti in Watt v/taak (Mi) 180 195 400 200
290 60 30 70
52200 11700 12000 14000
975
450
89900 200
Het gemiddeld metabolisme voor deze verschillende activiteiten met hun overeenkomende tijdsduur komt uit op 200 Watts en valt dus in de klasse licht werk (gamma 180-240 Watts).
KB TOF
Praktisch 4. Evaluatie van de risico’s, vergelijking met richt- en grenswaarden (1) • Gemeten of berekende waarden zijn al ingebracht in de grote overzichtstabel • Ook de referentiewaarden waarmee wordt vergeleken worden opgenomen in de tabel
• Resultaat van de vergelijking wordt eveneens genoteerd in de tabel Zie overzichtstabel
(%)
To ch t
Ge m W eten BG T
eid bu ite vo n ch tig h
em p en t
ng me ti Uu r
me t in g m Da tu
Zo ne Af de lin g
bu it (°C)
(°C-WBGT)
(m/sec.)
HEUSDEN 1 burelen 2 receptie 3 garage 4 distributiehal 5 magazijn werkkledij
24,10,13
14h30
17
80
18,9
0
6 tapijten
24,10,13
14h20
17
80
19,13
0
7 schoonloopmatten
24,10,13
14h10
17
80
19
0,07
8 schoenrecyclage
24,10,13
14h00
17
80
19,2
0
9 intekenen / sorteren (eindsortering) A
24,10,13
12h00
17
80
17,7
0,08
10 intekenen / sorteren (reeks klanten) B
24,10,13
12h10
17
80
18,5
0
11 intekenen / sorteren (grote klanten) C
24,10,13
12h40
17
80
18,4
0,11
12 wasserij waszone
24,10,13
12h30
17
80
18,5
0,05
13 wasserij mangel (IS03)
24,10,13
11h30
17
80
18,3
0
14 wasserij mangel (PL01)
24,10,13
11h40
17
80
18,6
0
15 wasserij drogers
24,10,13
11h10
16
80
19,2
0
16 wasserij industrie opgeef
24,10,13
10h55
16
80
18,05
0
17 wasserij industrie controle
24,10,13
10h40
16
80
18,4
0
18 wasserij industrie hemdenautomaat
24,10,13
10h30
16
80
18,7
0,04
19 wasserij industrie plooien
24,10,13
11h20
17
80
18,35
0
20 wasserij inpak
24,10,13
11h50
17
80
18,55
0
21 nieuwkuis ontvlekking
24,10,13
15h20
17
80
18,9
0,02
22 nieuwkuis strijktafel
24,10,13
15h10
17
80
19
0
23 nieuwkuis draperiepers
24,10,13
15h00
17
80
19,5
0,09
24 nieuwkuis herstellingen 25 nieuwkuis inpak
24,10,13 24,10,13
14h40 14h50
17 17
80 80
18,8 19,3
0 0
MERCHTEM 101 burelen 102 receptie 103 garage 104 distributiehal
KB TOF
Praktisch 4 Evaluatie van de risico’s, vergelijking met richt- en grenswaarden (2) • Zoals verwacht in deze periode van het jaar en in relatie met de buitentemperatuur en vochtigheid liggen alle WBGT waarden ruimschoots onder de index 29 voor lichtwerk en 26 voor halfzwaar werk. • Tevens bleef de luchtsnelheid duidelijk onder de streefwaarde van 0.5 m/sec. Rusttijden
Praktisch 5. Bepalen van meetplan “hittebelasting” voor 2014 (1)
• In 2014 zal een meetcampagne uitgevoerd worden vanaf overschrijding van een buitentemperatuur van 26 °C (dichtstbijzijnde weerstation of eigen meting). • Een of meerdere van volgende activiteiten zal als referentie dienen voor de rest van de activiteiten:
• • • •
nieuwkuis draperiepers wasserij drogers nieuwkuis inpak tapijten
Praktisch 5. Bepalen van meetplan “hittebelasting” voor 2014 (2)
• Idealiter best 2 maal per dag meten: 11 h am en 14 h pm. • Evalueren of overschrijdingen van de toepasselijke WBGT index gebeuren. • Desgevallend bekijken of de reeds toegepaste maatregelen voldoende gealigneerd zijn met de regelgeving betreffende extra rusttijden, ventilatie, frisdranken. • In het najaar 2014: • evaluatie van de resultaten van deze meetcampagne met als doel de relevantie van warmtebelasting bij Mireille N.V. te bepalen en • een beheersplan voor de volgende jaren op te stellen.
Rol PA-AG – KB 4 juni 2012 Adviserend Meet-en berekeningsmethodes Technische en organisatorische maatregelen Rusttijden Verfrissende dranken Gevoelige risicogroepen Beslissend Korte blootstelling aan ernstige overmatige warmte bij interventies Bepalen max. blootstellingsduur en werkorganisatie
Rol PA-AG - Mireille Multidisciplinaire samenwerking RIE TOF Hygiënist (CLB), IPA Meerwaarde via medisch toezicht • Inventariseren - aandachtspunten vanuit werkvloer • Informeren - maatregelen plan ‘hittebelasting’ 2014 • Adviseren - kledij, vochtinname • Aandacht voor medewerkers met risicoprofiel
Effecten van blootstelling aan overmatige warmte Huidaandoeningen Zonnebrand, Hitte-rash, hitte-urticaria, intertrigo Hittesyncope Hittekramp Hitte-uitputting Hitteslag
Warmtetolerantie Gewicht, conditie, leeftijd Alcohol, drugs, medicatie Medische problematiek Warmtegewenning
Langzaam en geleidelijk, >15dg Verdwijnt vlug, 3-4dg
