KASCO. Inhoud. Isis Architectuur Nijmegen, september 2005, Brigitte van Bakel

KASCO Isis Architectuur . Oranjesingel 12 . Postbus 1409 . NL 6501 BK Nijmegen T +31 (0)2 43 23 94 29 F +31 (0)8 42 20 01 43 E [email protected] URL www.isis-architectuur.nl Contactpersoon: ir. B.F.S.A. van Bakel, architect BNA

KASCO Aanleiding

Een fietstocht over de dijken bij Nijmegen deed me beseffen dat dit gebied gigantische veranderingen ondergaat . In het Vinex Waalspronggebied bijvoorbeeld worden 11.000 woningen en voorzieningen gebouwd in een voormalig tuinbouwgebied. Het beeld, de structuur, cultuur en ecologie van het gebied wijzigen daardoor definitief. Het glazen kassenlandschap op een schaal zoals het nu nog bestaat gaat zogezegd definitief van de kaart verdwijnen. Dat roept vragen op naar coherentie en programmatische kwesties. Dit is aanleiding geweest een onderzoek te starten naar de implementatie van het kassenbouwsysteem in een gebouwconcept dat, behalve aan de beeldwaarde van het cultuurhistorische landschap, een bijdrage levert aan flexibele en eigentijdse woon-, werk- en recreatieprogramma’s; een bijdrage levert aan een verantwoorde en voordelige energiehuishouding in gebouwen; optimaal gebruik maakt van de vele architectonische beeldmiddelen van de kas en het materiaal glas; daarnaast de technische en economische voordelen die geboden worden door het gebruik van het geïndustrialiseerde kassenbouwsysteem dichterbij brengen. Het ontwikkelde gebouwconcept is uiteraard niet gebonden aan de locatie Nijmegen, maar kan op vele plaatsen vorm krijgen. In deze uitgave vindt u een schetsmatige uitwerking van het concept, de uitgangspunten en een aantal projectvoorbeelden. Nijmegen, september 2005, Brigitte van Bakel

Inhoud 1. Inleiding 2. Gebruik

- woning, maatschappelijke functie, tentoonstelling, bedrijf

3. Bouwtechniek

- uitwerking gevelsamenstelling

4. Bouwmethode

- industriële prefabricage, montage op de bouwplaats

5. Bouwkosten

- in relatie met duurzaamheid, onderhoud, flexibiliteit

6. Bouwfysica

- warmte, koeling, ventilatie, vocht, akoestiek

7. Installaties

- verwarming, kooktoestel, warm tapwater, pv-screens

8. Veiligheid - brand, inbraak

9. Constructie - aanpasbaarheid standaardsystemen

10.Projectvoorbeelden - De Vier Seizoenen Woning - Atelier voor Twee

11.Bronnen - Literatuur

12.Referenties © Isis Architectuur 2004-2005

KASCO

1. Inleiding

Kasco is een werktitel en staat voor het volgende principe: De tuinbouwkas als technisch ver doorontwikkeld en gestandaardiseerd bouwsysteem is een gegeven. Het biedt een transparante buitenschil, een regen- en windbescherming. Traditionele gebouwen hebben een buitenspouwblad ter versiering en een luchtspouw voor ventilatie en vochtregulering. De kas wordt gezien als de versiering van het gebouw. De spouwruimte uit de traditionele bouw is opgerekt en krijgt behalve een ventilerende functie ook een gebruiksfunctie. De cocon binnen de kasruimte is een lichtgewicht gebouw. Te denken is aan bijvoorbeeld houtskeletbouw met een klimatiserende isolatielaag. Het is van belang het imago van de kas uit de context van de tuinbouwkassen te halen. De kas zal immers een nieuwe betekenis krijgen voor woningen, maatschappelijke voorzieningen, tentoonstellingsgebouwen of bedrijfsgebouwen. Tussen cocon en kas ontstaat een ruimte die flexibel kan worden toegewezen aan zowel het interieur als het exterieur van het gebouw. Het klimaat is uiteraard van cruciaal belang voor een aangename omgeving. Daarom wordt in deze brochure veel aandacht besteedt aan de klimaataspecten.

© Isis Architectuur 2004-2005

Waalsprongkassen bij Nijmegen

Crystal Palace London eind 19e eeuw

KASCO

1. Inleiding

Deze afbeelding laat zien dat Kasco gebruik maakt van eeuwenoude principes in de geschiedenis van de gebouwhuid. De context is echter nieuw. De dubbele structuur biedt een toegevoegde ruimte, die een nieuwe betekenis kan krijgen voor de ruimtelijke beleving. (10.)

KASCO


↓

KASCO

2. Gebruik Deze conceptschetsen geven voorbeelden van het gebruik van de ruimte tussen de kas en de cocon.


KASCO

2. Gebruik

- woning, maatschappelijke functie, tentoonstelling, bedrijf Hiernaast zijn schetsmatige voorbeelden gegeven van mogelijke schakelingen en relaties tussen cocon, kas en exterieur. Uiteraard zijn vele varianten denkbaar. Het concept biedt zeer flexibele uitwerkingsmogelijkheden. Maten, vorm, verhoudingen en schaal van kas en cocon zijn variabel.


KASCO

2. Gebruik

- woning, maatschappelijke functie, tentoonstelling, bedrijf

Boven in de kas is het warmer dan beneden. Door de temperatuurverschillen die ontstaan in de kas, is het mogelijk om de verdiepingsruimten op verschillende manieren te gebruiken. Het klimaat in de kasruimte is in de vroege lente en herfst aangenaam. Een verschuiving van de activiteiten binnen en buiten de cocon kan gedurende het hele jaar plaatsvinden. In het algemeen kunnen woon- en werkomgeving meer daglicht toelaten, wat een prettig leefklimaat oplevert. Daarnaast is de cocon zeer flexibel indeelbaar, wat de duurzaamheid van het concept ten goede komt. Bij hergebruik van bestaande kassen zal onderzocht moeten worden of er voldoende aanpassingsmogelijkheden zijn; eveneens of deze investering opweegt tegen de kosten van nieuwbouw. De inschatting is dat de kosten van hergebruik in de meeste gevallen even hoog zijn dan die van nieuwbouw.

Waalsprong Nijmegen kascomplex als Vinex Straat

Kasco ten behoeve van een woning


KASCO De kas: In principe werkt de kas (glazen buitenhuid) als buitenschil, als beschermer tegen regen en wind, maar ook, op geluidbelaste lokaties van belang, als geluidisolator. De buitenschil bestaat voor het grootste deel uit blank glas: floatglas, gehard en/of gelaagd glas. Deels kan het kasglas voorzien zijn van een glasprint , gekleurd glas of bestaan uit etsglas of matglas, als een architectonische uitwerking dit vraagt. De cocon: In de binnenschil (de cocon) wordt de isolatie opgenomen. De mogelijkheden voor daglichtopeningen zijn groter dan bij een traditionele woning, omdat er minder warmteverliezen optreden. De cocon behoeft dus geen regenscherm, maar wel een akoestische bescherming tegen nagalm in het kasgebouw. De cocon dient in principe geheel los te staan van de kasconstructie. Dit in verband met de verschillende uitzettingscoëfficienten van de bouwmaterialen én contactgeluid.


3. Bouwtechniek

- Uitwerking gevelsamenstelling

KASCO

3. Bouwtechniek

- Uitwerking gevelsamenstelling

Volgens het bouwbesluit mag de ruimte voor toilet/bad/meterkast/warmwatertoestel en stooktoestel buiten beschouwing worden gelaten bij de EPC berekening, en behoeft een trap en een meterruimte slechts een regenwerende scheidingsconstructie. Dit betekent dat ruimten voor stooktoestel (deels eventueel keuken), badkamer, toilet en meterkast in principe niet geklimatiseerd hoeven te zijn voor wat betreft warmte. Wel uiteraard is bescherming tegen bevriezing nodig en ook ventilatienormen zijn van belang. Isolatie en verwarming in de kas kan optioneel worden ingezet. De cocon kan naar gelang de architectonische uitwerking behoeft een versiering krijgen. Ter illustratie hiernaast het interieur van de brandweerkazerne in Houten, dat behangen is met kindertekeningen. Omdat het materiaal niet regenbestendig hoeft te zijn kan met de meest uiteenlopende materialen gewerkt worden. Brandweerkazerne Houten Samyn en Partners


KASCO In principe kan gebruik gemaakt worden van de standaard bouwmethode uit de kassenbouw. Een betonfundering kan eventueel geprefabriceerd worden, afhankelijk van de grondsamenstelling. Als de kas gebouwd is en het dak van glas voorzien, is er een droge werkplaats voor de montage van de cocon. De cocon bestaat bijvoorbeeld uit een houtskelet, dat in zijn geheel geprefabriceerd wordt.


4. Bouwmethode

- industriële prefabricage, - montage op de bouwplaats

KASCO

5. Bouwkosten


Duurzaamheid heeft onder meer van doen met aanpasbaarheid van het gebouw. Een duurzaam gebouw is bestand tegen de tijd. Met relatief weinig kosten kan het gebouw worden aangepast aan de veranderende behoeften van de gebruikers. In de traditionele bouw wordt veelal gewerkt met zware en weinig flexibele bouwsystemen. Met name in de woningbouw is dit een probleem. Kasco biedt een bouwsysteem, waarin het eenvoudig is de woning aan te passen, bijvoorbeeld met een uitbreiding. Omdat Kasco wordt gemonteerd op de bouwplaats en het voorbereidende werk niet op de bouwplaats plaatsvindt, is de bouwtijd relatief kort. Dit levert een grote kostenbesparing op, die zich niet zozeer direct vertaald in de bouwkosten, maar wel in de exploitatiekosten. Deze kostenbesparing zou ten goede kunnen komen aan het gebouw zelf. Met name in de seriematige woningbouw wijzigt de verhouding bouwkosten en exploitatiekosten dusdanig, dat relatief meer geinvesteerd kan worden in grotere woningen. Een behoefte van kopers die zich steeds meer kenbaar maakt. Daarnaast kan de ruimte binnen de kas zeer flexibel ingericht worden, wat een grote mate van keuzevrijheid voor de gebruiker biedt. Ook de doe-het-zelver komt aan zijn trekken. Immers kan na de oplevering van Kasco naar hartelust binnen de kas geklust worden.


(6.)

KASCO Ter voorkoming van onderhoud kan voor het dak zelfreinigend glas worden toegepast. Dit is blank glas met een transparante minimale coating met fotokatalytische en hydrofiele eigenschappen. Bij regen spoelt het glas schoon. Daarnaast bestaat de mogelijkheid gebruik te maken van een in de tuinbouwwereld toegepaste reinigingsmethode: De volledig geautomatiseerde rijdende wasstraat, voor de reiniging van het dakvlak. Zonder de toepassing van zelfreinigend glas en wasinstallaties, doet ook sneeuw haar reinigende werking. Daarnaast is het zo dat het glas ook periodiek met tussenpozen van drie jaren gewassen kan worden op traditionele wijze. De dakconstructie is beloopbaar. Een overweging hierbij is dat andere gevelreinigingen niet nodig zijn en men kosten bespaart op onderhoud van kozijnen en dak.


5. Bouwkosten


KASCO Warmte:

Aangezien het in de kas gemiddeld 6 °C tot resp. 10 °C warmer is dan daarbuiten (1.,2.) is bij de toenemende opwarming van ons klimaat steeds minder toevoer van warmte aan een gebouw nodig. Dit betekent behalve een besparing op de energierekening een besparing op de milieubelasting. Een kleine hoeveelheid warmte zal moeten worden toegevoegd aan de cocon in de winterperiode. Optioneel is ook de kasruimte te verwarmen. Omdat gedurende het grootste deel van het jaar de ruimte buiten de cocon en in de kas warmer is dan in de cocon, is de behoefte aan koeling groter dan aan verwarming. Het effect van de huidige klimaatveranderingen in Nederland wordt eigenlijk versterkt. Isolatie van de cocon is nodig om fluctuaties in temperatuurverschillen op te vangen. Over het algemeen kan warmte opgeslagen worden in massa. Deze massa wordt geplaatst aan de binnenzijde van de cocon. Te rekenen is met ca. 20 kg/m2. Een houten constructie zal mee kunnen doen in deze voorziening. Eveneens is een isolatielaag nodig aan de buitenzijde van de constructie van de cocon.


6. Bouwfysica


KASCO Koeling:

De temperatuur in de kas kan worden bijgeregeld door afsluitbare ventilatieopeningen in de kasgevels en in het kasdak, waardoor de temperatuur in de zomer niet of nauwelijks hoger is dan buiten. Ook kan nog een schoorsteen worden toegevoegd die zowel met de binnenzijde van de cocon als met de kas in verbinding staat. Dit geeft extra koeling. Daarnaast hebben bomen en planten in de kas een verkoelende werking. In de zomer kan eveneens gebruik gemaakt worden van screens, die met hun schaduwwerking voor verkoeling zorgen.

Ventilatie:

Aan de onderzijde van de kasgevel kan in plaats van glas een strook strekmetaal geplaatst worden voor permanente ventilatie. Delen van de kasgevel op de begane grond kunnen ook open zijn. Het glas wordt dan weggelaten.


6. Bouwfysica


KASCO Naast een permanente ventilatie kan op zomerse dagen extra ventilatie worden verkregen door: Een oprolbaar zonnescherm aan de binnenzijde van het kasdak en aan de kasgevels en een te openen deel in de nok van het kasdak. Door het optredende schoorsteeneffect wordt daarmee een extra ventilatiekanaal gecreëerd in warme zomerse dagen. In de winter en eventueel ‘s nachts zorgen de screens voor een stilstaande luchtlaag tussen kasglas en scherm waardoor warmte wordt vastgehouden. Een besparing van ca. 40% op de warmtetoevoer is daardoor mogelijk.

Vocht:

Door voldoende permanente ventilatie in de kasruimte zullen er geen vochtproblemen ontstaan.

Akoestiek:

Voor een woning geldt een nagalmtijd van 0,5 s. De ruimte tussen cocon en kas is weliswaar te vergelijken met een tuincentrum, maar voor een aangenaam verblijf in de kasruimte kan deze norm worden nagestreefd met een akoestische bekleding aan de buitenzijde van de cocon. Mogelijke oplossingen hiervoor zijn, combinaties van, geperforeerd plaatmateriaal en minerale wol isolatie, een ruw oppervlak in hout of metaal, de toepassing van textiel (bijvoorbeeld teflon) en/of eventueel beplanting.


6. Bouwfysica


KASCO De moderne kassenbouw biedt tal van mogelijkheden voor een high-tech,volledig computergestuurde klimaatbeheersing. Aangezien Kasco echter bedoeld is als leefklimaat voor mensen en niet in de eerste plaats voor planten valt de keuze op het gebruik maken van het beste van beide werelden. Optimaal gebruik maken van de aanwezige kennis en ervaring uit de tuinbouw. Tegelijkertijd voldoen aan de behoefte van mensen om hun leefomgeving naar behoefte aan te passen en te besturen.


7. Installaties


KASCO Er mag geen verbrandingslucht in de cocon, noch in de kas terecht komen. Daarom lijkt een stook- en kooktoestel zonder rookgasproductie voor de hand te liggen. De voorkeur gaat uit naar een energetische voorziening van het gebouw op basis van electriciteit. Streeft men een temperatuur in de kas na van 10°C in de winter, dan kan met een warmte-terugwinsysteem gewerkt worden. Daarbij wordt koude lucht van buiten voorverwarmd en warme lucht uit de cocon d.m.v. luchtbehandelingskasten in de kas gelaten. (2.) De bijverwarming van de cocon in de winter zal voor een groot deel opgevangen kunnen worden door middel van warmteopslag in water. Het water wordt ondergronds op temperatuur gehouden en met een warmtewisselaar en pomp ontstaat een soort c.v. Het toepassen van stralingspanelen in wanden en plafonds bij lichtgewichtconstructies komt steeds meer in zwang. De markt biedt daartoe diverse mogelijkheden. Met systeemdikten van ca. 18 mm kunnen deze panelen onzichtbaar in de wanden worden weggewerkt. De straling vermindert de stofcirculatie ten opzichte van traditionele radiatoren. De stralingswarmte en eventueel ook stalingskoeling bieden een aangename gevoelstemperatuur.


7. Installaties


KASCO In principe is voor zowel cocon als kas bescherming nodig tegen inbraak. De kasruimte kan echter naar keuze volstaan met voorzieningen die ook getroffen worden rondom een tuin of niet openbare buitenruimte. Voor de brandveiligheid is de kasruimte te beschouwen als een vluchtweg, als die deels geopend is. Bij geschakelde cocons zijn de normen voor woningscheidende wanden van toepassing. Aangehouden voor het hardglas wordt de norm voor veiligheid voor tuincentra: dit betekent minimaal 4mm dikke en maximaal 1,67m x 2,8 m glasvlakken met koude oplegging (22 mm aluminium roede) of met rubber profiel (extra veiligheid). Gerekend voor extra veiligheid wordt met 5 ruiten per vak (dus glasbreedte maximaal 1m.). Glasschade bij kassen met hardglas ontstaat meestal niet door hagelstenen of voorwerpen die op of tegen het glas stoten. Bij een hoge winddruk tijdens storm bestaat het gevaar van een te grote onderdruk in de kas, waardoor de glasplaten naar buiten worden gezogen. Dit is te ondervangen door behalve een rubberprofiel glas te gebruiken dat de buiging van de platen beter opvangt.


8. Veiligheid

- brand, inbraak, glasschade

KASCO Aangehouden wordt een standaard kapbreedte voor de kasconstructie. Bij de stalen constructie zijn breedtematen van 6.40m (traliemaat 2 x 3.20m kap, beetje ouderwets in de tuinbouwwereld), 9.60m (traliemaat 2 x 4.80m) en 12.80m (breedkap) gebruikelijk. Meestal portaalspanten. Kasleverancier Smiemans levert ook boogspanten. De portaalspanten hebben een onderlinge afstand van 4,5 tot 5 m. Dit is de vakmaat. Standaard wordt geleverd met een fundering op prefab betonpoeren met een minimale afmeting en een prefab betonrand aan de randen van de kas die al dan niet voorzien is van een isolatielaag. Sondering moet uitwijzen of fundering op poeren voldoende is. De staalconstructie van de kas kan verbonden worden met de cocon voor extra stabiliteit en het opvangen van de windbelasting. De kasgevel met de aluminiumroeden dienen daarentegen zoveel mogelijk los gehouden te worden van de cocon, in verband met de diverse uitzettingscoëfficienten van materialen.


9. Constructie

- Aanpasbaarheid standaardsystemen

KASCO

projectvoorbeeld De Vier Seizoenen Woning Isis Architectuur . Oranjesingel 12 . Postbus 1409 . NL 6501 BK Nijmegen T +31 (0)2 43 23 94 29 F +31 (0)8 42 20 01 43 E [email protected] URL www.isis-architectuur.nl Contactpersoon: ir. B.F.S.A. van Bakel, architect BNA

KASCO De Vier Seizoenen Woning Colofon

10. projectvoorbeelden Inleiding

Ontwerp: Isis Architectuur Brigitte van Bakel Met bijdragen van: Gilles van Eeden, Wim Kol, Geert Schiks, Fieke Verschueren, Juliane Vierich Advies Klimaatbeheersing: Climatic Design Consult Nijmegen Tom Haartsen, Klaas Jan Nobel

Advies Ontwikkeling: ABC Vastgoedmanagement Arnhem Ad van Vuuren Verkerk Ontwikkeling en Participaties Zevenaar Rob van den Berg


Het project De Vier Seizoenen Woning is een pioniersproject op het gebied van woningbouw. Een glazen omhulsel maakt dat de woning wind en waterdicht is, zodat extra ruimte ontstaat en veel licht de woning binnentreedt. Het spanningsveld tussen privacy en openbaarheid, beslotenheid en transparantie, is hierbij een interessante ontwerpopgave. Nieuwe en flexibele woonprogramma’s liggen met dit concept voor de hand. In deze brochure vindt u de weergave van het concept en vervolgens een schetsmatige uitwerking van dit concept in een gefingeerde context. Uiteraard zijn nog vele andere eindbeelden denkbaar, ingegeven door context en materialisatie van De Vier Seizoenen Woning.

KASCO De Vier Seizoenen Woning

10. projectvoorbeelden Inspiratie en realisatie Nederland: een vier seizoenen land. De Nederlandse kassenbouw is inspiratiebron geweest bij het ontstaan van deze creatie. Een kas roept weliswaar direct associaties op met glastuinbouw, oftewel een geoptimaliseerde leefwereld voor planten. Hoe zou er een vertaling kunnen komen naar een geoptimaliseerde leefomgeving voor mensen? Dat vraagt een geschikte klimatisering. De intelligente concepten die hiervoor zijn ontwikkeld voorzien de ontwikkelde woning van een aangenaam klimaat en een voordelige energierekening. Het klimaat is individueel en op eenvoudige wijze reguleerbaar.



10. projectvoorbeelden

Functioneel concept Een traditionele woning heeft een ´binnen´en een ´buiten´. In deze Vier Seizoenen Woning is een overgangsgebied van binnen naar buiten en vice versa. In feite is het een grote bufferruimte die een bijdrage levert aan het klimaat van de woning. Er is veel daglicht in de woning én veel contact met de omgeving van de woning. De woning bestaat uit een rug, waarin voorzieningen voor de installaties van de woning; een cocon, die volledig geklimatiseerd is, en een kasruimte: de buffer. Een van de voordelen is dat de energiebehoefte van de woning laag is.



10. projectvoorbeelden Ruimte concept Aan de rug van de woning is een servicegedeelte gekoppeld. Hierin zijn alle voorzieningen opgenomen die nodig zijn voor een woning, zoals keuken, toilet, badkamer. Ruimtelijke verbindingen kunnen in het ontwerp gemaakt worden tussen servicewand en buitenruimte, tussen servicewand en cocon, tussen servicewand en kas, tussen cocon en kas, tussen cocon en buitenruimte, en tussen kas en buitenruimte. De woning kent een tweezijdige ontsluiting en is flexibel indeelbaar. Door de bijzondere relatie tussen binnen, buiten en de directe omgeving is er een ongekende dimensie aan wonen ontstaan.



10. projectvoorbeelden De rug van het huis De vraag naar een woning die er daadwerkelijk uitziet als een huis is vertaald naar een iconografisch beeld. Zoals een kind een huis tekent, simpelweg met een deur, een raam en een dak, zo ziet de rug van de Vier Seizoenen Woning er uit. In Nederland zijn we gewend aan woningen met voor- en achterkanten. De Vierseizoenen Woning biedt een tweezijdige ontsluiting en dus een helder gezicht aan twee kanten. De beide entrees zijn verbonden door een lange loop- en zichtlijn. Tegen de rug van het huis is een servicegedeelte geplaatst, dat verderop in deze brochure wordt toegelicht.




Geschiktheid voor senioren Behalve dat de woning het gehele jaar een comfortabel klimaat biedt met veel daglicht, is deze bij uitstek geschikt voor senioren. Het gehele woonprogramma kan immers naar behoefte op de begane grond uitgelegd worden. Er is voldoende extra ruimte voor een grote eetkeuken, een slaapkamer, een hobbyruimte of atelier. De indeling kan uitermate flexibel gemaakt worden. Een lange looplijn door de woning maakt alle ruimten toegankelijk en verschaft een heldere oriëntatie in de woning. Het is bekend dat veel daglicht een zeer gunstige werking heeft op de fysiologische, maar ook psychologische gezondheid van met name ouderen.



10. projectvoorbeelden Het servicedeel


Een herkenbaar vast deel in de woning is het service deel. Hier zijn op efficiente wijze alle natte groepen geconcentreerd. Alles wat een minimale maat nodig heeft om, mocht het ooit noodzakelijk worden in een rolstoel door het huis te bewegen of met behulp van verzorgers comfortabel te douchen, baden, naar het toilet gaan, wassen of koken, is ruim vormgegeven. Een wand is niet alleen een ruimtelijke scheiding maar heeft als ruimtelijk element veel meer te bieden. Een wand kan benut worden als kastruimte, voor verlichting, leidingen, en er kunnen openingen in gemaakt worden. Afhankelijk van de plaatsing van het servicedeel tegen de rug van de woning kunnen diverse indelingsvarianten op en in deze servicewand gemaakt worden.



Een besloten openheid Deze schijnbare tegenstrijdigheid is een gegeven van de Vierseizoenen woning. Een eerste gevelstudie geeft zicht op de mogelijkheden. Openheid voor optimale lichttoetreding en ruimtelijke beleving versus beslotenheid voor privacy en het spreekwoordelijke dak boven je hoofd. Door middel van screens kan de privacy worden gewaarborgd. Aan de binnenzijde van de glazen kap en de glazen wanden bieden screens een directe bijdrage aan het klimaat en de privacy van de woning. Mogelijk is een gedeelte van het glas uit te voeren als glas met een print. Voor de openingen van de cocon zijn verstelbare louvres geplaatst, zodat men naar believen kan cocoonen of van het uitzicht genieten.




Het Vier Seizoenen Hof Het wonen aan een hof of courtyard is niet alleen bij senioren geliefd. Het geeft een beschermd gevoel. Vaak staat de collectiviteit voorop. Hier is gekozen voor een opzet die zowel ruimte biedt aan het individuele als het collectieve. Door de kleinschalige opzet van dit hofje zijn loopafstanden beperkt. De tweezijdige ontsluiting van de woningen maakt het mogelijk, afhankelijk van de gekozen locatie en context het hof te ontsluiten voor auto’s. Elke woning is zowel aan de binnenzijde als aan de buitenzijde van het hof toegankelijk. Het parkeren vindt plaats in een zogeheten parkeerkoffer in een ruime gemeenschappelijke groene ruimte. Via een breed voet-fietspad en een loopbrug bereikt men de individuele woningen.




Het Vier Seizoenen Hof Afhankelijk van de ligging kan ook de buitenzijde van het hof toegankelijk zijn voor autoverkeer. De maatvoering van het hof is gebaseerd op een standaard kapmaat in de kassenbouw, namelijk 4.80 m. Zowel de tussenwoningen als de hoekwoningen zijn op deze maten uitgezet. Herkenbaar is de entree van het hof aan een glazen kap boven het parkeerkoffer. Onder de kap bevindt zich een gebouwtje dat een voorziening kan herbergen, zoals bijvoorbeeld een collectieve keuken of een verpleegpost. Het kan ook een extra woning zijn. In een waterrijk gebied kan het hof als eiland op een terp aan een dijk gelegd worden.




10. projectvoorbeelden De Lay-out



10. projectvoorbeelden Het grondgebruik


10. projectvoorbeelden Het Vier Seizoenen Hof

Een landschappelijke inrichting van het binnenterrein schept ruimte in beslotenheid.




Het Hofhuis Het woonconcept maakt een zeer flexibele indeling mogelijk. Zowel de behoefte aan veel vertrekken of weinig vertrekken kan binnen deze opzet verwezenlijkt worden. De modellen maken dit inzichtelijk. Het betreft hier één van de mogelijke eindbeelden in de vorm van een hofhuis. Het hofhuis is in feite een vrijstaande woning, die slechts door middel van de glazen kap verbonden is met een buurwoning. Vanuit alle ruimten op de begane grond is een directe verbinding met de buitenlucht mogelijk.



10. Projectvoorbeelden

Exterieur en interieur Het witte gedeelte laat de rug zien met ruimte voor het servicedeel. Een lange looplijn verbindt de diverse ruimten en laat een lange zichtlijn vrij. Op de begane grond is ruimte voor een lichte grote woonkamer, een eethoek en een grote slaapkamer, een privé patio en twee loggia´s aan de voor- en achterzijde van de woning. Een grote entresol, kan naar believen ingericht worden met een extra slaapkamer, badkamer of keuken. Door het vele daglicht is het klimaat hier overdag zowel in de herfst als in de lente zonder kunstmatige bijverwarming aangenaam. Op subtiele wijze is er steeds voor gewaakt dat tegenover een opening in de cocon een gesloten wand is, zodat in elke ruimte de nodige privacy met voldoende daglicht gecombineerd is.



10. Projectvoorbeelden Materialen De cocon van de Vier Seizoenen Woning wordt uitgevoerd met eenvoudige en toepasselijke mooie materialen, zoals (ruw bouw-) hout, berkentriplex, staal, aluminium, beton, gipsplaat, blank, geprint of gekleurd glas, textiel. De cocon wordt aan de buitenzijde voorzien van verstelbare louvres. Voor de rug van de woning is te denken aan een contrastrijk materiaal met een grove textuur, zoals natuursteen of robuuste baksteen.


KASCO projectvoorbeeld Atelier voor Twee

Isis Architectuur . Oranjesingel 12 . Postbus 1409 . NL 6501 BK Nijmegen T +31 (0)2 43 23 94 29 F +31 (0)8 42 20 01 43 E [email protected] URL www.isis-architectuur.nl Contactpersoon: ir. B.F.S.A. van Bakel, architect BNA

KASCO Atelier voor Twee


SLAK 2005 Atelierwoning

Ter gelegenheid van het veertigjarige jubileum heeft Stichting Atelierbeheer Slak, Arnhem een prijsvraag uitgeschreven voor het ontwerp van een ideale atelierwoning. Credits: eervolle vermelding door de jury bestaande uit: Karin Egge, architect voorzitter; G. Breeman, directeur Volkshuisvesting Arnhem; Wim Corvinus, beeldend kunstenaar.

A3 Poster: inzending prijsvraag



10. Projectvoorbeelden Toelichting Zojuist is onze atelierwoning opgeleverd… Er is ruimte om te dromen onder de sterren, te baden in het licht, te cocoonen in een donkere kamer… op elk gewenst moment …in alle jaargetijden.

Met de weerzin tegen het aanharken van een tuin die het merendeel van het jaar niet in gebruik is, is een plek gekozen die zichzelf onderhoudt. Het gebied is waterrijk en dus staat onze atelierwoning op palen aan een dijk. Er kunnen vier auto’s op het dek.



10. Projectvoorbeelden Het gebouw bestaat uit twee delen. Het een is een gebouwd ontwerp en het andere is erbij besteld voor de helft van de bouwkosten; De kas is een extra ruimte. Kant en klaar geleverd en gebouwd in drie weken tijd. Naar behoefte zijn licht en temperatuur te regelen. Daarbij is de energierekening laag, door het gebruik van screens, warmteopslag, natuurlijke koeling en ventilatie. Aan verwarming is nauwelijks behoefte. Het overvloedige licht zorgt voor aangename temperaturen. Als het koud is buiten houden de screens de warmte vast. Als het warm is buiten vormen de screens een extra ventilatiekanaal voor koeling.




Beneden: kaskamer met entree ontvangstkamer vuilwerkkamer met gootsteen en wasmachine douche met toilet schoonwerkkamer voor computer en archief

Het gebouw biedt ruimte aan twee personen. Er zijn zeven kamers. We kunnen nog bekijken wat we waar gaan doen en wanneer. Sommige kamers hebben vaste voorzieningen zodat ze meer geschikt zijn voor bepaalde activiteiten.

De footprint van het gebouwtje neemt honderdvijftig vierkante meter in beslag en telt twee lagen. De tweede laag is uitgebreid met een plateau in de kas. Met geopende glaspanelen ontstaat er een extra grote ruimte.

Boven: keuken-kamer bad-kamer



10. Projectvoorbeelden Het glas maakt de sfeer in de kas naar gelang het seizoen en de tijd van de dag en de nacht veranderlijk. Het gebouw beweegt mee met zijn exterieur.

Nacht met maanlicht

Nacht met kunstlicht




Lentedag

Winternacht


KASCO 1. Carla Debets, Kernwoning met kasruimte, bouwwereld nr. 7 april 2002. 2. Jan Hoogstad, Een transparant Ministerie, Uitg. 010 Rotterdam 1988. 3. Climatic Design Consult, Nijmegen 2004. 4. Hilde Heynen, Architectuur en kritiek van de moderniteit, SUN 2001. 5. Han de Kluijver, Exterieur als extra interieur, Cobouw, 5 november 2004, nr. 206. 6. Janny Rodermond, Architecten van PLOT in de rol van curator, de Architect interieur 7 Sdu Uitgevers, maart 2002. 7. Novem, kaswoningen Culemborg, internetpublicatie, 2004. 8. ir. K.C.J. Nobel, ir. T.J. Haartsen, ArtEZ Faculteit Dans & Theater Arnhem, Bouwfysische uitdagingen bij ondergronds bouwen, Climatic Design Consult, 2004. 9. Dr. A.Kotsopoulos, Dept. Of Electrical Engineering, TU Eindhoven, 2004 10. Christian Schittich (Ed.) in DETAIL, Building Skins, Concepts, Layers, Materials, Birkhäuser, publishers for architecture, Basel, Boston, Berlin, 2001 11. Patrick Loughran, Falling glass, Birkhäuser, 2004 12. James Wines, Green Architecture, Taschen Verlag, 2000


11. Bronnen - literatuur

KASCO Referenties

Isis Architectuur . Oranjesingel 12 . Postbus 1409 . NL 6501 BK Nijmegen T +31 (0)2 43 23 94 29 F +31 (0)8 42 20 01 43 E [email protected] URL www.isis-architectuur.nl Contactpersoon: ir. B.F.S.A. van Bakel, architect BNA

KASCO

De Kas,

restaurant

Amsterdam

12. Referenties

KASCO

Langenfoundation, museum Neuss Dld. architect Tadao Ando

12. Referenties

KASCO

Beotuin,

zorgcentrum

Nootdorp, architect OIII

12. Referenties

KASCO

Dijken Zonland,

dijkwoningen

architect Kas Oosterhuis

12. Referenties

KASCO

12. Referenties

Naturhus,

kringloophuis

Stockholm Zweden

architect Bengt Warne, Marianne Fredriksson

KASCO

12. Referenties

Woonhuis

architect Thomas Herzog, Regensburg/Germany

KASCO

Grote zaal, foyer, terras, vergaderruimte, informatiecentrum, bureau opname,

hoofdgebouw zorgcentrum Veldhoven, architect MVRDV

12. Referenties

KASCO

Brandweerkazerne

Houten architect Samyn & Partners

12. Referenties

KASCO

Bedrijf

Kaasfabriek Cono architect Bastiaan Jongerius

12. Referenties

KASCO. Inhoud. Isis Architectuur Nijmegen, september 2005, Brigitte van Bakel

Recommend Documents