Karateclub JISHIN Infomap

Karateclub JISHIN Infomap 2009 – 2010

Index ......................................................................................................................................... 1 Welkomstwoord ...................................................................................................................... 2 Even voorstellen ...................................................................................................................... 3 Geschiedenis Jishin................................................................................................................. 4 Structuur van een training ..................................................................................................... 5 Dojo – etiquette ...................................................................................................................... 9 Geschiedenis Kun-Tai-Ko ..................................................................................................... 14 Vraag en antwoord.............................................................................................................. 16 Geschiedenis Karate ............................................................................................................ 29 Japanse termen.................................................................................................................... 36 Boeken en sites...................................................................................................................... 41

1


Beste karateka, beste Jishin-lid,

Deze infomap geeft je een aantal richtlijnen die je tijdens de trainingen moet volgen. Ze geeft je ook heel wat praktische informatie mee die je als karateka kan gebruiken en dit niet alleen in de dojo, maar ook buiten de karatelessen, bijvoorbeeld bij een spreekbeurt op school. Het belangrijkste is dat je op termijn niet meer telkens je infomap moet raadplegen om te weten hoe je je in de dojo moet gedragen.

Ben je niet zeker van iets,

raadpleeg dan in de eerste plaats je infomap; als je echter blijft twijfelen, kan je nog steeds bij je lesgevers terecht. Het is zeker niet de bedoeling dat je alles wat in de map staat studeert, maar wel dat je het belangrijkste onthoudt en toepast tijdens elke training. Bovendien is je infomap een soort van werkboek: wil je zelf dingen toevoegen, dan kan je dat altijd. Heb je zelf iets interessants gevonden, zeg het ons, zodat we het kunnen uitdelen en iedereen het in zijn map heeft!

We heten jou van harte welkom in onze karateclub!

Met sportieve groet, Het Jishin-team.

2


EVEN VOORSTELLEN... Hallo! Ik ben Caroline Symons . Ik woon in Kontich, bij Christoff. En ik train karate sinds 1994!! Ik heb nu een 3e dan WKBA. Voor meer inlichtingen kan je me steeds bereiken op 0495/44 34 38 of op [email protected]

Joew! Ik ben Christoff De Coninck. Ik woon in Kontich. En ik train karate sinds 1987!! Ik heb nu een 4e dan WKBA. Sinds 2001 kan ik me officieel initiator karate noemen na een opleiding bij BLOSO. Voor meer inlichtingen kan je me steeds bereiken op 0497/59 70 03 of op [email protected]

Aloha! Ik ben Tom Stynen. Ik woon in Aartselaar. En ik train karate sinds 1990!! Ik heb nu een 3e dan WKBA. Mijn vriendin Heidi traint ook karate bij Katsu. Sinds 2005 kan ik me officieel Trainer B karate noemen na een opleiding bij BLOSO. Voor meer inlichtingen kan je me steeds bereiken op 0486/66 75 54 of op [email protected]

Hey! Ik ben Nick Tips. Ik woon in Wilrijk. Ik heb nu een 2e dan WKBA. Ik geef sinds 2007 ook les bij Jishin.

Voor meer info kan je steeds terecht op WWW.JISHIN.BE

**Een woordje uitleg bij de BLOSO diploma’s. Dit zijn theoretische en praktische opleidingen georganiseerd door BLOSO. Meestal worden deze gegeven in avondschool of in de weekends. Voor sommige sporten zoals voetbal en judo zijn ze verplicht te volgen om te mogen lesgeven. Voor karate bestaat er (spijtig genoeg) geen regeling. Wij als lesgevers vinden het een must om ons steeds bij te scholen om zo op een pedagogisch verantwoorde manier te kunnen lesgeven. De opleiding start bij Initiator, vervolgens Instructeur B, Trainer B en Trainer A. Sensei Patrick Hesbeens is reeds Trainer A. Dus we hebben elk trainersniveau aanwezig in onze club!

3


GESCHIEDENIS JISHIN In 1987 werd wat nu de jeugdclub Jishin is, opgericht als jeugdafdeling van karateclub Katsu. Toen werd er getraind in het dojo-lokaal onder het zwembad van Aartselaar. De leiding was in handen van 2 lesgevers: sensei Patrick Hesbeens en sensei Dirk Wouters. In de loop der jaren veranderde deze combinatie. Sensei Patrick bleef, en werd achtereenvolgens bijgestaan door Jos Van Wassenhove en Ludo Trouillard. Ludo nam de taken van sensei Patrick over, zodat deze laatste zich op het lesgeven bij Katsu kon concentreren. Ondertussen had de kleine Katsu-telg een eigen naam gekregen: Jishin. De naam werd zorgvuldig uitgekozen door sensei Patrick, het betekent namelijk ‘zelfvertrouwen’, wat zeer belangrijk is voor jeugdige beoefenaars van karate. In de periode van sensei Ludo werd deze bijgestaan door Monique Van Camp en later werd de club overgedragen aan Tom Stynen. En zo zijn we geëvolueerd naar het huidige Jishin-team, met sensei Tom, sensei Caroline, sensei Christoff en sensei Nick. Voor het eerst in de geschiedenis van Jishin bestaat het lesgevende compartiment uit vier sensei. Geen overbodige luxe overigens want het ledenaantal kende de afgelopen jaren een constante groei. Ook onze locatie veranderde, we kregen een dojo op parket in de nieuwe sporthal naast het zwembad.

Jishin wil vooral een eerste stap bieden, een kennismaking met shotokan-karate-do en zelfverdediging. We spitsen ons dan ook met algemene en aangepaste technieken uitsluitend toe op jongeren van +/- 8 tot 14 jaar. Het Jishin-team beoogt een prettige sfeer in de dojo maar verwacht van alle leden een correcte houding en maximale inspanning tijdens de lessen. Bij Jishin is het de bedoeling dat de leden de basis onder de knie krijgen en zo makkelijk kunnen doorgroeien naar de volwassenen van grote broer Katsu. Zo wordt de latere overstap minder groot en minder moeilijk.

4


STRUCTUUR VAN EEN TRAINING BIJ JISHIN. Een training duurt 1 uur en een kwartier. Als de training start, zetten we ons in “blok”. We kijken met ons aangezicht naar de ‘shomen’: dit zijn de foto’s en regels van karate-do. We staan in musubi dachi, afwachtende houding, er wordt niet meer gepraat of gespeeld. We staan allemaal volgens graad. Als je dezelfde graad hebt, staat degene met de meeste ervaring (die er dus het langste traint) aan de uiterst rechtse zijde. De sensei geeft dan het bevel om te gaan zitten: “Seiza!”. We gaan op onze knieën zitten, maar let op, eerst je linkerknie plaatsen en dan pas de rechtse. Het neerzetten gebeurt in een golfbeweging, pas als de partner rechts naast jou zijn beide knieën op de grond heeft gezet mag jij je knieën op de grond zetten. Onze handen rusten op onze dijen. De hoogste in graad geeft dan het bevel om te mediteren: “mokuso”. We sluiten dan onze ogen net zover tot er nog maar een klein lichtstraaltje naar binnen kan. We kijken neer op de grond ongeveer 2 meter voor ons. Zo bereiden we ons voor op wat gaat komen; de concentratie, de inzet en de zuurstof die we straks nodig hebben verzamelen we nu al. Adem rustig in door je neus en rustig en volledig uit door je mond. Onze handen liggen 10 centimeter onder onze navel daar waar onze “hara” ligt. Hoe je je handen houd, kies je zelf maar liefst op een manier waarbij er zo weinig mogelijk spanning in je lichaam zit. Het eenvoudigste is je linkerhand te openen en daar je rechterhand geopend in te leggen. Na drie maal rustig in en uit geademd te hebben komt het bevel “mokuso yame”. Het mediteren is beëindigd en je opent je ogen langzaam.

De sensei draaien zich richting “shomen”. De hoogste in graad geeft het bevel “shomen ni – rei” (kan vervangen worden door “shinza ni – rei”). We plaatsen eerst ons linkerhand voor onze knieën en daarna onze rechterhand; met je duim en wijsvingers kan je nu een driehoek vormen. Ons hoofd komt voorover gebogen en we blijven voor ons uitkijken, steeds alert. Ons zitvlak blijft tegen onze hielen. We blijven drie tellen beneden met ons hoofd en we zeggen “oss”. Ons bovenlichaam komt terug recht, we strekken onze armen, onze rechterhand komt eerst terug op onze knie en daarna onze linkerhand. De sensei draaien zich terug met het aangezicht richting leerlingen.

5


Hierna zegt de hoogste in graag “Sensei ni – rei”, dat is het sein om terug te groeten zoals bij “Shomen ni – rei”. Bij “Sensei ni – rei” groet je je lesgever(s) en laat je zien dat je hen respecteert voor het doorgeven van hun kennis. Dan komt het bevel “Ottagai ni – rei”; we groeten terug zoals bij “shomen ni – rei”. Ottagai ni rei betekent dat je alles en iedereen in de dojo groet en zo toon je je respect en dankbaarheid voor de aanwezigheid van alles en iedereen in de dojo. De sensei kunnen er voor kiezen niet mee te groeten.

De sensei staan terug recht en geven het bevel “kiritsu”. De leerlingen mogen nu rechtstaan. Eerst zet je je voeten op hun bal. Daarna zet je je rechtervoet naar voor en duw je je af naar achter, naar musubi dachi. Doe dit in een vlotte beweging zonder hulp van je handen; soepelheid is nu eenmaal een vereiste bij karate.

Na het traditioneel groeten gaan we onze spieren opwarmen. Dit is nodig voor een goede doorbloeding ervan. Om te functioneren hebben onze spieren energie en zuurstof nodig; de energie haal je uit wat je eet gedurende de dag en de zuurstof door in en uit te ademen. Jouw bloed zorgt ervoor dat de zuurstof bij je spieren geraakt. Een goede manier om te weten of je een goede doorbloeding hebt is na te gaan of je zweet! Zweet je tijdens een opwarming niet dan doe je de oefening niet correct of geef je geen volledige inzet. Bedenk wel dat slecht opgewarmde spieren sneller blessures geven en je stoot- en traptechnieken minder soepel kan uitvoeren. Na de opwarming, volgen meestal stretchoefeningen. Deze oefeningen zijn er om je spieren langer te maken, net zoals je je ’s morgens uitrekt. Let er wel voor op dat je nooit pijn voelt tijdens het stretchen anders bekom je net het omgekeerde. Je spieren voelen pijn en trekken samen met als resultaat kortere spieren. En dat is natuurlijk niet de bedoeling. Na deze oefeningen volgt er een stukje kihon. Kihon is de fundering van je karate. Je kan het vergelijken met het leren van een vreemde taal: een taal bestaat uit woordenschat en grammatica. De kihon is net hetzelfde als woordenschat: op zich zijn het nietszeggende korte woorden waarmee je niets kan doen MAAR je moet het wel kennen en kunnen wil je ooit die taal praten. Dus willen we ooit goed kata kunnen lopen en technieken met partner kunnen, dan is het essentieel om je kihon

6


te beheersen. Nu weten wij ook als sensei dat dit enorm saai is. Wij hebben onze brok kihon ook moeten doorstaan toen we bij jishin trainden. Zelfs nu nog wordt er bij katsu veel belang gehecht aan de kihon omdat het zo belangrijk is.

Als iedereen vlot meewerkt en we zien dat iedereen de kihon onder de knie heeft gaan we over tot kumite. Kumite zijn oefeningen met partner. Er zijn ontzettend veel vormen van kumite. De meest gekende is kihon ippon kumite (hoor ik daar kihon?) Dit zijn statische, eenvoudige op je kihon gebaseerde oefeningen. De technieken bestaan uit 1 aanval, 1 verdediging en 1 tegenaanval. Een andere vorm van kumite is jyu kumite; hierbij verdedigen we niet vanuit musubi dachi maar alle twee vanuit gevechtshouding. De aanval wordt niet meer aangekondigd en komt veel sneller dan bij kihon ippon. Deze vorm is dynamischer en leuker om te trainen. Maar je begrijpt zelf dat we met zulke oefeningen niet kunnen beginnen voordat de basisoefeningen goed gekend zijn, anders zouden er teveel gewonden vallen tijdens een training. Hoe meer je vordert in kumite hoe ingewikkelder deze oefeningen worden, zo is okuri jyu ippon 2 aanvallen en 2 tegenaanvallen. En als kers op de taart hapo kumite, technieken tegen 3 verschillende tegenstanders.

Deze technieken zijn geenszins bedoeld om te gebruiken als zelfverdediging. We proberen met deze technieken je reflexen te scherpen, je angst te overwinnen van een vuist die richting je neus vordert, eens durven een stoot opvangen met je buikspieren zodat je voelt wat het is om pijn te hebben. Je hebt nu eenmaal voor een discipline gekozen niet voor een sport. Durven doorgaan, jezelf voor 200% geven, leren door vallen en opstaan en niet opgeven, zelfzeker zijn. Daar draait het om. We proberen geen robot van je te maken maar een sterke persoonlijkheid.

Na de kumite is het tijd voor de derde grote K: Kata. De kata is een gevecht tegen denkbeeldige tegenstanders, waarbij je in alle richtingen vordert en wijkt en waarbij je vaak moet veranderen van kant. In de kata vind je de technieken van de kihon en kumite terug. Bij de kata telt vooral de techniek en het ritme waarmee je dit uitvoert. Voor de wedstrijdkata gelden andere normen: techniek, snelheid, kracht en uitstraling.

7


Na al dit zijn we ongeveer door ons uur en kwartier heen, en groeten we weer zoals onze les begonnen is. Dit is een standaard structuur van een training. We proberen zo veel mogelijk te variëren in onze manier van trainen om het zo aangenaam mogelijk te houden. Zo gaan er regelmatig wedstrijdtrainingen zijn voor een speciaal groepje leerlingen die zich voorbereiden op wedstrijden. De aanloopperiode naar een hogere gordel gaat er meer kihon gegeven worden.

Soms staat een training in het teken van een speciaal thema, zoals leren vallen, veegtechnieken, ... Zo, we hopen dat je nu een beter zicht hebt op hoe een training verloopt. En dat je nog steeds enthousiast bent om te komen en te blijven trainen natuurlijk. Oss.

8


DOJO-ETIQUETTE Hygiëne en veiligheid

zorg voor reine handen en voeten Waarom? “Omdat eventuele geurtjes voor je partner en de andere dojogebruikers niet aangenaam zijn.”

zorg voor schone nagels aan handen en voeten Waarom? “Omdat vuil van nagels in een open wonde van je partner kan geraken, met eventuele ontstekingen tot gevolg.”

zorg voor kortgeknipte nagels aan handen en voeten Waarom? “Omdat we soms technieken doen waarbij we onze partner moeten vastgrijpen en dan mag je je partner niet klauwen natuurlijk.”

draag geen armbandjes, oorbellen, kettinkjes, enz. Waarom? “Omdat achter armbandjes en dergelijke tijdens het trainen een vinger kan blijven haken, met alle mogelijke kwetsuren tot gevolg.”

neem dure spullen mee in de dojo, maar laat ze bij voorkeur thuis Waarom? “Omdat de kleedkamer voor iedereen toegankelijk is en er geen controle is waardoor zomaar om het even wie deze spullen kan meenemen.”

zorg voor een propere kimono Waarom? “Omdat bloed, en ander vuil dat op je kimono plakt niet veilig en gezond is voor jezelf en degene waarmee je traint.”

vermijdt gaten in je kimono Waarom? “Omdat tenen en vingers van je tori hier kunnen achter haken, met eventuele breuken tot gevolg.”

9


geen kauwgom, snoep en dergelijke in de dojo Waarom? “Omdat het een zeker gevaar inhoudt tot stikken: als je een kauwgom aan het eten bent, en je tori plaatst een stoot in je maag, waardoor je schrikt, kan de kauwgom ongecontroleerd in je keel schieten, waardoor je kan stikken.”

rol mouwen en broekspijpen langs de binnenkant op Waarom? “Omdat er dan niemand met zijn vingers of tenen kan blijven achter haken.”

Algemeen gedrag in de dojo

groet vooraleer je binnenkomt Waarom? “Dit getuigt van respect tegenover de personen die zich in de dojo bevinden en tegenover de dojo zelf.”

groet je sensei of je eventuele gastlesgever Waarom? “Zo respecteer je je lesgever en laat je blijken dat je bereid bent om hem te volgen en van hem/haar te leren.”

groet correct Hoe? “Bij een staande groet staan je voeten in een V en je handen hangen losjes naast je lichaam, je buigt naar voren met gestrekte rug. Bij een zittende groet buig je door je knieën, je plaatst eerst je linkerknie op de grond, daarna je rechterknie; je handen rusten op je beide knieën; bij de groet maak je een driehoek met je handen en plaats je eerst je linkerhand en daarna je rechterhand; je buigt naar voren en komt terug recht; je haalt eerst je rechterhand weg een daarna je linkerhand.”

zit stil en ontspannen tijdens de mokuso Waarom? “De mokuso is een moment van ontspanning, van meditatie. Gebruik dit om de training even voor je ogen te laten passeren, of je klaar te maken op wat gaat komen. Het is ook een moment om je ademhaling terug te controleren.”

10


ga correct zitten in zazen en sta ook correct op daarna Hoe? “Als je zittend hebt gegroet, licht je eerst je achterwerk van je voeten op, en daarna plaats je je rechterbeen voorwaarts en duwt dit naar achteren terwijl je opstaat, zodat je voeten in musubi dachi staan. Vermijdt het steunen met je handen op je knie als je rechtkomt.”

voer enkel de opdrachten uit die je sensei je voordoet of vraagt Waarom? “Het getuigt van zeer weinig respect tegenover je sensei als deze iets heeft voorgedaan of gevraagd en jij iets anders uitvoert. Je sensei geeft je oefeningen om jezelf beter te maken.”

wees steeds correct en laat je niet afleiden door randverschijnselen Waarom? “Karate doe je voor jezelf dus wees geconcentreerd! Het geeft niet als een deur opengaat of als iemand anders iets roept of doet, je bent in de dojo voor jezelf.”

vraag aan je sensei om het nog een keer voor te doen, als je een oefening niet snapt Waarom? “Je sensei is altijd bereid om de dingen nog een keer uit te leggen, maar vraag het meteen, en niet pas als je tot de vaststelling komt dat je het toch niet goed hebt gezien, als je al met je tori aan het oefenen bent.”

Gedrag tegenover tori en sensei

je kan steeds bij je sensei terecht als je vragen hebt maar stoor je sensei niet nodeloos Waarom? “Je sensei wil je steeds helpen bij vragen over oefeningen, maar stoor hem/haar niet met dingen die niets met karate te maken hebben, daar kan je sensei toch niets aan veranderen. Wil je toch iets anders aan je sensei zeggen, doe dat dan voor of na de training.”

groet je tori af voor en na een oefening Waarom? “Zo toon je respect en toon je dat je graag met die persoon traint.”

11


wees correct met je tori, behandel hem/haar met het nodige respect Waarom? “Ga uit van hoe je zelf behandeld wil worden. Is het niet prettiger dat je tori ook voor jou het nodige respect toont? Begin dan alvast met het goede voorbeeld te geven.”

werk gecontroleerd bij je oefeningen Waarom? “Het is niet de bedoeling elkaar pijn te doen. Wel is het de bedoeling te voelen wat het is als iemand een gerichte stoot of trap plaatst. contact mag, maar moet gecontroleerd blijven.

laat je niet opjutten door het gedrag van je tori of anderen Waarom? “Als iemand anders van een brug springt, spring jij dan ook? Het is niet belangrijk wat anderen van je vinden als je niet meedoet. Je moet voor jezelf doen wat jij juist vindt.”

bij blessure ga je je direct melden bij je sensei Waarom? “Je sensei weet hoe een eventuele blessure te behandelen; hij/zij kan je de eerste hulp toedienen.”

mijdt babbelen over koetjes en kalfjes Waarom? “Er mag al eens een woordje gezegd worden maar hou dit binnen de perken. Als iedereen begint te praten, kan niemand in de dojo zich nog concentreren! Heb dus respect voor de anderen.”

Gedrag op wedstrijden

groet vooraleer je op de wedstrijdvloer stapt Waarom? “Zo laat je je respect blijken en laat je zien dat je vertrouwd bent met de algemeen geldende etiquette op wedstrijden.”

groet je tegenstander Waarom? “Wees sportief! Door je tegenstander te groeten laat je blijken dat je hem een goede wedstrijd wenst.”

12


groet de scheidsrechters Waarom? “Zij zijn het die je beoordelen, dus wees vriendelijk en toon respect door hen te groeten.”

ga na je wedstrijd achterwaarts de wedstrijdvloer af Waarom? “Het is ten eerste niet beleefd je rug naar iemand toe te keren en ten tweede stamt dit uit de oudheid, waarbij je zo je rug beschermt tegen eventuele aanvallen;”

wees correct op een wedstrijd Waarom? “Gedrag op en naast de wedstrijdvloer verraadt welke karateka en kamper jij bent. Wees dus correct in je houding, zodat iedereen kan zien dat je uit het juiste hout gesneden bent. Dit is trouwens ook zeer belangrijk als je je club vertegenwoordigt op een wedstrijd.”

aanvaardt de beslissing van de scheidsrechters Waarom? “Eens een scheidsrechter een beslissing heeft genomen, kan je die toch niet meer ongedaan maken. Bespreek met je sensei achteraf waar je niet akkoord mee was.”

wees correct tegenover de andere kampers als je zelf niet op de wedstrijdvloer staat Waarom? “Behandel de anderen zoals jij behandeld wil worden. Begin dus niet te praten of rond te hollen, als andere kampers hun concentratie nodig hebben op de wedstrijdvloer.”

bereid je gepast voor Waarom? “Een wedstrijd eist concentratie, kennis en kunnen. Daarom is het belangrijk dat je veel en regelmatig traint, ook thuis. Zo kom je misschien tot ontdekkingen die je dan met je sensei kan bespreken. De sleutel tot succes is hard trainen!”

13


GESCHIEDENIS VAN KUN-TAI-KO WAT?

Waarschijnlijk hebben reeds velen gehoord over kun-tai-ko. Maar wat is dat nu juist? De World-Kun-Tai-Ko-Budo-Association (een hele mond vol) is de federatie waarbij elke karateka van onze club is aangesloten, naast de aansluiting bij VKF (de Vlaamse Karate Federatie). De KTK-federatie beoogt een koepelfederatie te zijn voor een brede waaier van budo-sporten; dit wil zeggen dat naast het traditionele shotokan-karate ook andere krijgskunsten onder deze koepel kunnen aansluiten, zoals iaido (kunst van het zwaardtrekken), kobudo (krijgskunst met wapens uit Okinawa), jiu jitsu (“zachte kunst” = zelfverdediging), Aikido, tai chi, ….. In België kan je al deze krijgskunsten bij de aangesloten clubs beoefenen.

GESCHIEDENIS

WKBA werd opgericht door Soke Lucien Victor Ott. Hij was tevens de internationale voorzitter van WKBA. Door zijn overlijden is het voorzitterschap overgegaan op Shihan Jim Van De Wielle, 10e dan. WKBA is reeds vele jaren actief, zowel in België als in een aantal andere Europese landen. Momenteel zijn bij WKBA clubs aangesloten uit België, Duitsland en Zwitserland. Vertegenwoordigers van deze landen komen reeds vele jaren samen om de werking van WKBA op internationaal vlak te verbeteren. Een gevolg hiervan is het organiseren van een interstage. Deze interstage wordt beurtelings door de verschillende landen georganiseerd. Één maal per jaar wordt door één bepaald land een interstage georganiseerd. Het doel van deze samenkomsten is, naast trainen, elkaar beter leren kennen, kennis maken met andere culturen en met andere disciplines, binnen het kader van krijgskunsten. Zo kan op een interstage bijvoorbeeld ook kickboxen, tae-bo, judo, eskrima, … aan bod komen.

14


VRAAG EN ANTWOORD Is karate een aanvals- of verdedigingssport? Karate is een verdedigingssport. Daarom neem je best deze simpele regel in acht: als je in een gevechtssituatie dreigt terecht te komen, draai je om en loop weg. Verder probeer je eerst een ruzie op te lossen met woorden, niet met je vuisten. Indien je echt niet anders kan, dat wil zeggen als iemand jou een mep wil verkopen en je niet weg kan lopen, mag je je karate gebruiken. Karate is niet ontwikkeld om conflicten aan te gaan maar net om ze te vermijden!

Waar is karate ontstaan? Algemeen wordt aangenomen dat karate is ontstaan in Okinawa, een eiland dat nu tot Japan behoort. Voor meer informatie omtrent de geschiedenis van karate, kan je terecht verderop in de infomap.

Hoe is karate ontstaan? Als je het allemaal precies wil weten, raadpleeg dan het hoofdstuk ‘De geschiedenis van karate’, dat je kan vinden in deze infomap.

Wat betekent het woord karate? Het woord kara-te betekent letterlijk ‘lege hand’. Karate-do betekent dan letterlijk ‘de weg van de lege hand’. “Hoe dom”: hoor ik sommige van jullie al denken, maar het heeft wel degelijk een oorsprong. In het hoofdstuk over de geschiedenis van het karate kan je lezen dat de koning op een bepaald moment in de geschiedenis de wapens verboden heeft. Wel, als je je zonder wapens moet verdedigen, dan heb je niets in je hand, dus een lege hand….

15


Mag iedereen karate beoefenen? Dat hangt van een aantal dingen af. Ten eerste zijn er regels die zowat bij elke club dezelfde zijn: -

goede gezondheid, geschikt zijn om zware inspanningen te doen

-

juiste instelling tonen, budospirit

-

respecteren van de dojo-regels

-

discipline tonen

Ten tweede zijn er ook regels die van club tot club verschillen: -

verplichting tot competitie?

-

beginleeftijd

-

eventueel maximumleeftijd

Wat is het verschil tussen dojo-karate en wedstrijd-karate? Bij dojo-karate, krijg je een vorm van karate die je, zoals het woord al zegt, in de dojo tijdens je trainingen moet verwerken. Dojo-karate kan je eigenlijk zien als een ‘propere’ vorm van karate, waarbij het accent ligt op techniek, zanshin, fysiek en de juiste krachtsverhouding. Eigenlijk het karate zoals het vroeger werd beoefend. Het wedstrijd-karate verschilt van het dojo-karate doordat het op een wedstrijd om punten gaat: hoe je overkomt, speelt een rol, je agressiviteit, je fighting-spirit en je ‘show’-waarde. Dit is meer sport dan discipline.

Wat zijn de drie K’s in karate? De drie K’s in karate zijn: Kihon, Kata en Kumite.

Wat is de bedoeling van kihon? De Kihon is een trainingsvorm zonder partner en wordt doorgaans beoefend in rechte lijn naar voor en naar achter. Er bestaan echter ook kihonvormen die in een schuine richting of zijwaarts gaan. Bij kihon is het de bedoeling dat je je karatetechnieken (standen, slagen/stoten, blokkeringen en trappen) verbetert, zonder dat je je moet bekommeren om een verandering van richting, de gedragingen van een tori (tegenstander), enz. Door

16


veel kihon te lopen, worden je technieken beter en zal je deze ook veel makkelijker kunnen toepassen wanneer je overgaat naar kumite of kata.

Wat is de bedoeling van kata? Kata is een opgelegde oefening waarbij je in een aantal richtingen technieken uitvoert. Het is eigenlijk een denkbeeldig gevecht tegen verschillende tegenstanders. Probeer dan ook tijdens je kata deze tegenstanders in te beelden, het zal je helpen om een beetje vechtlust en realiteit in je kata te krijgen. Tijdens de kata is het de bedoeling dat je vechtlust (zanshin), tempo, afgewerkte technieken en standen laat zien, kortom dat je laat zien dat je een gevecht aan het voeren bent.

Wat is de bedoeling van kumite? Kumite is een trainingsvorm met tori (tegenstander of partner). De kumite kan zeer strak zijn, zoals in Sanbon kumite of Kihon ippon kumite maar kan ook losser zijn, zoals in Jyu ippon kumite of Okuri jyu ippon kumite. Tenslotte is er ook een kumite die volledig vrij is: dat is dan de kumite die tijdens een kumite-wedstrijd te zien is. Bij de kumite is het de bedoeling dat je correcte technieken en standen laat zien, zoals je die hebt geoefend en afgewerkt tijdens de Kihon, maar nu moet je ook laten zien dat je deze technieken kan aanwenden ter verdediging én voor het plaatsen van een tegenaanval. De moeilijkheid voor zeer veel beoefenaars van karate is de maai (uitgesproken als mai-aai), de inschatting van de afstand die je moet overbruggen om met je tegenaanval de tori te raken, of een goede blokkering te plaatsen.

Welke stijlen van karate zijn er? Shotokan, Goju-ryu, Wado-ryu, Shito-ryu, …

Welke stijl beoefenen wij? De stijl die we bij Jishin en grote broer Katsu beoefenen, is de shotokan-stijl. Meer informatie over de shotokan-stijl kan je terugvinden in het stukje geschiedenis van karate.

17


Wie is de stichter van onze stijlgroep? Gishin Funakoshi, maar zoals zoals je later zal lezen, is Anko Itosu de grondlegger van het karate.

Welke sensei volgen wij? We volgen sensei Hirokazu Kanazawa, een Japanner.

Hoe noem je het pak dat je draagt als je karate doet? Het pak dat we dragen tijdens de karatelessen noemen we kimono of gi. Het pak bestaat uit een broek, vest en band (of obi). Je karate-uitrusting zou ook nog kunnen/moeten bevatten: vuisten beenbeschermers, schelp (voor de jongens) en eventueel mondstuk (indien je aan kumitewedstrijden wil deelnemen). De schelp is een verplicht stuk als je overstapt naar de volwassenen. Verder dien je op de linker voorkant van je kimonovest de badge van onze club aan te brengen.

Waarom doe ik een band aan tijdens de trainingen? Dit is een zeer veel gestelde vraag. Eigenlijk moeten we voor dit principe teruggaan naar het ontstaan van karate, in het feodale Japan. De boeren ontwikkelden in die periode een verdedigingstactiek, die we nu karate noemen en die door de eeuwen heen een sport is geworden. En de boeren van toen hadden niet, zoals we nu wel bij een kimono hebben, de mogelijkheid om hun kimonovest mooi bij elkaar te houden, vandaar dat ze een koord rond hun middel droegen die de kimonovest bij elkaar hield. In het antwoord op de volgende vraag lees je trouwens meer over hoe meester G. Funakoshi dit principe gebruikte en over het ontstaan van de verschillende kleuren banden.

Waarom zijn er verschillende kleuren banden in karate? Het verhaal gaat dat meester Funakoshi het systeem van graden in het leven heeft geroepen om in zijn school (ryu) een onderscheid te maken tussen de verschillende niveaus van zijn leerlingen. Zo wist hij welke leerling welke technieken al kende. Het stelde hem in de mogelijkheid om zijn lessen aan te passen aan de aanwezige groep leerlingen én hij wist welke leerlingen hij kon inzetten voor het verder verspreiden van zijn karate.

18


Wat betekent de naam Jishin? De naam Jishin betekent in het Nederlands ‘zelfvertrouwen’. De naam is zorgvuldig uitgekozen want een jonge beoefenaar van karate heeft veel zelfvertrouwen nodig om te slagen. Je moet in jezelf geloven als je met karate bezig bent. Zeggen dat iets je niet gaat lukken vooraleer je eraan begint, is een heel slechte instelling. Je moet steeds denken: ‘het zal me lukken, ook al moet ik dubbel zo hard trainen als iemand anders’. De weg om een goede karateka te worden, is lang en je moet zelf die weg maken. Je sensei helpt je om het juiste pad te vinden, maar eens je het pand hebt gevonden, is het aan jou! Wanneer je verder en verder evolueert, zal je merken dat karate je ook meer zelfvertrouwen geeft.

Wat betekent de naam Katsu? De naam katsu betekent letterlijk: de onoverwinnelijke.

Hoe en wanneer is Jishin ontstaan? Jishin is oorspronkelijk ontstaan in 1987. In die tijd kwamen Dirk Wouters en Patrick Hesbeens van grote broer Katsu op het idee om ook de jeugd aan te zetten tot het beoefenen van karate. In het eerste jaar al bleek dat dit zeker een groot aantal jongeren aansprak. Eén van de eerste leden van Jishin traint nu nog steeds – weliswaar bij grote broer Katsu. Sensei Christoff was er van bij de stichting van Jishin bij en slechts een paar jaar later zijn ook sensei Tom en sensei Caroline bij Jishin komen trainen.

Hoe en wanneer is Katsu ontstaan? Katsu is in 1979 ontstaan doordat shihan Jim Van de Wielle een taekwondoclub stichtte in Aartselaar. In de loop der tijden is de beoefende stijl geëvolueerd tot de huidige shotokan-stijl. De enige twee leden die we nu nog kennen en die er van bij de oprichting bij zijn, zijn shihan Jim Van de Wielle en Ludo Trouillard.

Tot welke leeftijd blijf ik bij Jishin? Je kan maximum tot je 14 jaar bij Jishin blijven trainen. Daarna is het hoog tijd dat je je gaat meten met de ‘ouderen’ van grote broer Katsu! Vraag maar aan anderen die de overstap van Jishin naar Katsu maakten hoe zij dat vonden. De overstap van

19


Jishin naar Katsu gebeurt steeds in overleg met de sensei van Jishin. Zij weten of je er klaar voor bent of niet.

Wie zijn de sensei bij Jishin en Katsu? Bij Jishin train je onder de leiding van vier sensei: Tom, Caroline, Christoff en Nick. Wanneer je de overstap naar Katsu maakt, zal sensei Patrick je onder handen nemen. Je moet echter niet bang zijn dat je dan in het onbekende terecht gaat komen want je sensei van Jishin trainen ook bij Katsu en geven er ook af en toe les of assisteren sensei Patrick.

Wanneer mag ik examen doen voor een volgende band? Je mag pas voor een volgende band examen doen wanneer je sensei dat zegt. Het hangt dus niet af van het aantal lessen (want wie zegt dat je je best doet tijdens de lessen?) of van je leeftijd. Het enige criterium voor je sensei is dat je vooruitgang boekt en in de lessen laat zien dat je klaar bent voor een volgende band. Als je er tijdens de lessen ongeïnteresseerd bij staat en niet laat zien wat je kan, dan is het voor je sensei onmogelijk om te oordelen of je wel klaar bent voor de volgende band. Dus: laat aan je sensei zien dat je het kan!!!

Mag ik meedoen aan wedstrijden? Bij Jishin moedigen we deelname aan wedstrijden zeker aan. Je sensei zijn bereid om met je naar deze wedstrijden te gaan. Deelname wordt doorgaans ook door de club betaald, omdat het wordt gezien als een bijkomende vaardigheid van de leerling. Het is wel zo dat we als club niet iedereen aan wedstrijden laten deelnemen. Het vergt enorm veel training om in een wedstrijd ook maar enig succes te behalen. Je zal veel met ontgoocheling en teleurstelling te maken krijgen als je bijvoorbeeld al in de eerste ronde uitvalt, maar voor de echte doorbijters moet dit een extra motivatie zijn om volgende keer beter te doen. Je sensei houden rekening met je wens om aan wedstrijden deel te nemen en kunnen ook beslissen om zaterdagtrainingen te organiseren. Van de deelnemers wordt dan uiteraard wel verwacht dat ze aanwezig zijn op deze speciale trainingen! Ook zal er één maal per jaar een Jishin-clubkampioenschap doorgaan. Dit kampioenschap is een kata-wedstrijd.

20


Zeker voor jonge deelnemers raden we aan enkel kata-wedstrijden mee te doen en te wachten vooraleer je aan kumite-wedstrijden meedoet.

Is het belangrijk dat ik win op een wedstrijd? Neen, de ervaring die je daar opdoet is het allerbelangrijkste! Natuurlijk is het fijn dat je dicht tegen of zelfs in de prijzen valt, maar verwacht zeker niet dat je bij een eerste of tweede deelname al een prijs gaat halen. Je moet er zelf ook beter en beter in worden!

Waar trainen we? We trainen in de sporthal de Ark, dat is de sporthal naast het complex van het zwembad. We hebben in deze sporthal de beschikking over een zaal met zwevende parketvloer, wat zeer goed is ter voorkoming van blessures.

Wanneer trainen we? De lessen van Jishin gaan door op maandag en vrijdag, telkens van 18:00 uur tot 19:15 uur. Indien nog extra lessen worden voorzien, wordt dit tijdens de normale lessen meegedeeld aan degenen die op deze lessen worden verwacht (vooral in de opbouw naar wedstrijden). De lessen van Katsu gaan door op maandag en vrijdag telkens van 19:30 uur tot 21:00 uur.

Mag ik zomaar de dojo binnenstappen? Hangt er van af of je in kimono bent of niet. Als je je kimono aanhebt, wordt er van jou verwacht dat je correct groet voor je de dojo betreedt. Als je in je gewone kleren bent, kan je de dojo gewoon binnenkomen, zonder groet. Het is echter belangrijk dat je weet dat het niet verboden is de dojo te groeten, ook al heb je geen kimono aan.

21


Hoe moet ik me in de dojo gedragen? Zoals je in het antwoord op de vorige vraag al kon lezen, dien je de dojo af te groeten voor je binnenkomt, zeker als je in kimono bent. Datzelfde doe je ook als je de dojo wil verlaten. Verder is het belangrijk dat je je sensei afgroet, eender wie dat is. Eens je in de dojo bent, gedraag je je zoals van een karateka mag worden verwacht: je toont respect voor iedereen, je spant je maximaal in zodat je een betere karateka wordt en voert uit wat je sensei je vraagt.

Wat mag en wat mag niet als de training nog niet is begonnen? Als de training nog niet is begonnen en je bent al in de dojo, ben je in principe vrij. Dit betekent dat je spelletjes mag spelen, dat je een kata herhaalt, je kihon of kumite oefent, etc. Belangrijk is wel dat je weet dat gevaarlijke toestanden niet kunnen. Ga dus niet klimmen of iets dergelijks!

Mag ik praten tijdens de trainingen? Er mag tijdens de trainingen al eens een woordje worden gezegd (liefst over karate) maar laat het niet de spuigaten uitlopen, zodat anderen er last van hebben. Als de ene praat, praat een ander harder en nog een ander nog harder, zodat we elkaar nog amper verstaan.

Mag ik snoepen tijdens de trainingen? Neen! Dit is absoluut verboden. Snoep of kauwgom kan zeer gevaarlijk zijn! Denk maar eens aan deze situatie: A en B moeten een kumite-oefening inoefenen en A valt aan. B is aan het snoepen en krijgt de aanval van A in zijn/haar buik, schrikt hiervan waardoor het snoepje in zijn keel schiet en hij/zij verslikt zich. Deze situatie kan ook leiden tot verstikking als het snoepje in je keel je ademhaling in gevaar brengt. Denk je zelf niet dat dit heel gevaarlijk is?

22


Hoe spreek ik de sensei aan en waarover kan ik hem/haar aanspreken? In de dojo spreek je je sensei aan met het woord ‘sensei’ en eventueel gevolgd door de voornaam van je sensei. Je kan je sensei aanspreken over alles wat met karate te maken heeft en wat tijdens de trainingen van belang is. Val je sensei tijdens een training niet lastig met wat je die dag op school hebt gedaan of iets dergelijks. Wil je dit toch absoluut kwijt, vertel het dan voor de training of wacht tot de training is afgelopen.

Hoe kies ik een partner om mee te trainen? Als je een partner wil kiezen, draai je je eerst naar hem of haar toe met je gezicht. Daarna groet je elkaar. Je kiest dus geen partner door hem of haar te omhelzen, bij de kraag te nemen, …..

Als ik iets moet voordoen voor de groep, hoe doe ik dat dan? Eerst sta je recht en groet je vanop je plaats naar het midden. Daarna stap je naar de plaats vanwaar je iets zal moeten voordoen en groet je je sensei. Als je na je oefening klaar bent en je sensei zegt dat je mag gaan zitten, groet je weer je sensei en groet je een laatste keer als je weer gaat zitten. Als je iets met partner moet voordoen, sta je eerst recht en groet je naar het midden. Dan ga je voor je (zittende) partner staan en groet je hem of haar. Je gaat naar de plaats waar je je oefening moet doen en groet eerst je sensei en daarna nogmaals je partner. Heb je je oefening gedaan, dan groet je je partner opnieuw en draai je je naar je sensei. Zegt deze dat je terug mag gaan zitten, dan groet je je sensei en groet je nog een laatste keer voor je gaat zitten.

Wanneer moet ik nu juist groeten? Je groet: -

als je de dojo binnenkomt en verlaat

-

bij shomen ni rei, shinza ni rei, sensei ni rei en ottagai ni rei

-

als je een partner kiest

-

als je iets moet voordoen voor de groep

23


Wat betekent shomen ni rei? Shomen betekent naar voren, in voorwaartse richting. Dus als je shomen ni rei hoort, wil dat zeggen dat je naar voren groet.

Wat betekent shinza ni rei? Bij shinza ni rei is het de bedoeling dat je een groet brengt aan jouw voorbeeld wat karate betreft. Dit kan een (vroegere) sensei zijn, je leermeester of de sensei van je stijlgroep. Eigenlijk eender wie.

Wat betekent sensei ni rei? Hierbij groet je je sensei af en bedank je hem of haar voor de komende of voorbije training/les.

Wat betekent ottagai ni rei? Bij ottagai ni rei groet je alles en iedereen in de dojo. Zo toon je respect voor de dingen en personen rondom je.

Mag ik de sensei vragen om een oefening uit te leggen of nog eens te tonen? Natuurlijk mag dat. Je sensei heeft liever dat je het nog eens vraagt dan dat je je tijd gewoon staat te verdoen tijdens de training en niet weet hoe de oefening was of waarvoor ze diende.

Wat moet ik doen bij pijn of bij een blessure? Als je pijn hebt of als je je geblesseerd hebt, verwittig dan de sensei. Deze zal je verder helpen.

Is de club ook aangesloten bij een federatie? Ja, we zijn als club bij twee federaties aangesloten. Enerzijds zijn we aangesloten bij VKF (Vlaamse Karate Federatie) in de onderafdeling VKA (Vlaamse Karate Associatie) en anderzijds zijn we ook aangesloten bij de World Kun-Tai-Ko Budo Association. De eerste federatie is puur karategericht, terwijl de tweede een koepelfederatie is voor verschillende budo sporten zoals karate, jiu jitsu, kobudo, iaido, etc.

24


Hoe moet ik de sensei aanspreken als we niet in de dojo zijn? Als je niet in de dojo bent, kan je je sensei gewoon bij de voornaam aanspreken.

Hoe ziet een standaard training eruit? Het standaard lesverloop is voornamelijk opgebouwd uit de drie K’s. Eerst wordt er opgewarmd en daarna worden de drie K’s geoefend. Het kan wel zijn dat er bij bepaalde trainingen één of twee K’s wegvallen, omdat de nadruk op een andere ligt. Voor uitleg over de drie K’s zie hiervoor.

Kan van deze standaard worden afgeweken? Ja, zoals we al in het antwoord op de vorige vraag aangaven, kan van de standaard worden afgeweken, zeker in de aanloop naar wedstrijden of examens. Het is immers belangrijk dat er dan wordt gewerkt aan datgene wat bij de meerderheid van de beoefenaars een minder punt is.

Wat betekent WKBA? WKBA betekent World Kun-tai-ko Budo Association.

Wie is de stichter van WKBA? De WKBA werd opgericht door soke Lucien Victor Ott. Wanneer je in onze dojo bent, zal je vooraan een aantal kaders zien hangen; één ervan toont een foto van een man met de armen gekruist, dat is soke Lucien Victor Ott.

Welke clubs zijn in België aangesloten bij WKBA? In België hebben we: -

Katsu

-

Jishin

-

Myiamoto

-

Kamakura

-

Ken Zen Ichi

-

Aiki-o-Kami

25


Zijn er nog andere landen lid van WKBA? Ja, de WKBA is een federatie waarvan ook clubs uit andere landen lid zijn. Zo zijn er momenteel clubs uit Zwitserland en Duitsland aangesloten.

Wat is het doel van WKBA? WKBA wil een koepelorganisatie zijn, waarbij verschillende stijlen van karate en verschillende vormen van budo sport van elkaar kunnen leren. Om dat te doen wordt er elk jaar een internationale stage georganiseerd in één van de aangesloten landen. Zo komen de leden bij elkaar, leren ze elkaar en elkaars cultuur kennen en kunnen ze ideeën en technieken uitwisselen.

Wat gebeurt er op een interstage? Op deze stages is het de bedoeling dat je als lid eens proeft van een andere stijl of budo sport, dat je je licht eens gaat opsteken bij een buitenlandse sensei of grootmeester. Op deze momenten moet je stelen met je ogen en de goede zaken van andere stijlen of budo sporten proberen toe te passen in je eigen karate. Naast het karategedeelte is het natuurlijk ook belangrijk dat je tijdens de stage kan kennismaken met andere culturen, andere mensen, andere vormen van trainen, ….

Ben ik verplicht aan een interstage mee te doen? Verplicht ben je zeker niet. Het is interessant om er aan mee te doen, je leert er veel en het vormt je als karateka. Wanneer je naar je dan-graden evolueert, kan er al wel eens gekeken worden naar welke stages jij al bent geweest. Zeker als de stage in België doorgaat, zullen je sensei’s je aanmoedigen aanwezig te zijn. Normaal duurt de stage twee dagen, waarbij zo’n 12 uur wordt getraind (over twee dagen gespreid).

Wie is de president van WKBA? De Internationale voorzitter of president is op dit moment dai shihan Jim Van de Wielle, 10e dan.

Wie kan ik aanspreken als ik vragen heb over WKBA? Voor vragen kan je altijd bij je sensei terecht.

26


Zijn er veel budosporten? Er zijn enorm veel budosporten, wat het onmogelijk maakt om hiervan een overzicht te geven. Maar denk zelf eens na: welke budosporten ken jij zoal? Hierna een greep uit de meest gekende: -

karate

-

iaido

-

kendo

-

judo

-

aikido

-

pentjak silat

-

kung fu

-

jiu – jitsu

-

kobudo

-

….

Welke budosporten worden bij onze federatie beoefend? Bij onze federatie worden beoefend: -

karate (shotokan, shito ryu, goju ryu)

-

iaido

-

jiu jitsu

-

kobudo

-

shinken ryu do

-

qi gong en tai chi

-

aikido

Kan ik deelnemen aan zulke trainingen? Je kan zeker aan zulke trainingen deelnemen maar hiervoor zal je eerst eens contact moeten opnemen met de clubverantwoordelijke, om te zien of je wel oud genoeg bent. In België kan je kiezen tussen trainingen in shotokan karate-do, iaido, aikido en jiu jitsu.

27


DE GESCHIEDENIS VAN KARATE 1. Het ontstaan van de gevechtskunsten.

Volgens Nagamine Soshin ontstonden de gevechtskunsten uit het fundamenteel menselijk instinct tot zelfbehoud. Met andere woorden uit de zelfverdediging, de overlevingsdrang. Dit instinct deed de primitieve man, die zonder efficiënte wapens in holen en bomen leefde, zichzelf verdedigen door gebruik te maken van handen, voeten of andere lichaamsdelen. De manier waarop de kunst van zelfverdediging zich ontwikkelde nam vele vormen aan: in het westen: boksen en worstelen in het oosten: kempo in Japan: jiujitsu, kendo, aikido in Okinawa: te (uitgesproken: tee)

2. De gevechtskunsten in China.

De geschiedenis van de gevechtskunsten in China gaat zeker 6000 jaar terug. Van 2700 voor Christus tot 1027 voor Christus werd er veel oorlog gevoerd en hiervoor werden er steeds nieuwe strategieën en gevechtskunsten uitgevonden.

Tijdens het eerste millennium na Christus ontstonden er geleidelijk aan twee voorname stijlen: Shang Wu en Shaolin. Deze twee stijlen werden dan tijdens de Yuan (1279-1368), Ming (1368-1644) en Ch’ing (1644-1912) dynastieën bijgewerkt en geperfectioneerd. Gedurende dit proces werden er een aantal scholen opgericht. Shang Wu en Shaolin hadden elk hun sterke en zwakke punten. Ze werden in China openlijk beoefend en verspreid onder de hele bevolking. Ze werden een nationale traditie.

De Shang Wu-stijl, gesticht door Chang-San Feng, legt de nadruk op de kracht, de Chi (Ki in het Japans, wat betekent: de kracht van binnenuit). Tai-Chi, Hsing-i en Pakua zijn voorbeelden van scholen met karakteristieken van deze stijl.

28


De Shaolin-stijl heeft Ta-Mo Lao-Tsu als grondlegger. Deze stijl legt de nadruk op het praktisch gebruik van handen voettechnieken om af te weren en aan te vallen. Er komen harde en zachte, lange en korte, stoot- en traptechnieken in voor.

De legende zegt dat Ta-mo van India naar China reisde. Na de lange tocht door diepe valleien, over hoge bergen en brede rivieren, bezocht hij de Liang-keizer en onderwees hem de wetten van Boeddha. Hij werd door keizer Hsiae-Ming gevraagd om les te geven in het Shaolin klooster. Toen hij daar zag dat zijn luisteraars omvielen van vermoeidheid tijdens zijn instructie, zei hij tegen de monniken: “Alhoewel de lezingen over de Boeddhistische leer bedoeld zijn om je spiritueel te voeden, blijven lichaam en geest één. Ze mogen niet van elkaar gescheiden worden. Bekijk nu jezelf, jullie zijn lichamelijk en geestelijk uitgeput. In jullie huidige conditie kunnen jullie je studies niet voltooien. Vanaf morgen zullen jullie vroeg opstaan en trainen.” Hij leerde alzo de monniken geest en lichaam te sterken volgens de Ekikin en Senzui sutras.

Senzui wil zeggen: het stof (vuil) van de geest wegwassen, om zijn ware licht te ontdekken. Het doel is de wil van iemand te sterken, om een geestelijk pad te volgen.

Ekikin, dat samengesteld is met de karakters ‘eki’ (veranderen) en ‘kin’ (spier) wil zeggen: het lichaam harden en disciplineren.

Deze manier van trainen, met oog voor lichaam (fysiek trainen) en geest (studie), was de originele vorm van training in de gevechtskunsten.

3. Het ontstaan van karate in Okinawa (Japans eiland).

Over het ontstaan van karate bestaan verschillende verhalen en verschillende meningen. In elk van deze verhalen zal telkens wel iets van waarheid zitten. Het verschil in meningen betreft vooral de vraag of karate een authentieke gevechtskunst van Okinawa is of een gevechtskunst ontstaan uit, of beïnvloed door de Chinese gevechtskunst.

29


Gichin Funakoshi is van mening dat karate oorspronkelijk uit Okinawa stamt en door oefening evolueerde. Hij verwijst hierbij naar de dansen die gedaan werden tijdens bepaalde feesten. Deze dansen verschilden van de gewone dansen en vele bewegingen kwamen overeen met bewegingen uit karate.

Nagamine Soshin noemt de kunst ‘te’ de voorloper van karate. Volgens hem bestond ‘te’ reeds vóór de geregistreerde praktijk van de Chinese vorm van karate, ‘To-te’ genoemd, die de ontwikkeling van het karate in Okinawa beïnvloedde. Ook hij vermeldt dat een karateman van Okinawa, genaamd Sakugawa, die meer dan 200 jaar geleden in Shuri woonde, To-te leerde in China. Hij werd To-te Sakugawa genoemd. Deze bijnaam geeft duidelijk aan dat hij een meester was in de Chinese vorm van zelfverdediging.

Verder zegt Nagamine, zoals ook Funakoshi reeds zei, dat de ontwikkeling van ‘te’ een versnelling kreeg toen Ryukyu in 1609 onder de leiding van de Satsuma-clan van Japan kwam. Zij verboden immers alle wapens. De kunst werd daarom in het geheim beoefend en doorgegeven van vader op zoon in de samoeraiklasse. Eind 17e en begin 18e eeuw werd ‘te’ vermengd met de Chinese vorm van zelfverdediging en hieruit ontstond de huidige vorm van karate.

3.1 De introductie van de Chinese gevechtskunst in Okinawa

Algemeen wordt aangenomen dat de Chinese gevechtskunst in Okinawa werd geïntroduceerd via het contact met reizigers uit China, via Chinezen die op Okinawa verbleven en later via bewoners van Okinawa die naar China reisden. Daarom wordt gezegd dat de Chinese gevechtskunst in elk geval een heel belangrijke rol heeft gespeeld in de vorming van karate, zelfs als er voordien reeds een gevechtskunst bestond in Okinawa.

30


3.2 De gevechtskunst in de verschillende sociale klassen

De adel: door het verbieden van wapens en de ontwikkeling van de gevechtskunst, kon de adel deze gevechtskunst als eerste leren. De kunst werd in de familie doorgegeven van vader op (oudste) zoon.

De boeren: in de 15e en 16e eeuw is geen traditie van gevechtskunsten terug te vinden bij de boeren. Wel waren er dansen, waarvan de houdingen en bewegingen heel sterk de houdingen en bewegingen van kata’s benaderden.

4. Van legende tot historische kennis

Van een eerste ‘te-school’ kunnen we in Okinawa pas spreken in het begin van de 19e eeuw, namelijk met Sokon Matsumura. Hij was een leerling van Kangoa Sakugawa. Een belangrijke volgeling van Matsumura was Anko Itosu. Matsumura was een meester in gevechtskunsten en een naaste van de koning. Hij vertegenwoordigt de echtheid van de overlevering van de kunst van de adel. Tevens beoefende en bestudeerde hij de Chinese gevechtskunst en de Japanse zwaardkunst. Het is door hem dat er duidelijkheid kwam in de geheime kunst van Okinawa, door de integratie van de technische kennis, de Japanse kunst van het zwaard van de school Jigen-ryu en de Chinese gevechtskunst.

5. Uitbreiding tot het moderne karate

5.1 Anko Itosu

In 1901 slaagt Anko Itosu erin om een vorm van karate te integreren in de les lichamelijke opvoeding in een lagere school. Na dit succes wordt karate in 1905 ook in het Lyceum en in de normaalschool aanvaard als discipline in de les lichamelijke opvoeding.

Het moderne karate begint met Anko Itosu. Hij vormde meerdere meesters, die elk stichter werden van een stijl of een school van lange duur. Hij bracht tevens vele

31


veranderingen aan in het klassieke karate, om het toegankelijker te maken voor een groot publiek. Voordat Itosu karate in scholen introduceerde, werd het individueel onderwezen, vanaf dan ook in groep.

Itosu maakte nieuwe kata’s om het lesgeven in groep mogelijk te maken, namelijk 3 Naifanchi’s en 5 Pinan’s. Pinan shodan: de ‘dan’ werd er achter gezet om een gradatie te krijgen. Gedurende de eerste vijf jaar dat hij de Pinan’s onderwees, bracht hij steeds weer veranderingen en verbeteringen aan. Alvorens ze door te geven, probeerde hij de kata’s eerst uit met zijn eigen leerlingen. Deze leerden dus op verschillende tijdstippen verschillende vormen van eenzelfde kata. Deze leerlingen gaven dan weer die vorm door die zij in een bepaalde periode geleerd hadden. Uit deze periode stammen dan ook de verschillende stijlen met verschillen in uitvoering van eenzelfde kata.

Itosu heeft het pure vechtkarate omgevormd tot een fysiek en educatief middel. Dat is hem grotendeels gelukt, maar heeft wel geleid tot het verlies van een belangrijk aantal klassieke kata’s terwijl andere kata’s enkel gekend zijn in een verkorte vorm, waarbij de strategische en combatieve betekenis verdoezeld is.

5.2 De school shotokan (Gichin Funakoshi 1866-1957)

Dikwijls wordt Gichin Funakoshi aanzien als de stichter van het moderne karate, maar eigenlijk is dit dus Anko Itosu. Funakoshi is wel de eerste die karate verspreid heeft in het centrum van Japan en vervolgens heeft zijn school zich over de hele wereld verspreid.

Hij begon karate te beoefenen op 12-jarige leeftijd onder de leiding van Anko Asato. Toen hij 21 jaar was, werd hij leraar in een lagere school in Okinawa. Daar gaf hij 30 jaar les, vooraleer te vertrekken naar Tokio, waar hij zijn gevechtskunst voorstelde. Bij de oprichting van zijn karateschool kwam zijn ervaring als leraar tot uiting in zijn omgang met zijn leerlingen, die hem enorm respecteerden omdat hij, samen met zijn karate ook een manier van leven onderwees.

32


Op aanraden van Asato werd Funakoshi leerling van Anko Itosu. Het is belangrijk te weten dat in de oude manier van karateonderricht niet enkel de technieken maar ook de opvattingen over een gevecht konden verschillen volgens de bouw en persoonlijkheid van de meester en de leerling. Het onderricht was dan ook zeer individueel georiënteerd.

Hoe ontstond nu de naam Shotokan? In zijn jeugd schreef G. Funakoshi gedichten en zijn pseudoniem, of schrijversnaam, was Shoto (het bruisen van de pijnboom). Kan betekent huis of dojo. In 1938 plaatst hij ook de naam Shotokan voor zijn dojo. Later werd deze naam gebruikt om zijn school aan te duiden. Dus de stijl van karate, zoals deze werd ontwikkeld door Funakoshi, kreeg de naam Shotokan. Het is ook Funakoshi die een systeem van kyu- en dangraden uitwerkt en tevens stelt hij een onderricht op dat hij door zijn oudere leerlingen laat doorgeven. De zoon van Gichin Funakoshi, Yoshitaka Funakoshi, voegde aan het karate van zijn vader meer diepgang en dynamisme toe, zodat het karate van vandaag meer lijkt op het karate van Yoshitaka dan op dat van Gichin Funakoshi.

In 1947 wordt de JKA opgericht (Japan Karate Association) met aan het hoofd Gichin Funakoshi. Zijn zoon Yoshitaka was reeds voordien, in 1945 gestorven. In het begin lijkt het erop dat met de oprichting van de JKA een uniformiteit inzake de shotokan-school wordt bereikt, maar door uiteenlopende meningen, komen er conflicten. Met de dood van meester G. Funakoshi in 1957 bereiken deze conflicten een hoogtepunt.

In de shotokan-school herkennen we verschillende stromingen. Gichin Funakoshi was tegen het vrije gevecht, terwijl zijn zoon Yoshitaka zocht naar efficiëntie in zijn karate. Yoshitaka wilde de technieken en de strategie van het vrije gevecht op punt stellen. Hieruit volgde na de dood van zowel Gichin als Yoshitaka Funakoshi het ontstaan van verschillende strekkingen. De drie voornaamste zijn: JKA, Shotokai (Shoto Associatie) en de universitaire groep. JKA en Shotokai worden vaak als twee verschillende scholen gezien maar in oorsprong werden ze door dezelfde personen geleid, want het was de Shoto Associatie (Shotokai) die de JKA vormde. De JKA heeft een uniforme stijl en een eigen competitiesysteem ontwikkeld. Shotokai wordt

33


geleid door Shigeru Egami (hij was een van de beste leerlingen van meester G. Funakoshi). Egami gebruikte de term ‘shotokan’ om de dojo aan te duiden en de term ‘shotokai’ om de groep aan te duiden.

34


WOORDENLIJST JAPANSE TERMEN 1. Tot tien tellen

Ichi

één

Ni

twee

San

drie

Shi

vier

Go

vijf

Roku

zes

Shichi

zeven

Hachi

acht

Kyû of ku

negen

Jû

tien

2. Hoogte en richting

Jodan

hoge zone - eigen neushoogte

Chudan

middenzone - eigen plexushoogte

Gedan

lage zone - eigen gordelhoogte

Hidari

links

Migi

rechts

Mae

voorkant

Yoko

zijkant

Ushiro

achterkant

Uchi

langs binnen

Soto

langs buiten

35


3. Karatetoepassingen

Kihon

oefenvorm in rechte lijn voor-achter zonder partner

Kata

oefenvorm in verschillende richtingen zonder partner

Bunkai

toepassingsvorm van bewegingen uit kata

Kumite

oefeningen met partner

4. De 26 shotokan-kata

heian shodan, heian nidan, heian sandan, heian yondan, heian godan, tekki shodan, tekki nidan, tekki sandan, bassai dai, bassai sho, kanku dai, kanku sho, enpi, jion, jitte, jiin, gojushiho dai, gojushiho sho, nijushiho, gankaku, wankan, unsu, hangetsu, meikyo, chinte, sôchin.

5. Standen, slagen, trappen, houdingen, enz.

Yôi

klaarmaken, aandachtshouding

Hajime

begin

Kamaete

klaarmaken, gevechtshouding

Mawatte

rugwaarts draaien

Yame

stop

Hiki te

hand naar obi trekken

Hiki ashi

voet/been terugtrekken na trap

De ashi

met de voet

Gyaku hanmi

tegengestelde bekkeninzet

Fudô dachi

zenkutsu dachi met achterste been gebogen

Kokutsu dachi

achterwaartse stand

Zenkutsu dachi

voorwaartse stand

Heikô dachi

voeten schouderbreedte, aandachtshouding

Heisoku dachi

voeten tegen mekaar, aandachtshouding

Kiba dachi

ruiterstand

Kosa dachi

kruispas

Musubi dachi

aandachtshouding, voeten in een V

36


Shiko dachi

ruiterstand met voeten schuin naar buiten gericht

Neko ashi dachi

katstand

Gamae

handen in dekking/gevechtshouding

Manji gamae

één arm gedan barai, andere geplooid achter hoofd

Uraken

slag met rugkant vuist

Tettsui

slag met zijkant (pinkkant) vuist

Shuto (uke)

blokkering met snijkant open hand

Shuto (uchi)

slag met snijkant open hand

Haitô

slag met zijkant (duimkant) open hand

Nukite

stootbeweging open hand, met vingertoppen

Teishô

stootbeweging met palm van de hand

Age zuki

opzwaaiende stoot (gestrekt)

Gyaku zuki

tegengestelde stoot

Jun zuki

stoot met voorste arm (bewegend)

Kagi zuki

halve (korte) stoot

Kizami zuki

stoot met voorste arm (stilstand)

Oi zuki

vorderende stoot

Ren zuki

dubbele stoot

Sanren zuki

driedubbele stoot

Ura zuki

opgaande stoot (gebogen arm)

Fumikomi

buitenwaartse draaiende zwaaiende trap

Mawashi geri

draaiende trap

Hiza geri

kniestoot

Kin geri

trap tussen de benen

Mae geri

voorwaartse trap

Kizami

voorste (been)

Deai

achterste been trapt en gaat terug achter

Mikazuki geri

draaiende zwaaiende trap gestrekt been

Tobi geri

vliegende trap

37


Ura mawashi geri

hieltrap voorwaarts

Ushiro geri

achterwaartse trap

Yoko geri (keage)

zijwaartse (opzwaaiende) trap (snijkant voet)

Yoko geri (kekomi)

zijwaartse (stekende) trap (snijkant voet)

Ushiro mawashi geri

achterwaarts draaiende trap

Age uke

opwaartse blok

Haiwan (gedan) uke

neerwaartse buitenblok rugkant hand en arm

Gedan barai

neerwaartse blok

Kakiwake uke

dubbele binnenblok met knokkels naar jezelf gericht

Morote uke

verstevigde blok

Osae uke

neerslaande blok (voorbereiding op nukite)

Shuto uke

blok snijkant open hand

Tate shuto (uke)

opwapenende shuto-blok

Soto (ude) uke

buitenwaartse blok

Uchi (ude) uke

binnenwaartse blok

Kara

leeg

Te

hand

Do

de weg, de leer

Ki

geest (innerlijke kracht)

Dojo

plaats waar men karate beoefent

Enbusen

grondplan, loopplan van een kata

Uchi

slag

Uke

blok

Zuki

stoot

Geri

trap

Kime

kracht

Zanshin

ingesteldheid, fightingspirit

Hara

middelpunt van uw lichaam, vanwaar uw innerlijke kracht komt

38


Makiwara

stootkussen

Tameshiwari

breektest, breektechniek

Maai

afstand

Kyu

leerling-graad

Dan

hogere graad, sensei-graad

Tori

tegenstander, partner

Oss

ok, begrepen

Obi

band, gordel

Sensei

lesgever, meester

Shihan

grootmeester

Deshi

leerling

Senpai

iemands oudere

Seiretsu

opstellen, klaarmaken voor groeten

Seizan

gaan zitten

Mokusô (yame)

mediteren (stop)

Rei

groet

Shomen ni rei

voorwaartse groet

Shinza ni rei

groet uw voorbeeld, iemand die veel betekent voor jou

Sensei ni rei

groet uw lesgever

Otagai ni rei

groet iedereen/alles

Kiritsu

rechtstaan

39


BOEKEN EN SITES 1. Boeken

-

Shotokan Karate International, Kata 1 & 2 van Hirokazu Kanazawa: hierin kan je alle kata’s vinden, compleet geïllustreerd met foto’s en omschrijvingen van standen, stoten, trappen, enz.

-

SKI Kumite Kyohan van Hirokazu Kanazawa: boek met foto’s die alle technieken weergeeft van Gohon Kumite tot Jiyu Kumite.

-

Reeks ‘Best Karate’ van M. Nakayama: elk boek geeft een zeer gedetailleerd overzicht van één of meer kata’s.

-

The Shotokan-Karate Dictionary van Schlatt: de titel doet het al vermoeden, het is een woordenboek voor Japanse karatetermen.

2. Sites

www.jishin.be: de site van jullie eigenste club! www.katsu.be: de site van grote broer Katsu http://belgium.kuntaiko.eu: site van de federatie. www.vkfmultistijl.be: site van de VKF, de Vlaamse federatie. www.24fightingchickens.com: site met alle kata’s. www.karate.be: linksite voor karate. www.jutsko.com: site van Junior Lefèvre.

40

Karateclub JISHIN Infomap

Recommend Documents