Het van oorsprong Franse Cointetelement is een verplaatsbare antitankhindernis die in het midden van de jaren ’30 aan de Belgische Generale Staf wordt voorgesteld en die nadien door de Belgische geniediensten verder wordt bestudeerd en aangepast aan de eigen noden. Vanaf 1937 zal de zeer herkenbare hindernis op grote schaal in België geproduceerd worden door verschillende firma’s om in aanloop naar de Tweede Wereldoorlog de meeste Belgische verdedigingslijnen tegen aanvallen met tanks te kunnen beschermen. De hardcover Het Belgische Cointetelement 1936-1940 is een rijkelijk geïllustreerde, diepgaande en unieke studie van bijna 200 pagina's over de introductie, aanpassing en inzet van deze antitankhindernis in België. Voor zover de beschikbare informatie het toelaat, wordt elk aspect van het element bekeken, gaande van het testen van de hindernis tot het uitbesteden van de verschillende orders aan een aantal Belgische staalverwerkende firma's, het transport en de plaatsing op de verschillende verdedigingslijnen. Vooral het eerste project voor een hindernis op de Vesting Luik en langs de Limburgse grenskanalen wordt grondig onder de loep genomen, maar ook de plaatsing van de hindernis in de provincies Antwerpen, Vlaams-Brabant, Waals-Brabant en Oost-Vlaanderen komt aan bod. Meer dan de helft van de bladzijden is voorbehouden aan foto's, stafkaarten in kleur en situatietekeningen van de verschillende hindernissen. De verkoopprijs van het boek bedraagt 36,99 euro en het boek kan rechtsreeks bij de auteur aangekocht worden of via ISBN 9781090171092 bij Standaard Boekhandel besteld worden. Eventuele bijkomende inlichtingen kunnen opgevraagd worden bij de auteur via e-mail:
[email protected] of op het telefoonnummer 0486/52.84.94 Hierna volgen de inhoudstafel, een aantal illustraties zoals ze werden opgenomen in het boek (het boek werd gedrukt op A4formaat) en het plaatsnamenregister.
Foto 2.3: Zicht op een montagewerf. Op de achtergrond liggen een aantal vrachtstukken (basissen onder de jassen, driehoekige panelen en zijpanelen) opeen gestapeld, op de voorgrond zijn een aantal zakjes zichtbaar waarin de bouten voor de montage worden meegeleverd. (© Collecties Koninklijk Legermuseum)
Foto 2.4: Op de voorgrond liggen twee driehoekige panelen en links daarvan een aantal zijpanelen. Een klein rupsvoertuig wordt ingeschakeld om de elementen van de werf naar de opstelplaats te brengen. Het lijkt dat men daarbij gebruik maakt van de langste verbindingskabel. (© Collecties Koninklijk Legermuseum)
Kaart 6.1 en 6.2: Het vermoedelijke verloop van de hindernis tussen de Maas ter hoogte van het fort van Dave en het fort van Maizeret. Het verloop werd wegens een gebrek aan detailkaarten gebaseerd op een kaart die een algemeen overzicht geeft van de versperringen op de P.F.N. en die niet altijd even gedetailleerd of accuraat is. Het traject tussen het fort van Dave en het fort van Andoy is hoogstwaarschijnlijk correct op het eerste rechte stuk ten oosten van het fort van Dave na. Dit wordt bevestigd door een overgebleven meerpaal en foto 6.2. Het traject tussen het fort van Andoy en het fort van Maizeret is veel minder duidelijk, zeker ter hoogte van de hellingen ten zuiden van Maizeret en ten zuiden van de Chap. de Bialy. (© Nationaal geografisch instituut met aanpassingen door Wim Tuyteleers)
Plaatsnamenregister Aische-en-Refail Albertkanaal Andenne Andoy Antwerpen (stad) (P.F.A.) (prov.) Arendonk Argenteau Argenteuil Atlantikwall Avors (Fr.) Battice Barchon Beek Berchem Bergen (Mons) Bevekom (Beauvechain) Bierbeek Bierges Bocholt Boechout Bois-de-Breux Boncelles Boorsem Borgerhout Borinage Bourges (Fr.) (La) Boverie Brabant Brasschaat Bree Bressoux Briegden Brussel Carnières Cerexhe-Heuseux Chastre Chaudfontaine Chaumont-Gistoux Chênée Cheratte Cognelée Colonster Colville (Fr.) Cornesse Coronmeuse Dave Deinze Dessel Dhuy
p. 173. p. 25, 47, 101, 103, 108, 109, 117, 127, 171, 173, 181. p. 133, 137. p. 75, 149, 152, 153, 156. p. 5, 31, 155, 176, 177. p. 149, 155. p 89, 125, 149, 154, 179. p. 125, 126. p. 97, 127. p. 161. p. 177, 180. p. 7. p. 37, 79, 177, 180. p. 57, 58, 59, 60, 61, 63, 67, 69, 71, 75, 79. p. 99, 101, 111, 112. p. 127. p. 165, 166. p. 124, 160, 175, 176. p. 90, 160, 175. p. 149. p. 24, 67, 98, 99, 101, 103, 111, 115. p. 39. p. 157. p. 54, 57, 59, 61, 63, 66, 69, 71, 75, 77, 79. p. 99, 117. p. 161. p. 159. p. 7. p. 54, 127, 129, 130. p. 165, 169. p.139, 140, 141, 144, 145, 154. p. 99, 111, 115. p. 67, 121, 155. p. 25, 103. p. 29, 63, 65, 67, 113, 166. p. 37. p. 79. p 167, 169, 171. p. 57, 59, 61, 63, 69, 75, 77, 79, 85. p. 49, 173. p. 80, 81, 89. p. 52, 53, 73. p. 152, 157, 158, 161, 173. p. 87. p. 177. p. 89. p. 89, 127, 129, 130. p. 75, 148, 149, 152, 153, 155, 156. p. 165, 167, 169, 171. p. 125, 127. p. 173.
Diepenbeek Dijle Dilsen Dinant Dion-le-Mont Duffel Eben-Emael Edingen Eeklo Eghezée Eigenbrakel (Braine l'Alleud) Eisden Embourg Emines Engis Evegnée Fléron Fragnée Frankrijk Gastuche Gavere Geisteren Geldenaken (Jodoigne) Gembloers Genk Gent (T.P.G.) Genval Godinne Gooik Grand-Leez(-Thorembais) 's-Gravenbrakel (Braine-le-Comte) Haacht Haine Saint.-Paul Haine Saint.-Pierre Halle Hambos Hamont(-Achel) Hasselt Hastière Hauster Heer-Agimont Heist-op-den-Berg Hermalle(-sous-Argenteau) Hermalle-sous-Huy 's Hertogenbos Heverlee Hoboken Hoei (Huy) Hoyoux Incourt Ivoz-Ramet Jambes Jemappes-Lez-Mons Jupille(-sur-Meuse) Kanne Kapellen
p. 171. p. 179. p. 114, 115. p. 133, 135, 136. p. 173. p. 175. p. 109, 115, 117. p. 28, 29, 39, 65, 163. p. 29. p. 169. p. 93, 166, 167. p. 114, 116, 117, 173. p. 56, 57, 59, 61, 63, 68, 69, 79, 85, 160. p. 157, 158. p. 63, 127, 133. p. 58, 67, 69, 79, 87. p. 56, 58, 63, 66, 67, 79, 87. p. 89, 127, 128, 129. p. 5, 9, 15, 21, 27, 29, 33, 147. p. 173. p. 165, 167, 169, 171. p. 67, 99, 111, 115. p. 52. p. 66, 162, 165, 167, 169, 171, 173, 175. p. 165, 171. p. 149. p. 161, 171, 173, 179. p. 167. p. 133, 135. p. 92, 95. p. 167, 173. p. 93, 95. p. 147, 161, 178, 179. p. 165. p. 29, 162, 165. p. 45, 93, 95, 149, 161, 165, 166, 167, 171, 175. p. 120. p. 99, 111, 113. p. 97, 103, 107, 119, 165, 170, 171, 173, 181. p. 133, 135. p. 56. p. 133, 135, 137. p. 161. p. 63, 77, 127. p. 133. p. 24, 25, 111. p. 129. p. 165. p. 63, 67, 75, 129, 133, 165, 169, 171. p. 149. p. 175. p. 89, 127, 131. p. 65, 75, 175, 165. p. 165. p. 50, 75, 79, 81, 89. p. 99, 103, 105, 107, 109, 111. p. 141, 157.
Kaulille Kempisch kanaal Kessenich Kinrooi Koningshooikt K.W.-linie La Croyère Lanaken (Gemeente) Smeermaas Tournebride Lanklaar La Malaise Lavaux Leopoldsburg Leuven Leuze-Longchamps Libramont Lier Liernu Lieze (Lixhe) Limburg Lize Lommel
p. 65, 98, 99, 173. p. 99. p. 81, 82. p. 81, 82, 99, 115, 117, 119. p. 76, 149, 174, 175. p. 5, 36, 37, 41, 46, 49, 73, 75, 76, 120, 139, 147, 149, 151, 157, 159, 175. p. 163. p. 65, 103, 105, 106, 107, 121, 169. p. 99, 103. p. 99, 103, 107, 109. p. 67, 101, 113, 117. p. 172. p. 168, 169. p. 65, 89, 111. p. 113, 120, 148, 161, 173, 175. p. 165, 167, 169. p. 168, 169. p. 44, 45, 157, 161, 170, 174, 175. p. 173. p. 67, 69, 97, 103, 105, 107, 109, 125, 127. p. 15, 24, 25, 53, 56, 59, 63, 65, 67, 69, 75, 77, 87, 89, 95, 97, 101, 103, 107, 109, 115, 121, 123, 127, 173. p. 71.
(gemeente) Blauwe Kei Grote Bareel
p. 99, 111, 113, 115, 125. p. 67, 99, 111, 115. p. 67, 99, 111, 113, 115, 125.
(stad) (P.F.L. II) (P.F.L. III) (prov.)
p. 41, 60, 61, 63, 67, 77, 85, 101, 115, 117, 127, 129, 131. p. 25, 39, 54, 55, 56, 59, 60, 62, 63, 67, 69, 77, 85, 87, 160, 161. p. 25, 81, 127, 129. p. 24, 25, 59, 63, 66, 69, 72, 77, 79, 81, 87, 89, 97, 107, 127, 149, 155, 161, 179. p. 133, 135. p. 65, 137, 155, 157, 168. p. 25, 41, 54, 57, 59, 60, 61, 69, 71, 75, 79, 81, 87, 95, 132, 133, 134, 137, 149, 153, 155, 156, 157, 161. p. 25, 65, 67, 69, 81, 101, 115, 117, 119, 122, 123, 125. p. 101, 116, 117. p. 24, 25, 101, 111. p. 56, 79. p. 6, 8, 9, 10, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 21. p. 153, 155, 156. p. 46, 48, 153. p. 163. p. 161. p. 153, 158. p. 120, 161. p. 72. p. 168, 169. p. 67.
Luik
Lustin Luxemburg Maas Maaseik Maasmechelen Maastricht (Nl.) Magnée Mailly (Fr.) Maizeret Malonne Manage Marches-les-Dames Marchovelette Mechelen Meerbeke Mellier Micheroux Mol (Gemeente) De Maat Molenbeersel
p. 25. p. 24, 25, 99, 101, 103, 110, 111, 113, 119, 125. p. 80, 99, 115, 117, 119.
Monsin Mont Mont-Saint-Guibert Namèche Namen (P.F.N.) (prov.) Naninne Nederland Neerharen Neerijse Neeroeteren Neerpelt Netekanaal Nijvel (Nivelles) Ninove Normandië (Fr.) Ombret(-Rawsa) Oosthoven Ophoven Opvelp Ougrée Ourthe Parijs Peer Pepinster Peulis Perwijs (Perwez) Poix-Saint-Hubert Putte Ravels Raverszijde Rekem Renory Retinne Rhisnes Plainevaux Rotem Rueil Samber (Sambre) Saint-Denis-Bovesse Saint-Germain Saint-Héribert Saint-Laurent-sur-Mer Sart-Mélin Schelde-Maas kanaal Sclayn Seraing Sint-Huibrechts-Lille Sint-Niklaas Solt Soxhluse Stuivenberg Suarlée Tallaart Ternaaien (Lanaye)
p. 51, 89, 127, 129, 133. p. 25, 85. p. 165, 167, 169, 171, 173. p. 20, 65, 75, 133, 134, 135, 157. p. 85, 149, 153, 155, 156, 157, 158, 172. p. 24, 25, 57, 63, 65, 66, 75, 76, 77, 79, 87, 89, 95, 133, 137, 148, 149, 171, 173, 175, 179. p. 155. p. 81, 95, 125, 157. p. 24, 25, 50, 97, 99, 101, 103, 105, 106, 111, 115, 117. p. 161. p. 103, 111, 115, 119, 123. p. 63, 65, 67, 99, 101, 111, 113, 118, 119, 120. p. 44. p. 163. p. 26, 95, 149, 161, 165, 166, 167, 169, 171, 173. p 177, 179. p. 63, 127, 133. p. 121. p. 81. p. 124. p. 53, 73, 79, 89, 127, 131, 163. p. 161. p. 27. p. 101. p. 25, 62, 67, 85. p. 174. p. 40, 48, 49, 74, 167, 169, 172, 173, 175. p. 168, 169. p. 154. p. 125. p. 177. p. 99, 117. p. 75, 79, 81, 127. p. 69, 79, 89. p. 157, 161, 165, 167, 169, 171. p. 161. p. 99, 111, 115, 118, 119. p. 15, 17, 20, 21, 26, 49. p. 149, 155, 157. p. 167, 171. p. 173. p. 153. p. 177. p. 175. p. 111, 125. p. 133, 135. p. 71, 75, 89, 127, 131. p. 67, 99, 111, 113. p. 163. p. 97. p. 57, 61, 69, 71, 75. p. 157. p. 153. p. 76. p. 100, 101, 103, 105, 107, 108, 109, 122, 127.
Theux Thorembais-les-Béguines Thorembais-Saint-Trond Tildonk Tilff Tignée Tongerlo Trooz Turnhout Val-Saint-Lambert Veldwezelt Verbindingskanaal Neerharen-Briegden Verbindingskanaal Schelde-Maas Versailles (Fr.) Verviers Vesder Voorshoven Vroenhoven Wandre Wastines Waterloo Waver (Wavre) Weert (Nl) Werchter Wespelaar Wezet (Visé) Zelem Yvoir Zuid-Willemsvaart
p. 85. p. 40, 74, 92, 175. p. 173. p. 120, 161. p. 70, 87. p. 79. p. 67, 99, 111, 112, 125. p. 62. p. 121, 125, 127. p. 54, 63, 71, 75, 79, 127, 131. p. 99, 103, 105, 108, 109. p. 25. p. 24, 25. p. 17, 27. p. 62, 63, 67, 85. p. 25, 62, 79, 85, 89. p. 99, 102, 111, 112. p. 89, 99, 103, 104, 105, 107. p. 50, 79, 127, 129. p. 175. p. 149. p. 5, 52, 66, 95, 148, 149, 165, 166, 167, 171, 173, 175. p. 81. p. 179. p. 161. p. 25, 63, 67, 69, 75, 79, 109, 111, 127, 129. p. 113, 115. p. 133, 135. p. 25.