KERKEN SAMEN — SAMEN KERKEN JAARGANG 34 NUMMER 5 MEI 2015 Kerken Samen – Samen Kerken (KSSK) is een gezamenlijke uitgave van:
de Hervormde Gemeente ’s-Graveland
de Hervormde Gemeente Kortenhoef
de Protestantse Gemeente ‘de Graankorrel’
INHOUDSOPGAVE Redactie
pagina 02
Administratie
pagina 02
Contactadressen van de kerken
pagina 03
Erediensten Hervormde Gemeente ’s-Graveland
pagina 04
Eredienst ‘Veenstaete’
pagina 05
Informatie Algemeen
pagina 06
Informatie Hervormde Gemeente ’s-Graveland
pagina 06
Jeugd
pagina 17
Verantwoording tekening omslag: Albers bijbelse tekeningen (Joh. 14, 2) /theologische uitgeverij Narratio, Gorinchem
-1-
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
REDACTIE Kopij voor dit blad kunt u inleveren bij de redactie van uw gemeente. Uiterste inleverdata van kopij voor de komende edities: 29 mei 26 juni 21 augustus
18 september 9 oktober 13 november
11 december
Redactie Hervormde Gemeente ’s-Graveland mw. R. Kleijn email:
[email protected] Redactie Hervormde Gemeente Kortenhoef email:
[email protected] Redactie Protestantse Gemeente ‘De Graankorrel’ email:
[email protected]
ADMINISTRATIE Abonnementstarief: € 12,50 per jaar. INGnummer KSSK: NL08INGB0002648558 t.n.v. Kerken Samen van Ankeveen, ’s-Graveland en Kortenhoef Voor alle vragen over abonnementen, adreswijzigingen e.d. kunt u kontakt opnemen met: mw. R. Kleijn email:
[email protected]
-2-
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
CONTACTADRESSEN HERVORMDE GEMEENTE ’S-GRAVELAND
HERVORMDE GEMEENTE KORTENHOEF
PROTESTANTSE GEMEENTE ‘DE GRAANKORREL’
Predikant: Ds. G.J. van Meijeren Noordereinde 12 1243 JG ’s-Graveland Tel: 035 – 6560598 Vrije dag: vrijdag E-mail : dominee@
Predikant: Ds. J. Teding van Berkhout Opbeltijden: Dinsdag en donderdag:
Predikant:
van 9.00 - 9.30 uur en van 19.00 - 19.30 uur
hervormdegemeentesgraveland.nl
Vacant
Bijstand pastoraat: ds. R.F.J. Beltman Email:
[email protected]
Pastoraal werker: Br. W. Kroon Erasmuslaan 47
1216 HL Hilversum Tel.: 035 – 6214098 Email:
[email protected] Scriba: M.J. Flink Berlagelaan 233 1222 JV Hilversum tel.: 035 - 541 0117 email: scriba@ hervormdegemeentesgraveland.nl
Scriba:
Scriba: dhr. C.A.M. van der Lelie mw. J.P. Hinloopen-Nieuwpoort email: email:
[email protected] [email protected]
-3-
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
EREDIENSTEN HERVORMDE GEMEENTE ’S-GRAVELAND De diensten zijn ‘live’ op de website www.hervormdegemeentesgraveland.nl te volgen. Ook vindt u daar de diensten van (ongeveer) de laatste 3 maanden. Bezoek onze website en klik op ‘opnames’. U kunt kiezen uit luisteren naar de eventuele live uitzending of een eerdere opname beluisteren of downloaden. Donderdag 14 mei Hemelvaartsdag
09:30
Ds. G.J. van Meijeren Coll.: College van Kerkrentmeesters /Diaconie
Zondag
17 mei
10:00 uur
Ds. H.P.J. Schormans uit Amersfoort Coll.: College van Kerkrentmeesters /Diaconie Extra collecte: Instandhouding Predikantsplaats
Zondag 24 mei Eerste Pinksterdag
10:00 uur
Ds. G.J. van Meijeren Coll.: College van Kerkrentmeesters /Diaconie (Open Doors)
Maandag 25 mei Tweede Pinksterdag
09:00 uur
Ds. G.J. van Meijeren Aansluitend Fiets- autotocht en gezamenlijke lunch Coll.: College van Kerkrentmeesters /Diaconie
Zondag
10:00 uur
Dr. H de Leede uit Amersfoort Prof. dr. B.J.G. Reitsma uit Ermelo Coll.: College van Kerkrentmeesters /Diaconie Extra collecte: Instandhouding Predikantsplaats
31 mei
-4-
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
EREDIENST ‘VEENSTAETE’ (app 141 West) Vrijdag
22 mei
15.00 uur
Ds. G.J. van Meijeren
-5-
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
INFORMATIE ALGEMEEN door Rita Kleijn werd opgegeven op basis van haar administratie. Wanneer de KSSK eenmaal is afgewerkt begint de grootste klus, namelijk het afleveren door de verdelers bij de 'verspreiders' , die op hun beurt weer het blad bij u bezorgen of per post naar u versturen. Gelukkig kunnen we beschikken over een flink aantal verdelers en verspreiders. Vele handen maken ook hier licht werk.
Hoe komt uw KSSK tot stand? Elke maand ontvangt u een nieuwe uitgave van de KSSK, het kerkblad dat al 34 jaar bestaat. U vindt hierin meditaties en andere informatie vanuit de drie deelnemende kerken. In een recente vergadering van de KSSK commissie kwam aan de orde, dat het wellicht zinvol is iets te schrijven over het tot stand komen van de maandelijkse KSSK. Wat komt er zoal bij kijken en wie doen wat? We willen in deze bijdrage graag een beknopt overzicht geven van het hele proces.
Het aantal abonnementen op de KSSK is in de loop der jaren teruggelopen. Dit komt mede omdat de KSSK ook digitaal, dus via email, wordt verspreid. Deze methode heeft natuurlijk een nadeel - men moet de informatie via het computerscherm tot zich nemen - maar er wordt zo wel flink bespaard op portokosten. Dus voor abonnees buiten onze dorpen is de digitale KSSK vaak een optie.
Allereerst stelt Rita Kleijn ruim een jaar vooruit de data vast waarop de KSSK moet verschijnen, of beter gezegd de sluitingsdata voor kopij. Die data vallen steeds op een vrijdag. Tot die data kan men (bij voorkeur per email) kopij aanleveren bij één van de drie redactieleden, één voor elke kerk. De eindredacteur Fred van Weeghel zorgt voor de opmaak in kolommen, de juiste plaatsing van afbeeldingen, enz., enz. Daarvoor heeft hij heel weinig tijd, want de drukkers verwachten de maandagochtend daarop al vroeg aan de slag te kunnen. Zij printen de pagina's, vouwen er een omslag om heen en slaan er tenslotte nietjes is. Ze maken de oplage die
Uit het voorgaande heeft u kunnen opmaken dat het blad dat u nu leest de vrucht is van de inspanningen van een flink aantal vrijwilligers. De redactie wil deze kans benutten om hen te bedanken voor hun vaak jarenlange inzet en hoopt nog lang van hun diensten gebruik te kunnen maken. De redactie van KSSK
-6-
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
INFORMATIE HERVORMDE GEMEENTE ’S-GRAVELAND voleinder van het geloof, onze Here Jezus Christus. En wandelen door de Geest, dat is gaan in de weg des Heren, in woord en daad, in leer en leven, onberispelijk. Ziende op Jezus Christus, die geleefd heeft door de Geest, en gewandeld door de Geest, Zijn levenswandel, Zijn levensweg in gehoorzaamheid, tot op het kruis, waar Hij zei: Het is Volbracht! En Hij boog het hoofd en gaf de geest. Geroepen tot vrijheid, wordt de Gemeente opgeroepen,... die belijden met Hem omgang te hebben...., zelf alzo te wandelen, zo als Hij ook gewandeld heeft. Wij hebben gemeenschap met elkaar, als wij in Zijn licht wandelen, en zo de Lofzang gaande te houden: Leer mij naar Uw wil te handelen, laat mij in Uw Waarheid wandelen. Genade en Waarheid die aan ons verschenen is in Christus Jezus, het Woord is vlees geworden en heeft onder ons gewoond. Deze blijde boodschap mogen wij ook horen, van Gods trouw en liefde over ons, ook als er moeite en verdriet is, dan zal de Heilige Geest, de Trooster ons kracht en moed geven, in het strijdperk van dit leven. Ja, groot is Uw trouw o Heer! Zo laten wij door het geloof leven, en door de Geest wandelen, om eenmaal te mogen wandelen in het nieuwe Jeruzalem, die de zon en de maan niet van node heeft om haar te beschijnen, want de heerlijkheid Gods verlicht haar, en haar lamp is het Lam!
Meditatie Pinksteren Indien wij door de Geest leven, laten wij ook door de Geest wandelen. (Galaten 5 : 25) Pinksterfeest, uitstorting van de Heilige Geest. Pinksterdag, op de 50ste dag na Pasen, ook wel het Wekenfeest en het feest van de eerstelingen genoemd, inzameling van de oogst, totdat de volle oogst is binnengehaald. De Here Jezus, als De Eersteling uit de doden, zei tot zijn discipelen: Ik zal voor jullie bidden tot de Vader, en Hij zal jullie een andere Trooster geven, om tot in eeuwigheid bij jullie te zijn. In verwachting waren ze bijeen, op de dag dat het Pinksterfeest vervuld werd. En zij werden ook vervuld met de Heilige Geest, om van de grote daden Gods te spreken. Zij worden als het ware gedoopt in het scheppende Woord, het Woord in de Heilige Naam. En de Geest gaf hun de taal van die Naam uit te spreken en te geloven. De taal van die Naam, die op de Paasdag als het Woord is opgestaan! De enige Naam onder de hemel, waardoor wij behouden worden, Jezus Christus, die ook de grondlegger van het Pinksterfeest is, want Hij heeft er voor betaald, met Zijn dierbaar bloed. Hij heeft ons bevrijd, uit de duisternis, tot Zijn wonderbaar licht. Het licht van de Heilige Geest is uitgestort op alle vlees. Wij zijn geroepen broeders tot vrijheid, daarom zegt Paulus in het 25ste vers: Indien wij door de Geest leven, laten wij ook door de Geest wandelen. Leven door de Geest, leven voor Gods aangezicht, door de Geest die in Christus Jezus was, die ons uit onze dood levend heeft gemaakt, om zo te mogen leven door het geloof, ziende op de overste Leidsman en
Van alle kanten komen zij de lange lanen door, het is een eindeloze rij, de kinderen gaan voor. Jeruzalem, mijn vaderhuis, mijn moederstad, wanneer zal ik u zien? Wij zijn op reis naar u en naar de Heer! W. Kroon -7-
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
gemeente dankbaar zijn dat er jonge mensen opstaan en hun plek in de gemeente willen innemen, het geloof willen be-amen. Laten we ook voor hen bidden. Dat ze hun uitgesproken vertrouwen in God mogen behouden en dat ze daar telkens weer vreugde in mogen vinden. God zegene hen!
Meeleven We leven mee met br. en zr. B. (1243 LC ’sGraveland). Het is bijna niet te geloven, maar voor de derde keer in korte tijd moest br. Bart geopereerd worden aan zijn heup. Om moedeloos van te worden, weer een operatie, weer revalidatie in Gooizicht. Laten we voor hen bidden, voor hem en voor zijn vrouw. Om hernieuwde krachten en ook om doorzettingsvermogen.
Jubilea Koos en Gertrude P. (1241 HM Kortenhoef) mochten op 19 april vieren dat zij 25 jaar getrouwd waren. Een mooie dag die zij mochten vieren met kinderen en familie. Daar hebben zij van genoten, en we willen God danken dat zij elkaar liefhebben, dat Hij hen gezegend heeft 25 jaar lang.
We leven mee met zr. den B. (Zuiderheide, Hilversum) Zij heeft sinds korte tijd ontzettend last van haar schouder. Een operatie zou mooi zijn, maar is uitgesloten vanwege haar leeftijd en daarom moet zij het zien uit te houden met pijnstillers. Laten we bidden voor deze oude zuster om Gods nabijheid.
Ook br. en zr. H.-D. (1241 LH Kortenhoef) mochten een jubileum vieren. Op 23 april waren zij 50 jaar getrouwd en binnenkort gaan zij dat vieren. 50 jaar met elkaar lief en leed mogen delen is een wonder dat God schenkt. We mogen Hem daarvoor hartelijk danken en ook bidden of Hij mee wil op trekken de toekomst in. Onder Zijn hoede, Hij is vertrouwd met ons.
We willen danken met zr. R. - van R., zij is verhuisd van Naarderheem waar zij revalideerde naar huize Godelinde in Bussum. Zij heeft daar een mooi appartement en is daar erg blij mee. Hopelijk voelt ze zich daar erg thuis. Ze mag weten dat God overal is ook op een nieuwe plek waar alles nog niet zo vertrouwd is.
Gesprekskring
We danken met zr. R. (, 1243 LC 's-Graveland). Zij moest opgenomen worden in het ziekenhuis vanwege benauwdheid. Deze benauwdheid is minder geworden en ze mocht weer naar huis. Toch merken br. en zr. Ravenhorst dat ze ouder worden en veel niet meer vanzelf gaat en moeilijker wordt. God wil ons allemaal door zijn Woord bemoedigen: Tot in uw ouderdom zal Ik Dezelfde zijn, ja, tot in uw grijsheid toe zal Ík u dragen; Ík heb het gedaan en Ík zal u opnemen, Ík zal dragen en redden. (Jes. 46:4).
Hallo allemaal, Op dinsdag 19 mei 2015 is de tweede bijeenkomst van de nieuwe groep, voor de jonge tot wat oudere volwassenen of iedereen die zichzelf jong volwassen voelt, binnen onze gemeente. Weten jullie het nog? Het is de bedoeling dat er met een maandelijkse frequentie over diverse onderwerpen met elkaar gesproken wordt. Daarnaast moet het vooral een gezellige avond zijn die een bijdrage levert tot versterking van de onderlinge band binnen de gemeente.
Op zondag 3 mei deden vier catechisanten belijdenis van het geloof. Ella van den B, Martijn van de P., Maaike van ’t R. en Alexandra S. - van L.. We mogen als -8-
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
Met elkaar praten over je geloof – dat is de bedoeling van deze samenkomst. We komen bijeen in de consistorie aan het Noordereinde. Het gesprek is open en we beginnen bij wat we zelf meemaken en doen. Kunnen we ons dagelijks leven combineren met ons geloof? En, het komt niet zo vaak voor dat je daar met anderen ook over praat. Dat doen wij wel in deze groep op een laagdrempelige open manier, waarbij niemand zich verplicht hoeft te voelen.
degenen die gevraagd worden, op te nemen in de procedure. Dit betekent dat de namen van degenen die gevraagd zijn, worden genoemd in de eredienst, zodat er door de gemeente(leden) voorbede voor de gevraagde gemeenteleden kan worden gedaan. In de KSSK van eind mei zal de procedure verder toegelicht én opgestart worden. Bezinning vrouw en ambt Op de kerkenraad van april heeft ds. van Meijeren een bezinning gehouden over het onderwerp ‘vrouw en ambt’. Al jaren maken vrouwelijke ambtsdragers deel uit van onze kerkenraad. De bezinning kwam op onze agenda naar aanleiding van een vraag aan de kerkenraad vanuit de gemeente over de mogelijkheid om een vrouwelijke predikant te laten voorgaan in onze erediensten. Graag willen wij zorgvuldig met deze vraag omgaan en daarom willen wij de bezinning zoals deze op de kerkenraad is gehouden door ds. van Meijeren ook met u houden. In het najaar zullen wij hiertoe een gemeenteavond organiseren.
Zet het in de agenda: Dinsdag 19 mei 2015 om 20.00 uur in de consistorie. Wees (weer) welkom! Ineke T., Gerda S., Ronald B., Geert van M.
Bijbelkring Woensdag 27 mei is er weer Bijbelkring. We vervolgen onze lezing in Genesis, de verhalen van Jozef, Genesis 45. U bent altijd van harte welkom om aan te schuiven! Woensdag 27 mei vanaf 20.00 uur bij fam. A. sr. Kortenhoefsedijk. Vindt u/jij het vervelend om in het donker over de dijk te fietsen of te lopen? Neem gerust even contact op met Eduard van L. of Mart F.. U/jij wordt dan gehaald en weer thuisgebracht.
Pinksterfietstocht Op tweede Pinksterdag wordt weer de jaarlijkse fietstocht georganiseerd. Ook wordt er natuurlijk weer een autotocht uitgezet. Na een meditatief moment en een heerlijk bakje koffie toeren wij rond in onze mooie omgeving. Aansluitend wordt er gezamenlijk gegeten. Een gezellig moment om elkaar eens in een andere sfeer te treffen. Van harte welkom!
Ds. G.J. van Meijeren
Kerkenraadsvergadering Op DV dinsdag 7 juli vergadert de kerkenraad in de consistoriekamer. Als u iets wilt bespreken met de kerkenraad bent u van harte welkom. U kunt binnenlopen tussen 20.00 uur en 20.30 uur.
Uit de kerkenraad Procedure verkiezing ambtsdragers Zoals in vorige kerkbladen aangegeven hebben wij ons als kerkenraad de afgelopen periode bezig gehouden met de procedure voor de verkiezing van ambtsdragers in 2016. De invulling van de procedure hebben wij vastgesteld op de kerkenraad van 28 april jl. Tijdens de kerkenraad is besloten de mogelijkheid van het doen van voorbede voor
Alvast voor uw agenda Op DV zondag 30 augustus wordt er weer een gezamenlijke avonddienst met onze zustergemeente te Kortenhoef gehouden. -9-
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
Aanvang 18:30 uur in Kortenhoef en ook dan zal Prof. dr. G. van den Brink voor gaan. De vorige avonddienst was op 26 april. Voor velen was het mei-vakantie. Desondanks was er een vreugdevol aantal mensen aanwezig. Er was nog wel plaats over ……..
Collectebonnen zijn verkrijgbaar door storting van het bedrag op bankrekeningnummer NL24 INGB 0000 5319 24 ten name van Hervormde Gemeente ’s-Graveland. Er zijn boekjes beschikbaar met een drietal waardes, te weten: 15 euro (20 x 0,75) 25 euro (20 x 1,25) 45 euro (20 x 2,25)
Tot slot Tot zover het nieuws vanuit de kerkenraad. Mocht u vragen hebben aan de kerkenraad, aarzel dan niet om één van de kerkenraadsleden aan te spreken.
Als u bij uw overschrijving vermeldt welke waarde(s) u wilt ontvangen, dan zult u, bijna per ommegaande, de door u bestelde boekjes ontvangen. Voor verdere informatie kunt u bij ondergetekende terecht, of bij één van de andere kerkrentmeesters.
Ymkje van ‘t .
College van Kerkrentmeesters
Veemarkt/Jaarmarkt
Opbrengst van de collectes 12 apr. 19 apr. 26 apr. 03 mei
€ € € €
126,95 173,90 126,82 130,72
Coll.bon 42% 40% 33% 44%
Vorig jaar schreven we: “Het regende de hele dag, afgelopen zaterdag.” Dit jaar mogen we gelukkig vermelden: “Het was de hele zaterdag droog.” Hoewel vrijwel geen zon, harde wind en daardoor een beetje fris, soms koud. Maar we mochten ons gelukkig prijzen met een gestage stroom van bezoekers aan ons kerkplein, waarvan er ook velen kopers werden. En dit ook mede door het enthousiasme van de vele medewerkers en het aanbod natuurlijk. De totale netto opbrengst liegt er dan ook niet om: € 3.947,00 Het is ook altijd weer mooi dat je dit op zo’n dag als gemeenteleden met elkaar tot stand brengt en dit verstevigt de onderlinge band en is goed voor de saamhorigheid. We danken vanaf deze plek iedereen die hieraan meegewerkt heeft. We noemen geen namen, want dan vergeet je iemand. Maar iedereen – ook degenen die goederen ingebracht hebben - hartelijk dank. Het is altijd een enorme inspanning. We hopen dat iedereen zegt: Dit doen we – bij leven en welzijn - volgend jaar weer.
Instandhouding predikantsplaats: 19 apr. € 133,32 47% 03 mei € 142,99 30% (Om het gebruik van collectebonnen te stimuleren vermelden we het % collectebonnen per collecte) Allen hartelijk dank voor uw gaven. Namens het College van Kerkrentmeesters, Mart Flink Bankrekeningnummer College van Kerkrentmeesters: NL65 INGB 0000 4918 04 t.n.v. Kerkvoogdij Herv. Gem. ’s-Graveland. (Let op !! Het rekeningnummer voor het bestellen van collectebonnen staat hieronder) Collectebonnen - 10 -
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
Namens de moneymakers en het college van kerkrentmeesters, Mart Flink
christenen betrekken bij de vervolgde kerk. Daarom houdt Open Doors speciale campagnes, organiseert zij reizen naar gesloten landen en geeft Open Doors presentaties in heel Nederland om de verhalen van vervolgde christenen te vertellen.
Diaconie Opbrengst collectes 54% 48% 48%
Open Doors doet dit omdat ze gelooft dat wanneer één lid lijdt, alle leden meelijden (1 Korintiërs 12:26) en omdat ze gelooft in de zendingsopdracht (Matteüs 28:19) en dat alle deuren openstaan voor het Evangelie.
25%
Van harte aanbevolen!
Coll.bon
12 apr. € 106,11 19 apr. € 138,65 26 apr. € 96,18 03 mei. (St. Red een kind) € 228,42 Hartelijk dank voor uw gaven. Rekeningnummer Diaconie NL23 RABO 038 82 33 605 t.n.v. Diaconie NH Kerk ’s-Graveland
Roosters Collecte zondag 24 mei 2015 Rijrooster 1e Rijder 14 mei (09:30 uur; hemelvaartsdag) Klaas P. 17 mei Dick K. 24 mei Henk van de P. 31 mei Arnold van ’t R. 07 juni Wim N.
De diaconie-collecte op 24 mei is bestemd voor de Stichting Open Doors. ‘s Zondags naar de kerk gaan is in onze beleving de gewoonste zaak van de wereld, maar in veel landen ligt dit heel anders. In onze erediensten staan wij daarom regelmatig stil hierbij, en wordt in de voorbede gedacht aan christenen die leven in omstandigheden waar het hun niet vrij staat om hun geloof te belijden.
2e Rijder 14 mei (09:30 uur; hemelvaartsdag) Henk H. 17 mei Wim L. 24 mei R/A van de P. 31 mei Niels S. 07 juni Robert den T.
Stichting Open Doors steunt christenen die om hun geloof worden vervolgd of verdrukt. Open Doors brengt bijbels en christelijke lectuur naar landen die daarvoor gesloten zijn. Daarnaast geeft Open Doors training en verleent de organisatie praktische hulp, zoals traumazorg en noodhulp. Open Doors is een interkerkelijke stichting die christenen in de wereld steunt, ongeacht hun kerkelijke gezindte. Open Doors onderschrijft de apostolische geloofsbelijdenis.
Oppasrooster 14 mei (09:30 uur; hemelvaartsdag) Maria den T. Patrick S. 17 mei Gera F. Marcella F 24 mei Ineke T. Arja van de P. 31 mei Liselore H.
Open Doors werkt wereldwijd in zo’n vijftig landen. Daarnaast wil de stichting westerse - 11 -
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
07 juni
NUMMER 5 2015
Alexandra S. Jasmijn ter S. Yvar S. Maaike van ´t R. Ella van den B.
Word allemaal theoloog Zonder theologie dwaal je als christen doelloos rond, ook als het gaat over de islam en de crises van onze tijd. Toon mij een christen zonder theologie en ik toon je een bedelaar die verdwaald is.
Collectantenrooster 14 mei diaken/kerkrentmeester 17 mei Rachel en Lisette (extra coll. IPP) 24 mei diaken/kerkrentmeester 31 mei Jasmijn en Marly (extra coll. IPP) 07 juni diaken/kerkrentmeester
‘Wat heeft het nu voor zin om theologisch na te denken over de islam?’ Wel een interessante vraag voor iemand, zoals ik, die daar voor een deel zijn beroep van gemaakt heeft. Deze vraag werd mij onlangs gesteld met het oog op de landelijke conferentie die de Confessionele Vereniging in de Protestantse Kerk daar woensdag over houdt. Hoe moeten we de islam duiden in het licht van de Bijbel? Maar wat heeft dat nu voor zin als de wereld in brand staat? ISIS gaat rond als een briesende leeuw, christenen worden vervolgd, gemarteld, onthoofd; moslims zijn het slachtoffer van terreur. Er worden aanslagen gepleegd. En dan gaat een groepje christenen nadenken over wat ze van de islam vinden ... Hebben we niet iets beters te doen dan theologisch navelstaren? Het enige dat helpt is dat we de handen uit de mouwen steken. Radicalisme aanpakken, bruggen bouwen tussen christenen en moslims, elkaar leren kennen en samen op trekken. Of – zoals anderen zouden zeggen – juist de islam ontmaskeren als valse godsdienst; laten zien dat islam hetzelfde is als radicalisme.
Koffierooster 17 mei Ineke T. 24 mei mw. V. en mw. H. 31 mei Jan V. en Gerdi van B.
Website ds. Schormans Zondag 17 mei hoopt ds. H.P.J. Schormans (opnieuw) bij ons in de eredienst voor te gaan. Al eerder had hij een website, maar nu hij met emeritaat is, heeft hij het geheel gemoderniseerd en aangevuld, en komen er regelmatig nieuwe zaken bij. U kunt er o.a. vinden: “Bidden”, “Meditaties”, “Preken”, “Emmaüs-wandeling” en niet te vergeten “Dostojevski”. Over het boek “de broers Karamazov” van Dostojevski heeft ds. Schormans een zeer boeiend boek geschreven. De website heet: Verborgen Bronnen. Webadres: www.verborgenbronnen.nl
Antichristelijk Even terzijde: ook deze bezwaren tegen theologisch nadenken over de islam zijn nog al theologisch van aard. Ze gaan uit van een bepaalde theologische vooronderstelling. De een zegt dat de islam antichristelijk is, omdat ze ‘Isa’ niet als Zoon van God en verlosser erkent, de ander zegt misschien juist dat moslims evenzeer op weg zijn naar God als christenen. Zou theologie dan misschien toch iets te maken hebben met hoe je de handen uit de mouwen steekt? Hoe dan ook, ik ben nu ruim dertig jaar bezig om theoloog te worden. En de vraag of ik niet beter een vak had kunnen leren om zo nog
Bij de introductie van de site schreef ds. Schormans het volgende: “Mijn nieuwe website Verborgen Bronnen is klaar! Ik nodig je hartelijk uit een kijkje te nemen. 'Ga niet op zoek naar de bronnen, maar zoek Hem, dan zal Hij je bij de bronnen brengen.' 'Hij voert mij aan stille wateren' (Psalm 23).”
- 12 -
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
wat voor de samenleving te kunnen betekenen, heb ik vaker gehad. Om eerlijk te zijn heb ik me dat zelf de laatste dertig jaar ook met regelmaat afgevraagd. Als ik rondkijk in de universitaire wereld, dan kom ik zo vaak theologie tegen die weinig meer te maken heeft met het levendige vuur van de Geest. Alle nadruk ligt op rendement. Een hoogwetenschappelijk artikel, dat door twee of drie vakgenoten gelezen wordt, telt zwaarder dan een semester samen met studenten op zoek gaan naar betekenisvolle kennis. De studenten van de Universiteit van Amsterdam weten er alles van. Soms is theologie zo beperkt en wetenschappelijk verantwoord geworden, dat het alleen nog opwindend is voor de theoloog die ermee bezig is. Het biedt geen enkel perspectief temidden van de zorgen en crises van vandaag. Soms ook is christelijke theologie zo weinigzeggend en pluralistisch geworden, dat het ook niet verder komt dan idealistisch navelstaren. Het geeft geen enkele richting in het moeras van de multireligieuze en multiculturele samenleving. Een dergelijke theologie is inderdaad volkomen irrelevant.
christen doelloos rond, ook als het gaat over de islam en de crises van onze tijd. Je zou zo maar kunnen vergeten dat de weg van Christus een kruisweg is en geen kruistocht. Als het over de islam gaat, is dat nogal veelzeggend. DOOR: Prof. dr. B. Reitsma UIT: Nederlands Dagblad d.d. 14-04-2015
Klein requiem voor Ad den Besten Drie slagen op de gong voor in de Amstelveense Kruiskerk kondigen de 92jarige Ad den Besten aan. Hij is er vandaag voor het laatst, languit in zijn kist deze keer. Pieter Oussoren groet de honderd mensen in de banken (meest grijsaards) met de groet van God: ‘Genade zij u en vrede’. Naast hem staat Theo van Willigenburg, die de gong geluid heeft en cantor van dienst is. Het is derde paasdag. De te zingen Liedboekliederen zijn vertalingen van Ad den Besten: ‘Nu triomfeert de zoon van God / die is verrezen uit de dood.’, ‘Vernieuw Gij mij, o eeuwig licht.’ Oussoren vindt dat er eigenlijk van alle grote Liedboekdichters een lied gezongen moest worden, maar daar is geen tijd voor. Willem Barnard, Klaas Heeroma, Jan Willem Schulte Nordholt en Jan Wit zwijgen vandaag. Maar dochter Renate Barnard leest het gedicht ‘De Pietersberg’ van Schulte Nordholt, een loflied op het Witte Huis in Oosterbeek waar de vijf mannen in de jaren zestig hun psalmberijming en liederen maakten, en waar ze het, zoals Schulte Nordholt eens zei, ‘heerlijk, heerlijk, heerlijk’ hebben gehad. ‘De snoeren zijn ons gevallen / in liefelijke plaatsen’, zegt het gedicht.
Popcorntime En toch zou ik wel willen dat – met een variatie op het woord van Mozes (Numeri 11:29) – ‘allen theologen zouden zijn’. Ik zou willen dat meer christenen de Bijbel helemaal zouden lezen, elk jaar opnieuw. Dat meer christenen evenveel tijd (of meer) zouden nemen om die Bijbel grondig te bestuderen en te begrijpen als zij besteden aan Facebook, Twitter, computergames of Popcorntime (even los van het feit dat dit illegaal is en dus ook theologisch een punt van discussie) Want uiteindelijk is theologie niets meer en niets minder dan God liefhebben met je hart en je verstand. Want echte liefde is continu op zoek naar de g/Geliefde en wil de a/Ander beter leren kennen en begrijpen. Theologie is nadenken over de drieënige God, over Zijn passies, over Zijn plannen, over Zijn wereld. Om in deze wereld de weg te weten; om te weten hoe je moet handelen met de passie van Christus. Zonder die theologie dwaal je als
Oprecht rechtzinnig man Ad den Besten is van hen de laatste dode. Nu is het oude Liedboek voor de Kerken echt voorbij. Maar er is gelukkig een stevige overlap met het nieuwe. In de Kruiskerk wordt gelezen uit Efeziërs 5: ‘elkaar toesprekend - 13 -
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
met psalmen, hymnen en geestelijke gezangen, zingend en psalmend voor de Heer’. En uit Marcus 16, over de jonge man in witte mantel die bij het graf van Jezus zit en die volgens Oussoren wel wat op de lieddichter Ad den Besten lijkt. Ad was, vertelt Oussoren, ‘een oprecht rechtzinnig man’, die bleef zeggen dat we Jezus niet in het graf zullen vinden, maar als levende werkelijkheid. Zijn tien laatste jaren begon hij steeds erger te dementeren, maar soms had hij een helder ogenblik. Oussoren komt met een mooi verhaal. In het verpleeghuis werd Kerst gevierd. Veel rolstoelen, ook die van Ad den Besten. De helft van de kerstgangers dommelde. Iemand vertelde een kerstverhaal voor kleine kinderen, zodat die demente bejaarden het konden begrijpen. Ongeveer zo: het kindje Jezus was in de hemel eenzaam, zonder kameraadjes, hij wilde graag naar de aarde om te spelen. Toen ging de oude Ad den Besten in een vlaag van grote bewustheid wat rechter zitten in zijn rolstoel, verhief zijn stem en riep door de zaal: ‘Gelul!’ Men suste hem, maar hij riep: ‘Lullen maar!’ Kijk, zegt Oussoren, Ad heeft het altijd gezegd: hou elkaar niet voor de mal over God.
op het moment dat het Liedboek verscheen niet volledig gerepresenteerd voelde.’ ‘Ik heb mijn liederen gedicht met al wat in mij is: alle twijfel en aanvechting, alle duistere vermoedens aangaande de menselijke toekomst en de zin van het menselijk bestaan, die ook uit mijn vrije poëzie spreken en die, naar ik meen, ieder echt levende hedendaagse mens in principe bekend moeten zijn. Pas zó dichtende werd ik mij er goed van bewust, dat vrijwel alle existentiële vragen die ons heden ten dage benauwen in de Bijbel al zijn “voorzien”, “voorbetekend”. Zwakheid Wanneer het iets geworden is, onze hedendaagse bijdrage aan het Nederlandse kerklied, dan is het, om met Paulus te spreken, doordat “de Geest onze zwakheid te hulp is gekomen”, de Geest die “getuigt met onze geest dat wij kinderen Gods zijn”. Maar dat betekent tevens dat wij aan stromingen binnen het christendom die van deze spanning geen weet hebben of er niet van willen weten, die haar wellicht nu eindelijk eens opgeheven wensen te zien, in feite niets te zeggen hebben.’ In 1991 vroeg ik hem in Woordwerk twee dichtbundels te bespreken, debuten van Henk Knol en Anne Schipper. Hij zou zelf zo’n christelijk tijdschrift nooit hebben opgericht, want hij was van de Doorbraak, de beweging van christenen die zich na de oorlog verzette tegen een nieuwe verzuiling. Maar hij was ons welgezind en zei ja. Hij kwam in zijn stuk tot opmerkelijke uitspraken: ‘Eén ding staat voor mij vast: dat de snel voortschrijdende secularisatie die wij meemaken niet alleen ten koste gaat van de kerk, maar ook ten koste van de kunst.’ ‘Er is in ons werelddeel mijns inziens nog maar één krachtcentrum over waarvan bezielende impulsen op de cultuur kunnen uitgaan: de door vrijwel iedereen afgeschreven en tot een “rest” teruggebrachte gemeenschap van Christus. Daar immers wordt nog altijd, zondag aan zondag, het Woord bediend, het scheppende en herscheppende …’
Waarderen Ik heb Ad den Besten niet erg goed gekend, maar goed genoeg en vaak genoeg met hem gecorrespondeerd om hem een beetje te kennen en meer dan een beetje te waarderen. Ik kende zijn twijfels. Zouden zijn liederen over God hem bij zijn dood over de doodsrivier helpen? ‘Wat telt of geldt hetgeen ik zong, / als straks de Veerman gaat naast mij?’ Deze regels uit zijn ‘Veerhuis’ staan op zijn rouwkaart. Maar vandaag in zijn rouwdienst zingen we zijn liederen van geloof en leven. In het literair tijdschrift Woordwerk beschreef hij in 1992 hoe en hoezeer hij, ook als modern en aangevochten christen, achter zijn liederen stond: ‘Ik hecht eraan te onderstrepen dat er in mijn uit eigen aandrang ontstane liedteksten geen regel staat waardoor ik mij - 14 -
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
Tegenstrijdigheden Moet ik de uitspraken en gedichten van Ad den Besten testen op tegenstrijdigheden? Ik begin er niet aan. Ik denk trouwens dat het alleen paradoxen zijn. De wetenschappelijke kant hieraan laat ik graag over aan Tjerk de Reus, die een dissertatie voorbereidt over de mythologische poëtica van Ad den Besten. Misschien waardeer ik Ad den Besten juist vanwege die toppen en dalen en die schijnbare tegenstrijdigheden. Hij was een menselijke mens. ‘Wij zijn maar mensen’, dichtte zijn kunstbroeder Schulte Nordholt. ‘Groot in onze dromen, / die wij verraden, klein in ons verdriet.’ In de stoet op Zorgvlied aan de Amstel loop ik naast Tjerk de Reus achter de baar. Bij het graf wordt het zeer stil en dan komt wat mij betreft het hoogtepunt van deze uitvaart. Theo van Willigenburg neemt muziek in zijn handen en zingt met zijn mooie tenor het ‘Klein Danklied’ van Ad den Besten, waarover Rien van den Berg onlangs in deze krant schreef: ‘Gij hebt, o God, dit broze bestaan gewild / hebt boven ’t nameloze mij uitgetild.’ (Liedboek 920) Ad den Besten schreef eens in Woordwerk dat poëzie ‘allereerst een zaak van het oor’ is. Wat jammer dat zijn oren nu doof zijn. Maar die van ons zijn het niet. We lopen langs het graf. Er ligt een hoop zand, er staat een schepje. Men gooit een schep zand op de kist. Aan dit ritueel heb ik nooit meegedaan. Het klinkt zo dof en definitief. Toch loop ik deze keer niet voorbij. Het is immers niet een al te droeve begrafenis. Ik buk, neem een handje zand en werp het op de kist. Ook Tjerk bukt zich. We nemen deel aan een ware begrafenis.
wordt teweeggebracht door plankton. In de laatste regels staat: dat ik met al uw doden mee die in het donker slapend waken als plankton aan de dag zal raken, dat gij uit mij zult wakker maken het lichten van uw glazen zee. DOOR: Hans Werkman UIT: Nederlands Dagblad d.d. 17-04-2015
Thuis zoek ik het gedicht ‘Licht’ van Ad den Besten op. Hij heeft het zelf eens toegelicht: het lichten van de zee op zomeravonden
- 15 -
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
PINKSTERFIETSTOCHT
2e Pinksterdag (25 mei a.s.) houden we onze jaarlijkse fietstocht weer. Locatie: Hervormde Kerk ‘s-Graveland Om 9.00 uur beginnen we met een meditatief moment. Daarna drinken we koffie/thee en limonade met iets lekkers. Rond 9.45 uur stappen we op de fiets en kunnen we weer genieten van een prachtige tocht. We sluiten af met een gezamenlijke maaltijd. Ook wordt er weer voor een autotocht gezorgd. Wilt u meerijden, heeft u de intentie om mee te rijden, of bent u beschikbaar om te rijden dan kunt u dit opgeven bij Ymkje van ’t Riet (694 12 95)
Ook helpende handen zijn welkom (geef je op bij Ymkje).
Jullie komen toch ook? - 16 -
KERKEN SAMEN – SAMEN KERKEN
NUMMER 5 2015
JEUGDPAGINA
Zoals je door de kleurplaat al kunt raden, gaat het deze laatste periode van het schooljaar over Hemel en aarde. En dan moet je natuurlijk meteen aan het scheppingsverhaal denken! Hoe mooi heeft God de hemel en de aarde gemaakt!!! Maar als je naar de tijd van nu kijkt, wat is er dan nog over van die mooie schepping? En wat kun jij doen om goed voor de schepping te zorgen? Praat daar maar eens over met elkaar thuis. Sommige kinderen doen echt iets concreets om voor anderen of voor dieren te zorgen! Probeer deze weken eens goed om je heen te kijken in de natuur en te zien wat er allemaal groeit en bloeit en vraag maar aan de mensen om je heen of zij er meer van weten!
- 17 -