JV avond zaterdag 8 november De wijsheid van boven

JV  avond  zaterdag  8  november  2014    

 

• • • • • • • • • • •

Zingen  psalm  119  :  9,  17     Gebed   Bijbellezen  Jakobus  3  :  13-­‐18   Warming  up:  aardse  wijsheid  versus  hemelse  wijsheid   Inleiding  over  “de  wijsheid  van  boven”   Zingen  lied  “Geef  vrede”   Verwerking:  …   Pauze  (traktatie  Anne-­‐Jo)   Ontspanning   Zingen   Gebed  

  De  wijsheid  van  boven     Intro:  De  filosoof  en  de  matroos   Op  een  schip  dat  een  lange  zeereis  maken  moest  bevond  zich  een  filosoof  als  passagier.  Deze  man   had  een  groot  denkbeeld  van  eigen  wijsheid,  en  zag  met  minachting  op  degenen  neer,  die  niet  zoveel   gestudeerd  hadden  als  hij  en  naar  hij  meende  dus  veel  dommer  waren  dan  hij.  Hij  raakte  op  een   gegeven  moment  in  gesprek  met  een  matroos  en  wilde  weten  wat  deze  van  de  wetenschap  geleerd   had.  Dat  onderzoek  viel  hem  niet  erg  mee  te  vallen,  want  hij  antwoordde  hooghartig:  “Ik  zie,  vriendje,   dat  je  bijna  niets  waard  bent  in  de  maatschappij  want  je  schijnt  weinig  gestudeerd  te  hebben.”  De   matroos  antwoordde:  “Ik  weet  zeker  dat  ik  goed  zwemmen  kan  en  dat  komt  in  mijn  vak  heel  goed   van  pas”.  De  filosoof  lachte  erom  en  draaide  de  matroos  de  rug  toe.  Een  aantal  dagen  ging  voorbij  en   plotseling  ontstond  er  een  grote  storm.  Het  schip  werd  hemelhoog  geslingerd  en  ging  de  ondergang   tegemoet.  Het  liep  zo  vol  met  water,  dat  zelfs  toen  de  storm  bedaard  was  en  men  het  land  al  in  de   verte  kon  zien,  het  niet  meer  boven  water  te  houden  was.  De  filosoof  die  zo  bleek  als  een  doek   radeloos  op  het  dek  rondliep  kwam  op  de  matroos  af  en  zei  tot  hem:  “Ach,  mijn  vriend,  ik  zie  dat  het   schip  aan  het  zinken  is  en  binnen  een  uur  ten  onder  zal  gaan,  zodat  wij  de  dood  in  de  golven  zullen   vinden:  wat  kunnen  wij  daartegen  doen,  want  ik  heb  gehoord  dat  de  reddingsboten  al  vol  zitten”!   De  matroos  keek  hem  aan  en  zei:  “Nu  komt  wat  ik  geleerd  heb  goed  van  pas;  ik  zal  naar  het  land   proberen  te  zwemmen,  maar  hoe  graag  ik  u  ook  zou  willen  redden,  ik  zie  geen  kans  u  zo  ver  mee  te   slepen.  Arme  man  nu  helpt  al  uw  geleerde  wetenschap  u  niet”.  En  zo  was  het  ook.  De  matroos  wierp   zich  in  zee,  en  bereikte  met  al  zijn  krachtsinspanning  al  zwemmende  de  oever,  terwijl  de  filosoof   verdronk.     Dit  verhaal  bevat  een  kern  van  waarheid  die  ook  op  het  christelijke  leven  toegepast  kan  worden.  De   filosoof,  namelijk  de  aanbidder  en  beoefenaar  van  de  valse  wijsbegeerte,  dus  iemand  die  buiten  de   vreze  van  God  en  de  geopenbaarde  Waarheid  omgaat,  blikt  verachtelijk  op  de  christen,  die  in  de   eenvoudigheid  van  het  hart  de  Schrift  gelooft,  die  hem  wijs  kunnen  maken  tot  de  zaligheid.  Zo’n  valse   wijsbegeerte  moet  niets  van  het  christendom  hebben:  Het  is  hen  een  ergernis  en  een  dwaasheid,   maar  hen  die  geloven  een  kracht  Gods.              

Vers  13   Wijsheid  is  iets  anders  dan  slim  en  verstandig  zijn.  Dat  laat  het  verhaal  van  de  filosoof  en  de  matroos   wel  zien.  Er  staat  nergens  in  de  Bijbel  dat  iemand  met  een  hoge  IQ  geestelijk  boven  iemand  staat.  We   worden  er  wel  toe  opgeroepen  om  zo  goed  mogelijk  te  leren,  zodat  we  in  staat  zijn  een  christelijk   leven  te  leiden.  Lees  maar  in  Markus  12:30:  “Hem  liefhebben  uit  geheel  het  hart,  uit  geheel  het   verstand,  uit  geheel  de  ziel  en  uit  geheel  de  kracht.”  Een  engelse  schrijver:  Charles  Colton  zei:  “Het  is   beter  wijsheid  te  hebben  zonder  geleerdheid,  dan  geleerdheid  zonder  wijsheid.”     De  vorige  keer  heeft  Dennis  ons  meegenomen  in  het  eerste  gedeelte  van  hoofdstuk  3,  waar  het  met   name  over  onze  tong  ging.  Kort  gezegd  stelde  Jakobus  ons  de  vraag  of  wij  onze  tong  gebruiken  om   verkeerde  dingen  te  zeggen,  of  dat  wij  onze  tong  gebruiken  om  de  Naam  van  de  Heere  te  loven?  Dat   wil  Jakobus  nog  verder  uitdiepen  in  deze  laatste  5  verzen  van  hoofdstuk  3.  Hij  begint  met  de  vraag   wie  van  ons  wijs  en  verstandig  is?  Hij  gebruikt  hier  precies  dezelfde  uitspraak  als  hij  eerder  deed  over   het  geloof.  De  echtheid  van  ons  geloof  moet  blijken  uit  datgene  wat  we  iedere  dag  doen.  Zo  geldt  dat   ook  voor  wijsheid.  Onze  wijsheid  moet  blijken  uit  de  dingen  die  we  iedere  dag  doen.  Eigenlijk  zegt   Jakobus:  “Zeg  jij  dat  je  wijsheid  en  inzicht  hebt?  Bewijs  dat  dan  maar.  Je  woorden  hoor  ik,  laat  me  je   daden  zien.”      

“Zeg jij dat je wijsheid en inzicht hebt? Bewijs dat dan maar! Je woorden hoor ik, laat me je daden zien.”   Een  voorbeeld  van  iemand  die  het  met  daden  liet  zien?  Jezus!  Lees  maar  in  1  Petrus  2:21-­‐23:  “Want   hiertoe  zijt  gij  geroepen,  dewijl  ook  Christus  voor  ons  geleden  heeft,  ons  een  voorbeeld  nalatende,   opdat  gij  Zijn  voetstappen  zoudt  navolgen;  Die  geen  zonde  gedaan  heeft,  en  er  is  geen  bedrog  in  Zijn   mond  gevonden;  Die,  als  Hij  gescholden  werd,  niet  wederschold,  en  als  Hij  leed,  niet  dreigde;  maar   gaf  het  over  aan  Dien,  Die  rechtvaardiglijk  oordeelt;”     Vers  14-­‐16   Na  vers  13  gaat  Jakobus  het  verschil  aantonen  tussen  aardse  wijsheid  (als  we  dat  al  wijsheid  kunnen   noemen)  en  hemelse  wijsheid.  In  vers  14-­‐16  gaat  hij  uitleggen  wat  de  hemelse  wijsheid  niet  is.  De   woorden  nijd  en  twistgierigheid  kun  je  ook  vertalen  met  jaloersheid.  Het  is  een  soort  jaloezie  wat  het   succes  van  anderen  of  de  populariteit  van  anderen  niet  kan  verdragen.  Zodra  het  kan,  zal  een  jaloers   persoon  proberen  om  de  ander  te  vernederen  of  te  kleineren,  zonder  zich  druk  te  maken  of  de  ander   daarmee  benadeeld  wordt.  Jakobus  noemt  dit  soort  gedrag  aards,  natuurlijk  en  duivels.  Aards  is  het   tegenovergestelde  van  hemels,  natuurlijk  het  tegenovergestelde  van  geestelijk  en  duivels  het   tegenovergestelde  van  Goddelijk.  Het  is  eigenlijk  een  soort  climax  en  staat  in  verband  met  het  liegen   tegen  de  waarheid  in  vers  14.  Zie  1  Joh.  1:6  “Indien  wij  zeggen,  dat  wij  gemeenschap  met  Hem   hebben,  en  wij  in  de  duisternis  wandelen,  zo  liegen  wij,  en  doen  de  waarheid  niet.”     In  Jakobus  1:15  lezen  we  over  de  zogenaamde  satanische  keten:  zien,  begeren,  doen.  Dus  we  zien   iets,  we  willen  het  hebben  en  we  doen  het.  Jakobus  ziet  heel  duidelijk  oorzaak  en  gevolg.  Zo  ook  in   deze  verzen.  Hij  zegt,  als  er  onderlinge  jaloezie  is,  de  één  vindt  dat  hij  beter  is  dan  de  ander,  dan   komt  er  verwarring.  In  1  Kor.  14:33  staat:  “Want  God  is  geen  God  van  verwarring,  maar  van  vrede.”   Dat  betekent  dat  die  verwarring  bij  onszelf  vandaan  komt.  Nou,  kijk  maar  even  om  je  heen:   verwarring  ten  top.  Neem  bijvoorbeeld  de  verschillende  kerkverbanden  in  Nederland.  Je  kunt  bij   jezelf  denken:  “al  die  theologen  discussieren  maar  wat  af  en  maar  al  te  snel  is  het  resultaat  een   scheuring.”  Is  waar,  maar  iets  dichter  bij  huis.  Als  je  in  de  klas  zit  en  je  discusieert  over  bepaalde   onderwerpen  met  elkaar?  Volgens  mij  weten  we  het  zelf  al  snel  beter  dan  de  ander,  nietwaar?  En   misschien  ontstaat  er  inderdaad  twist  en  wie  weet  zelfs  jaloezie.  Je  hebt  er  geen  probleem  mee  als  je   de  ander  kunt  vernederen  of  links  kunt  laten  liggen.  Dit  geldt  niet  alleen  op  school,  maar  ook  op  het  

werk  en  vooral  in  de  kerk.  Of  misschien  juist  in  de  kerk?  Waar  we  samen  één  gemeente  zijn?  Als  ik   dat  zeg  denk  ik  aan  de  brief  aan  Laodicea  in  Openbaring  2:  “Ik  weet  uw  werken  en  uw  liefde”.  Kan   Jezus  dat  ook  van  onze  gemeente  en  van  onze  jv  zeggen?  Dan  zegt  Jakobus:  “en  alle  boze  handel.”   Geen  enkele  zonde  staat  op  zichzelf.  De  zonde  is  een  besmettelijke  ziekte  die  om  zich  heen  grijpt.   Satan  viel  door  twistgierigheid.  Kain  vermoorde  Abel  uit  nijd.  Ambitie  kreeg  vat  op  Absalom.  Jaloezie   bewoog  Haman.  Uit  nijd  leverden  de  geestelijke  leiders  in  Jeruzalem  Jezus  uit  aan  Pontius  Pilatus.   Wat  we  ook  met  jaloezie  of  twist  bereiken,  uiteindelijk  is  het  waardeloos.  Een  hollywoodster  heeft   eens  gezegd:  “Ik  heb  gedaan  wat  ik  kon  om  de  top  te  bereiken,  en  toen  ik  op  de  top  zat,  ontdekte  ik   dat  daar  niks  was.”     Vers  17   Dan  komt  vers  17:  “Maar  de  wijsheid  die  van  boven  is…”.  In  Spreuken  2:6  staat:  “Want  de  HEERE   geeft  wijsheid;  uit  Zijn  mond  komt  kennis  en  verstand.”  Jakobus  noemt  een  paar  kenmerken  van  de   ware  wijsheid  die  we  een  voor  een  kort  aanstippen.  Eén  van  de  kenmerken  lijkt  Jakobus  het   belangrijkst  te  vinden,  want  hij  zegt:  “…  die  is  ten  eerste  zuiver”.  Dat  is  het  kenmerk  waarmee   iemand  die  zegt  wijs  te  zijn,  getest  kan  worden.  Is  hij  of  zij  zuiver?  Wat  bedoelt  hij  met  zuiver?  Het  is   een  woord  die  betrekking  heeft  op  God  zelf.  In  1  Joh.  3:3  staat:  “Een  iegelijk,  die  deze  hoop  op  Hem   heeft,  die  reinigt  zichzelf,  gelijk  Hij  rein  is.”  En  in  Matth.  5:8  zegt  Jezus:  “Zalig  zijn  de  reinen  van  hart,   want  zij  zullen  God  zien.”  Zuiverheid  betekent  kort  samengevat:  totale  toewijding  en  onverdeelde   liefde  voor  God.  Alleen  als  dat  zo  is,  volgen  de  andere  kenmerken.     Vreedzaam   Matth.  5:9:  “Zalig  zijn  de  vreedzamen;  want  zij  zullen  kinderen  van  God  genaamd  worden.”  Het   betekent  niet  dat  je  geen  ruggegraat  hebt  of  dat  je  problemen  uit  de  weg  wilt  gaan.  Het  is  geen   onverschilligheid,  maar  juist  actie.  Voorbeeld.  John  Wesley  en  George  Whitefield  waren  beiden  grote   Godsmannen,  maar  op  bepaalde  theologische  kwesties  stonden  ze  lijnrecht  tegenover  elkaar.  Dit   werd  actueel  toen  Wesley  een  preek  publiceerde  met  de  titel:  ‘Vrije  genade”. Op  de  avond  voor   Kerst  in  1740  schreef  Whitefield  een  lange  brief  aan  Wesley.  Die  brief  was  helder,  stellig  en  beslist  en   toonde  onbetwistbaar  aan  dat  zij  zich  in  twee  tegengestelde  kampen  bevonden.  Maar  aan  het  einde   van  zijn  brief  schreef  Whitefield:  ‘Niets  anders  dan  hoogachting  voor  de  eer  van  Christus  deed  mij   deze  brief  schrijven.  Ik  heb  u  lief  en  eer  u  om  Zijns  Naams  wil;  wanneer  ik  word  geoordeeld  zal  ik  u   voor  mensen  en  engelen  danken  voor  wat  u,  onder  God,  voor  mijn  ziel  gedaan  hebt.’  Dat  is   vreedzaam.  Dit  voorbeeld  doet  me  aan  een  andere  uitspraak  van  Whitefield  denken.  Er  waren   mensen  die  hem  vroegen  of  hij  Wesley  in  de  hemel  zou  zien.  Hij  antwoordde:  “Ik  denk  het  niet.   Wesley  zal  zo  dicht  bij  de  troon  van  God  staan  en  ik  zo  ver  weg,  dat  ik  hem  nauwelijks  zal  kunnen   zien.”     Bescheiden   Betekent  in  dit  verband  zoiets  als  vergevingsgezind  zijn  wanneer  veroordeling  op  z’n  plaats  zou  zijn.   Er  gaat  een  verhaal  over  dr.  William  Trumbull,  die  op  een  dag  met  de  trein  reisde  toen  een  dronken   man  in  zijn  wagon  kwam  zitten. Na  een  tijdje  haalde  de  man  een  fles  drank  uit  zijn  zak  en  bood  dr.   Trumbull  ook  iets  te  drinken  aan.  Dr.  Trumbull  antwoordde:  ‘Nee,  dankwel,  ik  drink  niet.’  Nadat  de   dronken  man  zelf  wat  hat  gedronken,  ging  hij  weer  zitten.  Een  tijdje  later  pakte  hij  weer  zijn  fles  en   bood  dr.  Trumbull  die  aan.  Hij  kreeg  hetzelfde  antwoord:  ‘Nee,  dankwel,  ik  drink  niet.’    Nadat  dit   voor  de  derde  keer  gebeurd  was,  leek  de  man  plotseling  bij  zinnen  te  komen.  Hij  keek  dr.  Trumbull   aan  en  zei:  ‘U  moet  wel  denken  dat  ik  een  beest  ben.’  ‘Integendeel,’  zei  dr.  Trumbull,  ‘ik  vind  dat  u   heel  gul  bent.’       Gezeggelijk   Een  gezeggelijk  persoon  is  geen  zwakkeling,  iemand  over  wie  je  heen  loopt.  Wat  het  wel  betekent  is   dat  hij  voor  rede  vatbaar  is.  Sommige  mensen  zijn  zo  star,  dat  al  zouden  zeven  mensen  zeggen  dat  ze  

iets  verkeer  zien,  ze  toch  nog  aan  hun  eigen  verhaal  vasthouden.  Beter  gezegd:  hun  eigen  kop   volgen.       Barmhartigheid   Hoef  ik  alleen  maar  te  verwijzen  naar  de  gelijkenis  van  de  barmhartige  Samaritaan.  Een  christen  mag   niet  karig  zijn  met  barmhartigheid,  vooral  niet  omdat  hij  er  uit  Gods  hand  zelf  zoveel  van  heeft   mogen  ontvangen.     Vol  van  goede  vruchten   Ligt  dicht  tegen  barmhartigheid  aan.  Het  herinnert  aan  een  verhaal  iets  eerder  in  de  brief  van   Jakobus,  over  iemand  die  in  grote  nood  harteloos  weggestuurd  werd  met  de  vrome  woorden:  “Ga   heen  in  vrede  en  wordt  warm.”     Niet  partijdig  oordelende   Het  woord  betekent  letterlijk  ‘niet  verdeeld’.  Hij  onderstreept  hier  een  punt  wat  hij  eerder  al  maakte   in  het  tweede  hoofdstuk,  waar  het  gaat  over  een  rijke  en  een  arme  die  de  kerk  binnenkomen  en   waar  Jakobus  uitlegt  dat  we  geen  aanzien  des  persoons  moeten  hebben.  Op  de  muur  van  een  kerk  in   Wiltshire  staat:  “O  God,  moge  de  deur  van  dit  huis  wijd  genoeg  openstaan  voor  allen  die  goddelijke   liefde  en  menselijke  vriendschap  nodig  hebben;  smal  genoeg  om  alle  nijd,  trots  en  strijd  buiten  te   sluiten.  Moge  de  drempel  glad  genoeg  zijn  om  geen  struikelblok  te  zijn  voor  kinderen  of  dwalende   voeten,  maar  ruw  genoeg  om  de  macht  van  de  verleider  tegen  te  houden.”     Ongeveinsd   Letterlijk  betekent  dit:  ‘zonder  schijnheiligheid’.  Schijnheilig  zijn  betekent  dat  je  je  als  een  acteur  of   actrice  gedraagt.  Net  doen  alsof  je  iets  bent,  wat  je  niet  bent.  Door  hierop  in  te  gaan  komt  Jakobus   weer  terug  bij  de  kern  van  de  zaak.  Namelijk:  wat  we  zijn  is  het  allerbelangrijkst.  Paulus  zegt  in  2   Korinthe  1:12:  “Want  onze  roem  is  deze,  namelijk  de  getuigenis  van  ons  geweten,  dat  wij  in   eenvoudigheid  en  oprechtheid  Gods,  niet  in  vleselijke  wijsheid,  maar  in  de  genade  Gods,  in  de  wereld   verkeerd  hebben,  en  allermeest  bij  ulieden."     Vers  18     Dan  het  laatste  vers.  Jakobus  sluit  dit  hoofdstuk  af  met  vrede.  De  eerste  reden  is  om  dat  hij  daar  ook   mee  begon  in  het  rijtje  in  vers  17.  De  wijsheid  is  vreedzaam.  De  tweede  reden  dat  hij  hiermee  afsluit   is  omdat  dit  de  kernboodschap  is  in  deze  verzen.  Aardse  wijsheid  zorgt  voor  verdeeldheid,  hemelse   wijsheid  zorgt  voor  vrede.  Vrede  met  God,  vrede  met  de  mensen.   Jakobus  zegt  dat  vrede  gemaakt  moet  worden.  Stel  je  een  boer  voor.  Hij  leest  allemaal  mooie   tijdschriften  met  onderwerpen  als  de  verschillende  zaden  die  hij  kan  zaaien,  hoe  hij  zijn  land  het   beste  kan  bewerken,  onder  welke  weersomstandigheden  etc.  Maar  zolang  de  beste  man  in  zijn  stoel   blijft  zitten,  gebeurt  er  helemaal  niks.  Zo  moet  een  christen  de  vrede  bewerken.  Dat  hoeven  we   gelukkig  niet  zelf  te  doen.  Lees  maar  in  Lukas  1:79:  “De  Zoon  van  God  is  naar  deze  wereld   gezonden  ‘om  onze  voeten  te  richten  op  den  weg  des  vredes’.”     De  Bijbel  noemt  drie  manieren  waarop  we  actie  moeten  ondernemen.  We  moeten  vrede  bewaren,   we  moeten  vrede  bevorderen  en  we  moeten  de  vrede  najagen.  Zoals  Psalm  34:15  zegt:  “Wijk  af  van   het  kwaad,  en  doe  het  goede;  zoek  den  vrede  en  jaag  die  na.”  Maar  zeg  je:  ik  kan  toch  niet  met   iedereen  in  vrede  leven?  Er  zijn  gewoon  mensen  met  wie  niet  in  vrede  valt  te  leven.  In  Romeinen   12:18  staat:  “Indien  het  mogelijk  is,  zoveel  in  u  is,  houdt  vrede  met  alle  mensen.”  Doe  jij  al  het   mogelijke  om  de  vrede  te  bevorderen,  te  bewaren  en  na  te  jagen? Uiteindelijk  is  het  allergrootste   wat  een  christen  kan  doen  om  de  vrede  in  de  wereld  te  bevorderen,  ‘het  Evangelie  des  vredes’,  zoals   de  Bijbel  dat  noemt,  met  anderen  te  delen.  De  vrede  moet  gezaaid  worden  (vijf  kruisen  in  de  jungle).      

Afsluiting   Wat  een  inhoud  hebben  deze  vijf  verzen  toch.  Als  je  erover  nadenkt,  begrijp  je  misschien  niet  meer   hoe  je  ooit  christen  kunt  zijn.  Als  je  kijkt  naar  het  wereldgebeuren,  IS,  christenvervolging  etc.,  als  je   kijkt  naar  de  politiek  in  ons  land,  hoe  er  soms  gesteggeld  wordt,  als  je  kijkt  naar  de  kerk  hoe  verdeeld   die  is,  als  je  kijkt  naar  mensen  binnen  onze  eigen  gemeente  hoe  verdeeld  we  kunnen  zijn,  als  je  naar   jezelf  kijkt,  hoe  je  anderen  kunt  betwisten,  hoe  je  altijd  alles  beter  weet,  hoe  je  helemaal  niet  met   iedereen  in  vrede  kunt  leven.  En  zo  kan  ik  nog  wel  even  doorgaan.  Denk  maar  aan  de  catechismus   preken  tot  nu  toe.  We  zijn  ellende.  En  als  je  dat  niet  ziet  of  erkent,  dan  is  dat  je  grote  ellende.  Hoe  nu   verder,  hoe  wordt  ik  bekeerd?  Hoe  kan  ik  me  iedere  dag  weer  bekeren?  Die  vraag  is  eerder  al   gesteld.  Kijk  naar  wie  God  is.  Hij  wil  ons  leven  redden!  Ik  ga  toch  een  bijbeltekst  noemen:  Wendt  u   naar  Mij  toe,  wordt  behouden,  alle  gij  einden  der  aarde!  Want  ik  ben  God,  en  niemand  meer.  Hoe   kun  je  je  naar  God  toe  wenden?  Jakobus  gaf  het  antwoord  al  in  hoofdstuk  1.  “Indien  iemand  van  u   wijsheid  ontbreekt,  dat  hij  ze  van  God  begere,  Die  een  iegelijk  mildelijk  geeft,  en  niet  verwijt;  en  zij   zal  hem  gegeven  worden.”  Ik  sluit  af  met  woorden  uit  1  Johannes  1.  “Maar  als  wij  in  het  licht   wandelen,  zoals  Hij  in  het  licht  is,  zo  hebben  wij  gemeenschap  met  elkaar,  en  het  bloed  van  Jezus   Christus  Zijn  Zoon,  reinigt  ons  van  alle  zonde.  (…)  Als  wij  onze  zonden  belijden,  Hij  is  getrouw  en   rechtvaardig,  dat  Hij  ons  de  zonde  vergeeft  en  ons  reinigt  van  alle  ongerechtigheid.