1
JURYRAPPORT SCHADUWPRIJS 2016 SCHADUWPRIJS 2016 De jury van de Schaduwprijs 2016 bestond uit: John Brosens, auteur en GNM-bestuurslid, Linda Jansma, auteur en GNM-lid, Peter Römer, auteur en GNM-lid, Marian Lerchbaumer, bibliotheek Kennemerwaard en juryvoorzitter Wendela de Vos, voorzitter van het GNM en helft van het schrijversduo Tupla M. De Schaduwprijs werd uitgereikt door Jo Claes, winnaar van De Gouden Strop 2015. De onderstaande boeken zijn genomineerd voor de Schaduwprijs 2016. Stem! - Marlen Beek-Visser (uitgeverij Ellessy) Lieve Edelachtbare - Max van Olden (uitgeverij Ambo│Anthos) De Kamers - Lucas de Waard (uitgeverij de Geus) Winnaar van de Schaduwprijs 2016 is Lieve edelachtbare van Max van Olden, uitgeverij Ambo│Anthos
2
INLEIDING De Schaduwprijs is een aanmoedigingsprijs voor de beste spannende debuutroman, ingesteld door het Genootschap van Nederlandstalige Misdaadauteurs (GNM) en is, samen met De Gouden Strop, onderdeel van de campagne Spannende Boeken Weken 2016. De Schaduwprijs wordt dit jaar voor de 20ste keer uitgereikt. Vijftien boeken werden beoordeeld, waaronder slechts twee van Vlaamse auteurs. Dat is jammer, gezien het feit dat de Vlaamse spannende literatuur in Nederland al jaren een zeer gewaardeerde plaats inneemt. De kwaliteit van de ingezonden debuten was hoog. Het is misschien te vroeg om van een ontwikkeling te spreken, maar de jury hoopt natuurlijk dat de opgaande lijn zich zal voortzetten. De Schaduwprijs is niet alleen een aanmoediging om door te gaan met schrijven, maar net als De Gouden Strop ook zeker om dat schrijven goed en steeds beter te doen. Het is eigenlijk merkwaardig dat creatief schrijven een beroep is dat zonder opleiding of diploma gedaan moet kunnen worden. Taal en grammatica hebben we ten slotte geleerd op school en dan moet het opschrijven van een verhaal ook geen probleem zijn. Dat er voor het schrijven van een goed boek meer nodig is, is te zien bij debuten, die vaak de kiem van een goed verhaal wel degelijk in zich hebben. In het Angelsaksische taalgebied heeft de studie Creative Writing al veel succesvolle schrijvers voortgebracht. Inmiddels zijn er ook in Nederland een paar gedegen schrijfopleidingen. Dat het volgen van een schrijfopleiding zijn nut kan hebben bewijst het genomineerde debuut De kamers. Wat verder opviel was dat de boeken onderling geen grote gemene deler leken te hebben, ze waren zeer verschillend, zowel in stijl als in vorm. Wel waren er wat betreft achtergrond waartegen en milieu waarin de verhalen spelen overeenkomsten. Zo spelen zes van de boeken in de wereld van politie, justitie of advocatuur. Thematisch kennelijk een actueel en aantrekkelijk onderwerp, zie ook de jubileumbundel Kwade zaken van het GNM ter gelegenheid van haar 30jarig bestaan dit jaar. Maar ook de televisiewereld, de Tour de France en de popmuziek dienden als decor, evenals de (internationale) politiek.
3
Winnaar Schaduwprijs 2016 Lieve edelachtbare Auteur: Max van Olden Uitgeverij: Ambo│Anthos Een psychologische thriller over machtsmisbruik en chantage in het Nederlandse rechtssysteem. Hoofdpersoon Luna staat aan het begin van een veelbelovende carrière. Haar dagen worden gevuld met strafdossiers en het schrijven van pleitnota’s. Als Luna na een ruzie met haar vriend de nacht met een ander doorbrengt, realiseert ze zich niet dat ze daarmee alles op het spel zet. De jury: Een goed doordachte plot met sublieme verhaallijnen, die aan het eind prachtig bij elkaar worden gebracht. Goed en strak geschreven. Deze schrijver houdt een strakke regie over zijn plot en heeft een schrijfstijl die helder en elegant is. De personages zouden iets meer diepgang kunnen hebben en het verhaal komt misschien een beetje langzaam op gang, maar als het eenmaal op stoom is, is er geen ontkomen meer aan. Auteur heeft niet alleen kennis van zaken vanuit zijn eigen beroep als advocaat, maar ook de gave en het literaire vakmanschap om hiermee een spannend (fictief) verhaal te vertellen. Een zeer verrassend en overtuigend debuut dat doet uitzien naar een vervolg.
4
Nominaties Stem! Auteur: Marlen Beek-Visser Uitgeverij: EllessyCrime Trudy is een vrouw van 28 jaar, die onzichtbaar door het leven gaat. Ze woont alleen, heeft een weinig inspirerende baan en vrijwel geen sociaal netwerk. Dan attendeert iemand haar op de talentenjacht Stem! Ze ziet een mogelijkheid om een nieuw leven te beginnen. Al snel ontwikkelt ze echter een obsessieve belangstelling voor Senna, een van de juryleden van het programma. Trudy ziet Senna als de sleutel tot haar succes. Vastbesloten om haar te leren kennen overschrijdt ze gaandeweg elke denkbare grens. De jury: Een bijzonder goed geschreven boek, met de korte hoofdstukken goed op spanning gehouden. Een verrassende ontknoping en een hoofdpersoon die begint met ontroerend te zijn maar eindigt als psychiatrisch patiënt. Knappe psychologische ontwikkeling. Het is een aansprekend onderwerp, de wereld van de talentenjachten, hoewel moeilijk om echt in door te dringen als je geen toegang hebt achter de schermen. Een leuk boek, in frisse stijl geschreven, en auteur getuigt van een veelbelovend schrijftalent. De kamers Auteur: Lucas de Waard Uitgeverij: De Geus Televisiepresentator Aram is ontslagen nadat hij in zijn programma een kind per ongeluk ernstig heeft verwond. Hij zit thuis, tot niets in staat. Zelfs het vertrek van zijn vriendin, een succesvol rechercheur, ondergaat hij gelaten. Dan stuit hij op een van haar dossiers over de verdwijning van een meisje. De naam van een verdachte schokt Aram. Het is de jeugdvriend die door hem ooit in de steek is gelaten.
5
De jury: Op de omslag van De kamers staat ‘roman’. Het reglement van de Schaduwprijs laat in principe ieder debuut in het genre toe, en stelt alleen dat de in te zenden titels dienen te zijn uitgegeven in het genre van het 'spannende boek' voor volwassenen. (…) De uitgeverij kan schriftelijk overtuigende redenen aanvoeren waarom een boek met de NUR-aanduiding 301 toch moet kunnen meedingen. ‘De kamers is een merkwaardig boek’ schreef een van de juryleden. ‘ Roman, meldt de cover. Niet echt een thriller dus? Klopt, althans niet in de zin van 'wie heeft het gedaan en volgt er gerechtigheid'. Maar ik kon het boek moeilijk wegleggen, en dat is ook een ijkpunt.’ Een ander schreef: ‘Een intrigerend en talentvol boek. Het eerste deel is spannend, maar het surrealistische einde en de ontknoping gingen mij net iets te ver over de grenzen van het genre.’ De kamers is echter een prachtig verhaal. Met korte hoofdstukken, steeds vanuit verschillende perspectieven verteld, waardoor het vlot leest. De jury hoopt dat deze nominatie een aanmoediging is om door te gaan in het spannende genre.
