JULI 2012

Nr 89

JUNI / JULI

2012

INHOUD: Editoriaal...................................... 2 In de spotlights.............................. 3 Wanneer de ogen groter zijn .......... 4 Hoe slapen dolfijnen ?.................... 5 Van steengroeve tot duikcentrum..... 6 Vrouwen en duiken........................ 8

EDITORIAAL

Dit is weeral ons laatste Apneetje vóór het verlof. Velen plukken nu de zoete vruchten van de wekelijkse trainingen in het zwembad. Weldra zal er uitgeweken worden naar iets verdere bestemmingen om er de duiksport in zijn mooiste facetten te beoefenen. Na het minder goede voorjaar hunkeren we des te meer naar de zon. Zon in de hemel maar ook in ons hart. Vakantie roept bij velen een oase op van rust en genieten, en eens dàt kunnen doen wat je al zo lang wou doen. Dit alles indachtig zal dit er zeker toe bijdragen prachtige duikervaringen op te doen, vele onderzeese schoonheid te aanschouwen en er schitterende herinneringen aan over te houden. Deze ervaringen mogen jullie altijd op papier zetten en dan vinden we daar zeker een plaatsje voor in onze volgende Apneetjes! Intussen wenst de voltallige redactie u allen een heerlijke vakantie toe en hoopt u allen gezond en wel terug te zien in september bij de aanvang van het nieuwe duikjaar. Michel

e-mail adressen: “apneetje” [email protected] [email protected] KDK site: www.kortrijkseduikersklub.be e-mail KDK: [email protected]

‘t Apneetje: periodiek tijdschrift van de Kortrijkse Duikers Klub Redactieteam: Michel Matten - Katrien Vanneste - Dirk Verledens - Tom Christiaen Druk en vormgeving: Michel Matten Verantwoordelijke uitgever: Michel Matten, Mellestraat 2A13, 8501 Heule, 0473/32.20.37

karel

in de spotlights feijtraij

Karel met zijn moeilijk te schrijven achternaam is geboren in 1970 te Waregem. Afkomstig van Otegem waar hij met zijn ouders zijn jeugd doorbracht en zijn lagere school liep om daarna in het Avelgemse St.-Jan Berchmanscollege zijn middelbaar af te maken. Er zat toen al een technische knobbel in Karel en is hij naar het VTI in Waregem gaan studeren. Daar volgde hij technieker mechanica. Dat waren nog de goede tijden : voor men de studies kon afmaken, gingen de bedrijven al op zoek naar goede werkkrachten. Karel kwam eerst terecht in een bedrijf in Otegem waar hij als technieker aan de slag ging voor bobijnmolens in de textielbranche. Momenteel werkt hij, en dit al sinds 1992, bij “Recticel” in Wevelgem, een bedrijf dat isolatiemateriaal vervaardigt. Karel heeft de groei van het bedrijf meegemaakt dat ondertussen al een multinational is. Hij staat er in voor de technische kant van nieuwe projecten die veel te maken hebben met chemische producten. Karel is van kindsbeen af een sportieve kerel geweest. Zo speelde hij voetbal bij Otegem in 1ste provinciale, Daarna ook nog bij Helkijn. Karel maakte nogal veel goals en lag goed in de transfermarkt zodat hij ook nog in andere ploegen terecht kwam en ze naar de kampioenentitel hielp. Hij heeft ook enkele jaren aan judo gedaan in Otegem. Fietsen was ook een van zijn hobby’s en de Ronde van Vlaanderen voor wielertoeristen is niet aan hem voorbij gegaan, tweehonderd en oneffen kilometers. Je moet het maar doen. Behalve judo, fietsen en voetbal was er in Otegem op sportief vlak niet veel meer te beleven. Daarom trok hij in 2007 door toedoen van een vriend naar de Avelgemse Duikersklub waar hij zijn tweestersbrevet behaalde. In de Avelgemse club werd er door een of andere onduidelijke reden niet overgegaan naar driestersbrevetten. In Barges kwam Karel in contact met Reginald die hem uitnodigde bij de de KDK zijn driesters brevet te behalen. Sinds 2009 is Karel nu eerste lid bij de KDK, behaalde hij zijn 3sters en heeft hij de ambitie om AI instructeur te worden. Karel woont momenteel met zijn vriendin in Harelbeke. Samen maakten ze reeds vele reizen waarbij Karel steeds enkele duiken meepikte : op de Griekse eilanden Korfoe en Rhodos en ook in Hurghada en El Gouna. Een van zijn mooiste duiken was in Cyprus op het wrak van de “Zenobia”. Op Karels verlanglijstje staan de Malediven en dan de Great Barrierrif in Australië. Een van zijn (mooiste?!) anekdotes heeft weinig met duiken te maken. Alhoewel, hij was op terugreis van een dagje duiken in Zeeland en belde in de wagen het thuisfront op om zijn terugkomst te melden. Resultaat : een boete van 180 euro! De KDK vindt hij een leuke bende en Karel heeft zich geëngageerd om zijn medewerking te geven in het blaasteam, wat natuurlijk zeer gewaardeerd wordt. Karel kijkt er ook naar uit om later eventueel bij de lesgevers te behoren om beginnende duikers op te leiden. Karel, ik wens je nog veel leuke jaren bij de KDK, zulke sportieve en entoesiaste kerels hebben we van doen in onze club. Michel

3

WANNEER DE OGEN GROTER DAN DE BUIK ZIJN... De twee snoeken (exos lucius) die we op de foto zien, waren wellicht de meest gezochte bezienswaardigheden tijdens onze talloze duiken te Barges. Vooral de grootste, want meestal wordt een snoek niet langer dan een meter, waarbij hij rond de veertig kilogram weegt. Zijn langwerpig lichaam, bedekt met k l e i n e schubben, zijn slanke s n u i t lijkend op de snavel van een eend, zijn zeer wijde bek met grote puntige tanden die rugwaarts opgesteld staan, dit alles zal nog in onze duikherinneringen nazinderen. Bij de snoek staat de rugvin ver naar achteren toe, op dezelfde hoogte van de aarsvin. De buikvin zit midden op het lichaam en de borstvinnen zitten ver naar onder. Velen van ons z u l l e n zijn donkergroene bovenlichaam en z i j n felwitte buikzijde voor de geest zien. Onze vriend was, zoals de meeste snoeken trouwens, lui en hij hield er niet aan zich te verplaatsen. Hij houdt zich schuil tussen de planten en kijkt voortdurend uit naar een prooi. Wanneer deze in zijn nabijheid komt schiet h i j als een pijl uit een boog en stort zich op zijn weerloos slachtoffer die eenmaal in de beet vast zit, niet meer gelost kan worden door de rugwaarts geplaatste tanden. H i j vervolgt zijn prooi en springt daarbij zelfs boven het water uit. Daarvoor wordt h i j terecht “de haai van de binnenwateren” genoemd. Niet zelden bijt hij in de s n u i t van een dier dat aan de oever aan het drinken is of zelfs een duiker, waarbij hij d u i d e l i j k sporen achterlaat van zijn moordend gebit. Soms gaat hij zelfs soortgenoten te l i j f met dramatische gevolgen zoals blijkt op de foto die in januari van h e t jaar 1994 genomen werd in Barges. Een duiker van de ASAM vond beide slachtoffers op een diepte van -5 m ter hoogte van “Madeleine’s bar”. De snoek was gestikt met de prooi in zijn bek. Michel

4

HOE SLAPEN DOLFIJNEN EIGENLIJK ?

„Dat is simpel”, zegt Geertrui Quaghebeur, manager van het Bouwdewijn Seapark, waar momenteel zes dolfijnen gehuisvest zijn. „Dolfijnen hebben, net zoals wij, twee hersenhelften, maar ze gebruiken die op een geheel andere manier. Hun instinct staat hen niet toe te slapen. Wat ze doen, is veeleer indommelen. Ze schakelen afwisselend hun hersenhelften uit, waardoor ze toch half wakker blijven en alert kunnen reageren op eventueel gevaar.” „We spreken dus niet over slapende, maar eerder over dommelende dolfijnen. Je zult ze nooit op de bodem van het dolfinarium zien liggen om er een dutje te doen. Ze blijven rondzwemmen.” Behalve dreigend gevaar is er volgens zoölogiemanager Sander van der Heul nog een reden waarom dolfijnen nooit echt slapen. „Mensen en de meeste landzoogdieren beschikken over een onbewuste ademhaling”, zegt Van der Heul, die ook hoofd van het Dolfinarium en hoofdtrainer van de dolfijnen is. „Die ademhaling vindt automatisch plaats zonder dat we daarover hoeven na te denken. Maar zeezoogdieren moeten constant bij bewustzijn zijn om de reacties van hun lichaam te begrijpen. Op het moment dat ze compleet in slaap zouden vallen, als ze dat al zouden kunnen, zouden ze stikken. Hun sonarsysteem blijft niet alleen ingeschakeld om gevaarlijke tegenstanders op tijd te onderscheppen, maar ook om obstakels als rotspunten of -wanden te vermijden.” „Wij zien het in het dolfinarium meteen wanneer een dolfijn slaapt. Ze bewegen zich in die slaapmodus veel langzamer voort, en hun ogen zijn altijd tegengesteld dicht. Hun linkerhersenhelft stuurt hun rechteroog aan en andersom.” Dat mechanisme zie je bij alle walvisachtigen, zoals bruinvissen, orka’s of potvissen. De meeste andere zeezoogdieren, zoals zeeleeuwen of zeehonden, gaan gewoon aan land om daar een dutje te doen.” Bron: De Morgen

5

VAN STEENGROEVE TOT DUIKCENTRUM In de jaren negentig heb ik eens gezocht naar de geschiedenis van “Barges”. Madeleine die toen de bar aan de ingang van Barges uitbaatte, had onder haar vriendenkring een zekere heer Marcel Delneste die daar alles van af wist. Bij een frisse schuimende pint vertelde Marcel met passie gedurende uren aan een stuk over het wel en wee in de carrière. Rond de eeuwwisseling waren er steenkappers aan de slag. Ze bewerkten er stenen

dienstig o.a. voor de huidige kathedraal van Doornik. (1917) In 1916 werd de uitbating van de steengroeve gestart onder de naam CIMENTERIES DELWART. Men produceerde er vooral cement en kalk. Cement werd gedolven aan de diepe kant langs de ingang terwijl aan de andere kant (waar de K.D.K. kleedkamer gelegen is) vooral kalk werd uitgegraven. In de carrière stonden een viertal barakken op diverse diepten, waar de arbeiders hun maaltijden nuttigden en waar ook de talrijke pompen een onderdak vonden. Er zijn namelijk een aantal natuurlijke bronnen aanwezig op een diepte van ongeveer 20 meter. Het grote torengebouw op de rechter kant richting K.D.K. duikplaats, was een cementoven. Hier liepen velen ernstige brandwonden op door menige gebreken aan de oven waardoor deze vrij vroeg verlaten werd. De bar “Chez Madeleine” waar een lekker drankje en een hartig hapje kon verkregen worden, was oorspronkelijk het atelier van de smid. hier stonden de krachtige compressoren en de diverse oliereserves. Het dagelijkse labeur was onnoemelijk hard. Er deden zich enkele ernstige ongevallen voor in de beginperiode door gebrek aan modern materiaal. Vaak sloegen de kettingen aan de transportwagentjes los waardoor ze de hellingen naar beneden donderden met alle nare gevolgen vandien. De doorsnee werkman moest 6 ton steen kloppen per dag en verdiende voor dit harde zwoegen de ronde som van vier frank per uur! (1936) De ovens verwerkten toen ongeveer 10 ton cement per dag. Thans is dit 800 ton per dag en de allernieuwste oven is voorzien voor 8000 ton! In 1940, bij het binnenvallen van de Duitsers, werd de steengroeve verlaten en onder water gezet om begrijpelijke redenen. Na de oorlog werd de carrière van Barges gedurende 4 à 5 maanden met pompen weer drooggelegd teneinde het werk te hervatten. Rond 1954 ontstond er een fusie met de huidige C.C.B, wat staat voor Compagnie des Ciments Belges. In 1956 bereikte de C.C.B, haar hoogtepunt toen er ongeveer 800 man werkte. Heden ten dage werken er nog 600 à 650 mensen. De C.C.B, is nu gevestigd in Gaurain-Ramecroix. op een 6-tal km van Barges langs de steenweg naar Brussel. Men produceert er vooral cement en beton. Naast Doornik zijn er filialen te Vilvoorde, Brussel en Antwerpen. 1956 betekende het einde voor de steengroeve te Barges wegens een gebrek aan voldoende rendement.

6

Toen werd de carrière, nog steeds eigendom van de C.C.B., verhuurd aan meerdere Waalse en Vlaamse duikclubs. “Barges” was vermoedelijk open voor de duikers rond 1964. Later rond 1983 stelde de CCB een voorwaarde tot het duiken: Er moest een vzw gevormd worden die zou verantwoordelijk zijn voor alle duikers EN er moest een omheining geplaatst worden om de site af te sluiten. Enkel zeven clubs konden bijdragen tot deze zware investering. Deze waren: ASAM en de CAM, MDK, de Stingrays, de Piraten, Nereus en onze eigen KDK. Deze waren de 7 stichtende leden van “DIVING BARGES vzw”. Later kwamen er nog enkele clubs bij, waaronder de clubs van Doornik (totaal 12 clubs) In 1992 ontving de Diving Barges het slechte nieuws van C.C.B dat de steengroeve zou opgevuld worden met de aarde voor de aanleg van de TGV. In december 92 kwam onze voorzitter KERKHOF Raymond met het goede nieuws, schriftelijke bevestiging dat onze steengroeve niet zal opgevuld worden met aarde van de T.G.V. Het mooiste nieuws voor alle duikers kwam op 27 april 1993 van de C.C.B. met een nieuw contract voor negen jaar voor Diving Barges. Op 14 december 2006 werd de VZW Divng Barges ontbonden, de Stad Doornik besliste dat enkel de duikclubs van Doornik deze steengroeve konden uitbaten… Thans wordt de steengroeve gerund door L’Association Tournaisienne de Plongée ( A.T.P. ) zijnde de 3 duikclub van Doornik, ABYSS, AQUA SUB, en CPT. Barges is een uitgelezen oord om de theorie en de zwembadpraktijk om te zetten In openwaterpraktijk. Steengroeveduikers behoren immers ongetwijfeld tot de betere duikers daar de minder gunstige omstandigheden (donker en koud!) bijdragen tot een flink stuk verhoogde zelfdiscipline en verantwoord duikgedrag. Bron: Luc, Philippe, Michel

7

Vrouwen en duiken

Tim Ecott is journalist en producer voor BBC World Service, en schreef voor The Economist, Esquire en National Geographic. Maar ook een gepassioneerde duiker. Uit zijn boek : “Onder water, avonturen in een vloeibare wereld”. Haalde ik volgende schrijfwijze.... Onze boot, de Star Dancer, was een gestroomlijnd motorjacht, een exotische passant die af en toe een bezoekje bracht aan de haven. Vracht­zoekers met roestige zijkanten lagen vlakbij voor anker: boten met stoere en hardwerkende bemanningen van wie ik me voorstelde dat ze het leven leidden van de personages in een verhaal van Somerset Maugham. Toen we de haven uitvoeren, voegde ik me bij de andere passagiers, die zich hadden verzameld op het bovendek om de zonsondergang langs de kust te zien. We stelden ons aan elkaar voor en vertelden over onze reis naar Rabaul, ondertussen subtiel vissend naar de duikervaringen van de anderen door indirecte vragen te stellen en in ons hoofd aantekening te maken van de duikbestemmingen waar iedereen geweest was. Dat is een ritueel waar duikers aan deelnemen, een beoordeling van wie waar is ge­weest en wat heeft gezien, een natuurlijk proces om erachter te komen hoeveel ervaring de anderen in de groep hebben. Over het algemeen ge­sproken is het niet het aantal duiken dat van iemand een goede duiker maakt, maar zijn of haar duikervaring en houding ten aanzien van duiken. Warmwaterduiken is over het algemeen minder uitdagend dan koudwaterduiken, en een duiker die vijftig keer gedoken heeft in het troebele water van Noord-Europa is technisch meestal meer ervaren dan iemand die twee keer zo vaak heeft gedoken in kalm, helder water zoals dat in de Cariben. In kalm, helder water is er gewoon minder waar je aan moet denken, de veiligheidsuitrusting is er minder uitgebreid en beperkend. Duikgroepen fascineren me altijd enorm. Mannelijke duikers zijn, net als mannelijke autobestuurders, vaak erg bezig met het merk van hun uit­rusting. Ze vergelijken trimvesten en ademautomaten op dezelfde manier waarop ze het over de inhoud van de motor van hun auto en over torsie in een sportauto kunnen hebben. Ego en de relatieve hoeveelheid geld die een duiker aan zijn uitrusting uitgeeft, maken voor de meeste mannen deel uit van de optelsom, zoals dat bij al de uitjes gebeurt die afhankelijk zijn van het materiaal datje meeneemt. Vrouwelijke duikers zijn vaak (net als vrouwelijke chauffeurs) minder geïnteresseerd in de technische details van hun uitrusting, zolang die maar doet wat ze ervan verwachten. Vrouwen bereiden zich meestal grondiger voor op een duik en zijn onder water minder gespannen. Wanneer ze leren duiken zijn ze meer op hun hoede, maar uiteindelijk worden ze meestal betere duikers dan hun mannelijke collega’s, en ze gebruiken normaal gesproken minder lucht onder water omdat ze een kleinere longinhoud hebben en zich onder water beter kunnen ontspannen. Waardoor ze meer zien van wat er onder water ge­beurt. Er waren maar zes andere duikers aan boord: drie echtparen, een uit de Verenigde Staten, een uit Spanje en het Britse stel dat ik in het hotel had ontmoet. Ik vind het altijd leuk om te weten waar mijn toekomstige duik-partners in zijn geïnteresseerd en waar ze zijn geweest, en ik kan meestal al van tevoren zeggen wie een goede buddy zal zijn. De meeste duikers waren ervaren en er was er maar één die graag wilde fotograferen. Foto­grafen negeren hun mededuikers en rommelen eindeloos met hun appara­tuur. Omdat ze zo geconcentreerd zijn op één stuk koraal verderop missen ze regelmatig interessante gebeurtenissen onderwater. De meeste fotogra­fen voelen zich bovendien gedwongen op een breekbaar, stuk rif te gaan staan of leunen om hun foto te kunnen maken. Ik heb eens een man ge­zien die zo druk met zijn camera in de weer was dat hij niet in de gaten had dat zijn vrouw met een noodgang naar de oppervlakte zwom omdat haar lucht op was.

8

ANTWOORDEN VORIG APNEETJE Vraag 1: Is er een verschil tussen a) De 12 meter procedure En b) Stoppen op 12m en lucht en computer vragen ? Antwoord : Ja, 12 meter procedure bestaat erin op te stijgen tot 12 meter en op die diepte 5 minuten te verblijven. Na deze tijd stijg je verder volgens de richtlijnen van je duikcomputer. Vraag 2: Hoeveel druk komt er op het menselijk (duiker) lichaam dat op een diepte van 20m, als je weet dat de gemiddelde oppervlakte van een volwassen lichaam +/- 1,6m² is ? Antwoord : Diepte 20 m = 3 bar totale kracht op ons lichaam is gelijk aan de absolute druk x de lichaamsoppervlakte absolute druk = atmosferische druk + hydrostatische druk 3 bar = 2 bar + 1 bar 3 bar x 1,6m² = 300.000 N/m² x 1,6 m² = 480.000 N of 48.000 kg of 48 ton

Wij wensen alle KDK’ers een prettig verlof

Proficiat aan Francine met haar 82 lentes. Wij bedanken haar voor de fantastische avond en de lekkere beenham die wij aangeboden kregen. 9

We zijn toe aan de tweede reeks vraagjes van Reginald. Zoals je merkt, staat er nog geen titel boven dit nieuwe rubriekje. Op onze vorige oproep kwam er helaas vrijwel geen reactie en daarom willen we nog een laatste poging doen : als je een originele of grappige en Reginald recht doende titel weet voor deze rubriek, mag je die gerust aan de redactie doorgeven. Diegene wiens titel uitverkozen wordt, kan drie kussen krijgen van een redactielid naar keuze…

Vraag 1 Zijn er uitzonderingen om te duiken op zee met een windsnelheid van meer dan 5 Beaufort? Indien ja, geef één of meerdere voorbeelden en leg uit waarom.

Vraag 2 Zijn er bijzondere voorwaarden wat betreft decompressiemiddel en back-up decompressiemiddel indien een 3*D duikt met een 1*D die reeds 38 duiken op zijn logboek heeft? a) moet de 1*D met 38 duiken een decompressiemiddel hebben? b) Moet de 1*D met 38 duiken een back-up decompressiemiddel hebben? c) Moet je als duikleider een decompressiemiddel hebben? d) Moet je als duikleider een back-up decompressiemiddel hebben? e) Mag de 1*D een decompressieduik doen?

10

Cafetaria Magdalena zwembad Kortrijk

Noël & Fatiha D U I K S C H O O L

VERKOOP - ONDERHOUD - HERSTELLINGEN DUIKMETERIAAL - VULSTATION NITROX & TRIMIX 200 - 300 BAR

Alle merken: Mares - Scubapro - Suunto - Aqualung - Bare - Metalsub Green Force - Sea and Sea - Dive System - O.M.S. - Ikelite O’Neill - Sealife - Cressi Koningin Astridlaan 107 www.divingworld.be 7700 MOUSCRON Tel. 056 / 84 77 67 Open Fax 056 / 84 12 08 di tot zat: 10.00 - 19.00 [email protected] zondag & maandag: gesloten

WWW.TARCY.BE Alle duikmateriaal • Onderhoud • Herstellingen • Opleidingen Vulstation 200/300 bar HOOGSTRAAT 137 • DEERLIJK • 0479 / 37 02 82

HUIS TE KOOP: bel 056 / 35 20 35 www.vdcvastgoed.be • e-mail: [email protected] BIV 502 167 - BIV 505 884