NIELWSBRIEF
juli
1990 no. 6 verschiint 10 naal pcr jaar
van her Koninklijk Nederlands Geologisch Mijnbouwkundig Gcnootschap !dul Llon\, I V.A.Ll - lJt.dn,
rcl.lll0
5351i)5 tlrrcchr. rel 010 - 5ll.l09
lrlrrn.uit: I Alttr.{ lr ulredn.Dtlna
lirn\dcBre\\er.l.\'.A.U.. v w.llxug s IP.nj..l)cn Hd!. r.1 rrTrr r-7rllJ
(ico4e
Inhoud Cenootschapsnieuws..
.,...
bldz
G.ologisch en Mijnboukundig nicuws.
Divelsen.....,,,.
2
R,lenkoDsrcn RekbespEkin8en . . . . . . . . . . . . . .
3
Komende acUvireiten
I
.
.
j t6
GENOOTSCHAPSNIEUWS PERSONAUA
CIJEVAS GOZALO, Mw.Dr. M.C. p/o F!c. Mijnbou*kundc en Petrol€umwinning T.U.
D.lft
MijnbouwsEaar 120, 2628 RX Dclft
ENGELBRONNER.
D6. W. D - !/a
(t)
Clyde
Pctroleud (Nerhcllandt B.V, Maurliskadc 35, 2514 HD \ Cravenhage (g)
SCHUPPERS, Drs. 3572
J.D.
van Br*elsrfaat
15.
XPUEeht (be)
voorgedrasen loor het lidnaatschap:
Algem. Reglemn,
BEROH, Mw. T.C.V. vAN
op 29-02-1988, geen werkknng (g)
' Leeuweriknnar 74, 38i3 afgcsrudeerd R.U. Utcchr
CRUNDER, D6. J H.
AE Ermclo,
(eeologi€) o! 29-06 1967, data ensi neetgeologist Hallibunon Geodata Lrd, PETERS, Drs. G w.J.M. - Brcu*crijdreef :ll, 5551 VD Valkenswaard, afgestudeerd R U. Utrechr (gcologie) op 29 02 1988, fieelancc geoloog (g)
indicn binnen 30 dagen na deze publilalie geen schrifrclijke bezwarcd tegen to.hting als lid ztn binnengekooen bij do Secr€raris van het Genootschap. zullen hieronder !cno€dden tocgchrcn worden als lid (An. 3 van de Sratuten, Arr. 1 vm hct
BOERMA, Drs. J.H. - Slceswijk 37, 3524 KC Urechi, afgesodeerd R.U. Udecht (gcologie)
UITERWUK, D.s. C.A. ' Nieuwe Kcize^gracht 7O, 3514 TZ Utr€cht, rfg€studeerd R.U. Utrccht (geolosie) op 27-02-1989, mudlog-
cerlgcologisr Halliburron Ccodara Ltd,
-
DEN
Muldcrsraar
29,3581 CN Urecht. studenre geologic R.U
BEETS, Dr. D.L
G)
'
voorh0ven 76,
ll35
BS Edanl
BRAAK\'AN, D6
\{t
B
tl.
J
p/a Shell Int. Pcrrcleun Posrbtrs 162, 2501 AN
v.. EPX/12.
\
cruvcnhqe (g)
C.C. cl' PcrrolcLr De!. Onru Ll-D, scction Pzalj2, P.O. Box 81. \tNcar,
RROUWER, I..
lan (g) nt' r(bg) lidmutlchap pcr t-l-1990 -
aRZ:SOWSKY, Dr\. R.II (is AiO)
Otrrln (g)
(:OMANS, Dr. R.N.J. - Oesdonrnrelveer 12. l85l Rx Fleil@ (g) DEKKER, D^. J. - p/a Pcrolog Itrreflrarional ts v., Kllkma.k! I l, l0l1 BD Alxicrdan (g) CiliAAFF, D6. W.P.F.H DE - Trcublixn 9.561.1
Beeindiging lidmaarschry per I '1- 1990 hcnnepcn:
KAMPHUIS,
DC Eindboven (s) GliOOT, D6. Th.A.M. DE ' pA R,jks Geologische
Dicnst Disritt Wcs( Haarlcm (g)
D^. J.G. p/a Gd1luscvocrprd
155,7533 VE Enscbede (g)
Posrbus 157. 2000 AD
B-
IIEI-MIG, D. H.M 'c./o Huffco. P.O. Box 413?, Housron, TX 7?210, U.S.A. (8) lll:NNEKE, Mw. D6- E. - Sinrplonbarn 32i,
HOEKSIRA, Dr!.
IIORSI-INK, Drs. J. - c/o Shcll Colrpaoics in hdonesiu. P.O. Box 2634, hkur! l0 001,
PEIROLEUM-CEOLOGISCI I]] KRING
:1524 RR
was: HeneSou\vci 68,
Uwchr (g)
3524 CC Urechr (g)
lndonesid (g)
IIUISSIEDEN, D.. J. vAN
-
Blocnrsrcdc 12,
3608 TK Maassen (g) JACOBS, E.M. ' I.B. Bakterhln 2l'.1h.,3s82
vD Usechr (be)
,\NISSEN, Drs. w.L.M. - Vierde Ilambaked 5-1ll
Tw s He
71,
'I hc
Annu,'lCx(u^i^n i\ r, rnned tor ser,.nh.r 2l 22_Jd_2i_19911 and wrll enrblc frnL! pinrs r^ srudy the gcoloSy of the Lower saxony BNin irr Cennr y. furthe. deiails wlU folhw, brr plea\€ note thelc drtcs in your crlendar.
osnbosch (e)
F. c/tsherl EryFNV..PO Box 2681. El Hner!. Hel,opolis CJin,, Esyprc (e) I.EIJZERS vl5. Mw.Dr,. C.l. p/. R,tks
GEOLOGISCH
II..rlc6(s) l.OS, Drs. S.O. 7006 Lombard Latre, frcLlcricl,{bur{. ! A 22401. tJ.S A. (!) l\4ElBOS. Nlw B Uil.-n\rcdc 80. I txl AK
EXAMENS
KUNST.DR
Ceolosischc Dienst, Posrbus 157. 2000 AD
EN
MIJNBOUW.
KUNDIG NIEUWS
NIIDDULBURG, Ds. J.B.M. - Ricrdekke.weg 1rj, 3068 cw Rotierdan (g) I.'USTE^". G J. Uilensted€ 26-161. ll83 AH
Dokr(trdllcxl'rlcn fysische geosmfie'1fS ll-06-90 J.W.M. Coppclnans (is. lrn lraghnd
OUWERKF.RK, J- Uilensrcdc 49'3291, kamer 13, I183 AB Ansrclveen (bg) POSTMA, Dr G- ' /a Insr.v.Aedw€ressclrippen
htor.ulcxa'ren
r.n r
U0.021, 1508TA Urtrhr (s) SCHROOT. Dn. B.M. - p7r Durch Embass! Sana., Yepic Prcjecr, Poslbus 20061.2500 EB s Gravenhage (s)
R'jn (c)
E.H.
SMIDI. D.\.
JC Dellt (s)
Rolaid llolsdr0rr 808, 2624
(r)
TERWOCI, lI. C. - ThcrEs Schw. zcsnar 6S, 2597
XL
s Gnvenhuge (g)
UIjKES, Mw-D6. Dcn
Hsm
-
E.
de Dlsenad
Texel (g)
l.
l?97 SK
J.L. Van Bevdiingkstruar ?3, 2582 VnENIIOF, Dr. R.P - Ceintuurbaan 226 2h, URAI, D!.
vB
\
Gravenhase (g)
1072 OE
A'nse.dan (bg)
palynotogie) R. vrn Lle ! Meer (snkiurelc scolorie) E. Schicle rqilc crsrudem!hiriEr R.U. Urecht
IIjGELAAR, Dr- E.W. - c/o Arco Oil and cas Co., 2300 west Plano Parkway, Plano, TX 75075, U.S.A.
van EngeEn (roem/
van dcr r:e ftydrcgeologie) Mw. S. van KEleld Alfane (smtigiifie/
,.
R.U. Urcchi afd. Sedimc.rolosie. Posrbtrs
SLEGTENIIORST. D(. J.lJ. 8.V., Poslbus 1110,2400 BC
geologie TFS
11.06-90 Mw. S. BrcDw (snk$rcle scolosE)
Doktoruirlcxntnen fysische gcogralie 'l l_S l8-05-90 A.W. van Kleef(ts. proceskunde)
M. wn de. Perk (i.e.landschapskLrnde) E.
RoGijn (id.nt
Dolft ri&lcxamcn geologio TFS
lG05-90
E.R. l lofsEde (sedimenrologic) J.J. van den Hurk Gmcorcle gcoloSic)
M. Kr.bbendah (srrucrurclc geologie)
C.ll. Lieftidk (petrologie) M. Ronijn {sediDentotosie) P.ll M. Thijssen (petrclogic)
KUNSl'I\IA1'IGE INTELLICI]NTIE I]N
PROMO']IES
AARDWETI]NSCHAPPEN
Op l0 rpril l99l) prohovccrdc !atr
rhc
Pcnnsrlvrnia Srite tJni!ersitv- Srrrc Collcgc. U.S.A., L.B \'t verburg op een prftlschrifr getit€ld: The ihncnir. stincl eq!ilibriunr in the
Prof. Dr Andrcr G. Frbbri besp.ak de beprs sinssnigclijkhcdcn van kunsrm igc nncuigcntic in de .ardwctcns.hrppen djdcns ztn rcde mn 'cr v.ading lun zijn h@gleauschap in dc Geolosn hrurxrtional lnstiture for crcspxcc Sud.l and Ernh Scicnces (lTC) ie Enschcde. op 6 rfril 1990. Flic. lolgt een kone sanenvrttirlg:
sysrem iron'tita.iun-vai)adiunloxygen. and its bcudns on the dislribution of non, tirani0 nd vtuladiunr in igneous locks Pn)moror was Prof.d!. A Muan
aan hei
Op I0 mei 1990 promovcerde aan dc vrijc Unive6ireit Amsrc.dlm V.R. Hend.iks op cen
infomaric. Dffeelijke infornaric is nodig bij
i
prc
runoffjn Easr Luxcmbou!8 . l)ronrotor was Prof.di. I SinmeN.
Op l0 mei 1990 pronrleerde aan dc Vlijc U.tivc.siEit Amslerdrn) A.J. Nederbrlgl op ec pGfschrift gerncld:'Riosratie.Jphy rnd p.lcecx noBraphic
potnd.l of rhc crcraceous plrnkronic
fonminifcE heterchelicidre
.
Piomot(tr was Prci.dr. J.n. vm
Hinr.
juni 1990 p.o ovccde !!n de vrijc Unilenireir J. van Iluisleden op eer pr@fschrili gctiteld: Tun.L? .ivers of the last gldcial: sedinrcnution and eomo.phobgical pceses dunng rhc
Op 7
Geologcn worden tegenwoordig nreer en nrccr gcconfrorreerd mcr de !r!ag narr kwantirari€ve
bcsluitvoming olcr zaken die hel nrilicu en de mnwcnding van mtunrlijlc hulpbrunnen befttfcn.
llie.voor zijn reeds voldoendc
sesevens
beschikbar!. D!rrd!!sr lcveren stceds nicuwe
remore'scnsing technieken telkcns e€$ nieuwe ecgcvens ot De Se8evcis oF zich kunne! cchier
seen problcnlei oplossen. Hicrvoor Drorren
rechnieken worden ingczer op her gebicd vdn wiskunde, shtisriek en compurcrpctenschrp. De otlciding.n vor geoloSo schieten hier echrcr re kofl,.ld!s Prot Fabbn. De kcnnk is.r wel, maar d.ze is onvoldocnde verspreid ondcr geologen.
Fabbri dccd dan ook dc aanbcvcling on her onde.zoek cn het onderwijs op dit sebied te in'ensivcrtr, cn welin een iniedisciplinlir kadcr. IIet IlC bicdr hieNoor voldoe.dc inogelijkhedei, onrdat he!inNtituur zotrrl opher gebied van rcnrore' \ensing als vrn codpurerwercnschup en Seologic
liddle penghcial in twcnrc, eas€m Ne$erlirnds, Prcnolor was Poidr. J. Vandenberghe.
DIVERSEN Op 7 juni 1990 pnrovcerde a.n de Univcrsircir \!n AflLefdim mw. ET.ll RJn op ecn prucf-
ot vegerJrl ,n ind rn!inriddlc p*iglacial in rhc Dinkel
5clrr ft AerirelLl Dynirmics
rcnmentduring rhe Valley. The l\t$erllnds. '
Prumobr was
ttotd.. T. lan derHmme..
COMPUTI]RRA De eersre Nicuwsbrief COMPU]ERRA is verkrijgbrar. De inhotrd bestlar
!it
nu
rlpporte.inB
van, en eniSe prcsermries gegelen voo., bij@n komllen v.n Compuler.d:
Ot ll juni
1.
Aardwerenschappelijko pmgmmmntuuronrwik-
nroefschrili geriteldi CcochemisFy of highrc rpci!t!rc Sranuliric suprl!crusuls froo Roealand, SW
2.
GIS-AlS in locale olerhed€n inclusief panel-
3.
:l'D geologische en m,jnbouwku digc kaneri,rg
4.
Re\ulnten van Compure@ Enquete.
lq90 promoverde ran dc Rijksuni!enireir Urccht LC.C.N! Bol or een
Prcmoror
*rs prot&
R.D. Scbuilin8.
Op 12juni 1990 promovccrde aan dr Technische tjniveBiten Dclft A.C. G.erlings op ecn prccfschrifi gelireld: Adaplve ftcking in seismic explc Promolor was
ftotd!.ir,
J. Berkhour.
keld door p$sonal conputer gcbruikeN in de
t
12.50 per exemplaar (deelnemcB lan bet GIS-BIS-seminar wonlr autom0tisrh eon ex€ft
Kosten zijn
voor overigcn is de Nieuwsb.ief COMPUTERRA te bestcllcn
bij dc secrerdis, Drs. R. Hack, tel.015 56 92 26 tst.201 oi rijdens zijn afwczisheid, b1j P.M- Iaurcnbreche., 1el 015 - 78 51 92.
3
ZOJUIST VERSCI IEN Ir,\:
I
de Achrergrondeeks ve.scoenen ner.aplonl
STI]TN IN BEELD"
Niruurbclcid+tar nr. 5 is
'Nederland in vonn - Aardkundige waarden van hc! Ncderlandse landschap Dc auicur is Ds. G.P. Corgffrjp c.a.. Dir rafporl
beschrijfr de a.rdkundige vortuefuijIdon, zijr (inte.)nrionale waude e. de bedreisinsen waa.lan
tixposilic ovcr dc rocfassirg !an z.rdnecn en nume. arn het Konrnklljk Palei\ te Anrsterdam Sadcnncllcr: wiD Dubeldrd, Rilks Gcolosirhc De renroonsrellins duu.t vrn 15 juii r/nr 2 scprcnr bcr 1990. Hct Koninklijk Paleis Amsteidan is daselijks leopend van 12.30 tor l7 0O o!. (kass! sluir onr 16.45 uu4. Dc rocgar-gsprijs loor dc re.roonsLelnre bedJxaeL 3,50 p.p..
|
hij bl@r silar. Een bcschrjvine dle de b.sis vormdc
voor de axrdkuidige aspecten
in hei
Natuur
Her rxppofl ls te benellen bij de St rs &uLke.ij en Uitseve.ij in Den Ilaag. ondcrISBN nunmcr 90l2
BIJEENKOMSTEN
0645r
SYN{POSIUN{ "CON'1PU'I'EIi USE ]N ENGINEERING CEOLOGY"
1.
''Walcr Managcme l and Remore Sensing' Dlr is her Ereehnlige le^lag vd dc4?e technische bteenkomsr !!n de Connnissic voor Hydrologisdl Onderzoek INO, die op ? novenrbe. 1989 in het IAC le Wageningen werd gehouden. De publikatie is vcschcncD als no. 42 ir de serie veslaeer en Nlededelingen van de CHO TNO. In de p!blikatie wodr i'rgcg.ln op de drogcliikhc den van Rehore Sensing vrxr her qaterbeheer nr Nederland, bijvoorbeeld bij eutoflering, illegale lozingen erc.. voor neershgvoo*pelhng, voo. ver drmpingsbepllin! en irigaliesdie.behee. in hei
Depublikaie, meldive.se srr.llier enluchforosis (c bcsreUen bij CHO 1NO. tuw C.w.S. Poirhu DUs, Postbus 297. 2501 BD Den fiaag, tel. 010 ' 3! 96 51i. Prjs: l. 25, in.l. !erze.dkos(er
Darrm:E argrn!s 1990, r.rvang 9.00 0ur h |cr RAI Congres Cantrum, Eurollllein li, 1078 CZ
ller symposiunr wo.dt lehoude. rijdens her 5e l rcrn.rio.alc Corsrcs !in hcr lirffnarioralc
GenooLschip ran Ingenieursgeologei. Registr.tie loor her symposiunr is afzonde.lijk van her con srs. renzij nen is gereeisfeerd looi her gel'ele
congres. Re!istrate
!indr pla!$ !ia:
QLI/Co.grex. KcizcNgrachr 782, l0l? EC Anste am, ter. 020 26 i3 ?2, fax 020 - 25 95 7,1. Kosren ve.boDden aai her sympsiLln inclusiea
verhandelingen f. l?5. . Dc vmmrlis EDgch ofFrans. I.fomntie over de lresentlties ctc. Lan verk.egcn roden bij de seoeraris vdn hei s)mposiun, P.N1. Mlurenbre.her, 1 U. DeUr Irgenieu.sgeolosie, iel.0l5 - 78 51 92 ofTE l3 26.
'I]le Petroleum Resourcc Maps of thc So!icl Union Voor hel eefst zijn gcdcrailleerde gcologische kaa.ten lan de Sovjet Unie beschikbrar buirei dc Sovjer Unie. Twee Afterikaanse bedrijven. walerech Ceophysicrl Inc, Dcnler, cn Pcn.Wcll
Publishing Codpany, Tu\a, hebben de ex.lu$eve rcchren vcrkrcgcn voor wcrcldNr.tde disribuLic vin dca kauten. De kaanse.ie. getneld The PedoleuD Resourcc Maps of dre Sovier Union , besL.rr uir twee sets van 16 kaarrblade., die elk de Sehele LrSSR bcsrrijkcn Dc kadlcr e.ven gedenilleerde iniannatie over alle otie en 8as loorkomens en de daaraan geeiaEerde eeologie De conplete seL kosr US$ 42.500 en is 1e ve.knjsen bij Pennwell Book Division, 1.121 Sourl' Sherldar Road (741l2), P.O. 8ox 1260- Tulsa OX 74101, USA.
CONFERENTIE HYDROLOGICALRESEARCH BASINS,{ND TIIE ENV]RON NlENT"
van 24 t/m 28 septen,ber 1990 *o.dr
if
l,ci
Inrernationad Agrarisch Cenrum te Wageni.Sen cen intcmatonrle confer.nrie gcloudcn olcr hydro logische proefgebreden en hel nilieu. waarbij rev.ns de de.de bijeenkonrst lan hcr Eurolcan Netwo.L of Ex!erimental anrl Represent!tive Bnsinsvordr gcho!der.' Deze intemrtiontle conllEntie stall ook ope. voor Ncddlandsc dccln.ncs dic bclargsrcllnre hcbbcr voo. dit onderzoek. De conturenie-fee inclusiel proceedings, excusie en mulrijden bedmer I
575,-. InlichijngeD en o!gr!e bi.i W$ne.d!m. L U, E2 40 0 ofbij lAC
Ir.
P Wageningeo - HBH, rel.0S370 Sectie OCC. rel.08370 90 I I L
CONFERENTIE'IINERCIE" Van 9 dD 12 oktober 1990 vindr de Eu.opean oil indgas confeFncc plaars in Prlemo, Sicilid, SeoF
Connnision of lhe EumFern aoftnrniries ii san,en*{kinc net Oiltl]dusI]1 hl.: gip SpA. Via del Sdrlico, lig 9l- i 001.1: eaDiseerd door de
Her bok bcsrarr uii dne delen, re werclr Tills and related dixtui.tons (l I hooldsrukken), lndicarol facing and cnginee.ing (3 h@idsuLke.) cn Cllcial
i ecnctul (8 hooidsluk ken) De oiclcnwichtige ve.deling var hct alnlll depo$rs lnd lindiorns
hoofdstuklcn ovei de drie dclcn rcflecteerr de !turd
!.n
zakcn binn.n
iijdens het
d. con,mis\ie, Loer dcze in l9ill congres ii Otia*a in deze vonn
I\QUA
ha.r wcrkzalmheden beeindi8de. Mct nan,e
Tiil
BEURS "GLOTECHNICA' Georechnica Intdrnxtiondc !dkbeu.s en tunlres !oo. geowe(ersch.ppcn en geolechniek Or3anisriori KijlnMesse.
Ceote.hnica congrcs: Bewlhrung der Erde
Hcmusfode.ung xn Wisseirh.ft uf d Technik Orymisi(or: Alftcd WegeneFStriiung. tsodr wocnsdas l8 y'm zarerdrg 2l scprcnrbe. 1991, Vesegeliindc Kdl n - Deutz. Rheinhxllen. lnlormrre: KdliNlessc, Tcl 0:21/821 2.1!7, Tclcfax: 0221/821 14L5
BOEKBESPREKINGEN Doo. ecn o!em..r aan koli. zi.in de boekbesp.e hineer in dc rfgelopen numme.s rnuwelilhs i.r bod gekomen. Door hcl aankonrcnde zon.reccs w.s dc kop,j voor dit numner echrer aa.ziciLiik nrnder, herSeed ons in de gelegenheid stelt de ichrcstlndop dir gcbien eiigsziis in rc 1opcf.
cenelic cllssific!tion ol glacigenic derosils, by R.P. Gold(hwair & C.l-. Marsch (ed'to^).
de
werkgr@! is allljd zeer ll(tief Seweest en {as dln ook het veal 3elordcrd ,net h!ffxerkzaxnJre d.n. Dil komr duidel,jk nx uni.8 in hcr uilvoe.ise lroofdstuk Tillsr their gcnelic lerminol{rgy xnd clxs\illcariod , lan d. hlnd vrn Aleksis Dreiornii (jtucnlans d. dnjven{ie kJa.hr achrd de con,mii$t Allee. al dir hoofdsrlk mlakrhet b{tk toteen nusl
rdiAll.cr doer de label Selecled Slacigcnic rcrms in 2l llnguages (Naafonde. caulaxn\. kelti\ch cn chiiees) cnisszins komirh a^n. De (r.. d.le zee. korte) resrcrcnde hoofdsrukke. !m het cesle dcclzrjn discussies vrn bepaaldc rjll-vailnien. oi unloeriee bcrch.ijvnrgen ran beria.ldc lokaries. De laatste hored do ook eigenlijk nier in voorallcn die seinteresseerd zijn iJ' glicigene
nrenten.
Dccl rwee bestaat uir twee hoofdstukke.. die Dret naN betrekkhg hcbben op indicaloi trxclre Ln I-inhdd Bi.jd gen uitb,jvdorbeeld Canada woden hier node semist Het derde hoofdsruk, de en3'nee.ing !eo]{rgy beLretfcnd, is in weze alleen een biblioefufic (overwesend engehulig) vln de !oo. drt ondc.$ erp rejevaDre
till-literatur.
Hetdede deel beul ripporl.gcs van enkele mdct *erkgroelicn zorls die voor .especrievelijk fluvio Ahciale, rladnncusfiene ct ghcionranene afattin Bei cr dic voor ghciale leoftorlblogic. Zolls hieF bolen al is alngegevc.,2'jn deze onderwerpen b1j hnjje na nier zo g@d ui(ecwerkt als de dLrecle gh.i.lc afzeitingen. de tlls. Herzeltde gcltli voo. hcr harsr behandelde
oid.r*eD,
dc glaciotectonrek.
29,1
pp.. fi3s, Balkenra, Rotterdln Btuokfield, l9E9 Pfijs:fl 121,2t)
Dir onde$err nxrt echrer volop h de belangitel hng cn de komrndc jtutn zr1 hierove. no! n'edg
Her hiei besprokcr boek is het afsluitende rlpport rar deacriclcINQUA Com,ni\\n,n on Geiesis ud
Hci boek is nr de bekende Bxlkem. uilvoering ge'
Lnhol{rgy of Clxci.l Deposirs In de loop van dc j.rcn vcscheen ee. son nantal burdels !an dc lirlijkse bijeenkomsrcn vrn deze coDrmisrie. Veel van dcze bundels zijn bij dezeltde uilgevcrvcNchc ncn.lk kxn ne Socd lm$rellei dar her 4lfs zoveel dclcn gewoden zijn, dat roor degenen dic nicr bi.i het lopend .nde-oek lan ghciecr. sedinren€n beLrol.ken z1jn, hcr ov.rTichr volledig is zoekgeraxhr. Voor lren is her nu verschenen rxppofi hccl gescnikr, oDdat hd.een olerzichr eccn v.n de dis nns$e gevoe.o zrln e. d..in.asr uitvoerig nalr anderc publLcaties verwe zen wordt Hierd@r is Scfichl zoeken in de lirera ruuf
nrogelijkseworden.Hierdmrisl'erb@kmcdc
wil zcggctr ge.eproducee.d vad nrgeleverde kopij. GelL&ig l,cbbende ol edik* er op Loegezicn da! alle bijdJlsen nrccr ir het @lrde letFnypezijn ui€evocd. Ook het arntal tikfouren is zccr belerkt, alleen een aadrai |jnfiguEn en mer name trbellen die !n anderc pu' produccdrd. daL
kdr cr klau
ftii
blicaties zijn overgcno'nen zijn erg Srmenvanend kan gesreld wordcn
dit dir
dun
boek i,r
secn eikele rich rcspccrcrcnde addweren\chaple l,jke bibliorhcck mag oirb.eken en se'en de p4s hcr loorseinreresseerdenooknogelrjk amsch.f re
r
I.J \'1. van der Nleer (FC&BL, Universiteit van
seschikr voor srudenrc., dic zich in de male.ie in
5
Lcs mouremcnt de terrain €r ttur orcrcnlion. b\ i(Jn Cl!'rdc l-hrc"tter tl4 pp, ii6 t-iq\. _ \lJ$,,n, Prri$BrEct(,nu.
1989. pnre Fr
tJ9
(;cen orsrnislrie r4 wcrcld. strkz,a.r op her ter r.rn vin nlluutrn pcn! houdt zich sDcciaal bezis
,cr,r€ ri\icoj \in
gnrndbcqeefsen
1i ou\.:
luri ln grole d.lcn vnn de wercld opde eerne ptiats rls hetsiaioln kosten ch vcrlies yin menscrldvcns zuci\c tlrze indc vcRni8dr SrJrc t5 i r,r ,t(,r orle^ en kojc C€n iL rsee jjrjlirit Lluitar D( iitu Flrseollet secti in zijn bock rcs Dou!;nei s de
er lcur pr!enti(!r' o0 enrhousi{stc wjtd een kon 'n daalvollcdig overzicht van de vele mc;ccliike ...ften grondbe{cginsen. die J te up hrn-c ien wrlTc cen bcdHgde r.or huf 6r.Ec\in8 \omrr r.
1ei
ver8c4r,l lrD ecn gnrr rJnlJt\mficeuenentur.renrics wordt in hcrccnte deelvln hcl &rk gellchl
en'ge system!tiek in her 'g.ondbcweging ' rrlll rc
\mrzrr
fcnoheen
briren. Hct hveede dccl
In ccn mnrulJ wiizinprn en mcirclelen pEvcnu( en hcnnidira' v;" d,r @nlfr*; vsr Jlles blijkr uir J,r b-G*qerrrc Lre ovenuionr Ler
Llr dc se^l,v,atconlo{inir\ h,cr6ij een ttt!ns;jk; tur rd fn wcrr(ht al rrrn sDelen. Her icir In I,nrcvcir rscrhondcrd Drrrn! s hcr
d
Four dinrrnsional :rhal-rsis ot tcotoeical mrps. b) ('.A Bn"llcr. loh po. John t!rlaf & Sons. \ew York Chichcsrt. 1989_ pri.; r tJ.95.
h l,rrcRn in of uit'L her JinrJt reeenr.tlk 8.p ,bliccrrllc bcren ,^er h.r ,erud,sei r n L; van Beolorische
'crpEtcrcn het [er rls het
lrdcr
kMen
zou men
-wel
kunnen conclu{ter.n D!. ,nnre^ c,Lee Ud selcdrn hc, [coloe srh ondcrzor[. en o\cr
lrncrji! sffi Lcirn'ri\c rhr rf c ecen handborr.n In ,LidLjel: lijl,' hcr ce ,ru; ,Ji \(he lcr !L-scoLoe
ren rc
z!n vcrrchoven
naar Beavince€de labo.lro aan de hand lan gedisiratiseerdd gclcvens ofiftnt de relatieve concenraries van de mccsr Ciiige sporcnelenenrn conclusies trekr over d. piJrr.r.kroni(he \crnnr vtu or,eenen. l\lulcljl &r her boel Fuur drme;sionJt !nd\si\
ot trr'lo!l(rl nrJn\',
AeschreLen door C.A. en nrr nJnk d< heEdDcrtl. g..n,,ric nudrnr trecr nrerile \rrcn
nor|(.r.dc E.i otrsche scirreenshrp,
op dc Brend krijrr. Op hrldere qijd \,tur dc lezer InEcw,lrl rx rle Bchcrmcn rM geoloSische krrn. 'le de orc. z,'.rrs lrorlcr rcRrhr op,ncrkL, Drnn.iR bn,n
vu b.schikbtft !.sevens war, isen;ldid zal btii v.r. ri!<ns *ordr een hetder orerzrrhi !.bod; orcr de bclingrijk{e (rurruftn In de .;lku^l
!olreJigr \eJI. vin gn,nJbe$c8,nCen ;ord, brhrn. mco gcen diepgan8 kdr jn & brecdsre zin !. Jchten. Urordbe{etLnrcnerore van het woo'! wo cn bchrndeld: lan kleinschrlise srlcn\lJg rn hsincr in het hon!!et'erlrc ur 8n[t\ehnl]!e dtLln!ei zonl, Ln NO Cro;,n!en.
c<$cn
lcesbrar is, gccft het oD zccr overzichtcliike ;n geordendc wijze sncl cc inzi.ht in de oDddendc
rEnrore scn\ine mJces i,trroltu dc Inodcme obs; rheit.h.Lcr,,, Hcr boek is gcschrele. !@r ee.stetda.s srudent€.. !]Mr bicdr mk de scdipbmeedc airdwetenrhaD, pu gen€g ror amschaf ervan over re giar. Een olnssrc rs dnt cr Seen aandacht wordl gescho!ken
II@wel hrr boc( her TnLrs a pcserrrercri en dalrdoof mkschicn icr vo(tr iedcr;en nakkeli k nsico\
en de rechnische- en beleidsnaafeceten die
furdnleidinghicrvJn
gcnomen kunnc, rmra.-n
rnrcF$anr b'jloorbc.ld herh@fd{uk wcarin hd b
wordl
t.n lollcdi8
Jrdriboel vrn q,crk aJmhrd.n _voor,ccn dcrgelijkr kcflc.ing *ordr
In
uscr ccn tctscnda vmr kubkrerisLie[r vr^chijnsclen in h.r vcld. Attes uirenaril nrar !@rbeeld vln f ins. prltr'jk, wiarJerEetijke kdr trnn8en teeenwu,rJiE wc elijk vercisr ziin h't prc Ecren In nycoScbicdrn (rgn PIan d Elposirion au\ K^qrc), en sysl.mrosch uiler!oerd dn.r tegcven
de BRCM (zgn.
Ar ntr
"urden ZERMos-ka.nen).
.l s.eft hcr boek ccn locd
de8en. die zich
tril ttr,enrcre; op
-
o\erzrchr
acnd,chr wordr besrc.d De laz.; n,oeid,n;,,k geen gervanceerdc feke rechdieken in dit boek vctwrchten. Wcl h i€d$ hoofdstuk voorzien vln en rijkclijk aanrulrfcred es.
T!sclru (Old.nzial)
en
rgneous
J!ri\ily
I'lJd\ iiD(mcd Jl\ dic sellie
r\
,eer. pro.
ern eren belrsnrke ror her donern
;,;d.
I.kr('nick g.rclcnd *nrde i. Trlnrr,e ,t usrrcrir\ u,! ll,tr\jclc tuhlik!r cs zrn cnn vi$err,r rn I crc.
\intl lfgedn,krc
Lcr,Ldr l<ar
ii
o
rJn nr)dcrnc rechnieken vcn iiara\erwcr|lne.
q(rrs" fi Opmerk€lijk rs heronrhrcken "satr men ah ecn hc( eind van ccn hootdsuk. Dir
otrvollcdigheid in hcr lerbek tuuen zien. en dc tu'drE krnr kcn ik nRmJnd die m,r hefr serdchr om dcrCeltlc oFsrvcn re m*en. zclar wlrJirbc rRft d. uirlcvrrin iederEcvalseen hypcryrr leF wcr.n (in worden De pnJs van her bftk tDoDer bxk) is ongeleEr fl 50, , hergcen a eszins ftjeirjk rs vo! r,cr tcbodcne. Ik *an het bftk dln ook vrn
lmr
her ecbieLt \!n 'nrouven€nrdc tcnnin . Opvallc;d is e-venwcldat crn dc mcchr ica vdn dc besc!Ln'jen vnr*cl leen
F.
$r,trbii dic {elkc onrnkn z!n door
H. Srcl(VU, Amsrcrdam)
(;hciolcctoDi.s: forms and processes. by l)O. Croor (ediror). ?12 pF., figs. Balkcnn, Ronc.d n'Brmkfield, 19E8. PrijN: fl 100,70.
lnt.oduclion to praclicrl ore microscopy, b! P.R. lnen'n 18l pp. Longnr.n Sciennfic & IrLhnllJl, Hirln*. la89 Pricc:r 11.95
Z)xls in vcle lahken !an wure!schap hct gevil is,
Dir boek is ccn ha.dleidnrg looreci ensnicrosco pirh pralricum. De rekst is bcknopi en leeni zich
kcnr ook hcr glaci.al geologisch/morfolosisch o derzoek elenrcrten die (tijdclijk) zeer in de bcLrdg-
ncllin8 sman. W@n
d
ror
voorkonde rill vdjrn-
nowrill en lneh our rill. oo rnteel is dlr Drer 'etr d. Sl.ciorectoniek, rcNijl de landacht v(tr nrme glaciomn.iene afzettingen sre* rG-qcnonen is. I dit klder plsr ook het hicr besproken boek. De INQUA Con,ni$ion on Cenlcsis and Lnholoslr ol Glacirl Dcposits kenrs sinds een la al iren ecn werkgrccp Claciorecrooiek, die jaulijks eei inreF nationml symposiulr orginisccn. Eei aantat verhnlcn dlt rijd.ns drie van dic bijecntomnen (1986-
lrsli) zjjn
Behoudcn
In
zijn in dcze
bundcl
ro(aal bcvar de bufldcl ecn zeventicntrl hooidsukkcd, dic nosd $iselen vdr onvlng en kwaheir. Ook geogrrfis.h ziji dc nudiclokiri€s noBal !crsprcid, van klassicke objectcn in Noord Eu.opn (Engelaod, Duitslxnd, Dercnarken) tor Gub)rccentc !e.\chijrselen in opecnomen.
IJsland cn Spnsbe.gen, en !!! r"oo.d Amcrikr (vc.Belijking snw{allen in CaDad! mer Mississinpi
Delt. mudludpt rot dc Klrlko.trm. De rwcc hootdsrutken dic zich nlct dc lursigenemde
lokatic bczi8houden, vindr ik overiSe.s het mccsr inreress!nl. Mcr name het hoofdsruk van Owen &
Derh)shirc. dI dl\ !uo,b(eld rlJg d enen \ool Jndcrcn Nirr \dck ,Rf' n'ci r.cn z{, u r!oi!ire bespEkiig va. defomrarhvcrschijnselc. op zoeil
mac.o-,m€so' en microschul (d rjpplrEn en SENI)
ok
Mu.le vcnchillendc verantwoordelijke processcn, a!n- Ilei laarste en dan
nog onderschcidcn
cen Bibliog.aphy of glaciorcronic refcrences is volkomen plcmatuur. Ediror en hoofdstuk,
in hct besiuur va. boveilc.ocnlde we.kgroep hxdden dir hoofds k w€g adteur, bcid. actief
noetcn llneni omdal hel20 onvolledje is. dlt ef r-cker nog cnrge jden werk en ole.leg ner oideF z@ke6 itr diveBe landen ndig is, alvorcns ook roa...n zon overzichr re.lcnk.. vrh
watd. uirvcring betrei,
mocr gergd worden drr de va.iarie in let€nype en -zwalde eorcnd is! rerwijl het llnraldkfouren vecl te ercor is. Herzelfdc geldl voor veeijzi.ge n nairdutcus, hier heefi dc ednorduidelijk srcken latci vrllcn. Uiteeard is een derg€lUk boek senchr op hct fonrn van op dit gebied alticvc onderckers, en dunk zij dc la-se prijs zJl het zjjn wrEmk $elvindcn. Mtuhrr 6larmEr dar zowcl wir de inhoud als wlt dc uitvGnns b(reft, leleuBtcllcnd .le enigc bcoordeling kan zijn.
.l.J.M. van dcr Meer (rC&BL, UnivcBireir
v!)
ijns inziens iier vrtralfsrudie. De.adak ligrop vnn kwaliraricve wadn.mingen ner de crrsnicros.oop. Kwamiraricvc bcpalingen rln rcnecrievennogen en hardheid vorden sumdie. be handcld. Over n,icrcha.dheid wordr in feite nict nee. gezegd dan dat er speciale insrrumeirei bcsraan om die ie meren en dat dc microha.dhcid van ccnzelrue nineraal srerk kltn v,iIicen. Ookeen behandcling v'rn opvlllend lichr opdek vrlr bunei
h.i docn
her bestek
vln dit bekje.
Relaiief vccl aandacht *ordr gegeven aan de beschrijving vln d! texuren lan cnsoinenlen Er nordt ondoschcid gemakt tussen descripricve en generiscl,c rexturcn, waaftij hetov.rgrctc del vM de behlndelde rexrue. wordt ondergebtuchr in subgroepcn vaD vc^chillende gcnetische rexturen.
Bijvoorbccld, granular rexurc is lolgens dir boekje eeD ec.crische rextuur vall€nde ondcr ''genctic tcxru.€s duc ro pnnxry dcpositbn, sub'
group growrh labric rexru.es
. Bij
somDise
eenctischc rexruEn worden ftogclijke altemadcvc inErpreBrics gcnemd. dGh cri€na ter ond.scheid lan op eltaargelijkcrde texrurcn worden in her af gegclen. Dit is ongelutkig omdat de senreen 'ricr studcrr zo iict leen dc texrure. kdtisch te bek,jkeD
Ter illusrltie van dc teiturcn hcclr de aureur micrcfolo\. rekcningen kan rcccnscnt dezes dc
eekozcn voor tckeningen in plaars van
Bij vcel
bescbrcven tcxtuur .iet of niet t€d als t),pisch herkcnncn rh.v. dclccr and mos.ic growrh rwins. in\e^n'n rq inrinA. pre\surc, lrmclhr or dcfoma lon rwins, rhyrhnic texturcs, poikilitic 1exurc, birds eyc rcxrfie, skrn texrurur, flet neesr uileebreide hoofdstuk van dit bo€k wordr ingenonre. d@r lninerul tdbles det bcschrijlingen van de deest roorkonrende ertsminemlen. Er worden Seen aanuijzingcn gcgcven v({een mineldl-id.nrilicatie'sysr@m in combinatie wa]rrc d.zc labelen hcr bcsr kunn.n porden bentrt. De nene unvoerins van her bek is ccn srerk punr. Andce srcrkc putrtcn zijn mij nietopgevrllen.
}erdsenen reden. Een ondcrzock nrar de ligging cn cxploilalie vrn lnlN yerd$enen vcnen in het gebi.d tusscn Anr$erpen, Turnhoul, Cce.t.uidenberE en lvillemstad (1250-1750), door K.A
H.w
Leenders. 15l
bldz. L!ndschrpsrudics no li. PUDOC wlrciiigc , 1t89. Pnjs fl 65.' ISB\ 90120 499t2
Lccnders bo€k is geschreven loor.cn erole kring bel!rsstelleDdcn uit divc$c discipline\ als hi$ori-
sche gcogfrfic, hrrdschapskundc. !.cheologic cn ir) n'inderc flturc geologie. Drr h.r boek d.s)nd!nks voor nict Drnlc dc Kwnrtlirgeologie grorerc bc keddheid ntrg knjgen, wordr i,r8egever doorde ti rel. \refdwcrcn vcdcr' beekentdrtee. g.ootdccl lan dc gcologis.he reco vln her Holoc.ci n' her studiegebied (Wcsr Bmbrnt en delen !!n dc
Bclgischc pro!iDcie Anrwerpen) Di.r
D.cr bestmL
r)e rurc!r is tc werl geglln lanuir dc hisrorische gcogrilje. die hrj v!n!n licflrcbberij beclenr. Drt hij een vcclorrvaucnd ondcrqrrp heert gckoan cn opdcze *ijze heefr uirgew.rlr, eccli on drt hi.jdrr $dium ontstcScn is. Dc rlgenrene bcnldering qn dc prcblenruriek vu de verd\$cncn renen is mk
(M
behngstcllcndc.
uil indcrc
delen vrn
Nedcrlaid (c Bcltia) intere$!nr. De inhoud !fir hct bock is overzichtelijk. Van bolc 0t i zoonreid ot de prcblcnr.riek $ordr bcSoinet niet ecn hoofdsluk o\cr veen D!!ma wodr ccn dccl van her studiegebicd iI d.rail bekeken VervolS€ns wo|di op zoek geglln nalr de lcncn UirCarnde vln dc brorrcn (rrchivalia. hooste.
kunei er !cldvcrkenlinsen)
wordr ccn bc.ld
SescnrPen vln u. vrocgcre v constructie van hcr vcenoppenlnk toe.Iloofdsruh 5 eltoler lijfccuwen Docr cxploitatie en hootir nuk 6 over dc olSanisarie en de tech.iek cr van
!c
Ikrcfdsn'k 7 eccft do ccononrische ispecren. 'lensloue wodr gcconst.rccrd hoe de ingrepen in
laldsclip hebbcn thrtsg.vondcD cn \rlonoe d.ze gclcid llcbbcn. Ov€duidelUk is dc zccr erole het
!!n dc nDns. I".n ondde veel beTongcn Bobin$c vennen ligEcn nu .o-q mrr amzJige resrjes v.n cc(tds ui'sestrelire vencr. Zonder de ingrqen lrn dc cis zouden er nu nog ovcr hon invloed
denlen kn12 zonrpig. terci'rcn lig8en mel ven in de o.oriddelijke ondergrcnd. Dc algchele grondqrre. srand zou dn gcrfliddcld cnkele neters bolen de
Ilcr bock
duidelijk uit geschicdkundige hock lonstige publjclric. DN bere(ent dlt uirvoe.isc I'jslsd !a publicrlics en bronnen zi.ln Ioc3evoegd .l$nedc een drictll zccr nurliSe ingnnsen: es,srers op pesoons- cn itrstellinSsnarnen, ropor.afische is een
n!nlei cn orrdcrw€ryc! Her 'verdwcrcn krrrkrcr lan hcr leen geeft aan dar de ar|eur looflranrclijk rcconnruerend te we.k
hccfr moeren gR!n. Il.t rchricf vroege tijdstip wlurop dc werkzaanheden aan h.r leei zi.ji ongelMgen h€tc\cntdrt cr,ri.t rl te veel uchivrli! ui( dc ccsre euwcn un de v.enexploirltie gebruikt ronden wo cn. Dc ordemomen reconstrucriepoeingcn zto rlleen !l om de gevolgdc r hcle in reressant.
8
llct blijtr drr
vo()ral onze zuiderburn
vccl rccn hcbbci ungemrErl
eipk)sieve
lur
Belxrgrijk
ii dc
tn
behcve ran dc
\'tiddclccuuse economie van
Vlnlidcrcn.l)rcrag in dn bck is dlt de aurcur 2ich nier ge{oord hccft arn de landsg.enr ru$cn )edcrlund e! Belgie bij bcha.deling vb zijn on dcNcrl. Eci lichr Cenis is cen dlidelijk. inlcidnre overqtrz*en vln de veengreih het stu{tiesebied. De,r!tcur hccl zich hiernietechr aa. trillcn waeen doo. rclurieve onbekendhcid mer de materie.
bespreking van hcr z8 dat zich ii *csrclijk \oord tsfuhrnr voo oer en dir, naar nu blijkt, ook in dc wclrclijkc Kcrrpen opftedr Dit archeolo8ischc hi atchcdotisch
hiftu
ulr nrin ofnf.f snncr i'r i,,nrre en rijd Drer de (vcrordcNrcldc) veeng.oc' Hcr nNn!scriFr is bl'jk.ns dc lir$rrLiurlijst afse\L) rer jn of korr !oor 1986. Un actualireirsoogpunr is hct spijri! drr het ni.r e.rder sepubliceerd is. Een riL
{ood van krilicl geld' de tisur.n. E€D aliril dii!!.n ir du idclijk .fl
orisinclcrolnieltluidclijke !nntenckcninecn. Zij doen
iftreok n dc kcurig verzorsde rek5t ('n.r d.!t lnutenl Nlet iets mccr r.nd.cht
7!
wcir)ig
rirrl
Tou hcr I'ock
v(x)r hel &er her.rogccn lomgeSeren liguunnrre
4lh her
zckerbet.ogen. Op kaan l5 zijn de verbeteringen noE zichtbad. Daddn is
ni$ !clijk duidelijk sudetailkaanjes
Bcslro
Dc Lritvocri g in paFerback is rechoisch eoed re n(Eftii de frijssrclli'r8 .o9.1 fo*. Damnee zll hcr bock
wcllichr lel dnecl
de
le6pEiding kijger die
hd leftlient.Ilcr zal her voord vin dc fijnp'oevcrs Doctc hcbbcn. Die krijsen wcl dcCclijk walr voor hun gekl. IIct is ccr boeiend bock over een lcr dwenen lindschlp, door dc nrens aargepakt met
(bijix) v.rdwcicn'.chiicken.
L. vin derv!]k
(lv^ vU, Anierdam)
tfulrUog()ni{ modrls and explorrlior critc-
ri! for brriod.arbonat€-hosted ore deposils - a nrultidisciplinarJ studJ in e.slcrn England, b!, .|A. Planr & D.G. lones
(editort. 16l pp., B.ilish Geological su.ve} &
1hc l'rsrirurioD of Mining and vetallurgy. Kcy\lo h. Nouinehan & London25.,
1989. Price:
!
!n
kc eeologische klanen voo. gebruik door olerheids er indusrricle organnades ontwik kclr zi0[ s(ecds n]eer ior een mulridisciplirairc zral: vxtr Seologen, geofysici, gcochurici en computer crc dcsklndigei. Her voorlissende rappoft vlr rcn door dc Europcse Gemeenschap en her cigelse Ministene van rkidcl cn Indusfie g€ii llcr nl
ei
nlncicrdc srnrc wefknrtsp.ojcci van de Brirish
(leol')gicrl suwcy
ci de Open University is eef onNikkcling en heeft tot oognrerk onr door die!$rv€rlening op her gebicd vad dxrr contpilrtic, pEsctrtntie cn inrerpietatie. de ertsexplG rarie n' bcpldde gcbicden te b€vodcEnDe P.iiinc Orcnclds in cenmal Oosr EnBelod ztn b€kerd o het voirtomen van lood zink fluorier ensrdcrs ii kalkslcnen lan her Carboon. De pRhd vln
dcze
eit\houdend. succe$ic 7cl zich nnr. her oo\ten cn zuklen voorr oidcr ccn \'lc\ozolsche bed.lIine.n dc cxplor.tic imr onder deze b
\cPaD.lwert
(r
een
!mt!l
geokigcn.
h
dj(
!.ofysicien
Segevens.rer bcrr.kkne ror de b.rrefiende
lcrdls
,recn eccom!ileerd en g.o.deid.n wordei inrcr preBl'es gegevci ran de ger)l.gi\che on$itkcl rg
sftklLrur lan het lan dc kuahteri{icke ke.merken rai dc lcrllsingrn en !!n de elslcnc 'rebied. s- in hcr kadcr r.d de .egnroul lcoLocische onr \vil,kchrg. Dir leidt tot ee;elaluift !.nift pashr( Detallo!.ncrische nodell.n vrrtrde voni|! vad de cn
i
Cdboni\che kalksrcncr !oorkoftende Dner!li \rie5 Hocwcl de Pen.ine O.eliclds zclf eeken rcrkr worden door z g Pcnnine slyle e.sade.s, \{nlt mei her mogelijk voorkrner !ai z.s. Irish sttlc la.galze(li.Len o.du dc ]! csozois.he bcdek. king {nk rkening .lchoudcn. Vo.r elke nrinctulis.
re\rijl zjjn
meL.L
lo;.n.tr,!rc
modc en
.r
Le
Jellc \oordrl-f1,, n\rlerh, d.oth.rmrle vlicrrr, d. herlion$ der met!lcn, dc eicrercbron die het hy{hoth.nnful sysreem rln 6u$en rrt LjcelN
Billnon is een inteft.tiotale sroep van mecrdan 80 maltschaPtijen die over de hele wcreldactief
ztnop
her
Voor elk van deze Trkcn dienen \nnk xltemnticle dc.ldodclLed in be\ch.uwii,g € word.n ecDoDcn. VMLideopriek!rn dc'ner.llogeictirchenodellen *o,dcd d.n caplorarie.nte.ir selb.inuleerd. De7. 3.\en 3e.1,'gische. nrinemlosirhc. geof sis.he cn geochenrische kamklffisrieken, die mer geologir.he. gcoilsis.he en gcochcmlsche exDlo.xric nrerhoden !.sr3cs(cld drenen 1e kunnen wordei n tcbieden cn l{)klties *a{f Dircr.lis.(ies vin het tyl)e \d hel bcftflirdc nodel zijn opsetreden.l\lei b.h!lp v.n de conpurcr cr de drnb.sr.ndcn kxr
ncn naslan tr.lkc tcbi.den rneerofnn.der aan de ecrL.lde.itena beantwoofdcn cn liun.en z.g. ln)spec!rLry'nrps gecoirru.e.d wordeni *alroll voof prospecLie gunstise en ongusrigc gcbicden voor hcdr die dooi de slacwoorden iD dc ri(e1 "or den aln8esprcken, is hcr bcs(uderen vrn dr bo.k zeke.de moc rc \lrtud. Hct b@k is netjes vepo.gd
ir A4 fonrrit m.t
slappe
k!fr.
LS OcD (VL, ArNrdrdln,
f'"*-,x{]*e,
eebicdvan
explorade, mjjnbouw, resedcl
en
onr*itleling, verwc*ing. recycling
en
ndcri.g
drlrr, dc !cme.bilircn\cordities voof hyd.olhcr xle sLdnen, {te condities !!n c{s.lzc(ine..nz..
van mine.alen, non ieno
meraren cn aanverwanic produkren.
Onze ve€lzijdige activireirei eD mee. dan I 25 jaa. eNuing s ta.n et bors voor
dar
wij q,k ,n de tockomsr een lui.en blijven
bclangrijke blj&age
lerercn ra. her beschiLbaar nell.n deze onoisbarc gf ondsroffen.
=Biilmn
lrn
' i-'li-
-IL-
Hrdrogeologic (third 4dirionr t) B. Holfln! l.)6 pp 109 lit\. r'r rJh Ferdin.nd Lnlr Verlre, sr'ntsut.
1989.
fticc:D\l
Dcze derd. dtuk
v
hct
19.80 (pnp€r backj
bckje
!&
Iloking is
ren
opziche lan dc loorlarnde unsller (ccrsre dJUk i9rj0) he.zie. cn !oo!!l airEcvuld mer reccirc sescvens op het Scbicd v.r de Srondwlrerk*alirciL o' SronderrcNcron0!iinigjng. I Ier vcf schijne. vin drie druklen in ticnjua! rjjd bcwiisr dar dir bck i. in ccn behoeftc voofzicr, c dttl is begdjpcljjk: dir el. me.tatre wcrkj€ geefr or bcvxrleliike wijze een
mdclijk voUcdig ovcrzichr un de hydrogcoloeie ed vomrt daardoor een uirzotut.fiie in de lrondwater lireraruu.,dic in hct fllecmeen zo sr*k op de rftorie vrn de hydrodynrmicd srcunr drt zii moeilijk ioe exnkelijk i\ !oo! oicr-ing(w,tJen. Dezc ecnnee Ih€uretn(hc onderbrusirs vonnr eLhr.r rereIrk hc( onbevredigcndc aspccr van de m.lhode:her boekje scel een scili van Derhodicken en (halo emDi
rischc formlles om pr.crirche pmblemen op re losen. Teprssing vai deze plnklarc prsedtrres waNan achtcrgroden etr bcperkingen niet akijd duidclijk zijn - d(r)r nict'dcskundigcn, knn ror on verunrwoodc conclusies leidcn.
Een voorbecld van zon gebrekkiec benadenns lorcr de bchandcling vxn de invlcd lan de annos ferische druk op dc grondsarcnra.d in pnrren.
Hi{bij *oldr voor de z.g. b.ronch\(he err,c enc} fmulc !dn J.rob eelcr(n. zuidcrdir \err,lad
de
wo.dl op wclkc conccpri. dczc berust (p. 146). Dlarnaasr wordr tcr illuslrarie een pur ren roDcle gcloerd wa{Nrn dc brronetrische respons 400% bedraagt (p. 96), hetseen voleens Jacob i theorie Deze bezqrren bcperken zich
cchr* voornlDel,jk
toi het eerste gcdcclte d!r handelt over Ctundwassenreubildung und Crundwasserdyna nlk (l50tp).IIcr stc.ksc d€cl va! her bock vomr her tweede gedechc (200 pp), dal de sond$arer kwaliteil tot onderwerp heeft. In kort bestk komen
de b(lanErijksrc
asFflrn vrn zowel dr
rnorEa
nische watrchcmic .l! d( milrubiolo8ie lan hrt srondwater ann de o.ilc. Binncn dn kader wordr ruimc aaf,&chr bcsrccd nan de Brnre problcmn en onderzocksrcsuloren op hcr gcbicd van wareF en
bodemvercnftiniging, wa.rbij en olcPichr 8ege ven wordl van de verontreinisinAsbronden en de diard@r geprcducccrdc schadeli.jke sroffen- No.
nerins en wclgevingi lhmcdc nlarregelen rer bcscheming en sancrhe vm bodeD
ei
eD
groMwarer
lelen hcr bckje leel i€ireliite gegevens ovcrdcDLritse grondw esn!! rie. Ookhierbij eantde hoeveelheid infotuaie sonrs r'aast i,hco.ic
mcrhodieken
rcn kostevln dc uch$rgronden. war
[email protected] denken vn (€n te dGn mci) het gegeven dar dc gemiddeldc evapotmnspirfiie over Duirsland sl9 mntja!. bedrnner cn dlt daarvan 3?1 mm voor rckening ran dc tr0nspirarie konx (p. 1E)? Enige opmerkingen rer rehtivcrjng zouden hi.r op zijn
'10
De rc\sl is helder.n ticvinclijk getchcvc.
c..ir
Duirs Eldnie zcrrrncLhrdnlhopecbou*d 4 blnr !r in hct rhnrrd. ,,nde^erd.cld. Dir lerJL er hrl voo.becld t)c drr .cn belangnjk ondcrdccl rh pofipProclcr nrer cen !!an h@liislukromr, dch cindigr ontlcr cn dJuk
IuISmrf J.l.l.l | ('r De ri! trerL cn eed l.i hdf
Tlji uir\rcl(nd utrser@rd
ondaiks hcr pockctboek fo.lraar. Het boekje is gcschikr rls inlenling en naslagwe.k v@ricdcrdie rcinrcre\cc,d is in 8r,nd*flereL \@ra srnnLlqJ. rc,l,trnlilcir D. Cc nEe rlLrorcri{he onde|bo qine
nit'kt
hct wcrk hclms dind€.jreschikr aLs leerboeki hel as, wInr eris z.ker bchocie ann een tekslbock op elenrnr ir rivcau. Ovensens!d hane aanbevo, lcr, zcke! sezien d. ledclijle pnjs.
J.L de vries (VU, AnNtcrdan)
Delhlorfen iD Linburg, door PCi\t RadcnlakcB (ed). 292 bldz, ?6 relsr fisDren, 92 lotol. Neilerl!ndsc Gcolosische vercnieineLioburs,
1989.
Dclfnoffer itl bundelvuf,
ltijs:
Li
tr 25,'
burg is e.n bijerder geslaagde wclke de vlne senccnren, de
olst.ller
losse tcstccrrrcn. de fossiele bnndstoren. de ensen cn her bodeNwlter lrtr de^ prolincie behandelen. In rotaaloc{rcn lijbndenig aurcun hier am mede. Oodcr hen vinden we dc raned van anrarelrgeolo 8en un dc dctjclc aldcling Limburg van de NGv, die hct vcc(igjrrig jubileum van deze grep luister
Ordcr hcn lFffen {r ool, bcnEnlgeoloec iJn cn LiDbxrlsc orrdcrnrmer. dle dclfsr^iiin q,n
!c\cr
Vmouds is l-i'nburg her l.ndsdeel *,aa! de wiinins
vai bodc lrch rcn prunrinent.n veelzijdis is Eei
!tut{l bijdrlgcn
rcl€veert dan ook lnede het diep vcrlcdcni de n€olnhische vuuisteensinning, hcr Romeinsc kilksreenbrek€n en kleidelven, de mid delccussc yccnlmlmijnbouw. sommjse e\tlo,u. ric\ Llurcn vun oudheid ror op heden vmn..nLleR,
zoils de bruinkunwinni.g en her kalkbr.ndenbleidcn slcch$ cniee deennia op. Hcr is
de
Rdre
ae gclukr ccn vnjwel complcet ovezichr re gelcn
lan
rll.
scwonnci en rhans winbarc delfsrofiin.
sijlcn pesentude vridrcn, is bij z,in gnrur r.rnol JUrcu^ nier vcrqonder|jl wel nrisrc i[ bt en\ele Encrc opsrrlLrn een l,rcm Dat dc bijdraten in
tuumPgdvc. Ook wa€ een plsa$nancnrceister voor de lczcr wel gentukkelijk geweest. Maar dar zijl
kleiiillEdcn eezien het vele intcre$anreei nielwe ddt natu volcn wordt lebncht. De prijs voor her n)ooi !ilScvoerde boek is zecr bescheiden. nrede drnkzij de dric iis(a ries en dertig bcdrijven selke de uilsave hcbbln scsponsord. Delfsroffeo in LiDburg vcrdicnr sanschaf door ieder net belangsrcUirs voo! dc Ncdcrlandse eeolosie. G.J. Boekschorcn (VU, AnNrerdam)
O.igius of Igneous Rocks, by Paul C. Hess. 335 pp., Ilx.vard Unile6ily Press, Cub.idge, 1989.
Piicc:$ 17.95 (h!fti cover)
Srollnresgcsreenten zijn solidific!deproduc!en van door onrsmeltingsproccscn in de dieplen de. aede
gelomde geslee.fesmelten of nxena\. Dc vet
scheidenheid aan srollinssresieenten vindt zlln
oorzaak
in de differentixtie en contrminrtiebij de vorniDs, her lranspo.t, de
processen. die
kisr.llisarie en siolling van de nacmas opireden. Het v@rkonen va. ve$chillende slolhngsges€e.lc
lssocilties is eerclareefd aan de seoteLk,nische ofr8e\ ine cn de teulus {hc r lLl .mdJt dL o,n yrnd xherlen waJrondcr \oroidE iidn\nud. Ljiifi retrdatie en kisullisade van nagna: pla.rsvnrdcn
De \t'r trng\geiecnren en stoll ng\gerEenrc asocirlies qurLl.n In rcn ei^loeisch. c q plaaL rel'Lo nisch nadwelk behandeldin een rx.ral h@fdsuk ken meldtels:The emh\ tuntle, Ocean fl@r voi .anism, Island arc volcanisn. Magmaric arcs of
coDtinenral mugins, Codrinerr!l flood basalts,
naltc nnnNions, Ano.thosites, Ano.ogen'c {runites and rhyoti€s, Kimberlires, Continenlal niis en Komarincs. In ieder hoofdstuk worden eelst illLurEtieve
[email protected] en leirelijke sesovens oler siologie en gcorekron,er, pe[oloeie en mineialo. Jie. e\pcrlmenFlc perrologie, ht{'fd en \porcnele Layered
i$topen ge@hcdje geprcsenteerd, dM volst een dis.ussie van de moselijke pefioge.c nrcnien en
rischc in€rpEutres met een poSing lot synthese.
Schnivernoer veelhcbben gelezen en ged hebb.n
onde^cheiden delen vdr de aa.dkosr en audmmlel eni olvolgende tjden lan de x.idgerhiedenis. Iler bovenstalnde {ordr dc geologie-student in dc
meedachr hoe de stof zo duldeLijk mogelijk @n z'ln studenten te breneen, maar heeft blijkbd zelfnog bij.a rici gepubliceerd over aardse gesteenten. De laf'ie litc.atuuilijsr vemel& slecht! enkele aJtikelen var rijn hand over de strukrurrvan siliklaismelte.
Afhxikelijk vm die docenq studiebelastingsuren en cu.Nsonderdeelj k.n de leeAlof nreer of nrinder
hoofdsuk van dn b@k. Hlpotheser ovcr hei ontstaan van gesleeolcn op
*orden beheern door Eeorekonische processen, die in aard eo verloop ve6chillen vcnoten in
rcg.l bijgebracht door zijn eoed doordachr, kon
pelrologicdocenr.
of uir!€breid, oppe^lxkkig of
diepgaand gebracht worden. Arn dcgcncr die zich op reuolosie docronal nivedu op de hoogte rviUen
srellen laD de stand van kennis van srollings
sesree.tei en niet willcr lolsraan n,ereen hoorcol leBe is de besiuderi.s van hei b(Ek van P.C. Hess
andcre hemellichane., b.v. de basllten en ano.rhosieren op de maan, berusten !@r een bc lxngrijkdeel op de perologische kcnnis van aardse
geseenten. Omgekeerd worden one inzichten in de peLroloeischc cvoluie van de rdde fundamenleel bcinvloed door gegevens van de planelaire eeolo gie. Dit hccft o.a. hei inzicht gebrachr dat reker in
Hcr boek nchr zichop de peitugenese v.n stollingsgesleenrcn en hun asrccilties, d.w.z. op de dire
de !()esste ..rdhisrorie me€orietinsldged ncl vornrins van z.g. inp!cn!e]$ een belangrijle
.cntiaiidprocesen die ondcf vcschiilende oDstu digheden opreden b'j lonninsi transpon en nrrusie or exsusie, krisrxllisi(ie cn srolling van 'nasn,as, Her is eno! larcie rltendes v@ st.llins\sestee.ten. bcstemd vooi de gelordcrdc s denr, die reeds her
peroeencrische rol hebbe. gespeeld. De perrogenese !!n de Dla.Eesreenrer kan model staan voor de vroegsre sradir iI de petrologische evolude vin de aa.de (ove.eans van prorophteer nlar planeet en her.llcrvrcegsre PrccaDrbnuft), natu dc larere su' di! lan de addse elolurie mei aan plaat-tekloniek
nodigc peet over h€t geologisch voorhomen,
triic
.alogn.he en chemischc samensrellingen en cla\sr ficaties !an sroUirgstesl.enten. De behlndeling vm dc srofleunt zwau op resultaten lan de analtdschc en exp€.imentele
gedhenie en gcofysica
en op het
denker Dcr geinEgree(le geologis.h Seo.hemlsch
geofysische nodellen. De ee6re hoofdsiukke. gelen een beknopr overzicht van de geocheftnche (inclLrsief de isotopen-geochenische), rysisch chenische en seofysis.he voorkennis, waaroler de lezerdient te bcschikken onr herboek soed te kun ncn volgen. De srudent zal hierun kuinen aflcidcn welke (geo)chemischc cuNuso.de.dehn h'j nog zal nroefer volgen om zijn voorlennis op peil Ic
Serclarccrde endogene tuagnavomring vind! geen amlogieop de ma!n. NIen kan dus dcnken aanexo-
gene.vurfr n3 \dn in\licsmelten en endogrne vom,,'8 \rn ma8mr s door on\merfnSrptme$.n, vandaa.de dtel van dir bck, nier onsin nlai of,
Voor de keurige uitloering van het boek op onseveer A4 fomaar ne r lwee kolonmen bladzijde ls de prjs heelredel,jk
iekstIEr
15. Oen (vU, Anncdam)
1l
Komende actlviteiten Sixih Intemltional Consress ofthe lhtenlltiohll Associ8tion ofEngcnccrirg Ceology, RAI Incmarion,l Congres. aenuc. lnfof,r. r,or: Cong€ss Otganisarion BureaL. QLT/colgrr. KeizehgrJc\r 01- | (- ATrerJ"a Td: 020.261172. f!x: 020.259574.
-8
Sybposiun Compurd use in ensinccnng gcology". RAI CongrEs pagina 4 van dere nieuwsbricf)
Md€lC\RE ling,
's
90.
Gnrum, Amsle.dm (rc
In€nadonal confereicc on calibmtion md rclilbility in eroundwars mctel
Gravenhage
(lnflmade:
070-39 19890)
2l-23 septdnbcr Annual Excusior Petroluom'eeologischc KrinS to thc Lo*!r Saxoy Basin in G(:llrmy 24-28 septemb.r Confererne
Hy&olosiclr Ese4h bdins ind
thc
cnvircnnEnt , Wagcninger (zie pagiM 4
30c Ncdcrlad$Belgische Palyoologcndagcn, Arctn, LimburS. (zie pagina 15 Tweede reijnie Stichting Cologisch
lnitiour Arutcrdlm
(zic
pgina
I3
vm vorige
lE-21dcccnb€r Acdviteiten tweede lusslo Geovusic (zic pagina l3 van vorige nieuwsbne0
Slultlngs resp, verschiiningsdata 1990-?: 9 augusrusresp 23 augDstus 199G8: 13 s.plcmber rcsp 27 september 1990-9: 18 oktober €$p I november
Koninklijk Nederlands Geolosisch Mijnbouwkundig Genootschap S€cr€tariaat: Postbus 157,2000 AD Hdlen
lssN 12
0165-7720
1990-6
vu uise
