Formele en informele zorg: ‘Inschakelen’ of ‘meebeslissen’? Bijwagen of motorblok?
Jos van der Lans SIGRA – 24 mei 2016
2008
1998
Zorg delen met familie / burgers “In Zweden zegt men: dementie is een ziekte, waar je aan overlijdt. Het beleid is palliatief. Daarnaast zeggen ze dat als je een mens bent dat je een deel van je familie bent en blijft. Daarom wordt de familie er ook bij betrokken. En als die familie niet meedoet, zegt de filosofie: wat doen wij fout dat de familie niet meedoet? In Nederland doet de familie vaak niet mee als mensen eenmaal intramuraal zijn.”
Perspectief Zutphen
Vrijwilligers en maatschappelijk werkers in de kinderbescherming 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000
Revolutie van sociale wetenschappen en professionals Vrijw illigers
maatschappelijk w erkers
0 1966
1970
1974
1978
Retro-innovatie Re-vitalisering van de civil society Re-professionalisering van professionals Re-thinking institionele organisaties
Twee bewegingen Professionals manifesteren zich in de leefwereld van burgers – organisatie van professionele nabijheid. ONTINSTITUTIONALISERING/ HERGROEPERING PROFS Instituties openen zich voor burgers, ontdoen zich van hun leveranciersmonopolie op oplossingen en herontwerpen professionele dienstbaarheid. BURGERKRACHT / EIGENAARSCHAP
Drie dubbele machtsoverdracht - van staat naar gemeente - van gemeente naar professionals - van hulpverleners naar burgers
D
Spannende vragen stellen Hoe creëer je eigenaarschap/zeggenschap voor mantelzorgers? Kan je netwerkberaden inburgeren? Kunnen burgerinitiatieven (zorgcoöperaties) ook zorg inkopen? Kunnen er tussen cliënten en zorgaanbieders andere intermediairen / regelaars komen?
Spannende vragen stellen… Kan je burgers zelf laten beslissen over zorginnovatiegelden? Wat is de ideale samenstelling van sociale wijkteams als je burgers ziet als dragers van zorgarrangementen? Kan je dan alleen volstaan met zorgprofessionals?
… en gedurfde antwoorden mogelijk maken!
Resultaat 40 aanvragen
netwerkbijeenkomsten organiseren; eenzaamheid verminderen, geïsoleerde buurtbewoners stimuleren tot meedoen en naar buiten treden; ontmoetingen voor senioren mogelijk maken en stimuleren; migranten (ouders, vrouwen, mannen, ouderen) activeren; vertrouwenspersonen opleiden; versterken sociale cohesie in een buurt; buurt aantrekkelijker maken; stimuleren van beweging (wandelen, zwemmen) door groepsactiviteiten
Lessen Kiemgeld werkt Drempelgeld nodig Bewoners in the lead, het kan! De potentie van buurt-zzp’ers. Productieve informaliteit Professionals onontbeerlijk Behoefte aan laagdrempelige goedkope fysieke infrastructuur – ruimte
BUURTSTAALKAART
BUURTSTAALKAART
Betekenis?
Hoe stuurt de overheid in een netwerksamenleving? -
-
niet van bovenaf, niet door de overheid centraal te zetten, niet door iemand ‘een klus’ te laten doen, maar hoe wel? als je burgers meer zorgverantwoordelijkheid wil geven wat is daar dan de passende sociale buurtinfrastructuur voor?
Wat voor kennis van een wijk hebben we nodig? Wie levert die? Wat is slimme financiering en wie beslist daarover?
Contra-indicaties Marktconforme huren / inconsistent beleid Centralisering, stedelijk beleid, ontmanteling stadsdelen Decentrale uitvoering, centrale controle Geen coherent innovatieprogramma sociaal domein (we weten eigenlijk niet waar we aan werken) Er wordt niet geleerd van pilots.
Formele en informele zorg Visie & ambitie & doorzettingsvermogen Gedurfd beeld over wie wat en waar / Verleiden en stimuleren door slimme keuze-architectuur (nudge-theorie) Dynamiek uitlokken door continue bijstelling van beleid / variatie Systeeminterventies door het veranderen van de defaults (de standaard-modus)
