JONGENSUITVAL IN DE PROPEDEUSE. Jos Claessen FACTA Utrecht 5 november 2015

JONGENSUITVAL IN DE PROPEDEUSE Jos Claessen FACTA Utrecht 5 november 2015

Studiesucces in HBO en WO naar geslacht (1) Bron: DUO juli 2014: onderwijsongelijkheid tussen jongens en meisjes

Verhouding jongens en meisjes •

HBO sinds 2005 / 2006

•

Jongens: 52%

•

WO sinds 2006 / 2007

•

Jongens: 49%

Hoe verhoogt u hun studiesucces ? Pagina 2

Meisjes: 48%

Meisjes: 51%

Studiesucces in HBO en WO naar geslacht (2) Bron: DUO juli 2014: onderwijsongelijkheid tussen jongens en meisjes HBO cohort 2005 / 2006

jongens meisjes

Diploma binnen 8 jaar

59%

71%

Switchen

22%

17%

Uitvallen zonder diploma

30%

21%

Aantal jaren tot 1e diploma (BA)

4,7

4,4

WO cohort 2005 / 2006

jongens meisjes


68%

79%

Switchen

19%

14%


19%

12%


4,5

3,9

Hoe verhoogt u hun studiesucces? Pagina 3

Studiesucces in HBO en WO naar geslacht (3) Bron: DUO juli 2014: onderwijsongelijkheid tussen jongens en meisjes HBO cohort 2008/ 2009

jongens meisjes

Diploma na 5 jaar

40%

56%

Switchen

22%

17%


26%

20%


---

---

WO cohort 2008/ 2009

jongens meisjes


60%

73%

Switchen

25%

21%


18%

10%


---

---


Studievoortgang van mannelijke en vrouwelijke studenten in de propedeuse Bron: Monitor beleidsmaatregelen 2013 (ResearchNed 2013) Percentage studenten dat aan einde van 1e jaar iets anders doet dan aan het begin

(2011)

HBO

WO

Uitval totaal

38%

27%

Uitval mannen

43%

31%

Uitval vrouwen

34%

23%

Uitval HO

16%

6%

Uitval instelling

13%

13% (in 2e jaar weg bij instelling)

Uitval opleiding

9%

8%


(vertrek uit HO als zodanig)

(overstap binnen instelling)

In het Basisonderwijs jongens en meisjes nog in hetzelfde spoor Bronnen: CBS, Onderwijsinspectie en OCenW + Cohort PRIMA en COOL 5-18 Jongens iets meer kans op doubleren en verwijzing naar speciaal (basis) onderwijs Geen tot minimale verschillen op gestandaardiseerde toetsen Meisjes iets gunstiger op werkhouding en gedrag beoordeeld door leerkrachten Geen verschil in CITO-eindtoets Geen verschil in Adviesschaal

In overgang naar VO (CITO-toets + Schooladviers + Keuze ouders + Aannamebeleid) trekken (naar alle waarschijnlijkheid) jongens en meisjes gelijk op Anders gezegd: in VWO leerjaar 1 evenveel jongens als meisjes etc.


In het voortgezet onderwijs divergeren de schoolloopbanen van jongens en meisjes Bron: CBS Statline, cohortonderzoek en rapportage ECBO en DUO Leerjaar

N-totaal

% mannen

% vrouwen

% verschil

3e lj VWO

42.950

46,7%

53,3%

- 6,6%

3e lj HAVO

43.127

49,5%

50,5%

- 1,0%

3e lj VMBO

105.677

52,5%

47,5%

+ 5.,0%

Geslaagden VWO 10/11

32.640

46,1%

53,9%

- 7,8%

Geslaagden HAVO 10/11

42.370

48,1%

51,9%

- 3,8%

Geslaagden VMBO 10/11

91.572

52,0%

48,0%

+ 4,0%


Van achterstand naar voorsprong Aantallen en geslaagden in HBO en WO

Aantal studenten Hbo

Totaal

Man

Vrouw

Man %

Vrouw %

-/+%

421 519

203 509

218 010

48,3%

51,7%

3,4%

241 321

117 086

124 235

48,5%

51,5%

3,0%

96 933

46 229

50 704

47,7%

52,3%

4,6%

51.997

24 897

27 100

47,9%

52,1%

4,2%

64 949

27 718

37 231

42,7%

57,3%

14,6%

35 784

16 006

19 778

44,7%

55,3%

10,6%

36 441

16 709

19 732

45,9%

54,1%

8,2%

In 2012 / 2013 Aantal studenten Wo In 2012 / 2013 Aantal 1e jaars Hbo In 2012 / 2013 Aantal 1e jaars Wo In 2012 / 2013 Geslaagden Hbo bachelor In 2011 / 2012 Geslaagden Wo bachelor In 2011 / 2012 Geslaagden Wo master In 2011 / 2012

Hoe verhoogt U hun studiesucces? Pagina 8

Eerste jaarsratio’s Hoger Onderwijs in enkele EU-landen (CBS, 2011)


Verklaring achterstand jongens en voorsprong meisjes (1)

A SOCIAAL - CULTURELE FACTOREN DIE TRADITIONELE IDENTITEIT MAN AANTASTEN •

-Emancipatie van de vrouw

•

-Arbeidsparticipatie vrouw

•

-Industrialisatie: spierballen overbodig

•

-Automatisering: mannelijk vakmanschap devalueert

•

-Verdwijnen typisch mannelijke beroepen

•

-Urbanisatie en minder sociale controle

•

-Secularisatie

•

-Individualisering

•

-Andere gezinspatronen

•

-Traditionele rolverdeling van mannen en vrouwen onder druk


Slimme, luie jongens op school Pagina 11


B POSITIE VAN EN BINNEN ONDERWIJS IN VERANDERING •

-Status en aanzien docent gedaald (net als dominee / agent / arts etc.)

•

-Onderwijs minder gezag / autoriteit

•

Onderwijs is “taliger” geworden

•

-Naast gezin (1e domein), peergroep / straat (2e domein) en onderwijs (3e domein) nu sociale media / internet / virtuele wereld als 4e opvoedingsdomein

•

-In onderwijs minder structuur / meer ruimte / meer eigen verantwoordelijkheid nodig / ook meer zelfstandigheid nodig

•

-Dus ook meer kans om te (ver)dwalen en spoor bijster te raken



C RITE DE PASSAGE VOOR STUDENTEN

•

-van overzichtelijk VO naar “”chaos”” van HO: losse struktuur, geen verplichtingen, geen toezicht, eigen huisvesting, veel afleiders etc.

•

-adolescentie met alle bij behorende perikelen

D VERSCHILLEN IN BREINONTWIKKELING •

-jongens een tot twee jaar achter in planning / organisatie / sturing =executieve vaardigheden door latere ontwikkeling prefrontale cortex

•

MIX VAN SOCIAAL CULTURELE FAKTOREN, ANDERE POSITIE ONDERWIJS, RITE DE PASSAGE en VERSCHILLEN IN BREINONTWIKKELING IS RISICOVOLLE COCTAIL VOOR MET NAME JONGENS



Effecten overheidsmaatregelen niet zo gemakkelijk a priori in te schatten

*** Effect op totale studentenaantal: meer / minder / neutraal *** Effect op positie jongens: positief / negatief / neutraal

Bindend studieadvies ?

Afschaffing basisbeurs ?

Afschaffen gewogen loting / selectie aan de poort ?

Hoe verhoogt u hun het studiesucces ? Pagina 15

Geen simpele oplossingen of universele maatregelen (1) -Uitvallers naar achtergrondkenmerken (ResearchNed 2008) -Dilemma’s van de overheid / instellingen Profiel van uitvallers naar achtergrondkenmerken Mannelijk geslacht Met kinderen en / of gehuwd Niet-westerse allochtoon Eerste generatie hoger onderwijs in familie Met handicap / beperking Jongere leeftijd Zelfstandig wonen

Dilemma’s van de overheid / instellingen Grote instroom in hoger onderwijs / toegankelijkheid Meer rendement / minder uitval / sneller studeren Hogere kwaliteit / lat hoger leggen Betaalbaarheid


Geen simpele oplossingen of universele maatregelen (2) Zijlstra e.a. 2013: Generiek is divers Omvangrijke evaluatie van G5-studiesucces programma 2009-2011 Ook bij allochtone studenten met niet-westerse afkomst vrouwen meer studiesucces Generieke aanpak werkt niet: MAATWERK PER DOELGROEP / PER STUDIE en PER STUDIEFASE J. Kamphorst 2013: One size fits all?: differential effectiveness in higher vocational education Proefschrift over de prestaties van 1e jaar studenten aan vijf hogescholen Cijfers afkomstig van Aansluitingsmonitor 2006/2007, 2007/2008 en 2008/2009 mbt overgang middelbare scholieren naar Hoger Onderwijs Effectiviteit algemene aanpak studiesucces twijfelachtig Factoren die studiesucces verklaren verschillen per opleiding en groepen studenten


Verschillen in studiekeuze en studiegedrag van mannen en vrouwen Bron: Monitor beleidsmaatregelen 2013 (ResearchNed 2013) STUDIEKEUZE Vrouwen kiezen meer bewust en beginnen eerder met studiekeuze Vrouwen denken meer na over studiekeuze Vrouwen laten inhoudelijke motieven en inrichting onderwijs zwaarder wegen Mannen laten zich meer leiden door status beroep (aanzien / salaris / baankans) Vrouwen kiezen intensiever / bezoeken instelling / benutten meer informatiebronnen etc. Mannen doen korter over hun studiekeuze Mannen kiezen later in het jaar

STUDIEGEDRAG Vrouwen studeren iets sneller dan mannen Vrouwen hebben meer inzet en besteden meer tijd aan studie Vrouwen zijn meer gemotiveerd


Aangrijpingspunten om jongens (en meisjes) weer op het juiste spoor te krijgen (1) Studiekeuze Studiegedrag

Versterken van motivatie Executieve functies “”faciliteren” Onderpresteren van jongens voorkomen Op de huid zitten

Drie actoren:

student

Drie domeinen: studiekeuze


instelling studiestart

overheid studiegedrag

Aangrijpingspunten om jongens (en meisjes) weer op het juiste spoor te krijgen (2) STUDIEKEUZE STUDENT *** “verkeerde” of “magere” studiekeuze is vals spoor *** tijdig beginnen / intensiveren / alle bronnen benutten / inhoud én arbeidsmarkt bezien etc. *** als je het (nog) niet weet, (nog) niet gaan studeren / breekjaar / werken / reizen etc. INSTELLING *** idee van studiecheckkeuze en keuzematch is prima; inhoudelijk maximaal invullen *** geen vrijblijvende aangelegenheid *** oppakken binnen onderwijskolom OVERHEID *** 1 mei aanmelding etc. is prima *** hoe transparanter aanbod, hoe gemakkelijker de keuze *** heb ook oog voor nadelen / risico’s decentrale selectie


Aangrijpingspunten om jongens (en meisjes) weer op het juiste spoor te krijgen (3) STUDIESTART STUDENT *** huisvesting / studiemateriaal etc.op orde *** sociale / academische integratie verzekeren *** meteen voluit gaan INSTELLING *** zorg dat alles helder en goed geregeld is *** aandacht voor plannings- en studievaardigheden studenten *** community building / summercourses en opfrisprogramma’s / professionalisering docenten OVERHEID *** ??? *** ??? ***???


Aangrijpingspunten om jongens (en meisjes) weer op het juiste spoor te krijgen (4) STUDIEGEDRAG STUDENT *** pas op voor onderschatting *** achterstand loop je niet meer in *** onderken en erken problemen INSTELLING *** programma: samenhang, studeerbaarheid, variatie in onderwijsvormen etc. *** meer binding door tussentoetsen / werkcolleges / practica EN meer uitdaging *** voortgang monitoren / actief ingrijpen / eventuele switch faciliteren / remediërend aanbod OVERHEID *** handhaven bindend studieadvies *** dreiging langstudeerdersboete leidde tot 10% meer diploma’s in 2011 / 2012 *** centraal blijven monitoren met standaardparameters en -meetmomenten


JONGENSUITVAL IN DE PROPEDEUSE. Jos Claessen FACTA Utrecht 5 november 2015

Recommend Documents