jodium-131-therapie van de schildklier In overleg met uw arts heeft u besloten om een jodium-131-therapie van de schildklier te doen, of u denkt er nog over na. Dit gebeurt door het slikken van radioactief jodium, genoemd I 131. Deze therapie is bedoeld voor mensen met een schlidklier die te snel werkt of die is vergroot (struma). De therapie bestaat uit verschillende onderdelen. In deze folder krijgt u hier informatie over.
Schildkliermedicatie instructies Thyrax / Euthyrox / Levothyroxine: Stopdatum: …….. (30 dagen voor het intakegesprek) Herstart datum: …….. (1 week na de therapie) in dezelfde dosis Strumazol / PTU/ Carbimazol: Stopdatum: …….. (3 dagen voor het intakegesprek) Herstart datum: …….. (1 dag na de therapie) in dezelfde dosis
Dieetinstructies Jodiumarmdieet: Geen kelp (zeewier), sushi, garnalen en schaaldieren of extra zout aan het eten toevoegen. Jodiumvrij zout zoals nezo zout is wel toegestaan. Startdatum: …….. (3 dagen voor het intakegesprek) Stopdatum: …….. (1 dag na de therapie) Indien u de laatste weken een röntgenonderzoek heeft gehad waarbij contrastvloeistof is ingespoten (bijvoorbeeld een hartkatheterisatie, CT scan of Angiografie), moet u dit melden. De contrastvloeistof kan de schildkliermeting namelijk beïnvloeden. Melden 15 minuten voor de afspraak op afd. Radiologie/ Nucleaire Geneeskunde C-gebouw 1e etage Di Datum
Wo Datum
Nuchter 8.30 / 8.45
Echo onderzoek
8.45 / 9.00
Schildklierscan
9.15 / 9.30
Intake gesprek en toediening speurdosis
Niet nuchter 8.15 / 08.30
Ma/Di Datum
Uptake berekening speurdosis
Nuchter 8:30
Zwangerschapstest
9:30 / 10:00
Toediening Therapie dosis.
10:30 / 11:00
Contrôle uptake
Mocht iets niet duidelijk zijn, dan kunt u altijd contact opnemen met onze afdeling, telefoonnummer (020) 599 33 22.
2
Poliklinische behandeling met radioactief jodium-131
Inleiding 131 Jodium therapie wordt onder andere gegeven bij patiënten met een te snel werkende schildklier en/of bij een te grote schildklier. De schildklier gebruikt jodium voor het aanmaken van schildklier hormoon. Als het jodium radioactief is, komt de radioactiviteit op de productie plaats van het hormoon terecht. De werking van de therapie berust op het feit dat het toegediende radioactieve jodium door de schildklier wordt opgenomen. De radioactiviteit zorgt ervoor dat de schildklier langzamer gaat werken en dat de schildklier kleiner wordt. Dit gebeurd doordat de schildklier van binnenuit bestraald wordt, zonder dat ander of omliggend weefsel hier schade van ondervindt. Het radioactieve jodium dat niet door de schildklier wordt opgenomen, verlaat het lichaam grotendeels via de urine. Dit gebeurt vooral in de eerste 24 uur. Daarnaast verlaat de radioactiviteit het lichaam voor een zeer klein deel via de ontlasting en transpiratievocht. Naar aanleiding van de gemeten hoeveel heid jodium (na 24 uur) in de schildklier en het bepaalde schildkliergewicht, wordt de dosis berekend die nodig is om uw schildklier te behandelen. Het is mogelijk
dat deze dosis te hoog is voor een poliklinische behandeling, in dat geval zal er een opname geregeld worden in het AMC of in de VUMC. Het effect van de behandeling met radioactief jodium is pas na enige maanden te verwachten. Uw internist zal u schildklierfunctie verder vervolgen. Indien u schildklier medicatie gebruikte dient u die in de oude dosering te herstarten zoals vermeld op u afspraken overzicht van de therapie.
Voorbereiding U stopt op de hierboven aangegeven data met het gebruik van medicijnen voor uw schildklier en start het jodiumarm dieet. Zo nodig ontvangt u een extra labora torium formulieren voor bloedafname.
2 Speurdosis onderzoek: dag 1 & 2 Het speurdosis onderzoek is bedoeld als voorbereiding op een behandeling met radioactief jodium (131I ). Op de toediening dag van de speurdosis dient zich nuchter te melden op de afgesproken tijd bij de afdeling radiologie van het OLVG, locatie Oosterpark. U krijgt een capsule te slikken met een kleine hoeveelheid radioactief jodium (speurdosis). Deze speurdosis heeft geen bijwerkingen en is niet schadelijk voor u. De jodium moet 24 uur inwerken. Tijdens deze 24 uur kunt u gewoon naar huis. 3
De volgende dag meldt u zich (niet nuchter) weer op de afgesproken tijd bij de afdeling Radiologie, unit nucleaire geneeskunde. Met een camera wordt gedurende vijf minuten gemeten, hoeveel van de speurdosis in uw schildklier is opgenomen. Naar aanleiding van de gemeten hoeveelheid jodium (na 24 uur) in de schildklier en het bepaalde schildklier gewicht, wordt de dosis berekend die nodig is om uw schildklier te behandelen. U dient te wachten tot de berekening is voltooid (ongeveer 20 minuten).
3 Toediening van de therapiedosis: dag 3 Indien een zwangerschapstest moet gebeuren, brengt u op de dag van de behandeling om 08.30 uur uw ochtend urine in een potje en uw laboratorium formulier mee naar het ziekenhuis. U gaat bij de balie van de bloedafname rechts in de grote hal van het ziekenhuis naar de nummerautomaat. Daar toetst u de code in die op de sticker op het formulier staat aangegeven. U levert formulier en potje aan de balie af. U wordt een uur daarna op de afdeling radiologie verwacht op de tijd die op uw afspraak staat. U krijgt dan de therapiecapsule toegediend met wat water. Gedurende 1 uur na toediening dient u nuchter te blijven. Na dat uur zal een controlemeting verricht worden en zult u de duur van de leefregels meekrijgen en mag u naar huis gaan. 4
Indien u schildklier medicatie gebruikte dient u deze te hervatten in de oude dosering namelijk Strumazol / PTU/ Carbimazol 1 dag na de therapie en Thyrax / Euthyrox / Levothyroxine 1 week na de therapie. Indien u vragen heeft ten aanzien van de schildklier medicatie kunt u contact opnemen met uw internist. Aangezien het effect van de behandeling met radioactief jodium pas na enige maanden te verwachten is, dient u ongeveer 5 weken na de therapie uw schildklierfunctie (bloedprikken) te laten bepalen en na 6 weken na de therapie een controle afspraak te maken met uw internist.
Leefregels na de behandeling De hoeveelheid radioactief jodium waarmee u behandeld bent, is zodanig dat u niet in het ziekenhuis behoeft te worden opge nomen. U kunt echter de eerstkomende dagen andere personen (bijvoorbeeld huisgenoten) wel in geringe mate aan straling blootstellen. Om deze hoeveelheid straling zoveel mogelijk te beperken, wordt u geadviseerd om de hieronder vermelde leefregels zo goed mogelijk te volgen. Dit geldt in het bijzonder voor de omgang met kleine kinderen. De duur van de leefregels is maximaal 2 weken + 1 week extra indien u kinderen jonger dan 10 jaar verzorgt. Er wordt geadviseerd bij kleine kinderen (jonger
dan 5 jaar) 48 uur de zorg uit te besteden. Indien dit niet mogelijk is en u heeft voorkeur voor een ziekenhuisopname, dan kunt u dit met ons overleggen.
Algemeen De hoeveelheid straling die huisgenoten van u ontvangen, is afhankelijk van de afstand en de tijd. Met name bij lang durige aanwezigheid, zoals televisiekijken, eten en slapen, dient u afstand te bewaren tot uw huisgenoten, het liefst één meter of meer. Direct lichamelijk contact met kleine kinderen moet zoveel mogelijk woorden vermeden. Verzorging van jonge kinderen dient aan anderen te worden overgelaten. Houd extra afstand tot zwangere vrouwen omdat het ongeboren kind gevoelig is voor straling. Toilet Het radioactief jodium dat niet door de schildklier wordt opgenomen, verlaat het lichaam via de urine. Om besmetting van de toiletruimte te voorkomen dienen ook mannen zittend te urineren. Na ieder toiletbezoek moet u de handen zorgvuldig wassen. Partners Het is sterk aan te bevelen dat u en uw partner apart slapen, op minstens één meter afstand van elkaar. Slaapt u in verschillende kamers, let er dan op dat de bedden niet tegen dezelfde muur staan (onvoldoende afstand). Deze maatregel
geldt met name voor partners die jonger zijn dan 60 jaar.
Kinderen Kleine kinderen (tot en met tien jaar) zijn gevoeliger voor straling dan volwassenen. Daarom moet u direct lichamelijk contact beperken en zoveel mogelijk afstand tot kleine kinderen bewaren. Neem kinderen dus niet te lang op schoot en laat ze zoveel mogelijk door uw huis genoot verzorgen. Kinderen kort knuffelen of een zoen geven is geen bezwaar. Zwangerschapstest en borstvoeding Een behandeling met radioactief jodium mag niet plaatsvinden tijdens de zwangerschap. Gedurende de eerste zes maanden na deze behandeling wordt zwangerschap ontraden. Mannelijke patiënten wordt aangeraden gedurende de eerste zes maanden geen kinderen te verwekken. Seksueel contact hoeft niet vermeden te worden echter is op zich geen bezwaar. Indien u borstvoeding geeft moet die gestaakt worden vanaf de speurdosis en kan niet meer hervat worden na de therapie. Bezoek Geadviseerd wordt om geen langdurige bezoeken af te leggen, ook niet naar een bioscoop of een andere bijeenkomst. Bij kortdurend bezoek hoeft u voor bezoekers geen speciale maatregelen te nemen, 5
anders dan het houden van afstand en het vermijden van langdurig lichamelijk contact. Langdurig bezoek en bezoek van kleine kinderen en zwangere vrouwen wordt echt afgeraden.
Vervoer Het reizen per openbaar vervoer of taxi moet beperkt worden. Vliegreizen of groepsreizen zijn niet toegestaan. Als u samen in een auto reist (bijvoorbeeld met een taxi) gaat u schuin achterin zitten en beperkt de rit tot maximaal één uur. Werk Drie dagen na de behandeling kunt u uw werkzaamheden hervatten op voorwaarde dat u niet langere tijd op korte afstand van collega’s verblijft. Uitsluitend indien u werkzaam bent in het basisonderwijs of in de opvang of begeleiding van kinderen jonger dan elf jaar, moet het werk gedurende één week worden verzuimd.
Uitslag De uitslag van het onderzoek krijgt u van uw behandelend arts.
6
Heeft u nog vragen? Wij zijn altijd bereid om uw vragen tijdens uw eerste bezoek aan onze afdeling te beantwoorden. Wanneer u nog vragen heeft, kunt u altijd overleggen met uw internist op de polikliniek inwendige geneeskunde, telefoonnummer (020) 599 30 17 of tijdens het intake gesprek met de radioloog: Dr. van Unnik of Dr. Jap-A-Joe op de afdeling Radiologie, telefoonnummer (020) 599 33 11 of 599 33 22.
7
onze lieve vrouwe gasthuis amsterdam • locatie ijburg ijburglaan 727 • locatie oosterpark oosterpark 9 • locatie prinsengracht prinsengracht 769 postadres postbus 95500 1090 hm amsterdam telefoonnummer (020) 599 91 11 website www.olvg.nl
Redactie en uitgave Communicatie en Patiëntenvoorlichting januari 2011/Radiologie/007343
algemene voorwaarden op behandelingen in het olvg zijn de algemene voorwaarden van het olvg van toepassing zie www.olvg.nl
